8 ﻣﺎﺭﺱ، ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ! ﮔﻨﺎﻩ ﻧﻔﺖ ﻭ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻟﻴﺒﺮ - مجله مهرگان

ث ی----گفتم به نظر من معمارانى كه توانايى و خلاقيتآفرينندگى ندارند و در واقع نقشه كش هاى هندسهدان هستند،‏ چون معماران خوبى نيستند،‏ واماندهو خود شيفته به شهرسازى رو آورده اند كه علمىسنت زده در كشور ما و بى در و پيكر است.‏به نظرم جمله ى معروف لوييس ممفورد براىتوصيف اينان درخشان است و بس است:‏ "خدايان شهرسازى كاغذى".‏‏"برنامه ريزان شهرى"‏ چندان به پيچيدگىكنشى كه انجام مى دهند،‏ آگاه نيستند.‏ اين گفتهديويد هاروى را از كتاب،‏ ‏"سرمايه شهرى شده"‏نقل كردم.‏ بر اين پايه مى توان نظر هاروى راگسترش داد و گفت كه ‏"برنامه ريزان شهرى درجهان واپس مانده حتا به اين ناخودآگاهى خودنيز آگاه نيستند.‏ اين ناآگاهى در جهان به اصطلاح‏"پيشرفته"‏ شايد با وجود نهاده ها،‏ حزب ها،‏گروه ها و فرهنگ و قانون ها ‏...چندان مشكل سازنباشد-‏ كه هست و بيش تر هم خواهد شد زيرااين بستر و حقوق دمكراتيك در حال زوال استو سرمايه دارى هار هم در هجومى چندجانبه بهاين حقوق كه دستخوش ركودى ساختارى استو واقعا خون جلو چشم اش را گرفته-‏ به هر حالهنوز برنامه ريزان كنشگرانى در بسترى سامانيافته هستند و اشتباه ها و ميان مايگى شان-‏ تحتسلطه سنگين سرمايه شهرى-‏ توسط شهروندانو پژوهندگان دمكرات و مستقل،‏ مورد اعتراضو لاجرم اصلاح مى شود.‏ واقعا زبانم نمى گردد ازفعل استمرارى استفاده كنم،‏ چرا كه معتقدم تماماين مزيت ها در جهان صنعتى گيشرفته و سرمايهسالار به گذشته مربوط است).‏ به هر حال ايننقش،‏ كنش برنامه ريزان،‏ در جهان وامانده بسيارمهم است چون ‏"نهاد برنامه ريزى"‏ جزء معدودبنيان هاى تاثير گذار بر روندهاى ‏"توسعه"‏ به شمارمى آيد.‏پيترهال ‏”برنامه ريزى فضايى فضا به معناىهر آن چه كه بستر سرمايه گذارى،‏ توليد كالا و سودو باز توليد نيروى كار را فراهم مى آورد)‏ را واكنشىبه مسايل ناشى از توسعه ى سرمايه دارى در قرننوزدهم مى داند.‏ اشكار است كه شهر “Urban”كانون گرد آمدن و بروز مسايل اجتماعى،‏ فرهنگىو سياسى ناشى از اقتصاد است.‏‏”برنامه ريزى فضايى در بستر اجتماعى-‏ اقتصادىخود نقش جنبش اصلاحات در قبال پيامدهاى غيرانسانى سرمايه دارى بوده است“.‏ديويد هاروى ‏”تعادل بخشى به نظاماجتماعى،‏ اقتصادى و كالبدى-‏ محيط ساخته شدهيا مصنوع – (urban را دستور كار برنامه ريزىفضايى مى داند.‏ با يك شرط اساسى“برنامه ريزى بهروايتى غير فنى و غير دمكراتيك“،‏ به معناى ديگربرنامه ريزى ‏”برآمده“‏ از فلسفه،‏ اقتصاد،‏ جامعهشناسى،‏ محيط زيست و...،‏ برنامه ريزى به معناىكنشى ديالكتيكى،‏ پايدار از جنبه ى انسانى و محيطزيستى.‏چشم اسفنديار و چند چهره گى پاشه آشيل وچهره ژانوسى)‏ محيط مصنوع در تداوم انباشتو بن بست هاى احتمالى آن-‏ سقوط اخيربازار مستغلات در آمريكا كه به سرعت به اكثركشورهاى جهان سرايت،‏ و به بحران تمام عيارو جهانى بدل شد و تداوم آن سياست پيشگان ووابستگان به نظام سرمايه دارى را سخت متوحشكرده است-‏ به ويژه كاهش ارزش مبادلاتى زمينو به ويژه مسكن،‏ كاهش مطلوبيت سكونتى وتجارى و توريستى مركز شهرها وبى استفاده ماندنمحيط مصنوع – شهر – مى تواند فرصت مناسبىبراى برنامه ريزان در بازستاندن بخشى از حقوقشهروندان،‏ و مهم تر از ان به كرسى نشاندن نگرشمبتنى بر ‏"پايدارى محيط مصنوع از نظر انسانىمحيط زيستى"‏ فراهم آورد.‏به گفته درخشان ‏"لوييس ممفورد"‏ كه ابراهيموار بت خود شيفتگى ‏"مهندسان"‏ مدعى را در هممى شكند.‏ ‏"مهندسان كاغذى كه پيدايش جهان -مصنوع،‏ شهر-‏ و سمت و سوى آن را به قلم وترسيمات خود مشروط مى دانند،‏ برخلاف تصورخود نه اراده گرايانه كه دن كيشوت وار جهانبيرونى-‏ شهر-‏ را اسير ذهنيات خود مى انگارند"‏اين ها به جحاى جنگيدن با اسياب بادى كه نانمردم را تهيه مى كند ضرورتا و بايد با تبار شناسىبرنامه ريزى و شهر شناسى با نقش محيط مصنوعدر تداوم ساختار حاكم آشنا شوند.‏برنامه ريزان بايد با آگاهى به نقش و توان ‏”برنامهريزى“‏ مانع از انباشت دارايى ها و غير قابل نقدشدن آن ها شوند بدهى غير قابل وصول گروه هاىبا نفوذ به بانك ها به هزارها ميليارد تومان بالغمى شود كه به خريد زمين و ساختمان و افزايشمهار گسيخته ى ارزش مبادلاتى خانه و مسكن35شماره چهاردهم اسفند ماه 91