د اکتوبر ۳۰ ˛۲۰۰۹ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته
د اکتوبر ۳۰ ˛۲۰۰۹ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته د اکتوبر ۳۰ ˛۲۰۰۹ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته
دولتدارياو د ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون خپله پلټنه او د رايي ورکولو تر پوښتني الندې ۳۴۹۸ بکسونو د رایو دوباره195شمیرل پیل کړل.د ټاکنو خپلواک کمیسیون د پلټنو لپاره د کتني یو لست جوړ کړ چې د هر بکس د کتني کار آسانه کړي. 196 دپلټني ټیم اړ وه چې د پارټۍ د اعتباري استازیو او د ټاکنیزو کتونکو په موجودیت کې د رایو هر بکس د فزیکيبی تنظیمو د تصدیق په موخه په خپلو سترګو معاینه کړي. تر هري معایني وروسته، د بکسونو محتوي بیرته پههغوی کې ځای په ځای کړی شوه، بکسونه بنډ کړای شول، او د سیریل نوي شمیره ورته اختصاص ورکړی شوهاو ثبت کړی شوه. 197 د ټاکنو خپلواک کمیسیون د پلټني پروسه د ۲۰۰۹ کال د اکتوبر په ۸ مه نیټه بشپړه کړه او198ترالسه شوي معلومات یي د اکتوبر په ۱۹مه نیټه اعالن کړل.د درغلیو په اړه نړیوالې کتنيد نړیوالې ټولني استازي د ټاکنو د پروسي د شفافیت د کتونکو په توګه حاضر وو. د کتونکو په ډله کې نړیوالسازمانونه لکه نړیواله ډیموکراسي، ملي دیموکراتیک انستیتیوت، د اروپایي ټولني د ټاکنو د کتونکو مشن، پهاروپا کې د امنیت او همکارۍ لپاره سازمان ،)OSCE( د ټاکنو د مالتړ ټیم، او د افغانستان د آزاد او منصفانه199ټاکنو موسسه )FEFA( شامل دي.ارل ډبلیو ایکینبري، د افغانستان لپاره د متحده ایاالتوسفیر، ښي خوا ته، له ریچارډ سي هالبورک، د افغانستان اوپاکستان لپاره د متحده ایاالتو ځانګړی استازی، په منځ کې،په کابل کې د ټاکنو د خپلواک کمیسیون له دفتر څخه د خپلېکتني په جریان کې د رایې ورکوونکو لیست ته ګوري. )دAP انځور(د ټاکنو خپلواک کمیسیون د ټاکنو د پایلو د راغونډولو لپاره، د شمیرني ملي مرکز په کابل کې تاسیس کړ. دټاکنو تر ورځ مخکي، د ټاکنو خپلواک کمیسیون د دي مرکز دوره وکړه او لیدونکو ته یي لنډ معلومات ورکړل.UNDP/ELECT اټکل کوي چې د ټاکنو تر ورځ مخکي څو اوونیو کې، هره ورځ نیژدي ۴۰ برخه لرونکو-اوهمدا رنګه له ۵ تر ۱۰ کسه د ټاکنو د کتونکي یا د کاندیدانو استازي چې د رایو د شمیرلو د پروسي د کتلو اوڅارني لپاره به حاضر وی- له دي مرکز څخه لیدنه کوله. 200 د ټاکنو د خپلواک کمیسیون لخوا د کتونکو په اړهورکړ شوي راپور کې د کورنیو کتونکو ۲۱ ډلي، د نړیوالو کتونکو ۳۰ ارګانونه، د ملي رسنیو ۵۱ ارګانونه،۱۴۹ د رسنیو نړیوالي اداري، او ۳۱ سیاسي ډلي شامل دي. 201 د OSCE د ټاکنو د مالتړ ټیم استازي، او د202ولسمشرۍ څلور مخکښ کاندیدان هم اکثر وختونه له مرکز څخه لیدنې کولي.په کابل کې د متحده ایاالتو سفارت، چې د یوه کتونکي په توګه یي د ټاکنو پروسه له نیژدي څخه څارله، داخبره درک کړه چې "ډیر شمیر د درغلیو په خالف میکانیزمونه چې د ټاکنو د خپلواک کمیسیون له لوري اوUNDP په مالتړ تر کار الندې نیول شوي وه، له نړیوالو معیارونو سره سم غښتلي او قوي وه،" خو دا هم واضحشوه چې د دي میکانیزمونو ډیر یي د ټاکنو په ورځ په شدیده توګه محدود کړي شوي وه. د دي محدودیتونو څخه203ځیني یي په الندې توګه دي:• کمزوری امنیت• د ښځینه کارکوونکو لږوالی• پراخه بی سوادي• د رایه ورکوونکو تهدیدولد متحده ایاالتو د بهرنیو چارو محکمه )DoS( د ټاکنیزو شکایتونو د کمیسیون لخوا د هغوی د درغلیو د تحقیقاتوپه وړتیا باندې خپل اعتماد او باور څرګند کړ او دا چې هغوی به د رایو له وروستي شمیرني څخه د درغلیو پاتي204شوي لري کړي.