نولیبرالیسم در بوته ي نقد
نولیبرالیسم در بوته ي نقد نولیبرالیسم در بوته ي نقد
راه «توسعه» از مسیر«فلاکت» نمیگذرد 461385 سالهیأت اجرایی صندوق بینالمللی پول در راستاي اصل چهار این صندوق، سفري به ایران داشت کهطی آن گزارشی را در مورد اقتصاد ایران تهیه کرد. در این سفر، صندوق بینالمللی پول خواستار اتخاذسیاستهاي پولی و مالی انقباضی، جلب اعتماد سرمایهگذاران، کاهش یارانهي انرژي، حمایت از فقرا، عدمبرداشت از حساب ذخیره ارزي، افزایش استقلال بانک مرکزي، اتخاذ سیاست نرخ ارز شناور، مبارزه با پولشویی وتسریع در اجراي اصل44قانون اساسی در ایران شد.هیأت اجرایی صندوق بینالمللی پول تصریح میکرد: «اگرچه انجام اصلاحات ساختاري در ماههاي اول دولتاحمدي نژاد کند شد، اما اخیراً (سال(1385شده است. این برنامه مربوط به اصلاح اصل44هاي دولتی تا ده سال آینده، به بخش خصوصی واگذار میشود»برنامهي گستردهاي براي خصوصیسازي در ایران به اجرا گذاشتهقانون اساسی ایران است که بر اساس آن، هشتاد درصد شرکت.(19)گرچه یکی از سیاستهایی که صندوق خواستار اجراي آن میباشد «حمایت از فقرا» است، اما نولیبرالیسم کهصندوق بینالمللی پول و بانک جهانی از بازوهاي اجرایی آن هستند، «هیچ دولتی را با هدف بهبود وضعاقتصادي زندگی فرودستان، لغو کار کودکان، اعادهي بیمهي بیکاري، نقض آپارتاید جنسی و لغو مجازات اعدامتحت فشار قرار نداده است».(20)آثار مخرب «طرح تحول اقتصادي» و افزایش لجامگسیختهي تورم حاصل از نقدي کردن یارانهها تا جایی استکه برخی کارشناسها، رسیدن به تورم60درصدي را تخمین زدهاند (احمد توکلی، دنیاي اقتصاد،و 88/7/28)بعضی از رجال سیاسی معتقدند که با پیاده کردن این طرح به تورمی «سه رقمی» خواهیم رسید (محمد رضامحجوب، مردمسالاري،.(88/3/25افزایش یکبارهي تورم در نتیجهي حذف یارانهها چنان قابل پیشبینی استکه حتی تقریبا تمامی مدافعین این طرح نیز به آن اذعان دارند. اما، ضمن دلخوشی دادن به اقشار آسیبپذیر،این فرایند را موقتی و گذاري به وضعی مطلوب در درازمدت میدانند. اکثر موافقان طرح در اظهار نظرهاییمشابه معتقدند: «مردم از تبعات این طرح نترسند» (دکتر میثم موسایی، روزنامه ایران،88/7/25)، «از تورمنترسید» (دکتر فرهاد خرمی، همان)، «افزایش ها زودگذر است» (دکتر عباس معمارنژاد، همان)، «مردم نگرانتورم احتمالی نباشند» (دکتر لطفعلی بخشی، همان). اما اعمال چنین سیاستهایی در آمریکاي لاتین در1980 دههيباعث ایجاد تورم سهرقمی (مثلا500درصد در سال در برزیل) گشت، بحران بدهیهاي خارجی راتشدید کرد و باعث محرومیت کمدرآمدها از دسترسی به خدمات اساسی (حتا برق و آب) شد، به طوري که1980 دههيرا در آمریکاي لاتین «دههي برباد رفته» نامیدند.چنین اظهارنظرهایی از سوي این اساتید که استدلالشان «آري تورم زاست "اما"...»، «نه، در کوتاه مدتپیشرفتی حاصل نمیشود ولی...» نگارنده را به یاد نقل قولی از «ژان پل سارتر» در اثر «در دفاع از روشنفکران»
راه «توسعه» از مسیر«فلاکت» نمیگذرد 47میاندازد که: «مستقیمترین دشمن روشنفکر کسی است که من او را "روشنفکر قلابی" مینامم... روشنفکرقلابی مثل روشنفکر واقعی» هن «نمیگوید، بلکه «نه، ولی..» را رواج میدهد یا «میدانم، اما...» را. این دلایلروشنفکر واقعی را به شدت آشفته میکند...». پیشزمینههاي فکري و وامداري از نظریهي نظریهپردازانی چونکارل پوپر این اساتید را به چنین اظهار نظرهایی سوق میدهد. پیش از این، پیشواي فکري ایشان نیز در توجیهواقعیت ساختارِ موجود از چنین استدلالهایی استفاده میکرد: «نظمهاي اجتماعی دموکراتیک و غربی ما هنوزبسیار ناکاملند و نیاز به بهبود دارند. "ولی" بهتر از همهي آنهایی هستند که تاکنون وجود داشتهاند».(21)بیانی که به تعبیر ژان پل سارتر بخش اولش در پی توصیف واقعیت موجود است، اما با آوردن «ولی» یا «اما»سعی در توجیه آن دارد.