12.07.2015 Views

د اکتوبر ۳۰ ˛۲۰۰۹ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته

د اکتوبر ۳۰ ˛۲۰۰۹ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته

د اکتوبر ۳۰ ˛۲۰۰۹ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>اکتوبر</strong> <strong>۳۰</strong>،۲۰۰۹<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره ځانګړیسیګارعمومي پلټونکی<strong>د</strong> ملي <strong>د</strong> فاع <strong>د</strong> صالحيت ورکولو قانون ‏)پي.‏ ايل.‏ ١٨١- ۱۱۰( <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره <strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي ‏)سیګار(‏ بنسټ کیښو<strong>د</strong>.‏<strong>د</strong> سيګار مشن <strong>د</strong> ماليه ورکوونکيو <strong>د</strong> ډالرو او نورو اړون<strong>د</strong>و بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> کارولو په اړه <strong>د</strong> خپلواکو او مقص<strong>د</strong>ي پلټنو،‏معاينو او څېړنو په ترسره کولو،‏ او <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> بهرنیو او <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمو <strong>د</strong> بيا رغونې<strong>د</strong> پرمختګ او کمزوريو څخه په خبر ساتلو سره،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو نظارت پراخول<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> افغانستان په بيا رغونه کې ستر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه،‏ مالي مرستي،‏ معاه<strong>د</strong>ې يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو نور ميکانيزمونهشامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> يو رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخوا پېل شوي وي او په <strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> ټاکل شويويا غېر مختص شويو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> استعمال خبره وي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره يې <strong>د</strong> يوې شخصيا<strong>د</strong>اري سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره موافقه شوې وي چې:‏ <strong>د</strong> افغانستان بنسټيزه فزيکي اډاڼه جوړه او يا يې بيا ورغوي؛ <strong>د</strong>افغانستان سياسي او ټولنيزې ا<strong>د</strong>ارې تاسيس او يا يې بيا ورغوي او <strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong> تولي<strong>د</strong>ات یا خ<strong>د</strong>ماتوړان<strong>د</strong>ې کړي.‏سرچینه:‏ پی.‏ ایل.‏ -۱۸۱ ۱۱۰ ‏"<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۰۸ لپاره <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> صالحيت ورکولو قانون،"‏ ۱\۲۸\۲۰۰۸.


<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوریتچينتاجيكستانازبكستانب<strong>د</strong>خشانتخارکن<strong>د</strong>وزبلخجوزجانتركمنستانک ُن َرنورستانل َغمانپنجشیرکاپیساب َغلانپروانسمنگانبامیانسر پ ُلفاریاببا<strong>د</strong>غیسکاب ُلننگرهارخوستپکتیالوگرور<strong>د</strong>کغزنی<strong>د</strong>ایک ُن<strong>د</strong>یغورهراتپاكستانپکتیکازابلا ُر ُزگانف َراهقن<strong>د</strong>هارهلمن<strong>د</strong>نیمروزايران


ځانګړی عمومي پلټونکی<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغوني لپاره<strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ ،<strong>۳۰</strong>خوښ یم چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر ‏)سیګار(‏ لخوا <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> پنځم <strong>د</strong>رې مياشتنی <strong>راپور</strong> وړان<strong>د</strong>ې کوم.‏<strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> پی ایل ۱۱۰--۱۸۱ <strong>د</strong> ۱۲۲۹ برخي الن<strong>د</strong>ې ټولو اړتیاوو سره سم،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>یرشم جوالی ۲۰۰۹ <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> نه راوروس<strong>ته</strong> فغالیتونو<strong>راپور</strong> وړان<strong>د</strong>ې کوي او په افغانستان کې <strong>د</strong> بیا رغونې پروګرامونو <strong>د</strong> وضعیت په اړه وروستی حال وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۲ <strong>کال</strong> راپ<strong>د</strong>یخوا<strong>کانګرس</strong> تخمیناْ‏ ۳۹ ملیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره اختصاص کړي <strong>د</strong>ي.‏ ډیر شوني ښکاري چې <strong>د</strong> ۲۰۱۰ مالي <strong>کال</strong> لپاره <strong>د</strong>مالي سرچینو غوښتنې <strong>د</strong>ا مبلغ ۵۰ ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong> لوړ کړي.‏په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې میاشتو کې سیګار خپل پرمختګ <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه و رکړه،‏ او <strong>د</strong> نظارتونو،‏ پلټنو او څیړنو <strong>د</strong> ترسره کولو له الرې یې خپلظرفیتونه لوړ کړي <strong>د</strong>ي.‏ زموږ <strong>د</strong> وروستي <strong>راپور</strong> راهیسي،‏ زمونږ <strong>د</strong> مسلکي کارکوونکيو شمېره <strong>د</strong> ۴۴ تنو څخه ۵۷ <strong>ته</strong> لوړه شوې <strong>د</strong>ه.‏زموږ <strong>د</strong>فتر په تیرو <strong>د</strong>ریو میاشتو کې پنځه <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong>ونه او پنځه <strong>د</strong> معاینې <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong>ونه بیالبیل ځانګړيپروژي او ستر پروګرامونه <strong>د</strong> امنیت،‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ او پرمختګ په برخو کې تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې راولي.‏ موږ <strong>د</strong> پلټنې ۱۰ نور <strong>راپور</strong>ونه او۷ معاینې تر کار الن<strong>د</strong>ې لرو.‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> څیړنو ټیم <strong>د</strong> جنایي پلټو اوه نوي قضیي تر څیړني الن<strong>د</strong>ې نیولي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو ځانګرو کسانو اویوې کمپنۍ چې <strong>د</strong> بډي اخیستلو تور پري وه،‏ له پلټنو سره مرس<strong>ته</strong> کړي <strong>د</strong>ه.‏یو <strong>کال</strong> کیږي چې سیګار خپل لومړنۍ بو<strong>د</strong>یجه ترالسه کړي،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې توان یي ترالسه کړ چې کارکوونکي استخ<strong>د</strong>ام کړي او پهواشنګټن او افغانستان کې <strong>د</strong> خپلو <strong>د</strong>فترونو بنسټ کیږ<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> هغه کارونو پر بنسټ چې موږ تر نن ورځي پوري ترسره کړي <strong>د</strong>ي،‏ شخصيلی<strong>د</strong>ني په افغانستان کې،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو،‏ افغانستان او نړیوالو کارکوونکو سره <strong>د</strong> خبرو اترو په پایله کې،‏ سیګار څلور مسالې په ګو<strong>ته</strong>کړي <strong>د</strong>ي چې بای<strong>د</strong> هغوی <strong>ته</strong> ځواب وویل شي تر څو <strong>د</strong> بیارغوني پروګرام اغیزمنتوب اصالح کړي شي.‏ لومړی،‏ هغه پروګرامونه چېبو<strong>د</strong>یجه یي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا ورکول کیږي،‏ بای<strong>د</strong> چې نور هم مسوول وي.‏ <strong>د</strong>ویم،‏ په <strong>د</strong>ي خبره بای<strong>د</strong> نور هم ټینګار وشي چې <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong>جاري ساتلو لپاره <strong>د</strong> افغانستان ظرفیت لوړ شي.‏ <strong>د</strong>ریم،‏ <strong>د</strong> بیارغونې <strong>د</strong> موخو <strong>د</strong> ترالسه کولو لپاره،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو لخوا تمویلشوي پروژي بای<strong>د</strong> چې الښي سره یو الس او متح<strong>د</strong>ې کړای شي.‏ څلورم،‏ <strong>د</strong> مالي فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنیوي لپاره <strong>د</strong> اغیزمني ستراتیژي <strong>د</strong> جوړولولپاره بای<strong>د</strong> ال پراخه پاملرنه وشي.‏ <strong>د</strong> حساب ورکولو نشتوالی،‏ <strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong> لوړولو او مسولیت په غاړه اخیستلو لپاره غیرکافي پاملرنه،‏ <strong>د</strong>پروژو <strong>د</strong> یو ځای کولو کموالی،‏ او مالي فسا<strong>د</strong> ټول <strong>د</strong> بیا رغونې هڅو <strong>د</strong> ضایع کی<strong>د</strong>لو سبب کیږي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت په ځانګړي توګه ان<strong>د</strong>یښمن <strong>د</strong>ی چې مالي فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره زموږ پانګه له خطر سره مخکوي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت له مسوولینو سره <strong>د</strong> خبرو اترو په پایله کې،‏ سیګار یو لړ <strong>د</strong> حساب ورکوني هڅي په الرواچولي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو نړیوالو مرستن<strong>د</strong>ویانو لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تاسیساتو <strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong> لوړولو او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> مخنیوي لپاره ترسرهکوي،‏ ارزونه وکړي.‏ په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ریو میاشتو کې،‏ سیګار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیالبیلو <strong>د</strong>ولتی تاسیساتو <strong>د</strong> صالحیتونو او ظرفیتونو بیاکتنه پیل کړهچې <strong>د</strong>اخلي کنټرول،‏ <strong>د</strong> مالي فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> خطر کچه وارزوي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ویانو <strong>د</strong> پیسو لپاره حساب ورکول نور هم ښهکړي.‏ سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو <strong>راپور</strong>ونو لومړنۍ یو <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لی سمونو په برخه کې خپور کړ.‏ که چیرې سیګار کافي بو<strong>د</strong>یجه ترالسه کړي،‏ موږ به<strong>د</strong> مالي فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ابتکار <strong>د</strong> افغانستان والیاتو او هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري ملي موسساتو <strong>ته</strong> پراخ کړو.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست په شلمه نیټه،‏ افغانانو <strong>د</strong> لومړی ځل لپاره <strong>د</strong> افغانانو لخوا په الره اچول شویو <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانوپه ټولټاکنو کې رایه ورکړه.‏ <strong>د</strong> امریکا متح<strong>د</strong>ه ایاالت،‏ چې ټولټاکنې <strong>د</strong> مشروع حکومت <strong>د</strong> جوړولو په الر کې یو مهم ګام بولي،‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong>پروسي سره <strong>د</strong> مرستي لپاره ۲۶۳ میلونه ډالره ورکړل.‏ <strong>د</strong> پراخو <strong>د</strong>رغلیو ا<strong>د</strong>عاوو <strong>د</strong> پایلو تص<strong>د</strong>یق وځنډول.‏ خو سره له <strong>د</strong>ي هم،‏ <strong>د</strong> افغانستان2221South Clark Street, Suite 800 Arlington, Virginia 22202


<strong>د</strong> ټاکنو ا<strong>د</strong>اري-‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون )IEC( او <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون )ECC( - یوه <strong>د</strong>اسي پروسه تر کار الن<strong>د</strong>ې ونیوله چې<strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو کچه وارزوي،‏ او <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> په شلمه <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون اعالن وکړ چې ولسمشر کرزي په سلو کې ۴۹.۷ رایې وړي<strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> اړتیا وړ ۵۰ په سلو کې رایو چې په لومړی پړاو کې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ګتلو لپاره ور<strong>ته</strong> اړتیا <strong>د</strong>ه،‏ لږ کمي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong>ویم پړاو <strong>د</strong>نومبر <strong>د</strong> ۷ نیټې لپاره په نظر کې نیول شوي <strong>د</strong>ي.‏ سیګار په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ري میاشتي کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي ټاکنو په اړه <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړل،‏او <strong>د</strong> ټاکنو ټوله پروسه،‏ له هغوی نه <strong>د</strong> ترالسه شویو ز<strong>د</strong>ه کړو په شمول،‏ به وارزوي.‏<strong>د</strong> اګست په میاشت کې،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت خپل لومړنۍ کلنۍ <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیایي ستراتیژي )ANDS( <strong>د</strong> وضعیت پهاړه خپور کړ،‏ او په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت،‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ستراتیژیکو موخو <strong>د</strong> ترالسه کولو لپاره <strong>د</strong> یوه نويملکي-نظامي کمپاین پالن خپور کړ.‏ که څه هم <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ANDS په نیژ<strong>د</strong>ي ټولو برخو کې <strong>د</strong> ځینو پرمختګونو <strong>راپور</strong> ورکړ،‏<strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> خبر<strong>د</strong>ارۍ ورکوي چې <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> هغه نړیوال ملګري اوس هم له سترو ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ي،‏ په ځانګړي توګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارياو امنیت په برخو کې.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پالن په افغانستان کې په سیمییزه،‏ والیتي او ملي کچه بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> ظرفیت پهجوړولو بان<strong>د</strong>ې ټینګار کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> په لومړۍ برخه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>واړو سن<strong>د</strong>ونو لنډیز شامل <strong>د</strong>ی.‏په سپټمبر کې <strong>د</strong> ملي امنیت او بهرنیو چارو جرګه کۍ په مخ کې <strong>د</strong> شاه<strong>د</strong>ي ورکولو په مهال،‏ ما <strong>د</strong> هغو ګامونو لوړ ټکي بیان کړلچې سیګار په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تر منځ <strong>د</strong> انسجام <strong>د</strong> نوي ستراتیژي <strong>د</strong> څارني په موخه عملي کړي <strong>د</strong>ي.‏ بشپړ بیان زموږ په ویبپاڼهکې ش<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ی:‏ .www.sigar.mil که څه هم <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ستراتیژي <strong>د</strong> تکامل په حال کې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> بیارغونې هڅي <strong>د</strong>وام لري او سیګار <strong>د</strong>بیارغوني لپاره <strong>د</strong> ورکړل شویو ډالرو <strong>د</strong> ضیاع،‏ <strong>د</strong>رغلي،‏ او ناوړه استعمال <strong>د</strong> مخنیوي لپاره خپلې څارني <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکوي.‏په ډیر <strong>د</strong>رناويارنلډ فیلډزبری<strong>د</strong> جنرال،‏ یو ایس ایم سی ‏)متقاع<strong>د</strong>(‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره ځانګړی عمومي پلټونکی2221 South Clark Street, Suite 800 Arlington, Virginia 22202


<strong>د</strong> منځپانګې ج<strong>د</strong>وللومړنۍ برخه<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنهامنیت 4<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري 4<strong>د</strong> پروژو انسجام 7<strong>د</strong> نظارت انسجام 8<strong>د</strong>ویمه برخه<strong>د</strong> سیګار نظارت15پلټنې 22معایني 28<strong>د</strong> سیګار ځانګړي شمیره 29څیړنې 32<strong>د</strong> سیګار بو<strong>د</strong>یجه 33<strong>د</strong> سیګار کارکوونکي <strong>د</strong>ریمه برخه<strong>د</strong> بیارغونېوروستي معلومات37عمومي کتنه 41<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت 57امنیت 73<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري 93اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ


<strong>د</strong> منځپانګې ج<strong>د</strong>ولڅلورمه برخه<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت113<strong>د</strong> نظارت بشپړ شوي فعالیتونه 114روان نظارت 122<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څیړنې 123<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معایني ضمیمې126<strong>د</strong> قانوني غوښتنو سره سم <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> کتل ضمیمه ا:‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخوا اختصاصضمیمه ب:‏ 132شوي بو<strong>د</strong>یجي بو<strong>د</strong>یجي 134<strong>د</strong> سیګار پلټنې او معاینې ضمیمه ج:‏ 136سیګار ځانګړي شمیره ضمیمه <strong>د</strong>:‏ 137لنډيزونه او تعريفونه ضمیمه ه:‏ پایلیکونه 140


<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشرۍ ټاکني<strong>د</strong> غزني والیت <strong>د</strong> ناوي ولسوالۍ په سیمه ییز ښوونځي کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشرۍټاکنو <strong>د</strong> کارکوونکو لخوا <strong>د</strong> رایي ورکولو پاڼي تنظیم او برابریږي.‏ له ښوونځي څخه<strong>د</strong> رایي ورکولو <strong>د</strong> مرکز په توګه کار اخیستل شوی وه.‏ ‏)انځور <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>سمن<strong>د</strong>ري پوځ،‏ ډلګی مشر ویلیام ګریسون(‏


<strong>د</strong> بیا رغوني ټیمونهمعایني افغانستان <strong>د</strong><strong>د</strong> افغانستان پلټنيحال وروستی بیارغوني <strong>د</strong> <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> امنیت په برخه کې <strong>د</strong> عراق واک پراخوللوړی<strong>د</strong>ل عوای<strong>د</strong>و <strong>د</strong>پیژن<strong>د</strong>نه:‏ <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون <strong>کال</strong>1<strong>د</strong> قانون جوړوني پرمختګونه<strong>د</strong> سیمه ییزو عالقمن<strong>د</strong>و اوسی<strong>د</strong>ونو ابتکار<strong>د</strong> فغالیتونو مخهبیارغوني <strong>د</strong> هم ال وضعیت امنیتي نیسيانساني ضیاع<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> هڅي<strong>د</strong> نړیوالې ټولنې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>هامنیت<strong>د</strong> افغانستانعمومي کتنه11


<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه‏»سره له ډیرو سختو حاالتو،‏ موږ ولی<strong>د</strong>ل چې ټاکنيترسره شوي،‏ اوس موږ ولی<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> ټاکنو خپلواککمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون خپلې<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ي بشپړي کړي،‏ موږ ولی<strong>د</strong>ل چې کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ي <strong>ته</strong>چمتوالی ښیي چې اساسي قانون <strong>ته</strong> غاړه کیږ<strong>د</strong>ي،‏او <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسې <strong>د</strong> بشپړوالي لپاره پرمختګکیږي.«‏— <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ولسمشر باراک اوباماسرچینه:‏ <strong>د</strong> سپیني ماڼۍ مطبوعاتي بیان،‏ ‏»<strong>د</strong> ولسمشر اوباما او <strong>د</strong> عراق لومړي وزیر ملکي لخوا له کتني وروس<strong>ته</strong> تبصري«‏ www.whitehouse.gov/the_press_office/Remarks-by-,President-Obama-and Prime-Minister-Maliki-of-Iraq-After-Meeting وکتل شو په ۱۰\۲۱\۲۰۰۹.2 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنهپه افغانستان کې په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ریو میاشتو کې،‏ په عمومي توګه امنیتي وضعیت ال هم مخ په خرابی<strong>د</strong>و وه،‏ <strong>د</strong> یاغیانو حملي<strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> شلمي نیټي <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ترسره کی<strong>د</strong>لو مخکې مخ په ډیری<strong>د</strong>و وي.‏ <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون )IEC( لومړنۍ پایلې <strong>د</strong> سپټمبر په میاشت کې اعالن کړي،‏ خو <strong>د</strong> پراخو <strong>د</strong>رغلیو ا<strong>د</strong>عاوو<strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق کولو مخنیوي وکړ.‏ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایاتو کمیسیون ،)ECC( <strong>د</strong> ټاکنو له خپلواک کمیسیون )IEC(سره په ګډه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو <strong>د</strong> کچې <strong>د</strong> معلومولو په موخه <strong>د</strong> پلټنو یوه پروسه ترسره کړه.‏ <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> په شمله نیټه،‏ <strong>د</strong> ټاکنوخپلواک کمیسیون <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي پلټنې پایلې اعالن کړي،‏ چې ښیي ولسمشر کرزي <strong>د</strong> رایو ۴۹.۷ په سلو کې برخه ترالسهکړي،‏ چې په لومړۍ <strong>د</strong>ور کې <strong>د</strong> په ټاکنو کې <strong>د</strong> بري له پاره اړینې ۵۰ په سلو کې له پاسه یوه رایه یي پوره نکړي.‏<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون اعالن وکړ چې هغوی به <strong>د</strong> نومبر <strong>د</strong> میاشتي په ۷ نیټه <strong>د</strong> ولسمشر کرزي او په ټاکنو کېپه <strong>د</strong>ویمه کچه ډیري رايي ګټونکي ډاکتر عب<strong>د</strong>اهلل عب<strong>د</strong>اهلل،‏ چې <strong>د</strong> رایو <strong>۳۰</strong>.۶ په سلو کې برخه یي ترالسه کړي وه،‏<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong>ویم پړاو ترسره کړي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>اسالمي جمهوریت <strong>د</strong>ولت )GIRoA( <strong>د</strong> ‎۲۰۰۹‎<strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست په میاشت کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مليپرمختیایي ستراتیژي )ANDS( <strong>د</strong> عملي کولو په اړه خپل لومړنۍ کلنۍ <strong>راپور</strong> خپور کړ،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> با ثبا<strong>ته</strong> کولو په موخه <strong>د</strong> یوه نوي منسجم ملکي-نظامي کمپاین پالن خپور کړ.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ملي پرمختیایي ستراتیژي )ANDS( <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> ترجیجاتو سره سم <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جو <strong>د</strong> برابرولو لپاره او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسيمیکانیزمونو تاسیس چې <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> موخو <strong>د</strong> ترالسه کولو په لوري پرمختګ تر نظر الن<strong>د</strong>ې ونیسي او ارزیابييي کړي،‏ <strong>د</strong> افغانستان حکومت هڅي بیانوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> سره سم،‏ <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> ډیرو ارکانو او سکتورنو ترالسهکول مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ول چې <strong>د</strong> هغې وجه <strong>د</strong> امنیت مسالې او <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> ظرفیت نشتوالی<strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مالتړ لپاره نوی منسجم شوي ملکي-نطامي کمپاین پالن،‏ چې <strong>د</strong>ولسمشر باراک اوباما لخوا سږ <strong>کال</strong> په ګو<strong>ته</strong> شوي پراخو استراتیژیکو اه<strong>د</strong>افو بان<strong>د</strong>ې والړ <strong>د</strong>ی،‏ له یاغیانو سره <strong>د</strong>مقابلي لپاره ۱۱ اساسي ‏»ب<strong>د</strong>ولونونکي هڅي«‏ په ګو<strong>ته</strong> کوي،‏ چې په سیمییزه،‏ والیتي او ملي کچو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> امنیتاو <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري وضعیت ښه کړي.‏په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ري میاشتو کې پرمختګونه له هغو بی شمیره ننګونو سره چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بیا رغوني هڅي ال همورسره مخ <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>وه مسالي - <strong>د</strong> امنیت نشتوالی او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> ظرفیت اړتیا-‏ ال هم <strong>د</strong> پرمختګ لپاره تر ټولو سترخنډونه جوړوي.‏ <strong>د</strong> هغو ستونزو سربیره چې <strong>د</strong> مخ په خرابی<strong>د</strong>ونکي امنیتي وضعیت او ضعیفي <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري را منځ<strong>ته</strong> کړي <strong>د</strong>ي،‏ سیګار ‏-په افغانستان کې <strong>د</strong> خپلو پلټنو،‏ معاینو،‏ څیړنو،‏ او نظارت له الري-‏ <strong>د</strong> نظارت څلور اساسيان<strong>د</strong>یښني په ګو<strong>ته</strong> کړي <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> حساب ورکولو نشتوالی،‏ <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو او مسوولیت په غاړه اخیستلو <strong>ته</strong> ناکافيپاملرنه،‏ <strong>د</strong> پروژو تر مینځ <strong>د</strong> انسجام کموالي،‏ او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>.‏امنیتپه افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت نشتوالي <strong>د</strong> بیارغونې په هر اړخ بان<strong>د</strong>ې منفي اغیره لري،‏ <strong>د</strong> انفراسټرکچر له جوړولو او3<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنهسفیر ریچارډ سی.‏ هالبورک،‏ <strong>د</strong> افغانستان او پاکستانلپاره ځانګړی استازی،‏ <strong>د</strong> ټاکنو په ورځ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواککمیسیون له کارکوونکو سره خبري کوي.‏ ‏)انځور په کابلکې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سفارت،‏ ډان ویلکینسون(‏ترمیمولو را نیولي <strong>د</strong> ښي <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري پر مخ بیولو پوري.‏ <strong>د</strong> امنیت راوستلو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ستراتیژي <strong>د</strong> تر ډیرهبری<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> لوي افغاني پوځ او پولیس په جوړولو متمرکزه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ترهګري-په خالف <strong>د</strong> جګړي <strong>د</strong> رهبري کولوصالحیت ولري او وکوالی شي <strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong> له یاغیانو څخه پناه ورکړي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیارغونې<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې ستره برخه ۱۸.۷ میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي پوځونو بو<strong>د</strong>یجې )ASFF( <strong>ته</strong> ورکړل شوي<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان ملي ار<strong>د</strong>و )ANA( او <strong>د</strong> افغانستان ملي پولیس )ANP( <strong>ته</strong> روزنه ورکړي او تجهیزات ور<strong>ته</strong>برابر کړي.‏<strong>د</strong> امنیت اهمیت او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي پوځونو <strong>د</strong> جوړولو په پروسه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو برخې <strong>ته</strong> په کتلو سره،‏سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ري میاشتني <strong>راپور</strong> په مو<strong>د</strong>ه کې خپل نظارت امنیتي سکټور <strong>ته</strong> وغځاوه،‏ او <strong>د</strong> امنیتي سکټور په برخهکې یي <strong>د</strong>وه نوي پلټني پیل کړي.‏ لومړنی هغه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او ملي پولیسو په وړتیاوو <strong>د</strong> باوریتوب اروزنه <strong>د</strong>ه،‏ کومچې <strong>د</strong> خپلواک امنیتي پوځونو <strong>د</strong> تشکیل <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي ارزونې لپاره کارول کیږي.‏ <strong>د</strong>ویم هغه یي <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او ملي پولیسو<strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت سیسټمونو <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> بشپړتیا اروزل <strong>د</strong>ي،‏ چې په هغې کې هغه <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره هڅي هم شاملي <strong>د</strong>يچې ‏»ارواحو«‏ پرسونل <strong>ته</strong> په ټګي سره <strong>د</strong> پیسو ورکولو پیژن<strong>د</strong>ل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي پلټنو سربیره،‏ سیګار په کن<strong>د</strong>هار او فراهکې <strong>د</strong> ANSF اسانتیاوي معاینه کوي،‏ کوم چې <strong>د</strong> افغانستان - ګډي انتقالي امنیتي قومان<strong>د</strong>ي له الرې تمویل کیږي.‏<strong>د</strong>ا معاینې به <strong>د</strong>ا خبره روښانه کړي چې آیا <strong>د</strong>ا اسانتیاوي په قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ذکر شویو ځانګړتیاوو سره سم جوړیږياو که نه او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> هغوي وړ او مناسبه ساتنه کیږي.‏له <strong>د</strong>ي امله چې ج<strong>د</strong>ي امنیتي ستونزي نیژ<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> افغانستان په ټولو برخو کې ش<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت او<strong>د</strong> بیا رغوني قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یان <strong>د</strong>واړه کوم چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا تمویل شوي پروژي بشپړوي،‏ <strong>د</strong> شخصي امنیتيشرکتونو پرسونل <strong>د</strong> امنیت لپاره استخ<strong>د</strong>ام کوي.‏ ډیر شکایتونه،‏ چې په هغوی کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي لهلوري <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ځانګړي شمیري لخوا ترالسه شوی هغه هم شامل <strong>د</strong>ی،‏ ا<strong>د</strong>عا کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو شخصي امنیتيشرکتونو څخه ځیني یي <strong>د</strong> هغو خلکو لخوا جوړ شوي چې له طالبانو سره اړیکي لري.‏ سیګار په <strong>د</strong>ي اړه پلټنه پیلکړي <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ا خبره تر کتنې الن<strong>د</strong>ې ونیسي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> بیارغوني قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>ته</strong> امنیت څه ډولبرابریږي.‏ سیګار <strong>د</strong>ي خبرې <strong>ته</strong> توجه کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هره ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> خپلو امنیتي اړتیاوو په موخه څه ډولقرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوي او <strong>د</strong>ا چې هره ا<strong>د</strong>اره په کومه ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> خپلو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو څارنه عملي کوي.‏<strong>د</strong> سیګار لومړني کارونه ښیي چې لږ تر لږه ۱۴۰۰۰ شخصي امنیتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یان نیغ په نیغه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ارو لپاره کار کوي.‏ سره له <strong>د</strong>ي هم،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت نه پوهیږي چې څومره نوري شخصي کمپنۍ یا کسان<strong>د</strong> بیا رغوني <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو لپاره امنیتي خ<strong>د</strong>مات وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ <strong>د</strong> وخت په تیری<strong>د</strong>لو سره،‏ <strong>د</strong> سیګار پلټونکي تمه لریچې <strong>د</strong> شخصي امنیتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو له کارولو سره اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> پالیسي مسالې په ګو<strong>ته</strong> کړي.‏<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نوی ملکي-نظامي کمپاین پالن ‏»په افغانستان کې <strong>د</strong> ال ډیر وړ،‏ مسؤول،‏ او اغیزمن <strong>د</strong>ولت پر مخبیولو«‏ بان<strong>د</strong>ې ټینګار کوي او <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په بیا جوړولو کې <strong>د</strong> افغانانو په ال پراخه کچه برخه اخیستلو لپاره خپل غږاوچتوي.‏ 1 <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>وره کې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت <strong>د</strong> ښې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري په <strong>د</strong>وو اړخونو بان<strong>د</strong>ې متمرکزه وه:‏ <strong>د</strong>باوري او مطمینه ټاکنو له پروسي څخه مالتړ کول،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسي یوې ستراتیژي جوړول چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> مخهونیسي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت په نظر <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> شلمي نيټې <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکني،‏ چې <strong>د</strong> لومړیځل لپاره په خپلو <strong>د</strong> افغانانو لخوا ا<strong>د</strong>اره کیږي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسي یوه <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> تاسیس له پاره چې <strong>د</strong> خپلو خلکو په سترګو کېقانوني حیثیت ولري،‏ یو مهم ګام <strong>د</strong>ی.‏ او په عین حال کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په اړه خپلې ژوريان<strong>د</strong>یښني څرګن<strong>د</strong>ي کړي،‏ کوم چې نه یوازي په <strong>د</strong>ولت بان<strong>د</strong>ې باور کولو <strong>ته</strong> زیان رسوي،‏ بلکي <strong>د</strong> بیا رغوني <strong>د</strong> هڅوهر اړخ <strong>ته</strong> زیان رسوي.‏سیګار په <strong>د</strong>ی <strong>د</strong>واړو برخو کې نظارت کوي.‏ په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ري میاشتو کې،‏ سیګار <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسي په اړه <strong>د</strong> پلټني4 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<strong>د</strong>وه <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړل او یو لړ نوري پلټني یي پیل کړي چې په والیتي او ملي کچه بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بیالبیلو افغانيعامه موسسو وړتیاوي او کړني ارزیابي کړي.‏ <strong>د</strong>ا پلټني به <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنټرولونو،‏ <strong>د</strong> مالي فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> خطر <strong>د</strong> کچي په اړه<strong>د</strong> افغاني وزارت خانو او <strong>د</strong>ولتي <strong>د</strong>فترونو وړتیا وارزوي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ویانو <strong>د</strong> پیسو په اړهحساب ورکول او مسؤولیت پیژن<strong>د</strong>نه نور هم ښه کړي.‏<strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکني<strong>د</strong> هغه اهمیت په وجه چې <strong>د</strong>ا ټاکني یي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لپاره لري،‏ او هغه <strong>د</strong> پام وړ پیسي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتواو نړیوالي ټولني لخوا <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسي څخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره ورکړ شوي وي،‏ سیګار ټاکني له نیژ<strong>د</strong>ي څخه څارلي<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> امریکا متح<strong>د</strong>ه ایاالت او <strong>د</strong> هغه نړیوال ملګري <strong>د</strong> یوه قانوني او مسؤول حکومت <strong>د</strong> جوړولو لپاره <strong>د</strong>ي ټاکنو<strong>ته</strong> په ډیر اهمیت قایل <strong>د</strong>ي.‏ سیګار په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ري میاشتو کې <strong>د</strong> پلټنو یو <strong>راپور</strong> خپور کړ چې نړیوالي مرستي او هغهان<strong>د</strong>ازه چې <strong>د</strong>ا مرستي <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> ظرفیت په لوړولو کې کارول شويوي،‏ په ګو<strong>ته</strong> کړي.‏ <strong>د</strong>ویمي پلټني په <strong>د</strong>غو ټاکنو کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> برخه اخیستلو ارزونه وکړه.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> تر پایه،‏ <strong>د</strong> امریکا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>ي او اعتبار وړ ټاکنو څخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره ۲۶۳ میلونه ډالرورکړي وه چې <strong>د</strong> نړیوالي ټولني لخوا برابر شوي ۴۸۸ میلونه ډالرو تر نیمایي زیا<strong>ته</strong> برخه جوړوي.‏ ملګرو ملتونو)UN( <strong>د</strong> نړیوالي ټولني لخوا ورکړ شوي بو<strong>د</strong>یجي څخه ۳۳۱ میلونه ډالر ا<strong>د</strong>اره کړل.‏ هغوی <strong>د</strong>ا پیسي <strong>د</strong> بشپړيپروسي <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري مصارفو لپاره ولګولي،‏ چې په هغوی کې <strong>د</strong> رایه ورکوونکو له ثبت کولو څخه رانیولي <strong>د</strong> ټاکنوتر عملي کی<strong>د</strong>و او مناقشي وړ رایو لپاره <strong>د</strong> حل الره مون<strong>د</strong>ل شامل <strong>د</strong>ي.‏ ملګرو ملتونو <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون او <strong>د</strong>ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>ته</strong> مرستي او مالتړ برابر کړل.‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو له موخو څخه یو هم <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> ظرفیت او وړتیالوړول وه.‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> خپلو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و په ترسره کولو کې له سترو چلینجونو سره مخ <strong>د</strong>ي،‏ په ځانګړيتوګه <strong>د</strong>ا چې په ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> ولسوالیو <strong>د</strong> شوراګانو او پارلماني ټاکني هم په مخ کې <strong>د</strong>ي،‏ ځکه هغوی <strong>د</strong> نړیواليټولني له مرستي او مالتړ څخه پر<strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي ټاکنو <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره <strong>د</strong> منابعو او تخصص له کموالي سره مخ <strong>د</strong>ي.‏که څه هم ملګرو ملتونه <strong>د</strong> ظرفیت او وړتیاوو <strong>د</strong> پرمختګ اړتیا منلي <strong>د</strong>ه،‏ هغوی تر اوسه پوري <strong>د</strong> ظرفیت جوړولولپاره اوږ<strong>د</strong> مهاله ستراتیژي نه <strong>د</strong>ه جوړه کړي.‏<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> میاشتي په ټاکنو کې <strong>د</strong> رایه ورکوونکو نیژ<strong>د</strong>ي ۳۸.۸ پهسلو کې ښځي وي.‏ سیګار ونشو کړای چې په خپلواکه توګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي شمیرو تص<strong>د</strong>یق وکړي.‏ سیګار په <strong>د</strong>ي پوهی<strong>د</strong>ليچې <strong>د</strong> رایې ورکولو له حق څخه <strong>د</strong> کار اخیستلو لپاره ښځي له بی شمیره خنډونو سره مخ <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>ي او امنچاپیریال نشتوالی،‏ له فرهنګي او <strong>د</strong>و<strong>د</strong>یزه بن<strong>د</strong>یزونو سره په ګډه،‏ <strong>د</strong> ثبت کولو،‏ کمپاین چلولو او رایي ورکولو لپاره <strong>د</strong>هغوي وړتیاوي مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ي کړي.‏ ډیرو څارونکو <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> ورکړ چې سړیو <strong>د</strong> ښځو په نماین<strong>د</strong>ګي رایي ورکولي،‏ سرهله <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> بل چا په و<strong>کال</strong>ت رایه ورکول <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> قانون څخه سرغړونه <strong>د</strong>ه.‏ څنګه چې <strong>د</strong> رایي ورکولو مرکزونه<strong>د</strong> جنس په اساس سره بیل شوي <strong>د</strong>ي،‏ په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ښځینه رایه ورکولو ا<strong>د</strong>اري مامورینو کمښت هم <strong>د</strong> هغوښځو شمیره راښک<strong>ته</strong> کړه چې کوالی شول خپله رایه استعمال کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفیر کارل ایکن بیري <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> مشرانو جرګي <strong>د</strong> بهرنیو اړیکو <strong>د</strong> کمیټي له مشر جانکیری سره له ټاکنو څخه <strong>د</strong> مالتړ په مسالو خبري اتري کوي.‏‏)انځور په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سفارت(‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ جنرال ستانلي مک کرستال <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزیر،‏ ډاکټر رنګین <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>فر سپنتا،‏ سرهپه <strong>د</strong>اسي حال کې لی<strong>د</strong>ل کیږي چې <strong>د</strong> آیساف <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>انيسره نیژ<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ځانمرګي چاو<strong>د</strong>ني په نتیجه کې <strong>د</strong> پیښ شويزیانونو سروي کوي.‏ ‏)انځو<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ،‏ بری<strong>د</strong>منډیویډ الواراډو لخوا(‏5<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<strong>د</strong> انفراسټرکچر ساتنهپه افغانستان کې له ۲۰۰۲ <strong>کال</strong> راهیسي،‏ <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> جوړولو لپاره په میلیار<strong>د</strong>ونو ډالر لګول شوي <strong>د</strong>ي--لهښوونځیو او روغتیایي کلینیکونو رانیولي تر سرکونو،‏ <strong>د</strong> اوبو سیستمونو،‏ او <strong>د</strong> بریښنا تولی<strong>د</strong>ي فابریکو پوري هرڅه په کې شامل <strong>د</strong>ي--‏ <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په ډیرو برخو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا تمویل شوي <strong>د</strong> جوړولو کارونه روان <strong>د</strong>ي.‏انجنیران،‏ پلټونکي او څیړونکي <strong>د</strong> سیګار لخوا استخ<strong>د</strong>ام شوي <strong>د</strong>ی چې په ګډه کار وکړي،‏ او نه یوازي <strong>د</strong>ا خبرهڅرګن<strong>د</strong>ه کړي چې آیا <strong>د</strong>ا پروژې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له مشخصاتو سره سمې جوړویږي او له موخې سره سم کارول کیږياو که نه،‏ بلکې <strong>د</strong>ا خبره هم ارزیابي کړي چې <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> ساتلو لپاره <strong>د</strong> افغانانو وړتیاوي څرنګه <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> سیګار لومړنۍ مشاه<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ا ښيي چې وروس<strong>ته</strong> له هغه چې <strong>د</strong>ا پروژي افغاني چارواکو <strong>ته</strong> سپارل شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>هغوی ساتلو <strong>ته</strong> ډیره لږه پاملرنه شوي <strong>د</strong>ه.‏ سیګار په خپله <strong>د</strong>ي څرګن<strong>د</strong>ونه کې یوازي نه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ په <strong>د</strong>ووبیلو <strong>راپور</strong>ونو کې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر )GAO( <strong>د</strong>ي خبرې <strong>ته</strong> اشاره کړي <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ا2ظرفیت او وړتیا نه لري چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا تمویل شوي <strong>د</strong> انفراسټرکچر پروژي وساتي.‏<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړني ځواب پروګرام )CERP( <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> کارولو اړون<strong>د</strong> مقررات <strong>د</strong>ا غوښتنه کوي چې <strong>د</strong>USFOR-A قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ا ډاډ ترالسه کړي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت یوه مناسبه با صالحی<strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> یوې پروژي<strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>لو او انتقال وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> ساتلو لپاره آما<strong>د</strong>ه کړي شي.‏ USFOR-A <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> کتنېپه مهال هغوی <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت له چارواکو <strong>د</strong> یوه لیکل شوي سن<strong>د</strong> غوښتنه کوي چې <strong>د</strong> پروژي <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام او ساتنېسره موافقه وښیي.‏ <strong>د</strong>ا لیک عموماْ‏ <strong>د</strong> والیت په کچه <strong>د</strong> چارواکو لخوا ورکول کیږي او ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت له اړخه<strong>د</strong> ژمنې"‏ څرګن<strong>د</strong>ونه کوي.‏ 3 <strong>د</strong> USFOR-A <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې،‏ سره له <strong>د</strong>ي هم،‏ ‏"ډیر زیات شواه<strong>د</strong> ش<strong>ته</strong> چې افغانستاننشي کوالی هغه پروژي چې موږ بشپړوو،‏ هغوی <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکړي."‏ USFOR-A اضافه کوي،‏ ‏"<strong>د</strong> بیارغونې <strong>د</strong>هڅو له اړه یو نا لیکل شوي مسوولیت ش<strong>ته</strong> چې پرمختګ وشي.‏ موږ جوړونې <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکوو او په <strong>د</strong>ي تمه چې<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت به یوه ورځ وکوالی شي چې <strong>د</strong> خپلې برخې مسوولیتونه پوره کړي،‏ او هغه پروژې چې <strong>د</strong>ویویلې <strong>د</strong>ي چې هغوی <strong>ته</strong> له انتقال کولو وروس<strong>ته</strong> به یي ساتي،‏ <strong>د</strong> ‏]مالي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> مقرراتو[‏ قانوني غوښتنې پوره کوو."‏سیگار به <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ساتنِي او جاري ساتلو مساله نوره هم وڅیړې،‏ ځکه په <strong>د</strong>ي کې کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> هغو پروژو په جوړولوسره چې ساتنه یي نشي کی<strong>د</strong>الی،‏ <strong>د</strong> مالیي ورکوونکو ډالر <strong>د</strong> ضیاع امکانات وي.‏<strong>د</strong> پروژو انسجام<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ملکي-نظامي کمپاین پالن <strong>د</strong> بیا رغوني <strong>د</strong> پروژو تر مینځ <strong>د</strong> ال ښه انسجام غوښتنه کوي،‏ نهیوازي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو ترمینڅ بلکې هم<strong>د</strong>ا رنګه له نړیوالي مرستن<strong>د</strong>ویه ټولني سره هم <strong>د</strong> هغې غوښ<strong>ته</strong> کوي.‏<strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت <strong>د</strong> یوه اغیزمن سیسټم یا نورو الرو چارو نشتوالي چې <strong>د</strong> بیالبیلو ا<strong>د</strong>ارو او موسسو لخوا پهافغانستان کې په غاړه اخیستل شوي پروګرامونو یوه بشپړه منظره وړان<strong>د</strong>ې کړي،‏ <strong>د</strong> بیا رغونو <strong>د</strong> هڅو اغیزمنانسجام له ستونزو سره مخ کوي.‏ سیګار سپارښتنه کړي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ملکي ا<strong>د</strong>اري او پوځي قومان<strong>د</strong>ي پهګډه سره کار وکړي تر څو <strong>د</strong> معلومات <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت یو <strong>د</strong>اسي منسجم سیسټم رامینځ <strong>ته</strong> کړي چې <strong>د</strong> بیا رغوني <strong>د</strong>پروګرامونو او پروژو یو مشترک عملي تصویر وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت او نړیوالې ټولني په <strong>کال</strong> ۲۰۰۶ کې <strong>د</strong> همغږۍ او څارني مشترک هییت،JCMB تاسیس کړ چې <strong>د</strong> افغان تړون عملي کی<strong>د</strong>ل تر نظر الن<strong>د</strong>ې ونیسي او په ګ<strong>د</strong>ه توګه یي عملي کړي.‏ )JCMB(چې <strong>د</strong> هغه په ۲۸ غړو کې ۷ کسان <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت په استازیتوب او ۲۱ کسه <strong>د</strong> نړیوالي ټولنيپه استازیتوب شامل <strong>د</strong>ي،‏ اوس <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت او نړیوالې ټولني ترمینځ <strong>د</strong> پرمختیایي پالیسیو<strong>د</strong> جوړولو او منظم کولو مسؤولیت په غاړه لري.‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> هغه نړیوال ملګري <strong>د</strong>JCMB له الرې منسجم کیږي تر څو <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> موخو <strong>د</strong> ترالسه کولو په لوري پرمختګ تر نظر الن<strong>د</strong>ې ونیسي.‏کله چې <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جوالی په میاشت کې JCMB غونډه وکړه چې <strong>د</strong> ANDS وضعیت وڅیړي،‏ نړیوالي7<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنهټولني هغه مهال وویل چې ANDS ال ښه تمرکز <strong>ته</strong> اړتیا لري او<strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> افغانستان اسالمي چمهوري <strong>د</strong> ولت بای<strong>د</strong> <strong>د</strong>4ترجیحاتو او پروګرامونو یوه روښانه او له ابهام څخه پاکې بڼې <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏سیګار <strong>د</strong> ځانګړیو پرمختیايی سکټورونو لپاره یو لړ <strong>د</strong> کارايی <strong>د</strong> پلټنو کار پیل کړی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو پلټنو لومړنۍهغه یي،‏ چې په راتلونکو <strong>د</strong>ريو میاشتو کې به خپور شي،‏ <strong>د</strong> انرژي په څانګه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرس<strong>ته</strong>کوونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> مرستو عمومي کتنه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به هغه کچه چې متح<strong>د</strong>ه ایاالت او نور نړیوالي پروژي یو بلبشپړوي،‏ ارزیابي کړي او <strong>د</strong>ا خبره به معلومه کړي چې بریښنا <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> السرسي په پراخولو کې هغويڅومره اغیرمن شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> نظارت همغږي<strong>د</strong> ځانګړي پلټونکي تولنه له <strong>د</strong>ي حقیقت نه ښه خبره <strong>د</strong>ه چې خپل کارونه همغږي کړي تر څو نظارت ممکنه لوړيکچي <strong>ته</strong> ورسوي،‏ <strong>د</strong> کارونو له <strong>د</strong>وه ځلي ترسره کی<strong>د</strong>لو مخنیوي وکړي،‏ او <strong>د</strong> عملي کوونکي ا<strong>د</strong>اري ځخه غوښتنيراټیټي کړي.‏ سیګار <strong>د</strong> سهیل لوی<strong>د</strong>یڅي آسیا <strong>د</strong> پالن جوړولو <strong>د</strong> مشترکي ډلي او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> پاکستان/افغانستان جرګکۍغړی <strong>د</strong>ی،‏ کوم چې په افغانستان او پاکستان کې کړني تر نظازت الن<strong>د</strong>ې نیسي.‏ <strong>د</strong>ا جرګکۍ له سیګار،‏ GAO او <strong>د</strong>،USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې او بهرنیو چارو محکمې له عمومي پلټونکو څخه تشکیل شوي <strong>د</strong>ه.‏سیګار هم<strong>د</strong>ا رنګه په قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>نو کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په خالف <strong>د</strong> نړیوال کاري ځواک )ICCTF( غړی هم <strong>د</strong>ی،‏او هغوی <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>ارلي جرمونو او ملکي قضیو <strong>د</strong> تنظیمولو اصلي ارګان <strong>د</strong>ی چې په سهیل ختیځه آسیا کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخوا <strong>د</strong> مصرف کړل شویو پیسو اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټګي او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په خالف بوخت <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> سیګار تحقیقکوونکي او څارنواالن په متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او افغانستان کې <strong>د</strong> قانون نافذ کوونکو ف<strong>د</strong>ارلي ا<strong>د</strong>ارو کې له خپلو همکارانوسره په ګډه او له نیژ<strong>د</strong>ي کار کوي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغوني لپاره ځانګړی عمومي پلټونکی،‏ بری<strong>د</strong> جنرال آنلډ فیلډز ‏)متقاع<strong>د</strong>(‏ <strong>د</strong> ملي شورا <strong>د</strong> ملي امنیت اوبهرنیو چارو <strong>د</strong> جرګکۍ په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> شاه<strong>د</strong>ي ورکولو په حال کې،‏ <strong>د</strong> سپټمبر ۲۰۰۹. ۹، )C-SPAN(8 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو افغانستان میاشتو مهم عمومي کتنه ټکي<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مالتړ لپاره<strong>د</strong> ملکي - نظامي کمپیان پالن انسجام<strong>د</strong> اګست په میاشت کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت،‏ کابل او USFOR-A یو نویتنظیم شوي ملکي نظامي پالن خپور کړ چې <strong>د</strong> مشن فعالیتونه تنظیم کړي او <strong>د</strong>القاع<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ورانولو،‏ ویجاړولو،‏ او پای کې ماتي ورکولو له پاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوپراخ ستراتیژیک ه<strong>د</strong>ف ترالسه شي.‏ <strong>د</strong>ا پالن ټینګار کوي چې ‏»<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>خلکو <strong>د</strong> امنیت،‏ چمتو کولو او مالتړ لپاره بای<strong>د</strong> هر عمل تر سره شي چې یاغیانو<strong>ته</strong> ماتي ورکړي او یو اغیزمن <strong>د</strong>ولت جوړ کړي«،‏ ۷ پرنسیپونه بیانوي،‏ لهیاغیانو سره <strong>د</strong> مبارزي لپاره ۱۱ ‏»ب<strong>د</strong>لونونکي اغیزي«‏ په نښه کوي،‏ او <strong>د</strong> هغيستراتیژي عم<strong>د</strong>ه ټکي را په ګو<strong>ته</strong> کوي چې بای<strong>د</strong> په راتلونکو <strong>د</strong>ري کلونو کېپه یا<strong>د</strong> شویو ۱۱ ځانګو کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ثبات لپاره ترسره شي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په نوي ستراتیژي سربیره،‏ <strong>د</strong>ا پالن <strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیاییستراتیژي،‏ <strong>د</strong> افغانستان تړون،‏ او <strong>د</strong> ناټو عملیاتي پالنونو څخه <strong>د</strong> الرښووني پهموخه کار اخلي.‏اصلي پرنیسپونه په الن<strong>د</strong>ې توګه <strong>د</strong>ي:‏ ۱( <strong>د</strong> افغانستان ظرفیتونو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>هورکول؛ ۲( په ټیټه کچه <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> ال ډیره پاملرنه کول،‏ چیري چېیاغیان <strong>د</strong> تش<strong>د</strong><strong>د</strong> له الري او له <strong>د</strong>ولت څخه <strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong> نه رضایت څخه په ناوړهګټه اخیستلو پیاوړي کیږي؛ ۳( په ملي او والیتي سطحو کې <strong>د</strong> ملکي او پوځيپالنونو انسجام چې له افغانستان سره مرس<strong>ته</strong> وکړي؛ ۴( له نړیوالي ټولني سرهپه تیژذي همکاري او همغږي کار کول؛ ۵( په ساحه کې کار کوونکو ملکياو پوځي ټیمونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> الرښوونو،‏ منابعو برابرول او صالحیت ورکول؛ ۶(<strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> رښتیوني ترقي او پرمختګ څرګن<strong>د</strong>ول؛ او ۷( <strong>د</strong>ولتيحساب ورکوني او شفافیت <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکول.‏<strong>د</strong> پالن ۱۱ ب<strong>د</strong>لونونکي اغیزي،‏ <strong>د</strong> امنیت،‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ او پرمختګ په برخوکې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیا رغوني لومړیتوبونه جوړوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوکارکوونکي <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه لري چې،‏ له افغانانو سره په ګډه،‏ په سیمییزه،‏ والیتي اوملي سطحو <strong>د</strong>ا پروګرامونه تطبیق کړي.‏ <strong>د</strong>ا پالن په ځانګړي توګه لومړیو<strong>د</strong>ریو ب<strong>د</strong>لونونکو اغیزو <strong>ته</strong> ډیر اهیمت ورکوي:‏ <strong>د</strong> اوسی<strong>د</strong>ونکو امنیت،‏ ټاکني او <strong>د</strong>۱۱ ب<strong>د</strong>لونونکي اغیزي<strong>د</strong> خلکو امنیتټاکني او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong>وام<strong>د</strong> مسؤول او روښانه <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري پراخول<strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتلو <strong>د</strong> حق پیلولع<strong>د</strong>الت <strong>ته</strong> السرسي<strong>د</strong> نه پخال کی<strong>د</strong>ونکو په خالف عمل<strong>د</strong> تحمل وړ کارونو جوړول<strong>د</strong> زراعت فرصتونه او مارکیټ <strong>ته</strong> السرسي•• <strong>د</strong> جرمونو،‏ ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>،‏ مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او یاغیانو په خالف مبارزهکول• <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> سیمي تر سرپرستي الن<strong>د</strong>ې انسجام• سرح<strong>د</strong>ونو <strong>ته</strong> السرسي <strong>د</strong> تجارت لپاره،‏ نه <strong>د</strong> یاغیانو لپاره<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong>وام،‏ او <strong>د</strong> مسؤول او روښانه <strong>د</strong>ولت پراخوال.‏<strong>د</strong>ا پالن په ځلور سیمو ‏-شمال،‏ جنوب،‏ ختیځ،‏ لوی<strong>د</strong>یځ-او کابل کې بیليغښتلتیاوي په نظر کې نیسي.‏ <strong>د</strong>ا په هره سیمه کې ترجیجات ټاکي،‏ او <strong>د</strong> اړتیاوړ ملکي-نظامي کړني را په ګو<strong>ته</strong> کوي،‏ لکه چې ښي خوا <strong>ته</strong> په نقشه کېښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> امنیت په راوستلو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هڅي به<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong>،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ خوست،‏ پکتیا،‏ او پکتیکا په مهمو والیتونو متمرکز وي،‏چیري چې یاغیان تر ټولو ډیر فغال <strong>د</strong>ي.‏ په جنګي عملیاتو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وبارهتمرکز برسیره،‏ <strong>د</strong>ا پالن <strong>د</strong> الستر،‏ ال وړ،‏ او ال مسلکيافغاني ملي امنیتي پوځونوغوښتنه کوي.‏ ډیر ټینګاربه له سیمییزو ټولنو سره <strong>د</strong>هغوی لخوا <strong>د</strong> خپل امنیت <strong>د</strong>ساتلو په اړه <strong>د</strong> ګډ کار کولوپه اړه وي.‏نړیوالي ټولني په کافيان<strong>د</strong>ازه مرستي <strong>د</strong> ټاکنولپاره ورکړی <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong><strong>د</strong>اسي یوه <strong>د</strong>ولت په جوړولوپای ومومي چې <strong>د</strong> خپلواوسی<strong>د</strong>ونکو او خلکو پهسترګو کې قانوني وي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي کمپیاین له پالن سره سم،‏ <strong>د</strong> موسساتو <strong>د</strong> ظرفیتجوړولو او مسؤولیت پراخولو لپاره به یو نوی پروګرام په الر واچول شيتر څو <strong>د</strong> افغانستان له حکومت سره <strong>د</strong> یوي واضع اجنډا یا تګالري په جوړولوکې مرس<strong>ته</strong> وکړي.‏ <strong>د</strong>ا کار به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو،‏ نړیوالي ټولني،‏ او <strong>د</strong> افغانستاناسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت ترمینځ،‏ او هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري<strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> افغانانو تر مینځ <strong>د</strong> یوه نوي ګډون او شراکت غوښتنه کوي.‏ ډیرهپاملرنه به سیاسي حل <strong>ته</strong> ورکول کیږي،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وباره انسجام پروګرام <strong>ته</strong> <strong>د</strong>پراختیا ورکول او بخښني په کې شامل <strong>د</strong>ي.‏ISAF REGIONAL COMMANDSRC-CapitalRC-EastRC-SouthRC-WestRC-NorthSource: NATO, “International Security Assistance Forceand Afghan National Army Strength & Laydown,”www.nato.int/isaf/docu/epub/pdf/placemat.pdf,accessed 9/30/2009.9<strong>د</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong>I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ ،<strong>۳۰</strong>


<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<strong>د</strong> ANDS په اړه لومړنۍ کلنۍ <strong>راپور</strong><strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختیا ستراتیژي )ANDS( چې <strong>د</strong> ۲۰۰۸ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپریلپه میاشت کې <strong>د</strong> افغانستان ولسمشر تصویب کړه او <strong>د</strong> ۲۰۰۸ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جون پهمیاشت کې <strong>د</strong> نړیوالي ټولنې لخوا تص<strong>د</strong>یق شوه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو پراخو سټو په اساسترتیب شوي <strong>د</strong>ه - امنیت،‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ او اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پراختیا - چې ۸الن<strong>د</strong>یني ستني،‏ ۱۷ سکټورونه او ۶ لنډي موضوع ګاني له ځانه سره لري.‏<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> تطبیق کولو په اړه په لومړني کلني <strong>راپور</strong> کې،‏ <strong>د</strong> افغانستاناسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>راپور</strong> ورکوي چې په نیژ<strong>د</strong>ي ټولو برخو کې ځینيپرمختګونه شوي <strong>د</strong>ي،‏ او خبر<strong>د</strong>ارۍ یي ورکړ چې <strong>د</strong>ولت او نړیوال ملګرياوس هم ال له ډیرو سترو ننګونو سره،‏ په ځانګړي توګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري اوامنیت په څانګو کې،‏ مخ <strong>د</strong>ي.‏په تیر <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> تاسیساتو لپاره<strong>د</strong> چوکاټ په جوړولو تمرکز <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> موخو <strong>د</strong> ترالسهکولو لپاره ملي کوششونه وارزوي.‏ په وزارتخانو کې <strong>د</strong> ‏»سکټور <strong>د</strong> پایلوچوکاټونه«‏ تاسیس کړی شوي <strong>د</strong>ي،‏ چې پرمختیایي فعالیتونه،‏ <strong>د</strong> هغوی لهپایلو او الس <strong>ته</strong> راوړنو سره یو ځای په ګو<strong>ته</strong> کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> په اساس،‏<strong>د</strong>ا وزارتخاني اوس خپل پروګرامونه سره یو ځای کوي،‏ چې <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong>اه<strong>د</strong>افو په الس <strong>ته</strong> راوړلو کې برخه واخلي.‏<strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> په خپلو مشاه<strong>د</strong>و کې نوټ کوي چې <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> ستراتیژیو<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي ‏(اى اين ډي ايس)‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي ‏(اى اين ډي ايس)‏پرمختياپرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيتامنيتسيمييزه همکاريسيمييزه همکاريمخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>اغیزمن په الر اچول،‏ <strong>د</strong> ډیرو وزارتخانو،‏ عامه ا<strong>د</strong>ارو او نورو <strong>د</strong>اخلي اونړیوالي ملګرو تر منځ <strong>د</strong> نیژ<strong>د</strong>ي همکاري غوښتنه کوي،‏ او <strong>د</strong>ا چې ‏»<strong>د</strong>ا یوپیچلی تړون <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> پروسي <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت په ټولو سطحو کې <strong>د</strong> وړ او مناسبيرهبري غوښتنه کوي.«‏ <strong>راپور</strong> زیاتوي چې ‏»<strong>د</strong> نتایجو م<strong>د</strong>یریت،‏ <strong>د</strong> پالنونوجوړول،‏ <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت او تنظیم تبطیق کول،‏ او <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> پایلو نظارت لپاره <strong>د</strong>حکومت په <strong>د</strong>اخل کې اوسنۍ ظرفیت په کامیابي سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو کارونو <strong>د</strong> ترسرهکولو لپاره کافي نه <strong>د</strong>ی."‏ په <strong>د</strong>ی کلني <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> ANDS الس <strong>ته</strong> راوړنيپه ګو<strong>ته</strong> شوي <strong>د</strong>ي.‏امنیت<strong>د</strong> ANDS په بارو سره <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ لپاره امنیت یو مخکیني شرط<strong>د</strong>ي.‏ <strong>راپور</strong> <strong>د</strong>ا خبره مني چې <strong>د</strong> تیر یو <strong>کال</strong> په مو<strong>د</strong>ه کې امنیتي وضعیت مخپه خرابی<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ی،‏ خو ځیني مثبتي پرمختیاوي هم راپیژني:‏• <strong>د</strong> ملي امنیت کړنالړه جوړه شوي <strong>د</strong>ه،‏ چې ال ښه امنیت <strong>د</strong> ترالسه کولولپاره <strong>د</strong> افغاني او نړیوالو امنیتي ځواکونو سره تر منځ همغږي رامنځ<strong>ته</strong> کړي.‏• <strong>د</strong> افغانستان ملي ار<strong>د</strong>و او افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> پیاوړي کولو پروسهله پالن سره سم پرمختګ کوي،‏ او <strong>د</strong> روزني امکانات په ملي او والیتيکچو پراخ شوي <strong>د</strong>ي.‏• <strong>د</strong> ملي امنیت <strong>د</strong> نوي پالیسي او <strong>د</strong> همغږي ۱۵ سیمییزو مرکزونو پهجوړولو سره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو تر مینځ همکاري اوهمغږي ښه شوي <strong>د</strong>ه.‏• له ۲۵ په سلو کې <strong>د</strong> نظر وړ سیمو څخه ماینونه او ناچاو<strong>د</strong>ل شوي موا<strong>د</strong>پاک شوي <strong>د</strong>ي.‏مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> جنسي ض<strong>د</strong> برابريجنسي ظرفيت برابري<strong>د</strong> ظرفيت چاپېريال<strong>د</strong> چاپېريال10 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري په لومړیتوبونو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>یموکراتیکي پروسې پیاوړي کول،‏ خلکو<strong>ته</strong> <strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>ماتو ښه رسول،‏ <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حکومت تاسیس کول،‏ ع<strong>د</strong>ل اوانصاف <strong>ته</strong> <strong>د</strong> السرسي زیاتول،‏ او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> مخنیول شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي<strong>راپور</strong> له وینا سره سم،‏ په الن<strong>د</strong>ې برخو کې برابر پرمختګ شوی <strong>د</strong>ی:‏• ملي شورا ۵۳ نوي قوانین تصویب کړل،‏ چې په هغوی کې <strong>د</strong> اوبوقانون او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> قانون او هم<strong>د</strong>ا رنګه نور <strong>د</strong> شرکتونو،‏مینځګړیتوب،‏ فکري ملکیت،‏ او <strong>د</strong> امتیاز حق اړون<strong>د</strong> قوانین شامل <strong>د</strong>ي.‏• <strong>د</strong>ولت رایه ورکوونکي ثبت کړل او ولسمشرۍ او والیتي شوراګانوټاکني يي ترسره کړي.‏• <strong>د</strong> تخنیکي قانوني ز<strong>د</strong>ه کړي <strong>د</strong> برابرولو په موخه <strong>د</strong> قانوني ز<strong>د</strong>ه کړيخپلواک ملي مرکز تاسیس کړی شو.‏• <strong>د</strong> قانون پوهانو خپلواکه ټولنه خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> قانوني مرستو <strong>د</strong> برابرولو پهموخه تاسیس کړي شوه.‏اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<strong>د</strong> ANDS تر ټولو ستري برخې په توګه،‏ <strong>د</strong>ا ۶ الن<strong>د</strong>یني برخي او ۱۳سکټوره لري.‏ په الن<strong>د</strong>یني برخو کې <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې برخي شاملي <strong>د</strong>ي:‏ انفراسټرکچراو طبیعي منابع،‏ ښوونه او روزنه او فرهنګ،‏ روغتیا،‏ زراعت او <strong>د</strong> کلیوپراختیا،‏ ټولنیزه ساتنه،‏ او اقتصا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري.‏ په <strong>راپور</strong> کې روغتیا اوښوونه او روزنه <strong>د</strong> هغو برخو په توګه په ګو<strong>ته</strong> شوي <strong>د</strong>ي چې تر ټولو سترپرمختګونه یي کړي <strong>د</strong>ي.‏ په <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> لوړ اهیمت لرونکو سکټورونوبریښنا،‏ <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> منابعو م<strong>د</strong>یریت،‏ ترانسپورټ،‏ او تر ځمکي الن<strong>د</strong>ې ماینونو پهاړه <strong>د</strong> مثبتي پرمختیا یا<strong>د</strong>ونه شوي <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې برخي <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>وني وړ بولي:‏• <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په سلو کې ۸۵ خلک ابت<strong>د</strong>ایي روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو <strong>ته</strong> السرسيلري.‏• ۲۹۱ روغتیایي کیلنیکونه او ګرځن<strong>د</strong>ه مرکزونه جوړ کړی شوي <strong>د</strong>ي.‏• <strong>د</strong> واکسین کولو پروګرام <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په سلو کې ۹۵ تر پینځو کلونو ښک<strong>ته</strong>ماشومان تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې نیسي.‏• <strong>د</strong> ښوونځیو شمیر ۱۱۰۰۰ <strong>ته</strong> لوړ شو،‏ چې په هغوی کې ۶۰۷۲لومړني ښوونځي،‏ <strong>۳۰</strong>۶۲ منځني ښوونځي،‏ او ۱۸۶۶ لیسې <strong>د</strong>ي.‏• نیژ<strong>د</strong>ي ۶۱ میلیونه ټوکه <strong>د</strong>رسي کتابونه - چې ۳۹ میلیونه ټوکه <strong>د</strong>لومړنیو ښوونځیو او ۲۲.۸ ميلیونه ټوکه <strong>د</strong> لیسې ښوونځیو لپاره <strong>د</strong>ی-‏چاپ او توزیع شول.‏• اټکل ۳۱۷۰۰۰ افغانان،‏ چې ۳۶ په سلو کې ښځینه <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>هکړي له پروګرامونو فارغ شول.‏• <strong>د</strong> بریښنا مجموعي تولی<strong>د</strong> په <strong>کال</strong> ۲۰۰۷ کې له ۴۸۵ میګاواټه په <strong>کال</strong>۲۰۰۹ کې ۶<strong>۳۰</strong> میګاواټه <strong>ته</strong> لوړه شوي <strong>د</strong>ه ‏)چې په <strong>د</strong>ي کې وار<strong>د</strong> شويبریښنا هم شامله <strong>د</strong>ه(.‏• <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> <strong>د</strong> څو سترو بن<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> جوړولو په موخه تفصیلي مطالعهاو څیړنه بشپړه شوي <strong>د</strong>ه.‏• <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> رسولو نیژ<strong>د</strong>ي ۱<strong>۳۰</strong>۰۰ شبکي جوړي شوي <strong>د</strong>ه او نیژ<strong>د</strong>ي ۲.۸میلیونه کلیوالو خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> څښلو پاکي پاکي برابروي.‏• په ټیټه کچه <strong>د</strong> اوبه لګولو سیسټمونو ښه کول په ۱۸۹۱ کلیو کې ۶۴۴۷۷۷کورنیو <strong>ته</strong> ګټه رسولي <strong>د</strong>ه.‏• <strong>د</strong> زراعت په برخه کې پرمختیاوي کرون<strong>د</strong>ګرو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ۵<strong>۳۰</strong>۰۰ ټڼه <strong>د</strong> غنموتخمونه او کیمیاوي سري ویشل،‏ <strong>د</strong> ۷۷۰ باغونو جوړی<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> ۵۸۸ <strong>د</strong>پستي <strong>د</strong> ځنګلونو <strong>د</strong>وباره جوړول،‏ او <strong>د</strong> ۳.۲ میلیونه نیالګیو ویشل شامل<strong>د</strong>ي.‏• <strong>د</strong> ۳۳۹ کیلومتره مربع ځمکي سروي <strong>د</strong> ګازو ۵۰۰ ساحي او ۴۰۰ <strong>د</strong>ځمکي الن<strong>د</strong>ې کانونه په نښه کړل.‏ANDS <strong>د</strong> سرکونو <strong>د</strong> شبکي جوړول <strong>ته</strong> لومړیتوب ورکوي،‏ چې خلکو<strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> تګ را تګ او له ګاونډیو هیوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>نښلولو آسانتیاوي برابروي.‏ اټکل ۲۹۱ کیلومتره سیمییز سرکونه بشپړ شوي<strong>د</strong>ي.‏ خو سره له <strong>د</strong>ي هم،‏ <strong>د</strong> ANDS <strong>راپور</strong> <strong>د</strong>ا خبره په ګو<strong>ته</strong> کوي چې <strong>د</strong>سرکونو <strong>د</strong> ساتني او ترمیم له پاره له مالي لحاظه <strong>د</strong> منلو وړ سیسټم په جوړولوکې پرمختګ نه <strong>د</strong>ی شوي.‏<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> مطابق،‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> لګښتونوترجیحات <strong>د</strong> اوس لپاره <strong>د</strong> ANDS مطابق <strong>د</strong>ي،‏ خو مرس<strong>ته</strong> کوونکي هیوا<strong>د</strong>ونهیي نه تمویل کوي،‏ او یو علت یي <strong>د</strong>ا هم <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> پرمختیايي بو<strong>د</strong>یجې لپارهنړیواله مرس<strong>ته</strong> کمه شوي <strong>د</strong>ه.‏ په ۲۰۰۸ <strong>کال</strong> کې،‏ نړیوالي ټولنې <strong>د</strong> ANDS<strong>د</strong> پروژو څخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> اټکل ۲۱ میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو ژمنه کړی وهخوله <strong>د</strong>ي جملي نه یي ۷ میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> مخکنیو ژمنو برخه وه.‏ له <strong>د</strong>ي سرهیوازي ۱۳.۹ میلیار<strong>د</strong>ه ډالر په نویو منابعو کې پاتي شول.‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالميجمهوري <strong>د</strong>ولت اټکل کوي چې هغوی به <strong>د</strong> ۲۰۰۹/۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> پرمختیاييبو<strong>د</strong>جي لپاره له ۳.۲ میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو له کمښت سره مخ وي.‏11<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> افغانستان ملي ار<strong>د</strong>و )ANA( <strong>د</strong> سرتیرو روزنهیو افغان پوځي افسر کوارډینات بیانوي چې <strong>د</strong> ویشتلو په ژون<strong>د</strong>ي تمریناتو کې چېپه هغوی کې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> څلورم کنډک مخکښ کتونکو،‏ <strong>د</strong> ویشتلو <strong>د</strong> لوري<strong>د</strong> کنټرول پرسونل،‏ او <strong>د</strong>رنو وسلو کسانو <strong>د</strong> نورستان والیت <strong>د</strong>کله کوش په مخکښعملیاتي قرارګاه کې برخه اخیستي وه.‏ ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ انځور،‏ بری<strong>د</strong>من متیومویلر(‏


سیګار2 نظارت13 13


افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره ضروري <strong>د</strong>ي....<strong>د</strong> بیا رغونېلپاره <strong>د</strong> ورکړ شويو بو<strong>د</strong>یجو له زیاتی<strong>د</strong>لو سره،‏ او په هغهکې <strong>د</strong> شاملو ارګانونو <strong>د</strong> شمیر له پراخی<strong>د</strong>لو سره،‏ <strong>د</strong> پروګرامانسجام نور هم ستونزمن کیږي.‏ <strong>د</strong> نظارت اړتیا،‏ نه یوازي<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> پروسي،‏ <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> سمبالښت،‏ او <strong>د</strong>کیفیت <strong>د</strong> ډاډینې لپاره،‏ بلکې <strong>د</strong>ا هم چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخواتمویل شوي پروګرامونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پرمختګ لهپالیسي سره په یوه لیکه <strong>د</strong>ي...،‏هم ډیر شوي <strong>د</strong>ي."‏‏"<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او مرستن<strong>د</strong>ویانو پانګې <strong>د</strong>بری<strong>د</strong> جنرال ‏)متقاع<strong>د</strong>(‏ ارنلډ فیلډز<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره ځانګړی عمومي پلټونکیسرچینه:‏ <strong>د</strong> مشرانو جرګې <strong>د</strong> ملي امنیت او بهرنیو چارو <strong>د</strong> جرګه کۍ په وړان<strong>د</strong>ې شها<strong>د</strong>ت،‏ ۹\۹\۲۰۰۹.14 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه 14


