نولیبرالیسم در بوته ي نقد

شوك درمانی در اقتصاد نولیبرالی 11330 دقیقاً‏سال پس از آنکه سه شکل مشخص شوك ‏(شوك کودتاي سازمان سیا،‏ شوكهاي اقتصادي ابداعیمیلتون فریدمن و شوك کشتار و شکنجهي ابداعی دکتر ایوون کامرون و اجرا شده به دست کودتاگران نظامی)‏را بر شیلی وارد آوردند،‏ همین فرمول،‏ با خشونتی بس بیشتر،‏ دوباره در عراق ظاهر شده است.‏ نخست،‏ با جنگشروع کردند تا،‏ به گفتهي طراحان دکترین نظامی عملیات ‏«شوك و ارعاب»،‏ جنگ ‏«اراده،‏ ادراکات،‏ و فهمدشمن را مهار کند و،‏ به معناي واقعی کلمه،‏ دشمن را از نظر عمل یا عکس العمل عقیم سازد».‏سپس،‏ شوك درمانی ریشهاي اقتصاد از راه رسید و،‏ در حالی که کشور هنوز شعله ور بود،‏ پل برمر،‏ فرستادهيارشد ایالات متحده،‏ آن را بر عراق تحمیل کرد:«خصوصیسازي گسترده،‏ تجارت خارجی کاملاً‏ آزاد،‏ وضع نرخثابت مالیاتی15درصدي،‏ و دولتی که به شکلی چشمگیر کوچک شده بود».‏ علی عبدالامیر علوي،‏ وزیر موقتعراق در امور تجاري،‏ در آن برهه گفت که هموطنانش ‏«از اینکه مثل حیوانات آزمایشگاهی)‏ در معرض انواعتجربهها و آزمایشها قرار گیرند خسته شدهاند و حالشان به هم میخورد.‏ به اندارهي کافی به نظام اقتصادي ماشوك وارد آمده است.‏ بنابراین،‏ به این شوكدرمانی اقتصادي نیاز نداریم».‏ آنگاه که عراقیها مقاومت نشاندادند،‏ جمعشان کردند،‏ به زندان افکندند و در آنحا،‏ شوكهاي بیشتري بر جسم و ذهنشان وارد آوردند-‏شوكهایی که،‏ در مقام مقایسه با شوكدرمانی اقتصادي،‏ شوكهایی استعاري و تمثیلی نبودند ‏(همان:‏.(24کلاین در این کتاب معتقد است که شکنجه و به کارگیري جوخههاي اعدام ‏(و شکنجههاي غیر جسمانی نظیرسرکوب نظاممند نهادهاي دموکراتیک و استفادهي از ‏«صندوق بینالمللی پول»‏ از ابزار وام براي گوشمالیکشورها)،‏ شریکی بی سر و صدا در نهضت تهاجمی بازار آزاد جهانیو روسیه-‏ بوده است.‏ ‏(همان).‏–21از شیلی و آرزانتین گرفته تا چین و عراقنائومی کلاین در فصل آخر به مقاومتهاي مردمی و روي کار آمدن دولتهاي چپگرا در آمریکاي لاتینمیپردازد.‏ این انتخابهاي مردمی در قالب انتخابات که در عکسالعمل به آثار ویرانگر سیاستهاي نولیبرالیاجماع واشنگتن و تنزل آشکار سطح زندگی اکثریت مردم انجام شده،‏ اغلب کشورهاي آمریکاي لاتین را در قرندربرگرفته است.‏ از روي کار آمدن ‏«هوگو چاوز»‏ و ‏«ابو مورالس»‏ در ونزوئلا و بولیوي گرفته تا ‏«دانیل اورتگا»‏و ‏«لولا داسیلوا»‏ و ‏«باشلت»‏ در نیکاراگوئه و برزیل و شیلی و ‏«رافائل کوریا»‏ در اکوادور،‏ همه حکایت از اوجگرفتن سوسیالیسم قرن بیست و یکم(2)بر پایهي دموکراسی مشارکتی در آمریکاي لاتین دارد.‏وي بر خلاف مخالفین دولتهاي چپگرا و طرفداران نولیبرالیسم که پوپولیسم و عوامگرایی را عامل مؤثري دربه قدرت رسیدن این دولتها دولت در آمریکاي لاتین معرفی میکنند،‏ اتفاقاً‏ نیروهاي سیاسی مخالف آنها را بهاتخاذ چنین سیاستهایی منتسب میکند:‏