8 ﻣﺎﺭﺱ، ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ! ﮔﻨﺎﻩ ﻧﻔﺖ ﻭ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻟﻴﺒﺮ - مجله مهرگان

بود ‏.از سوى ديگر تضاد شديد گذران زندگىكارگران شركت نفت كه در فقر و گرسنگى درلجنزارهاى آبادان و مسجد سليمان مى لوليدند ‏،بارفاه فرازمينى كاركنان انگليسى شركت نفت كهعصرها با زن هاى بور و زيباى شان در زمين هاىچمن گلف مى خراميدند و يا به اسب سوارىمى پرداختند ‏،آميخته اى از حس خفت و درد وخشم و كين را در وجود كارگران و مردم مناطقنفت خيز برمى انگيخت 4 كه با روشنگرى هاى حزبتوده اين احساسات در جهت استقلال خواهى وحق خواهى جهت دهى مى شدند ‏.نظامى ها كهتا ديروز در پرتو تبليغات شوينيستى دستگاهتبليغاتى حكومت خود را برتر از ملت هاى همسايهمى ديدند ناگهان خود را پست تر از سربازان هندىيافتند و تحقير شده ديدند ‏.سربازانى كه در جنگحتى يك گلوله شليك نكرده جنگ را باختهبودند 3 ‏.جنگجويانى كه نجنگيده شكست خوردهبودند ‏**.اين ها و اختلاف هاى حل نشده دور ودراز بر سر حق و سهم ايران در شركت نفت ايرانو انگليس 5 و خوى امپراتورى انگليس كم كم تودهمردم و سياستمدارانى را كه سال ها با انگليس براىدستيابى به حقوق مردم ايران دست و پنجه نرمكرده بودند به اين نتيجه رهنمون كرد كه بايستىكنترل نفت را در دست خود بگيرند و اين امكانپذير نبود جز با ملى كردن نفت ‏!و بلكه ملى كردناساس استقلال مملكت شمرده شد ‏.البته در كناراين ها مى توان برخى دلايل ديگرى كه مردم رادر تشديد مبارزه عليه انگليس و منافع آن ترغيبمى كرد يافت:‏خرابكارى هاى فراوان و پيوسته انگليس براىكسب و حفظ منافع از طريق رشوه و پرداخت پولبه افراد كه شناخته شده ترين آن ها دو تاجر به نامبراداران رشيدى بودند.‏پخش پول در ميان افراد لمپن و برخى لايه هاىحاشيه نشين و روحانى براى حمله به حزب تودهو طرفداران مصدق.‏نفوذ در ايلات و عشاير جنوب و تشكيل اتحاديهنظامى عشاير براى جدايى مناطق نفت خيزخوزستان از ايران.‏3- من شخصا در كودكى داستان هاى فراوانى از كهنه سربازان زمانرضاشاه شنيده بودم كه با حسى از تحقير،‏ فقر و درماندگى از امر و نهىسربازان هندى در جنوب هنگام ورود ارتش انگليس به ايران سخنمى گفتند.‏ همچنين داستان هاى زيادى از همان ها كه براى بازگشت بهشهرشان پس از تسليم بدون شليك حتى يك گلوله در برابر ارتشمتفقين با لباس هاى ژنده و پاره با پول فروش اسلحه و مهمات خود بهايلات سر راه خود را به شهرشان رسانده بودند.‏** تكه اى از شعر حادثه سروده نصرت رحمانى:‏وقتي صداي حادثه خوابيدبرسنگ گور من بنويسيد:‏- يك جنگجو كه نجنگيداما ...، شكست خورددخالت كنسولگرى ها و سفارت انگليس در6انتخابات مجلس.‏پرداخت نكردن غرامت ايران از محل فعاليت هاىشركت نفت ايران و انگليس.‏7خرابكارى در دولت توسط اعمال نفوذ در دربار.‏والبته بايستى به همه اين ها تظاهر به وجهه نيك ودمكرات مآب آمريكا را كه با مبارزه مردم ايران درسهم خواهى از نفت همراهى نشان مى داد و بلكهتوسط برخى عناصر خودى به آن دامن هم مى زدرا افزود.‏سخت جانى و مقاومت انگليس براى ادامه سلطهبر حيات سياسى ايران و نياز كشور به درآمد نفتبراى انجام امور اقتصادى همان گونه كه اشاره شدباعث گرديد تا پس از قتل رزم آرا،‏ مصدق بهعنوان نماينده مجلس و رهبر مخالفان و رئيسكميسيون نفت مجلس لايحه ملى شدن نفت ايرانرا به تصويب مجلس شوراى اسلامى و در 29اسفند 1330 در مجلس سنا به تصويب برساند.