8 ﻣﺎﺭﺱ، ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ! ﮔﻨﺎﻩ ﻧﻔﺖ ﻭ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻟﻴﺒﺮ - مجله مهرگان

وده وهبرنامه هاي يونيسف متوجه از بين بردن بهره كشيجنسي از دختران از طريق ارايه ي آموزش اساسي ومشاوره به قصد اشتغال به كار براي دختران در معرضخطر است.‏ اما...‏با وجود فعاليت همه ي اين نهادهاي بين المللي امنيتفردي و اجتماعى زنان همواره و بيش از هرگونه ياقشر ديگر جامعه در معرض خطر فوري است.‏ درجنگ هاي داخلي و برون مرزي كه جهان طي سال هايگذشته كم تر از 20 روز فارغ از آن زيسته است،‏ آن چهكه سريع تر از هر پديده ي ديگري به مخاطره ي جديافتاده،‏ امنيت جنسي زنان است.‏ در همان نخستينروزهاي جنگ كافي ست يك روستاي كم جمعيت وفاقد ارزش نظامي دست به دست شود.‏ آن گاه سربازانرقيب پيش از آن كه به دنبال پول و طلا و غارت منابعغذايي دهكده بروند،‏ مستقيم و بي تامل بكارت دخترانجوان را هدف مي گيرند و زنان را مورد تجاوز جنسيفردي و گاه دسته جمعي قرار مي دهند.‏ اگرچه در هرجنگي كودكان و كهن سالان نيز از آسيب هاي شديددر امان نمي مانند،‏ اما بيش ترين صدمه و سخت ترينآزار جنسي همواره دامن زنان و دختران را مي گيرد.‏در نبردهاي بالكان ميزان حاملگي هاي اجباري ناشي ازبهره كشي جنسي به طرز هولناكي و به مراتب بيش تراز جنگ هاي گذشته،‏ فزوني يافت.‏ سبعيت به آن جارسيد كه صرب ها با سرنيزه و چاقو شكم زنان حاملهرا مي دريدند و به جنين زنده مثل توپ فوتبال لگدمي زدند و عربده مي كشيدند.‏ در سال هاى گذشته ختنه ىدختران به وحشيانه ترين شكل ممكن استمرار داشتهاست.‏ آمار سنگ سار و قتل هاى ناموسى در كشورهاىاسلامى به درستى دانسته نيست.‏در نخستين دهه از هزاره ي سوم خشونت هاي جنسيعليه زنان به يكي از بزرگ ترين مسايل اجتماعى امنيتيتبديل شده است در همين راستا جنبش هاي فمينيستيموج سوم و پسامدرن وارد ميدان شده اند.‏براساس گزارش يونيسف در سال 1997 تحت عنوان‏“پيشرفت ملل”‏ خشونت عليه زنان و دختران شايع ترينشكل نقض حقوق بشر بوده است.‏ خشونت عليه زنانبا عبور از مرزهاي اقتصادي،‏ اجتماعي،‏ فرهنگيو مذهبي يك پديده ي بي سر و صدا است كه رويزند گي ميليون ها زن در جهان اثر مي گذارد و اشكالبسيار متنوعي به خود مي گيرد.‏ جامعه ي بين المللي تاسال 1993 در واقع اقدام منسجمي عليه ابعاد نگرانكننده ي جهاني خشونت مبتني بر جنسيت اتخاذنكرده بود.‏ در سال ياد شده مجمع عمومي اعلاميه يرفع خشونت عليه زنان را تصويب كرد.‏ تا اين زماناكثريت دولت ها تمايل داشتند كه خشونت عليه زنانرا تا حدود زيادي يك مساله ي خصوصي بين افرادتلقي كنند و آن را مشكلى شايع در زمينه ي حقوقبشر ندانند.‏اين اعلاميه بدون كم ترين اشاره به خشونت هاى رايجعليه زنان كارگر خشونت عليه زنان را منحصراً‏ بهعنوان ‏“هر عمل مربوط به خشونت مبتني بر جنسيتمي دانست كه منجر به صدمه ي جسمي،‏ جنسي يارواني يا رنج زنان شود.‏ يا احتمال داشته باشد كه منجربه آن شود،‏ از جمله تهديد به انجام اين گونه اعمال،‏تحميل يا محروم كردن خودسرانه از آزادي؛ خواه درحيات عمومي يا خصوصي”‏ (8.p .(Ibid.اعلاميه ي مورد نظر هم چنين تجاوز سيستماتيك ومنظم،‏ برد گي جنسي و حاملگي اجباري زنان را دروضعيت مناقشات مسلحانه نوعي از نقض بسيار جدياصول اساسي حقوق بشر و حقوق بين الملل بشردوستانه مي داند.‏ طبق اين اعلاميه زنان به ويژه در سهزمينه آسيب پذيرند:‏I. خشونت در خانواده.‏.II خشونت در جامعه.‏.III خشونت توسط دولت يا ناديده گرفتن خشونتتوسط دولت.