содержаниеПерсона14 КазТрансОйл – компания, ориентированная на успех22 Кадры и технологии – приоритеты КазТрансОйла30 КазТрансОйл – стабильный рост36 КазТрансОйл: динамика развития40 Инновационное развитие и модернизация – залог успехатранзит44 АО «КазТрансОйл» - передовая нефтетранспортная компания48 Гордо реет над Батуми казахстанский флагнадежные Партнеры52 «КазТрансОйл» и «Транснефть»: устойчивое партнерство58 Партнерство в интересах государства и бизнеса60 Стремление к светлой большой дороге64 С уверенностью - в будущеесердце Производства68 Нефтяная история страны72 АО «КазТрансОйл»: восточный вектор78 Научный подход к нефти81 Гарант информационной безопасностиони создавали историю82 Ветераны отрасли84 Трудовой путь – пример для молодых86 Труд во благо страны88 Обыкновенное счастье90 Мастер дел нефтепроводных92 Когда работа - это призваниеони творят историю94 КазТрансОйл - вместе к единой цели101 Забота от чистого сердцаБлаготворительность6 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

тұлға110 ҚазТрансОйл - жетістікті мақсат тұтатын компания116 Мамандармен озық технологиялар – ҚазТрансОйлдың ең бастыталаптары122 ҚазТрансОйл – тұрақты даму126 ҚазТрансОйл: даму серпіні130 Инновациялық даму мен модернизация – табыс кепілітранзит134 «ҚазТрансОйл» АҚ - мұнай тасымалдаушы озық компания138 Батумидің үстінен Қазақстанның туы мақтанышпен желбірейдісенімді әріПтестер142 «КазТрансОйл» және «Транснефть»: тұрақты әріптестік146 Серіктестікке мемлекет те, бизнес те мүдделі148 Ақ және кең жолға деген ұмтылыс152 Болашаққа деген сенімділікпенӨндіріс орталығы154 «ҚазТрансОйл» АҚ Батыс филиалы – саланың дамуын қамтамасызетеді158 «ҚазТрансОйл» АҚ: шыгыс бағыты162 Мұнайға ғылыми көзқарас166 Ақпараттық каупсіздіктің кепілітарих иелері168 Сала ардагерлерi170 Еңбекті жол – жастарға ғибрат172 Ел кәдесіне жара еңбек174 Қарапайым бақыт176 Мұнай құбыры ісінің шебері178 Тәңірдің берген кәсібіБелсенді ӨКілдері180 ҚазТрансОйл - ортақ мақсатқа бірге жетелейдіҚайырымдылыҚ186 Шын көңілден жасалған қамқорлықKAZENERGY7

содержаниеPERSON196 KazTransOil success focused company200 Professional stuff and technologies - priorities of KazTransOil204 KazTransOil JSC – providing stable oil transit210 KazTransOil: dynamics of development214 Innovative development and modernization – the key to successTransiT218 KazTransOil JSC - leading oil-transporting company222 Kazakhstan’s fl ag proudly hovers over BatumiRELIABLE PARTNERS226 KazTransOil and Transneft: sustained partnership228 Partnership for the benefi t of both government and business.230 Aspiration to the bright high way234 With confi dence in the futureHEART OF THE INDUSTRY238 KazTransOil JSC Western branch – providing progress242 KazTransOil JSC – Eastern vector245 A scientifi c approach to oil249 Guarantor of information securityTHEY CREATED HISTORY250 Veterans of the industry252 Labor way – example to follow for youth254 The labour in favour of the country256 A Ordinary нappiness258 Master of oil pipelines occasions260 When the job is an inspirationTHEY CREATE HISTORY262 Collective of KazTransOil JSC – together towards a common aimPHILANTHROPY268 The care stemming right from the heart8 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Министерство нефти и газа РК поздравляет всех нефтяниковстраны с юбилейной датой – 75-тилетием трубопроводноготранспорта Казахстана.Этот период являет собой планомерное и успешное создание развитойтрубопроводной сети республики, которая рассматриваетсякак один из важнейших компонентов общего прогресса отечественногонефтегазового комплекса.В течение последних нескольких лет было реализовано несколькокрупных трубопроводных проектов, позволивших сформироватьдоступ на новые рынки сбыта.Пользуясь случаем, хотелось бы выделить усилия и особый вкладАО «КазТрансОйл» в поэтапном укрепление трубопроводной отраслиКазахстана.Компания, будучи крупнейшим трубопроводным оператором республики,осуществляет стратегию развития трубопроводноготранспорта на основе высоких международных стандартов.Уверен, что трубопроводная отрасль Казахстана имеет блестящеебудущее, которое будет воплощаться в жизнь нашим совместнымтрудом.Желаю всем вам новых больших свершений, профессиональныхуспехов и удачи!Сауат Мынбаев,Министр нефти и газа Республики Казахстан10 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Уважаемые работники иветеранынефтегазовой отрасликазахстана!Позвольте поздравить всех Вас со знаменательной датой –75-летием трубопроводного транспорта Казахстана.Для Казахстана трубопроводный транспорт имеет решающее значениев процессе обеспечения устойчивого роста отечественногонефтегазового комплекса, укрепления энергетической безопасностистраны и ее экспортных возможностей.Примечательно, что этот юбилей отмечается в преддверии V-го Евразийскогофорума KAZENERGY, где вопросам транспортировки итранзита будет уделено особое внимание.Во многом именно ввиду развитого трубопроводного транспортанаше государство вошло в число мировых лидеров по добыче иэкспорту нефтегазового сырья.Благодаря Вашему беспримерному и самоотверженному труду вреспублике создана трубопроводная отрасль, отвечающая всеммировым стандартам и обладающая большим потенциалом длядальнейшего прогресса. Отмечу, что особое развитие трубопроводныйтранспорт получил после обретения нашим государствомнезависимости.За прошедшие 75 лет было реализовано большое количествоуникальных проектов, среди которых – нефтепроводы Атырау-Самара, КТК, Атасу-Алашанькоу, накоплен значительный практическийопыт их создания, использования и модернизации.Сегодня трубопроводный транспорт страны обеспечивает Казахстанустабильный доступ на крупнейшие рынки сбыта, в том числеевропейский и китайский, эффективный внутренний транзит энергоресурсов.Вместе с тем, приоритеты отечественного нефтегазового комплексаставят перед нами новые цели и задачи, направленные на модернизациюи улучшение трубопроводной системы, повышение еепропускного потенциала и уровня диверсификации поставок.Уверен, что уже в обозримой перспективе будет успешно осуществленцелый ряд новых трубопроводных проектов, которые внесутсвой вклад в прогресс нефтегазовой отрасли.Особо подчеркну роль АО «КазТрансОйл» и усилия, предпринимаемыекомпанией по укреплени. трубопроводного потенциала Казахстанав соответствии со стратегией развития нефтегазовой отраслистраны.АО «КазТрансОйл» является динамично развивающейся компанией,которая не только демонстрирует высокие результаты профильнойдеятельности на основе мировых стандартов, но и являетсяпримером для подражания с точки зрения реализации социальныхи благотворительных инициатив, экологической политикии иных аспектов.Немаловажно, что АО «КазТрансОйл» активно участвует и в работеАссоциации KAZENERGY. Выражаю признательность компании зате усилия, которые она вносит в дело укрепления отраслевого диалогаи сотрудничества.Успешное развитие трубопроводной отрасли республики – это,безусловно, заслуга нескольких поколений казахстанских нефтяникови газовиков.Именно усилиями и трудом наших ветеранов были заложены основыдля ускоренного укрепления отечественной трубопроводнойсистемы, сформированы условия для более полного использованияэнергетических богатств государства.Нынешнее поколение нефтяников сохраняет приверженность высокимстандартам деятельности, общей заинтересованности в прогрессеотрасли, что является гарантом ее дальнейшего устойчивогоразвития.В заключении, хотелось бы пожелать всем работникам нефтегазовойотрасли, ветеранам крепкого здоровья, счастья и профессиональныхуспехов!Тимур Кулибаев,Председатель Ассоциации KAZENERGYKAZENERGY11

Уважаемые коллеги!От имени Национальной компании «КазМунайГаз» примитепоздравления по случаю знаменательной даты – 75-летиятрубопроводного транспорта Республики Казахстан.За этот период была проделана масштабная работа по становлениюи развитию трубопроводной системы страны, отвечающая интересами целям нашего государства в вопросах поставки энергетическогосырья на внутренний и внешние рынки.Были построены и введены в эксплуатацию нефтепроводы Казахстанскийтрубопроводный консорциум (КТК), «Кенкияк-Атырау»,«Атасу-Алашанькоу», «Кенкияк – Кумколь», расширены мощностинефтепровода «Атырау-Самара», порта Актау, подписаны долгосрочныесоглашения с операторами нефтепроводных систем другихгосударств.И сегодня, благодаря эффективному использованию ресурсов иэкспортных направлений, трубопроводная отрасль является неотъемлемойсоставляющей динамичного и устойчивого развитияэнергетического сектора Казахстана.АО НК «КазМунайГаз» уделяет самое пристальное внимание процессуэффективной эксплуатации и развития трубопроводной системыстраны. В этой связи представляется особенно важной деятельностьАО «КазТрансОйл», которое поэтапно внедряет в жизньцели и задачи, обозначенные Долгосрочной стратегией развитияНациональной компании «КазМунайГаз», успешно выполняет рольединого трубопроводного оператора Казахстана в области транспортировкии транзита казахстанской нефти.Стабильный рост основных производственных и финансовых показателей,реализация крупных инвестиционных проектов, высокийпрофессионализм персонала – эти качества на протяжениивсего периода деятельности отличали работу крупнейшей нефтепроводнойкомпании Казахстана.Впереди – новые задачи, необходимые для дальнейшего прогрессанефтегазового комплекса Республики Казахстан, развитиятранспортной инфраструктуры.Желаю всем работникам нефтегазового комплекса страны, специалистамтрубопроводной отрасли, нашим дорогим ветеранам успехов,крепкого здоровья и новых достижений на благо нашей страны.Кайргельды Кабылдин,Председатель правления АО НК «КазМунайГаз»12 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ПерсонаНурбол Султан,генеральный директорАО «КазТрансОйл»КазТрансОйл –компания,ориентированнаяна успех14 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Казахстан в этом годуотмечает 75-летие трубопроводноготранспорта.За три четверти векатрубопроводная отрасльпревратилась в мощную,технологическиразвитую систему магистральныхнефтепроводов,охватывающую всекрупные нефтеносныеместорождения Казахстана.Тому предшествовалаогромная работа,которую условно можноподелить на два периода– до обретения Казахстаномнезависимостии после.До 1991 года в нашей стране былипостроены основные казахстанскиенефтепроводы «Узень — Жетыбай — Шевченко»,«Узень — Кулсары — Гурьев»,«Омск — Павлодар и Павлодар — Чимкент»,«Тенгиз — Гурьев — Астрахань —Грозный», «Узень — Атырау — Самара»,«Кумколь — Каракойын», «Доссор— Макат»и другие. С обретением независимости,когда Казахстан встал на путь рыночногоразвития экономики, создание наиболееэффективных маршрутов доставкиэнергоресурсов стало важной составляющейпромышленного подъема страны, направленногона обеспечение высоких темповэкономического роста.И в этот период АО «КазТрансОйл» сталопроводником государственной политики вобеспечении экономических интересов нашейстраны в вопросах транспортировки,экспорта и импорта нефти. Была проведенаогромная работа по развитию системытранспортировки нефти, практическомувоплощению политики многовекторностимаршрутов поставок углеводородного сырья.Но впереди — новые задачи, посколькубурное развитие нефтедобычи в Казахстанепредъявляет все более масштабныеи высокие требования к транспортнойинфраструктуре. С каким «активом» «Каз-ТрансОйл» подошел к 75-летию трубопроводноготранспорта и каковы перспективыдальнейшего развития компании — об этомнаш разговор с генеральным директоромкомпании Нурболом Султан.- Нурбол Сарыбаевич, 75-летиетрубопроводного транспорта Казахстана– знаменательная датакак для страны, так и для АО «Каз-ТрансОйл». Каковы основные достиженияВашей компании за годыдеятельности?- Компания «КазТрансОйл» создана вапреле 1997 года и ей были переданы всесуществующие магистральные нефтепроводыи водоводы Казахстана, общая протяженностькоторых составляла около6 тыс. км. С момента образования компаниивсе силы были направлены на реабилитацию,укрепление и развитие отечественногонефтепроводного транспорта. Вкратчайшие сроки была отработана и созданаединая система управления компанией,для внедрения лучшего опыта иностранныхпредприятий проведена обширнаяпрограмма обучения персонала, а такжеподготовлена отечественная база дляподготовки специалистов трубопроводноготранспорта. Одновременно были предпринятыкомплексные меры по модернизациисуществующей системы трубопроводов,началось строительство новых нефтетранспортныхобъектов, проведение сложныхработ по организации транспортных схем.Благодаря грамотному и взвешенному менеджменту,уже в 1998 году по системе КТОбыло транспортировано 24 млн 104 тыс.тонн нефти. Рост объемов транспортировкинефти позволил добиться увеличениягрузооборота по системе до 15 млрд 337млн тонн километров. Начиная с 1998 года,объемы транспортировки нефти по системемагистральных трубопроводов постоянноувеличивались.KAZENERGY15

ПерсонаЕще одним важным достижением компаниистоит назвать реализацию масштабныхпроектов, таких как ввод в эксплуатациюнефтепроводов «Кенкияк - Атырау», «Алибекмола- Кенкияк», «Северные Бузачи – Каражанбас»,«Атасу - Алашанькоу, «Кенкияк– Кумколь», расширение мощностей нефтепровода«Атырау-Самара», порта Актау,ряда железнодорожных сливных и наливныхтерминалов. Отдельного внимания,несомненно, заслуживают проекты строительстватрубопроводов «Атасу – Алашанькоу»и «Кенкияк – Кумколь», реализациякоторых стала важной вехой в практическомвоплощении стратегии многовекторностисистем транспортировки нефти,обеспечила грузоотправителям надежноеи экономически эффективное направлениепоставок нефти на перспективный рынокКитая.В начале 2000-х годов «КазТрансОйл» провелширокую модернизацию собственныхсетей телекоммуникаций, в рамках которойвнедрил современную систему управленияресурсами предприятия SAP/R3 и системудиспетчерского контроля и управленияSCADA, предназначенную для осуществлениядистанционного контроля и управленияраспределенными по значительнойтерритории технологическими объектамимагистральных трубопроводов. Отмечу,что мы стали первой казахстанской компанией,внедрившей SCADA на своих объектах.Причем наша система стала одной изкрупнейших в мире.В системе SAP/R3 были реализованы процессыпланирования и управления закупками,учет материальных запасов, автоматизированысбытовые операции и бухгалтерскийучет, различные формы финансовойи корпоративной отчетности. Также автоматизированакадровая работа компании.На сегодня более 600 сотрудников компании,от мастера и оператора НПС до первыхруководителей, используют SAP/R3 вкачестве рабочего инструмента. В результатевнедрения системы повысилась прозрачностьпланирования и учета финансовых,материальных и людских ресурсовкомпании, значительно вырос уровеньинформационно-технической подготовкисотрудников. В перспективе предусмотреныновые задачи автоматизации управленческогоучета.Конечно, говорить на тему показательныхдостижений можно долго. Рассказывать охорошем приятно. Но в нашей работе ещеесть и оценка партнеров. И, на мой взгляд,если нам оказывают определенный кредитдоверия мировые лидеры рынка нефтетранспортировки,и если мы при этом работаемс ними на равных, то, значит, «Каз-ТрансОйл» сумел за годы работы проявитьсебя с наилучшей стороны. Международныйавторитет компании неуклонно растет.И прежде всего это обеспечивается благодарятому, что казахстанская система магистральныхнефтепроводов функционируетбесперебойно.- Вы затронули вопрос поставкиказахстанской нефти на внешниерынки. В своей экспортной политикенаше государство придерживаетсяпринципа многовекторности.В этой связи достаточномного говорят о масштабных проектах,реализация которых позволитКазахстану охватить наиболеевыгодные рынка сбыта. Приэтом, если посмотреть на действующиемаршруты, ключевыепроекты реализуются с партнерамииз РФ и КНР. Рассматриваетсяли возможность поиска новыхнаправлений? Или компания сосредоточитсяна развитии реализуемыхпроектов?АО «КазТрансОйл» обеспечиваетзанятость свыше семи тысяч людейв разных регионах страны, и каккомпания, задумывающаяся озавтрашнем дне, уделяет особоевнимание кадровой политике ипрофессиональной подготовкеспециалистов.16 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

- Ключевые проекты наша компания реализуетс партнерами из Российской Федерациии Китая. Это, скажем так, приоритетныенаправления, как в силу географическогорасположения, так и в силу обоюдной заинтересованности.Но это не исключает рассмотрениявозможности развития другихэкспортных направлений. Тем более чтона подходе освоение крупнейших проектовна Каспии. На данный аспект постоянно обращаетвнимание Президент страны НурсултанНазарбаев, отмечая необходимостьи важность диверсификации экспортныхмаршрутов. Отмечу лишь те проекты, в которыхКТО активно участвует и которыепланирует реализовать в будущем.В 2009 году ТОО «Казахстанско-КитайскийТрубопровод», созданное АО «КазТрансОйл»на паритетных началах с китайскимипартнерами, реализовало крупный инвестиционныйпроект – строительство и вводв эксплуатацию нефтепровода «Кенкияк-Кумколь». Без преувеличения, это сталознаменательным событием для всей страны,так как была досрочно завершена перваяочередь второго этапа строительстваэкспортного нефтепровода «Казахстан-Китай». С 2013 года пропускную способностьнефтепровода «Казахстан-Китай»планируется довести до 20 млн тонн в год.Другим крупным инвестиционным проектом,по которому наша компания обеспечилав 2009 году разработку ТЭО, являетсястроительство нефтепровода«Ескене-Курык». В настоящее время полномочияпо его реализации находятся в веденииТОО «КМГ-Транскаспий». Со своей стороны«КазТрансОйл», обладая бесценнымпотенциалом и опытом в организации проектированияи строительства нефтетранспортныхактивов, готов принять самое непосредственноеучастие в развитии данногопроекта.Весьма перспективным выглядит и транспортировкаказахстанской нефти через территориюАзербайджана. Это направление,как я уже говорил, очень выгодно в светепредстоящей работы на Каспии. В 2008 году«КазТрансОйл» завершил процесс по приобретениюБатумского нефтяного терминала(БНТ) и прав на эксклюзивное управлениеБатумским морским портом (БМП).Стратегическая цель приобретения этихактивов заключалась в достижении высокогоуровня конкурентоспособности КТО,так как с данными приобретениями компания,с учетом мультимодального характерадоставки углеводородов на рынки другихстран, обеспечила диверсификацию направленийтранспортировки нефти. Принимаяво внимание планы нашей страны поразработке перспективных месторожденийкаспийского шельфа, на сегодня в компанииразработан мастер-план по развитиюБНТ, который предусматривает широкуюмодернизацию терминала для превращенияего в эффективный и действенный инструментборьбы за право транспортировкив будущем большой казахстанской нефти.Более того, сегодня Казахстан проявляетзаинтересованность в участии в несколькихкрупных проектах по созданию нефтепроводов«Баку – Черное море», «Самсун-Джейхан», «Бургас-Александруполис»,панъевропейского нефтепровода «Констанца–Триест»,строительство которыхпозволит принимать казахстанскую нефтьс черноморского побережья Грузии длядальнейшей поставки в Европу и на БлижнийВосток, в обход перегруженных черноморскихпроливов. И в свете реализацииданных проектов значимость БНТ, какодной из важных точек данных маршрутов,значительно возрастает.Как видите, мы работаем по наиболее эффективными перспективным маршрутам.KAZENERGY17

ПерсонаВ начале2000-х годов«КазТрансОйл»провел широкуюмодернизациюсобственныхсетейтелекоммуникаций,в рамкахкоторой внедрилсовременнуюсистемууправленияресурсамипредприятияSAP/R3 исистемудиспетчерскогоконтроля иуправленияSCADAИ экспортную политику «КазТрансОйла» вкакой-то степени можно назвать агрессивной,в том смысле, что компания стараетсяработать на опережение.- У каждой организации есть краткосрочныецели и долгосрочные.Есть также стремление быть в«обойме лучших». На Ваш взгляд,«КазТрансОйл» сегодня - этоуспешная и конкурентоспособнаякомпания?- Без ложной скромности могу сказать:«КазТрансОйл» – конкурентоспособная иприбыльная компания, ориентированнаяна успех. Судите сами: грузоотправителямипо трубопроводной системе КТО являютсяболее 60 нефтедобывающих компаний Казахстана,в том числе и такие крупнейшиересурсовладельцы, как «Разведка Добыча«КазМунайГаз», «СНПС-Актобемунайгаз»,«Мангистаумунайгаз», «Казгермунай»,«Тенгизшевройл» и другие. Система магистральныхнефтепроводов АО «КазТрансОйл»,во взаимодействии с трубопроводнымисистемами соседних государств, обеспечиваеттранспортировку нефти по целомуряду направлений: порты Черного, Балтийскогоморей; страны Центральной иВосточной Европы, Транскавказский коридор,Китайская Народная Республика. Благодарятакому взаимовыгодному сотрудничествусейчас КазТрансОйл транспортирует58% от общего объема добываемой вКазахстане нефти.Сегодня компания генерирует достаточныеденежные потоки для дальнейшего стабильногоразвития. У КТО высокая степеньфинансовой дисциплины в вопросах планированиятекущих расходов, капитальныхвложений и будущих инвестиционных проектов.Так, за прошедший год доход нашейкомпании от основной деятельности составил107 млрд тенге, что на 6 процентов превышаетпоказатель 2008 года. При этом чистаяприбыль составила 24,4 млрд тенге, аэто почти в 2 раза больше, чем в 2008 году.Кризис всех нас научил экономить и правильнораспределять ресурсы. В прошломгоду производственная себестоимость, общиеи административные расходы нашейкомпании составили 62,9 млрд тенге, а этониже, по сравнению с уровнем 2008 года, на7 процентов.Финансовые итоги первого полугодия текущегогода также демонстрируют позитивнуюдинамику. По предварительным даннымчистая прибыль компании, благодарявводу в действие с 1 января 2010 года новогоудельного тарифа на экспорт в размере3 331 тенге за 1 тонну на 1000 кв. м и увеличениюобъемов транспортировки нефти,выросла на 67 процентов. Подчеркну, чтопри таком росте прибыли в первом полугодиинам удалось снизить наши расходы на10 процентов.В 2009 году «КазТрансОйл» получил высокийуровень кредитных рейтингов от международныхрейтинговых агентств. Так,Fitch Ratings подняло кредитный рейтинг«КазТрансОйла» до суверенного рейтингаРеспублики Казахстан до BBB -, «Стабильный»,а Standart&Poors подтвердило рейтингкомпании на уровне BB+ Стабильный.Кредитный рейтинг от Moody`s Internationalтакже находится на уровне Baa2, что соответствуетсуверенному рейтингу РеспубликиКазахстан.- В своей деятельности любаякомпания, любое предприятие18 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

сталкивается с определеннымитрудностями. Это – естественныйпроцесс. Наверняка, подобныеситуации были и у Вас. С какогорода проблемами Вам чаще всегоприходится сталкиваться? И какВы их решаете?- Конечно, рабочий процесс не может бытьидеальным. Возникают трудности разногохарактера, и мы стараемся их решать оперативно.Правда, иногда приходится выноситьвопросы на правительственный уровень.И наш самый острый вопрос – проблеманезаконных врезок в нефтепроводы.«КазТрансОйл» ежегодно тратит большиесредства на охрану трубопроводов ина внедрение новейших систем защиты отнесанкционированных врезок. Без этих мерпотери КТО были бы колоссальными. Угрожающийрост числа криминальных врезокв трубопроводы обусловлен постояннорастущим спросом на нефть и повышениемее цены, возможностью быстрого получениядоходов в больших размерах принезначительных затратах на организациюпреступления. И самое главное – размер наказанияза кражи нефти из трубопроводаабсолютно не соизмерим с той выгодой, которуюполучают преступники. Поэтому АО«КазТрансОйл» разработал и инициировалзаконопроект, направленный, во-первых,на ужесточение наказания за незаконныеврезки, во-вторых, предполагающий введениев Уголовный кодекс и Кодекс административныхправонарушений РК новыхстатей, таких как «Незаконные транспортировка,хранение или переработка нефти» и«Незаконные транспортировка, приобретение,реализация, хранение или переработканефти». Новый законопроект нацелен наразграничение состава преступления за повреждениеили разрушение трубопроводовна неосторожное и умышленное, что означаетболее строгие санкции за преднамеренноеповреждение трубопроводов. Крометого, в целях пресечения криминальногонефтебизнеса в данном законопроекте мыпредусмотрели внесение дополнений в ЗаконРеспублики Казахстан «О государственномрегулировании производства и оборотаотдельных видов нефтепродуктов», покоторому производителям нефтепродуктовбудет запрещено принимать нефть дляпереработки у поставщиков без документов,подтверждающих законность ее происхождения.Только за счет таких мер можнобудет уменьшить число преступлений иправонарушений в сфере оборота нефти инефтепродуктов.- Нурбол Сарыбаевич, стабильныйрост показателей, внедрениеновых технологий и широкиеперспективы развития «КазТрансОйла»говорят о многом. Однакодля такого интенсивного развитиякомпании просто необходимывысококвалифицированные специалисты.Кадровый вопрос актуалендля многих отраслей Казахстана,недавно он обсуждался на23 заседании Совета Иностранныхинвесторов при Президенте страны.Как Вы, в рамках Вашей компании,решаете кадровый вопрос?- АО «КазТрансОйл» обеспечивает занятостьсвыше семи тысяч людей в разныхрегионах страны, и как компания, задумывающаясяо завтрашнем дне, уделяет осо-В 2009 году ТОО«Казахстанско-КитайскийТрубопровод»,созданное АО«КазТрансОйл»на паритетныхначалах скитайскимипартнерами,реализовалокрупныйинвестиционныйпроект –строительствои ввод вэксплуатациюнефтепровода«Кенкияк-Кумколь».KAZENERGY19

ПерсонаCегодняКазахстанпроявляетзаинтересованностьв участиив несколькихкрупныхпроектах посозданиюнефтепро-водовБаку – Черноеморе, Самсун-Джейхан, Бургас-Александруполис,панъевропейскогонефтепроводаКонстанца–Триест.бое внимание кадровой политике и профессиональнойподготовке специалистов.Так, на предприятиях компании трудятсясотни высококвалифицированных специалистов,прошедших целевую подготовкуи переподготовку в высших учебных заведенияхстраны и за рубежом, в профильныхколледжах и в Учебно-курсовом комбинате(УКК) компании. Это учебное заведениепо праву считается одним из лучшихпрофильных учреждений, осуществляющихподготовку и переподготовку специалистовнефтегазового сектора. Его основнаяцель – обеспечение процесса переподготовкии повышения квалификации рабочегоперсонала. На сегодня материальнаябаза УКК позволяет принимать до двух споловиной тысяч специалистов в год. Благодарятакому вниманию к рабочему персоналув АО «КазТрансОйл» образовалось немалотрудовых династий, когда дети выбираютпуть своих родителей и достойно продолжаютих дело на благо компании. Десятилетиямина производственных объектахнефтепроводной компании работают первоклассныеспециалисты, труд которых отмеченне только на уровне компании, но иПравительства Казахстана.Для привлечения в компанию молодыхперспективных специалистов из числалучших студентов ведущих вузов страныКТО только в прошлом году приняло научебно-производственную практику 95 студентов.Кроме того, в последние годы подписаныдоговоры сотрудничества с профильнымиказахстанскими вузами, такимикак Казахстанско-Британский техническийуниверситет, Казахстанский национальныйтехнический университет им. К.И.Сатпаева,Актауский государственный университетим. Ш. Есенова и РГУ «Атырауский институтнефти и газа».Если говорить в целом о развитии нашегоперсонала, в прошлом году мы разработалиКадровую политику компании на2010 – 2014 годы, главные принципы которой- привлечение, развитие, удержаниевысокопрофессиональных работникови внедрение передовых методов управленияперсоналом. В компании действует системаконкурсного отбора на занятие вакантныхдолжностей. Более того, в началеэтого года мы сформировали кадровыйрезерв, пул из 50 перспективных работников,прошедших серьезный конкурсный отбор,для их подготовки к руководящей деятельности.В марте текущего года в компании утвержденКодекс социальной ответственности,направленный на защиту и охрану здоровьясвоих сотрудников, создания максимальнокомфортных и безопасных условийтруда, содействие развитию и поддержаниюздорового образа жизни, а также насоциальную поддержку пенсионеров и инвалидов.- Нурбол Сарыбаевич, в качествезаключения нашей беседы хотелосьбы услышать Ваши пожеланиявсем тем специалистам, ктосегодня работает на трубопроводномтранспорте.- Прежде всего, я хочу пожелать всем своимколлегам здоровья и профессиональныхуспехов, поблагодарить их за самоотверженныйтруд, за ответственный и профессиональныйподход к делу. Для нас очереднойюбилей трубопроводного транспорта- еще один повод для того, чтобы объединитьбольшой коллектив, поздравитьи поблагодарить всех специалистов за ихогромный вклад в одно большое дело компании.И особую благодарность выразитьветеранам отрасли, на которых сегодняориентируются наши молодые специалисты.В нашем коллективе — сильный корпоративныйдух, который в ежедневной работетолько укрепляется. Мы вместе разделяемтрудности, и вместе радуемся достижениям.Благодаря этому нам удается реализоватьмасштабные проекты и смелоставить еще более высокие цели.20 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Персоначтобы представить себе масштаб деятельности, которым оперирует сегодня«КазТрансОйл», достаточно привести несколько фактов: замкнутая система магистральныхнефтепроводов, соединяющая западную часть Казахстана с восточной,северную – с южной, рационально охватывающая все нефтеносные месторождениянашей страны, проходящая по пустынным, малолюдным территориям,и при этом управляемая в режиме реального времени из одного центра – главногодиспетчерского управления. и всей этой огромной системой, оснащеннойпо последнему слову техники, управляют люди, прекрасные высококвалифицированныеспециалисты, знающие свое дело до мельчайших нюансов.Кадры итехнологии –приоритетыКазТрансОйла22 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Талгат Таубалдиев,заместитель генеральногодиректора АО «КазТрансОйл»KAZENERGY23

ПерсонаИменно они были разработчиками и двигателямикрупнейших проектов по строительствуи развитию системы магистральныхнефтепроводов, производственныхобъектов и в целом – стратегии компании.Сегодня о легендарных деятелях трубопроводноготранспорта Казахстана, о пути кдостижению компанией «КазТрансОйл» высокихмеждународных стандартов в сферекачества оказываемых услуг, охраны труда,защиты окружающей среды рассказываетзаместитель генерального директораАО «КазТрансОйл» Талгат Таубалдиев.— Талгат Сатыбаевич, за болеечем 30-летний период деятельностив нефтегазовой отрасли Выпрошли большой трудовой путьнастоящего нефтяника – от помощникабурильщика до ответственныхруководящих должностейна производстве. Скажите,насколько существенно отличаетсясовременный процесс транспортировкинефти от того, чтобыл тремя десятилетиями ранее?— Да, сразу отмечу, что разница огромная.Тут нужно понять, что до обретения Казахстаномнезависимости в стране отсутствоваласобственная система и структурауправления трубопроводным транспортом.Раньше управление осуществлялосьцентрализованно из Москвы, «Главтранснефтью»,а в 1990-х годах единая системауправления нефтепроводами распалась насамостоятельные трубопроводные предприятияновых государств. А это означалосоздание новой, не только технологическойсистемы управления системой нефтепроводов,но и новой формы взаимоотношениймежду нефтепроводными предприятиямистран СНГ. Именно для этогов 1997 году была создана компания «Каз-24 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ТрансОйл», которая получила в наследствооколо 6,5 тыс км нефтепроводов и свыше2 тысяч км водоводов. Тогда перед компаниейбыло поставлено много задач, решитькоторые нам позволило сохранениеработоспособности и надежности всей магистральнойсистемы нефтепроводов. Вомногом нам удалось обеспечить надежностьнашей системы за счет внедрения передовыхрешений технического прогрессаХХ века – это было необходимо для сохраненияконкурентоспособности. Мы изучалиопыт других стран, внедряли лучшие решения.В какой-то мере нам повезло: в этовремя огромными темпами развивалосьтехническое и программное обеспечениеавтоматизированных систем управления(АСУ), создавались новые, высокоточныесредства диагностики, современное, эргономичноеоборудование... Это была целаяэпоха – внедрение и модернизация технологическихобъектов нефтепроводов АСУ— проведенная с 2001 по 2009 годы. Благодаряэтим работам контроль за технологическимрежимом перекачки нефти по всейсистеме магистральных нефтепроводов сегодняведется централизованно в Главномдиспетчерском управлении, расположенномв г.Астане.Вообще, вопрос контроля объектов и оперативнойпередачи информации на сегодняявляется одним из самых важных.Как говорится, кто информирован, тот вооружен.Поэтому в свое время мы провелиогромную работу и в этом направлении.Эффективная работа современных автоматизированныхсистем обеспечивается вомногом благодаря волоконно-оптическимлиниям связи (ВОЛС). За 8 лет наш компанияпроложила вдоль своих производственныхобъектов 3 810 км ВОЛС. Такимобразом, «КазТрансОйл» осуществил крупнейшийв Казахстане ведомственный телекоммуникационныйпроект. В настоящеевремя высокотехнологичные линии связи,ВОЛС и цифровые радиорелейные соединяютмежду собой 10 нефтепроводныхуправлений, 42 нефтеперекачивающиестанции (включая СПН), свыше 200 линейныхпунктов. Это позволило нам максимальнорасширить возможности передачилюбой информации вдоль нефтепроводов,Благодаря всестороннему контролю и Пристальномувниманию воПросам охранытруда и техники БезоПасности, в 2008 годудеятельность ао «казтрансойл» Была Признанасоответствующей стандарту системыменеджмента OHSAS 18001:2007стало возможным управление объектами сиспользованием современных технологий.— Известно, что об уровне развитияпроизводственной компаниив первую очередь судят по степенизащищенности ее сотрудниковот промышленного травматизмаи минимизации воздействия наокружающую среду. Какую работупроводит компания в сфере защитыздоровья своих работников напроизводстве?— АО «КазТрансОйл» одним из главныхпринципов своей работы ставит недопущениенеобратимых последствий вредноговоздействия производственных факторовна жизнь и здоровье работников. Поэтомув своей деятельности мы руководствуемсянормативными и законодательными актамиРеспублики Казахстан, а также международнымистандартами в данной сфере.Большое внимание уделяется работе с персоналом.При приеме на работу для всех работников,в том числе руководителей, проводятсявводные инструктажи. В дальнейшемработники, разделенные на группы потипу профессии, проходят все виды соответствующихинструктажей.Повышение квалификации инженернотехническихработников и обучение работниковбезопасным методам производстваработ остается основным мероприятиемпо снижению травматизма. В этих целях набазе нашего Учебно-курсового комбинатана регулярной основе проходят подготовкуи переподготовку специалисты производственногозвена, инженерно-техническиеKAZENERGY25

Персонаспециалисты. По отдельным специальностямобучение проводится в специализированныхучебных заведениях ближнего идальнего зарубежья. Так, в 2009 году обучениепрошли свыше трех тысяч сотрудниковкомпании, из которых 700 – инженернотехническиеспециалисты. За первое полугодиетекущего года свой уровень знанийповысили более 1000 работников, обслуживающихобъекты повышенной опасности,а также 354 руководителя и специалиста.Ежемесячно, под руководством генеральногодиректора КТО, проводятся селекторныесовещания с филиалами и нефтепроводнымиуправлениями по вопросам состоянияохраны труда, пожарной безопасностии охраны окружающей среды. На нихрассматриваются итоги работы в областибезопасности и охраны труда за определенныйпериод, определяются направленияработы, принимаются решения с назначениемответственных за их исполнение.Кроме того, компания постоянно модернизируетдействующее оборудование и внедряетновые, технически более совершенныетехнологии, которые, помимо повышенияэффективности производственногопроцесса, позитивно отражаются на безопасностипроизводства работ. Благодарятакому всестороннему контролю и пристальномувниманию, уделяемому компаниейвопросам охраны труда и техники безопасности,в 2008 году деятельность АО«КазТрансОйл» была признана соответ-ствующей стандарту системы менеджментаOHSAS 18001:2007.Мы всегда будем стремиться к совершенствованиюнашей деятельности в вопросахохраны труда и техники безопасности.В этих целях сегодня мы планируем реформироватьсистему управления охраной трудав нашей компании, что позволит добитьсясокращения до минимума числа несчастныхслучаев на производстве, повыситьответственность руководителей структурныхподразделений всех уровней в вопросахсохранения жизни и здоровья работников.Проект предполагаемой структурыкомпании будет значительно отличатьсяот общепринятой системы по управлениюохраной труда, действующей на предприятияхКазахстана и стран СНГ. В случае признанияее эффективности, думаю, мы сделаембольшой шаг навстречу повышениюуровня нашей деятельности в части сохраненияжизни и здоровья работников.— Известно, что об уровне развитиякомпании, занятой в сферепроизводства, судят по степениее воздействия на экологию.Транспортировка нефти, а особеннообразующиеся в ее процессеотходы, представляют особуюопасность для окружающей среды.Скажите, какова на сегодня ситуацияв компании по воздействиюпроизводственных подразделенийкомпании на экологию? Какое ме-26 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

сто отводит компания этим вопросам?— АО «КазТрансОйл» всецело осознаетсвою ответственность за состояние роднойприроды, за экологически чистую среду,от которой в значительной степени зависитздоровье и продолжительность нашей жизни.Экологическая безопасность бизнеса насегодня является одним из важнейших показателейдля успешной деятельности АО«КазТрансОйл». Да, процесс перекачки нефтидействительно является сложным технологическимпроцессом. Для того чтобы перекачатьнефть по трубе на десятки и сотникилометров, насосы создают большоедавление. Наличие огромного резервуарногопарка общим объемом свыше 1 миллионакубометров требует соблюдения правилтехнической эксплуатации резервуаров иособенно правил пожарной безопасности.Наряду с насосными станциями, для подогреватранспортируемой нефти используютсяи печи подогрева, также с большойпроизводительностью. Думаю, вы можетеобъективно представить, какую опасностьпредставляет процесс подогрева транспортируемойнефти при таких объемах. И толькоэтих факторов думаю, более чем достаточно,чтобы представить, насколько важнапромышленная безопасность на нашихобъектах.В этой связи во всех своих подразделенияхмы отводим особую роль не только обеспечениютехники безопасности, но и вопросамминимизации негативного воздействияот процесса транспортировки нефтина окружающую среду. И внедрение новыхтехнологий еще раз доказывает нашу заботуне только о персонале и оборудовании,но и экологии. В частности, проект SCADA,о котором подробно расскажет наш управляющийдиректор по производству АлексейГеоргиевич Пирогов, позволил не толькообъединить управление всей нефтепроводнойсети в одно целое, но и уменьшитьвероятность возникновения аварийныхситуаций. Мы всегда уделяли и уделяембольшое внимание внедрению новойтехники и технологий, позволяющих получатьсущественные результаты в областиэнерго- и ресурсосбережения, повышенияэффективности работы всей технологическойструктуры. В частности, в рамках реализацииПрограммы управления затратами,разработанной в прошлом году дляболее эффективного и рационального использованиясредств компании, планируетсявнедрение ресурсосберегающих технологий,предусматривающих техническоеперевооружение объектов нефтепроводови водоводов с учетом перехода на безлюдную,малолюдную технологии. Внедряемыеновшества и оборудование позволятзначительно снизить потребление электрическойи тепловой энергии, улучшить эффективностьпроцессов транспортировкинефти и подачи воды, снизить затраты наремонт основного и вспомогательного оборудования.KAZENERGY27

Персонав 1997 году Была создана комПания «казтрансойл»,которая Получила в наследствооколо 6,5 тыс км нефтеПроводов и свыше2 тысяч км водоводов. тогда Перед ком-Панией Было Поставлено много задач, решитькоторые нам Позволило сохранениераБотосПосоБности и надежности всеймагистральной системы нефтеПроводов.То есть, резюмируя вышесказанное, вся системамероприятий направлена на повышениеэффективности работы как каждогоподразделения, так и АО «КазТрансОйл»как единого организма в целом, а это, всвою очередь, позитивно отражается наприродоохранной деятельности компании.Кроме того, в нашей компании разработанаи действует комплексная экологическаяпрограмма (КЭП). Изначально программныйдокумент был разработан на 2007-2010годы. Он включал огромный комплекс природоохранныхмероприятий, которые, вопервых,были направлены на сбережениеприродных ресурсов Казахстана и минимизациюэкологического вреда, а во-вторых,снижали затраты компании. И результатыдеятельности КЭПа налицо - несмотряна ежегодный рост объемов транспортировкинефти и ввод в эксплуатацию новыхпроизводственных объектов, фактическиеобъемы выбросов от их деятельностиостаются ниже установленного норматива.Но наша природоохранная программа являетсягибким документом, идущим в ногу стехническим прогрессом. На сегодняшнийдень в компании разработана и утвержденаКомплексная экологическая программана период 2010 – 2014 годы. В сравнениис предыдущим документом, она разработанас учетом ввода нового энергосберегающегооборудования и ежегодно ужесточающихсятребований природоохранного законодательства.Предусмотренные КЭП мероприятиянаправлены на снижение существенныхэкологических аспектов и составленыв соответствии с требованиями международногостандарта ИСО-14001.Более того, помимо основных природоохранныхмероприятий, одним из новых пунктовявляется реализация механизмов Киотскогопротокола по управлению выбросамипарниковых газов, который предполагаетпроведение ежегодной инвентаризацииисточников выбросов загрязняющихвеществ в атмосферу и впоследствии— разработку соответствующих мероприятийпо их сокращению.Высокий уровень деятельности нашей компании,соответствующий передовым международнымстандартам, подтвержденведущими сертификационными органами.АО «КазТрансОйл» входит в число первыхкомпаний, расположенных на территорииКазахстана, которые успешно внедрилив производство требования международныхстандартов на системы менеджмента.Уже на протяжении нескольких лет в компанииуспешно функционируют сертифицированныеи хорошо зарекомендовавшиесебя системы менеджмента качества, экологии,здоровья и безопасности, соответствующиетребованиям международныхстандартов ISО 9001:2000, ISО 14001:2004 иOHSAS 18001:2007. Более того, в 2008 годуАО «КазТрансОйл» стало победителем конкурсаПрезидента Республики Казахстан«За достижения в области качества» в номинации«Лучшее предприятие, оказывающееуслуги» по категории «Субъект крупногопредпринимательства».28 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

— Талгат Сатыбаевич, нефтегазоваяотрасль славится своимизаслуженными тружениками, профессионалами,благодаря трудукоторых трубопроводный транспортзанимает важную нишу вэкономике нашей страны. Кого вэтот знаменательный год Вы хотелибы вспомнить и чьи заслугиотметить?— Да, в юбилейные годы трубопроводноготранспорта мы всегда в первую очередьвспоминаем и поздравляем ветеранов нашейотрасли. Потому что ее успехи неразрывносвязаны с их делами, заслугами.Трубопроводная отрасль несет на себе глубокийслед результатов труда заслуженныхтружеников. Сегодня я в первую очередьхотел бы отметить заслуги перед отрасльюАнатолия Ивановича Каширскогои Тараса Мажитовича Касымова, бывшихпервых руководителей Южного управлениямагистральными нефтепродуктопроводами.Анатолий Иванович начинал свойпуть в отрасли машинистом нефтеперекачивающейстанции. В качестве руководителятакого крупного подразделения как Южноеуправление (сейчас это Западный филиалАО «КазТрансОйл», прим. автора) онсумел внести много преобразований и воплотитьряд новаторских идей в производственныйпроцесс.Тарас Мажитович также прошел путь отпростого техника нефтяной экспедициидо первого руководителя крупной организации.Даже в самое трудное время, послераспада Советского Союза, он продолжалнаращивать темпы строительства, изыскиваядля этого все возможности. Наряду собеспечением стабильного режима эксплуатациимагистральных нефтепроводов вусловиях экономического кризиса 90-х годов,он успешно решал проблему оснащенияпроизводства, капитального строительства,капитального ремонта объектов.В этот юбилейный год я особенно хотелбы отметить работу и большие заслуги директораЗападного филиала Фердината АбдрахимовичаМамонова. Под его непосредственнымруководством были построенытакие важные производственные объекты,как нефтепровод «Тенгиз-Астрахань-Грозный», водовод «Астрахань-Мангышлак». Нам довелось долгое времяработать вместе. Большой духовной силы,энергии и ума человек. Прирожденный руководитель.Как настоящий профессионалсвоего дела, он прошел все ступеньки карьерногороста — от механика ПО «Казахстаннефть»до одного из первых руководителейкомпании «КазТрансОйл». Мы вместеработали в конце 90-х – начале 2000 годовв Западном филиале компании. Это былпериод становления «КазТрансОйла», в товремя я возглавлял Мангистауское нефтепроводноеуправление и одновременно являлсязаместителем директора Западногофилиала. А Фердинат Абдрахимович возглавлялЗападный филиал. Задачи переднами стояли действительно масштабные,ведь компании приходилось переводитьработу системы магистральных нефтепроводовна новые рельсы. При этом большаянагрузка легла на плечи производственныхподразделений. Но, благодаря сплоченностии профессионализму коллективаЗападного филиала, нам удалось выполнитьвсе поставленные перед нами задачи.Сегодня на ключевых постах АО «КазТрансОйл»стоят по-настоящему высокопрофессиональныеменеджеры, грамотныеорганизаторы. Подчеркну, что благодарятаким блестяще образованным и умелымруководителям компании всегда удавалосьдобиться успешных результатов в своейдеятельности, достигать намеченных целей,выполнять и перевыполнять производственныепланы.Люди всегда были и есть лучшим богатствоми приобретением «КазТрансОйла».Помимо непрерывного профессиональногообучения и подготовки кадров в нашихпроизводственных подразделениях широкоразвита система наставничества, когдамастера передают свой уникальный опытначинающим работникам, а вместе с ним –искру любви и интереса к своему делу. Этодает нам уверенность и гарантию всестороннейподготовки каждого специалистанашей компании. За эту неугасаемую искруинтереса к своей работе, своим обязанностям,тяге к достижению новых высот намдорог каждый работник. Потому что именноэти бесценные качества – глубокое знаниеи любовь к своему делу – всегда отличалинаших работников.KAZENERGY29

ПерсонаКазТрансОйл –стабильный рост30 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

стабильный ежегодныйрост объемов транспортировкии грузооборота нефтипо системе магистральныхнефтепроводов Казахстана,развитие действующихи создание новых,наиболее выгодных и эффективныхмаршрутов поставокуглеводородногосырья грузоотправителейна мировые рынки, а такжевоплощение амбициозныхпланов развития подальнейшей диверсификациимаршрутов транспортировкинефти – вомногом задачи и заслугитранспортного блока компании.Болат Отаров,управляющий директорпо транспортировкеАО «КазТрансОйл»KAZENERGY31

ПерсонаО том, как этого удается достичь и какие механизмыиспользует компания для выполненияпоставленных задач, - рассказываетуправляющий директор по транспортировкеАО «КазТрансОйл» Болат Исатаевич Отаров.- Болат Исатаевич, судя по итогампроизводственной деятельностис начала образования компаниии по сегодняшний день, каждыйгод и каждый месяц компаниястабильно перевыполнялапоставленные планы по объемутранспортировки нефти и грузообороту,увеличивала показателипредыдущих лет. Скажите, какудается добиться таких впечатляющихрезультатов?- Главными достижениями компании, засчет которых мы имеем такой стабильныйрост производственных показателей, сталопостоянное увеличение работоспособностии повышение эффективности деятельностиказахстанской системы трубопроводов,а также создание имиджа компании какнадежного партнера. Это основа, главныйфактор выполнения наших задач и реализациимасштабных планов, без которогомы бы не достигли ни одной из поставленныхцелей. Транспортировка нефти – этосложный технологический процесс, состоящийиз многих подпроцессов, выполняемыхна всех уровнях работы нашей компании,тесно взаимосвязанных между собой.Благодаря четкой, налаженной работевысококвалифицированного персонала,начиная от операторов НПС и заканчиваятоп-менеджментом нашей компании, мысумели реализовать наши планы по усилениюнадежности, расширению пропускнойспособности существующей системы магистральныхнефтепроводов, строительствуновых мощностей и, в целом, диверсифицироватьмаршруты транспортировкинефти, привлечь новых грузоотправителейи укрепить сотрудничество с давними партнерами.И результаты такой деятельности говорятза себя: в 2009 году по собственной системемагистральных нефтепроводов компанияпрокачала 50 млн 885 тыс. тонн нефти,превысив результат 2008 года на 3 млн. 417тыс. тонн. В 2010 году мы также намеренытранспортировать более 50 млн. тонн нефти,подтверждением этому стали итоги первыхшести месяцев текущего года – 25 млн949 тыс.тонн. В сравнении с первым полугодием2009 года эта цифра увеличилась на1 млн 564 тыс тонн.Второй основной показатель производственнойдеятельности – грузооборот - в2009 году достиг отметки в 33 млрд 513млн тонно-километров, превысив цифрупрошлого года на 1 млрд 247 млн тоннокилометров.По итогам шести месяцев текущегогода грузооборот составил 16 млрд628 млн тонно-километров.Огромную роль в увеличении объемовтранспортировки нефти играет укреплениесотрудничества АО «КазТрансОйл» с трубопроводнымипредприятиями России, Украины,Беларуси, Китая, также осуществляющихтранспортировку казахстанской нефтипо своим территориям. Так, в 2009 году поучастку нефтепровода Атырау-Самара длядальнейшего транзита по трубопроводнымсистемам стран-партнеров, компания прокачаларекордное количество нефти - 17млн 504 тыс. тонн.По сравнению с аналогичным периодом2008 года объем транспортировки нефтив данном направлении вырос на 735 тыс.тонн. Прошлый год для нас был знаменателени тем, что данному участку мы прокачали400-миллионную тонну нефти.Также в 2009 году, по сравнению с 2008 годом,увеличился объем перевалки нефтив казахстанско-китайский нефтепроводАтасу-Алашанькоу — с 6 млн 113 тыс. тонндо 7 млн. 699 тыс. тонн, или на 1 млн 586 тыс.тонн за год. А за первое полугодие текущегогода объем перевалки составил 4 млн967 тыс тонн, что выше результата первогополугодия 2009 года на 51%. Такого зна-32 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

чительного увеличения объемов транспортировкинефти по казахстанско-китайскомунефтепроводу нам удалось добиться благодарявводу в эксплуатацию в ноябре 2009года нефтепровода Кенкияк-Кумколь. В настоящиймомент одним из основных грузоотправителейпо данному маршруту являетсяАО «СНПС-Актобемунайгаз».Стоит отметить тот факт, что для нашейкомпании уже стало своеобразной традициейставить новые рекорды по объемампрокачки нефти через нефтепроводыАтырау-Самара и Атасу-Алашанькоу. Данныенаправления транспортировки нефтипользуются постоянным спросом у нефтедобывающихкомпаний. Учитывая этотфакт, «КазТрансОйл» стремится обеспечитьпропускную способность трубопроводныхсистем на уровне существующегои прогнозируемого спроса. Так, в целяхрасширения пропускной способности нефтепроводаАтырау-Самара, в конце 2009года наша компания совместно с российской«Транснефтью» завершила разработкуТЭО-проекта по увеличению объемовпрокачки до 25 млн тонн в год, с транспортировкойдополнительных 10 млн тоннв год легкой казахстанской нефти в направлениипорта Новороссийск. Немаловажно,что проект предусматривает поддержаниекачества нефти до конца маршрута. Сейчасмы проводим работу с казахстанскими грузоотправителямипо изучению возможностейдальнейшей реализации проекта.Если говорить о других направлениях,то стоит отметить увеличение транзитазападно-сибирской российской нефти, идущейпо участку нефтепровода «ТОН-2»,расположенному на территории Казахстана.В 2009 году по нему было прокачано5 млн 358 тыс. тонн, что на 372 тыс. тоннбольше, чем в 2008-м. В первом полугодиитекущего года по-прежнему сохраняетсяпозитивная динамика прокачки - 2 млн768 тыс. тонн нефти, что выше показателей2009-го года на 17 процентов.Отдельный акцент я хотел бы сделать наобъеме налива нефти в танкеры в портуАктау, производимого с использованиеммощностей нашей компании – в 2009 годуэтот показатель достиг 9 млн 274 тыс. тонн,что на 1 млн 695 тыс. тонн больше, чем за2008 год. Учитывая, что всего за 2009 годреспубликанское госпредприятие «Актаускиймеждународный морской торговыйпорт» обработало 11 млн 095 тыс. тонннефти, нетрудно заметить, что показатель«КазТрансОйла» занимает в данном объемеперевалки «львиную» долю. За первоеполугодие 2010 года объем налива составил4 млн 201 тыс.тонн.Всех этих показателей нам удалось достичьво многом благодаря интенсивномуразвитию экономики Казахстана, котороеи послужило толчком для осуществлениякомпанией практически всех своих намеченныхпланов.- Да, роль «КазТрансОйла» в обеспечениисвоевременных поставокнефти на экспорт и внутреннийрынок очевидна. Однако о будущемлюбой компании в основном судятне по прошлым достижениями сегодняшнему дню, а по бизнеспланами перспективам. Перспективыразвития нефтепроводныхмагистралей Атырау – Самара иКазахстанско-Китайского трубопроводаопределены, а как обстоитдело с другими маршрутами ивозможностями компании?- Ваш вопрос очень актуален в свете предстоящегозначительного увеличения добычинефти на шельфовых участках казахстанскогосектора Каспийского моря, а такжена уже разрабатываемых контрактныхучастках месторождений на суше. И деятельность«КазТрансОйла», как крупнейшегооператора нефтетранспортной системыстраны, должна развиваться на шаг впередв 2009 году По соБственнойсистеме магистральныхнефтеПроводов ком-Пания Прокачала 50 млн885 тыс. тонн нефти, Превысиврезультат 2008 годана 3 млн. 417 тыс. тонн.KAZENERGY33

Персонанефтедобычи. К примеру, в 2009 году добычанефти и газового конденсата в Казахстанесоставила 76 млн 513 тыс тонн. Из нихпо системе магистральных нефтепроводовОбщества было транспортировано 58% отвсей добытой в республике нефти. Говоряо поставках нефти на НПЗ Республики Казахстан,то по системе магистральных нефтепроводовАО «КазТрансОйл» в 2009году было поставлено более 92% из общегообъема поставок на заводы республики.Учитывая высокую долю «КазТрансОйла» вобщем объеме транспортировки казахстанскойнефти, мы последовательно развиваемнефтепроводную инфраструктуру, прорабатываемальтернативные и оптимальныемаршруты доставки углеводородногосырья на мировые энергетические рынки.На сегодня в Казахстане порядка 70 %объема добычи нефти обеспечивают иностранныеинвесторы, ввиду чего наша компаниятесно сотрудничает с такими крупныминациональными и транснациональнымикомпаниями, как «Шеврон», CNODC,CNPC, «Exxon Mobil», «Agip», «Total», «Eni»и др. Совместно было успешно реализованомного проектов.Недавний пример – ранее упомянутая разработкаТЭО-проекта расширения нефтепроводаАтырау-Самара, она была осуществленапри тесном взаимодействии ифинансировании компании «Аджип».Также ввод в эксплуатацию в конце 2009года двусторонней сливо-наливной эстакады(СНЭ) №1 нефтеперекачивающей станцииАтырау, реконструкцию которой «Каз-ТрансОйл» осуществил совместно с ТОО«Тенгизшевройл». На сливо-наливной эстакаде№1 НПС Атырау, построенной в 1969г., первая реконструкция была произведенав 2001 году для осуществления слива кумкольскойнефти. Проведенная в 2009 годумодернизация и реконструкция эстакады засчет средств ТОО «Тенгизшевройл» былаобусловлена потребностью в увеличенииобъемов перевалки через данный терминалтенгизской нефти. На терминале, рассчитанномна одновременное обслуживание60 железнодорожных цистерн, были замененыпрежние устройства налива нефтина современные установки, соответствующиепередовым международным стандартам,внедрена автоматизированная системауправления процессом, позволяющаяпроизводить через систему SCADA мониторингналива, необходимые замеры и расчеты,оформление отгрузочных документов.В настоящее время пропускная способностьтерминала составляет до 5 млнтонн нефти в год. Стоит отметить, что эстакада№1, резервуарный парк и внутрипарковаяинфраструктура НПС «Атырау» позволяютсохранять качество нефти грузоотправителя.АО «КазТрансОйл» планирует приступитьк реконструкции и модернизации сливнойэстакады №2 НПС Атырау. Вкупе с проведенноймодернизацией СНЭ №1, это позволитпродолжить полномасштабную реконструкциюНПС Атырау и значительно увеличитьпропускную способность атыраускогосливо-наливного железнодорожногоузла. Эти работы проводятся в сотрудничествес АО «НК «Қазақстан Темір Жолы»,так как мы считаем крайне важным гармонизациюрасширения пропускных возможностейтрубопроводных и железнодорожныхтранспортных мощностей.Реализация данных планов будет являтьсявыгодным преимуществом компании дляпривлечения к перевалке через эстакадыНПС Атырау объемов ранней кашаганскойнефти. На сегодня эта возможность рассматриваетсясовместно с Северо-КаспийскойОперационной Компанией (NCOC), наряду сперспективами привлечения кашаганскихобъемов в нефтепровод Атырау-Самара иКазахстан-Китай.- Болат Исатаевич, на мой взгляд,одним из самых крупных проектов«КазТрансОйла» стало приобретениекомпании Batumi HoldingIndustrial Limited и ее активов – Батумскогонефтяного терминала иБатумского морского порта. Скажите,каковы реальные преимуществаБНТ перед другими экспортныминаправлениями?- «КазТрансОйл» делает большую ставкуна эти активы в рамках перспектив строительстваККСТ и создания других альтернативныхмаршрутов транспортировки нефтина зарубежные рынки. Я бы сразу хотелподчеркнуть, что БНТ - это интересныестратегические активы для Казахстана, которыемы намерены развивать в будущем.Это большой и выгодный транспортныйузел, в котором сходятся морской, железнодорожныйи автомобильный видытранспорта. То есть фактически на сегоднямы управляем всей перевалочной инфраструктуройв Батуми, в свою очередь,являющимся крупнейшим морским портомв Грузии, и тем самым создали новое экспортноеокно не только для транзита нефти,но и перевалки нефтепродуктов и сухихгрузов.Главная конкурентная привлекательностьБатумского нефтяного терминала как одногоиз пунктов транскавказских перевозокзаключается в его высокой гибкости поперевалке грузов, которая достигается, вчастности, за счет небольших, по сравнениюс трубопроводами, масштабов. БНТявляется морским пунктом, используемымпри транспортировке каспийской нефти наэкспорт, его максимальная пропускная способностьсоставляет 15 млн тонн в год. Чтонемаловажно, здесь может осуществлятьсяперевалка и налив до 22 видов нефти инефтепродуктов с сохранением качества.Этому способствует вместительный резервуарныйпарк от 300 до 10 тыс. м³, включаярезервуары с подогревом, общим объемом752 000 м³. БНТ также является единственнымтерминалом на кавказском побережьев 2009 году доБыча нефти и газового конденсата в казахстанесоставила 76 млн 513 тыс тонн. из них По системемагистральных нефтеПроводов оБщества Было трансПортировано58% от всей доБытой в ресПуБлике нефти.34 № 39 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Черного моря по перевалке сжиженного нефтяногогаза. Более того, на всех сливныхэстакадах можно одновременно разгружать212 цистерн, а их суммарная пропускнаяспособность составляет 850 цистерн всутки. Эстакады «привязаны» к одному илинескольким резервуарным паркам, что даетвозможность маневра при сливе. При этом,помимо оборудования нижнего слива, которымоснащены все эстакады, на них такжеможно использовать верхний слив. Действуетсовременная эстакада с многоуровневойсистемой разогрева продукта для тяжелыхнефтей и высоковязких нефтепродуктов.По итогам 2009 года объем перевалкинефти и нефтепродуктов на Батумскомтерминале составил 6 млн 414 тыс. тонн.При этом доля казахстанской нефти в 2009году увеличилась до 68% от общего объемаперевалки нефти через БНТ. Это значительноедостижение по сравнению с 2007 годом,когда доля казахстанской нефти составлялавсего 24%.Мы ожидаем, что доля казахстанской нефтибудет увеличиваться и в будущем за счетместорождений Тенгиз, Карачаганак, Кашагани других месторождений КСКМ, посколькусохранение качества при транспортировкенефти по направлению «Актау– Баку – Батуми» были и будут являтьсядля грузоотправителей легкой нефти важнымипреимуществами БНТ перед многимидругими маршрутами.- Болат Исатаевич, Вы работаетев нефтяной отрасли 22 года, втрубопроводной - более 16 лет, а вкомпании - со дня ее основания. Заэти годы Вы прошли интересныйпуть профессионального роста –от слесаря по монтажу и обслуживаниюоборудования до управляющегодиректора самой крупнойтрубопроводной компании вреспублике. Что Вы могли бы пожелатьАО «КазТрансОйл» в день75-тилетнего юбилея трубопроводноготранспорта?- 75-летие трубопроводного транспорта –это, в первую очередь, праздник ветерановотрасли, профессионалов с большойбуквы, для которых работа была смысломжизни и судьбой. Говоря о достиженияхкомпании, и не только по случаю юбилейныхдат, я всегда с благодарностью и чувствомглубокого уважения вспоминаю ИванаДмитриевича Каспера. Он стал поистинелегендарной личностью уже в свое время,его достижений хватило бы на многих нефтяников,чтобы войти в историю нефтегазовойотрасли. Сегодня его уже нет с нами,но вклад Ивана Дмитриевича в создание иразвитие системы магистральных нефтепроводовКазахстана бесценен.Я поздравляю с юбилеем трубопроводноготранспорта Тараса Мажитовича Касымова,Фердината Абдрахимовича Мамонова, людейс яркой трудовой биографией, которыепо сей день принимают активное участие вразвитии трубопроводного транспорта, реализациимногих масштабных проектов.Они стали настоящими учителями и наставникаминескольких поколений нефтепроводчиков.Тарас Мажитович возглавлял ПО«Южнефтепровод» в тяжелые годы распадаСоветского Союза, в условиях экономическогокризиса сумел поставить предприятиена ноги, обеспечить стабильный режимэксплуатации магистральных нефтепроводов.Фердинат Абдрахимович — человекогромной жизненной силы и энергии,был руководителем и непосредственнымучастником строительства многих известныхпроектов. Он и сегодня по-прежнемуактивно занимается реализацией многихважных проектов компании.АО «КазТрансОйл» стало достойным преемникомнаследия, что оставили нам ветераны.Благодаря гармоничному сочетаниюопыта корифеев нефтегазовой отраслии энергии молодого менеджментасегодня компания по праву пользуетсяимиджем стабильно развивающейся и понастоящемуконкурентоспособной организации.Днем за днем, год за годом, вбираявсе лучшее и покоряя одну вершину за другой,«КазТрансОйл» успешно достигает поставленныхцелей. На протяжении всех летмоей работы в компании я всегда испытывалтолько гордость за ее успехи, но в тоже время огромное чувство ответственности.И эти чувства – гордости и ответственности— я уверен, присущи всему огромномуколлективу компании, благодаря которымАО «КазТрансОйл» сегодня по многимпоказателям является лучшей компаниейнефтегазового сектора. Поэтому я желаювсему коллективу компании неиссякаемойэнергии, новых достижений и профессиональныхуспехов!KAZENERGY35