د ښځو ګډون205د ولسمشرۍ لپاره د ۴۱ کاندیدانو له ډلې څخه، یوازي دوه ښځې وي. ډاکټر فنا فروزان او ښاغلې شهال عطا.یوې هم انتخابي مقام نه درلود او نه هم له کومې ډلې سره تړلې وي؛ دواړه خپلواکې کاندیدانې وي. ډاکټر فروزان،د افغانستان د هورانوردي د پخوانې وزیر عبدالرحمان کونډه، د بلخ والیت څخه ده او جراحه ده. 206 شهال عطا د76 ځانګړى عمومي پلټونکى I د افغانستان بيا رغونه
دولتداري207کندهار ده او د مشرانو په جرګه کې څوکۍ لري.د UNDP/ELECT د څرګندونو مطابق، ښځینه کاندیدانو راپور وکړ چې هغوی په کافي اندازه د رسنیوپاملرنه له ځانه سره نه درلوده او د مهمو کاندیدانو په توګه نه شمیرل کیدلي. 208 د ملګرو ملتونو د جنسیت څانګېاو د عامه خلکو ته د پیغام رسولو ریاست )د جنسیت څانګې( هم راپور ورکړ چې ښځینه ژورنالیستاني د راييورکولو له مرکزونو څخه منع شوي وي، په داسي حال کې چې نارینه ژونالیستانو ته همدي مرکزونو ته د ننوتلو209اجازه ورکړ شوي وه.که څه هم د ټاکنو د خپلواک کمیسیون د جنسیت څانګې د ښځو لپاره د رایې ورکوونکو د زده کړي سیمینارونهجوړ کړي وه، د ښځینه رایي ورکوونکو ګډون کمزوری وه. د جنسیت د څانګې د څرګندونو په اساس، ډیر شمیرښځو رایې ورکوونکو له خپلو کورنیو او یا هغو خلکو څخه چې د رایې ورکولو په مرکزونو کې حاضر وو210الرښوونې ترالسه کړي چې څه ډول خپلې رایې واچوي.هیڅ ښځینه کاندیدې هم تر ۱ فیصد ډیري اعتباريرایې ترالسه نه کړي- ډاکټر فروزان فنا نیژدي۲۱۵۱۲ رایي ترالسه کړي )۰.۵ فیصده(، او آغلېشهال عطا نیژدي ۱۰۶۸۷ رايي ترالسه کړي )۰.۲فیصده(سرچینه: د ټاکنو خپلواک کمیسیون"د افغانستان د ۲۰۰۹ کال ټاکني، د ولسمشرۍ اووالیتي شوراګانو ټاکني،" www.iec.org.af/results/leadingCandidate.html وکتل شو ۱۰\۱۴\۲۰۰۹.د جوالی په میاشت کې، د UNDP/ELECT مطابق، د جنسیت څانګې او د ټاکنو خپلواک کمیسیونکمیشنران د یوې جلسې کوربه ول چې داسي ستراتیژې جوړه کړي چې ښځي د بدنې تالشي کوونکو په توګهاو یا د رایې ورکولو د کارکوونکو په نورو موقتي ځایو کې د ټاکنو لپاره کار وکړي. په برخه اخیستونکو کېد ښځو چارو د وزارت، د کلیو د پراختیا وزارت او د کورنیو چارو د وزرات استازي، د ملګرو ملتونو لخوا دښځو د پرمختګ پانګه، د متحده ایاالتو د نړیوالې پراختیا اداره ،)USAID( د ښځو سیمییزي ډلې، او نړیوالې211اداري شاملي وي.د ملګرو ملتونو د جنسیت څانګې هغه ننګونې په ګوته کړي چې باید په هغوې بریالي شي تر څو په راتلونکو212ټاکنو کې د ښځینه ګډون کوونکو ونډه ښه کړای شي:• ښځي د سیاسي پروسي په اړه ال پراخ پوهاوي ته اړتیا لري. ډیرو نالوستو ښځو د نارینه وو په نظریو او درایې ورکولو په مرکزونو کې د نورو په مشوره باور کاوه.• د ښځینه کاندیدانو د امنیت لپاره د ال بشپړ پالن جوړولو اړتیا لیدل کیږي. پالن جوړونه باید تر مخکې ترسرهشي، نوره زده کړه باید ورکړی شي، او نور ساتونکي باید وټاکل شي.• د ټاکنو د خپلواک کمیسیون او د رایې اچونې د ښځینه کارکوونکو غړیو لپاره د امنیت اړوند د وخت لهمخکې خطر سیستم د جوړولو اړتیا لیدل کیږي.• د رایې ورکوونکو د ثبت کولو کارتونه باید د ښځو انځورونه ولري، تر څو د ټګي مخنیوی وشي.