<strong>د</strong> سيګار نظارتپلټنېپه <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ريو میاشتو کې سیګار <strong>د</strong> پلټنو ۵ <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړل او ۱۰ نور <strong>راپور</strong>ونه تر کار الن<strong>د</strong>ې لري.‏ <strong>د</strong> پلټنو<strong>د</strong>رې <strong>راپور</strong>ونه <strong>د</strong> یو لړ هغو مسالو په اړه <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> بیا رغوني <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> اغیرمن تطبیق لپاره اړین <strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>يمسالو کې نه یوازي <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نظارت،‏ <strong>د</strong> پروګرام ا<strong>د</strong>اره کول،‏ او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> کار ترسره کول شامل <strong>د</strong>ي،‏ بلکههم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong>ا هم ښيي چې <strong>د</strong> بیا رغوني کومي پروژې چې مالیي ورکوونکو په ډالرو تمویل شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> امریکا لهمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو سره په افغانستان کې <strong>د</strong> خپلو ستراتیژیکو موخو په ترالسه کولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي.‏ په تیرو <strong>د</strong>ریو میاشتوخپاره شوي <strong>د</strong> پلټنو <strong>د</strong>وه <strong>راپور</strong>ونه <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ۲۰ مي نیتي <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو اغیزي ارزیابيکړي،‏ کومې چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له خوا <strong>د</strong> قانوني حکومت <strong>د</strong> تاسیس او جوړولو لپاره ضروري بلل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> پلټنو بشپړ شوي <strong>راپور</strong>ونهپه <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ریو میاشتو کې بشپړ شوي <strong>د</strong> پلټنو څلور <strong>راپور</strong>ونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> سمون او اصالح کولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو هڅي ارزیابي کړي <strong>د</strong>ي په <strong>د</strong>ي کې <strong>د</strong>وه <strong>راپور</strong>ونه <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو په اړه او <strong>د</strong>وه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزي په اړه <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> پلټني پنځم <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړني ځواب پروګرام )CERP(<strong>د</strong> مسؤولیت ارزونه کوي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام په <strong>د</strong>ي موخه جوړ شوي وه چې په لومړۍ مرحله کې <strong>د</strong> ټیټي کچي پروژيتمویل کړي چې په والیاتو کې <strong>د</strong> بشري او بیا رغوني اړتیاوو <strong>ته</strong> بیړنی ځواب ووایي.‏<strong>د</strong> افغان ټاکنیزو ظرفیتونو <strong>د</strong> ساتلو لپاره <strong>د</strong> اړتیا وړ ستراتیژي او منابع،‏ <strong>د</strong>سیګار پلټنه ۰۹-۰۶ ‏)ټاکني(‏نړیوالې ټولنې ۴۸۸ میلونه امریکايي ډالر <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ۲۰ مي نیټي <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو څخه<strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> مرستي په توګه ورکړل.‏ <strong>د</strong> امریکا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ۲۶۳ میلونه امریکایي ډالر ورکړل،‏ چې <strong>د</strong> ټولوورکړل شویو پیسو تر نیمایي ډیره برخه جوړوي.‏ ملګرو ملتونه ،)UN( چې <strong>د</strong> نړیوالو مرستو ډیره برخه یيمصرف کړي <strong>د</strong>ي،‏ خپلي هڅي یي <strong>د</strong> فوري او عملیاتي اړتیاوو <strong>د</strong> پوره کولو لپاره متوجه کړي وي.‏ په <strong>د</strong>ي هڅو کې<strong>د</strong> مقرراتو او کړنالرو <strong>د</strong> پراختیا څخه مالتړ،‏ <strong>د</strong> لنډ مهاله کارکوونکو مقررول،‏ <strong>د</strong> ټاکنیزو وسایلو او موا<strong>د</strong>و برابرول،‏او <strong>د</strong> امنیت لپاره <strong>د</strong> پالن جوړولو انسجام شامل <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بنیا<strong>د</strong>ي وړتیاوو پراختیا چې وکوالی شي <strong>د</strong> اعتبار وړ ټاکني ترسره کړي،‏ <strong>د</strong> بیاجوړوني او<strong>د</strong>اسي یوه حکومت <strong>د</strong> ساتلو لپاره چې اوسی<strong>د</strong>ونکي یي <strong>د</strong> مشروع <strong>د</strong>ولت په توګه وپیژني،‏ ضروري <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون ،)IEC( چې بای<strong>د</strong> په ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> ملي شورا او ولسوالیو ټاکني هم ترسره کړي،‏ لهسختو ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ی؛ <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې له مرستي او مالتړ پر<strong>ته</strong>،‏ هغوی <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو لپاره <strong>د</strong> منابعوله نشتوالي سره مخ <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> اعتبار وړ ټاکنو ترسره کول نه یوازي <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسي په سپڅلتوب پوري اړه لريبلکې <strong>د</strong> راتلونکي افغان <strong>د</strong>ولت په رضایت او وړتیا پوري هم اړه لري چې <strong>د</strong> کمیسیون ظرفیتونه لوړ کړي او په <strong>د</strong>يتوګه <strong>د</strong> ټاکنیزي پروسي ډیموکراتیک اصول مراعات شي.‏ سیګار <strong>ته</strong> معلومه شوه په <strong>د</strong>اسي حال کې چې ملګريملتونه <strong>د</strong> ظرفیت او وړتیاوو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي اړتیا مني،‏ هغوی تر اوسه پوري <strong>د</strong> ټآکنو <strong>د</strong> ظرفیت جوړولو لپاره اوږ<strong>د</strong> مهاله15<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> سيګار نظارتستراتیژي نه <strong>د</strong>ه جوړه کړي.‏سیګار سپارښتنه کوي چې په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا ا<strong>د</strong>اره)USAID( په مشوره،‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> یوه ستراتیژیک پالن په جوړولو کې مرس<strong>ته</strong>وکړي چې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره <strong>د</strong> افغانانو ظرفیتونه او وړتیاوي لوړي کړي.‏ په <strong>د</strong>ي پالن کې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong>افغانستان بو<strong>د</strong>یجه او <strong>د</strong> بشري منابعو جوړښت شامل وي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسي <strong>د</strong> جاري ساتلو سره مرس<strong>ته</strong> وکړي.‏سیګار هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong>ا سپارښتنه کوی چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو چارواکي په ملګرو ملتونو بان<strong>د</strong>ې ټینګار وکړي چې <strong>د</strong>ظرفیت <strong>د</strong> پراختیا مشاور مقرر کړي او یا اجراییه استازي وټاکي چې <strong>د</strong> ټاکنو له خپلواک کمیسیون،‏ ملګرو ملتونو،‏او لویه مرس<strong>ته</strong> کوونکو او برخه لرونکو سره په ګ<strong>د</strong>ه یوه عمومي ستراتیژي جوړه کړي چې په افغانستان کې <strong>د</strong>ظرفیت جوړولو ټولو کوششونو پرمختګ او وضعیت تر څارني الن<strong>د</strong>ې ونیسي.‏ په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارتاو USAID <strong>د</strong>ا سپارښتنې ومنلي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي خبرې پخلی یي وکړ چې هغوی به <strong>د</strong> <strong>د</strong>یپلوماتیکو او مرستو له الرو زیاروباسي چې <strong>د</strong>ا سپارښتني عملي کړي.‏په افغاني ټاکنو کې په لویه کچه <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> ګډون په مخ کې خنډونه،‏ <strong>د</strong> سیګارپلټنه ۱۰-۱ ‏)ټاکني(‏سیګار <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ۲۰ مي نيټي په ټاکنو کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> ګډون کچه،‏ او <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت له خوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسي یوه چاپیریال <strong>د</strong> جوړولو پراخوالی چې ښځي وکوالی شي په آزا<strong>د</strong>انه توګه رایه ورکړي،‏ تر عمومي کتنيالن<strong>د</strong>ې ونیول.‏ سره له <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغانستان اساسي قانون <strong>د</strong> ښځو او نارینه لپاره <strong>د</strong> یو ډول حقوقو غوښتنه کوي او <strong>د</strong>افغانستان ملي پرمختیایی ستراتیژي )ANDS( په عامه چارو کې <strong>د</strong> ښځو په ګډون او برخه اخیستي بان<strong>د</strong>ې ټینګارکوي،‏ سیګار <strong>ته</strong> روښانه شوه چې ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>اني او ښځینه رایه ورکوونکي له بي شمیره خنډونو سره مخ وي.‏نا امنه چاپیریال،‏ له فرهنګي او <strong>د</strong>و<strong>د</strong>یزو مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یتونو سره په ګډه،‏ په ټاکنو کې <strong>د</strong> رایي ورکولو،‏ کمپاین چلولو اونوم ثبت کولو لپاره <strong>د</strong> ښځو وړتیا مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ي کړي.‏ <strong>د</strong> ټاکنو کتونکو <strong>د</strong> لږ شمیر ښځینه رایي ورکوونکو <strong>راپور</strong> ورکړ.‏هغوی <strong>د</strong>ا خبره یا<strong>د</strong><strong>د</strong>اښت کړه چې هغو ښځو چې <strong>د</strong> رایي اچولو مرکزونو <strong>ته</strong> تللي وي،‏ بعضي وختونه یي <strong>د</strong> هغوی<strong>د</strong> کورنیو او یا هم هغو کسانو چې <strong>د</strong> رایي اچوني په مرکزونو کې حاضر ول،‏ په الرښوونه رایي ورکړي.‏ برسیرهپر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> ټاکنو کتونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسي پیښو شاه<strong>د</strong> ول چې نارینه <strong>د</strong> ښځو په و<strong>کال</strong>ت رایه ورکوي.‏ډیري ډلې،‏ چې په هغوی کې ملي او نړیوال نا<strong>د</strong>ولتي ارګانونه ،)NGO( ملګري ملتونه،‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالميجمهوري <strong>د</strong>ولت ا<strong>د</strong>اري هم شاملي <strong>د</strong>ي،‏ تر ټاکنو مخکي میاشتو کې <strong>د</strong> ملکي پوهاي پروګرامونه په الره واچول،‏تر څو ښځي په ټاکنو کې برخه اخیستلو <strong>ته</strong> وهڅوي.‏ سره له <strong>د</strong>ي هم،‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون او ملګري ملتونهپه کافي ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> ښځو په مسالو بان<strong>د</strong>ې تمرکز نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> بیلګي په توګه،‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون له ۸۰،۰۰۰کارکوونکو څخه چې هغوی <strong>د</strong> رایه اچوني مرکزونو لپاره ور<strong>ته</strong> اړتیا <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>له،‏ یوازي نیمایي یي استخ<strong>د</strong>ام کړل.‏په نتیجه کې،‏ لږ تر لږ <strong>د</strong> رایه اچونې په ۶۵۰ مرکزونو کې ‏)تر ۱۰ فیص<strong>د</strong>ه لږ ډیر(‏ هیڅ ډول ښځینه کارکوونکيموجو<strong>د</strong> نه وي.‏سیګار سپارښتنه کوي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفیر،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو په ملتیا،‏ <strong>د</strong> ټاکنو په خپلواککمیسیون بان<strong>د</strong>ې ټینګار وکړي چې اضافي ښځینه <strong>د</strong> ټاکنو کارکوونکي استخ<strong>د</strong>ام او روزنه ورکړي؛ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواککمیسیون له کارکوونکو سره <strong>د</strong> ټاکنیزو قوانینو <strong>د</strong> پلي کولو په اهمیت بان<strong>د</strong>ې خبرې وکړي،‏ کوم چې <strong>د</strong> بل چا په نیابتبان<strong>د</strong>ې رایه ورکول منع کوي؛ او <strong>د</strong> قانون سرغړونکو غن<strong>د</strong>نه او <strong>راپور</strong> ورکړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي لپاره چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي خبرې ضمانتوشي چې ښځي کوالی شي له ویرې او ډار پر<strong>ته</strong> په آزا<strong>د</strong>انه توګه رایه ورکړي،‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون بای<strong>د</strong> <strong>د</strong>ااطمینان ترالسه کړي چې <strong>د</strong> نوم ثبتولو او رایي ورکولو مرکزونه امن <strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> رایي ورکولو مرکزونهښځینه کارکوونکي لري.‏ <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ز<strong>د</strong>ه کړي پراخو پروګرامونو <strong>ته</strong> اړتیا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> حقوقو په اړه پوهاوي عام16 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> سيګار نظارتشوی <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> لوړي کچي <strong>د</strong> قاچاقبرانو لپاره جوړ شوی وه.‏ <strong>د</strong> INL چارواکو څرګن<strong>د</strong>ه کړه چېډیر عوامل،‏ چې په هغوی کې په کابل ښار کې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت او کورنیو چارو وزارت پوري اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> توقیفمرکزونو کې <strong>د</strong> ډیرو زیاتو کسانو موجو<strong>د</strong>یت،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي سبب وه چې تر ډیره ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ټیټي کچي قاچاقبران<strong>د</strong>ي په توقیف ځای کې وي.‏<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت چارواکو څرګن<strong>د</strong>ه کړه چې <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپټمبر تر ۲۵ نیټي پوري،‏ په <strong>د</strong>ي مرکز کې <strong>د</strong>ريمهم جنایتکاران اوسیږي،‏ او مخکي هم ډیر نور مهم جنایکاران هل<strong>ته</strong> اوسی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت ځینو چارواکووویل چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ټیټي کچي قاچاقبرانو محاکمه کول <strong>د</strong> لوړو او مهمو جنایتکارانو په اړه مهم او ګټورمعلومات په الس راکړي <strong>د</strong>ي.‏ سربیره پر <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت او INL چارواکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي خبرې پخلی وکړ چې <strong>د</strong>لوړي کچي هیڅ توقیف شوی کس هم <strong>د</strong> ځای <strong>د</strong> نش<strong>ته</strong> والي په وجه مستر<strong>د</strong> شوي نه <strong>د</strong>ي.‏ خو سره له <strong>د</strong>ي هم،‏ <strong>د</strong>ا مرکزهیڅ ډول لیکل شوی کړنالري او مقررات نه لري،‏ چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> منځنۍ او لوړي کچي قاچاقبرانو <strong>ته</strong> پهتوقیف ځای <strong>د</strong> کوټو له شتوالي اطمینان ورکړي.‏له مجرمینو څخه <strong>د</strong> اغیزمن تحقیق ترسره کول او <strong>د</strong> هغوی قانوني تعقیب او محکمه بشپړول په <strong>د</strong>ي پوري اړهلری چې تحقیق کوونکي او څارنواالن توقیف شوي کسانو <strong>ته</strong> ښه السرسي ولري.‏ که چیري <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و لويمجرمین <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په خالف <strong>د</strong> انصاف مرکز کې حاضر نه وي،‏ <strong>د</strong>ا به جنایي ع<strong>د</strong>الت کارکوونکو <strong>ته</strong> او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و مرکزي محکمي لپاره چې په کامیابي سره هغوی محاکمه کړي،‏ کار نور هم ستونزمنکړي.‏سیګار سپارښتنه کوي چې <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفیر <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او افغاني اړون<strong>د</strong> چارواکوسره کار وکړي،‏ چې کړنالري رسمي او مستن<strong>د</strong> کړي او <strong>د</strong>ا ډاډ ترالسه شي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په خالف <strong>د</strong> انصافمرکز <strong>د</strong> توقیف ځای تسهیالت <strong>د</strong> لومړیتوب حق <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> منځنۍ او لوړي کچي قاچاقبرانو <strong>ته</strong> ورکوي.‏ پهکابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>ا سپارښتنه ومنله چې په مرکز کې <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یانو لپاره <strong>د</strong> ارزیابي کړنالرهرسمي کړي.‏ <strong>د</strong> سفارت <strong>د</strong> پرمختیایي او اقتصا<strong>د</strong>ي چارو <strong>د</strong> همغږي کولو رییس څرګن<strong>د</strong>ه کړه چې <strong>د</strong> سیګار لخوا <strong>د</strong>ورکړ شویو سپارښتنو په اساس،‏ اوسمهال یوه <strong>د</strong>اسي پروسه تر کار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پولیسو <strong>د</strong> تحقیقکوونکو او څارنوالي <strong>د</strong> کارکوونکو او <strong>د</strong> مرکزي بن<strong>د</strong>یخاني <strong>د</strong> ریاست مقام لخوا ترکار الن<strong>د</strong>ې کړنالري ارزیابي اورسمي کړي.‏په افغانستان کې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړني ځواب پروګرام لپاره <strong>د</strong> ال ډیري څرګن<strong>د</strong>تیا،‏څارني او پالن جوړولو اړتیا <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> سیګار پلټنه ۰۹-۰۵ ‏)<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنيځواب پروګرام(‏له ۲۰۰۴ <strong>کال</strong> راهیسي،‏ ګانګریس <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې )DoD( <strong>ته</strong> <strong>د</strong> په افغانستان کې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړني ځوابپروګرام )CERP( لپاره ۱.۶ میلیار<strong>د</strong>ه ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنۍ ځواب پروګرام )CERP( <strong>د</strong> <strong>د</strong>يلپاره جوړ شوی وه چې په بنیا<strong>د</strong>ي توګه <strong>د</strong> وړي کچي پروژي تمویل کړي چې <strong>د</strong> سیمي او والیت په سطحو بان<strong>د</strong>ېعاجلو بشري او بیارغوني اړتیاوو <strong>ته</strong> ځواب ووایي.‏سیګار <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ا خبره جو<strong>ته</strong> شوه چې که څه هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong>اسي کړنالړي جوړي کړي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> CERPلپاره <strong>د</strong> ورکړ شویو پیسو حساب ونیسي،‏ خو هغوی <strong>د</strong> CERP ذ پروژو <strong>د</strong> عملي کولو او څارلو لپاره مناسب اووړ میکانیزمونه او طریقې نه <strong>د</strong>ي عملي کړي.‏ <strong>د</strong> پروګرام منیجرانو سیګار <strong>ته</strong> وویل چې <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> تمرکز اصليبرخه <strong>د</strong> پروژو لپاره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مقی<strong>د</strong> کول وه نسبت <strong>د</strong>ي <strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> هغوی تطبیق کول تر څارني الن<strong>د</strong>ي ونیسي.‏ <strong>د</strong>پروګرام منیجران <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پروژو په عملي کولو بان<strong>د</strong>ې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> څرګن<strong>د</strong>تیا لري،‏ چې <strong>د</strong> هغي یو علت هم <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ی18 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> سيګار نظارتچې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه-افغانستان ،)USFOR-A( کوم چې CERP ا<strong>د</strong>اره کوي،‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> فزیکي<strong>د</strong>وسیو <strong>د</strong> ساتلو لپاره کوم مرکزي سیستم نه لري او بریښنایي سوابق یا خو نا مکمل <strong>د</strong>ي او یا هم هیڅ وجو<strong>د</strong> نهلري.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> پلټنې په جریان کې،‏ <strong>د</strong> USFOR-A <strong>د</strong> پروګرام چارواکو نشوای کوالی چې له مالي<strong>کال</strong> ۲۰۰۹ نه مخکې تمویل شوي <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> روانو پروژو شمیر وښايي.‏سیګار <strong>ته</strong> هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong>ا خبره جو<strong>ته</strong> شوه چې <strong>د</strong> CERP پانګې مخ په زیاتی<strong>د</strong>ونکي توګه <strong>د</strong> لوړو کچو پروژولپاره ورکول کیږي،‏ چې <strong>د</strong> هغوی مصرف ۵۰۰،۰۰۰ ډالره یا ډیر وي.‏ په <strong>د</strong>اسي حال کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي لوړو پروژو شمیر<strong>د</strong> ټولو پروژو یوازي ۳ په سلو کې برخه تشکیل کوي،‏ خو هغوی <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پانګو په سلو کې ۶۷ برخه مصرفکوي.‏ <strong>د</strong>ا پروژي <strong>د</strong> CERP لپاره مخ په زیاتی<strong>د</strong>ونکي خطرونه متوجه کوي،‏ ځکه <strong>د</strong>ا پروژي عموماْ‏ تر وړو پروژوډیرې پیچلې <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> بشپړولو لپاره څو کلونو <strong>ته</strong> اړتیا لري.‏ <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پروګرام ډیر شمیر منیجران <strong>ته</strong> <strong>د</strong>اسيز<strong>د</strong>ه کړه ورکړ شوی <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> وړي کچي پروژي تطبیق کړي.‏ سربیره پر <strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> سرتیرو <strong>د</strong> نوبت مهال ویشونه <strong>د</strong>لویو،‏ اوږ<strong>د</strong> مهاله پروژو لپاره په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري په نشتوالي بان<strong>د</strong>ې پام مومي.‏سیګار سپارښتنه کوي چې <strong>د</strong> USFOR-A قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې ټکيو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړي او تطبیق کړي،‏ ۱( یوه<strong>د</strong>اسي پروسه چې په منظم ډول سره <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پروژو په اړه معلومات را غونډ او تعقیب کړي،‏ ۲( <strong>د</strong> سوابقو <strong>د</strong>ساتلو لپاره یو مرکزي سیسټم،‏ او ۳( یو <strong>د</strong>اسي پالن چې <strong>د</strong>ي <strong>ته</strong> ځواب ووایي چې هغه پروژي چې ۵۰۰،۰۰۰ ډالریا ډیر مصرف لري،‏ له هغوی سره اړون<strong>د</strong> په ګو<strong>ته</strong> شوي خطرونو څه ډول ا<strong>د</strong>اره کړي.‏USFOR-A <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له لومړیو <strong>د</strong>وو الس <strong>ته</strong> راوړنو سره موافقه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>له او څو اق<strong>د</strong>امات یي بیان کړل چېهغوی په پالن کې لري ترسره کړی او په ګو<strong>ته</strong> شوي نیمګړتیاوي رفع کړي.‏ په <strong>د</strong>ي اق<strong>د</strong>اماتو کې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>اري چارو <strong>د</strong> پرمختګ لپاره <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> منیجرانو اضافه کول،‏ <strong>د</strong> بریښنایي سوابقو <strong>د</strong> مقرراتو پیاوړي کول،‏ <strong>د</strong>سوابقو په ساتلو کې <strong>د</strong> آسانتیا لپاره <strong>د</strong> معلوماتو ملکي منیجرانو اضافه کول،‏ په یوه سیمه کې <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> شمیر په اړه<strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یت وضع کول،‏ او <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> تصویب با صالحی<strong>ته</strong> کسانو کمول شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا اق<strong>د</strong>امات،‏ که چیرې په بشپړهتوګه تطبیق شي،‏ <strong>د</strong> پروګرام خطر به راټیټ کړي.‏USFOR-A له <strong>د</strong>ي سره موافقه نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ۵۰۰.۰۰۰ ډالرو یا لوړي پروژي <strong>د</strong> CERP لپاره خطرجوړوي.‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> مسو<strong>د</strong>ي <strong>ته</strong> په خپل ځواب کې USFOR-A څرګن<strong>د</strong>ه کړه چې <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> لوړي کچيډیري پروژي سرکونه <strong>د</strong>ي.‏ ‏"موږ <strong>د</strong> سرکونو ډیري زیاتي پروژي تطبیق کړي <strong>د</strong>ي چې نسبت به وړو پروژو <strong>ته</strong>موږ په هغوی بان<strong>د</strong>ې ښه پوهیږو."‏ USFOR-A لیکي.‏ ‏"<strong>د</strong> پروژو تاریخچې <strong>ته</strong> په کتلو سره موږ پوهیږو چې په<strong>د</strong>قیق ډول سره یو کیلومټر سرک څومره مصرف <strong>د</strong>ي،‏ یو ټن شګي څومره مصرف لري،‏ تر سرک الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> لښتي<strong>د</strong> تیرولو مصرف څرمره <strong>د</strong>ی،‏ او هم<strong>د</strong>اسي نور.‏ په اوس وخت کې قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یان <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> وړتیا او کار <strong>د</strong> کیفیت لهنظره پیژن<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي."‏ <strong>د</strong> USFOR-A ځواب نتیجه اخلي،‏ " وړي پروژي کی<strong>د</strong>ای شي ډیر مختلف ډولونه ولري،‏ځیني <strong>د</strong> لومړۍ ځل لپاره تطبیق کیږي،‏ او ډیري نوري هغه نیغ په نیغه ساختماني چاري <strong>د</strong>ي چې له PPO ‏]<strong>د</strong>پروژي <strong>د</strong> اخیستلو افسر[‏ څخه <strong>د</strong>ا غوښتنه کوي چې <strong>د</strong> تسهیالتو،‏ <strong>د</strong> تعمیراتو کوډونو،‏ او <strong>د</strong> ځمکي <strong>د</strong> مالکیت <strong>د</strong> مسالو5په اړه <strong>د</strong> کار کولو تجربه او پوهه ولري.‏ <strong>د</strong>ا مسالي <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> کار نسبت <strong>ته</strong> ډیرې زیاتي پیچلي <strong>د</strong>ي."‏روانې پلټنېسیګار‎۱۰‎ نورې پلټنې تر کار الن<strong>د</strong>ېلري.‏ <strong>د</strong>ا پلټنې <strong>د</strong>امنیت،‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارياو پراختیايي مسالو پهاړه <strong>د</strong>ي.‏ پلټونکي <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ارو کړنالري،‏<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> کارونو سر<strong>ته</strong> رسونه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو مرستي،‏ او <strong>د</strong> افغاني ا<strong>د</strong>ارو ظرفیتونه ارزوي.‏<strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو او پروژو لپاره <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت نظارت،‏ کړنالري،‏او پالیسیو بیا کتنه19<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> سيګار نظارتسیګار یو لړ پلټني ترسره کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي خبرې ارزښت وټاکي چې تطبیق کوونکی ا<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> بیا رغوني پرواګرامڅه ډول ا<strong>د</strong>اره کوي.‏ <strong>د</strong>رې پلټنې <strong>د</strong> یوې ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> پروژو جوړول او ا<strong>د</strong>اره کول،‏ <strong>د</strong> کار سر<strong>ته</strong> رسولو <strong>د</strong> کچېمعلومول،‏ او <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> ګر<strong>د</strong>ش <strong>د</strong> کنټرول او حساب ورکولو وړتیا ارزوي.‏ سیګار مخکې <strong>د</strong> ګډي امنیتي انتقاليقومان<strong>د</strong>ه - افغانستان )CSTC-A’s( لخوا <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> خپلو پروګرامونو <strong>د</strong> نظارت په اړه <strong>راپور</strong> ورکړی وه.‏ په هغهپلټنه کې چې اوس تر کار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ه،‏ سیګار <strong>د</strong> USAID نظارت تر کتني الن<strong>د</strong>ې نیولی <strong>د</strong>ی.‏په افغانستان کې له لویس برجر ګروپ Group( )Louis Berger سره<strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري نظارت او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>د</strong> کار سر<strong>ته</strong>رسولو بیا کتنه<strong>د</strong>ا پلټنه به هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه څرګن<strong>د</strong> کړي چې USAID یي له لویس برجر ګروپ سره لري او <strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong><strong>د</strong>ي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي نظارت ارزیابي کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي بیا کتني <strong>د</strong> یوې برخې په توګه،‏ سیګار <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> عمومي پلټونکيلخوا <strong>د</strong> لویس برجر ګروپ لخوا <strong>د</strong> ترسره شوي کار په اړه مون<strong>د</strong>نې تحلیل کوي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژي له سکټور سره <strong>د</strong> مرستي لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالومرستن<strong>د</strong>ویه پروګرامونو بیا کتنه<strong>د</strong> هغو پلټنو <strong>د</strong> لړۍ په لومړۍ کړۍ کې چې په <strong>د</strong>ي سکټور کې <strong>د</strong> بیارغونې <strong>د</strong> پروژو ارزیابي کوي،‏ سیګار <strong>د</strong> انرژيسکټور په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو پروګرامونه پلټنه کوي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به• <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژي سکټور <strong>د</strong> بیا رغونې او جاري ساتلو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو موخې تشخیصکړي.‏• <strong>د</strong>ا پریکړه وکړي چې <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> سر<strong>ته</strong> رسولو <strong>د</strong> ارزوني لپاره کوم اصول کارول شوي <strong>د</strong>ي چې آیا <strong>د</strong> پروژياصلي موخي او پایلي په کافي ان<strong>د</strong>ازه تعقیب شوي <strong>د</strong>ي• <strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیایي ستراتیژي او نورو معیارونو په مقابل کې <strong>د</strong> انرژي سکټور <strong>د</strong> بیا رغونېکوششونو پایلي او پرمختګ ارزیابی کول• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو ا<strong>د</strong>ارو تر منځ <strong>د</strong> انرژي په سکټور کې <strong>د</strong> همغږۍ ارزیابي کول• <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو په پریکړو او تطبیقولو کې <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> ګډون ارزیابي کولپه افغانستان کې <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شورا ګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> تیارۍ او سر<strong>ته</strong>رسولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو بیاکتنه<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسي په اړه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ونو په لړۍ کې <strong>د</strong>ا وروستی پلټنه• <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسي لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو ټولې مرستي تشخیص کول• <strong>د</strong> رایه ورکوونکو ثبت کول،‏ <strong>د</strong> رایې ورکولو <strong>د</strong> مرکزونو امنیت،‏ <strong>د</strong> رایي اچولو بکسونو سپیڅلتوب،‏ <strong>د</strong> رایوشمیرل،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>عاوو <strong>د</strong> حل کولو په برخو کې <strong>د</strong> مرستو عمومي اغیزمنتوب ارزیابي کول• <strong>د</strong> بشپړي پروسي <strong>د</strong> پیاوړتیاوو او نیمګرتیاوو پیژن<strong>د</strong>نه او <strong>د</strong> راتلونکو ټاکنو لپاره اخیستل شوي <strong>د</strong>رسونهله ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزي لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ظرفیت جوړولو لپاره <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ویانو <strong>د</strong> کوششونو بیا کتنهسیګار یو لړ پلتني پیل کړي <strong>د</strong>ي چې په ملي سطحه <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت لخوا <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> اونظارت په اړه <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> ظرفیتونو بیا کتنه ترسره کړي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنې به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong> پیاوړي کولو لپارهچې وکوالی شي منځنۍ کنټرولونه ترسره کړي او<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حساب ورکړي،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ویانو20 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> سيګار نظارت• <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> شمیرلو لپاره <strong>د</strong> عا<strong>د</strong>ي سیستمونو <strong>د</strong> بشپړولو او څارنې سره اړون<strong>د</strong> ننګوني• <strong>د</strong> هغې کچې معلومول چې <strong>د</strong> پرسونل ناسمو شمیرو له اضافي ننګونو سره مخ کړي <strong>د</strong>ي،‏ په ټګي سره <strong>د</strong>ANSF <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> ټولولو په شمول<strong>د</strong> افغاني ښځو او نجونو لپاره <strong>د</strong> بیل شویو بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> کارولو بیاکتنهسیګار <strong>د</strong>ا پلټنه ترسره کوي چې <strong>د</strong>ا خبره څرګن<strong>د</strong>ه کړي چې <strong>د</strong> ګانګرس لخوا <strong>د</strong> ښحو او نجونو لپاره بیل شوي <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بو<strong>د</strong>یجې څه ډول کارول شوي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> هغوی استعمال <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له قانوني مقرراتو اوغوښتنو سره تر کومې کچې مطابقت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ سیګار هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong>ا خبره ارزیابي کوي چې ا<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي پروګرامونواغیزمنتوب څه ډول ان<strong>د</strong>ازه کوي،‏ او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> جاري ساتلو څخه <strong>د</strong> اطمینان ترالسه کولو لپاره څه ترسرهکوي.‏معاینېسیګار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې پروژو معایني ترسره کوي چې <strong>د</strong>ا معلومه کړي چې آیا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بو<strong>د</strong>یجې پهمناسبه توګه استعمالیږي،‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شرایط پوره شوي،‏ مناسب او کافي نظارت کیږي،‏ او <strong>د</strong>ا چې وروس<strong>ته</strong> له هغهچې پروژه افغاني چارواکو <strong>ته</strong> وسپارل شي هغه به جاري وساتل شي.‏ په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ريو میاشتو کې سیګار <strong>د</strong> معاینو پنځه<strong>راپور</strong>ونه خپاره کړل او اووه معایني تر کار الن<strong>د</strong>ې لري.‏په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ریو میاشتو کې خپاره شوي <strong>د</strong> معایني <strong>راپور</strong>ونه <strong>د</strong> کاپیسا په والیت کې یوه <strong>د</strong> سرک او څلور <strong>د</strong> ښوونځیوپروژي تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې نیسي.‏ سیګار ځکه <strong>د</strong> سرک او ښوونځي جوړولو <strong>ته</strong> پام وکړ چې <strong>د</strong>واړه له اوږ<strong>د</strong>ي مو<strong>د</strong>يراهیسي <strong>د</strong> بیارغوني لپاره لومړیتوب لري.‏ <strong>د</strong> سیګار معاینو <strong>د</strong> بشپړ شویو پروژو <strong>د</strong> ساتلو لپاره <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> وړتیاپه اړه ان<strong>د</strong>یښني په ګو<strong>ته</strong> کړي <strong>د</strong>ي.‏له ۲۰۰۲ <strong>کال</strong> راهیسي،‏ <strong>د</strong> امریکا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې او USAID له الرې،‏ اټکل ۱.۱۷ میلیار<strong>د</strong>هامریکایي ډالر په افغانستان کې <strong>د</strong> سرک جوړولو پروژو لپاره ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ له <strong>د</strong>ي پیسو څخه له ۸۰۰ میلیونه ډالروڅخه زیاتي يي <strong>د</strong> CERP لخوا <strong>د</strong> ۲۰۰۵ او ۲۰۰۹ کلونو تر مینځ تمویل شوي <strong>د</strong>ي.‏ له ۲۰۰۵ <strong>کال</strong> راهیسي،‏ <strong>د</strong>سرکونو جوړول <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> ټولې بو<strong>د</strong>یجې په سلو کې ۶۳ برخه شمیرل شوي <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي <strong>د</strong> موخو په مالتړ کې،‏ له ۲۰۰۲ <strong>کال</strong> راهیسي متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په سلګونو ښوونځي اوتعلیمي ا<strong>د</strong>اري په ټول هیوا<strong>د</strong> کې جوړي کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ختیځ سیمییزه قومان<strong>د</strong>ه-چې ۱۴ والیات تر خپل وزر الن<strong>د</strong>ېلري-‏ <strong>د</strong> CERP له بو<strong>د</strong>یجو څخه په کار اخیستلو <strong>د</strong> ښوونځي جوړولو له یوه ستر ابتکار سره موافقه وکړه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېابتکار <strong>د</strong> یوې برخې په توګه،‏ <strong>د</strong> تیرو ۱۸ میاشتو کې په مو<strong>د</strong>ه کې په کاپیسا کې <strong>د</strong> ښوونځي جوړولو ۱۲ پروژيپیل شوي <strong>د</strong>ي.‏ هغه څلور ښوونځي چې سیګار معاینه کړل <strong>د</strong> نجراب په ولسوالۍ کې،‏ چې <strong>د</strong> والیت په زړه کې یوهلرې پر<strong>ته</strong>،‏ غښتلي او غریزه سیمه <strong>د</strong>ه،‏ موقعیت لري.‏روانې معاینې <strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیمونو )PRT( ظرفیت ارزیابي کوي چې <strong>د</strong> بیا رغونې کوششونه،‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> ځانګړو پروژو تطبیق ا<strong>د</strong>اره او تنظیم کړي.‏ څنګه چې PRT <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> کوششونو پهلومړۍ کرښه کې <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>ا معایني به <strong>د</strong>ا معلومه کړي چې آیا یو PRT• <strong>د</strong> خپل بیا رغونې مشن <strong>د</strong> تنظیم لپاره په کافي ان<strong>د</strong>ازه کارکوونکي لري• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیا رغونې کوششونه له <strong>د</strong>اخلي ا<strong>د</strong>اري ملګرو،‏ ایتالفي ملګرو،‏ افغاني چارواکو،‏ او نوروبرخه لرونکو سره منسجم او منظم کول• په مناسب او کافي ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> پروژو ا<strong>د</strong>اره کول او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت مسولیتونه سر<strong>ته</strong> رسول• <strong>د</strong> CERP له اړون<strong>د</strong> الرښوونو او <strong>د</strong> امنیت نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویه ځواکونو له الرښوونو سره توافق لرل22 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> سيګار نظارتله تیږو جوړ شوی <strong>د</strong>یوال،‏ <strong>د</strong> ساتونکو کوټه ولري،‏ او <strong>د</strong> پلي تګ راتګ کانکریټ الر ولري.‏ هم<strong>د</strong>ا رنګه قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> ساحي <strong>د</strong> آما<strong>د</strong>ه کولو،‏ <strong>د</strong> خښتو او اضافي موا<strong>د</strong>و لري کولو،‏ او <strong>د</strong> ۸۰۰ ز<strong>د</strong>ه کوونکو لپاره <strong>د</strong> میزونو <strong>د</strong> جوړولو اونصب کولو مسوولیت هم په غاړه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏سیګار <strong>ته</strong> معلومه شوه چې پروژه په څرګن<strong>د</strong>ه توګه تر پروګرام ناوخ<strong>ته</strong> وه،‏ بو<strong>د</strong>یجه یي زیا<strong>ته</strong> شوي وه،‏ او پهقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> غوښتل شویو <strong>د</strong> کیفیت له معیارونو او <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت <strong>د</strong> ډیزاین له پالنونو سره موافقتنه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> سیګار معاینه کوونکو <strong>د</strong> ښوونځي <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انې <strong>د</strong> جوړښټ <strong>د</strong> بشپړتیا په اړه،‏ چې <strong>د</strong> غره په ډډهکې پروت <strong>د</strong>ی،‏ خپله ان<strong>د</strong>یښنه څرګن<strong>د</strong>ه کړه.‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>ي ساتلو لپاره مناسب <strong>د</strong>یوال نه وه جوړ کړی،‏ چېښوونځی <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> پور<strong>ته</strong> کی<strong>د</strong>لو،‏ <strong>د</strong> ډبرو راغورځی<strong>د</strong>لو،‏ او <strong>د</strong> ځمکي <strong>د</strong> ښویی<strong>د</strong>لو په مقابل کې،‏ چې هر پسرلی پیښیږي،‏خون<strong>د</strong>ي کړي.‏سیګار <strong>د</strong>ا خبره نوټ کړه چې ستونزي <strong>د</strong> ۲۰۰۸ <strong>کال</strong> په سپټمبر کې <strong>د</strong> والیت <strong>د</strong> ښووني ریاست <strong>ته</strong> <strong>د</strong> قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>په ورکولو سره پیل شوي.‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۸ <strong>کال</strong> په مني کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ي لخوا چمتو شوي تع<strong>د</strong>یلشوي الرښووني مهمي وزاتخانی <strong>د</strong> CERP لخوا تمویل شویو پروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو له اخیستلو منع کوي.‏ <strong>د</strong> کاپیساوالیتي بیا رغونې ټیم )PRT( اړ شو چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> فسخ کړي،‏ او له <strong>د</strong>ي سره پروژه څو میاشتي وځنډول شوه.‏ <strong>د</strong>۲۰۰۹ <strong>کال</strong> په جنوري کې نوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> خپور شو.‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> تر می پوري <strong>د</strong> پروژي مصرف له ۲۰۸.۰۰۰ډالرو څخه ۲۵۰.۰۰۰ ډالرو <strong>ته</strong> لوړ شو،‏ ځکه <strong>د</strong> کار اصلي سکوپ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ څو برخي،‏ لکه <strong>د</strong> ساتونکو و<strong>د</strong>انۍ او<strong>د</strong> چاپیریال <strong>د</strong>یوال نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل،‏ کوم چې <strong>د</strong> ښووني وزارت <strong>د</strong> هر ښوونځي لپاره غواړي.‏سیګار <strong>د</strong> ډیزاین په پالن کې څو مهمي نیمګړتیاوي په ګو<strong>ته</strong> کړي او <strong>د</strong> خراب ساختماني کار ډیر مثالونه یيثبت کړل.‏ یو له ډیرو مهمو مسالو څخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې په اوسني ډیزاین کې،‏ <strong>د</strong>ا ۱۰ تشنابونه <strong>د</strong> یوي ویالي <strong>د</strong> پاسه خاليکیږي کوم چې <strong>د</strong> سیمي <strong>د</strong> خلکو لپاره <strong>د</strong> څښاک اوبه ورکوي.‏ که څه هم <strong>د</strong> بیا رغوني ټیم څو څو ځلي <strong>د</strong>ا ستونزه لهقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي سره مطرح کړه،‏ <strong>د</strong> تشنابونو <strong>د</strong> جوړول کار په هماغه اصلي ځای کې اوس هم <strong>د</strong>وام لري.‏سیګار سپارښتنه کوي چې قومان<strong>د</strong>ان،‏ USFOR-A او قومان<strong>د</strong>ان،‏ <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> بیا رغونې ټیم‏•<strong>د</strong>اسي ګامونه اوچت کړي چې په <strong>راپور</strong> کې په ګو<strong>ته</strong> شوي څو څو نیمګړتیاوي اصالح کړي،‏ او <strong>د</strong>ا ډاډ ترالسهکړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي پروژي لپاره <strong>د</strong> کار کولو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او <strong>د</strong> ډيزاین پالن مشخصو ساختماني غوښتنو <strong>ته</strong> ځوابوايي،‏ لکه <strong>د</strong> ساحې موقعیت او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي وړتیاوي‏•<strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډینې معیاري الرښووني جوړي کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي پروژي او <strong>د</strong> CERP لخوا تمویل شویو نوروپروژو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو لپاره وکارول شيUSFOR-A او <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم له لومړۍ سپارښتنې سره موافقه وکړه.‏ USFOR-A له<strong>د</strong>ویمي سپارښتنې سره موافقه وکړه.‏ <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیم له یوې برخې سره موافقه وکړه خو څرګن<strong>د</strong>هیي کړه چې <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډینې پالنونه بیا چې په کافي ان<strong>د</strong>ازه نرم وي تر څو <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم انجنیرانو <strong>ته</strong>اجازه ورکړي چې <strong>د</strong> هري پروژي له ځانګړو غوښتنو او اړتیاوو سره سم مشخص پالنونه جوړ کړي.‏<strong>د</strong> کاپیسا په والیت کې <strong>د</strong> حبیب رحمان ښوونځي <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> پروژي معاینه:‏<strong>د</strong> ډیزاین او خون<strong>د</strong>یتوب مسالې پاملرنې <strong>ته</strong> اړتیا لري،‏ <strong>د</strong> سیګار معاینه ۱۰-۳<strong>د</strong> حبیب رحمان ښوونځي <strong>د</strong> ډیزاین پالن <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه پوړیزه و<strong>د</strong>انۍ غوښتنه کوي چې ۲۴ <strong>د</strong>رسي خوني ولري او ۲.۰۰۰ز<strong>د</strong>ه کوونکو ځای برابر کړي.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په ورکولو کې <strong>د</strong> یو لړ ستونزو څخه وروس<strong>ته</strong>،‏ <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم <strong>د</strong>۳۱۲.۰۰۰ ډالرو په ارزښت اوسنی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ۲۰۰۸ <strong>کال</strong> په ډیسمبر کې ورکړ.‏ <strong>د</strong> ښوونځۍ له و<strong>د</strong>انۍ برسیره،‏ <strong>د</strong>اقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> <strong>د</strong> خوني جوړول،‏ چې له ډیزلو څخه ۱۰ کیلو واټه بریښنا تولی<strong>د</strong> کړي،‏ یو تشناب،‏ <strong>د</strong> اوبو25<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> سيګار نظارتیوه السي بمبه او ذخیره،‏ او کانکریټي پلي الرو غوښتنه کوي.‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي بای<strong>د</strong> ټولي خښتي/ډبري او نور پاتي شويتعمیراتي موا<strong>د</strong> له ساحې لري کړي.‏سیګار <strong>ته</strong> معلومه شوه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي پروژي <strong>د</strong> تطبیق کولو په لومړیو مرحلو کې <strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیم ا<strong>د</strong>اره او<strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډیني پروګرام مناسب نه وه.‏ <strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په جریان کې له یو شمیر تیروتنو،‏ <strong>د</strong> پروژي <strong>د</strong> مستن<strong>د</strong>کولو نشتوالي،‏ او <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> کنټرول له ناکافي اق<strong>د</strong>اماتو سره مخ شوه.‏ خو سره له <strong>د</strong>ي هم،‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> په جون اواګست کې له ساحې څخه <strong>د</strong> لی<strong>د</strong>ني په مهال سیګار عمومي ښه والی او پرمختګ یا<strong>د</strong><strong>د</strong>اښت کړ.‏ سیګار <strong>ته</strong> جو<strong>ته</strong> شوهچې <strong>د</strong> جوړولو کار تر ډیره بری<strong>د</strong>ه په وخت بان<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> ورکړ شوي بو<strong>د</strong>یجي سره سم وه،‏ او <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیملخوا <strong>د</strong> پروژي <strong>د</strong> اصالح شوي نظارت په نتیجه کې په عمومي توګه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کیفیت غوښتني په ځای کوي.‏سیګار <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>یښنې وړ برخې ومون<strong>د</strong>لي چې پاملرنه غواړي.‏ لومړی،‏ په ساحه کې <strong>د</strong> مخکنیو ساختماني چاروڅخه پا<strong>ته</strong> شوي ناتکمیل شوی کار <strong>د</strong> ډیزاین او خون<strong>د</strong>یتوب په برخه کې <strong>د</strong> سترو ستونزو سبب ګرځي.‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>يغوښتنه نه کوي چې مخکیني ساختمان <strong>د</strong>ی لری کړی شي،‏ او اوس وخت <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> لري کولو لپاره هیڅ کوم پالننش<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ی.‏ سیګار باور لري چې متروکه و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> ارزښت وړ ځای نیسي او کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> ډیرو نورو موخو لپارهوکارول شي.‏ برسیره پر <strong>د</strong>ي،‏ په اوسنۍ بڼه <strong>د</strong> ښوونځي <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کوونکو لپاره یو ناخون<strong>د</strong>ي چاپیریال جوړوي.‏ <strong>د</strong>ویم،‏<strong>د</strong> خون<strong>د</strong>ي کولو <strong>د</strong>یوال <strong>د</strong> ټینګولو نشتوالی او له هغې سره اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> ښوونځي په شا برخه کې <strong>د</strong> ځمکي <strong>د</strong> لري کولوکار،‏ کوم چې <strong>د</strong> غونډۍ له بنسټ سره څنګ په څنګ <strong>د</strong>ی،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> اوسی<strong>د</strong>ونکو لپاره له احتمالي ډبرواو ځمکي ښویی<strong>د</strong>لو څخه خطر پیښ کړي.‏USFOR-A او <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له معلوماتو سره موافقه وکړه او له سپارښتنو <strong>ته</strong>یي تر یوه ح<strong>د</strong>ه غاړه کیښو<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> بیا رغوني ټیم ومنله چې <strong>د</strong> ځینو نیمګرتیاوو <strong>د</strong> سمون اړتیا لی<strong>د</strong>لکیږي،‏ په ځانګړي توګه <strong>د</strong> شا مالتړي <strong>د</strong>یوال.‏ خو بیا هم،‏ هغوی څرګن<strong>د</strong>ه کړه سیمه ییز <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> ټولني مشران نهپه حبیب رحمان ښوونځي کې <strong>د</strong> مخکینې و<strong>د</strong>انۍ ناتمام شوي کار نه <strong>د</strong>ی لري شوي،‏ چې په ډيزاین او خون<strong>د</strong>یتوب کې <strong>د</strong> ستونزو سبب کیږي.‏‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏26 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> سيګار نظارتغواړي چې نیمګړی جوړ شوی ساختمان <strong>د</strong>ي وران شي.‏سیګار سپارښتنه کوي چې قومان<strong>د</strong>ان،‏ ،USFOR-A او قومان<strong>د</strong>ان،‏ <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> بیا رغوني ټیم،‏ <strong>د</strong> CERP یوهپروژه پیل کړي چې ډیزاین اصالح کړي او په <strong>راپور</strong> کې په ګو<strong>ته</strong> شوي <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>یتوب نیمګرتیاوي سمي کړي.‏<strong>د</strong> کاپیسا په والیت کې <strong>د</strong> کوهي <strong>د</strong> نجونو ښوونځي <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> پروژي معاینه:‏په جوړولو کې <strong>د</strong> ځنډ ستونزه حل شوه،‏ خو <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>یتوب په اړه ان<strong>د</strong>نیښنې الهم ش<strong>ته</strong>،‏ <strong>د</strong> سیګار معاینه ۱۰-۴<strong>د</strong> ۲۰۰۸ <strong>کال</strong> په اوړي کې <strong>د</strong> والیتي حکومت له لوري <strong>د</strong> غوښتني له ترالسه کولو وروس<strong>ته</strong>،‏ <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> بیا رغونېټیم <strong>د</strong> کوهي <strong>د</strong> نجونو <strong>د</strong> ښوونځي <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> پروژي لپاره یو پروپوزل آما<strong>د</strong>ه کړ.‏ مقص<strong>د</strong> <strong>د</strong>ا وه چې <strong>د</strong> هغو وړونجونو لپاره <strong>د</strong> ښوونځي انګړ جوړ کړي چې په هم<strong>د</strong>ې سیمه کې اوسی<strong>د</strong>لي او چیرې چې هغوی رسمي ښوونې <strong>ته</strong>السرسي نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې یو لړ ستونزي پیښي شوي،‏ چې په هغوی کې په نامناسبه توګه <strong>د</strong> والیت <strong>د</strong> ښوونې او روزنېرییس <strong>ته</strong> <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکول کوم چې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> اصالح شویو الرښوونو سره په ټکر کې وه،‏ <strong>د</strong> والیتي بیا رغونيټیم <strong>د</strong>ي <strong>ته</strong> اړ کړ چې <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> په جنوري کې <strong>د</strong> مزای<strong>د</strong>ي تع<strong>د</strong>یل شوي پروسه عملي کړي.‏ <strong>د</strong> ۲۲۰.۰۰۰ ډالروپه ارزښت اوسنۍ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> په جنوري کې السلیک شو.‏ <strong>د</strong>ا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> یوې <strong>د</strong>وه پوړیزي و<strong>د</strong>انۍ غوښتنهکوي چې ۱۶ <strong>د</strong>رسي خوني ولري او <strong>د</strong> نجراب ولسوالۍ په قومي لحاظ ګوښه شوي افغانیه <strong>د</strong>ره کې <strong>د</strong> ۵۰۰ ز<strong>د</strong>هکوونکو لپاره <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي ځای برابر کړي.‏ <strong>د</strong> ښوونځي له و<strong>د</strong>انۍ برسیره،‏ <strong>د</strong>ا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> برق <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> خونه چې لهډیزلو څخه ‎۱۰‎کیلو واټه برق تولی<strong>د</strong> کړي،‏ یو تشناب،‏ <strong>د</strong> اوبو السي بمبه او ذخیره،‏ او کانکریټي الرو <strong>د</strong> جوړولوغوښ<strong>ته</strong> کوي.‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي بای<strong>د</strong> ټولي خښتي/ډبري او نور پاتي شوي تعمیراتي موا<strong>د</strong> له ساحې لري کړي.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> په جون کې له ساحې څخه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> کتني په وخت کې پروژه نیژ<strong>د</strong>ي په سلو کې <strong>۳۰</strong> بشپړه شويوه.‏ سیګار <strong>د</strong>ا خبره نوټ کړه چې پروژه <strong>د</strong> جوړولو په کار کې له ځنډ سره مخ <strong>د</strong>ه،‏ ځکه چې <strong>د</strong> ساختمان په لومړۍمرحلو کې <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> کموالي له امله قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي خپل کاریګر کم کړي وه.‏ په اګست کې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ورپسي لی<strong>د</strong>نو پهمهال،‏ وروس<strong>ته</strong> له هغه چې <strong>د</strong> بیا رغونې ټیم تص<strong>د</strong>یق کړ چې <strong>د</strong> پروژي <strong>د</strong> کار ۴۰ په سلو کې کار بشپړ شوی <strong>د</strong>ی،‏قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong>ویمه برخه ترالسه کړه.‏ <strong>د</strong>ي پیسو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>ته</strong> اجازه ورکړه چې اضافی کارګران مقرر کړياو <strong>د</strong> جوړولو چاري ګړن<strong>د</strong>ۍ کړي.‏ په پای کې،‏ سیګار <strong>ته</strong> معلومه شوه چې په عمومي توګه کار <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له وخت،‏بو<strong>د</strong>یجې،‏ او سر<strong>ته</strong> رسولو له غوښتنو سره په مخ ځي.‏ سیګار هم<strong>د</strong>ا رنګه جګړي سره اړون<strong>د</strong> احتمالي خطرناک شیانپه هغه سیمه کې ولی<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> نجونو لپاره نوي ښوونځي او <strong>د</strong> هغه تر څنګ <strong>د</strong> هلکانو <strong>د</strong> ښوونځو لخوا په ګډه استفا<strong>د</strong>هتري کیږي.‏ سیګار باور لري چې <strong>د</strong> جګړي سره اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي شیانو لري کول او نور خطرناک موا<strong>د</strong> بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> کار په اصلي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> لیک کې شامل شوي وه.‏سیګار سپارښتنه کوي چې قومان<strong>د</strong>ان،‏ <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم،‏ <strong>د</strong> کاپیسا له والیتي چارواکو سره په ګډه،‏یو <strong>د</strong>اسي پالن جوړ کړي چې <strong>د</strong> کوهي <strong>د</strong> نجونو له ښوونځي <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ له پروژي له سیمي څخه کوم چې <strong>د</strong> والیت <strong>د</strong>پوهني <strong>د</strong> ریاست له نورو تسهیالتو سره ګډه <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> جګړي پاتي شوی ناکاره موا<strong>د</strong> لري کړي.‏<strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم تر یوه ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> سیګار له سپارښتني سره موافقه وښو<strong>د</strong>له.‏ سره له <strong>د</strong>ې،‏FOR-A او <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم <strong>د</strong>ا پوښتنه مطرح کړه چې آیا <strong>د</strong> CERP الرښووني <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي اجازهورکوي چې <strong>د</strong> جګړي سره اړون<strong>د</strong> ناکاره پاتي شوي موا<strong>د</strong> له <strong>د</strong>اسي یوي ساحي څخه لري شي کوم چې <strong>د</strong> پروژيساحه نه وه.‏<strong>د</strong> حبیب رحمن ښوونځي <strong>د</strong> شا <strong>د</strong>یوال <strong>د</strong> شا <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong>یوالنشتوالی ښيي،‏ چې <strong>د</strong> ډبرو او ځمکي <strong>د</strong> ښویی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> احتمالي خطرسبب کیږي.‏ ‏)انځور <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیم(‏SU27<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> سيګار نظارتروانې معاینې<strong>د</strong> سیګار اووه روانې معاینې <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم )PRT( وړتیاوي ارزیابي کوي او <strong>د</strong> انفراسټرکچر پروژيآزمويي.‏سیګار سپارښتنه کوي چې له جنګونو څخه پاتي احتماليخطرناک شیان <strong>د</strong> کوهي <strong>د</strong> نجونو له ښوونځي څخه لريکړای شي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏<strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیمونو )PRT( <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او عملیاتي وړتیاوو معاینېسیګار اوسمهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو والیتي بیا رغوني ټیمونو )PRT( ا<strong>د</strong>اره او عملیات معاینه کوي:‏ <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> والیتي بیارغونې ټیم او <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیم په هم<strong>د</strong>ې وخت کې چې سیګار <strong>د</strong> یوه والیتي بیا رغونې ټیم )PRT(عمومي وړتیاوي ارزیابي کوي،‏ <strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم له خوا ا<strong>د</strong>اره شوي ځانګړو پروژو معاینې یي ترسرهکړي.‏ په کاپیسا کې،‏ <strong>د</strong> مثال په توګه،‏ سیګار هغه پینځه معایني ترسره کړي چې په مخکینۍ برخه کې تر بحثالن<strong>د</strong>ې ونیول شوي.‏ <strong>د</strong> کاپیسا <strong>د</strong> والیتې بیا رغونې ټیم <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره او عملیاتو په اړه وروستی <strong>راپور</strong> به په راتلونکي <strong>د</strong>ريمیاشتي کې خپور شي.‏ <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> والیتې بیا رغونې ټیم <strong>د</strong> ارزونې سربیره،‏ سیګار به <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو ځانګړو پروژو په اړه<strong>د</strong> معاینې <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړي.‏ <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> راډیو ټلویزیون <strong>د</strong> خپرونو سټوډیو او <strong>د</strong> تاج پل.‏<strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> سترو پروژو معاینېسیګار اوس مهال <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong>ري ستري پروژي معاینه کوي چې ۴۰۰ میلیونه ډالره ارزښت لري:‏ <strong>د</strong>وه <strong>د</strong>ANSF مرکزونه چې <strong>د</strong> CSTC-A له خوا تمویل شوي او <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> بریښنا فابریکه،‏ چې <strong>د</strong> USAID له خواتمویل شوي <strong>د</strong>ه.‏ په هره قضیه کې به سیګار <strong>د</strong>ا څرګن<strong>د</strong>ه کړي چې آیا• قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> هغه مقررات او غوښتني چې <strong>د</strong> پروژي <strong>د</strong> جوړولو په جریان کې په نښه شوي وي،‏ منعکس کوي• <strong>د</strong> پروژي تطبیق کول <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت او عالقمن<strong>د</strong>و افغانانو سره منظم شوي <strong>د</strong>ي• کار <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له شرایطو سره سر<strong>ته</strong> رسول کیږي• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت مناسب نظارت او <strong>د</strong> کیفیت ډاډینه وړان<strong>د</strong>ې کوي• <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ا ظرفیت لري چې <strong>د</strong> پروژي له سپارلو وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> انفراسټرکچر ساتنهوکړي<strong>د</strong> سیګار ځانګړي شمیرهسیګار <strong>د</strong> ټیلیفون یوه ځانګړی شمیره لري چې فزیکي ځایونه یي په افغانستان او متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کې <strong>د</strong>ي تر څو <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او متح<strong>د</strong>ینو نظامي او ملکي پرسونل،‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یان،‏ افغان اوسی<strong>د</strong>ونکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ا توان ورکړي چې <strong>د</strong> بیارغوني <strong>د</strong> کوششونو اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> ضیاع،‏ ټګي،‏ او ناوړه استعمال په اړه خپل شکایات او ا<strong>د</strong>عاووي ثبت کړي.‏ <strong>د</strong> ځانګړيشمیرې شکایات کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> ټیلیفون،‏ <strong>د</strong> سیګار ویب پاڼې ،)www.sigar.mil/fraud( لیک،‏ او یا هم مخامخثبت کړای شي.‏ هر شکایت <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت په ډیټابیس کې ثبت کیږي.‏سیګار <strong>د</strong> ځانګړي شمیري <strong>د</strong> شکایاتو <strong>د</strong> بیاکتني کمیټه )HCRC( جوړه کړي <strong>د</strong>ه،‏ چې <strong>د</strong> ټولو شکایاتو په اړه<strong>د</strong> لومړي قضاوت کولو مسؤلیت په غاړه لري.‏ HCRC هره اونۍ <strong>د</strong> شکایاتو کتنه ترسره کوی،‏ او یو له الن<strong>د</strong>ېګامونو څخه عملي کوي:‏• شکایت <strong>د</strong> سیګار یوه ډایرکټر <strong>ته</strong> سپاري چې اضافي معلومات را غونډ کړي• شکایت یوي بلي ا<strong>د</strong>ارې یا عمومي پلټونکي <strong>ته</strong> راجع کوي28 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> سيګار نظارتانځور 2.1<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> ځانګړي شميرې شکايتونه په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ري مياشتو کې ترلاسه شويسپارل شوي/پرانيستي16بهر <strong>ته</strong> راجع شوي71 تر کتني لان<strong>د</strong>ېتړل شوي130 5 10 15‏.سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معاينو رياست،‏‎2009\22\10‎• شکایت تړل کیږي،‏ ځکه چې یا خو <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> وړ نه وي او یا هم ځکه چې سیګار نشي کوي <strong>د</strong> شکایت <strong>د</strong>ارزولو لپاره <strong>د</strong> اړتیا وړ لږ تر لږه معلومات راغونډ کړي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وري په جریان کې،‏ سیګار ۳۷ شکایتونه ترالسه کړل.‏ له <strong>د</strong>ي شکایتونو څخه،‏ ۱۶ یي <strong>د</strong> نوروتحقیقاتو لپاره <strong>د</strong> سیګار ډایرکټرانو <strong>ته</strong> ورکړ شوی <strong>د</strong>ي،‏ ۷ شکایتونه نورو اجنسیو یا عمومي پلټونکو <strong>ته</strong> راجع شوي<strong>د</strong>ي،‏ او یو یي ال اوس هم <strong>د</strong> معاینو <strong>د</strong> ډایرکټر تر کتني الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ی،‏ او ۱۳ نور یي تړل شوي <strong>د</strong>ي.‏ سیګار <strong>د</strong> ۱۶شکایتونو څخه ۱۲ یي خپل <strong>د</strong> څیړنو او تحقیقاتو څانګي <strong>ته</strong> سپارلي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> احتمالي جرمي فعالیت په اړه وکتلشي.‏ پاتي څلور نور شکایتونه <strong>د</strong> سیګار نورو ډایرکټرانو <strong>ته</strong> سپارل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په ا<strong>د</strong>عاوو کې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong>رغلي،‏ <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلي ‏)په مزای<strong>د</strong>ه کې جعل کاري او <strong>د</strong> قیمت تثبیتول(،‏ غال،‏ <strong>د</strong> تسلیم شویو سامانونو او خ<strong>د</strong>متونو په مقابلکې <strong>د</strong> پیسو نه ورکول،‏ بي انصافه تقرري،‏ له خبر ورکوونکي څخه کسات اخیستل،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مالیېورکونو <strong>د</strong> پیسو ضایع کول شامل <strong>د</strong>ي.‏له هغه راهیسي چې <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> په می کې ځانګړي شمیره پیل کړه،‏ سیګار ټولټال ۷۳ شکایتونه ترالسهکړي <strong>د</strong>ي.‏ له <strong>د</strong>ي شکایاتو نه،‏ ۲۷ نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> راجع شوي <strong>د</strong>ي،‏ ۲۲ <strong>د</strong> ال زیاتو څیړنو لپاره <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>ننه سپارلشوي <strong>د</strong>ي،‏ یو شکایت ال هم <strong>د</strong> څیړنو <strong>د</strong> ډایرکټر تر کتني الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ی،‏ او ۲۳ نور تړل شوي <strong>د</strong>ي.‏ انځور ۲.۱ ښکارويچې شکایتونه څه ډول سپارل شوي وو.‏څیړنې<strong>د</strong> څیړنو ریاست په افغانستان کې <strong>د</strong> بیا رغوني <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یج <strong>د</strong> استعمال اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong>وکې،‏ ضیاع او ناوړهاستعمال په اړه جرمي او ملکي څیړني ترسره کوي.‏ <strong>د</strong> سیګار څیړنې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې <strong>د</strong> وزارت او قاضي ایډوکیټ جنرال<strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر له الري <strong>د</strong> اشخاصو <strong>د</strong> جرمي تعقیب او سزا ورکولو مالتړ کوي.‏ هغوی هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیارغوني <strong>د</strong> پانګو <strong>د</strong> ملکي بیر<strong>ته</strong> الس <strong>ته</strong> راوړلو آسانتیا <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رال او پوځي ع<strong>د</strong>التونو لخوا په الس کې ورکوي.‏په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ریو میاشتو کې،‏ سیګار <strong>د</strong> څیړنو <strong>د</strong> یوه غښتلي ټیم جوړولو <strong>ته</strong> پاملرنه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> څیړنو له پاره یي یوهبشپړه ستراتیژي جوړه کړه چې له ټګي،‏ ضایع او ناوړه استعمال سره مبارزه وکړي؛ اووه جرمي څیړنې یي پیلکړي؛ او <strong>د</strong> بډي اخیستلو په تور یي <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو کسانو او یوې کمپنۍ له سزا ورکولو سره مرس<strong>ته</strong> وکړه.‏ سیګار اوسمهال<strong>د</strong> <strong>۳۰</strong> تر کار الن<strong>د</strong>ې جرمي مسالو په څیړنو او هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> ۵ نورو ا<strong>د</strong>عاوو په ارزیابي بان<strong>د</strong>ې بوخ<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه.‏29<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> سيګار نظارت<strong>د</strong> څیړونکو کارکوونکو پراخی<strong>د</strong>نه<strong>د</strong> هغو اضافي پیسو په مرس<strong>ته</strong> چې په جون کې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۰۹ <strong>د</strong> اختصاصي بشپړونکي بو<strong>د</strong>یجې په توګه <strong>د</strong>سیګار په اختیار کې ورکړ شوي،‏ سیګار وکوالی شول چې ۱۰ کسه مخکیني ځانګړي استازي مقرر کړي،‏ چېپه هغوی کې <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رال <strong>د</strong> قانون نافذونکو او عمومي پلټونکي کمیټو څخه یو مرستیال عمومي پلټونکی هم <strong>د</strong>ی ترڅو <strong>د</strong> څیړنو ریاست تر نظر الن<strong>د</strong>ې ولري.‏ سیګار <strong>د</strong> څیړونکو یو <strong>د</strong>اسي ټیم جوړوي چې <strong>د</strong> بیا رغوني اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong>جرمي فعالیتونو <strong>د</strong> لټولو په اړه تجربه ولري.‏ <strong>د</strong> سیګار څیړونکي په <strong>د</strong>ولتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> ټګي،‏ مالي فسا<strong>د</strong>،‏ ماليجرمونو،‏ او پیسو لیږ رالیږ<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ککړو کسانو په تعقیب او محاکمه کولو کې تخصص لري.‏ هغوی <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رال <strong>د</strong>قانون نافذولو او عمومي پلټونکو <strong>د</strong> کمیټو استازیتوب کوي،‏ چې په هغوی کې <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رال <strong>د</strong> تحقیقاتو ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> جرمي تحقیقاتو څانګه،‏ <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري جرمونو <strong>د</strong> څیړنو خ<strong>د</strong>مت،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي عوای<strong>د</strong>و خ<strong>د</strong>مت <strong>د</strong> جرميتحقیقاتو څانګه،‏ او <strong>د</strong> کورنیو چارو <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارتونو <strong>د</strong> عمومي پلټونکو <strong>د</strong>فترونه شامل <strong>د</strong>ي.‏ سیګار اوس <strong>د</strong>اوو نورو ځانګړو استازو،‏ <strong>د</strong>وو څارنواالنو،‏ <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي استخباراتو تحلیل کوونکي،‏ او یو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یر لپاره<strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو ارزیابي تر غور الن<strong>د</strong>ې لري.‏ انځور ۲.۲ ښکاروي چې <strong>د</strong> څیړنو ټیم څه ډول تنظیم او لیږل کیږي.‏<strong>د</strong> څیړني ستراتیژيسیګار یوه څو اړخیزه ستراتیژي جوړه کړي چې <strong>د</strong>ا ډاډ ترالسه کړي چې <strong>د</strong> څیړني منابع په اغیزمنه او موثر توګهکارول کیږي.‏ سیګار په نړیوالو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> مالي فسا<strong>د</strong> کاري ځواک )ICCTF( غړی <strong>د</strong>ی،‏ کوم چې په جنوبختیځه آسیا کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مصرف کولو اړون<strong>د</strong> قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> ټګي او مالي فسا<strong>د</strong> امکان وي <strong>د</strong> هغویپه خالف <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي قضیو <strong>د</strong> همغږي کولو لپاره اصلي ارګان <strong>د</strong>ي.‏ 8 <strong>د</strong> ICCTF <strong>د</strong> یوازیني غړي په توګه چې یوازیني<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه یي په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیا رغوني <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> استعمال اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> جرمي فعالیتونو څیړل او تحقیقانځور 2.2<strong>د</strong> څيړنو رياستسازماني جوړښت<strong>د</strong> پروګرام منيجر<strong>د</strong> څيړنو <strong>د</strong> عمومي پلټونکي مرستيال<strong>د</strong> عمومي پلټونکي مرستيال معاون(U.S.)تحليل کوونکی<strong>د</strong> عمومي پلټونکي مرستيال معاون‏(افغانستان)‏تحليل کوونکیبگرامAFBراتلونکې ساحې CSTC-Aقن<strong>د</strong>هارکابلسيمييز <strong>د</strong>فتر IIسيمييز <strong>د</strong>فتر I<strong>د</strong> سيګارمرکزي <strong>د</strong>فتراوسنيپلان شويسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> څيړنو رياست،‏‎2009\16\10‎‏.‏30 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> سيګار نظارتبډي10%کول <strong>د</strong>ي،‏ سیګار په ټول افغانستان کې په مهمو ځایونو کې مسلط حضور لري.‏ <strong>د</strong> سیګار ځانګړي استازي ټولو والیاتو<strong>ته</strong> استول کیږي چیرې <strong>د</strong> بیا رغوني <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو تر ټولو ډیره او <strong>د</strong> ارزښت وړ برخه سمبالول کیږي.‏ ځانګړياستازي <strong>د</strong> بیا رغوني په کوششونو کې ککړ <strong>د</strong>ولتي او شخصي موسساتو سره <strong>د</strong> نیغو اړیکو له الري استخبارات اومعلومات <strong>د</strong> څیړنو له پاره راغونډوي:‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولتي چارواکي،‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یان،‏ او افغان اوسی<strong>د</strong>ونکي.‏ <strong>د</strong> سیګارڅیړونکي په تعرضي توګه ټول هغه معلومات چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> ځانګړي شمیري له خوا ور<strong>ته</strong> رسیږي،‏ په کار اچوي.‏<strong>د</strong>وی هم<strong>د</strong>ا رنګه له <strong>د</strong>ي تخصص څخه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټني او معاینو په څانګه کې کار اخلي تر څو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> بی نظمۍ اوشکمن فعالیتونه تشخیص کړي.‏ سیګار هم<strong>د</strong>ا رنګه له ICCTF سره خپل همغږۍ <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکوي تر څو استخباراتترالسه کړي،‏ منابع سره شریک کړي،‏ او ګډي څیړنې ترسره کړي.‏<strong>د</strong> نړیوال قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مالي فسار کاري ځواک،ICCTF چې په کابل،‏ بګرام،‏ او کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong>فترونه لري،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وسیو تحقیق ترسره کوي او <strong>د</strong> محاکمې او تعقیبلپاره یي <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې <strong>د</strong> تعقیب ملي کاري ځواک نړیوالې جرګه کۍ <strong>ته</strong> راجع کوي.‏ سیګار خپل ځانګړياستازي <strong>د</strong> ICCTF <strong>د</strong>غو <strong>د</strong>فترونه <strong>ته</strong> لیږلي <strong>د</strong>ي چې په ټول افغانستان کې په ګډو تحقیقاتو کې <strong>د</strong> کاري ځواک له غړیوسره همکاري وکړي.‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپټمبر تر ‎<strong>۳۰</strong>‎مې نیټې پوري،‏ ICCTF په فعاله توګه <strong>د</strong> ۳۸ جنایي قضیوتحقیق کاوه.‏ سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>وسیو په <strong>۳۰</strong> قضیو کې رهبري کوونکي ا<strong>د</strong>اره یا مشترک برخه لرونکي <strong>د</strong>ی.‏ په <strong>د</strong>يسربیره،‏ سیګار <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> بیا رغوني لپاره ځانګړي پلټونکی )SIGIR( سره له نیژ<strong>د</strong>ي کار کوي تر څو <strong>د</strong> SIGIR<strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف وړ پلټنو او تحقیقاتو پیژن<strong>د</strong>نه وکړي چې کی<strong>د</strong>ای شي په افغانستان کې فعالیت کوي.‏ <strong>د</strong> روانو <strong>د</strong>وسییو اوسنیحال په الن<strong>د</strong>ې انځور کې ښو<strong>د</strong>ل شوی <strong>د</strong>ی ۲.۳ انځور<strong>د</strong> څیړنو الس<strong>ته</strong> راوړنې<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>وره کې،‏ <strong>د</strong> ICCTF ګډې څیړني <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو کسانو په محکومیت پای <strong>ته</strong> ورسی<strong>د</strong>ي،‏ په کوموچې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مامورینو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بډي ورکولو <strong>د</strong> هڅي تور پري وه.‏ په یوه بله <strong>د</strong>وسیه کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولتله <strong>د</strong>وو کسانو او یوې کمپنۍ سره موافقې <strong>ته</strong> ورسی<strong>د</strong>،‏ کوم چې <strong>د</strong> بډي او <strong>د</strong>سیسې تور وربان<strong>د</strong>ې وو.‏<strong>د</strong> اګست په ‎۷‎مه نیټه،‏ <strong>د</strong> افغان او متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه ګوني تابعیت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>نکی کس په یوه جرم بان<strong>د</strong>ې اعتراف وکړچې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو چارواکي <strong>ته</strong> یي <strong>د</strong> ۱ میلیون ډالرو بډي ورکولو وړان<strong>د</strong>یزکړي وه.‏ <strong>د</strong> بډي ورکولو ا<strong>ته</strong>ام تر ۱۵ کلونو پوري <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> سزا او ۲۵۰،۰۰۰ ډالر او یا <strong>د</strong> بډي ورکولو <strong>د</strong> کچې <strong>د</strong>رېبرابره جریمې سزا لري.‏ په نظر کې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>وه کسان <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> نومبر په ‎۱۳‎مه نیټه محکوم شي.‏<strong>د</strong> اګست په ‎۱۸‎مه او ‎۱۹‎مه نیټه،‏ <strong>د</strong>وه کسان یوي موافقې <strong>ته</strong> ورسی<strong>د</strong>ل چې په هغې سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له السهتللي پیسي بیر<strong>ته</strong> اعا<strong>د</strong>ه شي.‏ <strong>د</strong> سپټمبر په ‎۲۴‎مه نیټه،‏ هغې کمپنۍ چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>وه کسان یي مقرر کړي وه،‏ هم <strong>د</strong> یويموافقې منلو <strong>ته</strong> غاړه کیښو<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ې تورنو کسانو ومنله چې په ګډه سره تر ۶۰۰.۰۰۰ ډالرو پوري بیر<strong>ته</strong> تا<strong>د</strong>یه کړياو کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> محکمي لخوا تحمیل شوي <strong>د</strong> جرمي جریمي وړ وګرځي چې ټولټال تر ۱ میلیون ډالرو ډیریږي.‏<strong>د</strong>ا موافقې وروس<strong>ته</strong> تر هغه وشوي چې <strong>د</strong> ‎۲۰۰۹‎<strong>کال</strong> په می کې جنایي تورونه ولګول شول چې تورن کسان یي په<strong>د</strong>رغلیو تورن کړل چې <strong>د</strong> پیسو غوښتنه زیا<strong>ته</strong> وښيي،‏ او <strong>د</strong> عا<strong>د</strong>النه تع<strong>د</strong>یالتو <strong>د</strong> غوښتنو په توګه پیژن<strong>د</strong>ل کیږي،‏ او <strong>د</strong>اچې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> انجینرانو قطعي چارواکو <strong>ته</strong> بډي ورکړي،‏ کوم چې <strong>د</strong> پوځي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او بیارغوني<strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو مسولیت په غاړه لري.‏ناکافي معلومات5%ناسمبيانونه10%ټګي/<strong>د</strong>رغلي33%غلا27%انځور 2.3<strong>د</strong> سيګار څيړنې <strong>د</strong> ترتيب په اساسا<strong>د</strong>اري <strong>د</strong>وسيې3%ټول:‏ 30 <strong>د</strong>وسيېنورو ا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> وپيژن<strong>د</strong>ل شول12%يا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغيزمني شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ سيګار،‏ 10\15\2009.31<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> سيګار نظارت<strong>د</strong> سیګار بو<strong>د</strong>یجهکانګریس سیګار <strong>ته</strong> ۲۳.۲ میلیونه ډالره ورکړي <strong>د</strong>ي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> پراخی<strong>د</strong>ونکوهڅو نظارت وکړي.‏ په <strong>د</strong>ي کې هغه ۷.۲ میلیونه ډالره هم شامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ۲۰۰۹ مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> بشپړونکي په توګهپه جون ۲۰۰۹ کې منظور شوي وي.‏ <strong>د</strong>ا پیسي،‏ چې <strong>د</strong> ۱۶ میاشتو <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ي لپاره ورکړ شوي وي،‏ سیګار <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ا توانورکړ چې اضافي پلټونکي،‏ معاینه کوونکي،‏ اوڅیړونکي وټاکي،‏ او هم<strong>د</strong>ا رنګه په ۲۰۱۰ مالي <strong>کال</strong> کې سیمه ییزافغان کارکوونکي ‏)ژباړڼ(‏ مقرر کړي.‏<strong>د</strong> ولسمشر لخوا <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې غوښتنه <strong>د</strong> سیګار لپاره <strong>د</strong> ۲۳ میلیونه اضافي ډالر څرګن<strong>د</strong>وي.‏ له ۷.۲میلیونه ډالرو سره یو ځای چې ال له مخکې ځانګړي شوي <strong>د</strong>ي،‏ له <strong>د</strong>ي سره به <strong>د</strong> سیګار ټوله بو<strong>د</strong>جه <strong>د</strong> ۲۰۱۰ مالي<strong>کال</strong> لپاره <strong>۳۰</strong>.۲ میلیونه ډالره شي.‏ <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> سیګار لپاره اړینې <strong>د</strong>ي چې وکوالی شي <strong>د</strong> اړتیا وړ کارکوونکيپه متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او افغانستان کې مقرر کړي تر څو <strong>د</strong> مالیې ورکونو <strong>د</strong> ډالرو <strong>د</strong> ضیاع،‏ <strong>د</strong>وکې،‏ او ناوړه استعمالکشف اومخنیوي وکړي.‏ ۲.۱ ج<strong>د</strong>ول <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو لنډیز ښکاروي.‏2.1 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې لنډیز ‏)په میلیونونو ډالر(‏اختصاصيعمومي قانوناختصاص شوي موجو<strong>د</strong> شويله وخ<strong>ته</strong> تیرېمبلغ$2.09/30/20096/30/20086/30/2008P.L. 110-252<strong>د</strong> ۲۰۰۸ مالي <strong>کال</strong> لپارهځانګړي بشپړونکي،‏ HR2642$5.09/30/200910/1/20086/30/2008P.L. 110-252<strong>د</strong> ۲۰۰۸ مالي <strong>کال</strong> لپارهځانګړي بشپړونکي،‏ HR2642$9.09/30/20109/30/20089/30/2008P.L. 110329-<strong>د</strong> غښتلي امنیت،‏ <strong>د</strong> ناورینمرس<strong>ته</strong>،‏ او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارهاختصاصي الیحه،‏ ۲۰۰۹$7.29/30/20106/24/20096/24/2009P.L. 11132-<strong>د</strong> ‎۲۰۰۹‎مالي <strong>کال</strong> لپارهځانګړي بشپړونکي،‏ HR2346$23.2ټول32 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> سيګار نظارت<strong>د</strong> سیګار کارکوونکي<strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> وروستي <strong>د</strong>رې میاشتني <strong>راپور</strong> نه راهیسي،‏ سیګار <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رال کارکوونکو شمیر له ۴۴ نه ۵۷ <strong>ته</strong> لوړکړی <strong>د</strong>ی.‏ 9 په <strong>د</strong>ي کې ۵۳ هغه کارکوونکي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ۳۱۶۱ صالحیت الن<strong>د</strong>ې مقرر شوي <strong>د</strong>ي،‏ ۳ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې<strong>د</strong> ټاکلي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې لپاره،‏ او یو کس له یوې بلي <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>اري څخه سیګار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ټاکلي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې لپاره شامل <strong>د</strong>ي.‏ ۲.۲ ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> کارکوونکو تقصیالت وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي لپاره چې خپل <strong>د</strong> نظارت مشن بشپړ کړي،‏ سیګار پالن لري چې خپلکارکوونکي په ۲۰۱۰ مالي <strong>کال</strong> کې ۱۱۸ کارکوونکو <strong>ته</strong> پراخ کړي.‏سیګار په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له سفارت سره یوه موافقه لري چې تر ۳۲ پورې کارکوونکي په سفارت او<strong>د</strong>رې په افغانستان کې په ګرځن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>فترونو کې ځای کړي.‏ نیژ<strong>د</strong>ي نیمایي کارکوونکي په <strong>د</strong>ایمې توګه په <strong>د</strong>ی هیوا<strong>د</strong>کې میش<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي لپاره چې <strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ي موجو<strong>د</strong>ه فضا څخه تر ټولو ښه استفا<strong>د</strong>ه وکړی شي،‏ <strong>د</strong> اوسی<strong>د</strong>لو پاتي ځایونه<strong>د</strong> پلټونکو،‏ معاینه کوونکو،‏ او څیړنکو لپاره په نظر کې نیول شوي <strong>د</strong>ي،‏ کوم چې <strong>د</strong> مشخصو ماموریتونو <strong>د</strong> سر<strong>ته</strong>رسولو لپاره په موقت ډول لیږل کیږي.‏ کله چې <strong>د</strong> هغوی کار په افغانستان کې بشپړ شي،‏ <strong>د</strong>ا کسان <strong>د</strong> سیګار مرکزي<strong>د</strong>فتر <strong>ته</strong> راګرځي چې خپل لیکلي <strong>راپور</strong>نه پاي <strong>ته</strong> ورسوي.‏2.2 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> سیګار کارکوونکي<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> کارکوونکو سطحي،‏ ټول<strong>د</strong> استقبالیې <strong>د</strong>فتراوسنۍ۲۰۱۰ مالي <strong>کال</strong> ‏)پالن شوي(‏664163228212215861180364720169753757446531418ځانګړي کارکوونکيمخکیني مالتړرییسټولپلټنهمعاینهڅیړنه<strong>د</strong> معلوماتو سمبالښتټولټول<strong>د</strong> کارکوونکو سطحي،‏ افغانستان*‏مخکیني مالتړټولپلټنهمعاینهڅیړنهټولټولیا<strong>د</strong>ونه:‏ ‏*<strong>د</strong> <strong>د</strong>ایمې TDY په ګډون.‏سرچینه:‏ سیګار،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.<strong>اکتوبر</strong> 200820237000007000000033<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> ښځو رایې ورکول<strong>د</strong> راېې اچونې مرکز کارکوونکی <strong>د</strong> یوه رایې ورکوونکي ګو<strong>ته</strong> په نه پاکی<strong>د</strong>ونکيرنګ کې ډوبوي،‏ چې وښیي <strong>د</strong>ي ښځي خپله رایه اچولي <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> رایې اچولومرکزونه <strong>د</strong> جنسیت په اساس سره بیل شوي <strong>د</strong>ي.‏ ‏)انځور په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> سفارت،‏ ډان ویلکینسون(‏


<strong>د</strong> بیارغوني3 وروستي معلومات35 35


‏"په عمومي ډول،‏ ‏]<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت[‏<strong>د</strong> لګښتونو ترجيحات <strong>د</strong> <strong>د</strong> افغانستان مليپرمختیایي ستراتیژي )ANDS( سره سم<strong>د</strong>ي.‏ خو <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويانو مالي مرس<strong>ته</strong> پهمناسب ډول ‏]<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت[‏ <strong>د</strong> ترجيحاتوسره سمون نه خوري."‏-- <strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیایي ستراتیژي )ANDS( پهپلي کولو لومړنى کلنى <strong>راپور</strong>36 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> بیارغونې وروستي معلوماتعمومي کتنه‎٣‎مه برخه په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې هڅو <strong>ته</strong> يوه بشپړه کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي،‏ په ګډون <strong>د</strong> ځمکني شرايطو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>کتنې.‏ <strong>د</strong> ملت <strong>د</strong> حالت <strong>د</strong>ا کتنه <strong>د</strong> هغو الس<strong>ته</strong> راوړنو او ننګونو يوه پراخه زمينه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> بيا رغونېپر مهال يې تجربې شوې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې په هغو <strong>د</strong>رېو ستنو تنظيم شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا پهستراتيژۍ )ANDS( کې ايښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ي:‏ امنيت،‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ او اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا.‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهموا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه او جنسي برابري،‏ <strong>د</strong>وه هغه مهمې ستنې چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>رې ستنې اغېزمنې کوي،‏ هم پکې بحثکېږي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معلوماتو لپاره <strong>د</strong> ګرافونو کيلي پاڼه وګورئ چې چوکاټونه څرنګه <strong>د</strong> <strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیایيستراتیژي )ANDS( <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بحث <strong>د</strong> ښکاره کولو لپاره کارول کېږي.‏موضوعات‎٣‎مه برخه <strong>د</strong>ا څلور پراخ موضوعات بحث کوي:‏ بو<strong>د</strong>يجې،‏ امنيت،‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ او اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا.‏<strong>د</strong>رې مياشتنۍ ښکاره کوونې – هغه لنډې برخې چې <strong>د</strong> بيا رغونې په يو واح<strong>د</strong> اړخ تمرکز کوي – <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېموضوعاتو <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>ه مسلو په اړه معلومات يا تړون ورزياتوي.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت ضمني برخه هغو پېسو <strong>ته</strong> يوه جامع کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره يېژمنه شوې او لګول شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> غټو بو<strong>د</strong>يجو،‏ نړيوالو مرستو،‏ او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجېپه اړه مشخص معلومات ورکوي.‏<strong>د</strong> امنيت ضمني برخه <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو،‏ په ګډون <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و او افغان ملي پوليسو،‏ <strong>د</strong> فعاليتونوجزييات ورکوي.‏ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> ښه کولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو په هڅو بحثکوي.‏ <strong>د</strong>ا برخه چېر<strong>ته</strong> چې امکان لري،‏ <strong>د</strong> امنيت لپاره په ټاکل شويو اه<strong>د</strong>افو کې <strong>د</strong> پرمختګ په اړه تازه حال وړان<strong>د</strong>ېکوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ،‏ <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت،‏ او بشري حقونو ضمني برخه <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> ټولټاکنو په اړه جزييات ورکوي،‏په ګډون <strong>د</strong> پايلو،‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> امنيتي مسلو،‏ او هغو نورو ننګونو چې تجربه يې شوې.‏ <strong>د</strong>ا برخه چېر<strong>ته</strong> چې امکانلري،‏ <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت،‏ انصاف،‏ او بشري حقونو په برخو کې <strong>د</strong> پرمختګ په اړه تازه حال وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ په<strong>د</strong>ې کې هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>وه <strong>د</strong>رې مياشتنۍ ښکاره کوونې شاملې <strong>د</strong>ي:‏ يوه <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> پروسې په اړه او يوه <strong>د</strong>٢٠٠٤ او ٢٠٠٩ <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> تياريو په اړه.‏<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزې پرمختيا ضمني برخه په هغو برخو کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> فعاليتونو په اړه بحث کوي چې<strong>د</strong> زراعت او ترانسپورت نه تر روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو رسېږي.‏ <strong>د</strong>ا برخه چېر<strong>ته</strong> چې امکان لري،‏ په هغو مشخصوبرخو کې چې بحث شوي <strong>د</strong> پرمختګ په اړه تازه حال ورکوي.‏ په <strong>د</strong>ې کې هم<strong>د</strong>اراز په افغانستان کې <strong>د</strong> مېرمنو پهاړه يوه <strong>د</strong>رې مياشتنۍ ښکاره کوونه شامله <strong>د</strong>ه.‏37<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> بیارغونې وروستي معلوماتاصولي طريقه<strong>د</strong> ‎٣‎مې برخې بنسټ پر هغو معلوماتو <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> بهرنيو سرچينو لخوا برابر کړاى شوي <strong>د</strong>ي.‏ مستثنى له هغوځايونو چې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> پلټنو،‏ معاينو،‏ او يا څېړنو پکې په مشخص ډول حواله ورکړل شوې وي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې هيڅډاټا هم <strong>د</strong> سيګار لخوا پلټل شوې،‏ معاينه شوې،‏ او يا څېړل شوې ن<strong>د</strong>ه؛ او نه <strong>د</strong>ا ډاټا <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> نظرونو څرګن<strong>د</strong>ونهکوي.‏ <strong>د</strong>ا معلومات <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې په ځواب کې او <strong>د</strong> پرانستې-سرچينې <strong>د</strong> تحقيقله الرې ترالسه شوي <strong>د</strong>ي.‏ ټولې ډاټا <strong>ته</strong> په پايليکونو او چوکاټونو او انځورونو کې <strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو سرچينه ورکړلشوې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> کومو لخوا چې <strong>راپور</strong> شوې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> پلټنو،‏ معاينو،‏ او څېړنو لپاره وګورئ برخه ٢.<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنه<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنه <strong>د</strong> پوښتنو يوه سلسله <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو نه شوې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پوښتنو تمرکز <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> بيا رغونې په پروګرامونو او <strong>د</strong> افغانستان په ځمکنۍ وضعه <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په هغو ا<strong>د</strong>ارو کې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> معلوماتو په پوښتنو کې يې برخه اخيستې <strong>د</strong>ا شاملې <strong>د</strong>ي:‏• <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه• <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> سکرتریت <strong>د</strong>فتر• <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه• <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ا<strong>د</strong>اره )USAID(• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو خزانه• <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>رپورې خصوصي پانګه اچونې کارپوريشنځواب ورکوونکيو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> يوه ابت<strong>د</strong>ايي مسو<strong>د</strong>ه له خپرې<strong>د</strong>و وړان<strong>د</strong>ې ورکړاى شوې وه څو <strong>د</strong>غه معلوماتوګوري او يا يې تازه کړي.‏<strong>د</strong> پرانستې-سرچينې تحقيق<strong>د</strong> پرانستې-سرچينې تحقيق <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې يو شمېر خپرو شويو <strong>راپور</strong>ونو او ډاټا څخه تر ټولو وروستۍ،‏ او په عامهکچ ترالسه کې<strong>د</strong>ونکې ډاټا <strong>د</strong>ه:‏• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ټولې هغه ا<strong>د</strong>ارې چې <strong>د</strong> معلوماتو په پوښتنه کې استازيتوب ورکړل شوى• ملګري ملتونه ‏)او اړون<strong>د</strong> څانګې(‏• نړيوال بانک• <strong>د</strong> پېسو نړيوال صن<strong>د</strong>وق• <strong>د</strong> امنیت نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویه ځواک ‏)ايساف(‏• <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کميسيون• <strong>د</strong> ټاکنیزو شکايتونو کميسيون• <strong>د</strong> استخباراتو مرکزي ا<strong>د</strong>اره• سپينه ماڼۍ<strong>د</strong> پرانستې سرچينې زيا<strong>ته</strong> ډاټا په هغې ابت<strong>د</strong>ايي مسو<strong>د</strong>ه کې شامله کړاى شوې وه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هغو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong>له خپرې<strong>د</strong>و وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کتنې لپاره لېږل شوې چې <strong>د</strong> پوښتنو په ځوابولو کې يې برخه اخيستې.‏38 ځانګړى عمومي پلټونکىI <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> ګرافونو کيليپه ګرافونو پوهې<strong>د</strong>نه<strong>د</strong> پټې چوکاټونه<strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> يو شمېر هغو بو<strong>د</strong>يجو اوپروژو څخه <strong>د</strong> ډالرو پر ارزښت بحثکوي چې <strong>د</strong> مليونونو څخه مليار<strong>د</strong>ونو <strong>ته</strong>رسېږي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې شمېرو <strong>د</strong> په ګرافونوکې <strong>د</strong> <strong>د</strong>قيق استازيتوب <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کولولپاره،‏ <strong>د</strong> ګرافونو ځينې پټې مات ښکاري‏)<strong>د</strong> يوې کږې وږې کرښې سره(‏ چې<strong>د</strong> صفر او يوې جيګې شمېرې ترمنځټوپ ښيي.‏<strong>د</strong> واليت نقشې<strong>د</strong> واليت نقشې هغه ځايونه ښيي چې په متن کې بحث شوي وي.‏ حوالهورکړل شوي واليتونه پکې ښکاره کړاى شوي <strong>د</strong>ي.‏DAYKUNDI PROVINCEASFF$500$450$400$350CERP $0ESFDAINCLEOtherSupp.$15.06$1.62$7.57$0.89$1.99$5.84$5.04<strong>د</strong> مليار<strong>د</strong>ونو او مليونونو جال کولل<strong>د</strong>ې امله چې <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو جزييات په مليار<strong>د</strong>ونو او مليونونو ډالروکې ښيي،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> پېمانې <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو يونټونو <strong>د</strong> جال کولو لپاره يوه کتنيزه اشارهکاروي.‏ هغه ډالر چې په مليار<strong>د</strong>ونو کې <strong>راپور</strong> شوي په ابي رنګ کېوړان<strong>د</strong>ې کيږي،‏ او هغه ډالر چې په مليونونو کې <strong>راپور</strong> DoD شوي په خړ رنګکې انځورېږي.‏<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیایي ستراتیژي )ANDS(ګراف<strong>د</strong>ا ګراف <strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیایي ستراتیژي )ANDS( <strong>د</strong>رې ستنې اوهغه شپږ مهمې مسلې وړان<strong>د</strong>ې کوي چې په هغو اغېز کوي.‏ په <strong>د</strong>ې ټولهبرخه کې،‏ هغه ستن يا مهمه مسله چې بحث کېږي په حاشيه کې ښکارهکړاى شوې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي ‏(اى اين ډي ايس)‏ASFFپرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيتDoDسيمييزه همکاريپايي چوکاټ په مليونونو کېپايي چوکاټ په مليونونو کېمخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>بو<strong>د</strong>يجې ښو<strong>د</strong>ونکيبو<strong>د</strong>يجې ښو<strong>د</strong>ونکي هغه انفرا<strong>د</strong>ي بو<strong>د</strong>يجې ښيي چې په متن کې بحث شوېوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> انتظام مسووليت لرونکې ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> نوم نهالن<strong>د</strong>ې په خړ بکس ليست شوې وي.‏ <strong>د</strong>ا ښو<strong>د</strong>ونکي په حاشيه کې ښکارهکړاى شوي <strong>د</strong>ي.‏فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>جنسي برابريظرفيت<strong>د</strong> چاپېريالDoDCERPESFUSAID39I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ ،<strong>۳۰</strong>DA<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong>39


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت40 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتتر سپتمبر ٢٠٠٩، ٣٠، پورې متح<strong>د</strong>ه اياالتو په افغانستان کې <strong>د</strong> اسانۍ او بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره تقريباً‏ ٣٩.٣٣مليار<strong>د</strong>ه ډالر اختصاص کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا ټولې پېسې په الن<strong>د</strong>ې توګه ټاکل شوې <strong>د</strong>ي:‏ ٢٠.١٨ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> امنيتلپاره،‏ ١١.٥٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او پرمختيا لپاره،‏ ٣.٢٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅو لپاره،‏ ١.٩٢مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> بشري مرستو لپاره،‏ او ٢.٣٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> نظارت او عملياتو لپاره،‏ څرنګه چې په ضميمه بکې پېژن<strong>د</strong>ل شوي.‏<strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩، ٣٠، سره سم ټوليزې اختصاصي بو<strong>د</strong>يجې )٣٩.٣٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ <strong>د</strong> مخکې <strong>راپور</strong> شوېټوليزې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> جون ٢٠٠٩، ٣٠، سره سم )٣٨.٠٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ څخه زياتې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>شوې تازه ډاټا نتيجه وه،‏ چې په جون ٢٠٠٩، ٢٤، <strong>د</strong> السليک شوي ضميمه يي اختصاصونو <strong>د</strong> قانون تازه حسابو،‏ او ورسره <strong>د</strong> تړلو فعاليتي لګښتونو شاملول وو،‏ په ګډون <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> نظارت لپاره <strong>د</strong> عموميپلټونکي.‏ انځور ٣.١ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هغو غټو بو<strong>د</strong>يجو يوه کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong>ې هڅو <strong>ته</strong> ورکړل شوې<strong>د</strong>ي.‏انځور 3.1<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> ملاتړ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو بو<strong>د</strong>يجې ‏(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو کې)‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو سرچينې ‏(ټول:‏ 39.33 ډالره)‏:ASFF <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه:CERP <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرامASFFCERPESFDAINCLEOther:ESF <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه$18.67$1.64$7.70$0.89$2.03$8.40ا<strong>د</strong>ارې:DA پرمختيايي مالتړ<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه (DoD):INCLE <strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کنټرول او <strong>د</strong>قانون نفاذ$20.31USAID$8.59ډېرو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> ورکړلالفشوېالف<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه(DoS)$2.03Other ‏)نور(:‏ نوري بو<strong>د</strong>یجي<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي (ANDS)پرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيتيا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ الف ،DoJ, DoD, DoS خزانه،‏ ،USDA, USAID او نورې ا<strong>د</strong>ارې.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځوابونه،‏ 10\9\2009، 10\14\2009، او ‎2009\15\10‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏‎2009\9\10‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځوابونه 10\13\2009، او ‎2009\16\10‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې\‏DEAځواب،‏ ‎2009\8\7‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USDA ځواب ‎2009\7\4‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> OMB ځوابونه 9\30\2008 او 7\16\2009.41<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ډلبن<strong>د</strong>ي په پنځو پراخو <strong>د</strong>رجو<strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ايي موخو پر بنسټ کې<strong>د</strong>الى شي.‏ خو،‏بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> يو څخه زياتو موخو مالتړ کولى شي.‏ټوليز اختصاصونه<strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩، ٣٠، سره سم <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره ټوليز اختصاصونه ٣٩.٣٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر وو.‏ <strong>د</strong>ا رقم <strong>د</strong> بيارغونې په <strong>د</strong>ې پنځو غټو <strong>د</strong>رجو تقسيمې<strong>د</strong>لى شي:‏ امنيت،‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري او پرمختيا،‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> مبارزه،‏ بشري،‏او نظارت او فعاليتونه.‏ انځور ٣.٢ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجې له الرې <strong>د</strong> ټوليزو اختصاصونو يوه نقشه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> اختصاصونو <strong>د</strong> يوې بشپړې نقشې لپاره،‏ ضميمه ب <strong>ته</strong> مراجعه وکړئ.‏<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٧ او مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ ترمنځ،‏ ټوليز اختصاصونه ٧١% زيات شول – په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٧کې <strong>د</strong> ٢٣.٠٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ کې ٣٩.٣٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong>.‏ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ سره سم،‏<strong>د</strong> امنيت هڅو <strong>د</strong> ټوليزو اختصاصونو تر ټولو ستره برخه ترالسه کړې.‏ <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په ګډون،‏ <strong>د</strong> امنيتاختصاصونه <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرستې تر ٥١.٣% زيات )٢٠.١٨ مليار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ جوړوي.‏ ترمالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٧ پورې،‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او پرمختيا <strong>د</strong> ټوليزو اختصاصونو تر ټولو زيات رقم اخيستلو؛ امنيت <strong>د</strong> ټوليزواختصاصونو <strong>د</strong>ويمه تر ټولو ستره برخه ترالسه کوله.‏ خو په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٧ کېASFF <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ٧.٤١ مليار<strong>د</strong>هډالرو اختصاصونو امنيت تر نورو وړان<strong>د</strong>ې کړ.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اختصاص په ګډون،‏ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٧ پر مهال <strong>د</strong> امنيتلپاره ټوليزې بو<strong>د</strong>يجې په هم<strong>د</strong>غې مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> نورو ټولو <strong>د</strong>رجو <strong>د</strong> شريک ټوليز رقم څخه واوښتې.‏انځور 3.2<strong>د</strong> سپتمبر 2009، 30، سره سم ټوليز اختصاصونه ‏(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو کې)‏$40$39.33$35$30$29.24$25$23.04$20$15$10$5$0$13.01$9.51$4.67$1.06$2.072002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009يا<strong>د</strong>ونه:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شويټول نظارت او عمليات بشري مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري\پرمختيا امنيتسرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځوابونه 10\9\2009، 10\14\2009، او ‎2009\15\10‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ‎2009\9\10‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏10\13\2009 او ‎2009\16\10‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې\‏DEA ځواب،‏ ‎2009\8\7‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USDA ځواب ‎2009\7\4‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> OMB ځوابونه 9\30\2008 او 7\16\2009.42 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتاختصاصونه په مالي <strong>کال</strong>په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ کې،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره ١٠.٠٨ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اختصاص شول،‏ چې په <strong>د</strong>ېتوګه يې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> اختصاصونو <strong>د</strong> تر ټولو <strong>د</strong> ستر رقم <strong>کال</strong> کړ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويمې <strong>د</strong>رجې لوړ اختصاصونه ١٠.٠٣ په مالي <strong>کال</strong>٢٠٠٧ کې ورکړل شوي وو.‏امنيت په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ په کچه په بو<strong>د</strong>يجو کې ١٠٣% زياتوالى ترالسه کړ.‏ <strong>د</strong>مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره <strong>د</strong> ټولو اختصاصونو څخه،‏ <strong>د</strong> امنيت اق<strong>د</strong>امات ٥٥.٦% جوړوي،‏ چې ورپسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ اوپرمختيا پروګرامونه <strong>د</strong> ٢٧.٤% سره <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٦ او مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ ترمنځ،‏ <strong>د</strong> امنيت بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هاياالتو <strong>د</strong> هغو اختصاصونو غټه برخه وه چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره يې ورکول.‏انځور 3.3 <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٢ او مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ ترمنځ <strong>کال</strong>يز اختصاصونه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجو په واسطهښيي.‏ پټه <strong>د</strong> اختصاصونو ان<strong>د</strong>ازه په <strong>د</strong>رجه ښيي،‏ په <strong>د</strong>اسې حال کې چې پايي چوکاټونه <strong>د</strong> هغې برخې استازيتوب کويچې <strong>د</strong> هر يو لپاره اختصاص شوې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجهانځور 3.3اختصاصونه په مالي <strong>کال</strong>،‏ رقم،‏ او سلنه ‏(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو کې)‏$10$9$8$7$6$5$4$3$2$1$0$10.03$10.08$6.20$4.84$3.50$2.60$1.06 $1.012002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009فيص<strong>د</strong>ييا<strong>د</strong>ونه:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شويټول نظارت او عمليات بشري <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري\پرمختيا <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري\پرمختيا امنيتسرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځوابونه 10\9\2009، 10\14\2009، او ‎2009\15\10‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ‎2009\9\10‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏10\13\2009 او ‎2009\16\10‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې\‏DEA ځواب،‏ ‎2009\8\7‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USDA ځواب ‎2009\7\4‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> OMB ځوابونه 9\30\2008 او 7\16\2009.43<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