ПерсонаАсем Нусупова,управляющий директорпо экономике ифинансамАО «КазТрансОйл»КазТрансОйл:динамикаразвития36 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

АО «КАЗТрАнсОйл» являеТсяОднОй иЗКрУпнейших КОмпАнийКАЗАхсТАнА, внОсиТвесОмый вКлАдв рАЗвиТие эКОнОмичесКОгОпОТенциАлАсТрАны и ОТечесТвеннОгОнефТегАЗОвОгОКОмплеКсА.пОдрОбнее О финАнсОвыхиТОгАх иперспеКТивных плАнАхКОмпАнии мыпОпрОсили рАссКА-ЗАТь УпрАвляющегОдиреКТОрА пО эКОнОмиКеи финАнсАм АО«КАЗТрАнсОйл» АсембеКОвнУ нУсУпОвУ.—Асем Бековна, АО «КазТрансОйл»занимает особое место в нефтегазовойсфере деятельности республики,будучи оператором потранзиту и транспортировкенефти трубопроводным транспортомпо территории Казахстана.Расскажите об основныхфинансово-экономических достиженияхкомпании за последние нескольколет.—С 2005 по 2009 годы АО «КазТрансОйл»транспортировано суммарно 225 млн. тонннефти. Компания обеспечивает стабильныйежегодный рост перекачки нефти. Всвою очередь, это оказывает положительноевлияние на финансово-экономическиепоказатели. Так, если консолидированныедоходы от основной деятельности компаниив 2005 году составили 63,7 млрд. тенге,то в 2009 году — уже 126,2 млрд. тенге.С ростом доходов ощутимо выросла ичистая прибыль: от 5,6 млрд. тенге до 15,5млрд. тенге соответственно.Устойчивый рост финансово-экономическихпоказателей обусловлен эффективнойработой с грузоотправителями попринципу равного доступа к трубопроводнойсистеме компании. Большую роль впозитивной динамике играет сбалансированнаятарифная политика, которую обществопроводит в строгом соответствии с антимонопольнымзаконодательством. Крометого, за эти годы компания расшириласеть магистральных нефтепроводов в направленииКитая, построив нефтепроводыКенкияк-Атырау, Атасу-Алашанькоу,Кенкияк-Кумколь. Тем самым было не толькосоздано новое экспортное направление,но и интегрированы западная и восточнаясети магистральных нефтепроводов Казахстан.В 2008-2009 годах также был приобретенстратегический транспортный узел начерноморском побережье Грузии – нефтянойтерминал и морской порт в г. Батуми.Красноречиво свидетельствует о наших достиженияхрост балансовой капитализации,которая по сравнению с 2005 годом вырослана 45% и достигла к концу 2009 года 325млрд. тенге.Безусловно, рост финансово-экономическихпоказателей повлиял и на увеличениеналоговых выплат в государственныйбюджет Казахстана. Компания, как один изкрупнейших налогоплательщиков страны,только в 2009 году выплатила налогов вбюджет в размере 20 млрд. тенге.—Прокомментируйте Ваше видениеАО «КазТрансОйл» как успешнойкомпании, допустим, к 2015году? Иными словами, какие долгосрочныефинансово-экономическиецели и приоритеты преследуютсякомпанией для обеспечения своихнациональных и международныхпозиций?—Стратегически, в том числе в 2015 году,наше видение АО «КазТрансОйл» — это высокоэффективная,конкурентоспособная,прибыльная и динамично развивающаясякомпания по транспортировке нефти ссовременной диверсифицированной трубопроводнойсистемой, соответствующейнормативным критериям оценки надежностии международным стандартам безопасностипроизводственной деятельности. Этокомпания, которая постоянно проводит модернизациюпроизводственных активов, атакже ведущая строительство новых объектовнефтепроводной системы.Также приоритетом АО «КазТрансОйл» попрежнемуостанется сохранение и укреплениепозиций крупнейшей нефтепроводнойкомпании Казахстана, транспортирующейне менее 60% всей добываемой в республикенефти. Для достижения этих целей компаниясохранит контроль над действующимиактивами и будет стремиться к не менеечем 50%-му участию и закреплению праваоператора в новых нефтепроводных активахна территории республики.Стратегия компании тесно увязана с цельюобеспечения интересов Республики Казахстанв сфере транспортировки нефти намировые энергетические рынки. Для этогоKAZENERGY37

Персонамы будем развивать нефтяной терминал и морской порт в г. Батуми.Подчеркну, что уже сегодня, благодаря проведенным работампо модернизации и улучшению технического оснащения наших зарубежныхактивов, заметно увеличились объемы экспорта казахстанскойнефти через БНТ.Долгосрочной финансово-экономической целью компании являетсямаксимизация прибыли при наименьших издержках. В частности,в 2015 году, в соответствии с проектом бизнес-плана на 2011-2015 годы, мы планируем транспортировать не менее 66 млн. тонннефти и получить чистую прибыль в размере 25 млрд. тенге. Приэтом мы планируем ежегодно инвестировать в проекты по капитальномустроительству и ремонту наших активов примерно по 20млрд. тенге.— Каких финансовых показателей добилась Вашакомпания за первое полугодие 2010 года? Насколькоони совпали с первоначальными ожиданиями?— Компания подвела оперативные итоги финансово-хозяйственнойдеятельности за первое полугодие 2010 года, которые были рассмотрены15 июля в г. Актау на расширенном совещании АО «Каз-ТрансОйл». Можно констатировать, что все производственные ифинансово-экономические планы, намеченные на первое полугодие2010 года, были успешно выполнены.Так, консолидированный объем транспортировкинефти составил 32,7 млн.тонн, что выше планового показателяна 8%. Консолидированный доход отосновной деятельности получен в размере66 млрд. тенге, что больше планана 15%. Производственная себестоимостьсоставила 35 млрд. тенге, что на4% ниже планового показателя.Чистая прибыль за первое полугодие2010 года составила 21 млрд. тенге приплане 12,5 млрд. тенге.За первое полугодие 2010 года компанияинвестировала 9,3 млрд. тенге в капитальноестроительство и капитальныйремонт, что на 37% превышает план.Это объясняется опережением темповстроительства ГНПС Кумколь, проводимогодля увеличения пропускной способности участка Кумколь-Каракоин, и монтажа газоуловительных систем на Батумском нефтяномтерминале, необходимого для увеличения объемов перевалкитенгизской нефти.— Что Вы можете сказать о международном финансовом«имидже» компании, в частности, в контекстеоценки ее деятельности ведущими рейтинговымиагентствами?УсТОйчивыйрОсТ финАнсОвОэКОнОмичесКихпОКАЗАТелей ОбУслОвленэффеКТивнОй рАбОТОйс грУЗООТпрАвиТелямипО принципУрАвнОгО дОсТУпА КТрУбОпрОвОднОйсисТеме КОмпАнии.38 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК— Составными частями положительного финансового имиджакомпании являются прозрачная финансовая отчетность, подтвержденнаянезависимыми аудиторами, положительная кредитнаяистория и высокий кредитный рейтинг.АО «КазТрансОйл» имеет безупречную кредитную историю. Последнимзаймом, который привлекала компания, был синдицированныйпятилетний заем в размере 275 млн. долларов США в 2008году. Эти средства были привлечены для приобретения Батумскогонефтяного терминала и морского порта в Грузии. В 2010 годукомпания досрочно полностью погасила данный кредит.Сотрудничество компании с ведущими международными рейтинговымиагентствами длится почти 10 лет. Работа с рейтингами —это не только вопрос престижа компании. Высокие рейтинги означаютнизкие риски для инвесторов и позволяют привлекать болеедешевые займы на внешних рынках заимствования, которые используютсядля финансирования крупных инвестиционных проектов.В 2001 году Fitch Ratings присвоил компании рейтинг на уровнеBB- «Стабильный», а Standard&Poor’s — BB «Стабильный». В 2002году агентство Moody`s International присвоило компании кредитныйрейтинг Ba2 «Стабильный».В 2009 году рейтинговые агентства подтвердили действующиеуровни кредитных рейтингов компании: ВВ+ «Стабильный» отStandard&Poor’s и Baa2 «Негативный» от Moody`s International, аFitch Ratings поднял кредитный рейтинг АО «КазТрансОйл» до суверенногорейтинга Республики Казахстан до BBB- «Стабильный».Оценка кредитного рейтинга является многокомпонентной и включаетв себя не только анализ финансовых показателей, как, например,ликвидность, но и оценку материнской компании, влияниегосударства и другие ключевые внешние факторы. В связи сэтим, несмотря на стабильно положительные производственнофинансовыепоказатели, из-за мирового финансового кризиса в2008-2009 годов компания немного замедлила динамику по кредитнымрейтингам. Однако мы будем стремиться к повышению всехрейтингов до уровня суверенного.— Устойчивые инвестиции в модернизацию и развитиеявляются гарантом стабильного роста. ЧтоВы можете сказать об инвестиционной политикекомпании? Какие задачи поставленына текущий год в этом направлении?— АО «КазТрансОйл» инвестирует значительныеобъемы средств на модернизациюи поддержание существующих магистральныхтрубопроводных систем. Так,за последние 5 лет, начиная с 2005 года,компания инвестировала порядка 138млрд. тенге в действующие трубопроводныеактивы.В 2010 году в рамках программы капитальныхвложений компания планируетнаправить 33,3 млрд. тенге. Эти средствабудут направлены на модернизациюобъектов Батумского нефтяного терминала,расширение пропускной способностинефтепровода «Атасу-Алашанькоу» до 12 млн. тонн, замену нефтепроводаНПС 663км — АНПЗ, реконструкцию системы электроснабженияряда нефтеперекачивающих станций, строительствоподводящего нефтепровода к битумному заводу в г.Актау, реконструкциюГНПС Кумколь и многие другие производственные объекты.В 2011-2015 годах компания планирует инвестировать порядка 222млрд. тенге в капитальные вложения, в том числе в строительствотретьей нитки нефтепровода Кумколь-Каракоин и НПС Кызылжар(34 млрд. тенге), второй очереди второго этапа нефтепроводаКазахстан-Китай (около 74 млрд. тенге), в реконструкцию и модернизациюБатумского терминала и порта (более 11 млрд. тенге).В своей деятельности компания придерживается стратегии сохранениянизкой степени зависимости от внешних источников финансирования,что подтверждается досрочным погашением займа,привлеченного для приобретения батумских активов. Текущие капитальныевложения, направленные на поддержание и модернизациюсуществующей системы магистральных трубопроводов, компаниябудет финансировать за счет собственных средств.Необходимо отметить, что при формировании инвестиционнойполитики основное внимание уделяется повышению надежностии улучшению качества предоставляемых услуг, внедрению современныхресурсо- и энергосберегающих технологий, исполнениюмежгосударственных соглашений по трубопроводному транспорту.Важной частью программы капитальных вложений являетсяреализация Программы технического перевооружения, которая

направлена на оптимизацию процессов, снижение трудоемкости иэнергоемкости производства, обеспечение надежности и безопасностипроизводства. О серьезности намерений в части использованиясамых эффективных технологий свидетельствует тот факт,что компания в следующем году планирует осуществить полныйтехнический аудит состояния используемых основных средств,оборудования и технологий. Результатом такого аудита должнастать обновленная Программа технического перевооружения АО«КазТрансОйл» на 2012-2020 годы, призванная обеспечить в будущемтехнологическую конкурентоспособность компании.— Как прогрессирует сотрудничество и диалог Вашейкомпании с ключевыми инвесторами, представленнымив нефтегазовой сфере Казахстана, для болееэффективного развития трубопроводной системыстраны?— В целом, компания «КазТрансОйл» сама является крупнейшиминвестором, которая за счет собственных средств финансируетразвитие действующих и строительство новых нефтепроводов,тем самым обеспечивая коммерческие интересы всех крупных инвесторов,представленных в нефтегазовой сфере Казахстана.В то же время имеются инвестиции от синдикатов международныхи китайских банков, привлеченные в виде займов на строительствонефтепроводов Кенкияк – Кумколь, Атасу – Алашанькоу, Кенкияк- Атырау. Стоит отметить, что, благодаря плодотворному сотрудничествус данными кредиторами, мы не исключаем в дальнейшемвозможности рефинансирования существующих займов вцелях их удешевления.Мы активно и практически ежедневно сотрудничаем с крупныминефтегазовыми инвесторами Казахстана по вопросам оказаниятранспортных и экспедиторских услуг. Кроме того, реализуетсяряд совместных проектов. В качестве примера стоит отметить реконструкциюсливо-наливной эстакады (СНЭ) №1 НПС «Атырау»,которая была осуществлена за счет средств ТОО «Тенгизшевройл».Другим примером является партнерство с Карачаганак ПетролеумОперейтинг Б.В., за счет инвестиций которого планируетсямодернизация СНЭ №2 на НПС «Атырау», а также строительстводвух резервуаров. Также, благодаря финансированию компанииАджип KPO, как одного из заинтересованных грузоотправителей,было разработано технико-экономическое обоснование расширениянефтепровода «Атырау-Самара» до 25 млн. тонн в год.— Что бы Вы хотели пожелать в юбилейный год коллективу АО«КазТрансОйл», а также всем работникам нефтегазовой отраслиреспублики?— Коллектив АО «КазТрансОйл» является самым дорогим, можносказать бесценным, активом компании. Именно благодаря работемноготысячного коллектива компании обеспечиваются положительныепоказатели и устойчивый рост экономики предприятия.Хотелось бы пожелать каждому работнику АО «КазТрансОйл», нашихдочерних и совместно-контролируемых организаций, крепкогоздоровья, бодрости духа, благополучия в семьях.Всем работникам нефтегазовой отрасли страны — здоровья идальнейшего процветания и развития во благо нашей страны.KAZENERGY39

ПерсонаАлексей Пирогов,управляющий директор попроизводству АО «КазТрансОйл»Инновационноеразвитие имодернизация –залог успеха40 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Обеспечение бесперебойной транспортировки нефти потребителям является главнымфактором достижения намеченных целей и реализации масштабных плановАО «КазТрансОйл». потому с момента создания компании перед ней было поставленонесколько приоритетных задач, одна из которых – повышение надежности иобеспечение безаварийной работы трубопроводов. Учитывая масштабы деятельностии протяженность системы магистральных трубопроводов Казахстана, с первоговзгляда трудно оценить весь объем работы, лежащий на плечах производственногоблока компании. с вопросами о техническом и инновационном развитии мы обратилиськ управляющему директору по производству Алексею пирогову.Алексей Георгиевич, расскажитевкратце об инновационной и технологическойполитике компании. В чем заключаютсяее основные приоритеты и задачи?- Давайте начнем с того, что сегодня представляетсобой АО «КазТрансОйл» в техническом плане. Набалансе КТО состоят и эксплуатируются 7465 километровмагистральных трубопроводов. В их числе- 5309 километров нефтепроводов и 2154 километраводоводов, резервуарный парк объемом 1 млн 353тыс. кубометров, 34 нефтеперекачивающие станции идругие важные производственные объекты. При этомвсе объекты распределены по огромной территорииКазахстана. Естественно, их эксплуатация и техническоеобслуживание требуют значительных человеческихи финансовых ресурсов. Поэтому, мы, в первуюочередь, заинтересованы в применении новых технологий,направленных на удешевление эксплуатационныхзатрат и позволяющих перейти на малолюдный,либо безлюдный режим работы. Кроме этого, в числеприоритетных задач нашей компании ставятся вопросыулучшения условий и повышения уровня производительноститруда производственного персонала,а также снижение негативного воздействия наокружающую среду. Для достижения этих целей в текущемгоду мы разработали и начали претворять вжизнь Программу технического перевооружения производственныхобъектов, с учетом внедрения энергосберегающихтехнологий и других инноваций, повышающихпроизводительность и надежность основноготехнологического оборудования и установок.- По Вашему мнению, конкурентоспособнали компания в вопросе технологическойоснащенности и потенциала модернизациис аналогичными компаниями мировогомасштаба?- Вопрос о качественном оказании услуг по транспортировкенефти для нас всегда был актуальным.Ведь именно это является залогом успешной конкурентоспособностинашей компании. Как я уже говорил,в настоящее время компания проводит большуюработу по техническому перевооружению, модернизациии реконструкции своих производственных объектов.Более того, за последние несколько лет КТО реализовалнесколько масштабных проектов по внедрениюи применению новых технологий и оборудования.Программа технического перевооружения объектовкомпании предусматривает комплексную модернизациюобъектов и переход на качественно новыйуровень оказания услуг по транспортировке нефти.Она является разностороннее обоснованной, в томчисле и в финансово-экономическом ракурсе. Такимобразом, проводя параллели между нашей компаниейи зарубежными компаниями, занятыми подобнымивидами деятельности, могу с уверенностью сказать,что, с точки зрения технической оснащенности,АО «КазТрансОйл» практически ни в чем не уступаеткому-либо, а по некоторым позициям даже опережаетнаших коллег.- Насколько активно компания внедряетсовременные методы эксплуатации системымагистральных нефтепроводов?Каков экономический эффект?- В настоящее время мы ведем интенсивную работупо внедрению современных видов оборудованияи новых технологий. При этом, при выборе техническихновинок мы принимали положительное решениетолько тогда, когда проект отвечал критериямэкономической эффективности, надежности, безаварийностии безопасности технологического процессаперекачки нефти. Например, сейчас мы проводим модернизациюрезервуаров для хранения нефти, меняястальные понтоны на алюминиевые. Стальные понтонычасто тонут под давлением собственной тяжести,из-за чего становятся неэффективными. А алюминиевыепонтоны отличаются высокой степеньюплавучести. Тем самым мы решаем сразу две задачи:снижаем потери нефти, происходящие при ее испарении,и уменьшаем загрязнение воздуха нефтянымипарами.Также мы проводим большую работу по утилизациинефтешламов - отходов, образующихся притранспортировке нефти и представляющих опасностьдля окружающей среды. Поэтому их утилиза-KAZENERGY41

ПерсонаМы, в первуюочередь,заинтересованыв примененииновыхтехнологий,направленныхна удешевлениеэксплуатационныхзатрат ипозволяющихперейти намалолюдный,либо безлюдныйрежим работы.ция для нас – важная экологическая и экономическаязадача. В связи с чем, намивнедрена биотехнология, которая основанана применении биоорганизмов, питающихсянефтяными отходами.Отдельно я бы хотел остановиться наопыте внедрения частотно-регулируемогоэлектропривода (ЧРП) насосного агрегата.АО «КазТрансОйл» стало первой компаниейв Республике Казахстан, кто успешно внедрилЧРП на трубопроводном транспорте.С его помощью уже достигнуто повышениекоэффициента полезного действия насосныхагрегатов до 95%. Экономическийэффект от внедрения ЧРП только на головнойнефтеперекачивающей станции Каламкассоставил порядка 20 миллионов тенге вгод. И это все – лишь малая часть той масштабнойработы, которую проводит нашакомпания для поддержания системы магистральныхнефтепроводов в безаварийномсостоянии.-Каковы планы компании построительству новых производственныхобъектов?- Как известно, в 2009 году наша компания,совместно с ТОО «Казахстанско-Китайский Трубопровод», завершила строительствотрубопровода «Кенкияк-Кумколь»- первой очереди II-го этапа строительстванефтепровода Казахстан-Китай. Теперь мыработаем над второй очередью II-го этапастроительства нефтепровода Казахстан-Китай, предусматривающей развитие ужедействующих участков «Атырау-Кенкияк»,«Кумколь-Атасу» и «Атасу-Алашанькоу».В частности, в рамках этого проекта предусмотренареконструкция нефтепроводаКенкияк-Атырау для увеличения объемовперекачки нефти до 12 млн тонн в год. Такихрезультатов планируется достичь засчет строительства на участке трех промежуточныхнефтеперекачивающих станций.Также вторая очередь II-го этапа созданияКазахстанско-Китайского трубопроводапредполагает строительство трехпромежуточных НПС на участке «Кенкияк-Кумколь», благодаря которым пропускнаяспособность данного нефтепровода будетувеличена до 20 млн тонн в год. Также,в рамках расширения пропускной способностинефтепровода «Атасу-Алашанькоу»до 20 млн тонн в год, мы планируем провестиреконструкцию ГНПС Атасу и построитьеще три промежуточные НПС. Данные работымы рассчитываем завершить к 2013году.-Какое значение придает руководствокомпании автоматизациитехнологических процессовработы?- Современное предприятие невозможнопредставить без систем автоматическогоконтроля и управления. Хочу обратить вниманиена факт накопления нами уникальногоопыта по внедрению новейших суперсовременныхдостижений техническогопрогресса. В свое время мы провели масштабнуюработу по внедрению автоматизированныхсистем управления. В частности,за период с 2001 и по 2009 годы мы реализоваликомплексную программу по модернизациисистем автоматики, телемеханики,систем автоматического пожаротушения;внедрили систему диспетчерского контроляи управления (SCADA), систему безопас-42 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

за период с 2001и по 2009 годымы реализоваликомплекснуюпрограмму помодернизациисистемавтоматики,телемеханики,систем автоматическогопожаротушения;внедрили системудиспетчерскогоконтроля иуправления(SCADA), системубезопасностина станционныхобъектах иобъектахлинейной частимагистральныхнефтепроводов.ности на станционных объектах и объектахлинейной части магистральных нефтепроводов.Отмечу, что КТО стал первой казахстанскойкомпанией, кто внедрил SCADAна своих объектах. Причем наша системадиспетчерского контроля и управления сталаодной из крупнейших в мире. На данныймомент все системы эксплуатируются на 42объектах компании, включая местные, региональные,центральные диспетчерскиепункты, а также Главное диспетчерскоеуправление в г. Астане. В процессе проектированияи последующей реализации применялисьпередовые технические решенияс использованием оборудования ведущихмировых производителей. Благодаряпроведенным работам нам удалось значительноувеличить надежность и безаварийностьэксплуатации нефтепроводов, обеспечитьнепрерывный контроль за состояниемтехнологического оборудования и работойэксплуатационного персонала и в целом- в разы повысить эффективность икачество производственно-экономическойдеятельности.-Энергосбережение являетсяважным аспектом деятельностилюбой крупной компании и однимиз главных принципов Программыиндустриально-инновационногоразвития Казахстана. Какие мерыпредпринимаются КТО для внедренияэнергосберегающих технологий?- В феврале прошлого года в АО «Каз-ТрансОйл» была разработана Программапо управлению затратами, рассчитаннаяна 2010 - 2014 годы. В рамках данного документав компании начата работа по внедрениюэнерго- и ресурсосберегающих технологий.И в первую очередь – по внедрениюпроектов, позволяющих снизить потреблениедорогостоящей электрическойи тепловой энергии. В их числе - системаАСКУЭ (автоматизированная система контроляи учёта электроэнергии). Как известно,эта система позволяет существенноснизить трудозатраты по сбору, передаче,документированию информации, сократитьтехнические потери электроэнергии,а также в режиме реального времениосуществлять технический и коммерческийучет электроэнергии, контролировать ееудельный расход. Кроме того, учитывая,что энергосистема АО «КазТрансОйл» являетсяфункционально законченной, наличиесистемы технического учета, в частностиАСКУЭ, позволяет вести постоянныйконтроль баланса потребляемой и расходуемойэлектроэнергии, что дисциплинируетвесь персонал, отвечающий за работоспособностьи режимы технологическогои энергетического. К тому же анализ данныхАСКУЭ позволит выдерживать экономичныережимы работы нефтепроводов, ав случае отклонения своевременно приниматьмеры. В целом мы ожидаем от внедренияданной системы учета экономиюдо 10% от общего потребляемого объемаэлектроэнергии, или порядка 40 млн квт/часв год. Таким образом, КТО практикует «экономныйподход» там, где это действительнонеобходимо.- Алексей Георгиевич, свышетридцати лет Вы работаете всфере трубопроводного транспорта,прошли настоящую школупрофессионального роста, отоператора подземного ремонтадо ответственных руководящихдолжностей. При этом практическивсе эти годы Вы были занятыи курировали именно производственныйблок компании. В канунюбилея трубопроводного транспортачто бы Вы хотели сказатьколлективу АО «КазТрансОйл»?- Предстоящий юбилей - это большоесобытие для нашей компании. Все прошедшиегоды КТО успешно выполнял, а чащеи перевыполнял производственные планы.Не станет исключением и юбилейный2010 год. А для производственников выполнениепланов и обязательств - это важнейшийпоказатель успеха. Главная цельдеятельности нашей компании – надежнаятранспортировка казахстанской нефти. Иколлектив, в полной мере осознавая сложностьи ответственность этой миссии, выполняетвсе поставленные задачи с опережением.В этом и заключается успех деятельностикомпании «КазТрансОйл». Поэтомусегодня я желаю всему многотысячномуколлективу компании, тем, кто сейчаснаходится на рабочих местах - на объектах,на смене, на выезде - профессиональныхуспехов, большого здоровья и семейногоблагополучия!KAZENERGY43

транзитАО «КазТрансОйл» - передоваянефтетранспортная компания2010 гОд – ОсОбый для ТрУбОпрОвОднОгО ТрАнспОрТА КАЗАхсТАнА. рОвнО75 леТ нАЗАд Здесь, в сУрОвых сТепях, был ЗАпУщен в эКсплУАТАциюпервый КАЗАхсТАнсКий нефТепрОвОд «КАспий — ОрсК». нефТь- дОсТОяние нАшей сТрАны, сТАлА исТОчниКОм прОцвеТАния и спОсОбсТвОвАлАинТенсивнОмУ рАЗвиТию и пОдъемУ прАКТичесКи всехсфер деяТельнОсТи КАЗАхсТАнА. пАрАллельнО с рАЗвиТием нефТедОбычив респУблиКе сОЗдАвАлАсь и рАсширялАсь ТрУбОпрОвОднАя ОТрАсль,КОТОрАя сейчАс предсТАвляеТ сОбОй мОщный сеКТОр КАЗАхсТАнсКОйэКОнОмиКи.44 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

дОбычА и ТрАнспОр-ТирОвКА нефТи – эТОдве ОТрАсли, ОбОюднОерАЗвиТие КОТОрыхдАюТ превОсхОдныйсинергеТичесКийэффеКТ. Тем бОлеечТО для КАЗАхсТАнА,в силУ егО геОгрАфичесКОйУдАленнОсТиОТ ОснОвныхмирОвых рынКОвсбыТА нефТи, вОпрОсыТрАнспОрТирОвКинефТи всегдА имелиОсОбОе ЗнАчение.Официальным «Днем рождения» казахстанской системы магистральныхнефтепроводов считается 7 декабря 1935 года, когда эмбинскаянефть с промысла Косчагыл поступила по нефтепроводу «Каспий – Орск» врезервуары завода в г. Орске. Строительство первой магистральной линии велосьс кровью и потом: в сложных исторических условиях, когда казахскиестепи были охвачены голодом, с острой нехваткой техники, транспорта и материалов.Прокладка траншей велась в основном вручную, рабочих набиралииз близлежащих аулов. Сказывались и невероятные климатические условия:агрессивная среда разъедала металл в течение 3-4 лет. Продовольственное ипромтоварное снабжение шло плохо, и это стало причиной высокой текучестикадров. Были случаи, когда уходили, не приступая к работе, по 300 человек, законтрактованныхна строительство нефтепровода. Таким образом, ударнаястройка, начатая в 1932 году и которую планировалось завершить в 1933-ем,была закончена только в конце 1935 года.Фактическое развитие трубопроводного транспорта Казахстана как отдельнойподотрасли начинается в конце 50-х, когда в стране планируется созданиекомплекса новых предприятий тяжелой промышленности, в особенностичерной, цветной металлургии и машиностроения, что усиливает потребностиреспублики в нефтепродуктах. Именно в этот период Госплан Казахской ССР,совместно с Министерством нефтяной промышленности СССР, ставят долгосрочнуюзадачу определения масштабов развития трубопроводного транспортареспублики на несколько пятилеток вперед. В 1963 году началось строительствонефтепровода «Узень – Жетыбай – Шевченко», который предназначалсядля транспортировки углеводородного сырья с месторождений Узеньи Жетыбай в г.Шевченко. В 1969-м вводится в эксплуатацию нефтепровод«Узень – Кулсары - Гурьев». В 70-х годах проектируются нефтепроводы «Омск- Павлодар и Павлодар - Чимкент», в 80-х разрабатывается проект строительствамагистрального нефтепровода «Тенгиз – Гурьев – Астрахань - Грозный».В связи с разработкой кумкольского месторождения в 1990 году построен нефтепровод«Кумколь – Каракойын» для перекачки углеводородов к трубопро-KAZENERGY45

транзитводу «Павлодар – Шымкент. В 1991-м – введен в эксплуатацию нефтепровод«Доссор-Макат».До обретения независимости в Казахстане отсутствовали собственныйпорядок и структура управления трубопроводнымтранспортом. Положение усугублялось тем, что вместо прежнейсоветской единой системы управления нефтепроводами, возглавляемой«Главтранснефтью», образовались самостоятельные трубопроводныепредприятия новых государств, что требовало созданияновой системы взаимоотношений по вопросам транспортировки,транзита и взаимопоставок нефти между нефтепроводнымипредприятиями бывшего СССР.Таким образом, основными задачами реформирования отраслистали: создание государственной системы управления нефтепроводнымтранспортом; системы межгосударственных отношенийпо вопросам транспортировки и организации взаимопоставокнефти; создание новой системы взаимоотношений в отрасли всвязи с процессами приватизации и привлечения иностранных инвестиций;обеспечение экспорта и поставок нефти в необходимыхобъемах на отечественные нефтеперерабатывающие заводы; преодолениенегативных тенденций, связанных с распадом единойсистемы транспортировки и распределения нефти СССР.С целью создания государственной системы управления нефтепроводнымтранспортом в 1992 году образованы Министерствоэнергетики и природных ресурсов, ГХК «Мунайгаз», а такжепроизводственные объединения «Южнефтепровод» и «Магистральныенефтепроводы Казахстана и Средней Азии».В 1997 году решением правительства Республики Казахстанбыла создана национальная компания по транспортировке нефти«КазТрансОйл», которой были переданы все существующие магистральныенефтепроводы, а также магистральные водоводыЗападного Казахстана. С этого момента начинается современнаяистория АО «КазТрансОйл», которое после различных реорганизацийструктуры на сегодня является дочерним предприятием АО«НК «КазМунайГаз».В настоящий момент компания располагает следующими активами:системой нефтепроводов общей протяженностью 5 309,7 км;системой водоводов протяженностью 2 154,8 км; резервуарнымпарком вместимостью 1 353, 9 тыс. куб. м; 34 нефтеперекачивающимистанциями и другими объектами.С момента создания ЗАО «КазТрансОйл» в 1997 году по настоящеевремя была проделана большая работа по развитию системымагистральных нефтепроводов, направленная на повышение конкурентоспособностии надежности существующих и строительствоновых мощностей по транспортировке и перевалке нефти, а такжена создание необходимой договорной базы для обеспечения транзитанефти по территориям транзитных государств.Были введены в эксплуатацию новые нефтепроводы «Кенкияк-Атырау, «Алибекмола-Кенкияк, «Северные Бузачи - Каражанбас,«Атасу-Алашанькоу, построен трубопровод «Кенкияк – Кумколь»,проведены мероприятия по расширению пропускной способностинефтепровода «Атырау-Самара», расширены мощности портаАктау, ряда железнодорожных сливных и наливных терминалов.Принимая во внимание заинтересованность грузоотправителейв поставках нефти на рынок Китая, компания в 2000 году ввелав эксплуатацию нефтеналивную железнодорожную эстакаду ГНПС«Атасу». В целях диверсификации направлений поставок кумкольскойнефти, АО «КазТрансОйл» ввел в эксплуатацию нефтеналивнойпункт Шагыр мощностью 3 млн тонн/год. Подписаны соглашенияс операторами нефтепроводных систем, такими, как ОАО «АК«Транснефть», ОАО «Укртранснафта», РУП «Гомельтранснефть»,Новополоцкое предприятие по транспорту нефти «Дружба». Болеетого, в 2008 году АО «КазТрансОйл» завершило сделку по приобретениюполного пакета акций компании «Batumi Industrial HoldingsОфициАльным «днем рОждения» КАЗАхсТАнсКОй сисТемы мАгисТрАльныхнефТепрОвОдОв счиТАеТся 7 деКАбря 1935 гОдА, КОгдА эмбинсКАя нефТьс прОмыслА КОсчАгыл пОсТУпилА пО нефТепрОвОдУ «КАспий – ОрсК» вреЗервУАры ЗАвОдА в г. ОрсКе.Limited». Благодаря этой сделке были впервые приобретены зарубежныенефтетранспортные активы на Черном море.Результатом проведенных работ стало динамичное увеличениеобъемов транспортировки нефти. В период с 1997 по 2009годы наблюдается стабильный рост этого главного производственногопоказателя. Если в 1997 году компания транспортировалапо собственной системе магистральных нефтепроводов 22,9 млн тонн нефти, то в 2009 году - 50, 885 млн тонн. Рост объемовтранспортировки нефти позволил добиться и увеличения грузооборотапо системе МН АО «КазТрансОйл»: с 17,2 млрд тонн/км в1997 году до 33,5 млрд тонн/км в 2009 году.С каждым годом компания наращивает усилия по повышениюсвоей конкурентоспособности. Только за последнее время напредприятии внедрены и успешно эксплуатируются система диспетчерскогоконтроля и управления (SCADA); система промышленнойбезопасности, включая автоматическую систему пожаротушения,газосигнализацию и противоаварийные защиты; система линейнойтелемеханики нефтепроводов Западного и Восточного филиаловКТО.На повестке дня компании стоит целый ряд других важных проектов,среди которых внедрение системы обнаружения утечек иохраны нефтепроводов, автоматизированной системы коммерческогоучета электроэнергии, системы охранно–периметральнойсигнализации и видеонаблюдения, производственных и технологическихобъектов нефтепроводов, строительство системы измеренияколичества и показателей качества нефти на 4 и 5 причалахморского порта Актау и на проектируемом пункте сдачи приема«1237 км», а также модернизация иерархической структуры системыSCADA в связи с реализацией новых проектов по строительствунефтепроводов.Внедрение данных технологий позволило увеличить надежностьи безаварийность эксплуатации всей системы нефтепроводов;обеспечить непрерывный контроль за состоянием технологическогооборудования и работой эксплуатационного персонала;повысить эффективность от производственно-экономической деятельностиКТО в целом.АО «КазТрансОйл» - одна из первых казахстанских компаний,которая успешно внедрила требования международных стандартовна системы менеджмента. В компании уже несколько лет функционируютсертифицированные и хорошо зарекомендовавшиесебя системы менеджмента качества, экологии, здоровья и безопасности,соответствующие требованиям международных стандартовИСО 9001:2000, ИСО 14001:2004, OHSAS 18001: 2007. Благодарятому, что компания постоянно вкладывает средства в организациюзащиты своих работников, обеспечивает высокую культурупроизводства, развивает социальную ответственность бизнеса иулучшает качественные показатели своей работы, в 2008 году АО«КазТрансОйл» стало обладателем ежегодной премии ПрезидентаРеспублики Казахстан «За достижения в области качества» в номинации«Лучшее предприятие, оказывающее услуги» в категории«Субъект крупного предпринимательства».46 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Одним из главных приоритетов деятельности крупнейшей нефтетранспортнойкомпании страны является развитие кадровогопотенциала. Сегодня «КазТрансОйл» обеспечивает занятостьсвыше семи тысяч людей в разных регионах страны, и как компания,задумывающаяся о завтрашнем дне, уделяет особое вниманиекадровой политике, считая, что профессиональная подготовка– одна из важнейших составляющих понятия «социальная ответственностьбизнеса». Поэтому сегодня на предприятиях компаниитрудятся сотни квалифицированных специалистов, прошедшихцелевую подготовку и переподготовку в высших учебных заведенияхстраны и за рубежом, в профильных колледжах и в учебнокурсовомкомбинате компании. Благодаря такому вниманию к рабочемуперсоналу в АО «КазТрансОйл» образовалось немало трудовыхдинастий, когда дети выбирают путь своих родителей и достойнопродолжают их дело на благо компании. Десятилетиями напроизводственных объектах нефтепроводной компании работаютпервоклассные специалисты, труд которых отмечен не только науровне компании, но и правительства Казахстана. Для привлеченияв компанию молодых перспективных специалистов из числалучших студентов ведущих вузов страны КТО только в прошломгоду приняло на учебно-производственную практику свыше 100студентов. Кроме того, в последние годы подписаны договоры сотрудничествас профильными казахстанскими вузами, такими какКазахстанско-Британский технический университет, Казахстанскийнациональный технический университет им. К.И.Сатпаева, Актаускийгосударственный университет им. Ш. Есенова и РГУ «Атыраускийинститут нефти и газа».Говоря о социальной стороне деятельности «КазТрансОйла»,нельзя обойти стороной уникальный проект по поддержке малообеспеченнойсельской молодежи, завершенный компанией двагода назад. В рамках этого проекта 92 студента из социально незащищенныхслоев сельской местности Южно-Казахстанской,Западно-Казахстанской, Мангистауской и Атырауской областей засчет КТО завершили свое обучение и были трудоустроены в структурныеподразделения компании.Более 4-х лет компания была наставником юношей и девушек, исегодня молодые специалисты трудятся на ответственных участкахнефтетранспортных маршрутов, которые пролегают по 9 регионамреспублики рядом с сельскими населенными пунктами. Фактическимолодые сельчане получили возможность работать посвоей специальности в родных аулах, принося пользу не тольконефтетранспортной отрасли, но и способствуя развитию села. Социальныйпроект «КазТрансОйл» был нацелен на решение вопросовзанятости сельской молодежи; усиление связи «бизнес - образование»путем размещения целевых заказов на подготовку рабочихкадров для нефтяной отрасли; развитие кадрового потенциаларегионов в соответствии с формирующейся потребностью нефтетранспортногосектора экономики.АО «КазТрансОйл» вот уже более 20 лет осуществляет подачуволжской воды по самому протяженному в мире водоводу Астрахань– Мангышлак пользователям засушливых Атырауской иМангыстауской областей Казахстана. Помимо нефтедобывающихи промышленных предприятий региона, пресной водой обеспечиваютсяжители городов и поселков, расположенных вдоль водовода.АО «КазТрансОйл» всецело осознает свою социальную ответственностьза обеспечение районов Атырауской и Мангистаускойобластей живительной влагой, а потому с 1 января 2007года, по инициативе компании, АРЕМ РК утвердил новые тарифыпо подаче воды с магистрального водовода Астрахань — Мангышлак,предусматривающие снижение платы за пользование водойдля населения, бюджетных и некоммерческих организаций натри-семь процентов. Это ощутимая поддержка жителям Западногорегиона, в отдельных районах которого водовод является единственнымисточником пресной воды.Проводя такую широкую работу по развитию водовода и снижениютарифов на водопользование, АО «КазТрансОйл» тем самымвносит огромный вклад в развитие экономики и социальную поддержкунаселения Мангистауской и Атырауской областей, на деледоказывая, что социальная ответственность – один из приоритетовработы нефтепроводной компании.Значительное место в социальной деятельности компании занимаетблаготворительная и спонсорская помощь, которая направляетсяв основном на поддержание социально-незащищенныхслоев населения, обществам ветеранов и инвалидов. Наибольшеевнимание компания уделяет детству. Все просьбы, исходящие отюных граждан нашей республики, внимательно изучаются. Именнона помощь детям ежегодно направляются значительные финансовыесредства.Спектр назначения социальной помощи широк. Это и строительство,и организация лечения инвалидов, помощь в проведениидетских конкурсов и финансирование международных медиафорумов.Среди юных друзей, к которым «КазТрансОйл» приходилна помощь, Детская деревня г. Астана, Аккольский детскийдом, Центр реабилитации детей инвалидов «Лучик надежды» идругие.Значительный вклад компания внесла в развитие столицы Казахстана,Астаны. В 2003 году свои двери здесь открыли спорткомплекс«Каспий», детский сад «Айналайын» на 170 мест, прекраснооснащенная многопрофильная поликлиника «Мейрим»,рассчитанная на 150 посещений в смену. Признанием значительноговклада АО «КазТрансОйл» в развитие молодой столицы Казахстанастало награждение компании дипломом «За весомый вкладв градостроительство Астаны».Оглядываясь и анализируя пройденный АО «КазТрансОйл»путь от становления до превращения в мощное предприятие, отвечающеетребованиям мировых стандартов и оснащенное самымисовременными средствами связи, безопасности и управления,можно с уверенностью отметить, что изначально выбранный курсна интенсивное развитие компании был правильным. За 13 лет деятельностив качестве единого крупнейшего оператора по транспортировкеказахстанской нефти АО «КазТрансОйл» сумело почтивдвое увеличить обороты производственной деятельности, внестизаметный вклад в поддержку и развитие регионов, стать однимиз столпов экономики страны в целом. На сегодня, благодаряотличным результатам в своей основной деятельности по транспортировкенефти, высокой степени финансовой дисциплины ввопросах финансирования текущих расходов, капитальных вложенийи реализуемых инвестиционных проектах, компания имеетсильную финансовую позицию. Такого же мнения о финансовойустойчивости компании придерживаются международные рейтинговыеагентства, по которым АО «КазТрансОйл» имеет однииз самых высоких рейтингов в корпоративном секторе Казахстана.У компании – идущие далеко вперед планы, связанные с транспортировкойнефти с перспективных месторождений Каспийскогошельфа и развитием новых направлений поставок нефти. И этовселяет уверенность, что АО «КазТрансОйл» по-прежнему будетдержать марку лучшей нефтетранспортной компании Казахстана.KAZENERGY47

транзитГордо реет над Батумиказахстанский флагв июле ТеКУщегО гОдА АджАрия, Один иЗ КрАсивейших УгОл-КОв грУЗии, гОсТеприимнО рАспАхнУлА свОи вОЗдУшные вОрОТАдля десАнТА мнОгОчисленнОй грУппы КАЗАхсТАнсКих жУрнАлисТОв.глАвнОй целью виЗиТА предсТАвиТелей сми сТАлО ЗнАКОмсТвОс рАбОТОй ЗАрУбежных АКТивОв ОТечесТвеннОй КОмпАнии«КАЗТрАнсОйл»: нефТяным ТерминАлОм и мОрсКим пОрТОм бАТУми,являющимися КлючевОй сОсТАвляющей ТрАнсКАвКАЗсКОгОТрАнспОрТнОгО КОридОрА.48 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

выгОднОе сТрАТегичесКОеи геОпОлиТичесКОерАспОлОжениесТОлицы региОнАпОЗвОляеТ ОсУщесТвляТьперевОЗКУ любыхгрУЗОв череЗ чернОеи средиЗемнОемОря в еврОпУ или дАлее,в мирОвОй ОКеАн.сегОдня эТи двА предприяТия,нАхОдящиесяв УпрАвлении «КАЗТрАнсОйлА»,нАЗывАюТ первыми пОКА единсТвеннымнефТеТрАнспОрТнымАКТивОм КАЗАхсТАнАс прямым выхОдОмнА перспеКТивныеЗАрУбежные рынКи.История казахстанского вхождения вучастие управления этими грузинскимикомпаниями начинается с января2007 года. Тогда в рамках диверсификациинаправлений транспортировки «черного золота»из Казахстана, национальный операторАО «КазТрансОйл» приобрело долевоеучастие в компании, являющейся собственникомактивов на черноморском побережьеГрузии, имеющих выгодное стратегическоеи геополитическое месторасположение.В феврале 2008 года была совершенаеще одна сделка, результатом которойстало приобретение полного контролянад БНТ и получение эксклюзивного правауправления Батумским морским портом(БМП). Какое огромное значение имеютэти активы, в частности для КТО, объяснятьможно много и долго. Но чтобы подчеркнутьих значимость в целом для казахстанскойэкономики, достаточно привестивсего один аргумент – географическое расположениенашей республики, находящейсяв самом центре Евразии, ставит в зависимостьтранспортировку большого перечнягрузов, в первую очередь, нефти и нефтепродуктов,от владельцев нефтетранспортныхтерминалов транзитных государств.Так что можно по праву говорить,что если Петр I прорубил окно в Европу дляРоссии, то компания «КазТрансОйл» распахнуласобственную дверь для казахстанскойнефти в мир.В эту «дверь» и заглянули казахстанскиежурналисты, приехавшие в Аджарию,в рамках пресс-тура. Самый главный вывод,который можно было сделать послевсего увиденного и услышанного, заключаетсяв том, что этот выход в мир находитсяв надежных руках. Как заботливый хозяин,работающий на перспективу, компания КТОдля удобства пользования этой «дверью»постоянно ее модернизирует и расширяет.И сегоднячерез Батуми осуществляется транспортировкабольшого потока грузов. Носправедливости ради, необходимо отметить,что реальная работа, стоящая завсем этим, далека от метафор и какихлибопреувеличений – это тяжелый и грандиозныйтруд, который в итоге дает нужныйрезультат. В том, что это действительнотак, можно убедиться на простом примере:в 2008 году, по словам генеральногодиректора БНТ Темирхана Абдирова, казахстанскаясоставляющая в транспортировкенефти через нефтяной терминал Батумине превышала 50 процентов, а в текущемгоду этот показатель составит уже неменее 70 процентов.В целом же пик перевалки нефтепродуктовчерез Батуми пришелся на 2005-2006годы. Тогда этот показатель достиг рекордногоуровня - около 12 миллионов тонн. Свводом в действие нефтепровода «Баку-Тбилиси-Джейхан» объемы транспортируемойнефти азербайджанского происхождениясократились. Но вот уже сейчасвновь наблюдается положительная тенденция– грузопоток казахстанской нефти увеличивается.Так, согласно последним данным,объем перевалки нефти и нефтепродуктовчерез Батуми в январе-июне текущегогода вырос на 19,2 процента по сравнениюс аналогичным периодом 2009 года.Но самая главная работа и самые большиеобъемы впереди: Батумский терминалждет дополнительные объемы нефтис действующих месторождений Казахстанаи с Кашагана. А пока здесь усиленно готовятсяк увеличению в ближайшем будущемпотоков «черного золота». Впрочем, большаядеятельность развита и в направленииприема иных грузов, и не только из Казахстана.Развернуться есть где – территориятерминала, основанного, кстати, в 1883году с участием компании братьев Нобель,сегодня занимает площадь порядка 90 гектаров.Компания «КазТрансОйл» вложила ипродолжает инвестировать значительныесредства, чтобы привести устаревшую инфраструктурук современным стандартам.Так, управление таким огромным пространствомбыло полностью централизовано. Вспецпункт в режиме реального времени передаетсяинформация обо всем происходящемв любом уголке терминала. За качествомнефти и нефтепродуктов тщательноKAZENERGY49

транзитабсолютно чистое, без характерных масляныхпятен на поверхности. Ни одного пятнышканефти нет и в районе перекачки нефтив железнодорожные цистерны. Это особенноудивляет, когда узнаешь, что терминалспособен переваливать до 15 миллионовтонн нефтеналивных грузов в год. Исходяиз увиденного, можно утверждать, чтоэкологической безопасности здесь уделяетсяповышенное внимание. Подтверждаютэто мнение и сотрудники компании.«Батумский нефтяной терминал сталпервой компанией Грузии, которая одновременнополучила три международныхсертификата качества, - рассказывает ГеоргийКиладзе, менеджер HSSE. – Так, впрошлом году мы получили сертификатысоответствия требованиям международныхстандартов по Системе менеджментакачества 9001, Системе экологическогоменеджмента 14001 и Системе менеджментаохраны труда и промышленной безопасностиOHSAS 18001. Это наш особый поводдля гордости – ведь это результат большойи кропотливой работы всего коллектива».Как отметил представитель компании,законодательство Грузии довольно лояльнов отношении работодателя по вопросамбезопасности и экологии, но с приходом казахстанскойкомпании эти требования в отношенииработы ее активов были значительноповышены. Самой компанией! «Каз-ТрансОйл» в работе применяет свои стандартыдеятельности, которые, как отметилГеоргий Киладзе, по некоторым пунктамдаже строже, чем общепринятые микомПания«казтрансойл»вложила иПродолжаетинвестироватьзначительныесредства,чтоБы Привестиустаревшуюинфраструктурук современнымстандартам.следят сотрудники лаборатории. «Компания«КазТрансОйл» гарантирует клиентам,среди которых такие известные компании,как «ExxonMobil», «Chevron», BP и другие,качество услуг, - говорит Темирхан Абдиров,- наш резервуарный парк, общим объемомболее 750 тысяч кубических метров,позволяет принять на хранение для последующейтранспортировки 22 типа сыройнефти и ее производных. Для каждого видапродуктов есть свои резервуары, благодаряэтому мы имеем возможность дальнейшейтранспортировки продукции в том жевиде, в каком она поступает к нам».Одной из особенностей батумского терминалаявляется и то, что только здесь навсем черноморском побережье осуществляетсяхранение и загрузка сжиженногогаза. А то, что бухта имеет природную глубинудо 15 метров, позволяет терминалупринимать суда дедвейтом до 130 тысячтонн. Если улицы города украшают пальмыи цветущие магнолии, то украшениемего акватории, бесспорно, являются огромныетанкеры. Налив нефтепродуктов в нихпроизводится в Батуми с трех причалов иодного выносного причального устройства(ВПУ). Технология закачки с помощью ВПУнастолько совершенна, что исключает возможностьпопадания нефти в море. И этопритом, что сырье поступает на судно с помощьютрубопроводов, проложенных подну бухты. Впрочем, такое же совершенствов перекачке нефти на транспорт наблюдаетсяи при использовании иных методов.Море в районе стоянки и погрузки50 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ровые стандарты. «Модернизация инфраструктурыБНТ и БМП неразрывно связанас улучшением экологической составляющейпроекта, - рассказывает он, - к примеру,устанавливая систему газоуловительныхустройств на эстакадах, мы повышаем уровеньбезопасности и одновременно защищаематмосферу от вредных примесей. Модернизациядренажной системы позволилаболее эффективно бороться с загрязнениемгрунтовых вод, реконструкция насоснойстанции для перекачки нефти увеличиваетсрок ее безопасной работы. И таких примеровмножество».По словам Георгия Киладзе, природоохраннаядеятельность, проводимая казахстанскойкомпанией, нацеленная на смягчениеи минимизацию негативного воздействияпроизводства на окружающую среду,была не раз высоко оценена международнымиаудиторами по экологической безопасности.Но самое главное, как говоритмой собеседник, за время с начала вхожденияКТО в управление БНТ и БМП не былони одного внештатного случая. Огромноепроизводство работает четко и слаженно,как швейцарские часы. Разумеется, что такаяработа требует постоянных инвестиций,на которые компания «КазТрансОйл»не скупится. «Мы должны быть уверены,что когда придет время большой нефти сКашагана, нефтяной терминал и порт, несмотряна значительное увеличение объемов,будут работать не в авральном, а вштатном расписании», - говорят сотрудникиКТО. Значительные деньги компания выделяети в рамках своей социальной и благотворительнойсфер деятельности. Так, в2010 году на благотворительность планируетсявыделить порядка 285 тысяч долларов.Для региона, где средняя зарплата составляет200-300 долларов, это самый высокийпоказатель участия.О роли Батумского нефтяного терминалаи морского порта, управляемых компанией«КазТрансОйл», в экономике и социальнойжизни региона и страны говорил иЛеван Варшаломидзе, Председатель ПравительстваАджарии. Несмотря на большойобъем работы, а, надо отметить, что сегодняАджария практически как одна большаястроительная площадка, он согласилсявстретиться с казахстанскими журналистами,чтобы рассказать о настоящем и будущемподотчетного ему региона. Разумеется,что в ходе беседы не могла быть обойденабез внимания и деятельность казахстанскихинвесторов. Он благодарен нашим бизнесменамза их существенный вклад в развитиеАджарии, считая, что то, как они ведутдела, должно быть примером для другихинвесторов. Работа порта и терминаладают не только существенные отчисленияв республиканский бюджет, но и, что самоеглавное, по мнению Левана Варшаломидзе,обеспечивают порядка двух тысяч семейдостойным проживанием. «Батумский нефтянойтерминал и морской порт являютсяградообразующими предприятиями города,их работа всегда была на виду - отметилглава правительства Аджарии, - и сегодняне надо проводить никаких аналитическихизысканий, чтобы увидеть, какза последние два года с приходом казахстанскойкомпании в положительную сторонуизменилась их стратегия развития».После положительного отзыва о компанииинвестореруководитель Аджарии призвалесли Петр i ПроруБил окно в евроПу дляроссии, то комПания «казтрансойл»расПахнула соБственную дверь дляказахстанской нефти в мир.и другие казахстанские компании обратитьсвой взор «на самый динамично развивающийсярегион Черного моря»…К концу поездки, после всего увиденногои услышанного я, признаюсь честно, ужесовершенно иными глазами смотрел на казахстанскийфлаг, реющий в соседстве сгрузинским и стягом Евросоюза на флагштокеБатумского морского порта. Пустьэто будет звучать высокопарно, но я испытывалчувство гордости за свою странуи за ее людей, которые за тысячи километровот Родины достигли уважения и признанияза свою работу.KAZENERGY51

надежные ПартнерыНиколай Токарев,президент ОАО АК «Транснефть»«КазТрансОйл»и «Транснефть»:устойчивоепартнерство52 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Николай Петрович, сотрудничество АО «КазТрансОйл»и ОАО «АК «Транснефть» во многом обусловленотесным взаимодействием Казахстана и Россиив различных сферах деятельности, и особенно - вэнергетической. О стабильном и взаимовыгодном сотрудничестведвух крупнейших нефтетранспортныхкомпаний стран говорит тот факт, что на сегоднячерез российскую территорию проходит более 70%экспортируемой Казахстаном нефти. Как Вы оцениваетеуровень сотрудничества между компаниями «Каз-ТрансОйл» и «Транснефть»? Какие основные примерыуспешной кооперации Вы можете привести?Высокийуровень взаимопониманияпозволил намдостигнутьбазовыхдоговоренностейпо расширениюКТК.- Наши компании связывают крепкие партнерские отношения. В ноябре2009 года на межправительственном уровне был подписан Протокол,дополняющий российско-казахстанское межправительственноеСоглашение о транзите нефти от 7 июня 2002 года. В соответствиис протоколом, стороны согласовали объемы и направлениятранспортировки нефти. В результате, на период до 2020 года транзитказахстанской нефти через территорию России должен составитьне менее 69 млн тонн нефти в год (по сравнению с 45 млн тонн в2009 году). Такие договоренности крайне важны для закрепления намеренийсторон по соответствующим инвестиционным проектам идля обеспечения заполняемости трубопроводной системы.Еще одним примером успешного сотрудничества является взаимодействиев рамках Каспийского трубопроводного консорциума, осуществляющегоуправление трубопроводом, соединяющим казахстанскиеместорождения нефти с черноморскими портами. Высокийуровень взаимопонимания позволил нам достигнуть базовых договоренностейпо расширению КТК, которые были закреплены в декабре2008 года в соответствующем меморандуме. В результате расширенияКТК объем транспортировки нефти через систему составит67 млн тонн (и это без учета антифрикционных присадок). В настоящеевремя происходит активная реализация проекта расширенияКТК.Сотрудничество с казахстанскими коллегами осуществляется такжев форме обмена информацией по проектам диверсификации маршрутовтранспортировки нефти из бассейна Черного моря, в которыхнаши казахстанские партнеры также выразили намерение участвовать.Речь идет о проектах нефтепроводов «Самсун-Джейхан»и «Бургас-Александруполис», направленных на снижение загрузкипроливов Босфор и Дарданеллы.- Казахстан на ближайшую перспективу планируетзначительно увеличить добычу нефти на действующихместорождениях и перспективных с Казахстанскогосектора Каспийского моря, доставка данной нефтина мировые энергетические рынки потребует диверсификациисуществующих маршрутов транспортировкиуглеводородного сырья. Казахстан на сегоднярассматривает несколько вариантов, в числе которых– участие в проекте по созданию Южного коридора«Баку – Черное море», расширение мощностей трубопровода«Казахстан – Китай» и другие. Со стороныKAZENERGY53

надежные Партнеры«Транснефти» существует ли заинтересованностьв привлечении перспективных объемов казахстанскойнефти для транзита через российскую территорию?Если да, то проводит ли компания какиелибомероприятия для этого? Каковы основные преимуществатранзита через российскую территориюбудущей легкой казахстанской нефти перед другиминаправлениями?пожелать в этот юбилейный год казахстанским коллегам?- Прежде всего, я хотел бы поздравить казахстанских коллег сюбилейной датой и отметить, что работа над проектом «Каспий –Орск» стала началом нашего многолетнего и плодотворного сотрудничества.Еще в довоенный период дочернее предприятиеОАО «АК «Транснефть» - ОАО «Гипротрубопровод» принималорАЗвиТие дОлгОсрОчных и вЗАимОвыгОдных ОТнОшений междУ ОАО «АК«ТрАнснефТь» и АО «КАЗТрАнсОйл» мы рАссмАТривАем КАК сОсТАвнУю чАсТьсТрАТегии, нАпрАвленнОй нА Обеспечение глОбАльнОй энергеТичесКОйбеЗОпАснОсТи нА еврАЗийсКОм КОнТиненТе.- Безусловно, ОАО «АК «Транснефть» заинтересовано в наращиванииобъемов казахстанской нефти, транспортируемой через территориюРоссии. В этой связи хотелось бы отметить прозвучавшиенедавно в российской прессе слова Премьер-министра КазахстанаК. Масимова, заявившего, что Казахстан «будет экспортироватьчерез территорию Россию столько сырья, сколько Россия сможетпереваривать». Надеюсь, что обоюдный интерес двух странсо временем материализуется в заметное практическое увеличениетранспортируемых через Россию объемов казахстанской нефти.Ряд условий для обеспечения положительной динамики по этомувопросу уже имеется.В частности, в упомянутом мною Протоколе договаривающиесястороны условились, что оплата услуг по транспортировке нефти,перемещаемой в режиме транзита по территории России и Казахстана(в основном это касается трубопроводов ОАО «АК «Транснефть»)осуществляется по тарифам, действующим по состояниюна 1 ноября 2009 года. Это фактически означает, что тариф замораживается,поскольку его размер может быть ежегодно индексированлишь в соответствии с уровнем инфляции. К тому же, транзитныетарифы не могут превышать тарифы, установленные длятранспортировки нефти в нетранзитном режиме. Что касаетсяпредоставления каких-либо дополнительных преимуществпри прокачке казахстанской нефти, то в данном контексте важнопонимать статус ОАО «АК «Транснефть» как государственной естественноймонополии. Соответственно, тарифы на услуги ОАО «АК«Транснефть» подлежат установлению государством в лице Федеральнойслужбы по тарифам. Таким образом, важнейшая роль всоздании благоприятных условий для транзитной транспортировкинефти по тому или иному маршруту принадлежит государству инаходится в сфере межправительственного регулирования.Говоря о дальнейших перспективах увеличения транспортировкиказахстанской нефти по магистральным трубопроводам ОАО«АК «Транснефть», хотелось бы отметить, что совместно с нашимиколлегами из АО «КазТрансОйл» было подготовлено техникоэкономическоеобоснование (ТЭО) по расширению пропускнойспособности нефтепровода «Атырау – Самара» с 15 до 25 млн тонннефти в год. ТЭО проекта подтвердило, что этот маршрут являетсявторым после КТК по экономической привлекательности для казахстанскихгрузоотправителей. Ожидается, что к концу 2010 годакомпании, добывающие нефть на территории Республики Казахстан,представят информацию о своих планах в отношении заполненияувеличенных мощностей нефтепровода «Атырау – Самара»и на основании этих данных будет принято решение о дальнейшихдействиях по развитию проекта.участие в проектировании этого нефтепровода, предназначенногодля транспортировки казахстанской нефти на российский нефтеперерабатывающийзавод в Оренбургской области. С тех поринфраструктурные связи между нашими сторонами планомернокрепли и расширялись. Сегодня процесс интеграции трубопроводныхсистем России и Казахстана является ярким примером эффективногомежгосударственного сотрудничества в области энергетики.Развитие долгосрочных и взаимовыгодных отношений междуОАО «АК «Транснефть» и АО «КазТрансОйл» мы рассматриваемкак составную часть стратегии, направленной на обеспечение глобальнойэнергетической безопасности на Евразийском континенте.Уверен, что достигнутый нами уровень партнерства будет определятьдальнейшие перспективы совместной деятельности. Поэтомув год 75-летия трубопроводной отрасли Казахстана я хотел бы пожелатьнашим коллегам эффективно использовать накопленныйпотенциал, поддерживать высокую деловую репутацию и успешноразвивать экономически выгодные маршруты транспортировкиэнергоносителей на мировые рынки.- Николай Петрович, трубопроводный транспортКазахстана в текущем году отмечает 75-летие содня запуска в эксплуатацию первого казахстанскогонефтепровода «Каспий — Орск». Что бы Вы хотели54 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

