نولیبرالیسم در بوته ي نقد
نولیبرالیسم در بوته ي نقد
نولیبرالیسم در بوته ي نقد
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
شناخت <strong>نولیبرالیسم</strong> 12را از یکدیگر مجزا کرده و نظارت بر فرآیند تولید از سو<strong>ي</strong> مدیران را به آسانی ممکن میساخت.(Johnson2000:273)<strong>در</strong> این نظام، تولید عمدتاً بر بازارها<strong>ي</strong> ملی متمرکز بود و این بازارها معمولاً <strong>در</strong> برابر رقبا<strong>ي</strong> خارجی مورد حمایتقرار میگرفتند.نظاماما <strong>در</strong> مورد کشورها<strong>ي</strong> جهان سوم رفاه اجتماعی تا حد<strong>ي</strong> تحت تأثیر فرآیند توسعه قرار داشت.از آنجا کهدولتها<strong>ي</strong> جهان سوم <strong>در</strong> پی دستیابی به توسعه<strong>ي</strong> ملی و م<strong>در</strong>نیزاسیون از طریق صنعتی شدن بودند، لذا صنایعنوپا<strong>ي</strong> داخلی را <strong>در</strong> برابر رقبا<strong>ي</strong> خارجی مورد حمایت قرار میدادند تا یک پایه<strong>ي</strong> اقتصاد<strong>ي</strong> ق<strong>در</strong>تمند را بنا کرده واز وابستگی به مصنوعات گران قیمت وارداتی از کشورها<strong>ي</strong> توسعه بکاهند. به این ترتیب <strong>در</strong> این کشورها نیز نوعی1«حامی توسعه» پدید آمد که <strong>در</strong> آن دولت <strong>در</strong> تأمین و ارتقا<strong>ي</strong> استانداردها<strong>ي</strong> زندگی نقش اساسی داشت.با گذشت سه دهه از پیدایش نظام سرمایهدار<strong>ي</strong> کنترل شده که نهادها<strong>ي</strong> برآمده از برتن وودز <strong>در</strong> آن نقش مهمیبر عهده داشتند، از اواسط دهه<strong>ي</strong>1970این نظام با چالشها<strong>ي</strong> عمدها<strong>ي</strong> روبرو شد.از یک سو، نظام تولید<strong>ي</strong>فورد<strong>ي</strong> به دلیل یکنواختی کار، ایجاد از خودبیگانگی و تقسیم کار بر مبنا<strong>ي</strong> جنسیت به شدت مور انتقاد واقعشده بود؛ و از سو<strong>ي</strong> دیگر، ایالات متحده <strong>در</strong> نتیجه<strong>ي</strong> سیاستها<strong>ي</strong> حمایتی تا حد زیاد<strong>ي</strong> توان خود را <strong>در</strong> بازارها<strong>ي</strong>اقتصاد<strong>ي</strong> جهانی از دست داده بود.(Kiely, 2003:8)<strong>در</strong> این زمان ایدهها<strong>ي</strong> نولیبرالی مبتنی بر تجارت آزاد و کاهش تعرفهها، <strong>در</strong> نتیجه<strong>ي</strong> وضعیت نامساعد اقتصاد<strong>ي</strong>کشورها<strong>ي</strong> غربی-وقوع دو شوك بزرگ نفتیمتحده و انگلستان گردید.–نرخ بالا<strong>ي</strong> تورم، رشد اندك اقتصاد<strong>ي</strong>، نرخ بالا<strong>ي</strong> بیکار<strong>ي</strong>، کسر بودجه <strong>در</strong> بخش خصوصی وطرفداران فراوانی پیدا کرد و منجر به پیروز<strong>ي</strong> چشمگیر محافظهکاران <strong>در</strong> ایالاتپیروز<strong>ي</strong> محافظهکاران رامیتوان آغاز گرایش به یکپارچهساز<strong>ي</strong> بازارها<strong>ي</strong> جهانی وشتاب گرفتن حرکت به سو<strong>ي</strong> اقتصاد آزاد دانست. احزاب محافظهکار طرح نولیبرالی گسترش بازارها<strong>ي</strong> بینالمللیرا <strong>در</strong> رأس برنامهها<strong>ي</strong> خود قرار دادند که این مکانیسم بهوسیله<strong>ي</strong> آزادساز<strong>ي</strong> بازارها<strong>ي</strong> مالی داخلی، حذف ت<strong>در</strong>یجینظارت بر جریان سرمایه و افزایش تبادلات مالی <strong>در</strong> سطح جهانی مورد حمایت قرار میگرفت.<strong>در</strong> طول سال ها<strong>ي</strong>1990 و 1980تلاش نولیبرالها برا<strong>ي</strong> ایجاد یک بازار جهانی به وسیله<strong>ي</strong> موافقتنامهها<strong>ي</strong>آزادساز<strong>ي</strong> تجار<strong>ي</strong> که جریان یافتن منابع اقتصاد<strong>ي</strong> بر رو<strong>ي</strong> مرزها<strong>ي</strong> ملی را گسترش می داد، ق<strong>در</strong>ت بیشتر<strong>ي</strong> یافت.ایدهِ<strong>ي</strong> بازار واحد جهانی که بعد از سال1949<strong>در</strong> جریان مذاکرات گات به ت<strong>در</strong>یج توسعه یافته و به کاهشتعرفهها<strong>ي</strong> تجار<strong>ي</strong> منجر شده بود، متعاقب مذاکرات دور اروگو<strong>ي</strong>ٔه<strong>ي</strong> گات و با تشکیل سازمان تجارت جهانی بیشاز پیش مورد تأکید قرار گرفت. این سازمان از حیطه<strong>ي</strong> اختیارات وسیع تر<strong>ي</strong> نسبت به گات برخودار بود؛ از جملهاز آن رو که مقررات آن امور مالکیت معنو<strong>ي</strong> و تجارت آزاد <strong>در</strong> کشاورز<strong>ي</strong> و منسوجات را نیز <strong>در</strong> بر میگرفت.1 Development-friendly
Change language