$15.06 $1.62 $7.57 $0.89 $1.99 $5.84<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتDoD<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطالحات<strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> انتقال شريکه قومان<strong>د</strong>ه-افغانستان )CSTC-A( هغه اساسي سازمان <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> اى اين ايس ايف <strong>د</strong> جوړولومسووليت پر غاړه لري.‏ CSTC-A 10 <strong>د</strong>ASFF پېسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کاروي چېANSF <strong>ته</strong> تجهيزات،‏ اکماالت،‏خ<strong>د</strong>متونه،‏ روزنې،‏ <strong>د</strong> ځايونو او انفراسټرکچر ترميم،‏ نوي کول،‏ او بيا رغول برابر کړي.‏ 11 <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې پالن<strong>د</strong>ى چې کرار کرار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅې لپاره نړيواله بو<strong>د</strong>يجه کمه او پر ځاى يې،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيايي ستراتيژۍ)ANDS( سره سم،‏ <strong>د</strong>ANSF توان زيات کړي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> عاي<strong>د</strong>اتو له الرې12هېوا<strong>د</strong> وساتي.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٥ راهيسې،‏ <strong>د</strong> ASFF لپاره نږ<strong>د</strong>ې ١٨.٦٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر موجو<strong>د</strong> کړاى شوي <strong>د</strong>ي.‏ 13 <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ټولې مرستې تقريباً‏ ٤٧.٥% جوړوي.‏په <strong>د</strong>ې رقم کې نږ<strong>د</strong>ې هغه ٣.٦١ مليار<strong>د</strong>ه ډالر هم شامل <strong>د</strong>ي چې په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> ضميمه يياختصاصونو په قانون کې برابر کړاى شوي وو چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ولسمشر لخوا په جون ٢٠٠٩ ٢٤، السليکشو.‏ 14 <strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩، ٣٠، سره سم،‏ تر ١٧.٣٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر منل شوي،‏ چې نږ<strong>د</strong>ې ١٦.٥٨ مليار<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه رقملګول شوي <strong>د</strong>ي.‏ 15 انځور 3.4 هغه رقمونه ښيي چې ASFF <strong>ته</strong> په مالي <strong>کال</strong> کې ورکړل شوي وو.‏<strong>د</strong> جون ٣٠ او سپتمبر ٢٠٠٩، ٣٠، ترمنځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>اماتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره نږ<strong>د</strong>ې ٢.٤ مليار<strong>د</strong>هډالر منلي او تر ١.٨٨ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو زيات يې لګولي <strong>د</strong>ي.‏ 16 انځور 3.5 <strong>د</strong> هغو رقمونو يوه ټوليزه پرتله وړان<strong>د</strong>ېکوي چې <strong>د</strong> ASFF موجو<strong>د</strong>ې کړاى شوې،‏ منل شوې او لګول شوې <strong>د</strong>ي.‏ASFFDoD<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> ASFF بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>ې،‏ منلشوې،‏ يا لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong> کړي.‏DoDCERPموجو<strong>د</strong>ې:<strong>د</strong> ژمنتياو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسېمنل شوې:‏ <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوېلګول شوې:‏هغه پېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.ESFUSAID$8.0انځور 3.5 انځور 3.4<strong>د</strong> افغان امنيتي ځواکونو <strong>ته</strong> موجو<strong>د</strong>ې کړاىشوې بو<strong>د</strong>يجې په مالي <strong>کال</strong> ‏(په ميليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)‏موجو<strong>د</strong>ې شوې$18.67$19.0<strong>د</strong> افغان امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجې،‏ ټوليزه پرتله‏(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)‏USAIDDA$6.0$4.0$2.0$18.0$16.0$14.0منل شوې$17.30لګول شوې$16.58موجو<strong>د</strong>ې شوې$15.06منل شوې$14.90لګول شوې$14.69INCLEDoS$02005 06 07 08 09$0<strong>د</strong> سپتمبر 2009، 30، سره سم<strong>د</strong> جون 2009، 30، سره سميا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏ <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات‏(موجو<strong>د</strong>ې شوې،‏ منل شوې،‏ لګول شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمېلخوا ورکړل شوي استثنا له هغې چې مشخص شوې <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځوابونه2009\10\7 او .2009\9\10يا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏ <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات‏(موجو<strong>د</strong>ې شوې،‏ منل شوې،‏ لګول شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوي استثنا له هغې چې مشخص شوې <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې ځواب،‏ 10\9\2009.44 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې فعاليتونه<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> فعاليت <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رېو ډلو <strong>ته</strong> پېسې ټاکي:‏ <strong>د</strong>فاعي ځواکونه ‏)افغان ملي ار<strong>د</strong>و،‏ يا،)ANA <strong>د</strong>اخلي ځواکونه ‏)افغان ملي پوليس،‏ يا ،)ANP او اړون<strong>د</strong> فعاليتونه،‏ په کومو کې چې اساساً‏ <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ي عملياتشامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> هرې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> فعاليت ډلې <strong>ته</strong> پېسې <strong>د</strong> ضمني-فعاليت <strong>د</strong>ې ډلو <strong>ته</strong> ټاکل کېږي:‏ انفراسټرکچر،‏ تجهيزات\‏17ترانسپورت،‏ روزنې او عمليات،‏ او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> فعاليت په ډله پېسې<strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩، ٣٠، سره سم،‏ ټول ١٦.٥٨ مليار<strong>د</strong>ه ډالر لګول شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رقم نه،‏ ١٠.٧٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالر)٦٤.٨٥%( په ملي ار<strong>د</strong>و،‏ ٥.٧٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالر )٣٤.٧٣%( په ملي پوليسو،‏ او پاتې ٠.٠٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر )٠.٤٢%(په ورسره اړون<strong>د</strong>و فعاليتونو بان<strong>د</strong>ې تمرکز کې لګول شوي <strong>د</strong>ي.‏لکه چې په انځور 3.6، کې ښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> پېسو غټه برخه په تجهيزاتو او ترانسپورت)٤.٤٣ مليار<strong>د</strong>ه(‏ لګول شوي،‏ ورپسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ په هڅو )٢.٨١ مليار<strong>د</strong>ه ډالر(.‏ <strong>د</strong> ملي پوليسو لپاره <strong>د</strong> پېسو غټهبرخه په انفراسټرکچر )١.٥٩ مليار<strong>د</strong>ه(‏ لګول شوي،‏ ورپسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ په هڅو )١.٥٥ مليار<strong>د</strong>ه(،‏ څرنګه چې پهانځور ٣.٧ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> فعاليت ډلې:‏ <strong>د</strong> اختصاص يا بو<strong>د</strong>يجې<strong>د</strong> هر حساب <strong>د</strong>ننه هغه <strong>د</strong>رجې چې <strong>د</strong> هغو فعاليتونواه<strong>د</strong>اف،‏ پروژې او ډولونه پېژني چې <strong>د</strong> اختصاصيا بو<strong>د</strong>يجې لخوا يې مالي مالتړ کېږي.‏<strong>د</strong> ضمني-فعاليت ډلې:‏ هغه حسابي ډلې چې <strong>د</strong>قومان<strong>د</strong>ې لګښتونه په فعاليتي برخو کې ماتوي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"الرښو<strong>د</strong> ‎٧١١٠١‎‏-ايم <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې<strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نې الرښوونې،"‏ www.fas.org/man/docs/basic/man4.،html وکتل شو په ‎٢٠٠٩\٢٨\٩‎؛ <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>رې ځواک محکمه،‏ ‏"<strong>د</strong> طبي اسانتيا <strong>د</strong>منتظم کتابچه،".../.‏BUMEDFacilityManagerHANDBOOK2002‎،/DOCwww.med.navy.mil وکتل شو په ١٠\٢\٢٠٠٩، مخ ٥.انځور 3.7 انځور 3.6ملي پوليسو لپاره <strong>د</strong> ASFF مصرفونه<strong>د</strong> ضمني-فعاليت په ډله،‏ مالي <strong>کال</strong> ‏-‏‎2005‎سپتمبر2009 ‏(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)‏ملي پوليسو لپاره <strong>د</strong> ASFF مصرفونه<strong>د</strong> ضمني-فعاليت په ټول:‏ ډله،‏ 5.76 مالي ډالر <strong>کال</strong> ‏-‏‎2005‎سپتمبر2009 تجهيزات او ‏(په ترانسپورت مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)‏<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري$1.59انفراسټرکچر$1.55$1.34روزنې او عمليات$1.27يا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏ شمېرې <strong>د</strong> روزنې سپتمبر او 30، عمليات 2009سره سمې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې اصطلاحات‏(موجو<strong>د</strong>ې،‏ منل شوې،‏ مصرف شوې)‏ هماغسې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخواورکړل شوې <strong>د</strong>ي استثنا له هغې چې مشخص شوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ 10\9\2009.يا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏ شمېرې <strong>د</strong> سپتمبر 2009 30،سره سمې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې اصطلاحات‏(موجو<strong>د</strong>ې،‏ منل شوې،‏ مصرف شوې)‏ هماغسې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخواورکړل شوې <strong>د</strong>ي استثنا له هغې چې مشخص شوي.‏ار<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> ASFF مصرفونه مليضمني-فعاليت په ډله،‏ <strong>د</strong><strong>کال</strong> ‏-‏‎2005‎سپتمبر 2009ماليمليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)‏ ‏(په10.75 ډالر ټول:‏او ترانسپورت تجهيزاتاو عمليات روزنې$4.43$2.44<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري$2.81انفراسټرکچر$1.07تجهيزات او ترانسپورتسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ 10\9\2009.شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏ شمېرې <strong>د</strong> سپتمبر 2009 30،يا<strong>د</strong>ونې:‏سمې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې اصطلاحات سرهمنل شوې،‏ مصرف شوې)‏ هماغسې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ‏(موجو<strong>د</strong>ې،‏ورکړل شوې <strong>د</strong>ي استثنا له هغې چې مشخص شوي.‏ لخوا<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ 10\9\2009. سرچينه:‏$1.27انفراسټرکچر$1.55$1.34ټول:‏ 5.76 ډالر<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري$1.5945<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتASFFDoD<strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحات<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>ې،‏منل شوې،‏ يا لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong> کړي.‏بو<strong>د</strong>یجې:<strong>د</strong> ژمنتياو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسېمنلشوې:‏ <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوېلګول شوې:‏ هغهپېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۴\۲۰۰۹.<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام<strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>يجې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو قومان<strong>د</strong>انان په <strong>د</strong>ې توانوي چې <strong>د</strong> هغو پروګرامونو په مالتړکولو سره چې <strong>د</strong> سيمييزې ابا<strong>د</strong>ۍ سم<strong>د</strong>ستي مرس<strong>ته</strong> وکړي،‏ <strong>د</strong> خپل مسووليت په برخو کې بيړنيو بشري مرستو او<strong>د</strong> بيا رغونې غوښتنو <strong>ته</strong> ځواب ووايي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام الن<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> هغې وړې-کچې <strong>د</strong> پروژو لپاره په نيتکې نيول شوي چې هره يوه <strong>د</strong> ٥٠٠.٠٠٠ ډالرو څخه کمه وي.‏ <strong>د</strong> هغو پروژو اجازه ش<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ٢ مليونه ډالرونه زيات لګښت غواړي خو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان )USCENTCOM( يا استازو څخه18منظورول غواړي.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٤ راهيسې،‏ يو ايس سينټکام CERP <strong>ته</strong> <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې ١.٦٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو بو<strong>د</strong>يجې ورکړي،‏ چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>افغانستان په بيا رغونه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ټولې مرستې <strong>د</strong> حساب تقريباً‏ ٤.٢% جوړوي.‏ تر سپتمبر ٢٠٠٩، ٣٠،پورې له ١.٦١ مليار<strong>د</strong>ه ډالر څخه زيات منل شوي او تقريباً‏ ٠.٩٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالر مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏ 19 انځور 3.8په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>يجې ښيي.‏<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، راهيسې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لپاره ١٦٢.٣٨ مليونه اضافي ډالر منلي او١٥٠.٦٧ مليونه ډالر لګولي <strong>د</strong>ي.‏ انځور ٣.٩ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> هغو پېسو يوه ټولنيزه پرتله ښيي چې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پروژولپاره اختصاص شوي،‏ منل شوي او مصرف شوې <strong>د</strong>ي.‏CERPDoDESFUSAIDDAانځور 3.9 انځور 3.8<strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>يجې،‏ ټوليزه پرتله‏(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)‏<strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>يجې په مالي <strong>کال</strong>‏(په مليونونو ډالرو)‏USAID$600$500$400$1.6$1.5$1.4$1.3$1.2بو<strong>د</strong>يجه شوې$1.64منل شوې$1.61بو<strong>د</strong>يجه شوې$1.62منل شوې$1.45INCLEDoS$300$200$100$1.1$1.0$0.9$0.8$0.7مصرف شوې$0.96مصرف شوې$0.81$02004 2005 2006 2007 2008 2009$0<strong>د</strong> سپتمبر 2009 30، سره سم<strong>د</strong> جون 2009 30، سره سميا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات‏(بو<strong>د</strong>يجه شوې،‏ منل شوې،‏ مصرف شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمېلخوا ورکړل شوي استثنا له هغې چې مشخص شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځوابونه2009\13\7 او .2009\14\10يا<strong>د</strong>ونې:‏ په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولواغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات‏(بو<strong>د</strong>يجه شوې،‏ منل شوې،‏ مصرف شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمېلخوا ورکړل شوي استثنا له هغې چې مشخص شوي <strong>د</strong>يسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب 10\14\2009.46 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<strong>د</strong> CERP ان<strong>د</strong>ېښنې<strong>د</strong> سيګار پلټونکو په افغانستان کې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پروژو په اړه ګڼ شمېر ان<strong>د</strong>ېښنې ښکاره کړې <strong>د</strong>ي.‏ په CERP <strong>د</strong>سيګار <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> CERP لخوا بو<strong>د</strong>يجې ورکړل شوې پروژو په نظارت او عملي کولو کې کمزورۍ په ګو<strong>ته</strong>کړې <strong>د</strong>ي.‏ 20 هر څو که <strong>د</strong> CERP اصلي ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> وړې-کچې <strong>د</strong>اسې پروژو <strong>ته</strong> بو<strong>د</strong>يجې ورکول <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> سيمييزېابا<strong>د</strong>ۍ لخوا په <strong>د</strong>وام وساتل شي،‏ خو سيګار په ګو<strong>ته</strong> کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> غټ-کچ <strong>د</strong> ٥٠٠.٠٠٠ ډالرونه جيګو پروژو <strong>ته</strong> بو<strong>د</strong>يجې ورکول مخ په زياتې<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ي،‏ چې هغه سرچينې کموي کومې چې <strong>د</strong> واړه-کچ پروژو <strong>د</strong>عملي کولو لپاره موجو<strong>د</strong>ې وي.‏ سيګار هم<strong>د</strong>اراز په ګو<strong>ته</strong> کړې چې <strong>د</strong> غټ-کچ <strong>د</strong> پروژو برخه هر څو که لږ ترلږه )٣%( <strong>د</strong>ه،‏ خو هغوى <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لويه برخه )٦٧%( مصرفوي.‏ 21 انځور 3.10 <strong>د</strong> پروژې په کچه <strong>د</strong> CERP<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو استعمال ښيي.‏امريکايي ځواکونو - افغانستان ،)USFOR-A( کوم چې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> سمبالښت مسووليت په مئ ٢٠٠٩ کېترالسه کړ،‏ <strong>د</strong> هغو کمزوريو <strong>د</strong> سمولو لپاره مشخص پروسيجرونه جوړ کړي <strong>د</strong>ي چې په پلټنه کې ښکاره کړاىشوې وې.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروسيجرونو څخه په ځينو کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> CERP ا<strong>د</strong>اري ټيم <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> يو منتظم زياتول اوپه يو ورکړل شوي وخت کې <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> سمبالښت شمېره ١٠ <strong>ته</strong> کمول.‏ يو ايس ايف او ار-اى <strong>د</strong>ا هم ښو<strong>د</strong>لې چې<strong>د</strong>ا به يو <strong>د</strong> ريکارډ <strong>د</strong> ساتلو مرکزي معلوماتغونډ جوړوي،‏ په مشخصو سيمييزو قومان<strong>د</strong>و کې به <strong>د</strong> پرانستو پروژوشمېره مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>وي،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره به <strong>د</strong> ګډ ه<strong>د</strong>ف ځواک ١٠١ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان او يو ايس ايف او ار-اى <strong>د</strong> مرستيال قومان<strong>د</strong>ان22<strong>د</strong> منظورۍ واک زياتوي چې <strong>د</strong> ١ مليون ډالرو <strong>د</strong> لګښت څخه زياتې پروژې پکې شاملې کړي.‏<strong>د</strong> غټ-کچ پروژې،‏ مالي <strong>کال</strong> ‏-‏‎2005‎جون 2009‏(فيص<strong>د</strong>ي)‏په برخو او ټاکنوټولې منل شوې پېسېمليار<strong>د</strong>ه ډالر 1.4منل شوې پېسېپروژې100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%0%67%ټولې پروژې10,524انځور 3.103%<strong>د</strong> غټ-کچ پروژې<strong>د</strong> غټ-کچ <strong>د</strong> پروژو بو<strong>د</strong>يجېغټ-کچ <strong>د</strong> پروژو شمېر <strong>د</strong> هغو پروژو په توګه شوى چې 500.000 يا زيات ډالرلګښت پرې راځي.‏ <strong>د</strong> ټولو منل شويو پېسو رقم <strong>د</strong> ګر<strong>د</strong>ي کولو او وختونو <strong>د</strong> توپيرونوله امله تر هغې توپير کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا <strong>راپور</strong> شوي.‏سرچينه:‏ سيګار،‏ پلټنه‎09-5‎‏-،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګراملپاره زياتې ښکاره کې<strong>د</strong>نې،‏ نظارت او پلان <strong>ته</strong> اړتيا <strong>د</strong>ه،"‏ 9\9\2009،مخونه 4-14.47<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتCERPDoD<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> ESF پروګرامونه هېوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> لنډمهاله او اوږ<strong>د</strong>مهاله سياسي،‏ اقتصا<strong>د</strong>ي او امنيتي اړتياو په ترالسهکولو کې په مرس<strong>ته</strong> کولو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ګټې پر مخ بيايي.‏ پروګرامونه يې <strong>د</strong> تروريزم پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزې څخه <strong>د</strong>ملي اقتصا<strong>د</strong>ياتو تر بهترولو،‏ او <strong>د</strong> ال شفاف او تر مسووليت الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ولت لپاره <strong>د</strong> اغېزمنو،‏ ترالسه کې<strong>د</strong>ونکو،‏ خپلواکو23حقوقي سيسټمونو په جوړولو کې تر مرستې کولو رسېږي.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٢ راهيسې،‏ <strong>کانګرس</strong> په افغانستان کې <strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> پروګرامونو لپاره ٧.٧٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اختصاصکړي <strong>د</strong>ي.‏ 24 <strong>د</strong>ا اختصاصونه په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ټولې مرستې نږ<strong>د</strong>ې١٩.٦% جوړېږي.‏ تر سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم،‏ تر ٦.٩٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو زيات منل شوي او تر ٤.٥٩ مليار<strong>د</strong>هډالرو زيات لګول شوي <strong>د</strong>ي.‏ 25 انځور ۳.۱۱ په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ESF اختصاصونه ښيي.‏<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، څخه راهيسې،‏ USAID <strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> مرستې لپاره تر ٨٨٣.٩٠ مليونه ډالروزيات منلي او نږ<strong>د</strong>ې ٤١٩.٦١ مليونه ډالر لګولي <strong>د</strong>ي.‏ 26 انځور 3.12 <strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> اختصاص شويو،‏ منل شوي،‏ اولګول شويو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> پېسو يوه ټوليزه پرتله وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏انځور 3.12 انځور 3.11ESFUSAID<strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحاتUSAID <strong>د</strong> ESF بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> اختصاص شوي،‏ منلشوې،‏ يا لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong> کړي.‏USAIDDAاختصاص شوي:<strong>د</strong> ژمنتياو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولېپېسېمنل شوې:‏ <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوېلګولشوې:‏ هغه پېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.INCLEمنابع مالی صن<strong>د</strong>وق حمايت اقتصا<strong>د</strong>ی،‏مقايسه کلی ‏(مليار<strong>د</strong> <strong>د</strong>الر)‏تخصيص منابع مالی صن<strong>د</strong>وق حمايت اقتصا<strong>د</strong>یبر اساس سال مالی ‏(مليار<strong>د</strong> <strong>د</strong>الر)‏DoS$2.5$2.0$7.0$6.0اختصاص شوې$7.70منل شوې$6.97اختصاص شوې$7.63منل شوې$6.09$1.5$5.0$1.0$4.0لګول شوې$4.59لګول شوې$4.17$0.5$02002 03 04 05 06 07 08 09$0<strong>د</strong> سپتمبر 2009 30، سره سم<strong>د</strong> جون 2009 30، سره سميا<strong>د</strong>ونې:‏ په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>يکولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات ‏(اختصاص شوې،‏ منلشوې،‏ لګول شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> USAID لخوا ورکړل شوې <strong>د</strong>ياستثنا له هغې چې مشخص شوې <strong>د</strong>ي.‏منابع:‏ ا<strong>د</strong>اره انکشاف بين المللی ايالات متح<strong>د</strong>ه،‏ پاسخ به <strong>د</strong>رخواست معلومات سرمفتشخاص برای بازسازی افغانستان،‏ 2/28/2009 و 7/10/2009يا<strong>د</strong>ونې:‏ په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>يکولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات ‏(اختصاص شوې،‏ منلشوې،‏ لګول شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> USAID لخوا ورکړل شوې <strong>د</strong>ياستثنا له هغې چې مشخص شوې <strong>د</strong>ي.‏منبع:‏ ا<strong>د</strong>اره انکشاف بين المللی ايالات متح<strong>د</strong>ه،‏ پاسخ به <strong>د</strong>رخواست معلوماتسرمفتش خاص برای بازسازی افغانستان،‏ 7/9/2009.48 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ESF<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتUSAIDDAUSAIDINCLEDoSپرمختيايي مالتړ<strong>د</strong> پرمختيايي مالتړ )DA( پروګرامونه،‏ چې اصالً‏ <strong>د</strong> USAID لخوا سمبالېږي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوي چې پهوروس<strong>ته</strong> پاتې هېوا<strong>د</strong>ونو،‏ په ګډون <strong>د</strong> افغانستان،‏ کې <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره،‏ پراخ بنسټه اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ او ټولنيز ثبات پر مخيوسي.‏ 27 <strong>د</strong> DA بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> بشري مرستې،‏ <strong>د</strong> برابرولو،‏ <strong>د</strong> چاپېريال <strong>د</strong> ستونځو <strong>د</strong> حل،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> بهترولو،‏ او28ټولنيزې-اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا <strong>ته</strong> <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې ورکولو لپاره اوږ<strong>د</strong>مهاله بو<strong>د</strong>يجو <strong>ته</strong> مالي بو<strong>د</strong>يجې ورکوي.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٢ راهيسې،‏ <strong>کانګرس</strong> په افغانستان کې <strong>د</strong> DA <strong>د</strong> پروګرامونو لپاره ۸۹۱.۷۸ میلیونه ډالر اختصاصکړي <strong>د</strong>ي.‏ 29 <strong>د</strong>ا اختصاصونه په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ټولې مرستې نږ<strong>د</strong>ې ۲.۳%جوړېږي.‏ تر سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم،‏ اټکل ۸۸۴.۱۴ میلیونه ډالرو منل شوي او تر ۷۲۰.۰۱ میلیونه ډالروزيات لګول شوي <strong>د</strong>ي.‏ 30 انځور 3.13 په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> DA اختصاصونه ښيي.‏<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، راهيسې،‏ يو ايس اى ايي ډي تقريباً‏ ١.٥٨ مليونه ډالر منلي،‏ تقريباً‏ ٤٦.٠٨ مليونه ډالرلګول شوي <strong>د</strong>ي.‏ 31 انځور 3.14 <strong>د</strong> DA <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو چې اختصاص شوي،‏ منل شوي،‏ او لګول شوي يوه ټوليزهپرتله وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏<strong>د</strong> DA <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحاتUSAID <strong>د</strong> DA بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> اختصاص شوي،‏ منلشوې،‏ يا لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong> کړي.‏اختصاص شوي:<strong>د</strong> ژمنتياو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولېپېسېمنل شوې:‏ <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوېلګولشوې:‏ هغه پېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.انځور 3.14 انځور 3.13<strong>د</strong> DA بو<strong>د</strong>يجې،‏ ټوليزهپرتله ‏(په مليونونو ډالرو)‏په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> DA اختصاصونه‏(په مليونونو ډالرو)‏$200$900اختصاص شوې$891.78اختصاص شوې$890.17$150$850منل شوې$884.14منل شوې$882.56$800$100$50$750$700$650لګول شوې$720.01لګول شوې$673.94$0200 03 04 05 06 07 08 09$0<strong>د</strong> سپتمبر 2009 30، سره سمت<strong>د</strong> جون 2009 30، سره سميا<strong>د</strong>ونې:‏ په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>يکولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> DA <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات ‏(اختصاص شوې،‏ منل شوې،‏لګول شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> USAID لخوا ورکړل شوې <strong>د</strong>ي استثنا لههغې چې مشخص شوې <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځوابونه 7\10\2009او 10\9\2009.يا<strong>د</strong>ونې:‏ په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>يکولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> DA <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات ‏(اختصاص شوې،‏ منلشوې،‏ لګول شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> USAID لخوا ورکړل شوې <strong>د</strong>ياستثنا له هغې چې مشخص شوې <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب.2009\9\1049<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتDAUSAID<strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کنټرول او <strong>د</strong> قانون نفاذ<strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کنټرول او <strong>د</strong> قانون نفاذ )INCLE( بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong>نفاذ <strong>د</strong> چارو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر )INL( <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره سمبالېږي چې <strong>د</strong> قانون حاکميت مخ پر وړان<strong>د</strong>ې بوځي او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong>تولي<strong>د</strong> او کاروبار پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه وکړي.‏ <strong>د</strong> INCLE بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> ګڼو پروګرام ډلو مالتړ کوي،‏ په ګډون32<strong>د</strong> پوليسو،‏ مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> قانون حاکميت او ع<strong>د</strong>ليه.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت33<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٢ راهيسې،‏ <strong>د</strong> ايي اين سي ايل اي <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>اماتو لپاره تر ٢.٠٣ مليار<strong>د</strong>ه زيات ډالر ټاکل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong>ا رقم په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ټولې مرستې تقريباً‏ % ۵.۲ جوړېږي.‏ تر سپتمبر ٣٠،٢٠٠٩ پورې،‏ تر ١.٩٢ مليار<strong>د</strong>ه زيات ډالر منل شوي او تر ١.٥٥ مليار<strong>د</strong>ه زيات مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏ 34 انځور 3.15په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> INCLE اختصاصونه ښيي.‏<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، راهيسې،‏ تر ١٤٠.٥٠ مليونه زيات ډالر منل شوي او تر ٧٤.٤٠ مليونه زيات مصرفشوي <strong>د</strong>ي.‏ 35 انځور 3.16 <strong>د</strong> INCLE <strong>د</strong> ټاکل شويو،‏ منل شويو،‏ او مصرف شويو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> رقم يوه ټوليزه پرتلهوړان<strong>د</strong>ې کوي.‏INCLEDoS<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحات INL <strong>د</strong><strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> INL او نورو INCLE <strong>د</strong> INLټاکل شويو،‏ منل شويو او مصرف شويو په توګه‏.ورکړىټاکل شوې:‏ <strong>د</strong> ژمنتياو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسېمنلشوې:‏ <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوېمصرف شوې:‏هغه پېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>ي‏.سرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹انځور 3.16 انځور 3.15<strong>د</strong> INCLE بو<strong>د</strong>يجې،‏ ټوليزهپرتله ‏(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)‏په مالي <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> INCLE ټاکنې‏(په مليونونو ډالرو)‏$700$600$500$400$2.00$1.90$1.80$1.70ټاکل شوېمنل شوې$1.92ټاکل شوې$1.99منل شوې$1.78$2.03$300$200$1.60$1.50مصرف شوې$1.55مصرف شوې$1.48$100$02002 03 04 05 06 07 08 09$0<strong>د</strong> سپتمبر 2009 30، سره سم<strong>د</strong> جون 2009 30، سره سميا<strong>د</strong>ونې:‏ په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي.‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولواغېزمنې شوي.‏ <strong>د</strong> INCLE <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات‏(ټاکل شوې،‏ منل شوې،‏ مصرف شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو<strong>د</strong> محکمې او INL لخوا ورکړل شوي استثنا له هغو چې مشخص شوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځوابونه،2009\10\7 او .2009\13\10يا<strong>د</strong>ونې:‏ په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي.‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>يکولو اغېزمنې شوي.‏ <strong>د</strong> INCLE <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات‏(ټاکل شوې،‏ منل شوې،‏ مصرف شوې)‏ هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو<strong>د</strong> محکمې او INL لخوا ورکړل شوي استثنا له هغو چې مشخص شوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب.2009\13\1050 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتانځور 3.17<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بيا رغونې بو<strong>د</strong>يجېبرسېره پر هغو نړيوالو مرستو چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت يې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره ترالسه کوي،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ول<strong>ته</strong>م <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ه<strong>د</strong>ف لپاره بو<strong>د</strong>يجې ورکوي.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ماليې وزارت )MoF( <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> سمبالښتاو تطبيق مسووليت پر غاړه لري،‏ په کوم کې چې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره افغاني بو<strong>د</strong>يجې شاملې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ماليېوزارت هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> نړيوالو بو<strong>د</strong>يجو مسووليت هغه وخت پر غاړه لري چې <strong>د</strong>غه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي وزارتونو له الرې ورکول<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت بو<strong>د</strong>يجه،‏2009-2010 ‏(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)‏ټول:‏ 7.5 ډالربهرنۍ بو<strong>د</strong>يجه$4.936کېږي.‏کورنۍ بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو خزانه اټکل کوي چې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت بو<strong>د</strong>يجه ٧.٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالره <strong>د</strong>ه،‏ چې<strong>د</strong>ا په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ تر ٢.٧% ورزيا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>يجه په <strong>د</strong>وو سترو کټګوريو ويشل شوې <strong>د</strong>ه:‏ ٢.٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالراساسي بو<strong>د</strong>يجه او ٤.٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالر بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجه.‏ 37 انځور 3.17 په کټګورۍ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> پېسو يوه نقشه ښيي.‏اساسي بو<strong>د</strong>يجه – فعاليتياساسي بو<strong>د</strong>يجه – پرمختيايي$1.0$1.6اساسي بو<strong>د</strong>يجهاساسي بو<strong>د</strong>يجه په <strong>د</strong>وو ضمني-کټګوريو شامله <strong>د</strong>ه:‏ فعاليتي بو<strong>د</strong>يجه،‏ چې <strong>د</strong> ١.٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو حساب لري،‏ او38پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجه،‏ چې <strong>د</strong> پاتې ١.٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو حساب لري.‏يا<strong>د</strong>ونه:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شويسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب 9\10\2009.فعاليتي بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ راهيسې،‏ فعاليتي بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> ١.٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه ١.٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong> ١٤% زيا<strong>ته</strong> شوې<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> خزانې له مخې،‏ فعاليتي بو<strong>د</strong>يجه اساساً‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره لګښتونو څخه جوړه <strong>د</strong>ه لکه حق الزحمه او معاشونه.‏ 39 <strong>د</strong>40افغانستان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ په بو<strong>د</strong>يجه کې <strong>د</strong> زياتوالي الن<strong>د</strong>ې الملونه پېژن<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي:‏• په ملي ار<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> ٢٣٥٠٠ کسانو متوقع زياتوالى،‏ برسېره په <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> هر تن معاش ١٠٠٠ افغانۍ ‏)شاوخوا٢٠.١٥ ډالر(‏ لوړ شوى• <strong>د</strong> ١٢٥٠٠ ښوونکيو متوقع زياتوالى او ورسره <strong>د</strong> هر ښوونکي په معاش کې <strong>د</strong> ١٣٠٠ افغانيو ‏)شاوخوا٢٦.٢٢ ډالرو(‏ لوړوالى• <strong>د</strong> پوهنتون <strong>د</strong> پروفيسورانو په معاش کې لوړوالى• <strong>د</strong> قاضيانو په معاش کې لوړوالىپرمختيايي بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> خزانې له مخې،‏ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> کچو سره په ١.٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالروکې برابر پاتې شوى <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ،‏ <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت،‏ انفراسټرکچر،‏ ز<strong>د</strong>ه کړو،‏ روغتيا،‏ زراعت اوکليوالې پرمختيا،‏ <strong>د</strong> ټولنيز تحفظ،‏ او خصوصي سکټور <strong>د</strong> پرمختيا په برخو کې غټ لګښتونه پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجه41جوړوي.‏بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجه شاوخوا ٤.٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالر وه.‏ بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجه اساساً‏ <strong>د</strong>امنيتي لګښتونو څخه جوړېږي،‏ هر څو که ځينې پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجې پکې شاملې وي.‏ <strong>د</strong> بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجې ټوله اتکاء42پر نړيواله مرس<strong>ته</strong> وي.‏51<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<strong>د</strong> اساسي بو<strong>د</strong>يجې – فعاليتي لپاره نړيوالې ورکړېبرسېره پر هغو بو<strong>د</strong>يجو چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت ورکړي،‏ نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> اساسي بو<strong>د</strong>يجې مالتړ <strong>د</strong> ورکړو په بڼه43کړى <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> اساسي بو<strong>د</strong>يجې مالتړ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رېو غټو سرچينو څخه راځي:‏• <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه – <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي لګښت کړکۍ )ARTF-RC(• <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه )LOTFA(CSTC-A •<strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي لګښت کړکۍ:‏ يو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې ورکولوميکانزم چې <strong>د</strong> ملکي مامورينو <strong>د</strong> معاشونو،‏ اوهم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> فعاليتي او انتظامي لګښتونو <strong>د</strong> تېزوخرڅو لپاره ورکول کېږي.‏سرچینه:‏ نړيوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> بحث يا<strong>د</strong>ونه:‏ <strong>د</strong> ARTF <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي لګښت کړکۍ،"‏http://siteresources.worldbank.org/AFGHANIS- ،٢٠٠٨ ،۹TANEXTN/resources/305984-1201489063036/4608353-،1220998199117/RCWindowNote.pdf وکتل شو په ١٠\٢٠\٢٠٠٩.ARTF-RC <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> فعاليتي لګښتونو،‏ او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> انتظامي خرچو سره مالي مرس<strong>ته</strong> کوي.‏ تر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>مه١.٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرې <strong>د</strong> باوري کولو لپاره لګول شوي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong>ولت فعال وي او بنسټيز خ<strong>د</strong>متونه لکه تعليم44او روغتيايي عالج رسولى شي.‏LOTFA <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> ځايونو په بيا جوړولو،‏ معاشونو،‏ روزنو او ظرفيت جوړونه،‏ او <strong>د</strong> ناخطرناکو تجهيزاتوپه <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ کې مالتړ کوي.‏ <strong>د</strong> LOTFA لپاره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ورکړې تمه کېږي چې ٢٠ مليار<strong>د</strong>ه افغانيو ‏)شاوخوا45٤٠٣.٣٩ مليونه ډالرو(‏ <strong>ته</strong> ورسېږي.‏<strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ورکړې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> لوړوالي <strong>د</strong> يوې سلسلې مالتړ کوي.‏ <strong>د</strong>ا لوړوالي <strong>د</strong>٢٠٠٨ راهيسې <strong>د</strong> يوې مياشتې ٢٠ ډالره <strong>ته</strong> رسېږي.‏ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و،‏ نظامي لېسې <strong>د</strong> خوړو لپاره،‏ او په <strong>د</strong>اسې برخو46لکه <strong>د</strong>رمل او بيا په ليست کې نيولو لپاره هم مرس<strong>ته</strong> ورکول کېږي.‏<strong>د</strong> پانګه اچونې کړکۍ:‏ يو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې ورکولوميکانزم چې <strong>د</strong> ملي پرمختيا پروګرامونو <strong>ته</strong> غټېمالي مرستې ورکوي.‏سرچینه:‏ نړیوال بانک،‏ ‏"نړیوال بانک په افغانستان کې:‏ <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ري میاشتنيوروستی حال،"‏ ۱۰\۲۰۰۹.<strong>د</strong> اساسي بو<strong>د</strong>يجې – پرمختیایي لپاره نړيوالې ورکړې<strong>د</strong> ARTF <strong>د</strong> پانګه اچونې کړکۍ <strong>د</strong> پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> پام وړ رقم ورکوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مالتړ <strong>د</strong> ښوونځيو<strong>د</strong> و<strong>د</strong>انيو <strong>د</strong> بيا جوړولو،‏ او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> نصاب <strong>د</strong> کتابونو او ښوونځي <strong>د</strong> اکماالتو <strong>د</strong> برابرولو لپاره ورکول کېږي.‏ <strong>د</strong>ARTF <strong>د</strong> پانګه اچونې <strong>د</strong> کړکۍ الن<strong>د</strong>ې هغو پروګرامونو <strong>ته</strong> مالي مرس<strong>ته</strong> ورکول کېږي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت يې <strong>د</strong> تر47ټولو ضروري په توګه ټاکنه کوي.‏ <strong>د</strong> ٢٠٠٢ راهيسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو لپاره ټولې ١.٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ورکړل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجې <strong>ته</strong> ورکړې<strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم،‏ نړيوال بانک <strong>راپور</strong> ورکړى چې ٣٠ نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو ARTF <strong>ته</strong> ټول٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستن<strong>د</strong>ويانو څخه شاوخوا نيم په کلني بنسټ مرستې ورکوي.‏ 48 <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong>تفصیالتو لپاره انځور ‎٣.١٨‎وګورئ چې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه هېوا<strong>د</strong> لخوا ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> فعاليتي او پرمختيايي <strong>د</strong>واړو لګښتونو لپاره ARTF تر ټولو ستر مرستې ورکوونکى<strong>د</strong>ى.‏ 49 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي لګښت <strong>د</strong> کړکۍ له الرې مالتړ کوي،‏ کوم چې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسېمتوقع سرچينې په برابرولو سره <strong>د</strong> ماليې <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> ظرفيت په جوړولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت له الرېا<strong>د</strong>اره کېږي.‏ 50 <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو مرستې <strong>د</strong> پانګه اچونې <strong>د</strong> کړکۍ له الرې هم پرمختيايي هڅو <strong>ته</strong> مالتړ برابروي،‏ کوم چې51<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و سرچينو <strong>د</strong> پرمختيايي پالن جوړونې سره په سمولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي.‏52<strong>د</strong> نړيوال بانک له مخې،‏ اى ار ټي ايف په افغانستان کې <strong>د</strong> ګڼو-مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> سر سرچينه <strong>د</strong>ه.‏مرستن<strong>د</strong>ويان په ٢٠٠٨ کې راضي شول چې بو<strong>د</strong>يجه تر جون ٢٠٢٠ پورې وغځوي.‏ برسېره پر <strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> ARTF <strong>د</strong>تحريک ورکولو <strong>د</strong> پروګرام بنسټ په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٨ کې کېښو<strong>د</strong>ل شو.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام مقص<strong>د</strong> <strong>د</strong> ‏"<strong>د</strong>وامي لګښت <strong>د</strong> کړکۍڅخه پړاويز او متوقع وتون"‏ برابرول <strong>د</strong>ي.‏ 53 <strong>د</strong> اګست ٢٠٠٩ ٢٢، سره سم،‏ مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې لپاره <strong>د</strong> ٦٠٧54مليونه څخه زياتو ډالرو ژمنې کړي،‏ <strong>د</strong> کومو څخه چې ٢٣٤ مليونه ډالر )٣٨.٦%( ورکړل شوي <strong>د</strong>ي.‏52 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتفيسونه$220انځور 3.19کورنى عاي<strong>د</strong><strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره،‏ خزانې اټکل کړى چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت عاي<strong>د</strong> به شاوخوا ٩٨٠ مليونه ډالر وي.‏ لکه چې55په انځور ٣.١٩ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ <strong>د</strong> ماليې عاي<strong>د</strong> <strong>د</strong> کورني عاي<strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې ٧٨% جوړوي او فيسونه پاتې ٢٢%.<strong>د</strong> بهرنيو سرچينو څخه راغلى عاي<strong>د</strong> <strong>د</strong> اساسي بو<strong>د</strong>يجې ٦٠% بو<strong>د</strong>يجه ورکوي.‏ <strong>د</strong> بهرني عاي<strong>د</strong> ستره برخه،‏٥٣.٦%، <strong>د</strong> ګڼو-مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> باور <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لخوا راځي،‏ ورپسې <strong>د</strong> نړيوالو مالي مرس<strong>ته</strong> ورکوونکيو ا<strong>د</strong>ارو څخه56په ٢٨.١% سره.‏ متح<strong>د</strong>ه اياالت او نورې مرستن<strong>د</strong>ويه سرچينې <strong>د</strong> پاتې ١٨.٤% مسووليت په غاړه لري.‏نړيوال سازمانونه چې په افغانستان کې کار کوي<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پر مرس<strong>ته</strong> برسېره،‏ يو شمېر نړيوال سازمانونه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا و<strong>د</strong>انۍ هڅې <strong>ته</strong> مرستې ورکوي.‏مرستې <strong>د</strong> ګڼ شمېر سکټورونو سره کېږي په ګډون <strong>د</strong> امنيت،‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او پرمختيا،‏ او بشري مرستې.‏ . <strong>د</strong>ا ضمني57برخه هغه نړيوال سازمانونه په ګو<strong>ته</strong> کوي چې <strong>د</strong> افغانستان لپاره مرستې برابروي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت کورنى عاي<strong>د</strong>،‏2009-2010 ‏(په مليونونو ډالرو)‏ټول:‏ 980 ډالر<strong>د</strong> ماليې عاي<strong>د</strong>$760يا<strong>د</strong>ونه:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ 9\30\2009انځور 3.18<strong>د</strong> 2009 لپاره <strong>د</strong> ARTF ورکړې،‏ <strong>د</strong> اګست 2009 22، سره سم ‏(په ملينونو ډالرو)‏ټولې ورکړې\ژمنې:‏ 607 ډالرټولې ا<strong>د</strong>ا شوې:‏ 234 ډالر03181817153424380 36011151535354947متح<strong>د</strong>ه ايالاتبرتانيههالينډکاناډاناروىالمانهسپانيهسويډناروپايي کميسون\‏اروپايي اتحا<strong>د</strong>يهاستراليانور1041062220 50 100 150 200ټولې ورکړې\ژمنېا<strong>د</strong>ا شوېيا<strong>د</strong>ونه:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏سرچينه:‏ نړيوال بانک،‏ :ARTF" <strong>د</strong> اګست 2009 22، سره سم <strong>د</strong> مالي حالت په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري <strong>راپور</strong>،"‏ مخ 1.53<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالتپه افغانستان کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مرستې مشنپه افغانستان کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مرستې <strong>د</strong> مشن ‏)يوناما(‏ چارواکيو ويلي چې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مشنبو<strong>د</strong>يجه ١٦٨ مليونه ډالر وه.‏ 58 <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي له مخې،‏ عمومي اسامبلې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ لپاره<strong>د</strong> يوناما په بو<strong>د</strong>يجه کې <strong>د</strong> ٧٠% زياتونې منظوري ورکړې.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې زياتونې نسبت په کارکوونکيو کې <strong>د</strong> ١٠٠٠ تنو59‏)په ګډون <strong>د</strong> ١٧٠ نړيوالو کارکوونکيو(‏ زياتولو او <strong>د</strong> ساحې <strong>د</strong> افسرانو <strong>د</strong> شمېر زياتونو <strong>ته</strong> کې<strong>د</strong>اى شي.‏<strong>د</strong> يوناما مسووليت،‏ چې په ٢٠٠٢ کې يې بنسټ ايښو<strong>د</strong>ل شوى او په مارچ ٢٠٠٩ ٢٣، نوى شوى،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍاو <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> بهترولو،‏ او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سازمان هڅې ښکاره کوي.‏ 60 يوناما <strong>ته</strong> <strong>د</strong>هغو ټولو بشري مرستو،‏ <strong>د</strong> راجوړولو،‏ او بيا رغولو <strong>د</strong> فعاليتونو مسووليت ورکړل شوى چې <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې لخوا61افغانستان <strong>ته</strong> ورکول کېږي.‏UNDP/ELECT<strong>د</strong> ټولټاکنو په اړه <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> پلټنې په يو <strong>راپور</strong> کې معلومه شوې چې نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پرمختياييپروګرام\سبا لپاره <strong>د</strong> حقوقي او انتخابي ظرفيت <strong>د</strong> پراخولو )UNDP/ELECT( <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> مالتړ لپاره ٣٣١.٢مليونه ډالر پانګه ورکړې.‏ يوناما <strong>د</strong> UNDP/ELECT بنسټ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کېښو<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong>خپلواک کميسيون سره تخنيکي مرس<strong>ته</strong> وکړي او ظرفيت يې لوړ کړي څو هغه <strong>د</strong> ٢٠٠٩ ولسمشريزې او واليتي62ټولټاکنې ترسره کړي.‏UNDP/ELECT <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې لخوا <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> ورکړو <strong>د</strong> سمبالولو لپاره <strong>د</strong> شکور بو<strong>د</strong>يجې په نامه – <strong>د</strong>مالي مرستې يو شريک ميکانزم – جوړ کړ.‏ متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>ې شکور بو<strong>د</strong>يجې <strong>ته</strong> ١٤٣.١ مليونه ډالر ورکړل.‏په نورو نړيوالو مرس<strong>ته</strong> ورکوونکيو کې شامل <strong>د</strong>ي استراليا،‏ کاناډا،‏ ډنمارک،‏ فرانسه،‏ المان،‏ ايټاليه جاپان،‏ هالينډ،‏63ناروى،‏ هسپانيه،‏ سويډن،‏ سويزرلينډ،‏ او برتانيه.‏نړيوال بانک<strong>د</strong> نړيوال بانک <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> ٢٠٠٩ په ‏"<strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتنى وروستي حال"‏ کې چارواکيو ويلي چې له ٢٠٠٢راهيسې،‏ افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بيړنۍ بيا رغونې او پرمختيايي پروژو او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> مالتړ عملياتو <strong>ته</strong> تر ١.٨٩ مليار<strong>د</strong>هزيات ډالر ورکړل شوي <strong>د</strong>ي.‏ نړيوال بانک <strong>د</strong>ا مهال په هېوا<strong>د</strong> کې ٢٦ فعالې پروژې لري.‏ <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره پهمالتړ کې شامل <strong>د</strong>ي ١.٤٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> ورکړې په بڼه او ٤٣٦.٤ مليونه ډالر <strong>د</strong> بې سو<strong>د</strong>ه پورونو په بڼه،‏چې <strong>د</strong> ‏"کريډټ"‏ په نامه پېژن<strong>د</strong>ل کېږي.‏ يو شمېر پروژې په بېالبېلو سکټورونو کې بشپړې کړاى شوې <strong>د</strong>ي په ګډون64<strong>د</strong> تعليم،‏ بيړني عامه کارونو،‏ انفراسټرکچر،‏ او روغتيايي عالج.‏اسيايي پرمختيايي بانکمليار<strong>د</strong>ه ډالر په ژمنې کولو سره افغانستان سره خپله ژمنتيا پراخه کړه.‏ <strong>د</strong> ٢٠٠٢ راهيسې،‏ اسيايي پرمختيايي بانکپه کنفرانسونو کې په تسلسل سره په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې لپاره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ژمنې کړې <strong>د</strong>ي.‏ په ٢٠٠٢کې،‏ <strong>د</strong>ې په <strong>د</strong>وه نيمو کلونو کې <strong>د</strong> ٥٠٠ مليونه ډالرو ژمنه وکړه.‏ په ٢٠٠٤ کې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ٢٠٠٥ نه تر ٢٠٠٨ پورې<strong>د</strong> ٨٠٠ مليونه ډالرو ژمنه وکړه.‏ په ٢٠٠٦ کې،‏ <strong>د</strong>ې تر ٢٠١٠ پورې <strong>د</strong> اضافي ٢٠٠ مليونه ډالرو ژمنه وکړه.‏<strong>د</strong> ٢٠٠٢ او ٢٠١٣ کلونو ترمنځ <strong>د</strong> ټولو مرستن<strong>د</strong>ويه ژمنو په مناسبت،‏ اسيايي پرمختيايي بانک <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو،‏65برتانيې،‏ او نړيوال بانک څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> غټو مرستن<strong>د</strong>ويانو په ډله کې په څلورم لمبر راځي.‏<strong>د</strong> اسيايي پرمختيايي بانک <strong>د</strong> مرستې تمرکز په يو شمېر سکټورونو <strong>د</strong>ى،‏ په ګډون <strong>د</strong> انرژۍ،‏ سرک ترانسپورت،‏او زراعت او <strong>د</strong> طبعي سرچينو په سمبالښت.‏ اسيايي پرمختيايي بانک هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ،‏ ماليې،‏ او54 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت66خصوصي سکټورونو <strong>ته</strong> مرس<strong>ته</strong> ورکوي.‏<strong>د</strong> پېسو نړيوال صن<strong>د</strong>وق<strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> نړيوالو بو<strong>د</strong>يجې )IMF( له مخې،‏ افغانستان <strong>ته</strong> اوسنۍ مرس<strong>ته</strong> )١٢٠ مليونه ډالر(‏ <strong>د</strong> غربت <strong>د</strong> کمولو او<strong>د</strong> اسانتيا <strong>د</strong> زياتولو <strong>د</strong> پور پروګرام الن<strong>د</strong>ې ورکول کېږي.‏ <strong>د</strong>ا مرس<strong>ته</strong> ټاکل شوې چې په مارچ ٢٠١٠ کې پاتى <strong>ته</strong>ورسېږي.‏ IMF 67 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې سره مرس<strong>ته</strong> په ٢٠٠٢ کې پېل کړه،‏ چې ه<strong>د</strong>ف يې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هېوا<strong>د</strong><strong>د</strong> مالي ظرفيت جوړول وو.‏ 68 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong>ولتونه په <strong>د</strong>ې وتوانوي چې <strong>د</strong> مواقعو څخه ګټه واخلي،‏ ايي ايم ايفنړيوال رجحانات او کاري وړتيا معلوموي،‏ غړي هېوا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> مهمو ستونځو څخه خبروي،‏ <strong>د</strong> تګالرې <strong>د</strong> <strong>د</strong>يالوګ69لپاره يو فوروم برابروي،‏ او په <strong>د</strong>ې اړه معلومات شريکوي چې اقتصا<strong>د</strong>ي مش<strong>کال</strong>ت څرنګه سمبال کړاى شي.‏55<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ا منیت56 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ا منیت<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي ‏(اى اين ډي ايس)‏امنیتپرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيت<strong>د</strong> ملګرو ملتونو ‏)م م(‏ <strong>د</strong> عمومي منشي له مخې،‏ ‏"نا امني ‏]خراب امنيت[‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پرمختګ په الر کې ال هميواځينى تر ټولو ستر خنډ <strong>د</strong>ى."‏ 70 <strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> امنيت پر تړاو <strong>د</strong> افغانانو او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> هڅو په اړه معلوماتوړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ <strong>د</strong>ا افغان ملي ار<strong>د</strong>و ،)ANA( افغان ملي پوليس ،)ANP( او په افغانستان کې نړيوال ځواکونهتشريح کوي.‏ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> امنيت په سکټور کې <strong>د</strong> بيا رغونې هڅې بحث کوي،‏ په ګډون <strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ليرېکولو،‏ <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو بې وسلې کولو،‏ او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> ترسره کولو.‏امنيتي اه<strong>د</strong>اف<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا <strong>د</strong> ستراتيژۍ )ANDS( <strong>د</strong> امنيت ستن امنيت سره <strong>د</strong> تړلي پرمختګ <strong>د</strong> پېمانه کولومعيارونه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ <strong>د</strong> ANDS له پېل راهيسې <strong>د</strong> امنيت ځينې خاص معيارونه تازه شوي <strong>د</strong>ي،‏ لکه چې پهج<strong>د</strong>ول 3.1 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معيارونو تشريحات په ټولې هرې <strong>د</strong>ې برخه کې ورکړل شوي <strong>د</strong>ي.‏سيمييزه همکاريمخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>جنسي برابريظرفيت<strong>د</strong> چاپېريالامنیتي پیښې<strong>د</strong> ګډ امنيتي انتقال قومان<strong>د</strong>ې-افغانستان )CSTC-A( <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو،‏ ايتالفي ځواکونو،‏ بهرنيانو اوافغانانو تلفات <strong>راپور</strong> کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> جوالى ١ او سپتمبر ٢٠٠٩ ٢٠، ترمنځ،‏ ١٥٠ ايتالفي ځواکونه په جګړه کې71وژل شوي،‏ او ١٠٢٠ ايتالفي ځواکونه په جګړه کې ټپيان شوي <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.1<strong>د</strong> امنيت لپاره ستراتيژيک ترجيحات<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> امنيت ستنافغان ملي ار<strong>د</strong>وافغان ملي پولیس<strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو بېوسلې کول<strong>د</strong> ANDS ه<strong>د</strong>فتازه شوى ه<strong>د</strong>ف٨٠،٠٠٠ سرتېري ‏)جمع ٦،٦٠٠ په روزنه کې(‏ ١٣٤،٠٠٠ سرتېري ‏)تر سپتمبر ٢٠١٠ پورې(‏82,180 مسلکي پوليسپه ټولو واليتونو کې ټولې غير قانوني وسله والېډلې بې وسلې شوي١٠٩،٠٠٠ سرتېري ‏)تر سپتمبر ٢٠١٠ پورې(‏حالت<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و نیټه<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاىمارچ ٢٠١٠ ،٢٠<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و ليرې کولهغه ځمکنۍ منطقه چې پر ماينونو او ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لوموا<strong>د</strong>و لړل شوې وه ٧٠% کمه شوې٩٠% هغه منطقه چې ټوله پر ماينونو او يا <strong>د</strong>جګړې په چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو پاتې شونو لړلې وه تصفيهشوې٩٣،٩٨٠ سرتېري۸۱،۵۰۹ مسلکي پوليس<strong>د</strong> ١١٩ ه<strong>د</strong>ف ولسواليو څخه ٨٤ تصفيهاعالن شوي<strong>د</strong> ANDS تازه حال ٢٥% ه<strong>د</strong>فمنطقه تصفيه شوې<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه:‏ ١.٧٠ مليار<strong>د</strong>ه مربعميتره تصفيه شوې،‏ ٦٩٠ مليونه مربعميتره پاتې <strong>د</strong>ه<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى201220132013<strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزهټول ايښو<strong>د</strong>ل شوي پرسونل ض<strong>د</strong> ماينونه تصفيهشوي<strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کر الن<strong>د</strong>ې منطقې <strong>د</strong> ٢٠٠٧ <strong>د</strong> کچو پهپرتله نيمې راکمې کړاى شوي<strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کر الن<strong>د</strong>ې منطقې <strong>د</strong> ٢٠٠٧ <strong>د</strong>کچو په پرتله ٣٦% کمې شويیا<strong>د</strong>ونه:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏سرچینې:‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،‏ عمومي لنډيز،"‏ مخ ‎٦‎؛ ناټو،‏ ‏"<strong>د</strong> نړيوال سوله ساتي ځواک او افغان ملي ار<strong>د</strong>و پياوړتيا او کمزوري،"‏ ،www.nato.int/isaf/docu/epub/pdf/placemat/pdf وکتل شو په ‎٢٠٠٩\٣٠\٩‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong>معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ‎٢٠٠٩\٢\١٠‎؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،"‏ ٦\٢٠٠٩، مخ ‎٢٨‎؛ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> اى اين ډي ايس لومړنى کلنى <strong>راپور</strong> )٢٠٠٨\٢٠٠٩(، ١٣٨٧ برخه ٢- ضميمې،"‏ ٨\١\٢٠٠٩، مخ ‎٣٦‎؛ <strong>د</strong>سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ‎٢٠٠٩\٢\١٠‎؛ يو اين او ډي سي،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اپيمو سروى ٢٠٠٩: <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۲.57<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ا منیتپه هم<strong>د</strong>غې مو<strong>د</strong>ه کې،‏ <strong>د</strong> افغاني تلفاتو شمېره ١١٠٣ تنه وه،‏ چې په انځور 3.20 کې <strong>د</strong> ښو<strong>د</strong>ل شويو ټولو ١١٤٩ملکي تلفاتو <strong>ته</strong> نږ<strong>د</strong>ې وررسې<strong>د</strong>له.‏ 72 <strong>د</strong> ملکي تلفاتو ستره برخه <strong>د</strong> اګست په مياشت کې رامنځ<strong>ته</strong> شوې - تقريباً‏ <strong>د</strong> هغېشمېرې <strong>د</strong>وه هومره چې <strong>د</strong> جوالى په مياشت کې وژل شوي وو.‏ <strong>د</strong> جوالى ١ او سپتمبر ٢٠ ترمنځ <strong>د</strong> بل هر واليت<strong>د</strong>وه هومره تلفات <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار په واليت کې رامنځ<strong>ته</strong> شوي،‏ چې ٣٠٥ پېښې پکې ثبت شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> تلفاتو ورپسې غټه73شمېره په هلمن<strong>د</strong> )١٤٨( او کابل )١٤٦( کې رامنځ<strong>ته</strong> شوې.‏انځور 3.20ملکي تلفاتپه ولايتټول ټپيان شوي:‏ 696ټول وژل شوي :453افغان ملي ار<strong>د</strong>و74<strong>د</strong> CSTC-A له مخې،‏ <strong>د</strong> سپتمبر ٢٠١٠ پورې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سرتېرو <strong>د</strong> پياوړتيا ه<strong>د</strong>ف ١٣٤،٠٠٠ <strong>د</strong>ى.‏<strong>د</strong> ناټو له مخې،‏ په سپتمبر ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پياوړتيا ٩٣،٩٨٠ تنه وه.‏ 75 <strong>د</strong> ٢٠٠٩ لپاره،‏ <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> استخباراتومرکزي ا<strong>د</strong>ارې )CIA( اټکل کړى چې تقريباً‏ ٤.٣٧ مليونه افغان سړي <strong>د</strong> ١٦ نه تر ٤٩ <strong>کال</strong>ه عمر پورې <strong>د</strong> نظامي76خ<strong>د</strong>مت لپاره جوړ <strong>د</strong>ي.‏ هغوى <strong>د</strong>ا اټکل هم کړى چې هر <strong>کال</strong> ٣٨٢،٧٠٠ تنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خ<strong>د</strong>مت لپاره موجو<strong>د</strong>ېږي.‏<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنې حالت<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و فارغانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ١٢ نظامي ځانګړتياو څخه په يوه کې روزنه ورکول کېږي،‏ چې هره يوه يې <strong>د</strong>ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ننه يو ځانګړى فعاليت ترسره کوي.‏ <strong>د</strong> هغو عسکرو تر ټولو ستر شمېر چې په پيا<strong>د</strong>ه کې فارغ شوي،‏77لکه چې په انځور 3.21 کې ښو<strong>د</strong>ل شوى <strong>د</strong>ى.‏01–2021–4041–6061–305په مياشت320300انځور 3.21<strong>د</strong> تخصص په اساس <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنې فارغان250200150100502051072041711420سپتمبراگستجولاینور تخصصونهټول فارغان:‏ 5,443پيا<strong>د</strong>ه3,661يا<strong>د</strong>ونې:‏ په ملکيانو کې افغانان او بهرنيان شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ايکن<strong>د</strong>ي نه <strong>د</strong> تلفاتو کوم معلومات ن<strong>د</strong>ي ورکړل شويټپيان شويوژل شويسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.نور مسلکونه1,782توپخانهطبانتظاملوژيستيکانجينيراشپزموټرچلوونکىSPG-9 شا<strong>ته</strong> نه تلونکى ټوپکهاوانمخابرات72 اکتشاف91901081221121551972512403440 50 100 150 200 250 300 350سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.58 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ا منیت<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> اى اين ډي ايس ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ننه يو سيمييز او قومي توازن وساتي.‏ 78 په ملي ار<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> انځور 3.22قومونو ويش تر هغې مختلف ن<strong>د</strong>ى کوم چې په ټول هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong>ى،‏ لکه چې په انځور 3.22, کې ښو<strong>د</strong>ل شوى،‏79استثنا ل<strong>د</strong>ې چې په ملي ار<strong>د</strong>و کې وړان<strong>د</strong>ې قوم تاجک <strong>د</strong>ى،‏ او په هېوا<strong>د</strong> کې وړان<strong>د</strong>ې قوم پښتون <strong>د</strong>ى.‏CSTC-A <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنو نظارت کوي.‏ <strong>د</strong> جوالى ١ څخه تر سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، پورې،‏ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>وروزونکو سازمانونو ١٣،٨٩٠ عسکر فارغ کړي <strong>د</strong>ي.‏ 80 اکثريت يې <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> نظامي روزنې <strong>د</strong> مرکز )KMTC(څخه فارغ شوي،‏ لکه چې په انځور ٣.٢٣ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏ <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> نظامي روزنې مرکز اساساً‏ <strong>د</strong> کنډکونو اونظامي مشرانو <strong>د</strong> روزلو لپاره کارول کېږي.‏ <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> نظامي روزنې په مرکز کې شامل <strong>د</strong>ي بنسټيزه روزنه،‏ <strong>د</strong>جګړې روزنه،‏ نښه ويشتل،‏ <strong>د</strong> جګړې مهارتونه،‏ <strong>د</strong> جګړې مختلف حالتونه،‏ او <strong>د</strong> ځمکنيو ماينونو جګړه.‏ <strong>د</strong> کابل<strong>د</strong> نظامي روزنې مرکز <strong>د</strong> مشرتابه او ډلګي مشر کورسونه ورکوي کوم چې تاکتيکي مهارتونو او <strong>د</strong> مشرتابهظرفيت <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکوي.‏ <strong>د</strong> خاصو ځانګړتياو <strong>د</strong> افسر <strong>د</strong> روزنې په کورسونو کې شامل <strong>د</strong>ي پيا<strong>د</strong>ه ‏)<strong>د</strong>رنې وسلې اواکتشاف(،‏ <strong>د</strong> مې<strong>د</strong>ان توپخانه،‏ انجينيري،‏ سګنالونه،‏ ترانسپورت،‏ او چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکي موا<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> جګړې پرمختللي کورسونهپه لوژيستيکو،‏ <strong>د</strong>رنو وسلو،‏ <strong>د</strong> مې<strong>د</strong>ان توپخانې،‏ اکتشاف،‏ انتظام،‏ انجينيرۍ،‏ ترانسپورت،‏ طب،‏ او سګنالونو کې81مهارتونو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکوي.‏<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنې بل پروګرام <strong>د</strong> لوژيستيکو ښوونځى <strong>د</strong>ى،‏ کوم چې په انتظام،‏ ترانسپورت،‏ او <strong>د</strong>اکماالتو په هغو مهارتونو کې اختصاصي روزنه ورکوي چې <strong>د</strong> يو افسر يا <strong>د</strong> يوې ډلې <strong>د</strong> مشر لپاره الزمي وي.‏<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او عمومي مامورينو پوهنځى )CGSC( <strong>د</strong> نظامي پرېکړې کولو په پروسه،‏ تاکتيکي عملياتو،‏ او <strong>د</strong>پرمختلليو نظامي مفکورو په تطبيق او په نظامي عملياتو کې <strong>د</strong> کارولو لپاره <strong>د</strong> ستونځو <strong>د</strong> حل کولو <strong>د</strong> نمونو په اړهمامورينو او افسرانو <strong>ته</strong> کورسونه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ هغه ز<strong>د</strong>ه کوونکي چې په CGSC کې <strong>د</strong> جيګې قومان<strong>د</strong>ې اومامورينو کورس وايي <strong>د</strong> جغرافيوي منطقې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> بهرني پوځ،‏ پوليسو او <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو مطالعه کوي او هغه <strong>د</strong> خپلو82ا<strong>د</strong>ارو سره پرتله کوي.‏قومي استازيتوب:‏ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنې فارغان<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نفوس په پرتله ‏(فيص<strong>د</strong>ی)‏<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و فارغاننفوس100%80%60%40%20%0ټول فارغان:‏نورازبکهزارهتاجکپشتونيا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏ شمېرې <strong>د</strong> 9\30\2009 سرهسم <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> فارغانو <strong>د</strong> ‏"نور"‏ په کټګورۍ کې شامل <strong>د</strong>ي عرب،‏نورستاني،‏ ترکمن،‏ او نامشخص شوي قوميتونه.‏ <strong>د</strong> نفوس لپاره <strong>د</strong> ‏"نور"‏په کټګورۍ کې شامل <strong>د</strong>ي ايماق،‏ ترکمن،‏ بلوچ،‏ او نامشخص شوي قوميتونه.‏13,890انځور 3.23په پروګرام <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و فارغاننور <strong>د</strong> روزنې پروګرامونه:‏ 447<strong>د</strong> لوژيستکيو ښوونځىسرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب،‏‎2009\2\10‎؛ سي ايي اى،‏ ‏"<strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong> حقايقو کتاب افغانستان،"‏www.cia.gov/library/publications/the،world-factbook/geos/af.html#top- وکتل شو په 9\20\2009.224<strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> نظامي روزنې مرکز10,230<strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong>و شنډولنور <strong>د</strong> روزنېپروګرامونه116447<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او عموميمامورينو پوهنځى72<strong>د</strong> پياوړې عسکرۍ مرکز3,213350 50 100 150 200 250<strong>د</strong> ياغيتوب ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> روزنېمرکز – افغانستانيا<strong>د</strong>ونه:‏ <strong>د</strong> پياوړې عسکرۍ مرکز <strong>د</strong> روزنې پروګرام ن<strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> نورو معلوماتو لپاره <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنې برخه وګورئ.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.59<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ا منیتانځور 3.24<strong>د</strong> يونټ په ټاکنه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنې فارغاننور فارغان:‏ 721ټول فارغان:‏ 5,443‎209‎ل قول ار<strong>د</strong>و‎207‎ل قول ار<strong>د</strong>و‎201‎ل قول ار<strong>د</strong>و‎205‎ل قول ار<strong>د</strong>و1,4389841,987218 95نور فارغان721‎203‎ل قول ار<strong>د</strong>و1099775427267574132891251850 50 100 150 200کيپټل ډويژن<strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> نظامي روزنې مرکزهوايي ځواک<strong>د</strong> مرکزي ملاتړ او امنيت کنډک<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> پيا<strong>د</strong>ه کنډک<strong>د</strong> افغانستان ملي نظامي اکا<strong>د</strong>مي<strong>د</strong> قې<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> تحفظ کنډکلاس<strong>ته</strong> راوړل،‏ تکنالوژي،‏ او لوژيستيک<strong>د</strong> طبي اکمالاتو <strong>د</strong> ملاتړ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې رياست<strong>د</strong> مزار شريف سيمييز طبي رياست<strong>د</strong> هرات سيمييز طبي رياست<strong>د</strong> نيولو کنډک<strong>د</strong> ګر<strong>د</strong>ېز سيمييز طبي رياستکومان<strong>د</strong>و کنډک<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار سيمييز طبي کنډک<strong>د</strong> ارتباطاتو <strong>د</strong> ملاتړ عنصرسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.<strong>د</strong> ياغيتوب ض<strong>د</strong> روزنې مرکز – افغانستان په افغانستان کې <strong>د</strong> ياغيتوب ض<strong>د</strong> پرينسپونه او په عملياتو کې <strong>د</strong> هغوىتطبيق ښيي.‏ <strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو توکيو <strong>د</strong> شنډولو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو االتو <strong>د</strong> جوړولو )IEDs( او موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سمبال او83بې وسلې کولو روزنه ورکوي.‏<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنې لپاره <strong>د</strong>وه اضافي پروګرامونه هم کارول کېږي خو په <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې يې فارغان نه لرل.‏ <strong>د</strong>کابل منځنى نظامي ښوونځى )KMHS( او <strong>د</strong> افغانستان ملي نظامي اکا<strong>د</strong>مي )NMAA( <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و لپاره ښوونځي<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> کابل منځنى نظامي ښوونځى يو <strong>د</strong>رې کلن اکا<strong>د</strong>يميک پروګرام <strong>د</strong>ى چې ز<strong>د</strong>ه کوونکي <strong>د</strong> نورې روزنې او <strong>د</strong>افغانستان په ملي نظامي اکا<strong>د</strong>مۍ يا يوه ملکي پوهنتون کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رس ويلو لپاره يې چمتو کوي.‏ <strong>د</strong> افغانستان په ملينظامي اکا<strong>د</strong>مۍ کې،‏ ز<strong>د</strong>ه کوونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولسم سن<strong>د</strong> ترالسه کوي او <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې څلورو ستنو سره سم روزنه او ز<strong>د</strong>هکړه ورکول کېږي:‏ اکا<strong>د</strong>يميک،‏ نظامي،‏ جسماني،‏ او شخصي کرکټر.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو موضوعاتو وړان<strong>د</strong>يز ور<strong>ته</strong> کېږي:‏84ملکي انجينيري،‏ <strong>د</strong> کمپيوټر علم،‏ او قانون.‏<strong>د</strong> پياوړې عسکرۍ مرکز ،)CFC( هر څو که روزنيز کورس ن<strong>د</strong>ى،‏ خو يو <strong>د</strong>اسې ځاى <strong>د</strong>ى چېر<strong>ته</strong> چې يونټونهابت<strong>د</strong>ايي اجتماعي روزنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړوي،‏ تجهيزوي او ترسره کوي چې اغېزمنه عسکري بهتره کړي او عامروزنيز معيار وساتي.‏ په CFC کې،‏ يونټونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چمتووالى نيسي چې <strong>د</strong> عملياتو لپاره په خپلو ټاکلو سيمو85کې ځاى پر ځاى شي.‏<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و ټول عسکر <strong>د</strong> ٢١ يونټي ټاکنو څخه يو <strong>ته</strong> ورکول کېږي.‏ <strong>د</strong> جوالى ١ او سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، ترمنځ،‏<strong>د</strong> عسکرو تر ټولو غټه ډله ‎٢٠٥‎م قول ار<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> ورکړل شوې،‏ لکه چې په انځور ٣.٢٤ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په86<strong>د</strong>ې يونټي ټاکنو کې ښايي هوايي ځواک،‏ <strong>د</strong> کومان<strong>د</strong>و کنډک،‏ او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> پيا<strong>د</strong>ه کنډک هم شامل وي.‏<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و چمتووالىCSTC-A <strong>د</strong> اى اين ايس ايف <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجو لپاره <strong>د</strong> وړتيا معيار )CM( کاروي څو <strong>د</strong> ځواکونو په وړتيا کې پرلهپسې بهتري وښيي.‏ 87 په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې څلورو نورو يونټونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رجه ورکړاى شوې وه.‏ 88 <strong>د</strong> سپتمبر ١٣،٢٠٠٩ سره سم،‏ CSTC-A <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و‎٤٤‎ يونټونه په CM1 کې <strong>راپور</strong> کړي،‏ چې تقريباً‏ <strong>د</strong> ٣٥% هغو يونټونو60 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ا منیتانځور 3.25<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> يونټ <strong>د</strong> وړتيا <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong>رجې،‏ <strong>د</strong> وخت نه تر وخت پرتله<strong>د</strong> وړتيا معيار (CM):CM1 په خپلواک ډول <strong>د</strong> فعاليت کولو وړتياCM14447::CM2 <strong>د</strong> نړيوالې مرستې سره <strong>د</strong> کنډک په کچه<strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> پلان کولو،‏ عملي کولو او <strong>د</strong>وامورکولو وړتياCM23237::CM3 <strong>د</strong> نړيوالو ځواکونو <strong>د</strong> ملاتړ سره <strong>د</strong> کمپنۍپه کچه <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> ترسره کولو يوه برخهوړتياCM33741::CM4 جوړ شوى خو تراوسه <strong>د</strong> اساسي عملياتيCM4 مشنونو <strong>د</strong> ترسره کولو وړتيا نلري570 10 20 30 40<strong>د</strong> می 2009 23، سره سم<strong>د</strong> سپتمبر 2009 13، سره سميا<strong>د</strong>ونه:‏ = CM1 ټول معيارونه په مناسب ډول ترسره شوي،‏ کمياتي پېمانې