надежные ПартнерыКенжебек Ибрашев,генеральный директорАО рд «Казмунайгаз»Партнерство винтересах государства ибизнеса58 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Кенжебек Ниязович, спасибо Вам, что согласилисьответить на вопросы нашейредакции.- Позвольте мне начать со слов поздравленияс 75-летием трубопроводного транспорта РеспубликиКазахстан. Это важная дата не толькодля специалистов и компаний, занятых внефтегазовой отрасли, но и для страны в целом.Вклад, вносимый компанией «КазТрансОйл»в развитие и становление трубопроводноготранспорта Казахстана бесценен. Загоды существования «КазТрансОйла» проведенаогромная работа, построены и введеныв эксплуатацию магистральные нефтепроводы,обеспечивающие беспрерывную работуотрасли, появились новые экспортныемаршруты, благодаря которым казахстанскаянефть стала доступной для зарубежных потребителей.От имени всего коллектива АО«Разведка Добыча «КазМунайГаз» хотелосьбы поздравить с этой знаменательной датойвсех работников компании «КазТрансОйл» ипожелать им крепкого здоровья и новых побед.- Кенжебек Ниязович, сегодня во многихотечественных и зарубежныхСМИ говорят о новых приобретенияхРД КМГ. Интересно было бы услышатьоб этих проектах из первыхуст.- Совсем недавно по соглашению с Национальнойкомпанией «КазМунайГаз», компаниейРД КМГ были приобретены 50% доли вТОО «Казахойл Актобе», 51% доли в ТОО «Казахтуркмунай»и 50% доли в АО «Мангистаумунайгаз».- Какова сумма этих сделок?- Цена приобретения этих трех активов составила750 млн долларов США, из которых 350млн долларов США составила цена 50% долиучастия в ТОО «КазахойлАктобе», 70 млн долларовСША - 51% доли участия в ТОО «Казахтуркмунай»и 330 млн долларов США - 50%доли участия в АО «Мангистаумунайгаз». Финансированиесделок будет осуществлено засчет собственных денежных средств РД КМГ.- Соответственно, вместе с приобретениямиувеличится приростконсолидированной добычи?- Да, конечно. По предварительной оценке,в результате данной сделки прирост консолидированнойдобычи РД КМГ составит более27%, а рост доказанных и вероятных запасовкатегории 2Р составит 406 млн баррелей(18.5%). Приобретение долей в компаниях«Казахойл Актобе», «Казахтуркмунай» и «Мангистаумунайгаз»является частью нашей стратегииразвития и в очередной раз подчеркиваетроль РД КМГ в консолидации нефтегазовыхактивов в Казахстане. Эти сделки позволяютнам значительно увеличить объемы добычии ресурсной базы, а также расширить географиюнашей деятельности в Казахстане.- Расскажите о Ваших партнерскихотношениях с АО «КазТрансОйл».- Сотрудничество с АО «КазТрансОйл» началосьс момента образования РД КМГ и весьобъем добытой нефти транспортируется потрубопроводной системе АО «КазТрансОйл»как на внутренний рынок, так и на экспорт.Только на текущий год планируемый объемпрокачки нефти для внутреннего рынка составляет2,2 млн тонн. А на экспорт по трубопроводу«Атырау – Самара» поставляетсяпорядка 4,1 млн тонн, также осуществляетсяперевалка 2,5 млн тонн нефти для дальнейшейтранспортировки по системе КаспийскогоТрубопроводного Консорциума.Хотел бы отметить, что одним из основныхстратегических направлений развития РД КМГявляется расширение ресурсной базы и ростдобычи за счет приобретений, а в более долгосрочнойперспективе – за счет геологоразведки.В связи с этим для нас очень важнымявляется эффективная работа казахстанскойтрубопроводной системы и ее дальнейшееразвитие. Так что роль компании «КазТрансОйл»,как единого трубопроводного оператораКазахстана, чрезвычайно важна.для нАс ОченьвАжным являеТсяэффеКТивнАярАбОТА КАЗАхсТАнсКОйТрУбОпрОвОднОйсисТемыи ее дАльнейшеерАЗвиТие. ТАК чТОрОль КОмпАнии«КАЗТрАнсОйл»,КАК единОгО ТрУбОпрОвОднОгООперАТОрА КАЗАхсТАнА,чреЗвычАйнОвАжнА.KAZENERGY59

надежные ПартнерыСтремление к светлойбольшой дорогеСун Бо,генеральный менеджер Китайскойнациональной нефтяной Корпорациив текущем 2010 году трубопроводномутранспорту Казахстана исполняется75 лет. начиная с 1997года, Китайская национальная нефтянаякорпорация(КннК) сотрудничаетв трубопроводной области сказахстанскими государственныминефтяными предприятиями, такимикак АО нК «Казмунайгаз» (Кмг)и АО «КазТрансОйл» (KTO). Оглядываясьна пройденный этап, мы видим,как постоянно растёт уровеньдоверия между предприятиямидвух стран, постоянно увеличиваетсяпротяжённость нефтепровода,в качестве жеста доброй волис обеих сторон, и, постоянно, растётобъём перевалки сырой нефтипо нефтепроводу. начиная с первогосовместного проекта между Казахстаноми Китаем в трубопроводнойотрасли: трубопровода «Кенкияк– Атырау», а затем участок «Атасу– Алашанькоу» и участок «Кенкияк– Кумколь» – общая протяженностьвсех проектов составила 2207 километров,а объём суммарной перевалкисоставил 61 млн тонн сыройнефти.60 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Ещё более двух тысяч лет назадкараваны, в сопровождениилюдей, осуществлявших культурныйи товарный обмен между народами,бороздили Шёлковый путь. И сегодня,проложенный трубопровод, по которомудоставляются энергетические ресурсы,по новой «вдохнул жизнь» в древнийпуть, пересекавший пространство отАзии до Европы, и, постепенно, шаг зашагом, превращается в «энергетическийпуть». Трубопровод «Казахстан – Китай»,в качестве первого транснациональногопроекта, был запущен в 2005 году, вприсутствии глав обоих государств.На западе страны нефтепровод берётначало от г.Атырау и пересекает всюеё территорию, вплоть до казахстанско-китайской границыв Алашанькоу, таким образом, этот нефтепровод являетсяэнергетической артерией Казахстана.Взаимовыгодное сотрудничествои совместная ответственность заисторическую возможность.Трубопровод «Казахстан – Китай» является проектом, находящимсяпод патронажем руководства обеих стран, который способствуетразвитию дружбы народов и ускоряет экономический рост.Быстрое строительство трубопровода доказало не толькоуглубление развития сотрудничества между предприятиямиэнергетического комплекса обеих стран, но и показало усилениесотрудничества между двумя странами в нефтегазовой отраслив целом. Поэтому ТОО «Казахстанско-Китайский Трубопровод»находится, одновременно, и перед большой ответственностью,и перед исторической возможностью. Говоря о Китае, особенноимея ввиду, что этот трубопровод проходит по материковой частиАзии, нужно отметить, что он является надёжным стабильнымисточником наземных поставок энергетических ресурсов,одновременно являясь двигателем развития экономики западныхрайонов Китая. Говоря о Казахстане, надо отметить, что егоТрУбОпрОвОд “КАЗАхсТАн– КиТАй” являеТсяпрОеКТОм, нАхОдящимсяпОд пАТрОнАжемрУКОвОдсТвА ОбеихсТрАн, КОТОрый спОсОбсТвУеТрАЗвиТиюдрУжбы нАрОдОв иУсКОряеТ эКОнОмичесКийрОсТ.прибрежная зона Каспийского моря и егоконтинентальный шельф занимают третьеместо в мире по разведанным запасамуглеводородов. Однако, Казахстан из-засвоего географического расположения,будучи чисто материковой страной, неимея прямого выхода к морскому порту,для решения проблемы «бутылки сузким горлышком» в сфере экспортауглеводородов построил нефтепровод«Казахстан – Китай», что положительносказалось не только на расширении егоэкспортных возможностей, но и далотолчок в развитии соответствующихразличных отраслей Казахстана, а такжестимулировало развитие экономикиприлегающих к нефтепроводу регионов.Например, трубопровод пересекает западные безлюдныерайоны Казахстана, в ходе строительства были возведенывдольтрассовые дороги и линии внешнего электроснабжения,что дало возможность улучшить экономические связи междувостоком и западом страны. В сфере экологии, ТОО «Казахстанско-Китайский Трубопровод» придерживается чётких принципов ненанесения вреда окружающей среде, стремления свести к нулюзагрязнения, превращения трубопровода «Казахстан – Китай» в«зелёный нефтепровод».Искреннее сотрудничество создаётвозможности для быстрого развития.Делая экскурс в историю строительства и эксплуатациинефтепровода, можно выделить четыре условных периода.Первый период: период зондирования. Этот период представленучастком Кенкияк – Атырау. Итогом долгих переговоров между«КННК(Интернационал) в Казахстане» и АО НК «КазМунайГаз»стало подписание в 2001 году рамочного соглашения о постройкенефтепровода «Кенкияк – Атырау» общей протяженностью 448,5км, с проектной мощностью первой очереди 6млн.тонн в год.Участие сторон разделилось следующим образом: китайскойстороне принадлежит 49%, а казахстанской стороне 51% акцийKAZENERGY61

надежные Партнерыпредприятия. 23 марта 2003 года был официально произведёнзапуск в эксплуатацию участок Кенкияк – Атырау, на церемонииприсутствовали премьер-министр Республики Казахстан изаместитель генерального директора КННК господин У Яовэнь.Данный нефтепровод решил экспортную проблему кенкиякских ижанажольских месторождений, которые прежде вывозили сыруюнефть только железнодорожным транспортом, это открыло имдорогу на международные рынки нефти и заложило прочнуюоснову для дальнейшего сотрудничества между Казахстаном иКитаем в области трубопроводной отрасли.Второй период: период развития. Этот период представлен участком«Атасу – Алашанькоу». В 2003 году Председатель КНР ХуЦзиньтао и Президент РК Назарбаев Н.А. подписали «Совместноезаявление Китайской Народной Республики и Республики Казахстан».В 2004 году, в ходе визита господина Назарбаева в КНР,было подписано «Соглашение об основных принципах строительстванефтепровода Атасу, Республика Казахстан – Алашанькоу,Китайская Народная Республика между Китайской НациональнойНефтяной Корпорацией и АО НК «КазМунайГаз» постройки трубопровода«Казахстан - Китай». Подписание этого документа можносчитать отправной точкой в истории развития сотрудничества нефтяныхпредприятий обеих стран в трубопроводной отрасли. Дляускорения развития такого сотрудничества было образовано ТОО«Казахстанско-Китайский Трубопровод» с КТО и CNODC в качествеакционеров с равным участием 50:50 вложенного капитала.Участок Атасу – Алашанькоу возводился в период с с 28 сентября2004 года по 15 декабря 2005 года. Производительность участка«Атасу – Алашанькоу» составляет 10млн.тонн в год, его возведениеи пуск в эксплуатацию - является примером диверсификациисырой нефти из Казахстана.Третий период: период становления. Этот период представленучастком Кенкияк – Кумколь. 20 декабря 2006 года было подписано«Соглашение об основных принципах строительства второго этапанефтепровода Казахстан – Китай между Китайской НациональнойНефтяной Корпорацией и АО НК «КазМунайГаз», а 18 августа 2007года – Дополнительное соглашение №1 к «Соглашению об основныхпринципах строительства второго этапа нефтепровода Казахстан– Китай между Китайской Национальной Нефтяной Корпорациейи АО НК «КазМунайГаз». ТОО «Казахстанско-Китайский Трубопровод»как владелец всего за 17 месяцев построило участок Кенкияк– Кумколь, завершив его уже 16 июля 2009 года. Введение вэксплуатацию этого участка, не только показало высокий уровеньэффективности сотрудничества казахстанской и китайской сторон,но и успешно завершило процесс интеграции трубопроводных системмежду восточным и западным регионами Казахстана.Четвёртый период: период размаха. Сейчас проводится соответствующаяработа по этому периоду. То есть, начиная с сегодняшнегодня до конца 2012 года, строительство трубопровода Казахстан– Китай входит в период повсеместного увеличения скоростистроительства. Оператор проекта, к июлю 2011 года, должен осуществитьреверс перекачки по нефтепроводу Кенкияк – Атырау, а такжепровести реконструкцию по увеличению пропускной способностина участках Кенкияк – Кумколь, Кумколь – Атасу и Атасу – Алашанькоу.Всё это позволит соединить континентальный шельф Казахстанаи Китай, что является историческим шагом в развитии сотрудничестваобеих стран в трубопроводной области.Всестороннее сотрудничество - как основапрогресса сотрудничества обеих сторон.Строительство трубопровод «Казахстан – Китай» стало нетолько результатом конструктивного сотрудничества нефтяныхпредприятий двух стран, но и результатом всестороннего активнообщения между казахстанской и китайской сторонами на всехуровнях. В ходе возведения трубопровода Казахстан – Китай,различные сложные вопросы были решены при активном участиитаких организаций и учреждений как: различные соответствующиеналоговые комитеты, таможенные органы, Министерствоэкологии, ГосНПЦЗем, МЧС, Министерство энергетики иминеральных ресурсов, Министерство труда и социальнойзащиты населения, Министерство культуры, совет акционеровКМГ и КННК, совет акционеров КТО и CNODC. Неоценима помощьвсех этих соответствующих органов и учреждений в ходестроительства первого этапа строительства нефтепровода, как,например, особые преференции в процессе закупок для нуждэтого проекта и т.д. Также нужно отметить механизм строительствасамого нефтепровода, начиная с первого этапа строительства –это участие высокопрофессиональных генеральных подрядчиковс обеих сторон. В ходе строительства, хотя оба генеральныхподрядчика и возводили разные его участки, однако, втехнической, производственной и эксплуатационной областяхтесно сотрудничали и координировали общие работы, чтопозволило осуществить запуск в эксплуатацию участка «Кенкияк– Кумколь» на три месяца раньше запланированного срока! В ходевозведения нефтепровода, казахстанские и китайские сотрудники,осуществляя совместно эту работу, брали друг у друга лучшее,улучшили соответствующие строительные стандарты, усилилитехнические приёмы устройства строительных работ, расширилиопыт выполнения полевых работ, а также, в процессе выполнения62 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ЕРС-контракта, появилась новая плеяда казахстанскихспециалистов, владеющих всеми приёмами международнойпрактики осуществления подобного вида работ.Прекрасные перспективы.Начиная с Великого шёлкового пути, со 2-го века до н.э., с востокаот древней китайской столицы Чанань и до разных государствсредиземноморского бассейна, по коридору мимо провинцииГаньсу, синьцзянские отроги Тянь-Шаня и прикаспийскую зонуАзии, постоянно происходил экономический и культурный обменмежду восточными и западными народами. Возведение газовогои нефтяного трубопроводов, можно сказать, вдохнуло жизньв уже более чем 500 лет, заброшенный Великий шёлковый путьи вернуло процветание на этом направлении. Если в древности,в основном такие товары как шёлк и фарфор, представляя древнююкультуру Китая, шли с востока на запад, то теперь, работникинефтяной отрасли Казахстана и Китая, разговаривая на языке«нефти», доносят новые культурные ценности с запада на восток.После достижения по перевалки сырой нефти отметки в 20млн.тонн в год, ТОО «Казахстанско-Китайский Трубопровод», под патронажемакционеров обеих сторон, будет представлять собойвысокопрофессиональную, имеющую международный опыт осуществлениясвоей деятельности по высоким стандартам, эксплуатационнуюорганизацию. Большое количество казахстанских руководящихработников в эксплуатационной сфере смогут показатьсвои профессиональные навыки в данном учреждении. НефтяникиКазахстана и Китая, совместно смогут «разбудить» такдолго спавшее «чёрное золото» региона и, посредством трубопровода«Казахстан – Китай», достигнуть максимальной экономическойотдачи от этого энергетического ресурса, что придастновый импульс экономическому подъёму, развивающейся быстрымитемпами Республике Казахстан.Дорога Великого шелкового пути длинна и долга, она не имеет началаи не имеет конца. В древности это был путь дружбы и культурноговзаимообмена между народами. Если говорить о народахКазахстана и Китая, то трубопровод «Казахстан – Китай», под патронажемвысших руководителей обеих стран, является не толькоэнергетическим мостом, но и мостом открытости, прогрессамежду двумя странами, и в будущем должен стать широкой дорогой,стремительно ведущей к новой, светлой эпохе!В сфере экологии,ТОО «Казахстанско-Китайский Трубопровод»придерживаетсячётких принциповне нанесения вредаокружающей среде,стремления свестик нулю загрязнения,превращениятрубопровода Казахстан-Китай в «зелёныйнефтепровод».KAZENERGY63

надежные ПартнерыАндрей Кириллов,региональный директор по Каспийскомурегиону, lUKOil OverSeAS«лУКОйл ОверсиЗ» являеТся Одним иЗ ведУщих инвесТОрОв в нефТегАЗОвУюОТрАсль КАЗАхсТАнА, в свОе время сТАв первОй иЗ рОссийсКих нефТяныхКОмпАний, нАчАвших рАбОТУ нА месТОрОждениях КАЗАхсТАнА.предсТАвляем вАшемУ внимАнию инТервью с региОнАльным диреКТОрОмпО КАспийсКОмУ региОнУ lUKOil OverSeAS Андреем КириллОвым,КОТОрОе дАеТ хОрОшУю вОЗмОжнОсТь ОЗнАКОмиТься с Общей деяТельнОсТьюКОмпАнии, ее приОриТеТАми, в ТОм числе и пО вОпрОсУ ТрАн-ЗиТнОгО и ТрУбОпрОвОднОгО пОТенциАлА КАЗАхсТАнА.64 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

С уверенностью -в будущееАндрей Прокофьевич, как Вы оцениваететекущее производственное ифинансовое положение компании?- В условиях кризиса компании удалось оперативнои адекватно отреагировать на все вызовы и не толькосохранить финансовую устойчивость, но и достигнутьлучшей сбалансированности источников финансирования.Об этом свидетельствует годовой отчеткомпании за 2009 год.Таким образом, можно сказать, что испытание кризисомЛУКОЙЛ прошел успешно. Все подразделениякомпании, в том числе и казахстанский филиал ЛУ-КОЙЛа, справились с поставленными задачами.- Какие основные приоритеты и цели развитияпоставлены перед компанией в республике?- Казахстан был и остается одним из приоритетныхрегионов деятельности ЛУКОЙЛа. В связи с тем, чтомакроэкономическая обстановка в мире по-прежнемуостается сложной, здесь, как и других регионах, былапересмотрена программа развития компании.Сегодня акцент сделан на повышение финансовойэффективности за счет увеличения добычи, оптимизациипроизводственной деятельности и сбыта, сокращенияадминистративно-хозяйственных расходов.Основные производственные задачи, стоящие переднами в Казахстане – сохранение баланса между темпамироста бизнеса и высокой экономической эффективностьюкомпании, укрепление финансового положенияи обеспечение положительного денежного потока.Если говорить об основных направлениях инвестиций,то это завершение программы полной утилизациипопутного нефтяного газа на всех казахстанскихдобывающих проектах ЛУКОЙЛа.Основной целью социальной политики компании вКазахстане является повышение мотивации, квалификациии социальной защищенности сотрудников,сопровождающееся ростом производительности труда.Даже в кризисный год оплата труда сотрудниковказахстанского филиала ЛУКОЙЛа оставалась привлекательнойпо сравнению со среднеотраслевымуровнем и способствовала удержанию высокопрофессиональныхспециалистов.Принципиальный момент для нас – максимальнаяориентация на местных специалистов, процесс национализациикадров. 93% сотрудников в казахстанскихпроектах ЛУКОЙЛа – казахстанские специалисты. Этоочень высокий показатель.- Расскажите об основных проектах вашейкомпании в Казахстане.- История работы ЛУКОЙЛа в Казахстане началась в1995 году с подписания контракта на разработку севернойчасти месторождения Кумколь.Сегодня ЛУКОЙЛ – крупнейший российский инвесторв Казахстане. За последние 15 лет компания инвестировалав экономику Казахстана более $6,5 млрд. Компанияучаствует в реализации различных проектов:ориентированных на добычу (Тенгиз, Карачаганак,Кумколь, Алибекмола, Кожасай, Северные Бузачи, Каракудук,Арман); геологоразведочных (Тюб-Караган,Аташский, Жамбай Южный-Южное Забурунье); инфраструктурных(трубопровод КТК).ЛУКОЙЛ имеет большой опыт применения современныхтехнологий по повышению нефтеотдачи пластов,исследованию скважин, построению детальныхгеологических и гидродинамических моделейместорождений. Все это в комплексе помогает намоценить реальные запасы углеводородов по каждомуобъекту разработки. Реализуемые нами геологотехнологическиемероприятия по регулированию разработкиместорождений, позволяют повысить эффективностьвыработки этих запасов и остановитьинтенсивный рост обводненности на наших месторождениях.Компания проводит оценку потенциала максимальнойпродуктивности каждой скважины с учётом её геологических(структурных) характеристик и системыобустройства месторождений в целом. Тем самымопределяется высокий уровень добычи, обеспечивающиймаксимальную отдачу капиталовложений пристрогом соблюдении государственных и отраслевыхтребований.Таким образом, ЛУКОЙЛ обладает необходимыми ресурсамии технологиями, позволяющими в существующихсложных условиях не снижать темпы разработкиместорождений. Соответственно, от добывающихкомпаний с нашим участием мы ждем четкого выполненияпроизводственных программ.- Вы отметили, что одним из приоритетовработы компании является геологоразведка.Расскажите об этом более подробно.- Да, безусловно. Отмечу, что проведение поисковоразведочныхработ на участках Аташский и Тюб-Караган ведется в соответствии с государственнойпрограммой освоения шельфа казахстанского сектораКаспийского моря.KAZENERGY65

надежные ПартнерыслОжившиеся вЗАимОвыгОдныеОТнОшенияпОЗвОляюТнАм ОперА-ТивнО пОсТАвляТьКАЗАхсТАнсКУюнефТь нА лУКОйлОвсКиенефТеперерАбАТывАющиеЗАвОды в бОлгАрии,иТАлии и рУмынии.По этим проектам мы сделали тщательнуюэкспертизу и интерпретацию архивныхданных сейсморазведки, провели сейсморазведочныеи электроразведочные работы,качественно обработали полученныематериалы. Увы, разведочное бурение непринесло ожидаемого результата – несмотряна расчеты, прогнозы и строгое соблюдениебуровых стандартов, скважины наструктурах Тюб-Караган и Аташский оказались«сухими». При этом все данные показывали,что нефть там должна быть, илибыла ранее.В настоящее время специалисты пытаютсяпонять причину этой аномалии – делаютсезонные фоновые исследования, переобработкуданных сейсморазведки и электроразведки.По проекту Тюб-Караган приняторешение продолжить работу, и в 2011году на этом участке будет пробурена втораяскважина. Судьба проекта Аташский решена– в 2011 году он будет закрыт.- Как Вы оцениваете существующиенефтетранспортные и трубопроводныевозможности Казахстана?- Эти возможности достаточно диверсифицированы,но близки к максимальной загрузке.Основные объемы казахстанской нефти,добываемой ЛУКОЙЛом, идут по трубопроводнойсистеме КТК и в направлении Китая.Также мы используем направление наУзбекистан, морской и железнодорожныйпуть через Актау на Махачкалу и Новороссийск,а также поставки по трубопроводу«Атырау-Самара».Компания имеет возможности увеличитьобъемы поставок нефти по трубопроводу«Атырау-Самара», что усилило бы нашеприсутствие на энергетическом рынке Европы.К сожалению, имеющийся потенциалтрубопровода не позволяет это сделать.Тем не менее, направления нефтяных поставокЛУКОЙЛ оптимально выстроены исистема существующих в Казахстане нефтетранспортныхи трубопроводных возможностейнас устраивает.- Казахстан активно проводит политикудиверсификации маршрутовэкспорта и транзита нефти.Какие маршруты видятся наиболееоптимальными с точки зренияинтересов вашей компании?- Критерии выбора просты - низкие потерии затраты, максимум экономической эффективности.Эффективность направлений транспортировкизависит от региона деятельностиоперационных компаний. Например, с месторожденияКумколь нефть грузится всторону Китая, с месторождений Мангистаускойобласти – в трубопровод «Атырау-Самара». Еще раз подчеркну, на сегодняшнийдень наши поставки оптимальны.- Расскажите о сотрудничествекомпании с АО «КазТрансОйл».- Министерство нефти и газа РК проводитпостоянный анализ направлений поставокказахстанской нефти на экспорт и оптимальногоразмещения ее на внутреннемрынке. АО «КазТрансОйл» как компания,управляющая магистральными нефтепроводамии иными нефтяными артериями Казахстана,смотрит в будущее, ищет перспективуи нацелена на развитие.Немалая заслуга в развитии новых маршрутов,в частности, вариантов транспортировкичерез российские порты, принадлежитименно «КазТрансОйл», который постоянноизыскивает дополнительные вариантыдля кооперации со своим главнымроссийским партнером – АО «Транснефть».Так, прямая заслуга «КазТрансОйла»– увеличение приема казахстанскойнефти стратегическими российскими портамиПриморск и Новороссийск, открывающимипрямую дорогу на ведущие европейскиерынки.У нас абсолютно положительное ощущениеот совместной деятельности с АО «Каз-ТрансОйл». Несмотря на то, что компанияявляется монополистом, она не ставит потребителейв дискриминирующее зависимоеположение. Хочу также отдать должноеуровню профессиональной аналитики,четкости и слаженности в работе компании.Сложившиеся взаимовыгодные отношенияпозволяют нам оперативно поставлять казахстанскуюнефть на лукойловские нефтеперерабатывающиезаводы в Болгарии,Италии и Румынии.Мы надеемся, что «КазТрансОйл» и в дальнейшембудет активно расширять свои возможностипо существующим направлениям,искать, отрабатывать и предлагать новыенаправления транспортировки нефти.66 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ҚАШАҒАН ЖОБАСЫ:Бірегей ауқым - теңдессіз технологиялар - әлемдік үлгілерKASHAGAN PROJECT:A Unique Undertaking - Innovative Technologies - World-Class StandardsКАШАГАНСКИЙ ПРОЕКТ:Уникальный масштаб - беспрецедентные технологии - мировые стандартыNCOC Солтүстік Каспий жобасы бойынша ӨБШ Операторыретіндегі қызметін жеті халықаралық компанияныңконсорциумы атынан жүзеге асыруда.NCOC acts as Operator of North Caspian Sea ProductionSharing Agreement on behalf of a consortium of seveninternational companies.NCOC осуществляет свою деятельность в качествеОператора СРП по Северному Каспию от имениконсорциума семи международных компаний.

сердце ПроизводстваНефтяная историястраныв эТОм гОдУ Один иЗ ведУщихсеКТОрОв КАЗАхсТАнсКОйэКОнОмиКи - ТрУбОпрОвОдныйТрАнспОрТ- ОТмечАеТ 75-леТний юбилей.эТО ЗнАчимОе сОбы-Тие для всех сОТрУдниКОвКОмпАнии «КАЗТрАнсОйл»,ибО являеТся не ТОльКОдАТОй, нО и вАжным рУбежОмв жиЗни КОллеКТивАКОмпАнии. для ЗАпАднОгОфилиАлА АО «КАЗТрАнсОйл»75-леТие - эТО ОсОбыйпрАЗдниК, ТАК КАК рАЗви-Тие сисТемы мАгисТрАльныхнефТепрОвОдОв сТрАнынАчАлОсь именнО нАЗАпАде КАЗАхсТАнА.68 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Фердинат Мамонов,директор ЗападногофилиалаАО «КазТрансОйл»Руководит одним из ключевых филиалов предприятия потомственныйнефтяник, грамотный и опытный руководительФердинат Абдрахимович Мамонов. Он один из тех, кто стоялу истоков развития системы отечественных нефтепроводов, еготрудовой стаж на сегодня составляет более 40 лет. За время работыпрошел все ступеньки карьерной лестницы.- Фердинат Абдрахимович, Ваша трудовая биографиятесно переплелась с историей системы нефтепроводовстраны. С чего начинался Ваш трудовойпуть?- Мой путь в «нефтянку» был предрешен. Два предыдущих поколениянашей семьи трудились в нефтяной отрасли. И я благодаренсудьбе, что прошел союзную профессиональную школутруда и роста. Все ступени – одну за другой. Свою трудовуюдеятельность начал с должности слесаря-машиниста, работая настроительстве трубопровода Узень - Атырау - Куйбышев. Главнымнаставником по сей день считаю своего первого начальникаНПС Щелочелина Венедикта Михайловича. Заслуженный был нефтепроводчик.Тогда на строительстве мы пропадали дни и ночи,иногда неделями в город не выбирались, практически жили настройке, грязные, усталые, а то и голодные. Но думали толькоо том, как запустить вовремя нефтепровод. И в апреле 1971 годабыл введен в эксплуатацию участок с Атырау до Самары. В томже году целиком заработал нефтепровод «Узень - Атырау – Самара».Этот нефтепровод мы называем «горячим», из-за чего онбыл и остается уникальным. Мангышлакская нефть очень вязкая,с большим содержанием парафина, температура застыванияначинается от +28 градусов. По этой нефти зимой можно ходить, ав летний период она напоминает пластилин. Поэтому вдоль всейлинии были созданы пункты подогрева нефти, и нефть в горячемвиде транспортируется по трубопроводу.- Вы были руководителем и участником эпохальныхстроек – нефтепровода «Кенкияк-Орск», «Тен-KAZENERGY69

сердце Производствагиз – Астрахань – Грозный» (сегодняшний КТК), водовода«Астрахань – Мангышлак», который сегодняс притока Волги, реки Кигач, обеспечивает городаКульсары, Жанаозен и другие населенные пунктызасушливых Атырауской и Мангыстауской областей,питьевой водой. Сегодня Вы возглавляете одно изосновных и важнейших производственных подразделенийкомпании - Западный филиал. Расскажите о егоосновных вехах развития.- У Западного филиала богатая история. Именно здесь, с вводом вэксплуатацию нефтепровода «Каспий-Орск» в 1935 году, начинаетсяистория трубопроводного транспорта. Когда открыли Мангышлак,в 1965 году, был введен в эксплуатацию нефтепровод «Узень– Жетыбай – Шевченко». Нефть наливалась в танкеры и транспортироваласьв Баку, Махачкалу, Волгоград. Параллельно началосьпроектирование и строительство нефтепровода «Узень – Гурьев –Куйбышев», ныне «Узень – Атырау – Самара». У нас довольно-такиразветвленная сеть трубопроводов, которая позволяет нам поставлятьнефть в разные страны. Через порт Актау мы поставляемнефть в Баку и Махачкалу. Осуществляем экспорт по трубопроводучерез Россию в дальнее зарубежье. Позже осуществилась,можно сказать, мечта нефтепроводчиков: был поэтапно построеннефтепровод «Кумколь - Кенкияк- Атырау», который соединил запади восток страны. На первом этапе был введен участок «Кенкияк– Атырау», по которому нефть с актюбинских месторождений(Жанажол, Кенкияк) поставлялась в Атырау. С вводом нефтепровода«Кенкияк – Кумколь» началась поставка актюбинской нефтина Кумколь и дальше по нефтепроводу на Шымкентский НПЗ и заводыКитая.Одной из главных целей Западного филиала и компании «КазТрансОйл»в целом было и остается создание базы технического обеспечения,соответствующей всем современным требованиям. Бывает,что наши объекты посещают люди, которые последний разбыли на них лет двадцать назад, так они просто диву даются, насколькодалеко вперед шагнул прогресс. Здесь применяется самоесовременное оборудование, внедряются новые системы. Большоевнимание мы также уделяем охране здоровья и безопасности труда.Компьютерные технологии применяем самые, так сказать, продвинутые.Производство практически на 100% автоматизировано.- Экологическая безопасность производства являетсяосновой устойчивого развития любой компании.Как обстоит дело с охраной окружающей средына объектах Западного филиала АО «КазТрансОйл»?- Техногенный процесс транспортировки нефти является особоопасным производством в плане экологической и промышленнойбезопасности. Поэтому, руководствуясь Экологическим кодексомРК, филиалом разработаны экологические мероприятия, нацеленныена снижение негативного воздействия наших объектовна окружающую среду. Это внедрение так называемых плавающихпонтонов на резервуарах, проведение диагностики трубопроводныхмагистралей, резервуаров, оборудования. В зависимости отрезультатов диагностики проводится капитальный ремонт и заменатруб. Особое требование у филиала и к качеству закупаемой техники:вся она должна соответствовать стандартам Евро-2, Евро-3.Также у нас налажен учет и контроль над всеми отходами. В Комплекснойэкологической программе АО «КазТрансОйл» определенытакие мероприятия, как вывоз на демеркуризацию отработанныхртуть-содержащих ламп, проведение уборки загрязненногонефтью грунта и рекультивации нарушенных земель, вывоз и размещениеотходов производства в установленных местах складирования,откачка бытовых и производственных стоков, системаутилизации подтоварных и сточных вод. Эти и другие мероприятияпозволяют минимизировать негативное воздействие от производственнойдеятельности на окружающую среду.На протяжении уже нескольких лет Западный филиал АО «КазТрансОйл»утилизирует нефтешлам и загрязненный нефтью грунт, привлекаядля этого вида работ специализированные подрядные организации.В первую очередь очистка касается «исторических» загрязнений.- Лидеры ведущих мировых корпораций давно осознали,что процветание их бизнеса напрямую зависитот благополучия местного сообщества. Какие мерыосуществляются для социальной поддержки и обеспеченияработников филиала, пенсионеров и ветеранов?Какое участие принимает Западный филиал«КазТрансОйла» в развитии и регионов?70 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

- Мы стараемся оказывать спонсорскую и благотворительную помощьво всех четырех областях нашего региона. К сожалению, вэтом году, из-за продолжающих диктовать условия игры последствиймирового экономического кризиса, расходы по оказаниюспонсорской помощи в бизнес-плане компании были снижены. Нодля «КазТрансОйла» меценатство и спонсорство – уже традиция,причем уважаемая и почитаемая. Главной, особой статьей стоитадресная помощь социально уязвимым группам населения, малоимущимпенсионерам, ветеранам войны и труда, инвалидам идетям-сиротам. Мы участвуем во всех социально значимых акциях,проводимых местными исполнительными органами. Одна изпоследних была приурочена к 65-летию со Дня Великой Победы– оказание материальной помощи обществам ветеранов войны.Четырем таким обществам нашего региона было выделено по 500тысяч тенге.Кроме того, в Западном филиале уделяется большое внимание социальнымпроектам и социальной поддержке своих работников.Только за последние годы мы построили два 100-квартирных жилыхдома в Атырау и Актау и один 60-квартирный в Уральске длясотрудников компании. Также на средства Западного филиала АО«КазТрансОйл» были построены спортивно-оздоровительныекомплексы в Атырау и Актау.Вместе с тем, мы никогда не забываем своих бывших работников,на все государственные, национальные и профессиональныепраздники предоставляем единовременные денежные пособияили памятные подарки. Пенсионерам компании выплачиваетсяежемесячное денежное пособие.Даже воздействие внешних кризисных факторов не повлияло наисполнение наших обязательств перед своими сотрудниками. Мызаинтересованы в привлечении и развитии высокопрофессиональныхработников, внедряем передовые методы управленияперсоналом, поддерживаем инновации и преобразования в КТО имногое другое.- 75-летие трубопроводного транспорта – весомаядата, очередная веха в истории одной из самых прогрессивныхотраслей экономики. Юбилей – это ещеодин пройденный этап, еще один прожитый периодвремени, когда можно оглянуться назад и подвестиитоги. Скажите, в этот юбилейный год Вы, как очевидеци участник многих масштабных проектов развитиятрубопроводного транспорта, что хотелибы сказать всему большому коллективу компании?- Я постоянно благодарю судьбу за то, что попал в «КазТрансОйл»,- говорит Фердинат Абдрахимович. - Горжусь тем, что компаниядаже в кризисных ситуациях, а их было немало, работала стабильно.Поворотными в судьбе многих нефтяников стали 50-е годы,когда началась разработка неизвестных доселе богатейших месторожденийполуострова Мангышлак. Работать было невыносимотрудно, тяжелые погодные условия Мангистау, где летом жара достигает+ 50 градусов в тени, осложнялись отсутствием населенныхпунктов, дорог и питьевой воды. Чтобы наладить производство,начинать надо было практически с нуля: помимо отсутствияэлементарных бытовых условий, не хватало квалифицированныхспециалистов, техники, оборудования, транспорта. Несмотря навсе трудности, нефтяники упорно шли к цели и были вознаграждены.Да, в тяжелые 90-е годы мы иногда не получали зарплату, иногдаполучали ее в виде продуктов питания или бытовой техники.Но никто никуда не уходил, все выполняли свои обязанности. Чтоже до глобального экономического кризиса наших дней, то мы его,конечно, ощутили, но не так сильно, как другие компании. Работаемстабильно, план выполняем и даже перевыполняем.За 75 лет истории системы нефтепроводов в Западном филиалесформировались трудовые династии нефтепроводчиков, которыеиз поколения в поколение передают «эстафету» профессий, своимтрудом, знаниями и опытом приумножают вклад нефтяной отраслив развитие экономики государства. Это год особо значим дляветеранов нефтегазовой отрасли, открывших и освоивших более200 месторождений нефти и газа, создававших систему трубопроводовКазахстана.В преддверии юбилея трубопроводного транспорта хочу поздравитьвсех нефтепроводчиков с праздником. Пожелать им и их семьямкрепкого здоровья, радости и процветания!И хочу заверить, что Западный филиал АО «КазТрансОйл» не собираетсяостанавливаться на достигнутых результатах. Мы идальше будем поддерживать позитивный имидж нашей компании,которая стремится к передовым стандартам во всех областях деятельности.KAZENERGY71

сердце ПроизводстваАО «КазТрансОйл»:восточный векторв марте 1972 года в степях павлодарскогоприиртышья началосьграндиозное строительствомагистрального нефтепровода«Омск-павлодар-шымкент», давшееначало созданию восточногофилиала АО «КазТрансОйл».строительство нефтепроводабыло признано стратегическимобъектом, а сам павлодар сталместом базирования. решенобыло построить нефтепроводдля транспортировки западносибирскойнефти на юг Казахстанадля переработки ее на шымкентскомнефтеперерабатывающемзаводе. в 1983 году приказомминистра нефтяной промышленностиссср образовановосточно-Казахстанское управлениемагистральными нефтепроводами.72 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Женисбек лукпанов,директор восточногофилиала АО «КазТрансОйл»Вгоды независимости КазахстанаВосточно-Казахстанское управлениебыло преобразовано в Восточный филиалАО «КазТрансОйл». Сегодня экспертыи специалисты называют его «сердцем»трубопроводной отрасли республики.О вкладе в общее дело мы решили поговоритьс руководителем Восточного филиалаЖенисбеком Лукпановым.Новые технологии- Женисбек Кожасович, скажите,что сегодня представляет собойВосточный филиал не только дляакционерного общества, но и в целомдля страны?- Филиал на сегодняшний день обслуживаетсистему магистральных нефтепроводовпротяженностью около 4 300 км. Мысвязываем страну трубопроводами с северана юг и с центра на восток в направленииКитая. Восточный филиал это и 2 600квалифицированных рабочих и инженернотехническихработников в шести нефтепроводныхуправлениях: Павлодарском, Карагандинском,Жезказганском, Шымкентском,Ушаральском и Северо-Казахстанском. Рукаминаших специалистов были построеныи введены в эксплуатацию две нефтеналивныеэстакады на станции Атасу в 2000-омгоду и в наливном пункте Шагыр в 2002-ом.Три года спустя был запущен магистральныйнефтепровод «Атасу-Алашанькоу»,всего год назад был сдан МН «Кенкияк-Кумколь». И вновь не без нашего участия.Я назвал только самые крупные проекты,которые сегодня являются гордостью всейотрасли.Благодаря запуску волоконно-оптическихлиний связи был успешно реализован проектлинейной телемеханики и системыSCADA, которые обеспечивают круглосуточныймониторинг и оперативное дистанционноеуправление за состоянием всеготехнологического процесса. Это, в своюочередь, позволяет оперативно реагироватьна любые изменения, происходящиена производстве.В текущем году внедрение вышеназваннойсистемы диспетчерского контроля и управлениязапланировано на нефтеперекачивающихстанциях «Кумколь» и «Экибастуз».На еще восьми НПС SCADA уже себя хорошопоказала. Эта система позволяет повыситьнадежность управления, проводитьмониторинг и архивирование информациио состоянии технологических процессов ирежимов работы оборудования, осуществляетнепрерывный контроль и мониторингосновного и вспомогательного оборудования.Также в этом году для своевременного иточного определения мест и количестваутечек при несанкционированном отборенефти, а также для оперативного принятиянеобходимых мер, планируется внедрениесистемы обнаружения утечек на нефтепроводахВосточного филиала. Не будет лиш-KAZENERGY73

сердце Производствалюди вкладывалидушу в люБимоедело, и онизаслуживают,чтоБы в75-тилетнийюБилей отраслистрана сказалаим огромноесПасиБо, а вответ: раБотали,раБотаем и БудемраБотать на Благоказахстана.ним упомянуть и о том, что последние 6 летв компании в целом и у нас ведется работапо построению и улучшению интегрированнойсистемы менеджмента на основемеждународных стандартов ISO 9001,ISO 14001, OHSAS 18001. К той характеристике,что я уже дал, можно добавить ещетри определения: мы современное, технологичноеи постоянно развивающееся подразделениеАО «КазТрансОйл».- На сегодняшний момент какиеуслуги по транспортировке итранзиту оказываются филиалом?- Задача у нас одна – создание равныхусловий доступа для потребителей. Это итранспортировка западносибирской нефтик конечным заводам-потребителям в нашейстране, и транспортировка отечественныхуглеводородов внутри страны и по восточномунаправлению к соседям в КНР. Причемречь идет не только непосредственноо трубопроводе. С нефтеналивного пункта«Шагыр» и сливо-наливной эстакады «Атасу»производится отгрузка нефти в железнодорожныевагоноцистерны для транспортировкипо железной дороге в ближнееи дальнее зарубежье. Филиал также оказываетуслуги по эксплуатации нефтепроводовТОО «Казахстанско-Китайский трубопровод»и АО «Тургай-Петролеум». Последниечетыре года осуществляется транзитнефти российских грузоотправителей поМН «ТОН-2», который проходит по территорииРеспублики Казахстан.Показатели и точки роста- Если перейти к конкретике, каковыосновные производственнофинансовыепоказатели филиалас начала этого года?- За 5 месяцев общий объем транспортировкисоставил примерно 8,5 миллионовтонн, а грузооборот нефти по системе Восточногофилиала чуть более 5 миллиардовтонно/км. В обоих случаях мы существенноперевыполнили план. С финансовой стороныотмечу лишь несколько позиций, которыезаслуживают внимания. Среднемесячнаязаработная плата наших сотрудников вэтом году составила 160 тысяч тенге. Затратына капитальный ремонт составили около300 миллионов тенге, в государственнуюказну налоги были уплачены на эту жесумму. Капитальные вложения составилиболее 4 миллиардов тенге. Я считаю, в масштабахстраны такие показатели говорят омногом. Данные прошлого года мы сегодняпревосходим где-то на четверть, где-то натреть. Тенденцию эту, уверен, Восточныйфилиал сохранит и в ближайшие годы.- Если детально рассмотретьточки роста, и в особенности вконтексте реализации новых проектов,какими Вы видите перспективы?- Все наши планы сегодня связаны, в первуюочередь, с развитием нефтепровода«Казахстан-Китай». К примеру, МН «Атасу-Алашанькоу» изначально предназначендля транспортировки смеси кумкольскойи западно-сибирской нефтей в направленииКНР. Производительность на 1-ом этапестроительства составляет 10 миллионовтонн в год.Для реализации плана обеспечения доступанефти западно-сибирской и кумкольскойгрупп месторождений на рынок восточногососеда задействуются участки существующегоМН «Павлодар-Шымкент»на участке «Павлодар-Атасу» для приемазападно-сибирской нефти и на участке«Каракоин-Атасу» для перекачки нефтикумкольской группы, поступающей наГНПС имени Джумагалиева по нефтепроводу«Кумколь-Каракоин».На сегодняшний день реализована перваяочередь второго этапа строительства нефтепровода«Казахстан-Китай» - это строительствонового нефтепровода «Кенкияк-Кумколь», который в октябре прошлогогода был запущен в коммерческую эксплуатацию,что сразу сказалось и на объемах74 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

транспортировки, за счет подачи нефти актюбинскогорегиона.Последний в октябре прошлого года былзапущен в коммерческую эксплуатацию,что сразу сказалось и на объемах транспортировки.На втором этапе строительства нефтепровода«Казахстан-Китай» пропускная способностьсоставит уже 20 миллионов тонн вгод. Мы реально готовимся увеличить нашипроизводственные мощности. На 2011-2015годы предусмотрено строительство новогонефтепровода на участке «Кумколь-Каракоин» диаметром 820 мм и промежуточнойнефтеперекачивающей станции на840,7 км МН «Павлодар-Шымкент». Нефтепровод,связывающий нашу республику иКитай, позволил уже сейчас связать западныенефтедобывающие регионы Казахстанас крупнейшими НПЗ Павлодара и Шымкента,решить вопрос распределения нефтивнутри страны. Реализация данного проектаспособствует подъему экономики Казахстанапутем привлечения инвестиций,развития инфраструктуры и создания дополнительныхрабочих мест в регионах,прилегающих к маршруту следования нефтепровода.И в целом, это гигантский шагдля развития отрасли.Катастрофы не допустим- Дальнейшее экономическое развитиефилиала подразумевает иособый акцент на экологическихаспектах деятельности. Как Вашфилиал борется над снижениемвредных воздействий на окружающуюсреду?- Если говорить о конкретных наработках,скажу следующее: на выполнение природоохранныхмероприятий в 2009 году намибыло затрачено почти 700 миллионов тенге.В первом квартале текущего года - 35миллионов. Это не просто инвестиции в перевооружениеи реконструкцию объектов,наша цель – полностью перестроить отношениек экологическим аспектам на всехуровнях от структурных подразделений иотдельных служб до каждого конкретногосотрудника. Любая работа, даже напрямуюне связанная с природоохранной деятельностью,должна нести в себе высокую экологическуюкультуру.Благодаря правильно выстроенной экологическойстратегии АО «КазТрансОйл» и постоянномувниманию руководства компаниик вопросам экологии, мы свели к минимумунегативное воздействие производствана окружающую среду, существенноулучшили экологическую обстановку взоне действия наших объектов.С 2007-го года на объектах нашего филиалавведены в эксплуатацию станции очисткисточных вод типа BIOFLUID на нефтеперекачивающихстанциях «Экибастуз», «Степное»,«Трудовое», имени Б. Джумагалиева,«Барсенгир», «Чулак-Курган» и EKOFINN наНПС «Атасу».На сегодняшний день подразделения филиалаполностью оснащены техническимисредствами для ликвидаций аварийныхразливов нефти.Политика устойчивого развития общества,при котором не нарушается его природнаяоснова развития в гармонии с окружающейсредой, становится сегодня высшим приоритетомне только в жизни филиала, но ивсей нашей страны, мирового сообщества.Задачи охраны окружающей среды встаютперед нами во всех сферах деятельности,отсюда следует, что экономика и бизнесдолжны сыграть существенную рольв решении экологических проблем. Экологическийменеджмент, создание «зеленого»имиджа, экологическое позиционированиеАО «КазТрансОйл», искренняя заботаоб окружающей среде – вот действительноприоритетные направления в сегодняшнейжизни компании.Высокая социальнаяответственность- Женисбек Кожасович, кромеэкологии есть ведь и другойаспект развития крупныхотечественных компанийс нефтеналивногоПункта «шагыр» исливо-наливнойэстакады «атасу»Производитсяотгрузка нефтив железнодорожныевагоноцистерныдля трансПортировкиПожелезной дороге вБлижнее и дальнеезаруБежье.KAZENERGY75

сердце ПроизводстваКазахстана – социальнаяответственность. В чемзаключается социальнаястратегия филиала и насколькоактивно Ваше подразделениеАО «КазТрансОйл» вовлечено вразвитие регионов страны?- Восточный филиал, производственныемощности которого расположены сразу вшести регионах республики - Павлодарской,Карагандинской, Кызылординской, Северо-Казахстанской, Южно-Казахстанской и Алматинскойобластях – всю ответственностьперед своими сотрудниками и населениямэтих территорий осознает. Это не столькомногочисленные выплаты в казну, скольконе имеющий аналога в отрасли социальныйпакет. Вот цифры, которые для многихскажут больше, чем слова. В прошломгоду филиал выплатил налоги в бюджетырегионов на сумму примерно 600 миллионовтенге, выплата соцналога и социальноестрахование - на сумму в 500 миллионовтенге. А для поддержки своих сотрудниковфилиал затратил более 100 миллионовв виде различных пособий.- Развивая тему, расскажите отом, насколько комфортно чувствуютсебя Ваши сотрудники?Каков он, этот уникальный социальныйпакет в АО «КазТрансОйл»,почему Вашему филиалу неизвестнотакое понятие, как «текучестькадров»?- Положение, которое закрепляет все льготыдля наших сотрудников, было принятоеще до финансового кризиса в 2007-омгоду. Несмотря на сложности в экономикестраны, каких-то экономических потрясенийнаш коллектив не почувствовал. Всеобязательства филиал выполняет в полномобъеме. И сотрудники знают, что такойполитике настоящего партнерства компаниии своих работников мы никогда не изменим.Да, у нас крупная компания, но ещени один ветеран филиала ни на один праздникне почувствовал себя забытым. Поверьте,для многих это очень важно - вниманиеи объективная оценка вклада в общеедело. А также летние отпуска и медицинскоеобслуживание всей семьи в однойбольнице, многочисленные виды страховоки подарки на свадьбу или рождениеребенка. Мы сохранили лучшее, что былов советское время, и взяли на вооружениевсе то, что сегодня внедряют крупные компаниипо всему миру. Каждый шаг в жизнинашего сотрудника мы делаем рука обруку. Что нужно сделать, чтобы сотрудникполностью отдавался работе? Создать емукомфортные условия труда в буквальномсмысле, чтобы у человека не болела головао завтрашнем дне.- Насколько нам известно, у Вастакже развито рационализаторствов филиале?- Рационализаторство у нас очень популярно,раз в квартал собирается техническийсовет филиала. Существуют специальныепрограммы, если рацпредложение изобретателядоказало свои плюсы, то работникполучает дивиденды благодаря своей смекалке.Люди сосредоточены на качественномвыполнении своих обязанностей. Намнужна максимальная отдача, максимальныйи качественный результат. Отсюда итакое внимание к социальному обеспечениюработников.Сплав молодости и опыта- Компания, как Вы упомянули, будетразвиваться, значит, появятсяновые рабочие места, филиалупотребуются новые подготовленныекадры? Не останетесь безквалифицированных рабочих рук вближайшее время?- За последние четыре года мы создалипримерно 850 новых рабочих мест. И будемсоздавать еще. Дело в другом: нам нужныне только молодые и талантливые, нам такженеобходимо, чтобы те, кто сегодня работает,не отстали от новых технологий, неоказались позади молодежи. Специалистдолжен быть компетентен, он должен обладатьопределенным набором знаний, хотетьсовершенствоваться и учиться дальше.И без ложной скромности замечу, каждыйиз ныне работающих имеет шанс повыситьуровень знаний. Необходимо лишьжелание самого человека.Признание к юбилею- Так все-таки, к чему в итоге мыпришли, Женисбек Кожасович, чтоже представляет собой сегодняВосточный филиал? Действительноли это, как говорят многие,«сердце» трубопроводной отраслиреспублики?- Единственное, что могу еще раз отметить,Восточный филиал – это тысячи специалистови работников, ставящих перед собойамбициозные задачи и достигающих максимальногорезультата. Только так и нужноработать.- Но, может быть, Вы руководствуетесьв работе каким-то девизомили народной мудростью?- Я часто в беседе упоминал о положительныхкачествах наших работников, и делалэто намерено. Люди вкладывали душу влюбимое дело, и они заслуживают, чтобыв 75-тилетний юбилей отрасли страна сказалаим огромное спасибо. А в ответ, уверен,все нефтепроводчики страны скажутследующее: работали, работаем и будемработать на благо Казахстана.- Огромное спасибо за интервью,примите самые теплые поздравленияв адрес Восточного филиала,Ваших сотрудников, всего акционерногообщества и Вас личнос предстоящим юбилеем отрасли.Желаем успехов.76 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

сердце ПроизводстваТимур Алдыяров,директор филиала АО «КазТрасОйл»«Научно-технический центр»Научный подход к78 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

нефТь - ОснОвнОе бОгАТсТвО КАЗАхсТАнА. именнО блАгОдАря нефТенОсным недрАмсТрАны и инТенсивнОмУ рАЗвиТию нефТегАЗОвОгО сеКТОрА эКОнОмиКи КА-ЗАхсТАн вОшел в числО ведУщих мирОвых энергеТичесКих держАв. ОбщАя плОщАдьКАЗАхсТАнсКих дейсТвУющих и перспеКТивных нефТегАЗОнОсных рАйОнОвпревышАеТ 60 прОценТОв всей ТерриТОрии сТрАны. пО эКсперТным Оцен-КАм, Объем дОбычи нефТи и гАЗОвОгО КОнденсАТА К 2015 гОдУ мОжеТ дОсТичь100 миллиОнОв ТОнн в гОд. перспеКТивы бОльшие, нО Здесь не следУеТ ЗАбывАТь,чТО рАсТУщие Объемы дОбывАемОй нефТи ОднОвременнО ТребУюТ и УвеличениямОщнОсТей ТрАнспОрТирОвКи. фАКТ, чТО дО 60 прОценТОв дОбывАемОйв КАЗАхсТАне нефТи ТрАнспОрТирУеТ АО «КАЗТрАнсОйл». сТрОиТельсТвО нОвых нефТеТрАнспОрТныхмОщнОсТей – делО весьмА и весьмА дОрОгОсТОящее и ОбУслОвленОТОльКО реАлиЗАцией мАсшТАбных прОеКТОв. пОэТОмУ для бесперебОйнОйТрАнспОрТирОвКи нефТи ежегОднО рАсТУщих ОбъемОв нефТи нУжен нА-Учный пОдхОд. специАльнО для эТОгО рОвнО 10 леТ нАЗАд в КОмпАнии был сОЗдАни УспешнО фУнКциОнирУеТ филиАл «нАУчнО-ТехничесКий ценТр» (нТц). сегОдня,для рАЗгОвОрА О нАсТОящем и бУдУщем филиАлА, мы всТреТились с диреКТОрОмнТц, КАндидАТОм ТехничесКих нАУК ТимУрОм АлдыярОвым.Тимур Кубаисович, поздравляю Васи коллектив НТЦ с юбилейной датой.Расскажите, как все начиналось?- Наш филиал был создан в нелегкие годы, когдавезде и всюду остро ощущалась нехватка финансовыхсредств. Наука, так сказать, оказаласьна обочине жизни. Однако в нефтегазовой отрасли,как и в других производственных сферах деятельностистраны, без нее не обойтись. Например,АО «КазТрансОйл» с первых дней образованияуделяло самое пристальное вниманиенаучно-исследовательской работе, в частности,вопросам взаимодействия науки и производства,технического перевооружения компании, развитияприкладной науки. Так в 2000 году, специальнодля проведения научно-исследовательских,опытно-конструкторских и инжиниринговых работ,направленных на разработку новых технологийи технических решений для внедрения всистему магистральных нефтепроводов Казахстана,был создан филиал компании «Научно-Технический Центр». На сегодня основнымифункциями НТЦ являются проведение научнотехническойэкспертизы для повышения безопасностии экономичности транспортировки нефтии газа, выполнение научно-исследовательскихи опытно-конструкторских работ, подготовкапредложений по внедрению новой техники и новыхтехнологий. НТЦ также осуществляет разработкупроектно-сметной документации на объектыкапитального ремонта и капитального строительства,технического перевооружения сооруженийи оборудования нефтепроводов, водоводови газопроводов, проводит обработку данныхпо диагностике объектов магистральных трубопроводов.Всю эту многогранную деятельностьвыполняют такие структурные подразделенияНТЦ, как центральная лаборатория, технический,проектно-сметный отделы и отдел экологическойбезопасности и охраны окружающей среды.Как известно, к большей части нефти Казахстанаприменимы такие эпитеты, как тяжелая, вязкая,парафинистая, трудноизвлекаемая. Образноговоря, такая нефть сама в руки не дается. Чтобыее добыть и транспортировать на дальниерасстояния, требуются серьезные научные изыскания.На сегодняшний день центральная лабораторияНТЦ укомплектована современнымоборудованием, позволяющим анализироватьфизико-химические и реологические свойстванефти и нефтепродуктов, проводить научные исследованияв области разработки и примененияновых технологий при транспортировке нефти,разрабатывать перспективные технологии транспортировкиразличных видов казахстанской нефтипо магистральным нефтепроводам.В свою очередь проектно-сметный отдел филиалаНТЦ за десятилетие выполнил свыше 500проектно-изыскательских работ на сумму болееодного миллиарда тенге. По разработаннымПСД, были построены различные административныеи важные производственные объекты,KAZENERGY79

сердце Производствасреди которых - железнодорожный нефтеналивнойпункт на станции Шагыр, лабораторнобытовойкорпус на ГНПС Атасу; печи подогреваНПС Большой Чаган, НПС Узень, НПС Кульсары,и другие.- За годы деятельности АО «КазТрансОйл»существенно модернизировалои развило трубопроводную инфраструктуру.Проведена большая работапо развитию системы магистральныхнефтепроводов, направленнаяна строительство новыхмощностей по транспортировке и перевалкенефти. В этом есть и вкладНаучно-технического центра…- Об этом говорят факты и цифры. Например, загоды деятельности нашим филиалом было проведеносвыше 100 научно-исследовательскихработ на сумму миллиард восемьдесят миллионовтенге. В частности, нами были проведеныопытно-промышленные испытания поприменению противотурбулентной присадкипри перекачке нефти. Подразделения эксплуатациикомпании по достоинству оценили нашуинициативу, которая позволила в разы повыситьобъемы перекачки нефти по нефтепроводу«Атырау – Самара». Без каких-либо дорогостоящихтехнических решений, только с помощьюхимического реагента, вводимого в составтранспортируемой нефти, перекачка нефти поэкспортному трубопроводу была увеличена с11,8 миллионов тонн в 2000 году до 17,5 миллионовтонн в 2009-м. Научный подход позволилсгладить «завихрения» при перекачке углеводородногосырья, сделать поток более плавным.Это дало экономический эффект в 28, 5 миллионовдолларов США в год.НТЦ работает в тесной связи с такими ведущимизарубежными компаниями в области разработкиприсадок и технологии транспортировкинефти как «Shell Global Solutions» (SRTCA) (Нидерланды),MITSUI CO LTD (Япония), «Infineum»(Великобритания), «Французский институт нефти»,«Total Fina ELF», «Atofina Seca» (Франция),«Lubrizol Co». (США), «MI Drilling» (США), «Институтпроблем транспорта энергоресурсов»(Россия), «Институт транспорта нефти» (Украина),ВНИИНП (Россия).- Помимо научно-исследовательскойдеятельности, филиал НТЦ занимаетсяи экологическим мониторингомсостояния окружающей среды на объектахАО «КазТрансОйл». Расскажитеоб этой стороне деятельности вашейработы.- Действительно, очень важным элементом работыфилиала НТЦ является отдел экологическойбезопасности и охраны окружающей среды.Здесь разрабатываются природоохранныедокументы, направленные на рациональноеприродопользование и нормирование выбросовзагрязняющих веществ, отходов производства.в сООТвеТсТвиис мирОвОй прАК-ТиКОй, «КАЗ-ТрАнсОйл» УделяеТбОльшОевнимАние пОлиТиКепримененияпревен-Тивных мер пООхрАне ОКрУжАющейсреды.вАжнОй сОсТАвляющейдАннОйсисТемы являеТсяэКОлОгичесКийпрОиЗвОдсТвенныймОни-ТОрингЗдесь стоит отметить, что АО «КазТрансОйл» вчисле первых казахстанских организаций доказаласвое соответствие требованиям трех международныхстандартов – в области менеджмента качестваISO 9001:2000, охраны труда и техники безопасностиOHSAS 18001:1999 и экологического менеджментаISO 14001:2004. Недопущение необратимыхпоследствий вредного воздействия производственныхфакторов на жизнь и здоровье работников,а также на окружающую среду – вот главныйпринцип работы компании. Международные сертификационныеорганы неоднократно подтверждалибезупречное качество деятельности АО «Каз-ТрансОйл в различных сферах. Для АО «КазТрансОйл»неукоснительное выполнение требованийзаконодательства Республики Казахстан в областиохраны окружающей среды, постоянное улучшениеприродоохранной деятельности, достижениеэкологической безопасности производства, рациональноеиспользование природных ресурсов иутилизация отходов также являются одними изосновных принципов деятельности.Следуя этим принципам, филиал «Научнотехническийцентр» за время деятельности разработалсвыше 300 природоохранных документов, втом числе Комплексную экологическую программуАО «КазТрансОйл», Правила охраны окружающейсреды на магистральных нефтепроводах, различныеметодики. В настоящее время НТЦ центрполностью закрывает ежегодную потребность АО«КазТрансОйл» в разработке природоохранных документов.В соответствии с мировой практикой, «КазТрансОйл»уделяет большое внимание политике примененияпревентивных мер по охране окружающейсреды. Важной составляющей данной системы являетсяэкологический производственный мониторинг,который дает возможность постоянной и точнойосведомленности природопользователей освоей природоохранной деятельности и, в частности,о состоянии степени воздействия на окружающуюсреду.-Тимур Кубаисович, спасибо за содержательнуюбеседу. Можно с уверенностьюсказать, что 10 лет успешной научноисследовательскойдеятельности вашегоподразделения – это огромныйвклад в большое дело компании «Каз-ТрансОйл» - стабильную и бесперебойнуютранспортировку нефти. В юбилейтрубопроводного транспорта мы желаемвсему творческому коллективу филиалаНТЦ дальнейших успехов, неиссякаемогоинтеллектуального потенциала иуспешного завершения всех проектов.80 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ГарантинформационнойбезопасностиВычислительный центр коллективного пользования (ВЦКП)АО «КазТрансОйл» был создан в 2002 году, когда из составафилиала НТЦ («Научно-технический центр») была выделена большаягруппа сотрудников, специализировавшаяся на внедрении вкомпании современных информационных технологий.Целью создания филиала было в кратчайшие сроки вывести компаниюАО «КазТрансОйл» на лидирующие позиции в республикепо уровню применения современных информационных технологий.В число приоритетных задач ставились создание корпоративнойкомпьютерной сети, внедрение системы планирования и управленияресурсами предприятия (ERP-SAP/R3), внедрение системыэлектронного документооборота, средств визуального отображенияобъектов нефтепровода на базе геоинформационных систем(ГИС), технологической автоматизированной системы контроля иуправления техническим состоянием и ремонтом нефтепровода(АСКиУТСиР).В короткий срок филиал был оснащен современным высокотехнологичнымоборудованием и вычислительными мощностями,достаточными для реализации поставленных перед ВЦКП задач.Специалисты получили возможность пройти обучения в передовыхучебных центрах.В результате, уже в 2002 году были введены в промышленную эксплуатациюсистемы SAP/R3, электронный документооборот, системаАСКиУТСиР, а в 2005 году, после выполнения большого объемакартографических работ, - ГИС система.В последующие годы эти системы непрерывно развивались, расширяласьобласть их применения, вводись новые модули.Были реализованы другие масштабные проекты, такие как созданиеэлектронного архива, построение современных систем защитыинформации. В 2007 году АО «КазТрансОйл» первым в республикеполучило сертификат соответствия международному стандартуинформационной безопасности ISO 27001.В настоящее время филиал ВЦКП последовательно осуществляетдальнейшую автоматизацию технологических и управленческихпроцессов, ведет плановую модернизациию сетей телекоммуникацийи информационных систем, решает вопросы интеграции, текущейэксплуатации и информационной безопасности систем.KAZENERGY81

они создавали историюСлучайные люди среди нефтяников встречаютсяредко, отрасль держится на таких надежных ипроверенных годами людях, каким был БайкадамДжумагалиевич Джумагалиев.ДЖУМАГАлИеВ Байкадам Джумагалиевич(1941 – 2008) годы. В 1984 – начальник управленияЗападно-Казахстанских магистральных нефтепроводов,1992 – генеральный директор По «Магистральныенефтепроводы Казахстана и Средней азии», 1997 —директор Восточного филиала ао «Казтрансойл». работе внефтегазовой отрасли отдал свыше 47 лет.К людям с яркой трудовойбиографией, наполненнойзначимымидля становления отраслисобытиями, как правило,отношение неординарноеи исполненноеглубокого уважения. Такоеотношение к себе заслужилАбдрахмановЗинон Бахтиярович.АБДрАХМАНОВ зинонБахтиярович –1941 года рождения. Первыйгенеральный директорнефтепровода «омск– Павлодар – Чимкент».1984 – 1988 гг. – начальникВосточно-Казахстанскогоуправления магистральныминефтепроводами. С 1998– региональный менеджерКтК. В нефтегазовой отраслиработает свыше 45 лет.Анатолий Иванович Балашов – специалистс богатой трудовой биографией,стоял у истоков строительства нефтепровода«Омск – Павлодар - Чимкент».Многие годы отдал работе в Восточномфилиале АО «КазТрансОйл»БАлАШОВ Анатолий Иванович,1939 года рождения. В систему трубопроводного транспорта пришел в 1964 году. С 1972– 1978 – возглавлял производственно-диспетчерский отдел по строительству управлениятранссибирским магистральными нефтепроводами. В 1997 – заместитель директораВосточного филиала по товаро-транспортным операциям. Проработал в отрасли 37 лет.Анатолий Иванович Каширский – человек с завидной судьбой и богатой трудовойбиографией. Начав свой путь в отрасли в 1953 году машинистом нефтеперекачивающейстанции, он не изменил своему призванию и остался вэтой сфере навсегда.КАШИрСКИй Анатолий Иванович,1933 года рождения. В системе трубопроводноготранспорта начинал в 1953 году машинистом НПС. В1977-м - начальник Южного управления магистральныминефтепродуктопроводами. 1982 – 1993 – генеральныйдиректор По «Южнефтепровод». Стаж в нефтегазовойотрасли – 40 лет.Человек беспокойного характера, неутомимыйрационализатор, Иван Дмитриевич Каспер внесогромный вклад в развитие нефтегазовой отрасли.Ко многому, чем гордятся нефтяники республикисегодня, Иван Дмитриевич имеет прямоеили косвенное отношение.КАСПер Иван Дмитриевич –82 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК(1935 – 2004). Первый заместитель генерального директора По «Южнефтепровод» (1990-1992), в 1999 – 2004 - директор представительства ао «Казтрансойл» в г.Москве. Стаж работыв нефтегазовой отрасли – 45 лет.

