Download File - ราชวิทยาลัย โสต ศอ นาสิกแพทย์ แห่งประเทศไทย

42วารสาร หู คอ จมูก และ ใบหน้าปีที่ 10 ฉบับที่ 4 ต.ค. - ธ.ค. 2552บทนำาอาการปวดบริเวณใบหน้า เป็นอาการที่พบได้บ่อย ซึ่งพยาธิสภาพของโพรงจมูกและไซนัสเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำาให้เกิดอาการปวดบริเวณใบหน้า โดยผ่านเส้นประสาทที่รับความรู้สึกหลักของจมูกคือ เส้นประสาทสมองคู่ที่ 5แขนง 1 และ 2 1, 2มีการศึกษาเกี่ยวกับความแปรปรวนทางกายภาพ (anatomical variation) ของโพรงจมูกและไซนัส จากเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัดไซนัสหลายการศึกษา 3-5 พบว่า ความแปรปรวนทางกายภาพของโครงสร้างกระดูกของโพรงไซนัส ไม่มีความ สัมพันธ์ หรือ เสี่ยงต่อการเกิดการอักเสบของโพรงไซนัสการศึกษาของ Chow 6 พบว่า การผ่าตัดไซนัสลดอาการปวดตำาแหน่ง contact trigger headacheได้ร้อยละ 83 และ septal spur ก็พบเป็นสาเหตุที่ทำาให้ปวดศีรษะได้บ่อย นอกจากนี้มีการผ่าตัดแก้ไขการแปรปรวนทางกายภาพในผู้ป่วยที่มีอาการทางจมูก ปวดใบหน้า ที่ CT scan ไม่มีไซนัสอักเสบ พบว่าอาการผู้ป่วยบางส่วนดีขึ้นแต่โดยมากอาการปวดคงอยู่ ซึ่งพบว่าอาจเกิดจากการปวดของโรคทางระบบประสาท6-9จากการสืบค้นฐานข้อมูลทางการแพทย์ไม่พบการศึกษาเปรียบเทียบลักษณะการแปรปรวนทางกายภาพของโพรงจมูก และไซนัส ระหว่างผู้ป่วยที่ไม่มีอาการปวดใบหน้า และผู้ป่วยที่มีอาการปวดใบหน้าที่มิได้เกิดจากไซนัสอักเสบการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหาความสัมพันธ์ของลักษณะการแปรปรวนทางกายภาพของโพรงจมูกและไซนัสในผู้ป่วยปกติที่ไม่มีอาการปวดบริเวณใบหน้า และในผู้ป่วยที่มีอาการปวดบริเวณใบหน้า และเพื่อศึกษาถึงชนิดและตำาแหน่งที่เกิดการแปรปรวนทางกายภาพของโพรงจมูกและไซนัสวัสดุและวิธีการวิจัยขวัญชนก บุญศรารักษพงศ์ พ.บ., สายสวาท ไชยเศรษฐ พ.บ., ไพลิน เลิศทำานองธรรมเป็นการศึกษาย้อนหลัง (retrospective) แบบมีกลุ่มศึกษาและกลุ่มควบคุม (case – control) โดยเลือกผู้ป่วยผู้ใหญ่ที่มารับการตรวจ CT scan บริเวณโพรงจมูกและไซนัส ที่โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ตั้งแต่ 1มกราคม พ.ศ. 2544 ถึง 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2551กลุ่มผู้ป่วยควบคุม (control) มารับการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ด้วยสาเหตุอื่นที่ไม่ใช่โรคทางจมูกและไซนัส ไม่มีอาการปวดบริเวณใบหน้า ไม่พบไซนัสอักเสบ โดยรังสีแพทย์ได้ทำาการสแกนครอบคลุมบริเวณโพรงจมูกไซนัส ดูภาพจากเครื่อง CT scan และจากฟิล์มเอกซเรย์ ส่วนผู้ป่วยที่มีอาการปวดบริเวณใบหน้า ที่มารับการตรวจรักษาในหน่วยไซนัสและภูมิแพ้ ดูภาพจากฟิล์มเอกซเรย์โดยคัดผู้ป่วยที่เคยผ่าตัดช่องจมูกและไซนัส เคยได้รับบาดเจ็บบริเวณใบหน้าได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นเนื้องอก หรือ ริดสีดวง ในโพรงจมูกและไซนัส และผู้ป่วยที่เป็นไซนัสอักเสบ หรือ มี Lund score มากกว่า 4 ออก