‏اين نخستين پيروزى بزرگ مردم ايران كه بدونجنگ در برابر يك قدرت خارجى به دست آمدهبود همان قدر موجب اتحاد و همبستگى هر چهبيشتر در ميان مردم ايران و نيروهاى ضد استعمارو آزاديخواه گرديد،‏ كه دولت هاى استعمارى وامپرياليستى را از اين اقدام نهضت ملى به وحشتانداخت.‏ پس از اين پيروزى در ارديبهشت 1331كابينه سقوط كرد و تا پايان سال دو دولت ديگربرسر كار آمدند و به مذاكره هاى بى حاصل باانگليس براى حق و سهم ايران از شركت نفتايران و انگليس پرداختند.‏ رفت و آمدهاىكارشناس هاى نفتى با پيشنهادهاى ريز و درشتىكه ارائه مى كردند همگى در يك اصل مشتركبودند،‏ سرسختى در برابر پذيرش حق حاكميتايران بر منابع نفتى خود.‏ مصدق و همكارانش باتيز هوشى از همان آغاز مبارزه براى ملى كردننفت ايران تلاش كردند موضع دولت انگليس رااز موضع شركت نفت ايران و انگليس جدا كننداما حمايت و پشتيبانى انگليس از موضع شركتنفت ايران و انگليس اين موضوع را تبديل بهاختلاف ايران وانگليس كرد.‏ 4 پس از سقوط دولتعلا و روى كار آمدن نخست وزير مصدق،‏ دولتانگليس محاصره نفتى ايران را آغاز كرد.‏ انگليسكشتى هاى نفت كش را كه براى دريافت نفت ايراندر اسكله پهلو گرفته بودند بيرون راند و كشتىجنگى موريس را در آب هاى آبادان مستقر كردو طى يك اعلاميه به كشتى هاى نفتى اخطار كرد4- برپايى دادگاه لاهه بر سر موضوع شكايت انگليس از ايران به علتملى كردن نفت و پرداخت غرامت بود . ولى مصدق در اين دادگاه با ايناستدلال كه موضوع ميان ايران و يك شركت نفتى مى باشد و دادگاهلاهه محل اقامه دعوى يك دولت عليه دولت ديگر است اين شكايت رابه سود ايران تمام كرد.‏“ اگر يك چيزى به نظرم بيايد و عقيده امباشد از هيچ چيز باك ندارم،‏ اگر به من اخطارداده شود براى من ننگ نيست،‏ اگر به منتو سرى زده شود براى من ننگ نيست،‏زيرا وقتى كه من صلاح مملكت را مى دانممى گويم و از هيچ چيز هم باك ندارم"‏ .كه حق پهلو گيرى و حمل نفت ايران را ندارند.‏در اين كشمكش ها با ميانجيگرى موذيانه دولتآمريكا قرار شد مذاكره اى در ايران در اين بارهانجام گيرد.‏ پيشنهادى كه اين بار مطرح شد حتىبدتر از قرار دادى بود كه توسط دربار قاجار ودارسى امضا شده بود.‏ قراردادى كه رضاشاه نيزقصد داشت آن را تغيير دهد اما وقتى آن را لغوكرد دريافت كه اين قرارداد به بهاى تاج و تخت بىمقدارش تمام خواهد شد از اين رو بدون تصويبمجلس آن را براى 30 سال ديگر در سال 1312تمديد كرده بود.‏ حالا انگليس و آمريكا قراردادىرا جلوى مصدق گذاشته بودند كه به صورترذيلانه اى قرارداد استعمارى انگليس با ايران راكه پس از انقضاى مدت قرارداد به خودى خود لغومى شد براى هميشه با اين تغيير ناچيز سهم 50-50‏(آن هم با شامورتى بازى هايى كه سهم ايران راحتى كمتر از 12 درصد رسانده بود)‏ 8 قانونى كردهو از تصويب مجلس بگذراند.‏در اين جا مى خواهم گريزى به نق زدن ها و دروغگويى هاى نوليبرال هاى وطنى كه به راستى جادهصاف كن هاى بى مزد و منت امپرياليسم هستند،‏بزنم.‏ برخلاف ادعاهاى مطرح شده در جريانديدارهاى همين هيئت كه با حضور ريچارداستوكس و با پا درميانى اورل هريمن نمايندهترومن رئيس جمهور وقت آمريكا براى حلموضوع نفت ايران به تهران آمده بودند با مصدق،‏وى ضمن اين كه خود را پاى بند به اصول قانونىايران و مجلس مى داند با نرمش فراوان سعى درمتقاعد كردن استوكس براى حل ملى شدن نفتماهنامه اقتصادي،‏ اجتماعي،‏ فرهنگي و هنري10