ا منیتانځور 3.26<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و تجهيزات4,0004,0913,0002,0001,00008082,147 2,1471,334927250 525وسلې ترانسپورت مخابرات2,040<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و تلفاتپه ولايتپه مياشتپه جګړه کې ټول ټپيان شوي:‏ 331په جګړه کې ټول وژل شوي:‏ 113سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.په کار اچول شوې ترلاسه شوې پلان شوې،M240، M2 او M249 ماشين<strong>د</strong>ارو مجهز <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ترانسپورت لپاره،‏ ملي ار<strong>د</strong>و سپکې اوسط تاکتيکي موټرېLTV( او ،)MTV زره بن<strong>د</strong> <strong>د</strong> لوړ حرکت ډېر ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> ټيرونو موټرې ،)HMMWV( او امبوالنسونه کاروي.‏<strong>د</strong> ارتباطاتو لپاره،‏ ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سټيشن بنيا<strong>د</strong>،‏ وړل کې<strong>د</strong>ونکي،‏ په موټر لګې<strong>د</strong>ونکي،‏ او الستي لرونکي راډيوګانېکاروي.‏ <strong>د</strong> جوالى ١ او سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، ترمنځ،‏ ملي ار<strong>د</strong>و ٢،٠٤٠ وسلې،‏ ٩٢٧ موټرې،‏ او ٢،١٤٧ راډيوګانې93په کار اچولي،‏ لکه چې په انځور ٣.٢٦ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏CSTC-A په افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( وسلې ويشي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> امنيتي مرستېقومان<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> بحري پوځ <strong>د</strong> نړيوالو پروګرامونو <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> افغان ځواکونو لپاره وسلې ترالسه کوي،‏ او بيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعمحکمه او <strong>د</strong> هغې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان <strong>د</strong>غه وسلې <strong>د</strong> هوا له الرې کابل <strong>ته</strong> انتقالوي.‏ CSTC-A <strong>د</strong>غه وسلې <strong>د</strong> ساتلو په جال94جال يونټونو کې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او ملي پوليسو لپاره ساتي او بيا يې <strong>د</strong>غو ځواکونو <strong>ته</strong> په ترتيب سره ورکوي.‏<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و تلفات<strong>د</strong> جوالى ١ او <strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩ ٢٠، ترمنځ،‏ CSTC-A <strong>راپور</strong> ورکړى چې ٣٣١ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و عسکر په جګړهکې ټپيان شوي او ١١٣ په جګړه کې وژل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> تلفاتو زيا<strong>ته</strong> برخه په جنوبي او ختيځو سرح<strong>د</strong>ي سيمو کې95رامنځ<strong>ته</strong> شوې؛ تر ټولو زيات تلفات په هلمن<strong>د</strong> کې رامنځ<strong>ته</strong> شوي،‏ لکه چې په انځور ٣.٢٧ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏انځور 3.2701–1011–2021–4041–67<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و هوايي ځواک96<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و هوايي ځواک )ANAAC( <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و يوه مخ پر زياتې<strong>د</strong>ونکې څانګه <strong>د</strong>ه.‏150120118130906030083423338سپتمبر اگست جولایANAAC ګڼ شمېر رولونه لري:‏<strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> پور<strong>ته</strong> کولو وړتياوې برابرول• <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وسله والو ځواکونو او په افغانستان کې <strong>د</strong> نورو سازمانونو لوژيستيکي مالتړ او ترانسپورت• <strong>د</strong> يو ملي مصيبت په صورت کې <strong>د</strong> بشري هڅو ترانسپورت• <strong>د</strong> جګي په می<strong>د</strong>ان کې پوځي ځواکونو هوایي مالتړ او هوايي پوښښ• 97<strong>د</strong> ANAAC <strong>د</strong> الوتکو لپاره امنيت• په جګړه کې ټپيان شويپه جګړه کې وژل شوييا<strong>د</strong>ونه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ايکن<strong>د</strong>ي څخه <strong>د</strong> تلفاتو کوم معلومات ن<strong>د</strong>ي ورکړل شوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.ANAAC لخوا MI-17 او MI-35 هليکوپترې،‏ AN-26 او AN-32 <strong>د</strong> والړو پرو الوتکې،‏ او 39-L جيټالوتکې کاروي.‏ 98 <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى سره <strong>د</strong>ا مهال ټولې ٣٦ <strong>د</strong> والړو او تاوې<strong>د</strong>ونکو پرو الوتکې موجو<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي؛ تمه کېږي چې99<strong>د</strong>ا تر ٢٠١٦ پورې ١٣٩ الوتکو <strong>ته</strong> ورسېږي.‏62 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ا منیت<strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩ ١٣، سره سم،‏ <strong>د</strong> ANAAC څلورو يونټونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CM3 <strong>د</strong>رجه ورکړاى شوې وه.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>رجه100بن<strong>د</strong>ي ښيي چې <strong>د</strong>ا يونټونه <strong>د</strong> نړيوالو <strong>د</strong> مرستې سره <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> ترسره کولو يوه برخه وړتيا لري.‏افغان ملي پولیس<strong>د</strong> CSTC-A له مخې،‏ تر سپتمبر ٢٠١٠ پورې،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> پياوړي کولو اخري ه<strong>د</strong>ف١٠٩،٠٠٠ تنه <strong>د</strong>ى.‏ 101 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې له مخې،‏ <strong>د</strong> ملي پوليسو پرسونل <strong>د</strong> مئ ٢٠٠٩ سره سم ٨١،٥٠٩ تنهو.‏ 102 په افغان ملي پوليسو کې شامل <strong>د</strong>ي افغان منظم پوليس،‏ <strong>د</strong> افغان ملکي ترتيب پوليس،‏ افغان سرح<strong>د</strong>ي پوليس،‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> پوليس،‏ او اضافي متخصص پوليس چې په مسووليتونو کې يې شامل <strong>د</strong>ي جنايي103تحقيق،‏ تروريزم ض<strong>د</strong> عمليات،‏ او <strong>د</strong> ګمرکاتو تنفيذ.‏<strong>د</strong> افغان ولس <strong>د</strong> ساتنې پروګرام ،)AP3( <strong>د</strong> ملکي پوليسو يو پروګرام <strong>د</strong>ى،‏ چې په مارچ ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> يو روانپروګرام په توګه پېل شوى و څو په ور<strong>د</strong>ګ واليت کې امنيتي هڅو <strong>ته</strong> کار وکړي.‏ <strong>د</strong> AP3 پروګرام <strong>د</strong> کورنيوچارو <strong>د</strong> وزارت برخه <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> ولسوالۍ <strong>د</strong> امنيه قومان<strong>د</strong>ان لخوا کنټرولېږي.‏ <strong>د</strong> AP3 پروګرام لپاره افغانان <strong>د</strong> کليو <strong>د</strong>شوراګانو لخوا غوره کېږي او بيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې اونيو <strong>د</strong> روزنيزې ناستې څخه تېرېږي.‏ يو ځل چې <strong>د</strong>وى وروزل شي،‏ نو<strong>د</strong> سرکونو او ښوونځيو او عامه و<strong>د</strong>انيو لپاره امنيت نيسي،‏ او نور فعاليتونه ترسره کوي لکه <strong>د</strong> ‏"ګاونډ څوکي<strong>د</strong>اري."‏<strong>د</strong> اګست ٢٠٠٩ ٢٠، سره سم،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> سکرتر <strong>د</strong>فتر )OSD( <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> اى پي‎٣‎ ٥٤٨ تنه پرسونلروزل شوى او په ټولنو کې ځاى پر ځاى شوى <strong>د</strong>ى.‏ امريکايي ځواکونه – افغانستان )USFOR-A( <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong>ې104پروګرام <strong>ته</strong> کتنه کوي او پرېکړه به کوي چې ايا <strong>د</strong>ا په نورو سيمو کې تکرار کړي که نه.‏شورا:‏ <strong>د</strong> افغان مشرانو غونډه.‏<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې حالت<strong>د</strong> CSTC-A له مخې،‏ <strong>د</strong> جوالى ١ او سپتمبر ٢٠٠٩ ترمنځ،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ٨،٢٧٠ تنه پرسونل <strong>د</strong> روزنيزوسازمانونو څخه فارغ شوي <strong>د</strong>ي.‏ 105 <strong>د</strong> تر ټولو زياتو فارغانو پروګرام <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> تېزولو رفعت\‏‎10k لوړولو لکه چې په انځور 3.28 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام بنسټيزه ٨ روزنه ورکوي،‏ کوم چې يو <strong>د</strong> ا<strong>ته</strong> اونيوپروګرام <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>ونکو لخوا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> نظارت سره ښو<strong>د</strong>ل کېږي.‏ ز<strong>د</strong>ه کوونکي پکې<strong>د</strong> لومړي ځواب ورکوونکي مسووليتونه،‏ تاکتيکي روزنه،‏ <strong>د</strong> ايي اي ډي څخه خبرتيا،‏ اکتشاف او <strong>د</strong> استخباراتيمعلوماتو راغونډول،‏ <strong>د</strong> جګړې <strong>د</strong> مې<strong>د</strong>ان روزنه،‏ ملکي ناکرارۍ او <strong>د</strong> ډزو <strong>د</strong> تخنيکونو په اړه ز<strong>د</strong>ه کړه کوي.‏ ملي106پوليس <strong>د</strong> يو شمېر نورو پروګرامونو په واسطه هم روزل کېږي.‏<strong>د</strong> ولسوالۍ <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> تمرکز په پروګرام کې شامل <strong>د</strong>ي پرمختللې ٨ روزنه،‏ <strong>د</strong> مشرتابه او سمبالښت <strong>د</strong> پرمختياروزنه،‏ او <strong>د</strong> افسر او نا کميشنه افسر )NCO( بنسټيز کورس.‏ پرمختللې ٨ روزنه يو <strong>د</strong> اتو اونيو کورس <strong>د</strong>ى چې<strong>د</strong> پوليسو پرمختللي تاکتيکونه او <strong>د</strong> شپې عمليات ورپېژني،‏ او <strong>د</strong> ترورستانو <strong>د</strong> تاکتيکي عملياتو يوه عمومي کتنهورکوي.‏ <strong>د</strong> مشرتابه او سمبالښت <strong>د</strong> پرمختيا پروګرام <strong>د</strong> ستونځو حل کول،‏ پالن جوړول،‏ ه<strong>د</strong>ف ټاکل،‏ او <strong>د</strong> پېښو <strong>د</strong>سمبالښت مهارتونه ښيي.‏ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> مشرتابه وړتياو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکوي او ښيي چې په څرنګه ښه طريقه هغهسرچینه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"ز<strong>د</strong>ه کړه په ختيځ افغانستان کې مخ پر وړان<strong>د</strong>ې ځي،"‏.٢٠٠٩\٢٣\٦<strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې فارغان په کورسفارغان:‏ 8،2709901,3441,302انځور 3.283,343<strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> تېزولورفعت\‏‎10K لوړول<strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پرمختيا تمرکز<strong>د</strong> ولسوالۍ <strong>د</strong> پرمختيا تمرکز<strong>د</strong> افغان ملي ټولنې<strong>د</strong> نظم پوليس<strong>د</strong> نا کميشنهافسر روزنهنورې روزنې7225690 1,000 2,000 3,000سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.<strong>د</strong> ميزان <strong>د</strong> ولسوالۍ ولسوال <strong>د</strong> هغې شورا پر مهال <strong>د</strong> پوښتنوځوابونه ورکوي چې <strong>د</strong> سيمييزو افغاني مشرانو سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېلپاره جوړه شوې وه چې <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> مشر او امريکاييعسکرو سره امنيتي ستونځې بحث کړي ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>پوځ انځور،‏ ټولګى مشر کريس ايګلين(‏63<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ا منیتفعاليتي او شخصي مسلې سمبال کړاى شي چې <strong>د</strong> پوليسو مشران ورسره ښايي مخ شي.‏ <strong>د</strong> افسر او اين سي او107کورس <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> ماموريت <strong>د</strong>فاع،‏ <strong>د</strong> وسلو <strong>د</strong> اور او نښې،‏ <strong>د</strong> مشرتابه،‏ او تروريزم ض<strong>د</strong> تاکتيکونه ښيي.‏<strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> اکاډمۍ <strong>د</strong> افسر <strong>د</strong> روزنې پروګرام يو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو کلونو پروګرام <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو په اکاډمۍکې ښو<strong>د</strong>ل کېږي،‏ چېر<strong>ته</strong> افسران <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولسم سن<strong>د</strong> ترالسه کوي.‏ <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> اکاډمۍ <strong>د</strong> نا کميشنه افسر <strong>د</strong> روزنې108پروګرام،‏ کوم چې څلور نيمې مياشتې <strong>د</strong>وام لري،‏ هم په <strong>د</strong>ې اکاډمۍ کې ښو<strong>د</strong>ل کېږي.‏<strong>د</strong> افغان ملکي نظم <strong>د</strong> پوليسو په پروګرام کې <strong>د</strong> ا<strong>ته</strong> اونيو <strong>د</strong> ګزمه کوونکي الرښو<strong>د</strong>نې او اتو اونيو پرمختللې109روزنه شامله وي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>ونکو لخوا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> نظارت سره ښو<strong>د</strong>ل کېږي.‏<strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پرمختيا <strong>د</strong> تمرکز پروګرام يو <strong>د</strong> شپږو اونيو،‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي په مشرۍ <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي روزنې الرښو<strong>د</strong>نه <strong>د</strong>،‏چې <strong>د</strong>وه اونۍ يې په مې<strong>د</strong>ان کې ښو<strong>د</strong>نې <strong>ته</strong> ځانګړې شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې روزنې تمرکز <strong>د</strong> بقا او مخنيوي په مهارتونو<strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> نښې په ويشتلو او <strong>د</strong> ډزو په پرمختلليو مهارتونو او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> کوچني يونټ په تاکتيکونو او <strong>د</strong> موټرو په110فعاليتونو کې هم الرښو<strong>د</strong>نې ورکول کېږي.‏CSTC-A <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> جوالى ١ او سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، ترمنځ ٢،٦١١ <strong>د</strong> ملي پوليسو فارغان <strong>د</strong>١١ واليتونو په امنيه قومان<strong>د</strong>انيو کې ټاکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې فارغانو اکثريت جنوبي حوزې <strong>ته</strong> ورکړل شوي <strong>د</strong>ي.‏تر ټولو غټه ډله يې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> پوليسو مرکزي قومان<strong>د</strong>انۍ <strong>ته</strong> ورکړل شوې <strong>د</strong>ه،‏ لکه چې په انځور ٣.٢٩ کې ښو<strong>د</strong>ل111شوي.‏<strong>د</strong> روزنې په وړان<strong>د</strong>ې ګڼ شمېر ننګونې ش<strong>ته</strong>.‏ <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ا<strong>د</strong>ارې خبر ورکړى چې <strong>د</strong> ١٥<strong>کال</strong>و نه بره ٥٠% افغان سړي بې سوا<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ي.‏ 112 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مانا <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې ان<strong>د</strong>ازتاً‏ نيم <strong>د</strong> هغو سړيو نه چې <strong>د</strong> نظامي خ<strong>د</strong>مت لپارهجوړ <strong>د</strong>ي ليک لوست نشي کولى.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ميرين ځواکونو <strong>د</strong> روزونکو له مخې،‏ <strong>د</strong> روزنې په نورو ننګونو کې113شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> روزونکو او روزل کې<strong>د</strong>ونکو ترمنځ <strong>د</strong> ژبې خنډ او <strong>د</strong> روزل کې<strong>د</strong>ونکو افغانانو کم تعليم.‏<strong>د</strong> ملي پوليسو چمتووالى<strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم،‏ CSTC-A <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> ١١ يونټونو لپاره <strong>د</strong> CM1 <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ <strong>راپور</strong> ورکړى،‏کوم چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي شويو يونټونو <strong>د</strong> شاوخوا ١٢% استازيتوب کوي.‏ 114 لکه چې په تېره<strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>راپور</strong> شوي وو،‏ <strong>د</strong> مئ ٢٣ سره سم ٤% يونټونه <strong>د</strong> سي ايم‎١‎ په توګه <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي شوي وو.‏ 115 <strong>د</strong><strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ لپاره <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي شويو اکثرو يونټونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايم‎٢‎ او سي ايم‎٣‎ <strong>د</strong>رجه ورکړل شوې،‏ لکه چې په116انځور ٣.٣٠ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏<strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> انفراسټرکچر حالت<strong>د</strong> CSTC-A له مخې،‏ <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> انفراسټرکچر تعريف <strong>د</strong> هغو و<strong>د</strong>انيو او مستقلو تجهيزاتو په توګه شوى چې<strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> مالتړ،‏ بيا ځاى پر ځاى کولو،‏ او عملياتو لپاره ضروري <strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong>اسې و<strong>د</strong>انۍ شاملې<strong>د</strong>ي لکه بيرکونه،‏ قومان<strong>د</strong>انۍ،‏ <strong>د</strong> روزنې و<strong>د</strong>انۍ او سلسلې،‏ ا<strong>د</strong>اري ځايونه،‏ وسلې ځايونه او <strong>د</strong> ساتلو و<strong>د</strong>انۍ،‏ او انتظامياسانتياوې.‏ <strong>د</strong> انفراسټرکچر هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې <strong>د</strong> جوالى ١ څخه تر سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، پورې فعال وو،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې117پروژو لپاره وو لکه <strong>د</strong> کنډک مرکزي قومان<strong>د</strong>انۍ،‏ <strong>د</strong> ولسوالۍ قومان<strong>د</strong>انۍ،‏ او واليتي قومان<strong>د</strong>انۍ.‏CSTC-A <strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> ٢٦٩ فعالو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>راپور</strong>ورکړى.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو نه ٣٢ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه،‏ چې ټوليز ارزښت يې ٥٨.٨٣ مليونه ډالر <strong>د</strong>ى،‏ <strong>د</strong> جوالى ١ او سپتمبر ٣٠،٢٠٠٩ ترمنځ <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و لپاره ترتيب شوي وو.‏ 118 په هم<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> انفراسټرکچر ١٤ پروژې،‏ چې ټوليزارزښت يې ٥٥.٤٠ مليونه ډالر و،‏ ورکړل شوې وې.‏ 119 <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> ټولو نه غټه شمېره چې په<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې يې <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و تمه کې<strong>د</strong>له په ب<strong>د</strong>خشان واليت کې وې.‏ <strong>د</strong> تر ټولو غټ ټوليز ارزښت لرونکې پروژېچې په <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې يې <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و تمه کې<strong>د</strong>له په سمنګان واليت کې وې.‏ 120 <strong>د</strong> ٢٣.١٠ مليونه ډالرو <strong>د</strong> ارزښت ١١انځور 3.29په ولايتي ټاکنه <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې فارغان01–125126–250251–375376–590سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.64 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ا منیتانځور 3.30<strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> يونټ <strong>د</strong> وړتيا معيار <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>يټول يونټونه:‏ 95<strong>د</strong> وړتيا معيار (CM):CM1 په خپلواک ډول <strong>د</strong> فعاليت کولو وړتياCM111:CM2 <strong>د</strong> نړيوالې مرستې سره <strong>د</strong> کنډک په کچه<strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> پلان کولو،‏ عملي کولو او <strong>د</strong>وامورکولو وړتياCM237::CM3 <strong>د</strong> نړيوالو ځواکونو <strong>د</strong> ملاتړ سره <strong>د</strong> کمپنۍپه کچه <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> ترسره کولو يوه برخهوړتياCM334:CM4 جوړ شوى خو تراوسه <strong>د</strong> اساسي عملياتيCM4 مشنونو <strong>د</strong> ترسره کولو وړتيا نلري130 10 20 30 40يا<strong>د</strong>ونه:‏ = CM1 ټول معيارونه په مناسب ډول ترسره شوي،‏ کمياتي پېمانې


