8 ﻣﺎﺭﺱ، ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ! ﮔﻨﺎﻩ ﻧﻔﺖ ﻭ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻟﻴﺒﺮ - مجله مهرگان
8 ﻣﺎﺭﺱ، ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ! ﮔﻨﺎﻩ ﻧﻔﺖ ﻭ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻟﻴﺒﺮ - مجله مهرگان 8 ﻣﺎﺭﺱ، ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ! ﮔﻨﺎﻩ ﻧﻔﺖ ﻭ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻟﻴﺒﺮ - مجله مهرگان
باشد نشان دهنده ي شكاف و نابرابري بيشتر بينمردان و زنان است (1995:73 .(UNDP, مقدار اينشاخص همچون HDI بين صفر و يك است كه هرچه به يك نزديك تر باشد برابري بيشتر ميان زنو مرد در زمينه ي توسعه انساني را نشان مي دهد.مقدار شاخص GDI در برنامه ي اول توسعه دردسترس نبوده است، اما بر پايه ي مقدار اين شاخصدر برنامه ي دوم، در دو سال پاياني برنامه ي دوم(سال هاي 1377 و 1378)، هم مقدار و هم رتبه يجهاني اين شاخص نزول كرده است. اين شاخصدر برنامه هاي سوم و 3 سال اول برنامه ي چهارم،به جز سال 1380، در بقيه ي سال ها به طور مداومپيشرفت مثبت داشته است.در سال 1386، علي رغم بهبود مقدار و رتبه ي،GDI اما رتبه ي آن از سال 1383 كم تر مي باشدو اختلاف رتبه ي HDI و (HDI rank – GDIrank) GDI كه براي اولين بار در سال 1383، صفرشده بود، در سال 1386 مجدداً منفي (2- )گشتهاست كه نشان مي دهد در صورت لحاظ كردنجنسيت در شاخص توسعه ي انساني رتبه ي جهانيآن دو پله نزول خواهد كرد. همچنين بر اساسآخرين آمارهاي موجود، رتبه ي GDI براي ايراندر ميان 16 كشور خاورميانه و آسياي مركزي، مقامنهم كشور است كه همچون ، HDI مقام مناسبينمي باشد.در آخرين گزارش توسعه انساني مقدار GDI برايايران 0/770 و رتبه ي جهاني آن در ميان 182كشور در مقام 76 مي باشد. همچنين بر اساسهمين گزارش جدول شماره (1) به مقايسه ي اينمقدار در 18 كشور خاورميانه و آسياي مركزيمي پردازد. در ميان 16 كشوري كه مقادير مريوطبه آن ها محاسبه شده است ايران در جايگاه دهمقرار دارد. در اين سال كشورهاي «نروژ» و «نيجر»داراي بيشترين و كم ترين مقدار شاخص توسعهمرتبط با جنسيت هستند.جدول (1) روند شاخص توسعه انساني مرتبط باجنسيت در ايران از سال 1371 تا 1386 و ميرانتغييرات اين شاخص در هر سال نسبت به سالگذشته ي خود را نشان مي دهد.جدول (2) ميزان تغييرات سالانه ي شاخصتوسعه انساني مرتبط با جنسيت در ايران بينسالهاى1371 تا 1386 را نشان مى دهدبر اساس اين جدول نتايج زير حاصل مي شود:- از سال 1372 تا 1375 علي رغم افزايش مقدار،GDI رتبه ي جهاني آن نزول كرده است و ازرتبه ي 66 (در ميان 172 كشور) در سال 1372به رتبه ي 92 (در ميان 174 كشور) در سال 1375رسيده است.- در ميان سال هاي مورد بررسي، در سال 1375اختلاف رتبه ي HDI و GDI داراي بيشترين مقداربوده است و رتبه ي ، HDI 21 رتبه نسبت بهرتبه ي GDI بالاتر بوده است كه اين نشان دهنده ينابرابري جنسيتي بيشتر مي باشد.- بيشترين افت در رتبه ي جهاني اين شاخص درسال 1375 بوده است كه نسبت به سال 17 ، 1374رتبه نزول كرده است.- بيشترين افزايش در ارزش و رتبه ي جهانيشاخص توسعه ي مرتبط با جنسيت در سال 1376رخ داده است كه به ترتيب به ميزان 0/053و 9 رتبهافزايش يافته اند.- بيشترين افت در ارزش شاخص توسعه يمرتبط با جنسيت در سال 1378 رخ داده است كهنسبت به سال 1377، به ميزان 2/02 درصد كم ترشده است.- سال هاي 1378 1377، و 1380 سال هايي هستندكه ارزش شاخص توسعه ي مرتبط با جنسيتنسبت به سال هاي گذشته شان افت داشته است.- در سال هاي 1382 1381، و 1383 رتبه يجهاني GDI جمعاً 12 رتبه بهبود يافته است، امافقط در سال 1384 اين رتبه 10 پله نزول كردهاست و در سال 1386 مجداً بهبود 8 پله اي را داشتهاست كه با اين همه رتبه ي آن در اين سال از رتبه يسال 1383 كم تر بوده است.- اختلاف ميان رتبه ي HDI و GDI در سال هاي1383 و 1384 همانند سال 1380 به صفر رسيدهاست كه كم شدن نابرابري جنسيتي را نشانماهنامه اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و هنري64