• د رایې ورکوونکو د تفصیالتو په اساس د معلوماتو ټولونه نور ښه کولو ته اړتیا لري، او دا کیدای شي ديخبرې ته اړ باسي چې دا معلومات څنګه کیدای شي په ال بشپړه توګه راغونډ کړی شي.• له مهمو وزارتونو سره چې ښځي مقرروي )د ښځو چاري، روغتیا، او ښوونې او روزنې وزارتونه( د تړوند یوه برخه باید ولیکل شي چې د هغوی ښځینه کارکوونکو ته دا الره اسانه کړي چې د رایې ورکولو پهورځ د رایې ورکولو په مرکزونو کې کار وکړي.نه پاک کیدونکي رنګ د یوې افغاني ښځې ګوته رنګ کړيده، وروسته له هغه چې هغې خپله رایه د رایې اچونې پهمرکې کې واچوله. )د یوناما انځور، جواد جاللي(د ټاکنو امنیتد ټاکنو خپلواک کمیسیون په ټاکنو کې د امنیت نشتوالي د یوي مهمې اندیښنې په توګه پیژني. 213 د دفاع محکمېراپور ورکړ چې د طالبانو لخوا چې د ټاکنو پروسه د افغان رایه ورکونکو د ویرولو او تهدیدولو له الري ګډوډهکړي، د رایې ورکوونکو په شمیر باندې ډیره ناوړه اغیزه کړي وه. 214 د امنیت ستونزمن چاپیریال ټاکنې له څواړخونو اغیزمنې کړي:• د ټاکنو خپلواک کمیسیون یي اړ کړ چې د رایې ورکولو د ځایونو هغه شمیر چې کوالی شوای پرانیستل شي،215را کم کړي.216• رايه ورکوونکي یي په کورونو کې ایسار کړل.77د متحده ایاالتو د ګانګرس لپاره راپور I اکتوبر ۲۰۰۹ ۳۰،
- Page 33 and 34: د سيګار نظارتله تیږ
- Page 35 and 36: د سيګار نظارتغواړي
- Page 37 and 38: د سيګار نظارتانځور
- Page 39 and 40: د سيګار نظارتبډي10%ک
- Page 41 and 42: د سيګار نظارتد سیګا
- Page 43 and 44: د بیارغوني3 وروستي
- Page 45 and 46: د بیارغونې وروستي م
- Page 47 and 48: د ګرافونو کيليپه ګر
- Page 49 and 50: د بودیجو حالتد بودی
- Page 51 and 52: د بودیجو حالتاختصا
- Page 53 and 54: د بودیجو حالتد ASFF د
- Page 55 and 56: د بودیجو حالتد CERP ا
- Page 57 and 58: ESFد بودیجو حالتUSAIDDAU
- Page 59 and 60: د بودیجو حالتانځور
- Page 61 and 62: د بودیجو حالتفيسون
- Page 63 and 64: د بودیجو حالت66خصوص
- Page 65 and 66: ا منیتد افغانستان د
- Page 67 and 68: ا منیتدا د اى اين ډي
- Page 69 and 70: ا منیتانځور 3.25د ملي
- Page 71 and 72: ا منیتد سپتمبر ٢٠٠٩
- Page 73 and 74: ا منیتانځور 3.30د ملي
- Page 75 and 76: ا منیتلري او يا د سي
- Page 77 and 78: ا منیتد افغان ملي ا
- Page 79 and 80: ا منیتانځور 3.35پیښې
- Page 81 and 82: دولتداريدولتداري،
- Page 83: دولتداريله جملي څخ
- Page 87 and 88: دولتدارياکتوبر تر
- Page 89 and 90: دولتداريد والیتي ش
- Page 91 and 92: د دریو میاشتوشو تر
- Page 93 and 94: دولتداري274رسنيو او
- Page 95 and 96: دولتداريحكومتي ادا
- Page 97 and 98: دولتداريد بېلگې په
- Page 99 and 100: دولتداريد افغانستا
- Page 101 and 102: اقتصادي او ټولنیز پ
- Page 103 and 104: اقتصادي او ټولنیز پ
- Page 105 and 106: اقتصادي او ټولنیز پ
- Page 107 and 108: اقتصادي او ټولنیز پ
- Page 109 and 110: اقتصادي او ټولنیز پ
- Page 111 and 112: اقتصادي او ټولنیز پ
- Page 113 and 114: اقتصادي او ټولنیز پ
- Page 115 and 116: اقتصادي او ټولنیز پ
- Page 117 and 118: ځانګړي زده کړهد کاب
- Page 119 and 120: د نورو ادارو4 نظارت1
- Page 121 and 122: د نورو ادارو نظارتد
- Page 123 and 124: د نورو ادارو نظارت4.