ا منیتانځور 3.31انځور 3.326,000<strong>د</strong> ملي پوليسو تجهيزات6,261 6,437<strong>د</strong> ملي پوليسو تلفاتپه ولايت5,0004,0004,1623,0002,4502,0001,00000574 48076288وسلې ترانسپورت مخابراتپه کار اچول شوې ترلاسه شوې پلان شوې01–1011–2021–4041–80په مياشتپه جګړه کې ټول ټپيان شوي:‏ 350په جګړه کې ټول وژل شوي:‏ 184يا<strong>د</strong>ونه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ايکن<strong>د</strong>ي څخه <strong>د</strong> تلفاتو کوم معلومات ن<strong>د</strong>ي ورکړل شوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ 10\2\2009.<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې له مخې،‏ CSTC-A <strong>د</strong> مخابراتو <strong>د</strong> يوې بلې هڅې په توګه <strong>د</strong> ملي پوليسو او افغان <strong>د</strong>اخلهوزارت لپاره يو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي پروټوکول پر بنسټ نيټ ورک او يو بې سيمه راډيو نيټ ورک جوړوي.‏ <strong>د</strong>ا نيټورکونه به ټولې پنځه سيمييزې قومان<strong>د</strong>ې او په ټولو ٣٤ واليتونو کې يونټونه،‏ او څومره ولسوالۍ چې امکان لريمربوطې کړي.‏ CSTC-A هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> فعاليتي همکارۍ په سيمييزو او واليتي مرکزونو کې <strong>د</strong>اسې نيټ ورکونهاو راډيو سيسټمونه نصبوي چې <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې مرکز او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> وزارت<strong>د</strong> ملي نظامي قومان<strong>د</strong>ې مرکز به سره وتړي.‏ CSTC-A پالن لري چې <strong>د</strong>ا راډيو نيټ ورکونه تر ٢٠١٢ پورې130بشپړ کړي.‏<strong>د</strong> ملي پوليسو تلفاتA <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> جوالى ١ او سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، ترمنځ <strong>د</strong> ملي پوليسو ٣٥٠ پرسونل په جګړه کې ټپيانشوي او ١٨٤ په جګړه کې وژل شوي <strong>د</strong>ي.‏ اکثريت <strong>د</strong> تلفاتو څخه په سرح<strong>د</strong>ي سيمو کې رامنځ<strong>ته</strong> شوي،‏ لکه چې په131انځور 3.32 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏ تر ټولو غټه شمېره په هلمن<strong>د</strong> واليت کې رامنځ<strong>ته</strong> شوي.‏<strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو بې وسلې کول<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ANDS ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ى چې ټولې غير قانوني وسله والې ډلې به تر مارچ ٢٠١١ ٢٠، پورې بې وسلې کولىشي.‏ 132 <strong>د</strong>ا برخه په هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو <strong>د</strong> حالت او <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> بې وسلې کولو لپاره په روانوهڅو کې <strong>د</strong> پرمختګ په اړه معلومات وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏<strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> څېړنې <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>مت له مخې،‏ غير قانوني وسله والې ډلې هغه ‏"غير قانوني ملېشې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> جګړې <strong>د</strong> کلونو پر مهال يې قوت مون<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى."‏ 133 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت له مخې <strong>د</strong>ا ډلې <strong>د</strong> مليامنيت لپاره نېغ په نېغه خطره <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت له مخې،‏ <strong>د</strong> ډېرو <strong>د</strong>اسې ډلو قومان<strong>د</strong>انان <strong>د</strong> پوليسو سره نږ<strong>د</strong>ې اړيکې200150100500106611621018222سپتمبر اگست جولایپه جګړه کې ټپيان شويپه جګړه کې وژل شوي66 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ا منیتلري او يا <strong>د</strong> سيمييزو حکومتونو غړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا په هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> مسلې <strong>ته</strong> الر ورکوي؛ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> انځور 3.33نشه يي توکيو <strong>د</strong> کاروبار په له منځه وړلو کې يو مهم خنډ ګڼل کېږي.‏ <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت له مخې <strong>د</strong> غير قانوني وسلهوالو ډلو خطره به تر هغې موجو<strong>د</strong>ه وي تر څو چې حکومت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې توان ونلري چې په هېوا<strong>د</strong> کې مناسب امنيت134برابر کړي.‏<strong>د</strong> بې وسلې شويو غير قانوني وسله والو ډلو شمېرحالتپه افغانستان کې <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو <strong>د</strong> بې وسلې کولو <strong>د</strong> هڅې مشري <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نويو پېلونو پروګرام)ANBP( کوي.‏ ANBP <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو <strong>د</strong> منحل کولو ‏)ډاياګ(‏ <strong>د</strong> پروګرام مالتړ135کوي،‏ کوم چې <strong>د</strong> بې وسلې کولو،‏ بې حرک<strong>ته</strong> کولو،‏ او بيا ځايولو هڅو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکوي.‏01–1011–2021–5051–102<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې له مخې،‏ ANBP او ډاياګ <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو <strong>د</strong> بې وسلې کولو لپاره ١١٩ولسوالۍ په نښه کړې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> جوالى ١ څخه تر سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، پورې،‏ <strong>د</strong>ې پروګرامونو <strong>د</strong>اسې ٤٤ ډلې بېوسلې کړې <strong>د</strong>ي.‏ 136 په ټوله کې،‏ <strong>د</strong>وى په نښه شويو ولسواليو کې <strong>د</strong> ٩٨٧ ډلو څخه ٦٨٥ ډلې بې وسلې کړې <strong>د</strong>ي.‏اکثريت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بې وسلې کولو <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> په نيمه شمالي برخه کې ترسره شوې،‏ لکه په انځور ٣.٣٣ کې چې ښو<strong>د</strong>لشوي <strong>د</strong>ي.‏ 137 يو ځل چې بې وسلې شي،‏ نو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ډلو <strong>د</strong> پخوانيو غړيو نګراني <strong>د</strong> ډاياګ <strong>د</strong> سيمييزو <strong>د</strong>فترونو لخواکېږي څو <strong>د</strong>وى بيا غير قانوني وسله والې ډلې جوړې نکړي.‏ 138 <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> ١١٩ په نښه شويو ولسواليو څخه ٨٤<strong>د</strong> ANBP او ډاياګ لخوا تابع اعالن شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرامونو له پېل راهيسې،‏ اى اين بي پي او ډاياګ <strong>د</strong> غير139قانوني وسله والو ډلو څخه ٤٥،٥٧٦ ميله وسلې راغونډې کړې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( عملیات<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې له مخې،‏ افغان ملي ار<strong>د</strong>و او افغان ملي پوليس <strong>د</strong> ډاياګ په هڅو کې ګډون کوي خو <strong>د</strong> غير140قانوني ډلو <strong>د</strong> بې وسلې کولو <strong>د</strong> بل کوم پروګرام مشري نه کوي.‏ننگونېډاياګ خپلو هڅو <strong>ته</strong> په ا<strong>د</strong>امه ورکولو کې <strong>د</strong> ګڼ شمېر ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> UNDP له مخې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې فعاليتونهمح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي ځکه چې په ډېرو ولسواليو کې بې ثبا<strong>ته</strong> امنيتي وضعه <strong>د</strong> بې وسلې کولو <strong>د</strong> هڅو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې السرسىمشکل کوي.‏ <strong>د</strong> غير قانوني ډلو په اړه <strong>د</strong> ډاياګ مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> معلومات او <strong>د</strong> وسلو پرېمانه قاچاق چې په هېوا<strong>د</strong> کې ترسرهکوي <strong>د</strong>ا ګرانوي چې <strong>د</strong>قيق ريکارډونه وساتل شي.‏ <strong>د</strong> واليت او ولسوالۍ په سطحه ضعيفې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ،‏ ډاياګ سره <strong>د</strong>141ب<strong>د</strong>لې<strong>د</strong>ونکې سياسي ژمنتيا سره په ګډه،‏ <strong>د</strong> پروګرام لپاره <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ې مشکله کړې چې کشش ترالسه کړي.‏<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و ليرې کول<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ليرې کولو لپاره <strong>د</strong> اى اين ډي ايس اساسي ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> پاى څخه وړان<strong>د</strong>ېهغه ځمکه ٧٠% کمه کړي چې په ماينونو او ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong>و لړل شوې <strong>د</strong>ه.‏ 142 <strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> هغو سازمانونوپرمختګ تشريح کوي چې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> پاکولو په هڅه کې بوخت <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو<strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ 10\2\2009.<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نويو پېلونو پروګرام:‏ <strong>د</strong> ملګروملتونو <strong>د</strong> پرمختيايي پروګرام )UNDP( <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ېپه اپرېل ٢٠٠٣ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوى چې<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نظاميځواکونو په منحل کولو،‏ بې حرکت حکولو،‏ او بياځايولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي.‏سرچینه:‏ UNDP ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نويو پېلونو پروګرام www.undp.( ANBP)،"org.af/WhoWeAre/UNDPAfghanistan/Projects/psl/prj.anbp.،htm وکتل شو په ١٠\٩\٢٠٠٩.<strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو بې وسلې کول:‏ يوپروګرام چې <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت يې <strong>د</strong> تطبيقلپاره ظرفيت پې<strong>د</strong>ا کوي.‏ <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارتڅخه تمه کېږي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې کولو بشپړې استع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>به تر مارچ ٢٠١٠ پورې ولري.‏ په اپرېل ٢٠٠٩کې،‏ واليانو په خپلو منطقو کې <strong>د</strong> غير قانونيوسله والو ډلو نقشې جوړې کړې،‏ او ډاياګ <strong>ته</strong>يې توان ورکړ چې <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> ځايونو په اړهمعلومات ترالسه کړي.‏سرچینه:‏ UNDP افغانستان،‏ ‏"<strong>د</strong> ډایاګ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویمي <strong>د</strong>ري میاشتني <strong>د</strong> پروژي <strong>د</strong> پرمختګ<strong>راپور</strong> - "،۲۰۰۹ مخونه.‏ .9 ,6 ,367<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ا منیت<strong>د</strong> ملګرو ملتونو له مخې،‏ افغانستان په نړۍ کې يو له هغو سيمو څخه <strong>د</strong>ى چې ډېر زيات ماينونه پکې کرلشوي <strong>د</strong>ي.‏ 143 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ليرې کولو په کار کې ستر ټولنيز کار بوخت پاتې شوى <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong>ولت او سيمييزې او نړيوالې موسسې <strong>د</strong> جګړې <strong>د</strong> پاتې شونو چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong>و )ERW( <strong>د</strong> تصفيه کولو ه<strong>د</strong>ف <strong>ته</strong>ا<strong>د</strong>امه ورکوي،‏ <strong>د</strong> اي ار ډبليو پېښو څخه <strong>د</strong> پاتې کې<strong>د</strong>ونکيو پاملرنه کوي،‏ او رابرسېره شوي مهمات له منځه وړي يا144يې خون<strong>د</strong>ي کوي چې په راتلونکي کې <strong>د</strong> ياغيانو لخوا <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> استعمال مخه ونيسي.‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي له مخې،‏ په ټولنيز بنيا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ماينونو ليرې کول <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> په ډېرو نا امنه سيمو کې يوهاغېزمنه طريقه <strong>د</strong>ه،‏ په ځانګړې توګه په جنوب او ختيځ کې،‏ ځکه چې <strong>د</strong>غل<strong>ته</strong> نړيوال سازمانونه راوستل ګران کار<strong>د</strong>ى.‏ . په <strong>د</strong>ې هڅه کې سيمييزو خلکو <strong>ته</strong> په کليو کې <strong>د</strong> خطرناکو ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ليرې کولو لپاره معاشونه ورکول145کېږي.‏په سپتمبر ٢٠٠٩، ١٦، <strong>د</strong> کونړ <strong>د</strong> سرکاڼيولسوالۍ يو اوسې<strong>د</strong>ونکي <strong>د</strong> ماڼوګي <strong>د</strong> ولسوالۍمرکز <strong>ته</strong> نهه ماينونه وسپارل.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<strong>د</strong> خطري ه<strong>د</strong>ف ځواک عسکر <strong>د</strong> ولسوالۍ مرکز<strong>ته</strong> ورغلل چې <strong>د</strong>غه ماينونه ليرې او شنډ کړي.‏هغه اوسې<strong>د</strong>ونکي چې ماينونه يې سپارلي وو <strong>ته</strong><strong>د</strong> کوچنيو جايزو <strong>د</strong> پروګرامونو له الرې جايزهورکړاى شوه،‏ <strong>د</strong>ا پروګرام هغو افغانانو <strong>ته</strong>معاوضې ورکوي چې وسلې او چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکي موا<strong>د</strong>سپاري او يا <strong>د</strong> ياغيانو <strong>د</strong> فعاليت په اړه معلومات اواشارې ورکوي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"ملکيان،‏ عسکر په افغانستان کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون لپاره ګډ کارکوي،"‏ ٩\٢٨\٢٠٠٩.حالت<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې له مخې،‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>ام پروګرام )MAPA( هغه اساسي سازمان <strong>د</strong>ىچې <strong>د</strong> ځمکني ماينونو او نورو ERW <strong>د</strong> ليرې کولو مسووليت په غاړه لري.‏ MAPA <strong>د</strong> افغانستان او نړيوالېټولنې <strong>د</strong> ٢٠ څخه زياتو بشري ګډونوالو لخوا جوړ شوى <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو-په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong>اق<strong>د</strong>ام <strong>د</strong> همکارۍ مرکز او <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> پاکولو لپاره <strong>د</strong> افغانستان رياست <strong>د</strong> MAPA سره په ستراتيژۍ،‏ پالن جوړولو146او فعاليت کې <strong>د</strong> همکارۍ لپاره کار کوي.‏<strong>د</strong> ‏"اى اين ډي ايس <strong>د</strong> لومړني کلني <strong>راپور</strong>"‏ له مخې،‏ <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف سيمې ٢٥% تصفيه کړاى شوې <strong>د</strong>ه.‏ 147 <strong>د</strong> بهرنيوچارو <strong>د</strong> محکمې له مخې،‏ MAPA په ١٩٨٨ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام له جوړې<strong>د</strong>و راهيسې تر سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، پورې،‏په ټول افغانستان کې شاوخوا ١.٧٠ مليار<strong>د</strong>ه مربع ميله خطرناکه سيمه تصفيه کړې <strong>د</strong>ه.‏ په ټوله کې،‏ MAPA په148ټولو واليتونو کې ١٢.٣٩ مليونه ځمکني ماينونه او نورERW ليرې کړي <strong>د</strong>ي.‏ميټرک ټن:‏ <strong>د</strong> ١.١ ټنو برابر،‏ يا ٢،٢٠٥ پاونډه.‏<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه <strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و په ليرې کولو کې <strong>د</strong> خپل <strong>د</strong>و<strong>د</strong>يز وسلو <strong>د</strong> له منځه وړلو )CWD( <strong>د</strong>پروګرام له الرې کار کوي،‏ کوم چې نېغ په نېغه پنځو افغان موسسو،‏ <strong>د</strong>رېو نړيوالو موسسو،‏ او يو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<strong>د</strong> حکومت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>ته</strong> بو<strong>د</strong>يجې ورکوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام له الرې <strong>د</strong>ا ډلېERW تصفيه کوي او پرېښو<strong>د</strong>ل شوييا له بل پلوه هغه په خطره کې مهمات او چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکي موا<strong>د</strong> له منځه وړي يا خون<strong>د</strong>ي کوي چې <strong>د</strong> ياغيانو لخوا <strong>د</strong>سرک <strong>د</strong> غاړې ماينونو يا IED جوړولو کې کارول کې<strong>د</strong>اى شي.‏ <strong>د</strong> هغې منطقې څخه چې MAPA يې <strong>د</strong> پاکولو<strong>راپور</strong> ورکړى،‏ يوه برخه يې <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجه شويو سازمانونو لخوا تصفيه شوې.‏ <strong>د</strong> ١٩٩٣څخه تر سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، پورې،‏ <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې بو<strong>د</strong>يجه شويو سازمانونو <strong>د</strong> ١٦٠.٥٠ مليونه مربعميټره څخه زيا<strong>ته</strong> ځمکه پاکه کړې او شاوخوا ٣.٠٦ مليونه ځمکني ماينونه او نورERW يې له منځه وړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong>ې سازمانونو هم<strong>د</strong>اراز له ١١،٥٨٥ ميټرک ټنه څخه زيات ساتل شوي،‏ پرېښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ په خطره کې،‏ يا بې کاره149چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکي موا<strong>د</strong> او مهمات له منځه وړي او يا ليرې کړي <strong>د</strong>ي.‏68 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ا منیت<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( عملیاتCSTC-A او امريکايي ځواکونه – افغانستان )USFOR-A( <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او پوليسو <strong>د</strong> هغو ځواکونو <strong>د</strong> روزنېاو نګرانۍ مسووليت پر غاړه لري چې <strong>د</strong> ماينونو او ERW په ليرې کولو کې بوخت <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> روزنې او نګرانۍفعاليتونه <strong>د</strong> اى اين ايس ايف <strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> شنډولو )EOD( <strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> اله )C-IED( <strong>د</strong>پروګرام او <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انجينير <strong>د</strong> پوهنځي لخوا ترسره کېږي.‏ 150 لکه چې ل<strong>د</strong>ې مخکې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنېپه برخه کې تشريح شوې،‏ <strong>د</strong> EOD C-IED پروګرام <strong>د</strong> جوالى ١ او سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، ترمنځ ١١٦ تنه <strong>د</strong>ANSF پرسونل روزلى <strong>د</strong>ى.‏ په <strong>د</strong>ې پروګرام کې <strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکې الې <strong>د</strong> ماتې په نامه يو <strong>د</strong> اتو اوونیو کورس شامل<strong>د</strong>ى.‏ ANSF <strong>د</strong> ١٢ اونيو په يو کورس کې <strong>د</strong> EOD <strong>د</strong> تخنيک کارانو په توګه روزل کېږي چې څرنګه <strong>د</strong> ماينونواو ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ليرې کولو عمليات ترسره کړي.‏ يو <strong>د</strong> پنځو ورځو کورس <strong>د</strong> ANSF غړي <strong>د</strong> C-IED <strong>د</strong>151بې<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>ونکو جوړولو لپاره روزي.‏<strong>د</strong> کونړ پروژه يوه پر ټولنه بنسټ لرونکى اق<strong>د</strong>ام<strong>د</strong>ى چې هغه ځمکني ماينونه او ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لي بمونهليرې کړي چې په واليت کې سيمييزو خلکو <strong>ته</strong>خطره وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ <strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>ام او<strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> اصالح <strong>د</strong> سازمان لخوا سمبالېږي چېمرکز يې په کابل کې <strong>د</strong>ى.‏سرچینه:‏ ‏"<strong>د</strong> ټولنې پر بنسټ <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ليرې کولو <strong>د</strong> تړونونو پرمختيا او په افغانستانکې <strong>د</strong> تروريزم پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه،"‏ ٦\٢٣\٢٠٠٩.ننگونې<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې له مخې،‏ <strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و سره په مياشت کې ٦٠ تلفات تړلي <strong>د</strong>ي.‏ ماشومان يې ترټولو زيات قربانيان <strong>د</strong>ي.‏ 152 <strong>د</strong> ANDS" <strong>د</strong> لومړني کلني <strong>راپور</strong>"‏ له مخې،‏ <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف سيمې ٧٥% برخه <strong>د</strong> پاکې<strong>د</strong>و لپارهپاتې پر<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه.‏ 153 <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې له مخې،‏ <strong>د</strong> سپتمبر ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم،‏ ٦٩٠ مليونه مربع ميټره ځمکه154اوس هم خطرناکه ګڼل کېږي.‏ <strong>د</strong>ا سيمې ٢،٠٩٠ ټولې په منفي ډول اغېزمنې کوي.‏ملګري ملتونه <strong>د</strong> تحفظ په خاطر افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و په اړه ز<strong>د</strong>ه کړې ورکوي.‏ <strong>د</strong>ې په تېرو ١٢ مياشتو155کې تر ٧٥٠،٠٠٠ زياتو خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> خطر په اړه ز<strong>د</strong>ه کړې برابرې کړې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و-ض<strong>د</strong> هڅې<strong>د</strong>ا برخه هغه ننګونې تشريح کوي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کاروبار په هېوا<strong>د</strong> کې پې<strong>د</strong>ا کړې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> هغو هڅو خاکهوړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ليرې کولو او <strong>د</strong> فصل <strong>د</strong> سرچينې په له منځه وړلو سره په راتلونکي کې <strong>د</strong><strong>د</strong>ې کاروبار <strong>د</strong> ال پرمختيا <strong>د</strong> له منځه وړلو لپاره شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز هغه پرمختګ ښيي چې په <strong>د</strong>ې هڅو کېشوى <strong>د</strong>ى.‏حالت156<strong>د</strong> اى اين ډي ايس ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> اړولو لپاره تر ٢٠١٣ پورې <strong>د</strong> ٢٠٠٧ <strong>د</strong> کچې څخه ٥٠% کموالى <strong>د</strong>ى.‏بنسټ پر هغو شمارو چې <strong>د</strong> نشو او جرمونو په اړه <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر )UNODC( لخوا ورکړل شوي،‏ <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ٩٦،٥٠٠ هيکتاره سره مساوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> جنوري څخه تر جوالى ٢٠٠٩ پورې،‏ شاوخوا ٥٤٠٠٠ هکتاره کوکناراړول شوي،‏ چې <strong>د</strong> ٢٠٠٧ <strong>د</strong> کچې څخه يې تر <strong>د</strong>ې نېټې <strong>د</strong> کوکنارو ټوله کچه ٣٦% کمه کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong>اړولو لپاره <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت ملي ځواک،‏ <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> اړولو ځواک،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> شويو اړول شويو کوکنارو څخه نيماړولي <strong>د</strong>ي.‏ نور نيم <strong>د</strong> والي په مشرۍ <strong>د</strong> اړولو په په پروګرام کې اړول شوي <strong>د</strong>ي.‏ 157 <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> اړولو ځواک <strong>ته</strong>کارکوونکي او الرښو<strong>د</strong>نې <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت ورکوي.‏ <strong>د</strong> والي په مشرۍ <strong>د</strong> اړولو <strong>د</strong> پروګرام مالتړ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهموا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ض<strong>د</strong> مشاورتي ټيم لخوا کېږي چې په هغو مهمو واليتونو کې کوکنار واړوي چېر<strong>ته</strong> چې تر ټولو زيات158کرل کېږي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي ‏(اى اين ډي ايس)‏پرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيتسيمييزه همکاريمخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>جنسي برابريظرفيت<strong>د</strong> چاپېريال69<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ا منیت<strong>د</strong> جنوري او جوالى ترمنځ شاوخوا ٨٠% <strong>د</strong> کوکنارو اړولو په جنوبي او لوي<strong>د</strong>يځو سيمو کې صورت نيولى،‏چېر<strong>ته</strong> چې په ٢٠٠٩ کې ٩٩% کوکنار کرل شوي وو.‏ 159 په <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې،‏ تر ټولو زيا<strong>ته</strong> منطقه - ٤،١١٩ هيکتاره– په هلمن<strong>د</strong> واليت کې اړول شوې،‏ لکه چې په انځور 3.34 کې ښو<strong>د</strong>ل شوې.‏ 160 <strong>د</strong> ٢٠٠٨ څخه تر ٢٠٠٩ پورې161<strong>د</strong> کوکنارو کر ٢٢% کم شوى.‏ په <strong>د</strong>غه مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> بې کوکنارو واليتونو شمېر <strong>د</strong> ١٨ څخه ٢٠ <strong>ته</strong> لوړ شو.‏<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( عملیات<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې له مخې،‏ افغان ملي امنيتي ځواکونه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> خپلو هڅو په ترڅ کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهموا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> ځايونه او قاچاق وړونکي په نښه کوي.‏ 162 سږ<strong>کال</strong>،‏ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزېپيا<strong>د</strong>ه کنډک <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> اړولو هڅو <strong>ته</strong> تحفظ ورکړى <strong>د</strong>ى.‏ 163 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> پوليس164<strong>د</strong> ملي پوليسو هغه جزو <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> هڅو مسووليت په غاړه لري.‏<strong>د</strong> UNODC له مخې،‏ <strong>د</strong> جنوري څخه تر جوالى ٢٠٠٩ پورې،‏ <strong>د</strong> ANSF او ايساف ګډو ځواکونو په اووواليتونو ‏)ب<strong>د</strong>خشان،‏ فراه،‏ هلمن<strong>د</strong>،‏ هرات،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ ننګرهار،‏ او ارزګان(‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> عمليات ترسره کړي،‏چې غټ تمرکز يې په هلمن<strong>د</strong> او ننګرهار و.‏ په <strong>د</strong>ې عملياتو کې،‏ <strong>د</strong>ې ځواکونو ٤٥٩ ټنه <strong>د</strong> کوکنارو تخم او ٥٠ ټنهاپيم نيولي،‏ چې زيا<strong>ته</strong> برخه يې <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> څخه راغلې.‏ <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و تولي<strong>د</strong>وونکي موا<strong>د</strong> هم نيولي په ګډون <strong>د</strong>٥،٤٨٠ مايع ټنه acetic anhydride ‏)يو ډول کيميکل چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په تولي<strong>د</strong> کې کارول کېږي(،‏ او ٩٤ټنه نور <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و توکي او کيميکل.‏ <strong>د</strong>وى هم<strong>د</strong>اراز ٢٧ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و فابريکې له منځه وړي،‏ چې ١٠ يې165په هلمن<strong>د</strong>،‏ ٨ په ننګرهار،‏ ١ په فراه،‏ او ١ په کن<strong>د</strong>هار کې وه.‏ننگونې<strong>د</strong> UNODC له مخې،‏ مجرمین،‏ یاغیان،‏ او په ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ککړ چارواکي <strong>د</strong> کوکنارو او افیون په تجارت او کرنهکې ککړ <strong>د</strong>ي.‏ 166 <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> له جنوري تر جوالی پوري،‏ له مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزي اړون<strong>د</strong> ۳۴ امنیتي پیښيرامینځ <strong>ته</strong> شوي چې په هغوی کې حملې،‏ ورانول او <strong>د</strong> ماینونو چا<strong>د</strong>ول شامل <strong>د</strong>ي.‏ تر ټول ډیر شمیر په هلمن<strong>د</strong> کېانځور 3.340<strong>د</strong> کوکنارو اړول په ولايت،‏جنوري-جولاى 2009 ‏(په هيکتارونو)‏1–5051–100101–500500–4,119سرچينه:‏ ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افيونو سروى 2009:<strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو لنډيز،"‏ 9\2009، مخ 2.‏"<strong>د</strong> غير قانوني نشه يي او مخ<strong>د</strong>رهتوکيو قاچاق ال هم <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>خلکو او په مجموع کې <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> لپارهيوه خطره <strong>د</strong>ه."‏‏—ځانګړى عمومي پلټونکى ارنلډ فيلډزسرچینه:‏ سيګار،‏ ‏"<strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ى چې باوري کړي چې<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت مرکز هماغسې کارول شوى څنګه چې يې ارا<strong>د</strong>ه وه،"‏.٢٠٠٩\١\١٠<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سمن<strong>د</strong>رې ځواکونه په هلمن<strong>د</strong> کې په بازار <strong>د</strong> يوې چاپې څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> کوکنارو په تخم تېل اچوي.‏ ‏)<strong>د</strong> ایساف انځور(‏70 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ا منیتانځور 3.35پیښې شوي،‏ لکه چې په انځور ۳،۳۵ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ی،‏ چیرې چېUNODC <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي پیښو په167نتیجه کې ۵۲ کسه ژوبل او ۲۱ ووژل شول.‏<strong>د</strong> امنیت نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویه ځواک ‏)ايساف(‏ایساف،‏ چې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو لخوا <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ورکړل شوي او <strong>د</strong> <strong>د</strong> شمالي اتالنیتک <strong>د</strong> تړون ‏)ناټو(‏ تر قومان<strong>د</strong>ي الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ی،‏ پهافغانستان کې <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> برخه لرلو یوه کلی<strong>د</strong>ې برخه <strong>د</strong>ه.‏ 168 <strong>د</strong>ا په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ۶۷،۷۰۰ امنیتي ځواکونوقومان<strong>د</strong>ه په غاړه لري.‏ 169 <strong>د</strong> ناټو له مخې،‏ <strong>د</strong> ایساف په پوځي ځواکونو کې ۴۲ هیوا<strong>د</strong>ونه برخه لري.‏ <strong>د</strong> امریکا متح<strong>د</strong>هایاالت <strong>د</strong> <strong>۳۰</strong> سپټمبر ۲۰۰۹ پوري <strong>د</strong> ۳۱،۸۸۵ سرتیرو په <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو سره تر ټولو لوي برخه لرونکی هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی.‏170ورپسي ستر برخه اخیستونکي هیوا<strong>د</strong>ونه بریتانیا،‏ آلمان،‏ فرانسه،‏ کاناډا،‏ ایتالیا،‏ او هالن<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي.‏په هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> نړیوالو هڅو پرمخ بیولو کې،‏ <strong>د</strong> ناټو اصلي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغوني په فعالیتونوکې مرس<strong>ته</strong> وکړي او <strong>د</strong> اغیزمني <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري لپاره په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت صالحیتاو نفوذ پراخ کړي.‏ ناټو <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ایساف له الرې پرمخ بیایي.‏ 171 ایساف له <strong>د</strong>اسي ابتکارونو سره مرس<strong>ته</strong> کوي چېپه هغوی کې <strong>د</strong> غیرقانوني وسلوالو ډلو بي وسلې کول او له مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په خالف <strong>د</strong> مبارزي هڅي شاملې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر خالف مبارزه کې <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> استخباراتو شریکولو او <strong>د</strong> عامهمعلوماتو <strong>د</strong> کمپاین چلولو له الري مالتړ کوي.‏ <strong>د</strong>وی هم<strong>د</strong>ا رنګه له ANSF سره په عملیاتو کې مالتړ کوي،‏ چې <strong>د</strong>172ایساف ټول عملیاتو ۹۰ په سلو کې برخه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و سره په ګډه عملي کیږي.‏ننگونې<strong>د</strong> OSD له مخې،‏ سیمه ییزي قومان<strong>د</strong>ي-جنوب کې <strong>د</strong> مخ پر زیاتی<strong>د</strong>ونکي تاوتریخوالي کچه ‏)آر سي-جنوب؛ وګورئانځور 3.36( <strong>د</strong> امریکا سمن<strong>د</strong>ري ځواکونه <strong>د</strong>ي <strong>ته</strong> اړ کړل چې خپل ځواکونه ولیږي او په هغه سیمه کې چې پهعنعنوي توګه <strong>د</strong> طالبانو سیمه ګڼل کیږي،‏ <strong>د</strong> ‏"پاکولو او ساتلو"‏ عملیات ترسره کړي.‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۹ په جوالی کې په هلمن<strong>د</strong>کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري ځواکونو ۴،۰۰۰ ځواکونو <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( سره په ګډه <strong>د</strong>خنجر عملیات ‏)"<strong>د</strong> توري ګوذار"(‏ ترسره کړل.‏ <strong>د</strong> OSD له مخې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې عملیاتو موخه <strong>د</strong>ا وه چې سیمه له یاغیانوپاکه کړي او خلک له هغوی څخه خون<strong>د</strong>ي کړي،‏ او له جګړو او <strong>ته</strong><strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونو یي وساتي.‏ <strong>د</strong> پاکولو له عملیاتو وروس<strong>ته</strong>،‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه په سیمه کې پا<strong>ته</strong> شول تر څو <strong>د</strong> عملیاتو <strong>د</strong> پاتې کی<strong>د</strong>لو مرحله ترسره کړي،‏ چې په هغې کېامنیت ساتل او وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> امنیت مسؤلیتونه ANSF <strong>ته</strong> سپارل شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> بیارغوني او پرمختګ فعالیتونو <strong>ته</strong>173فرصت په الس ورکوي.‏ <strong>د</strong> OSD له مخې،‏ افغان ملي پولیس <strong>د</strong> امنیت ساتلو لپاره په ځانګړي توګه اړین <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> اړولو په جريان کې امنيتي پيښې،‏جنوري-جولای 200901–56–1011–16معلومات نش<strong>ته</strong>يا<strong>د</strong>ونې:‏ په <strong>راپور</strong> ورکړل شويو پيښو کې بري<strong>د</strong>ونه،‏ تخريبول،‏ او <strong>د</strong> ماين چا<strong>د</strong>وي<strong>د</strong>لشامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> هر ولايت لپاره <strong>د</strong> معلوماتو <strong>راپور</strong> نه <strong>د</strong>ی ورکړ شوی.‏سرچينه:‏ ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افيونو سروى 2009:<strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو لنډيز،"‏ 9\2009، مخ 22.انځور 3.36<strong>د</strong> ايساف سيمييزي قومان<strong>د</strong>ېسيمييزه قومان<strong>د</strong>ه-مرکزسيمييزه قومان<strong>د</strong>ه-ختيځسيمييزه قومان<strong>د</strong>ه-جنوبسيمييزه قومان<strong>د</strong>ه-لوي<strong>د</strong>يځسيمييزه قومان<strong>د</strong>ه-شمالسرچينه:‏ ناټو،‏ ‏"<strong>د</strong> امنيت نړيوال مرستن<strong>د</strong>وی ځواک او افغان ملي ار<strong>د</strong>و پياړوتيااو نيمګړتيا www.nato.int/isaf/docu/epub/pdf/placemat.pdf"وکتل شول 9\30\2009.71<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري72 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ <strong>د</strong> قانون حکومت،‏ او بشري حقوقپرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيت<strong>د</strong>ا برخه په افغانستان کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ <strong>د</strong> قانون حکومت،‏ او بشري حقوقو په اړه وروستۍ پراختیاوي څیړي.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست په شلمه نیټه،‏ افغانستان <strong>د</strong> لومړی څل لپاره <strong>د</strong> افغانانو لخوا په الره اچول شویو <strong>د</strong>ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټولټاکني ترسره کړي.‏ <strong>د</strong> رایو ورکوونکو <strong>د</strong> ټیټ شمیر په اړه <strong>د</strong> نړیوالو ان<strong>د</strong>یښنو سرهسره،‏ لومړنۍ پایلې ښيي چې نیژ<strong>د</strong>ي په سلو کې ۳۸ افغانانو رایه ورکوونکو <strong>د</strong> ټاکنو په پروسه کې برخه واخیس<strong>ته</strong>.‏174<strong>د</strong> ټاکنیزو <strong>د</strong>رغلیو په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>عاوو پلټنو <strong>د</strong> ولسمشریزو ټاکنو <strong>د</strong> پایلو اعالنول وځنډول.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون )IEC( چې <strong>د</strong> مشروع،‏ آزا<strong>د</strong>،‏ او بی پري ټاکنو مسولیت په غاړه لري،‏او <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون ،)ECC( چې <strong>د</strong> ټاکنیزو بی نظمیو په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>عاوو <strong>د</strong> پلټنو مسؤولیت په غاړهلري،‏ <strong>د</strong> پلټني او بیا شمیرلو یوه <strong>د</strong>اسي پروسه جوړه کړه چې <strong>د</strong> قانوني رایوو <strong>د</strong> سمي شمیرني <strong>د</strong> یقیني کولو په موخهډیزاین شوي وه.‏ 175 <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> په شمله نیټه،‏ IEC <strong>د</strong> ټاکنو پایلې اعالن کړي،‏ چې <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وومخکښو کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو تر منځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویم پړاو ټاکنو غوښتنه کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وهم پړاو ټاکني به <strong>د</strong> مهال ویش سره سم <strong>د</strong> نومبر په176۷ مه نیټه ترسره شي.‏سيمييزه همکاريمخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>جنسي برابريظرفيت<strong>د</strong> چاپېريالټاکني<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیایي ستراتیژي ،)ANDS( <strong>د</strong> افغانستان تړون <strong>د</strong> قواع<strong>د</strong>و په منلو سره،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنوپه اړه <strong>د</strong>وه مشخص سیسټمونه راپیژني.‏ 177 ج<strong>د</strong>ول 3.2 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو موخو په اړه وروستي معلومات،‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong>سپټمبر تر ‎<strong>۳۰</strong>‎مي نیټي سره سم،‏ وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ له <strong>د</strong>ي امله چې <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون ټاکني وځنډولي تر څو پهټاکنو کې <strong>د</strong> ډیرو شمیر رایه اچونکو برخه اخیستلو <strong>ته</strong> الره هواره کړي،‏ <strong>د</strong> ولسمشري او والیتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو178حقیقي نیټه له هغې نیټې څخه وروس<strong>ته</strong> وه کومه چې په نظر کې نیول شوي وه.‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو )UN( <strong>د</strong> سرمنشي له وینا سره سم،‏ <strong>د</strong>ي ټاکنو په افغانستان بان<strong>د</strong>ې مثبتي او منفني اغیزي <strong>د</strong>واړه179<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لي.‏ له مثبتو اغیزو څخه یي ځیني په الن<strong>د</strong>ې ډ،ل <strong>د</strong>ي:‏• په ټاکنو کې <strong>د</strong> عامه خلکو برخه اخیس<strong>ته</strong> له لومړنیو توقعاتو څخه ډیره لوړه وه.‏<strong>د</strong> ټاکنو لپاره ستراتیژیک لومړیتوبونه<strong>د</strong> افغانستان تړون موخې<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون به لوړ سپیڅلتوب،‏ وړتیا اومنابع په اختیار کې ولري چې وکوالی شي ټاکني په مالي لحاظشوني توګه <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت په همکارۍ ترهغه بری<strong>د</strong>ه ترسره کړي چې راتلونکي ټاکنو مصارف له خپلومنابعو پوره کړي.‏<strong>د</strong> رایي ورکوونکو یو <strong>د</strong>ایمي او ملکي راجسټر به له یوې مليپیژن<strong>د</strong>پاڼي سره تاسیس کړی شيحالت<strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو مارچ ۲۰۰۹ټاکني <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست په ‎۲۰‎مهنیټه ترسره شوينوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong><strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>لو لپاره ټاکل شوينیټهمارچ 2010ج<strong>د</strong>ول 3.2سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ <strong>د</strong> افغانستان تړون،‏ ۱\۳۱ - ۲\۱\۲۰۰، مخ ۷.73<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري• له لوژیستیکي او امنیتي ننګونو سره سره،‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> رایې اچولو مرکزونهپه کامیابي سره پرانیستل،‏ چمتو کړل او په زرګونو کارکوونکي یي مقرر کړل.‏180<strong>د</strong> ټاکنو په منفي اغیزو کې <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې شامل <strong>د</strong>ي:‏• <strong>د</strong> ‏»ویروني کمپاین«‏ چې <strong>د</strong> طالبانو لخوا په الره اچول شوی وه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي سبب شو چې په تاکنو کې،‏ په ځانګړيتوګه په جنوبي والیاتو کې،‏ لږ شمیر خلک برخه واخلي.‏• <strong>د</strong>رایې ورکولو په جریان کې ‏»بي نظمي«‏ ‏)احتمالي <strong>د</strong>رغلۍ(‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> سیاسي ناکرارۍ سببشوي.‏اوسنۍ ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزی.‏ ‏)<strong>د</strong> AP انځور(‏ډاکټر عب<strong>د</strong>اهلل عب<strong>د</strong>اهلل.‏ ‏)<strong>د</strong> AP انځور(‏<strong>د</strong> ولسمشرۍ ټاکني<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون په وینا،‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> رایه اچولو په پاڼه <strong>د</strong>رج شویو ۴۱ کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو څخه یوازي۳۲ هغو یي رایي ترالسه کړي.‏ 181 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو له ډلي نه،‏ یوازي ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي او ډاکټر عب<strong>د</strong>اهلل عب<strong>د</strong>اهلل<strong>د</strong> رایو <strong>د</strong> پام وړ سلیزه ترالسه کړي.‏ هر یوه <strong>د</strong> بري ا<strong>د</strong>عا وکړه.‏ 182 <strong>د</strong> ټاکنو لومړنۍ پایلې څرګن<strong>د</strong>وي چې ولسمشرکرزي له په سلو کې له ۵۰ څخه زیاتي رایي ترالسه کړي وي.‏<strong>د</strong> پایلو وروستی اعالن وځنډول شو تر څو <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>عاوو په اړه پلټنه وکړي.‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> په ‎۱۸‎مه نیټه،‏ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> اعالنپه اړه <strong>د</strong>ري بیلي پریکړي خپري کړي.‏ 183 له <strong>د</strong>غو پریکړو څخه یوي هغې یي <strong>د</strong> هر کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> له پاره په لومړنیو پایلوکې <strong>د</strong> ورکړ شویو رایو بان<strong>د</strong>ې اغیزه وکړه.‏ <strong>د</strong>ي پریکړي <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>ته</strong> الرښوونه وکړه چې په پلټنه184کې <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلیو معلوماتو په اساس <strong>د</strong> هر کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> مشخصي رایي بی اعتباره کړي.‏<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> پلټني په نتیجه کې الس <strong>ته</strong> راغلیو معلوماتو <strong>د</strong> ولسمشر کرزي ټولي ترالسهکړي رایي تر ۵۰ فیص<strong>د</strong>ه راټیټي کړي،‏ کومي چې <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> کامیابي لپاره <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون ور<strong>ته</strong> اړتیا<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>له وګورۍ انځور .3.37 185 <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> په ‎۲۰‎مه نیټه <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون اعالن وکړ چې<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون له ۶۲ ما<strong>د</strong>ي سره سم،‏ <strong>د</strong> ولسمشر کرزي او ډاکټر عب<strong>د</strong>اهلل تر مینځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وهم پړاو ټاکني <strong>د</strong>186نومبر ۷ مي نیټي لپاره په پام کې نیول شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> رایه ورکوونکو شمیر<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون په لومړۍ کې <strong>د</strong>ا آتکل کړي وه چې <strong>د</strong> نيژ<strong>د</strong>ي ۱۵.۳ میلیونه <strong>د</strong> راي ورکولو وړ افغانانوانځور 3.37<strong>د</strong> ټاکل شوي ولسمشر لپاره،‏ کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> معتبرواچول شویو رایو اکثریت-په سلو کې ۵۰ او یوهرایه یا ډیري،‏ ترالسه کړي.‏ که هیڅ یو کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>هم <strong>د</strong>ا ان<strong>د</strong>ازه ترالسه نه کړي،‏ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong>وهم پړاوبای<strong>د</strong> ترسره شي چې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> لومړي <strong>د</strong>ور نه <strong>د</strong> شپږواونیو په مو<strong>د</strong>ه کې عملي شي.‏ یوازي <strong>د</strong>وه تنه هغهکان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ان چې په لومړي <strong>د</strong>ور کې یي تر ټولو ډیرېرایې ترالسه کړي <strong>د</strong>ي کوالی شي په <strong>د</strong>وهم <strong>د</strong>ور کېسیالي وکړي.‏ په <strong>د</strong>وهم <strong>د</strong>ور کې هر کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> چې ترټولو ډیري رایي ترالسه کړي <strong>د</strong> ولسمشر په توګهاعالن کیږي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> معلوماتو پاڼه،‏ ‏"ولسمشریزي ټاکني،"‏ www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs4E.pdf وکتل شو.۲۰۰۹\۱۹\۱۰<strong>د</strong> ولسمشرۍ ټاکنې:‏ وروستۍ پايلې<strong>د</strong> 2 مخکښو او 30 نورو کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو لپارهنورو کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو <strong>ته</strong>ورکړ شوي رايېعب<strong>د</strong>االله عب<strong>د</strong>االله<strong>ته</strong> ورکړ شوي رايې30.6%يا<strong>د</strong>ونې:‏ فيص<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون له خوا په 21 اکټوبر،‏ 2009 اعلان شوي <strong>د</strong>ي.‏حام<strong>د</strong> کرزي<strong>ته</strong> ورکړ شوي رايې49.7%19.8%<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ګټلو لپاره <strong>د</strong> اړتيا وړ رايې:‏ 50٪ جمع 1 رايهسرچينه:‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون،‏ مطبوعاتي اعلاميه،‏ ‏"<strong>د</strong> 2009 <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> لومړنيو پايلو اعلان په اړه"‏ ‎2009\16\9‎؛ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون،‏‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ‎2009‎<strong>کال</strong> ټاکنې <strong>د</strong> ولسمشرۍ او ولايتي شوراګانو ټاکني"،‏ www.iec.org.af/results/leadingCandidate.html وکتل شو 10\22\2009.74 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريله جملي څخه ۳۸.۷ فیص<strong>د</strong>ه خلکو <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست په ‎۲۰‎مه نیټه رایي ورکړي.‏ 187 <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> انځور 3.39رایي ورکوونکو اکثریت نارینه ول وګورۍ انځور .3.38 188 <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> په ‎۲۱‎مه <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>راپور</strong>ورکړ چې <strong>د</strong> ولسمشرۍ په ټاکنو کې ۴،۵۹۷.۷۲۷ <strong>د</strong> اعتبار وړ رایي اچول شوي وي.‏ 189 <strong>د</strong>ا ثابتوي چې <strong>د</strong> کارول190شوی رایو له جملي څخه )۴.۷ ۲۲۵.۳۶۳ فیص<strong>د</strong>ه(‏ هغه يي باطله وي.‏<strong>د</strong> ولسمشرۍ په تاکنو کې <strong>د</strong>رغلۍله رایو څخه <strong>د</strong> بکسونو ډکولو او <strong>د</strong> رایي ورکولو اړون<strong>د</strong> نورو بی نظمیو په اړه شکایتونه <strong>د</strong> ټاکنو په ورځ پیلشول.‏ 191 <strong>د</strong> ټاکنو په اړه <strong>د</strong> شکایتونو مسولیت <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون )ECC( په غاړه <strong>د</strong>ی،‏ چې یو خپلواکهییت <strong>د</strong>ي او پینځه تنه غړي لري او <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>عاوو په اړه پلټني کوي.‏ ۳.۳۹ انځور <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواککمیسیون یوه لنډه کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> ټاکنو په مهال او <strong>د</strong> رایو <strong>د</strong> شمیرلو په مهالپه ټاکنو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو په اړه تر <strong>۳۰</strong>۰۰ زیات شکایتونه ترالسه کړل.‏ تقریبا ۲۹ فیص<strong>د</strong>ه )۸۹۳( <strong>د</strong> هغوی ‏»<strong>د</strong> الفلومړیتوب«‏ ‏)لوړ لومړیتوب(‏ په توګه طبقه بن<strong>د</strong>ل شول،‏ کوم چې که چیري ثاب<strong>ته</strong> شي چې رښتیا <strong>د</strong>ي،‏ په وروستیو192پایلو بان<strong>د</strong>ې به مهمي اغیزي ولري.‏193<strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو په ا<strong>د</strong>عاوو کې <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې شامل <strong>د</strong>ي:‏• <strong>د</strong> رایي اچولو <strong>د</strong> بکسونو ډکول• تر وخت مخکي <strong>د</strong> مرکزونو تړل• له صالحیت پر<strong>ته</strong> <strong>د</strong> مرکزونو پرانیستل• <strong>د</strong> نابالغو کسانو رایي اچول• څو ځله رایه ورکول• <strong>د</strong> بل کس په نیابت سره رایه ورکول• <strong>د</strong> رايي ورکولو <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> استازیو لخوا کمپاین کول• <strong>د</strong> رايي ورکولو له جریان څخه <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> استازیو منع کول<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي شکایتونو په ځواب کې،‏ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> رايي ورکولو په یو شمیر مرکزونو کې پلټني اوڅیړني ترسره کړي،‏ او <strong>د</strong>ا نتیجه یي واخیستله چې له ټګیو او <strong>د</strong>رغلیو ډکو فغالیتونو په اړه کافي شواه<strong>د</strong> ش<strong>ته</strong> <strong>د</strong>یچې <strong>د</strong> پایلو په اړه <strong>د</strong> پلټني او شمیرلو غوښتنه کوي.‏ 194 <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> په ۵ نیټه،‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون<strong>د</strong> برخه اخيستونکو او جنسيت په اساس قانونې رايې رايې ورکوونکيجوړښت (ECC) <strong>د</strong> ټاکنيزو شکايتونو کميسيون<strong>د</strong> ټاکنيزو شکايتونو کميسيون2 ملي غړي،‏ 3 نړيوال غړيAIHRC او <strong>د</strong> افغانستان سترې محکمې هر يو يي يو ملي غړی ټاکي.‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي ځانګړي استازی <strong>د</strong>ري نړيوال غړي ټاکي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> ټاکنيزو شکايتونو کميسيون،‏ ‏"کميشنران"‏ /www.ecc.org.af/en&index.php?option=com_content&view=article&id=46،Itemid=61 مراجعه <strong>د</strong>ر تاريخ 10/17/2009.<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون خپلواک صالحیتلري چې <strong>د</strong> ټاکنیزو جرمونو په اړه <strong>د</strong> شکایتونو پهاړه فیصله وکړي.‏ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو <strong>د</strong> کمیسیون <strong>د</strong>کار مو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> تصویب څخه <strong>۳۰</strong> ورځيوروس<strong>ته</strong> پای <strong>ته</strong> رسیږي.‏ خو له بله اړخه،‏ <strong>د</strong> ټاکنوخپلواک کمیسیون،‏ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسي م<strong>د</strong>یریت اوسمبالښت په غاړه لري.‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیونبای<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو <strong>د</strong> کمیسیون پریکړو <strong>ته</strong> غاړهکیږ<strong>د</strong>ي.‏انځور 3.38سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنو قانون،"‏ ۷ او ۵۲ ما<strong>د</strong>ې،‏.۲۰۰۴\۳۱\۵هغه چې برخه يي نه <strong>د</strong>ه اخيستي 61.3%برخه اخيستونکي 38.7%نارينه:‏ 58.4%ښځينه:‏ 38.8%برخه نه اخيستونکي معلومات نش<strong>ته</strong> ښځينه نارينهيا<strong>د</strong>ونه:‏ برخه اخيستونکو رايې ورکوونکو په ډله کې،‏ پاتې 2.8٪ <strong>د</strong> کوچيانو استازيتوب کوي.‏ <strong>د</strong> کوچيانو لپاره معلومات <strong>د</strong> جنسيت په اساس په لاس کې نش<strong>ته</strong>سرچينه:‏ UNDP/ELECT, ELECT اووه ورځنۍ،‏‎8\9‎ 9-\21\2009، مخ 10.75<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارياو <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون خپله پلټنه او <strong>د</strong> رايي ورکولو تر پوښتني الن<strong>د</strong>ې ۳۴۹۸ بکسونو <strong>د</strong> رایو <strong>د</strong>وباره195شمیرل پیل کړل.‏<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> پلټنو لپاره <strong>د</strong> کتني یو لست جوړ کړ چې <strong>د</strong> هر بکس <strong>د</strong> کتني کار آسانه کړي.‏ 196 <strong>د</strong>پلټني ټیم اړ وه چې <strong>د</strong> پارټۍ <strong>د</strong> اعتباري استازیو او <strong>د</strong> ټاکنیزو کتونکو په موجو<strong>د</strong>یت کې <strong>د</strong> رایو هر بکس <strong>د</strong> فزیکيبی تنظیمو <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق په موخه په خپلو سترګو معاینه کړي.‏ تر هري معایني وروس<strong>ته</strong>،‏ <strong>د</strong> بکسونو محتوي بیر<strong>ته</strong> پههغوی کې ځای په ځای کړی شوه،‏ بکسونه بنډ کړای شول،‏ او <strong>د</strong> سیریل نوي شمیره ور<strong>ته</strong> اختصاص ورکړی شوهاو ثبت کړی شوه.‏ 197 <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> پلټني پروسه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> په ۸ مه نیټه بشپړه کړه او198ترالسه شوي معلومات یي <strong>د</strong> <strong>اکتوبر</strong> په ‎۱۹‎مه نیټه اعالن کړل.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو په اړه نړیوالې کتني<strong>د</strong> نړیوالې ټولني استازي <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسي <strong>د</strong> شفافیت <strong>د</strong> کتونکو په توګه حاضر وو.‏ <strong>د</strong> کتونکو په ډله کې نړیوالسازمانونه لکه نړیواله ډیموکراسي،‏ ملي <strong>د</strong>یموکراتیک انستیتیوت،‏ <strong>د</strong> اروپایي ټولني <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> کتونکو مشن،‏ پهاروپا کې <strong>د</strong> امنیت او همکارۍ لپاره سازمان ،)OSCE( <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> مالتړ ټیم،‏ او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong> او منصفانه199ټاکنو موسسه )FEFA( شامل <strong>د</strong>ي.‏ارل ډبلیو ایکینبري،‏ <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوسفیر،‏ ښي خوا <strong>ته</strong>،‏ له ریچارډ سي هالبورک،‏ <strong>د</strong> افغانستان اوپاکستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځانګړی استازی،‏ په منځ کې،‏په کابل کې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون له <strong>د</strong>فتر څخه <strong>د</strong> خپلېکتني په جریان کې <strong>د</strong> رایې ورکوونکو لیست <strong>ته</strong> ګوري.‏ ‏)<strong>د</strong>AP انځور(‏<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> راغونډولو لپاره،‏ <strong>د</strong> شمیرني ملي مرکز په کابل کې تاسیس کړ.‏ <strong>د</strong>ټاکنو تر ورځ مخکي،‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي مرکز <strong>د</strong>وره وکړه او لی<strong>د</strong>ونکو <strong>ته</strong> یي لنډ معلومات ورکړل.‏UNDP/ELECT اټکل کوي چې <strong>د</strong> ټاکنو تر ورځ مخکي څو اوونیو کې،‏ هره ورځ نیژ<strong>د</strong>ي ۴۰ برخه لرونکو-اوهم<strong>د</strong>ا رنګه له ۵ تر ۱۰ کسه <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> کتونکي یا <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو استازي چې <strong>د</strong> رایو <strong>د</strong> شمیرلو <strong>د</strong> پروسي <strong>د</strong> کتلو اوڅارني لپاره به حاضر وی-‏ له <strong>د</strong>ي مرکز څخه لی<strong>د</strong>نه کوله.‏ 200 <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون لخوا <strong>د</strong> کتونکو په اړهورکړ شوي <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> کورنیو کتونکو ۲۱ ډلي،‏ <strong>د</strong> نړیوالو کتونکو <strong>۳۰</strong> ارګانونه،‏ <strong>د</strong> ملي رسنیو ۵۱ ارګانونه،‏۱۴۹ <strong>د</strong> رسنیو نړیوالي ا<strong>د</strong>اري،‏ او ۳۱ سیاسي ډلي شامل <strong>د</strong>ي.‏ 201 <strong>د</strong> OSCE <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> مالتړ ټیم استازي،‏ او <strong>د</strong>202ولسمشرۍ څلور مخکښ کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ان هم اکثر وختونه له مرکز څخه لی<strong>د</strong>نې کولي.‏په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت،‏ چې <strong>د</strong> یوه کتونکي په توګه یي <strong>د</strong> ټاکنو پروسه له نیژ<strong>د</strong>ي څخه څارله،‏ <strong>د</strong>اخبره <strong>د</strong>رک کړه چې ‏"ډیر شمیر <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو په خالف میکانیزمونه چې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون له لوري اوUNDP په مالتړ تر کار الن<strong>د</strong>ې نیول شوي وه،‏ له نړیوالو معیارونو سره سم غښتلي او قوي وه،"‏ خو <strong>د</strong>ا هم واضحشوه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي میکانیزمونو ډیر یي <strong>د</strong> ټاکنو په ورځ په ش<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ه توګه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> کړي شوي وه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یتونو څخه203ځیني یي په الن<strong>د</strong>ې توګه <strong>د</strong>ي:‏• کمزوری امنیت• <strong>د</strong> ښځینه کارکوونکو لږوالی• پراخه بی سوا<strong>د</strong>ي• <strong>د</strong> رایه ورکوونکو <strong>ته</strong><strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو محکمه )DoS( <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو <strong>د</strong> کمیسیون لخوا <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو <strong>د</strong> تحقیقاتوپه وړتیا بان<strong>د</strong>ې خپل اعتما<strong>د</strong> او باور څرګن<strong>د</strong> کړ او <strong>د</strong>ا چې هغوی به <strong>د</strong> رایو له وروستي شمیرني څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو پاتي204شوي لري کړي.‏<strong>د</strong> ښځو ګډون205<strong>د</strong> ولسمشرۍ لپاره <strong>د</strong> ۴۱ کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو له ډلې څخه،‏ یوازي <strong>د</strong>وه ښځې وي.‏ ډاکټر فنا فروزان او ښاغلې شهال عطا.‏یوې هم انتخابي مقام نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> او نه هم له کومې ډلې سره تړلې وي؛ <strong>د</strong>واړه خپلواکې کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انې وي.‏ ډاکټر فروزان،‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> هورانور<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> پخوانې وزیر عب<strong>د</strong>الرحمان کونډه،‏ <strong>د</strong> بلخ والیت څخه <strong>د</strong>ه او جراحه <strong>د</strong>ه.‏ 206 شهال عطا <strong>د</strong>76 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري207کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> مشرانو په جرګه کې څوکۍ لري.‏<strong>د</strong> UNDP/ELECT <strong>د</strong> څرګن<strong>د</strong>ونو مطابق،‏ ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو <strong>راپور</strong> وکړ چې هغوی په کافي ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> رسنیوپاملرنه له ځانه سره نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> مهمو کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو په توګه نه شمیرل کی<strong>د</strong>لي.‏ 208 <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> جنسیت څانګېاو <strong>د</strong> عامه خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پیغام رسولو ریاست ‏)<strong>د</strong> جنسیت څانګې(‏ هم <strong>راپور</strong> ورکړ چې ښځینه ژورنالیستاني <strong>د</strong> راييورکولو له مرکزونو څخه منع شوي وي،‏ په <strong>د</strong>اسي حال کې چې نارینه ژونالیستانو <strong>ته</strong> هم<strong>د</strong>ي مرکزونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ننوتلو209اجازه ورکړ شوي وه.‏که څه هم <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> جنسیت څانګې <strong>د</strong> ښځو لپاره <strong>د</strong> رایې ورکوونکو <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي سیمینارونهجوړ کړي وه،‏ <strong>د</strong> ښځینه رایي ورکوونکو ګډون کمزوری وه.‏ <strong>د</strong> جنسیت <strong>د</strong> څانګې <strong>د</strong> څرګن<strong>د</strong>ونو په اساس،‏ ډیر شمیرښځو رایې ورکوونکو له خپلو کورنیو او یا هغو خلکو څخه چې <strong>د</strong> رایې ورکولو په مرکزونو کې حاضر وو210الرښوونې ترالسه کړي چې څه ډول خپلې رایې واچوي.‏هیڅ ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ې هم تر ۱ فیص<strong>د</strong> ډیري اعتباريرایې ترالسه نه کړي-‏ ډاکټر فروزان فنا نیژ<strong>د</strong>ي۲۱۵۱۲ رایي ترالسه کړي )۰.۵ فیص<strong>د</strong>ه(،‏ او آغلېشهال عطا نیژ<strong>د</strong>ي ۱۰۶۸۷ رايي ترالسه کړي )۰.۲فیص<strong>د</strong>ه(‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> ټاکني،‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ اووالیتي شوراګانو ټاکني،"‏ www.iec.org.af/results/leadingCandidate.html وکتل شو ۱۰\۱۴\۲۰۰۹.<strong>د</strong> جوالی په میاشت کې،‏ <strong>د</strong> UNDP/ELECT مطابق،‏ <strong>د</strong> جنسیت څانګې او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیونکمیشنران <strong>د</strong> یوې جلسې کوربه ول چې <strong>د</strong>اسي ستراتیژې جوړه کړي چې ښځي <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>نې تالشي کوونکو په توګهاو یا <strong>د</strong> رایې ورکولو <strong>د</strong> کارکوونکو په نورو موقتي ځایو کې <strong>د</strong> ټاکنو لپاره کار وکړي.‏ په برخه اخیستونکو کې<strong>د</strong> ښځو چارو <strong>د</strong> وزارت،‏ <strong>د</strong> کلیو <strong>د</strong> پراختیا وزارت او <strong>د</strong> کورنیو چارو <strong>د</strong> وزرات استازي،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو لخوا <strong>د</strong>ښځو <strong>د</strong> پرمختګ پانګه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا ا<strong>د</strong>اره ،)USAID( <strong>د</strong> ښځو سیمییزي ډلې،‏ او نړیوالې211ا<strong>د</strong>اري شاملي وي.‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> جنسیت څانګې هغه ننګونې په ګو<strong>ته</strong> کړي چې بای<strong>د</strong> په هغوې بریالي شي تر څو په راتلونکو212ټاکنو کې <strong>د</strong> ښځینه ګډون کوونکو ونډه ښه کړای شي:‏• ښځي <strong>د</strong> سیاسي پروسي په اړه ال پراخ پوهاوي <strong>ته</strong> اړتیا لري.‏ ډیرو نالوستو ښځو <strong>د</strong> نارینه وو په نظریو او <strong>د</strong>رایې ورکولو په مرکزونو کې <strong>د</strong> نورو په مشوره باور کاوه.‏• <strong>د</strong> ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> امنیت لپاره <strong>د</strong> ال بشپړ پالن جوړولو اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي.‏ پالن جوړونه بای<strong>د</strong> تر مخکې ترسرهشي،‏ نوره ز<strong>د</strong>ه کړه بای<strong>د</strong> ورکړی شي،‏ او نور ساتونکي بای<strong>د</strong> وټاکل شي.‏• <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون او <strong>د</strong> رایې اچونې <strong>د</strong> ښځینه کارکوونکو غړیو لپاره <strong>د</strong> امنیت اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> وخت لهمخکې خطر سیستم <strong>د</strong> جوړولو اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي.‏• <strong>د</strong> رایې ورکوونکو <strong>د</strong> ثبت کولو کارتونه بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> ښځو انځورونه ولري،‏ تر څو <strong>د</strong> ټګي مخنیوی وشي.‏• <strong>د</strong> رایې ورکوونکو <strong>د</strong> تفصیالتو په اساس <strong>د</strong> معلوماتو ټولونه نور ښه کولو <strong>ته</strong> اړتیا لري،‏ او <strong>د</strong>ا کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>يخبرې <strong>ته</strong> اړ باسي چې <strong>د</strong>ا معلومات څنګه کی<strong>د</strong>ای شي په ال بشپړه توګه راغونډ کړی شي.‏• له مهمو وزارتونو سره چې ښځي مقرروي ‏)<strong>د</strong> ښځو چاري،‏ روغتیا،‏ او ښوونې او روزنې وزارتونه(‏ <strong>د</strong> تړون<strong>د</strong> یوه برخه بای<strong>د</strong> ولیکل شي چې <strong>د</strong> هغوی ښځینه کارکوونکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ا الره اسانه کړي چې <strong>د</strong> رایې ورکولو پهورځ <strong>د</strong> رایې ورکولو په مرکزونو کې کار وکړي.‏نه پاک کی<strong>د</strong>ونکي رنګ <strong>د</strong> یوې افغاني ښځې ګو<strong>ته</strong> رنګ کړي<strong>د</strong>ه،‏ وروس<strong>ته</strong> له هغه چې هغې خپله رایه <strong>د</strong> رایې اچونې پهمرکې کې واچوله.‏ ‏)<strong>د</strong> یوناما انځور،‏ جوا<strong>د</strong> جاللي(‏<strong>د</strong> ټاکنو امنیت<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون په ټاکنو کې <strong>د</strong> امنیت نشتوالي <strong>د</strong> یوي مهمې ان<strong>د</strong>یښنې په توګه پیژني.‏ 213 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې<strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> طالبانو لخوا چې <strong>د</strong> ټاکنو پروسه <strong>د</strong> افغان رایه ورکونکو <strong>د</strong> ویرولو او <strong>ته</strong><strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ولو له الري ګډوډهکړي،‏ <strong>د</strong> رایې ورکوونکو په شمیر بان<strong>د</strong>ې ډیره ناوړه اغیزه کړي وه.‏ 214 <strong>د</strong> امنیت ستونزمن چاپیریال ټاکنې له څواړخونو اغیزمنې کړي:‏• <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون یي اړ کړ چې <strong>د</strong> رایې ورکولو <strong>د</strong> ځایونو هغه شمیر چې کوالی شوای پرانیستل شي،‏215را کم کړي.‏216• رايه ورکوونکي یي په کورونو کې ایسار کړل.‏77<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري217• <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي وړتیا مخنیوی یي وکړ چې په ټاکنو کې و<strong>د</strong>ریږي او په آزا<strong>د</strong>انه توګه کمپاین وکړي.‏• <strong>د</strong> ټولنو او سوله اییزو غونډو خپلواکې یي مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه کړه،‏ هغه ننګونې یي څو ځله ستري کړل چې ښځې <strong>د</strong>218ټاکنو په پروسه کې <strong>د</strong> ګډون لپاره ورسره مخ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( او نړیوالو ځواکونو سره په نیژ<strong>د</strong>ي همکارۍسره <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ترسره کړه چې رایې ورکوونکي،‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون کارکوونکي،‏ کتوونکي،‏ او <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انواستازي په امنیت سره <strong>د</strong> رایې ورکولو مرکزونو <strong>ته</strong> السرسې لري.‏ 219 <strong>د</strong> افغانستان ملي پولیس ،)ANP( او په ځینوحاالتو کې،‏ <strong>د</strong> سیمې خلکو،‏ <strong>د</strong> رایې ورکوونکو لپاره اضافي امنیت برابر کړ.‏ 220 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له وینا سره سم،‏ له۱۶۰.۰۰۰ څخه ډیرو پولیسو او سرتیريو <strong>د</strong> رایې ورکولو <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> ساتنی،‏ او <strong>د</strong> سفري الرو <strong>د</strong> ګزمي له الري<strong>د</strong> افغان رایه ورکوونکو لپاره امنیت تامین کړ.‏ 221 <strong>د</strong> مشترک امنیت انتقالي قومان<strong>د</strong>ي - افغانستان )CSTC-A( ترټاکنو مخکې افغان ملي پولیسو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> څو اضافی اوونیو لپاره ز<strong>د</strong>ه کړه ورکړه.‏ 222 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له وینا سره سم،‏نړیوال امنیتي مرستن<strong>د</strong>وی ځواک ‏)ایساف(‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځونه-افغانستان )USFOR-A( <strong>د</strong>ا ټاکنې خپلې223اصلي مشن وګرځاوه او له خپل افغان ملګرو سره یي له نیژ<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ترسره کړه.‏نړیوالې ټولنې هم<strong>د</strong>ا رنګه هغه امنیتي ننګونې په ګو<strong>ته</strong> کړي چې ټاکنو <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت<strong>ته</strong> متوجه کړي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړ چې بریتانیا ۷۰۰ اضافي سرتیري ولیږل تر څوپه ټاکنو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي،‏ هنګري ۴۰ نور سرتیري ورکړل،‏ او یونان <strong>د</strong>وه اضافي ۲۰ کسیزه روغتیایي ټیمونه224زیات کړل.‏امنیتي پیښې<strong>د</strong> UNDP/ELECT په وینا،‏ <strong>د</strong> ټاکنو په ورځ تر ۱۰۰ ډیري خونړۍ پیښې واقع شوي.‏ 225 <strong>د</strong> افغان ملي پولیسواتلس غړي ووژل شول او ۲۷ نور ژوبل شول.‏ <strong>د</strong>یرش ملکي کسان ووژل شول او ۳۱ ژوبل شول.‏ 226 <strong>د</strong> پیښو ډیر227شمیر یي <strong>د</strong> راکټ او بمونو حملې وي او افغان رایه ورکوونکې یي نیغ په نیغه نه په نښه کول.‏انځور 3.40<strong>د</strong> ټاکنو په ورځ <strong>د</strong> جغرافيايي تاوتريخوالي ويشنهUNDP/ELECT <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ورځي <strong>د</strong> تارتریخوالي لوړه شوي سطحې جغرافیایي ویشپه کن<strong>د</strong>ز،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ خوست،‏ کونړ او ننګرهار کې <strong>د</strong> تاوتریخوالي مخکنیو کتنو سره یو شان وه،‏ لکه چې په انځور3.40 کې ښو<strong>د</strong>ل شوی <strong>د</strong>ی.‏ له ټاکنو سره اړون<strong>د</strong> پیښې <strong>د</strong> ټاکنو له ورځي وروس<strong>ته</strong> هم <strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ او <strong>د</strong> رایې ورکولوپه مرکزونو او <strong>د</strong> موټرو په کاروانونو <strong>د</strong> یو شمیر بری<strong>د</strong>ونو <strong>راپور</strong> ورکړ شو،‏ تر څو <strong>د</strong> رایو بکسونه له مینځه یوړل228شي یا <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون کارکوونکو څخه غچ واخلي.‏مخ په زياتي<strong>د</strong>ونکيتاوتريخوالی ش<strong>ته</strong> <strong>د</strong>یيا<strong>د</strong>ونه:‏ په ټاکل شويو ولاياتو کې تاوتريخوالی روښانه کوي،‏ خو <strong>د</strong> هغه ټول <strong>راپور</strong>ورکړل شوي پيښي او بري<strong>د</strong>ونه چې <strong>د</strong> ټاکنو په ورځ رامنځ <strong>ته</strong> شول،‏ شامل نه <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ ملګري ملتونه،‏ <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏”<strong>د</strong> افغانستان وضعيت او په نړيوالهسوله او امنيت <strong>د</strong> هغې اغيزي"‏ 9\22\2009. مخ 8.<strong>د</strong> UNDP/ELECT <strong>د</strong> وینا مطابق،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسي پیښو ا<strong>د</strong>عاوي چې ملکي خلک په نښه کوي-<strong>د</strong> تښتولو،‏ وژلو او<strong>ته</strong><strong>د</strong>ی<strong>د</strong>لو په شمول-‏ په ټول هیوا<strong>د</strong> کې پیښي شوي.‏ <strong>د</strong> ګوتو <strong>د</strong> پري کولو اخطارونه چې په نه پاکی<strong>د</strong>ونکي رنګ سرهنښه شوي وي-چې <strong>د</strong>ا ښکاروي چې <strong>د</strong>ي کس رایه ورکړي <strong>د</strong>ه-‏ <strong>راپور</strong> ورکړ شو،‏ او هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> ویرولو په موخه229<strong>د</strong> ډیرو نورو تخیلي پیښو <strong>راپور</strong> ورکړ شو.‏په ځینو والیاتو ‏)لکه فاریاب،‏ نورستان،‏ ارزګان،‏ او ور<strong>د</strong>ک(‏ کې <strong>د</strong> رايي بکسونو <strong>د</strong> والیاتو مرکز <strong>ته</strong> انتقالولیو ډیر ستونزمن کار وه،‏ UNDP/ELECT <strong>راپور</strong> ورکوي.‏ ځیني <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong>ولو موټرونه تر بری<strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې راغلل او230<strong>د</strong> رایي بکسونه له مینځه یوړل شول.‏<strong>د</strong> والیتي شوراګانو ټاکني<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپټمبر په ‎۲۶‎مه نیټه،‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> افغانستان له ۳۴ والیاتو څخه <strong>د</strong> <strong>۳۰</strong> والیاتو <strong>د</strong>والیتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو لومړني پایلي اعالن کړي.‏‎۳۳۳۹‎ 231 کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ان او ۴۲۰ څوکۍ وي؛ ۲۵۱ سړیو او ۱۰۶ښځو څوکۍ وګټلي.‏ 232 <strong>د</strong> پا<strong>ته</strong> والیاتو - پکتیکا،‏ ننګرهار،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ او غزني-‏ کې <strong>د</strong> ټاکنو پایلې <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong>78 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>اکتوبر</strong> تر ۲۱ مې نیټي پورې نه وي اعالن شوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> وینا په اساس،‏ <strong>د</strong> والیتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو پهپروسه کې له مهمو ننګونو څخه یو یي <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو ډیر زیات شمیر وه چې <strong>د</strong> هرې څوکۍ لپاره یي مقابله کوله،‏چې په بی ساري توګه لویي <strong>د</strong> رایي ورکولو پاڼې منځ <strong>ته</strong> راوستلي کومې چې احتماالْ‏ <strong>د</strong> رایي ورکوونکو لپاره په233هغوی بان<strong>د</strong>ې پوهی<strong>د</strong>ل سخت وه.‏<strong>د</strong> چوکیو ویشپه والیتي شورا کې <strong>د</strong> چوکیو شمیر <strong>د</strong> هر والیت <strong>د</strong> نفوسو په اساس ټاکل کیږي.‏ 234 <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> نفوس <strong>د</strong> غونډی<strong>د</strong>لوتر ټول ستر ښار کابل <strong>د</strong>ی،‏ او ورپسي بلخ،‏ غزني،‏ هرات،‏ او ننګرهار <strong>د</strong>ي.‏ انځور 3.41 <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> په ټاکنوکې <strong>د</strong> والیتي شوراګانو <strong>د</strong> چوکیو ویش ښکاروي.‏انځور 3.41چينتاجکستان<strong>د</strong> ولايتي شوراګانو لپاره <strong>د</strong> چوکيو ويشازبکستانترکمنستانجوزجان9بلخ19کن<strong>د</strong>وز15تخار15ب<strong>د</strong>خشان15هرات19فَراه9با<strong>د</strong>غيس9فارياب15غور15ارزګان9پکتيکا9خوست9بَغلانباميان9زابل9غزنی19ور<strong>د</strong>ک915پنجشير9کاپيسا9کابُل299پکتيا9نورستان9ننګرهار19کونړلَغمان 99پروانلوگرسر پُل9<strong>د</strong>ايکُ‏ ن<strong>د</strong>ی9سمنګان915<strong>د</strong> ولايت نفوستر 500،000 لږ500،000 تر 1 ميليون1 ميليون تر 2 ميليون2 ميليون تر 3 ميليونتر 3 ميليونه ډيرپاکستانايراننيمروزهيلمن<strong>د</strong> 9کن<strong>د</strong>هار 1515يا<strong>د</strong>ونه:‏ <strong>د</strong> ولاياتو <strong>د</strong> نفوس لړۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون لخوا <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکړ شويو معلوماتو له مخې <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون،‏ ‏"<strong>د</strong> ولايتې شوراګانو لپاره <strong>د</strong> چوکيو ويش"‏ ,www.iec.org.af/SubContent.asp?sect=4&Page=seatallocation وکتل شو 10\14\2009.79<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريانځور 3.42<strong>د</strong> ولايتي شورا <strong>د</strong> رايې ورکولو په پاڼه بان<strong>د</strong>ې کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انچينتاجکستانازبکستانترکمنستانجوزجان74بلخ138کن<strong>د</strong>وز124تخار143ب<strong>د</strong>خشان113هرات184با<strong>د</strong>غيس47فارياب85غور75باميان94نورستانور<strong>د</strong>ک41بَغلان193خوست3832کونړ57لَغمانپنجشير51کاپيسا54کابُل524لوګر4860پروانسر پُل59<strong>د</strong>ايکُ‏ ن<strong>د</strong>ی89سمنګان70ننګرهارپکتياغزنی1150–5051–100101–150فَراه34ارزګان26زابل33پکتيکا69151–200201+په لاس کې نش<strong>ته</strong>پاکستانايراننيمروزهيلمن<strong>د</strong> 32کن<strong>د</strong>هار 54يا<strong>د</strong>ونه:‏ په غزنې،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ ننګرهار او پکتيکا <strong>د</strong> ولايتې شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو په اړه <strong>د</strong> معلوماتو <strong>راپور</strong> نه <strong>د</strong>ی ورکړل شوی.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون،‏ ‏"<strong>د</strong> ولايتي شوراګانو وروستۍ نا تص<strong>د</strong>يق شوي پايلې"‏www.iec.org.af/results/Provincial/resultsVoteOrder.html‏,‏ وکتل شو 10\14\2009۳.۴۲ انځور <strong>د</strong> والیتي شوراګانو په ټاکنو کې <strong>د</strong> رایي ورکولو په پاڼه کې <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو شمیر په ګو<strong>ته</strong> کوي.‏ هرهشورا <strong>د</strong> ۹ او ۲۹ ترمینځ چوکۍ لري.‏ 235 په هره شورا کې،‏ <strong>د</strong> چوکیو ۲۵ په سلو کې برخه <strong>د</strong> ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو لپارهځانګړي شوي <strong>د</strong>ه.‏ سړي او ښځي یو له بل سره سیالي کوي،‏ خو که چیرې په کافي ان<strong>د</strong>ازه ښځي په هر والیت کېځانګړي شوي چوکۍ و نه ګټي،‏ <strong>د</strong>ا چوکۍ ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو <strong>ته</strong> ورکول کیږي تر څو <strong>د</strong>ا ډاډ ترالسه شي چې په قانونکې <strong>د</strong> هغوی له پاره ځانګړي شوي چوکۍ <strong>د</strong> ښځو لخوا نیول کیږي.‏ 236 <strong>د</strong> ارزګان او کن<strong>د</strong>هار په استثنا،‏ په ټولو237والیاتو کې په کافي ان<strong>د</strong>ازه ښځینه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>اني وي چې <strong>د</strong> ښځو لپاره ځانګړي شوي چوکۍ ډکي کړي.‏80 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> والیتي شوراګانو په ټاکنو <strong>د</strong>رغلۍ<strong>د</strong> والیتي شوراګانو په ټاکنو کې،‏ <strong>د</strong> رایي ورکوونکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو ا<strong>د</strong>عاووي لکه <strong>د</strong> بکسونو ډکول او بډي ورکولوشوي،‏ خو کتونکو ونشوای کړای چې کره شواه<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسي ا<strong>د</strong>عاوو په مالتړ کې پی<strong>د</strong>ا کړي.‏ <strong>د</strong> والیاتو <strong>د</strong> ټاکنیزوشکایتونو کمیسیون )PCC( <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون )ECC( <strong>د</strong> الحاقي استازي په توګه <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ترسره کويچې په هر والیت کې <strong>د</strong> ټاکنیزو <strong>د</strong>رغلیو ا<strong>د</strong>عاوو <strong>ته</strong> ځواب ووایي.‏ 238 هر هغه څوک چې قانوني عالقه لري اوهغه ا<strong>د</strong>عا کوي چې <strong>د</strong> ټاکنو قانون تر پښو الن<strong>د</strong>ې شوي <strong>د</strong>ی،‏ کوالی شي له ECC او PCC سره خپل شکایت ثبت239کړي.‏<strong>د</strong> رایې ورکوونکي ز<strong>د</strong>ه کړهتر ټاکنو مخکې،‏ ملکي روزونکو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> کړنالري په اړه <strong>د</strong> رایي ورکوونکي <strong>د</strong> پوهاوي په اړه کار وکړ.‏ <strong>د</strong> افغانيرسنیو مرکزونو په ټول هیوا<strong>د</strong> کې کمپاینونه او <strong>د</strong> ټاکنو خبرونه تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې راوستل.‏کمپاین چلول<strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو له پاره <strong>د</strong> کمپاین چلولو وروستۍ رسمي ورځ <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست‎۱۷‎مه وه.‏ 240 <strong>د</strong> رایي ورکولو لپاره <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> هڅولو لپاره،‏ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون تر ۱۶۰۰ زیات ملکيروزونکو تر ټاکنو مخکې ټول هیوا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> سفرونه وکړل،‏ معلومات یي توزیع کړل،‏ چې په هغوی کې <strong>د</strong> رایي ورکولو<strong>د</strong> مرکزونو ځایونه هم شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> صحني ګرځن<strong>د</strong>ه ټیمونو په <strong>د</strong>وو ژبو ‏)پښتو او <strong>د</strong>ري(‏ له ۳۴ والیاتو نه په 24241والیاتو کې روزنیز پرواګرامونه ترسره کړل،‏ لکه چې په انځور 3.43 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏انځور 3.43م<strong>د</strong>ني روزنه:‏ <strong>د</strong> صحنې ګرځن<strong>د</strong>ه ټيمونهچينتاجکستانازبکستانب<strong>د</strong>خشانتخارکن<strong>د</strong>وزبلخجوزجانترکمنستانبَغلانسمنګانفاريابپنجشيرنورستانپروانکاپيسا کونړ لَغمانور<strong>د</strong>ککابُلننګرهارلوګرپکتياباميانسر پُل<strong>د</strong>ايکُ‏ ن<strong>د</strong>یغوربا<strong>د</strong>غيسهراتخوستغزنیپکتيکازابلارزګانفَراهFپاکستان<strong>د</strong> صحنې <strong>د</strong> ګرځن<strong>د</strong>ه ټيمونو حضورکن<strong>د</strong>هارهيلمن<strong>د</strong>نيمروزايرانسرچينه:‏ <strong>د</strong> UNDP/ELECT, ELECT اووه ورځنۍ،‏ 1\9 – ،2009\7\9 مخ .381<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<strong>د</strong> ټاکنو تیاریاني او ننګونې<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> په اساس،‏ په <strong>د</strong>اسي یوه هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong>ټاکنو سر<strong>ته</strong> رسول چې په شخړو کې ښکیل وي،‏ او ضعیفه ا<strong>د</strong>اره،‏ ضعیفانفراسټرکچر،‏ <strong>د</strong> نالوستي لوړ نرخ،‏ او <strong>د</strong> ولسمشرۍ ۴۱ کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ان ولري،‏له ډیرو اړخونو یو له ننګونو او ستونزو ډک کار <strong>د</strong>ي.‏ 242 <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ري میاشتنې<strong>راپور</strong> هغه آما<strong>د</strong>ګې او ننګونې تر بحث الن<strong>د</strong>ې نیسي چې <strong>د</strong> افغانستاناسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ۲۰۰۴/۲۰۰۵ او ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو په تیاريکې ورسره مخ وه.‏ په <strong>د</strong>ي ننګونو کې <strong>د</strong> رایې ورکوونکو ثبت کول او رایېاچول،‏ امنیت او <strong>د</strong>رغلۍ شامل <strong>د</strong>ي.‏ثبت شوي او اچول شوي رایيپه ۲۰۰۴ او ۲۰۰۵ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> رایې ورکوونکو <strong>د</strong> ثبت کولو فعالیتونو ونشوکړای چې رایې ورکوونکوي یوه ځانګړي ولسوالي یا <strong>د</strong> رایې ورکولومرکز <strong>ته</strong> راجع کړي او په <strong>د</strong>ي توګه <strong>د</strong> رایې ورکوونکو شمیر <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>وینې243وړ نه وه.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۴/۲۰۰۵ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو تیاري<strong>د</strong> ۲۰۰۴/۲۰۰۵ <strong>کال</strong> ټاکنو لپاره،‏ <strong>د</strong> رایې ورکوونکو ثبتول په <strong>د</strong>وو مرحلوکې بشپړ شو او نتیجه یي <strong>د</strong> اټکل ۱۰.۶ میلیونو ثبت شوي رایي ورکوونکووه.‏ 244 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي لپاره چې احتمالي راېې ورکوونکوي <strong>د</strong> ثبت کولو او <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong>پروسي په اړه وروزل شي،‏ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> سمبالښت مشترک هییت )JEMB(عامه خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پیغام رسولو <strong>د</strong>فتر پرانیست.‏ 245 عامه خلکو <strong>د</strong> پیغام رسولو<strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> عامه معلوماتو څانګه هم <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>له،‏ چې <strong>د</strong> رایې ورکوونکو <strong>د</strong> ثبتاو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسي په اړه يي معلومات خپرول.‏ عامه خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پیغامرسولو هڅي <strong>د</strong>اسي ابتکارونه په کار راوستل لکه تنظیم شوي مارشونه او<strong>د</strong> رسنیو لپاره پروګرامونه تر څو په ټاکنو کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> ګډون په ارزښت246خلک پوي کړي.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو تیاري<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو لپاره،‏ <strong>د</strong> رایي ورکوونکو ثبتول په څلور مرحلو کېترسره شو چې نتیجه یي <strong>د</strong> اټکل ۴.۴ میلیونو نوي ثبتونو وه.‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong><strong>د</strong> رایې ورکوونکو <strong>د</strong> ثبت کولو معلومات نوي ثبت شوي کسان ځانګړووالیتي مرکزونو سره وصل کړل،‏ چې په <strong>د</strong>ي توګه <strong>د</strong> رایي ورکوونکو <strong>د</strong>شمیر په اړه ښه وړان<strong>د</strong>وینه کی<strong>د</strong>ای شي.‏ 247 <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون له<strong>راپور</strong> سره سم،‏ تر ۱۶۰۰ زیات ملکي روزونکو <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> ګوټ ګوټ <strong>ته</strong>سفرونه وکړل او معلومات یي توزیع کړل،‏ چې په <strong>د</strong>ي کې <strong>د</strong> رایې ورکولو248<strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> ځایونو په اړه معلومات هم وه.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو نتیجهکه څه هم نوي رايي ورکوونکي په ځانګړو والیتونو پوري تړل شوي وه،‏نرمو کړنالرو له <strong>د</strong>ي سره مرس<strong>ته</strong> وکړه چې په څو ځایونو کې ثبت شي اوغیرقانوني رایي ورکوونکي ثبت شي.‏ تر قانوني رايي ورکوونکو <strong>د</strong> زیاتورایي ورکوونکو ثبت کول <strong>د</strong> ټاکنو په اعتبار او باوري کی<strong>د</strong>لو بان<strong>د</strong>ې ناوړهاغیزي <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ي.‏ 249 <strong>د</strong> ښځینه ثبت شویو رایي ورکوونکو یو غیر معموليلوړ شمیر <strong>راپور</strong> ورکړ شو او هغه په نا امنه او په فرهنګي توګه وروس<strong>ته</strong>پاتي والیاتو کې.‏ <strong>د</strong> ټاکنو چارواکو <strong>د</strong> ښځینه ثبت شویو رايي ورکوونکو <strong>د</strong>الوړ شمیر <strong>د</strong> ‏"نیابت رايي ورکول"‏ په توګه تعبیر کړل،‏ کوم چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلۍیوه طریقه <strong>د</strong>ه چیرې چې سړي په <strong>د</strong>و<strong>د</strong>یزه سمیو کې <strong>د</strong> خپلو کورنیو <strong>د</strong> ښځو250په ځای رایي ورکړي.‏امنیت<strong>د</strong> افغانستان امنیتي چاپیریال له ‎۲۰۰۴/۲۰۰۵‎<strong>کال</strong> ټاکنو راهیسي <strong>د</strong> پاموړ خراب شوي <strong>د</strong>ی،‏ چې احتماالْ‏ <strong>د</strong> ټاکنو په پروسه بان<strong>د</strong>ې ناوړه اغیزي251ولري.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۴/۲۰۰۵ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو تیاري<strong>د</strong> ۲۰۰۴/۲۰۰۵ <strong>کال</strong> ټاکنو لپاره،‏ <strong>د</strong> امنیت عمومي موخي <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong>کارکوونکو ساتنه،‏ <strong>د</strong> JEMB <strong>د</strong> ځایونو امنیت،‏ او <strong>د</strong> ترانسپورت او <strong>د</strong>حساسو رایو <strong>د</strong> شمیرلو لپاره <strong>د</strong> امنیت تامینول وو.‏ 252 متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پهسلګونو اضافي سرتیري سیمو <strong>ته</strong> ولیږل تر څو په افغانستان کې ځای شوي۱۸۰۰۰ سرتیري تقویه کړي.‏ اروپايي هیوا<strong>د</strong>ونو لکه اسپانیا او ایتالیا ۲۵۰۰نور اضافي سرتیري <strong>د</strong> نړیوال <strong>د</strong> امنیت مرستن<strong>د</strong>ویه ځواک ‏)ایساف(‏ له الرېورکړل.‏ 253 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا روزل شوی <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و او افغانملي پولیس ځواکونو هم <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> امنیت په مشن کې ټاکونکي رول <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو تیاري<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو لپاره،‏ <strong>د</strong> مخ په خرابی<strong>د</strong>ونکي امنیتي چاپیریال په ځوابکې ډیر نوي امنیتي اق<strong>د</strong>امات عملي کړی شول.‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> اورپاييټولنې <strong>د</strong> پولیسو مشن <strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ټاکنو په وخت کې <strong>د</strong> امنیتساتلو په اړه،‏ چې <strong>د</strong> بشر په حقوقو یي ځانګړي تاکی<strong>د</strong> کاوه،‏ روزنه ورکړه.‏<strong>د</strong> امنیتي هڅو په ا<strong>د</strong>امه،‏ مشترک امنیتي پالن جوړولو ګروپ تاسیس کړی82 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتوشو تر څو <strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو تر مینځ چې <strong>د</strong> ټاکنو په جریان کې <strong>د</strong> امنیت تامینولومسولیت په غاړه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> مشترکي او همغږي امنیتي پالن جوړولو254امکانات برابر کړي.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو نتیجه<strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> مركزونو <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>يتوب لپاره <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> خپلواك كمېسيون <strong>د</strong> هڅوسره سره <strong>د</strong> ټاكنو په ورځ امنيت يو لوى گواښ و.‏ <strong>د</strong> ۲۰۰۹ كال <strong>د</strong> ټاكنولپاره ننگونې،‏ تښتونې او <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> كمېسيون <strong>د</strong> چارواكو،‏ څاروونكو او255كاركوونكو وژنې ستر گواښونه وو.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليو مخنيوى<strong>د</strong> وړتيا نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل،‏ مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> امنيتي ت<strong>د</strong>ابير،‏ <strong>د</strong> ټاكنو په پروسې كم پوهاوى <strong>د</strong>256ټاكنو په اعتبار منفي تاثير كوي.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۴/۲۰۰۵ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو تیاري<strong>د</strong> - ۲۰۰۴ ۲۰۰۵ كال په ټاكنو كې <strong>د</strong> ټاكنو گډ كمېسيون <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليو<strong>د</strong>مخنيوي لپاره يو لړ اقامات كړي وو،‏ چې په كې <strong>د</strong>نه ورانې<strong>د</strong>ونكي رنگكارول او <strong>د</strong> رايې په كارت كې سورى كول،‏ رايه وركوونكي رايه وركونه257جو<strong>ته</strong> ول.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو تیاري<strong>د</strong> ۲۰۰۹ كال ټاكنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليو نه <strong>د</strong> ژغورنې لپاره يو لړ شرايط لكه <strong>د</strong> ټاكنو<strong>د</strong> شكايتونو <strong>د</strong> كمېسيون جوړول او <strong>د</strong> سياسي حقوقو <strong>د</strong> څار ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>كاروركولو اجازه وركول وو.‏ <strong>د</strong> شكايتونو كمېسيون <strong>د</strong> كان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> قانونمن<strong>د</strong>ۍ258سره <strong>د</strong> تړلو ټولو ننگونو او ټاكنيزې پروسې مسؤولیت په غاړه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشري حقونو خپلواك كمېسيون <strong>د</strong> يوناما په ملتيا <strong>د</strong> امنيتي259ستونزو له كبله په تلو راتلو مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>يتونه او <strong>د</strong>ښځو ستونزې ثبټ كړي.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو نتیجه<strong>د</strong> ټاكنيز چاپيريال <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>ي كولو په موخه <strong>د</strong> ملگرو ملتونو سرمنشي <strong>د</strong><strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> شكايتونو كمېسيون <strong>ته</strong> <strong>د</strong> غلطو رايپاڼو او نورو<strong>د</strong>رغليو <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> پروسې سره اړون<strong>د</strong> چې په كې <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> ورځې <strong>د</strong>رغلۍ260هم په كې شاملې <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>اراښيي.‏الس<strong>ته</strong> راغلې پايلې<strong>د</strong> ۲۰۰۵ كال <strong>د</strong> ټاكنو وروس<strong>ته</strong> ټولې هغه هڅې چې <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> كمېسيوناړتياوې په سختۍ سره پوره كړل شوې.‏ 261 اگر چې <strong>د</strong>تېرو ټاكنو پر مهالاړتياوې په نخښه شوي،‏ ليكين <strong>د</strong> ټاكنو لپاره ډېرې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې تياريانېوشوې.‏ ډېر مسايل لكه <strong>د</strong> امنيتي اړتياوو جاج اخيستل،‏ <strong>د</strong> سرشمېرنې سر<strong>ته</strong>262رسول او <strong>د</strong> رايه وركوونكو ثبتولو <strong>ته</strong> پام ونشو.‏<strong>د</strong> ټاكنو په اړه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> يو <strong>راپور</strong>له مخې <strong>د</strong> نړيوالو مشاورينو <strong>د</strong> هڅوسره سره <strong>د</strong> شكايتونو كمېسيون <strong>د</strong> كاركوونكو <strong>د</strong> كاري وړتيا <strong>د</strong> لوړولو اونورو اړينو اق<strong>د</strong>اماتو <strong>د</strong> كولو لپاره هيڅ پروگرام جوړ نه كړو.‏ 263 په خپلوپښو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>و<strong>د</strong>رې<strong>د</strong>و په الر كې <strong>د</strong> ټاكنو كمېسيون <strong>د</strong> يو لړ مهمو ستونزوسره مخ <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> سیګار پلټنه <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> تخنيكي چارو <strong>د</strong> ښۀ پرمخ بيولو او پهراتلونكي كې په نړيوالو <strong>د</strong> انحصار <strong>د</strong> كمولو لپاره <strong>د</strong> ټاكنوخپلواك كمېسيون264<strong>ته</strong> <strong>د</strong>كاركوونكو <strong>د</strong> وړتيا <strong>د</strong> لوړولو وړان<strong>د</strong>يز كړى.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو مهمې پيښې5-9 <strong>اکتوبر</strong>:‏<strong>د</strong> ټاکنيزو شکايتونو کميسيون<strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليو پلټنه کوي2005 :2006انتقالي <strong>د</strong>ورهډيسمبر-اګست:‏<strong>د</strong> 2004 <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنولپاره <strong>د</strong> رايې ورکوونکو ثبت کول2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •20 آگست:‏<strong>د</strong> رايې ورکولو ورځ6 <strong>اکتوبر</strong> - 2 فبروری:‏<strong>د</strong> 2009 <strong>کال</strong> <strong>د</strong>ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنولپاره <strong>د</strong> رايې ورکوونکو ثبت کول18 سپتمبر:‏ولايتي شوراګانو ټاکنې9 اکټوبر:‏حام<strong>د</strong> کرزی ولسمشروټاکل شو26 جولای:‏<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> سمبالولو ګډهييت جوړ شو.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون,‏ ‏”مرحلې او ګرځن<strong>د</strong>ه تازه مهالونې,“‏ ,www.iec.org.af/subContent.asp?sect=4&page=phases وکتل شو 10\20\2009 ; <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسون,‏ ‏”مهمې نيټې,“‏,www.ecc.org.af/en/index.php?option=com_content&view=article&id=50&Itemid=65 وکتل شو 10\20\2009; <strong>د</strong> ټاکنيزو شکايتونو کميسيون,‏ ‏”احصايي,“‏ ,www.iec.org.af/subContent.asp?sect=4&page=keydatesوکتل شو 10\20\2009; ,UNDP/Elect ‏”پس منظر,“‏ ,www.afghanelections.org/index.php?page=en_Background وکتل شو 10\19\2009.83<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> رسنیو پوښښ<strong>د</strong> افغانستان رسنیو <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> کمپاین چلولو په جریان کې <strong>د</strong> بحث له پاره مسالي وړان<strong>د</strong>ې کړي،‏ او افغانانو <strong>ته</strong> یي<strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو په اړه معلومات ورکړل.‏ 265 <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> رسنیو کمیسیون )EMC( جوړ کړ چېپه رسنیو کې په انصاف سره <strong>راپور</strong> ورکول او <strong>د</strong> ټولو کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو لپاره <strong>د</strong> کمپاین په جریان کې <strong>د</strong> رسنیو لخوا پوښښورکول تر څارنې الن<strong>د</strong>ې ونیسي.‏ EMC 266 هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> ولسمشرۍ ګر<strong>د</strong>ی میزونه او بحثونه تنظیم کړل،‏ له ټاکنومخکې او وروس<strong>ته</strong> یي مطبوعاتي کنفرانسونه په الره واچول تر څو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> فعالیتونو په اړه اوسمهالوني وړان<strong>د</strong>ېکړي.‏ 267 انځور 3.44 <strong>د</strong> ټاکنو په اړه <strong>د</strong> EMC <strong>د</strong> مسؤلیتونو په اړه معلومات وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏<strong>د</strong> ټاکنو تر ورځ وړان<strong>د</strong>ې پوښښ<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جوالی له ‎۱۶‎مې نیټې څخه،‏ EMC <strong>د</strong> هر سیاسي کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> <strong>د</strong> پوښښ <strong>د</strong> فیص<strong>د</strong>ي په اړه <strong>راپور</strong> ورکولپیل کړل.‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون غوښتنه لرله چې رسنۍ له EMC سره همکاري وکړي او <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې مسالو په268اړه <strong>د</strong> خلکو په پوهاي کې مرس<strong>ته</strong> وکړي:‏• <strong>د</strong> رایې ورکولو اهمیت• <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو کړنالرې• <strong>د</strong> کمپاین اصلي مسالې• په ټاکنو کې څه ډول برخه واخلوانځور 3.44<strong>د</strong> EMC مسؤوليتونه<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون<strong>د</strong> ټاکنيزو رسنيو کميسيون‏(کسيزه هييت 3)<strong>د</strong> عامه رسنيو له خوا پوښښ څارل •<strong>د</strong> عامه رسنيو <strong>د</strong> سرغړونو <strong>ته</strong> لارښوونه کول ا<strong>د</strong>ارې قوانين •<strong>د</strong> مرس<strong>ته</strong> شويو اعلاناتو <strong>د</strong> پروګرام نظارت •تر رايې اچولو 48 ساع<strong>ته</strong> مخکې <strong>د</strong> رسنيو لخوا چوپه خوله پاتې کي<strong>د</strong>لو•‏تص<strong>د</strong>يق کولسرچينه:‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنيزو رسنيو کميسيون،"‏ /www.iec.org.af,Content.asp?sect=2&page=electoralmedia وکتل شو 10\13\2009.<strong>د</strong> UNDP/ELECT له وینا سره سم،‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ <strong>د</strong> کورنیو او بهرنیو چارو <strong>د</strong>وزاتونو له الري،‏ تر ټاکنو مخکې <strong>د</strong> هر ډول تاوتریخوالي په رسنیو کې خپرول منع کړل.‏ 269 تر ټاکنو ۴۸ ساع<strong>ته</strong>مخکې او <strong>د</strong> رایې ورکولو <strong>د</strong> ورځي په جریان کې،‏ <strong>د</strong> قانون له مخې رسنۍ <strong>د</strong> هر ډول سیاسي فعالیت په اړه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ورکولو څخه منع <strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>ي مخنیوي کې <strong>د</strong> نظریاتو <strong>د</strong> سروي <strong>د</strong> نتایجو خپرول یا چاپول،‏ یا لومړنۍ رایې شمیرلشامل <strong>د</strong>ي.‏ EMC 270 <strong>د</strong> رسنیو <strong>د</strong> خاموشۍ په <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> اګست په ‎۱۸‎مه او ۱۹ مه نیټه <strong>د</strong> رسنیو فعالیتونه تر څارنې271الن<strong>د</strong>ې ونیول،‏ او هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> ټاکنو په ورځ <strong>د</strong> سهار له ۷ بجو څخه <strong>د</strong> ماښام تر ۸ بجو پوري.‏<strong>د</strong>ټاكنو <strong>د</strong> ورځې <strong>د</strong> پېښو منعكس كول<strong>د</strong> UNDP/ELECT <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ملگرو ملتونو سياسي <strong>د</strong>فتر وړان<strong>د</strong>يز كړى وه چې <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> ټولو اړخونو <strong>د</strong> منعكسولو لپاره رسنيو <strong>ته</strong> اجازه وركړي.‏ <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> خپلواك كمېسيون <strong>د</strong>نړیوالو او ملي رسنيو استازو <strong>ته</strong> په كابل كې <strong>د</strong> رسنيو <strong>د</strong> پرانيستې او <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> ورځې پرمهال <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> انځورونوخپرولو اجازه وركړل شي.‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>د</strong> ځانګړي استازي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي له272رارسی<strong>د</strong>لو سره سم <strong>د</strong> رسنیو <strong>د</strong> لی<strong>د</strong>نو پروګرام برابر کړ.‏<strong>د</strong> ټاكنو په ورځ،‏ <strong>د</strong>ټاكنو خپلواك كمېسيون نړيوالې ټولنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ورځې <strong>د</strong> پېښو په اړه <strong>د</strong> معلوماتو وركولو لپارهورځني مطبوعاتي كنفرانسونه جوړ كړل،‏ په <strong>د</strong>غو معلوماتو كې <strong>د</strong> رايې وركولو <strong>د</strong> پرانيستو مركزونو تع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong>امنيتي پېښو شمېرې او <strong>د</strong> غلطو رايو كارونې <strong>راپور</strong>نه شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ملگرو ملتونو <strong>د</strong> ځانگړي استازي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> ملگروملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>د</strong> راتللو سره سم <strong>د</strong> سيمې <strong>د</strong> رسنيو لي<strong>د</strong>نه همغږې كړه.‏ 273 <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> خپلواك كمېسيون <strong>د</strong> ټاكنو لهورځې وروس<strong>ته</strong> په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توگه هره ورځ خلكو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> تازه معلوماتو په خاطر مطبوعاتي كنفرانسونه جوړ كړل او<strong>د</strong> رايو <strong>د</strong> بكسونو <strong>د</strong> راټولولو په اړه معلومات ورکړل.‏ په مطبوعاتي كنفرانسونو كې <strong>د</strong> اچول شويو رايو شمېرې،‏<strong>د</strong> كان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> بري <strong>د</strong>عوې،‏ <strong>د</strong> پايلو <strong>د</strong> اعالن <strong>د</strong> وخت او پلټنو په اړه هم معلومات نشرې<strong>د</strong>ل.‏ <strong>د</strong>‎۱۰۰‎ او ۱۵۰ ترمنځ <strong>د</strong>84 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري274رسنيو او <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې مبصرينو په هر مطبوعاتي كنفرانس كې گډون كولو.‏<strong>د</strong>ټاكنو وړتيا<strong>د</strong> ټاكنو او باوري ټاكنو <strong>د</strong> كوربه توب په اړه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> باوري ټاكنو كوربه توب <strong>د</strong> پروسېپه يووالي او <strong>د</strong> ټاكنيزو وړتياوو <strong>د</strong> لوړولو لپاره <strong>د</strong>راتلونكي افغان حكومت په امنيت پورې اړه لري.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>خپلواك كمېسيون اوږ<strong>د</strong> مهالې ټاكنيزه وړتيا او په افغانستان كې <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>ايمي او قانونمن<strong>د</strong> ټاكل شوي حكومت موجو<strong>د</strong>يت<strong>د</strong> سیګار پلټنه په <strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong> كې راغلي،‏ چې ‏"<strong>د</strong> ټاكنو خپلواك كمېسيون <strong>د</strong> نړیوال مالتړ نه <strong>د</strong> خالصې<strong>د</strong>و او په خپلوپښو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>رې<strong>د</strong>و لپاره له سترو ننگونو سره مخ <strong>د</strong>ى."‏ <strong>د</strong> ټاكنو خپلواك كمېسيون باي<strong>د</strong> خپل وړ كاركوونكي ولري،‏ترڅو چې وخت پر وخت ټاكنې سر <strong>ته</strong> ورسوي.‏ يو ځل چې ا<strong>د</strong>اري وړتياوې رامنځ<strong>ته</strong> شي،‏ <strong>د</strong>غه ډول وړتياوو<strong>ته</strong> <strong>د</strong> شكايتونو په كمېسيون كې هم اړتيا لي<strong>د</strong>ل كيږي كه چېر<strong>ته</strong> <strong>د</strong> شكايتونو كمېسيون په يو <strong>د</strong>ايمي كمېسيون ب<strong>د</strong>لې<strong>د</strong>ل275وغوښتل شي.‏<strong>د</strong> حكومتي وړتياوو لوړول<strong>د</strong> ملگرو ملتونو ونډې اخيستنې او <strong>د</strong> نړيوالو بسپنه وركوونكو او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت تر منځ په همغږۍ سره تړاولري.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> يو قوي حكومت <strong>د</strong> جوړولو لپاره <strong>د</strong> حكومت په هره كچه <strong>د</strong> مركزي او سيمهييزو ا<strong>د</strong>اري جوړښتونو وړتيا لوړول او قوي كول ډېر ضروري <strong>د</strong>ي.‏ 276 <strong>د</strong> كال په <strong>د</strong>غو <strong>د</strong>رې مياشتو كې <strong>د</strong> ټاكنو په278پروسې تر نور هرڅه زيات تمركز موجو<strong>د</strong> و.‏ 276 ج<strong>د</strong>ول 3.3 <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري سمونونو <strong>د</strong> موخو نېټې ښيي.‏<strong>د</strong> USAID <strong>راپور</strong> ښيي،‏ چې <strong>د</strong> يو حكومتي ارگان په ډول <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت قانونمن<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ملكي خ<strong>د</strong>متونو،‏ چې<strong>د</strong>غه ارگان يې وړان<strong>د</strong>ې كوي په مؤثريت والړه <strong>د</strong>ه.‏ يو بيا په پښو و<strong>د</strong>رې<strong>د</strong>ونكي هېوا<strong>د</strong>،‏ لكه افغانستان كې <strong>د</strong> حكومت<strong>د</strong> وړتيا لوړول <strong>د</strong> ملت جوړونې لپاره اساسي عنصر <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې وړتيا لرونكې ملكي ا<strong>د</strong>ارهپه هېوا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> ثبات،‏ قانونمن<strong>د</strong>ۍ،‏ <strong>د</strong> سمونونو <strong>د</strong> رامنځ<strong>ته</strong> كولو او خلكو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې كولو لپاره تر هرڅه279اړينه <strong>د</strong>ه.‏ج<strong>د</strong>ول 3.3<strong>د</strong>ملكې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> سمونو لپاره اوليتونه<strong>د</strong> افغانستان تړون موخېپه ټولو <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو کې ‏)<strong>د</strong> یو شمیر وزارتونو په شمول(‏ به <strong>د</strong> ثبات لپاره سمونونه راوستل شي.‏حالتنوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>نوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>نوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>نوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong><strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>لو لپاره ټاکل شوينیټهمارچ 2011جون - ۲۰۰۹ جون ۲۰۱۰مارچ 2007مارچ 2011په ملي كچه به په شپږو مياشتو كې ټولو لوړو <strong>د</strong>ولتي پوستونو هم په مركزي حكومت كې،‏ په ع<strong>د</strong>ليه كې،‏ <strong>د</strong> واليانو،‏ امنيه قومان<strong>د</strong>انانو،‏ولسواالنو او نورو لپاره جوړ او په ‎۱۲‎مياشتو كې به يې په عملي كې<strong>د</strong>و كار پيل او په ‎۲۴‎مياشتو كې به په بشپړ ډول عملي شي.‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري واح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> شمېرې جاج اخيستل او <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>يثبات لپاره <strong>د</strong> هغوى ح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ټاكل<strong>د</strong> لياقت پر اساس مقرريانې او له <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و گوښه كې<strong>د</strong>ل،‏ په هره كچه <strong>د</strong> ټولو ملكي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و،‏ چې مركزي <strong>د</strong>ولت،‏ ع<strong>د</strong>ليه او پوليس په كې شامل <strong>د</strong>يجاج اخيستل او <strong>د</strong> ښې كاركر<strong>د</strong>گۍ لپاره <strong>د</strong> وړتيا <strong>د</strong> لوړولو لپاره <strong>د</strong> مرستو غوښتل.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ <strong>د</strong> افغانستان تړون،‏ ۱\۳۱ - ۲\۱\۲۰۰، مخ ۷.85<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پایلو پلټنه<strong>د</strong> كال <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو <strong>د</strong>رې مياشتو <strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> خپلواك كمېسيون او <strong>د</strong>شكايتونو <strong>د</strong> كمېسيون له خوا <strong>د</strong> بيا شمېر او پلټنې پروسه تشرېح كوي.‏ <strong>د</strong><strong>د</strong>وى فعاليتونه <strong>د</strong> افغانستان په لومړنيو <strong>د</strong>يموكراتيكو ټاكنو كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليوروښانه ثبوتونو <strong>ته</strong> ځواب ويل وو.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليو تورونه<strong>د</strong> ملگرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>د</strong> وينا له مخې،‏ په رايو پاڼو كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليو اونور ټاكنيزو بې قاع<strong>د</strong>ه گيو <strong>د</strong> شكايتونو كمېسيون اړويست چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليوپه اړه پلټنې وكړي.‏ 280 <strong>د</strong> UNDP/ELECT <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> ټاكنوخپلواك كمېسيون يو لړ ځانگړي ټاكنيز مركزونه قرنتطين او <strong>د</strong> هغو پهاړه يې ټول اړين معلومات <strong>د</strong> شكايتونو كمېسيون <strong>ته</strong> ولېږ<strong>د</strong>ول.‏ په <strong>د</strong>غومركزونو كې هغه مراكز شامل وو،‏ چې <strong>د</strong> نتايجو فورمې په كې وركې او281يا غلطې وې.‏<strong>د</strong> ډېرو ټاكنيزو مركزونو <strong>د</strong> نتايجو له ارزيابۍ وروس<strong>ته</strong>،‏ <strong>د</strong> ټاكنوكمېسيون <strong>د</strong>ې نتیجې <strong>ته</strong> ورسې<strong>د</strong> چې په مركزونو كې راي پاڼو په پرتله <strong>د</strong>كارول شويو رايپاڼو شمېر او يا <strong>د</strong> يو كان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> غير معمولي شمېررايو كارونه او يا <strong>د</strong>واړه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په څېر نورې ټاكنيزې <strong>د</strong>رغلۍ په <strong>د</strong>غومركزونو كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليو ښكاره ثبوت و.‏ <strong>د</strong> ټاكنو <strong>د</strong> شكايتونو كمېسيون پهځينو ځانگړو ټاكنيزو مركزونو كې رايې باطلې وگرځولې.‏ چېر<strong>ته</strong> چې<strong>د</strong> توقع څخه زياتې رايې كارول شوې وې او له <strong>د</strong>غو مركزونو راغلي282<strong>راپور</strong>ونه په حقايقو والړ وو.‏<strong>د</strong> لومړنيو څېړنو وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> شكايتونو كمېسيون <strong>د</strong> ټاكنو كمېسيون <strong>ته</strong> ترپوښتنې الن<strong>د</strong>ې ۳۴۹۸ بكسونو <strong>د</strong> راى پاڼو بيا شمېرل او پلټنې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه وسپارله283تر څو ټاكنيزو <strong>د</strong>رغليو <strong>ته</strong> ځواب وويل شي.‏<strong>د</strong> پلټنې پروسهځنګه چې <strong>د</strong>ا کار ناشونی وه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلیو ټول تورونه په مناسبه مو<strong>د</strong>هکې وپلټل شي،‏ <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>وو کمیسیونونو موافقه وکړه چې <strong>د</strong> رایې ورکولو <strong>د</strong>مرکزونو <strong>د</strong> نمونو په اساس،‏ چیرې چې <strong>د</strong> ټاکنیزو سرغړونو ج<strong>د</strong>ي نښيموجو<strong>د</strong>ي وي،‏ <strong>د</strong> پلټني او بیا شمیرلو پروسه ترسره کړي.‏ 284 <strong>د</strong>ا کار مناسبوخت په الس ورکړي تر څو که <strong>د</strong>ویم پړاو ټاکنو <strong>ته</strong> اړتیا ولی<strong>د</strong>ل شي،‏ هغهترسره کړي.‏ 285 <strong>د</strong>ا نمونه اټکل په سلو کې ۱۰ <strong>د</strong> هغو اټکل شویو رایي پاڼو286شمیر <strong>د</strong>ی چې په ۳۴۹۸ بکسونو کې موجو<strong>د</strong>ي وي.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ كال <strong>د</strong> اكتوبر پر نولسمه <strong>د</strong> شكايتونو كمېسيون اعالن وكړ،‏چې كان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو <strong>ته</strong> غورځول شوې يوه خاصه فيص<strong>د</strong>ي رايې به مستر<strong>د</strong>ېكړي.‏ په نتيجه كې هيڅ يو كان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> ۵۰ جمع يو فيص<strong>د</strong>ي رايې تر السه نشوېكړاى،‏ چې گټونكى اعالن شي،‏ نو ځكه <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong>واړو كان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو،‏ چې <strong>د</strong>نورو په پرتله يې زياتې رايې اخيستې وې،‏ ترمنځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وهم ځل ټاكنو پرېكړه287وشوه.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليو څيړنه:‏ <strong>د</strong> پلټنو کټګوريوي<strong>د</strong> عملياتي کنټرول او قومان<strong>د</strong>ې ګروپ<strong>د</strong> پلټنې ټيم C2 <strong>د</strong> پلټنې ټيم C1 <strong>د</strong> پلټنې ټيم B2 <strong>د</strong> پلټنې ټيم B1 <strong>د</strong> پلټنې ټيم A2<strong>د</strong> پلټنې ټيم A1C کټګوري<strong>د</strong> رايې اچونې هغه مرکزونه چې هل<strong>ته</strong> 600يا ډيرې اعتباري رايې اچول شوي وي او يوهکان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> <strong>د</strong> اچولو شويو رايو په سلو کې 95 ياډيرې ترلاسه کړي.‏<strong>د</strong> نمونې په توګه کتل شوي <strong>د</strong> رايې بکسونه:‏ 96B کټګوري<strong>د</strong> رايې اچونې هغه مرکزونه چې هل<strong>ته</strong> تر 1000 ډيرېاچول شوي وي او يوه کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> <strong>د</strong> اچولو شويو رايو په سلو کې95 يا ډيرې ترلاسه کړي.‏<strong>د</strong> نمونې په توګه کتل شوي <strong>د</strong> رايې بکسونه:‏ 177A کټګوري<strong>د</strong> رايې اچونې هغه مرکزونه چې هل<strong>ته</strong>600 يا ډيرې اعتباري رايې اچول شوي وي<strong>د</strong> نمونې په توګه کتل شوي <strong>د</strong> رايې بکسونه:‏ 85سرچينه:‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنيزو شکايتونو <strong>د</strong> 8 سپټمبر 2009 نيټې <strong>د</strong> حکم په ځواب <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> پروسې په اړه حقايق پاڼه“‏www.iec.org.af/assets/pdf/factsheet/eng/fs14E.pdf وکتل شو ‎2009\14\10‎؛ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون،‏ ‏"<strong>د</strong> لومړيو <strong>د</strong>ريو کټګوريو <strong>د</strong> رايې اچونې <strong>د</strong> مرکزونو نړۍ"‏www.iec.org.af/assets/pdf/audited/random_¬rst_sample_audit.pdf وکتل شو ‎2009\14\10‎؛<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون،‏ ‏"<strong>د</strong> لومړيو <strong>د</strong>ريو کټګوريو <strong>د</strong> رايې اچونې <strong>د</strong> مرکزونو نړۍ"‏www.iec.org.af/assets/pdf/audited/random_¬rst_sample_audit.pdf وکتل شو ‎2009\14\10‎؛86 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريحكومتي ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> ملگروملتونو <strong>د</strong> سرمنشي په وينا په افغانستان كۍ مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> سازمان شوې ا<strong>د</strong>اري جوړښت په ا<strong>د</strong>اري پوسټونو كې <strong>د</strong>وړ ليډر شپ كمى راكموي.‏ په ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> خلكو <strong>د</strong> باور كموالي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت واك او قانونمن<strong>د</strong>ي راكموي ‏"چې288له امله يې روانه جګړه رامنځ<strong>ته</strong> كيږي."‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> يو <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> افغانستان فعلي ملكي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> وړتيا <strong>د</strong> وسايلو <strong>د</strong> كموالي سره مخ <strong>د</strong>ه،‏ چې <strong>د</strong> وړاو مسلكي مامورينو <strong>د</strong> اړينو سمونونو رامنځ<strong>ته</strong> كولو او ولس <strong>ته</strong> <strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong>وركولو وړتيا لري،‏ له كمي سرهمخ <strong>د</strong>ه،‏ په قانوني،‏ سازمان<strong>د</strong>هي او ا<strong>د</strong>اري چاروكې پراخه كمزوريانې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري سمونونو مؤثريت <strong>ته</strong> گواښ پېښوي.‏289ملکي <strong>د</strong>ولتي مامورین ال هم <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> مالتړ په بنیا<strong>د</strong> مقرر کیږي او یا په خپل مقام پا<strong>ته</strong> کیږي.‏USAID په ا<strong>د</strong>ارې چارو کې <strong>د</strong> اصالحاتو له پاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت له ابتکار څخه مالتړکوي.‏ USAID <strong>د</strong> ملكي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> مرستې لپاره مالي سرچينې برابروي،‏ چې په <strong>د</strong>غه كې مسلكي مامورينو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>290پوهاوي او <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> وړتيا لوړولو له الرې <strong>د</strong> حكومتي ا<strong>د</strong>ارې تقويه كول شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong>UNDP <strong>د</strong>وړتيا <strong>د</strong>لوړولو <strong>د</strong>پروگرامونو له الرې په ا<strong>د</strong>ري سمونونو كې مرس<strong>ته</strong> كوي.‏ 291 <strong>د</strong>USAID <strong>د</strong><strong>راپور</strong>له مخې <strong>د</strong>وړتيا لوړولو <strong>د</strong><strong>د</strong>غه پروگرام موخه <strong>د</strong>افغانانو <strong>د</strong>مشرۍ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وزارتونو مؤثريت زياتول <strong>د</strong>ي.‏ چې <strong>د</strong>غه292پروگرام په ځانگړې ډول الن<strong>د</strong>ې موخې لري:‏• <strong>د</strong> افغان مسلكي مامورينو وړتيا زياتول ترڅو <strong>د</strong> جگړو <strong>د</strong> كلونو،‏ طالبانو <strong>د</strong> واكمنۍ نه راپي<strong>د</strong>ا شوې ستونزې اوا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> له منځه يوسي• <strong>د</strong> وزارتونو ترمنځ همغږي رامنځ<strong>ته</strong> كول،‏ وزارتونه عصري كول او <strong>د</strong> هغوى ا<strong>د</strong>اري جوړښت سمول• <strong>د</strong> افغانستان په <strong>د</strong>ولت كې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون،‏ راويښې<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> مامورينو وړتيا <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه وركول<strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزرات <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې،‏ <strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong>تنفيذ نړيواله )INL( څانگه ۳۵ مشاورينلري،‏ چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مشاوريت ډلې له پروگرام او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> لمنځه وړلو لپاره <strong>د</strong> كولمبو <strong>د</strong>عامه پوهاوي پروگرام سره په گډه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و وزارت )MCN( لوړتيا <strong>د</strong> پور<strong>ته</strong> وړلو له الرې په مركز اووالياتو كې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> لمنځه وړلو پروگرام تقويه كوي.‏ <strong>د</strong>ا مشاورین <strong>د</strong> MCN <strong>د</strong> وړتیاوو <strong>د</strong> لوړولو مسؤولیت293په غاړه لري چې په مرکز او والیاتو کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په خالف <strong>د</strong> پرواګرمونو مالتړ وکړي.‏ننگونې<strong>د</strong> ملگرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي په وينا <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> په كچه <strong>د</strong> امنيت نشتوالی او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري سمونونو په پروسهمنفي اغېز كوي.‏ <strong>د</strong> امريكا متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حكومتي ظرفيتونو <strong>د</strong> لوړاوي لپاره ډېرېهڅې كړي <strong>د</strong>ي،‏ خو په <strong>د</strong>غه اړه ډېر كم پرمختگ شوى <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> ملگرو ملتونو سرمنشي <strong>د</strong> يو باثبا<strong>ته</strong> افغان <strong>د</strong>ولت په294الر كې يو شمېر موجو<strong>د</strong>ې ننگونې په گو<strong>ته</strong> كړي <strong>د</strong>ي:‏• <strong>د</strong> وړ او مسلكي افغانانو كمى• <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>يت او <strong>د</strong> قيا<strong>د</strong>ت نشتوالى• <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري كلتور كمى• <strong>د</strong> زړو <strong>د</strong>ښمنيو پرېښو<strong>د</strong>لو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت په اړتياوو <strong>د</strong> تمركز كولو لپاره <strong>د</strong> افغان سياستوالو كم میالن<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي ‏(اى اين ډي ايس)‏پرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيتسيمييزه همکاريفسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>جنسي برابريظرفيت<strong>د</strong> چاپېريال<strong>د</strong> ورځ په ورځ خرابې<strong>د</strong>ونكي امنيتي چاپيريال كوم چې پر قانون <strong>د</strong> والړو ا<strong>د</strong>ارو پرمختگ <strong>ته</strong> گواښ پي<strong>د</strong>ا كوي،‏مسلكي افغانان <strong>د</strong> ترفېع <strong>د</strong> زوړ سيستم او <strong>د</strong> كمو معاشونو له امله په <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو كې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې كولو <strong>ته</strong> عالقه نه ښيي.‏هم<strong>د</strong>ا المل <strong>د</strong>ى،‏ چې <strong>د</strong> مسلكي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> سمونونو پروگرام،‏ <strong>د</strong> حكومتي مامورينو <strong>د</strong> معاشونو په زياتولو،‏ <strong>د</strong> فعلي295مامورينو <strong>د</strong> وړتياوو جاج اخيستلو او <strong>د</strong> لياقت پر اساس په ترفېع كولو متمركز <strong>د</strong>ي.‏87<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> قانون حکومتلكه چې په ج<strong>د</strong>ول 3.4 كې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> تړون له مخې <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> قانونمن<strong>د</strong>ۍ موخو الس<strong>ته</strong>راوړلو لپاره مارچ ۲۰۱۱ نېټه ټاكل شوې <strong>د</strong>ه.‏ 296 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې موخې <strong>د</strong> الس<strong>ته</strong> راوړلو په الر كې <strong>د</strong> پرمختگ هيڅ <strong>راپور</strong>نه <strong>د</strong>ى وركړل شوى.‏په قضايي برخه كې سمونونه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي ع<strong>د</strong>لي سكتور تگالره په قضايي سيستم كې <strong>د</strong> سمونونو <strong>د</strong> راوستلو لپاره الر نقشه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>غه <strong>د</strong>ملي قضايي سيستم له الرې پيا<strong>د</strong>ه كيږي.‏ 297 <strong>د</strong> ملگرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> ملي قضايي پروگراممؤثريت په <strong>د</strong>ې سره اړه لري،‏ چې څومره <strong>د</strong> څارنوالۍ <strong>د</strong>فترونو <strong>ته</strong> اړتيا <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> مامورينو <strong>د</strong> مقررولو لپاره <strong>د</strong> اوليتونو298ټاكل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> INL <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> څېړنو ف<strong>د</strong>رالي ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارې،‏ <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت،‏ USAID او USTC-A<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وزارتونو لپاره <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong> حيثيت لري تر څو چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> تقويې له الرې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>299جرمونو قانون پلى كړي.‏<strong>د</strong>قانون جوړونې په اړه تازه معلوماتلكه څرنگه چې په ج<strong>د</strong>ول 3.5 كې ښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ په ۲۰۰۴ كال كې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون له پاس كې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong>300له ۱۵ زيات <strong>د</strong> جنايي جرمونو سره تړلي قوانين تصویب شوي <strong>د</strong>ي.‏هغه قوانين چې تازه پاس شوي،‏ <strong>د</strong> تروريزم سره <strong>د</strong> مبارزې،‏ <strong>د</strong> اختطاف او <strong>د</strong> انساني قاچاق قوانين <strong>د</strong>ي،‏ چې<strong>د</strong>واړه په ۲۰۰۸ كال كې پاس شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> محكمو لپاره منځمهالي اصول په ۲۰۰۴ كال كې وضع شول خو <strong>د</strong>301بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې جنايي اصول ال تراوسه په رسمي توگه نه <strong>د</strong>ي خپاره شوي.‏<strong>د</strong> INL <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong>وى اوس هم <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> وضع شوو قوانينو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رست عملي كولو لپارهمشاورين وركوي.‏ ځكه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جنايي جرمونو اصول په بېالبېلو بڼو سره خپل كړل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> INLمشاورين <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> نويو قانون جوړونې عملي كې<strong>د</strong>ل يقيني كول او <strong>د</strong> نيولو او محاكمه كولو لپاره302موجو<strong>د</strong> قوانين <strong>د</strong> وضع شويو قوانينو سره سم په عملي كولو كې مرس<strong>ته</strong> كول شامل <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.4<strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت لپاره ستراتیژیک لومړیتوبونه<strong>د</strong> افغانستان تړون موخې<strong>د</strong> اساسي قانون سره سم به <strong>د</strong> ټولو مسلكي او اقتصا<strong>د</strong>ي قوانينو لپاره يو چوكاټ جوړ شي،‏ كوم چې به ټولو قضايي او <strong>د</strong> قانون جوړونې ا<strong>د</strong>ارو په واككې وركړل شي.‏حالتنوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong><strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>لو لپاره ټاکل شوينیټهمارچ 2011مارچ 2011مارچ 2007مارچ 2011مارچ 2011<strong>د</strong> قضاء <strong>د</strong> برخې ټولې ا<strong>د</strong>ارې به <strong>د</strong> افغانستان په ټولو واليتونو كې په كار پيل وكړي او <strong>د</strong><strong>د</strong>عوو <strong>د</strong> فيصله كولو متوسط وخت به،‏ چې څومره كې<strong>د</strong>اى شيراكم كړل شي.‏<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> له قانون نه <strong>د</strong> غلطي استفا<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> بشپړې پروسې كموالي سره تړلې <strong>د</strong>نظارت پروسه به زر پيل شي.‏<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> له قانون نه <strong>د</strong> غلطي استفا<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> بشپړې پروسې كموالي سره تړلې <strong>د</strong> نظارت پروسه به پیا<strong>د</strong>ه شي.‏نوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>نوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>نوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong><strong>د</strong> قضایي سیستم <strong>د</strong> مسلكي توب،‏ باور او <strong>د</strong> كلي<strong>د</strong>ي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> تقويې لپاره سمونونه رامنځ<strong>ته</strong> كول ‏)<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت،‏ قضا،‏ <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> کورنیونوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>چارو وزارت او <strong>د</strong> ملي امنیت ریاست(.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي:‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ <strong>د</strong> قانون حاکمیت،‏ او بشري حقوق،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Development%20Strategy_eng.pdf؛ مخ ۶۵. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان تړون،"‏ ۱\۱۳ - ۲\۱\۲۰۰۶، مخ ۸.88 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> بېلگې په ډول <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> قضا <strong>د</strong> سكتور <strong>د</strong> حمايې پروگرام وخت په وخت خپل نصاب <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وروستيپاس شوي قانون سره سر وركوي،‏ ځانگړي تربيوي كورسونه جوړوي،‏ ترڅو چې څارنواالن او <strong>د</strong> جنايي جرمونوپلټونكي پوليسو معلومات تازه كړي.