وده وهمي دهد اما در سال 1386 رتبه ي ، HDI 2 رتبهبالاتر از GDI است كه زياد شدن نابرابري جنسيتيرا مي رساند. GDI در سال 86 13 نسبت به سال1384، به ميزان 2/66 در صد افزايش داشته استكه اين ميزان افزايش از ميزان افزايش اين شاخصدر سال هاي 1376 1375، و 1379 كمتر مي باشد.2- شاخص توانمندى جنسيتى (GEM)شاخص GEM يا شاخص توانمندى جنسيتىبازگوكننده ي تفاوت دستيابي به مشاغل بالايسياسي، اجتماعي، اقتصادي بين مردان و زنان درجوامع است.اين شاخص داراي سه بعد اساسي مي باشد كهعبارتنداز :1- ميزان مشاركت در فعاليت ها و تصميم گيري هايسياسي.2- ميزان مشاركت در فعاليت ها و تصميم گيري هاياقتصادي.3- ميزان قدرت بر منابع اقتصادي , (UNDP.1995: 73)4- شاخص GEM شامل چهار نماگر مي باشد كه3 بعد فوق الذكر را تبيين مي كنند. اين چهارنماگرموارد زير را شامل مي شوند:الف) ميزان مشاركت زنان دركرسي هاي نمايندگيمجلس يا پارلمان.ب) درصد مشاركت زنان در مشاغل و پست هايرده ي بالاي مديريتي.ج) درصد زنان متخصص و كارگران ماهر زن.د) سهم(درصد) درآمد دريافتي زنان (210: .(Ibidهمچنان كه GDI بر قابليت ها و امكاناتي كه دراختيار زنان قرار دارد تأكيد مي كند، GEM برميزان بهره برداري از اين قابليت ها و سود بردناز فرصت هاي زندگي و همچنين ميزان مشاركتكه آمار آن ها در دسترس است، مقام هشتم را داردكه وضعيت بسيار نامطلوب GEM را در مقايسه بااين كشورها نشان مي دهد.شاخص توانمندى جنسيتى (GEM) همچونشاخص GDI به بيان نابرابري جنسيتي منتها ازبعدي ديگر مي پردازد. GDI به بيان قابليت ها وامكانات بالقوه اي كه در اختيار زنان قرار داردمي پردازد اما GEM به ميزان استفاده ي زنان ازاين امكانات بالقوه و ميزان به فعليت رسيدن اينفرصت هاي بالقوه و همچنين بر قابليت زنان برايبهره برداري از فرصت هاي زندگي و مشاركت درعرصه هاي مختلف سياسي، اجتماعي، اقتصاديفعالانه ي زنان درعرصه هاي اجتماعي، سياسي،اقتصادي دلالت دارد (1995:73 ((UNDP,شاخص توانمندى جنسيتى در ايران در سال هايكه آمار آن در گزارش هاي سازمان ملل موجودبوده است نشان مي دهد كه مقدار آن در سال هاي(1376– 1372) و (1381-1384) افزايش يافتهاست، اما سال 1386، اولين سالي است كه مقدارآن كاهش يافته و رتبه ي آن نيز 16 رتبه نزول كردهاست.همچنين در ميان كشورهاي خاورميانه و آسيايجنوبي، ايران در سال 2009 و در ميان 9 كشوريدلالت مي كند.در گزارش توسعه انساني سال 2009 كه براساس آمار سال 2007 تنظيم شده است. شاخصتوانمندى جنسيتى 0/331 و رتبه ي جهاني آن درميان 182 كشور مقام 103 بوده است. همچنين درميان 10 كشور خاورميانه و آسياي مركزي كه آمارآن ها در دسترس بوده است، مقام نهم را به خوداختصاص داده است. مقدار و رتبه ي كشورهايديگر اين منطقه در جدول شماره (3) نشان دادهشده است. همچنين در اين سال كشورهاي «نروژ»و » نيجر» داراي بيشترين و كم ترين شاخص65شماره چهاردهم اسفند ماه 91
- Page 13 and 14: ن ماهفئودال ها تاث
- Page 15 and 16: ن ماهمورد تاييد آم
- Page 17 and 18: ن ماههمايشى در تبري
- Page 19 and 20: ن ماهنظام فئودالى
- Page 21 and 22: ن ماهبزرگ فولاد در
- Page 23 and 24: ن ماهبراى هر دلار د
- Page 25 and 26: ن ماهاستعمار و امپر
- Page 27 and 28: ن ماه13- همشهرى اول خ
- Page 29 and 30: ث یكار تلاشى است در
- Page 31 and 32: ث یتحتِ سرمايه دا
- Page 33 and 34: ث یبه نامِ مركزيت
- Page 35 and 36: ث ی----گفتم به نظر من
- Page 37 and 38: ث ی---يك اتوبان به چن