Тарас Мажитович Касымов отдал многосил и энергии развитию трубопроводноготранспорта. Даже в самоетрудное время, после распада Союза, онпродолжал наращивать темпы строительства,изыскивая для этого все возможности.КАСыМОВ Тарас Мажитович,1941 года рождения. 1993 – 1997 - генеральный директор По «Южнефтепровод». тарасМажитович прошел трудовой путь от простого инженера до крупного руководителя,за годы работы воспитал немало высокопрофессиональных специалистов. В периодобщего спада производственной активности укрепил и дал импульс развитию По«Южнефтепровод», огромное внимание уделял социальной поддержке работниковпроизводственного объединения и региона. Стаж работы в нефтегазовой отрасли – 45 лет.Говорят, что правильно организовать производственныйпроцесс могут лишь мужчины. МарияАхметовна Нургалиева, Валентина ПетровнаМаксимова, Валентина Павловна Кравченко,кто стоял у самых истоков создания и развитияАО «КазТрансОйл», с этим тезисом не согласны.Все трое – ветераны трубопроводного транспорта,высококвалифицированные специалисты, всепрошли мощную союзную школу профессиональногороста.НУрГАлИеВА Мария Ахметовна –1939 года рождения. 1971 – 1991 – заместитель начальникапо строительству Южного управления магистральными нефтепродуктопроводами.С 1991 – 1997 - заместитель генеральногодиректора По «Южнефтепровод». работе в нефтегазовойотрасли отдала 38 лет.Преемственность поколений,складывающаясяна нефтепроводномтранспорте, даетвсе основания полагать,что о многих нынешнихветеранах новое поколениенефтяников будетвспоминать с такимже уважением, благодарностьюи даже восхищением,с каким ониотносятся к «кумирам»молодости.Нефтегазовая отрасль богата биографиями заслуженных работников, прошедшихвсе ступени профессионального роста. Прошел уже не один десятоклет, но Изтлеу Баспаев никогда не жалел о том, что связал свою жизнь снефтяным делом.Изтлеу БАСПАеВ –1942 года рождения. На нефтепромысел Мунайлы он пришел оператором сразу послеокончания 10 классов школы, в 1960 году. после этого практически вся его трудоваядеятельность была связана с нефтегазовой отраслью. В период 1997 – 2006 г.г. —диспетчер, главный диспетчер гдУ ао «Казтрансойл». Стаж в нефтегазовой отрасли —около 40 лет.елеУОВ Кесикбайелеуович,1942 г. рождения. 1986 –1990 - начальник Мангышлакскогонефтепроводногоуправления ЮжУМНПП,1994 – 1998 - начальник актюбинскогонефтепроводногоуправления. работе натрубопроводном транспортеотдал 35 лет.KAZENERGY83

они создавали историютрУдоВоЙ ПУтЬ –пример для молодыхКак известно, человек – сам кузнец своего счастья. А много ли человеку нужно длясчастья? «Конечно, нет, ведь счастье живет в каждом нашем дне, в семье, в работе»,- ответит наш герой. Когда человек грамотно, ответственно подходитк любому делу, то все в его руках спорится. Перед нами судьба простого человекатруда. Скромен, серьезен, немногословен – таков линейный трубопроводчик высшейкатегории Кубайдолла Аминович Нуржан.84 № 39 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Êубайдолла Нуржан родился в городе Кульсары Атыраускойобласти. Рос и учился жизни на примере родителей. В большойдружной семье, помимо Кубайдоллы, росли еще 3 его братаи 2 сестры, а он был вторым по старшинству. И именно ему довелосьзаботиться о младших братьях и сестрах. Рано приученныйк труду, в 16 лет он пошел работать на нефтеперекачивающуюстанцию.Юность Кубайдоллы совпала со временем, когда нефтяная промышленностьстраны получила развитие. Стала перегонятьсянефть со всех уголков Мангыстауского полуострова, где и работалнаш герой. Ему тогда едва исполнилось 16, но он уже выполнялвсе обязанности оператора на нефтереперегонном производстве.За последующие два года Кубайдолла показал себя ценным способнымработником, он не боялся экспериментировать и все времяискал новые подходы в еще не отлаженной системе тяжелоготруда на местах. Поэтому, когда пришло время служить в армии,провожали К. Нуржана весь коллектив НПС-Кульсары. Коллегижелали ему после службы возвращаться на родную станцию.И Кубайдолла, выполнив гражданский долг перед Родиной, сновастал работать оператором на той же станции.«Я считаю, мне крупно повезло, что в молодости довелось работатьс такими людьми, как начальник станции Орынгали Мекебаев,инженер Кесикбай Елеуов, старший оператор Туйекен Бисенов,оператор Ербатыр Отебалиев, печной механик ШаншарханНаурызбаев», - рассказывает о тех годах Кубайдолла Аминович. –«Эти умудренные жизнью люди помогли мне не только стать профессионаломв своем деле, но и стали моими учителями по жизни.Всеми достигнутыми жизненными успехами я обязан именноим».…Год за годом незаметно пролетели 37 трудовых лет в нефтянойотрасли. Нефтеперекачивающая станция та же, но условия работыуже другие, ведь это производство стало частью Западногофилиала АО «КазТрансОйл».Кубайдолла Нуржан прошел здесь большой трудовой путь. Сначалаон был оператором печи подогрева, потом машинистом отопительнойкотельной, водителем, сантехником-ремонтником. Затемруководство заметило и оценило профессионализм, с которымКубайдолла выполнял любую работу, и возложило на негоеще большую ответственность.Он стал линейным трубопроводчиком, где первая обязанность– обеспечивать бесперебойную работу нефтепроводов. А значит,вовремя и своевременно устранять все возникающие неполадкии непредвиденные ситуации. С детства ответственному и трудолюбивомуКубайдолле Нуржану столь динамичная работа былатолько в радость, он с головой в нее окунулся. И здесь, когда наодин пункт по устранению аварий приходится несколько сот километровтруб, и на любом метре труба может «лопнуть» или выйтииз строя из-за ржавчины, он тоже добился высоких результатов.Артерия, снабжавшая страну «черным золотом», работала бесперебойно.С участием Кубайдоллы Аминовича удалось предотвратитьмножество нештатных ситуаций.Одна из таких ситуаций имела место в 1986 году. В обеденныйперерыв от диспетчера пришел тревожный сигнал. Как выяснилосьпозже, очистной поршень застрял на линейной задвижке 558-м километре трубы нефтепровода «Узень-Гурьев-Куйбышев». Засчитанные минуты на спецтранспорте группа из 8 человек прибылана место происшествия. Тут же была выяснена и причина неисправности.Вышел из строя также электропривод задвижки. Двадня и две ночи пришлось провести бригаде в открытой степи, чтобыизвлечь поршень и устранить неисправность.Но время и силы были потрачены не напрасно. Нефтепровод«Узень – Атырау – Самара» вновь возобновил свою работу.В Кульсаринском нефтепроводном управлении на Аварийновосстановительномпункте (АВП) работают 49 человек. Они обеспечиваютбесперебойную работу нефтепроводов «Узень-Атырау-Самара» - 182км, «Прорва-Кулсары» - 103км, НПС№3-Косчагил»- 119км и водоводов «Астрахань-Мангышлак» - 185км, «Кульсары-Прорва» - 175км. Эти полсотни человек проводят техническое обслуживанияи устраняют все возникающие неисправности на такомогромном отрезке магистральных трубопроводов в четырехнаправлениях.Признаются, что иногда приходится проводить в работе дни,ночи, а то и недели в степи – вдали от семьи и людей. Но работусвою любят, понимают ее важность и потому делают всегда насовесть.«Уже много лет я бок о бок работаю с высококлассными специалистами– Кенжалы Сары, Жадыгером Бопылдыковым, ТынышбекомТурабайем, старшим мастером Алибеком Желгелди и сварщикомСериком Избасаровым. Защита и поддержка нашего нефтепровода– это и их большая заслуга тоже. Дорогого стоит и трудначальника АВП Гибатуллы Оразова», - говорит о коллегах КубайдоллаАминович.Между тем, о самом Кубайдолле Нуржане все коллеги в одинголос рассказывают только хорошее. Вот каковы отзывы СерикаИзбасарова и Тынышбека Турабаева: «Кубайдолла отработалздесь без малого 37 лет. Из них более 25 лет нам довелось работатьвместе. Он очень внимательно относится к своему делу. Обожаетсам процесс работы. Всегда стремится к лучшему. Всегда готовыйчему-то учиться сам, он не перестает учить и молодых специалистов.К тому же с ним можно смело отправляться на любыеаварийные ситуации. Он сразу «видит» причину неполадки.Сегодня Кубайдолла Аминович – линейный трубопроводчик шестогоразряда Аварийно-восстановительного пункта (АВП) Кульсаринскогонефтепроводного управления Западного филиала АО«КазТрансОйл». Он отличник производства.Его портрет украшает Доску почета, а на груди – памятная медаль«70 лет Казахстанскому трубопроводному транспорту» от Министерстваэнергетики и минеральных ресурсов. Так руководствоАО «КазТрансОйл» выказало свое признание и уважение человеку,который на совесть отработал на производстве больше 35 лет.А в 2000 году, приняв участие в конкурсе «Лучший линейныйтрубопроводчик», который проводился в честь 65-летия казахстанскоготрубопроводного транспорта, из множества участниковКубайдолла Нуржан удостоился диплома второй степени.Помимо профессионализма – наш герой еще и примерный семьянин.И его одинаково уважают в обществе и за первое и за второе.С женой Алтын Елеусиновой они воспитали 4 дочерей и 1сына. Его супруга уже много лет работает медсестрой в Жылыойскомрайоне.Такова история простого человека, который, не жалея себя, многосил вложил в развитие казахстанского трубопроводного транспорта.KAZENERGY85

они создавали историютрУд Во бЛаго СтраНЫ«Женщина может все, остальное должен сделать мужчина» - эти слова французскогописателя Анри Ренье – первое, что мне вспомнилось после знакомства сЕленой Елекринцевой.Ñвою трудовую карьеру тогда еще двадцатилетняя Елена начала в 1987 году и уже втечение 23 лет трудится товарным оператором на производственно-диспетчерскойстанции Мангистауского нефтепроводного управления «Каражанбас» Западного филиалаАО «Казтрансойл». За эти годы Елена доказала не только преданность своему делу, но илюбовь к своей профессии, так необходимую в любой работе.- Главное в нашей работе – постоянство. Если будет постоянство,значит все остальное будет так, как надо. Приборы и инструментывсегда должны быть в порядке и должны давать стабильные показатели,– говорит Елена, рассказывая о важности своей работы .Ее рабочий день проходит в диспетчерском пункте, в котором находятся шесть компьютеров.С их помощью ведется не только контроль, но и руководство процессом транспортировкинефти. Обязанность Елены – проследить за тем, чтобы нефть была доставленадо конечного пункта в том объеме, в каком была получена, это требует повышенной ответственности.Кроме того, как товарный оператор она обязана проследить и за сохранением качественныхпоказателей черного золота - пробы на анализ она отправляет в лабораторию.86 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Елена из тех редких людей, кто знает, чтопредставляет собой нефть наощупь.- Нефть с «Каламкас» тяжелая.Черного цвета. У нее есть свояособенность, которую можно почувствоватьсразу, как тольконефть окажется на твоих руках.Словами этого не передать, - улыбаясьговорит Лена. Ее совершенно не беспокоиттот факт, что она работает с сыройнефтью, которая по своему химическомусоставу очень вредна для человека. Наоборот,она рассказывает о ней с легкостью идаже с нескрываемой гордостью. По ее словамчувствуется, насколько Елена влюбленав свою работу.Это подтвердил и начальник Елены Елекринцевой,К. Мендигалиев. Он рассказалнам, что в коллективе Елену ценят как мастерасвоего дела - она преданный работечеловек, ей доверяют и ее уважают коллеги.Елена постоянно находится в поискеновых знаний, а узнав что-то новое с радостьюделится своим богатым опытом с коллегами.Елена Елекринцева не раз доказывалауровень своего мастерства и преданностьделу. Она неоднократный победительконкурса профессионального мастерства«Лучший по професии», причем как навнутренних, но и на международных конкурсах.В 2002 победа в состязании, проходившемсреди сотрудников компании «Казтрансойл»,а в 2004 – на международномконкурсе, огранизованном крупнейшиминефтетранспортными компаниями Казахстанаи России - АО «Казтрансойл» и ОАОАК «Транснефть». В 2007 она стала обладателемглавной награды на международномконкурсе, в котором участвовали представителиуже четырех государств: Казахстана,России, Украины и Беларуси. О тех дняхЕлена вспоминает с особым удовольствием:- Могу сказать, что эти соревнованиясамые незабываемые моментымоей жизни. Потому чтоони стимулируют человека развиватьсяи совершенствоваться.Это во-первых. Во-вторых,это колоссальный обмен опытом.А значит и улучшение производительноститруда. Завершениеконкурсов, как правило, превращаетсяв грандиозный праздник дляучастников. Люди не могут не говоритьо работе, где бы они не находились.Тем более интересно,когда ты находишь единомышленников,тех, кто знает твое делотак же хорошо, как ты, с кем можномногое обсудить и узнать многонового и полезного.Недаром проведение конкурса среди профессионаловстало доброй традицией компании,залогом успешности всего коллективаи каждого сотрудника в отдельности.Большое внимание АО «Казтрансойл»уделяется безопасности и качеству транспортировкинефти, этот процесс можноконтролировать дистанционно. Благодарясовременным достижениям за транспортировкойнефти по магистралям с самого месторождениядо конечных пунктов можноследить и с региональных подразделенийи с главного диспетчерского пункта, находящегосяв Астане. Но, все же, наибольшаяответственность у работников которые находятсяна месте, в диспетчерской станции.В случае ЧП они первыми прибудут на местои предпримут все необходимые меры.Мы уже рассказали о том, что Елена однаиз тех работников, кто растет вместе с компанией.За четверть века она стала свидетелемтого, как новые технологии приходилина смену старым методам. Суть работы,конечно же не изменилась, но измениласьтехнология. Еще десять лет назад многоеприходлось делать вручную, сегодня всестало гораздо легче. Изменилась автоматикаи теперь уже работа идет с помощьюкомпьютеров. Сегодня даже ручку редкоприходится брать в руки... Все данные пишутся,хранятся и отправляются в электронномвиде.Рассказывая о работе товарного опреторанельзя не упомянуть о его рабочем графике.Вахтовый метод – это когда полмесяцапроводишь на работе. 15 дней Елена вбескрайних степях, 15 - в городской суматохедомашних дел.- Некоторые думают, что мояработа сплошное удовольствие.На самом деле, смена в пятнадцатьдней – дело не простое. Насможно сравнить с экипажем самолета,который меняется ежедневно.Неделю мы работаем с утра довечера, неделю с вечера и до утра.Первую неделю обычно легче. Просыпаешьсяи ложишься спать какобячно, но вот после приходитьсярезко перестраиваться. Самыетрудные - предрассветныечасы. Тем более, что от нас напрямуюзависит безопасность нашихже коллег. А вот самое интересное– это вторая половина месяца.Из далекой, пыльной степиты с огромной радостью возвращаешьсядомой, в город. (Смеется).И эти пятнадцать дней проходятуже совсем по-другому. – говоритЕлена. –Но мы уже привыкли кэтому образу жизни.Помните, в самом начале рассказа прозвучаловыражение, которое мелькнуло вголове сразу же после знакомства с ЕленойЕлекринцевой. Это первое впечатлетние.Спросите почему? Потому что я должнабыла встретиться с женщиной, котораявот уже 23 года посвятила сложной, можносказать, тяжелой профессии. И не моглаповерить, что эта молодая, симпатичная,стройная женщина и есть товарныйоператор производственно-диспетчерскойстанции Мангистауского нефтепроводногоуправления «Каражанбас» Западного филиалаАО «Казтрансойл». Эта женщина вовсем оказалась на высоте. «Женщина можетвсе, остальное должен сделать мужчина»...KAZENERGY87

они создавали историюОбыкновенноесчастье...КОгдА я гОТОвилАсь КвсТрече с геннАдиемивАнОвичем КриКОвым,ТО ЗнАлА ТОльКО ТО, чТОбылО нАпечАТАнО в несКОльКихсТрОКАх биОгрАфиимОегО герОя. ТеминТереснее былО всТре-ТиТься с ним и УвидеТьживОгО челОвеКА, сКры-ТОгО ЗА сУхими сТрОчКАмиреЗюме.Çвоню в дверь. Мне открывает жена Геннадия Ивановича. Доброжелательноулыбаясь, она приглашает меня пройти. Вдоме необыкновенная атмосфера покоя. Это я потом поняла: положительнаяаура исходит от самих хозяев.- Геннадий Иванович сейчас придет, - предупредила женщина.И, действительно, хозяин дома не заставил себя долго ждать.Статный, высокий 63-летний мужчина, с хорошо поставленным,как у военного, голосом.Представившись, говорю о цели нашей встречи.- Ну, что я могу рассказать. Ничего особенного во мне нет. Живутак же как все, работаю, - скромно признается мой собеседник.Геннадий Иванович прошел большой жизненный путь. В его жизнивсе и всегда было стабильно. Согласитесь, сейчас такое редковстретишь. Но как-то так складывалось у индерского парня: работалпо одной специальности, женился на одной единственной, скоторой познакомился еще в молодости, проработал почти 40 летна одном предприятии.Родился Геннадий Иванович в поселке Горы Индерского районаГурьевской (ныне Атырауской) области. После восьмого классапоступил в Гурьевское профессионально-техническое училище№13 по специальности слесарь КИПиА. Окончив его, в 1965 годувосемнадцатилетний парень начал свою трудовую деятельностьна Химическом заводе, там он серьезно и ответственно выполняллюбое порученное дело. Вскоре это заметило руководство предприятия,и, несмотря на отсутствие производственного опыта, егосразу же поставили в смену. В то время завод только был сдан вэксплуатацию и молодой специалист принимал участие в его пуске.Пригодилась и шестимесячная производственная практика, которуюГеннадий Иванович еще во время учебы в училище проходилв Чеченской Республике, на Грозненском нефтеперерабатыва-88 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ющем заводе. Правда, большого опыта на производственабраться парню не пришлось: нужнобыло исполнить свой гражданский долг. Имолодой Криков был призван в ряды СоветскойАрмии. Прослужив два года, он вернулсяна родной Химзавод.Шли годы, появилась семья. Со своей супругойТамарой Геннадий познакомился еще до армии.Видимо, так было уготовано судьбой, чтопервая же встреча связала их навсегда. Чувствалюбви и взаимопонимания, появившиесятогда, движут ими до сих пор. Ведь за 39 лет совместнойжизни Геннадий Иванович и ТамараПетровна даже не поругались. А говорят, чтонет семьи, где бы не билась посуда?! Еще какесть! Они вдвоем вырастили и выучили двухпрекрасных дочерей. Старшая, Ирина, окончивмедицинский институт, как и мечтала, работаетврачом. Каждый год ее дочь Елизаветаприезжает к дедушке с бабушкой на каникулы.А младшая дочь Наталья работает в том женефтепроводном управлении, где и ГеннадийИванович – ведущим специалистом по налогам.Сам Геннадий Криков стал работать в Атыраускомнефтепроводном управлении совершеннослучайно. Как-то в один из осенних вечеров1971-го года к нему пришел его друг ВячеславХван и рассказал о Балыкшинском районномнефтепроводном управлении (сейчас- Атырауское нефтепроводное управление).И тут же предложил перейти туда на работу.Вообще-то Геннадий Иванович не планировалтогда кардинальных изменений в своей жизни,но предложение друга заставило его задуматься.И он решился. Новое место работы позволилоприобрести опыт, усовершенствоватьсвои профессиональные навыки. Сегодня, спустя38 лет, Геннадия Ивановича можно назватьнастоящим асом своего дела.Эти годы не стояло на месте и его родноепредприятие. Сейчас это современное многофункциональноепроизводство, использующеепередовые технологии и оснащенное самой современнойтехникой.- Когда я начинал здесь работать, действовалатолько одна насосная станция, это потомИндерская была сдана в эксплуатацию. Былосложно работать, все вручную, все на глаз. Немногополегчало, когда в 74-м году начали внедрятьамериканскую автоматику, а сейчас и подавнотрудовой процесс полностью компьютеризирован,- рассказывает мой собеседник.Действительно, сегодня в НПС «Атырау»Атырауского нефтепроводного управления,впрочем, как и во всех филиалах АО «КазТрансОйл»,внедрена система автоматизации технологическихпроцессов SCADA, что позволяетоператорам следить за перекачкой нефти потрубопроводу, глядя на мониторы. Во внедренииэтой системы есть заслуга и героя нашегоматериала. Не обошелся без участия ГеннадияИвановича и запуск сливно-наливной эстакады1 НПС «Атырау» с вводом автоматизированногоузла учета нефти на НПС «Атырау».Чем же сегодня гордится мастер? Успехамив работе, собственными достижениями? Нет!Геннадий Иванович гордится своими учениками.Как хороший и умелый наставник он воспиталнемало учеников, ставших настоящими специалистамии добившимися определенных высот всвоей профессии.- Таких людей, как наш Геннадий Иванович, в нынешнеевремя днем с огнем не сыщешь. Вот еслиб таких людей на свете было больше, жизнь былабы совсем другая. И я горжусь тем, что я его ученик,- говорит инженер АСУ НПС «Атырау» Атыраускогонефтепроводного управления Западногофилиала АО «КазТрансойл» Андрей Найденышев.– В далеком 1990-м, можно сказать совсем юнцом,после окончания железнодорожного техникумая пришел работать слесарем в данное управление.Меня прикрепили к Геннадию Ивановичу. Получается,что моими первыми шагами в своей профессиируководил именно он. Геннадий Ивановичнаучил меня быть ответственным за вверенныйтебе участок работы. Я и сегодня постоянночувствую его помощь, его товарищеское плечо. Вомногих вопросах полагаюсь на своего наставника.Доверяю, знаю, уверен, Геннадий Иванович сделаетвсе, как нужно. Да и его отеческое внимание досих пор чувствуется…в ТрУдОвОй Книге дО сих пОр ОднА ЗАпись:«приняТ нА рАбОТУ слесАрем КипиА».ОсТАльные ЗАписи – блАгОдАрнОсТи,блАгОдАрнОсТи, блАгОдАрнОсТи…..Такое признание дорогого стоит. Ведь выше илучше оценки, данной собственным воспитанником,тяжело представить. Под этими словами могутподписаться не только ученики Крикова, но иего соратники, коллеги большого трудового коллектива,в котором они живут одной дружной семьей.Впрочем, о вкладе в становление и развитиенефтегазовой отрасли страны красноречиво говорятгосударственные награды. За годы работы отличникнефтяной промышленности Геннадий Ивановичбыл награжден нагрудным знаком МЭМР«Почетный работник магистрального трубопроводноготранспорта», памятным юбилейным знаком«Казакстан кубыр колигине 70 жыл». А в трудовойкниге до сих пор одна запись: «Принят на работуслесарем КИПиА». Остальные записи – благодарности,благодарности, благодарности…..…Жизнь человеку дается один раз, и прожить еенадо так, чтобы не было больно за бесцельно прожитыегоды. Эти слова Островского могут наиболееточно описать Геннадия Ивановича. Потомучто вся его жизнь как открытая книга. Страница застраницей ровные строки легко повествуют судьбупростого рабочего человека. Он живет богатой,наполненной смыслом жизнью. Светлой, понятной,достойной. Жизнью, полной дальнейших планови энергии…KAZENERGY89

они создавали историю«чернОе ЗОлОТО» пО прАвУ являеТсяОдним иЗ глАвных бОгАТсТв КАЗАхсТАнА.А нефТянАя ОТрАсль - ОднОйиЗ сАмых ТрУдОемКих, и вО мнОгОмблАгОдАря челОвечесКОмУ фАКТОрУ– ТрУжениКАм прОиЗвОдсТвеннОгОТылА, дОбычА, перерАбОТКА и ТрАнспОрТирОвКАрАбОТАюТ бесперебОйнО,КАК чАсы. пО’ТОмУ 75-леТнийюбилей ТрУбОпрОвОднОгО ТрАнспОрТАКАЗАхсТАнА – ОсОбАя дАТА длявеТерАнА нефТянОй ОТрАсли АмАнгельдынУргАлиевичА исмАилОвА.Мастер делнефтепроводныхВ1958 году в семье жителей Кызылжара – Нургали и Айши родился пятый, младшийребенок – сын Амангельды. Родители и старшие родственники трудились в горняках,на строительстве дорог. Их сын, готовый связать свою жизнь с рабочим трудом,после окончания восьмилетней школы поступил в техническое училище в городе Сатпаев,где освоил профессию водителя грузовых автомобилей. В 1982 году вышел на работу– водителем БелАза в городке Жайрем.По казахскому обычаю преемственности, хозяином дома всегда остается младший сын.Амангельды, верный этому завету, вернулся к родному очагу, здесь он устроился работатьна нефтепровод. Молодому предприятию требовались молодые кадры, работы былодостаточно. Главная задача – обеспечить безопасную и бесперебойную подачу нефти изРоссии в Шымкент, через Павлодарскую область.С тех пор жизнь Амангельды Нургалиевича неразрывно связана с главным богатством казахстанскойземли – нефтью. За 27 лет работы пришлось повидать немало трудностей, новсе они были преодолены. В начале 1980-х труд на предприятии был тяжелым, ручным,однако, годы спустя, в отрасли многое изменилось, вся система нефтетранспортировкиполностью автоматизирована, и теперь рабочие будни стали гораздо легче.Тогда же рабочий график нефтяника был далек от стандартного. О полноценном сне забытьпришлось почти сразу. Легко ли... круглосуточно следить за нефтепотоком, ведь все,до последней капли, должно дойти до конечного пункта отправки. Амангельды Исмаиловстрого бдит за тем, чтобы «черное золото» поставлялось в требуемых объемах. И днем90 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

легКО ли... КрУглОсУТОчнОследиТьЗА нефТепОТОКОм,ведь все, дО пОследнейКАпли,дОлжнО дОйТи дОКОнечнОгО пУнКТАОТпрАвКи. АмАнгельдыисмАилОвсТрОгО бдиТ ЗА Тем,чТОбы «чернОе ЗОлОТО»пОсТАвлялОсьв ТребУемыхОбъемАх.и ночью он на пульте и постоянно докладываето состоянии нефтепотока руководствустанции. В производственной цепочкеон — тот, кто первым узнает о неполадках вработе нефтепровода.О начале же трудового пути АмангельдыНургалиевич вспоминает так: «Раньшемы поставляли нефть на Шымкентский нефтеперерабатывающийзавод, сейчас это впрошлом. Вспоминая те годы, сразу представляюсебе вагоны с полными нефти цистернами,идущими со станции Атасу. Качественнаяработа по погрузке и подготовкек отправке этих вагонов была основной задачей.Чугунная дорога едва выдерживалатот объем нефти, который перевозился вогромных цистернах.Сказать, что все эти годы здесь шла активнаяработа, я не могу. В период с 1995 по2000 годы объем работ поубавился. Но,как только в 2000 году запустилась в действиесливо-наливная эстакада Атасу, процесспошел активнее и работать стало намноголегче. Ну, а с открытием в Кызылординскойобласти базы Кумколь жизнь нанашем объекте стала более насыщенной.Ручной труд заменила техника. На сменурадиосвязи пришли кабельные системы.Это позволило следить за давлением в задвижкахна расстоянии 25-30 километров.Не только следить, но и при необходимостиоткрывать-закрывать задвижки, а такжевести видеонаблюдение за бесперебойнойработой провода. Вот, что значит – электроника».- Сейчас через нефтепровод Атасу - Алашанькоуежемесячно проходит от 600 до800 тысяч тонн нефти . Каждые 4-5 летпроводится полный осмотр и диагностикатруб. Все обнаруженные проблемы сразуберутся под контроль и начинается процессих устранения. Непосредственно нефтепроводочищается 2 раза в месяц. Всенефтеотходы доставляются на станциюАтасу, - рассказывает мастер своего делаАмангельды Исмаилов. В работе человека,следящего за работой подземных труб,есть много особенностей, а ответственностигораздо больше, чем за открытый трубопровод.Ценя преданность и ответсвенность АмангельдыНургалиевича, в 2000 году ко Днюнезависимости президент «КазТрансОйла»лично вручил Амангельды Исмаиловумедаль «Ерен Енбегi Ушiн». Эта наградапополнила копилку грамот и благодарственныхписем. Также, в 2005 году, вчесть 70-летия трубопроводного транспорта,Амангельды Исмаилов за долгий и безупречныйтруд был награжден почетной грамотойАО «НК «КазМунайГаз».Для труженика нефтяной промышленности,отдающего все силы и время работе, большоезначение имеет крепкий тыл семейнойподдержки. И он у нашего героя есть,его самый верный друг и соратник - супругаНургайша. Гостеприимная хозяйка всегданакроет для друзей и соратников супругащедрый дастархан. Кымыз из ее рук – волшебноетворение. Рожденная в этих природнобогатых местах, полностью поддерживаеттрудовую деятельность мужа, вместес которым они растят 4- х детей.Сегодня Амангельды Исмаилов - патриотродной земли и передовик своего дела,возлагает большие надежды на будущее.Грандиозные планы и достижения в нефтянойсфере – предмет его гордости, он часамиготов рассказывать о первом богатствестраныи развитии отрасли. Нефтяным центром,ставшим ослепительной жемчужинойрегиона, сегодня гордимся и мы, гражданеКазахстана.KAZENERGY91

они создавали историюКогда работа –это призваниеВ его трудовой книжке записано только одно место работы – головнаянефтеперекачивающая станция «Павлодар». Потому безопыта и участия Юрия Николаевича Анушкина не проводится ниодно диагностическое испытание электрооборудования, он активноучаствует в наладочных и ремонтных работах особо сложныхсистем и комплексов нефтеперекачивающих станций.В гостях…Мой собеседник оказался очень занятым человеком. Чтобы найтиего и договориться о встрече, пришлось потрудиться. Кажется,будто его жизнь расписана по минутам. И это впечатление послебеседы с ним лишь укрепилось. Ведь, как выяснилось, возвращаясьс ночной смены, вместо отдыха Юрий Николаевич отправляетсяв свой гараж, где его ждет любимый автомобиль. В нашей беседеон скромно рассказывает о себе, о дне вчерашнем и сегодняшнем.Юрий Анушкин работает электромонтером по обслуживаниюэлектрооборудования ГНПС «Павлодар» с 1982 года. Работа оченьответственная, потому что выявить нарушения в электрооборудованиинефтеперекачивающей станции – значит предотвратить возможныеаварии.В детстве он никогда не связывал свои мечты с работой в нефтянойотрасли. Гонял, как и все мальчишки, мяч, помогал родителямпо хозяйству и увлекался всем тем, что и все советские мальчишки.Одно из детских увлечений переросло в хобби. Очень привлекаланашего героя механика. В момент выбора профессии оначуть было не перевесила на чаше весов, но в итоге из молодогопаренька получился отличный электромонтер с золотыми руками.Родные говорят, что Юрий Николаевич может смастерить всечто угодно. Дома его не бывает, ведь в гараже он не просто творит,а создает разные конструкции из старых кусков железа и другогоподручного материала.«Где родился, там и пригодился» - это как будто сказано о нем.Окончив школу в селе Галкино Щербактинского района Павлодарскойобласти, Юрий Анушкин поступил в 1978 году учиться в Щербактинскийтехникум механизации и электрификации сельского хозяйства.По его словам, знания, полученные им тогда в техникуме,сегодня в состоянии дать не каждое высшее учебное заведение.1982 год стал переломным периодом в жизни нашего героя. Длянего началась новая жизнь: Юрий Николаевич познакомился сосвоей будущей супругой Светланой, начал работать на только чтооткрывшейся нефтяной базе… А стимул хорошо работать молодогоспециалиста был. Благодаря тому, что Анушкин отлично зарекомендовалсебя на новом месте, у супругов появилась собственнаякрыша над головой – полученная ими новая квартира.Неспешная манера речи, серьезный взгляд… По словам егожены, Светланы Александровны, ее муж никогда не был простоЮрой. С молодости к нему все обращались не иначе как по имениотчеству.Но для семьи Юрий Николаевич в первую очередь нетолько трудолюбивый работник, но и замечательный муж, внимательныйотец и добрый дедушка. Говоря об Анушкине «в двух словах»,можно, наверное, упомянуть такие его черты, как основательностьи стабильность. И если в молодости о многих вещах, в томчисле и об особенностях собственного характера, он не задумывался,то теперь многое приобрело важный смысл, - рассказываетЮрий Николаевич. Может потому в последнее время в домеАнушкиных все чаще говорят о работе, которой отдано почти 30лет жизни.На станцииЗдесь красиво и тихо, и только возвышающиеся резервуары напоминаюто том, где ты находишься. На головной нефтеперекачивающейстанции «Павлодар» 8 резервуаров для нефти, более 180единиц электрооборудования -двигателей всех марок. Под высокимнапряжением тут работает вся команда станции. Юрия Николаевичамы встретили по дороге. Он шел на проверку оборудования.По словам руководителя и давнего коллеги Юрия Николаевича,энергетика ГНПС «Павлодар» Владимира Сумоносова, в рукахсменного электромонтера находится вся станция и от него зависитмногое – состояние электродвигателей насосов, которые перекачиваюттоварную нефть, задвижки на трубопроводе, вентиляционныеустановки. «Если какая-нибудь задвижка вовремя не пойдет,не откроется, может произойти недодача нефти или даже остановкавсей станции. Все оборудование сегодня электрифицировано,поэтому электромонтеры у нас на вес золота. Случались ведь ичрезвычайные ситуации. Несколько лет назад ударила гроза и всястанция встала. Все неполадки мы, конечно, исправили быстро, нотолько благодаря Юрию Николаевичу. Ведь необходимо было восстановитьвсю схему, привести в рабочее положение электрооборудование»,- сказал Владимир Сумоносов.«На станции Юрий Николаевич знает все до мелочей, во времянестандартных ситуаций врасплох его не застанешь. На ГНПС92 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

блиц- любимОе блюдО: бешбАрмАК,мАнТы, беляши, шАшлыКи прОсТО мясО.- Книги: рАЗные, нО ОсОбеннОдеТеКТивы.- Тв-передАчи: ОбщесТвеннОпОлиТичесКиепрОгрАммы,рАссКАЗывАющие О ТОм, чТОпрОисхОдиТ в мире, в КАЗАхсТАнеи в ОблАсТи.«Павлодар» он самый старейший работник,единственный, кто работает здесь со дняоснования», - добавляют коллеги - оператортоварный Раис Шарафиев и операторГНПС Виталий Пирогов. Они работают вместев одной смене. И для обоих Юрий Анушкин– наставник, человек, к которому в любоймомент можно обратиться за советом.О своем выборе профессии наш геройне пожалел ни разу. Единственный кормилецв семье, он вырастил вместе с супругойдвух дочерей, сейчас подрастает маленькийвнук. Младшая дочь получает высшееобразование в Новосибирске на факультетеиностранных языков.В разговоре о плюсах работы в компании,в первую очередь Юрий Николаевичотмечает хороший социальный пакет, предоставляемый«КазТрансОйл» своим работникам.В нынешнее кризисное времяособенно важно, что предприятие заботитсяо своих сотрудниках, берет на себя социальнуюответственность. Когда-то они, молодыеспециалисты, приходили работатьна одно предприятие, вместе с базой переживалиреформирования, смену собственника.Сегодня работникам важно чувствоватьстабильность, знать, что ты нужен.Получая хорошие отпускные, квалифицированнуюмедицинскую помощь, человекне пойдет искать что-то на стороне, потомучто у него и так все есть, - считает Юрий Николаевич.Свой отпуск один из старейших работниковголовной нефтеперекачивающей станции«Павлодар» Юрий Анушкин любит проводитьс семьей. И тут дают о себе знатьдетские привычки. Ведь Юрий Николаевичвырос в непростом селе. Село Галкино находитсяпрактически в Чалдайском ленточномбору, где воздух наполнен ароматомстолетних деревьев. Потому и сейчас вкаждый свой отпуск он старается вырватьсяиз серых городских пейзажей. Далекиегоризонты, пока его не манят. Зато ему непонаслышке знакомо далекое озеро Байкал,соседний голубой залив в Восточно-Казахстанской области. Бывал Юрий Николаевичи на Алтае, на Телецком озере, в бурятскихСаянах. «Я очень люблю бывать наприроде, люблю активный отдых», - признаетсяон.В заключение нашей беседы Юрий Николаевичискренне поздравил всех своихколлег с предстоящей юбилейной датой –75-тилетием трубопроводного транспортаКазахстана. Накануне знаменательного событияЮрий Николаевич пожелал коллективуАО «КазТрансОйл» успешной работы,производственных успехов, а молодым сотрудникамстремления к повышению квалификации,чтобы и в дальнейшем родноепредприятие было в надежных руках!KAZENERGY93

они творят историюКазТрансОйл -вместе к единой цели94 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ТАТьяНА ЮрьеВА -диреКТОр депАрТАменТА ТрАнспОрТнОйлОгисТиКи АО «КАЗТрАнсОйл».ОСЕБЕ: работаю в АО «КазТранс-Ойл» практически с момента созданиякомпании, с 1998 года. Начинала работатьв департаменте транспортировки. Принималаучастие в создании новой системыуправления и развития магистральных нефтепроводовКазахстан в разработке и реализациимногих проектов.О РАБОТЕ ДЕПАРТАМЕНТА: Главная цельнашей работы - увеличить загрузку производственныхмощностей нашей компании,объемы транспортировки и, тем самым, поступлениетарифной выручки. Для КазТранс-Ойла уже стал своего рода визитной карточкойпоказатель стабильного роста объемовтранспортировки нефти. И эту планку нашакомпания должна постоянно повышать.Этим и занимается департамент транспортнойлогистики АО «КазТрансОйл» - привлечениемдополнительных объемов нефти всистему магистральных нефтепроводов,поиском и разработкой наиболее перспективныхмаршрутов транспортировки казахстанскойнефти с максимальным использованиемнаших производственных активов.Сравнивая и анализируя экономику поставокказахстанской нефти по различным направлениямна основании цен «нетбэк»,мы определяем наиболее перспективные иэкономически целесообразные как для грузоотправителей,так и для нашей компании,а также зависимых и дочерних организациймаршруты поставки нефти.В нашем департаменте мы проводим систематическиймониторинг загрузки магистральныхнефтепроводов, как на основаниифактической перекачки нефти, так и сучетом перспективных объемов. Проводитсябольшая работа по развитию действующихмаршрутов транспортировки нефти. Вчастности, в 2009 году АО «КазТрансОйл»совместно с ОАО «АК «Транснефть», завершилиразработку технико-экономическогообоснования проекта расширения нефтепроводаАтырау-Самара до 25 миллионовтонн в год. Этот проект предусматриваетпоставку легкой казахстанской нефти в количестве10 млн. тонн в направлении портаНовороссийск с поддержанием качествадо конца маршрута. Также в 2009 году нашакомпания, совместно с ТОО «Тенгизшевройл»,завершила работу по реконструкциидвусторонней сливо-наливной эстакады№1 нефтеперекачивающей станции Атырау.Благодаря реализации этого проектабыл создан современный и оснащенныйпо последнему слову техники производственныйобъект с автоматизированной системойуправления процессом. В свете будущихувеличений объемов добычи нефтис месторождений Тенгиз, Карачаганак и началадобычи на месторождении Кашаган,мощный и технически развитый нефтеналивнойатырауский узел будет для нас весомымаргументом при привлечении к перевалкедополнительных объемов нефти.ПОЖЕЛАНИЕ: «ВСЕМУ ОГРОМНО-МУ И ВыСОКОПРОФЕССИОНАЛь-НОМУ КОЛЛЕКТИВУ КОМПАНИИЖЕЛАЮ ТОЛьКО УСПЕХА, ДОСТИ-ЖЕНИЯ НОВыХ ВыСОТ И РЕАЛИ-ЗАЦИИ ВСЕХ НАМЕЧЕННыХ ПЛА-НОВ! КОГДА Я МыСЛЕННО СРАВ-НИВАЮ ПЕРВыЕ ДНИ СТАНОВ-ЛЕНИЯ КОМПАНИИ, ЕЕ НАСТОЯ-ЩЕЕ И КАКИЕ ПЛАНы Мы СТРО-ИМ НА БУДУЩЕЕ, ТО ИСПыТы-ВАЮ НАСТОЯЩУЮ ГОРДОСТь,ЧТО ПО-ПРЕЖНЕМУ РАБОТАЮ ВЭТОЙ ДЕЙСТВИТЕЛьНО УСПЕШ-НОЙ КОМПАНИИ. И СО СТОРОНыНАШЕГО ДЕПАРТАМЕНТА ТРАНС-ПОРТНОЙ ЛОГИСТИКИ Мы СТА-РАЕМСЯ ДЕЛАТь ВСЕ ВОЗМОЖ-НОЕ, ЧТОБы ПЛАНы АО «КАЗ-ТРАНСОЙЛ» ПРЕТВОРЯЛИСь ВЖИЗНь».KAZENERGY95

они творят историюглавное дисПетчерскоеуПравление –это основное звенов структуре оПеративногоуПравления системоймагистральныхтруБоПроводов,которое круглые сутки,Без Перерыва, координируетее раБоту.КОНИлИМШАТ КУШерБАеВ –глАвный диспеТчер гдУ АО «КАЗТрАнсОйл».О СЕБЕ: : в 1988 году окончил нефтяной факультетКазахского политехнического института.Начинал помощником бурильщикав Комплексной экспедиции «Мангышлакнефтегазразведка».Был оператором, мастером,старшим инженером ЦДНГ, начальниксмены ЦИТС НГДУ «Каламкасмунайгаз»,АО «Мангистаумунайгаз». В АО «Каз-ТрансОйл» пришел в 1996 году диспетчеромЦДП Западного филиала. Главное диспетчерскоеуправление возглавляет на протяжении10 лет.О РАБОТЕ ГДУ: Главное диспетчерскоеуправление – это основное звено в структуреоперативного управления системой магистральныхтрубопроводов, которое круглыесутки, без перерыва, координируетее работу. ГДУ контролирует и проводитмониторинг объемов поставки нефти вовсех направлениях – будь то нефтеперерабатывающиезаводы, экспорт, перевалкав смежные системы нефтепроводов, ввагоны-цистерны или танкеры в порту Актау.Параллельно ГДУ ведет контроль надсоблюдением заданного технологическогорежима перекачки, технической эксплуатациеймагистральных трубопроводов, оборудованияи резервуаров.С тех пор, как в компании внедрена системадиспетчерского контроля и управления(SCADA), ГДУ осуществляет дистанционныйконтроль и управление технологическимиобъектами магистральных трубопроводов,распределенными на значительномрасстоянии друг от друга. SCADA позволяетпроизводить автоматизированный мониторингкак всей системы КТО в целом, так илюбого ее участка, включая нефтеперекачивающиестанции и резервуарные парки,управлять процессами перекачки нефти повсей системе нефтепроводов КТО. Прощеговоря, диспетчер, находясь в ГДУ в Астане,имеет возможность вести мониторинг врежиме онлайн всей системы магистральныхнефтепроводов компании и состоянияоборудования.ПОЖЕЛАНИЕ: В ГОД ЮБИЛЕЯ ТРУ-БОПРОВОДНОГО ТРАНСПОРТА ЯБы ХОТЕЛ ОСОБЕННО ОТМЕТИТьРАБОТУ ВСЕХ ДИСПЕТЧЕРОВКОМПАНИИ. НА КАЖДОМ ИЗ НИХЛЕЖИТ БОЛьШАЯ ОТВЕТСТВЕН-НОСТь. ОТ ИХ ПРОФЕССИОНАЛИЗ-МА, ВНИМАТЕЛьНОСТИ И УМЕНИЯОПЕРАТИВНО РЕАГИРОВАТь ВСЛУЧАЕ ПОЯВЛЕНИЯ НЕШТАТНОЙСИТУАЦИИ ЗАВИСИТ ОЧЕНь МНО-ГОЕ, А ГЛАВНОЕ - МИНИМИЗАЦИЯПОСЛЕДСТВИЙ ЧС НА НОРМАЛь-НОЕ ФУНКЦИОНИРОВАНИЕ ВСЕЙСИСТЕМы В ЦЕЛОМ.А ВСЕМ НАМ В ДЕНь ЮБИЛЕЯ ТРУ-БОПРОВОДНОГО ТРАНСПОРТА КА-ЗАХСТАНА Я ХОЧУ ПОЖЕЛАТь НЕБОЯТьСЯ ВОПЛОЩАТь СВОИ СА-МыЕ СМЕЛыЕ МЕЧТы В РЕАЛь-НОСТь.96 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

КАйрАТ САГИМБАеВ –глАвный менеджер-ЗАмесТиТельрУКОвОдиТеля депАрТАменТА КАпи-ТАльнОгО сТрОиТельсТвА и КАпи-ТАльнОгО ремОнТААО «КАЗТрАнсОйл».О СЕБЕ: окончил Алматинский архитектурно-строительныйинститут, факультетпромышленное и гражданское строительство.В департамент капитального строительстваи капитального ремонта АО «Каз-ТрансОйл» пришел в декабре 1998 года. Работалспециалистом, главным специалистом,менеджером.О РАБОТЕ ДЕПАРТАМЕНТА: Наш департаменткурирует строительство и капитальныйремонт объектов АО «КазТрансОйл».Основными задачами департамента являютсяобеспечение наиболее эффективногоиспользования выделенных финансовыхсредств на капитальное строительствои капитальный ремонт объектов АО«КазТрансОйл». Также департамент осуществляетконтроль за качеством и срокамиработ, выполняемых подрядными организациямипо капитальному строительствуи капитальному ремонту объектовкомпании, за соблюдением проектных решений,требований нормативных документови технической документации, соответствиястоимости капитального строительстваи капитального ремонта объектов АО«КазТрансОйл» утвержденным в установленномпорядке проектам и сметам.Занимаясь строительством и капитальнымремонтом объектов нефтегазовой отрасли,начиная от производственных комплексовдо сферы социальной инфраструктуры,мы вносим значимый вклад в развитиенефтегазовой отрасли Казахстана, в созданиелица отечественной нефтяной промышленности.В среднем ежегодно компанияосваивает капитальные вложения насумму около тридцати миллиардов тенге,из них порядка 65% направлены на строительствои капитальный ремонт объектов,курируемых департаментом капитальногостроительства и капитального ремонта.Одним таким крупным объектом на сегодняшнийдень является строительствоГНПС «Кумколь». Стоимость данного объектасоставляет порядка десяти миллиардовтенге. В настоящее время по данномукомплексу сданы в эксплуатацию восемнадцатьобъектов. Это современное общежитие,административный корпус и другиеобъекты жизнеобеспечения социальнойсферы. Полностью завершить все работы,а это первый, второй и третий пусковыекомплексы проекта, планируется виюне 2011 года. Хочу отметить, что усилиямиколлектива нашего департамента сейчасудалось выйти на опережение утвержденногографика.ПОЗДРАВЛЕНИЕ: В ПРЕДДВЕРИИПРАЗДНОВАНИЯ 75-ЛЕТИЯ ТРУБО-ПРОВОДНОГО ТРАНСПОРТА ХОЧУПОЖЕЛАТь НАШЕЙ КОМПАНИИ«КАЗТРАНСОЙЛ» ОТ СЕБЯ ЛИЧНОИ ОТ КОЛЛЕКТИВА ДЕПАРТАМЕН-ТА КАПИТАЛьНОГО СТРОИТЕЛь-СТВА И КАПИТАЛьНОГО РЕМОН-ТА ПРОЦВЕТАНИЯ И УСПЕХА, ТРУ-ДИТьСЯ НА БЛАГО НЕФТЕГАЗО-ВОЙ ОТРАСЛИ НАШЕЙ СТРАНы, ИВСЕЙ ЭКОНОМИКИ КАЗАХСТАНА,НА БЛАГО КАЖДОГО КАЗАХСТАН-ЦА.KAZENERGY97

они творят историюСИСеМБАй БАлГАСыНОВ –глАвный менеджер депАрТАменТАэКсплУАТАции АО «КАЗТрАнсОйл»:О СЕБЕ: в 1983 году закончил Казахский политехническийинститут им. В.И Ленина, нефтяной факультет,по специальности инженер-механик нефтепромысловогооборудования. По распределению был переведенв г.Оренбург, в производственное объединение«Оренбурггаздобыча» при всесоюзном производственномобъединении «Газпром», три года работалтам. В период с 1986 по 1989 год г.Аксай (Западно-Казахстанской область) работал старшим механикомгазопромыслового оборудования в производственномобъединении «Казахгазпром». После этого переехалв Актюбинск, где пришел в компанию Каз-ТрансОйл. Уже 21 год работаю в системе КазТрансОйла.Прошел путь от мастера эксплуатации нефтепроводадо главного менеджера департамента эксплуатации.О РАБОТЕ СЕКТОРА ОБЕСПЕЧЕНИЯ НАДЕЖНОСТИ(ДИАГНОСТИКИ) ДЕПАРТАМЕНТА ЭКСПЛУАТАЦИИ:Как вы знаете, КазТрансОйл занимается транспортировкойнефти и воды трубопроводным транспортом.И чтобы вся система нефтепроводов и водоводовработала бесперебойно, мы должны знать все отехническом состоянии трубопроводов, следить заих состоянием и вспомогательных объектов. Несложнопредставить последствия утечки нефти, темболее внезапного прорыва линейного участка нефтепровода,на окружающую среду. В случае аварии,ликвидация ее последствий всегда обходится оченьдорого не только для нефтетранспортной организации,но также и для населения, которое живет вблизинефтепроводов, и для окружающей среды.Для безопасной эксплуатации магистральных трубопроводов,продления срока службы и эффективногоуправления их ресурсом необходимо проведениенепрерывного мониторинга технического состояния.Специалисты и технический состав АО «Каз-ТрансОйл», со дня его основания, постоянно занимаютсяпоиском новых решений, направленных на повышениенадежности трубопроводов и профилактикувозникновения любых аварий.Наш сектор обеспечения надежности (диагностики)был организован в 2001 году при департаменте эксплуатации.Основная задача обозначена уже в его названии.И этого мы достигаем посредством проведениядиагностических работ, а также оказания техническойи методической помощи филиалам по их проведению.Мы занимаемся диагностикой нефтепроводов,воздушных, подводных переходов, резервуарови другого оборудования. Основная наша задача- своевременное определение узких мест и принятиесвоевременных мер по устранению дефектовтрубопроводов. Для этого мы полученную после диагностикиинформацию о трубе обрабатываем и производиманализы для подготовки к локальному и капитальномуремонту. Для получения информацийо трубе и других объектах мы стараемся использоватьсамые современные технологии в области диагностированиясостояния трубопроводов и объектовтрубопроводных систем.ПОЗДРАВЛЕНИЕ: КАЗТРАНСОЙЛ – ЭТООДИН ИЗ ЛОКОМОТИВОВ НАШЕЙ СТРАНы.Я РАД, ЧТО ПРИШЕЛ В ЭТУ КОМПАНИЮ.ЖЕЛАЮ ЕЙ ДАЛьНЕЙШЕГО ПРОЦВЕТА-НИЯ, НОВыХ ПРОИЗВОДСТВЕННыХ УСПЕ-ХОВ. СЕЙЧАС КОНКУРЕНЦИЯ ВОЗРОСЛА,НО НАША КОМПАНИЯ ВСЕГДА БыЛА ВПЕ-РЕДИ. ЖЕЛАЮ УСПЕХА МОЛОДыМ СПЕЦИ-АЛИСТАМ, ЧТОБы УСПЕШНыХ СОТРУДНИ-КОВ У НАС БыЛО БОЛьШЕ.98 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

СВеТлАНА ГрИГОрьеВА —диреКТОр депАрТАменТА ТАрифнОгОрегУлирОвАния АО «КАЗТрАнсОйл»О СЕБЕ: В компании «КазТрансОйл» работаю уже седьмой год. Имеюэкономическое и инженерно-техническое образование. Формированиемценообразования в нефтепроводном транспорте занимаюсьуже порядка 18 лет. В свое время, начиная с 1993 года ( в периодперехода к рыночной экономике), работая в государственных органахценообразования, занималась созданием и дальнейшим совершенствованиемнормативно-правовой базы регулирования деятельностинефтепроводных компаний. Изучение международногоопыта рыночного ценообразования в европейских странах и в СШАпозволяет и сегодня, в целях увеличения доходности компании, совершенствоватьметодологическую базу по расчетам тарифов нарегулируемые услуги нашей компании.О РАБОТЕ ДЕПАРТАМЕНТА:На доходность нашей компании влияют два фактора - это объем оказанныхуслуг и уровень тарифов. Тарифное регулирование — это серьезныйпроизводственный процесс, который служит основой финансовойстабильности предприятия, стратегического потенциалакомпании, возможности реализации поставленных перед АО «Каз-ТрансОйл» задач. Процесс формирования тарифов затрагивает всеобласти деятельности нашей компании. Сложность его заключаетсяв том, что деятельность компании широко диверсифицирована. Так,компания оказывает 55 видов регулируемых услуг и 17 видов инойдеятельности. Для управления процессом тарифного регулированиясоздан департамент тарифного регулирования и соответствующиеотделы в филиалах. Результаты работы говорят сами за себя.За период с 2006 г. в результате пересмотра тарифов рост годовогоуровня доходов компании составил 26,8 млрд. тенге.Помимо транспортировки нефти компания оказывает услуги социальнойнаправленности. Это прежде всего подача воды и электроэнергиинаселению . При этом АО «КазТрансОйл» жестко контролируетуровень данных тарифов и при первой возможности, в рамкахтребований законодательства, самостоятельно снижает тарифы.Так только в 2009 году Общество самостоятельно снизило пятьтарифов на передачу электроэнергии, в среднем от 4 до23%.Основной принцип нашей работы – обеспечение строгого соблюдениязаконодательства Республики Казахстан, экономических интересовкомпании и интересов потребителей услуг.ПОЗДРАВЛЕНИЕ:Я ДОЛЖНА СКАЗАТь, ВПОЛ-НЕ ИСКРЕННЕ ОТ ДУШИ, ЧТО ЯБЛАГОДАРНА СУДьБЕ, ЧТО РА-БОТАЮ В ЭТОЙ КОМПАНИИ. МНЕОЧЕНь ИНТЕРЕСНО ЗДЕСь РА-БОТАТь. ХОЧЕТСЯ ПОЖЕЛАТьМОИМ КОЛЛЕГАМ УСПЕХОВ ИЧТОБы ОНИ И В ДАЛьНЕЙШЕМПОДДЕРЖИВАЛИ « КОРПОРА-ТИВНыЙ ДУХ КАЗТРАНСОЙЛА»!KAZENERGY99