‏ 303 <strong>د</strong> قضا سكتور <strong>د</strong> حمايې پروگرام مشاورين <strong>د</strong> نويو وضع شويو قوانينو او304زړو قوانينو،‏ چې لوى څارنوالۍ يې <strong>د</strong> نه عملي كې<strong>د</strong>و شكايت كړى وي په اړه ځانگړي كورسونه <strong>د</strong>ايروي.‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>راپور</strong> وركړى،‏ چې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> وركونې په <strong>د</strong>غه <strong>د</strong>وره كې به <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت تفتيشهر موجو<strong>د</strong> قانون چې ‏)<strong>د</strong>موجو<strong>د</strong> اساسی قانون نه مخكې موجو<strong>د</strong> و(‏ ارزيابي كوي.‏ له <strong>د</strong>ې عالوه به <strong>د</strong> تقنين <strong>د</strong> اړتيا305سره سم نوي قوانين ارزيابي كوي.‏<strong>د</strong> جنايي جرمونو <strong>د</strong> سمونونو كاري گروپ،‏ JSSP او <strong>د</strong> ملگرو ملتونو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او جرمونو ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>جنايي پروسې <strong>د</strong> اصولو يو <strong>د</strong>وباره <strong>د</strong> نظره تېره شوې مسو<strong>د</strong>ه تقنين <strong>ته</strong> وړان<strong>د</strong>ې كړه،‏ ليكن مسو<strong>د</strong>ه پارلمان <strong>ته</strong> نه <strong>د</strong>هوړان<strong>د</strong>ې شوې.‏ <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong>غه مسو<strong>د</strong>ه څو سوه پاڼې اوږ<strong>د</strong>والى لري او په <strong>د</strong>واړو <strong>د</strong>ري او انگرېزي ژبو306ليكل شوې.‏ <strong>د</strong>ا تع<strong>د</strong>یل شوي مسو<strong>د</strong>ه هم<strong>د</strong>ا رنګه په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت او INL <strong>ته</strong> ورکړ شوي <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> INL په وینا،‏ تقنین له JSSP او UNODC سره <strong>د</strong> اړتیا سره <strong>د</strong> CPC <strong>د</strong> تع<strong>د</strong>یل شوي مسو<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> محتویاوموخې په اړه همکاري کوي.‏ تقنین <strong>د</strong>ا مسولیت لري چې پریکړه وکړي کوم وړان<strong>د</strong>ې کړی شوي تع<strong>د</strong>یالت بای<strong>د</strong>307ومنل شي.‏تقنین:‏ <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> مسو<strong>د</strong>وبرابرولو څانګه،‏ <strong>د</strong> INL په اساس.‏ <strong>د</strong>ا څانګه په)۱۹۶۲( ۱۳۴۱ هجري <strong>کال</strong> کې تاسیس شوه چې<strong>د</strong> هغه وخت <strong>د</strong> لومړي وزیر له <strong>د</strong>فتر سره <strong>د</strong> ټولوملي قوانینو په مسو<strong>د</strong>ه او کتنه کې مرس<strong>ته</strong> وکړي،‏اساساْ‏ <strong>د</strong>ا چې له اساسي قانون،‏ اسالمي قانون،‏ اونړیوال قانوني معیارونو سره اړخ لګوي او <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ټکر مخه ونیسي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت،‏ ،www.moj.gov.af وکتل شو ۱۰\۱۹\۲۰۰۹.308ځينې هغه ننگونې چې INL <strong>د</strong> CPC <strong>د</strong> مسو<strong>د</strong>ې ليكلو پرمهال ورسره مخامخ شو په الن<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي:‏• <strong>د</strong> زړو او نويو قوانينو مجموعه،‏ <strong>د</strong> CPC له ارزيابۍ مخكې يوې پراخې ارزيابۍ او تحليل <strong>ته</strong> اړتيا لري• <strong>د</strong> ۲۰۰۴ كال <strong>د</strong> اساسي قانون سره ور<strong>ته</strong> والى،‏ <strong>د</strong>هغو حقوقو په گډون،‏ چې <strong>د</strong> افغانستان په محاكمو كې نه <strong>د</strong>يوړان<strong>د</strong>ې شوي• مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> تحليلي قانوني سابقه <strong>د</strong> وضاحت لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سكتور <strong>د</strong> ملگرو وضاحت <strong>ته</strong> اړتيا لريج<strong>د</strong>ول 3.5<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جنايي جرمونو سره اړون<strong>د</strong> تصویب شوي قوانین،‏ ۲۰۰۴-۲۰۰۹<strong>د</strong> قانون عنوان<strong>د</strong> پيسو مینځلو پرخالف قانون<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې قانونتروريزم <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پيسو وركولو سره <strong>د</strong> مبارزې قانون<strong>د</strong> پیسو مینځلو او <strong>د</strong> هغوی څخه ترالسه شوي ګټو په خالف <strong>د</strong> کمپاین قانون<strong>د</strong> محاكمو لپاره منځمهالي اصول<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> او رشوت پر خالف <strong>د</strong> مبارزې قانون<strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو او توقيف خانو په اړه قانون<strong>د</strong> پوليسو قانون<strong>د</strong> ناريه وسلو،‏ مهماتو او چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونكو موا<strong>د</strong>و قانون<strong>د</strong> پوځي محكمو <strong>د</strong> سمون قانون<strong>د</strong> پوځي محكمو قانون<strong>د</strong> پوځي جرمونو <strong>د</strong> پروسې قانون<strong>د</strong> پوځي <strong>د</strong>يوانونو اصول<strong>د</strong> تروريزم پر خالف قانون<strong>د</strong> اختطاف او انساني قاچاق پر خالف قانون<strong>د</strong> وضع كې<strong>د</strong>و كال2004۲۰۰۳ په ۲۰۰۶ كې تع<strong>د</strong>يل شو2005200420042004200520052005200520052006200620082008سرچینه:‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.89<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري• په څو ژبو مسو<strong>د</strong>ه ليكل په ځانگړي توگه په <strong>د</strong>ري او انگليسي ژبو تر څو چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سكتوراستازي او نړيوال قانوني مشاورين،‏ په مجوزه قانون جوړونې په بشپړ ډول پوهه شي• <strong>د</strong> تخنيكي قانوني اصطالحاتو،‏ اصولو او نظرياتو <strong>د</strong>رس<strong>ته</strong> او پر وخت ژباړه كول• پر اړون<strong>د</strong>و اسالمي اصولو پوهې<strong>د</strong>ل او پر <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> نړيوالو كنوانسينونو،‏ كوم چې افغانستان امضاء كړي <strong>د</strong>ي پرتاثير پوهې<strong>د</strong>لبشری حقوقلكه څرنگه چې <strong>د</strong> افغانستان په تړون كې ذكر شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong>ولت غواړي،‏ چې <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقونو خپلريكارډ ښه كړي په <strong>د</strong>ې اړه <strong>د</strong> هيڅ ډول پرمختگ <strong>راپور</strong> نه <strong>د</strong>ى وركړل شوى.‏ په ج<strong>د</strong>ول ‎3.6‎كې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>309بشر حقونو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت ټاكل شوې موخې په گو<strong>ته</strong> شوي <strong>د</strong>ي.‏په <strong>د</strong>ې څو كلونو كې <strong>د</strong> شيعيه <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> اصولو <strong>د</strong> قانون په پاس كولو سره نړيوالو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښځو حالت<strong>ته</strong> پام ورواړولو.‏ <strong>د</strong> اوسني حقونو <strong>د</strong> ق<strong>د</strong>م په ق<strong>د</strong>م <strong>د</strong> لمنځه تللو <strong>د</strong> قانون په اړه <strong>د</strong> الهام سره مخې <strong>ته</strong> راغلل په ۱۹جوالى ۲۰۰۹ كال كې <strong>د</strong> افغانستان ولسمشر <strong>د</strong> ښځو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>تاو تريخوالي <strong>د</strong> كمولو په خاطر يو قانون السليككړ.‏ <strong>د</strong> ملگرو ملتونو <strong>د</strong> سازمان <strong>د</strong> سرمنشي په وينا <strong>د</strong>غه قانون جنسي تيري،‏ لكه زنا بالجبر،‏ په زوره وا<strong>د</strong>ه،‏ په كم310عمرۍ كې وا<strong>د</strong>ه،‏ په زور كار او <strong>د</strong> پيسو په ب<strong>د</strong>ل كې زنا كول ناقانونه گرځوي.‏په عام ژون<strong>د</strong> كې پر ښځو او جينكو جنسي زور زياتى <strong>د</strong> ښځو او سړو <strong>د</strong> مساوي حيثيت په رامنځ<strong>ته</strong> كولوكې تر ټولو ستر خنډ <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> ملگرو ملتونو <strong>د</strong> سر منشي <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې پر ښځو او جينكو <strong>د</strong> تيري كوونكو پروړان<strong>د</strong>ې كلتوري زغم چې رواجونه،‏ <strong>د</strong> خلكو رويې او نور <strong>د</strong>و<strong>د</strong>ونه يې قوي كوي <strong>د</strong> ښځو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> زور زياتيومنل قوي كوي،‏ چې له <strong>د</strong>غه امله ښځې په ټولنه كې <strong>د</strong> كمزوري رول <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> اړ كيږي.‏ 311 په افغانستان کې<strong>د</strong> ښځو په اړه <strong>د</strong> نورو معلوماتو په اړه،‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پراختیا په برخه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ريو میاشتو مهمي الس <strong>ته</strong>راوړنې وګورئ.‏ج<strong>د</strong>ول 3.6<strong>د</strong> بشري حقوقو لپاره ستراتیژیک لومړیتوبونه<strong>د</strong> افغانستان تړون موخې<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت وړتيا <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقوقو <strong>د</strong> قانون سره سم چلن<strong>د</strong> وكړي او خپل مسؤليتونه سر<strong>ته</strong> ورسويحالتنوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong><strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>لو لپاره ټاکل شوينیټهمارچ 2011مارچ 2011مارچ 2011<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت امنيتي ځواكونه به يو لړ اق<strong>د</strong>امات كوي،‏ چې په كې مسلكي اصولو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>رناوي له الرې په نا قانونه توگه <strong>د</strong> خلكو نيونه،‏ توقيف،‏ شكنجهنوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>كول او <strong>د</strong> خلكو <strong>د</strong> ملكيتونو <strong>د</strong> عفت مخه نيول<strong>د</strong> بشر حقونه به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت او هم<strong>د</strong>ارنگه <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقونو <strong>د</strong> خپلواك كمېسيون له خوا په خپل واكه توگه ارزيابي كيږي.‏نوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ <strong>د</strong> افغانستان تړون،‏ ۱\۳۱ - ۲\۱\۲۰۰، مخ ۷.90 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي ‏(اى اين ډي ايس)‏<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>وره کې،‏ ملگرو ملتونو <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت سره <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقونو <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> يوېڅانگې په جوړولو كې مرس<strong>ته</strong> وكړه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې څانگې موخه <strong>د</strong> افغانستان حكومت سره <strong>د</strong> هغو تگالرو او پاليسوپه عملي كولو كې مرس<strong>ته</strong> كول <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> نړيوالو تړونونو له امله افغانستان <strong>د</strong>هغو موا<strong>د</strong>و په منلو او عملي كولوپرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيتمجبور <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> بېلگې په ډول ملگرو ملتونو په كابل او خواوشا سيمو كې <strong>د</strong> توقيف مركزونه وكتل،‏ تر څو چې<strong>د</strong> <strong>د</strong>وى حالت وگوري او <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> خپلو خپلوانو سره اړيكې نيول او قانوني اسانتياوې او ځان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> حقسيمييزه همکاريحاصلول يقيني كړي.‏ ملگري ملتونه <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي ا<strong>د</strong>ارو مالتړ كوي،‏ تر څو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى وړتيا هغه ح<strong>د</strong> <strong>ته</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>312ورسيږي،‏ چې <strong>د</strong>وى وكوالى شي،‏ چې <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقونو <strong>د</strong> نړيوالو معيارونو سره سم چلن<strong>د</strong> وكړي.‏فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>جنسي برابريظرفيت<strong>د</strong> چاپېريالفرهنګي او قانوني خنډونه په افغاني ټولنه کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> بشپړي برخه اخیستي مخه نیسي.‏ ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک انځور،‏ډګرمن ستاسي ان شافران(‏91<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګانګرس لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ92 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګاقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي ‏(اى اين ډي ايس)‏<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي )ANDS( پر اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه ټينگار كوي او <strong>د</strong>غه <strong>د</strong> بيا رغونې له و<strong>د</strong>ې له<strong>د</strong>رې پايو يوه پايه گڼي.‏ 313 <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيز پرمختگ كوم عناصر چې په <strong>د</strong>غه برخه كې <strong>د</strong> څېړنې الن<strong>د</strong>ې نيولشوي،‏ په كې اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه،‏ ضروري خ<strong>د</strong>مات،‏ صنعت،‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرخالف مبارزه او <strong>د</strong> افغانستان ښځې پهپرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيتكې شاملې <strong>د</strong>ي.‏سيمييزه همکارياقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې لپاره ستراتيژي په خصوصي سكتور <strong>د</strong> زيات انحصار وړان<strong>د</strong>وينه كوي.‏ 314 <strong>د</strong> يو باثبا<strong>ته</strong> اقتصا<strong>د</strong>يمخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>چاپيريال <strong>د</strong> رامنځ<strong>ته</strong> كولو او مم<strong>د</strong> مالياتي سيستم لپاره ANDS <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پرمختگ لپاره يو لړ ځانگړي اوليتونه،‏جنسي برابري315چې په كې <strong>د</strong> انفالسيون كنترول او <strong>د</strong> قوانينو سمونونه،‏ چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت مسؤليت <strong>د</strong>ى،‏ په گو<strong>ته</strong> كړي.‏ظرفيت<strong>د</strong> افغانستان پیسه<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> ماليې وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې په ۲۰۰۲ كال كې له رواجې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> افغانۍ <strong>د</strong> ډالر په مقابل كې يوڅه ثبات لري ليكن په ۲۰۰۸ او ۲۰۰۹ كې <strong>د</strong> انفالسيون شرح <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه رقمي ع<strong>د</strong><strong>د</strong> په ان<strong>د</strong>ازه پور<strong>ته</strong> الړه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غهكار اصلي المل په نړيواله كچه <strong>د</strong> سون <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> نرخونو پور<strong>ته</strong> كې<strong>د</strong>ل او وچكالي وه،‏ چې <strong>د</strong> حبوباتو <strong>د</strong> فصلونوپه حاصل يې منفي تاثير وكړ.‏ 316 انځور 3.45 ښکاروي چې <strong>د</strong> ځینو اجناسو قیمتونو انفالسیون څومره <strong>د</strong> ۲۰۰۲<strong>کال</strong> او ۲۰۰۹ ترمینځ توپیر <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏<strong>د</strong> چاپېريالافغانۍ په ټول افغانستان کې منل کیږي؛ پهسرح<strong>د</strong>ونو کې،‏ ایراني ریال او پاکستانۍ روپۍ پهلویه کچه کارول کیږي،‏ <strong>د</strong> مالیې وزارت <strong>راپور</strong>ورکوی.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.انځور 3.45افغانۍ:‏ <strong>د</strong> مصرفي نرخ انفلاسيون ‏(فيص<strong>د</strong>ي)‏25%20%15%10%5%0%2002/2003 2003/2004 2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008 2008/2009سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ 9\30\2009.93<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګپه افغانستان کې <strong>د</strong> بهرنیانو ملکیت بانکونومرکزي <strong>د</strong>فترونه <strong>د</strong> نړي په هیوا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong>ي:‏ هن<strong>د</strong>‏)<strong>د</strong> هن<strong>د</strong> <strong>د</strong> پنجاب نیشنل بانک(،‏ ایران ‏)آریان(،‏پاکستان ‏)برک،‏ حبیب،‏ <strong>د</strong> پاکستان نیشنل بانک(،‏متح<strong>د</strong>ه عربي امارات ‏)الفالح(،‏ او بریتانیا ‏)ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong>چارتر<strong>د</strong>(.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.بانك<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> ماليې وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې وروس<strong>ته</strong> له هغې چې <strong>د</strong> افغانستان پارلمان په ۲۰۰۴ كال كې <strong>د</strong> بانكونوقانون پاس كړو،‏ بانكونه په تېزۍ سره و<strong>د</strong>ه كوي،‏ په افغانستان كې <strong>د</strong>وه <strong>د</strong>ولتي بانكونه،‏ اووه <strong>د</strong> خارجيانو بانكونه او317ا<strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانانو بانكونه شتون لري.‏بانكي سيستم <strong>د</strong> افغانستان بانك له خوا،‏ چې <strong>د</strong> افغانستان مرکزی بانک <strong>د</strong>ی،‏ ا<strong>د</strong>اره كيږي.‏ <strong>د</strong> افغانستان بانك <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong><strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي سکټور <strong>د</strong> ثبات او تن<strong>د</strong>رستي مسؤليت په غاړه لري.‏ 318 په ۲۰۰۹ كال كې <strong>د</strong>افغانستان بانك <strong>د</strong> پنځه و ستونوستراتيژيك پالن چې له ۲۰۰۹ نه تر ‎۲۰۱۴‎پورې په بر كې نيسي نشر كړ.‏ 319 ج<strong>د</strong>ول 3.7 <strong>د</strong> پنځه ستونو <strong>د</strong> پالنسره تړلي كارونه تشرېح كوي.‏<strong>د</strong> ماليې وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> افغانستان بانكونو رئيسان وايي،‏ چې امنيت <strong>د</strong> بانک<strong>د</strong>ارۍ لپاره اوس هم ترټولو ستره ننگونه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> ناقانونه پيسو <strong>د</strong> كارونې لپاره زاړه قوانين او <strong>د</strong> بانكونو <strong>د</strong> كارونې <strong>د</strong> ترهگرو سازمانونو320مخنيوى،‏ له بانك<strong>د</strong>ارۍ سره اړون<strong>د</strong> نور مسايل <strong>د</strong>ي.‏په رواجي ډول افغانستان <strong>د</strong> ‏"بانك<strong>د</strong>ارۍ كلتور"‏ نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ چې له <strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong>اوږ<strong>د</strong> مهال لپاره په بانك كې <strong>د</strong>پيسو<strong>د</strong> ايښو<strong>د</strong>لو وېره،‏ <strong>د</strong> بانك <strong>د</strong> قرضو په اړه ناكافي معلومات او بان<strong>د</strong>ينيو پيسو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> نه الس رسي،‏ هغه عوامل <strong>د</strong>ي،‏ چې<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه سكتور لپاره يې ستونزې پي<strong>د</strong>ا كړي <strong>د</strong>ي.‏ 321 <strong>د</strong> بانكونو رئيسان <strong>د</strong> مركزي بانك په حيث <strong>د</strong>افغانستان بانك سرهتړلي يو لړ ستونزو لكه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه بانك په څارنه كې كمزوريانو <strong>ته</strong> اشاره كوي او وايي،‏ چې <strong>د</strong>غه كمزوريانې ستونزو<strong>ته</strong> الر هواروي.‏ له <strong>د</strong>ي حقیقت سره سره چې شخصي بانكونه عيسوي تاريخ كاروي،‏ <strong>د</strong> افغانستان بانك <strong>د</strong> شمسي322تاريخ كارولو <strong>ته</strong> ال هم <strong>د</strong>وام ورکوي.‏كورنى ناخالص تولی<strong>د</strong><strong>د</strong>‎۲۰۰۹‎ - ‎۲۰۱۰‎پر مهال په افغانستان كې <strong>د</strong> كورني ناخالص تولی<strong>د</strong> و<strong>د</strong>ه ۸.۳% اټكل شوې په <strong>د</strong>اسې كال كې چې<strong>د</strong>غه و<strong>د</strong>ه په - ۲۰۰۸ ۲۰۰۹ كې ۳.۴% وه.‏ 323 <strong>د</strong>ماليې وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې په - ۲۰۰۸ ۲۰۰۹ كال په كورنيعواي<strong>د</strong>و كې تر ټولو لويه ونډه <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو صنعت و،‏ په تېره بيا <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي خ<strong>د</strong>ماتو او مخابراتو،‏ خو هم<strong>د</strong>ا رنګه<strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویانو ا<strong>د</strong>ارو لپاره <strong>د</strong> ترانسپورتي خ<strong>د</strong>ماتو او <strong>د</strong>ترجمو له <strong>د</strong>ركه.‏ <strong>د</strong>ويمه ستره ونډه <strong>د</strong> كرنې <strong>د</strong> سكتور او پهج<strong>د</strong>ول 3.7<strong>د</strong> DAB <strong>د</strong> پنځو-ستنو ستراتیژي<strong>د</strong> ستنې شمیر<strong>د</strong> ستنې عنوان<strong>د</strong> مالي پالیسي اغیزمنتوب <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکول<strong>د</strong> مالي منځګړیتوب ژورول<strong>د</strong> ظرفیت جوړولو ګړن<strong>د</strong>ی کول<strong>د</strong> معلوماتو ا<strong>د</strong>اره لوړول<strong>د</strong> ښه شرکتي پرمخ بیولو <strong>ته</strong> اهمیت ورکولفعالیتونهله مالي وسایلو څخه کار اخیستل،‏ چې په هغوی کې <strong>د</strong> خالصمارکیټ عملیاتونه،‏ <strong>د</strong> ذخیرې غوښتنې،‏ او <strong>د</strong> پور ورکولواسانتیاوي <strong>د</strong>يمالي سکتور <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بیالبیلو رنګونو ورکولو او مالي تولی<strong>د</strong>اتو اوخ<strong>د</strong>متونو له الري غوړول؛ په کوچنیو او منځنیو شرکتونو تمرکزکول،‏ <strong>د</strong> منځنۍ او اوږ<strong>د</strong>ي مو<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> پور ورکولو میکانیزمونو پهکار اچول<strong>د</strong> سازمانونو کفایت <strong>د</strong> یوه موثر سازماني تشکیل جوړولو او <strong>د</strong>کیفی او کمي منابعو او موخو په تامین سره ښه کړئمعلومات په موثره توګه راټولول او په وخت سره <strong>د</strong> لنډو فیصلوکولله لوړي شوری او <strong>د</strong>ولت سره په اړیکو کې تر ټولو غوره الريپه کار واچوي1 ستن2 ستن3 ستن4 ستن۵ ستنسرچینه:‏ ،DAB ‏"<strong>د</strong> ۲۰۰۹-۲۰۱۴ لپاره ستراتیژیک پالن:‏ <strong>د</strong> نرخونو ثبات <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکول او <strong>د</strong> یوه غښتلي مالي سیسټم جوړول،"‏ ۲\۲۲\۲۰۰۹.94 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګخ<strong>د</strong>متونه43%ځانگړي ډول <strong>د</strong> غنمو له حاصله الس <strong>ته</strong> راغله.‏ صنعت ‏)تر ډیره ح<strong>د</strong>ه تولی<strong>د</strong>ات(‏ په كورني عاي<strong>د</strong> كې <strong>د</strong>ريمه ستره انځور 3.46ونډه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه.‏ 324 انځور ۳.۴۶ په کورنی ناخالص تولی<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي ګروپونو تخمیني ونډه ښيي.‏كارمون<strong>د</strong>نهاگر چې په <strong>د</strong>ې اړه پوره جزئيات نش<strong>ته</strong>،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نړیوالې پرمختیایي ا<strong>د</strong>اري )USAID( <strong>د</strong> يو <strong>راپور</strong> له مخې<strong>د</strong> افغانستان ‎۲۵‎ميليونه نفوس ۴۰ په سلو كې كار نه لري.‏ USAID په <strong>د</strong>ې باور <strong>د</strong>ه چې وزگارتيا <strong>د</strong> زياتې<strong>د</strong>ونكې325بې ثباتۍ يو ستر المل <strong>د</strong>ى.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ناخالص کورنۍ تولي<strong>د</strong>اتو جوړښت،‏2008-2009صنعت26%زراعت31%<strong>د</strong> افغانستان په وزارتونو كې <strong>د</strong> وړتيا <strong>د</strong> كمي او <strong>د</strong> ملي سرشمېرنې سره <strong>د</strong> تړليو مسائلو له امله <strong>د</strong> بې روزگارۍكره فيص<strong>د</strong>ي معلومول ستونزمن <strong>د</strong>ي.‏ نه خو نړيوال بانك او نه هم نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق په افغانستان كې په باقاع<strong>د</strong>ه326ډول <strong>د</strong>كار مون<strong>د</strong>نې احصايه اخلي.‏اړين خ<strong>د</strong>متونهاړين خ<strong>د</strong>متونه <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> سختو انفراسټرکچر عناصرو ‏)لكه انرژي،‏ ټرانسپورټيشن او اوبه(،‏ سره <strong>د</strong> نرمانفراسټرکچر كوم چې انساني او ا<strong>د</strong>اري وړتياوې تشرېح كوي ‏)<strong>د</strong> تعلیم او روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو په شمول(‏ <strong>ته</strong> ويلكيږي.‏ ANDS په <strong>د</strong>ې باور <strong>د</strong>ى،‏ چې <strong>د</strong> تلپاتې اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختگ لپاره په <strong>د</strong>غو ساحو كې موجو<strong>د</strong>ې ستونزې حلول327اړين <strong>د</strong>ي.‏يا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ شميرې اټکل <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ 9\30\2009.انرژيهيڅوك نه پوهيږي،‏ چې څومره افغانان برېښنا <strong>ته</strong> الس رسى لري،‏ افغان <strong>د</strong>ولت وايي،‏ چې <strong>د</strong>غه يو ستونزه <strong>د</strong>ه.‏اټكلونه ښيي،‏ چې له ‎۱۵‎نه تر ۱۷ فيص<strong>د</strong>و پورې افغانان <strong>د</strong> غير منظمو برېښنا جوړوونكو مركزونو څخه راغلې328برېښنا <strong>ته</strong> الس رسى لري.‏ANDS په <strong>د</strong>ې باور <strong>د</strong>ى،‏ چې <strong>د</strong> برېښنا په سكتور كې پرمختگ ‏"<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې لپاره تر بل هرڅه زياتاړين"‏ <strong>د</strong>ى.‏ 329 ج<strong>د</strong>ول 3.8 <strong>د</strong>مختلفو فكتورونو تشرېح كوي،‏ <strong>د</strong> كومو له الرې چې ANDS په <strong>د</strong>غه سكتور كېپرمختگ ان<strong>د</strong>ازه كوي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.8<strong>د</strong> انرژي سکټور <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي لپاره ستراتیژیک اولیتونه<strong>د</strong> ANDS موخېبرېښنا به لږ تر لږه ۶۵ په سلو كې <strong>د</strong> ښاري سيموكورونو او ۹۰ په سلو كې ښاري مركزونو <strong>ته</strong>،‏ چې خلكپه كې استوگن نه وي ورسيږي.‏برېښنا به په كليوالو سيمو كې ۲۵ فيص<strong>د</strong>ه كورنيو <strong>ته</strong>ورسيږيحالتاټکل ۱۵ نه تر ۱۷ فيص<strong>د</strong>ه كورنۍ <strong>د</strong>غيرمنظمو برېښنايي مركزونو لهالرې برېښنا <strong>ته</strong> الس رسى لري.‏لږ تر لږه له ۵،۵ نه تر ۶ فيص<strong>د</strong>ه افغانان په ليرې پرتو واليتونو كې <strong>د</strong>غير منظمو برېښنايي مركزونو له الرې برېښنا <strong>ته</strong> الس رسى لري.‏<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و نیټهمارچ 2010مارچ 2010یا<strong>د</strong>ونه:‏ USAID ‏"کلیوال والیتونه"‏ <strong>د</strong> ‏"هغه والیتونه چې هل<strong>ته</strong> تر ۲۵ فیص<strong>د</strong> لږ خلک <strong>د</strong> مارکیټونو په مرکزونو کې اوسیږي"‏ په توګه تعریف کوي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Development%20Strategy_eng.,pdf مخ ‎۷۹-۸۰‎؛ <strong>د</strong> سیګار پلټنه،‏ <strong>د</strong> انرژي په اړه پوښتنو <strong>ته</strong> ځوابونه،‏ ۹\۱۶\۲۰۰۹. ځیني ډیټا له USAID څخه اخیستل شوي.‏95<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګج<strong>د</strong>ول 3.9<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي <strong>د</strong> مواقعو <strong>د</strong> پیاوړي کولو لپاره ستراتیژیک اولیتونه<strong>د</strong> ANDS موخېلږ تر لږه ۱.۸ میلیونه افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> باسو<strong>د</strong>ايپرواګرامونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> الس رسي اجازه ورکوي،‏ چې پههغوی کې په سلو کې ۶۰ ښځي،‏ اقلیتونه،‏ کوچیان،‏ اومعیوب کسان شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> پرمختایي لپاره ح<strong>د</strong>اقل موخې:‏ ټول افغان ماشومان به<strong>د</strong> لومړیو ز<strong>د</strong>ه کړو بشپړ کورس <strong>ته</strong> الس رسي ولري.‏حالت<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و نیټهنیژ<strong>د</strong>ي په سلو کې ۱۸ بالغاني ښځي سوا<strong>د</strong> مارچ 2010لري؛ <strong>د</strong> بالغو سړیو شمیر ۵۰ په سلو کې <strong>د</strong>ی.‏په ۲۰۰۹ کې نیژ<strong>د</strong>ي ۵۳.۵ په سلو افغانماشومان ښوونځي <strong>ته</strong> ځي.‏2020سرچینې:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20,National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ ‎۷۹-۸۰‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹. USAID <strong>د</strong>ا شمیري <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ښوونې او روزنې وزارت <strong>د</strong> پالن جوړولو ریاست په اختیار کې ورکوي.‏ښوونه او روزنهپه <strong>د</strong>غه سكتور كې <strong>د</strong> ANDS موخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه،‏ چې هر افغان ښوونې او روزنې <strong>ته</strong> يو شان الس رسى ولري.‏ لكه څرنگهچې ANDS بيان كړى ‏"<strong>د</strong>اسې ښوونيز سكتور چې <strong>د</strong>اسې اشخاص ټولنې <strong>ته</strong> وړان<strong>د</strong>ې كړي،‏ چې اړون<strong>د</strong> مهارتونه اوعلم ولري <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>ه مهال اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې لپاره اړين <strong>د</strong>ي."‏ 330 ج<strong>د</strong>ول 3.9 <strong>د</strong> ANDS له خوا جوړ شوي ښوونيزوموخو تفصيالت وړان<strong>د</strong>ې كوي.‏په ۲۰۰۹ كال كې ۵۳،۵ په سلو كې )۶،۷ ميلیونه(‏ كوچنيان ښوونځي <strong>ته</strong> الړل.‏ <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارتاټکل کوي هغه كوچنيان چې ښوونځيو <strong>ته</strong> ځي په سلو كې ۳۷ يې نجونې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong><strong>راپور</strong> له مخې ۵،۳ميليونه افغان كوچنيان اوس هم ښوونځيو <strong>ته</strong> الس رسى نه لري او په هيڅ ډول روزنيز پروگرام كې راجسټر نه<strong>د</strong>ي.‏ 331 انځور ۳.۴۷ <strong>د</strong> جنس په اساس په ټولګیو <strong>د</strong> ثبت شویو ز<strong>د</strong>ه کوونکو شمیر ښيي.‏<strong>د</strong> واليتونو په كچه ښوونه او روزنه<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې افغانستان <strong>د</strong> ښوونې او روزنې يو مركزي سيستم لري،‏ چې <strong>د</strong> ښوونې او روزنېوزارت له خوا ا<strong>د</strong>اره كيږي.‏ په <strong>د</strong>غه سيستم كې لومړنۍ او ثانوي ز<strong>د</strong>ه كړې،‏ ځوانانو او <strong>د</strong> بالغانو سوا<strong>د</strong> آموزي او332تخنيكي او حرفوي ز<strong>د</strong>ه كړې شاملې <strong>د</strong>ي.‏1,000800600400انځور 3.47په افغانې ښوونځيو کې ښځينه ز<strong>د</strong>ه کوونکي،‏له 1 تر 12 ټولګيو پوري ‏(په زرګونو)‏ټولښځينهيا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ شميرې اټکل <strong>د</strong>ي.‏USAID شميرې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت په اختيار کې ورکوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 10\2\2009.په جنوبي واليتونو كې <strong>د</strong> ښوونې او روزنې په وړان<strong>د</strong>ې ننگونې له نورو ځايونو زياتې <strong>د</strong>ي.‏ USAID <strong>راپور</strong>333ورکوي چې په كابل،‏ هرات،‏ او ننگرهار كې ښوونيزې چارې ترنورو واليتونو زياتې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې ښوونيز سيستم <strong>ته</strong> <strong>د</strong>الس رسي لپاره كمپيوتر يوه ښه الره <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>امريكا متح<strong>د</strong>ه اياالتوپه نهو والياتو كې <strong>د</strong>انترنيټ له الرې <strong>د</strong>قابلو لپاره <strong>د</strong> ښوونې او روزنې <strong>د</strong> تربيې يو پروگرام لري.‏ اولنۍ نمونه <strong>د</strong> كار<strong>د</strong> لنګون په <strong>د</strong>ريمه مرحله تمركز كوي <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> موډل تر څنګ،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې موخې لپاره USAID پروگرام لپاره ۵۱كمپيوټرې وركړي <strong>د</strong>ي.‏ كمپيوټر او <strong>د</strong> ټرېننگ پروگرامونه به په ب<strong>د</strong>خشان،‏ باميان،‏ غور،‏ هرات،‏ جوزجان،‏ كابل،‏خوست،‏ پكتيا او تخار كې وكارول شي.‏ USAID په نظر كې لري،‏ چې <strong>د</strong> انترنيټ له الرې قابلو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مشورو په334اړه مهارتونه او <strong>د</strong> نوي زېږې<strong>د</strong>لو كوچنيانو په اړه معلومات وركړي.‏2000123456789 10 11 12<strong>د</strong> ښوونې او روزنې په الر كې ننگونې<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې په افغانستان كې ښوونيز سيستم له يو لړ ننگونو سره مخ <strong>د</strong>ى.‏ 335 ځينې <strong>د</strong>غه ننگونېپه الن<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي:‏• امنيت او په ښوونځيو بري<strong>د</strong>ونه96 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ• بې سوا<strong>د</strong>ي• په ښوونځيو كې <strong>د</strong> نجونو پر خالف <strong>د</strong> زور زياتي گواښونه• <strong>د</strong> ښوونكو <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه كړې <strong>د</strong> كچې ټيټوالى او <strong>د</strong> تعليمي اسنا<strong>د</strong>و نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لپه هېوا<strong>د</strong> كې بې ثباتي <strong>د</strong> افغانستان په ښوونيز سيستم ناوړه اغېزه كوي.‏ په تیرو <strong>د</strong>وو کلونو کې،‏ <strong>د</strong> امنيتيملحوظاتو له امله ۶۷۳ ښوونځي سوځول شوي،‏ بري<strong>د</strong>ونه پرې شوي او يا تړل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ښوونې او روزنېوزارت وايي،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ښوونځيو <strong>د</strong> تړل كې<strong>د</strong>و له امله لږ ترلږه <strong>۳۰</strong>۰.۰۰۰ افغانان ز<strong>د</strong>ه كوونكي له ز<strong>د</strong>ه كړو بې336برخې شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ښځينه ښوونكو كمى يوه بله ستونزه <strong>د</strong>ه.‏ په هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ۴۱۵ روزنيزو ولسواليو خواوشا ۲۰۰ يې ښځينه337ښوونكې نه لري.‏ <strong>د</strong> ښځينه ښوونكو نه موجو<strong>د</strong>يت <strong>د</strong> ښځينه ز<strong>د</strong>ه كوونكو <strong>د</strong>ز<strong>د</strong>ه كړو چانس كموي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هڅېUSAID په لويه كچه <strong>د</strong>ز<strong>د</strong>ه كړو سره <strong>د</strong>تړليو ابتكارونو مالتړ كوي.‏ ټولې پروژې <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> په كچه <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه كړو پهپرمختگ متمركزې <strong>د</strong>ي.‏ 338 ج<strong>د</strong>ول ۳،۱۰ <strong>د</strong> USAID روزنيزې پروژې تشرېح كوي.‏روغتيايي خ<strong>د</strong>متونه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامې روغتيا وزارت په وينا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وگړو روغتيايي حالت <strong>د</strong> ټولې سيمې له خلكو ډېر خراب<strong>د</strong>ى؛ USAID وايي،‏ چې په نړۍ كې <strong>د</strong>افغانستان روغتيايي حالت له بل هر چا خراب <strong>د</strong>ى.‏ 339 ځیني نمونوياحصایي په الن<strong>د</strong>ې توګه <strong>د</strong>ي:‏ج<strong>د</strong>ول 3.10په ښوونيز سكتور كې <strong>د</strong> USAID هڅې<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong>ښوونكو لپاره <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه كړو <strong>د</strong> سيستم جوړول)BESST(په افغانستان كې <strong>د</strong> ټولنې په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>هكړو ملگرتيا )PACE-A(سوا<strong>د</strong> اموزي او <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> تقويې پروگرام)LCEP-2(<strong>د</strong> انتر نټ له الرې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> معياريووالى)AeQa(<strong>د</strong> كابل نړيوال ښوونځى )ISK(<strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه كړو پروژه )HEP(<strong>د</strong>فعاليتونو تشرېح<strong>د</strong> BESST <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت ښوونكو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې پر مهال <strong>د</strong> ټرېننگ وركولو پروگرام ۵۰۰۰۰ ښوونكو <strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښوونكو يو پر <strong>د</strong>ريمهبرخه جوړوي،‏ په ۱۱ واليتونو كې پيا<strong>د</strong>ه كوي،‏ په <strong>د</strong>غه پروگرام كې ښوونكو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ښوونې او روزنې او اصول ت<strong>د</strong>ريس ز<strong>د</strong>ه كړې وركول كيږي.‏ په <strong>د</strong>غهپروگرام كې م<strong>د</strong>يرانو <strong>ته</strong> په ا<strong>د</strong>اره كې ټرېننگ وركول كيږي،‏ ويډيوگانې او راډيويي ښوونيز پروگرامونه <strong>د</strong>ښوونكو لپاره جوړيږي او <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارتسره <strong>د</strong> ظرفيتونو په لوړوالي،‏ <strong>د</strong> سيستم <strong>د</strong> جوړولو او <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام او پالن سكتورونو په جوړولو كې مرس<strong>ته</strong> كوي.‏PACE- A <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> ټولنې په مرس<strong>ته</strong> په ښوونې او روزنې كې،‏ په هغو سيمو كې،‏ چې ښوونځي نه وي مرس<strong>ته</strong> كوي.‏ <strong>د</strong>ا مهال PACE-A پهڅه <strong>د</strong> پاسه اتلس ۱۸ واليتونو كې ۵۰۰۰۰ ز<strong>د</strong>ه كوونكو سره مرستې كوي <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> تېز لوستلو او حساب ازموينو له الرې <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه كوونكو سويې برابروي.‏LCEP-2 <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه وزارت <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> اموزي په پروگرام كې مرس<strong>ته</strong> كوي،‏ تر څو چې <strong>د</strong> ځوانانو او بالغو خلكو سره <strong>د</strong>كار مون<strong>د</strong>لوپه اړه مرس<strong>ته</strong> كوي.‏ <strong>د</strong>غه پروگرام <strong>د</strong> افغانستان په ۴۴ ولسواليو كې <strong>د</strong> ۹۹۴ ټولنو كې ۳۹۱۶ مركزونه جوړ كړي <strong>د</strong>ي.‏AeQa په افغانستان كې <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه كړو له ۱۹ ا<strong>د</strong>ارو سره <strong>د</strong> ښه معيار <strong>د</strong> الس<strong>ته</strong> راوړلو لپاره كار كوي.‏ <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> انترنټ په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه كړو لپاره مركزونهجوړوي.‏ <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> سيمې،‏ اروپا او امريكا <strong>د</strong> نورو پوهنتونو سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>يجيټل كتابتونونو،‏ <strong>د</strong> سافټ وير پالټ فورمونو،‏ <strong>د</strong> انگليسي ژبې،‏ <strong>د</strong> شاگر<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> اما<strong>د</strong>ه گۍ،‏ا<strong>د</strong>ارې،‏ لوړو ز<strong>د</strong>ه كړو،‏ ليډرشپ او ا<strong>د</strong>ارې په برخو كې <strong>د</strong> ظرفيتونو <strong>د</strong> لوړولو لپاره كار كوي.‏<strong>د</strong> ISK ښوونځي په افغانستان كې له اول تر <strong>د</strong>ولسم پورې <strong>د</strong> امريكا په سټينډرډ ز<strong>د</strong>ه كوونكي روزي.‏ <strong>د</strong>غه پروگرام <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> منځني واليتونو <strong>د</strong> لېسو او ښوونځيوتواميت <strong>د</strong> پينځه كلونو لپاره تر السه كړى او هم<strong>د</strong>ارنگه <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت او <strong>د</strong> افغانستان كابينې <strong>د</strong> خصوصي ښوونځيو په توگه <strong>د</strong> ۲۰ كلونو پورېراجسټر كړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه كړو پروژه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حكومت سره <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه كړو <strong>د</strong> معيار اوچتولو او په ځانگړي ډول <strong>د</strong> ښوونكو <strong>د</strong> تربيې په برخه كې مرس<strong>ته</strong> كوي.‏ <strong>د</strong>غهپروژه <strong>د</strong> ښوونكو سره <strong>د</strong> ښوونيزو مهارتونو په لوړولو كې <strong>د</strong> ښوونې او روزنې <strong>د</strong> اصولو،‏ <strong>د</strong> اصول ت<strong>د</strong>ريس،‏ <strong>د</strong> مضمون په اړه <strong>د</strong>معلوماتو له الرې مرس<strong>ته</strong> كوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې كار يو كلي<strong>د</strong>ي اړخ <strong>د</strong> يو اكاډيميك كلتور رامنځ<strong>ته</strong> كول <strong>د</strong> لوړې سويې <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ريس او مسلكي فعاليتونه <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>غه پروژه په واليتي مركزونو كې <strong>د</strong>ښوونې اوروزنې ۱۶ فاكولتې په بر كې نيسي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.97<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ340• افغانستان <strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong>هغو څلورو هېوا<strong>د</strong>ونو څخه يو <strong>د</strong>ى،‏ چېر<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> فلج ناروغي اوس هم موجو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ه.‏341• <strong>د</strong> ۵ كلونو نه <strong>د</strong> كمو ماشومانو او مين<strong>د</strong>و مړينه اوس هم په نړۍ كې په افغانستان كې زيا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه.‏342• له نيمايي زيات افغان كوچنيانو ق<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong><strong>د</strong>وى له عمرونو كم <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> روغتیا او تغذیې په برخه کې ستراتیژي:‏ <strong>د</strong>روغتیايي څارني یوه پالیسي چې <strong>د</strong> عامې روغتیاوزارت لخوا بشيړي شوي څیړنو بان<strong>د</strong>ې بنا شويوي.‏ <strong>د</strong> ستراتیژي موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> وزارت وړتیالوړه کړي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> روغتیايي څارني پهسیستم کې یو لړ ستونزو <strong>ته</strong> ځواب ووايي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20,National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ ‎12‎؛<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> سره سم،‏ <strong>د</strong> HNSS عمليکول به <strong>د</strong> عامې روغتیا له وزارت سره مرس<strong>ته</strong>وکړي چې ځینو مهمو روغتیایي مسالو <strong>ته</strong> ځوابووایي:‏• <strong>د</strong> ډیرو مهمو پروګرامونو لپاره <strong>د</strong> پیسو نشتوالی• <strong>د</strong> پیسو ترالسه کولو لپاره په بهرنیو منابعوتکیه کول• په نامناسب ډول روزل شوي روغتیایيکارکوونکي• په کلیوالو سیمو کې <strong>د</strong> الیقو ښځینه روغتیایيکارکوونکو نشتوالی• ویشل شوي نفوس او جغرافیایي خنډونه• <strong>د</strong> ځانګړو روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو لپاره <strong>د</strong> ټیټي کچيکار کول• <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> کیفیت بیالبیلې سطحي• په ځینو والیاتو کې خراب امنیت• <strong>د</strong> مالي ساتني <strong>د</strong> یوه اغیزمن میکانیزم نشتوالی<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> عامې روغتيا وزارت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> باوري او مؤثرو خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> برابرولو موقع په الس وركړل شيUSAID <strong>د</strong> روغتيا او تغذيې سكتور لپاره <strong>د</strong> ستراتيژي )HNSS( <strong>د</strong> جوړولو وړان<strong>د</strong>يز كوي <strong>د</strong> HNSS له مخېبه <strong>د</strong> عامې روغتيا وزارت قانوني اصول،‏ چې په <strong>د</strong>غه وزارت كې واكمن <strong>د</strong>ي وڅېړي.‏ <strong>د</strong> عامې روغتيا وزارت به343هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> روغتيا په برخه كې <strong>د</strong> نويو تگالرو،‏ ستراتيژيانو او پالنونو <strong>د</strong> وضع كولو لپاره تحقيقات وكړي.‏<strong>د</strong> ۲۰۰۹ كال په كلني <strong>راپور</strong> كې <strong>د</strong> عامې روغتيا وزارت اعالن وكړ،‏ چې <strong>د</strong> ۲۰۰۹ نه تر ۲۰۱۳ پورې <strong>د</strong>ANDS <strong>د</strong> ستراتيژي له مخې يې <strong>د</strong> روغتيا اساسي اړتياوو <strong>ته</strong> لومړيتوب وركړى <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> عامې روغتيا وزارت په<strong>د</strong>غه ستراتيژي كې هر اړخيزه ستراتيژي او پالن جوړ كړى.‏ په <strong>د</strong>غه ستراتيژي كې به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت موجو<strong>د</strong>ه344جوړښتونه او موډلې په كار واچوي تر څو الن<strong>د</strong>ې ذكر شوې موخې الس <strong>ته</strong> راوړل شي:‏• <strong>د</strong> تمركز نه <strong>د</strong> ويستلو لپاره يو ميكانيزم او الره معرفي كول• <strong>د</strong> عمل كولو تمركز <strong>د</strong> ملي ستراتيژي سره تړل• <strong>د</strong> عملي كولو پالن او ارزيابۍ لپاره يوه ا<strong>د</strong>اري وسيله برابرول• په <strong>د</strong>اسې حال كې چې <strong>د</strong> ماليې وزارت له بو<strong>د</strong>جې او ترمينالوژي مالتړ وشي <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې ټولې منابع شاملول• <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> محاسبې کوډونه کارول ‏)تر څو له اوسني مالی ا<strong>د</strong>اري سیستمونه سرهپه یوه لیکه شي(‏• باالخره په ملي كچه <strong>د</strong> روغتيا <strong>د</strong> اكاونټونو پيلول<strong>د</strong> افغانانو په روغتيايي حاالتو كې پرمختگ <strong>د</strong> څو ان<strong>د</strong>يكاتورانو له الرې ان<strong>د</strong>ازه كيږي،‏ چې ANDS وضع كړي<strong>د</strong>ي.‏ ج<strong>د</strong>ول ۳،۱۱ په <strong>د</strong>غه سكتور كې ځينو هغو ان<strong>د</strong>يكاتورونو <strong>ته</strong> اشاره كوي،‏ چې ANDS وضع كړي هم<strong>د</strong>ارنگهپه <strong>د</strong>غه ج<strong>د</strong>ول كې تر <strong>۳۰</strong> سپتمبر ۲۰۰۹ پورې <strong>د</strong> ځينو ان<strong>د</strong>يكاتورونو احصائيه هم وركړل شوې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> زېږون پر مهال <strong>د</strong> مين<strong>د</strong>و او كوچنيانو مړينهANDS <strong>د</strong> مين<strong>د</strong>و او كوچنيانو مړينه <strong>د</strong> روغتيا په برخه كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه ان<strong>د</strong>يكاتورونو په توگه ټاكلي <strong>د</strong>ي.‏ خو <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو پهاړه معلومات ډېر مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> كوچنيانو <strong>د</strong> مړينې په اړه ارقام او اع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> تر ۲۰۰۶ كال او <strong>د</strong> مين<strong>د</strong>و مړينه له ۲۰۰۲كال راپ<strong>د</strong>يخوا ن<strong>د</strong>ه ان<strong>د</strong>ازه شوې.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> نړيوال معمول سره سم باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> مين<strong>د</strong>و مړينه <strong>د</strong> هر ۸نه تر ۱۰ كلونو پورې ان<strong>د</strong>ازه شي.‏ <strong>د</strong> ۲۰۱۳ كال چې <strong>د</strong> ANDS ضرب االجل <strong>د</strong>ى نه <strong>د</strong>رې كاله وروس<strong>ته</strong> كيږي يوهسروې پالن شوې <strong>د</strong>ه.‏ USAID وايي <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى پرمختگ <strong>د</strong> نورو ان<strong>د</strong>يكاتورونو لكه له زېږې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> كوچني <strong>د</strong>345روغتيا ساتنه،‏ <strong>د</strong> ډاكټر په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> كوچني زېږې<strong>د</strong>نه او <strong>د</strong> كوچنيانو نه راوړلو لپاره <strong>د</strong> وقفو اضافه كې<strong>د</strong>ل.‏ننگونې<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong><strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> روغتيا سكتور <strong>د</strong> پرمختگ لپاره امنيت يوه ننگونه <strong>د</strong>ه.‏ نورې ننگونې <strong>د</strong> روغتيا <strong>د</strong>مسلكي كاركوونكو كمى او <strong>د</strong> روغتيا لپاره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې كمى شامل <strong>د</strong>ي.‏ ټولنيزو فكتورونو <strong>د</strong> افغانانو په روغتيا ناوړهاغېزه كړې <strong>د</strong>ه.‏ غربت،‏ بېسوا<strong>د</strong>ي،‏ خوراكي موا<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> نه الس رسى <strong>د</strong> مر<strong>د</strong>ارو اوبو <strong>د</strong> ويستلو نه انتظام او اوبو <strong>ته</strong> نه346الس رسى ټول په روغتيا ناوړه اغېزه كوي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20,National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ ‎۷۹-۸۰‎؛.12–1198 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګج<strong>د</strong>ول 3.11<strong>د</strong> روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> زياتولو لپاره ستراتيژيك اوليتونه<strong>د</strong> ANDS موخېحالتلږ تر لږه ۹۰ په سلو كې افغانان به روغتيايي‎۶۷‎په سلو كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه ساعتونو په مزل او ۸۵ په سلو كې له څلور څخهاسانتياوو <strong>ته</strong> الس رسى ولري.‏ تر شپږو ساعتونو مزل نه وروس<strong>ته</strong> روغتيايي اسانتياوو <strong>ته</strong> الس رسىلري.‏<strong>د</strong> زېږون پر مهال <strong>د</strong> مين<strong>د</strong>و مړينه به كمه شي.سروې به په ۲۰۱۳ كې بشپړه شي.‏ <strong>د</strong> نور بحث له پاره لیکنه وګورئ.‏له پينځه كلونو نه <strong>د</strong> كم عمر ټولو كوچنيانو <strong>ته</strong> ۹۵ په سلو كې كوچنيان <strong>د</strong> فلج،‏ ۸۳ په سلو كې <strong>د</strong>شپږو نورو لويوناروغيو پر خالف واكسين شوي <strong>د</strong>ي:‏ شری،‏ توبرکلوز،‏ مالریا،‏به واكسين وركړل شي.‏تیتانوس،‏ <strong>د</strong>یفتری،‏ او انفلونزا ب.‏<strong>د</strong>كوچنيانو مړينه به تر ۲۰ په سلو كې راكمهشي.‏<strong>د</strong> پرمختایي لپاره ح<strong>د</strong>اقل موخې:‏ <strong>د</strong> زیزون پهوخت <strong>د</strong> ماشومانو مړینه <strong>د</strong> ۲۰۰۳ <strong>کال</strong> یو په<strong>د</strong>ریمې سطحې <strong>ته</strong> ټیټول.‏<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong>بشپړی<strong>د</strong>و نیټهمارچ 2010مارچ 2010مارچ 2010له ۲۰۰۶ نه وروس<strong>ته</strong> احصائيه نش<strong>ته</strong>.‏ <strong>د</strong> نور بحث له پاره لیکنه وګورئ.‏ مارچ 2010له ۲۰۰۶ نه وروس<strong>ته</strong> احصائيه نش<strong>ته</strong>.‏ <strong>د</strong> نور بحث له پاره لیکنه وګورئ.‏ 2020<strong>د</strong> پرمختایي لپاره ح<strong>د</strong>اقل موخې:‏ په افغانستان نړیوال بانک او <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوری <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> HIV/AIDSکې <strong>د</strong> HIV او AIDS <strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>ولو مخنیوی.‏ <strong>د</strong> مخنیوي <strong>د</strong> پروژي په یوه ۱۰ میلیونه ډالره پروژه همکاري کوي)۲۰۰۷-۲۰۱۰(<strong>د</strong> روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو ابت<strong>د</strong>ایي ډول:‏ <strong>د</strong> روغتیایيڅارني یو معیاري سطح که بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټولو افغانانو پهاختیار کې ويسرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20,National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ ‎۱۱۲‎؛2020<strong>د</strong> ،HIV/AIDS توبرکلوز،‏ او مالریا لپاره نړیواله بو<strong>د</strong>یجه،<strong>د</strong> <strong>د</strong>يمرضونو <strong>د</strong> مخنیوي،‏ عالج،‏ څارنې،‏ او مالتړ <strong>د</strong> فعالیتونو لپاره ۱۰،۰۸میلیونه اضافي بو<strong>د</strong>یجه ورکوي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20,National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ ‎۱۱۱-۱۱۲‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ننگونو <strong>د</strong> لمنځه وړلو لپاره USAID <strong>د</strong> ټولنې له مشرانو سره كار كوي تر څو په چارو كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وىگډون يقيني كړي او <strong>د</strong> روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو ساتنه وكړي.‏ USAID هم<strong>د</strong>ارنگه <strong>د</strong> روغتيايي كاركوونكو شمېر اضافه347كړى.‏اوبه او <strong>د</strong> گن<strong>د</strong>ه اوبو <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong> سيستم<strong>د</strong> اوبو لپاره <strong>د</strong> ANDS ستراتيژيك لر لي<strong>د</strong> <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> منابعو په ا<strong>د</strong>اره او پرمختگ <strong>د</strong> )IWRM( سيستم له الرېټينگار كوي.‏ 348 ليكن IWRM سيستم <strong>د</strong> ټولنيز،‏ سياسي او اقتصا<strong>د</strong>ي عناصرو يو سره تړلي مالتړ <strong>ته</strong> اړتيا لري.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې،‏ په <strong>د</strong>غو <strong>د</strong>رې واړو ع+ناصرو موجو<strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>يتونه <strong>د</strong>افغانستان وزارتونه او نړيوالېمرستن<strong>د</strong>ويه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> ملي سيستم پر ځاى په ځانگړو كارونو تر سره كولو تمركز وكړ.‏ 349 ج<strong>د</strong>ول 3.12 <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong>سکټور لپاره <strong>د</strong> ANDS ان<strong>د</strong>ازي لست کوي.‏ترانسپورټیشن<strong>د</strong> ترانسپورت سكتور لپاره <strong>د</strong> ANDS ان<strong>د</strong>يكاتورونه <strong>د</strong> سړكونو په جوړولو،‏ <strong>د</strong> هوايي ډگرونو په و<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> اورگاډو<strong>د</strong> ليكو په جوړول په بر كې نيسي.‏ 350 <strong>د</strong> ټاكلي وخت په <strong>د</strong>غه <strong>د</strong>وره كې <strong>د</strong> اور گاډي او هوايي ډگرونو په اړه كوم<strong>راپور</strong> نه <strong>د</strong>ى وركړل شوى.‏ ج<strong>د</strong>ول ۳.۱۳ <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>یکاتورنو په اړه ځیني تازه معلومات وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏نړيوال بانك <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سركونو سيستم <strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong>يو تر ټولو خرابو سركونو په قطار كې راوستى <strong>د</strong>ى.‏ حلقويسرك <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> ښارونه يو بل سره تړلي وو،‏ په جزوي توگه <strong>د</strong>جنگ له امله خراب شو،‏ چې له امله يې افغانانبې سركه پرېښو<strong>د</strong>ل.‏ 351 كله چې <strong>د</strong>وباره جوړ شي ۶۰ په سلو كې افغانان به <strong>د</strong> سرك په ۵۰ كيلو مترۍ كې ژون<strong>د</strong>352ولري.‏99<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګج<strong>د</strong>ول 3.12<strong>د</strong> اوبو او ګن<strong>د</strong>ه اوبو <strong>د</strong> ویستلو لپاره ستراتیژیک اولیتونه<strong>د</strong> ANDS موخې<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت به <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> منابعو <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>اري منسجم شوي سیستم جوړ او په کار واچوي.‏تقریباْ‏ <strong>د</strong> کابل ۵۰ فیص<strong>د</strong> اوسی<strong>د</strong>ونکي او <strong>۳۰</strong> فیص<strong>د</strong> نورافغانان به <strong>د</strong> نلونو اوبو او <strong>د</strong> ګن<strong>د</strong>ه اوبو <strong>د</strong> ایستلو اسانتیاوو<strong>ته</strong> الس رسي ولري.‏لږ تر لږه <strong>د</strong> <strong>۳۰</strong> فیص<strong>د</strong>ه افغانانو <strong>د</strong> اوبو زیرمی به له لویواوبو بن<strong>د</strong>ونو څخه الس <strong>ته</strong> راشي.‏<strong>د</strong> پرمختایي لپاره ح<strong>د</strong>اقل موخې:‏ ۵۰ فیص<strong>د</strong>ه افغانان به <strong>د</strong>څښاک اوبو <strong>ته</strong> السرسي لري.‏حالتپه اوس وخت کې،‏ <strong>د</strong> فعالیتونو تمرکز سیمه ییز<strong>د</strong>ی.‏ښاري نفوس:‏ تر ۶۰ فیص<strong>د</strong> ډیر پاکو اوبو <strong>ته</strong> السرسۍ لري؛ ۱۲ فیص<strong>د</strong> <strong>د</strong> ګن<strong>د</strong>ه اوبو <strong>د</strong> ایستلو مناسباسانتیاوي لري.‏کلیوال نفوس:‏ <strong>۳۰</strong> فیص<strong>د</strong>ه خلک پاکو اوبو <strong>ته</strong> السرسۍ لري؛ ۱۰ فیص<strong>د</strong> خلک <strong>د</strong> ګن<strong>د</strong>ه اوبو <strong>د</strong> ایستلواسانتیاوي <strong>ته</strong> الس رسۍ لري.‏<strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> پایپونو <strong>ته</strong> الس رسي ال هم مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی.‏پاکو اوبو <strong>د</strong> الس رسۍ فیص<strong>د</strong>ي پور<strong>ته</strong> وګورئ.‏<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و نیټهروانېمارچ 2010مارچ 20102020سرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20,National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ ‎۸۴-۸۵‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹. USAID <strong>د</strong> کلیو <strong>د</strong> بیا جوړولو اوپراختیا وزارت او ANDS <strong>د</strong> ماخذ په توګه ورکوي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.13<strong>د</strong> ترانسپورټیشن سیسټم <strong>د</strong> بیارغوني لپاره ستراتیژیک اولیتونه<strong>د</strong> ANDS موخې<strong>د</strong> حلقوي سرک پروژه به په بشپړه توګه فعاله وي،‏ <strong>د</strong> افغانستانپه څلورو خواوو کې به سړکونه او له ګاونډې هیوا<strong>د</strong>ونو سړکونوسرهنښلوي.‏په <strong>۳۰</strong> سپتمبر ۲۰۰۹ بان<strong>د</strong>ې حالت<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي سرکونو نیژ<strong>د</strong>ي نیمايي په بشپړه توګهترمیم شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و نیټهمارچ 2008مارچ 2010<strong>د</strong> کابل نړیوال هوایي ډګر او <strong>د</strong> هراټ هوایي ډګر به <strong>د</strong> ملکيهوانور<strong>د</strong>ي له نړیوالو معیارونو سره سم بشپړ شوی وي.‏<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اورګاډيپروژه په الره واچوي.‏نوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>نوی <strong>راپور</strong> نش<strong>ته</strong>روانېسرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏,al%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ ‎۷۹-۸۰‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.nwww.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20Natioپه وچه کې ایسارو مخ پر و<strong>د</strong>ي هیوا<strong>د</strong>ونو په مینځکې،‏ افغانستان یو له هغو هیوا<strong>د</strong>ونو څخه <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong>سمن<strong>د</strong>ر له غاړي ډیر لري پروت <strong>د</strong>ی - تر ۲.۰۰۰کلیومتره زیات لوړه ژوره اراضي.‏سرچینه:‏ نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ترانسپورت سکټور،‏"،bank.org وکتل شو ۱۰\۹\۲۰۰۹.USAID <strong>د</strong> حلقوي سركونو په جوړولو كې له هر چا وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ى،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه سرك <strong>د</strong> جوړولو موخه <strong>د</strong> نوروسړكونو نښلول <strong>د</strong>ي.‏ ANDS <strong>د</strong> سرك <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> ۲۰۰۸ كال <strong>د</strong> مارچ مياشت نېټه ټاكلې وه،‏ ليكن <strong>د</strong> سركځينې برخې له بشپړې<strong>د</strong>و پاتې <strong>د</strong>ي.‏ په غرب كې <strong>د</strong> المان-باالمرغاب )۴۳ كيلو متره(‏ او ارماليك-المان )۵۰ كيلومتره(‏ صفر په سلو كې بشپړ شوي.‏ په شمال كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وشي پلخمري )۵۰ كيلومتره(‏ پروژه ۳ په سلو كې بشپړ شوى.‏په مقايسوي توگه <strong>د</strong> مزار شريف – هرات )۵۱۱ كليومتره(‏ سرك ۹۰ په سلو كې سر<strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>لى.‏ 353 انځور ۳،۴۸<strong>د</strong>‎<strong>۳۰</strong>‎ ستمبر ۲۰۰۹ پورې <strong>د</strong> حلقوي سرك او <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> حالت وړان<strong>د</strong>وينه كوي.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> په اساس،‏ سركونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> الس رسي <strong>د</strong> زياتې<strong>د</strong>و له امله <strong>د</strong> كليوالو ماركيټونو حالت <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>هوركړي.‏ <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>خشان <strong>د</strong> لري پرتي سیمي مارکیټ،‏ <strong>د</strong> بهارک بازار په اړه،‏ <strong>د</strong> خرڅوونکو شمیر چې خپل تولی<strong>د</strong>اتخرڅوي،‏ له ۳ نه <strong>۳۰</strong> <strong>ته</strong> لوړ شوی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> چارمغزو <strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو كچه ‏)کابل او بهرنۍ نړۍ <strong>ته</strong>(‏ <strong>د</strong> پروسږكال <strong>د</strong>‎۲۷۰‎354ټنو نه ۲.۰۰۰ ټنو <strong>ته</strong> پور<strong>ته</strong> تللې.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې پخو سړكونو په سيمه كې <strong>د</strong> سفر كولو وخت را كم كړى او کرون<strong>د</strong>ګر يې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېdhttp://web.worl100 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګانځور 3.48<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حلقوي سرک حالت<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حلقوي سرک حالتچينتاجکستانچينب<strong>د</strong>خشانپروژه:‏ کابل تر مي<strong>د</strong>ان ښاراوږ<strong>د</strong>والی:‏ 46 کيلومتره پروژه:‏ کابل تر مي<strong>د</strong>ان ښاربشپړ:‏ 100% اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 46 کيلومترهپاکستانخوستتخارپکتياکن<strong>د</strong>وزب<strong>د</strong>خشانبَغلانلوګرپکتيکاسمنګانپروژه:‏ کابل به مي<strong>د</strong>ان شهرپروژه:‏ کابل به مي<strong>د</strong>ان شهر نورستاننورستانطول:‏ 46 کيلومتربشپړ:‏ 100% طول:‏ 46 کيلومتر کونړ کاپيسا پروانکونړ کاپيساکابُلور<strong>د</strong>ک کابُللَغمانپروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرکلَغماناوږ<strong>د</strong>والی:‏ 49 کيلومتره پروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرکبشپړ:‏ 100% اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 49 کيلومترهپروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرکاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 85 کيلومتره پروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرکبشپړ:‏ 100% اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 85 کيلومترهپروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرکاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 85 کيلومتره پروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرکبشپړ:‏ 100% اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 85 کيلومترهننګرهارپنجشيرغزنیازبکستانکن<strong>د</strong>وزبلخپروان باميانزابلجوزجانارزګانترکمنستانفاريابفاريابپروژه:‏ هرات تر ارماليکسر پُلپروژه:‏ هرات تر ارماليکسر پُلاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 53 کيلومترهبا<strong>د</strong>غيساوږ<strong>د</strong>والی:‏ 53 کيلومترهبا<strong>د</strong>غيسپروژه:‏ لامان تر بالامرغابباميان اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 143 کيلومتره پروژه:‏ لامان تر بالامرغاباوږ<strong>د</strong>والی:‏ 143 کيلومترههراتور<strong>د</strong>کهراتغور<strong>د</strong>ايکُ‏ ن<strong>د</strong>ی پروژه:‏ <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هرات سرک غور<strong>د</strong>ايکُ‏ ن<strong>د</strong>ی اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 101 پروژه:‏ کيلومتره <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هرات سرکاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 101 کيلومترهغزنیفَراهپروژه:‏ <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هرات فَراه سرکاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 125 پروژه:‏ کيلومتره <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هرات سرکاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 125 کيلومترهنيمروز ايراننيمروز ايرانهيلمن<strong>د</strong>هيلمن<strong>د</strong>کن<strong>د</strong>هارپروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرککن<strong>د</strong>هاراوږ<strong>د</strong>والی:‏ 85 کيلومتره پروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرکاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 85 کيلومترهپروژه:‏ <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هرات سرکپروژه:‏ <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هرات سرکپروژه:‏ کن<strong>د</strong>هار تر ګرشکپروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرکاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 85 کيلومتره پروژه:‏ <strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار سرک اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 114 کيلومتره پروژه:‏ کن<strong>د</strong>هار تر ګرشک اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 116 پروژه:‏ کيلومتره <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هرات سرکاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 125 پروژه:‏ کيلومتره <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هرات سرکاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 125 کيلومترهاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 116 کيلومترهاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 114 کيلومترهاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 85 کيلومترهبشپړ:‏ 100%تاجکستانپروژه:‏ کابل تر مزار شريفاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 360 کيلومتره پروژه:‏ کابل تر مزار شريفاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 360 کيلومترهپروژه:‏ هرات تر مزار شريفاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 511 پروژه:‏ کيلومتره هرات تر مزار شريفاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 511 کيلومترهپروژه:‏ هرات تر مزار شريفاوږ<strong>د</strong>والی:‏ 511 پروژه:‏ کيلومتره هرات تر مزار شريفبشپړ:‏ 90% اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 511 کيلومترهبشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 0%بشپړ:‏ 90%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%پروژه:‏ <strong>د</strong>وشي تر پلخمرياوږ<strong>د</strong>والی:‏ 50 کيلومتره پروژه:‏ <strong>د</strong>وشي تر پلخمرياوږ<strong>د</strong>والی:‏ 50 کيلومترهپروژه:‏ ارماليک تر لاماناوږ<strong>د</strong>والی:‏ 50 کيلومتره پروژه:‏ ارماليک تر لامانبشپړ:‏ 0% اوږ<strong>د</strong>والی:‏ 50 کيلومترهبشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 3%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%پاکستانننګرهارخوستتخارپنجشيرپکتيابَغلانلوګرپکتيکاسمنګانازبکستانبلخزابلجوزجانارزګانترکمنستانبشپړ:‏ 90%بشپړ:‏ 0%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 0%بشپړ:‏ 90%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 100%بشپړ:‏ 3%يا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ شميرې اټکل <strong>د</strong>ي.‏ پاتي پروژي اوس مهال ځنډول شوي <strong>د</strong>ي؛ ځکه نو <strong>د</strong> بشپړي<strong>د</strong>لو نيټې په اوس کې معلومې نه <strong>د</strong>ي.‏يا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.‏ شميرې اټکل <strong>د</strong>ي.‏ پاتي پروژي اوس مهال ځنډول شوي <strong>د</strong>ي؛ ځکه نو <strong>د</strong> بشپړي<strong>د</strong>لو نيټې په اوس کې معلومې نه <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 10\2\2009.سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 10\2\2009.<strong>د</strong> نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو برخه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيايي مرستي <strong>د</strong> برخه نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو برخه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيايي مرستي برخهجوگه كړي،‏ چې خپل حاصالت له خرابې<strong>د</strong>و پر<strong>ته</strong> ماركيټ <strong>ته</strong> ورسوي.‏ پخوا کرون<strong>د</strong>ګر اړ وو چې ماركيټونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>خپلو حاصالتو <strong>د</strong> رسولو لپاره ډریورانو <strong>ته</strong> ډېرې روپۍ وركړي،‏ خو اوس <strong>د</strong>وى كوالى شي په كمو روپو خپل355حاصالت ماركيټ <strong>ته</strong> ورسوي.‏101<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګمخابرات356<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> مخابراتو په موخې ارزانه بيه <strong>د</strong> هر كلي او ولسوالۍ خلكو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مخابراتي خ<strong>د</strong>ماتو وركول <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.14 <strong>د</strong> مخابراتي خ<strong>د</strong>ماتو سره تړلې ځينې موخې <strong>د</strong>ي.‏ِ لري ؛ ۱۰۰.۰۰۰ يې تاريزوتخميناً‏ ‎۳۳‎په سلو كې ‏)‏‎۱۰‎ميلیونه(‏ افغانان اساسي غږيزو خ<strong>د</strong>ماتو <strong>ته</strong> الس رسىتليفونونو او نور يې <strong>د</strong> گرځن<strong>د</strong>ه تليفون سره تړلي <strong>د</strong>ي.‏ ليكن <strong>د</strong> مخابراتو وزارت وايي،‏ چې هغه افغانان چې مخابراتيخ<strong>د</strong>ماتو <strong>ته</strong> الس رسى لري له <strong>د</strong>غې سلنې زيات او ‎۷۵‎په سلو كې <strong>د</strong>ي.‏ . <strong>د</strong>غه وزارت وايي،‏ چې افغانان له <strong>د</strong>وستانو357او كورنيو سره تليفونونه شريكوي او عامو تليفون خانو <strong>ته</strong> الس رسى لري.‏تليفون <strong>ته</strong> الس رسى له يو واليت نه بل واليت <strong>ته</strong> توپير كوي،‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong><strong>راپور</strong> له مخي.‏ <strong>د</strong> گرځن<strong>د</strong>ه تليفونونوشرکتونو <strong>د</strong> زيات نفوس په سيمو كې <strong>د</strong> مخابراتو انفراسټرکچر جوړه كړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> افغانستان لوي ښاري مركزونه لكه358هرات،‏ جالل ابا<strong>د</strong>،‏ مزارشريف،‏ او <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> شمالي برخې زياتې تليفوني زېربناوې لري.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې كليوالو سيمو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مخابراتي پرمختگونو غزول يو لوى گواښ <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong>ولت په كليوالو سيمو كې <strong>د</strong> مخابراتو زيربنا <strong>ته</strong> <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې وركولو لپاره يو صن<strong>د</strong>وق جوړ كړى <strong>د</strong>ى.‏ تر‎<strong>۳۰</strong>‎ سپتمبر۲۰۰۹ پورې <strong>د</strong>غه صن<strong>د</strong>وق ‎۲۵‎ميليونه ډالر راغونډ كړي،‏ چې ۲،۵ ميلیونه ډالر يې شلو ولسواليو <strong>ته</strong> ويشلي359<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>نې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري ملي ابتکار:‏<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت قوانین <strong>د</strong> <strong>د</strong>يغوښتنه کوي چې <strong>د</strong> مخابراتو ګډون کوونکي <strong>د</strong>خپلو ځانونو په اړه تفصیلي معلومات ورکړي ترڅو خ<strong>د</strong>مات په الس راوړي.‏ په <strong>د</strong>ي خاطر چې ۱۰میلیونه ګډون کوونکي <strong>د</strong>ي ‏)<strong>د</strong> <strong>۳۰</strong> سپټمبر ۲۰۰۹پوري(،‏ <strong>د</strong> معلوماتو یوه ډیره ستره ذخیره ال <strong>د</strong>مخهراټول شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>راپور</strong> سره سم،‏ <strong>د</strong>امعلومات کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>نې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې ملي ابتکارلپاره ډیر ګټور وي،‏ ځکه هغوی غواړي چې <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> نفوسو احصایي بشپړي کړي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.USAID <strong>د</strong> افغانستان اقتصا<strong>د</strong>ي حكومت<strong>د</strong>اري او خصوصي سكتور حمايه كوي،‏ چې <strong>د</strong> ۲۰۰۳ نه تر سپتمبر۲۰۰۹ پورې يې <strong>د</strong>غه پروگرام <strong>ته</strong> څه <strong>د</strong> پاسه ‎۱،۵‎مليار<strong>د</strong>ه ډالره وركړي.‏ <strong>د</strong>غه پروگرام څلور خصوصي كمپنيو <strong>ته</strong>360په اليسنسونو وركولو سره <strong>د</strong> مخابراتو ازا<strong>د</strong> سكتور په رامنځ<strong>ته</strong> كې<strong>د</strong>و كې مرس<strong>ته</strong> وكړه.‏USAID <strong>د</strong> مخابراتو وزارت سره يو میليون ډالره مرس<strong>ته</strong> وكړه تر څو <strong>د</strong> ټولو وزارتونو او واليتي حكومتونولپاره په سيمييزو ژبو ويبپاڼې جوړې كړي،‏ چې خلكو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي منابعو په اړه كره معلومات وركړي.‏ 361 زياتره362ويبپاڼې انگليسي ژبه هم لري.‏USAID <strong>د</strong> ملي سټاليټ سيسټم چې <strong>د</strong> مخابراتو وزارت يې چلوي لپاره هم پيسې وركړي.‏ <strong>د</strong>غه سيستم <strong>د</strong>افغانستان ولسمشر له ۳۴ واليتونو له واليانو سره نښلوي.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong>وى اونيز ويډيويي363كانفرانس لري،‏ چې له <strong>د</strong>غه امله په حكومتي مشينرۍ كې ډېر سياسي تړاو رامنځ<strong>ته</strong> شوى <strong>د</strong>ى.‏صنعت<strong>د</strong> امريكا متح<strong>د</strong>ه اياالتو په افغانستان كې <strong>د</strong> صنعت <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بېالبېلو پروگرامونو له الرې تقويه كړه.‏ <strong>د</strong> بېلگې په ډول<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وړو او متوسطو سو<strong>د</strong>اگريو <strong>د</strong> پرمختگ پروژې په افغانستان كې وړو سو<strong>د</strong>اگرو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وركړې لپاره ۴۰ميليونه ډالره الس<strong>ته</strong> راوړي.‏ 364 په <strong>د</strong>غه برخه كې <strong>د</strong>افغانستان ځينې لوى صنعتونه تشرېح شوي <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.14<strong>د</strong> مخابراتو <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي لپاره ستراتیژیک اولیتونه<strong>د</strong> ANDS موخېمخابراتې خ<strong>د</strong>متونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> الس رسي غزولچې لږ تر لږه ۸۰ په سلو كې افغانانو <strong>ته</strong>ورسیږيحالت‎۳۳‎په سلو كې افغانان <strong>د</strong>غږيزو خ<strong>د</strong>ماتو سره ثبت<strong>د</strong>ي او ‎۷۵‎په سلو كې مخابراتي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>ته</strong> السرسى لري.‏<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و نیټه20102010سټاليت خ<strong>د</strong>متونه ‏)گرځن<strong>د</strong>ه الې(‏ ‎<strong>۳۰</strong>۰۰‎زره كلو<strong>ته</strong> رسول<strong>۳۰</strong>۰۰ ټولنې گرځن<strong>د</strong>ه ټاورې كارويسرچینه:‏ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20,National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ ‎۷۹-۸۰‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.102 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګزراعت<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زراعت،‏ اوبه خور او مال<strong>د</strong>ارۍ وزارت )MAIL( <strong>د</strong> زراعت لپاره يوه نوې تگالره،‏ چې <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong>پرمختگ ملي چوكاټ )NADF( بلل كيږي،‏ جوړه كړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>غه چوكاټ په ANDS كې <strong>د</strong> بيان شوي <strong>د</strong> زراعتاو <strong>د</strong> كليوال پرمختگ <strong>د</strong> ساحو )ARDZ( پر اساس منځ<strong>ته</strong> راغلي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong>پرمختگ ملي چوكاټ <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> زراعت او <strong>د</strong> كليوال پرمختگ <strong>د</strong> ساحو له پروگرام زيات پرمختللی <strong>د</strong>ى او له<strong>د</strong>غه امله له <strong>د</strong>واړو يې ډېر پرمختگ كړى <strong>د</strong>ى.‏ نړيوال بسپنه وركوونكي <strong>د</strong> زراعت او كليوال پرمختگ <strong>د</strong> ساحو365پروگرام <strong>ته</strong> نوره بسپنه نه وركوي.‏366<strong>د</strong> زراعت،‏ اوبه خور او مال<strong>د</strong>ارۍ وزارت په الن<strong>د</strong>ې څلورو پروگرامونو تمركز كوي:‏• <strong>د</strong>طبعي زېرمو ا<strong>د</strong>اره• زراعتی محصوالت او تولي<strong>د</strong>• اقتصا<strong>د</strong>ي بيا تولي<strong>د</strong>• <strong>د</strong> پروگرام حمايه او ا<strong>د</strong>اري تغييرنو زراعتي محصوالت چې كورنۍ يې <strong>د</strong>ځان لپاره زېرمه كوي نسبتاً‏ هغه څه <strong>ته</strong> چې <strong>د</strong>وى يې پلوري <strong>د</strong>واليتونو،‏ولسواليو،‏ محصوالتو او كليو په توپير سره له يو بل نه توپير كوي.‏ <strong>د</strong> بېلگې په ډول په ننگرهار كې په ۹۸ پهسلو كې په ځمكه غنم كرل كيږي له ۱۰ نه تر ۲۰ په سلو كې به سبزيجات او ۵ په سلو كې پياز كرل كيږي ‏)ځكه<strong>د</strong>غه نغ<strong>د</strong>ي فصل گڼل كيږي(.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په پرتله په بلخ كې ۷۰ په سلو كې غنم،‏ <strong>د</strong> كورني استعمال لپاره ساتل كيږي،‏367ځكه ځمكې نسبتاً‏ پراخه <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> شاتو <strong>د</strong> مچیو یو افغان ساتونکی په پنجشیر کې <strong>د</strong> خپلومچیو <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>و پالنه کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي کس لومړنۍ <strong>د</strong>وه ځمکې هغه<strong>ته</strong> <strong>د</strong> شاتو <strong>د</strong> مچیو <strong>د</strong> پروګرام په جریان کې ورکړ شوي وه،‏کوم چې <strong>د</strong> پنجشیر والیت <strong>د</strong> زراعت ریاست لخوا مالتړکیږي.‏ ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک انځور،‏ بری<strong>د</strong>من میشلب کیلیر(‏<strong>د</strong> زراعت له و<strong>د</strong>ې نه <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مالتړ<strong>د</strong> امريكا متح<strong>د</strong>ه اياالتو په كليوالو سيمو كې <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> په كچه <strong>د</strong> زراعت او سو<strong>د</strong>اگرۍ له پراخې<strong>د</strong>و څخه مالتړ كوي.‏USAID افغانستان كې <strong>د</strong> زراعتي سو<strong>د</strong>اگرۍ <strong>د</strong> مالتړ لپاره ۴۰۲،۸ ميليونه ډالره مرس<strong>ته</strong> كړې <strong>د</strong>ه.‏ 368 ج<strong>د</strong>ول ۳،۱۵په موجو<strong>د</strong>ه وخت كې په <strong>د</strong>غه سكتور كې <strong>د</strong> USAID ځينې هڅې تشرېح كوي.‏<strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې پر وړان<strong>د</strong>ې ننگونېUSAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې له ‎۷۵‎نه تر ۸۵ په سلو كې )۲۷ نه تر ‎۳۵‎ميليونه افغانان(‏ <strong>د</strong> زراعت په سكتور كې پهكار اخ<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ي.‏ 369 له <strong>د</strong>غه جملې ۴،۸ ميليونه يې اوسمهال بې روزگاره <strong>د</strong>ي.‏ USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې په زراعتی370سكتور كې <strong>د</strong> خلكو بې روزگاري الن<strong>د</strong>ې پايلې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لى شي:‏• بې روزگار او گوښه ځوانان <strong>د</strong> تروريستانو لپاره <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام ښه زمينه <strong>د</strong>ه.‏• لږ عای<strong>د</strong> <strong>د</strong> غريبۍ <strong>د</strong>وران <strong>ته</strong> تيزي وركوي.‏• <strong>د</strong> لږ عای<strong>د</strong> له امله ډېر خلك ښارونو <strong>ته</strong> كډه كوي.‏• په ښوونځيو كې <strong>د</strong> كوچنيانو كم شاملې<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب گرځي،‏ چې خلك خپل كوچنيان په راډيكاله تعليمي ا<strong>د</strong>اروكې شامل كړي.‏USAID وايي،‏ چې له ډېرو گواښونو ډك افغان چاپيريال او <strong>د</strong> هغې په پايله كې رامنځ<strong>ته</strong> شوې بې ثباتي <strong>د</strong>زراعتي پروگرامونو <strong>د</strong> تطبيق په الر كې خنډونه راپي<strong>د</strong>ا كوي.‏ نتيجتاً‏ USAID خپل پروگرامونه پر امنه سيموكې تطبيقوي او <strong>د</strong> شخصي امنيتي شركتونو كارونه يې ډېره كړې او <strong>د</strong> خطرې له لمنځه وړلو لپاره يې په خپلو371پروگرامونو <strong>د</strong> سره غور كول پيل كړي <strong>د</strong>ي.‏103<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<strong>د</strong> خصوصي سكتور و<strong>د</strong>هافغانستان <strong>د</strong> نړيوال بانك <strong>د</strong> ‎۲۰۱۰‎كال لپاره <strong>د</strong> سروې كوونكو ۱۸۱ هېوا<strong>د</strong>ونو كې ۱۶۰ نمبر راغى.‏ 372 <strong>د</strong>سمن<strong>د</strong>رپورې خصوصي پانگې اچونې شركت )OPIC( په <strong>راپور</strong> كې راغلي،‏ چې په افغانستان كې خصوصي پانگهاچونه مخ په زياتې<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ه،‏ ليكن <strong>د</strong>ومره تېز هم نه چې وړان<strong>د</strong>وينه يې شوې وه.‏ زياتې<strong>د</strong>ونكې نا امني،‏ ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> او <strong>د</strong>373كلي<strong>د</strong>ي تجارتي قوانينو په پاس كې<strong>د</strong>و كې ځنډ <strong>د</strong>تېز پرمختگ <strong>د</strong> ډب كې<strong>د</strong>و المل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ماليې وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> خصوصي سكتور <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې او پرمختگ په الر كې تر ټولو لويه ننگونه <strong>د</strong>قانونمن<strong>د</strong>ۍ نه عملي كې<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong>خپلې فاي<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ولتي قوانين <strong>د</strong>ي.‏ USAID 374 ځينې نورې ننگونې هم یا<strong>د</strong>ي کړي:‏ <strong>د</strong> غيريقيني برېښنا موجو<strong>د</strong>يت،‏ <strong>د</strong> ځمكې <strong>د</strong> گرو يا اجاره كول،‏ قرضې اخيستل او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نورو فكتورونو په توگه پهگو<strong>ته</strong> كړي <strong>د</strong>ي.‏ 375 <strong>د</strong> OPIC <strong>د</strong> خصوصي امنيتي شركتونو لگښت غير يقيني فزيكي انفراسټرکچر ( لكه برېښنا(‏ او376خ<strong>د</strong>ماتي زېربنا ( <strong>د</strong> اساسي بانكي سيستم په شمول(‏ فكتورونو <strong>ته</strong> اشاره كړې <strong>د</strong>ه.‏ج<strong>د</strong>ول 3.15<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> زراعت روانې پروژېپروژهغور واليت كې <strong>د</strong>كليوال rWateshed بيا رغاونه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> اتحا<strong>د</strong>پرمختلل<strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> اوبو،‏ زراعت اوټکنالوژي ب<strong>د</strong>لې<strong>د</strong>ل<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> كرنې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اگرۍ <strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې اتحا<strong>د</strong>په هڅونه والړ اقتصا<strong>د</strong>ي متبا<strong>د</strong>ل:‏شمال،‏ شرق او غربتشریح<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژې موخه په غور واليت كې <strong>د</strong>‎۷‎ واټر شيډونو رغول <strong>د</strong>ي.‏ پروژه په نظر كې لري،‏ چې <strong>د</strong> سيمیيزو طبیعي زېرمو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې له الرې <strong>د</strong> ټولنې په مټ <strong>د</strong> واټر شيډونوبيا رغاونه تېزه كړي.‏ <strong>د</strong> ښځو گروپونه <strong>د</strong> ښځو برخه اخيستنه تېزه كړې <strong>د</strong>ه.‏اتحا<strong>د</strong> <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong>پوهاوي سيستم <strong>د</strong> رامنځ<strong>ته</strong> كولو لپاره كار كوي،‏ چې له <strong>د</strong>غه الرې <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> پوهې تحقيق او توسيعې <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه وركړل شي.‏ <strong>د</strong>غه پروژه په افغانستان كې <strong>د</strong>زراعت او وترنرۍ <strong>د</strong> فاكولتو او <strong>د</strong> كرهڼې او مال<strong>د</strong>ارۍ وزارت <strong>د</strong> وړتيا په پور<strong>ته</strong> وړلو تمركز كوي.‏<strong>د</strong>غه ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> پاي<strong>د</strong>ارې او په طبعي زېرمو والړ تكنالوژۍ كوم چې <strong>د</strong> اوبو ا<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه وركوي او زراعتی محصوالت زياتوي،‏ په نښه كوي.‏ <strong>د</strong>غه پروگرام په نظر كېلري،‏ چې <strong>د</strong> اوبو او ځمكې <strong>د</strong> كارونې تگالره او چوكاټ جوړ كړي،‏ ترڅو په ملكي،‏ واليتي او ملكي حكومتونو كې افرا<strong>د</strong> <strong>د</strong> زراعت په سكتور او طبعي زېرمو كې تل پاتېاقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> وهڅوي.‏ باالخره <strong>د</strong>غه پروگرام په نظر كې لري چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وزارتونو مامورين او پوهنتونونو سره <strong>د</strong> ملگرتيا له الرې په معلوماتو والړې فيصلو اوخلكو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> رسې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پروژو له الرې <strong>د</strong> افغانستان اقتصا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> ګټه ورسوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه <strong>د</strong>رې كلن پروگرام موخه په كليوالو او نيمه ښاري سيمو كې له كورنيو سره په ماركيټ والړ زراعتی پرمختگ له الرې په خپلو پښو والړ عوای<strong>د</strong>و پراخوالى او و<strong>د</strong>هشامله <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>غه پروگرام <strong>د</strong> غور،‏ هرات او باميانو واليتونو كې وړو کرون<strong>د</strong>ګرو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> توسعې موا<strong>د</strong> او زراعتي خ<strong>د</strong>متونه مهيا كوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروگرام موخې په غزني او مركزيافغانستان كې <strong>د</strong> زراعتي سيمو او <strong>د</strong> زراعتی سيمو ليرې <strong>د</strong>غريب،‏ کرون<strong>د</strong>ګرو <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و زياتول <strong>د</strong>ي او په ماركيټ والړې كرنې كې <strong>د</strong>هغوى <strong>د</strong>وړتياوو لوړول <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong>غه پروگرام <strong>د</strong> پينځه كلونو مارچ ۲۰۰۹ څخه تر ۲۰۱۴ پورې <strong>د</strong> DAI او ACDI-VOCA او Mercy corps سره السليك شوى تعاوني قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى،‏ چې <strong>د</strong> پرمختيامتبا<strong>د</strong>ل پروگرام <strong>د</strong>ى،‏ چې <strong>د</strong> شمال،‏ شرق او <strong>د</strong> غرب په هغو سيمو كې چې ADP-E او ADP-N ‏)لغمان،‏ ننگرهار،‏ كونړ،‏ ب<strong>د</strong>خشان،‏ نورستان،‏ بلخ،‏ تخار او با<strong>د</strong>غيسواليتونو كې عملي كيږي(‏ شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زراعتي خ<strong>د</strong>متونو اتحا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ا اتحا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شپږو كرنيزو مركزونو )FSCS( يو اتحا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى،‏ چې په شپږو <strong>د</strong> نظر الن<strong>د</strong>ې واليتونو ‏–غزني،‏ هلمن<strong>د</strong>،‏ كن<strong>د</strong>هار،‏ لغمان،‏ كونړ او زابل كې-‏ ترې تر ۲۰۰۰۰ زروپورې افغان کرون<strong>د</strong>ګر فاي<strong>د</strong>ه اخلي <strong>د</strong>غه مركزونه <strong>د</strong> فاي<strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> خلكو ملكيت به وي،‏ <strong>د</strong> ټرېننگ،‏ ان پټ او اوټ پټ،‏ اپوټ او <strong>د</strong> ماركيټ سره تړاو لري افغانکرون<strong>د</strong>ګر يو كامياب اقتصا<strong>د</strong>ي زراعت <strong>ته</strong> اړتيا لري.‏<strong>د</strong> پرخپلو پښو والړ زراعت ګړن<strong>د</strong>یکول )ASAP(<strong>د</strong> زياتو زراعتي محصوالتو لپاره<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> م<strong>د</strong>رك پلس پروگرام)AVIPA(<strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې لپاره متبا<strong>د</strong>ل پروگرام-‏ جنوبغرب<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروگرام موخه <strong>د</strong> يو متحرك او مختلف تجارتي زراعتي سكتور رامنځ<strong>ته</strong> كول <strong>د</strong>ي،‏ چې په كليوالو سيمو كې افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>روزگار برابرول <strong>د</strong>ي.‏ ASAP <strong>د</strong> پيرو<strong>د</strong>ونكوکرون<strong>د</strong>ګرو تر منځ تړاو رامنځ<strong>ته</strong> كوي <strong>د</strong>غه پروژه به په فعال ډول اقتصا<strong>د</strong>ي فعاليتونه په نښه كړي او سرمايه گزاري به په كې وكړي،‏ ترڅو هغه خنډونه،‏ چې <strong>د</strong>سيمييزومحصوالتو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې مخه نيسي له منځه يو سي.‏AVIPA پلس <strong>د</strong> غنمو <strong>د</strong> تخم voucher پروگرام <strong>د</strong>ى،‏ <strong>د</strong>غه پروگرام بۀ په كن<strong>د</strong>هار او هلمن<strong>د</strong> واليتونو كې په زراعتي چوكاټ كې <strong>د</strong>وسله وال جنگ پر خالف <strong>د</strong> ټيكاو لپارههڅې وكړي.‏ AVIPA به په مخامخ ډول ۵۰۰ افغانانو <strong>ته</strong> روزگار وركړي او <strong>د</strong> زراعت وزارت سره به <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه وزارت واليتي او ولسواليو په كچه <strong>د</strong> چارواكو سره اړيكېټينگې كړي او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تجارتي ويش شبكې به په كار واچوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروگرام موخه <strong>د</strong> فراه،‏ ارزگان،‏ نيمروز او هلمن<strong>د</strong> واليتونو <strong>د</strong> افينو په كرنه،‏ پروسس كولو او تجارت انحصار كموي.‏ USAID به <strong>د</strong>ټولنو سره <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و <strong>د</strong> زياتولو او<strong>د</strong> قانوني اقتصا<strong>د</strong> له الرې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره كارونو په پي<strong>د</strong>ا كولو كې مرس<strong>ته</strong> وكړي او هم<strong>د</strong>ارنگه به ټولنيزې او اقتصا<strong>د</strong>ي زېربناوې،‏ چې <strong>د</strong>غه مواقع پرې انحصار لري تقويه كړي.‏هغه نتايج چې له <strong>د</strong>غه پروگرام تمه كيږي،‏ <strong>د</strong>بې ځمكو کرون<strong>د</strong>ګرو،‏ غريبو كارگرانو،‏ كونډو او هغه خلك،‏ چې <strong>د</strong>افينو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong>،‏ پروسس كولو او تجارت كولو <strong>د</strong> گواښ الن<strong>د</strong>ېوي،‏ ترڅو چې سيمييز تجارت <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه وركړي <strong>د</strong> مخ پر و<strong>د</strong>ې سيمييزو شركتونو لپاره كار وكړي او <strong>د</strong> يو لړ بازار مون<strong>د</strong>نې،‏ پروسس او تجارتي پرمختگونو له الرې عوای<strong>د</strong>زيات كړي.‏سرچینې:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۲\۱۰‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۱۵\۲۰۰۹.104 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګپه افغانستان كې <strong>د</strong> قوانينو كمزورۍ <strong>ته</strong> په ځواب كې <strong>د</strong> څو اړخيزه سرمايه گزارۍ <strong>د</strong> تضمين ا<strong>د</strong>ارې )MIGA(<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پانگې اچونې اسانتيا )AIGF( رامنځ<strong>ته</strong> كړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>AIGF له الرې MIGA <strong>د</strong>يو تضمين كوونكېا<strong>د</strong>ارې په توگه،‏ چې <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> انتقال،‏ استمراك،‏ جنگ،‏ كورنۍ جگړې او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> خالف ورزۍ په پايله كې377رامنځ<strong>ته</strong> شوي خسارو تر ۹۰ په سلو كې خسارې پرې كوي په توگه كاروي.‏USAID <strong>راپور</strong> وركړى چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى پروگرامونه ډېرو ننگونو،‏ چې خصوصي پانگه اچونه ورسره الس اوگرېوان <strong>د</strong>ه <strong>ته</strong> <strong>د</strong> حل الره پي<strong>د</strong>ا كوي.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>فتر )OEG( په <strong>د</strong>ي برخه كې <strong>د</strong> خصوصي378سكتور <strong>د</strong>پرمختگ لپاره په <strong>د</strong>رې برخو كې كار كوي.‏• اقتصا<strong>د</strong>ي تگالره او تجارت:‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي قوانينو سمونونو،‏ <strong>د</strong> اسعارو تگالره او بانكي څارنه،‏ <strong>د</strong> تجارتتگالره او اسانتياوې او <strong>د</strong> گمركونو <strong>د</strong> عصري كولو لپاره كار كوي.‏• <strong>د</strong> مالې سكتور پرمختگ:‏ <strong>د</strong> وړو قرضو ا<strong>د</strong>ارې،‏ تجارتي بانكونه،‏ <strong>د</strong> قرضو كوپراتيفونه او <strong>د</strong> غير بآنكي <strong>د</strong> پيسوا<strong>د</strong>اري تقويه كول• تجارتي رقابت كول:‏ واړه او متوسط تجارتونه تقويه كول،‏ <strong>د</strong>ولتي تجارتي شركتونه تقويه كوي،‏ <strong>د</strong>ځمكې پهاجاره نيول او يا گرو كولو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه وركوي او له صنعتي پاركونو مالتړ كوي<strong>د</strong> شخصي سکتور <strong>د</strong> پرمختګ اضافي مالتړ <strong>د</strong>ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پرمختیايی پروګرام )UNDP(لخوا <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> تجارت او شخصي سکتور <strong>د</strong>پرمختګ پروګرام له الري تامین کیږي،‏ کوم چې<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> فرصتونو جوړول،‏ اوغریبي <strong>د</strong> کمولو له پاره کار کوي.‏ نړیوال بانک<strong>د</strong> شخصي سکتور <strong>د</strong> پرمختګ <strong>د</strong> مالتړ پروژيله الري له هغې مالتړ کوي،‏ کوم چې <strong>د</strong> بریښنا<strong>د</strong> ظرفیت لوړولو،‏ <strong>د</strong> ځمکي خ<strong>د</strong>مات،‏ اوبه،‏ اومخابراتو بان<strong>د</strong>ې تمرکز کوي تر څو <strong>د</strong> ښه تجارتيپانګې اچونې چاپیریال <strong>ته</strong> پاملرنه وکړي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.OPIC <strong>راپور</strong> وركړى،‏ چې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> امريكايي پانگوالواو <strong>د</strong> هغوى له ملگرو سره <strong>د</strong> بيمې <strong>د</strong> محصوالتو <strong>د</strong>اخيستلو لپاره <strong>د</strong> روپو وركولو لپاره په گډه كار كوي،‏ چې <strong>د</strong>وى پانگه اچونه ممكنوي،‏ چې له <strong>د</strong>غه كار پر<strong>ته</strong> بيا379امكان نه لري.‏OPIC <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيمې سره <strong>د</strong> مرستې كولو <strong>د</strong> خپل ځنډي<strong>د</strong>لي پروګرام خبره كوي او په افغانستان كې <strong>د</strong>يواځينۍ خصوصي تجارتي بيمې <strong>د</strong> شركت سره مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> حقوقي سكتور <strong>د</strong> پرمختگ لويه نښه گڼي.‏ <strong>د</strong> بيمې اوبانكي محصوالتو و<strong>د</strong>ه تجارتي خ<strong>د</strong>متونه زياتوي،‏ چې له <strong>د</strong>غه امله كار مون<strong>د</strong>نه زياتيږي او په ټوليزه توگه <strong>د</strong>هېوا<strong>د</strong>380اقتصا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه وركوي.‏<strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزهANDS <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه يوه كثير الوجهي ستونزه گڼي،‏ ځكه كه په افغانستان كې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>وموضوع حل نه شي <strong>د</strong> ANDS ټولنيزه كاميابي به له خطر سره مخامخ شي.‏ 381 كثيرالوجهي ستونزې <strong>د</strong> ANDSله يو نه زيات ستونونه متاثر کوي.‏ <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong><strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> مبارزه <strong>د</strong>څلورو موخو <strong>د</strong>الس<strong>ته</strong>382راوړلو لپاره جوړه شوې <strong>د</strong>ه:‏• <strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په تجارت كې خلل رامنځ<strong>ته</strong> كول• <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و كليوالو قانوني الرو چارو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه وركول• <strong>د</strong> ناقانونه مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و غوښتنه كمول ( او په مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> اخ<strong>ته</strong> خلكو <strong>د</strong>رملنه كول(‏• <strong>د</strong> مركزي او واليتي حكومتونو په كچه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مبارزې تقويه كول<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيز پرمختگ له ستون سره سم متبا<strong>د</strong>ل پرمختگ او عامه معلومات <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر خالف<strong>د</strong>وه لومړني پروگرامونه <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> USAID او <strong>د</strong> ملگرو ملتونو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او جرمونو <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ارې )UNODC( <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>نو له مخې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهموا<strong>د</strong>و سره تړلي فعاليتونه كميږي.‏ <strong>د</strong> افينو كرل په ۲۰۰۹ كال كې ۲۲ په سلو كې او حاصل يې ۱۰ په سلو كې كم383شوى.‏ نرخونه يې په لسو كلونو كې له ټولو نه كمې كچې <strong>ته</strong> راښتكه شوي.‏له <strong>د</strong>ي امله چې ANDS له مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سرهمبارزه <strong>د</strong> یوې څو اړخیزي مسلي په توګه پیژني،‏<strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> له مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزې هڅي لهیوه نه زیاتو ځایونو کې ذکر کوي.‏ <strong>د</strong> کوکنارو لهمینځه وړلو،‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ضبط کولو،‏ او اړون<strong>د</strong>امنیتي مسالو په اړه <strong>د</strong> تفصیالتو لپاره مهربانيوکړي او <strong>د</strong> امنیت برخه وګورئ.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي ‏(اى اين ډي ايس)‏پرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيتسيمييزه همکاريمخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>جنسي برابريظرفيت<strong>د</strong> چاپېريال105<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګله کوکنارو پاك واليتونه : والیتونه هغه وخت‏"له کوکنارو پاک"‏ اعالن کیږي چې <strong>د</strong> والیت <strong>د</strong>ځمکي تر ۱۰۰ هکتاره لږ ځمکه <strong>د</strong> افیونو <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong>لپاره کارول شوي وي.‏سرچینه:‏ ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ 2008,” 8/2008, مخ 4.له <strong>د</strong>ې سره سره <strong>د</strong> ملگرو ملتونو احصايې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په كاركوونكو كې له ام<strong>د</strong>ن او <strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو له كميو همخبر وركوي.‏ له مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong>پاكو واليتونو شمېر او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> نيولو پېښې هم مخ په زياتې<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ي،‏ لیكنUNODE وايي،‏ چې مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong> اوس هم <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> پرمختگ <strong>د</strong> هڅو په الر كې يوه ننگونه <strong>د</strong>ه.‏ 384 <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى <strong>د</strong>385ان<strong>د</strong>ازې سره سم ‎۱۲۳.۰۰۰‎هكتاره ځمكه اوس هم <strong>د</strong> افينو <strong>د</strong> كر كيلې لپاره كارول كيږي.‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و تجارت په <strong>د</strong>ولت كې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> الره هواروي <strong>د</strong> كوم له امله چې خلك په حكومت باور له386السه وركوي.‏ هغه روپۍ چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و الس<strong>ته</strong> راځي <strong>د</strong> افغانستان بانكونه كمزوري كړي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ستونزو برسېره <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و كاروبار <strong>د</strong> نشه يانو شمېر زياتوي،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى اكثريت يا خو مهاجريناو يا هم ډېر غريبانان <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> كارونې له امله AIDS, HIV او په زيا<strong>ته</strong> ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو موا<strong>د</strong>و كارونه387رامنځ<strong>ته</strong> كيږي.‏متبا<strong>د</strong>ل پرمختگ<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong>اسې شواه<strong>د</strong> موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> متبا<strong>د</strong>ل پرمختگ پروگرامونو <strong>د</strong> افينو <strong>د</strong>پي<strong>د</strong>اوار پهكمې كې رول لوبولى <strong>د</strong>ى.‏ USAID <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو لپاره <strong>د</strong> متبا<strong>د</strong>ل پرمختگ پروگرام ا<strong>د</strong>اره كوي.‏ <strong>د</strong>‎<strong>۳۰</strong>‎سپتامبر ۲۰۰۹ كال پورې <strong>د</strong>غه ډول <strong>د</strong>وه پروگرامونه يو يې <strong>د</strong> ټول شمالي،‏ شرقي او غربي واليتونو او بل يې <strong>د</strong>جنوب غرب واليتونو لپاره <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> متبا<strong>د</strong>ل پرمختگ ټول پروگرامونه <strong>د</strong> قانوني كار مون<strong>د</strong>نې مواقع زياتوي او پهسيمه كې <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong>اتو قانوني خرڅالو <strong>ته</strong> الره هواروي.‏ ليكن USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او جغرافيايي حاالتوپه نظر كې نيولو سره <strong>د</strong> هرې سيمې لپاره تياريانې شوي <strong>د</strong>ي.‏ ۳،۱۶ 388 ج<strong>د</strong>ول <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> متبا<strong>د</strong>ل پرمختگ <strong>د</strong>روانو پروگرامونو شرحه وړان<strong>د</strong>ې كوي.‏عامه معلومات<strong>د</strong> امريكا متح<strong>د</strong>ه اياالتو له ۲۰۰۶ كال راپ<strong>د</strong>ېخوا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> پروگرامونو مالتړ كوي.انځور۳.۴۹ <strong>د</strong> وخت په تېرې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو پروگرامونو پرمختگ ښيي.‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تطبيق نړيوالې څانگې <strong>د</strong><strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر خالف په مبارزې بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عامه معلوماتو <strong>د</strong> تاثير ان<strong>د</strong>ازه كول ستونزمن كار <strong>د</strong>ى،‏ځكه چې څوك نه پوهيږي،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو هڅو <strong>د</strong> خپلولو له امله څومره كوكنار نه <strong>د</strong>ي كرل شوي.‏ ليكن <strong>د</strong> UNODCاحصايې ښيي،‏ چې ۵۵ په سلو كې کرون<strong>د</strong>ګرو <strong>د</strong> افينو <strong>د</strong> نه كرلو المل <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> مالي حمايې <strong>د</strong> عامه معلوماتو پېغام389ښو<strong>د</strong>لي:‏ج<strong>د</strong>ول 3.16<strong>د</strong>متبا<strong>د</strong>ل پرمختگ فعاليتونهفعالیت<strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> پرمختگ پروگرامونه<strong>د</strong> پيسو لپاره <strong>د</strong> كار پروگرامکرون<strong>د</strong>ګرو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ټيكنالوژي ټرېننگ او رسول<strong>د</strong> زيات قيمت لرونكو فصلونو حمايه<strong>د</strong> تخمونو ویشل<strong>د</strong> ميوو او <strong>د</strong> ځنگلونو <strong>د</strong> ونو ويشل<strong>د</strong> څارويو <strong>د</strong> روغتيا او وترنري خ<strong>د</strong>ماتتشریح<strong>د</strong> ابيارۍ او <strong>د</strong> ضاحكشى <strong>د</strong> سيستم او <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> سركونو جوړونههغه كار چې <strong>د</strong> لوړې بې روزگارۍ ستونزه هوارويکرون<strong>د</strong>ګرو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پرمختللې ټكنالوجي <strong>ته</strong> <strong>د</strong> الس رسي او ا<strong>د</strong>ارې ټرېننگ وركول كيږيکرون<strong>د</strong>ګر <strong>د</strong> سبزيو،‏ ميوو،‏ وچو میوو،‏ ونو،‏ غنمو او نورو فصلونو كرلو <strong>ته</strong> هڅولکرون<strong>د</strong>ګرو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ښو تخمونو او کیمیاوي سري برابرولکرون<strong>د</strong>ګرو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ځنگلونو،‏ <strong>د</strong> ميوو <strong>د</strong> ونو <strong>د</strong> كرلو او <strong>د</strong> باغونو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو وركول<strong>د</strong> ځانگړو پروگرامونو له الرې <strong>د</strong> ځناورو روغتيا <strong>ته</strong> پام كول او روغ څاروي ساتلسرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.106 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګره موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ې انځور <strong>د</strong> 3.49 مبارزي په اړه <strong>د</strong> عامه معلوماتو فعاليتونه،‏ 2006-2010ره موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزي په اړه <strong>د</strong> عامه معلوماتو فعاليتونه،‏ 2006-2010ره موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ې مبارزي په اړه عامه معلوماتو فعاليتونه،‏ 2006-20102006 2007 2008 2009 20102006 2006 2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •2006:2007:2008:2009:2010:<strong>د</strong> کولمبو پلان،‏ ،CNAT او نور <strong>د</strong> عامه <strong>د</strong> CNAT او کولمبو پلان کار <strong>د</strong>وام لري.‏CNAT او خپل کولمبو فعاليتونه پلان په کار سيمه او <strong>د</strong>وام اوو لري.‏<strong>د</strong> کولمبو معلوماتو پلان،‏ کارونو <strong>ته</strong> ،CNAT ا<strong>د</strong>امه او نور ورکوي <strong>د</strong> او په عامه نظر <strong>د</strong><strong>د</strong> کې کولمبو لري معلوماتو چې پلان،‏ <strong>د</strong> کارونو <strong>ته</strong> راډيو،‏ ،CNAT ا<strong>د</strong>امه او تلويزيون نور ورکوي <strong>د</strong> او او په عامه نوي نظر <strong>د</strong> ولايتونو CNAT کې او خپل پرمخ کولمبو فعاليتونه بيايي.‏ پلان په کار سيمه او <strong>د</strong>وام اوو لري.‏کې رسنيو لري معلوماتو چې <strong>د</strong> پيغامونه کارونو ‏(تر <strong>ته</strong> راډيو،‏ ډيره ا<strong>د</strong>امه ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> تلويزيون ورکوي او او ليکني په نوي لنډو نظر ولايتونو CNAT کې خپل پرمخ فعاليتونه بيايي.‏ په سيمه او اووکې رسنيو لري پيغامونو له چې <strong>د</strong> پيغامونه لاري)‏ ‏(تر راډيو،‏ خپل ډيره ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> کارونه تلويزيون او پراخ ليکني نوي لنډو کړي.‏ ولايتونو کې پرمخ بيايي.‏رسنيو پيغامونو له پيغامونه لاري)‏ ‏(تر خپل ډيره ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> کارونه پراخ ليکني لنډو کړي.‏پيغامونو له لاري)‏ خپل کارونه پراخ کړي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب،‏ 10\5\2009.سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب،‏ 10\5\2009.سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب،‏ 10\5\2009.• په افينو لگول شوي حكومتي بن<strong>د</strong>ېز <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رناوى ‏)‏‎۳۳‎په سلو كې ځواب وركوونكي(‏• <strong>د</strong> افينو په كر <strong>د</strong> اسالم له نظره بن<strong>د</strong>يز ‏)‏‎۱۶‎په سلو كې ځواب وركوونكي(‏• شورى يا <strong>د</strong> مشرانو <strong>د</strong> پرېكړې كولو فيصلې• ټولنې <strong>ته</strong> په افينو <strong>د</strong> اخ<strong>ته</strong> خلكو خطر------CNAT او <strong>د</strong> کولمبو پلان په ولايتو کې تر <strong>د</strong> کولمبو پلان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ېکولمبو مبارزي <strong>د</strong> پلان <strong>د</strong> پيغام مخ<strong>د</strong>ره رسولو <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و په روزنې لپاره وړان<strong>د</strong>ېکرلو CNAT او مخکې <strong>د</strong> يو کولمبو جامع پلان په کمپاين په ولايتو لاره کې تر واچاوه چې <strong>د</strong><strong>د</strong>سيمه کولمبو مبارزي ييزو <strong>د</strong> پلان <strong>د</strong> پيغام مشرانو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره رسولو پيسو <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و په ورکول روزنې لپاره وړان<strong>د</strong>ېکرلو CNAT کرون<strong>د</strong>ګر او مخکې <strong>د</strong> يو وهڅوي کولمبو جامع چې پلان په کمپاين کوکنار په و نه ولايتو لاره کې کري.‏ تر واچاوه چې<strong>د</strong> کرلو عامه کرون<strong>د</strong>ګر مخکې يو معلوماتو وهڅوي جامع چې نورې کمپاين هڅي:‏ کوکنار په <strong>د</strong> و نه لاره راډيو،‏ کري.‏ واچاوه چې تلويزيون،‏ <strong>د</strong>سيمه تصويب مبارزي ييزو <strong>د</strong> کړل.‏ <strong>د</strong> پيغام مشرانو <strong>د</strong> PEP رسولو پيسو <strong>د</strong> ټيمونه <strong>د</strong> ورکول روزنې مخ<strong>د</strong>ره لپاره موا<strong>د</strong>و<strong>د</strong> او عامه کرون<strong>د</strong>ګر ګرځن<strong>د</strong>ه تياتر معلوماتو وهڅوي چې نورې پروګرامونه هڅي:‏ کوکنار <strong>د</strong> <strong>د</strong> و نه مخ<strong>د</strong>ره راډيو،‏ کري.‏ موا<strong>د</strong>و په تلويزيون،‏ په سيمه تصويب وړان<strong>د</strong>ې ييزو <strong>د</strong> کړل.‏ <strong>د</strong> مشرانو <strong>د</strong> مبارزي PEP په پيسو ټيمونه <strong>د</strong> ورکول مشاورتي مخ<strong>د</strong>ره ټيمونو موا<strong>د</strong>و<strong>د</strong> او عامه وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ګرځن<strong>د</strong>ه تياتر معلوماتو مبارزې له نورې پروګرامونه هڅي:‏ پيغامونو <strong>د</strong> <strong>د</strong> سره.‏ مخ<strong>د</strong>ره راډيو،‏ موا<strong>د</strong>و په تلويزيون،‏ په تصويب وړان<strong>د</strong>ې (CNAT) <strong>د</strong> کړل.‏ ب<strong>د</strong>ل <strong>د</strong> مبارزي شول،‏ PEP <strong>د</strong> په عامه ټيمونه <strong>د</strong> مشاورتي معلوماتو مخ<strong>د</strong>ره ټيمونو موا<strong>د</strong>واو وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ګرځن<strong>د</strong>ه تياتر مبارزې له پروګرامونه پيغامونو <strong>د</strong> سره.‏ مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په په لپاره نور وړان<strong>د</strong>ې (CNAT) <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>ل مسؤوليت مبارزي شول،‏ <strong>د</strong> په ورکړ عامه شو.‏ مشاورتي معلوماتو ټيمونووړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې له پيغامونو سره.‏ لپاره نور (CNAT) ب<strong>د</strong>ل مسؤوليت شول،‏ <strong>د</strong> ورکړ عامه شو.‏ معلوماتولپاره نور مسؤوليت ورکړ شو.‏قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> مبارزي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان <strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره عامه موا<strong>د</strong>و په معلوماتو وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> فعاليتونه مبارزي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان <strong>د</strong> په سر<strong>ته</strong> اړه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره رسوي.‏ عامه ‏(<strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و په چاپ معلوماتو شويو وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>موا<strong>د</strong>و فعاليتونه مبارزي په سر<strong>ته</strong> خپرول،‏ اړه <strong>د</strong> رسوي.‏ راډيويې عامه ‏(<strong>د</strong> چاپ معلوماتو خپرونې).‏ شويو<strong>د</strong>موا<strong>د</strong>و فعاليتونه کوکنارو <strong>د</strong> سر<strong>ته</strong> خپرول،‏ محو کولو رسوي.‏ راډيويې ‏(<strong>د</strong> چاپ پروګرام خپرونې).‏ شويو<strong>د</strong>موا<strong>د</strong>و (PEP) کوکنارو <strong>د</strong> خپرول،‏ ټيمونو محو <strong>د</strong> کولو راډيويې ولايتونو پروګرام واليانو خپرونې).‏<strong>د</strong> <strong>ته</strong> (PEP) کوکنارو مشورې <strong>د</strong> ټيمونو محو <strong>د</strong> ورکول پيل کولو ولايتونو کړل.‏ پروګرام واليانو<strong>ته</strong> (PEP) مشورې ټيمونو <strong>د</strong> ورکول پيل ولايتونو کړل.‏ واليانو<strong>ته</strong> مشورې ورکول پيل کړل.‏2006:2006:2007:2007:2008:2008:2009:2009:2010:2010:له اول جوالي تر <strong>۳۰</strong> سپتامبر ۲۰۰۹ كال پورې <strong>د</strong> عامه معلوماتو كمپاين <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ۲۵ واليتونو لپاره پالن390او منظور شو.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> كوكنارو <strong>د</strong> كرلو لپاره <strong>د</strong> عامه مالتړ په كمولو متمركزې وي.‏<strong>د</strong> پېغامونو <strong>د</strong> اضافه كولو پروگرام،‏ <strong>د</strong> عامه معلوماتو يو بل ابتكار اوس هم جريان لري.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> افغان ټولنې مشرانو391<strong>ته</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> پېغامونه او نورو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پېغامونو <strong>د</strong> رسولو لپاره ټرېننگ وركوي.‏له کوکنارو پاك واليتونه<strong>د</strong> UNODC يو <strong>راپور</strong> وايي،‏ چې <strong>د</strong> افغانستان له ۳۴ واليتونو ۲۰ واليتونه له كوكنارو پاك <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>رې نور واليتونه392‏)هرات،‏ ب<strong>د</strong>خشان او نيمروز(‏ <strong>د</strong> كر په راتلونكي موسم كې بۀ له كوكنارو پاك شي.‏له كوكنارو پاك او يا <strong>د</strong> كم مق<strong>د</strong>ار كوكنارو <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونكي واليتونو كې اوس هم <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرخالف <strong>د</strong> مبارزېپروگرامونه عملي كيږي.‏ INL وايي،‏ چې په <strong>د</strong>غو واليتونو كې <strong>د</strong> عامو معلوماتو له الرې <strong>د</strong> كم مق<strong>د</strong>ار كوكنارو <strong>د</strong>كرلو كلتور <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه وركول <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تجارت په خالف <strong>د</strong> خلکو نظریات اصالح کیږي.‏ <strong>د</strong> كوكنارو <strong>د</strong> تجارتپر خالف مشاورتي گروپ،‏ چې INL يې مالتړ كوي <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و له وزارت سره په گډه كار كوي چې واليتي393ابتكارونه قوي كړي.‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و لپاره غوښتنه كمول هم په <strong>د</strong>غو واليتونو كې <strong>د</strong>وام لري.‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و غوښتنه كمول له394كوكنارو په پاكو واليتونو كې هم <strong>د</strong>وام لري،‏ افيون اوس هم يوه ملي ستونزه <strong>د</strong>ه.‏107<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> افغانستان ښځيځانګړي ز<strong>د</strong>ه کړهپرمختيا<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اريامنيت<strong>د</strong> ملگرو ملتونو <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> پرمختگ صن<strong>د</strong>وق )UNIFEM( وايي،‏ چېافغانستان <strong>د</strong> ښځو لپاره <strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong> تر ټولو خطرناكو ځايونو يو <strong>د</strong>ى.‏ افغانښځې،‏ جاي<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ ز<strong>د</strong>ه كړې او معلوماتو <strong>ته</strong> كم الس رسى لري په ځانگړيډول په وروس<strong>ته</strong> پاتې واليتونو كې.‏ 395 ځیني ابت<strong>د</strong>ایي احصایي:‏• ۸۷ په سلو كې وا<strong>د</strong>ه شوې <strong>د</strong> فاميلي تاوتريخوالي سره الس او گريوان396<strong>د</strong>ي.‏• يوازې ۱۸ په سلو كې هغه ښځې چې له ‎۱۵‎كلونو زيات عمر لري397لوستې <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong><strong>د</strong>غه عمر سړي ۵۰ په سلو كې لوستي <strong>د</strong>ي.‏منطقوي همکاريله مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره مبارزه<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په خلاف مبارزه<strong>د</strong> جنسيت برابريوړتياچاپيريال• يوازې ۱۰ په سلو كې كليوالې ښځې لوستې <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى شمېره <strong>د</strong>398لوستو سړو نه چې ۷ په سلو كې <strong>د</strong>ه زيا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه:‏ 7%(.• تخميناً‏ ‎۱۳‎په سلو كې افغاني ښځې كونډې <strong>د</strong>ي،‏ چې ۹۶ په سلو كې399كونډې نالوستې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> قانون په وړان<strong>د</strong>ې برابرى<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون له مخې <strong>د</strong> يو گروپ پرخالف تبعيض او يا يوگروپ <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بل په پرتله زيات امتياز وركول غير قانوني كار <strong>د</strong>ى.‏ <strong>د</strong> اساسيقانون ‎۲۲‎مه ما<strong>د</strong>ه وايي،‏ چې ‏"سړي او ښځې <strong>د</strong>قانون په وړان<strong>د</strong>ې يو شان<strong>د</strong>ي."‏ په <strong>د</strong>اسې حال كې هغه څه چې په تيوري كې <strong>د</strong>ي همېشه په عمل كې400نه پيا<strong>د</strong>ه كيږي.‏<strong>د</strong> شيعيو <strong>د</strong> شخصي احوال قانون<strong>د</strong> شيعيه وو <strong>د</strong> شخصي احوال قانون )۲۰۰۹( <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> شيعيه و ښځو<strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> کولو يوه ښه بېلگه <strong>د</strong>ه.‏ شيعيه <strong>د</strong> افغانستان ۱۵ په سلو كې نفوسجوړوي.‏ 401 <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> يو <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه قانون له مخې ښځېاړ <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> كار كولو لپاره <strong>د</strong> خپلو مېړونو اجازه واخلي او جنسيجنايتكاران كه متاثره شوې ښځې <strong>ته</strong> خون بها وركړي له سزا ليرې ګڼل402كيږي.‏<strong>د</strong> شيعيه <strong>د</strong> شخصي احوالو قانون <strong>د</strong> وا<strong>د</strong>ه،‏ طالق،‏ <strong>د</strong> ښځې <strong>د</strong> مرگ پهصورت كې <strong>د</strong> بل وا<strong>د</strong>ه ميراث،‏ <strong>د</strong> گرځې<strong>د</strong>و راگرځې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> حق،‏ <strong>د</strong> وا<strong>د</strong>ه په صورتكې <strong>د</strong> جنسي اړيكو او <strong>د</strong>يواليه كې<strong>د</strong>لو په اړه قانوني تگالره وړان<strong>د</strong>ې كوي.‏USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې نوى قانون <strong>د</strong> اساسي قانون سره مخامخ په ټكركې <strong>د</strong>ى او په ځانگړي توگه <strong>د</strong> اساسي قانون له ‎۲۲‎مې ما<strong>د</strong>ې سره.‏ <strong>د</strong> قانونلومړنۍ مسو<strong>د</strong>ه افغان ولسمشر په مارچ ۲۰۰۹ كې السليك كړه،‏ <strong>د</strong> USAID<strong>راپور</strong> وايي،‏ اگر چې قانون له سره ارزيابي شوى،‏ خو په ښځو موجو<strong>د</strong>403بن<strong>د</strong>يزونه ال پرځاى پاتې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښځو لپاره په ملي كچه كاري پالن<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> كابينې له خوا په اپرېل ۲۰۰۹ كې تصويب شوى <strong>د</strong>غه پالن<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لپاره <strong>د</strong> ښځو په اړون<strong>د</strong> ‎۱۰‎كلن <strong>د</strong> پاليسي چوكاټ <strong>د</strong>ى.‏<strong>د</strong>اسې تمه كيږي،‏ چې <strong>د</strong>غه پالن <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> تابعيت <strong>د</strong> حقوقو <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>ي كولو404لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت مالتړ كوي.‏<strong>د</strong>غه پالن <strong>د</strong> ښځو چارو وزارت،‏ چې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او حقوقو ترټولو لويه ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه له الرې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټولو وزارتونو له الرې عمليكيږي.‏ 405 <strong>د</strong> حكومت <strong>د</strong> وزارتونو سره په گډه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښځو چارووزارت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره كار كوي،‏ چې <strong>د</strong> حكومت تگالره،‏ بو<strong>د</strong>یجې او خ<strong>د</strong>ماتوكې <strong>د</strong>ې په <strong>د</strong>واړو سړو او ښځو تاثيرونه په نظر كې ونيول شي.‏ <strong>د</strong> ښځوچارو وزارت <strong>د</strong> نورو وزارتونو او نړيوالو سازمانونو سره لوظنامېالسليك كوي تر څو چې <strong>د</strong> سړو او ښځو لپاره يو شان حقونه تضمينكړي.‏ 406 ج<strong>د</strong>ول ۳،۱۷ <strong>د</strong> ځينو هغو لوظنامو چې <strong>د</strong> ښځو چارو وزارت په۲۰۰۹ كې السليك كړى،‏ تفصيل وړان<strong>د</strong>ې كوي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.17<strong>د</strong> NAPWA قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ ۲۰۰۹<strong>د</strong> ښځو چارو <strong>د</strong> وزارت ملګري موخه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>متونوکمیسیون<strong>د</strong> حج او اوقافو وزارتUNIFEM او <strong>د</strong> افغاني ښځوشبکهپه <strong>د</strong>ولت او سیاسي مقامونو کې <strong>د</strong> ښځو برخه اخیستلهڅوي<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> برابر حقوقو پوهاوي په ټول هیوا<strong>د</strong> کې خپورکړي او <strong>د</strong> عامه خلکو لپاره کمپاینونه په الر واچوي.‏<strong>د</strong> NAPWA په تطبیق کولو سره <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنې ا<strong>د</strong>اريپیاوړي کول<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښوونې او روزنېپه ښوونځیو او پوهنتونونو کې <strong>د</strong> نجونو او بالغانو ښځو <strong>د</strong>شمول کچه اوچ<strong>ته</strong> کړيوزارتسرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.108 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ځانګړي ز<strong>د</strong>ه کړه<strong>د</strong> کابل په یوه کور کې یوه ښځه غالۍ او له مریو ډک سرمیزي جوړوي چې په مارکیټ يي خرڅ کړي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏<strong>د</strong> سيمو په لحاظ ازا<strong>د</strong>يانې<strong>د</strong> ښځو لپاره مواقع <strong>د</strong> سيمو په لحاظ يو له بله تغيير كوي.‏ <strong>د</strong> ښځو چارووزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې،‏ څومره چې په يو واليت كې امنيت زيات ويپه هماغه ان<strong>د</strong>ازه په هغه واليت كې په <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو كې ښځې زياتې وي.‏ <strong>د</strong>USAID <strong>راپور</strong> وايي،‏ چې په پرامنه واليتونو كې ډېرې نجونې ښوونځيو<strong>ته</strong> ځي او ډېرې ښځې روغتيايي اسانتياوو <strong>ته</strong> الس رسى لري.‏ 407 غټښارونه په امن کې <strong>د</strong>ی؛ هغه ښځي چې په غټو ښارونو ‏)<strong>د</strong> كابل،‏ هراتاو مزار شريف په شمول(‏ ژون<strong>د</strong> کوي،‏ په <strong>د</strong>ولتي چارو كې <strong>د</strong>گډون زياتېمواقع په الس كې لري.‏ USAID وايي اساسي ازا<strong>د</strong>يانو او حقوقو په <strong>د</strong>غه408سيمو كې پرمختگ كړى <strong>د</strong>ى.‏په لرې پرتو والیاتو ‏)لكه هلمن<strong>د</strong>،‏ پکتیکا،‏ زابل،‏ اورزگان او خوست(‏كې ښځې بيا هغه اسانتياوې او ازا<strong>د</strong>يانې،‏ چې په ښاري سيمو كې يې لري،‏هل<strong>ته</strong> نه لري.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong><strong>راپور</strong> له مخې په <strong>د</strong>غو سيمو كې <strong>د</strong> ښځو ژون<strong>د</strong><strong>د</strong> كلتوري اصولو نه <strong>د</strong> اساسي قانون مطابق چليږي.‏ <strong>د</strong> بېلگې په ډول پهكليوالو سيمو كې ښځې شاي<strong>د</strong> په كرنيزو چارو كې مرس<strong>ته</strong> وكړي،‏ ليكنكلتوري اصول،‏ چې سړى باي<strong>د</strong> فاميل <strong>ته</strong> ګټه وكړي مانا <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې ښځه به<strong>د</strong> كور كار كوي،‏ چې هغې <strong>ته</strong> به يې معاوضه نه وركول كيږي.‏ په كليوالوسيمو كې ښځې په كم عمر او يا هم په زوره <strong>د</strong> وا<strong>د</strong>ه كولو له گواښ سرهمخ <strong>د</strong>ي.‏ په لرې پرتو سيمو كې <strong>د</strong> ښځو پر شخصي ژون<strong>د</strong> زيات مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>يتونه409شتون لري.‏ج<strong>د</strong>ول ۳،۱۸ <strong>د</strong> ښځو،‏ <strong>د</strong> مساوي حقوقو لپاره <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتونو<strong>د</strong> هڅو بېلگې <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.18<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښځو لپاره <strong>د</strong> USAID مالتړپروگرام يا فعاليت<strong>د</strong> ۲۰۰۹ كال تر جوالى USAID <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> انجونو او ښحو لپاره ‎۴۴۵‎مليونه ډالره مرس<strong>ته</strong>وركړې.‏‏"<strong>د</strong>ژون<strong>د</strong> لپاره ز<strong>د</strong>ه كړې"‏ په <strong>د</strong>غو ټولګیو كې ښځو<strong>ته</strong> <strong>د</strong>سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه كړې،‏ حساب او روغتيايي چارو پهاړه معلومات وركول كيږي.‏USAID <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ې ميډيا <strong>د</strong> مالتړ لپاره ښځينهژورنالستانو <strong>ته</strong> له ډېر وخت راهيسې ټرېننگوركوي.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> افغانستان قابله گانوسازمان <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> قابله گانو <strong>د</strong> مهارتونو<strong>د</strong> لوړولو لپاره او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې قابله گانې <strong>د</strong>پرمختگ <strong>د</strong> پروسې برخه <strong>د</strong>ه،‏ كار وكړي.‏احتمالي تاثیر<strong>د</strong>ا پانګه <strong>د</strong>افغانستان پر ښځو او انجونو <strong>د</strong> يو فوقالعا<strong>د</strong>ه تاثير وړتيا لري .له ۸۰۰۰ نه زياتو ښځو په <strong>د</strong>غه كالسونو كېبرخه اخيستې <strong>د</strong>ه.‏له ۲۰۰۲ كال راهيسې ۵۰۰ ښځينهژورنالستانو <strong>ته</strong> USAID ټرېننگ وركړى.‏څه <strong>د</strong> پاسه ۱۰۰۰ افغاني ښځې <strong>د</strong> قابله گانو <strong>د</strong>سازمان غړې <strong>د</strong>ي.‏سرچینه:‏ ،USAID ‏"افغانستان:‏ په منځ کې پریکول"‏ ،http://afghanistan.usaid.gov/en/Program.33.aspxوکتل شو ‎۲۰۰۹\۲۳\۱۰‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنو ریاست،‏ <strong>د</strong> پوښتنو ځواب،‏ ۱۰\۲۳\۲۰۰۹: ډیټا <strong>د</strong> USAID په اختیار کېورکړ شوي؛ ،USAID ‏"<strong>د</strong> عامې روغتیا وزیر محم<strong>د</strong> امین فاطمې <strong>د</strong> افغاني قابله ګانو <strong>د</strong> ټولنې لومړنې ټولنه پرانیستله"،‏.۲۰۰۹\۴\۵109<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> راتلونکې نسل روزنه<strong>د</strong>وه افغان هلکان <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په ناوه ښوونځي کې خپل <strong>د</strong> ښوونځي موا<strong>د</strong> ښکاروي.‏ <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سمن<strong>د</strong>رې ځواکونو <strong>د</strong> ښوونځیو موا<strong>د</strong> <strong>د</strong> یاغیانو په خالف <strong>د</strong> مبارزي پهعملیاتو کې په جنوبې افغانستان کې <strong>د</strong> افغان امنیتي ځواکونو سره په ګډه وویشل.‏‏)انځور <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري پوځ،‏ ډلګی مشر جیمیری هریس(‏