- Page 125 and 126: د نورو ادارو نظارتڅ
- Page 127 and 128: د نورو ادارو نظارتد
- Page 129 and 130: د نورو ادارو نظارتد
- Page 131 and 132: د نورو ادارو نظارتد
- Page 133 and 134: ضمیمېاو پایلیکونهپ
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري207کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> مشرانو په جرګه کې څوکۍ لري.<strong>د</strong> UNDP/ELECT <strong>د</strong> څرګن<strong>د</strong>ونو مطابق، ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو <strong>راپور</strong> وکړ چې هغوی په کافي ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> رسنیوپاملرنه له ځانه سره نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> مهمو کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو په توګه نه شمیرل کی<strong>د</strong>لي. 208 <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> جنسیت څانګېاو <strong>د</strong> عامه خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پیغام رسولو ریاست )<strong>د</strong> جنسیت څانګې( هم <strong>راپور</strong> ورکړ چې ښځینه ژورنالیستاني <strong>د</strong> راييورکولو له مرکزونو څخه منع شوي وي، په <strong>د</strong>اسي حال کې چې نارینه ژونالیستانو <strong>ته</strong> هم<strong>د</strong>ي مرکزونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ننوتلو209اجازه ورکړ شوي وه.که څه هم <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> جنسیت څانګې <strong>د</strong> ښځو لپاره <strong>د</strong> رایې ورکوونکو <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي سیمینارونهجوړ کړي وه، <strong>د</strong> ښځینه رایي ورکوونکو ګډون کمزوری وه. <strong>د</strong> جنسیت <strong>د</strong> څانګې <strong>د</strong> څرګن<strong>د</strong>ونو په اساس، ډیر شمیرښځو رایې ورکوونکو له خپلو کورنیو او یا هغو خلکو څخه چې <strong>د</strong> رایې ورکولو په مرکزونو کې حاضر وو210الرښوونې ترالسه کړي چې څه ډول خپلې رایې واچوي.هیڅ ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ې هم تر ۱ فیص<strong>د</strong> ډیري اعتباريرایې ترالسه نه کړي- ډاکټر فروزان فنا نیژ<strong>د</strong>ي۲۱۵۱۲ رایي ترالسه کړي )۰.۵ فیص<strong>د</strong>ه(، او آغلېشهال عطا نیژ<strong>د</strong>ي ۱۰۶۸۷ رايي ترالسه کړي )۰.۲فیص<strong>د</strong>ه(سرچینه: <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> ټاکني، <strong>د</strong> ولسمشرۍ اووالیتي شوراګانو ټاکني،" www.iec.org.af/results/leadingCandidate.html وکتل شو ۱۰\۱۴\۲۰۰۹.<strong>د</strong> جوالی په میاشت کې، <strong>د</strong> UNDP/ELECT مطابق، <strong>د</strong> جنسیت څانګې او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیونکمیشنران <strong>د</strong> یوې جلسې کوربه ول چې <strong>د</strong>اسي ستراتیژې جوړه کړي چې ښځي <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>نې تالشي کوونکو په توګهاو یا <strong>د</strong> رایې ورکولو <strong>د</strong> کارکوونکو په نورو موقتي ځایو کې <strong>د</strong> ټاکنو لپاره کار وکړي. په برخه اخیستونکو کې<strong>د</strong> ښځو چارو <strong>د</strong> وزارت، <strong>د</strong> کلیو <strong>د</strong> پراختیا وزارت او <strong>د</strong> کورنیو چارو <strong>د</strong> وزرات استازي، <strong>د</strong> ملګرو ملتونو لخوا <strong>د</strong>ښځو <strong>د</strong> پرمختګ پانګه، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا ا<strong>د</strong>اره ،)USAID( <strong>د</strong> ښځو سیمییزي ډلې، او نړیوالې211ا<strong>د</strong>اري شاملي وي.