این اساتید از افزایش ناگهانی تورم صحبت میکند، بر وجود آن صحه میگذارند، اما در نهایت آن را فراینديکوتاهمدت در نیل به پیشرفت میدانند. هیچیک نه دلیلی ارائه میدهند و نه ضمانت اجرایی طراحان و مجریاناین طرح را در پیشرفت درازمدت بیان میکنند، ضمن آنکه اجراي این سیاستها در کشورهاي دیگر به هیچعنوان نتایج مورد انتظار این اساتید اقتصاد را برآورده نمیکند و این در صورتی است که آنها نیز به خوبی از آنتجربهها آگاهی دارند.بعد از گذشت12سال از پیروي سیاستهاي تحمیلی «بانک جهانی» و «صندوق بین المللی پول»، آمریکايلاتین در حال سپري کردن «بدترین دوره محرومیتهاي اقتصادي اجتماعی خود طی نیم قرن» گذشته است.حدود نیمی از460میلیون نفر جمعیت آمریکاي لاتین فقیرند، و این افزایشیدر حالیکه تعداد میلیاردرهاي آمریکاي لاتین از60نفر در سال 6نفر در 42 به 1987میلیونی ظرف ده سال است،1994.(21)افزایش یافته استنادیده گرفتنِ نوسانات قیمت نفت در بازارهاي جهانی در متن «طرح تحول اقتصادي» از حقیقتی تلخ پرده برمیدارد و آن عبارتست از: هدف از هدفمندسازي یارانهها، نه اختصاص دادن آنها به اقشارِ دهکهاي پایینجامعه، بلکه رسیدن به هدف نهایی «حذف یارانهها» است. «حذف یارانهها» یکی از اصول سیاستهاي صندوقبیناللملی پول در کشورهاي درخواست کنندهي وام است که به اجرا گذاشته میشود. سیاستی که در داخلکشورها شکاف طبقاتی عظیمی ایجاد میکند. «حذف یارانه» در سطح جهانی زمانیکه با اختصاص یارانه ازسوي کشورهاي مرکز سرمایهداري بر محصولاتشان همراه میشود شعار «مزیت نسبی» را که همواره از آن دممیزنند بیمعنا میسازد.آنچه را که در شامگاه22 خرداد 88رخ داد میتوان عملیاتی شدنِ مباحث نظري دانست که در 4 سال گذشتهاز سوي دولت مطرح میشد. «طرح تحول اقتصادي» نیاز به ساز و برگ ایدئولوژیک (دولت) و روبنایی متناسب با
- Page 3: ___________________________________
- Page 12 and 13: شناخت نولیبرالیسم 8
- Page 15 and 16: شناخت نولیبرالیسم 1
- Page 19: دوتعدیل ساختاري و ن
- Page 23: تعدیل ساختاري و نول
- Page 28 and 29: تعدیل ساختاري و نول
- Page 30 and 31: تعدیل ساختاري و نول
- Page 32: تعدیل ساختاري و نول
- Page 35: تعدیل ساختاري و نول
- Page 39 and 40: سهطرح تحول اقتصادي
- Page 41 and 42: راه «توسعه» از م
- Page 43 and 44: راه «توسعه» از م
- Page 45 and 46: راه «توسعه» از م
- Page 47 and 48: راه «توسعه» از م
- Page 49: راه «توسعه» از م
- Page 53 and 54: راه «توسعه» از م
- Page 55 and 56: چهارنولیبرالها درو
- Page 57 and 58: نولیبرالیسم و دموک
- Page 59 and 60: نولیبرالیسم و دموک
- Page 61 and 62: نولیبرالیسم و دموک
- Page 63 and 64: نولیبرالیسم و دموک
- Page 65 and 66: پنجنولیبرالیسم و خ
- Page 67 and 68: نولیبرالیسم و خانو
- Page 69 and 70: نولیبرالیسم و خانو
- Page 71 and 72: نولیبرالیسم و خانو
- Page 73 and 74: ششتحلیل یک گفتگو؛ع
- Page 75 and 76: تعجب وامیدارد که گو
- Page 77 and 78: سا(با فروپاشی نظا
- Page 79 and 80: سه قلوهاي نولیبرال
- Page 81 and 82: سه قلوهاي نولیبرال
- Page 83 and 84: سه قلوهاي نولیبرال
- Page 85 and 86: سه قلوهاي نولیبرال
- Page 87 and 88: سه قلوهاي نولیبرال
- Page 89 and 90: هشتنهادهاي مالی جه
- Page 91 and 92: نهادهاي مالی جهانی
- Page 93 and 94: نهادهاي مالی جهانی
- Page 95 and 96: نهادهاي مالی جهانی
- Page 97 and 98: سرمایهداري و تولید
- Page 99 and 100: سرمایهداري و تولید