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو4 نظارت111 111


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت112 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارتپه هرو <strong>د</strong>ريو مياشتو كې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې عمومي پلټونکی له نورو <strong>د</strong>ولتي سازمانونو غواړي،‏ چې <strong>د</strong>څار ټول <strong>راپور</strong>ونه،‏ چې <strong>د</strong>وى بشپړ كړي او يا يې بشپړوي،‏ <strong>د</strong> نوموړي <strong>د</strong>فتر <strong>ته</strong> ولېږ<strong>د</strong>وي.‏ الن<strong>د</strong>ې وركړل شويسازمانونه په افغانستان كې <strong>د</strong> نطارت فعاليتونه سر <strong>ته</strong> رسوي او نتیجه یي سیګار <strong>ته</strong> ورکوي:‏• <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر OIG( )DoD• <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر OIG( )DoS• <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر )GAO(• <strong>د</strong> نړیوالې پرمختیا لپاره متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر OIG( )USAID• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>اره )USAAA(<strong>د</strong> نظارت بشپړ شوي فعالیتونه۴.۱ ج<strong>د</strong>ول <strong>د</strong> بیا رغوني او امنیت اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت هغها<strong>ته</strong>پروژي ښکاوري چې په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ریو میاشتو کې بشپړې شوي وي.‏ج<strong>د</strong>ول 4.1ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو لخوا په نیژ<strong>د</strong>ي وختونو کې بشپړ شوي <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> پروژې نمبر<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>لو نیټه9/30/20099/30/20099/25/20098/12/20098/31/20098/31/20099/9/200910/1/2009D-2009-109D-2009-09909-MERO-3006D-2009113-D-2009100-09-MERO3005-GAO-09-1015TGAO-10-01DoD OIGDoD OIGDoD OIGDoD OIGDoS OIG-MERODoS OIG-MEROGAOGAO<strong>د</strong> پروژې عنوانپه جنوب ختیځه آسیا کې <strong>د</strong> مالتړ عملیاتو لپاره طبي تجهیزات استعمال شول<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong>ریمه مرحله-<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پولیسو لپاره <strong>د</strong> اخیستل شویو تجهیزاتو حساب ورکول<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> تروریزم سره <strong>د</strong> مبارزي لپاره <strong>د</strong> ټکنالوژي پروګرام <strong>د</strong> مالتړ لپاره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong>ریمه مرحله-<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> اخیستل شویو تجهیزاتو حساب ورکولسیاسي امنیت )DS( <strong>د</strong> WPPS ا<strong>د</strong>اره کول - افغانستان<strong>د</strong> شخصي امنیت تفصیالت )WPPS( قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه - افغانستانافغانستان او پاکستان:‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تر مینځ هڅو نظارت<strong>د</strong> احتمالي پیښي له پاره قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کول:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ او USAID ال هم په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>د</strong> پرسونل او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو په څرک معلومولو کې له ننګونو سره مخ <strong>د</strong>يیا<strong>د</strong>ونه:‏ = MERO <strong>د</strong> منځنۍ ختیځ منطقوي <strong>د</strong>فتر.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛ ،DoS OIG-MERO <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛ ،GAO <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛ ،USAAA <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong>معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛ ،,USAID OIG <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛113<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارتروان نظارتتر <strong>۳۰</strong> سپټمبر پوري،‏ ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت ۲۸ فعالیتونه <strong>د</strong> پرمختګ په حال کې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل.‏ <strong>د</strong>ا فعالیتونه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو په اساسلست شوي <strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong> هغوی څرګن<strong>د</strong>ونه هماغسي راوړل شوی لکه چې سیګار <strong>ته</strong> سپارل شوي وه،‏ او په عین حالکې ځیني میخانیکي ب<strong>د</strong>لونونه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> له مخکنیو برخو سره ور<strong>ته</strong> والي پی<strong>د</strong>ا کړي:‏ مخففات او لنډوني <strong>د</strong>بشپړو نومونو په ځای کارول شوی <strong>د</strong>ی؛ معیاري لیک<strong>د</strong>و<strong>د</strong> او امال او انشا کارول شوي؛ او <strong>د</strong> لومړی شخص پر ځای<strong>د</strong>ریم شخص بیارغونې کارول شوي <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول 4.2<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت روان فعالیتونه<strong>د</strong> پیل نیټه<strong>د</strong> پروژې نمبرا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> عملیاتو او <strong>د</strong> تلپاتي آزا<strong>د</strong>ي عملیاتو په مالتړ کې <strong>د</strong> هوایي کارګو ترانسپورټیشن قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ورکړ شویو بو<strong>د</strong>یجو مسؤولیتونو او مصارفو په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تر مینځ پلټنه <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت لپاره <strong>د</strong>افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې او څارني لپاره.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پرمختلليو چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونكو موا<strong>د</strong>و او ماينونو پر خالف سیستمونو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> عراق او افغانستان لپاره <strong>د</strong> پلټنې ځانگړى شوى بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> بهرنیو نظامي خرڅالو ټرسټ بو<strong>د</strong>یجې له الري بیا اعالنولپه افغانستان كې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> پروگرام مؤثريت<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې او څارنې پروگرام ‏)له DoD OIG سره په ګډه(‏په افغانستان كې <strong>د</strong> عملیاتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له خوا نظارت<strong>د</strong> مسلکي افغان ملي ار<strong>د</strong>و په جوړولو كې <strong>د</strong>امريكا هڅېپه افغانستان كې <strong>د</strong>امريكايي پوځي عملیاتو لپاره لوجيستيكي مالتړ<strong>د</strong> عملياتو پر مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> روغتيايي اړتياوو مقررات<strong>د</strong> افغانستان امنيتي چاپيريال<strong>د</strong> حمايوي ټوليو لپاره جنگي مهارتونه<strong>د</strong> هوايي جنگي ځواكونو او <strong>د</strong> هوايي حمايوي ځواكونو اما<strong>د</strong>ه گي<strong>د</strong> پوځ او سمن<strong>د</strong>ري ځواك <strong>د</strong> روزنې وړتياعراق او افغانستان كې <strong>د</strong>عملياتو <strong>د</strong>مالتړ لپاره آما<strong>د</strong>ه او روزل شويو پوځيانو مهيا كولپه افغانستان كې <strong>د</strong> څښلو اوبو،‏ <strong>د</strong> فاضله اوبو او <strong>د</strong> اوبو خور پروژېپه افغانستان كې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> پروگرامونو <strong>ته</strong> په پيسو برابرولو،‏ مقاص<strong>د</strong>و،‏ نتايجو،‏ نظارت او ارزيابۍ پر هڅومتمركزې وي.‏په افغانستان كې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> امريكا مبارزه<strong>د</strong> افغانستان او عراق قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکول<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )CERP( - افغانستان<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي -- کابل او جالل ابا<strong>د</strong> ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ‏--کن<strong>د</strong>هار او ساالرنو ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ‏)بګرام(‏په USAID ‏\افغانستان كې <strong>د</strong> شخصي امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو څارنه<strong>د</strong> USAID‏\افغانستان <strong>د</strong> ښوونځيو او كلينيكونو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انيو چې <strong>د</strong> ښوونځيو او كلينيكونو <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و او بيا رغونې <strong>د</strong> پروگرام)SACCARP( الن<strong>د</strong>ې جوړ شوي<strong>د</strong> \USAID افغانستان <strong>د</strong> ملكي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> مالتړ پروگرام<strong>د</strong> انرژي <strong>د</strong> سکتور <strong>د</strong> ځانګړو فعالیتونو پلټنه چې <strong>د</strong> USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> انفراسټرکچر او بیارغوني پروګرام الن<strong>د</strong>ې تمویلشوي6/11/2009D2009-D000LC-0237.000 DoD OIG6/5/2009D2009-D000LC-0230.000 DoD OIG12/9/2008D2009-D000AE-0102.000 DoD OIG10/10/2008D2007-D000FD-0198.001 DoD OIGاپریل ۲۰۰۹09-MERO3004- DoS OIG-MERO جون ۲۰۰۹09-MERO3009- DoS OIG-MERO 9/17/2009351399GAO9/2/2009320712GAO8/21/2009351395GAO8/21/2009351393GAO8/17/2009320709GAO8/11/2009351385GAO7/30/2009351376GAO7/30/2009351387GAO7/26/2009351388GAO5/8/2009320680GAO3/16/2009320662GAO1/29/2009320657GAO11/25/2008120790GAO7/26/2009 A-2008-ALL-0531.000 USAAA2/2/2009 A2009--ALL-0106.000 USAAA9/1/2008 A-2008-ALL-0401.000 USAAA1/28/2008 A-2008-ALL-0320.000 USAAAUSAID OIGUSAID OIGUSAID OIGUSAID OIGUSAID OIGنه <strong>د</strong>ي ورکړ شوينه <strong>د</strong>ي ورکړ شوينه <strong>د</strong>ي ورکړ شوينه <strong>د</strong>ي ورکړ شوينه <strong>د</strong>ي ورکړ شوينه <strong>د</strong>ي ورکړ شوينه <strong>د</strong>ي ورکړ شوينه <strong>د</strong>ي ورکړ شوينه <strong>د</strong>ي ورکړ شوينه <strong>د</strong>ي ورکړ شوي<strong>د</strong> USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> ښوونکو لپاره <strong>د</strong> ښوونې او روزنې جوړولو <strong>د</strong> مالتړ سیسټم جوړولو پروژي پلټنهسرچینه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛ ،DoS OIG-MERO <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛ ،GAO <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛ ،USAAA <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong>معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛ ،,USAID OIG <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۳\۹‎؛114 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت4.2 ج<strong>د</strong>ول <strong>د</strong> بیا رغوني او امنیت اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> روانو فعالیتونو لست وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> <strong>۳۰</strong> سپټمبر۲۰۰۹ پوري <strong>د</strong> نورو <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو لخوا ترسره کیږي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> ۲۰۰۹ كال <strong>د</strong> مى تر مياشتې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> غړي او <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي نظارت <strong>د</strong>سازمانونو په استازيتوب <strong>د</strong> وضع شويو قوانينو پالن <strong>د</strong> جنوب غربي اسيا،‏ چې <strong>د</strong> ۲۰۰۹ كال <strong>د</strong> وضع شويو اصولونظارت په كې شامله <strong>د</strong>ه،‏ نوي معلومات خپاره كړل.‏<strong>د</strong> جنوب غربي اسيا <strong>د</strong> نظارت په جامع پالن كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ خارجه وزرات او <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> عموميپلټونکو،‏ <strong>د</strong>عراق <strong>د</strong>بيا رغونې لپاره عمومي پلټونکی او <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> نظارت انفرا<strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong>ونه په كې شامل <strong>د</strong>ي.‏ په<strong>د</strong>غه كې هم<strong>د</strong>ا رنگه <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> بحري قواوو <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>اره او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>ارې پهكې <strong>د</strong> هغې ونډې له امله چې <strong>د</strong>وى يې <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> تقويې او مؤثريت په الر كې تر سره كوي،‏ هم شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>غهجامع پالن <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له پلټونکو نه نورو هغو سيمو لكه <strong>د</strong>عراق <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ پالن،‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> آالتو بيابرابرول او <strong>د</strong> بيا رغونې مالتړ <strong>ته</strong> وغځول شو.‏ له <strong>د</strong>ې عالوه په مى ۲۰۰۹ كې خپاره شويو معلوماتو كې قومان<strong>د</strong>اناو <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> مركزي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رخواست چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکې له خوا په جنوب غربي اسيا كې<strong>د</strong> ذخايرو <strong>د</strong> حساب كتاب <strong>د</strong>وباره جايزه واخلي شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکی <strong>د</strong> جنوب غربي اسيا <strong>د</strong>نظارت <strong>د</strong> پالن په بيا مطالعه بوخت <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی تر مشرۍ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> جنوب غربي اسيا <strong>د</strong> گډ پالن گروپ <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي او <strong>د</strong> DODOCO تر منځ همغږي رامنځ<strong>ته</strong> كوي او موجو<strong>د</strong> مسايل يې له منځه وړي.‏ گروپ خپله لسمه غونډه په اگست ۲۰۰۹كال كې وكړه.‏ <strong>د</strong> افغانستان او عراق <strong>د</strong> جگړې ډېرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو استازو <strong>د</strong> نظارت هڅې او ورسره تړلې ستونزې،‏چې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> خپل لومړني كار په نتیجه كې په گو<strong>ته</strong> كړې وې،‏ بان<strong>د</strong>ې بحث وكړو.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکی،‏سیګار او <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> پلتنې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنۍ ځواب له پروگرام سره په افغانستان كې <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> منابعو <strong>د</strong>زياتولو او په عراق او افغانستان كې <strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ايي قواوو نه <strong>د</strong> باركمولو بان<strong>د</strong>ې هوكړه وكړه.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکی په جنوب غربي اسيا كې په افغانستان او عراق كې <strong>د</strong> نورو تحقيق كوونكو اوپلټونکو <strong>د</strong> ټاكلو له الرې خپل حضور زيات كړو.‏ اضافي كار کوونکی،‏ <strong>د</strong> كانگريس غوښتنه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت اوپوځي سابقه <strong>د</strong>ارو مامورينو غوښتنه اضافي پرسونل <strong>ته</strong> اړتيا لري.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> نظارتنې عمومي مسؤل پهقطر،‏ كويټ،‏ عراق او افغانستان كې <strong>د</strong> نظارت او تحقيق <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> پلټنې په برخه كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ساحوي <strong>د</strong>فترونووړتيا اضافه كوي.‏په <strong>۳۰</strong> سپتمبر ۲۰۰۹ كال كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکی ۴۹ <strong>د</strong> نظارت فعاليتونه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل او ۱۳ <strong>راپور</strong>ونهيې خپاره كړل،‏ چې <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ي بخښوونكي عمليات يې حمايه كول.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ۴۹ روانو پروژو له جملې څلور چې پهافغانستان كې <strong>د</strong> امنيت او بيا رغونې سره تړاو لري په <strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong> كې ځاى پر ځاى شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو 13 روانوپروژو له جملې څلور چې په افغانستان كې <strong>د</strong> امنيت او بيا رغونې سره تړاو لري په <strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong> كې ځاى پر ځاىشوي <strong>د</strong>ي.‏په ټوليزه توگه په ۲۰۰۹ مالي كال كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکي،‏ چې كوم فعاليتونه سر<strong>ته</strong> ورسول ياروان <strong>د</strong>ي الن<strong>د</strong>ې ساحې يې په بر كې ونيولې:‏115<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواكونو <strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وق كارونه او حساب وركونه )ASFF(• <strong>د</strong> ساختماني موا<strong>د</strong>و كفايت• <strong>د</strong> جاي<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> حساب وركونه• <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره كول• <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> الس رسۍ عام كارونه• <strong>د</strong> زغره كولو وړتياوې• <strong>د</strong> سوخت <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>اره• <strong>د</strong> غير تاكتيكي موټرو اخيستل او کارونه• <strong>د</strong> IT <strong>د</strong> االتو كارونه• <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و او سامانونو له يو ځاى نه بل ځاى <strong>ته</strong> لېږ<strong>د</strong>• په افغانستان او عراق كې <strong>د</strong> جنگ <strong>د</strong> وخت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو يو <strong>د</strong>رخواست <strong>ته</strong> په ځواب كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عموميپلټونکی يو پلټنه پيل كړو چې موخه يې په كابل كې امريكايي ځواكونو )USFOR-A( <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو كمپاونډ جوړولونه راوالړو مسايلو <strong>ته</strong> ځواب ويل وو.‏ له <strong>د</strong>ې سربېره <strong>د</strong> كانگرس يوې غوښتنې <strong>ته</strong> په ځواب ويلو سره،‏ <strong>د</strong> خارجهوزارت عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي سره په گډه يو پلټنه پيل كړى و،‏ چې <strong>د</strong> ASFF روپۍچې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ خارجه وزارت <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو لپاره وركړې وي بيا كتنه وكړي.‏<strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> عملیاتو او <strong>د</strong> تلپاتي آزا<strong>د</strong>ي عملیاتو په مالتړ کې <strong>د</strong> هوایي کارګو ترانسپورټیشن قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه‏)<strong>د</strong> پروژي نمبر.‏ ,D2009-D000LC-0237.000 پیل شوه جون ۲۰۰۹( ۱۱،<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا پریکړه کوي چې آیا <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ي عملیات )OIF( او OEF په مالتړکې <strong>د</strong> هوایي کارګو ترانسپورټیشن قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي او <strong>د</strong>فاع وزارت له مقرراتو سره سم ا<strong>د</strong>اره شوي اوکه نه.‏ په ځانګړي توګه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا پریکړه کوي چې <strong>د</strong>ا پریکړه چې له هواييټرانسپورټ څخه کار واخیستل شي عا<strong>د</strong>النه وه،‏ او <strong>د</strong>ا چې آیا <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong>لو اوامر <strong>د</strong> اخیستونکو <strong>د</strong> انتخاب له معیارونوسره سم ورکړل شوي او که نه،‏ او <strong>د</strong>ا چې لیږل شوي کارګو <strong>د</strong> هوا له الري <strong>د</strong> مقرراتو سره سم په ورکړل شويوخت کې شوي وه او که نه.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ورکړ شویو بو<strong>د</strong>یجو مسؤولیتونو او مصارفو په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تر مینځ پلټنه <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت لپاره <strong>د</strong> افغانملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې او څارني لپاره.‏‏)<strong>د</strong> پروژي نمبر.‏ ,D2009-D000JB-0230.000 پیل شوه جون ۲۰۰۹( ۵،<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزات عمومي پلټونکي په <strong>د</strong>ي وخت کې یوه مشترکه پلټنه <strong>د</strong> ګانګریس <strong>د</strong> غوښتنېپه ځواب کی عملي کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي پلټنې موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> پیسو حالت وګوري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> بهرنیوچارو وزارت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې لپآره ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ په ځانګړي توګه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکی بهقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ اړون<strong>د</strong> کاري احکام،‏ <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> سر<strong>ته</strong> رسولو امر،‏ او هر هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> یا <strong>د</strong> کار امر تب<strong>د</strong>یلي چې <strong>د</strong> روزنې او116 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارتڅارنې لپاره وه بیا کتنه وکړي،‏ تر څو <strong>د</strong>ا ډاډینه ترالسه شي چې هغوی <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي مقرراتو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> اړتیاوو سره برابري <strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>ي سربیره،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو بلونه وګوريتر څو <strong>د</strong>ا ډاډینه ترالسه شي چې ا<strong>د</strong>عا شوي مصارف <strong>د</strong> عملي شوي خ<strong>د</strong>ماتو په مقابل کې <strong>د</strong> اجازي وړ،‏ اختصاصوړ،‏ او منلو وړ وه.‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت عمومي پلټونکی به <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکی سره په <strong>د</strong>ي پلټنهکې مرس<strong>ته</strong> کوي او <strong>د</strong> ملکي پولیسو <strong>د</strong> روزونکو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> اغیزمنتوب،‏ <strong>د</strong> کارکوونکو،‏ روزنې او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارهکول به ارزیابي کوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پرمختلليو چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونكو موا<strong>د</strong>و او ماينونو پر خالف سیستمونو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>‏)<strong>د</strong> پروژي نمبر.‏ ,D2009-D000AE-0102.000 پیل شوه ډیسمبر ۲۰۰۸( ۹،<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکی معلوموي چې ايا <strong>د</strong> پرمختليلو چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونكو موا<strong>د</strong>و او ماينونو سيستم،‏ چې په عراقاو افغانستان كې وكارول شو <strong>د</strong>الس<strong>ته</strong> راوړلو،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او ف<strong>د</strong>رالي قوانينو سره سم،‏ ا<strong>د</strong>اره شوي او و<strong>د</strong>ه ور<strong>ته</strong>وركړل شوې او که نه.‏<strong>د</strong> عراق او افغانستان لپاره <strong>د</strong> پلټنې ځانگړى شوى بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> بهرنیو نظامي خرڅالو ټرسټ بو<strong>د</strong>یجې له الري بیا اعالنول‏)<strong>د</strong> پروژي نمبر . ,D2009-D000FD-0198.001 پیل شوه <strong>اکتوبر</strong> ‎۲۰۰۸‎<strong>د</strong> ۱۰، هغو مشاه<strong>د</strong>و په اساس چېپه لومړې کې اعالن شوي پروژي )D2007-D000FD-0198.000( <strong>د</strong> ساحوی پلټنې په جریان کې ولی<strong>د</strong>لشو،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر پریکړه وکړه چې یوه اضافي پروژې <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي چې <strong>د</strong> ساحويکار په جریان کې په ګو<strong>ته</strong> شوي موضوعات په بیل ډول تر بحث الن<strong>د</strong>ې ونیسي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکیFMS <strong>ته</strong> <strong>د</strong> روپو انتقال او په )2009-063-D( <strong>راپور</strong> كې په ا<strong>د</strong>اري فيس راټولولو تمركز وكړو.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارتعمومي پلټونکی معلوموي چې ايا <strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> امنيت او بيا رغونې لپاره ځانگړي شوي بو<strong>د</strong>یجه په خارجكې <strong>د</strong> مېش<strong>ته</strong> پوځيانو <strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وق له الرې ا<strong>د</strong>اره شوي او كه څرنگه.‏ ليكن <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>ويمياه<strong>د</strong>اف په خارج كې <strong>د</strong> پوځيانو <strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وق له خوا په ځانگړي ډول محاسبه شوي،‏ <strong>د</strong> مقاص<strong>د</strong>و لپاره كارول شوي او<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په اقتصا<strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> كې ذكر كې<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> راكم كړي <strong>د</strong>ي.‏117<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارتپه منځني ختيځ كې <strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ينيو چارو وزارت <strong>د</strong>عمومي پلټونکی سيمه ييز <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> نظارت فعالیتونهپه افغانستان كې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> پروگرام مؤثريت‏)پروژه نمبر ,09-MERO-3004 پیل شوه اپریل ۲۰۰۹(ه<strong>د</strong>ف:‏ په افغانستان كې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پالن او ا<strong>د</strong>ارې لپاره <strong>د</strong> امريكا هڅې چې )۱( <strong>د</strong> امريكا مسؤليتونه اولگښتونه،‏ )۲( <strong>د</strong> خلكو سره <strong>د</strong> مرستو پروژې،‏ )۳( <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> همغږۍ ميكانيزم او تگالره،‏ او )۴( لوى خنډونه،‏چې <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> موخو الس<strong>ته</strong> راوړل متاثر كوي په كې شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې او څارنې پروگرام ‏)له DODIG سره په ګډه(‏‏)پروژه نمبر ,09-MERO3009- پیل شوه جون‎۲۰۰۹‎‏(‏ه<strong>د</strong>ف:‏ <strong>د</strong> ټولو اړتياوو ، موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> پروگرام <strong>د</strong> خالصې بيا ارزيابي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> موخې او <strong>د</strong> كار ترتيب،‏ <strong>د</strong> كاركر<strong>د</strong>گۍ <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه كولو لپاره كوم ان<strong>د</strong>يكاتورونه ټاكل شوي <strong>د</strong>ي او څرنگه.‏ <strong>د</strong>بان<strong>د</strong>ينيو چارو وزارت <strong>د</strong> Dyncorp <strong>د</strong> كاركر<strong>د</strong>گۍ نظارت او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> لگښت ا<strong>د</strong>اره كړو.‏ <strong>د</strong>غه كار بۀ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ريكارډ حالت ا<strong>د</strong>راه،‏ كنترول لگښت او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ارزښت <strong>د</strong> خارجه وزارت او <strong>د</strong>فاع وزارت سره ارزيابيكړي.‏<strong>د</strong>حكومت <strong>د</strong> احتساب ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong>تېرو <strong>د</strong>رې مياشتو په <strong>د</strong>وران كې GAO په افغانستان او پاكستان كې <strong>د</strong>بېالبېلو سازمانونو تر منځ <strong>د</strong>امريكا <strong>د</strong> نظارتپه اړه يوې استماعيې كې خپل بيان وركړ.‏ په <strong>د</strong>غه استماعيه كې هغه كلي<strong>د</strong>ي موضوعات چې GAO <strong>د</strong> اپريل ۲۰۰۹كال كې ولسمشر <strong>ته</strong> په خپل منځمهالي <strong>راپور</strong> كې يا<strong>د</strong> كړي وو،‏ ذكر شوي وو.‏ هم<strong>د</strong>ا رنگه په <strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong> كې <strong>د</strong>GOA <strong>د</strong> پخواني،‏ كارمون<strong>د</strong>نو،‏ سفارشات هم شامل وو،‏ چې څرنګه <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong> نورو ټولنو سره همغږي كوي اوپه پاكستان او افغانستان كې <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و ننگونو <strong>د</strong> كمولو لپاره كوم اق<strong>د</strong>امات كوي.‏له <strong>د</strong>ې پر<strong>ته</strong> GAO په پراخو موضوعاتو <strong>د</strong> افغانستان سره تړلي لس نور موضوعات شامل كړل:‏• <strong>د</strong> افغانستان ب<strong>د</strong>لی<strong>د</strong>ونکی امنيتي چاپېريال• يو وړ افغان ملي ار<strong>د</strong>و جوړول• عراق او افغانستان كې <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> روزل شويو پوځيانو مهيا كول• <strong>د</strong> هوايي جنگي ځواكونو او نورو موخو لپاره <strong>د</strong> وړتياوو مهيا كول• <strong>د</strong> روانو عملياتو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> وړتياوو <strong>د</strong> روزنې برابرول• <strong>د</strong> پوځي حمايې <strong>د</strong> ټوليو لپاره <strong>د</strong> جنگي مهارتونو روزنه• په افغانستان كې <strong>د</strong> امريكايي عسكرو لپاره لوجيستيك• <strong>د</strong> عملياتو پر مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> روغتيايي اړتياوو مقررات• په افغانستان كې <strong>د</strong> عملیاتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له خوا نظارت• امريكايي پوځيان <strong>د</strong>عراق او افغانستان په ځينو خالصو ځايونو كې ناكاره شيان سوځوي118 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> نظارت فعالیتونهپه افغانستان كې <strong>د</strong> عملیاتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له خوا نظارت‏)پروژه نمبر.‏ 351399, پیل شوي ۱۷ سپټمبر ۲۰۰۹(<strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> كافي شمېرې روزل شوي پرسونل <strong>د</strong> مهيا كولو قابليت وركوي.‏ هغه ننگونې چې<strong>د</strong>نظارتنې پر مهال ورسره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت مخ كيږي او هغه <strong>د</strong>رسونه چې <strong>د</strong> عراق او افغانستان نه اخيستل شوي.‏<strong>د</strong> مسلکي افغان ملي ار<strong>د</strong>و په جوړولو كې <strong>د</strong>امريكا هڅې‏)پروژه نمبر 320712, پیل شوی ۲ سپټمبر ۲۰۰۹(<strong>د</strong>ا ارزيابي به <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> امريكا په موخو متمركزه وي،‏ چې امريكا څومره لگښت كړى او مسؤليت <strong>ته</strong> يېاوږه وركړې.‏ هم<strong>د</strong>ا رنگه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ساتلو او تكميل لپاره لگښت؛ امريكا <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> جوړښت لپاره څومرهموخې كړي؛ او نورو بسپنه وركوونكو <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و سره څه ډول مرس<strong>ته</strong> كړي.‏په افغانستان كې <strong>د</strong> امريكايي پوځي عملیاتو لپاره لوجيستيكي مالتړ‏)پروژه نمبر 351395, پیل شوي ۲۱ اګست،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>غه ارزيابي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> جوړښت او افغانستان <strong>ته</strong> او له افغانستان <strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې او په افغانستان كې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> سازوسامان په لېږ<strong>د</strong> متمركزه <strong>د</strong>ه.‏ هغه ننگونې چې شاي<strong>د</strong> پر وېش يې تاثير كړى وي او هغه <strong>د</strong>رسونه چې له نورو عملياتوز<strong>د</strong>ه شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> عملياتو پر مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> روغتيايي اړتياوو مقررات‏)پروژه نمبر 351393, پیل شوي ۲۱ اګست،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>غه ارزيابي به په هغه ح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>و كې چې <strong>د</strong>فاع وزارت تعيين كړي او <strong>د</strong> روانو عملياتو لپاره روغتيايي اړتياوې پهنخښه كړي،‏ <strong>د</strong><strong>د</strong>غه ضرورياتو <strong>د</strong> پوره كولو لپاره <strong>د</strong>وى له كومو گواښونو سره مخ <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ضرورياتو <strong>د</strong> پورهكولو لپاره <strong>د</strong>وى كوم سامان االت لري.‏<strong>د</strong> افغانستان امنيتي چاپيريال‏)پروژه نمبر 320709, پیل شوي ۱۷ اګست،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>غه ارزيابي به <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> پوځيانو په موجو<strong>د</strong>يت كې په تغيير راتللو بان<strong>د</strong>ې تمركز وكړي.‏ امنيتي حاالت چې <strong>د</strong><strong>د</strong>ښمن له خوا په پيل شويو بري<strong>د</strong>ونو او <strong>د</strong> امنيتي حاالتو له امله <strong>د</strong> امريكا هڅو <strong>ته</strong> موجو<strong>د</strong>ې ننگونې سره مقايسهكيږي.‏<strong>د</strong> حمايوي ټوليو لپاره جنگي مهارتونه‏)پروژه نمبر 351385, پیل شوي ۱۱ اګست،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>ا ارزيابي <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> څانگې په فعاليتونو چې څرنگه حمايوي ټوليو <strong>ته</strong> ځانگړي روزنه وركوي،‏ چې په كې <strong>د</strong>روزنې <strong>د</strong> اړتياوو ح<strong>د</strong> معلوم وي او <strong>د</strong> روانو عملياتو اخيستل شوي عبرتونه په كې شامل <strong>د</strong>ي.‏119<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> هوايي جنگي ځواكونو او <strong>د</strong> هوايي حمايوي ځواكونو اما<strong>د</strong>ه گي‏)پروژه نمبر 351376, پیل شوي <strong>۳۰</strong> جوالی،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>غه ارزيابي بۀ <strong>د</strong> هوايي جنگي ځواكونو او <strong>د</strong> هوايي حمايې ځواكونو په پياوړتيا،‏ چې <strong>د</strong> جنگ لپاره په وړتيا تمركزوكړي،‏ چې په كې روان جنگي عمليات <strong>د</strong> افغانستان په شمول <strong>د</strong> كميو <strong>د</strong> حلولو،‏ چې په كې <strong>د</strong> قواوو جوړښت او <strong>د</strong>پرسونل برابرول شامل <strong>د</strong>ي تمركز وكړي.‏<strong>د</strong> پوځ او سمن<strong>د</strong>ري ځواك <strong>د</strong> روزنې وړتيا‏)پروژه نمبر 351387, پیل شوي <strong>۳۰</strong> جوالی،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>غه ارزيابي به <strong>د</strong> DOS <strong>د</strong> پوځ او سمن<strong>د</strong>ري ځواكونو په فعاليتونو تمركز وكړي،‏ چې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> عراق او افغانستانلپاره <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> اړتيا توپير تعين كړى <strong>د</strong>ى او په عراق او افغانستان كې يې <strong>د</strong> پوځيانو <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لې<strong>د</strong>ونكو اړتياوو لپارهظرفيتونه عيار كړي <strong>د</strong>ي.‏عراق او افغانستان كې <strong>د</strong>عملياتو <strong>د</strong>مالتړ لپاره آما<strong>د</strong>ه او روزل شويو پوځيانو مهيا كول‏)پروژه نمبر 351388, پیل شوي ۲۶ جوالی،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>ا ارزيابي بۀ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> روانو اړتياوو لپاره <strong>د</strong> اما<strong>د</strong>گي په كچه،‏ <strong>د</strong> اړتياوو <strong>د</strong> پوره كولو لپاره <strong>د</strong> نورو پوځيانو<strong>د</strong> ځاى پرځاى كې<strong>د</strong>و او ا<strong>د</strong>اره كولو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> نورو ژمنو <strong>د</strong> پوره كولو په اړتيا تمركز وكړي.‏په افغانستان كې <strong>د</strong> څښلو اوبو،‏ <strong>د</strong> فاضله اوبو او <strong>د</strong> اوبو خور پروژې‏)پروژه نمبر 320680, پیل شوي 8 می،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>غه ارزيابي به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> سكتور <strong>د</strong> پرمختگ په هڅو كې په مرستو او خلكو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> تگالرېسره سم <strong>د</strong> پاكو اوبو،‏ فاضله اوبو او <strong>د</strong> اوبو خور <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو په وركولو تمركز كوي.‏په افغانستان كې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> پروگرامونو <strong>ته</strong> په پيسو برابرولو،‏ مقاص<strong>د</strong>و،‏ نتايجو،‏ نظارت او ارزيابۍ پر هڅومتمركزې وي.‏‏)پروژه نمبر 320662, پیل شوي 16 مارچ،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>غه ارزيابي بۀ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> زراعتي پروګرامونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو،‏ موخو،‏ نتایجو،‏ څارنو،‏ او <strong>د</strong> ارزیابي په هڅو بان<strong>د</strong>ېتمركز كوي.‏په افغانستان كې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> امريكا مبارزه‏)پروژه نمبر 320657, پیل شوي 29 جنوري،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>غه ارزيابي بۀ په قضايي سمونونو،‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په لمنځه وړنه،‏ عامه معلوماتو او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ماركيټپه له منځه وړلو تمركز كوي.‏120 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )CERP( - افغانستان‏)<strong>د</strong> پروژې کوډ ,A-2009-ALL-0531.000 پیل شوي ۲۶ جوالی،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> عاجل غبرگون پروگرام كافي <strong>د</strong>اخلي كنترول <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لى تر څو چې پروگرام په ښه طريقه عملي كړي<strong>د</strong><strong>د</strong>غه پلټنه ارزښت كمې<strong>د</strong>لو.‏<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي -- کابل او جالل ابا<strong>د</strong> ‏)افغانستان(‏‏)<strong>د</strong> پروژې کوډ ,A-2009-ALL-A-2009-ALL-0106.000 پیل شوي ۲ فروری،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>ا پلټنه په افغانستان كې سر<strong>ته</strong> رسېږي.‏ <strong>د</strong>ا به معلومه كړي،‏ چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوي سامانونه او خ<strong>د</strong>مات په صحيح ډولوركړل شوي او ا<strong>د</strong>اره شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ‏--کن<strong>د</strong>هار او ساالرنو ‏)افغانستان(‏‏)<strong>د</strong> پروژې کوډ ,A2008--ALL-0401.000 پیل شوي ۱ سپټمبر،‏ ۲۰۰۹(<strong>د</strong>ا پلټنه په افغانستان كې سر<strong>ته</strong> رسېږي.‏ <strong>د</strong>ا به معلومه كړي،‏ چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوي سامانونه او خ<strong>د</strong>مات په صحيح ډولوركړل شوي او ا<strong>د</strong>اره شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ‏)بګرام(‏‏)<strong>د</strong> پروژې کوډ ,A2008--ALL-0320.00 پیل شوي ۲۸ جنوري،‏ ۲۰۰۸(<strong>د</strong>ا پلټنه په افغانستان كې سر<strong>ته</strong> رسېږي.‏ <strong>د</strong>ا به معلومه كړي،‏ چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوي سامانونه او خ<strong>د</strong>مات په صحيح ډولوركړل شوي او ا<strong>د</strong>اره شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> نړیوالې پرمختیا لپاره متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> نظارت فعالیتونهپه USAID ‏\افغانستان كې <strong>د</strong> شخصي امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو څارنهه<strong>د</strong>ف:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موخه <strong>د</strong>ا معلومول <strong>د</strong>ي،‏ چې په افغانستان كې USAID ورسره ملگرو شركتونو،‏ شخصي امنيتيشركتونو څومره پيسې لگولي او ايا <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو شركتونو <strong>د</strong> مصرف كوم مؤثر څار وجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong>ا معلوموي چې <strong>د</strong>USAID ‏\افغانستانملگرو شركتونو چې كومو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه كړي وو ايا هغه مسؤول او مسلح خلكوو.‏ <strong>د</strong>ا معلوموي،‏ چې <strong>د</strong> شخصي امنيتي شركتونه <strong>د</strong> اول اكتوبر ۲۰۰۶ نه تر <strong>۳۰</strong> جون ۲۰۰۹ پورې <strong>د</strong> كوم ډولامنيتي حوا<strong>د</strong>ثو سره مخ شوي.‏121<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> USAID‏\افغانستان <strong>د</strong> ښوونځيو او كلينيكونو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انيو چې <strong>د</strong> ښوونځيو او كلينيكونو <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و او بيا رغونې <strong>د</strong> پروگرام)SACCARP( الن<strong>د</strong>ې جوړ شويه<strong>د</strong>ف:‏ <strong>د</strong>ا معلوموي چې ښوونځي او كلينيكونه،‏ چې <strong>د</strong> كومو موخو لپاره جوړ شوي وو ايا <strong>د</strong> هغو لپاره كارول كيږياو <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې تاثير په افغانستان كې <strong>د</strong> ښوونځيو او كلينيكونو په ملكيت مطالعه كوي.‏<strong>د</strong> \USAID افغانستان <strong>د</strong> ملكي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> مالتړ پروگرامه<strong>د</strong>ف:‏ <strong>د</strong>ا معلوموي،‏ چې <strong>د</strong> \ USAID افغانستان <strong>د</strong> انساني خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> مالتړ پروگرام،‏ چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملكي مرستوله الرې پيا<strong>د</strong>ه كيږي خپل اصلي ه<strong>د</strong>ف الس<strong>ته</strong> راوړى او كه نه.‏<strong>د</strong> انرژي <strong>د</strong> سکتور <strong>د</strong> ځانګړو فعالیتونو پلټنه چې <strong>د</strong> USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> انفراسټرکچر او بیارغوني پروګرام الن<strong>د</strong>ې تمویلشويه<strong>د</strong>ف:‏ <strong>د</strong>ا معلومول چې که USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> انرژي <strong>د</strong>سکتور فعالیتونو اصلي موخه،‏ چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>انفراسټرکچر او بیارغوني پروګرام الن<strong>د</strong>ې ورکړ شوي،‏ ترالسه کیږي.‏<strong>د</strong> USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> ښوونکو لپاره <strong>د</strong> ښوونې او روزنې جوړولو <strong>د</strong> مالتړ سیسټم جوړولو پروژي پلټنهه<strong>د</strong>ف:‏ <strong>د</strong>ا معلومول چې که USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> ښوونکو لپاره <strong>د</strong> ښوونې او روزنې <strong>د</strong> مالتړ سیسټم پروژه خپلېاصلې موخې ترالسه کوي.‏<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څیړنېسیګار په باقاع<strong>د</strong>ه ډول په افغانستان كې <strong>د</strong> نورو حكومتي ا<strong>د</strong>ارو سره په څېړنو كولو كې همغږي كوي.‏ تر <strong>۳۰</strong>سپټمبر ۲۰۰۹ پورې،‏ پینځه پرانستل شوي <strong>د</strong>وسیې <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> څیړنکولخوا ‏)‏DoS-OIG-INV‏(تر څیړنې الن<strong>د</strong>ې وي.‏ ج<strong>د</strong>ول ۴.۳ تر <strong>۳۰</strong> سپټمبر،‏ ۲۰۰۹ پوري <strong>د</strong> پرانیستل شویو اوتړل شویو تحقیقاتو شمیر ښیي.‏ج<strong>د</strong>ول 4.3څیړنیز فعالیتونه:‏ <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څیړنېپرانیستي <strong>د</strong>وسیيا<strong>د</strong>ارهتړل شوي <strong>د</strong>وسېېټولې <strong>د</strong>وسیې55005 DoS-OIG-INVټول5سرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> DoS-OIG-INV ځواب،‏ ۹\۳\۲۰۰۹.122 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معاینيبشپړې شوي معاینېج<strong>د</strong>ول 4.4 <strong>د</strong> هغو معاینو لست وړان<strong>د</strong>ې کوي چې تر <strong>۳۰</strong> سپټمبر،‏ ۲۰۰۹ پوري بشپړې شوي وي.‏ یوه معاینه <strong>د</strong>بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> معاینو <strong>د</strong> عمومي پلټونکي OIG-ISP( )DoS لخوا په <strong>د</strong>ي تیرو <strong>د</strong>ریو میاشتو کې بشپړهشوه.‏روانې معاینېسیګار هم<strong>د</strong>ا رنګه له نورو ا<strong>د</strong>ارو سره همغږي شوه چې په افغانستان کې معاینې ترسره کوي.‏ په تیرو <strong>د</strong>ریو میاشتوکې،‏ DoS OIG-ISP یوه نوي معاینه پیل کړه،‏ چې په ۴.۵ ج<strong>د</strong>ول کې لست شوي <strong>د</strong>ه.‏ج<strong>د</strong>ول 4.4<strong>د</strong> معاینو بشپړ شوي فعالیتونه:‏ <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معاینېا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> پروژې نمبر09-ISP-3059 DoS OIG-ISP<strong>د</strong> پیل نیټهاپریل ۲۰۰۹<strong>د</strong> پروژې عنوان ه<strong>د</strong>ف<strong>د</strong> ډیوې راډیو<strong>ته</strong> کتنه<strong>د</strong>ا کتل او معلومول چې آیا <strong>د</strong> ډیوه راډیو پالیسي او پروګرامموخې په اغیزمنه توګه ترالسه کیږي،‏ تر څو هغه تحلیلشي او <strong>د</strong> پالیسي په تطبیق او <strong>د</strong> پروګرام په ا<strong>د</strong>اره کولو کې <strong>د</strong>ښه والي لپاره سپارښتنې وړان<strong>د</strong>ې شي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> DoS-OIG-ISPځواب،‏ ۹\۳\۲۰۰۹.ج<strong>د</strong>ول ۴.۵<strong>د</strong> معاینو روان فعالیتونه:‏ <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معاینېا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> پروژې نمبر<strong>د</strong> پیل نیټه<strong>د</strong> پروژې عنوان ه<strong>د</strong>فپه افغانستان کې په افغانستان کې <strong>د</strong> ماینونو <strong>د</strong> ایستلو پروګرامونو <strong>د</strong> تطبیق اوماینونو <strong>د</strong> ایستلو اغیزمنتیا ارزیابي کولپروګرام09-ISP3051- DoS OIG-ISP اپریل ۲۰۰۹سرچینه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> DoS-OIG-ISPځواب،‏ ۹\۳\۲۰۰۹.123<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


<strong>د</strong> سیګار رسمي ټآپه<strong>د</strong> سيګار رسمي ټاپه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او افغانستان ترمنځ <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> ارتباط استازيتوب کوي څو <strong>د</strong> بيارغونې احتساب او نظارت وکړي.‏ <strong>د</strong> ټاپې په منځ کې <strong>د</strong> پورتنۍ غاړې په برابر فقره په <strong>د</strong>ري کې <strong>د</strong>هاو،‏ په انګليسي کې ژباړل شوې،‏ چې <strong>د</strong> ‏“سيګار”‏ مانا لري.‏ ټاپې په منځ کې <strong>د</strong> کښتنۍ غاړې سره‏.فقره په پښتو کې <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> انګليسي ژباړې له مخې هم<strong>د</strong>ا مانا لري<strong>د</strong> فغالیتونو م


ضمیمېاو پایلیکونهپیژن<strong>د</strong>نه:‏ <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون <strong>کال</strong><strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و لوړی<strong>د</strong>ل<strong>د</strong> امنیت په برخه کې <strong>د</strong> عراق واک پراخول<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغوني وروستی حال<strong>د</strong> افغانستان پلټني<strong>د</strong> افغانستان معایني<strong>د</strong> بیا رغوني ټیمونه<strong>د</strong> نړیوالې ټولنې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> هڅيامنیتخه نیسي امنیتي وضعیت ال هم <strong>د</strong> بیارغوني<strong>د</strong> سیمه ییزو عالقمن<strong>د</strong>و اوسی<strong>د</strong>ونو ابتکار<strong>د</strong> قانون جوړوني پرمختګونهانساني ضیاع125 125


ضمیمېضمیمه الف<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> قانوني غوښتنېپه ضمیمو کې ورکړ شوي پاڼې <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> <strong>ته</strong> راجع کیږي چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> قانوني ګرځولو الیحې سره اړون<strong>د</strong>غوښتنو په اساس،‏ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۰۸ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاعي صالحیت ورکولو قانون پی ایل نمبر ۱۱۰-۱۸۱، برخه ۱۲۲۹الن<strong>د</strong>ې ‏)ج<strong>د</strong>ول الف.‏‎۱‎‏(،‏ او <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو غوښتنې چې <strong>د</strong> عمومي پلټونکې لخوا <strong>د</strong> شپږ میاشتنې <strong>راپور</strong> ورکولولپاره په نخښه شوي <strong>د</strong>ي،‏ چې په عمومي توګه <strong>د</strong> ۱۹۷۸ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> قانون الن<strong>د</strong>ې او په )۵ .U.S.Cضمیمه ۲( ‏)ج<strong>د</strong>ول الف.‏‎۲‎‏(‏ کې ورکړ شوی <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول الف.‏‎۱‎<strong>د</strong> پي ایل لمبر ۱۱۰-۱۸۱, § ۱۲۲۹ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو اوغوښتنو معاينه<strong>د</strong> عامه قانون برخهنظارت کولبرخه ١٢٢٩ ‏)ای()‏‎۱‎‏(‏مسوولیتونهبرخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎1‎‏(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎۱‎‏()ای(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎۱‎‏()بې(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎۱‎‏()سي(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎۱‎‏()ډي(‏<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبهعمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> نېغ په نېغه <strong>د</strong> بهرنيو چاروسکرټر او يا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع سکرټر <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong> ورکړي او يا <strong>د</strong>هغوى <strong>د</strong> عمومي نظارت الن<strong>د</strong>ې وي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې نظارت.<strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> عمومي پلټونکي وظيفه وي چې <strong>د</strong> هغو پېسوچې اختصاص شوي او يا په بله مانا په ا فغانستانکې <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره په الس ورکړل شوي،‏ او <strong>د</strong>هغو پروګرامونو،‏ عملياتو او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو هم چې <strong>د</strong><strong>د</strong>ې پروګرامونو په کارولو سره ترسره شوي،‏ <strong>د</strong> چلن<strong>د</strong>،‏سمبالولو او خرڅ نظارت وکړي او <strong>د</strong> پلټنو او تحقيقاتوانسجام يې وکړي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> مسووليت او لګښت <strong>د</strong> حساب کتابنظارت<strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نظارت او کتنه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجولخوا تمویل شوې وي<strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نظارت او کتنه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجولخوا تمویل شوې وي<strong>د</strong> رياستونو،‏ ا<strong>د</strong>ارو،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سازمانونو،‏ اوشخصي او نا<strong>د</strong>ولتي سازمانونو ترمنځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجواو ورسره تړلي معلوماتو <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong>ل نظارت او کتنه<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>د</strong> بهرنيو چارو سکرتر او<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع سکرتر <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>ورکويکتنه اختصاص شوې\‏موجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې<strong>د</strong> هغو پروګرامونو،‏عملياتو،‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کتنهچې اختصاص شوې\‏موجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې کاروي.‏<strong>د</strong> اختصاص شويو\موجو<strong>د</strong>بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> مسووليتونو اولګښتونو کتنه<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هغوفعاليتونو کتنه چې <strong>د</strong>اختصاصونو او خېراتونولخوا تمویل شوي وي.‏<strong>د</strong> هغو قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کتنهچې اختصاص شوې اوموجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې کاروي<strong>د</strong> اختصاص شويو\موجو<strong>د</strong>بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي اوخارجي لیږ<strong>د</strong> کتنهبرخهټولې برخېټولې برخېبرخه -- ۲.۰ <strong>د</strong>سيګار نظارتبرخه -- ۳.۱بو<strong>د</strong>يجېبرخه -- ۲.۰ <strong>د</strong>سيګار نظارتیا<strong>د</strong>ونه ۱ضمیمه ب126 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ضمیمې‏(ج<strong>د</strong>ول الف.‏‎۱‎ ‏)<strong>د</strong>وام لري<strong>د</strong> پي ایل لمبر ۱۱۰-۱۸۱, § ۱۲۲۹ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو اوغوښتنو معاينه<strong>د</strong> عامه قانون برخهبرخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎۱‎‏()اي(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎۱‎‏()ایف(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎۱‎‏()جي(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎2‎‏(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎3‎‏(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎۴‎‏(‏مرکزي مالتړ او نورې سرچينېبرخه ١٢٢٩ ‏)ایف()‏‎۵‎‏()ای(‏<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو په کارولو <strong>د</strong> تاريخچو سمبالتيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېلپاره چې په راتلونکي کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجې]و[‏ پلټنې اومعاينې اسانې کړي<strong>د</strong> افغانستان تړون او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا <strong>د</strong>ستراتيژۍ په تطبيقولو کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت اونورو مرستن<strong>د</strong>ويه هیوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>ارتباط <strong>د</strong> اغېزمنتيا نظارت او کتنه<strong>د</strong> زياتو پېسو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ا کولو . او <strong>د</strong> بل کوم مهم غيراخالقي يا ناقانونه عمل چې مرکزي مامورينو،‏قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو،‏ او يا يې سرپرستي کوونکيو ا<strong>د</strong>ارو کړىوي څیړنه،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې <strong>راپور</strong>ونو،‏ که اړينه وي،‏ <strong>د</strong>ع<strong>د</strong>لیې محکمې <strong>ته</strong> سپارل.‏ . .نورې چارې چې <strong>د</strong> نظارت سره اړون<strong>د</strong>ې وي .—عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې سيسټمونه،‏ پروسيجرونه،‏او کنټرولونه جوړ،‏ سمبال او تر نظارت الن<strong>د</strong>ې وساتيچې عمومي پلټونکى يې <strong>د</strong> پراګراف )۱( الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وظيفو <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره مناسب ګڼي.‏<strong>د</strong> ١٩٧٨ <strong>د</strong> قانون الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي وظيفې اومسووليتونه.—‏برسېره پر <strong>د</strong>ې،‏ . عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> عموميپلټونکي <strong>د</strong> ١٩٧٨ <strong>د</strong> قانون الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عمومي پلټونکيووظيفې او مسووليتونه هم ولري.‏<strong>د</strong> هڅو انسجام.—‏عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې هر يو سره همکاريوکړي او <strong>د</strong> هغوى همکاري هم ترالسه کړي:‏ ‏)الف(‏ <strong>د</strong><strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې عمومي پلټونکى،‏ ‏)ب(‏ <strong>د</strong> بهرنيو چارو<strong>د</strong> محکمې عمومي پلټونکى،‏ او ‏)<strong>د</strong>(‏ <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيالپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې عمومي پلټونکى.‏<strong>د</strong> مرکزي ا<strong>د</strong>ارو څخه مرس<strong>ته</strong>.—‏ <strong>د</strong> مرکزي حکومت<strong>د</strong> هر رياست،‏ ا<strong>د</strong>ارې،‏ يا بل سازمان څخه <strong>د</strong> عموميپلټونکي <strong>د</strong> کومو معلوماتو يا مرستې په غوښتلوسره،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې ا<strong>د</strong>ارې مشر باي<strong>د</strong>،‏ تر کومه ح<strong>د</strong>ه چېعملي کې<strong>د</strong>ونکي او <strong>د</strong> کوم موجو<strong>د</strong> قانون خالف نهوي،‏ عمومي پلټونکي،‏ يا <strong>د</strong> هغه استازي <strong>ته</strong>،‏ <strong>د</strong>غسېمعلومات يا مرس<strong>ته</strong> ورکړي.‏<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>د</strong> پلټنې تاريخچې سمبالولنظارت او کتنه څرنګهچې تشريح شوي<strong>د</strong> څیړنو ترسره کول او<strong>راپور</strong> کول څرنګه چېتشريح شوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> سيسټمونو،‏پروسيجرونو،‏ اوکنټرولونو جوړول،‏سمبالول او نظارت کولهغه وظيفې چې <strong>د</strong> عموميپلټونکي په قانون کېمشخص شوې <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او بهرنیو چارو<strong>د</strong> محکمو او USAIDله عمومي پلټونکو سرههمکاريڅرنګه چې غوښتل شوىوي <strong>د</strong> مالتړ تمه وکړئبرخهبرخه -- ۲.۰ <strong>د</strong>سيګار نظارتضمیمه جضمیمه <strong>د</strong>برخه -- ۲.۱ پلټنېبرخه ۲.۴ څیړنېټولې برخېټولې برخېبرخه -- ۴.۰ <strong>د</strong> نوروا<strong>د</strong>ارو نظارتټولې برخې127<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ضمیمېج<strong>د</strong>ول الف.‏‎۱‎ ‏)<strong>د</strong>وام لري(‏<strong>د</strong> پي ایل لمبر ۱۱۰-۱۸۱, § ۱۲۲۹ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو اوغوښتنو معاينه<strong>د</strong> عامه قانون برخه<strong>راپور</strong>ونهبرخه ١٢٢٩ ‏)ایي()‏‎1‎‏(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایي()‏‎۱‎‏()ای(‏برخه ‎۱۲۲۹‎‏)ايي()‏‎۱‎‏()بي(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایي()‏‎۱‎‏()سي(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایي()‏‎۱‎‏()ډي(‏<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونه.—‏<strong>د</strong> هر مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو <strong>د</strong> پاى نه تر ٣٠ ورځوزيات نه،‏ عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> مناسبوکمېټو <strong>ته</strong> يو <strong>راپور</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې <strong>د</strong>ورې،‏او تر کومه ح<strong>د</strong>ه چې امکان لري <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong><strong>راپور</strong> <strong>د</strong> پاى <strong>د</strong> وخت څخه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلولو <strong>د</strong> وختپورې په <strong>د</strong>ې مهال کې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي او <strong>د</strong> هغه<strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> هغو پروګرامونو او عملياتو الن<strong>د</strong>ېچې بو<strong>د</strong>يجه او پېسې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپارهورکړل شوې وي يوه خالصه وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ په هر<strong>راپور</strong> کې،‏ <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>ورې چې په <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> کې يېيا<strong>د</strong>ونه شوې وي،‏ <strong>د</strong> هغو مسووليتونو،‏ لګښتونو،‏ اوعاي<strong>د</strong>اتو يو تفصيلي بيان چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بيارغونې او بيا جوړونې <strong>د</strong> فعاليتونو سره ملګري وي،‏باي<strong>د</strong> په ګډون <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې شامل وي:‏<strong>د</strong> اختصاص شويو/خیرات کې ورکړ شویو بو<strong>د</strong>يجومسووليتونه او لګښتونه<strong>د</strong> هغو لګښتونو يو پروژه په پروژه او پروګرام پهپروګرام حساب چې تر <strong>د</strong>ې نېټې <strong>د</strong> افغانستان په بیارغونه کې لګول شوي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې،‏ <strong>د</strong> بهرنيوچارو <strong>د</strong> محکمې،‏ او <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هاياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې،‏ تر کومه چې تطبيقې<strong>د</strong>ونکى وي،‏ <strong>د</strong>هرې پروژې او پروګرام <strong>د</strong> بشپړولو <strong>د</strong> لګښتونو <strong>د</strong> يواټکل سره ملګري.‏<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو سره تړلي يا شامل عاي<strong>د</strong>ات چې هغوپروګرامونو او بو<strong>د</strong>يجو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو ملتونو يا نړيوالوسازمانونو لخوا ورکړل شوې وي <strong>د</strong> کومو بو<strong>د</strong>يجېچې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کوم رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخواورکړل شوې وي،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې عاي<strong>د</strong>اتو مسووليتونه اويا لګښتونه<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو سره تړلي يا شامل عاي<strong>د</strong>ات چې هغوپروګرامونو او پروژو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو نيول شويو ياکنګل شويو شتمنيو څخه ورکړل شوي وي <strong>د</strong> کوموبو<strong>د</strong>يجې چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کوم رياست يا ا<strong>د</strong>ارېلخوا ورکړل شوې وي،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې عاي<strong>د</strong>اتو هر ډولمسووليتونه او يا لګښتونه<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>راپور</strong> - ٣٠ ورځېوروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> هر <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېمياشتنۍ<strong>د</strong> عمومي پلټونکيفعاليتونه خالصه کول<strong>د</strong> ټولو مسووليتونو،‏لګښتونو،‏ او عاي<strong>د</strong>اتوتفصيلي بيان<strong>د</strong> اختصاص شويو/خیراتکې ورکړ شویو بو<strong>د</strong>يجومسووليتونه او لګښتونه<strong>د</strong> لګښتونو پروژه پهپروژه او پروګرام پهپروګرام حساب <strong>د</strong> هرېپروژې يا پروګرام <strong>د</strong>نالګول شويو بو<strong>د</strong>يجوليست جوړول<strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه ا<strong>د</strong>ارو<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو عاي<strong>د</strong>ات،‏مسووليتونه،‏ او لګښتونه<strong>د</strong> نيول شويو يا کنګلشويو شتمنيو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجوعاي<strong>د</strong>ات،‏ مسووليتونه اولګښتونهبرخهټولې برخيضمیمه بضمیمه ببرخه -- ۳.۱بو<strong>د</strong>یجېیا<strong>د</strong>ونه ۱برخه -- ۳.۱بو<strong>د</strong>یجېبرخه -- ۳.۱بو<strong>د</strong>یجې128 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ضمیمې‏(ج<strong>د</strong>ول الف.‏‎۱‎ ‏)<strong>د</strong>وام لري<strong>د</strong> پي ایل لمبر ۱۱۰-۱۸۱, § ۱۲۲۹ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو اوغوښتنو معاينه<strong>د</strong> عامه قانون برخهبرخه ١٢٢٩ ‏)ایي()‏‎۱‎‏()اي(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایي()‏‎۱‎‏()ایف(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایي()‏‎3‎‏(‏برخه ١٢٢٩ ‏)ایي()‏‎۴‎‏(‏<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو يا سازمانونو فعاليتي لګښتونه چېاختصاص شوې پېسې ترالسه کوي او يا په بله توګه <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ورکړل شوې وي<strong>د</strong> هر هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ بو<strong>د</strong>يجې،‏ تړون يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> بلکوم ميکانزم په صورت کې چې په پراګراف )۲(*کې يې يا<strong>د</strong>ونه شوې --- )۱( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong>بل کوم ميکانزم رقم؛)۲( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> بل کوم ميکانزم <strong>د</strong> ساحېلنډ بحث؛)۳( په <strong>د</strong>ې اړه يو بحث چې څرنګه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<strong>د</strong> حکومت هغه رياست يا ا<strong>د</strong>ارې چې په <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏بو<strong>د</strong>يجه،‏ تړون،‏ يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په بل ميکانزم کې کارکوي <strong>د</strong> مهمو کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو وړان<strong>د</strong>يزونه وپېژن<strong>د</strong>ل يا وغوښتلچې <strong>د</strong>غه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ بو<strong>د</strong>يجه،‏ تړون،‏ يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې بل کومميکانزم ترسره کړي،‏ <strong>د</strong> نورو مهمو ا<strong>د</strong>ارو يا اشخاصو<strong>د</strong> يو ليست سره چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړان<strong>د</strong>يز ور<strong>ته</strong> شوى ياغوښتل شوى و؛ او)۴( <strong>د</strong> حق او منظورۍ هغه اسنا<strong>د</strong> په کومو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېپروسو <strong>د</strong> پرېکړې بنسټ و له هغو پروسو پر<strong>ته</strong> چېبشپړه او پرانستې مقابله وړان<strong>د</strong>ې کويعامه ترالسه کې<strong>د</strong>ل.—‏عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> په يوه عامه ترالسه کې<strong>د</strong>ونکېانټرنېټي ويبپاڼه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ضمني برخې <strong>د</strong> پراګراف )۱(الن<strong>د</strong>ې هر <strong>راپور</strong> په انګليسي او نورو هغو ژبو کېخپور کړي چې عمومي پلټونکى پوهېږي چې پهافغانستان کې په پراخه پېمانه ويل کېږي او خلکپرې پوهېږي.‏فورمه.—<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي فرعي برخې الن<strong>د</strong>ې غوښتل شوی هر<strong>راپور</strong> بای<strong>د</strong> په ښکاره بڼه وړان<strong>د</strong>ې شي،‏ خو کی<strong>د</strong>ای شيمحرمي ضمیمې ولري،‏ که چیرې عمومي پلټونکېهغه ضروري وګني<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو يا کومسازمان فعاليتي لګښتونهچې اختصاص شوېبو<strong>د</strong>يجې ترالسه کوي<strong>د</strong> قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> جزييات تشريحکړئ<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> خپرول څرنګهچې يې الرښو<strong>د</strong>نه شوې<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> خپرول څرنګهچې يې الرښو<strong>د</strong>نه شوېبرخهبرخه -- ۳.۱بو<strong>د</strong>یجېضمیمه بیا<strong>د</strong>ونه ۱www.sigar.mil<strong>د</strong>ري او پښتو تر کارالن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>يټولې برخې129<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ضمیمې<strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې ج<strong>د</strong>ول <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> هغو غوښتنو لست وړان<strong>د</strong>ې کوې چې <strong>د</strong> عمومي پلټونکو لخوا په <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وهځله <strong>راپور</strong> ورکول لپاره توصیه شوي <strong>د</strong>ي،‏ او په عمومي توګه <strong>د</strong> ۱۹۷۸ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> عمومي پلټونکي قانون سره سم <strong>د</strong>ی،‏لکه چې تع<strong>د</strong>یل شوي )۵ یو.ایس.سی ضمیمه ۳( ‏)ج<strong>د</strong>ول الف.‏‎۲‎‏(.‏ج<strong>د</strong>ول الف.‏‎۲‎<strong>د</strong> ۱۹۷۸ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> عمومي پلټونکي قانون <strong>د</strong> ۵ برخې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> شپږ ماشتني <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> غوښتنې سره سم،‏ څنګه چېتع<strong>د</strong>یل شوي <strong>د</strong>ي )۵ .U.S.C ضمیمه ۳(<strong>د</strong> عامه قانون برخهبرخه ‎۵‎‏)اي()‏‎1‎‏(‏<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه‏"<strong>د</strong> مهمو ستونزو،‏ ناوړه استعمالولو،‏ اونیمګړتیاوو تشریح ”<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجولبرخهبرخه -- ۴.۰ <strong>د</strong> نوروا<strong>د</strong>ارو نظارتبرخه ‎۵‎‏)اي()‏‎2‎‏(‏برخه ‎۵‎‏)اي()‏‎3‎‏(‏برخه ‎۵‎‏)اي()‏‎4‎‏(‏برخه ‎۵‎‏)اي()‏‎5‎‏(‏برخه ‎۵‎‏)اي()‏‎6‎‏(‏برخه ‎۵‎‏)اي()‏‎7‎‏(‏‏"<strong>د</strong> مهمو ستونزو،‏ ناوړه استعمال،‏ یانیمګړتیاوو په اړه،‏ <strong>د</strong> سپارښتنو اواصالحي کړنو تشریح"‏‏"<strong>د</strong> هر پام وړ سپارښتنې په ګو<strong>ته</strong> کول چېپه مخکينیو خالصه شوي <strong>راپور</strong>ونو کېتشریح شوي وه او <strong>د</strong> کومو په اړه چېاصالحي کړني نه <strong>د</strong>ي بشپړي شوي.‏‏"<strong>د</strong> هغو مسالو لنډیز چې تعقیب کوونکيمقامونو <strong>ته</strong> راجع شوي او تعقیب اومحکومیت چې <strong>د</strong> هغوی په نتیجه کېترالسه شوی..."‏‏"<strong>د</strong> برخې ‎۶‎‏)بي()‏‎۲‎‏(‏ الن<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> ‏]<strong>د</strong>فاع وزیر[‏ <strong>ته</strong>ورکړ شوي هر <strong>راپور</strong> لنډیز ‏)هغه بیلګېچې <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ځواب ر<strong>د</strong> شویوه یا معلومات نه وه ورکړل شوي(‏‏"<strong>د</strong> هرې پلټنې <strong>راپور</strong>،‏ معاینې <strong>راپور</strong> اوارزونې <strong>راپور</strong> چې خپاره شوي <strong>د</strong>ي،‏<strong>د</strong> موضوع په اساس ویشل شوي یولست برابرول..."‏ چې تر پوښتنې الن<strong>د</strong>ېمصارفو ارزښت په ډالرو او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong>ښه استعمال لپاره ورکړ شوي سپارښتنېڅرګن<strong>د</strong>ي کړي‏"په ځانګړي توګه <strong>د</strong> هر مهم او پام وړ<strong>راپور</strong> لنډیز..."‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنو،‏ څیړنو،‏ او معاینوله <strong>راپور</strong>ونو څخه <strong>د</strong> ستونزو،‏ ناوړهاستعمال،‏ او نیمګړتیاوو لست<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> سیگار <strong>د</strong> پلټنو له <strong>راپور</strong>ونو څخه <strong>د</strong>سپارښتنو لستله مخکینیو خالصه شويو <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> ټولو نابشپړ شویو اصالحيکړنو لست برابر کړئ<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> سیگار <strong>د</strong> هغو څیړنو لست چې لیږلشوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> هغو بیلګو لست چې <strong>د</strong> سیګارپلټونکو،‏ څیړونکو،‏ یا معاینه کوونکو<strong>ته</strong> <strong>د</strong> معلوماتو له ورکولو انکار شویوه<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ونو لست<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> پوښتنو لیکونه پهwww.sigar.mil کېوګورئبرخه -- ۴.۰ <strong>د</strong> نوروا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> پوښتنو لیکونه پهwww.sigar.mil کېوګورئتر کار الن<strong>د</strong>ېبرخه -- ۴.۰ <strong>د</strong> نوروا<strong>د</strong>ارو نظارتبرخه -- ۴.۰ <strong>د</strong> نوروا<strong>د</strong>ارو نظارتبرخه -- ۴.۰ <strong>د</strong> نوروا<strong>د</strong>ارو نظارتبرخه -- ۴.۰ <strong>د</strong> نوروا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> سیگار <strong>د</strong> پام وړ <strong>راپور</strong>ونو لنډیزبرابرول<strong>د</strong> مهمو <strong>راپور</strong>ونو بشپړلست په www.sigar.mil کې مون<strong>د</strong>الی شي130 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ضمیمې‏(ج<strong>د</strong>ول الف.‏‎۲‎ ‏)<strong>د</strong>وام لري<strong>د</strong> ۱۹۷۸ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> عمومي پلټونکي قانون <strong>د</strong> ۵ برخې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> شپږ ماشتني <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> غوښتنې سره سم،‏ څنګه چېتع<strong>د</strong>یل شوي <strong>د</strong>ي )۵ .U.S.C ضمیمه ۳(<strong>د</strong> عامه قانون برخهبرخه ‎۵‎‏)اي()‏‎8‎‏(‏برخه ‎۵‎‏)اي()‏‎9‎‏(‏برخه ‎۵‎‏)اي()‏‎10‎‏(‏برخه ‎۵‎‏)اي()‏‎11‎‏(‏<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه‏"احصاییوي ج<strong>د</strong>ولونه چې <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong><strong>راپور</strong>ونو ټول شمیر او <strong>د</strong> تر پوښتنې الن<strong>د</strong>ېمصارفو ټول ارزښت په ډالرو بان<strong>د</strong>ېوښيي...‏ ”‏"احصاییوي ج<strong>د</strong>ولونه چې <strong>د</strong> پلټنې<strong>راپور</strong>ونو،‏ <strong>د</strong> معاینې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ونو،‏ اوارزونې <strong>راپور</strong>ونو ټول شمیر ښکاروياو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې له خوا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> ال غورهاستعمال او کار اخیستلو لپاره <strong>د</strong> سپارښتنوډالري ارزښت څرګن<strong>د</strong> کړي..."‏‏"<strong>د</strong> پلټنې،‏ معاینې او ارزونۍ <strong>د</strong> هر <strong>راپور</strong>لنډیز چې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو له <strong>د</strong>ورې نهمخکې خپاره شوي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> کومو په اړهچې تر اوسه پورې ا<strong>د</strong>اري پریکړه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ورکولو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ورې تر پایه پورې نه ويشوي،‏ <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong>الیلو یوه تشریح چې ا<strong>د</strong>ارېپریکړي ولي نه <strong>د</strong>ي شوي،‏ او یو بیان چې<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې پریکړي <strong>د</strong> ترالسه کولو لپاره <strong>د</strong>خوښې وړ مهال ویش وړان<strong>د</strong>ې کړي‏"<strong>د</strong> هري مهمي ا<strong>د</strong>اري پریکړي <strong>د</strong> تع<strong>د</strong>یل <strong>د</strong><strong>د</strong>الیلو تشریح اوڅرګن<strong>د</strong>ونه..."‏<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> احصاییوي ج<strong>د</strong>ولونو جوړول چې<strong>د</strong> سیګار له <strong>راپور</strong>ونو څخه <strong>د</strong> ترپوښتنې الن<strong>د</strong>ې مصارفو ډالري ارزښتڅرګن<strong>د</strong>وي<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> سیګار له <strong>راپور</strong>ونو څخه احصاییويج<strong>د</strong>ولونه جوړ کړئ چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا<strong>د</strong> غوره استعمال لپاره کارول شويوبو<strong>د</strong>یجو ډالري ارزښت څرګن<strong>د</strong>وي<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې<strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ونو یو لنډیز وړان<strong>د</strong>ې کړئ چېپه هغو کې <strong>د</strong> سیګار لخوا ورکړ شويسپارښتنې اوس هم پرانیستي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجولبرخه<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړیو<strong>راپور</strong>ونه وګورئتر کار الن<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړیو<strong>راپور</strong>ونه وګورئتر کار الن<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړیو<strong>راپور</strong>ونه وګورئنش<strong>ته</strong><strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړیو<strong>راپور</strong>ونه وګورئبرخه ‎۵‎‏)اي()‏‎12‎‏(‏برخه ‎۵‎‏)اي()‏‎۱۳‎‏(‏‏"<strong>د</strong> هر ډول <strong>د</strong> پام وړ ا<strong>د</strong>ارې پریکړو په اړهمعلومات چې له عمومي پلټونکې له هغویسره په مخالفت کې وي..."‏‏"<strong>د</strong> ۱۹۹۶ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مالیاتو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت <strong>د</strong> ښهکولو ف<strong>د</strong>رال قانون ۸۰۴ ‏]برخه[‏ برخېالن<strong>د</strong>ې تشریح شوي معلومات ..." ‏)هغهبیلګې او <strong>د</strong>الیل چې کله یوې ا<strong>د</strong>ارې پهاصالحي پالن کې په نښه شوي نیټې نه <strong>د</strong>يپوره کړي(‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې هغه <strong>راپور</strong>ونه تشریحکړئ چې په هغوی کې په ا<strong>د</strong>ارېپریکړو <strong>د</strong> پام وړ او مهمي سمونيشوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې هغه <strong>راپور</strong>ونه تشریحکړئ چې په هغوی کې سیګار لها<strong>د</strong>اري پریکړو سره مخالف وه<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجولکله چې م<strong>د</strong>یریت اصالحي پالن پهوخت نه وي بشپړ کړي،‏ معلوماتورکړئنش<strong>ته</strong><strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړیو<strong>راپور</strong>ونه وګورئ<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو په <strong>د</strong>ي<strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> مناقشې وړپریکړي نه وي<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړیو<strong>راپور</strong>ونه وګورئ<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولوپه <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong>مناقشې وړ پریکړينه ويیا<strong>د</strong>ونه ۱ <strong>د</strong>ا معلومات په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ري میاشتنې <strong>راپور</strong> کې شامل نه <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو لست په www.sigar.mil کې موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي.‏* تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې ‏"<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ مرستو،‏ تړونونو،‏ او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مکانیزمونه"‏ <strong>د</strong> پي ایل نمبر ۱۱۰-۱۸۱ په ‎۱۲۲۹‎‏)ایي(‏ برخې په )۲( پراګراف کې تعریف شوي <strong>د</strong>ي،‏ لکه چې ‏"هر لوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ مالي مرس<strong>ته</strong>،‏ تړون،‏ یا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې مکانیزم چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> هر ریاست یا ا<strong>د</strong>ارې لخوا پکې برخه واخیستل کیږي،‏ او په هغوی <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونيلپاره اختصاص شوي او یا بل ډول ورکړ شوي پیسي شاملي وي،‏ که له هر ډول <strong>د</strong>ولتي یا شخصي سازمان سره <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې هر مقص<strong>د</strong> لپاره وي:‏په افغانستان کې <strong>د</strong> فزیکي انفراسټرکچر جوړول یا بیا جوړول.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سیاسي یا ټولنیزي ا<strong>د</strong>اري تاسیس یا <strong>د</strong>وباره تاسیس.‏<strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong>اتو یا خ<strong>د</strong>متونو برابرول."‏131<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ضمیمېضمیمه ب<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت اختصاص شوي بو<strong>د</strong>یجې ‏)په میلیونو ډالرو(‏<strong>د</strong>ا ج<strong>د</strong>ول ت.‏‎۱‎ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره <strong>د</strong> اختصاص شويو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> پروګرام،‏ يو <strong>کال</strong>،‏ په حسابليست وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو سرچینېا<strong>د</strong>ارهټولامنیت18,666.47DoD<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه )ASFF(440.00DoDروزنه او تجهیزات ‏)<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه(‏1,058.51DoSبهرني پوځي مالي مرستي )FMF(6.85DoSنړيواله نظامي ښوونه او روزنه )IMET(9.90نورېNDAA برخه ۱۲۰۷ انتقال20,181.73ټول:‏ امنیت<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري او پرمختیا1,639.00DoD<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )CERP(7,703.84USAID<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه )ESF(891.78USAIDپرمختیایي مالتړ )DA(550.00DoD<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مالتړ قانون )AFSA(392.12USAID<strong>د</strong> ماشوم بقا او روغتيا GHAI( )CSH +25.87USAID<strong>د</strong> تولي<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> اعتبار ار<strong>د</strong>و )CCC(5.00USAID<strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مالتړ قانون )FSA(30.64USAID<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوالي مرستي ا<strong>د</strong>اره ‏)نورې(‏309.06DoSناتجارتي،‏ تروريزم ض<strong>د</strong>،‏ ماينونه ليرې کول،‏ او اړون<strong>د</strong> )NADR(5.70USDA<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيم مشاوران5.71<strong>د</strong> خزانې تخنیکي مرس<strong>ته</strong><strong>د</strong> خزانې محکمه11,558.72ټول:‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري او پرمختیا<strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه2,032.34DoS<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong> نړيوال کنټرول او <strong>د</strong> قانون او <strong>د</strong> قانون نفاذ )INCLE(1,114.02DoD<strong>د</strong> نشه يي توکيو بن<strong>د</strong>ېز او <strong>د</strong> نشه يي توکيو پر ض<strong>د</strong> فعاليتونه CN( )DoD127.37<strong>د</strong> نشه يي توکيو په اړه <strong>د</strong> تنفيذ ا<strong>د</strong>اره )DEA(<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت3,273.73ټول:‏ <strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزهبشري673.81USAIDپي ایل ۴۸۰ عنوان II343.54USAIDپه مصيبت کې نړیواله مرس<strong>ته</strong> )IDA(34.03USAID<strong>د</strong> انتقال ابتکارات )TI(502.23DoS<strong>د</strong> مهاجرت او مهاجرو مرس<strong>ته</strong> )MRA(69.34DoS<strong>د</strong>اوطلب سوله ساتل )PKO(25.20109.4995.1850.4921.601,924.9042.642,343.35DoSUSDAUSDAUSDAUSDAیا<strong>د</strong>ونې:‏ شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.‏ په معلوماتو کې ښايي بين اال<strong>د</strong>اريلېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو بنسټ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> پېسو په <strong>راپور</strong> شويو هغومعلوماتو <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.‏ که يوې ا<strong>د</strong>ارې<strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و پېسو په اړه <strong>راپور</strong> نه وي ورکړى،‏ نو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو بنسټ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong><strong>راپور</strong> شويو لوازماتو او لګښتونو په معلوماتو <strong>د</strong>ى.‏ که يوې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> لوازماتو اولګښتونو <strong>د</strong> معلوماتو په اړه <strong>راپور</strong> نه وي ورکړى،‏ نو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو بنسټ <strong>د</strong> OMB پرټاکل شويو پېسو <strong>د</strong>ى.‏سرچینې:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱\۲۰۰۹،۱۰\۱۴\۲۰۰۹ او ‎۲۰۰۹\۱۵\۱۰‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو<strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۱۳\۱۰‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong>محکمې/‏INL ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۱۶\۱۰‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAIDځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۹\۱۰‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> OMB ځواب،‏ ۴\۲۰۰۹ او‎۲۰۰۹\۱۶\۷‎؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USDA ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۴‎؛ <strong>د</strong> سيګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې\‏DEA ځواب،‏ ۷\۷\۲۰۰۹.<strong>د</strong> مهاجر او مهاجرت بيړنۍ مرس<strong>ته</strong> )ERMA(خواړه <strong>د</strong> پرمختګ لپاره١٦ ‏)ب(‏ <strong>د</strong> خوړو کومکخواړه <strong>د</strong> تعليم لپارهايمرسن بو<strong>د</strong>يجهټول:‏ بشر<strong>د</strong>وستانهنظارت او عملیاتنظارتنورې2,385.99ټول:‏ نظارت او عملیات39,325.07ټولې بو<strong>د</strong>یجې132 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


