The Lichens and Lichenicolous Fungi of Belgium and Luxembourg ...

26 P. DIEDERICH & E. SÉRUSIAUX
Het Brabants district (afgekort: Brab.) is een groot, zacht glooiend plateau dat voor
het grootste deel bedekt wordt met löss-afzettingen uit het Pleistoceen, die soms tot meer
dan 200 m boven zeeniveau liggen. Het meeste land wordt voor intensieve landbouw gebruikt.
Ook zijn er diverse afgetakelde bosgebieden, die meestal in de minder vruchtbare
gebieden en op zandgronden gelegen zijn. Niet alleen hierdoor is de korstmosflora sterk
gereduceerd, maar ook omdat het dal van Haine, Sambre en Maas - aan de zuidrand van
het district - sterk door de industrie verontreinigd is. De atlantische elementen die vooral
in het westen karakteristiek zijn voor de bosflora, ontbreken in de korstmosflora die
beperkt is tot gewone en toxitolerante soorten. Er zijn kleine rotsontsluitingen in de
valleien, maar de korstmosflora is daar zeer arm.
Het Maas-district (afgekort: Mosan) ligt op een hoogte variërend van 200 tot 300 m en
heeft een betere luchtkwaliteit dan de hiervoor genoemde districten. Het herbergt een buitengewone
korstmosflora, wat te danken is aan de vele rotsen in de grote valleien, vooral
langs de Maas, de Viroin, de Lesse en de Ourthe (Fig. 7). Deze kalkrotsen bestaan gewoonlijk
uit compact gesteente uit het Devoon of Carboon. De korstmosflora toont samen
met de Xerobromion-gemeenschappen sub-mediterrane elementen, en veel soorten bereiken
hier de noordgrens van hun areaal. Ook zijn er enkele silicaatrotsen met een zeer interessante
flora. In de bossen is de korstmosflora weinig bijzonder, met uitzondering van een
aantal goed bewaarde bosfragmenten met oude bomen. Laanbomen zijn plaatselijk zeer interessant,
hoewel luchtverontreiniging en vooral ook het kappen van iepen de flora sterk
heeft verarmd (Fig. 6). Halfnatuurlijke biotopen, zoals de Mesobromion-gemeenschappen en
heiden, zijn sterk afgenomen, maar herbergen nog steeds een interessante korstmosflora.
Het Ardens district (afgekort: Ard.) wordt voornamelijk gekarakteriseerd door valleien,
smal of vrij breed, die snijden door een massief van silicaatrots, daterend uit het Cambrium,
Ordovicium of Onder-Devoon (Fig. 8). De hoogte varieert van 250 tot 694 m (het hoogste punt
gelegen in het meest oostelijke deel). Het landschap bestaat in de valleien vooral uit bos, en
het zuidelijke deel (van Bouillon tot het Forêt d’Anlier, samen met het aangrenzende deel van
Chiny en Herbeumont) herbergt nog goed bewaarde biotopen (Fig. 9). Luchtverontreiniging en
moderne bosbouw bedreigen de toekomst van de meest gevoelige soorten. Voor Noordwest
Europa is de korstmosflora van het Ardens district van groot belang, voor zowel epifyten als
steenbewonende soorten. Halfnatuurlijke biotopen, vooral droge heiden, zijn nu vrijwel verdwenen,
maar verlaten groeves, vooral bij Vielsalm, bieden hiervoor een vervangend biotoop.
De flora van de meest westelijk gelegen delen van het massief vertoont een vrijsterk atlantisch
karakter, terwijl de meest oostelijke, vaak hoger gelegen delen meer montane soorten herbergen.
De flora in het zuidoosten, vooral in de Oesling in Luxemburg, is meer continentaal.
Het Lotharings district (afgekort: Lorr.) is een deel van het sedimentair bassin van
Parijs en bestaat uit gesteente uit het Mesozoïcum, voornamelijk zandsteen, zand en klei
uit Trias en Onder-Jura. Het reliëf met de zo karakteristieke cuesta’s heeft ertoe geleid
dat veel bosgebieden goed bewaard zijn gebleven en van grote betekenis zijn voor de
korstmosflora. De passen bij Berdorf in Luxemburg (Fig. 11) zijn - in het onderzochte
gebied - een Mekka voor lichenologen. Halfnatuurlijke gebieden met veel korstmossen
zijn zeldzaam in het district (Fig. 12). Op bomen langs wegen zijn plaatselijk
interessante epifytenvegetaties te vinden (Fig. 10). In het subdistrict ‘Moezel’ komen
kalkrotsen voor die uit Muschelkalk (Trias) bestaan.