نولیبرالیسم در بوته ي نقد
نولیبرالیسم در بوته ي نقد
نولیبرالیسم در بوته ي نقد
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
نظریه<strong>ي</strong> دولت رانتی و تقلیلگرایی ساده انگارانه! 155-8میگیرد نه تنها قا<strong>در</strong> نیست از اقتدارگرایی سیاسی بکاهد و راه حصول دموکراسی را آسان کند بلکه با حاکمکردن مناسبات سودباورانه<strong>ي</strong> خود علاوه بر اقتدارگرایی سیاسی، اقتدارگرایی اقتصاد<strong>ي</strong> نیز را دامن خواهد زد.از دیدگاه شما، علت سخت جانی استبداد و خودکامگی <strong>در</strong> ایران چیست؟همانطور که <strong>در</strong> پاسخها<strong>ي</strong> پیشین نیز اشاره کردم من قا<strong>ي</strong>ٔل به یک علت مشخصی برا<strong>ي</strong> این امر نیستم ومجموعها<strong>ي</strong> از عوامل را دخیل میدانم و باور دارم که <strong>در</strong> این زمینه باید از جبرگرایی پرهیز کرد. از این رو <strong>در</strong> هرمقطع تاریخیا<strong>ي</strong> که تلاشی برا<strong>ي</strong> عقب راندن استبداد و تاسیس نظامی دموکراتیک صورت گرفته است، هر یکاز این عوامل به سهم خود مانع از آن شدهاند. ممکن است <strong>در</strong> هر دورانی یکی از این عوامل نقش تعیین کنندهداشته باشد و بیش از عوامل دیگر خلل ایجاد کند اما <strong>در</strong> مجموع این عامل <strong>در</strong> سلسله ا<strong>ي</strong> از عوامل گوناگون قابلبررسی است.برا<strong>ي</strong> نمونه <strong>در</strong> یک صد سال اخیر، <strong>در</strong> مقاطعی <strong>در</strong> تاریخ ایران تلاش برا<strong>ي</strong> پس زدن استبداد شدت گرفت،مهمترین این مقاطع عبارتاند از انقلاب مشروطه، دوران ملی شدن صنعت نفت و انقلاب سالکه <strong>در</strong> هر 57سه<strong>ي</strong> آنها سلسله عوامل مذکور مانع از شکلگیر<strong>ي</strong> نظامی دموکراتیک گشت. <strong>در</strong> تمامی این دورانها همان ق<strong>در</strong>که نقش کشورها<strong>ي</strong> خارجی و نظریات مرتبط با امپریالیسم و استعمار قابل بررسی است، نقش فرهنگ سنتی وارتجاعی و نیروهایی که میل به عقب نگهداشتن کشور داشتهاند و مانع ایجاد نهادها<strong>ي</strong> دموکراتیک به منظورتوزیع ق<strong>در</strong>ت شده اند، از اهمیت برخوردار است.باید توجه داشته باشیم که تاریخ ایران محدود به این یکصد سال اخیر نمی باشد و همچنین تلاشها و مبارزاتاجتماعی مردم نیز تنها مسبوق به یک صد سال گذشته نمیباشد. بنابراین سخت جانی استبداد <strong>در</strong> ایرانپدیدها<strong>ي</strong> م<strong>در</strong>ن نیست که فقط <strong>در</strong> ارتباط با نفت بررسی شود. از این رو پرهیز از نزدیک بینی تاریخی وتقلیلگرایی ت<strong>ي</strong>ٔوریک و <strong>در</strong> نظر گرفتن نقش عوامل گوناگون <strong>در</strong> سخت جانی استبداد و عدم تکوین نظامدموکراتیک و مردمی <strong>در</strong> ایران بایستی <strong>در</strong> برنامه<strong>ي</strong> کار<strong>ي</strong> هر پژوهشگر مستقلی قرار بگیرد که دغدغه<strong>ي</strong> «چراییِاستبداد» <strong>در</strong> ایران را دارد.این مطلب *<strong>در</strong> شماره 107 نشریه<strong>ي</strong> آرش منتشر شده است.