۲۰۰۹ ،<strong>۳۰</strong> ربوتکا I روپار هراپل سرګناک <strong>د</strong> وتلاايا ه<strong>د</strong>حتم <strong>د</strong>133ېمیمض2002 لاک يلام2003 لاک يلام2004 لاک يلام2005 لاک يلام2006 لاک يلام2007 لاک يلام2008 لاک يلام۲۰۰۹ لاک يلام0.000.000.00995.001,908.137,406.402,750.005,606.940.000.00150.00290.000.000.000.000.0057.00191.00413.71396.800.000.000.000.000.180.330.600.800.791.141.621.400.000.000.000.000.000.009.900.0057.18191.33564.311,682.601,908.937,407.542,761.525,608.340.000.0040.00136.00215.00209.00488.33550.67117.51239.29894.821,280.29473.401,210.711,399.512,088.3218.3042.54153.14169.58191.58166.81149.430.400.00165.00135.00250.000.000.000.000.007.5249.6833.4038.0041.45100.7763.0758.237.301.330.000.000.000.0013.024.220.000.005.000.000.000.000.000.000.000.505.000.000.000.0022.322.8144.0034.7063.7736.6218.2236.5826.6348.550.000.000.000.000.000.000.005.700.701.001.001.000.621.390.000.00195.33534.041,331.131,911.49940.261,725.262,162.312,758.9060.000.00220.00709.28232.65251.74320.67238.000.000.0071.80224.54108.05290.97189.62229.040.582.873.7216.7723.6620.3840.5918.8060.582.87295.52950.59364.36563.09550.88485.84159.5046.1049.2056.6060.0060.00177.0065.41197.0986.6711.164.240.040.0317.0227.298.6511.6911.221.600.000.000.000.87135.7763.0067.1047.1041.8054.0043.4650.0023.949.9020.0015.500.000.000.000.0025.000.000.000.000.000.000.000.200.004.969.0830.1023.249.4720.5512.0946.4614.1434.580.000.000.000.000.000.009.276.1210.0225.080.000.000.000.000.000.000.000.000.0021.600.00596.41245.72208.46165.16150.16123.50279.63155.860.000.000.000.000.002.4914.3025.85155.0532.83203.51130.25131.90207.71434.451,047.64155.0532.83203.51130.25131.90210.20448.751,073.491,064.551,006.792,602.934,840.083,495.6110,029.596,203.0810,082.44


ضمیمېضمیمه ج<strong>د</strong> سیګار پلټنې او معاینېبشپړې شوي پلټنېسیګار <strong>د</strong> <strong>۳۰</strong> <strong>اکتوبر</strong>،‏ ‎۲۰۰۹‎پورې پینځه پلټنې بشپړې کړې <strong>د</strong>ي،‏ چې په ج<strong>د</strong>ول ج.‏ ١ کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول ج.‏‎۱‎تر <strong>۳۰</strong> <strong>اکتوبر</strong>،‏ ۲۰۰۹ پورې <strong>د</strong> سيګار بشپړې شوې پلټنېا<strong>د</strong>ارهسیګارسیګارسیګارسیګارسیګار<strong>راپور</strong> شمېرهسیګار پلټنه ۱۰-۰۱سیګار پلټنه ۰۹-۰۷سیګار پلټنه ۰۹-۰۶سیګار پلټنه ۰۹-۰۵سیګار پلټنه ۰۹-۰۴<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>لو نیټه10/27/20099/30/20099/22/20099/9/20098/27/2008<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> سرلیکپه افغان ټولټاکنو کې په لوړ شمیر <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> برخه اخیستې په وړان<strong>د</strong>ې خنډونه<strong>د</strong> توقیف <strong>د</strong> کړنالرو مستن<strong>د</strong>کول به <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> مبارزي <strong>د</strong> انصاف مرکز څخه له موخې سره سم کارولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ظرفیت لوړل ستراتیژي او سرچینو <strong>ته</strong> اړتیا لريپه افغانستان کې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنۍ ځواب پروګرام ال ډیرې څرګن<strong>د</strong>تیا،‏ څارنېاو پالن جوړولو <strong>ته</strong> اړتیا لري<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزي <strong>د</strong> انصاف مرکز په جوړولو کې <strong>د</strong> ځنډلري کولو لپاره اق<strong>د</strong>اماتو <strong>ته</strong> اړتیا <strong>د</strong>هروانې پلټنېسیګار ۱۰ پلټنې لري چې روانې <strong>د</strong>ي،‏ لکه چې په ج<strong>د</strong>ول ج.‏‎۲‎ کې راغلي <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول ج.‏‎۲‎تر <strong>۳۰</strong> سپتمبر،‏ ۲۰۰۹ پورې <strong>د</strong> سيګار روانې پلټنېا<strong>د</strong>ارهسیګارسیګارسیګارسیګارسیګارسیګارسیګارسیګارسیګارسیګار<strong>د</strong> پلټنې شمیرهسیګار-‏ الف ۰۱۳سیګار-‏ الف ۰۱۲سیګار-‏ الف ۰۱۰<strong>د</strong> پیل نیټهسپتمبر ۲۰۰۹سپتمبر ۲۰۰۹اګست ۲۰۰۹جوالی ۲۰۰۹جوالی ۲۰۰۹جوالی ۲۰۰۹اپریل ۲۰۰۹اپریل ۲۰۰۹مارچ ۲۰۰۹مارچ ۲۰۰۹سیګار - الف ۰۰۹سیګار - الف ۰۰۸سیګار - الف ۰۰۷سیګار - الف ۰۰۶سیګار - الف ۰۰۴سیګار - الف ۰۰۳سیګار - الف ۰۰۲<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو بیا کتنه<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( <strong>د</strong> وړتیاوو ارزیابي کول<strong>د</strong> افغاني ښځو او نجونو لپاره <strong>د</strong> بیل شویو بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> کارولو بیاکتنهپه افغانستان کې <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو لپاره <strong>د</strong> امنیت برابرولو لپاره <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ارو لخوا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>د</strong> استعمال بیاکتنهپه والیاتو کې له ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزي لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ظرفیتجوړولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ویانو <strong>د</strong> هڅو بیاکتنهله ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزي لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ظرفیت جوړولو لپاره <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ویانو <strong>د</strong> هڅو بیاکتنهپه افغانستان کې <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شورا ګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> تیارۍ او سر<strong>ته</strong>رسولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو بیاکتنه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژي له سکټور سره <strong>د</strong> مرستي لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالومرستن<strong>د</strong>ویه پروګرامونو بیا کتنهپه افغانستان کې له لویس برجر ګروپ Group( )Louis Berger سره <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په اړه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>د</strong> کار سر<strong>ته</strong> رسولو اوا<strong>د</strong>اري نظارت بیاکتنه<strong>د</strong> بیا رغونې بو<strong>د</strong>یجو او پروژو لپاره <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت نظارت،‏ کړنالري،‏ اوپالیسیو بیاکتنه134 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ضمیمېبشپړي شوي معاینېسیګار <strong>د</strong> <strong>۳۰</strong> <strong>اکتوبر</strong>،‏ ‎۲۰۰۹‎پورې پینځه معاینې بشپړې کړې <strong>د</strong>ي،‏ چې په ج<strong>د</strong>ول ج.‏‎۳‎ کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول ج.‏‎۳‎تر <strong>۳۰</strong> <strong>اکتوبر</strong>،‏ ۲۰۰۹ پورې <strong>د</strong> سيګار بشپړې شوې معاینېا<strong>د</strong>ارهسیګارسیګارسیګارسیګارسیګار<strong>راپور</strong> شمېرهسیګار معاینه -104سیګار معاینه -103سیګار معاینه 10-۲سیګار معاینه -101سیګار معاینه ۹-۲<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>لو نیټه10/26/200910/26/200910/26/200910/26/200910/2/2009<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> سرلیک<strong>د</strong> کاپیسا په والیت کې <strong>د</strong> کوهي <strong>د</strong> نجونو <strong>د</strong> ښوونځي <strong>د</strong>جوړولو <strong>د</strong> پروژي معاینه:‏ په جوړولو کې ځنډ حل شو،‏ خوخون<strong>د</strong>یتوب مسالې پاتې <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> ارزیابي ډولانفراسټرکچر<strong>د</strong> کاپیسا په والیت کې <strong>د</strong> حبیب رحمان ښوونځي <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> انفراسټرکچرپروژي معاینه:‏ ډیزاین او خون<strong>د</strong>یتوب پاملرنه غواړي<strong>د</strong> کاپیسا په والیت کې <strong>د</strong> عب<strong>د</strong>المنان ښوونځي <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> انفراسټرکچرپروژي معاینه:‏ ناکافي پالن جوړونه،‏ <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>یتوب ستونزي،‏او <strong>د</strong> کیفیت کمزوری کنټرول <strong>د</strong> پروژې پایلې متاثره کوي<strong>د</strong> کاپیسا په والیت کې <strong>د</strong> فرخ شاه ښوونځي <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong>پروژي معاینه:‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټولو غوښتنو له پوره کی<strong>د</strong>لومخکې <strong>د</strong> پروژې بشپړی<strong>د</strong>ل منظور شولپه کاپیسا والیت کې <strong>د</strong> محمو<strong>د</strong> راقي تر نجراب پوري <strong>د</strong>سړک <strong>د</strong> پروژي معاینه:‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شرایط پوره شوي <strong>د</strong>ي،‏خو <strong>د</strong> هغوي <strong>د</strong> جاري ساتلو په اړه ان<strong>د</strong>یښني ش<strong>ته</strong>انفراسټرکچرانفراسټرکچرروانې معاینېسیګار <strong>د</strong> <strong>۳۰</strong> <strong>اکتوبر</strong>،‏ ‎۲۰۰۹‎پورې اووه روانې معاینې لري،‏ چې په ج<strong>د</strong>ول ج.‏‎۴‎ کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول ج.‏‎۴‎تر <strong>۳۰</strong> <strong>اکتوبر</strong>،‏ ۲۰۰۹ پورې <strong>د</strong> سيګار روانې معاینېا<strong>د</strong>ارهسیګارسیګارسیګارسیګارسیګارسیګارسیګار<strong>د</strong> معاینې شمیره<strong>د</strong> پیل نیټه<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> ارزیابي ډولانفراسټرکچرانفراسټرکچرانفراسټرکچرا<strong>د</strong>ارهانفراسټرکچرانفراسټرکچرا<strong>د</strong>اره<strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹سپتمبر ۲۰۰۹سیګار I-۰۱۰سیګار I-۰۰۸سیګار I‏-الف‎۰۰۴‎اګست ۲۰۰۹سیګار I-۰۰۲ جون ۲۰۰۹سیګار I‏-الف‎۰۰۲‎سیګار I‏-ب‎۰۰۲‎جون ۲۰۰۹جون ۲۰۰۹سیګار I-۰۰۳ جون ۲۰۰۹<strong>د</strong> افغان امنیتي ځواکونو ګډه سیمییزه احاطه فراه <strong>ته</strong>څیرمې سیمې انفراسټرکچر<strong>د</strong> افغان امنیتي ځواکونو ګډه سیمییزه احاطه <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هارهوایي ډګر <strong>ته</strong> څیرمه سیمهکابل <strong>د</strong> ۱۵۰ میګاواټه بریښنا فابریکې او سویچینګمرکز جوړول<strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> والیتې بیا رغوني ټیم ا<strong>د</strong>اري او عملیاتياړخونه<strong>د</strong> فراه راډیو/تلویزیون <strong>د</strong> ستډیو <strong>د</strong> انفراسټرکچر پروژه<strong>د</strong> ټوګ پل پروژه<strong>د</strong> پروان کاپیسا <strong>د</strong> والیتې بیا رغوني ټیم ا<strong>د</strong>اري اوعملیاتي اړخونه135<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ضمیمېضمیمه <strong>د</strong><strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> شکایتونو شمیره<strong>راپور</strong> شوي شکایتونه<strong>د</strong> هغو ۳۷ شکایتونو له ډلې چې په تیرو <strong>د</strong>ریو میاشتو کې ترالسه شوي،‏ ۱۶ شکایتونه <strong>د</strong> سیګار ډایرکټرانو <strong>ته</strong>سپارل شوي <strong>د</strong>ي،‏ ۷ شکایتونه نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> راجع شوي <strong>د</strong>ي،‏ ۱ شکایت تر کتنې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ی،‏ او ۱۳ تړل شوي<strong>د</strong>ي،‏ لکه په انځور <strong>د</strong>.‏‎۱‎ کې چې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏انځور <strong>د</strong>.‏‎۱‎<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> ځانګړي شميرې شکايتونه په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ري مياشتو کې ترلاسه شويسپارل شوي/پرانيستي16بهر <strong>ته</strong> راجع شوي71 تر کتني لان<strong>د</strong>ېتړل شوي130 5 10 15‏.سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معاينو رياست،‏‎2009\22\10‎له هغه راهیسي چې <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> په می کې <strong>د</strong> شکایتونو شمیرې په کار پیل کړی،‏ سیګار ټولټال ۷۳ شکایتونهترالسه کړي <strong>د</strong>ي.‏ انځور <strong>د</strong>.‏‎۲‎ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي شکایتونو <strong>د</strong> سرچینو په اړه تفصیالت وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏انځور <strong>د</strong>.‏‎۲‎<strong>د</strong> سيګار ځانګړي شميرې <strong>د</strong> شکايتونو سرچينهټول شکايتونه:‏‎73‎ټيليفون45بريښناليک18حضوري3ليکل شوي ‏(له بريښناليک پر<strong>ته</strong>)‏7136 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ضمیمېضمیمه هلنډيزونه او تعريفونهلنډیزتعریفافغان سرح<strong>د</strong>ي پولیساسيايي پرمختيايي بانکاسیایي پرمختیايي بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> متبا<strong>د</strong>ل پرمختیا پروګرامونه<strong>د</strong> زراعتي تجارت پرمختيايي ټيمافغانستان اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري او شخصي سکټور پیاوړی کیږي<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو کلنی پروګرام<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مالتړ قانون<strong>د</strong> لوى څارنوال <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> لوى څارنوال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> مرستې برخه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پانګې اچولو <strong>د</strong> ضمانت اسانتیا<strong>د</strong> عمومي پلټونکی مرستیال <strong>د</strong> پلټنو لپاره<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقوقو خپلواک کمیسیونانصاف او ټولنې <strong>ته</strong> السرسىافغان پوځي ځواکونه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښارواليو <strong>د</strong> پياوړي کولو پروګرامافغان ملي ار<strong>د</strong>و<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و هوايي ځواک<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژيافغان ملي پولیسافغان ملي امنیتي ځواکونه<strong>د</strong> زراعتي او کليو <strong>د</strong> پرمختيا ساحه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سيمييز امنيت <strong>د</strong> ارتباط قومان<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه-‏ ستنی<strong>د</strong>ونکي مصارف<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وړو او منځني کچو تجارتونو پراختیاافغان بی يونیفورم پولیس<strong>د</strong> بګرام هوایي ډګر<strong>د</strong> جنګيالي بنسټيزه روزنهجامع زراعتي او کليواله پرمختيا<strong>د</strong> اجناسو <strong>د</strong> اعتبار تولی<strong>د</strong><strong>د</strong> ناروغیو <strong>د</strong> کنترول او ماین <strong>د</strong> خطر <strong>د</strong> روزنې مرکزونهمشر اجراییوي افسرانABPADBADFADPADTAEG &PSSAFPAFSAAGOAGOASAIGFAIG پلټنېAIHRCAJISAMFAMSPANAANAACANDSANPANSFARDZARSICARTFARTF-RCASFFASMEDAUPBAFBWTCARDCCCCDC MRECEOلنډیزCERPCIACIDC-IEDCJTFتعریف<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام<strong>د</strong> استخباراتو مرکزي ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> جنایي تحقیقاتو قومان<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> چاوی<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه<strong>د</strong> جنايي انصاف ه<strong>د</strong>ف ځواک<strong>د</strong> جنايي انصاف شريک ګډ ه<strong>د</strong>ف ځواک ققنسه<strong>د</strong>ف ځواکققنسCJTF-101CMCNATCNJCCNTشريک ګډ ه<strong>د</strong>ف ځواک ققنس - ۱۰۱<strong>د</strong> وړتیا پړاوونه<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> مشاورتي ټيم<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> انصاف مرکز<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و مرکزي محکمهCOMPRI-A <strong>د</strong> چلن<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لولو لپاره ارتباط:‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> خصوصي سکټور <strong>د</strong> روغتيا تولي<strong>د</strong>اتواو خ<strong>د</strong>متونو <strong>ته</strong> السرسى پراخولCPCCSHCSRPCSSPCSTC-ACTAGCTC-ACWDDADABDADDC&PDCISDEADEA CNDFRDIAGDICEDoDDoD CN<strong>د</strong> جنایي ګړنالرو قانون<strong>د</strong> ماشوم ژون<strong>د</strong>ی پاتې کی<strong>د</strong>ل او روغتیا<strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>مت <strong>د</strong> سموني پروژه ‏)نړیوال بانک(‏<strong>د</strong> سمونو <strong>د</strong> سيسټمونو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<strong>د</strong> ګډ امنیت انتقالي قومان<strong>د</strong>ه - افغانستان<strong>د</strong> روزونکو ګډ مشاورتي ګروپ<strong>د</strong> تروریزم خالف <strong>د</strong> روزنې مرک - افغانستان<strong>د</strong> عمومي وسلو له مینځه وړلپرمختيايي مالتړ<strong>د</strong> افغانستان بانک<strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> مرستې ډیټابیس<strong>د</strong> ناروغیو کنټرول او مخنیوی<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي جنایي تحقیقاتو خ<strong>د</strong>مت<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تنفیذ ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تنفیذ ا<strong>د</strong>اره له مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په خالف مبارزه<strong>د</strong> مرستو ورکوونکي مالي کتنه<strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو بې وسلې کول ‏)پروګرام(‏<strong>د</strong> ډاټا او استخباراتو راغونډول او ب<strong>د</strong>لول<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه له مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره مبارزه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏DoD E&EE <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې بیړني او فوق العا<strong>د</strong>ه لګښتونه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏137<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


ضمیمېلنډیزDoD IGDoD OH-DACADoD OMADoD T&Eتعریف<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې عمومي پلټونکی ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې په بهرنیو ملکونو کې <strong>د</strong> مصیبت،‏ بشر<strong>د</strong>وستانه،‏ اوملکي مرستي‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې عملیات او څارنې ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې روزنې او تجهیزونه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې محکمه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏DoNDoSECCEMCEODERMAERWESFETTEUPOLFBIFDDFEFAFMFFMRFOBFSAFYGAOGDPGHAIGIRoAHCRCHHSHMMWVHNSSHOOHSSPIARCSCICCTFIDA<strong>د</strong> بحري قواوو محکمه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو محکمه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> ټاکنیزو شکايتونو کميسيون<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> رسنیو کمیسیون<strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکو وسلو له مینځه وړل<strong>د</strong> مهاجرینو او لیږ<strong>د</strong>ونکي بیړنۍ مرستي<strong>د</strong> جګړي څخه پاتي شوي چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکي موا<strong>د</strong><strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> مربوطولو روزنيز ټيم<strong>د</strong> اروپايي ټولنې <strong>د</strong> پوليسو مشن<strong>د</strong> تحقیقاتو ف<strong>د</strong>ارلي ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> ولسوالۍ <strong>د</strong> پرمختیا تمرکز<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>و او عا<strong>د</strong>النه ټاکنو سازمان<strong>د</strong> بهرنیو پوځونو مالي مرستي<strong>د</strong> مالي ا<strong>د</strong>اري مقررات ‏)<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه(‏<strong>د</strong> مخکښتو عملیاتو قرارګاه<strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مالتړ قانونمالي <strong>کال</strong><strong>د</strong>حكومت <strong>د</strong> احتساب ا<strong>د</strong>ارهناخالص کورنۍ تولی<strong>د</strong><strong>د</strong> HIV/AIDS نړیوالې هڅي<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong> شکایتونو <strong>د</strong> اخیستلو <strong>د</strong> کتني کمیټه<strong>د</strong> روغتیا او بشري خ<strong>د</strong>متونو څانګه<strong>د</strong> لوړ خوځښت،‏ ګڼ ه<strong>د</strong>فيزو ټايرونو موټر<strong>د</strong> روغتیا او تغذیې <strong>د</strong> سکټور ستراتیژي<strong>د</strong> نظارت لوی <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> روغتیاي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> مالتړ پروژه<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري اصالحاتو او ملکي خ<strong>د</strong>مت خپلواک کمیسیونپه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسار نړیوال کاري ځواک<strong>د</strong> نړیوالې پرمختیا ټولنهIDEA-NEW <strong>د</strong> شمال،‏ ختيځ،‏ او لوي<strong>د</strong>يځ لپاره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پې<strong>د</strong>ا کولو مراعاتIECلنډیزتعریف<strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong>و آله<strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ايي <strong>د</strong>اخلې روزنهعمومي پلټونکینړیوال پوځي او روزنیزه ز<strong>د</strong>ه کړه<strong>د</strong> پېسو نړيوال صن<strong>د</strong>وق<strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کنټرول او <strong>د</strong> قانون نفاذ<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفیذ <strong>د</strong> چارو نړیواله ا<strong>د</strong>ارهخپلواک ملي قانوني روزنيز مرکزنړیوال سازمانونه او پروګرامونهنړيوال ريپبليکن انسټيټوټ<strong>د</strong> انفراسټرکچر او بيا جوړونې پروګرام<strong>د</strong> امنیت نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویه ځواک ‏)ايساف(‏<strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> منابعو ګډه ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> انسجام او نظارت ګډه ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> جاپان <strong>د</strong> نړيوالې همکارۍ ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار هوایي ډګر<strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> پوځي روزنې مرکزلویس برجر ګروپ/بلیک اینډ ویتچ جواینټ وینچور<strong>د</strong> سيمييزې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او ټولنې پرمختيا<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجهسپک تخنیکي موټر<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماین ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> انسجام مرکز<strong>د</strong> نشه یي توکیو ض<strong>د</strong> مین<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> زراعت،‏ اوبه لګولو،‏ او مال<strong>د</strong>اري وزارت ‏)افغانستان(‏په افغانستان کې <strong>د</strong> ماین ض<strong>د</strong> پروګرام<strong>د</strong> مخابراتو او معلوماتي ټکنالوجي وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزي وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> پانګې اچونې څو اړخیز ضمانت ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> تړون یا<strong>د</strong><strong>د</strong>اښت<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> مالیي وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> فوای<strong>د</strong> عامي وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> ټرانسپورټ او ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیونIEDIETIGIMETIMFINCLEINLINLTCIO&PIRIIRPISAFIWRMJCMBJICAJSSPKAFKMTCLBG/B&VLGCDLOTFALTVMACCAMADMAILMAPAMCITMCNMIGAMOAMoDMoEMoFMoIMoJMoPHMoPWMoTCA138 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


ضمیمېلنډیزMoWAMRAMRAPMTVNACNADFتعریف<strong>د</strong> ښځو چارو وزارت ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> مهاجرت او مهاجرو مرس<strong>ته</strong><strong>د</strong> ماین مقاوم <strong>د</strong> کمین څخه ساتل شوينیمه تاکتیکی موټرونه<strong>د</strong> شمالي اتالنتیک شورا<strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> پرمختیا ملي چوکاټNADR-ATA <strong>د</strong> تروریزم ض<strong>د</strong>،‏ ماین څخه پاکولو او اړون<strong>د</strong> پروګرامونه <strong>د</strong> تروریزم خالف مرس<strong>ته</strong>NADR-CTF <strong>د</strong> تروریزم ض<strong>د</strong>،‏ ماین څخه پاکولو او اړون<strong>د</strong> پروګرامونه <strong>د</strong> تروریزم خالف مالي مرس<strong>ته</strong>NADR-EXBSNADR-HDNADR-NDSNADR-SALWNADR-TIPNATONCONDAANGONMCCNPCCNSPOCOOEFOEGOHDACAOIGOMAROMBOMLTOoPOPICOSCEOSDOSIOTIلنډیز<strong>د</strong> تروریزم ض<strong>د</strong>،‏ ماین څخه پاکولو او اړون<strong>د</strong> پروګرامونه <strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو او سرح<strong>د</strong>ونو امنیت<strong>د</strong> تروریزم ض<strong>د</strong>،‏ ماین څخه پاکولو او اړون<strong>د</strong> پروګرامونه بشر <strong>د</strong>وستانه ماین پاکول<strong>د</strong> تروریزم ض<strong>د</strong>،‏ ماین څخه پاکولو او اړون<strong>د</strong> پروګرامونه بی وسلې کول<strong>د</strong> تروریزم ض<strong>د</strong>،‏ ماین څخه پاکولو او اړون<strong>د</strong> پروګرامونه وړي او سپکې وسلې<strong>د</strong> تروریزم ض<strong>د</strong>،‏ ماین څخه پاکولو او اړون<strong>د</strong> پروګرامونه <strong>د</strong> تروریست <strong>د</strong> انسجام پروګرام<strong>د</strong> شمالي اتالنیتک <strong>د</strong> تړون سازماننا کميشنه افسر<strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> اختصاصونو قانوننا<strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> ملي پوځي قومان<strong>د</strong>ې مرکز<strong>د</strong> ملي پولیسو قومان<strong>د</strong>ې مرکز<strong>د</strong> ملي پیوستون پروګرام<strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ر پورې غاړه راتلونکي عمليات<strong>د</strong> تلپاتې ازا<strong>د</strong>ۍ عمليات<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>فتر ‏)یو اس ایډ(‏<strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ر پورې غاړي بشري ناورینونه او ملکي مرس<strong>ته</strong><strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> ماین ض<strong>د</strong> او افغانانو <strong>د</strong> بیا رغوني سازمان<strong>د</strong> سمبالښت او بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> فعاليتي روزنې او ارتباط ټيم<strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>فتر ‏)افغانستان(‏<strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>رپورې خصوصي پانګه اچونې کارپوريشنپه اروپا کې <strong>د</strong> امنیت او همکارۍ سازمان<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> سکرتریت <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک <strong>د</strong> ځانګړي تحقیقاتو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> انتقالي ابتکارونو <strong>د</strong>فترPKOPMTPMTPOMLTPRGFPRTPSCQIPRPGRTCRUFSCoGSIGIRSOG.U.SUNUN OCHAUNAMAUNCACUNDPUNDP/ELECTUNICEFUNIFEMUNODCUSACEUSAIDUSAID OEUSCENT-COMUSDAUSFOR-AUSMSVOAVTTتعریفسوله ساتي عملیات<strong>د</strong> والیتي سمبالښت ټیم<strong>د</strong> پولیس <strong>د</strong> څارنې ټیم<strong>د</strong> پولیس تشکیالتي څارني او فعالیتونو ټیم<strong>د</strong> غربت <strong>د</strong> کمولو او زياتې<strong>د</strong>و اسانتيا<strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم<strong>د</strong> امنیت شخصي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> چټکې اغیزي پروژيپه راکټ بان<strong>د</strong>ې ویشل شوي السي بمسيمييز روزنيز مرکز<strong>د</strong> زور <strong>د</strong> کارولو اصول<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> مرکز لپاره مالتړ<strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> بیا رغاونې لپاره ځانګړی عمومي پلټونکی<strong>د</strong> ځانګړي عملیاتو ډلهمتح<strong>د</strong>ه ایاالتملګري ملتونه<strong>د</strong> بشري مرستو <strong>د</strong> همغږي کولو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong>فترپه افغانستان کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مرستو مشن<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> ملګرو ملتونو کنوينشن<strong>د</strong> ملګرو ملتونو پرمختیایي پروګرام<strong>د</strong> سبا لپاره <strong>د</strong> قانون او ټاکنو <strong>د</strong> وړتیا لوړولماشومانو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> ښځو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو پرمختیايي بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> نشه يي توکيو او جرمونو په اړه <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انجینرانو قول ار<strong>د</strong>و<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوالي پرمختیا ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوالي پرمختیا ا<strong>د</strong>ارې عملیاتي لګښتونه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرکزي قومان<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> زراعت محکمه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځونه - افغانستان<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مارشل خ<strong>د</strong>متونه<strong>د</strong> امریکا غږ<strong>د</strong> اعتبار <strong>د</strong> معلومولو ټيم139<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


پا یلیکو نهپه کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت ملکي-نظامي منسجم شوي کمپاین پالن"‏ ۱۰ اګست ۲۰۰۹.1. ،GAO ‏"<strong>د</strong> سرکونو په جوړولو کې پرمختګ شوی <strong>د</strong>ی،‏ خو <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> تاثیر په اړه <strong>د</strong> پریکړي کولو ارزونه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري ساتني پروګرام <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي،"‏ GAO-08-689 <strong>راپور</strong>،‏ جوالی2. ‎۲۰۰۸‎؛ GAO، GAO-09-476T <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> امنیت،‏ اقتصا<strong>د</strong> او <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> بیا جوړولو په مخ کې پرتې ننګونې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په ستراتیژي کې په نښه کړي شي،"مارچ ۲۰۰۹. ۲۵،<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> مسو<strong>د</strong>ي په اړه <strong>د</strong> USFOR-A تبصره،‏ ‏"په کاپیسا والیت کې له محمو<strong>د</strong> راقي نه تر نجراب پوري <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> پروژي معاینه:‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شرایط پوره شوي <strong>د</strong>ي؛ خو <strong>د</strong> هغوي <strong>د</strong>3. <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري په اړه ان<strong>د</strong>یښني ش<strong>ته</strong>،"‏ <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹. ۲،ملګري ملتونه،‏ ‏"<strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي غونډي او <strong>د</strong> امنیت شورا <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ سپټمبر ۲۰۰۹. ۲۲،4. سیګار ۰۹-۵ پلټنه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنۍ ځواب پروګرام لپاره <strong>د</strong> ال <strong>د</strong>يري څرګن<strong>د</strong>تیا،‏ څارني،‏ او پالن جوړولو اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي،"‏ سپټمبر ۲۰۰۹، ۹، مخونه ۱۶-۱۷.5. سیګار معاینه ۰۹-۲، ‏"په کاپیسا والیت کې له محمو<strong>د</strong> راقي نه تر نجراب پوري <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> پروژي معاینه:‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شرایط پوره شوي <strong>د</strong>ي؛ خو <strong>د</strong> هغوي <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري په اړه ان<strong>د</strong>یښني ش<strong>ته</strong>،"‏6. ،۲۰۰۹\۲\۱۰ مخ .۱۶سیګار معاینه ۰۹-۲، ‏"په کاپیسا والیت کې له محمو<strong>د</strong> راقي نه تر نجراب پوري <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> پروژي معاینه:‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شرایط پوره شوي <strong>د</strong>ي؛ خو <strong>د</strong> هغوي <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري په اړه ان<strong>د</strong>یښني ش<strong>ته</strong>،"‏7. ،۲۰۰۹\۲\۱۰ مخ .۱۶<strong>د</strong> ICCTF نور غړي <strong>د</strong> تحقیقاتو ف<strong>د</strong>رالي ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي جرمونو <strong>د</strong> تحقیقاتو خ<strong>د</strong>مات،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په ار<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> جنایي تحقیقاتو <strong>د</strong> ټکي <strong>د</strong> سترو قضیو څانګه،‏ <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري ځواکونو <strong>د</strong> جنایي تحقیقاتو8. ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> هوایي ځواکونو <strong>د</strong> ځانګړیو تحقیقاتو <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمي <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر او <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> بیا رغوني لپاره <strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ی.‏تر ۱۳ <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ پوري.‏9. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختیا ستراتیژي <strong>د</strong> جاري ساتلو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پالن،"‏ www.defenselink.mil/pubs/united_states_plan_for_sustaining_the_af-10. ghanistan_national_security_forces_1231.pdf وکتل شو په ۹\۱۶\۲۰۰۹، مخ ۶.پی ایل -۳۲، ۱۱۱ ‏"اختصاصي بشپړونکي قانون ۲۰۰۹،" ۶\۲۴\۲۰۰۹.11. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختیا ستراتیژي <strong>د</strong> جاري ساتلو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پالن،"‏ www.defenselink.mil/pubs/united_states_plan_for_sustaining_the_af-12. ghanistan_national_security_forces_1231.pdf وکتل شو په ۹\۱۶\۲۰۰۹، مخ ۵.<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.13. پی ایل ۱۱۱-۳۲ ‏"اختصاصي بشپړونکي قانون ۲۰۰۹،" ۶\۲۴\۲۰۰۹.14. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.15. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.16. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې عمومي پلټونکی،‏ ‏"<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو ویشل او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي پوځونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت لپاره <strong>د</strong> تعه<strong>د</strong>اتو اعتبار - لومړي برخه،"‏ www.dodig.mil/audit/reports/fy08/08-17. ،012.pdf وکتل شو ۹\۹\۲۰۰۹، مخ ۲.<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ <strong>د</strong> مالي تنظیم مقررات،‏ ‏"<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړني ځواب بو<strong>د</strong>یجه:‏ ۱۲ ټوک،‏ ۲۷ فصل،"‏ ۱\۲۰۰۹، مخ ۲۷-۳.18. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۴\۲۰۰۹.19. سیګار ۰۹-۵ پلټنه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنۍ ځواب پروګرام لپاره <strong>د</strong> ال <strong>د</strong>يري څرګن<strong>د</strong>تیا،‏ څارني،‏ او پالن جوړولو اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي،"‏ ۹\۹\۲۰۰۹، مخ ۲.20. سیګار ۰۹-۵ پلټنه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنۍ ځواب پروګرام لپاره <strong>د</strong> ال <strong>د</strong>يري څرګن<strong>د</strong>تیا،‏ څارني،‏ او پالن جوړولو اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي،"‏ ۹\۹\۲۰۰۹، مخ ۴.21. سیګار ۰۹-۵ پلټنه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنۍ ځواب پروګرام لپاره <strong>د</strong> ال <strong>د</strong>يري څرګن<strong>د</strong>تیا،‏ څارني،‏ او پالن جوړولو اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي،"‏ ۹\۹\۲۰۰۹، مخ ۱۷.22. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۷\۱۶\۲۰۰۹.23. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.24. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.25. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.26. ،CRS ‏"بهرني مرستي:‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پروګرامونو او پالیسي پیژن<strong>د</strong>نه،"‏ ۴\۹\۲۰۰۹، http://assets.opencrs.com/rpts/R40213_20090409.pdf وکتل شو ۹\۱۰\۲۰۰۹، مخ ۷.27. <strong>د</strong> بهرنیو چارو محکمه،‏ ‏"<strong>د</strong> ګانګرس لخوا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجي ثابتونه:‏ بهرني عملیات،‏ مالی <strong>کال</strong> ۲۰۱۰،" مخ ۳۲.28. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.29. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.30. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۹\۲۰۰۹.31. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.32. INL <strong>د</strong> پولیسو <strong>د</strong> روزني <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> پرمخ بیولو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې څخه بو<strong>د</strong>یجه ترالسه کوي.‏33. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.34. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.35. <strong>د</strong> مالیي وزارت ویبپاڼه،‏ ،www.mof.gov.af وکتل شو ۹\۱۰\۲۰۰۹.36. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\۲۴\۲۰۰۹.37. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\۲۴\۲۰۰۹.38. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\۲۴\۲۰۰۹.39. <strong>د</strong> مالیي وزارت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوریت:‏ <strong>د</strong> ۱۳۸۸ <strong>کال</strong> ملي بو<strong>د</strong>یجه،"‏ ،www.budgetmof.gov.af/Budget_Resources/1388/1388_National_Budget_ENG.pdf40. مخ ۷<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\۲۴\۲۰۰۹.41. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\۲۴\۲۰۰۹.42. <strong>د</strong> مالیي وزارت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوریت:‏ <strong>د</strong> ۱۳۸۸ <strong>کال</strong> ملي بو<strong>د</strong>یجه،"‏ ،www.budgetmof.gov.af/Budget_Resources/1388/1388_National_Budget_ENG.pdf43. مخ ۲۷، په ۱۰\۲۲\۲۰۰۹ نیټه،‏ <strong>د</strong> تبا<strong>د</strong>لي نرخ ۱ افغانۍ = ۰.۰۲ امریکایي ډالره وه،‏ ،www.xe.com وکتل شو ۱۰\۲۲\۲۰۰۹.نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ 4.44. ،CRS ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مرستي مشن ‏)یوناما(:‏ پس منظر او <strong>د</strong> پالیسي مسالي،"‏ ۷\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹، ،www.fas.org/sgp/crs/row/R40747.pdf وکتل شو ۹\۲۵\۲۰۰۹،45. 140 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


پا یلیکو نهمخ ‎۸‎؛ <strong>د</strong> مالیي وزارت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوریت:‏ <strong>د</strong> ۱۳۸۸ <strong>کال</strong> ملي بو<strong>د</strong>یجه،"‏ www.budgetmof.gov.af/Budget_Resources/1388/1388_National_Budget_ENG.،pdf مخ ۲۷، په ۱۰\۲۲\۲۰۰۹ نیټه،‏ <strong>د</strong> تبا<strong>د</strong>لي نرخ ۱ افغانۍ = ۰.۰۲۰۱۶۹۴ امریکایي ډالره وه،‏ ،www.xe.com وکتل شو ۱۰\۲۲\۲۰۰۹.<strong>د</strong> مالیي وزارت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوریت:‏ <strong>د</strong> ۱۳۸۸ <strong>کال</strong> ملي بو<strong>د</strong>یجه،"‏ ،www.budgetmof.gov.af/Budget_Resources/1388/1388_National_Budget_ENG.pdf46. مخ .۲۷-۲۸ .28–27نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۴.47. نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۳.48. نړیوال بانک،‏ ‏"نړیوال بانک په افغانستان کې:‏ <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> وروستي <strong>د</strong>ري میاشتني حال،"‏ ۱۰\۲۰۰۹.49. نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۴.50. نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۳.51. نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۳.52. نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۱۳.53. نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه :)ARTF( <strong>د</strong> مالي وضعیت په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست تر ۲۲ نیټي پوري،"‏ مخ ۱.54. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\24\۲۰۰۹.55. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\24\۲۰۰۹.56. <strong>د</strong> یوناما نښان له ?http://unama.unmissions.org/default.aspx څخه ترالسه شو،‏ وکتل شو ۱۰\۱۴\۲۰۰۹. <strong>د</strong> UNDP/ELECT نښان له www.afghanelections.org څخه57. ترالسه شوه،‏ وکتل شو ۱۰\۱۴\۲۰۰۹. <strong>د</strong> نړیوال بانک نښان له www.worldbank.org څخه ترالسه شو،‏ وکتل شو ۱۰\۱۴\۲۰۰۹. <strong>د</strong> نړیوالي وجهي صن<strong>د</strong>وق )IMF( نښان له www.imf.org/external/index.htm څخه ترالسه شو،‏ وکتل شو ۱۰\۱۴\۲۰۰۹.یوناما،‏ ‏"ډیر ځلیږي پوښتني،"‏ ,http://unama.unmissions.org/Default.aspx?tabid=1748 وکتل شو ۱۰\۱۶\۲۰۰۹.58. ملګري ملتونه،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ ۱۵.59. یوناما،‏ ‏"ډیر ځلیږي پوښتني،"‏ ,http://unama.unmissions.org/Default.aspx?tabid=1748 وکتل شو ۱۰\۱۶\۲۰۰۹.60. یوناما،‏ ‏"ډیر ځلیږي پوښتني،"‏ ,http://unama.unmissions.org/Default.aspx?tabid=1748 وکتل شو ۱۰\۱۶\۲۰۰۹.61. سیګار،‏ پلټنه ۰۹-۶، ‏"<strong>د</strong> افغان ټاکنیز ظرفیت ساتلو لپاره <strong>د</strong> اړتیا وړ ستراتیژي او منابع،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ ۳.62. سیګار،‏ پلټنه ۰۹-۶، ‏"<strong>د</strong> افغان ټاکنیز ظرفیت ساتلو لپاره <strong>د</strong> اړتیا وړ ستراتیژي او منابع،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ ۲.63. نړیوال بانک،‏ ‏"نړیوال بانک په افغانستان کې:‏ <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> وروستي <strong>د</strong>ري میاشتني حال،"‏ ۱۰\۲۰۰۹.64. ،ADB ‏"<strong>د</strong> آسیا پرمختیایي بانک او افغانستان:‏ حقیقت پاڼه،"‏ ،www.adb.org/Documents/Fact_Sheets/AFG.pdf وکتل شو ۱۰\۱۶\۲۰۰۹.65. ،ADB ‏"<strong>د</strong> آسیا پرمختیایي بانک او افغانستان:‏ حقیقت پاڼه،"‏ ،www.adb.org/Documents/Fact_Sheets/AFG.pdf وکتل شو ۱۰\۱۶\۲۰۰۹.66. <strong>د</strong> نړیوالې وجهي صن<strong>د</strong>وق،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوریت-<strong>د</strong> پروګرام یا<strong>د</strong>اښت،"‏ ,www.imf.org/external/np/country/notes/pdf/afghanistan.pdf وکتل شو ۹\۱۵\۲۰۰۹.67. <strong>د</strong> نړیوالې وجهي صن<strong>د</strong>وق،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوریت-<strong>د</strong> پروګرام یا<strong>د</strong>اښت،"‏ ,www.imf.org/external/np/country/notes/pdf/afghanistan.pdf وکتل شو ۹\۱۵\۲۰۰۹.68. <strong>د</strong> نړیوالي وجهي صن<strong>د</strong>وق،‏ ‏"موږ څه کوو،"‏ ,www.imf.org/external/about/whatwedo.htm وکتل شو ۹\۱۵\۲۰۰۹.69. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 7.70. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.71. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.72. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.73. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.74. ناټو،‏ ‏"<strong>د</strong> امنیت مرستن<strong>د</strong>وی نړیوال ځواک ‏)آیساف(‏ او افغان ملي ار<strong>د</strong>و پیاوړتیا او نیمګړتیا"‏ ,www.nato.int/isaf/docu/epub/pdf/placemat.pdf وکتل شو ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.75. ,CIA ‏"<strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong> حقایقو کتاب افغانستان,"‏ ,www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html#top وکتل شو ‎۲۰۰۹\۱\۹‎؛;‏ <strong>د</strong> افغانستان ملي ار<strong>د</strong>و نښان له76. /www.mod.gov.af ځخه ترالسه شو،‏ وکتل شو ۲۰\۹\۲۰۰۹.<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.77. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،‏ اجراییوي لنډیز،"‏ مخ 4.78. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلومات پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۲\۱۰‎؛ ,CIA ‏"<strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong> حقایقو کتاب افغانستان,"‏ www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/79. ,af.html#top وکتل شو ۹\۲۰\۲۰۰۹.<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.80. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.81. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.82. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.83. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.84. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.85. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.86. ،CSTC-A ‏"<strong>د</strong> زغملو <strong>د</strong> حساب کتاب،"‏ ۴\۲۰۰۹، مخ ۱۸.87. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.88. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.89. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې OSD ځواب 7/8/2009.90. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.91. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.92. 141<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


پا یلیکو نه93. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.GAO-09-267، لټولو <strong>د</strong> یوه منظم پالن نشتوالی <strong>د</strong> هغو وسلو په اړه چې <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>ته</strong> وړکړل شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> حساب ورکولو پام وړ ان<strong>د</strong>یښني <strong>راپور</strong><strong>ته</strong> کړي <strong>د</strong>ي"‏ <strong>راپور</strong> ‏"<strong>د</strong> ،GAO 94.۱\۲--۹ مخ .۱۱95. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.96. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"<strong>د</strong> افغان هوایي ځواکونه له ټاکنو سره مرس<strong>ته</strong> کوي،"‏ ۹\۱۲\۲۰۰۹.97. ،USAF ‏"<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong> ملي هوايي ځواکونو قومان<strong>د</strong>ان AETC <strong>ته</strong> سفر کوي،"‏ ۷\۲۲\۲۰۰۹.98. ناټو،‏ ‏"<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و هوايي ځواک اوس <strong>د</strong> آیساف له صحني <strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> هوايي مالتړ په سیسټم کې منسجم شوی <strong>د</strong>ی،"‏ ۶\۱۵\۲۰۰۹.99. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"<strong>د</strong> افغان هوایي ځواکونه له ټاکنو سره مرس<strong>ته</strong> کوي،"‏ ۹\۱۲\۲۰۰۹.100. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.101. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.102. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،"‏ ۶/۲۰۰۹، مخ 28.103. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې OSD ځواب؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،"‏ ۶/۲۰۰۹، مخ ‎۲۶‎؛ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پولیسو نښان لهwww.budgetmof.gov.af/sectors/Security/resurces/MoI%20Strategy%20-%20English.pdf څخه ترالسه شو،‏ وکتل شو ۹\۲۳\۲۰۰۹.104. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې OSD ځواب 10/13/2009.105. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.106. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.107. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.108. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.109. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.110. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.111. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.112. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.113. ،USMC ‏"<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سمن<strong>د</strong>ري ځواکونه په جنوبي هلمن<strong>د</strong> کې افغان پولیسو <strong>ته</strong> روزنه ورکوي،"‏ ۸\۱۰\۲۰۰۹.114. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.115. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې OSD ځواب 7/8/2009.116. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.117. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.118. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.119. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.120. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.121. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.122. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.123. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.124. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،"‏ ۶/۲۰۰۹، مخ 39.125. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.126. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،"‏ ۶/۲۰۰۹، مخ ‎۳۹‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.127. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.128. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،"‏ ۶/۲۰۰۹، مخ 39.129. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.130. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،"‏ ۶/۲۰۰۹، مخ 39.131. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.132. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،‏ اجراییوي لنډیز،"‏ مخ 6.133. ،CRS ‏"افغانستان:‏ له طالبانو وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ امنیت،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پالیسي،"‏ ۹\۲۱\۲۰۰۹، مخ ۱۴.134. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي"‏ مخ ۵۵.135. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.136. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.137. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.138. UNDP افغانستان،‏ ‏"<strong>د</strong> ډایاګ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویمي <strong>د</strong>ري میاشتني <strong>د</strong> پروژي <strong>د</strong> پرمختګ <strong>راپور</strong> - ۲۰۰۹،" مخ 7.139. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.140. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.141. UNDP افغانستان،‏ ‏"<strong>د</strong> ډایاګ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویمي <strong>د</strong>ري میاشتني <strong>د</strong> پروژي <strong>د</strong> پرمختګ <strong>راپور</strong> - ۲۰۰۹،" مخ 3.142. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،‏ اجراییوي لنډیز،"‏ مخ 6.143. ملګري ملتونه،‏ ‏"افغانستان <strong>د</strong> ماینونو په پاکولو کې <strong>د</strong> پام وړ پرمختګ کوي،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> چارواکو <strong>راپور</strong>،"‏ ۷\۲۱\۲۰۰۸.144. ‏"<strong>د</strong> ټولنې پر بنسټ <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ليرې کولو <strong>د</strong> تړونونو پرمختيا او په افغانستان کې <strong>د</strong> تروريزم پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه،"‏ ٦\٢٣\٢٠٠٩.145. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 14.142 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


پا یلیکو نه146. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.147. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختیا ستراتیژي لومړنۍ کلنۍ <strong>راپور</strong> )۲۰۰۸\۲۰۰۹(، ۱۳۸۷ <strong>د</strong>ویمه برخه - ضمیمې،"‏ ۸\۱۱\۲۰۰۹، مخ ۳۶.148. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.149. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.150. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.151. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> CSTC-A ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.152. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.153. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختیا ستراتیژي لومړنۍ کلنۍ <strong>راپور</strong> )۲۰۰۸\۲۰۰۹(، ۱۳۸۷ <strong>د</strong>ویمه برخه - ضمیمې،"‏ ۸\۱۱\۲۰۰۹، مخ ۳۶.154. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.155. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 13.156. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،‏ اجراییوي لنډیز،"‏ مخ 6.157. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي ۲۰۰۹: <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ 17..158 ،INL ‏"<strong>د</strong> INL پروګرامونه،"‏ ،www.state.gov/p/inl/narc/c27187.htm وکتل شو .۲۰۰۹\۲۸\۹159. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۲-۳. 2–3.160. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ 3.i. افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، <strong>د</strong> اجراییه رییس څرګن<strong>د</strong>وني،‏ مخ ‏"<strong>د</strong> ،UNODC 161.162. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،"‏ ۶/۲۰۰۹، مخ 66.163. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.164. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ 31.165. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ 31..ii افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، <strong>د</strong> اجراییه رییس څرګن<strong>د</strong>وني،‏ مخ ‏"<strong>د</strong> ،UNODC 166.167. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ 18.168. ناټو،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> ناټو رول،"‏ www.nato.int/cps/en/natolive/topics_8189.htm وکتل شو ‎۲۰۰۹\۰۳\۹‎؛ <strong>د</strong> ایساف نښان له www.nato.int/isaf څخه ترالسه شو،‏ وکتل شو. ۲۰۰۹\۲۳\۹169. ناټو،‏ ‏"<strong>د</strong> امنیت مرستن<strong>د</strong>وی نړیوال ځواک ‏)آیساف(‏ او افغان ملي ار<strong>د</strong>و پیاوړتیا او نیمګړتیا"‏ ,www.nato.int/isaf/docu/epub/pdf/placemat.pdf وکتل شو ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.170. ناټو،‏ ‏"<strong>د</strong> امنیت مرستن<strong>د</strong>وی نړیوال ځواک ‏)آیساف(‏ او افغان ملي ار<strong>د</strong>و پیاوړتیا او نیمګړتیا"‏ ,www.nato.int/isaf/docu/epub/pdf/placemat.pdf وکتل شو ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.171. ناټو،‏ ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> ناټو رول،"‏ www.nato.int/cps/en/natolive/topics_8189.htm وکتل شو ۹\۰۳\۲۰۰۹172. ناټو،‏ ‏"<strong>د</strong> ایساف <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه،"‏‎۴\۲۹\۰۹‎ www.nato.int/isaf/topics/mandate/index.html، ؛ ناټو،‏ ‏"<strong>د</strong> امنیت مرستن<strong>د</strong>وی نړیوال ځواک ‏)آیساف(‏ او افغان ملي ار<strong>د</strong>و پیاوړتیا او نیمګړتیا"‏,www.nato.int/isaf/docu/epub/pdf/placemat.pdf وکتل شو ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.173. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې OSD ځواب 10/13/2009.174. <strong>د</strong> ملګري ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ ‎۱‎؛ ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووه ورځنۍ،‏ له ۹\۸ نه تر۹\۲۱\۲۰۰۹ پوري،‏ مخ ۱۰.175. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون ،)IEC( <strong>د</strong> انترنیت کور پاڼه،‏ ،www.iec.org.af وکتل شو ‎۲۰۰۹\۱۹\۱۰‎؛ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون ،)ECC( <strong>د</strong> انترنیت کور پاڼه،‏ ،www.ecc.org.af/enوکتل شو ۱۰\۱۹\۲۰۰۹.176. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق کولو په اړه خپلي پریکړي <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>ته</strong> وسپارلي"‏‎۲۰۰۹\۱۹\۱۰‎؛ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ‎۲۰‎مې نیټې <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> وروستۍ پایلو اعالنول،"‏ ۱۰\۲۰\۲۰۰۹.177. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان تړون،"‏ له ۱\۱۳ تر ۲\۱\۲۰۰۶، مخ ‎۷‎؛ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختیا ستراتیژي،"/‏www.ands.gov.af,ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ .۷178. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان تړون،"‏ له ۱\۱۳ تر ۲\۱\۲۰۰۶، مخ ‎۷‎؛ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختیا ستراتیژي،"/‏www.ands.gov.af,ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخ .۷179. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 1.180. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 1.181. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ ‎۱‎؛ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏"<strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو لست،"‏ www.iec.org.af/،assetts/pdf/nomination/list/presidentialeng.pdf وکتل شو ۱۰\۲۱\۲۰۰۹..182 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ،۲۰۰۹\۱۸-۲۴\۸ مخ .۲۱۸۴. 183. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق کولو په اړه خپلي پریکړي <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>ته</strong> وسپارلي"‏ ,”.۲۰۰۹\۱۹\۹۱۸۴. 184. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق کولو په اړه خپلي پریکړي <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>ته</strong> وسپارلي"‏ ,”.۲۰۰۹\۱۹\۹185. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> ولسمشرۍ ټاکنو <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق کولو په اړه خپلي پریکړي <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>ته</strong> وسپارلي"‏‎۲۰۰۹\۱۹\۱۰‎؛ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ‎۲۰‎مي نیټي <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> وروستۍ پایلو اعالنول،"‏ ۱۰\۲۰\۲۰۰۹.186. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ <strong>د</strong> افغانستان اساسي قانون،‏ ۶۱ ما<strong>د</strong>ه:‏ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ‎۲۰‎مي نیټي <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> وروستۍ پایلواعالنول،"‏ ۱۰\۲۰\۲۰۰۹..187 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۸\۹ ،۲۰۰۹\۲۱\۹- مخ .10.188 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۸\۹ ،۲۰۰۹\۲۱\۹- مخ .10143<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


پا یلیکو نهwww.iec. اووه ورځنۍ,‏‎۸\۹‎ - ۹\۲۱\۲۰۰۹، مخ‎۲‎؛ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> ټاکني،‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکني،",‏ ELECT <strong>د</strong> ,UNDP/ELECT 189.org.af/results/leadingCandidate.html وکتل شو ۱۰\۱۴\۲۰۰۹.190. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> ټاکني،‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکني،"‏ www.iec.org.af/results/leadingCandidate.html وکتل شو ۱۰\۱۴\۲۰۰۹.191. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 1.192. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ ‏"يریکړي،"‏ ،www.ecc.org.af/en/index.php?option=com_content&view=article&id=50&Itemid=56 وروستی ځل وکتل شو‎۲۰۰۹\۱۹\۱۰‎؛ <strong>د</strong> ملګري ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹.193. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 4..194 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۸\۹ ،۲۰۰۹\۲۱\۹- مخ .2.195 ,UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووه ورځنۍ,‏ ,9/21/2009–9/8 مخ ;1 ,UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووه ورځنۍ,‏ ,10/12/2009–9/30 مخ .2196. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> ۸ سپټمبر ۲۰۰۹ نيټي <strong>د</strong> حکم په ځواب کې <strong>د</strong> پلټني <strong>د</strong> پروسي په اړه حقایق پاڼه،"‏ www.ecc.org.af/.en/images/stories/pdf/ECC-IEC%20Fact%20Sheet%20Audit%20Process.05.10.09.pdf, ۱۰\۵\۲۰۰۹197. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> ۸ سپټمبر ۲۰۰۹ نيټي <strong>د</strong> حکم په ځواب کې <strong>د</strong> پلټني <strong>د</strong> پروسي په اړه حقایق پاڼه،"‏ www.ecc.org.af/.en/images/stories/pdf/ECC-IEC%20Fact%20Sheet%20Audit%20Process.05.10.09.pdf, ۱۰\۵\۲۰۰۹198. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> رایي ورکولو په نمونوي مرکزونو کې پلټني او بیاشمیرل پیل کړل،"‏ ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووه ورځنۍ،‏ ۹\<strong>۳۰</strong> - ۱۰\۱۲\۲۰۰۹، مخ ‎۸‎؛ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> ولسمشرۍ<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق کولو په اړه خپلي پریکړي <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>ته</strong> وسپارلي"‏ ۱۰\۱۹\۲۰۰۹..199 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۸\۹ ،۲۰۰۹\۲۱\۹- مخ .3.200 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 25\8 ،۲۰۰۹\۳۱\۹- مخ .3201. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> وروستیو تیاریو په اړه <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون مطبوعاتي اعالمیه،"‏ www.iec.org.af/assets/pdf/pressrelease/final_،preparation_2009_election19%2008%202009.pdf وکتل شو ۹\۱۹\۲۰۰۹..202 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 25\8 ،۲۰۰۹\۳۱\۹- مخ .3203. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.204. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.205. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> لومړیو پایلو اعالن کولو <strong>ته</strong> حواله ورکول،"‏ ۹\۱۶۶\۲۰۰۹.206. سیګار،‏ ۱۰-۱ پلټنه،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان په ټاکنو کې په ډیر شمیر <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> برخه اخیستلو په مخ کې خنډونه،"‏ مخ 6.207. سیګار،‏ ۱۰-۱ پلټنه،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان په ټاکنو کې په ډیر شمیر <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> برخه اخیستلو په مخ کې خنډونه،"‏ مخ 7..208 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .13.209 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .13.210 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .13.211 UNDP/ELECT ، <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۲۱\۷ - ،۲۰۰۹\۲۷\۷ مخ .۱۲.212 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۸\۹ ،۲۰۰۹\۲۱\۹- مخ .7.213 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووه ورځنۍ،‏‎۲۱\۷‎ - ،۲۰۰۹\۲۷\۷ مخ ‎۱۲‎؛ ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووه ورځنۍ،‏ ۸\۹ - ،۲۰۰۹\۲۱\۹ مخ .۷214. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.215. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 4.216. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 1..ii سیاسي حقوقو ګډه څارنه:‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکني،"‏ ۶\۱۶ - ۸\۱\۲۰۰۹، مخ ‏"<strong>د</strong> ،AIHRC 217..ii سیاسي حقوقو ګډه څارنه:‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکني،"‏ ۶\۱۶ - ۸\۱\۲۰۰۹، مخ ‏"<strong>د</strong> ،AIHRC 218.219. ،AIHRC ‏"<strong>د</strong> سیاسي حقوقو ګډه څارنه:‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکني،"‏ ۶\۱۶ - ۸\۱\۲۰۰۹، مخ ۵.220. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.221. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.222. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.223. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.224. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۱۳\۲۰۰۹..225 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .2226. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 4.227. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ ‎۳‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏.۲۰۰۹\۱۳\۱۰.228 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .9.229 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .9.230 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .9.231 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۲۲\۹ ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .2.232 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۲۲\۹ ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .2233. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.234. ،UNDP/ELECT ‏"<strong>د</strong> والیتي شوراګانو ټاکني،"‏ ،www.afghanelections.org/index.php?page=en_Provincial+Council وکتل شو ۱۰\۶\۲۰۰۹.235. ،UNDP/ELECT ‏"<strong>د</strong> والیتي شوراګانو ټاکني،"‏ ،www.afghanelections.org/index.php?page=en_Provincial+Council وکتل شو ۱۰\۶\۲۰۰۹.144 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


پا یلیکو نه236. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ <strong>د</strong> ټاکنو قانون،‏ ۲۸ ۲۷، ما<strong>د</strong>ي؛ ،UNDP/ELECT ‏"<strong>د</strong> والیتي شوراګانو ټاکني،"‏ www.afghanelections.org/index.php?page=en_،Provincial+Council وکتل شو ۱۰\۶\۲۰۰۹.237. ،AIHRC-UNAMA ‏"<strong>د</strong> سیاسي حقوقو ګډه څارنه:‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکني،‏ لومړی <strong>راپور</strong>"‏ ۴\۲۵ - ۶\۱۲\۲۰۰۹، مخ ۴.238. ،ECC ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،"‏ ،www.ecc.org.af/en وکتل شو ۱۰\۶\۲۰۰۹.239. ،ECC ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،"‏ ،www.ecc.org.af/en وکتل شو ۱۰\۶\۲۰۰۹..240 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .2.241 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .8242. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 15.243. <strong>د</strong> بحران نړیوال ګروپ،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو ننګونې:‏ <strong>د</strong> آسیا ۱۷۱ نمبر <strong>راپور</strong>،"‏ ۶\۲۴\۲۰۰۹، مخ ۱۴.244. <strong>د</strong> بحران نړیوال ګروپ،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو ننګونې:‏ <strong>د</strong> آسیا ۱۷۱ نمبر <strong>راپور</strong>،"‏ ۶\۲۴\۲۰۰۹، مخ ۱۴.245. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏"عامه خلکو <strong>ته</strong> پیغام رسول،"‏ ،www.iec.org.af/public_html/index.html وکتل شو ۱۰\۱۹\۲۰۰۹.246. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏"<strong>د</strong> نوم ثبتولو په جریان کې ښځو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پیغام رسولو هڅي،"‏ ,www.iec.org.af/public_html/Civic%20Education/On%20Women/women.pdfوکتل شو ۹\۱۵\۲۰۰۹.247. <strong>د</strong> بحران نړیوال ګروپ،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو ننګونې،"‏ www.observatori.org/paises/pais_87/documentos/171_afghanistan_s_election_challenges.pdf,,۲۰۰۹\۲۴\۶ مخ .۱۵.248 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .8www.ndi.org/files/Afghanistan_EOM_Preliminary_ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> نظارت ډلې <strong>ته</strong> لومړنۍ بیان،"‏ NDI <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکنو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> " ,NDI 249..Statement.pdf, ۲۰۰۹\۲۲\۸250. <strong>د</strong> بحران نړیوال ګروپ،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو ننګونې،"‏ www.observatori.org/paises/pais_87/documentos/171_afghanistan_s_election_challenges.pdf,,۲۰۰۹\۲۴\۶ مخ .۱۵251. <strong>د</strong> بحران نړیوال ګروپ،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو ننګونې،"‏ www.observatori.org/paises/pais_87/documentos/171_afghanistan_s_election_challenges.pdf,,۲۰۰۹\۲۴\۶ مخ .i252. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏"<strong>د</strong> پس منظر معلومات:‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو لپاره <strong>د</strong> امنیت په اړه،"‏ ،www.iec.org.af/public_html/index.html وکتل شو ۹\۱۵\۲۰۰۹.http://digital.library.unt.edu/govdocs/crs//data/2005/upl-meta-crs-6723/ ۳\۱۰\۲۰۰۹، <strong>د</strong> ولسمشرۍ او ملي شورا ټاکني،"‏ ‏"افغانستان:‏ ،CRS 253.،RS21922_2005Mar10.pdf وکتل شو ۹\۱۴\۲۰۰۹، مخ ۵.254. ،UNDP/ELECT ‏"<strong>د</strong> ټاکنو حفاظت او ساتنه،"‏ ،www.afghanelections.org/index.php?page=en_Fact+Sheets وکتل شو ۱۰\۲۰\۲۰۰۹.255. سیګار،‏ ۱--۱۰ پلټنه،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان په ټاکنو کې په ډیر شمیر <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> برخه اخیستلو په مخ کې خنډونه،"‏ مخ ۷-۸. 7–8.256. <strong>د</strong> بحران نړیوال ګروپ،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو ننګونې،"‏ www.observatori.org/paises/pais_87/documentos/171_afghanistan_s_election_challenges.pdf,,۲۰۰۹\۲۴\۶ مخ ،۱۰ ،۱۲ .i257. ,GlobalSecurity.org ‏“په اففاني ټاکنو کې په میلونونو رایي,”‏ ,www.globalsecurity.org/military/library/news/2004/10/mil-041012-arnews02.htm وکتل شو.۲۰۰۹\۹\۱۰258. ،UNDP/ELECT ‏"<strong>د</strong> ټاکنو حفاظت او ساتنه،"‏ ،www.afghanelections.org/index.php?page=en_Fact+Sheets وکتل شو ۱۰\۶\۲۰۰۹.www.aihrc.org.af/English/Eng_pages/Reports_eng/PRV_2009/" سیاسي حقوقو ګډه څارنه:‏ <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکني:‏ <strong>د</strong>ویم <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> ،AIHRC-UNAMA 259..ii مخ ،PRV_2009_Aug_10.pdf، ۶\۱۶ - ۸\۱\۲۰۰۹260. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ ‏"يریکړي،"‏ ،www.ecc.org.af/en/index.php?option=com_content&view=article&id=50&Itemid=56 وروستی ځل وکتل شو‎۲۰۰۹\۱۹\۱۰‎؛ <strong>د</strong> ملګري ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹.261. <strong>د</strong> بحران نړیوال ګروپ،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو ننګونې،"‏ www.observatori.org/paises/pais_87/documentos/171_afghanistan_s_election_challenges.pdf,,۲۰۰۹\۲۴\۶ مخ .10www.ndi.org/files/Afghanistan_EOM_Preliminary_ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> نظارت ډلې <strong>ته</strong> لومړنۍ بیان،"‏ NDI <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شوراګانو ټاکنو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> " ,NDI 262..Statement.pdf, ۲۰۰۹\۲۲\۸263. سیګار،‏ پلټنه ۰۹-۶، ‏"<strong>د</strong> افغان ټاکنیز ظرفیت ساتلو لپاره <strong>د</strong> اړتیا وړ ستراتیژي او منابع،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 9.264. سیګار،‏ پلټنه ۰۹-۶، ‏"<strong>د</strong> افغان ټاکنیز ظرفیت ساتلو لپاره <strong>د</strong> اړتیا وړ ستراتیژي او منابع،"‏ ۱۰\۲۲\۲۰۰۹، مخ 9..265 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .15266. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏“<strong>د</strong> ټاکنیزو رسنیو کمیسیون،”‏ ,www.iec.org.af/Content.asp?sect=2&page=electoralmedia وکتل شو ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.267. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏“<strong>د</strong> ټاکنیزو رسنیو کمیسیون،"‏ ,www.iec.org.af/Content.asp?sect=2&page=electoralmedia وکتل شو ۱۰\۱۳\۲۰۰۹; ,UNDP/ELECT اوورهورځنۍ ۸\۲۴\۲۰۰۹ - ۸\۱۸ ،ELECT, مخ .۳268. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ ‎۶‎؛ <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏“<strong>د</strong> ټاکنیزو رسنیو کمیسیون،”‏ www.iec.,org.af/Content.asp?sect=2&page=electoralmedia وکتل شو ۱۰\۱۳\۲۰۰۹..269 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .2270. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏“<strong>د</strong> ټاکنیزو رسنیو کمیسیون،”‏ ,www.iec.org.af/Content.asp?sect=2&page=electoralmedia وکتل شو ۱۰\۱۳\۲۰۰۹..271 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .11.272 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .5.273 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .5.274 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ 18\8 ،۲۰۰۹\۲۴\۹- مخ .6275. سیګار،‏ پلټنه ۰۹-۶، ‏"<strong>د</strong> افغان ټاکنیز ظرفیت ساتلو لپاره <strong>د</strong> اړتیا وړ ستراتیژي او منابع،"‏ ۲۰۰۹\۲۲\۹ www.sigar.mil/reports/pdf/audits/Audit-09-6.pdf، مخ ۱۰.145<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


پا یلیکو نه276. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.277. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 5.278. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي:‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ <strong>د</strong> قانون حاکمیت،‏ او بشري حقوق،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghani-stan%20National%20Development%20Strategy_eng.pdf؛ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان تړون،"‏ ۱\۱۳ - ۲\۱\۲۰۰۶، مخ ۸.279. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.280. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 4..281 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۸\۹ ،۲۰۰۹\۲۱\۹- مخ .9282. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>ته</strong> <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> رایي اچوني مرکزونو <strong>د</strong> رایو <strong>د</strong> بیا شمیرني امر کوي کومو کې چې له ح<strong>د</strong>هزیاتي سرغړوني شوي وي"،‏ ،www.ecc.org.af/en/images/stories/pdf/ECC2009PressRelease0809Eng.pdf وکتل شو ۱۰\۲۱\۲۰۰۹.283. ,UNDP/ELECT اووره ورځنۍ ,ELECT نیټه ۹\۸ - ۹\۲۱\۲۰۰۹، مخ ‎۱‎؛.<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>ته</strong> <strong>د</strong>هغو <strong>د</strong> رایي اچوني مرکزونو <strong>د</strong> رایو <strong>د</strong> بیا شمیرني امر کوي کومو کې چې له ح<strong>د</strong>ه زیاتي سرغړوني شوي وي"،‏ ۹\۸\۲۰۰۹.284. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کیمسیون <strong>د</strong> رایي اچوني په نمونوي مرکزونو کې <strong>د</strong> رایو بیا شمیرنهاو پلټنه پیل کړه"‏ ‎۲۰۰۹\۵\۱۰‎؛ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ ۴..285 ،UNDP/ELECT <strong>د</strong> ELECT اووره ورځنۍ،‏ ۸\۹ ،۲۰۰۹\۲۱\۹- مخ .2286. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> ۸ سپټمبر ۲۰۰۹ نيټي <strong>د</strong> حکم په ځواب کې <strong>د</strong> پلټني <strong>د</strong> پروسي په اړه حقایق پاڼه،"‏ www.ecc.org.af/.en/images/stories/pdf/ECC-IEC%20Fact%20Sheet%20Audit%20Process.05.10.09.pdf, ۱۰\21\۲۰۰۹287. <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ ‏"پریکړي"،‏ www.ecc.org.af/en/images/stories/pdf/ECC2009_October%2018%20Decision%20Complaints_20091018.www.ecc.org.af/en/index.php?option=com_ وکتل شو ‎۲۰۰۹\۲۱\۱۰‎؛ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ ‏"<strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو په اړه <strong>د</strong> ج<strong>د</strong>ي شکایاتو په اړه پریکړه"،‏ pdf؛article&id=50&Itemid=56 ،content&view= وکتل شو ‎۲۰۰۹\۲۱\۱۰‎؛ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون،‏ مطبوعاتي اعالمیه،‏ ‏"<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پایلې<strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق کولو په اړه خپلې پریکړي <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>ته</strong> وسپارلي"،‏ ‎۲۰۰۹\۱۹\۱۰‎؛ <strong>د</strong> ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون او <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون،‏ ‏"<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپټمبر <strong>د</strong> ۸ نیټي <strong>د</strong> امرپه ځواب کې <strong>د</strong> پلټني <strong>د</strong> پروسې په اړه حقایق پاڼه"‏ ،www.ecc.org.af/en/images/stories/pdf/ECC-IEC%20Fact%20Sheet%20Audit%20Process.05.10.09.pdfوکتل شو ۱۰\۵\۲۰۰۹.288. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 6.289. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.290. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.291. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.292. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.293. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.294. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 5.295. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 5.296. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي:‏ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري،‏ <strong>د</strong> قانون حاکمیت،‏ او بشري حقوق,"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghani-stan%20National%20Development%20Strategy_eng.pdf؛ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان تړون"،‏ ۱\۱۳ - ۲\۱\۲۰۰۶, مخ ۸.297. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 6.298. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 6.299. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.300. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.301. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.302. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.303. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.304. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.305. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.306. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.307. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.308. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.309. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ <strong>د</strong> افغانستان تړون،‏ ۱\۳۱ - ۲\۱\۲۰۰، مخ ۷.310. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 12.311. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 12.312. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي <strong>راپور</strong>،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"‏ ۹\۲۲\۲۰۰۹، مخ 13.313. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎75‎؛314. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎75‎؛315. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎158‎؛316. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.146 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه


پا یلیکو نه317. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.318. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.319. ،DAB ‏"<strong>د</strong> ۲۰۰۹-۲۰۱۴ لپاره ستراتیژیک پالن:‏ <strong>د</strong> نزخونو ثبات <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکول او <strong>د</strong> یوه غښتلي مالي سیسټم جوړول،"‏ ۲\۲۲\۲۰۰۹.320. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.321. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.322. نړیوال وجهې صن<strong>د</strong>وق ،)IMF( ‏"<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په اړه <strong>راپور</strong>:‏ افغانستان،"‏ <strong>راپور</strong> نمبر ۰۹\۱۳۵، ۴\۲۰۰۹، مخ ‎۸‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> خزاني ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.323. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> خزاني ځواب،‏ ۷\۱۰\۲۰۰۹ او ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.324. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.325. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.326. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.327. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎4‎؛328. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنو ریاست،‏ <strong>د</strong> انرژي اړون<strong>د</strong> پوښتنو <strong>ته</strong> ځوابونه،‏ ۹\۱۶\۲۰۰۹. ځیني معلومات <strong>د</strong> USAID په اختیار کې ورکړل شول.‏329. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎79‎؛330. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎116‎؛331. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹. USAID <strong>د</strong>ا شمیري <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت <strong>د</strong> پالن جوړولو ریاست په اختیار کې ورکوي.‏332. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹. USAID <strong>د</strong>ا شمیري <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت <strong>د</strong> پالن جوړولو ریاست په اختیار کې ورکوي.‏333. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹. USAID <strong>د</strong>ا شمیري <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت <strong>د</strong> پالن جوړولو ریاست په اختیار کې ورکوي.‏334. ،USAID " <strong>د</strong> قابلو لپاره بریښنایي ز<strong>د</strong>ه کړه،"‏ ،http://afghanistan.usaid.gov/en/Article.797.aspx وکتل شو ۹\۲۳\۲۰۰۹.335. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.336. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹. USAID <strong>د</strong>ا شمیري <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت <strong>د</strong> پالن جوړولو ریاست په اختیار کې ورکوي.‏337. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.338. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.339. <strong>د</strong> عامي روغتیا وزارت،‏ کلنۍ <strong>راپور</strong>,‏ ۸\۲۰۰۹, مخ ‎۱‎؛ ‏،‏USAID‏/افغانستان "USAID ستراتیژي،"‏ ,http://afghanistan.usaid.gov/en/Page.CountryOverview.aspx وکتل شو.۲۰۰۹\۱۳\۱۰340. USAID"،USAID‏/افغانستان ستراتیژي،"‏ ,http://afghanistan.usaid.gov/en/Page.CountryOverview.aspx وکتل شو ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.341. یونیسف ،)UNICEF( ‏"افغانستان:‏ شالی<strong>د</strong>،"‏ ,www.unicef.org/infobycountry/afghanistan_background.html وکتل شو ‎۲۰۰۹\۱۰\۱۳‎؛ یونیسف،‏ ‏"نویو زیږ<strong>د</strong>لو او تنکیوماشومانو <strong>ته</strong> خواړه ورکول"‏ ,www.unicef.org/nutrition/index_breastfeeding.html وکتل شو ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.342. یونیسف ،)UNICEF( ‏"افغانستان:‏ شالی<strong>د</strong>،"‏ ,www.unicef.org/infobycountry/afghanistan_background.html وکتل شو ‎۲۰۰۹\۱۰\۱۳‎؛ یونیسف،‏ ‏"نویو زیږ<strong>د</strong>لو او تنکیوماشومانو <strong>ته</strong> خواړه ورکول"‏ ,www.unicef.org/nutrition/index_breastfeeding.html وکتل شو ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.343. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎۷۹-۸۰‎؛ 11–12.344. <strong>د</strong> عامي روغتیا وزارت،‏ کلنۍ <strong>راپور</strong>،‏ ۸\۲۰۰۹، مخ ۱.345. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.346. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.347. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.348. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎۷۹-۸۰‎؛ 84–86.349. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.350. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ .۹۵-۹۶351. نړیوال بانک،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ترانسپورت سکټور،"‏ http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/SOUTHASIAEXT/EXTSARREGTOPTRA,NSPORT/0,,contentMDK:20560890~menuPK:868765~pagePK:34004173~piPK:34003707~theSitePK:579598,00.html وکتل شو ۱۰\۹\۲۰۰۹.352. ،USAID ‏"افغانستان:‏ انفراسټرکچر،"‏ ,http://afghanistan.usaid.gov/en/Program.25a.aspx وکتل شو ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.353. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.354. ،USAID ‏"په بهارک کې له ښو سرکونو څخه ګټه اخیستل،"‏ ،http://afghanistan.usaid.gov/en/Article.785.aspx وکتل شو ۹\۲۳\۲۰۰۹.355. ،USAID ‏"په بهارک کې له ښو سرکونو څخه ګټه اخیستل،"‏ ،http://afghanistan.usaid.gov/en/Article.785.aspx وکتل شو ۹\۲۳\۲۰۰۹.356. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎98‎؛357. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.358. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.359. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.147<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اکتوبر</strong> ۲۰۰۹ <strong>۳۰</strong>،


پا یلیکو نه360. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.361. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.362. <strong>د</strong> ښوونې او روزنې وزارت ویبپاڼه،‏ ,www.moe.gov.af وکتل شو ‎۲۰۰۹\۹\۱۰‎؛ <strong>د</strong> مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژي وزارت ویبپاڼه،‏ ,www.mcit.gov.af وکتل شو ۱۰\۹\۲۰۰۹.363. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.364. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.365. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.366. <strong>د</strong> زراعت،‏ اوبه لګولو او مال<strong>د</strong>اري وزارت ,)MAIL( ‏"<strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> ملي پرمختیايي چوکاټ لپاره عمومي سن<strong>د</strong>،"‏ ۴\۲۰۰۹، www.mail.gov.af/m/english/PDF%20Concept%20,papers/Umbrella%20Document%20for%20NADF%20V4%2001%20April%202009.pdf وکتل شو ۱۰\۹\۲۰۰۹، مخ ‎۴‎؛367. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.368. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.369. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.370. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.371. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.372. نړیوال بانک،‏ ‏"په <strong>کال</strong> ۲۰۱۰ کې تجارت کول"‏ ۵\۲۰۰۹.373. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> OPIC ځواب،‏ ۱۰\۱۸\۲۰۰۹.374. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.375. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.376. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۷\۱۶\۲۰۰۹.377. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب،‏ ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.378. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.379. ،OPIC <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.380. ،OPIC <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.381. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎98‎؛382. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت،‏ ‏"<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي،"‏ www.ands.gov.af/ands/final_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Develop-,ment%20Strategy_eng.pdf مخ ‎98‎؛383. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.384. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۵.385. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.386. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۵.387. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۵.388. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.389. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.390. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.391. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.392. ،UNODC ‏"<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي:‏ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راغلو معلوماتو لنډیز،"‏ ۹\۲۰۰۹، مخ ۵.393. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹.394. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۱۰\۵\۲۰۰۹..395 ،UNIFEM کلنۍ <strong>راپور</strong> ،۲۰۰۸-۲۰۰۹ ،۲۰۰۹-\۲۹\۷ مخ .۸.396 ،UNIFEM کلنۍ <strong>راپور</strong> ،۲۰۰۸-۲۰۰۹ ،۲۰۰۹-\۲۹\۷ مخ .۸397. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.398. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.399. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.400. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.401. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۷\۱۶\۲۰۰۹.402. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ‎۲۰۰۹\۲\۱۰‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۱۶\۲۰۰۹.Women, Peace, ۵\۱\۲۰۰۹، شیعه شخصیه احوال قانون په اړه بحث افغاني ښځي او نارینه <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> حقوقو په اړه یو ځای کړل"،‏ ښځي،‏ سوله،‏ او <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري خبرپاڼه،‏ ‏"<strong>د</strong> ،UNIFEM 403.,and Governance Newsletter, 5/1/2009, http://afghanistan.unifem.org/docs/pubs/09/WPG_newsletter_1st_Quarter.pdf وکتل شو ‎۲۰۰۹\۸\۱۰‎؛ <strong>د</strong>سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.404. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.405. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،‏ ۷\۱۶\۲۰۰۹.406. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.407. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.408. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.409. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ۱۰\۲\۲۰۰۹.148 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!