они творят историюЖАНАБАй ДОрЖИГУлОВ –глАвный менеджер — ЗАмесТи-Тель диреКТОрА депАрТАменТАмАТериАльнО-ТехничесКОгОснАбжения АО «КАЗТрАнсОйл».О СЕБЕ: В АО «КазТрансОйл» я работаю с 1999 года.Закончил КарГУ, экономический факультет по специальности«Экономика, организация и планированиематериально-технического снабжения» и с 1982 года,практически с окончания института, работаю в системематериально-технического снабжения. Работал в г.Актаув системе министерства среднего машиностроения, затемв г.Алматы в АО «КазахОйл». И больше десяти летя работаю в компании «КазТрансОйл». Женат. Имею пятерыхдетей, из которых самая младшая дочь родиласьуже в Астане, буквально через две недели после передислокациинашей компании в новую столицу нашей Родины.Это был первый ребенок среди работников АО«КазТрансОйла», родившийся в Астане. И это запомнилосьмногим моим коллегам.О РАБОТЕ ДЕПАРТАМЕНТА: Департамент материальнотехническогоснабжения занимается обеспечением нашегопроизводственного процесса и филиалов компаниинеобходимыми запасными частями, оборудованием.Ежегодно мы поставляем от восьми до двадцати тысячнаименований различной продукции. Штат департаментасостоит из высококвалифицированных специалистов.Каждый год нашим департаментом заключаетсяоколо двухсот договоров. По моему мнению, рольнашего департамента в системе компании «КазТранс-Ойл» схожа с ролью сердца в организме человека, котороеснабжает его кровью. Если не будет Департаментаматериально-технического снабжения, то без материальногоснабжения, без запасных частей может остановитьсяпроизводство. Поэтому наша роль важная, нужная,и мы делаем все, чтобы производственный процесспродолжался без сбоев.Наш департамент также проводит большую работу попривлечению к участию в тендерах отечественных товаропроизводителей.Учитывая, какое внимание уделяетсягосударством вопросам казахстанского содержания взакупках, по мере возможности мы стараемся извещатьи создавать привлекательные условия для участия в нашихконкурсах именно отечественных подрядчиков. Передначалом закупочной кампании выезжаем в регионы,знакомимся с местными производителями необходимыхдля компании товаров, объясняем механизмыучастия в тендерах. Опыт успешного партнерства КТОи отечественных поставщиков насчитывает уже многолет. Со многими компаниями мы уже работаем свыше10 лет, как, например, с поставщиком высоковольтногооборудования и техники для электрохимзащиты АО«Кентауский трансформаторный завод», или павлодарскимпроизводителем кабельной продукции АО «Казэнергокабель».ТОО «Гидромаш Орион» четвертый годподряд поставляет жилые вагоны для нужд наших производственныхфилиалов. Эти прицепные вагоны нужныдля рабочих аварийно-восстановительных пунктов,которым по роду своей деятельности приходится выезжатьв отдаленные районы пролегания трассы трубопроводовна сутки, а то и более, в зависимости от объемаработ. Вагоны оборудованы всем необходимым,вполне пригодны и удобны для жилья, и нареканий отнаших рабочих в их адрес мы пока не слышали.ПОЗДРАВЛЕНИЕ: «Я ХОТЕЛ Бы ПОЖЕЛАТьДАЛьНЕЙШЕГО ПРОЦВЕТАНИЯ НАШЕЙ КОМ-ПАНИИ, НАШЕМУ ГОСУДАРСТВУ. КАЗТРАН-СОЙЛ ИГРАЕТ НЕМАЛОВАЖНУЮ РОЛь ВЖИЗНИ СТРАНы И ПО МОЕМУ МНЕНИЮ ЯВ-ЛЯЕТСЯ ОДНИМ ИЗ САМыХ ПЕРЕДОВыХПРЕДПРИЯТИЙ НЕФТЕГАЗОВОЙ ОТРАСЛИ. ВЭТОМ ОГРОМНАЯ ЗАСЛУГА РУКОВОДСТВАИ ВСЕГО МНОГОТыСЯЧНОГО КОЛЛЕКТИВАКОМПАНИИ. ХОЧУ ВыРАЗИТь БЛАГОДАР-НОСТь РУКОВОДСТВУ КОМПАНИИ ЗА УМЕ-ЛОЕ РУКОВОДСТВО, ОРГАНИЗАЦИЮ ТРУДА ИОТДыХА, ЗАБОТУ И ТЕ УСЛОВИЯ ТРУДА, КО-ТОРыЕ ОНО СОЗДАЕТ ДЛЯ НАШИХ СОТРУД-НИКОВ».100 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

заботаот чистого сердцас каждым годомфилософия БлаготворительностиПостеПеннонаБираетсвои оБороты,находя Поддержкуи Понимание у новыхлюдей, организацийи ПредПриятий.в круПныхже комПаниях онатрансформируетсяв корПоративнуюсоциальную ответственность.тем самымБлаготворительностьстановитсяуже неотъемлемымэлементомраБоты комПании.«КазТрансОйл» крайне серьезно относитсяк социальной ответственности, это одноиз стратегических направлений нашей деятельности.В компании был разработан ипринят Кодекс социальной ответственности,особенностью которого является ориентацияне только на своих работников, нои, в более широком плане, на государство игражданское сообщество.В своей работе мы придерживаемся трехосновных принципов социальной ответственности– это прозрачность, инициативностьи экономическая эффективность.Только прозрачность и открытость намеренийи действий обеспечивает доступ крезультатам нашей деятельности. ИницивАО «КазТрансОйл» к осуществлениюсоциальной политикиподходят комплексно на постояннойоснове. Сегодня об особенностях социальнойработы нам рассказал директордепартамента управления персоналом АО«КазТрансОйл» Серик Акбергенов.Добрый день, Серик Ишанбекович,скажите, в чем конкретно заключаетсяработа компании в этомнаправлении?Прежде всего, хочу отметить, что «КазТрансОйл»уже в течение многих лет ведет целенаправленнуюсоциальную работу. Еерезультатами стала материальная помощьдетским домам и школам-интернатам различныхрегионов Казахстана, поддержкаобщественных организаций и неправительственныхучреждений, обеспечениенаселения и потребителей засушливых регионовреспублики питьевой водой, а такжезабота о своих сотрудниках.Наша компания придерживается идеи, чтосоциальная работа должна быть многоуровневой,так как порой проблемы, с которымимы сталкиваемся, являются системными,и преодолеть их невозможно, толькорешив одну задачу. Опыт показал, чтоименно комплексное решение приводит кмультипликативному эффекту.«КазТрансОйл» ежегодно оказывает материальнуюподдержку детским домам ишколам-интернатам. Я считаю, что главноев благотворительности – это оказыватьпомощь от чистого сердца и, что немаловажно,на постоянной основе. Толькоесли вкладывать душу в благое дело, онобудет эффективным.В прошлом году, следуя уже сложившейсятрадиции, наша компания оказала помощьряду детских домов и школьных учрежденийв Западно-Казахстанской области. Особостоит отметить помощь на покупку детскойодежды, оказанной Детскому ордену«Милосердие», неправительственной организациидетей инвалидов, созданной дляранней рабочей ориентации и социальнойадаптации детей-инвалидов в обществе.Также «КазТрансОйл» оказывает помощьобщественному фонду инвалидов «Шырак»на оздоровление и проведение различныхмероприятий в целях реабилитациии интеграции инвалидов в обществе.Это общественная организация существуеттолько на добровольные взносы, благодарякоторым слабовидящие члены фондаполучили возможность заниматься художественнойсамодеятельностью, участвоватьв различных общественных мероприятияхи проходить оздоровительные курсыв санаториях.В 2009 году, благодаря поддержке компании,шесть инвалидов получили возможностьпройти лечебно-оздоровительныйкурс в санатории «Каргалы», восемь - в санатории«Акжайык».На чем Вы основываетесь в оказаниитой или иной помощи?KAZENERGY101

Благотворительностьженных вдоль водовода, а также нефтедобывающие,промышленные предприятияи сельхозпроизводителей региона. Заэто время по нему было подано свыше 400млн. кубометров воды. Сегодня Астрахань-Мангышлак поставляет в сутки около 50-60тыс. кубометров воды. Ее большая частьидет на хозяйственные и бытовые нуждыпотребителей безводных районов.Вот, например, город Кульсары Жылыойскогорайона Атырауской области обеспечиваетсяпитьевой водой только из этоговодовода.А население города составляет свыше 40тысяч человек. Ежесуточно город потребляетоколо 4-5 тысяч кубометров воды,или почти два миллиона кубометров в год.Также наша компания неоднократно оказываламатериальную помощь городу навосстановление изношенной системы водоснабжения.В частности, в 2006 году АО«КазТрансОйл» выделил 40 миллионов тенгена восстановление системы водоснабженияКульсары и оказание помощи малоимущимслоям населения. В том же году компанияотозвалась на просьбу общественногофонда «Комек» о ремонте сильно изношеннойкрыши одной из школ Кульсары,направив на эти цели 5 миллионов тенге.В 2007 году компания в очередной раз оказалаподдержку жителям города, выделив25 миллионов тенге для бесперебойногообеспечения питьевой водой. В 2009 году,несмотря значительное сокращение расховКОмпАнии былрАЗрАбОТАн и приняТКОдеКс сОци-АльнОй ОТвеТсТвеннОсТи,ОсОбеннОсТьюКОТОрОгО являеТсяОриенТАцияне ТОльКО нА свОихрАбОТниКОв, нОи, в бОлее ширОКОмплАне, нА гОсУдАрсТвОи грАждАнсКОесООбщесТвО.ативность, прежде всего, характеризуетсяактивной позицией по содействию повышенияуровня развития общества в соответствиис лучшими мировыми стандартами.Экономическая эффективность заключаетсяв качественных изменениях в экономическойи культурной жизни общества.В целом, хочу отметить, что «КазТрансОйл»принимает активное участие в реализацииприоритетных государственных и отраслевыхпрограмм социального характера, международныхи общественно значимых республиканскихакций.Как, например, в обеспечении питьевойводой населения и потребителейзасушливых регионов Казахстана?Да. На самом деле, одной из ключевых региональныхпроблем Казахстана являетсяотсутствие прямого доступа к чистой питьевойводе. КазТрансОйл, имея богатыйопыт в создании и развитии трубопроводов,решил этот вопрос, построив самыйпротяженный в мире магистральный водоводАстрахань-Мангышлак длиной 2154,8километра для подачи пресной воды населениюи потребителям Западного регионанашей страны.Водовод начал работать с 1988 года, обеспечиваяпресной водой жителей засушливыхАтырауской и Мангистауской областейКазахстана, городов и поселков, располо-102 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

на Протяжении нескольких лет наша комПания оказываетБлаготворительную Помощь оБщественному оБъединениюг.астаны «казахское оБщество слеПых» на Проведение ПраздничныхмероПриятий, Проводимых в день инвалидов и международныйдень слеПых. в этом году комПания не оБошласвоей Поддержкой и Павлодарское оБщественное оБъединениеинвалидов «реаБилитационный центр «самал», которое втечение многих лет целенаПравленно раБотает над созданиемкомфортных условий для Подростков и молодежи с ограниченнымиумственными и физическими сПосоБностями, ис-Пользуя для этого современные реаБилитационные технологии.также в этом году, в связи с Празднованием 75-летия труБо-Проводного трансПорта, комПания наПравила оБщественномуфонду «мунайшы» им. н. а. мараБаева Пять миллионов тенгена Поддержку нуждающихся ветеранов нефтегазовой отрасли.надо отметить, что комПания и раньше оказывала существеннуюматериальную Помощь данному фонду, тем самымна деле доказывая свою социальную ответственностьПеред заслуженными деятелями отрасли.дов в связи с мировым финансовым кризисом,компания не стала экономить на социальнойдеятельности и нашла возможностьвыделить малоимущим жителям города 10миллионов тенге.Наряду с этим на протяжении ужемногих лет активно идет поддержкасельхозпроизводителей-оралманов г. ЖанаозенаМангистауской области в частиоплаты за подачу волжской воды, идущейна поливы земель. Данный регион, как известно,расположен в полупустынной зонеи водные ресурсы здесь ограничены.В 2006 году для оплаты услуг по поставкеволжской воды компания выделилаземледельцам более 20 миллионов тенге.Принимая во внимание тот факт, что воданужна засушливым землям постоянно, в2007-2008 годах компания направила по 10миллионов тенге ежегодно. В результатетакой поддержки земледельцы выращиваютбахчевые и овощные культуры, такиекак арбузы, дыни, помидоры огурцы, баклажаны,свекла и другие. В итоге овощеводыстали расширять границы поливныхтерриторий. А это в свою очередь способствовалопостоянному обеспечению занятостинаселения и снижению розничныхцен на овощную продукцию на рынках города.В 2008 году правительство Казахстанаутвердило Комплексный план по решениюпроблем социально-экономического развитиягорода Жанаозена Мангистауской областина 2009-2011 годы, согласно которомуАО «КазТрансОйл» взял на себя обязательствапостроить водоочистное сооружениедля подготовки волжской воды допитьевого качества мощностью до 30 тыскуб. м в сутки и увеличить объемы поставкиволжской воды в регион до 50 тыс. куб.м в сутки.А что еще входит в диапазон социальнойдеятельности компании«КазТрансОйл»?АО «КазТрансОйл» постоянно держит рукуна пульсе общества и старается оперативнореагировать на те или иные события.Так, печально известная трагедия в селеКызылагаш Алматинской области, произошедшая12 марта этого года, когда от прорываплотины пострадали тысячи людей,никого в компании не оставила равнодушным.Коллектив АО «КазТрансОйл», в числемногих других крупных казахстанских компаний,собрал свыше 20 миллионов тенгедля помощи пострадавшим от стихии.В июле текущего года в г. Ушарале, расположенногов Алматинской области, мы вручилиключи от квартир в новом жилом комплексеработникам УшНУ Восточного филиалаКТО. Современные трехэтажныедома были построены на средства компании,специально для сотрудников управления.УшНУ было организовано в феврале2006 года для эксплуатации и техническогообслуживания участка нефтепроводаАтасу — Алашанькоу. На момент образованияуправления в этом регионе не было ниодного специалиста с нефтегазовым образованием.Поэтому костяк УшНУ составилиспециалисты, приехавшие из других регионов.На сегодня здесь работает 259 человек,из них 42 семейных сотрудника сталиобладателями ключей от новых просторныхквартир. Приоритетом при получениижилья пользовались сотрудники сбольшим стажем работы, а также многодетныесемьи.Кроме этого, «КазТрансОйл» постоянно ратуетза здоровый образ жизни и развитиефизической культуры населения. С этойцелью компания активно поощряет поддержкутворческих личностей и коллективов,спортивных команд и отдельныхспортсменов, организаций детского и юношескогоспорта.Тем самым, социальная политика АО «Каз-ТрансОйл» - это многоуровневая система,которая затрагивает различные стороныжизни общества и государства. Ведь толькос таким подходом можно достичь желаемыхрезультатов.KAZENERGY103

Сауат Мыңбаев,Қазақстан Республикасының мұнайжәне газ министрі104 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Қазақстан Республикасы Мұнай және газм министрлігі еліміздің барша мұнайшыларынҚазақстан мұнай тасымалының 75 жылдық мерейтойыменқұттықтайды.Бұл кезең отандық мұнай-газ кешенінің ортақ дамуыныңмаңызды саласы саналар Қазақстан мұнай тасымалжүйесінің тұрақты және табысты кезеңі бол есептеледі.Соңғы жылдардың ішінде жаңа өндіріс нарығына шығуғамүмкіндік беретін бірнеше ірі-ірі құбыр бағдарламалары іскеқосылды.Мүмкіндікті пайдалана отырып, Қазақстанның құбыржелісі саласының біртіндеп нығаюына ерекше үлес қосыпкеле жатқан «ҚазТрансОйл» АҚ-ның жұмысына тоқталакетпекшімін.Еліміздегі ірі құбыртасымалының операторы саналатын компаниямұнай тасымалы транспортының дамуына қажеттістратегияны халықаралық жоғарғы көрсеткіштер негізіндеіске асырып келеді.Біздің ортақ еңбегіміздің арқасында өмірге өз үлесін қосатынҚазақстан құбыртасымалы өндірісінің жарқын болашағыбарлығына сенемін.Бәріңізге жаңа жетістіктер, кәсіби табыстар мен сәттіліктілеймін!KAZENERGY105

Тимур Құлыбаев,KAZENERGY қауымдастығыныңтөрағасы106 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ҚұрметтіҚазаҚстанмұнай-газсаласыныңҚызметкерлерімен ардагерлері!Баршаларыңызды отандық құбырмен тасымалдаусаласының құрылғанына 75 жыл толу мерейтойыменқұттықтаймын.Мемлекетіміз үшін мұндай келелі саланың қаншалықты қажетекенін бәріміз терең сезінеміз. Отандық мұнай-газ кешенініңтұрақты дамуына серпін беріп, еліміздің энергетикалыққауіпсіздігі мен экспорттық мүмкіндігін ұлғайтуға зор ықпал етіпотырғаны да күллі қауымға аян.Мерейтойдың V-ші KAZENERGY Еуразиялық Форумықарсаңында атап өтілуінде де ерекше мән бар. Себебі, транзитпен тасымалдау мәселелері мәртебелі бас қосуда кеңіненталқыланады.Қазақстан осы күні мұнай-газ шикізатын өндіру және оны экспорттаужағынан әлем бойынша озық елдердің қатарына кірді.Әлбетте, мұның бәрі құбырмен тасымалдау желісінің дамуынатікелей қатысты.Ал, осы нәтижелі істің артында үлкен ұжымның қажырлы еңбегітұр. Саланы ғаламдық стандарттарға бейімдеп, оны одан әрідамытып, көркейтіп жатқан әрбір азаматқа, әрбір қызметкергериясыз алғысымды білдіремін. Зор шаруаның үлкен қарқыналып кетуіне баянды тәуелсіздігіміз де арқау болды.75 жылда көптеген ірі-ірі жобалар іске асырылды. Атырау-Самара, КҚК, Атасу-Алашанькоу мұнай құбырлары тартылып,мамандар өлшеусіз тәжірибе жинап, тың идеяларға жол ашылыпотыр. Еліміз өз шикізатын Еуропа мен Қытай нарығынашығарды.Қазір отандық мұнай-газ кешенін дамытуға пайдасы тиер жаңажоба, амалдар пысықталып жатыр. Бара-бара құбыр желілерінқайта модернизациялап, оның шикізат тасымалдау пәрменінарттыруды ойластырмақ ойымыз бар.Таяу мезгілде жаңа құбыр желілері тартылып, тың жобаларіске асырылады. Оған үлкен сеніммен қараймын.Орай келгенде, осы шаруаны үйлестіріп отырған«ҚазТрансОйл» АҚ атқарып жатқан қызметін ерекше атапөткен жөн.«ҚазТрансОйл» АҚ тұрақты дамып келе жатқан компания.Кәсіпорын өзінің салалық қызметін жүргізу кезінде үлкентабыстарға жетті. Оның сыртында әлеуметтік, қайырымдылық,экологиялық бастамаларды ұдайы қолдап жүр. Көпшілікке үлгіболарлық сауапты істер атқарып жатыр.Айта кетерлік тағы бір жәйт, «ҚазТрансОйл» АҚ «KAZENERGY»Қауымдастығының жұмысына өз үлесін қосып жүрген ұйымныңбелсенді мүшесі. Мұнай-газ саласының дамуына мұрындық боларсан алуан тұшымды бастамаларды жиі көтеріп, ұсынады.Отандық мұнай-газ саласы қызметкерлерінің адал еңбегініңарқасында құбырмен тасымалдау жүйесі сәтімен дамыпкеледі. Мамандықтың қадірін арттырып, ізін басар шәкірттәрбиелеген ардагерлерге үлкен құрметпен қараймыз. Сол ізгіойды мұрат тұтып, елдің қамын арқалаған бүгінгі мұнай-газ саласықызметкерлерінің ортасы әрқашан тола берсін!Атаулы мерейтойға ортақ барлық азаматтар мен ардагерлергезор денсаулық, бақыт және қызметтеріне табыс тілеймін!KAZENERGY107

Қайыркелді Қабылдин,«КазМунайГаз» АҚ ҰКбасқармасының төрағасы108 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Құрметті әріптестер!Қазақстан Республикасының құбыр транспортының 75жылдығына орай «ҚазМұнайГаз» ҰК атынан, осы ерекшекүнге байланысты құттықтауды қабыл алыңыздар.Осы кезең ішінде еліміздің құбыр жүргізу жүйесінің қалыптасуымен дамуы бойынша энергетикалық шикізатты ішкі және сыртқырыноктарға шығару мәселелерінде мемлекетіміздің мүдделерімен мақсаттарына сәйкес келетін ірі жұмыс атқарылды.КҚК, Кеңқияқ – Атырау, Атасу – Алашанькоу, Кеңқияқ –Құмкөл мұнай құбырлары салынып, іске қосылды, басқамемлекеттердің мұнай құбырлары жүйесінің операторларыменұзақ мерзімді келісімдерге қол қойылды.Бүгінгі күнде қор мен экспорттық бағыттарды тиімдіпайдаланудың арқасында, құбыр жүргізу саласы Қазақстанныңэнергетикалық секторының динамикалық әрі тұрақтыдамуының ажырамас құрамдас бөлігі болып табылады.«ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ еліміздің құбыр жүргізу жүйесінің тиімдіпайдалануы мен дамуы үрдісіне ерекше көңіл бөледі. Осығанбайланысты, «ҚазМұнайГаз» Ұлттық Компаниясының Ұзақмерзімді стратегиясы белгілеген мақсаттар мен міндеттердікезең-кезеңімен жүзеге асырып отырған «ҚазТрансОйл» АҚқазақстандық мұнайды тасымалдау және транзит саласындаҚазақстанның бірегей құбыр жүргізу операторы ролін сәттіжүзеге асыруда.Негізгі өндірістік және қаржы көрсеткіштерінің тұрақтыөсуі, ірі инвестициялық жобалардың жүзеге асырылуы,қызметкерлердің жоғары кәсіпқойлығы – Қазақстанның еңірі мұнай тасымалдау компаниясының қызмет кезеңіндегіжұмысын осындай қасиеттер ерекшелендіреді.Алда Қазақстан Республикасының мұнай-газ кешенініңпрогрессі мен көлік инфрақұрылымының дамуына қажеттіжаңа міндеттер тұр.Еліміздің мұнай-газ кешенінің барлық қызметкерлеріне,құбыр жүргізу саласының мамандарына, біздің қымбаттыардагерлерімізге сәттілік, зор денсаулық және еліміздіңигілігіне жаңа жетістіктер тілеймін.KAZENERGY109

тұлғаҚАЗТРАНСОйЛ -ЖЕТіСТіКТіМАҚСАТ ТҰТАТыНКОМПАНИЯ1991 жылға дейін елімізде Өзен –Жетібай –Шевченко, Өзен – Көлсары – Гурьев, Омск– Павлоар және Павлодар –Шымкент, Теңіз –Гурьев – Астрахань – Грозный, Өзен – Атырау –Самара, Құмкөл – Қарақойын, Доссор – Мақатжәне басқалары сияқты негізгі қазақстандықмұнай құбырлары салынды. Тәуелсіздікке иеболған, Қазақстан экономиканың нарықтықдаму жолына түскен күннен бастап,экономикалық дамудың жоғары қарқынынқамтамасыз етуге бағытталған, энергиякөздерін тасымалдаудың неғұрлым тиімдібағдарларын жасау еліміздің өнеркәсібініңкөтерілуіне себепкер болған маңыздықұралға айналды. Осы уақыт аралығында«ҚазТрансОйл» АҚ мұнайды тасымалдау,экспорттау және импорттау мәселелерінеқатысты еліміздің экономикалық мүдделерінқамтамасыз етудегі мемлекеттік саясаттыңжетекшісіне айналды. Мұнай тасымалдаужүйесін дамыту, көмірсутегі шикізатынжеткізу бағдарларының көпвекторлы саясатынтәжірибе жүзінде жүзеге асыру жөніндегіауқымды жұмыс атқарылды. Дегенмен алдажаңа мақсаттар тұр, себебі, Қазақстандағымұнай өндіру саласының қарқынды дамуытранспорттық инфрақұрылымға неғұрлымауқымды және жоғары талаптар қоюда. «Қаз-ТрансОйл» құбыр көлігінің 75 жылдығынақандай «активпен» келіп жетті және компаниядамуының болашағы қандай болмақ – компанияБас директоры Нұрбол Сұлтанмен өткенсұхбатымызда біз осындай мәселелердікөтермекпіз.— Нұрбол Сарыбайұлы, Қазақстанқұбыр көлігінің 75 жылдығыел үшін де «ҚазТрансОйл» АҚүшінде айтулы күн. Қызмет жылдарыаралығындағы сізің компанияңыздыңқол жеткізген негізгіжетістіктері қандай?— «ҚазТрансОйл» компаниясы 1997 жылдыңсәуір айында құрылды. Оның қарамағынажалпы ұзындығы 6 мың км. құрайтынҚазақстандағы барлық магистральды мұнайқұбырлары және су құбырлары берілді. Компанияөз қызметін бастаған сәттен бастапбарлық күштер отандық мұнай құбырлартранспортын күшейту және дамытуғабағытталды. Қысқа мерзім ішінде компанияныбасқарудың бірыңғай жүйесі жасапшығарылды, шетелдік кәсіпорындартәжірибесін енгізу үшін қызметкерлердіоқытудың ауқымды бағдарламасы өткізілді,және де құбыр транспортының мамандарындаярлау үшін отандық қор дайындалды.Сонымен қатар, қолданыстағы құбырларжүйесін жаңарту жөніндегі кешенді шара-110 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

БИыЛ ҚАЗАҚСТАН ҚҰБыР КөЛіГіНің 75 ЖыЛДығыНАТАП өТУДЕ. ОСы ЖыЛДАР АРАЛығыНДА ҚҰБыРСАЛАСы ҚАЗАҚСТАНННың БАРЛыҚ іРі МҰНАйЛыКЕН ОРыНДАРыН АЛыП ЖАТҚАН ТЕхНОЛОГИЯЛыҚЖАғыНАН ДАМығАН, ҚУАТТы МАГИСТРАЛьДыМҰНАй ҚҰБыРЛАРы ЖүйЕСіНЕ АйНАЛДы. МҰНыңБАРЛығы ЖАСАЛғАН АУҚыМДы ЖҰМыСТыңАРҚАСыНДА ЖүЗЕГЕ АСТы, БҰЛ КЕЗДі ШАРТТыТүРДЕ – ҚАЗАҚСТАНННың ТӘУЕЛСіЗДіККЕ ҚОЛЖЕТКіЗУіНЕ ДЕйіНГі ЖӘНЕ ОДАН КЕйіНГі ДЕП ЕКіКЕЗЕңГЕ БөЛУГЕ БОЛАДы.Нұрбол Сұлтан,«ҚазТрансОйл» АҚбас директорiлар қолданылды, жаңа мұнай тасымалдаушыобъекттердің құрылысы, транспорттықсызбаларды ұйымдастыру жөніндегі күрделіжұмыстар атқару басталды.Сауатты таңдалған менеджменттіңарқасында, 1998 жылы ҚТО жүйесі бойынша24 млн. 104 мың тонна мұнай тасымалданды.Мұнай тасымалдау көлемінің өсуі жүйе бойыншажүк айналымы бойынша 15 млрд. 337млн.тонна километрге дейін ұлғаю мүмкіндігінтуғызды. 1998 жылдын бастап магистральдықұбыр жүйесі бойынша мұнайды тасымалдаукөлемі әрдайым өсу үстінде.Компанияның маңызды жетістіктерінің біріретінде Кенқияқ – Атырау, Әлібекмола –Кенқияқ, Солтүстік Бұзашы – Қаражанбас,Атасу – Алашанькоу, Кенқияқ – Құмкөл сияқтымұнай құбырларын қолданысқа енгізу сындыірі жобаларды және Атырау – Самара, Ақтаукемежайының қуаттылығын арттыруды атапөтуге болады. Ерекше назарға ілігер жәйт,Атасу – Алашанькоу және Кенқияқ – Құмкөлқұбырларын құру жобалары.2000 жылдардың басында «ҚазТрансОйл»өз телекоммуникациялар жүйесінің ауқымдымодернизациясын ұйымдастырды, оныңшеңберінде SAP/R3 кәсіпорын ресурстарынбасқарудың біріккен жүйесін және ауқымдытерриторияда орналасқан магистральдықұбырлардың технологиялық объектілеріналыстан басқару және қадағалауға арналғанSCADA диспетчерлік бақылау және басқаружүйесін енгізді. Біздің өз объекттерімізгеSCADA жүйесін енгізген Қазақстандағыалғашқы компания екендігімізді ерекше атапайтқым келеді. Сонымен қатар, біздің жүйеәлемдегі ірі жүйелердің бірі болды.SAP/R3 жүйесінде сатып алуды жоспарлаужәне басқару процесстері, материалдықорларын тіркеу жүзеге асырылды, өткізуоперациялары және бухгалтерлік бақылау,қаржылық және корпоративтік есептің әртүрліформалары автоматтандырылған. Соныменқатар, компанияның кадрлық жұмысыавтоматтандырылған. Бүгін, компанияның600-ден астам қызметкері НПС мастеріненжәне операторынан бастап бірінші басшыларынадейін SAP/R3-ті жұмыс құралы ретіндепайдаланады. Жүйені енгізу нәтижесіндекомпанияның қаржылық, материалдық жәнеадамдық ресурстарын жоспарлау жәнетіркеу ашықтылығы артты, қызметкерлердіңақпараттық-техникалық даярлық деңгейіайтарлықтай өсе түсті. Болашақта басқарушытіркеуді автоматтандыру мақсаттарықарастырылған.Әрине, жеткен жетістіктер тақырыбына ұзақтоқталуға болады. Жақсы нәрсені талқылағанжағымды. Дегенмен біздің жұмыстасеріктестердің берген бағасы да бар. Меніңойымша, мұнай тасымалдау нарығыныңәлемдік көшбасшылары бізге сенімділіккредитін беріп отырса, және де біз оларментең жағдайда жұмыс істейтіндігімізді ескеретінболсақ, яғни, ҚазТарансОйл жұмыс жылдарыаралығында өзін жағымды жақтарынанкөрсете алғандығының белгісі. Компанияныңхалықаралық беделі күннен-күнге артып кележатыр.Ең алдымен мұның бәрі қазақстандықмагистральды мұнай құбырлар жүйесітоқтаусыз қызмет атқаруының арқасындамүмкін болып отыр.— Сіз Қазақстандық мұнайдысыртқы нарыққа тасымалдаумәселесін қозғадыңыз.Экспорттық саясатында біздіңмемлекетіміз көпвекторлықпринципті ұстанады. Осыорайда, Қазақстан үшін сатунарығының неғұрлым тиімдіжақтарын қамту мүмкіндігінтуғызатын ауқымды жобалартуралы тақырып жиі көтеріліпотырады. Егер қолданыстағыбағыттарға қарайтын болсақ,негізгі жобалар РФ-нан және ҚХРнансеріктестермен жүзеге асы-KAZENERGY111

тұлға«ҚазТрансОйл»АҚ еліміздіңәртүрліаймақтарында7 мыңнанастам адамдыжұмыспенқамтамасыз етіпотыр. Ертеңінойлайтын компанияретіндеол кадрлықсаясатқа жәнемамандардыңкәсібидаярлығына басаназар аударады.рылады. Жаңа бағыттар іздеумүмкіндігі қарастырылып жатырма? Немесе компания жүзегеасырылып жатқан жобалардыдамытуға барлық назарын аударадыма?— Біздің компания негізгі жобалардыРесей Федерациясы және Қытайдағысеріктестермен жүзеге асыратындығы туралысіз дұрыс атап кеттіңіз. Географиялық жағынанорналасуына және өзара мүдделілікке байланысты,бұл басым бағыттар деп атауға болады.Бірақ, бұл басқа экспорттық бағыттардыдамыту мүмкіндігін есептен тастамайды.Каспийдегі ең ірі жобаларды игеру процессіжақындап келе жатыр. Аталмыш көрініскееліміздің Президенті Нұрсұлтан Назарбаевәрдайым ерекше назар аударады.2009 жылы «ҚазТрансОйл» АҚ-ның Қытайсеріктестерімен тепе-теңдік бастамаларыменқұрылған «Қазақстан-Қытай құбыры» ЖШСКенқияқ-Құмкөл мұнай құбырының құрылысыжәне қолданысқа беру – ірі инвестициялықжобасын жүзеге асырды. Осы жағдай бүкілел үшін маңызды оқиғаға айналды, себебі,Қазақстан-Қытай экспорттық мұнай құбырықұрылысы екінші кезеңінің бірінші кезегімезгілінен бұрын тапсырылды.2013 жылдан бастап Қазақстан-Қытай мұнайқұбырының өткізу қабілеттілігін жылына 20млн. тоннаға жеткізу жоспарланып отыр.Біздің компания 2009 жылы ТЭН өндірудіқамтамасыз еткен басқа ірі инвестициялықжоба «Ескене-Құрық» мұнай құбырыныңқұрылысы болып табылады. Бүгінгі күніоны жүзеге асыру жөніндегі өкілеттік «КМГ-Транскаспий» ЖШС басқаруында. Өзжағынан КазТрансОйл мұнай тасымалдаушыактивтерді жобалау және құрудағы құнсызәлеуетке және тәжірибеге ие бола отырып,аталмыш жобаны дамытуда тікелей қатысуғадайын.Қазақстандық мұнайды Әзірбайжан территориясыарқылы тасымалдау да айтарлықтайперспективті болып көрінеді. Аталмыш бағыт,мен атап кеткендей, алдағы Каспийдегіжұмыс шеңберінде өте тиімді. 2008 жылыҚазТрансОйл Батумдық мұнай терминалын(БМТ) сатып алу және Батумдық теңіз кемежайын(БТК) басқарудағы эксклюзивті құқықтыиемдену жөніндегі процессті аяқтады. Аталмышактивтерді сатып алудағы стратегиялықмақсат ҚТО-ның бәсеке қабілеттігін жоғарыдеңгейге жеткізу болып табылады. Каспийшельфіндегі перспективті кен орындарынөндіру жөніндегі еліміздің жоспарларынескере отырып, бүгін компанияда БМТ дамытужөніндегі жоспар жасап шығарылған,ол болашақта үлкен қазақстандық мұнайдытасымалдау құқығы үшін күрестегі тиімдіқұралға айналдыру үшін терминалдыңауқымды жаңаруын қарастырады.Одан басқа, бүгін Қазақстан Баку – Қаратеңіз, Самсун – Джейхан, Бургас – Александруполис,Констанца–Триест паневропалықмұнай құбыры сияқты мұнай құбырларын құружөніндегі бірнеше ірі жобаларға қатысуға дегенқызығушылығын білдіріп отыр. Аталмышжобаларды жүзеге асырудағы осыбағыттардағы маңызды нүкте ретіндегі БМТныңмаңызы айтарлықтай артуда.Сіздер байқағандай, біз неғұрлым тиімдібағыттар бойынша жұмыс істейміз. Және деҚазТрансОйлдың экспорттық саясатын белгілідеңгейде агрессияшыл деп атауға болады,бұл компанияның озат жұмыс атқарғысыкелетіндігіне қатысты айтылған.— Әр компанияның қысқа мерзімдіжәне ұзақ мерзімді мақсаттарыбар. «Үздіктер оқтізерінде» болуғадеген талпыныс бар. Сіздіңойыңызша, «ҚазТрансОйл» бүгін– сәтті және бәсекеге қабілеттікомпания болып табылады ма?— Жалған кішіпейілділіксіз, ҚазТрансОйл –бәсекеге қабілетті және табысты жетістіккебағытталған компания. Өзіңіз қараңыз: ҚТОқұбыр жүйесі бойынша жүк жіберушілерҚазақстаннның 60-тан астам мұнайөндіруші компаниялары, сонымен қатар,«Барлау Өндіру «ҚазМұнайГаз», «СНПС-Ақтөбемұнайгаз», «Маңғыстаумұнайгаз»,«Қазгермұнай», «Теңізшевройл» жәнебасқа да ірі ресурс иелері болып табылады.«ҚазТрансОйл» АҚ магистральды мұнайқұбырлар жүйесі көрші елдердің құбыржүйесімен өзара әрекеттесу нәтижесіндебірқатар бағыттар бойынша мұнайдың тасымалдануынқамтамасыз етеді. Олар:Қара, Балтика теңіздерінің кемежайлары;Орталық Еуропа және Шығыс Еуропаелдері, Транскавказдық корридор, ҚытайХалық Республикасы. Осындай екіжаққада тиімді ынтымақтастықтың арқасында,112 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

қазір ҚазТрансОйл Қазақстанда өндірілетінмұнайдың жалпы көлемінің 58%-ын тасымалдайды.Бүгін компания болашақтағы тұрақты дамуүшін жеткілікті қаражатқа ие болып отыр. ҚТОдыңағымдағы шығындарды, капиталдық салымдардыжәне болашақтағы инвестициялықжобларды жоспарлаудағы қаржылық тәртібіжоғары деңгейде. Өткен жыл ішіндегікомпаниямыздың табысы 107 млрд. теңгеніқұрады, бұл 2008 жылғы көрсеткішпенсалыстырғанда 6 пайызға артық. Таза пайда24.4 млрд. теңгені құрады, бұл 2008 жылменсалыстырғанда 2 есе артық. Дағдарысбәрімізді үнемдеуге және ресурстарды дұрысбөлуге үйретті. Былтыр өндірістік өзіндікқұны, компаниямыздың жалпы және әкімшілікшығындары 62,9 млрд. теңгені құрады, бұл2008 жылдағы көрсеткішпен салыстырғанда7 пайызға төмен.Ағымдағы жылдың бірінші жарты жылдығыныңқаржылық қорытындылары да жақсыөсімді көрсетіп отыр. Алдын ала көрсеткіштербойынша компанияның таза табысы, 2010жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енген1000 кв м 1 тоннасын 3 331 теңге көлеміндегіэкспортқа деген меншікті тарифке және мұнайтасымалы ауқымдарының артуы нәтижесінде67 пайызға өсті. Бірінші жарты жылдықтағытабыстың осындай өсімінің нәтижесінде бізшығындарымызды 10 пайызға төмендетеалғандығымызды ерекше атап өткім келеді.2009 жылы ҚазТрансОйл халықаралықрейтингтік агенттіктерден несиелікрейтингтердің жоғары деңгейіне иемденді.Осылайша, Fitch Ratings ҚазТрансОйлдыңнесиелік рейтингін Қазақстан Республикасыныңегеменді рейтингіне дейін, ВВВ-, «Тұрақты» рейтингіне дейін өсірді, алStandart&Poors компания BB+ Тұрақты дегенрейтинг қойды. Moody`s International бергеннесиелік рейтинг те Baa2 деңгейінде,ол Қазақстан Республикасының егемендірейтингіне тең.— Өз қызметінде кез-келген компания,кез-келген кәсіпорынқиындықтарға тап болады. Бұл –табиғи процесс. Сіздерде де мұндайжағдайлар орын алған шығар.Көбіне қандай қиыншылықтарменкездесесіздер? Және оларды қалайшешесіздер?- Әрине, жұмыс процесі онша жүрмей қалатынкездер де болады. Әртүрлі қиындықтар туындапжатады, ал біз оларды жедел түрдешешуге тырысамыз. Дегенмен, кей кездерімәселелерді үкіметтік деңгейге шығаруға туракеледі. Біздің ең маңызды мәселеміз – мұнайқұбырларына заңсыз ойып орнату проблемасы.ҚазТрансОйл жыл сайын құбырлардықорғауға және заңсыз ойып орнатылғанқұбырлардан қорғанудың жаңашыл жүйелеріненгізуге қомақты қаражат жұмсайды. Аталмышжоғалту шараларынсыз КТО өте үлкенболар еді. Құбырларға қылмыстық ойып орнатусанының өсуі мұнайға деген сұраныстыңжәне оның бағасының өсуінің күннен-күнгеартып келуімен, қылмысты ұйымдастыруғаазғантай ақша бөліп, тез арада үлкен табысқажетумен байланысты. Ең бастысы – мұнайдыұрлау үшін жазаның көлемі қылмыскерлердіңкөретін пайдасымен салыстыруға дакелмейді. Сондықтан «ҚазТрансОйл» АҚбіріншіден, заңсыз ойып орнатқаны үшін қатаңжаза қолдануға, екіншіден, қылмыстық кодекскежәне әкімшілік құқық бұзушылық кодексіне«Мұнайды заңсыз тасымалдау, сақтау немесеөндіру» және «Мұнайды заңсыз тасымалдау,табу, сату, сақтау немесе өндіру» сияқты жаңабаптарды енгізуді қарастыруға бағытталғанзаң жобасын жасап, алға шығарды. Жаңа заңжобасы құбырларды әдейі және байқаусызбүлдіру немесе бұзу үшін қылмыстық құрамғашек қоюға мақсатталған. Бұл құбырлардыәдейі бүлдіргені үшін қатаңдау шаралардегенді білдіреді. Сонымен қатар, қылмыстықмұнай бизнесін тоқтату мақсатында біз осызаң жобасында Қазақстан Республикасының2009 жылы«ҚазТрансОйл»АҚ-ның Қытайсеріктестеріментепе-теңдік бастамаларыменқұрылған«Қазақстан-Қытай Құбыры»ЖШС Кенқияқ-Құмкөл мұнайқұбырыныңқұрылысы жәнеқолданысқаберу – іріинвестициялықжобасын жүзегеасырды.KAZENERGY113

тұлға«Мұнай өнімдерінің бөлек түрлерінің өндірісінжәне айналымын мемлекеттік бақылау туралы»Заңына толықтырулар енгізудіқарастырдық. Олар бойынша мұнай өнімдерінөндірушілеріне өндіру үшін заңды құжаты жоқжеткізушілерден мұнай қабылдауға тыйымсалынады. Осындай шаралардың арқасындағана мұнай және мұнай өнімдері айналымысаласында қылмыстардың санын азайтуғаболады.– Нұрбол Сарыбайұлы, мен Сіздіңәңгімеңізден ҚазТрансОйлдың алдындатұрған жауапкершілік пенміндеттердің қаншалықты үлкенекендігін аңғардым. Компанияныңкөрсеткіштерінің тұрақтыөсуі, жаңа технологиялардыенгізуі және дамуының жарқынкелешегі көп нәрсені көрсетеді.Қазақстанның көптеген салаларыүшін кадрлық мәселе өзекті.Бұл мәселе жақында Елбасыжанындағы Шетел инвесторларыкеңесінің 23-ші отырысындаталқыланды. Өз компанияңыздыңаясында Сіз кадрлық мәселелердіқалай шешесіз?– «ҚазТрансОйл» АҚ еліміздің әртүрліаймақтарында 7 мыңнан астам адамдыжұмыспен қамтамасыз етіп отыр. Ертеңін ойлайтынкомпания ретінде ол кадрлық саясатқажәне мамандардың кәсіби даярлығына басаназар аударады.Атап айтқанда, компанияның кәсіпорындарындаеліміздің және шетел жоғары оқуорындарында, профильдік колледждердежәне компанияның оқу-курстық комбинатында(ОКК) арнайы дайындықтан өткенжүздеген жоғары білікті мамандар еңбекетеді. Аталмыш оқу орны мұнай-газ секторымамандарын қайта дайындауды жүзеге асыратынтаңдаулы профильдік мекемелерініңбірі. Оның негізгі мақсаты – ұжымның қайтадайындау процесін және біліктілігін арттырудықамтамасыз ету. Бүгінгі таңда ОККматериалдық базасы жылына 2,5 мың мамандықабылдауға мүмкіндік береді. Ұжымғабөлінетін осындай көңілдің арқасында«ҚазТрансОйл» АҚ-нда балалары өз атааналарыныңжолын қуып, компанияныңгүлденуі үшін солардың ісін жалғастыратынкөптеген еңбек династиялары құрылды.Мұнай құбыры компаниясының өндіріс нысандарындаондаған жылдар бойы жетекшімамандар қызмет етіп келеді. Олардың еңбегікомпания деңгейінде ғана емес, Қазақстанөкіметі деңгейінде де атап өтілген.Компанияға еліміздің жетекші жоғары оқуорындарында оқитын үздік студенттердіңқатарынан жас, келешегі бар мамандардытарту үшін КТО өткен жылдың өзінде оқуөндірістіктәжірибеге 95 студентті қабылдады.Сондай-ақ, соңғы жылдары Қазақстан-Британтехникалық университеті, Қ.И.Сәтбаеватындағы Қазақстан ұлттық техникалықуниверситеті, Ш.Есенов атындағы Ақтаумемлекеттік университеті және «Атыраумұнай және газ институты» РМУ сияқтыпрофильді қазақстандық жоғары оқу орындарыменынтымақтастық шарттарына қолқойылды.Егер біздің ұжымның дамуы туралы тұтастайайтсақ, өткен жылы біз 2010-2014 жылдарғаарналған Компанияның кадрлық саясатынжасадық. Оның басты мақсаттары –жоғары кәсіби қызметкерлерді тарту, дамыту,ұстап қалу және ұжымды басқаруғаалдынғы қатарлы әдістерді енгізу. Компаниядабос орынды лауазымдарға конкурстықіріктеу жүйесі бар. Сонымен қатар, біз осыжылдың басында кадрлық резерв, қатаңконкурстық іріктеуден өткен 50 келешегі барқызметкерден арнайы тізім құрдық.Үстіміздегі жылдың наурыз айында компаниядаөз қызметкерлерінің денсаулығын қорғауға,еңбек ету үшін барынша жағдай жасауғажәне салауатты өмір салтын ұстануға,сондай-ақ зейнеткерлер мен ардагерлердіәлеуметтік қолдауға бағытталған Әлеуметтікжауапкершілік кодексі бекітілді.– Нұрбол Сарыбайұлы, сұхбатымыздыңсоңында бүгінгі таңдақұбыр көлігінде қызмет ететінбарлық мамандарға айтар тілегіңіздіестігіміз келеді.– Ең алдымен, мен барлық қызметтестерімеденсаулық пен кәсіби жетістіктер тілеп,оларға ерен еңбектері, жауапкершіліктерімен кәсібиліктілігі үшін алғысымды білдіргімкеледі. Біз үшін кезекті мерейтой – үлкенұжымның басын қосуға, барлық мамандардықұттықтап, компанияның үлкен ісінеқосқан зор үлесі үшін алғыс айту мүмкіндігітуған тағы бір күн. Бүгінде біздің жас мамандарүлгі алатын сала ардагерлерінеде ерекше алғысымызды білдіреміз. Біздіңұжымы қуанышта да, қиындықтарда да бірге.Осының арқасында біз ауқымды жобалардыжүзеге асырып, алдымызға одан да үлкенмақсаттарды қоя аламыз.114 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

тұлғаТалғат Таубалдиев,«ҚазТрансОйл» АҚ басдиректордың орынбасарыМАМАНДАРМЕН ОЗыҚТЕхНОЛОГИЯЛАР –ҚАЗТРАНСОйЛДың ЕңБАСТы ТАЛАПТАРы116 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Бүгінде ҚазТрансОйлқызметінің ауқымын көзалдыңа елестету үшінбірнеше фактілер келтіружеткілікті: бұл – адам азқоныстанған шөлейттерарқылы өтетін жәнееліміздің барлық мұнайкен орындарын ұтымдықамтитын, Қазақстанныңбатыс бөлігін шығысымен,солтүстігін – оңтүстігіменбайланыстыратынмагистралдық мұнайқұбырларының тұйықжүйесі. Және бұл реттеол бір орталықтан –нақты уақыт режиміндебасқарылатын Басдиспетчерлік басқаруорталығынан басқарылады.Ең соңғы үлгідігі техникаменжарақтанған осынауауқымды жүйені өз ісінбүгешігесіне дейін жақсыбілетін өте білікті мамандарбасқарады.Магистралдық мұнай құбырларын,өндірістік объектілерді салу мендамыту жөніндегі аса ірі жобаларды жәнетұтастай алғанда – компанияның стратегиясынәзірлеушілер мен алға жылжытушыларнақ солар болды. Қазақстанның құбырсалудағы аңызға айналған қайраткерлерітуралы, ҚазТрансОйл компаниясыныңкөрсетілетін қызметтің сапасы, еңбектіқорғау, қоршаған ортаны қорғау саласындахалықаралық жоғары стандарттарға қолжеткізу жолдары туралы «ҚазТрансОйл» АҚбас директорының орынбасары Талғат Таубалдиевәңгімелейді.- Талғат Сатыбайұлы, мұнайгазсаласындағы 30 жылдық кезеңненастам қызметіңізде Сіз нағызмұнайшының үлкен жолынан –бұрғылаушының көмекшісіненөндірістегі жауапты басқарушылауазымына дейінгі үлкен еңбекжолынан өттіңіз. Сіздің еңбектегібүкіл өмірбаяныңыз құбыр салужұмысымен тікелей байланысты.Мұнай тасымалдаудың осызаманғы процесінің отыз жылбұрынғыдан қаншалықты айырмасыбар екенін әңгімелеп берсеңіз?- Орасан зор айырмашылық бар екенінбірден атап өтейін. Бұл арада Қазақстантәуелсіздік алғанға дейін елімізде өзжүйеміздің және құбырмен тасымалдаудыбасқару құрылымының болмағанын түсінуімізкерек. Бұрын басқару бір орталықтан –Мәскеуден, Басмұнайтасымалдан жүзегеасырылды, ал 1990-жылдары мұнайқұбырларын басқарудың бірыңғай жүйесіжаңа мемлекеттердің дербес кәсіпорындарыболып бөлініп кетті. Ал бұл, өзіңіз білетіндей,мұнай құбырлары жүйесін басқарудың жаңатехнологиялық жүйесін ғана емес, соныменбірге ТМД елдерінің мұнай құбырларыкәсіпорындарының арасындағы өзарақатынас жүйесін жаңадан құруды да қажететті. ҚазТрансОйл компаниясы 1997 жылынақ осы үшін құрылған болатын, ол 6,5мың км. жуық мұнай құбырларын және 2мың км. астам су ағарларды мұраға алды.Сол кезде компанияның алдына көптегенміндеттер қойылды, оларды шешу бізгемұнай құбырларының бүкіл магистралдықжүйесінің жұмыс қабілеті мен сенімділігінсақтап қалуға мүмкіндік туғызды. 20 ғасырдыңтехникалық прогресінің озық шешімдеріненгізу есебінен жүйенің сенімділігінқамтамасыз етуге қол жеткіздік. Бұл бізгебәсекеге қабілеттілікті сақтау үшін қажет болды.Біз басқа елдердің тәжірибесін зерттедік,ең жақсы шешімдерді енгіздік. Қайсыбіржағдайда біздің жолымыз болды. Осы кездебасқарудың автоматтандырылған жүйесін(БАЖ) техникалық және бағдарламалыққамтамасыз ету зор қарқынмен дамыды,диагностиканың жаңа, жоғары дәлдікқұралдары, осы заманғы, эргономикалықжабдықтар жасалды... 2001-2009 жылдараралығында жүргізілген мұнай құбырларыныңтехнологиялық объектілеріне БАЖ енгізу менжаңғырту тұтастай бір дәуір болды. Осындайжұмыстың арқасында мұнай құбырларыныңбүкіл магистралдық жүйесі бойынша мұнайайдаудың технологиялық режиміне бақылаужасау бір орталықтан – Астана қаласындаорналасқан Бас диспетчерлік басқаруорталығынан жүргізіледі.Жалпы алғанда объектілерді бақылау жәнеақпаратты жедел түрде беру мәселесі еңмаңыздылардың бірінен саналады. Кімақпаратқа ие болса, соның бес қаруы сайдейді ғой. Сондықтан біз кезінде осы бағыттаорасан зор жұмыстар жүргіздік. Осы заманғыавтоматтандырылған жүйелердің тиімдіжұмысы көбіне талшықты-оптикалық байланысжелілері (ТОБЖ) арқылы қамтамасызетіледі. 8 жыл ішінде біз өзіміздің өндірістікобъектілеріміздің қапталынан 3 810 кмТОБЖ жүргіздік. Осылайша, ҚазТрансОйлҚазақстанда аса ірі ведомстволықтелекоммуникациялық жобаны жүзегеасырды. Қазіргі кезде ТОБЖ бен цифрлықрадиорелейлік жоғары технологиялық байланысжелілері 10 мұнай құбырын басқаруды,42 мұнай айдау станцияларын (СПН-ді қосаалғанда), 200-ден астам желілік пункттердіөзара біріктіреді. Бұл біздің мұнай құбырықапталында кез келген ақпаратты берумүмкіндігімізді кеңейтті, объектілерді осызаманғы технологияларды пайдалана отырыпбасқарға мүмкіндік туғызды.- Тәжірибелі өндірісші ретіндеСіз мұнай тасымалдау процесініңбарлық күрделіліктері мениірімдерін іс жүзінде жақсыбілесіз. Өндірістік компанияныңдаму деңгейі туралы бірінші кезектеоның қызметкерлерініңөнеркәсіп жарақатынан қорғалужәне қоршаған ортаға әсердібарынша азайту дәрежесінеқарай бағаланатыны белгілі.Өз қызметкерлерінің өндірістеденсаулығын қорғау саласын-KAZENERGY117

тұлға«ҚазТрансОйл» АҚқызметкерлердіңөмірі менденсаулығынаөндірістікфакторлардың зияндыәсері тиюінежол бермеуді өзжұмысының ең бастықағидаттарыныңбірі деп санайды.да компания қандай жұмыстаржүргізуде?- «ҚазТрансОйл» АҚ қызметкерлердің өмірімен денсаулығына өндірістік факторлардыңзиянды әсері тиюіне жол бермеуді өзжұмысының ең басты қағидаттарының бірідеп санайды. Сондықтан өз қызметіміздебіз Қазақстан Республикасының нормативтікжәне заңнамалық актілерін, сондай-ақ осысаладағы халықаралық стандарттардыбасшылыққа аламыз.Персоналмен жұмысқа көп көңіл бөлінеді.Жұмысқа қабылдау кезінде барлыққызметкерлер, оның ішінде басшыларүшін кіру нұсқамасы жүргізіледі. Одан әріқызметкерлер кәсіп түрлері бойынша тиістінұсқаманың барлық түрлерінен өтетіндігінатап көрсеткен жөн.Инженер-техникалық қызметкерлердіңбіліктілігін арттыру және қызметкерлергеөндіріс қауіпсіздігінің әдістерін оқытужарақатты азайтудың негізгі іс-шаралары болыпқала береді. Осы мақсатта біздің Оқытукурстықкомбинатында өндірістік буындағымамандар, инженерлік-техникалық мамандардаярлау мен қайта даярлаудан жүйелі негіздеөтіп отырады. Жекелеген мамандықтар бойыншаоқыту таяу және алыс шетелдердегіоқу орындарында жүргізіледі. Мәселен,2009 жылы компанияның үш мыңнан астамқызметкерлері оқудан өтті, оның 700-іинженерлік-техникалық мамандар. Үстіміздегіжылдың бірінші жартыжылдығында қауіптіобъектілерге қызмет көрсететін мыңнанастам қызметкерлер, сондай-ақ 354 басшылармен мамандар өздерінің білім деңгейінкөтерді.ҚТО бас директорының басшылығымен еңбекқорғаудың, өрт қауіпсіздігінің және қоршағанортаны қорғаудың жай-күйі мәселелері бойыншафилиалдармен және мұнай құбырларыбасқармаларымен ай сайын селекторлықкеңес өткізіледі. Оларда қауіпсіздік пен еңбекқорғау саласында белгілі бір кезең ішіндежүргізілген жұмыстар қарастырылады, жұмысбағыты айқындалады, орындалуына жауаптыадамдарды тағайындай отырып, шешімқабылданады.Бұдан басқа, компания қолданыстағыжабдықтарды тұрақты түрде жетілдіріп отырадыжәне техникалық жағынан неғұрлымжетілдірілген жаңа технологиялар енгізеді,бұл өндірістік процестің тиімділігін арттыруменқатар, жұмыстың қауіпсіздігіне де оңәсерін тигізеді. Еңбекті қорғау мен техникақауіпсіздігі мәселесіне жан-жақты бақылаужасау мен жіті назар аудару арқасында 2008жылы «ҚазТрансОйл» АҚ қызметі OHSAS18001:2007 менеджмент жүйесінің стандартынасәйкес келеді деп танылды.Біз еңбекті қорғау мен техника қауіпсіздігіқызметін ұдайы жетілдіре беруге ұмтыламыз.Осы мақсатпен компаниямызда еңбекқорғауды басқару жүйесін реформалауды жоспарлапотырмыз, бұл өндірістегі жазатайымжағдайлардың санын мейлінше қысқартуға,құрылымдық бөлімшелердің барлықдеңгейдегі басшыларының қызметкерлердіңөмірі мен денсаулығын сақтау мәселелеріндежауапкершіліктерін арттыруға қол жеткізугемүмкіндік береді. Компанияның болжамдалыпотырған құрылымы жобасының Қазақстанныңжәне ТМД елдерінің кәсіпорындарындақолданылып жүрген еңбек қорғауды басқаружөніндегі жалпыға ортақ жүйеден едәуірайырмашылығы бар. Оның тиімділігімойындалған жағдайда қызметкерлердіңөмірі мен денсаулығын сақтау бөлігіндегі118 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

қызметіміздің деңгейін арттыруда үлкенқадам жасаймыз деген ойдамын.- Өндіріс саласында қызмет ететінкомпанияның даму деңгейі туралыоның экологияға әсер ету дәрежесібойынша бағаланатыны мәлім.Мұнайды тасымалдау, әсіресеосы процесте пайда болатынқалдықтар қоршаған ортаға үлкенқауіп қатер тудырады. Қазіргітаңда экологияға компанияныңөндірістік бөлімдерінің әсер етуіжөніндегі жағдай қалай? Компанияосы мәселелерге қаншалықтыкөңіл бөледі?- «ҚазТрансОйл» АҚ туған жер табиғатыныңахуалына, экологиялық таза қоршаған ортағадеген өз жауапкершілігін жете түсінеді. Бүгінгітаңда бизнестің экологиялық қауіпсіздігі«ҚазТрансОйл» АҚ-ның тиімді қызметі үшінмаңызды көрсеткіштерінің бірі. Әрине, мұнайтарту процесі шынында қиын технологиялықпроцесс. Мұнайды ондаған және жүздегеншақырымдық құбырлар арқылы тарту үшіннасостар үлкен қысым тудырады. Жалпыкөлемі 1 миллион текше метрден асатын алыпрезервуарлық парктердің болуы резервуарлардытехникалық пайдалану ережелерінжәне әсіресе өрт қауіпсіздігі ережелерінсақтауды талап етеді. Насостық станцияларменқатар тасымалданатын мұнайды жылытуүшін жылыту пештері де осындай ауқымдыкөлемде қолданылады. Сіз осындай көлемдетасымалданатын мұнайды жылыту процесіқаншалықты қауіпті екенін білесіз деп ойлаймын.Біздің нысандардағы өндірістікқауіпсіздік қаншалықты маңызды екенін түсінуүшін осы факторлардың өзі жеткілікті.Осыған орай біз өзіміздің барлықбөлімшелерімізде қауіпсіздік техникасынқамтамасыз етуге ғана емес, сондай-ақмұнайды тасымалдау процесінен қоршағанортаға тиетін кері әсерді барынша азайтумәселелеріне де баса назар аударамыз.Жаңа технологияларды енгізу де біздің ұжыммен құралдарға ғана емес, сонымен біргеэкологияға деген қамқорлығымызды тағыда айғақтайды. Атап айтқанда, біздің өндірісжөніндегі басқарма директорымыз АлексейГеоргиевич Пирогов егжей-тегжейлі айтыпберетін SCADA жобасы барлық мұнайқұбырлары желілерін басқаруды бір тұтасқабіріктіріп, апаттық жағдайларды азайтуғамүмкіндік берді. Біз энергия және ресурстардыүнемдеу, барлық технологиялыққұрылымның қызметінің тиімділігін арттырусаласында оң нәтижелерге қол жеткізугемүмкіндік беретін жаңа техника мен технологияенгізуге әрқашан баса назар аударыпкелеміз. Атап айтқанда, өткен жылыкомпанияның қаражатын барынша тиімді,әрі орынды пайдалану үшін құрастырылғанШығыстарды басқару бағдарламасын жүзегеасыру аясында елсіз, аз елді технологияғаөтуді есепке ала отырып, мұнай құбырларыжәне сутартқы нысандарын техникалыққайта құралдандыруды қарастыратын ресурстардыүнемдейтін технологиялар енгізу жоспарлануда.Енгізілетін жаңашылдықтар менқұралдар электр және жылу энергиясын пайдаланудыбарынша азайтуға, мұнай тасымалдаужәне су жеткізу процестерінің тиімділігінжақсартуға, негізгі және қосалқы құралдардыжөндеу жұмыстарына шығындарды азайтуғамүмкіндік береді.Яғни жоғарыда айтылғандарды қорыта келгенде,шаралардың бүкіл жүйесі әрбірбөлімшенің болсын, «ҚазТрансОйл» АҚ-ныңАдамдарҚазТрансОйлдыңәрқашан баға жетпесбайлығы,қазынасы болдыжәне солайболып қалды.Біздің өндірістікбөлімшелеріміздегікадрларды үздіксізкәсіби оқыту жәнедаярлаудан басқатәрбиелеу жүйесікеңінен дамыған.KAZENERGY119

тұлғаБүгінгі таңда«ҚазТрансОйл» АҚныңмаңызды посттарындашыныменжоғары білікті менеджерлер,сауаттыұйымдастырушыларотыр.болсын жұмысының тиімділігін арттыруғабағытталған. Бұл өз кезегінде, компанияныңтабиғатты қорғау қызметіне оң әсер етеді.Сонымен қатар, біздің компанияда Кешендіэкологиялық бағдарлама (КЭБ) жасалды жәнеіске асырылуда. Басында бағдарламалыққұжат 2007-2010 жылдарға арналған болатын.Оған үлкен кешенді табиғатты қорғау шараларыкірді. Ол біріншіден, Қазақстанның табиғиресурстарын үнемдеуге және экологиялықзардапты азайтуға бағытталған болатын,екіншіден, компанияның шығындарын азайтты.КЭБ қызметінің нәтижелері мұнай тасымалыкөлемінің жыл сайын өсуі жәнежаңа өндірістік нысандарды пайдалануғаберілуіне қарамастан олардың қызметіненсыртқа шығатын қалдықтардың нақтыкөлемі бекітілген нормативтен төмен болыпотыр. Дегенмен, біздің табиғатты қорғаубағдарламамыз техникалық процестерменқатар алға басып келетін икемді құжат болыптабылады. Компанияда бүгінгі күні 2010-2014жылдарға арналған Кешенді экологиялықбағдарлама жасалды және бекітілді.Алдындағы құжатпен салыстырғанда ол жаңаэнергия үнемдегіш құралды енгізуді жәнежыл сайын қатаңдатылатын табиғатты қорғаузаңнамасын ескере отырып құрастырылды.КЭБ-да қарастырылған шаралар ИСО 14001халықаралық стандартының талаптарынасәйкес құрастырылған үлкен экологиялықаспектерді азайтуға бағытталған.Сонымен қатар, негізгі табиғатты қорғау шараларынанбасқа жаңа пунктердің бірі Киотохаттамасының парникті газдарды сыртқашығаруды басқару жөніндегі тетіктерінжүзеге асыру болып табылады. Оның аясындаатмосфераға ластайтын заттарқалдықтарының көздерін жыл сайын түгендеужәне оларды азайту жөнінде тиісті шаралардықолға алу қарастырылуда.Біздің компаниямыздың алдынғы қатарлыхалықаралық стандарттарға жауапберетін қызметінің жоғары деңгейі жетекшісертификациялық органдармен дәлелденді.«ҚазТрансОйл» АҚ Қазақстан аумағындаорналасқан өндіріске халықаралықстандарттың менеджмент жүйесіне дегенталаптарын ойдағыдай енгізген үздіккомпаниялардың қатарына кіреді. Компаниядасоңғы бірнеше жылда сертификациялықжәне өзін жақсы көрсете білген ISО 9001:2000,ISО 14001:2004 және OHSAS 18001:2007халықаралық стандаттарының талаптарынасай келетін сапа, экология, денсаулық жәнеқауіпсіздік менеджменті жүйесі жұмыс істейді.Сондай-ақ 2008 жылы «ҚазТрансОйл» АҚҚазақстан Республикасы Президентінің«Сапа саласындағы жетістіктері үшін»байқауының «Ірі кәсіпкерлік субъекті» санатыбойынша «Қызмет көрсететін ең үздіккәсіпорын» аталымында жеңімпаз атанды.- Талғат Сатыбайұлы, мұнайгазсаласы өзінің еңбегі сіңгенқызметкерлерімен, кәсіби біліктілігіментанымал. Олардыңарқасында құбыр көлігі еліміздіңэкономикасында ерекше орынға ие.Сіз осы атаулы жылы еске алып,кімнің сіңген еңбегін атап өтередіңіз?- Әрине, Сіз дұрыс айтасыз, құбыр көліктіңмерейтой жылдары біз әрқашан ең алдымен,біздің еліміздің ардагерлерін еске алып,оларды құттықтаймыз. Өйткені, осы саланыңжетістіктері олардың істерімен, сіңгенеңбектерімен тығыз байланысты. Құбыр саласындаеңбегі сіңген қызметкерлердіңеңбектері жетістіктерінің үлкен үлестері орыналған. Бүгін мен ең алдымен, магистральдік120 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