‏I. طبق مطالعه ي بانك جهاني خشونت داخلي درخانواده - عليه زنان – در حال افزايش است.‏ مطالعه يمزبور نشان داد كه 25 تا 30 درصد زنان در همه يجهان از سوء رفتار جسمي توسط شريك زند گيخودشان ‏(شوهر؛ آقا؛ نان آور و ديكتاتور خانواده)‏رنج مي برند.‏ حدود 60 ميليون دختر به خاطر ترجيحداشتن پسر در خانواده جان خود را از دست داده اند.‏بسياري از والدين به خاطر داشتن پسر،‏ دختران خودرا مي كشند و پيش يا اندكي پس از تولد آن ها را موردغفلت قرار مي دهند[كودكان سرراهي و پرورشگاهي].‏هر سال طبق برآوردهاي موجود 2 ميليون دختر درحداقل 28 كشور در معرض سنت تكان دهنده ي ختنه يدختران قرار مي گيرند.‏ در برخي جوامع دختران مجبورمي شوند كه در سن پايين پيش از آن كه به بلوغجسمي،‏ رواني و احساسي برسند ازدواج كنند.‏ در اينمطالعه از دختران نوجوانى كه به دليل فقر ناگزير ازكار در كارگاههاى مخفى و علنى هستند سخنى نرفتهاست.‏ پندارى كار كودكان دغدغه ى حاشيه يى حقوقبشر نيز نيست!‏.II در جوامع محلي تجاوز هنوز يك جرم شايع استكه باعث شرم ساري و نكوهش براي قربانيان بي گناهآن مي شود.‏ زناني كه قربانيان تجاوز و آزار جنسيقرار مي گيرند اغلب با روان پريشي،‏ معلوليت جسمييا حتا مرگ روبه رو مي شوند.‏ دامنه ي قاچاق زنانو دختران در داخل كشورها و بين كشورها به ابعادنگران كنندهيي به خصوص در كشورهاي آسيايي واروپاي شرقي رسيده است.‏ در عين حال جهان گرديجنسي به مقصد كشورهاي در حال توسعه يك صنعتبسيار سازمان يافته در چندين كشور غربي و كشورهايتوسعه يافته ي ديگر است.‏.III در مقوله ي خشونت توسط دولت يا خشونتي كهدولت ناديده مي گيرد،‏ اين نكته قابل تاكيد است كهمقامات پليس و زندان كه قاعدتاً‏ بايستي حامي زنان دربرابر خشونت باشند،‏ غالباً‏ خود مرتكب سوءرفتارهايجنسي مي شوند.‏ هزاران زن كه در بازداشت به سرمي برند به طور مرتب در مراكز بازداشتي پليس درسراسر جهان مورد تجاوز قرار مي گيرند و يا به طورظالمانه توسط نيروهاي امنيتي شكنجه مي شوند.‏ تقريباً‏در همه ي مناقشات مسلحانه،‏ از تجاوز به عنوان تاكتيكخودسرانه جهت مرعوب كردن و مقهور كردن تماميجوامع استفاده مي شود.‏ زنان و دختران غالباً‏ قربانيتجاوزهاي جمعي و بردگي جنسي توسط سربازان قرارمي گيرند.‏ همان طوري كه اين امر در مناقشات روانداو يوگسلاوي سابق ‏(بالكان)‏ و بسياري از مناقشاتديگر در جهان مشاهده شده است (Human Rights.Today, PP.14,83)خاست گاه جنبش هاى فمينيستىواقعيت اين است كه جنبش هاي فمينيستي از درونچنين فرايندهايي بيرون مي آيند و به دليل مباحثپيش گفته به افراط مي گرايند.‏ تحليل موقع مدني وخاست گاه اجتماعي جنبش هاي فمينيستي بدون اشارهبه دو موضوع ‏“ساخته ها ‏(باورها)‏ ى اجتماعي”‏ ، 11 ازيك سو و به دنبال آن و نه از سوي ديگر؛ يكي از اجزاياصلي شكل دهنده ي اين ساخته ها يعني ‏“هويت”‏ 12 تاحدودي فضاي معما گونه يي بر بحث حاكم مي كند.‏مي توان موضوعي پيچيده را كمي به عقب راند و دربستر مقدمه چيني به قصد آشناسازي مخاطب،‏ طراحيمساله را از اين پرسش شروع و وارد اين مجموعهكرد كه آيا ‏“جهان پرداختي عيني ندارد؟ ” و ‏“زاييده وپرورش يافته،‏ يا ساخته ي اجتماع است؟ ”“ يافت باوران 13 معتقدند كه دانش و آگاهي تنها حاصلتجربه ي حسي است.‏ انديشه ها ‏(يا واقعيت هاي)‏ پيچيدهدرباره ي جهان زاده ي تركيب انديشه هاي ساده تر استولي هر انديشه ي پيچيده يى را در نهايت مي توان بهانديشه هاي ساده تري كه حاصل تجربه ي حسي اند وآن را مي سازند تقليل داد.‏49شماره چهاردهم اسفند ماه 91