راه «توسعه» از مسیر«فلاکت» نمیگذرد 461385 سالهیأت اجرایی صندوق بینالمللی پول <strong>در</strong> راستا<strong>ي</strong> اصل چهار این صندوق، سفر<strong>ي</strong> به ایران داشت کهطی آن گزارشی را <strong>در</strong> مورد اقتصاد ایران تهیه کرد. <strong>در</strong> این سفر، صندوق بینالمللی پول خواستار اتخاذسیاستها<strong>ي</strong> پولی و مالی انقباضی، جلب اعتماد سرمایهگذاران، کاهش یارانه<strong>ي</strong> انرژ<strong>ي</strong>، حمایت از فقرا، عدمبرداشت از حساب ذخیره ارز<strong>ي</strong>، افزایش استقلال بانک مرکز<strong>ي</strong>، اتخاذ سیاست نرخ ارز شناور، مبارزه با پولشویی وتسریع <strong>در</strong> اجرا<strong>ي</strong> اصل44قانون اساسی <strong>در</strong> ایران شد.هیأت اجرایی صندوق بینالمللی پول تصریح میکرد: «اگرچه انجام اصلاحات ساختار<strong>ي</strong> <strong>در</strong> ماهها<strong>ي</strong> اول دولتاحمد<strong>ي</strong> نژاد کند شد، اما اخیراً (سال(1385شده است. این برنامه مربوط به اصلاح اصل44ها<strong>ي</strong> دولتی تا ده سال آینده، به بخش خصوصی واگذار میشود»برنامه<strong>ي</strong> گستردها<strong>ي</strong> برا<strong>ي</strong> خصوصیساز<strong>ي</strong> <strong>در</strong> ایران به اجرا گذاشتهقانون اساسی ایران است که بر اساس آن، هشتاد <strong>در</strong>صد شرکت.(19)گرچه یکی از سیاستهایی که صندوق خواستار اجرا<strong>ي</strong> آن میباشد «حمایت از فقرا» است، اما <strong>نولیبرالیسم</strong> کهصندوق بینالمللی پول و بانک جهانی از بازوها<strong>ي</strong> اجرایی آن هستند، «هیچ دولتی را با هدف بهبود وضعاقتصاد<strong>ي</strong> زندگی فرودستان، لغو کار کودکان، اعاده<strong>ي</strong> بیمه<strong>ي</strong> بیکار<strong>ي</strong>، نقض آپارتاید جنسی و لغو مجازات اعدامتحت فشار قرار نداده است».(20)آثار مخرب «طرح تحول اقتصاد<strong>ي</strong>» و افزایش لجامگسیخته<strong>ي</strong> تورم حاصل از <strong>نقد</strong><strong>ي</strong> کردن یارانهها تا جایی استکه برخی کارشناسها، رسیدن به تورم60<strong>در</strong>صد<strong>ي</strong> را تخمین زدهاند (احمد توکلی، دنیا<strong>ي</strong> اقتصاد،و 88/7/28)بعضی از رجال سیاسی معتقدند که با پیاده کردن این طرح به تورمی «سه رقمی» خواهیم رسید (محمد رضامحجوب، مردمسالار<strong>ي</strong>،.(88/3/25افزایش یکباره<strong>ي</strong> تورم <strong>در</strong> نتیجه<strong>ي</strong> حذف یارانهها چنان قابل پیشبینی استکه حتی تقریبا تمامی مدافعین این طرح نیز به آن اذعان دارند. اما، ضمن دلخوشی دادن به اقشار آسیبپذیر،این فرایند را موقتی و گذار<strong>ي</strong> به وضعی مطلوب <strong>در</strong> <strong>در</strong>ازمدت میدانند. اکثر موافقان طرح <strong>در</strong> اظهار نظرهاییمشابه معتقدند: «مردم از تبعات این طرح نترسند» (دکتر میثم موسایی، روزنامه ایران،88/7/25)، «از تورمنترسید» (دکتر فرهاد خرمی، همان)، «افزایش ها زودگذر است» (دکتر عباس معمارنژاد، همان)، «مردم نگرانتورم احتمالی نباشند» (دکتر لطفعلی بخشی، همان). اما اعمال چنین سیاستهایی <strong>در</strong> آمریکا<strong>ي</strong> لاتین <strong>در</strong>1980 دهه<strong>ي</strong>باعث ایجاد تورم سهرقمی (مثلا500<strong>در</strong>صد <strong>در</strong> سال <strong>در</strong> برزیل) گشت، بحران بدهیها<strong>ي</strong> خارجی راتشدید کرد و باعث محرومیت کم<strong>در</strong>آمدها از دسترسی به خدمات اساسی (حتا برق و آب) شد، به طور<strong>ي</strong> که1980 دهه<strong>ي</strong>را <strong>در</strong> آمریکا<strong>ي</strong> لاتین «دهه<strong>ي</strong> برباد رفته» نامیدند.چنین اظهارنظرهایی از سو<strong>ي</strong> این اساتید که استدلالشان «آر<strong>ي</strong> تورم زاست "اما"...»، «نه، <strong>در</strong> کوتاه مدتپیشرفتی حاصل نمیشود ولی...» نگارنده را به یاد نقل قولی از «ژان پل سارتر» <strong>در</strong> اثر «<strong>در</strong> دفاع از روشنفکران»
Change language