мұнай өнімдері құбырларының оңтүстіктікбасқармасының бұрынғы алғашқы басшыларыАнатолий Иванович Каширский мен ТарасМәжітұлы Қасымовтың осы саладағы сіңгенеңбегін атап өткім келеді. Анатолий Ивановичаталмыш салада өз қызметін мұнай тартатынстансада машинист болып бастады. Оңтүстікбасқарма сияқты (қазір «ҚазТрансОйл» АҚныңБатыс филиалы) ірі бөлімшенің басшысыретінде ол өндірістік процеске көп өзгерістеренгізіп, бірқатар жаңашыл идеяларды жүзегеасыра алды.Тарас Мәжітұлы да мұнай экспедициясыныңқарапайым технигінен бастап ірі ұйымныңбірінші басшысына дейін қызметтік жолдыбастан өткерді. Қиын кездерде де, КеңесОдағы ыдыраған соң ол құрылыс қарқынынарттыруды жалғастырып, ол үшін барлықмүмкіндіктерді іздестірді. 90-шы жылдарыэкономикалық дағдарыс жағдайындамагистральдік мұнай құбырларынпайдаланудың тұрақты режимін қамтамасызетумен қатар, ол өндірісті жабдықтау, үлкенқұрылыс нысандарды күрделі жөндеу проблемаларынойдағыдай шешті.Осы мерейтой жылында мен Батысфилиалдың директоры Фердинат АбдрахимовичМамоновтың жұмысы мен үлкенжетістіктерін ерекше атап өткім келеді. Оныңтікелей басшылығымен Теңіз-Астрахань-Грозный мұнай құбыры, Астрахань-Маңғышлақ су тартқысы сияқты маңыздыөндірістік нысандар салынды. Біз көп жылдарбірге жұмыс істедік. Бұл адам руханибай, энергиясы мен ақылы асқан жан. Туабіткен басшы. Өз ісінің маманы ретінде олмансаптың барлық баспалдақтарынан өтті.Біз 90-шы жылдардың соңы-2000 жылдардыңбасында компанияның Батыс филиалындабірге жұмыс істедік. Бұл ҚазТрансОйлдыңқұрылу кезеңі еді. Ол кезде Маңғыстау мұнайқұбыры басқармасын басқарып, бір уақыттаБатыс филиал директорының орынбасарыболдым. Ал Фердинат Абдрахимович олжылдары Батыс филиалына басшылық еткенеді. Компания жұмысты магистральдімұнай құбырлары жүйесін жаңаға ауыстыруғамәжбүр болғандықтан, біздің алдымыздаауқымды міндеттер тұрды. Оның үстінеөндірістік бөлімшелерге үлкен жүк артылды.Дегенмен, Батыс филиалдың тату, әрі кәсібиұжымының арқасында біз алға қойылғанбарлық міндеттерді орындай алдық.Бүгінгі таңда «ҚазТрансОйл» АҚ-ныңбасшылығында шынымен жоғары білікті менеджерлер,сауатты ұйымдастырушыларотыр. Компанияның осындай білімді, әрі ептібасшыларының арқасында өз қызметіндеәрқашан жоғары жетістіктерге қол жеткізу,алға қойған мақсатқа жету, өндірістік жоспар-ларды орындау және асыра орындау қолданкелгендігін атап өткім келеді.Адамдар ҚазТрансОйлдың әрқашан бағажетпес байлығы, қазынасы болды жәнесолай болып қалды. Біздің өндірістікбөлімшелеріміздегі кадрларды үздіксізкәсіби оқыту және даярлаудан басқатәрбиелеу жүйесі кеңінен дамыған. Шеберлерөздерінің бірегей тәжірибесін енді бастапкеле жатқан қызметкерлерге үйретеді.Бұл бізге компаниямыздың әрбір маманыныңжан-жақты дайындығына деген сенімділікпен кепілдеме береді. Осындай жұмысына,өз міндеттеріне, жаңа жетістіктерге дегенқызығушылық үшін әрбір қызметкер бағалы.Өйткені дәл осы баға жетпес қасиеттер -өз ісіне деген шексіз сүйіспеншілік – біздіңқызметкерлеріміздің ерекшелігі.KAZENERGY121

тұлғаҚАЗТРАНСОйЛ –ТҰРАҚТыДАМУБолат Отаров,«ҚазТрансОйл» АҚ тасымалдау жөніндегібасқарушы директор122 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ҚАЗАҚСТАННыңМҰНАй ҚҰБыРыМАГИСТРАЛіБОйыНША МҰНАйАйНАЛыМы ЖӘНЕТАСыМАЛДАУКөЛЕМіНіңЖыЛ САйыНғыТҰРАҚТы өСіМіНЕ,ҚОЛДА БАРҚҰРыЛғыЛАРДыДАМыТУ МЕНЖАңАРТУғА,КөМіРСУТЕКТіШИКіЗАТТыӘЛЕМДіКНАРыҚҚА ТИіМДіӘРі НӘТИЖЕЛіЖЕТКіЗЕТіНЖОЛДАРДыТАБУғА, СОНДАй-АҚ, МҰНАйТАСыМАЛДАУДыңЖОЛДАРыНБОЛАШАҚТАДАМыТУЖөНіНДЕГіБЕЛСЕНДіЖОСПАРЛАРДыіСКЕ АСыРУғАҚАЖЕТТіСАЛАЛАРДыңБАРЛығыКОМПАНИЯНыңТРАНСПОРТТыҚБөЛіМіНің МіНДЕТіМЕН ЕңБЕГі.Осының бәріне қалай қол жеткізілгеніжайлы және тапсырылғанміндеттерді орындау кезінде компанияқандай механизмдерді қолданатынын«ҚазТрансОйл» АҚ-ның тасымал жөніндегібасқарма директоры Болат Исатайұлы Отаровәңгімелейді.– Болат Исатайұлы, компанияныңалғаш құрылған күнінен бастапбүгінге дейінгі өндірістік дамужолының нәтижесіне қарағанда,компания жыл сайын, ай сайын алдынақойылған мұнай тасымалыжәне тауар айналымы жөніндегіміндеттерді өткен жылдарменсалыстырғанда тұрақты түрдееселей орындап отырған. Осындайкөңіл қуантарлық нәтижеге қалайқол жеткізесіздер?– Біздің тұрақты түрде өндірістік жетістіккежетуіміздің негізі еңбек өнімділігінің ұдайыұлғайып отыруы мен қазақстандық құбыр тасымалыжүйесінің тиімділігін арттырудан,сондай-ақ, компания имиджін сенімді әріптесретінде таныстырудан туындап отыр. Осынегіз біздің алдыға қойылған міндеттердіжәне кең көлемді жоспарларды орындаудағыбасты фактор, онсыз біз мақсатымызғаешқашан жете алмас едік. Мұнай тасымалы– біздің компанияның өзара байланысып жататынбар деңгейін қамтитын көптеген ұсақмақсаттардан құралған күрделі технологиялықүрдіс. Білімі жоғары мамандардың нақты әріқалыпқа түскен жұмысының арқасында, оғанМӨБ (мұнай өндіруші бекет – ред.) операторынанбастап компанияның топ-менеджерінедейін кіреді, жоспарларымыздың сеніміннығайтып, іске қосылған мұнай құбырларымагистралінің өткізу мүмкіндігін молайтып,қуатты жаңа құрылғылар арқылы мұнай көлігіжолдарын бекітіп, жаңа жүк жеткізушілердіңқызығушылығын оятып және бұрынғыәріптестермен арадағы ынтымақты нығайтыпотырмыз.Сондықтан да осындай еңбек өзінің нәтижесінберіп отыр: 2009 жылы компанияға тиесілімұнай құбыр магистралі арқылы 50 млн 885мың тонна мұнай өткізілді, бұл 2008 жылғыкөрсеткіштен 3 млн 417 мың тоннаға артықнәтиже. 2010-шы жылы біз мұнай тасымалын50 млн тоннадан асыруды көздеп отырмыз,бұған биылғы жылдың соңғы алтыайында жеткізілген 25 млн 949 мың тоннамұнай дәлел бола алады. Бұл 2009 жылдыңалғашқы жарты жылдығымен салыстырғанда1 млн 564 мың тоннаға артық.Екінші өндірістік табыстың негізгі көрсеткіші– 2009 жылы жүк тасымалы 33 млрд 513 млнтонна-километрге жетті, бұл алдыңғы жылғы1 млрд 247 млн тонна-километр көрсеткіштенартқан. Ал, биылғы алты айғы көрсеткіш бойыншажүк тасымалы 16 млрд 628 млн тоннакилометргежетті.«ҚазТрансОйл» АҚ-ның Ресей, Украина, Белорусь,Қытай елдерінің өнеркәсіптерімен өзараәріптестіктің нығаюы және қазақстандықмұнайды өз аумағымен тасымалдауыныңарқасында мұнай тасымалы көлемінің артуынаүлкен әсер етіп отыр. Мысалы, 2009-шы жылы Атырау-Самара мұнай құбырыаумағы бойынша компания мұнайдыңтасымалдаудың рекордын жасап, 17 млн 504мың тонна мұнайды әріптес-мемлекеттердіңмұнай желілік жүйесіне шашау шығармайжеткізіп берді. Соның арқасында 2009-шыжылдың ақпанында, «ҚазТрансОйл» АҚ және«АК «Транснефть» ЖАҚ басшылығы қолқойған 2009-шы жылы Атырау-Самара мұнайқұбыры арқылы 17,5 млн тонна Қазақстанмұнайын тасымалдау жөніндегі Протоколдакөрсетілген міндеттер толығымен орындалды.2008-ші жылғы көрсеткішпен салыстырғандаосы бағыт бойынша мұнай тасымалдаумөлшері 735 мың тоннаға өскен. Былтырғыжыл біз үшін табысты жыл болды. Өйткені,осы аумақ арқылы біз 400 миллион тоннамұнайды өткіздік.Сондай-ақ, 2009-шы жылы, 2008-шы жылменсалыстырғанда Қазақстан-ҚытайАтасу-Алашанькоу мұнайқұбырымен мұнайтасымалының көлемі 6 млн 113 тоннадан7 млн 669 мың тоннаға артты. Бұл дегеніңізбір жылда 1 млн 586 мың тоннаға артық тасымалдандыдеген сөз. Ал, биылғы жылдыңалғашқы жарты жылдығында тасымал 4 млн967 мың тоннаға жетіп, 2009-шы жылдыңалғашқы жарты жылдығындағы тасымалдан51% артық болды. Біздің мұндай молкөрсеткішке жетуімізге 2009-шы жылыКеңқияқ-Құмкөл мұнай құбырын іске қосудыңкөп көмегі тиді. Бүгінгі күні осы бағыт бойыншанегізгі тауар тасымалдаушылардың бірі«СНПС-Ақтөбемұнайгаз» АҚ болып отыр.Реті келгенде, біздің компания Атырау-Самара және Атасу-Алашанькоу мұнайқұбырлары арқылы мұнай тасымалыныңKAZENERGY123

тұлғамөлшері жөнінде жаңа рекордтар орындаудыдәстүрге айналдырып отырғанын айта кетукерек. Мұнай тасымалдаудың осы екі бағытымұнай өндіруші компаниялардың сұранысынаие. Осыны ескерген «ҚазТрансОйл» құбыржелісінің өткізу мүмкіндігін қамтамасыз етугебарын салады. Сондықтан да Атырау-Самарамұнай құбырының өткізу мүмкіндігін кеңейтуүшін 2009-шы жылдың соңында біздің компанияресейлік «Транснефть» компаниясыменбірлесіп, мұнай тасымалын құбырарқылы жылына 25 млн тоннаға дейін арттыратын,Қазақстан мұнайын Новороссийскпорты бағытына жеткізетін көлік тасымалыарқылы 10 млн тоннамен орындайтын жобаныдайындауды аяқтады. Бұл жобаның біререкшелігі мұнай сапасын нақты мекен-жайғажеткенше қалыпты жағдайда ұстайды. Қазірбіз Қазақстандық жүк тасымалдаушыларменбірге жобаны алдағы уақытқа іске асырумүмкіндігін зерттеп жатырмыз.Егер басқа да салалар жайында айтар болсақ,Қазақстан аумағында орналасқан «ТОН-2»мұнай құбыры арқылы өтетін батыс-сібірлікресей мұнайының транзиті ұлғайғанын айтқанжөн. 2009-шы жылы сол бағытпен 5 млн 358мың тонна мұнай өткізілді, бұл 2008-ші жылменсалыстырғанда 372 мың тоннаға артық.Биылғы жылдың алғашқы жарты жылыныңөзінде мұнай тасымалдаудың мөлшері 2 млн768 мың тоннаға артып отыр, бұл 2009-шыжылғыдан 17 пайызға көп.Сондай-ақ, Ақтау портынан танкерлергемұнай құюдың мөлшеріне назар аударғымкеледі, бұған біздің компанияның бар қуатыжұмсалып, 2009-шы жылы 9 млн 274 мың тоннамұнай танкерге құйылды. Бұл көрсеткіш2008-ші жылғы мөлшерден 1 млн 695 мыңтоннаға артық. «Ақтау халықаралық теңізсауда порты» республикалық мемлекеттіккәсіпорнының 2009-шы жылы 11 млн 095 мыңтонна мұнайды айналымға енгізгенінен-ақ«ҚазТрансОйлдың» көрсеткіші молая түскенінанық байқауға болады. 2010-шы жылдыңалғашқы жарты жылында мұнай құю мөлшері4 млн 201 мың тоннаны құраған.Осының бәріне біз компанияның жоспарланғанжобаларының игерілуіне елеулі үлес қосқанҚазақстанның тұрақты дамуының арқасындақол жеткізіп отырмыз десек артық айтқандықемес.– Иә, ҚазТрансОйлдың мұнайдыбүгінгі заманауи жолмен экспортқажәне ішкі нарыққа шығарудықамтамасыз етуі айдан анық.Алайда кез-келген компанияныңболашағы жайлы тек өткенжетістігі мен бүгінгі ахуалыменемес, бизнес-жоспарлары жәнемүмкіндіктерімен бағалайды.Атырау-Самара магистралы жәнеқазақстан-қытай мұнай құбырыныңдаму мүмкіндіктері қазірдіңөзінде белгілі, ал компанияның өзгеде тасымал жолдарымен байланысшарттары қай деңгейде?– Өте маңызды сауал, әсіресе бұныңмаңыздылығы Каспий теңізінің Қазақстандықаумағындағы және қазірдің өзінде іскеқосылған құрлықтағы кен орындарындағымұнай қорын өндірудің мөлшерін арттырудананық көрінеді. Сондықтан да еліміздегімұнай тасымалдаушы жүйенің негізгі операторысаналатын ҚазТрансОйлдың іскерлігібір қадам алға жылжи түсері анық. Мысалы,2009-шы жылы Қазақстанда мұнай мен табиғигаз өндіру 76 млн 513 мың тоннаны құрады.Оның ішінде біздің Қоғамның магистральдымұнайқұбырлары арқылы республикадаөндірілген мұнайдың 67% тасымалданды. Ал,Қазақстан Республикасындағы МӨЗ-ге (мұнайөңдеуші зауыттарға – ред.) «ҚазТрансОйл»АҚ-ның магистральды мұнай құбырларыарқылы өткен мұнайдың көлемін айтсақ, ол2009-шы жылы күллі республика зауыттарынажеткізілген ортақ мөлшердің 92 пайызынқұрады.ҚазТрансОйлдың Қазақстан мұнайын тасымалдауыныңжоғары үлесін есептей келе бізмұнай тасымалы құрылымын лайықты дамытып,көмірсутекті шикізатты әлемдік энергетиканарығына жеткізудің тиімді әрі пайдалыжолдарын қарастырамыз. Бүгінгі күніҚазақстанда мұнай өндірудің 70 пайызыншетелдік инвесторлар қамтамасыз етіп отыр,сондықтан да «ҚазТрансОйл» АҚ Сhevron,CNODC, CNPC, ExxonMobil, Agip, Total, Eniт.б. секілді ірі ұлттық және трансұлттық компанияларментығыз қарым-қатынас орнатқан.Көптеген бірлескен жобалар іске асырылдыда. Осыған дәлел ретінде Атырау-Самара2009-шы жылдыңсоңында Атыраумұнайтарату стансасындақайтаашылған екіжақтыағызу-құю №1эстакадасын (АҚЭ)ҚазТрансОйл«Теңізшевройл»ЖШС-мен бірлесеіске қосты. АтырауМТС-дағы№1 ағызу-құюэстакадасы1969-шы жылытұрғызылғанымен,алғашқы жөндеужұмыстары Құмкөлмұнайын құюғақолдану үшін2001-ші жылыжүргізілген.124 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

мұнайқұбырын кеңейту жөніндегі жоба Аджипкомпаниясының қаржыландыруы менәріптестігінің арқасында іске асырылғанынайтқан жөн.Сондай-ақ, 2009-шы жылдың соңындаАтырау мұнай тарату стансасында қайтаашылған екіжақты ағызу-құю №1 эстакадасын(АҚЭ) «ҚазТрансОйл» «Теңізшевройл»ЖШС-мен бірлесе іске қосты. Атырау МТСдағы№1 ағызу-құю эстакадасы 1969-шыжылы тұрғызылғанымен, алғашқы жөндеужұмыстары Құмкөл мұнайын құюға қолдануүшін 2001-ші жылы жүргізілген. 2009-шыжылы «Теңізшевройл» ЖШС-ның қаржысынажүргізілген эстакаданы жаңарту және қайтақалпына келтіру жұмыстарының арқасындатеңіз мұнайын сыртқа шығарудың мөлшеріедәуір артты. Бір ретте 60 теміржол цистерналарынтолтыруды қамтамасызететін терминалдың бұрынғы мұнай құюқұрылғылары халықаралық стандарттарғасай келетін, алдыңғы технологияменжабдықталып, жұмыс үдерісін бақылауғаыңғайлы, SCADA мониторлы, автоматтыжүйе енгізілді. Ол арқылы қажетті өлшемдермен есептерді шығару, тиелетін жүктердіңқұжаттарын тіркеу жұмыстары атқарылады.Дәл қазір терминалдың жүк өткізу мүмкіндігіжылына 5 млн тонна мұнайға жетіп отыр. «Атырау»МТС-ның №1 эстакада, резервуарлықпаркі және өндіріс ішіндегі инфрақұрылымымұнай сапасын жүк тасымалдаушы алғаншасақтауға мүмкіндік беретінін айта кеткен жөн.«ҚазТрансОйл» АҚ алдағы уақытта АтырауМТС-дегі №2-ші эстакаданы қайта қалпынакелтіріп, жаңартуды жоспарлап отыр. №1эстакаданы толық жаңартудан өткізу енді АтырауМТС-ін толықтай қайта қалпына келтірудіжалғастыруға мүмкіндік береді және Атырауқұю-төгу теміржол желісінің мұнай өткізуқуатын ұлғайтады. Бұл жұмыстар «ҚазақстанТемір Жолы» ҰК» АҚ-мен бірлесе атқарылыпжатыр, өйткені, біз мұнай құбырлардың жәнетеміржол транспортының тасымал қуатыныңартқанын аса маңызды деп есептейміз.Осындай жоспарлардың іске асуы компанияүшін Атырау МТС-ның эстакадасыарқылы қашаған мұнайын өткізудің мөлшерінұлғайтуға септігін тигізер тиімді мүмкіндік.Бүгінгі күні осы мүмкіндік Солтүстік-КаспийОперациялық Компаниясымен (NCOC)бірлескен түрде қаралып, Қашаған мұнайынАтырау-Самара және Қазақстан-Қытаймұнай құбырлары арқылы өткізудің тиімділігіесептеліп жатыр.– Болат Исатайұлы, менің ойымша,компания үшін ең ірі жобалардың біріBatumi Holding Industrial Limitedтіжәне оның активтерін – Батуммұнай терминалы мен Батум теңізпортын меншігіне алуы болғансекілді. Сіздің ше, БНТ-нің өзге деэкспорттық бағыттардағы нағызмүмкіндігі қандай?– ҚазТрансОйл ККСТ құрылысын жүргізудіңмүмкіндігі аясында және мұнайды шетелдікнарыққа шығарудың жаңа жолдарын табуүшін осы активтерге барынша бәс тігіп отыр.Меніңше, БНТ – Қазақстан үшін стратегиялықмаңызды активтер болып есептелетінінбаса айтқым келеді. Болашақта біз оны дамытатүсеміз. Осы бір үлкен әрі табыстытранспорттық желіге теңіз, теміржол жәнеавтокөлік жолдары тоғысады. Яғни, біз бүгінгікүні Грузиядағы ірі теңіз порты саналатынБатумидегі күллі тасымал инфрақұрылымынмеңгеріп отырмыз. Сол арқылы жаңаэкспорттық терезе ашып, тек мұнай транзитінғана емес, мұнай өнімдерін және құрғақжүктерді тасымалдауды қолға алдық.Батум мұнай терминалының бастыбәселекестік тартымдылығы Транскавказ тасымалбекеттеріндегідей жүк тасымалыныңжоғары тиімділігімен бағаланады. Себебі,аса үлкен емес, шағын құбырлар арқылытасымалданатын осы желі аса ыңғайлы.БНТ негізінен Каспий мұнайын өткізудегі еңжоғарғы мүмкіндігі жылына 15 млн тоннанықұрайтын теңіз порты саналады. Мұндағымұнайдың 22 түрін және сапасын сақтай отырып,мұнай өнімдерін құю мен өзге жолдарғажеткізудің мүмкіндігінің барлығы маңыздысаналады. Бұған сыйымдылығы 300-ден 10мың м3-қа жететін резервуарлық парктыңжәне толық көлемі 752 300 м3-тық жылытуқондырғысы бар резервуардың көмегі тиеді.Оның үстіне, БНТ Қара теңіздің Кавказдықжағалауындағы қысымдалған мұнай газынтасымалдайтын бірден-бір терминалесептеледі. Бұдан бөлек, барлық құю эстакадаларындабір уақытта 212 цистернаға жүктиеуге болады. Ал, тәулігіне 850 цистернағамұнай құйылады. Эстакадалар бір немесебірнеше резервуарға қосылғандықтан мұнайқұю ісінің тиімділігін арттыра түседі. Сондайақ,барлық эстакадалардағы төменненқұю құрылғысынан бөлек жоғарыдан соруқұрылғысын да қолдануға болады. Ауырмұнайлар және жылбысқылығы жоғары мұнайөнімдерін жылытуға қолайлы көп деңгейлі, заманауиэстакада жұмыс істеп тұр. 2009-шыжылдың есебі бойынша Батум терминалынанмұнай және мұнай өнімдерін өткізудіңмөлшері 6 млн 414 мың тоннаны құраған.БНТ арқылы 2009-шы жылы өткен мұнайдыңішінде Қазақстандық мұнайдың үлес алмағы68,25 пайызға өсті. Бұл қазақстандықмұнайдың мөлшері 24% болған 2007-ші жылменсалыстырғанда елеулі жетістік саналарысөзсіз.Біздің болжамымызша, болашақтақазақстандық мұнайдың үлес салмағы Теңіз,Қарашығанақ, Қашаған және КСКМ-нің өзгеде кен орындарынан өндірілетін мұнайдыңарқасында өсе түседі, өйткені, «Ақтау –Баку – Батуми» бағыты бойынша тасымалданатынмұнайдың сапасы сақталып отыржәне БНТ-ның өзге де бағыттармен мұнайтасымалдауының ең негізгі ерекшелігі болыпқала береді.– Болат Исатайұлы, сіздің мұнайсаласында еңбек еткеніңізге 22жыл, мұнай құбырында 16 жылданастам уақыт бойы еңбектеніпкелесіз. Ал, «ҚазТрансОйл» компаниясықұрылғалы бері қажетті мамандарсапында жүрсіз. Осы жылдарішінде түрлі мамандықтардыатқардыңыз – монтаж жәнеқұрылғыны қамтамасыз ету слесарлығынанреспубликадағы еңірі мұнайқұбыры компаниясыныңатқарушы директорлығына дейінөстіңіз. «ҚазТрансОйл» АҚ-ның75 жылдық мерейтойына қандайтілек айтар едіңіз?– Құбыр көлігінің 75 жылдығы – бұл біріншіден,осы сала ардагерлерінің, турасын айтқандажұмысты ең алдымен өмір және тағдыр депқабылдаған кәсіби мамандардың мерекесі.Компанияның жетістігі туралы айтқанда,және тек атаулы күндерде ғана емес, менұдайы Иван Дмитриевич Касперді ұдайыеске алып отырамын. Әр сөзімде ол кісіге дегенқұрметімді білдіремін. Ол шындығындаөз заманының әйгілі тұлғасына айналды,оның жетістігі көптеген мұнайшылардыңмұнай саласының тарихына енуіне жететінеді. Бүгінгі күні оның арамызда жоқтығығана өкіндіреді, алайда Иван ДмитриевичтіңҚазақстанның мұнайқұбыры магистралыныңжүйесін құрудағы және дамуындағы еңбегіересен.Мұнайқұбыр көлігінің мерейтойымен еңбекжолы жарқын күнтізбеге толы адамдар ТарасМәжитович Қасымовты, Фердинат АбдрахимовичМамоновты құттықтағым келеді.Олар мұнай құбырын жүргізужұмысшыларының бірнеше ұрпағынанағыз ұстаз әрі тәлімгер болды. ТарасМажитович Кеңес Одағының ыдырауыкезінде ауыр жылдары «Южнефтепровод»өндірістік ұйымы басқарып, экономикалықдағдарыс жағдайында өнеркәсіптіңгүлденуіне, магистральді мұнай құбырларынпайдаланудың тұрақты режимін қамтамасызетуге қол жеткізді. Фердинат Абдрахимович– өмірлік қуаты мол адам, көптеген белгіліжобалардың салынуына қатысып, басшылықетті. Бүгінгі күнде де ол бұрынғысындайкөптеген компанияның маңызды жобаларынжүзеге асырумен белсенді айналысады.«ҚазТрансОйл» АҚ-ы арқа еті арша, борбайеті борша болып еңбек еткен ардагерлердіңбізге қалдырған лайықты мұрасы болды.Мұнайгаз саласы көрегендерінің тиімдітәжірибесінің және жас менеджмент қуатыныңарқасында компания бүгін тұрақты дамушыжәне бәсекеге қабілетті өндірістің бейнесінжасады. Күн өткен сайын, жыл өткен сайынтең үздіктерді таңдап және бір шыңды біріненсоң бағындырып ҚазТрансОйл алға қойғанмақсатына ұмтылып барады. Компаниядақызмет еткен жылдардың ішінде мен ұдайыжетістікке мақтанып, әрдайым жауапкершіліктісезініп жүрдім. Осы бір мақтаныш пенжауапкершілік сезімдері компанияның бүкілұжымына тиесілі деп ойлаймын. Үлкенұжымның қолдауымен «ҚазТрансОйл» АҚбүгінгі күні мұнайгаз саласындағы ең үздіккомпания болып отыр. Сондықтан да менкомпанияның бар ұжымына таусылмас қуат,жаңа жетістіктер және кәсіби табыс тілеймін!KAZENERGY125

тұлғаҚАЗТРАНСОйЛ:ДАМУ СЕРПіНі«ҚАЗТРАНСОйЛ» АҚ ҚАЗАҚСТАН-ДАғы Ең іРі КОМПАНИЯЛАРДыңБіРі БОЛыП ТАБыЛАДы ЖӘНЕЕЛДің ЭКОНОМИКАЛыҚПОТЕНЦИАЛы МЕН ОТАНДыҚМҰНАйГАЗ КЕШЕНіНің ДАМУыНААйТАРЛыҚТАй үЛЕС ҚОСУДА.КОМПАНИЯНың ҚАРЖыЛыҚКөРСЕТКіШТЕРі МЕН БОЛАШАҚЖОСПАРЛАРы ТУРАЛы БіЗ«ҚАЗТРАНСОйЛ» АҚ ЭКОНОМИКАЖӘНЕ ҚАРЖы ЖөНіНДЕГіБАСҚАРУШы ДИРЕКТОРы ӘСЕМБЕКҚыЗы НүСіПОВАНың БАЯНДАПБЕРУіН өТіНДіК.Əсем Нүсіпова,«ҚазТрансОйл» АҚ экономика және қаржыжөніндегі басқарушы директорƏсем Бекқызы, Қазақстандағымұнайды құбырларарқылы транзиттеу ментасымалдаудың операторы болыптабылатын «ҚазТрансОйл»АҚ-ның республиканың мұнайгазсаласындағы орны ерекше.Соңғы жылдардағы компанияныңқаржылық-экономикалық жетістіктеріжайлы айтып берсеңіз.— 2005 жылдан бастап 2009 жылға дейін«ҚазТрансОйл» АҚ барлығы 225 млн. тоннамұнай тасымалдады. Компания мұнай тасымалдаумөлшерінің жыл сайын тұрақтытүрде артып отыруын қамтамасыз етуде. Бұлжәйт өз кезегінде қаржылық-экономикалықкөрсеткіштерге жағымды әсер етеді. Мысалы,2005 жылы компанияның негізгіқызметінен түскен табыс мөлшері 63,7 млрд.теңгені құраса, 2009 жылы бұл көрсеткіш126,2 млрд. теңгеге жетті. Табыстың өсуі тазакірістің 5,6 млрд. теңгеден 15,5 млрд. теңгегедейін өсуіне алып келді.Қаржылық-экономикалық көрсеткіштердіңтұрақты түрде өсуі жүкті жіберушілерменжұмыстың компанияның құбыр жүйесінетең жетімділік қағидасы бойынша тиімдітүрде байланысты. Қоғамның монополияғақарсы заңнамаға сәйкес теңдестірілгентарифтік саясат жүргізуі де мұндай жағымдыүрдістің орын алуының негізгі себептерініңбірі болып табылады. Сонымен қатар, компаниясоңғы жылдары Кеңқияқ-Атырау,Атасу-Алашанькоу, Кеңқияқ-Құмкөл мұнайқұбырларын салып, Қытай бағытындағы магистралдымұнай құбырларының жүйесінұлғайтты. Бұл жаңа экспорт бағытының пайдаболуына ғана емес, сондай-ақ, Қазақстанныңбатысы мен шығысындағы магистралдықмұнай құбырларын біріктірілуіне алып келді.126 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Компания 2008-2009 жылдары Грузияда Қаратеңіз жағалауында орналасқан стратегиялықкөліктік торап – Батуми қаласындағы мұнай терминалымен теңіз портына ие болды.Баланстық капиталдандыру деңгейінің өсуі декомпания жетістіктерін көрсетеді. 2005 жылменсалыстырғанда баланстық капиталдандырумөлшері 45%-ға өсіп, 2009 жылы 325 млрд.теңгеге жетті.Әрине,қаржылық-экономикалық көрсеткіштердіңөсуі Қазақстанның мемлекеттікбюджетіне түскен салықтық төлемнің артуынаәкелді. Компания, елдегі ең ірі салықтөлеушілердің бірі ретінде, 2009 жылдың өзіндебюджетке 20 млрд. теңге көлемінде салықтөледі.— Болашақта, айталық 2015 жылы,«ҚазТрансОйл» АҚ-н қандай боладыдеп білесіз? Компания өзінің ұлттықжәне халықаралық мүдделерінқамтамасыз ету үшін қандай ұзақмерзімді қаржылық-экономикалықмақсаттар мен басымдылықтарқоюда?— Болашақта, соның ішінде 2015 жылы да,біз «ҚазТрансОйл» АҚ-ын қазіргі заманғы,нормативтік сенімділік талаптарына жауапберетін және өндірістік қызметтің қауіпсіздігініңхалықаралық қауіпсіздік стандарттарына сәйкесқұбыр жүйесі бар, тиімділігі жоғары, бәсекегеқабілетті, кіріс мөлшері жоғары және жедел дамушыкомпания деп көреміз. Бұл – тұрақты түрдеөндірістік активтерін жаңартып отыратын жәнемұнай құбыры жүйесінің жаңа нысандарыныңқұрылысын жүргіп отыратын компания.«ҚазТрансОйл» АҚ республикада өндірілетінмұнайдың кем дегенде 60 %-ын тасымалдайтын,Қазақстандағы ең ірі мұнай құбыры компаниясыболып қала бермек. Бұл мақсаттарғажету үшін компания қазіргі активтерін сақтап,республикадағы жаңа мұнай құбырларыактивтерінде өзінің кем дегенде 50%-дыққатысуын қамтамасыз етіп, оператор болуқұқығына қол жеткізбек.Компания стратегиясы Қазақстан Республикасыныңмұнайды әлемдік энергетиканарықтарына тасымалдау саласындағы мүдделерінқорғау мақсатымен тығыз байланысты. Олүшін біз Батуми қаласындағы мұнай терминалымен теңіз портын дамытамыз. Біздің шетелдегіактивтерімізді дамытуға және техникалықжабдықтауды жетілдіруге бағытталғанжұмыстардың нәтижесінде қазірдің өзінде Батумимұнай терминалы арқылы тасымалданатынқазақстандық мұнайдың мөлшерінің едәуірартқанын ерекше атап өткім келеді.Компанияның ұзақ мерзімді қаржылықэкономикалықмақсаты – шығын көлемінмүмкіндігінше азайтып, кіріс мөлшерін арттыру.Дәлірек айтқанда, 2015 жылы 2011-2015бизнес жоспарына сәйкес 65 млн. тонна мұнаймұнай тасымалдап, 25 млрд. теңге мөлшеріндетаза кіріс алуды жоспарлап отырмыз. Жыл сайынактивтеріміздің іргелі құрылысы мен жөндеужұмыстарына 20 млрд. теңге жұмсамақпыз.— Компанияңыз 2010 жылдың біріншіжартысында қандай қаржылықкөрсеткіштерге қол жеткізді? Бұлкөрсеткіштер сіз алдын ала болжағанкөрсеткіштерге қаншалықты сәйкескелді?— Компания 2010 жылдың алғашқы жартысыныңқаржылық-шаруашылық қорытындыларынжасап, ол 15 шілде күні Ақтау қаласында«ҚазТрансОйл» АҚ кеңейтілген отырысындақарастырылды. 2010 жылдың алғашқыжартыжылдығына қойылған барлық өндірістікжәне қаржылық-экономикалық жоспарларорындалды деп айтуға негіз бар.Тасымалданған мұнайдың жалпы мөлшері32,7 млн. тоннаны құрады. Бұл жоспарланғанкөрсеткіштен 8% жоғары. Негізгі қызметтеналынған жалпы табыс көлемі 66 млрд. теңгегежетіп, болжанған көрсеткіштен 15%-ға асты.өндірістік өзіндік құн 35 млрд. теңгені құрап, межеленгенкөрсеткіштен 4% төмен болды.2010 жылдың алғашқы жартысында таза кіріс21 млрд. теңгеге тең болды. Бұл көрсеткіш 12,5млрд. теңгені құрайды деп жоспарланған.Аталған мерзімде компания іргеліқұрылыс пен жөндеу жұмыстарына 9,3 млрд.теңге, яғни, жоспарланған мөлшерден 37%-ғаартық сома жұмсаған. Бұл Құмкөл-Қарақойынтелімінің өткізу қабілетін арттыру мақсатыменжүргізіліп отырған Құмкөл басты мұнай тасымалдаустанциясы құрылысының жоспарданжылдам жүргізілуі мен Батуми мұнайтерминалындағы газ ұстаушы жүйелерінің орнатылуыментүсіндіріледі.— Компания қызметіне жетекшірейтинг агенттіктерінің бергенбағаларына сәйкес компанияныңхалықаралық қаржылық «имиджі»жайлы не айта аласыз?— Компанияның жағымды қаржылық имиджініңқұрамдас бөліктері болып тәуелсіз аудиторларменбекітілген ашық қаржылық есеп, жағымдынесие тарихы және жоғары несиелік рейтинг табылады.«ҚазТрансОйл» АҚ-ның несие тарихы мінсіз.Компанияның соңғы рет алған қарызы – 2008жылы 275 млн. АҚШ доллары көлеміндегі синдицирленгенбесжылдық заем. Бұл қаражатГрузиядағы Батуми мұнай терминалы мен теңізпортын сатып алу үшін алынды. 2010 жылы компаниябұл несиені мерзімінен бұрын өтеді.Компания жетекші халықаралық рейтингагенттіктерімен соңғы 10 жыл бойы жұмысістеуде. Рейтингтермен жұмыс істеу – компаниябеделінің мәселесі ғана емес. Компаниярейтингінің жоғары болуы сыртқынарықтан жеңіл несие алуға, инвесторлардытартуға жағдай жасайды. Бұл несиелер іріинвестициялық жобаларды қаржыландыруғажұмсалады.2001 жылы Fitch Ratings компанияға BB-«Тұрақты» деңгейіндегі рейтинг берсе,Standard&Poor’s компанияға BB «Тұрақты»деп өз бағасын берді. 2002 жылы Moody`sInternational агенттігі компанияға Ba2 «тұрақты»несиелік рейтингін берді.2009 жылы рейтинг агенттіктері компанияныңқазіргі несиейлік рейтинг деңгейлерін бекітті:ВВ+ «Тұрақты» - Standard&Poor’s, Baa2«Келеңсіз» - Moody`s International. Ал FitchKAZENERGY127

тұлға2005 жылдан бастап2009 жылға дейін«ҚазТрансОйл» АҚбарлығы 225 млн.тонна мұнай тасымалдады.Компаниямұнай тасымалдаумөлшерінің жылсайын тұрақты түрдеартып отыруынқамтамасыз етуде.Ratings «ҚазТрансОйл» АҚ несиелікрейтингін BBB- «тұрақты» деңгейіне дейінкөтерді.Несиелік рейтингті бағалау жан-жақтыжүргізіледі және өтімділік секілді қаржылықкөрсеткіштерді талдауды ғана емес, соныменқатар, басты компанияның бағасы,мемлекеттің әсері және тағы да басқа кілттіксыртқы факторлардың ескерілуін талапетеді. Сондықтан да, өндірістік-қаржылықкөрсеткіштердің жағымды болғанынақарамастан, әлемдік қаржылық дағдарыстыңәсерінен компания 2008-2009 жылдарынесиелік рейтинг көрсеткіштерін арттырудышамалы бәсеңдетіп алды. Алайда, бізбарлық рейтингтерімізді егемен деңгейгедейін көтеруге ұмтыламыз.— Жаңарту мен дамуға тұрақтытүрде инвестиция құю тұрақтыөсімнің кепілі болып табылады.Компанияның инвестициялық саясатытуралы не айта аласыз?Үстіміздегі жылы бұл бағыттақандай мақсаттар қойылған?— «ҚазТрансОйл» АҚ бар магистралдыққұбыр жүйелерін жаңарту мен сақтауғаайтарлықтай қаржы жұмсауда. Мысалы,соңғы бес жыл ішінде, яғни 2005 жылдан бастапкомпания қазіргі құбыр активтеріне 138млрд. теңге жұмсаған.2010 жылы қаржы бағдарламасыныңшеңберінде компания 33,3 млрд. теңгежұмсамақ. Бұл қаржы Батумидағы мұнайтерминалы нысандарының жаңартылуына,«Атасу-Алашанькоу» мұнай құбырыныңөткізу мүмкіншілігін 12 млн. тоннаға дейінарттыруға, 663 шақырым – АНПЗ мұнай тасымалдаустанциясын ауыстыруға, бірнешемұнай тасымалдау станциясындағы электржүйесін жаңартуға, Ақтау қаласындағы битумзауытына апаратын мұнай құбырыныңқұрылысына, Құмкөл мұнай тасымалдаушыстанциясының жаңартылуына және тағы дабасқа өндірістік нысандарға арналады.2011-2015 жылдары компания іргеліқұрылысқа 222 млрд. теңге жұмсауды жоспарлауда.Оның ішінде, Құмкөл-Қарақойынмұнай құбырының үшінші тармағы менҚызылжар мұнай тасымалдау станциясына(34 млрд. теңге), Қазақстан-Қытай мұнайқұбырының екінші кезеңінің екінші кезегіне(шамамен 74 млрд. теңге), Батуми терминалымен портының жаңартылуына (11 млрд.теңгеден астам).Компания өз қызметі барысында сыртқыкөздерден қаржыландырудан тәуелділіктітөмен деңгейде сақтау стратегиясынұстанады. Бұл Батумидағы активтерді сатыпалу үшін алынған несиенің мерзімінен бұрынөтелуімен дәлелденеді. Магистралдық құбыржүйелерін жаңартуға және сақтауға қажеттішығындарды компания өз қаражатыныңкөмегімен көтереді.Инвестициялық саясатты қалыптастыру барысындакөрсетілетін қызметтің сенімділігімен сапасының арттырылуына, қазіргізаманғы ресурс және энергия сақтаутехнологияларының енгізілуіне, құбыр көлігіжөніндегі мемлекетаралық келісімдердіңорындалуына ерекше көңіл бөлінетінін атапөтпеуге болмайды. Қаржы бағдарламасыныңмаңызды бөлігі болып техникалық қайтажабдықтау бағдарламасының жүзеге асырылуытабылады. Ол процесстерді жеңілдетуге,өндіріс үшін қажет еңбек пен энергияныңкөлемін азайтуға, өндірістің сенімділігі менқауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.Компанияның ең тиімді деген технологиялардықолдануға деген ұмтылысын келесіжылы қолданыстағы барлық жабдықтармен технологиялардың толық техникалықаудитын өткізуді жоспарлап отырғандығыдәлелдейді. Бұл аудиттің нәтижесіндеболашақта компанияның технологиялықтұрғыдан бәсекеге қабілеттілігін қамтамасызетуге бағытталған 2012-2020 жылдардағы«ҚазТрансОйл» АҚ техникалық қайта128 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

жабдықтаудың жаңартылған бағдарламасыжасалады.— Еліміздің құбыр жүйесініңтиімді дамуы үшін Сіздіңкомпанияңыз бен Қазақстанныңмұнайгаз саласындағы кілттікинвесторлардың арасындағыынтымақтастық пен ара-қатынасқалай өрбуде?— Жалпы, «ҚазТрансОйл» өз қаржысынанбар мұнай құбырларының жаңартылуымен жаңа мұнай құбырларының құрылысышығындарын көтеретіндіктен өзі де ірі инвесторболып табылады. Осылайша компанияҚазақстаннның мұнайгаз саласындағыбарлық ірі инвесторлардың коммерциялықмүдделерін қамтамасыз етеді.Сонымен қатар, халықаралық және Қытайлықсиндикаттардан алынған инвестициялар бар.Бұл қаражат несие ретінде Кеңқияқ-Құмкөл,Атасу-Алашанькоу, Кеңқияқ-Атырау мұнайқұбырлары құрылыстарын жүргізу үшіналынды. Аталған несие берушілермен өзаратиімді ынтымақтасықтың арқасында біз барнесиелерді жеңілдету мақсатымен олардықайта қаржыландырудың мүмкіншілігінің барекендігін атап өткен жөн.Біз Қазақстандағы ірі мұнайгаз инвесторларыменкөліктік және экспедициялық қызметкөрсету саласында белсенді түрде күн сайынжұмыс істейміз. Оған қоса, бірқатарбірлескен жобалар іске асырылуда. Мысалретінде «Теңізшевройл» ЖШС есебіненжүзеге асырылған «Атырау» мұнай тасымалдаустанциясының №1 құю эстакадасыныңжаңартылуын атап өтуге болады. «Атырау»мұнай тасымалдау станциясының №2 құюэстакадасының жаңартылуын және жаңаданекі резервуардың салынуын жоспарлапотырған «Қарашығанақ Петролеум ОперейтингБ.В» бұған тағы да бір мысал бола алады.Сонымен қатар, мүдделі жүк жіберушілердіңбірі «Аджип КРО» компаниясының қаржыландыруыныңарқасында «Атырау-Самара»мұнай құбырының жылына 25 млн. тоннағадейін кеңейтілу жобасының техникалықэкономикалықнегіздемесі жасалды.— «ҚазТрансОйл» АҚ ұжымына,республиканың мұнайгаз саласындағыбасқа да жұмысшыларға мерейтойжылына орай қандайтілектеріңіз бар?— «ҚазТрансОйл» АҚ ұжымы компанияныңең қымбат, ерекше құнды активы болыптабылады. Компанияның мыңдағанжұмысшыларының арқасында ғанакәсіпорынның экономикалық көрсеткіштеріөсуде. «ҚазТрансОйл» АҚ-ның, біздіңеншілес және бірлескен бақылауымыздағыкәсіпорындардың әрбір жұмысшысына зорденсаулық, рухани сергектік, жанұяларынаамандық-саулық тілегім келеді.Еліміздің мұнайгаз саласының әрбіржұмысшысына денсаулық және еліміздіңигілігі үшін гүлденуі мен дамуын тілеймін.«ҚазТрансОйл»өз қаржысынанбар мұнайқұбырларыныңжаңартылуымен жаңа мұнайқұбырларыныңқұрылысышығындарынкөтеретіндіктен өзіде ірі инвестор болыптабылады.KAZENERGY129

тұлғаАлексей Пирогов,«ҚазТрансОйл» АҚ өндіріс бойыншабасқарушы директорИННОВАЦИЯЛыҚ ДАМУМЕН МОДЕРНИЗАЦИЯ –ТАБыС КЕПіЛі130 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Тұтынушылардымұнай тасымалдауменүнемі қамтамсыз ету,бірнеше рет айтылыпкеткендей, «ҚазТрансОйл»АҚ-ның ірі жоспарларымен қойған мақсаттарынжүзеге асырудыңнегізгі факторы болыптабылады. Сондықтанкомпанияның құрылғанкүнінен бастап алдынабірнеше басым міндеттерқойылған, оның біреуі –құбыр жүргізудің апатсызжұмысын қамтамасызетіп, сенімділігінжоғарылату. Қазақстанныңмагистральді құбыр жүргізужүйесінің ұзындылғынжәне қызметшараларыныңкөлемін ескереотырып, бір қарағандакомпанияның өндірістікбөліміне жүктелген бүкілжұмыстың көлемін бағалауқиын. Техникалық жәнеинновациялық дамуғақатысты сұрақтарымызғаөндіріс бойыншабасқарушы директорАлексей Пирогов жауапберді.Алексей Георгиевич, компанияныңинновациялық жәнетехнологиялық саясаты жөніндеқысқаша ақпарат берсеңіз. Оныңнегізгі басымдықтары менміндеттеріне нені жатқызуға болады?«ҚазТрансОйл» АҚ техникалық тұрғыданбүгінгі күнде қандай екенін айқындауданбастаған жөн деп санаймын. ҚТО балансында7645 шақырым магистральді құбыржүргізу жүзеге асырылып отыр. Оныңішінде 5309 км мұнай құбыры және 2154км су құбыры, көлемі 1 млн 353 мың текшеметр резервтік парк, 34 мұнайды аударубекеттері және басқа да маңызды өндірістікобъектілерді атап өтуге болады. Барлықобъектілер Қазақстанның кең-байтақ территориясындабөлініп орналастырылды.Әрине, бұл объектілерді пайдалану жәнетехникалық қамсыздандыру айтарлықтайадам және қаржы ресурстарын қажететеді. Сондықтан, біз алдымен пайдаланушығындарын арзандату және адам саныаз немесе адамның қатысуынсыз жұмыстәртібіне көшуге мүмкіндік беретін бағыттағыжаңа технологияларды пайдалануды мүддеетеміз. Бұдан басқа, өндірістік қызметкерлерқұрамының еңбек өнімділігінің деңгейінкөтеру және жағдайын жақсарту, соныменқатар қоршаған ортаға негативті әсер етудітөмендету мәселелерін компаниямыздыңбасымдық міндеттері қатарына жатқызамыз.Осы мақсаттарға қол жеткізу үшін ағымдағыжылы энергияны сақтайтын технологиялармен басқа да негізгі тенхологиялықжабдықтардың өнімділігі мен сенімділігінжоғарылататын инновацияларды ескере отырып,өндірістік объектілерді техникалыққайта құралдандыру бағдарламасын ашып,жүзеге асыруды бастадық.- Сіздің пікіріңізше, технологиялықжабдықтау және жаңғырту әлеуетімәселелерінде бұл компанияәлемдік масштабтағы ұқсаскомпаниялармен бәсекелесугеқабілетті ме?- Мұнай тасымалдау жөніндегі сапалықызмет көрсету мәселесі біз үшін әрқашанда аса өзекті. өйткені, дәл осы мәселекомпаниямыздың жемісті бәсекелестікқабілетінің кепілі болып табылады. Айтыпөткенімдей, қазіргі кезде компания өзініңөндірістік объектілерінде техникалық қайтақұралдандыру, жаңғырту және қайта құрубойынша ірі жұмыстар атқарып отыр. Бұданбасқа, соңғы бірнеше жыл ішінде ҚТО жаңатехнологиялар мен жабдықтауды енгізужәне пайдалану бойынша бірнеше ірі жобалардыжүзеге асырды. Компанияныңөндірістік объектілерді техникалық қайтақұралдандыру бағдарламасы объектілердікешенді жаңғырту және мұнай тасымалдаубойынша қызмет көрсетудің сапалыжаңа деңгейіне көшуді қарастырады.Бұл бағдарлама жан-жақты негізделген,қаржы-экономикалық тұрғыдан қарағандада дәйекті. Осылайша компаниямыздыдәл осындай қызмет түрлерімен айналысатыншетел компанияларымен жарыстырасалыстыра отырып, «ҚазТрансОйл»АҚ техникалық жабдықталу тұрғысынан ісжүзінде ешкімнен кем емес, ал кейбір позициялардаәріптестерімізді басып оздық депсенімділікпен айта аламын.- Магистральді мұнай құбырларыжүйесін пайдаланудың қазіргі тәсілдеріненгізуді компания қаншалықтыбелсенді жүргізіп келеді?- Қазіргі кезде біз қазіргі заманғы жабдықтармен жаңа технологияларды енгізу жөніндеқарқынды жұмыс жүргізіп отырмыз.Техникалық жаңалықтарды таңдау барысындаегер жоба – экономикалық тиімділік,сенімділікпен қамтамасыз ету, мұнайды аударутехнологиялық үдерісінің апатсыздығымен қауіпсіздігі сияқты принциптерге сәйкесболса, біз оң шешім қабылдаймыз. Мысалы,қазіргі кезде болат понтондарын алюминийгеауыстыру арқылы мұнайды сақтауғаарналған сұйық қоймаларды жаңғыртудыжүзеге асырып отырмыз. Болат понтондарыөзінің ауыртпалық күші қысымының әсеріненжиі суға батады, сондықтан тиімсіз болыпқалады. Ал алюминий понтондары суға батпайтынқасиетімен ерекшеленеді. Осылайшабіз 2 міндетті шешіп отырмыз: мұнайдың булануыкезінде оның шығысын және ауаныңмұнай буымен ластануын төмендетіп отырмыз.Сонымен қатар, мұнайды тасымалдаукезінде пайда болатын мұнай қалдықтарынпайдаға асыру бойынша ірі жұмыс атқарылыпотыр. Бұл мұнай қалдықтары қоршаған ортаүшін өте қауіпті болғандықтан, оны пайдағаасыру біз үшін маңызды экологиялық жәнеэкономикалық міндет. Осындай мақсатпенмұнай қалдықтарымен қоректенетін биоағзалардыпайдалануға негізделген биотехнологияныенгізіп отырмыз.Насостық агрегаттың жиілікпен реттелетінэлектр жетегін (ЖРЖ) енгізу тәжірибесінебөлек тоқталғым келеді. «ҚазТрансОйл» АҚҚазақстан Республикасының құбыр жүргізутасымалында ЖРЖ-ны сәтті іске қосқан алғашкомпания. ЖРЖ-ның көмегімен насостықагрегаттың тиімді әрекет коэффициентінің95%-ға дейін көтерілуіне қол жеткізілді.ЖРЖ-ны іске қосудың экономикалық әсері– бас мұнай аударатын Қаламқас бекетіндеғана жылына 20 миллион теңгені құрады.Бұл – апатсыз жағдайда магистральді мұнайқұбырлары жүйесін қолдау және дамытумақсатында компаниямыздың жүргізіпотырған ірі жұмысының шағын ғана.KAZENERGY131

тұлға- Жаңа өндірістік объектілердіқұрылысына қатысты компанияныңқандай жоспарлары бар?- 2009 жылы компаниямыз «Қазақстан - ҚытайҚұбыры» ЖШС-мен бірлесе отырып, Қазақстан– Қытай мұнай құбыры құрылысының екіншікезеңінің бірінші кезегі Кеңқияқ – Құмкөл құбыржүргізудің құрылысын аяқтағаны бәрімізге мәлім.Қазіргі кезде біз Қазақстан – Қытай мұнай құбырықұрылысының екінші кезеңінің екінші кезегіндежұмыстар атқарып отырмыз. Бұл кезекте Атырау– Кеңқияқ, Құмкөл – Атасу және Атасу – Алашанькоуқолданыстағы учаскелерді дамыту ескеріледі.Әсіресе аталған жобаның шеңберінде мұнайдыауыстырып құю көлемін жылына 12 млн. тоннағадейін ұлғайту мақсатындағы Кеңқияқ – Атыраумұнай құбырының қайта құруы көзделіп отыр. Бұлүшін учаскенің территориясында 3 аралық мұнайауыстырып құятын бекеттердің құрылысы жоспарланыпотыр. Сонымен қатар, Қазақстан-Қытайқұбыр жүргізудің екінші кезеңінің екінші кезегіКеңқияқ – Құмкөл учаскесінде 3 аралық ауыстырыпқұятын бекеттердің құрылысын қарастырады.Бұл бекеттердің құрылысы арқасында аталғанмұнай құбырының өткізу мүмкіндігі жылына 20 млн.тоннаға дейін ұлғайтылады. Сонымен қатар, Атасу– Алашанькоу мұнай құбырының өткізу мүмкіндігінжылына 20 млн. тоннаға дейін кеңейту шеңберіндеАтасу ГНПС қайта құрылысын және қосымша 3аралық ауыстырып құятын бекеттердің құрылысынжоспарлап отырмыз. Аталған жұмыстарды 2013жылға дейін аяқтауды көздеп отырмыз.- Компанияның басшылығы жұмыстыңтехнологиялық үдерістерінің автоматизациялауынақандай мән береді?- Қазіргі кездегі кәсіпорынды автоматтыбақылау мен басқарусыз елестету мүмкінемес. Техникалық прогресстің ең жаңа соңғыжетістіктерді енгізу бойынша бірегей тәжірибежинақтағанымызға сіздің назарыңызды аударғымкеледі. Кезінде басқарудың автоматты жүйелеріненгізу ірі жұмыстарын жүргізген болатынбыз.Толықтай айтқанда, 2001 – 2009 жылдары автоматика,телемеханика, автоматты түрде өрттісөндіру жүйелерін жаңғырту бойынша кешендібағдарламаны жүзеге асырып, диспетчерлікбақылау және басқару жүйесін (SCADA) жәнебекеттік объектілер мен магистральді құбыржүргізудің сызықтық бөлігіндегі объектілердеқауіпсіздік жүйесін іске қостық. Қазақстан компанияларыарасында SCADA жүйесін ҚТО біріншіболып енгізгенін белгілеп айтқым келеді. Біздіңбұл диспетчерлік бақылау және басқару жүйесіәлем жүзіндегі ең ірі дегендердің қатарына жатады.Қазіргі кезде барлық жүйелер компанияның42 объектісінде жүзеге асырылып отыр, оныңішінде жергілікті, аймақтық, орталық диспетчерлікпункттер, сонымен қатар Астана қаласындаБас диспетчерлік басқарма бар. Жобалау жәнекейінгі іске асыру барысында әлемнің жетекшіөндірушілердің жабдықтауларын қолдануыменозық техникалық шешімдер пайдаланылды.Жүргізілген жұмыстардың арқасында мұнайқұбырларын іске асырудағы сенімділігі менапатсыздық деңгейін айтарлықтай жоғарылату,эксплуатациялық қызметкерлердің жұмысы ментехологиялық жабдықтаудың жай-күйін үздіксізбақылаумен қамтамасыз ету және жалпы –өндірістік-экономикалық қызметтің тиімділігі менсапасын бірден көтеруге қол жеткізілді.- Энергияны сақтау кез келген ірі компанияқызметінің маңызды аспектісіжәне Қазақстанның индустриалдыинновациялықдаму бағдарламасының2009 ЖылыКОМпАнияМыз«ҚАзАҚСТАн -ҚыТАй ҚұБыры»ЖШС-МЕнБірлЕСЕ ОТырып,ҚАзАҚСТАн– ҚыТАйМұнАй ҚұБырыҚұрылыСыныңЕКінШіКЕзЕңініңБірінШі КЕзЕгіКЕңҚияҚ –ҚұМКөл ҚұБырЖүргізудіңҚұрылыСынАяҚТАғАныБәріМізгЕМәліМ.бас принциптерінің бірі. ҚТО энергиянысақтау технологияларын енгізу үшінқандай шаралар ұйымдастыруда?- Былтыр ақпан айында «ҚазТрансОйл» АҚ2010 – 2014 жылдарға арналған Шығындардыбасқару бағдарламасын жетілдірді. Осы құжаттыңшеңберінде компания энергия және ресурстардысақтау технологияларын енгізу жұмыстарын бастады.Ең алдымен, қымбат тұратын электр жәнежылу энергиясын пайдалануды төмендететін жобалардыенгізу көзделген. Оның қатарында – ЭБЕ-АЖ (электр энергиясын бақылау және есепке алуавтоматты жүйесі). Бұл жүйе ақпаратты жинақтау,жіберу және құжаттау бойынша еңбек шығынынайтарлықтай төмендетуге, электр энергиясыныңтехникалық ысырабын қысқартуға, сонымен қатарэлектр энергиясын нақты уақыт тәртіптемесіндетехникалық және коммерциялық есепке алу, оныңүлестік шығынын бақылау мүмкіндігін береді.«ҚазТрансОйл» АҚ энергожүйесінің функционалдыаяқталғанын ескере отырып, техникалықесепке алу, әсіресе, ЭБЕАЖ-сі жұмсалған жәнешығындалған энергия балансын тұрақты бақылаужүргізуге мүмкіндік береді, бұл технологиялықжәне энергетикалық тәртіпке жауап беретінбүкіл қызметкерлерді тәртіпке салады. ЭБЕАЖніңдеректерді талдауы мұнай құбырларыныңжұмысының үнемшіл тәртібін ұстануға, ал ауытқужағдайында уақытымен оны алдын алу шараларынжүргізуге мүмкіндік береді. Жалпы аталғанжүйені іске асыру арқылы электр энергиясыныңпайдаланатын жалпы көлемнің 10%-на дейін немесежылына шамамен 40 млн. квт/сағ экономияныесепке алуды көздейміз. Осылайша, ҚТО шынмәнінде қажеттілігі бар жерде «үнемшіл шешімін»жүзеге асырып отыр.- Алексей Георгиевич, сіздің құбыржүргізу тасымалы саласында 30-данастам жыл жұмыс тәжірибеңіз бар,жерасты жөндеулер операторынанжауапкершілікті басқару лауазымдарынадейін профессионалдық өсудіңнағыз мектебінен өттіңіз. Осы жылдарыіс жүзінде компанияның өндірістікбөлімінде жұмыс істеп, жетекшілікеттіңіз. Құбыр жүргізу тасымалының132 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Ең АлдыМЕн, ҚыМБАТТұрАТын ЭлЕКТрЖәнЕ Жылу ЭнЕргияСынпАйдАлАнудыТөМЕндЕТЕТінЖОБАлАрды ЕнгізуКөздЕлгЕн. ОныңҚАТАрындА – ЭБЕАЖ(ЭлЕКТр ЭнЕргияСынБАҚылАу ЖәнЕ ЕСЕп-КЕ Алу АвТОМАТТыЖүйЕСі).мерейтойы қарсаңында «ҚазТрансОйл»АҚ-ның ұжымына не айтқыңыз келеді?- Алдағы келе жатқан мерейтой – бұл біздің компаниямызүшін ірі қуантарлық жайт. Барлық өткен жылдарынҚТО сәтті өткізді, көбінесе өндірістік жоспарларынасыра орындап отырды. Мерейтойлық 2010 жылда бұдан қалыспайды. өндірісшілер үшін жоспарлармен міндеттерді орындау табыстың маңыздыкөрсеткіші болып табылады. Компаниямыздың бастымақсаты – казақстандық мұнайды сенімді тасымалдау.Міндеттің күрделілігі мен жауапкершілігінсезініп отырған ұжым да қойылған міндеттерінуақытынан ерте орындайды. «ҚазТрансОйл» компаниясықызметінің табысы осыған негізделген.Сондықтан бүгін компанияның бүкіл көп мыңдықұжымына, жұмыс орнында, объектілерде, ауысымдаотырғандардың барлығына кәсібі табыс, зорденсаулық және отбасылық саулық тілеймін!KAZENERGY133