- Page 39 and 40: ث ی---براى توسعه سرم
- Page 41 and 42: ياد روز 8 مارس روز ج
- Page 43 and 44: 1. چه كسانى از زنان ا
- Page 45 and 46: ث یخروج زن از انزوا
- Page 47 and 48: وده وهيك پارچه و لا
- Page 49 and 50: وده وهبرنامه هاي يو
- Page 51 and 52: وده وهدر مقام جمع ب
- Page 53 and 54: وده وهكم و بيش متفا
- Page 55 and 56: وده وهزنان فقط مالك
- Page 57 and 58: بحران سرمايه دارى؛
- Page 59 and 60: وده وهزن، به مثاب
- Page 61 and 62: وده وهساختار رسمى ا
- Page 63: بررسي دو شاخص نابرا
- Page 67 and 68: نبرد انقلاب و ضدانق
- Page 69 and 70: ھانرهبر حزب چپ گراى
- Page 71 and 72: ھانامكان به مهاجرت
- Page 73 and 74: ھانمي كند. در سال 2
- Page 75 and 76: ط ز تگرمايش زمين،
- Page 77 and 78: فريدون رهنماآوانگ
- Page 79: بازسازى مى كند و پي
وده وهمي دهد اما در سال 1386 رتبه ي ، HDI 2 رتبهبالاتر از GDI است كه زياد شدن نابرابري جنسيتيرا مي رساند. GDI در سال 86 13 نسبت به سال1384، به ميزان 2/66 در صد افزايش داشته استكه اين ميزان افزايش از ميزان افزايش اين شاخصدر سال هاي 1376 1375، و 1379 كمتر مي باشد.2- شاخص توانمندى جنسيتى (GEM)شاخص GEM يا شاخص توانمندى جنسيتىبازگوكننده ي تفاوت دستيابي به مشاغل بالايسياسي، اجتماعي، اقتصادي بين مردان و زنان درجوامع است.اين شاخص داراي سه بعد اساسي مي باشد كهعبارتنداز :1- ميزان مشاركت در فعاليت ها و تصميم گيري هايسياسي.2- ميزان مشاركت در فعاليت ها و تصميم گيري هاياقتصادي.3- ميزان قدرت بر منابع اقتصادي , (UNDP.1995: 73)4- شاخص GEM شامل چهار نماگر مي باشد كه3 بعد فوق الذكر را تبيين مي كنند. اين چهارنماگرموارد زير را شامل مي شوند:الف) ميزان مشاركت زنان دركرسي هاي نمايندگيمجلس يا پارلمان.ب) درصد مشاركت زنان در مشاغل و پست هايرده ي بالاي مديريتي.ج) درصد زنان متخصص و كارگران ماهر زن.د) سهم(درصد) درآمد دريافتي زنان (210: .(Ibidهمچنان كه GDI بر قابليت ها و امكاناتي كه دراختيار زنان قرار دارد تأكيد مي كند، GEM برميزان بهره برداري از اين قابليت ها و سود بردناز فرصت هاي زندگي و همچنين ميزان مشاركتكه آمار آن ها در دسترس است، مقام هشتم را داردكه وضعيت بسيار نامطلوب GEM را در مقايسه بااين كشورها نشان مي دهد.شاخص توانمندى جنسيتى (GEM) همچونشاخص GDI به بيان نابرابري جنسيتي منتها ازبعدي ديگر مي پردازد. GDI به بيان قابليت ها وامكانات بالقوه اي كه در اختيار زنان قرار داردمي پردازد اما GEM به ميزان استفاده ي زنان ازاين امكانات بالقوه و ميزان به فعليت رسيدن اينفرصت هاي بالقوه و همچنين بر قابليت زنان برايبهره برداري از فرصت هاي زندگي و مشاركت درعرصه هاي مختلف سياسي، اجتماعي، اقتصاديفعالانه ي زنان درعرصه هاي اجتماعي، سياسي،اقتصادي دلالت دارد (1995:73 ((UNDP,شاخص توانمندى جنسيتى در ايران در سال هايكه آمار آن در گزارش هاي سازمان ملل موجودبوده است نشان مي دهد كه مقدار آن در سال هاي(1376– 1372) و (1381-1384) افزايش يافتهاست، اما سال 1386، اولين سالي است كه مقدارآن كاهش يافته و رتبه ي آن نيز 16 رتبه نزول كردهاست.همچنين در ميان كشورهاي خاورميانه و آسيايجنوبي، ايران در سال 2009 و در ميان 9 كشوريدلالت مي كند.در گزارش توسعه انساني سال 2009 كه براساس آمار سال 2007 تنظيم شده است. شاخصتوانمندى جنسيتى 0/331 و رتبه ي جهاني آن درميان 182 كشور مقام 103 بوده است. همچنين درميان 10 كشور خاورميانه و آسياي مركزي كه آمارآن ها در دسترس بوده است، مقام نهم را به خوداختصاص داده است. مقدار و رتبه ي كشورهايديگر اين منطقه در جدول شماره (3) نشان دادهشده است. همچنين در اين سال كشورهاي «نروژ»و » نيجر» داراي بيشترين و كم ترين شاخص65شماره چهاردهم اسفند ماه 91
Change language