<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> جنسیت څانګې هغه ننګونې په ګو<strong>ته</strong> کړي چې بای<strong>د</strong> په هغوې بریالي شي تر څو په راتلونکو212ټاکنو کې <strong>د</strong> ښځینه ګډون کوونکو ونډه ښه کړای شي:• ښځي <strong>د</strong> سیاسي پروسي په اړه ال پراخ پوهاوي <strong>ته</strong> اړتیا لري. ډیرو نالوستو ښځو <strong>د</strong> نارینه وو په نظریو او <strong>د</strong>رایې ورکولو په مرکزونو کې <strong>د</strong> نورو په مشوره باور کاوه.• <strong>د</strong> ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> امنیت لپاره <strong>د</strong> ال بشپړ پالن جوړولو اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي. پالن جوړونه بای<strong>د</strong> تر مخکې ترسرهشي، نوره ز<strong>د</strong>ه کړه بای<strong>د</strong> ورکړی شي، او نور ساتونکي بای<strong>د</strong> وټاکل شي.• <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون او <strong>د</strong> رایې اچونې <strong>د</strong> ښځینه کارکوونکو غړیو لپاره <strong>د</strong> امنیت اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> وخت لهمخکې خطر سیستم <strong>د</strong> جوړولو اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي.• <strong>د</strong> رایې ورکوونکو <strong>د</strong> ثبت کولو کارتونه بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> ښځو انځورونه ولري، تر څو <strong>د</strong> ټګي مخنیوی وشي.• <strong>د</strong> رایې ورکوونکو <strong>د</strong> تفصیالتو په اساس <strong>د</strong> معلوماتو ټولونه نور ښه کولو <strong>ته</strong> اړتیا لري، او <strong>د</strong>ا کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>يخبرې <strong>ته</strong> اړ باسي چې <strong>د</strong>ا معلومات څنګه کی<strong>د</strong>ای شي په ال بشپړه توګه راغونډ کړی شي.• له مهمو وزارتونو سره چې ښځي مقرروي )<strong>د</strong> ښځو چاري، روغتیا، او ښوونې او روزنې وزارتونه( <strong>د</strong> تړون<strong>د</strong> یوه برخه بای<strong>د</strong> ولیکل شي چې <strong>د</strong> هغوی ښځینه کارکوونکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ا الره اسانه کړي چې <strong>د</strong> رایې ورکولو پهورځ <strong>د</strong> رایې ورکولو په مرکزونو کې کار وکړي.نه پاک کی<strong>د</strong>ونکي رنګ <strong>د</strong> یوې افغاني ښځې ګو<strong>ته</strong> رنګ کړي<strong>د</strong>ه، وروس<strong>ته</strong> له هغه چې هغې خپله رایه <strong>د</strong> رایې اچونې پهمرکې کې واچوله. )<strong>د</strong> یوناما انځور، جوا<strong>د</strong> جاللي(<strong>د</strong> ټاکنو امنیت<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون په ټاکنو کې <strong>د</strong> امنیت نشتوالي <strong>د</strong> یوي مهمې ان<strong>د</strong>یښنې په توګه پیژني. 213 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې<strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> طالبانو لخوا چې <strong>د</strong> ټاکنو پروسه <strong>د</strong> افغان رایه ورکونکو <strong>د</strong> ویرولو او <strong>ته</strong><strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ولو له الري ګډوډهکړي، <strong>د</strong> رایې ورکوونکو په شمیر بان<strong>د</strong>ې ډیره ناوړه اغیزه کړي وه. 214 <strong>د</strong> امنیت ستونزمن چاپیریال ټاکنې له څواړخونو اغیزمنې کړي:• <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون یي اړ کړ چې <strong>د</strong> رایې ورکولو <strong>د</strong> ځایونو هغه شمیر چې کوالی شوای پرانیستل شي،215را کم کړي.216• رايه ورکوونکي یي په کورونو کې ایسار کړل.77<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،