транзит«ҚАЗТРАНСОйЛ» АҚ –МҰНАй ТАСыМАЛДАУШыОЗыҚ КОМПАНИЯ2010 жыл – Қазақстанның құбыр көлігі үшін ерекше жыл. Осыдан тура 75 жыл бұрын ми даладаең алғашқы Қазақстандық мұнай құбыры – Каспий-Орск телімі іске қосылды. Еліміздің бастықазынасы болып табылатын мұнай Қазақстанның барлық салаларының гүлденуі мен тұрақтытүрде дамуының көзіне айналды. Республикада мұнай өндірісімен бірге, қазір Қазақстандықэкономиканың қуатты секторына айналған құбыр саласы да қалыптасып, кеңейтіле бастады.Мұнайды өндіру мен тасымалдау - екеуі қатарынан дамыған жағдайда синергетикалық әсердіқамтамасыз ететін екі сала. Әсіресе, әлемдегі негізгі мұнайды өткізу нарықтарынан алшақорналасқан Қазақстан үшін мұнайды тасымалдау мәселесінің маңызы әрдайым зор болған.134 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Қазақстандағы магистралдық мұнай құбырларыжүйесінің негізгі салынган күн болып 1935 жылдың7 желтоқсаны саналады. Бұл күні Ембі мұнайы Каспий– Орск мұнай құбыры арқылы Қосшағыл кен орнынанОрск қаласындағы зауыттың резервуарларынажеткізілді. Алғашқы магистралдық желінің құрылысы қан мен тердіңкөмегімен күрделі тарихи жағдайда салынды. Қазақ даласы ол кездеаштыққа ұшырап, техниканың, көліктің және материалдардыңжеткіліксіздігімен жүргізілді. Ор жолдардың құрылысы көбінесеқолмен жасалып, жұмысшылар жақын маңдағы ауылдардан жиналды.Қолайсыз климаттық жағдай да әсер етпей қоймады: белсендіорта металды 3-4 жылдың ішінде «жеп қойып отырды». Азық-түлікжәне өнеркәсіп тауарларымен қамтамасыз етуінің тиімді жүргізілмеуіжұмыс күшінің тұрақсыздығына алып келді. Мұнай құбырыныңқұрылысына қатысуы жайлы контрактқа қол қойып, бірақ жұмысқакіріспей-ақ бірден 300 адамның шығып қалған жағдайлары болды.Осылайша, 1932 жылы басталып, 1933 жылы аяқталуы тиіс құрылыс1935 жылдың соңында ғана тәмамдалды.Қазақстанда құбыр көлігінің жеке сала ретінде дамуы 50-шіжылдардың соңында, яғни, жаңа ауыр өнеркәсіп орындарының,әсіресе, қаратүсті металлургия мен машина жасау кешендерініңқұрылуы жоспарланғанының әсерінен республиканың мұнайөнімдеріне деген сұранысы артқаннан кейін басталды. Осы кезеңдеҚазақ КСР мен КСРО мұнай өндірісі Министрлігі бірнеше бесжылдыққа республиканың құбыр көлігінің даму ауқымын анықтаумақсатын қояды. 1963 жылы өзен және Жетібай кен орындарынаншыққан мұнайдың Шевченко қаласына тасымалдануы үшін өзен-Жетібай-Шевченко мұнай құбырының құрылысы басталды. 1969жылы өзен-Көлсары-Гурьев мұнай құбыры іске қосылды. 70-ші жылдарыОмбы-Павлодар және Павлодар-Шымкент мұнай құбырлары,80-ші жылдары Теңіз-Гурьев-Астрахань-Грозный магистралдықмұнай құбырының жобасы жоспарланды. Құмкөл кен орныныңигерілуіне байланысты 1990 жылы мұнайды Павлодар-Шымкентмұнай құбырына дейін тасымалдау үшін Құмкөл-Қарақойын мұнайқұбыры салынды. 1991 жылы Доссор-Мақат мұнай құбыры іскеқосылды.Тәуелсіздікке дейін Қазақстанда құбыр көлігін басқарудың өзіндіктәртібі мен басқару құрылымы болған жоқ. Мұнай құбырларынбасқарудың «Главтранснефть» басқаратын кеңестік біртұтас жүйеніңорнына жаңа мемлекеттердің жеке құбыр кәсіпорындарының пайдаболуы да жағдайды одан сайын қиындатты. Ол бұрынғы КСРОелдерінің мұнай құбыр кәсіпорындарының арасында мұнайды тасымалдау,транзиттеу және өзара жеткізу мәселелері бойынша жаңаөзара қатынас жүйесінің құрылуын талап етті.Осылайша, саланы реформалаудың негізгі мақсаттары келесідейболды: мұнай құбыр көлігін басқарудың мемлекеттік жүйесін жасау;мұнайды тасымалдау және өзара жеткізуді ұйымдастырумәселелері бойынша мемлекетаралық қатынастар жүйесін жасау;жекешелендіру мен шетел инвестицияларының тартылуына байланыстысалада жаңа ара қатынас жүйесін жасап шығару; экспортпен отандық мұнай өңдеу зауыттарына мұнайдың қажетті көлемдежеткізілуін қамтамасыз ету; КСРО кезіндегі мұнайды тасымалдаумен бөлісудің біртұтас жүйесінің құлдырауының зардаптарыменкүресу.Мұнай құбыр көлігін басқарудың мемлекеттік жүйесін жасаумақсатымен 1992 жылы Энергетика мен табиғи ресурстар министрлігі,«Мұнайгаз», «Южнефтепровод» және «Қазақстан мен Орта Азияныңмагистралды мұнай құбырлары» өндірістік ұйымдары ашылды.1997 жылы Қазақстан Республикасының өкіметінің шешіміменмұнай тасымалдаушы «ҚазТрансОйл» ұлттық компаниясы ашылды.Оған барлық магистралдық мұнай құбырлары мен БатысҚазақстандағы магистралдық су таратқыштар берілді. Бірнешеқайта ұйымдастырулардан кейін «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ-ң еншілескәсіпорны болып табылатын «ҚазТрансОйл» АҚ-ң қазіргі заманғы тарихыосылай басталған.Қазіргі уақытта компанияның келесідей активтері бар: жалпыұзындығы 5 309,7 шақырым мұнай құбырлары жүйесі; жалпыұзындығы 2 154,8 шақырым су таратқыштар жүйесі; жалпысыйымдылығы 1 353, 9 тыс. куб. м резервуарлық парк; 34 мұнай тасымалдаустанциясы және тағы да басқа нысандар.1997 жылы «ҚазТрансОйл» ЖАҚ құрылғаннан бастап қазіргі уақытқадейін бар мұнай құбырларының бәсекелестікке қабілеттілігі менсенімділігін арттыру мен мұнай тасымалдау үшін жаңа құбырлардыңқұрылысына, сондай-ақ транзиттік мемлекеттердің жерімен мұнайтранзитін қамтамасыз ету үшін келісім базасын әзірлеуге бағытталғанорасан зор жұмыс мөлшері атқарылды.Кеңқияқ-Атырау, Әлібекмола-Кеңқияқ, Солтүстік Бузачи-Қаражамбас, Атасу-Алашанькоу секілді жаңа мұнай құбырлары іскеқосылып, Кеңқияқ-Құмкөл құбыры салынды. Атырау-Самара мұнайKAZENERGY135

транзитҚАЗАҚСТАНДА ҚҰБыРКөЛіГіНің ЖЕКЕ САЛАРЕТіНДЕ ДАМУы 50-Ші ЖыЛДАРДыңСОңыНДА, ЯғНИ, ЖАңААУыР өНЕРКӘСіПОРыНДАРыНың,ӘСіРЕСЕ, ҚАРА, ТүСТіМЕТАЛЛУРГИЯ МЕНМАШИНА ЖАСАУКЕШЕНДЕРіНің ҚҰРыЛУыЖОСПАРЛАНғАНыНыңӘСЕРіНЕН,РЕСПУБЛИКАНың МҰНАйөНіМДЕРіНЕ ДЕГЕНСҰРАНыСы АРТҚАННАНКЕйіН БАСТАЛДы.құбырының өткізу сыймдылығын арттыру ісшараларыөткізіліп, Ақтау порты мен бірнешеқұю және ағызу теміржол терминалдарыныңқуаттылығы көбейтілді. Жүк жіберушілердіңмұнайдың Қытай нарығына жеткізілуінемүдделі екендіктерін ескере отырып, компания2000 жылы «Атасу» мұнай тасымалдаустанциясында мұнай құю теміржол эстакадасыніске қосты. Құмкөл мұнайыныңэкспорт бағытын диверсификациялаумақсатымен компания қуаттылығы жылына3 млн. тоннаға жететін Шағыр мұнай құюпунктінің құрылысын тәмамдады. Компания«АК «Транснефть» ААҚ, «Укртранснафта»ААҚ, «Гомельтранснефть» РУП, «Дружба»Новополоцк қаласындағы мұнай тасымалдаукәсіпорны секілді мұнай құбыры жүйелеріоператорларымен келісімдерге қол қойды.2008 жылы «ҚазТрансОйл» АҚ «BatumiIndustrial Holdings Limited» компаниясыныңакцияларын толығымен сатып алды. Бұлкелісімнің арқасында компания тұңғыш ретҚара теңіздегі мұнай құбыры активтеріне иеболды.Жасалған жұмыстардың нәтижесінде тасымалданатынмұнай көлемі жедел өсуде. 1997жылдан бастап 2009 жылға дейін бұл негізгіөндірістік көрсеткіштің тұрақты түрде өсіпотырғанын көреміз. Егер 1997 жылы компанияөзінің магистралдық мұнай құбырларыжүйесі бойынша 22,9 млн. тонна мұнай тасымалдаса,2009 жылы бұл көрсеткіш 50,885млн. тоннаға тең болды. Тасымалданғанмұнай көлемінің артуы «ҚазТрансОйл» АҚмагистралды мұнай құбырлары жүйесіндегіжүк айналымын 1997 жылғы 17,2 млрд. тоннадан2009 жылғы 33,5 млрд. тоннаға дейінарттыруға мүмкіншілік жасап берді.Жыл сайын компания өзінің бәсекелестіккеқабілеттілігін арттыру үшін аямай күш салуда.Тек соңғы жылдардың өзінде ғанакәсіпорында диспетчерлік бақылау жәнебасқару жүйесі, өндірістік қауіпсіздік жүйесі(автоматты өрт сөндіру мен газ сигнализациясыжүйелерін қосқанда) және ҚТО-ңбатыс және шығыс бөлімшелеріндегімұнай құбырларының сызықтықтелемеханикасының жүйесі енгізіліп, сәттітүрде қолданылуда.Компанияның алдында бірқатар басқа дамаңызды жобаларды іске асыру мақсаты тұр.Олардың арасында мұнай құбырларындамұнайдың ағып кетуін анықтау мен күзету,электр энергиясын коммерциялық есептеудіңавтоматтандырылған жүйесі, периметрліккүзет сигнализациясы мен бейнебақылаужүйесі, мұнай құбырларының өндірістік жәнетехнологиялық нысандары, Ақтау портының4 және 5 айлақтары мен жобаланып отырған«1237-ші шақырым» қабылдау пунткіндемұнайдың көлемі мен сапасын өлшейтінжүйенің құрылысы және мұнай құбырыныңқұрылысы бойынша жаңа жобалардың іскеасырылуына байланысты SCADA жүйесініңиерархиялық құрылымының жаңартылуыбар.Аталған технологиялардың енгізілуі мұнайқұбырлары жүйесінің қолданылуыныңсенімділігі мен қауіпсіздігінің деңгейінжоғарылатып, технологиялық құралжабдықтардыңкүйі мен қолданушыперсоналдың жұмысын үздіксіз бақылапотыруға және жалпы ҚТО-ң өндірістікэкономикалыққызметінің тиімділігінарттыруға жағдай жасады.«ҚазТрансОйл» АҚ - менеджментжүйесінің халықаралық стандарттардыңталаптарын ең алғаш болып енгізгенқазақстандық компаниялардың бірі. Компаниядасапа, экология, денсаулық жәнеқауіпсіздік салаларындағы ИСО 9001:2000,ИСО 14001:2004, OHSAS 18001: 2007халықаралық стандарттарға сай менеджментжүйелері бірнеше жыл бойы компаниядасәтті қолданылуда. Компанияөз жұмысшыларының қорғалуынұйымдастыруға әрдайым қаржы шығарып,өндіріс мәдениетінің жоғары деңгейінқамтамасыз етіп, бизнестің әлеуметтікжауапкершілігін дамытып, өз жұмысыныңсапалық көрсеткіштерін жақсартуыныңарқасында 2008 жылы «ҚазТрансОйл» АҚҚазақстан Республикасы Президентінің«Сапа саласындағы жетістіктері үшін»жыл сайынғы сайыстың «ірі кәсіпкерліксубъектілері» тобындағы «Қызмет көрсететінкәсіпорын» номинациясының жеңімпазыатандыЕліміздегі ең ірі мұнай тасымалдаушыкомпанияның ең маңызды бағыттарының біріболып кадр мүмкіншіліктерін арттыру табылады.Қазіргі күнде «ҚазТрансОйл» елдіңтүрлі аймақтарынан жеті мыңнан астамадамды жұмыспен қамтамасыз етіп, ертеңінойлайтын және кәсіби біліктілікті «бизнестіңәлеуметтік жауапкершілігі» ұғымының еңмаңызды құрамдас бөліктерінің бірі деп санайтынкомпания ретінде кадр саясатынааса көп көңіл бөледі. Сондықтан да, бүгінкомпанияның кәсіпорындарында еліміздіңжәне шетелдегі жоғары оқу орындарында,профильдік колледждерде, компанияныңоқу курстық комбинатында қайта даярлаукурсын тәмамдап қайтқан жүздеген біліктімамандар еңбек етуде. Жұмысшыларғадеген осындай қатынастың арқасында«ҚазТрансОйл» АҚ-нда көптеген еңбекәулеттері қалыптасты, яғни, балалар атааналарыныңжолын таңдап, компанияныңигілігіне олардың істерін лайықты түрдежалғастыруда. Ондаған жылдар бойы мұнайқұбыры компаниясының өндірістік нысандарындабіліктіліктері аса жоғары мамандареңбек етуде. Олардың еңбегі компаниядеңгейінде ғана емес, Қазақстанөкіметінің деңгейінде де танылған. Елдіңүздік университтерінің студенттерінің арасынанжас мамандарды тарту үшін ҚТО өткенжылдың өзінде 100-ден астам студенттіоқу-өндірістік практикаға қабылдады. Оғанқоса, соңғы жылдары Қазақстан-Британтехникалық университеті, Қ.И. Сатпаеватындағы Қазақ техникалық университеті,Ш.Есенов атындағы Ақтау мемлекеттікуниверситеті және Атырау мұнай жәнегаз институты секілді мамандандырылғанқазақстандық жоғары оқу орындарыменынтымақтастақтық жайлы келісімдерге қолқойылған.«ҚазТрансОйлдың» қызметінің әлеуметтікжағы жайлы сөз қозғайтын болсақ, осыданекі жыл бұрын аяқталған тұрмысы нашарауыл жастарын қолдау жобасын атап өтпеугеболмайды. Осы жобаның шеңберіндеОңтүстік Қазақстан, Батыс Қазақстан,Маңғыстау және Атырау облыстарыныңауылды аймақтарының әлеуметтікқорғалмаған жастардың арасынан 92 студентҚТО есебінен өз оқуларын аяқтап,компанияның құрылымдық бөлімшелерінежұмысқа тұрғызылды.Төрт жылдан астам уақыт бойы компанияжасөспірімдер үшін тәлімгер болды және бұлжас мамандар елдің тоғыз аймағын қамтып,ауылды елді мекендердің маңынан өтетінмұнай құбырларының маңызды телімдеріндеқызмет атқаруда. іс жүзінде ауылдың жастұрғындары өз мамандықтары бойынша136 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

өз ауылдарынан кетпей-ақ мұнай құбырысаласының ғана емес, сонымен қатар өзауылдарының дамуына өз септіктерінтигізуде. «ҚазТрансОйл» әлеуметтік жобасыауыл жастарының жұмыссыздықмәселесін шешуге және мұнай саласы үшінжұмыс кадрларын даярлауға нақты тапсырыстарберу арқылы «бизнес-білім» байланысынкүшейтуге, экономиканың мұнай көлігісаласының қалыптасқан қажеттіліктерінесәйкес аймақтардың кадрлық мүмкіншіліктерінарттыруға бағытталған.«ҚазТрансОйл» АҚ 20 жылдан астам уақытбойы Еділ өзенінің суын әлемдегі ең ұзынАстрахань – Маңғышлақ су таратқышыныңбойымен Қазақстанның ең қуаң аймақтарыАтырау және Маңғыстау облыстарыныңтұтынушыларына жеткізіп келеді. Мұнайөндіруші және өнеркәсіп кәсіпорындарынақоса тұщы сумен су таратқышының бойындаорналасқан қалалар мен елдімекендердің тұрғындары қамтамасызетіледі. «ҚазТрансОйл» АҚ Атырау жәнеМаңғыстау облыстарының аудандарын суменқамтамасыз етудегі өзінің әлеуметтікжауапкершілігін жете түсінеді. Сондықтанда, 2007 жылдың 1 қаңтарынан бастапкомпанияның бастамасымен ҚазақстанРеспубликасының табиғи монополиялардыреттеу агенттігі Астрахань – Маңғышлақ магистралдысу таратқышынан берілетін судыңжаңа тарифтерін бекітті. Бұл тарифтер бойыншақарапайым халық, бюджеттік жәнекоммерциялық емес ұйымдар үшін судықолдану ақысы 3-7 пайызға төмендетілді.Жекелеген аудандарында аталған сутаратқыш тұщы судың жалғыз көзі болып табылатынБатыс аймағының тұрғындары үшінбұл шара елеулі көмек болды.Су таратқышын дамыту және суды қолданутарифтерінің төмендетілуіне бағытталғанжұмысты жүргізе отырып, «ҚазТрансОйл»АҚ Маңғыстау және Атырау облыстарыныңэкономикасының дамуы мен халықтыәлеуметтік қолдау ісіне елеулі үлес қосуда.Бұл әлеуметтік жауапкершіліктің мұнайқұбыры компаниясы үшін басым бағыттардыңбірі болып табылатынын дәлелдейді.Компанияның әлеуметтік қызметіндеқайырымдылық көмек пен демеушіліктіңорны ерекше. Ол көбінесе халықтыңәлеуметтік тұрғыда аз қорғалған бөлігіне, ардагерлермен мүгедектер қоғамдықтарынабағытталады. Балаларға ерекше көп назараударылады. Республикамыздың жас азаматтарынанкеліп түскен барлық өтініштермұқият қарастырылады. Балаларға көмекретінде жыл сайын айтарлықтай қаражатжұмсалады.Әлеуметтік көмектің спектрі өте ауқымды.Ол құрылысты, мүгедектердің емделуінұйымдастыруды, балалар байқауларынөткізудегі көмекті, халықаралық медиафорумдардықаржыландыруды қамтиды.«ҚазТрансОйл» АҚ көмек көрсеткен балаларұйымдарының тізіміне Астанақаласындағы балалар ауылы, Ақкөлдегі балаларүйі, «Лучик надежды» мүгедек балалардысауықтыру орталығы және т.б. жатады.Компания Казақстан астанасының дамуынада үлес қосты. 2003 жылы Астанада«Каспий» спорт кешені, 170 орындық«Айналайын» балабақшасы және қазіргізаманға сай жабдықталған, кезек сайын150 келушіні қабылдай алатын «Мейірім»көп профильді емханасы өз есіктерін ашты.«ҚазТрансОйл» АҚ-ның Қазақстанныңжас астанысының дамуына қосқан үлесікомпанияның «Астана қаласының салынуынақосқан үлесі үшін» дипломымен марапатталуыда дәлелдейді.өткенге шолу жасап, «ҚазТрансОйл» АҚқалыптасуынан бастап қазіргі заманғыталаптарға жауап беретін, заманауи байланыс,қауіпсіздік, басқару құралдарыменжабдықталған кәсіпорынға айналуынадейінгі кезеңді қарастыра отырып,компаниянаң интенсивті дамуға дегенбағытты таңдауы дұрыс шешім болды депсенімді түрде айтуға болады. 13 жыл ішінде«ҚазТрансОйл» АҚ қазақстандық мұнайдыңжалғыз және ірі тасымалдаушы операторыретінде өндірістік қызметінің айналымынекі есе арттырып, аймақтарды қолдау мендамыту ісіне айтарлықтай үлес қосып, жалпыел экономикасының тіректерінің бірінеайналды. Қазіргі күнде мұнай тасымалдаудақол жеткізген нәтижелерінің, ағымдағышығындарды қаржыландыру, капиталдықсалымдар және іске асырылып жатқанинвестициялық жобалар мәселелеріндегіқаржы тәртібінің жоғары деңгейде болуыныңарқасында компанияның қаржылық позициясыкөңіл толарлық. Компанияның қаржылықтұрақтылығы туралы халықаралық рейтингагенттіктерінің пікірі де сондай. Олардыңмәліметі бойынша «ҚазТрансОйл» АҚҚазақстанның корпоративтік секторындағыең жоғары рейтингтердің біріне ие.Компанияның Каспий суалқабындағы жаңакен орындарындағы мұнайды тасымалдауғажәне мұнай экспортының жаңа бағыттарындамытуға қатысты жоспарлары бар.Бұл «ҚазТрансОйл» АҚ болашақта даҚазақстанның үздік мұнай көлігі компаниясыболып қала береді деген сенімді күшейтеді.ТӘУЕЛСіЗДіККЕ ДЕйіНҚАЗАҚСТАНДА ҚҰБыРКөЛіГіН БАСҚАРУДыңөЗіНДіК ТӘРТіБі МЕНБАСҚАРУ ҚҰРыЛыМыБОЛғАН ЖОҚ. МҰНАйҚҰБыРЛАРыНБАСҚАРУДың«ГЛАВТРАНСНЕфТь»БАСҚАРАТыН КЕңЕСТіКБіРТҰТАС ЖүйЕНіңОРНыНА ЖАңАМЕМЛЕКЕТТЕРДіңЖЕКЕ ҚҰБыРКӘСіПОРыНДАРыНыңПАйДА БОЛУы ДАЖАғДАйДы ОДАН САйыНҚИыНДАТТы.KAZENERGY137

транзитÁÀÒÓÌÈÄI£ ²ÑÒIÍÅÍ¥ÀÇÀ¥ÑÒÀÍÍÛ£ ÒÓÛÌÀ¥ÒÀÍÛØÏÅÍÆÅËÁIÐÅÉÄI138 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Грузияның ең көрікті қалаларының бірі шуақтыАджария өткен аптаның басында қазақстандықжурналисттер көп сандық тобы десантын өзініңәуе қақпасын қонақжайлылығымен ашып қарсыалды. БАҚ өкілдері сапарының басты мақсаты– «ҚазТрансОйл» отандық компаниясыныңшетелдік активтерінің жұмысымен танысу:Транскавказдік көлік коридорының бастықұрамдас бөлігі болып табылатын Батуми теңізпорты және мұнай терминалымен танысу.АйМАҚТАғы ЕЛОРДАНыңСТРАТЕГИЯЛыҚ ЖӘНЕГЕОСАЯСИ ТҰРғыДАН ТИіМДіОРНАЛАСУы ҚАРА ЖӘНЕЖЕРОРТА ТЕңіЗДЕРі АРҚыЛыЕУРОПАғА, НЕМЕСЕ ӘРі ҚАРАйДүНИЕЖүЗіЛіК МҰхИТҚАКЕЗ КЕЛГЕН ЖүКТЕРДіТАСыМАЛДАУғА МүМКіНДіКБЕРЕДі. «ҚАЗТРАНСОйЛ»-ДыңБАСҚАРУыНДАғы ОСы ЕКіКӘСіПОРыН ПЕРСПЕКТИВАЛыҚШЕТЕЛДіК РыНОКТАРғАТіКЕЛЕй ШығАТыН ҚАЗАҚСТАН-Ның АЛғАШҚы ӘРі БіРЕГЕйМҰНАй ТАСыМАЛДАУ АКТИВТЕ-Рі БОЛыП ЕСЕПТЕЛЕДі.Қазақстанның аталған Грузиялық компанияларды басқаруғақатысуының тарихы 2007 жылғы қаңтардан бастауын алады.Қазақстаннан қара алтынды тасымалдау бағытындағыәртараптандыру шеңберінде ұлттық оператор «ҚазТрансОйл» АҚстратегиялық және геосаяси тұрғыдан тиімді орналасқан ГрузияныңҚара теңіз жағалауындағы активтердің меншік иесі болып табылатынкомпанияның үлескерлік қатысуын сатып алды. 2008 жылғы ақпан айындатағы бір келісім жасалды, нәтижесінде Батуми мұнай терминалын(БМТ) толық бақылауды сатып алып, Батуми теңіз портын (БТП)басқарудың эксклюзивті құқығын алды. Бұл активтердің қандай зормаңызы бар екені жөнінде көп айта беруге болады, әсіресе ҚТО үшін.Алайда, оның Қазақстан экономикасы үшін жалпы маңыздылығынерекше белгілеп айту үшін, бір ғана дәлелді келтірсе болады –Еуразияның кіндігінде орналасқан республикамыздың географиялықорналасуы жүктердің ұзын тізімін, ең алдымен, мұнай және мұнайөнімдерін тасымалдау транзиттік мемлекеттердің мұнай тасымалдаутерминалдарына тәуелді етеді. Сондықтан, Петр І Ресей үшінЕуропаға терезесін ашса, «ҚазТрансОйл» Қазақстандық мұнай үшінәлемге өз есігін кең ашты деп айтуға толық құқылымыз.Пресс-тур шеңберінде Аджарияға келген қазақстандық журналисттерде осы «есікке» шолу жасады. Көрген мен естігеннен, әлемгебұл шығу – сенімді қолда, деп басты тұжырым жасауға болады.Қамқорлы қожайын ретінде келешекке жұмыс істеп отырған ҚТО компаниясы«есікті» пайдаланудың ыңғайлылығы үшін, тұрақты түрдеоны жетілдіріп, кеңейтіп отырады. Осылайша, бүгін Батуми арқылыжүктердің ірі ағыны тасымалданып отыр. Алайда, осының ар жағындатұрған нағыз жұмыс асыра айтқаннан әлдеқайда алыс, бұл – ауыржәне орасан зор жұмыс екенін айта кеткен жөн. Мұны қарапайыммысалдан көз жеткізуге болады: БМТ бас директоры ӘбдіровТемірханның айтуы бойынша, 2008 жылы Батуми мұнай терминалыарқылы мұнай тасымалдаудың қазақстандық құрамы 50 пайызданаспады, ал биылғы жылы бұл көрсеткіш 70 пайыздан кем емесқұрайды.Жалпы алғанда, Батуми арқылы мұнай өнімдерін ауыстырып тиеудіңең жоғары деңгейі 2005-2006 жылдарға келеді. Ол кезде бұл көрсеткішрекордтық деңгейге жетті – шамамен 12 миллион тонна. Баку-Тбилиси-Джейхан мұнай құбырын қолданысқа енгізудің салдарынан,әзірбайжандық мұнайдың тасымалдануы қысқартылды. Қазіргі кездеоң үрдіс байқалып отыр – қазақстандық мұнайдың жүк тасқыны ұлғайыпкеледі. Осылайша, соңғы деректерге сәйкес, биылғы жылғы қаңтармауысымайларындағы мұнай мен мұнай өнімдерінің Батуми арқылытасымалдануы 2009 жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда 19,2пайызға өсті. Алайда ең басты әрі ірі көлем әлі алда: Батуми терминалынаҚазақстанның қолданыстағы кен орындарынан және Қашағаннанмұнайдың қосымша көлемдері күтілуде. Ал әзірше, бұл жерде қараалтынның келешектегі ағындардың кеңейтілуіне қарқынды түрде дайындалыпотыр. Сонымен қатар, Қазақстаннан ғана емес, басқа жүктүрлерін қабылдау бағытында да орасан қызмет дамытылған. Ауқымыкең - 1883 жылы Нобель ағайындылары компаниясының қатысуыменнегізі салынған терминалдың территориясы бүгінгі күнде 90 гектар жералқабын алып отыр. Ескірген инфрақұрылымды жаңа стандарттарғакелтіру үшін, «ҚазТрансОйл» компаниясы айтарлықтай қаражатбөліп, инвестициялауды әрі қарай жүргізіп отыр. Ауқымды кеңістіктібасқару осылайша орталықтандырылған болатын. Терминалдың кезKAZENERGY139

транзиткелген шетіндегі болып жатқан ахуал-жағдай туралыарнайы пунктқа нақты уақыт тәртіптемесіндеақпарат жеткізіліп отырады. Лабораторияныңқызметкерлері мұнай мен мұнай өнімдерінің сапасынтексеріп отырады. «ҚазТрансОйл» компаниясытұтынушыларына, олардың арасында ExxonMobil,Chevron, BP және т.б. бар, қызмет сапасынакепілдік етеді, - дейді Әбдіров Темірхан. – жалпыкөлемі 750 мың куб метр сұйыққоймалар паркі шикімұнай мен оның өнімдерінің 22 түрін сақтап, кейінтасымалдау мақсатында қабылдауға мүмкіндікбереді. Әр түрлі өнімнің түріне сәйкесінше, өзқоймалары қарастырылған, осының арқасындаөнімді қабылданған күйінде кейінгі тасымалдауғамүмкіндік береді.Батуми терминалының ерекшеліктерінің бірі –бүкіл Қара теңіз жағалауында сұйылтылған газдысақтау және тиеу осы жерде ғана жүзеге асырылады.Шығанақтың табиғи тереңдігі 15 метр болуытерминалға дедвейті 130 мың тоннаға дейінкемелерді қабылдауға мүмкіндік береді. Қалакөшелерін пальмалар мен гүлденген магнолияларкөркейтсе, оның аквториясын сөзсіз ірі танкерлербезендіреді. Оларға Батумиде жағадағыкеме аялдайтын үш орыннан және шығармалыкеме аялдайтын орынға қатысты құрылғыдан (ВПУ)мұнай өнімдерін құю жүзеге асырылады. ВПУкөмегімен құю технологиясы мінсіз болып табылады,тіпті мұнайдың теңізге құйылып кетуі мүмкінемес. Шикізат шығанақтың түбімен жүргізілгенқұбырлар арқылы кемелерге жіберіледі. Алайда,мұнайды көлікке ауыстырып құйғанда, басқаәдістерді қолданған кезде де осындай мінсіздіктібайқауға болады. Тұрақ және тиеу аумағындағытеңіз өте таза, су үстінде өзіндік май дақтары жоқ.Мұнайды темір жол цистерналарына ауыстырыпқұю аймағында да бірде-бір мұнай дағы жоқ.Әсіресе, терминал жылына 15 миллион тоннағадейін мұнай құятын жүкті аударуға қабілетті екенітаңданарлық. Көргенге сүйене отырып, бұл жердеэкологиялық қауіпсіздікке жоғары көңіл бөлінеді дептұжырымдауға болады. Бұл пікірді компанияныңқызметкерлері де растайды.«Батуми мұнай терминалы Грузиядағы бір уақыттаүш халықаралық сапа сертификатын алған алғашқыкомпания болып табылады, - деп, HSSE менеджеріГеоргий Киладзе әңгімелейді. – Сөйтіп, өткен жылыбіз Сапа менеджменті жүйесі 9001, Экологиялықменеджмент жүйесі 14001 және Қоршаған ортанықорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйесі OHSAS18001 бойынша халықаралық стандарттардың талаптарынасәйкес келу сертификаттарын алдық.Бұл біз үшін ерекше мақтанарлық жайт – өйткенібұл бүкіл ұжымның үлкен әрі еңбекті көп қажетететін жұмысының нәтижесі». Компанияныңөкілі айтып өткендей, қауіпсіздік және экологиямәселелері жөнінде жұмыс берушіге дегенГрузияның заңдылығы жылы көзбен қарайды,алайда, қазақстандық компанияның келуімен,оның активтерінің жұмысына қатысты талаптарайтарлықтай жоғарылатылды. Компанияның өзі!Георгий Киладзе айтып өткендей, кейбір пункттербойынша әлемдік стандарттармен салыстырғанда,«ҚазТрансОйл» өзінің қатаңдау қызмет стандарттарынқолданады. «БМТ және БТП инфрақұрылымынжетілдіру жобаның экологиялық жағын жақсартуменберік байланыста, - дейді ол, - мысалы, эстакадалардагаз уалағыш құрылғылар жүйесі құрған кезде,бір уақытта атмосфераны зиянды қоспаларданқорғап отырамыз, сусіңгіш жүйені жетілдіру жер астысулардың ластануымен тиімді күресуге мүмкіндікберді, мұнайды ауыстырып құюға арналған сорғыстансаларын қайта құру оның қауіпсіз жұмысыныңмерзімін ұлғайтады. Осындай сияқты мысалдар өтекөп».Георгий Киладзенің айтуы бойынша, казақстандықкомпания жүргізіп отырған өндірістің қоршағанортаға деген кері әсерін тигізуді барынша азайтужәне жеңілдетуге бағытталған қоршаған ортанықорғау қызметіне экологиялық қауіпсіздік бойыншахалықаралық аудиторлар бірнеше рет жоғарыбаға берген. Алайда, менің әңгімесушім айтқандай,ең бастысы – ҚТО-ның БМТ мен БТП басқаруынакіргеннен бері бірде-бір штаттан тыс жағдай орыналмаған. Үлкен өндіріс швейцарлық сағаттар тәріздінақты әрі уйлесімді жұмыс істейді. Әрине мұндайжұмыс тұрақты инвестицияларды қажет етеді, оған«ҚазТрансОйл» компаниясы сараңдық танытпайды«ҚАЗТРАНСОйЛ» КОМПАНИЯСы БАСҚАРыП ОТыРғАНБАТУМИ МҰНАй ТЕРМИНАЛы МЕН ТЕңіЗ ПОРТыНыңАйМАҚ ЖӘНЕ ЕЛДің ЭКОНОМИКАСы МЕН ӘЛЕУМЕТТіКөМіРіНДЕГі РОЛі ЖөНіНДЕ АДЖАРИЯ үКіМЕТіНіңТөРАғАСы ЛЕВАН ВАРШАЛОМИДЗЕ ДЕ АйТыП өТТі.ЖҰМыСТың үЛКЕН КөЛЕМіНЕ ҚАРАМАСТАН, БүГіНГіКүНДЕ АДЖАРИЯ БіР іРі ҚҰРыЛыС АЛАңы ТӘРіЗДЕСЕКЕНіН БЕЛГіЛЕГЕН ЖөН.да. «Қашағаннан келетін көп мұнай уақыты жеткенде,мөлшердің айтарлықтай ұлғаюына қарамастан,мұнай терминалы мен порт қауырт түрде емес,штаттық кесте бойынша жұмыс істеуіне сенімдіболуымыз керек», - дейді ҚТО қызметкерлері.Әлеуметтік және қайырымдылық қызмет салалаларышеңберінде де компания айтарлықтай қаражатбөліп отырады. 2010 жылы қайырымдылыққа шамамен285 мың доллар қаражат бөлінуі жоспарланыпотыр. Орташа жалақы мөлшері 200-300 доллардықұрайтын аймақ үшін бұл ең жоғары қатысукөрсеткіші болып есептеледі.«ҚазТрансОйл» компаниясы басқарып отырған Батумимұнай терминалы мен теңіз портының аймақжәне елдің экономикасы мен әлеуметтік өміріндегіролі жөнінде Аджария үкіметінің төрағасы ЛеванВаршаломидзе де айтып өтті. Жұмыстың үлкенкөлеміне қарамастан, бүгінгі күнде Аджария бір іріқұрылыс алаңы тәріздес екенін белгілеген жөн, олқазақстандық журналисттермен өз ықпалындағыаймақтың бүгіні мен келешегі туралы айту үшінкездесуге келісті. Әрине, сұхбат барысындақазақстандық инвесторлардың қызметі көңілсіз140 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

САПАРДың СОңыНАҚАРАй, КөРГЕН МЕНЕСТіГЕННЕН КЕйіН,МЕН ШыНыМДыАйТАйыН, БАТУМИПОРТыНыңфЛАГШТОКТАғыГРУЗИЯЛыҚ ЖӘНЕЕУРОКЕңЕСТіКЖАЛАУЛАРыМЕНҚАТАРЛАСыПЖЕЛБіРЕГЕНҚАЗАҚСТАННыңТУыНА БАСҚАКөЗҚАРАСПЕНҚАРАйТыН БОЛДыМ.қалған жоқ. Аджарияның дамуына маңызды үлесінқосқаны үшін біздің бизнесмендерге ризашылығынбілдіріп, олардың бизнес жүргізу тәртібі басқа инвесторларүшін үлгі болуы тиіс деп есептейді. Порт пентерминалдың жұмысы тек республикалық бюджеткеайтарлықтай аударымдар түсіріп қана қоймайды,сонымен қатар, Леван Варшаломидзенің ойынша,ең бастысы – шамамен екі мыңдай отбасынжақсы өмір жағдайларымен қамтамасыз етеді. «Батумимұнай терминалы мен теңіз порты қаланыңқұрылысына қатысты қала кәсіпорны болып табылады,олардың жұмысы әрқашан да көзіміздің алдындаболды – Аджария үкіметінің төрағасы депбелгілейді, - қазақстандық компанияның келуіменсоңғы екі жыл ішінде оның даму стратегиясыныңоң жаққа қарай өзгеруін көру үшін ешқандайаналитикалық зерттеулер жүргізіп керек емес».Компания-инвестор туралы жақсы сын-пікірденкейін, Аджарияның басшысы басқа қазақстандықкомпанияларды «Қара теңіздің ең қарқынды дамыпкеле жатқан аймағына» көңіл бөлуге шақырды...Сапардың соңына қарай, көрген мен естігенненкейін, мен шынымды айтайын, Батуми портыныңфлагштоктағы грузиялық және Еурокеңестік жалауларыменқатарласып желбіреген Қазақстанның туынабасқа көзқараспен қарайтын болдым. Лепірмеліестілсін, алайда Отанымыздан мыңдаған шақырымжерде атқарған жұмысы үшін құрмет пен қадірге иеболған өз елім мен халқым үшін мақтаныш сезімінебөлендім.KAZENERGY141

сенімді әріПтестер«КАЗТРАНСОйЛ»ЖӘНЕ «ТРАНСНЕфТь»:ТҰРАҚТы ӘРіПТЕСТіК142 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

николай Петрович, «КазТранс-Ойл» АҚ және «АК Транснефть»ААҚ-ны бұрыннанкеле жатқан берік серіктестікқатынастар байланыстырады.Көп жағдайда бұл Қазақстанмен Ресейдің көптеген қызметсалаларындағы, әсіресе энергетикалықсаладағы өзара тығыз қарымқатынастарыменескертіледі. Екі ірімұнай тасымалдау компанияларыныңтұрақты және өзара тиімдіынтымақтастығын қазіргі күндеҚазақстанның экспортқа шығатынмұнайдың 70%-дан астамы Ресей территориясыарқылы тасымалдануынанкөруге болады. «КазТрансОйл»және «Транснефть» компанияларыарасындағы қатынастардың деңгейінқандай деп бағалайсыз? Табыстыынтымақтастықтың қандай мысалдарынкелтіре аласыз?Біздің компанияларды шын мәнінде мықтысеріктестік қатынастар байланыстырады. Ресей– Қазақстан үкіметаралық 2002 жылғы7 мауысымдағы Мұнай тасымалдау туралыкелісімге қосымша болып келетін протоколғаүкіметаралық деңгейде 2009 жылдың қараша айындақол қойылған. Протоколға сәйкес, екі жақмұнай тасымалдаудың көлемі мен бағыттарыжөнінде келісті. Нәтижесінде 2020 жылғадейінгі кезеңде Ресей территориясы арқылықазақстандық мұнайдың транзиті жылына 69 млн.тоннадан кем емес көлемде болуы тиіс (2009жылғы 45 млн. тоннамен салыстырғанда). Осығанқатысты инвестициялық жобалар бойынша жәнеқұбыр жүргізудің толтырылуын қамтамасыз етумақсатындағы екі жақтың ниеттерін нығайту үшінмұндай уағдаластықтар өте қажет.Табысты ынтымақтастықтың тағы бір мысалыретінде қазақстандық мұнай жер қонауларын Қаратеңіз порттарымен байланыстыратын құбырдыбасқаруды жүзеге асыратын Каспий құбыр консорциумы(КҚК) шеңберіндегі өзара әрекет етудіатап өтуге болады. ынтымақтастықтың жоғарыдеңгейінің арқасында КҚК-ды кеңейту бойыншанегізгі келісушіліктерге қол жеткізілді, бұлкелісушіліктер 2008 жылғы желтоқсан айындасәйкес меморандумда бекітілді. КҚК-дыңкеңейтілуі нәтижесінде жүйе арқылы мұнайтасымалдаудың көлемі 67 млн. тоннаны құрайды(антифрикциялық орнатуларды есепке алмағанда).Қазіргі кезде КҚК кеңейту жобасын жүзеге асырубелсенді түрде жүріп отыр.Қазақстан әріптестерімен ынтымақтастық Қаратеңіз бассейнінен мұнай тасымалдау желілерінәртараптандыру/диверсификация жобалары бойыншаақпаратпен алмасу түрінде де жүзеге асырылыпотыр, біздің қазақстандық әріптестер Қаратеңіз бассейнінен мұнай тасымалдау желілеріндеқатысуға деген өздерінің ниеттерін білдірген болатын.Бұл – Босфор және Дарданелла бұғаздарыныңжүктелуін төмендетуге бағытталған «Самсун-Джейхан» және «Бургас-Александруполис» мұнайқұбырлары жобалары.Таяудағы келешекте Қазақстан қолданыстағыжәне Каспий теңізіндегіҚазақстан секторының перспективалықмұнай қойнауларында мұнай өндірудіедәуір ұлғайтуды жоспарлап отыр.Бұл мұнайды әлемнің энергетикалықрыноктарына жеткізу көмірсутекшикіза-тын тасымалдау қолданыстағыжелілерін әртараптандыруды/диверсификациялаудықажет етеді. Бүгінгікүнде Қазақстан бірнеше варианттықарастырып отыр, оның ішінде:Баку – Қара теңіз Оңтүстік коридорынқұру бойынша жобаға қатысу,Қазақстан – Қытай құбырының қуаттылығынжоғарылату және т.б. Ресейтерриториясы арқылы транзитүшін қазақстандық мұнайдыңперспективалық көлемін келтіруге дегенТранснефть жағынан мүдделілікбар ма? Егер бар болса, осы мақсаттакомпания қандай іс-шаралар жүргізуде?Болашақ қазақстандық жеңіл мұнайдыңРесей территориясы арқылы транзитініңбасқа бағыттар алдында қандайартықшылықтары бар?«АК Транснефть» ААҚ Ресей территориясыарқылы тасымалданатын Қазақстандық мұнайкөлемін арттыруға деген қызығушылығы барысөзсіз. Осыған байланысты Қазақстанның премьерминистріК. Мәсімовтың жақында ғана Ресейлікбаспасөзінде аталып өткен сөзін белгілегім келеді,оның мәлімдеуінше, «Ресей қанша шикізаттыөңдей алатынына байланысты, Қазақстан соншашикізатты Ресей территориясы арқылы экспорттайды».Екі мемлекеттің өзара қызығушылық танытуыуақыт өте Ресей территориясы арқылы тасымалданатынқазақстандық мұнай көлемініңіс-жүзіндегі елеулі арттырылуына айналады депсенімдемін. Аталған сұрақ бойынша оң динамиканықамтамасыз етуге арналған бірқатар шарттаржасалған.Жоғарыда атап өткен протокол бойынша келісілетінжақтардың уәделесуіне байланысты, Ресей жәнеҚазақстан территориялары арқылы (көбінесебұл «АК Транснефть» ААҚ қатысты) транзитрежимі түрінде жеткізілетін мұнай тасымалдауқызметтерінің төлемдері 2009 жылғы 1 қарашакүнгі тарифтер арқылы жүргізіледі. іс жүзіндебұл тарифтердің мұздатылуын білдіреді, өйткеніоның өлшемі жыл сайын инфляцияның ғанадеңгейіне байланысты индекстеленуі мүмкін. Соныменқатар, транзиттік тарифтер транзиттік емесKAZENERGY143

сенімді әріПтестер«ак транснеФтЬ»ааҚ ресей территОриЯсыарҚылытасымалданатынҚазаҚстандыҚмұнай кӨлемінарттыруға дегенҚызығушылығыБары сӨзсіз.режимдегі мұнай тасымалдауға бекітілген тарифтерденжоғары болмауы тиіс. Ал қазақстандықмұнайды тартудың қосымша артықшылықтарынберуге келетін болсақ, бұл жерде «АК Транснефть»ААҚ мемлекеттік табиғи монополиябеделін ескерген жөн. Тиісінше, «АК Транснефть»ААҚ қызметтерінің тарифтері Тарифтер бойыншафедералдық қызмет тұлғасы ретінде мемлекетпенбекітіледі. Осылайша, қайсыбір желі арқылымұнайдың транзиттік тасымалдауына қолайлыжағдайлар жасаудағы маңызды рөл мемлекеттіңқұзыретінде болып табылады және үкіметаралықбақылау саласына жатқызылады.Келешекте «АК Транснефть» ААҚ магистральқұбырлары арқылы Қазақстандық мұнайдытасымалдаудың перспективалық ұлғайтылуыжөнінде, «КазТрансОйл» АҚ-ғы біздің әріптестерімізбенбірлесе отырып, Атырау – Самара мұнайқұбырының өткізу мүмкіндігін жылына 15 млн тоннадан25 млн тоннаға дейін ұлғайту бойыншатехникалық-экономикалық негіздеме жасағанынбелгілеп айтқым келеді. Жобаның техникалықэкономикалықнегіздемесінің көрсетуінше,Қазақстандық жүк жіберушілер үшін экономикалықжағынан тартымдылық бойынша бұл желі КҚК-данкейін екінші болып келеді. 2010 жылдың соңынақарай Қазақстан Республикасы территориясындамұнай өндіретін компаниялардың Атырау – Самарамұнай құбырының ұлғайтылған қуаттылығынтолтыруға қатысты ақпаратты беретіні күтіліп отыр,осы ақпараттың негізінде жобаны дамытудыңалдағы әрекеттері жөнінде шешім жасалады.Николай Петрович, қазақстандықалғашқы Каспий – Орск мұнай құбырыныңіске қосылуы күнінен бастап,биылғы жылы Қазақстанның құбыркөлігі өзінің 75 жылдығын атап отыр.Осынау бір мерейтойлық жылы қазақстандықәріптестеріңізге қандай тілекайтқыңыз келеді?Ең алдымен, қазақстандық әріптестерімді мерейтойкүнімен құттықтап, Каспий – Орск жобасыбойынша жұмысымыз көпжылдық жемістіынтымақтастығымыздың бастауы екенін белгілепайтқым келеді. Қазақстандық мұнайды ресейлікОрынбор мұнай өңдеу зауытына тасымалдауғаарналған осы құбырдың жобалануына «АК Транснефть»ААҚ-ның еншілес кәсіпорны «Гипротрубопровод»ААҚ соғысқа дейінгі жылдардың өзіндеаққатысты. Сол кезден бері біздің тараптарымызарасында инфрақұрылымдық байланыстар жоспарлытүрде тұрақты нығайтылып, кеңейіп отырды.Бүгінгі күнде Ресей мен Қазақстанның құбыржүргізу жүйелерінің ықпалдастық үдерісі энергетикасаласындағы тиімді мемлекетаралықынтымақтастықтың көрнекті мысалы болып табылады.«АК Транснефть» ААҚ және «КазТрансОйл»АҚ арасындағы ұзақ мерзімді өзара тиімді қарымқатынастардыңдамуын евразиялық континенттегіглобальді энергетикалық қауіпсіздікті камтамасызетуге бағытталған стратегияның құрылымдықбөлігі ретінде қарастырамыз. Біз қол жеткізгенсеріктестіктің осындай деңгейі бірлескен қызметтіңкелешегін анықтайды деп сенемін. Сондықтанда Қазақстанның құбыр жүргізу саласының 75жылдығында әріптестерімізге жинақтаған әлеуетінтиімді пайдаланып, жоғары іскер беделін ұстап,қуат көздерін әлемдік рыноктарға тасымалдаудыңэкономикалық тиімді желілерін табысты жетілдіругетілектеспін.144 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

сенімді әріПтестерСЕРіКТЕСТіККЕМЕМЛЕКЕТ ТЕ,БИЗНЕС ТЕ МүДДЕЛі146 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Кенжебек Ниязұлы, редакциямыздың сауалдарынажауап беруге келіскеніңіз үшіналғыс білдіреміз.- Сөзімді Қазақстан Республикасының құбыр көлігінің75-жылдығына орай құттықтаудан бастауға рұқсатетуіңізді өтінемін. Бұл мұнайгаз саласында қызмет ететінмамандар мен компаниялар үшін ғана емес, жалпы елімізүшін маңызды күн. «ҚазТрансОйл» компаниясыныңҚазақстанның құбыр көлігінің дамуы мен қалыптасуынатигізген үлесі аса бағалы. «ҚазТрансОйл» өз қызметінекіріскен уақыттан бастап, орасан зор жұмыс атқарылды.Саланың үздіксіз қызмет етуі үшін магистралдықмұнай құбырлары салынып, қолданысқа тапсырылды,қазақстандық мұнайды шетелдік тұтынушыларғажеткізіп берген жаңа экспорт бағыттары пайда болды.«ҚазМұнайГаз» Барлауөндіру АҚ ұжымының атынан«ҚазТрансОйл» компаниясының барлық қызметкерлерінбұл елеулі күнмен құттықтай отырып, зор денсаулық пенжаңа жеңістерге жетуді тілеймін.406 млн. баррельге (18.5%) тең болады. «ҚазақойлАқтөбе», «Қазақтүрікмұнай» және «Маңғыстаумұнайгаз»компанияларының үлесін иелену біздің дамустратегиямыздың бір бөлігі болып табылады жәнеҚазақстандағы мұнайгаз активтерінің біріктірілуіндегі ҚМГБө-ң маңыздылығының тағы да бір дәлелі. Бұл келісімдербізге өндіріс көлемі мен ресурстық негізді ұлғайтып, біздіңҚазақстандағы қызмет аймағымызды арттырады.- «ҚазТрансОйл» АҚ-мен серіктестік байланыстарыңызтуралы айтып берсеңіз.- «ҚазТрансОйл» АҚ-мен ынтымақтастығымыз ҚМГБө құрылғаннан бастау алады. өндірілген мұнай толықкөлемде ішкі нарыққа да, экспортқа да «ҚазТрансОйлдың»құбыр жүйесі арқылы тасымалданады.Осы жылдың өзінде-ақ ішкі нарық үшін 2,2 млн. тоннамұнай тасымалдауды жоспарлап отырмыз. Ал экспортқа«Атырау-Самара» құбыры арқылы 4,1 млн. тонна мұнай- Кенжебек Ниязұлы, бүгін көптегенотандық және шетелдікбұқаралық ақпарат құралдарындаҚМГ БӨ-ң жаңа кен орындарына иеболғаны жайлы ақпарат берілуде.Бұл жобалар жайлы өзіңізденақпарат алсақ деп едік.- Жақында ғана «ҚазМұнайГаз» Ұлттық компаниясыменкелісімнің негізінде ҚМГ Бө «Қазақойл Ақтөбе» ЖШС-ң50%-дық, «Қазақтүрікмұнай» ЖШС-ң 51%-дық және«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-ң 50%-дық үлестеріне ие болды.- Бұл келісімдердің жалпы сомасы қанша?- Бұл үш активті сатып алудың құны 750 млн. АҚШ долларынқұрады. Оның 350 млн. АҚШ доллары «ҚазақойлАқтөбе» ЖШС-ң 50%-дық үлесіне, 70 млн. АҚШ доллары«Қазақтүрікмұнай» ЖШС-ң 51%-дық үлесіне және қалған330 млн. АҚШ доллары «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-ң 50%-дық үлесіне тиесілі. Келісімдердің қаржылындарылуыҚМГ Бө-ң өз қаражатынан жүргізіледі.- Сәйкесінше, бұл жаңа сатып алулар жалпыөндірістің өсу мөлшерінің артуына алыпкеледі ме?- Иә, әрине. Алдын ала болжамдар бойынша бұлкелісімнің нәтижесінде ҚМГ Бө-ң жалпы өндірісінің өсумөлшері 27%-дан асуы тиіс, ал 2Р категориясындағыдәлелденген және болжанған қорлар көлемінің өсімі«ҚазтрансОйл» аҚ-менынтымаҚтастығымыз Қмг БӨҚұрылғаннан Бастау алады.тасымалданады. Сонымен қатар, 4,1 млн. тонна мұнайодан әрі Каспий Құбыр Коснорциумы жүйесі арқылы тасымалдануүшін «ҚазТрансОйл» құбырлары арқылыжеткізіледі.ҚМГ Бө-ң дамуының ең негізігі бағыттарының бірі болыпжаңа кен орындарының үлестерін иелену, ал ұзақмерзімде геологиялық барлау арқылы ресурстық базаныңкеңейтілуі мен өндіріс көлемін арттыру табылатынынатап өткім келеді. Осыған орай, біз үшін қазақстандыққұбыр жүйесінің тиімді жұмыс істеуі мен одан әрі дамуыаса маңызды. Олай болса, Қазақстанның біртұтасқұбыр операторы болып табылатын «ҚазТрансОйлдың»маңыздылығы аса жоғары.KAZENERGY147

сенімді әріПтестерАҚ ЖӘНЕ КЕң ЖОЛғАДЕГЕН ҰМТыЛыСМӘСЕЛЕ ТАРИхы: Қазақстанның құбыр көлігі саласының 75-жылдық жемісті тарихы бар.Оның ішінде, 1997 жылдан бастап Қытайдың ұлттық мұнай корпорациясы(ҚҰМК) құбырсаласында «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ (ҚМГ) және «ҚазТрансОйл» (ҚТО) секілді қазақстандықмемлекеттік кәсіпорындарымен жұмыс істей бастады. өткен кезеңді талдап қарасақ, екімемлекеттің кәсіпорындарының арасында бір-біріне деген сенімділіктің әрдайым артыпотырғандығын, мұнай құбырының тұрақты түрде ұзарып отырғандығын және мұнай құбырыарқылы тасымалданатын мұнай көлемінің тұрақты өскенін байқаймыз. Қазақстан менҚытайдың ең алғашқы бірлескен жобасы Кеңқияқ-Атырау құбырынана бастап, Атасу-Алашанькоу және Кеңқияқ-Құмкөл телімдерін қосқанда, барлық жобалардың жалпыұзындығы 2207 шақырымға жетеді. Тасымалданатын шикі мұнайдың мөлшері 61 млн.тоннаны құрады.148 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Осыдан екі мың жылдан астамзаманның өзінде-ақ халықтарарасындағы мәдени және тауарлық алмасудыжүзеге асырған адамдардан құралған керуендераталмыш «Жібек Жолын» шарлапжүрген болатын. Бүгін энергетикалық ресурстардытасымалдау үшін салынған бұл құбырАзиядан Еуропаға дейнгі кеңістікті кесіпөткен ежелгі жолға дем беріп, бірте-біртеэнергетикалық жолға айналуда. Қазақстан-Қытай құбыры алғашқы мемлекетаралықжоба ретінде 2003 жылы екі мемлекеттіңбасшыларының қатысуымен ашылды.Еліміздің батысында Атырау қаласынан бастауалатын бұл құбыр бүкіл елімізді кесіпөтіп, Қазақстан-Қытай шекарасындағы Алашанькоуқаласында дейін жетеді. Осылайша,бұл мұнай құбыры Қазақстандықэнергетиканың маңызды телімі болып табылады.I. Өзара тиімділік пен тарихимүмкіншілік үшін бірлесіп жауапберуҚазақстан – Қытай құбыры екі елбасшылығының бақылауындағы, екіхалықтың арасындағы достықтың дамуымен экономикалық өсуге әкелетінжоба болып табылады. Құбырдың қысқамерзімде салынуы екі елдің энергетикалықкешендері кәсіпорындарының арасындағыынтымақтастықтың терең екендігін ғанаемес, сонымен қатар, екі ел арасындағымұнайгаз саласындағы ынтымақтастықтыңкүшейгендігін көрсетті. Сондықтан да,«Қазақстан-Қытай құбыры» ЖШС үлкенжауапкершілікке де, тарихи мүмкіншіліккеда тап болды. Қытай жайлы әңгімелесек,әсіресе, бұл құбырдың Азияның құрлықтықбөлігімен өтетінін ескере отырсақ, бұлқұбырдың энергетикалық ресурстардыңтұрақты және сенімді жеткізушісіекендігін, Қытайдың батыс аймақтарыныңэкономикасының дамуының қозғаушы күшіболатындығын атап өтпеуге болмайды. Каспийтеңізінің қазақстандық жағалауымен оның құрлықтық суалқабы белгілікөмірсутек қорлары жөнінен әлем бойыншаүшінші орынға ие. Алайда, таза құрлықтықел болып табылатын, яғни, теңізге шығаржолы жоқ Қазақстан көмірсутекті сыртқашығару мәселесін шешу үшін Қазақстан-Қытай құбырын салды. Бұл қадам елдіңэкспорттық мүмкіншіліктерін артуынажағымды әсер етумен қатар, Қазақстанныңбасқа да салаларының дамуының қозғаушыкүшіне айналды және мұнай құбыры өтетінаймақтардың экономикалараның дамуынаалып келді. Мысалы, құбыр Қазақстанныңбатысындағы халқы сирек аймақтарды кесіпөтеді. Құрылыс барысында жолдар менсыртқы электр желілерінің салынуы елдің батысымен шығысы арасындағы экономикалықбайланыстың жақсаруына әсер етті. Экологиясаласында «Қазақстан-Қытай құбыры»ЖШС қоршаған ортаға зардап келтірмеу,ластануға орын бермеу, Қазақстан-Қытайқұбырын «жасыл мұнай құбырына» айналдыруқағидаларын ұстанады.II. Шынайы ынтымақтастық жеделдамуға мүмкіншілік жасайды.Мұнай құбырының құрылысы мен қолданысынашолу жасай отыра шартты түрдетөрт кезеңді бөліп қарауға болады:Бірінші кезең: алдын ала тексеру кезеңі.Бұл кезең Кеңқияқ-Атырау телімін қамтиды.«Қазақстандағы ҚҰМК (халықаралық)» пен«ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ арасындағы ұзақкеліссөздердің нәтижесінде 2001 жылы жал-ҚазаҚстан-Қытай ҚұБырыалғашҚымемлекетаралыҚжОБа ретінде2003 жылы екімемлекеттіңБасшыларыныңҚатысуыменашылды.KAZENERGY149

сенімді әріПтестерҚазаҚстан-ҚытайҚұБыры екі елБасшылығыныңБаҚылауындағы,екі халыҚтыңарасындағыдОстыҚтыңдамуы менэкОнОмикалыҚӨсуге әкелетінжОБа БОлып таБылады.пы ұзындығы 448,5 шақырым, жобалыққуаттылығы 6 млн. тонна құрайтын Кеңқияқ– Атырау мұнай құбырының салынуы туралыкелісімге қол қойылды. Тараптардыңқатысуы келесідей болып бөлінді: қытайлықтарап кәсіпорын акцияларының 49%-ына иеболса, Қазақстан тарапы акциялардың 51%-н иеленді.29.03.2003 ж. күні Кеңқияқ-Атырау теліміресми түрде қолданысқа берілді. Ашылусалтанатына Қазақстан РеспубликасыныңПремьер-министрі мен ҚҰМК басдиректорының орынбасары У Яовэнь мырзақатысты. Аталған мұнай құбыры бұрыншикі мұнайды тек теміржол көлігі арқылы тасымалдапжүрген Кеңқияқ және Жаңажолкен орындарының экспорттық мәселелеріншешіп беріп, мұнайдың халықаралықнарықтарына жол ашты және Қазақстанмен Қытай арасындағы құбыр саласындағыынтымақтастықтың негізін қалап берді.Екінші кезең: даму кезеңі. Бұл кезең Атасу-Алашанькоу телімін қамтиды. 03.06.2003 ҚхРтөрағасы ху Цзиньтао мен ҚР ПрезидентіН.Ә. Назарбаев «Қытай халық Республикасымен Қазақстан Республикасының бірлескенмәлімдемесіне» қол қойды, ал 2004 жылыНазарбаев мырзаның ҚхР-ға сапары барысында«Атасу, Қазақстан Республикасын– Алашанькоу, Қытай халық Республикасымұнай құбырынн салудың басты қағидаларытуралы Қытайдың Ұлттық Мұнай Корпорациясымен «ҚазМұнайГаз»ҰК АҚ арасындағыҚазақстан – Қытай құбырының салынуы туралыКелісімге» қол қойылды. Осы құжатқақол қойылуын екі елдің мұнай кәсіпорындарыарасындағы ынтымақтастықтың басталуыдеп санауға болады. Бұл ынтымақтастықтыңдамуын жеделдету үшін ҚТо мен CNODCкомпанияларының тең қатысуымен (50:50)«Қазақстан-Қытай құбыры» ЖШС ашылды.Атасу – Алашанькоу телімінің құрылысы28.09.2004 басталып, 15.12.2005 аяқталды.Атасу – Алашанькоу телімінің өнімділігі жылына10 млн. тоннаны құрайды. Оның құрылысымен іске асырылуы Қазақстанның шикі мұнайэкспортының диверсификациялануына алыпкеледі.үшінші кезең: қалыптасу кезеңі. Бұл кезеңКеңқияқ-Құмкөл телімін қамтиды. 20.12.2006«Қазақстан – Қытай мұнай құбырының екіншікезегін салудың басты қағидалары туралыҚытайдың Ұлттық Мұнай Корпорациясымен «ҚазМұнайГаз» арасындағы Келісімге»қол қойылды. Ал 18.08.2007 аталғанкелісімге қоса №1 қосымша келісім бекітілді.«Қазақстан-Қытай құбыры» ЖШС құбыр иесіретінде 17 айдың ішінде Кеңқияқ-Құмкөлтелімін салып бітірді. 18.12.2007 басталғанқұрылыс жұмыстары 16.07.2009 аяқталды.Осы телімнің пайдалануға берілуі Қазақстанмен Қытай арасындағы ынтымақтастақтыңаса тиімді екендігін көрсетіп қана қоймай,Қазақстанның шығысы мен батысындағықұбыр жүйелерін біріктіру процесін сәттіаяқтап берді.Төртінші кезең: қарқындау кезеңі. Қазір осыкезең бойынша жұмыстар жүргізілуде. Яғни,бүгіннен бастап 2012 жылдың соңына дейінҚазақстан – Қытай құбырының құрылысықұрылыс қарқынын жан-жақты жеделдетукезеңіне өтуде. Жоба операторы 2011жылдың шілдесіне қарай Кеңқияқ-Құмкөл,Құмкөл-Атасу және Атасу-Алашанькоутелімдерінің өткізу қабілетін арттыру үшінжаңарту жұмыстарын өткізуі тиіс.III. Жан-жақты байланыс - екі еларасындағы ынтымақтастықтыңдамуының негізіҚазақстан – Қытай құбырының құрылысы екіелдегі мұнай кәсіпорындарының арасындағымазмұнды ынтымақтастықтың ғана емес, соныменқатар, қазақстандық және қытайлықтараптардың барлық деңгейлерде белсендіараласуының да нәтижесі. Қазақстан –Қытай құбырының құрылысы барысындаорын алған қиыншылықтар түрлі ұйымдармен мекемелердің белсенді қатысуыменшешілді: түрлі сәйкес салық органдары,кеден органдары, Экология министрлігі,Жер ресурстарының мемлекеттік ғылымиөнеркәсіптікорталығы, Төтенше жағдайларминистрлігі, Энергетика және минералдықресурстар министрлігі, Еңбек және халықтыәлеуметтік қорғау министрлігі, Мәдениетминистрлігі, ҚМГ мен ҚҰМК акционер-150 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

лер кеңесі, ҚТО мен CNODC акционерлеркеңесі. Жоғарыда аталған органдар менмекемелердің құбырдың алғашқы кезеңініңқұрылысы барысында көрсеткен көмегі асабағалы. Мысалы, осы жоба қажеттіліктеріүшін сатып алулар кезінде ерекшепреференциялардың орын алуы және т.б. Соныменқатар, мұнай құбырының құрылысымеханизмін атап өткеніміз жөн. Құбырдыңең алғашқы кезеңінен бастап құрылысқаекі жақтан да кәсіби біліктілігі жоғары басмердігерлер қатысты. Екі бас мердігерәртүрлі телімдердің құрылысын жүргізсе де,құрылыс барысында техникалық, өндірістікжәне пайдалану салаларында тығызынтымақтастық пен жалпы жұмыстардыңжақсы үйлестірілуі орын алды. Бұл жағдайКеңқияқ – Құмкөл телімінің мерзімінен үшай бұрын пайдалануға берілуіне жағдай жасады.Мұнай құбырын салу барысындақазақстандық және қытайлық қызметкерлерөзара тәжірибе алмасып, құрылысстандарттарының деңгейін арттырып,құрылым жұмыстарын ұйымдастырудыңтехникалық әдістерін күшейтіп, алаңдағыжұмыстардың орындалу тәжірибесінкеңейтіп, және EPC контрактын жүзеге асырылуыбарысында мұндай жұмыстардың іскеасырылуындағы халықаралық тәжірибесініңәдістерін меңгерген жас қазақстандықмамандардың пайда болуына алып келді.IV. Жарқын болашақБіздің заманымызға дейінгі 2 ғасырдағыҰлы жібек жолынан бастап шығыстан ежелгіҚытай астанасы Чанань қаласынан Жерортабассейніндегі түрлі елдерге дейін, Ганьсупровинциясы, Тянь-Шаньның синьзяньдықтаулары, Азияның каспий жанындағыаймағы арқылы әрдайым шығыс және батысхалықтарының арасында экономикалықжәне мәдени алмасу орын алды. Газ жәнемұнай құбырларының салынуы осыдан 500жыл бұрын құлдырап қалған Ұлы Жібек жолынадем беріп, бұл бағыттың гүлденуінеалып келді. Егер ежелгі заманда Қытайдыңөкілі болып табылатын жібек және фарфорсекілді тауарлар шығыстан батысқа қарайжіберілсе, қазір Қазақстан мен Қытай мұнайсаласының жұмысшылары «мұнай» тіліндесөйлесіп, жаңа мәдени құндылықтардыбатыстан шығысқа қарай тасымалдауда.Шикі мұнайды 20 млн. тонна деңгейінежеткеннен кейін «Қазақстан-Қытайқұбыры» ЖШС кәсіби біліктілігі жоғары,халықаралық тәжірибесі бар, өз қызметінжоғары стандарттарға сәйкес жүргізе алатынқұбырды пайдаланушы ұйымға айналады.Пайдалану саласындағы көптегенқазақстандық басқарушы мамандар аталғанмекемеде өз біліктіліктерін көрсете алады.Қазақстан мен Қытайдың мұнайшыларыбірлесе отырып, ұзақ уақыт бойы аймақтың«терең ұйқыда болған» «қара алтынын»оятып, Қазақстан – Қытай мұнай құбырыарқылы осы энергетикалық қордың пайдасынең жоғары деңгейге жеткізе алады. Олөз кезегінде жедел даму кезеңін өткеріпотырған Қазақстанның экономикалық дамуынажаңа қарқын бермек.Ұлы жібек жолы әрі ұзын, әрі ұзақ. Оныңне басы, не аяғы жоқ. Ежелде ол халықтарарасындағы достық пен мәдени алмасужолы болды. Қазақстан мен Қытайхалықтары жайлы айтатын болсақ, екі елдіңбасшыларының басшылығымен Қазақстан –Қытай құбыры тек энергетикалық көпір ғанаемес, сонымен қатар ашықтықтың, екі еларасындағы өрлеудің жолы болып табыладыжәне болашақта жаңа, жарқын дәуірге апаратынкең жолға айналуы тиіс!экОлОгиЯ саласында«ҚазаҚстан-Қытай ҚұБыры»жшс ҚОршағанОртаға зардапкелтірмеу,ластануғаОрын Бермеу,ҚазаҚстан-ҚытайҚұБырын «жасылмұнай ҚұБырына»айналдыруҚағидаларынұстанады.KAZENERGY151

сенімді әріПтестерАндрей Кириллов,Каспий аймағы бойынша аймақтықдиректор, LUKOIL OVERSEASКЕЗіНДЕ ҚАЗАҚСТАНДАғыКЕН ОРыНДАРыНДА ЖҰМыСіСТЕй БАСТАғАН РЕСЕйЛіКМҰНАй КОМПАНИЯЛАРыНыңБіРі РЕТіНДЕ LUKOILOVERSEAS КОМПАНИЯСыҚАЗАҚСТАННың МҰНАйГАЗСАЛАСыНДАғы Ең іРіИНВЕСТОРЛАРДың БіРіБОЛыП ТАБыЛАДы. СіЗДЕР-Ді КОМПАНИЯНың ЖАЛПыҚыЗМЕТіМЕН, ОНыңБАСТы БАғыТТАРыМЕН,ҚАЗАҚСТАННың ТРАНЗИТТіКЖӘНЕ МҰНАй ҚҰБыРыМүМКіНШіЛіКТЕРіМЕНТАНыСТыРУ үШіН НАЗАРЛА-РыңыЗғА LUKOIL OVERSEASКОМПАНИЯСыНың КАСПИйАйМАғы БОйыНШААйМАҚТыҚ ДИРЕКТОРіАНДРЕй КИРИЛЛОВМыРЗАМЕН СҰхБАТТыҰСыНАМыЗ.БОЛАШАҚҚА ДЕГЕНСЕНіМДіЛіКПЕНаАндрей Прокофьевич, компанияныңқазіргі өндірістік жәнеқаржылық жағдайына қандай баға береаласыз?- Дағдарыс кезінде компания барлық қиыншылықтардыңорынды шешімдерін шұғыл түрде тауыпотырғанының арқасында қаржылық тұрақтылықтысақтап қана қоймай, қаржы көздері балансы деңгейінжақсарта алды. Бұған компанияның 2009 жылғы есебідәлел бола алады.Олай болса, ЛУКОйЛ дағдарыстың сынынан сәттітүрде өтті деп айтуға негіз бар. Компанияның барлықбөлімшелері, оның ішінде қазақстандық бөлімше де,қойылған міндеттерді орындады.- Компанияның республикадағы қандай басымдыбағыттары мен даму мақсаттарықойылған?- Қазақстан ЛУКОйЛ қызметі үшін ең маңыздыаймақтарының бірі болып қала бермек. Әлемдегімакроэкономикалық ахуал әлі де күрделіболғандықтан, басқа аймақтар секілді Қазақстандада компанияның даму бағдарламасы қайтақарастырылған.Бүгін компания өндіріс көлемін арттыру, өндірісжәне сату қызметтерінің деңгейін көтеру, әкімшілікшаруашылықшығындардың мөлшерін төмендетуарқылы қаржы тиімділігін арттыру мақсатын қойыпотыр.152 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Қазақстандағы басты өндірістік мақсаттарымызболып бизнестің өсуі менкомпанияның экономикалық тиімділігіарасындағы балансты сақтау, қаржылықжағдайды жақсарту, қаржы айналымыныңоң көрсеткішін қамтамасыз ету табылады.Инвестициялардың басты бағыттарыжайлы айтатын болсақ, ЛУКОйЛ үшінқазақстандағы өндірістік жобаларындамұнайға ілеспе газдың толығымен утилизациялануыаса маңызды.Қазақстандағы әлеуметтік саясаттың бастымақсаты – еңбек өнімділігінің артуына алыпкелетін шаралар, яғни жұмысшылардыңжұмыс істеуге деген ұмтылысын, біліктілігін,әлеуметтік тұрғыдан қорғалу деңгейінкөтеру. Дағдарыс жылының өзінде деЛУКОйЛдың қазақстандық бөлімшесіндегіжұмысшылардың еңбек ақылары саладағыорташа көрсеткіштермен салыстырғандатартымды болып, компанияның біліктілігіжоғары мамандарды сақтап қалуына жағдайжасады.Жергілікті мамандарға сүйену, кадрлардыұлттандыру саясаты – біз үшін аса маңыздықағида. Жұмысшыларымыздың 93 %-ы –қазақстандық мамандар. Бұл аса жоғарыкөрсеткіш.- Компанияңыздың Қазақстандағыбасты жобалары жайлы айтыпберсеңіз...- ЛУКОйЛ-дың Қазақстандағы қызмет тарихы1995 жылы Құмкөл кен орныныңсолтүстік бөлігін өндіру жайлы келісімге қолқойылғаннан басталады.Бүгін ЛУКОйЛ – Қазақстандағы ең ірі ресейлікинвестор. Соңғы 15 жыл ішінде компанияҚазақстан экономикасына 6,5 млрд. АҚШдолларын инвестициялаған. Компания түрліжобалардың іске асырылуына қатысады:өндіріске бағытталған (Теңіз, Қарашығанақ,Құмкөл, Әлібекмола, Қожасай, Солтүстік Бузачи,Қарақұдық, Арман), геологиялық барлау(Түб-қараған, Аташ, Оңтүстік Жамбай-Оңтүстік Забурунье), инфрақұрылымдық(Каспий құбыр консорциумы).ЛУКОйЛ қабаттардың мұнай өнімділігінарттыруда, скважиналарды барлауда,кен орындарының геологиялық жәнегидродинамикалық модельдерін жасаудақазіргі заманғы технологиялардықолдануда айтарлықтай тәжірибе жинады.Мұның барлығы бізге әрбір нысандағынақты көмірсутек мөлшерін бағалауғамүмкіндік береді. Кен орындарын реттеудіңгеологиялық-технологиялық шаралар бұлкен орындарының тиімділігін арттырып, кенорындарындағы сулану процесін тоқтатуғажағдай жасайды.Компания әрбір скважинаның максималдыөнімділігін бағалау барысында оныңгеологиялық (құрылымдық) сипаттамаларымен кен орнын дамыту жүйесінескереді. Осының арқасында мемлекеттікжәне салалық талаптардың орындалуыменөндірістің жоғары деңгейіне, салынғанкапиталдың тиімділігінің жоғары деңгейінеқол жеткізіледі.ЛУКОйЛ дағдарыс кезінде де кен орындарынөндіру процесін баяулатпау үшін барлыққажетті ресурстар мен технологияларғаие. Сәйкесінше, біздің қатысымыз барөндіріс компанияларынан біз өндірістікбағдарламардың толық орындалуын күтеміз.- Сіз компанияның ең басымбағыттарының бірі болыпгеологиялық барлаудың табылатынынатап өттіңіз. Осы жайлытереңірек айтып беріңізші.- Әрине. Аташ және Түб-Қарағантелімдеріндегі ізденіс-барлау жұмыстарыныңКаспий тенізінің қазақстандық су алқабынигеру мемлекеттік бағдарламасына сәйкесжүргізіліп отырғанын атап өткен жөн.Осы жобалар бойынша біз терең экспертизажасап, сейсмикалық барлау архивтықмәліметтерін сараптап, сейсмикалық жәнеэлектрлік барлау жұмыстарын жүргізіп,қабылданған мәліметтерді сапалы түрдеөңдедік. өкінішке орай, есептеулерге,болжамдарға, бұрғылау стандарттарыныңтолығымен сақталуына қарамастан Түб-Қараған және Аташ скважиналары «құрғақ»болып шықты. Оның алдындағы барлықмәліметтер бұл аймақтарда мұнай бар немесебұрын болған деген пікірге негіз болды.Қазіргі уақытта мамандар бұл ауытқыманыңсебебін анықтау үшін зерттеулер жүргізіп,сейсмикалық және электрлік барлаумәліметтерін қайта қарауда. Түб-Қарағанжобасы жалғастырылуы тиіс деген шешімгекеліп, 2011 жылы бұл телімде екінші скважинабұрғылайтын болдық. Аташ жобасы 2011жылы жабылатын болды.- Қазақстанның мұнай көлігі менмұнай құбырлары мүмкіншіліктерінқалай бағалайсыз?- Бұл мүмкіншіліктер біршама алуантүрлі болғанымен, максималды деңгейдеқолданылуда.ЛУКОйЛ өндіретін қазақстандық мұнайдыңбасым бөлігі КТК жүйесі арқылы және Қытайбағытында экспортталады. Сонымен қатар,біз өзбекстан бағытын, Ақтау арқылы Махачкаламен Новороссийск қалаларына теңізжәне теміржол көліктерін, Атырау-Самарабағытын қолданамыз.Компания Атырау-Самара құбыры арқылыжеткізілетін мұнай мөлшерін арттыра алады.Бірақ, өкінішке орай, құбыр мүмкіншіліктерібұған жеткіліксіз.Сонда да, ЛУКОйЛ-дың мұнай экспортыныңбағыттары тиімді түрде құрылған жәнеҚазақстанда бар мұнай көлігі және мұнайқұбыры мүмкіншіліктеріне біз ризамыз.- Қазақстан мұнай экспорты ментранзитін диверсификациялау саясатынбелсенді жүргізуде. Сіздіңкомпанияңыздың мүдделеріңіздіескере отырып, сіз үшін қандайбағыттар аса тиімді?- Таңдау ережелері қарапайым –шығындардың төмен болуы, экономикалықмүмкіншілік деңгейінің жоғары болуы.Бағыттың тиімділігі оператор компаниялардыңорналасқан аймақтарына байланысты.Мысалы, Құмкөл кен орнынан мұнайҚытай жаққа , ал Маңғыстау облысындағыкен орындарынан Атырау-Самара құбырынажіберіледі. Біздің қазіргі экспортбағыттарымыздың тиімді екенін тағы да біррет атап өткім келеді.-«ҚазТрансОйл»АҚ-мен ынтымақтастығыңызжайлы не айта аласыз?- ҚР мұнай мен газ министрлігі қазақстандықмұнайдың экспорт бағыттары мен оныңішкі нарықта тиімді түрде таратылуынәрдайым сараптап отырады. «ҚазТрансОйл»АҚ Қазақстандағы магистралды мұнайқұбырларын басқаратын компания ретіндеертеңгі күнді ойлап, дамуға бағытталған компания.Жаңа бағыттардың дамуында, оның ішіндересейлік порттар арқылы мұнай тасымалдаумәселесінде «ҚазТрансОйл» АҚ-ң үлесі зор.Компания өзінің Ресейдегі негізгі серіктесі«Транснефть» АҚ-мен ынтымақтасудыңжаңа жолдарын іздеуде. Жекетші еуропалықнарықтарға жол ашып берген, стратегиялықмаңызы зор Приморск және Новороссийскресейлік порттары қабылдайтынқазақстандық мұнайдың мөлшерінің өсуіне«ҚазТрансОйлдың» тікелей әсері бар.«ҚазТрансОйл» монополист болыптабылғанымен, ол тұтынушыларды өзінетәуелді қылып көрген емес. Компанияныңқызметіндегі кәсіби сараптама жасаудағы,жұмыстарын ұйымдастырудағы біліктілігінатап өткім келеді.Қалыптасқан жақсы ара-қатынастыңарқасында біз қазақстандық мұнайдыБолгариядағы, Италиядағы, Румыниядағымұнай өңдеу зауыттарына жедел жеткізіп отырамыз.Біз «ҚазТрансОйл» АҚ болашақта да барбағыттар бойынша өз мімкіншіліктерін арттырып,мұнай тасымалдаудың жаңа бағыттарынұсынады деп үміттенеміз.KAZENERGY153

Өндіріс сердце Производстваорталығы«¥àçÒðàíñÎéë» À¥ Áàòûñôèëèàëû – ñàëàíûº äàìóûíàìòàìàñûç åòåäi154 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Биыл Қазақстанның жетекшісалаларының бірі – құбыр жүргізукөлігі өзінің 75 жылдық мерейтойынтойлайды. Бұл «КазТрансОйл»компаниясының барлық қызметкерлеріүшін маңызды мереке, өйткені ол текқана белгілі бір күн емес, компанияұжымының өміріндегі бір кезеңі.Елдегі магистральді құбыр жүргізужүйесінің дамуы Батыс Қазақстандабасталғандықтан, «КазТрансОйл» АҚБатыс филиалы үшін 75 жылдық – бұлерекше мереке.Фердинат Мамонов«ҚазТрансОйл» АҚ Батысфилиалының директорыKAZENERGY155

Өндіріс орталығыҚұБыр ЖүргізуЖүйЕСінің 75ЖылдыҚ ТАрихындАБАТыС филиАлдАМұнАйШылАрдыңЕңБЕК әулЕТТЕріҚАлыпТАСТы, ОлАрұрпАҚТАн ұрпАҚҚАпрОфЕССияның«ЭСТАфЕТАСын»Бір-БірінЕ ТАБы-СТАп, ЕңБЕгіМЕн,БіліМі ЖәнЕТәЖіриБЕСіМЕнМЕМлЕКЕТЭКОнОМиКАСыныңдАМуынА өз МұнАйСАлАСындАғыүлЕСін ҚОСыпОТыр.Кәсіпорынның басты филиалдарыныңбіріне тұқым қуалағанмұнайшы, білгір әрі молтәжірибесі бар басқарушы фердинатАбдрахимович Мамонов жетекшілікетеді.Отандық құбыр жүргізу жүйесі дамуының бастауындатұрған, бүгінгі күнде оның еңбекөтілі 40 жылдан астам құрайды. Жұмыс істеукезінде мансаптың барлық сатыларынанөткен.- Фердинат Абдрахимович, сіздіңөмірбаяныңыз еліміздің құбыржүргізу жүйесінің тарихыменөрлесіп байланысқан. Еңбекжолыңызды неден бастадыңыз?- Мұнай саласына келу жолым алдын алабелгілі еді. Әулетіміздің алдыңғы екі ұрпағымұнай саласында қызмет етті. Мен де еңбекпен өсудің кеңестік профессионалдықмектебінен өткеніме өте қуаныштымын.Барлық сатыларды – бірінен кейін бірін.өзімнің еңбек қызметімді өзен - Атырау- Куйбышев құбырының құрылысындаслесарь-машинист қызметінен бастадым.Басты тәлімгерім ретінде өзімніңалғашқы бастығым Мұнай ауыстырып құюстанциясының басшысы Щелочелин ВенедиктМихайловичті бүгінге күнге дейін әлі десанаймын. Еңбегі сіңген мұнайшы еді. Олкезде құрылыста күні-түні жұмыс істейтінбіз,кейде апталап қалаға шықпайтынбыз, лас,шаршаған, кейде тіпті ашыққан сол құрылысорнында тұрдық. Мұнай құбырын қалай дауақытымен іске қосу туралы ғана ойладық.Сөйтіп, 1971 дылғы сәуір айында АтырауданСамараға дейінгі учаскі қолданысқа берілді.Сол жылы өзен - Атырау - Куйбышев құбырытолығымен іске қосылды. Бұл кезеңді біз«қызу кезең» деп атадық, сондықтан да болар,бірегей болып есептеледі. Маңғышлақмұнайы өте жабысқақ, әрі құрамындағыпарафин мөлшері жоғары, қату температурасы+28 градустан басталады. Қыстасол мұнайдың үстімен жүруге болатын еді,ал жазда пластилин сияқты. Сондықтанбүкіл сызықтың бойында мұнайды жылытупункттері құрылып, ыстық күйінде мұнайқұбырлар арқылы тасымалданады.- Сіз заманалық маңызы барқұрылыстардың жетекшісі менқатысушысы болдыңыз – Кеңқияқ– Орск, Теңіз – Астрахань – Грозный(қазіргі КҚК) мұнай құбырлары,бүгінде Волга өзен құйылымынанжәне Қиғаш өзенінен Құлсары,Жаңаөзен қалалары және Атыраумен Маңғыстау облыстарыныңбасқа да қуаң елді мекендержерлеріне ауыз суын тасымалдайтынАстрахань – Маңғышлақсу құбыры. Бүгін сіз компанияныңнегізгі әрі маңызды өндірістікбөлімшелерінің бірі – Батыс филиалдыбасқарасыз. Оның дамуыныңнегізгі кезеңдерін айтып өтсеңіз.- Батыс филиалдың тарихы өте бай. 1935жылы Каспий – Орск мұнай құбырыныңіске қосылуынан бастап, дәл осы жердеқұбыр жүргізу транспортының тарихыбасталады. 1965 жылы Маңғышлақтыашқан кезде, өзен – Жетібай – Шевченкомұнай құбыры қолданысқа берілді. Мұнайтанкерлерге құйылып, Баку, Махачкала,Волгоградқа жіберілді. Сонымен қатар,өзен – Гурьев – Куйбышев мұнай құбырыныңжобалануы мен құрылысы басталды, олқазіргі өзен – Атырау – Самара. Еліміздегітармақталған құбырлар жүйесі әр түрлі мемлекеттергемұнайды жеткізуге мүмкіндікбереді. Ақтау порты арқылы мұнайды Бакужәне Махачкалаға тасымалдаймыз. Ресейарқылы қиыр шет елдерге мұнайдықұбырлар арқылы экспорттаймыз. Кейінірекмұнай құбыры жұмысшыларының арманыорындалды десек, қателеспейміз: еліміздіңбатысы мен шығысын байланыстыратынҚұмкөл – Кеңқияқ – Атырау мұнай құбырыкезең-кезеңімен салынды. Бірінші кезеңдеКеңқияқ – Атырау учаскесі іске қослды, осықұбыр арқылы мұнай ақтөбелік кен орындарынан(Жаңажол, Кеңқияқ) Атырауға тасымалданды.Кеңқияқ – Құмкөл мұнай құбырықолданысқа берілгенде, ақтөбелік мұнайдыҚұмкөл, одан кейін мұнай құбыры арқылыШымкент мұнай өңдеу зауытына жәнеҚытайға тасымалдау басталды.Жалпы, Батыс филиалы мен «КазТрансОйл»компаниясының басты мақсаттарыныңбірі – қазіргі барлық талаптарға сайтехникалық қамтамасыз ету базасын құру.Объектілерімізде соңғы рет осыдан жиырмажыл бұрын болған адамдар келгенде,прогрестің қаншалықты алға жылжығанынатаңқалады. Бұл жерде ең соңғы жабдықтаупайдаланады, жаңа жүйелер енгізіледі.Денсаулықты сақтау және еңбекқауіпсіздігіне де аса көп көңіл бөлеміз.Компьютерлік технологиялардың ең озықтүрлерін пайдаланамыз. өндіріс іс жүзінде100% автоматтандырылған.- Экологиялық қауіпсіздік әрбіркомпанияның тұрақты дамуыныңнегізі болып табылады. «КазТрансОйл»АҚ Батыс филиалыныңобъектілерінде қоршаған ортанықорғау қалай жүргізіледі?- Экологиялық және өнеркәсіптікқауіпсіздік тұрғысынан алғанда, мұнайдытасымалдаудың техногендік процесі асақауіпті болып есептеледі. Сондықтан ҚРЭкологиялық кодексін нұсқау етіп, филиалобъектілеріміздің қоршаған ортағатеріс әсер етуін төмендетуге бағытталғанэкологиялық шаралар ұйымдастырды.Оған сұйыққоймаларда жүзетін пантондардыенгізу, құбыр жүргізу магистральдарына,сұйыққоймаларға, жабдықтауға диагностикажасау жатқызылады. Диагностиканыңнәтижесіне қарай, күрделі жөндеулержүргізіліп, құбырлар ауыстырылады. филиалсатып алынатын техниканың сапасын дақатаң қадағалайды: онң бәрі Евро-2, Евро-3стандарттарына сәйкес болуы тиіс.156 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Сонымен қатар, барлық қалдықтарды есепкеалып, бақылау жүргіземіз. «КазТрансОйл»АҚ-ның экологиялық бағдарламасына:құрамында сынап бар қолданған лампалардыдемеркуризацияға шығару, мұнайменластанған грунтта тазалаулар жүргізу жәнебұзылған жерлерде топырақ құнарлығынқалпына келтіру, өндіріс қалдықтарынбекітілген қаттап ұстау жерлеріне шығарыпорналастыру, өндірістік және тұрмыстықағындарды сорып (қотарып) шығару,сарқынды суларды пайдалану жүйесі шараларыжатады. Осы және басқа да шараларөндірістік қызметтің қоршаған ортаға дегентеріс әсерін тигізуді төмендетуге мүмкіндікбереді.«КазТрансОйл» АҚ Батыс филиалы көпжылдар бойы арнайы мәрдігер ұйымдарынжұмысқа тартып, мұнай қалдықтары менмұнаймен ластанған грунтты пайдаға асырыпжүр. Ең алдымен тазалауды «тарихи» ластануларданбастайды.- Әлемдегі жетекші корпорациялардыңбасшылары бизнестің гүлденуіжергілікті қоғмдастықтыңамандығына тәуелді екенін бұрыннан-ақбіледі. Филиалдыңжұмысшыларын, зейнеткерлердіжәне ардагерлерді әлеуметтікқолдау және қамтамасыз етуқандай шаралары жүргізіліп отыр?«КазТрансОйл» АҚ Батыс филиалыаймақтардың дамуындағы рөліқандай?- Аймағымыздың барлық төрт облысындадемеушілік және қайырымдылық көмеккөрсетуге тырысамыз. өкінішке орай,биылғы жылы ойын шарттарын әлі де қойыпотырған әлемдік экономикалық дағдарыстыңзардаптары әсерінен компанияның бизнесжоспарындағыдемеушілік көмек көрсетубойынша шығыстар қысқартылған болатын.Алайда, «КазТрансОйл» үшін жебеушілікпен демеушілік сыйлы әрі құрметті дәстүргеайналды. Басты және ерекше бап болып,халықтың әлеуметтік жағдайы нашар топтарына,кедей зейнеткерлерге, соғыс жәнееңбек ардагерлеріне, мүгедектер менжетім балаларға адрестік көмек көрсету табылады.Жергілікті атқарушы органдарұйымдастыратын барлық әлеуметтік маңызыбар акцияларға қатысамыз. Соңғыларыныңбірі – Ұлы Жеңіс Күнінің 65 жылдығынаорай ұйымдастырылған – соғыс ардагерлеріқоғамдарына материалдық көмек көрсету.Аймағымыздың осындай төрт қоғамына 500мың теңге бөлінген.Бұдан басқа, Батыс филиалда әлеуметтікжобалар мен өз жұмысшыларына әлеуметтікқолдау көрсетуге көп көңіл бөлінеді. Соңғыжылдары ғана компанияның қызметкерлеріүшін Атырау мен Ақтау қалаларында 100пәтерлік екі тұрғын үй және Орал қаласында60 пәтерлік тұрғын үй салынды. «КазТрансОйл»АҚ Батыс филиалының қаражатынаАтырау және Ақтау қалаларында спортсауықтырукешендері салынды. Соныменқатар, бұрынғы қызметкерлерімізді деешқашан ұмытпаймыз, барлық мемлекеттік,ұлттық және профессионалдық мерекелердебір жолғы ақшалай жәрдемақы беріп, естеліксыйлықтар сыйлаймыз. Компанияныңзейнеткерлеріне ай сайынғы ақшалайжәрдемақы беріледі.Дағдарыстық сыртқы факторлардың салдарыда қызметкерлеріміз алдындағыміндеттемелерімізді орындауға әсерінтигізбеді. Жоғары профессионалдық жұмысшылардытарту және дамытуға қызығушылықтанытамыз, қызметкерлерді басқарудыңозық әдістерін енгіземіз, ҚТО-да қайтажаңару және инновацияларды қолдаймызжәне т.б.- Құбыр жүргізу көлігінің 75жылдық мерейтойы – маңыздымереке, экономиканың аса үдемелісалаларының бірінің тарихындағыкелесі бір кезеңі. Мерейтой – тағыбір өтіп кеткен кезең, артқа қарап,нәтижесін көруге болатын тағыбір өмір сүрген уақыт кезеңі.Құбыр жүргізу көлігін дамытудағыкөптеген ірі жобалардың куәгеріәрі қатысушысы ретінде осы мерейтойжылында компанияныңбүкіл ірі ұжымына қандай тілекайтқыңыз келеді?«КазТрансОйл» компаниясына жұмысқа келгеніметағдырыма әрқашан қуаныштымын,- дейді фердинат Абдрахимович. – Компаниямыздағдарыс жағдайында да, ондайлараз болған емес, тұрақты түрде жұмысістегенін мақтаныш етемін. Көптегенмұнайшылардың тағдырында Маңғышлақжартыаралының бұрын мәлімсіз бай кенорындарының өңделуі басталған 50-ші жылдарөзгермелі еді. Жұмыс істеу өте қиын болды,жаздың аптабы көлеңкеде +50 градусқадейін жететін Маңғысатаудағы ауыр табиғижағдайға қоса, елді мекендердің, жолдар менауыз судың болмауы жағдайды қиындатты.өндірісті жақсарту үшін, нөлден бастауғатура келді: қарапайым тұрмыстық жағдайдыңболмауынан тыс, білікті мамандар, техника,жабдықтау, транспорттың тапшылығыболды. Барлық қиындықтарға қарамастан,мұнайшылар мақсатына қайсармен жүріп,еңбектері жанды.Иә, қиын 90-шы жылдары кейде еңбекақысыберілмей, кейде оны азық-түлік немесетұрмыстық техника түрінде алдық. Сондада, ешкім ешқайда кетпеді, барлығы өзміндеттерін атқарып отырды. Ал қазіргі күнгіглобальді экономикалық дағдарысқа келетінболсақ, біз оны, әрине, сезіндік, бірақ басқакомпаниялардағы сияқты ауыр болмады.Тұрақты жұмыс істейміз, жоспарды орындап,кейде асыра орындаймыз.Құбыр жүргізу жүйесінің 75 жылдық тарихындаБатыс филиалда мұнайшылардың еңбекәулеттері қалыптасты, олар ұрпақтан ұрпаққапрофессияның «эстафетасын» бір-біріне табыстап,еңбегімен, білімі және тәжірибесіменмемлекет экономикасының дамуына өзмұнай саласындағы үлесін қосып отыр. Бұлжыл – 200 астам мұнай-газ кен орындарынашып, өңдеген және Қазақстанның құбыржүргізу жүйесін құрған мұнай-газ саласыныңардагерлері үшін өте маңызды жыл.Құбыр жүргізу транспортының мерейтойықарсаңында барлық құбыр жүргізужұмысшыларын мерекемен құттықтағымкеледі. Оларға және олардың отбасыларыназор денсаулық, қуаныш және табыс тілеймін!КазТрансОйл» АҚ Батыс филиалы жеткеннәтижереінде тоқталмайды деп сенімменайтамын. Біз компания қызметінің барлықсалаларындағы озық стандарттарға ұмтылупозитивті беделін сақтауға тырысамыз.KAZENERGY157

Өндіріс орталығыЖеңіспек Лұқпанов,«ҚазТранс Ойл» АҚШығыс филиалыныңдиректоры«ҚАЗТРАНСОйЛ» АҚ:ШыГыС БАғыТы158 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

«КАЗТРАНСОйЛ» АҚ ШығыС фИЛИАЛыН ҚҰРУғА СЕБЕП БОЛғАН ПАВЛОДАРЛыҚ ЕРТіСМАңыНДА «ОМСК - ПАВЛОДАР - ШыМКЕНТ» ОРАСАН КүРДЕЛі МАГИСТРАЛьДы МҰНАй ҚҰБыРы1972 ЖыЛДың НАУРыЗ АйыНДА САЛыНА БАСТАДы. АТАЛМыШ ҚҰРыЛыС СТРАТЕГИЯЛыҚНыСАН РЕТіНДЕ ТАБыЛыП, АЛ ПАВЛОДАР НЕГіЗГі ОРНығУ ЖЕРі БОЛДы. ҚАЗАҚСТАННыңОңТүСТіК АУМАғыНА БАТыССіБіРЛіК МҰНАйДы ТАСыМАЛДАП, ОНы ШыМКЕТТЕГі МҰНАйөңДЕУ ЗАУыТыНДА ҚАйТА өңДЕП ШығАРУғА МҰНАй ҚҰБыРыН САЛУ ЖөНіНДЕ ШЕШіМҚАБыЛДАНДы.Шығыс-Қазақстан магистральды мұнай құбырлары басқармасыКеңес Одағының мұнай өндірістігі Министрінің бұйрығымен 1983 жылықұрылған. Тәуелсіздік жылдары Шығыс-Қазақстан басқармасы «Каз-ТрансОйл» АҚ-ның Шығыс филиалы болып қайта құрылған. Сарапшылармен мамандардың айтуынша, ол бүгінгі таңда республикамыздағықұбыр саласының «жүрегі» іспеттес. Осы орайда ортақ іске қосқанүлесі жайында Шығыс филиалы басшысы Жеңіспек Лұқпановпенсұқбаттасуды жөн көрдік.Жаңа технологиялар- Жеңіспек Қожасұлы, бүгінгі таңда Шығыс филиалдыңтек қана акционерлік қоғамы үшін емес, жалпы елімізүшін нені білдіретіндігі жайлы не айтар едіңіз?– Бүгінгі күнде филиал ұзындығы 4 300 шақырымға жуық магистральдымұнай құбырлары жүйесіне қызмет көрсетуде. Біз солтүстіктеноңтүстікке қарай және орталықтан Қытай жаққа шығысқа қарайелімізді мұнайқұбырымен байланыстырып отырмыз. Сондай-ақШығыс филиалы - бұл 2 600 мамандандырылған жұмысшылар менПавлодар, Қарағанды, Жезқазған, Шымкент, Үшарал және СолтүстікҚазақстандағы 6 мұнай құбыры басқармасындағы инженерліктехникалыққызметкерлер. 2000 жылы Атасу станциясындағы және2002 жылы Шағырдағы құю пункінде салынып пайдаланымға берілгенекі мұнай құю эстакадасы біздің мамандарымыздың қол еңбегі. 3жылдан соң «Атасу-Алашанькоу» магистральды мұнай құбыры іскеқосылды, ал бір жыл бұрын «Кеңкияқ -Құмкөл» магистральды мұнайқұбыры тапсырылды. Біздің қатысымыз бұнда да баршылық. Меніңатап өткендерім, бүгінгі күнде бүкіл саланың мақтанышына айналған,тек аса ірі жобалар ғана. Тәулік бойы мониторинг жүргізіп, баршатехнологиялық процестің жағдайын түгелімен жедел түрде қашықтанбасқаруға мүмкіндік туғызып отырған талшықты-оптикалық желілерініске қосудың арқасында желілік телемеханика және SCADA жүйесініңжобасы сәттілікпен жүзеге асырылды. Бұл өз кезегінде, өндірістіңкез-келген өзгерісін жедел түрде елеуге мүмкіндік береді. «Құмкөл»және «Екібастұз» мұнай қотару станцияларына жоғарыда аталғандиспетчерлік бақылау және басқару жүйесін енгізу үстіміздегі жылдажоспарланған.SCADA тағы 8 МҚС-нда өзін жақсы жағынан көрсетті.Бұл жүйе басқарудың сенімділігін көтеруге, жабдықтар жұмысыныңтехнологиялық жүрісі мен тәртібі жайында барлау жүргізуге әріақпаратты мұрағаттауға мүмкіндік туғызады, негiзгi және қосалқыжабдықтың үздiксiз бақылауын және барлауын жүзеге асырады.Сондай-ақ осы жылы мұнайды рұқсатсыз алу барысындағы жылыстауорны мен санын дер кезінде әрі нақтылы анықтауға, қажетті шаралардышапшаң қолдану үшін Шығыс филиалының мұнай құбырларынажылыстауды анықтау жүйесін енгізу жоспарланып отыр.Соңғы 6 жылда бүкіл компанияда да бізде де ISO 9001, ISO 14001,OHSAS 18001 халықаралық стандарттар негізіндегі менеджменттіңШоғырланған жүйесін құру және жақсарту бойынша жұмыстыңжүргізіліп жатқанын айта кету артық бомас.Жоғарыда берілген мінездемеге қоса тағы үш анықтаманы атап беругеболады: біз замануи, технологиялық әрі «КазТрансОйл» АҚ-ның үнемідамушы бөлімшесіміз.- Бүгінгі жайтта филиал тасымалдау мен транзитбойынша қандай қызмет көрсетуде?- Біздің мақсатымыз біреу – тұтынушыларға арналған рұқсат шартынтең жасау.Бұл батыс-сібір мұнайын еліміздегі соңғы тұтынушы - зауыттарғатасымалдау да, ел ішінде және көршілес ҚХР-сына қарай шығысбағытымен отандық көмірсутектің тасымалдануы да. Сөз тікелей текқұбырлар жайында ғана емес.«Шағыр» мұнай құймасы орнынан және «Атасу» ағызу - құю эстакадасынанжақын және алыс шет елдерге тасымалдау теміржол арқылытеміржол цистерна вагондарға тиеледі.Және де филиал «Қазақстан - Қытай құбыры» ЖШС және «Торғай- Петролеум» АҚ мұнай құбырларын пайдалану бойынша қызметкөрсетеді. Соңғы 4 жылда Қазақстан Республикасы аумағы бойыншаөтетін «ТОН -2» МҚ арқылы Ресей жүк жіберушілерінің мұнайыныңтранзитін жүзеге асырып отырмыз.Көрсеткіштер мен өсу нүктелері- Нақтылы айтатын болсақ, осы жылдың басынанфилиалдың негізгі өндірістік – қаржылықкөрсеткіштері қандай?– 5 ай аралығында тасымалдаудың жалпы көлемі 8,5 млн тоннағажуық, ал Шығыс филиалы жүйесі бойынша мұнайдың жүк айналымы 5млрд тонна/км астам болды. Екі жағдайда да біз жоспарды елеулі асыраорындадық. Қаржылық жағынан тек назар аударарлықтарына ғанатоқталайын. Бұл жылы біздің қызметкерлеріміздің орташа айлығы 160KAZENERGY159

Өндіріс орталығымың теңгені құрады. Күрделі жөндеу жұмыстарының шығындары 300миллион теңгені құрады, салық қазынасына осы сомаға сай төледік.Қаржы салымы 4 миллиард теңгеден асты.Ел ауқымы бойынша бұндай көрсеткіштер көпті айқындайтыныменкелісу керек. Өткен жылдың көрсеткіштерінен кей жерде ширек, ал кейжерде үштен бірге асамыз.Шығыс филиалы осы бет алысын бертін жылдары сақтайтынынасенім білдіремін.- Егер өсу нүктелерін жете қарап шықсақ, әсіресежаңа жобаларды жүзеге асыру контекстінде, Сізболашақты қалай болжар едіңіз?- Ең алдымен, бүгінгі күндегі жоспарымыз «Қазақстан - Қытай» мұнайқұбырымен байланысты. Мәселен, «Атасу-Алашанькоу» МҚ, әуелде,Құмкөл мен Батыс- Сібір мұнайларының қосындысын ҚХР қарайбағыт бойынша тасымалдау үшін арналған еді. Бұндағы құрылыстың1 кезеңіндегі өнімділік бір жылда 10 миллион тоннаны құрайды.Батыс – Сібір және Құмкөл жаңа кен орындары тобының мұнайыншығыстағы қонысымыз нарығына ену рұқсатын қамту жоспарынжүзеге асыру үшін «Павлодар-Шымкент» МҚ-ның учаскелеріжұмыс істейді: «Павлодар-Атасу» учаскесінде Батыс-Сібір мұнайынқабылдау үшін және «Қарақойын-Атасу» учаскесінде Құмкөл тобыныңмұнайын қотару үшін Жұмағалиев атындағы МГӨС-на «Қарақойын-Атасу» мұнай құбыры арқылы келетін Құмкөл тобы мұнайын қотаруүшін.Соңғысы коммерциялық пайдаланымға өткен жылдың қазан айындаіске қосылғандығы тасымалдау көлеміне әсерін тигізді.«Қазақстан - Қытай» мұнай құбыры құрылысының екінші кезеңіндеөткізгіш қабілеті жылына 20 миллион тоннаны құрайды. Біз өндірістікқуатымызды нақтылы күшейту үстіндеміз. 2011-2015 жылдары«Құмкөл - Қарақойын» учаскесінде диаметрі 820 мм жаңа мұнайқұбыры және 840,7 ш. мұнай қотаратын «Павлодар-Шымкент» МҚаралық станциясының құрылысы қарастырылуда.Республикамызбен Қытайды байланыстыратын мұнай құбырымұнайды бұрғылап шығаратын Қазақстанның батыстағы аймақтарынПавлодар мен Шымкенттегі ірі МӨЗ-мен байланыстыруға, еліміздіңішінде мұнайды тарату мәселелерін шешуге қазіргі күнде-ақ мүмкіндіктуғызып отыр. Бұл жобаның жүзеге асырылуы инвестициялардытарту инфрақұрылымның дамуы мен мұнай құбыры жолына жақынорналасқан аймақтарда қосымша жұмыс орындарын құруға мүмкіндіктуғызады. Қазақстан экономикасын көтеруге себебін тигізіп отыр.Жалпы бұл саланың даму жолындағы орасан зор қадам.Апатқа жол бермейміз- Филиалдың келешектегі экономикалық дамуы ісәрекеттіңэкологиялық тұрғыларына ерекше екпінтүсіреді. Қоршаған ортаға зиянды әсерін азайтумәселесін қалай шешудесіздер?- Нақты жұмыстар жайлы айтсам: табиғатты қорғау шараларыныңорындалуына 2009 жылы 700 миллион теңге жұмсадық. Ағымдағыжылдың бірінші тоқсанында – 35 миллион. Бұл нысандарды тек қанақайта жабдықтау мен қайта құру инвестициялары емес, мақсатымыз–барлық деңгейдегі құрылым бөлімшелері мен жеке қызметтердіңәр нақты қызметкеріне экологиялық мәселелерге түбегейлі қайтақарауын түсіндіріп жеткізу.Кез-келген жұмыс табиғатты қорғау қызметімен тікелей байланыстыболмаса да, жоғары экологиялық мәдениетін қамту керек.«КазТрансОйл» АҚ жұмысының экологиялық стратегиясы дұрысұйымдастылғанның және экология мәселесін басшылық назарынанқалдырмағанның арқасында қоршаған ортаға өндірістің келеңсізәсерін жоққа шығара алдық, өз нысандарымыз жұмыс жасап жатқанаймақтардың экологиялық жағдайын елеулі жақсарттық.2007 жылдан бастап біздің филиалдың «Екібастұз», «Степное», «Трудовое»,Б. Жұмағалиев атындағы, «Барсеңгір», «Шолақ-Қорған» нысандарында«BIOFLUID» және «Атасу» МҚС - дағы «EKOFINN» сияқтысарқынды суды тазалау станцияларын пайдалануы жүзеге асырылды.Мұнайдың апатты төгілуін жоюға арналған техникалық құралдарменфилиалымыздың бөлімшелері бүгінгі таңда толығымен жабдықталған.Қоршаған ортамен үйлесіп дамыған табиғи негізін бұзбайтын,қоғамның бірқалыпты дамуының саясаты бүгінгі күнде тек филиалдыңғана емес, сондай – ақ күллі еліміз бен әлем қауымдастығы өмірініңжоғарғы басымдығы болып табылады.Қоршаған ортаны қорғау міндеттері қызметтің бүкіл саласында алдымызданшығып отыратындығынан экономика мен кәсіпкерлік экологиямәселелерін шешуде айтарлықтай рөл атқаруға тиіс.Экологиялық менеджмент, «жасыл» бейнені жасау, «КазТрансОйл»АҚэкологияға оңды назары, қоршаған ортаны шын ниетпен қамқорға алу–бүгінгі күндегі компания өмірінің басым бағыттары міне осындай.Барлығын кадрлар шешеді- Жеңіспек Қожасұлы, Қазақстанның ірі отандықкомпанияларының әлеуметтік жауапкершілік тәріздіэкологиядан басқа да екпіндері баршылық емес пе?Филиалдың әлеуметтік стратегиясы неде жәнееліміздің аймақтарын дамыту ісіне «КазТрансОйл» АҚбөлімшелеріңіздің белсенді тартылуы қандай?– Өндіргіш күштері республикамыздың бірден 6 аймағында - Павлодар,Қарағанды, Қызылорда, Солтүстік – Қазақстан, ОңтүстікҚазақстан және Алматы облысында орналасқан - Шығыс филиалықызметкерлері мен осы аймақтардағы қауым алдындағы баржауапкершілігін зерделеп түсінеді.Бұл тек қазынаға сансыз төлемдер ғана емес бұл саладағы ұқсастығыжоқ әлеуметтік пакет. Мына сандар сөзден гөрі толығырақ айтар.Өткен жылы филиал аймақтардың бюджетіне 600 миллионға жуықсалық төледі, әлеуметтік салыққа және әлеуметтік сақтандыруға тағыда жартымиллиард сома көлемінде төленді. Ал өз қызметкерлерінеқолдау көрсету ретінде филиал түрлі жәрдемақыға 100 миллионнанастам теңгені жұмсады.- Осы тақырыпты толықтыра отырып, сіздердегіқызметкерлердің өзін-өзі қаншалықты жайлысезінетіндігі туралы әңгімелеп берсеңіз.– «КазТрансОйл» АҚ-ның бірегей әлеуметтік пакеті қандай, неліктенсіздердің филиалдарыңыз кадрлардың тұрақтанбауы сияқтыұғымынан бейхабар болуы?Қызметкерлердің барлық жеңілдіктерін белгілеп бекіткен ережеқаржылық дағдарыс алдында 2007 жылы қабылданған. Экономиканыңқиыншылықтарына қарамастан, ұжымымыз ешбір сілкініс сезген жоқ.Филиал барлық артылған міндеттерін толық орындап отыр. Жәнедеқызметкерлер компания мен жұмысшылар арасындағы шынайыәріптестік саясатымыздан біздің таймайтынымызды біледі. Иә, компаниямызірі, бірақ әлі де филиалдың бірде бір ардагері бір мерекедеұмыт қалған жоқ. Сеніңіз, көпшілікке бұл өте маңызды - ықылас пенортақ іске әркімнің қосқан үлесін объективті түрде бағалау.Жазғы демалыс пен медицина қызметтері бір ауруханада бүкіл отбасыүшін, сансыз сақтандыру түрі мен үйлену тойына немесе бала тууынасыйлықтар. Кеңес уақытының тек жақсысын сақтай алдық та бүгінгітаңдағы ірі компаниялардың әлем бойынша енгізіп жатқандарыменқаруландық. Қызметкеріміздің әр қадамын қол ұстасып бірге жасаймыз.Қызметкер жұмысына толығымен берілуіне қандай жағдай жасауқажет? Оның еңбек жағдайына жайлылық туғызу қажет, сөзбе-сөзайтқанда, адам ертеңгі күні жайында басын қатырмау керек.- Білуімізше, филиалдарыңызда жаңашылдық тадамыған?– Филиалымызда жаңашылдық өте белгілі, филиалдың техникалықкеңесі тоқсандықта бір рет жиналады. Ойлап шығарушы жаңашылұсынысы өз оң нәтижесін дәлелдеген жағдайда қазметкер өзініңтапқырлығы арқасында дивидент алады. Адамдар өздеріне жүктелгенміндеттерін сапалы түрде орындауға зейін салады. Бізге керектігікайырымның барынша көп болғаны, бізге керектігі нәтиженің барыншакөп және сапалы болғаны.Осы орайда қызметкерді әлеуметтікқамсыздандыруға ықылас бөлінеді.Жастық пен тәжірибенің қоспасы- Сіз айтып кеткендей, компания келешекте өрісалып дамиды, соның салдарынан жаңа жұмыс орындарыпайда болады, филиалға мамандандырылған160 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ШығыСфИЛИАЛы – БҰЛАЛДыНА ЗОРМАҚСАТ ҚОйыП,БАРыНША КөПНӘТИЖЕГЕ ҚОЛЖЕКіЗЕ АЛАТыНМыңДАғАНМАМАНДАР МЕНЖҰМыСКЕРЛЕР.ЖҰМыСТы ТЕКОСыЛАйШАіСТЕУ КЕРЕК.жаңа кадрлар қажет болады. Жақын арада жұмысшыкөмегінсіз қалмайсыздар ма?– Соңғы 4 жылда біз шамамен 850 жаңа жұмыс орнын құрдық. Тағыда құрамыз. Бұндағы мәселе басқада: бізге тек жас әрі талаптыларғана емес, сонымен бірге бүгінгі күндегілердің жаңа технологияларынантыс қалмауы, жастар соңында қалмауы. Маман білікті болуықажет, ол белгілі-бір білім жиынтығын білу керек, әрі қарай білімінжетілдіруге оқығысы келу керек. Мақтанбай айтайын, қазіргі жұмысжасаушылардың арасында әрқайсысының білім деңгейін көтеругемүмкіндігі бар. Бұнда адамның өз құштарлығы болу керек.Мерейтой қарсаңында құрмет көрсету- Сонымен, нәтижелеп айтсақ, Жеңіспек Қожасұлы,Шығыс филиалы нені айқындайды? Шын мәніндекөптің айтқанындай, республикамыздың құбырсаласының жүрегіне іспеттес пе?– Бір айтарым, Шығыс филиалы – бұл алдына зор мақсат қойып барыншакөп нәтижеге қол жекізе алатын мыңдаған мамандар менжұмыскерлер. Жұмысты тек осылайша істеу керек.- Бәлкім жұмыста қандайда болар ұран айтып немесехалықтың даналығын басшылыққа аласыздар ма?– Мен әңгімемде қызметкерлердің оңды жақтарына жиі тоқталыпөттім де бұны мен әдейлеп жасадым. Барша жұрт сүйікті ісіне жантәніменберіліп істеді, сол себептен саланың 75-ші мерейтойындаоларға еліміз зор ықыласын білдіріп, үлкен рахмет айту керек. Алмұнай құбырын жүргізушілердің жауабы келесі сөздер болатынынакәміл сенемін: Қазақстанымыздың игілігі үшін еңбектендік, еңбектеніпжүрміз және де еңбектенеміз.- Сұқбатыңызға көп рахмет, Шығыс филиалын,сіздердің қызметкерлеріңізді, бүкіл акционерлікқоғамын және жеке өзіңізді алдағы келе жатқан саламерейтойымен жылы құттықтау тілектерін қабылалыңыз. Сәттілік тілеймін.KAZENERGY161

Өндіріс орталығыМҰНАйғАғыЛыМИКөЗҚАРАС162 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

мұнай – Қазақстанныңнегізгі байлығы. еліміздіңмұнай қорлары менэкономикамыздыңмұнайгаз секторының жеделдамуының арқасындаҚазақстан əлемдегіжетекші энергетикалықдержавалардың қатарынаенді. Қазақстандағыдəлелденген жəнеболжанған мұнай кенорындарының жалпы ауданыел ауданының 60%-ынан асады. мамандардыңберген деректері бойынша2015 жылға қарай жылынаөндірілетін мұнайжəне газ конденсатыныңкөлемі 100 млн. тоннағажетеді. мүмкіншілік зорболғанымен, мұнай өндірісікөлемінің өсуі мұнай тасымалдауқуаттылығының даарттырылуын талап ететінінұмытпағанымыз жөн.Қазақстанда өндірілетінмұнайдың 60%-ын«ҚазтрансОйл» аҚ тасымалдайды.жаңа мұнай тасымалдаунысандарын салу– аса қымбат шара болыптабылады жəне ауқымдыжобалардың жүзегеасырылуына тəуелді.сондықтан да жыл сайынкөлемі ұлғайып отырғанмұнайды үздіксіз тасымалдаумəселесіне ғылымитұрғыдан қарағанымызжөн. Осы мақсаттта осыдан10 жыл бұрын компанияда«ғылыми-техникалықорталық» (ғтО) бөлімшесіқұрылып, жемісті қызмететуде. Бөлімшенің бүгінімен ертеңі жайлы əңгімеқозғау үшін біз ғтО директоры,техникалықғылымдар кандидаты тимуралдияров мырзаменкездестік.KAZENERGY163

Өндіріс орталығыТимур Құбайысұлы, сізді және ҒТОұжымын орталықтың онжылдығыменқұттықтаймын. ҒТО тарихы қалай, неден басталды?Біздің бөлімше қай жерде болса да қаражаттың жеткіліксіздігіорын алған күрделі заманда ашылды. ғылым, басқаша айтқанда,өмірдің босағасында қалып қойды. Дегенмен, еліміздің басқа даөндірістік салалары секілді мұнайгаз саласында ғылымсыз дамумүмкін емес. Мысалы, «ҚазТрансОйл» АҚ құрылғанынан бастапғылыми-зерттеу жұмыстарына, оның ішінде ғылым мен өндірістіңынтымақтастығына, компанияның техникалық қайта жарақтануына,қолданбалы ғылымның дамуына ерекше көңіл бөлді. 2000 жылыҚазақстандағы магистралдық мұнай құбырлары жүйесіне енгізу үшінжаңа технологиялар мен техникалық шешімдерді жасап шығаруғабағытталған ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық жәнеинженерлік жұмыстарды жүргізу үшін компанияның «ғылымитехникалықорталық» бөлімшесі ашылды. ғТО-ң басты міндеттеріболып мұнай мен газды тасымалдаудың қауіпсіздігі мен үнемділігінарттыру үшін ғылыми-техникалық экспертиза жасау, ғылыми-зерттеужәне тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды орындау, жаңа техникамен жаңа технологияларды енгізу жөнінде ұсыныстар дайындаутабылады. ғТО, сонымен қатар, іргелі жөндеу және іргелі құрылыснысандарының жобалық-сметалық құжаттамасын дайындаумен,ғимараттар мен мұнай құбырларының, су таратқыштарының, газқұбырларының қайта техникалық жабдықталуымен, магистралдықұбырлар нысандарының диагностикасына қатысты мәліметтерді сараптауменайналысады. Бұл алуан түрлі міндеттерді орталық зертхана,техника бөлімі, жобалық-сметалық бөлім және экологиялыққауіпсіздік пен қоршаған ортаны қорғау бөлімі секілді құрылымдықбірліктері атқарады.Барлығымыз білетіндей, Қазақстандағы мұнайдың басым бөлігі жайлыауыр, парафині көп, өндірілуі қиын секілді сындар айтылатынынбілеміз. Бейнелі түрде айтқанда, мұндай мұнай қолға оңай түсеқоймайды. Оны өндіріп, алыс қашықтықтарға тасымалдау үшін елеуліғылыми ізденіс жасау қажет. Қазіргі күні ғТО-ң орталық зертханасымұнай мен мұнай өнімдерінің физикалық, химиялық, реологиялыққасиеттерін талдауға, мұнайды тасымалдау кезінде жаңа технологиялардыжасап шығару және қолдану саласында ғылыми зерттеулержүргізуге, қазақстандық мұнайдың барлық түрін магистралдыққұбырлар арқылы тасымалдаудың болашағы бар технологияларынжасап шығаруға мүмкіншілік беретін заманауи құралдарменжабдықталған .ғТО-ң жобалық-сметалық орталығы өз кезегінде онжылдық ішіндежалпы құны бір миллиард теңгеден асатын 500-ден астам жобазерттеужұмысын жүзеге асырған. Жасалған жобалық-сметалыққұжаттамалар негізінде Шағыр станциясындағы теміржол мұнайқұю пункты, Атасу мұнай тасымалдау станциясындағы зертханалықтұрмыстықғимараты, үлкен Шаған, өзен, Күлсары мұнай тасымалдаустанцияларының жылыту пештері және т.б. нысандар салынған.- «ҚазТрансОйл» АҚ өз қызметі барысында құбыринфрақұрылымын едәуір жаңартып және дамытыпалды. Мұнайды тасымалдау қуаттылығынарттырып, жаңа нысандардың құрылысынабағытталған магистралды мұнай құбырлар жүйесіндамыту жұмыстары жүзеге асырылды. Бұл ғылымитехникалықорталықтың қосқан үлесі болып табылады...- Оған деректер де, сандар да дәлел. Мысалы, біздің бөлімшеашылғаннан бері жалпы сомасы бір миллиард сексен миллионтеңгеге тең жүзден астам ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді.Дәлірек айтқанда, мұнайды тасымалдау барысында турбуленттіліккеқарсы саптаманың тәжірибелік-өндірістік сынақ жұмыстарын өткіздік.Атырау-Самара мұнай құбыры арқылы мұнай тасымалдау көлемінбірнеше есе арттыруға мүмкіндік жасап берген бұл қадамымызкомпанияның қолдану бөлімінің көңілінен шықты. Ешқандай қымбаттехниканы қолданбай-ақ, тасымалданатын мұнайдың құрамынақосылатын химиялық реагенттің көмегімен экспорттық құбырарқылы тасымалданатын мұнай көлемін 2000 жылғы 11,8 тоннадан2009 жылы 17,5 млн. тоннаға дейін көбейтуге жағдай жасады.Бұл мәселеге ғылыми тұрғыдан қараудың арқасында мұнайды тасымалдаукезіндегі құйындауды азайтып, ағынды бірқалыптандырдық.Бұның экономикалық әсері жылына 28,5 млн. АҚШ долларын құрады.ғТО мұнайды тасымалдау технологияларын жасау саласының ShellGlobal Solutions (SRTCA) (Нидерланды), MITSUI CO LTD (Жапония),Infineum (Ұлыбритания), францияның мұнай институты, Total Fina164 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ELF, Atofi na Seca (франция), Lubrizol Co.(АҚШ), MI Drilling (АҚШ), Энергия ресурстарыкөліктерін мәселелері институты (Ресей),Мұнай көлігі институты (Украина), ВНИИНП(Ресей) секілді жетекші шетелдік компанияларыментығыз байланыс орната білді.- Ғылыми зерттеу қызметіне қосаҒТО бөлімшесі «ҚазТрансОйл» АҚнысандарында қоршаған ортаныңжағдайының экологиялық мониторингінжасаумен де айналысады.Қызметіңіздің осы бағытыжайлы не айтып бере аласыз?- ғТО қызметінің маңызды элементі болыпэкологиялық қауіпсіздік пен қоршаған ортанықорғау бөлімі табылады. Мұнда табиғаттытиімді қолдану мен ластаушы заттар мен өндіріс қоқыстарын реттеугебағытталған табиғатты қорғау құжаттары жасалады.Осы ретте «ҚазТрансОйл» АҚ қазақстандық ұйымдардың еңалғашқыларының қатарында үш халықаралық стандартқа, яғни, сапаменеджменті саласындағы ISO 9001:2000, еңбек пен қауіпсіздік техникасынсақтау саласындағы OHSAS 18001:1999 және экологиялықменеджмент саласындағы ISO 14001:2004 стандарттарына сәйкескелетінін дәлелдегенін айта кеткеніміз жөн. өндірістік факторлардыңжұмысшылардың денсаулығы мен қоршаған ортаға жағымсызәсер етуін болдырмау – компания жұмысының ең басты қағидасы.халықаралық сертификаттандыру агенттіктері «ҚазТрансОйл» АҚ-ңтүрлі салалардағы қызметінің сапасының мінсіз екенін бірнеше мәртебілдірген. «ҚазТрансОйл» АҚ үшін Қазақстан Республикасыныңкоршаған ортаны қорғау саласындағы заңнамасында бар талаптардыорындау, табиғатты сақтау қызметін әрдайым жақсартып отыру,өндірістің экологиялық қауіпсіздігіне қол жеткізу, табиғат ресурстарынтиімді пайдалану және өндіріс қалдықтарының утилизациясықызметтің ең басты қағидаларының бірі болып табылады.Осы қағидаларды ұстана отырып, «ғылыми-техникалық орталық»бөлімшесі өз қызметі барысында 300-ден астам табиғатты қорғау жайлықұжатты дайындаған. Оның ішінде «ҚазТрансОйлдың» кешендіғылым, БасҚашаайтҚанда, ӨмірдіңБОсағасында ҚалыпҚОйды. дегенмен,еліміздің БасҚада Өндірістіксалалары секілдімұнайгаз саласындағылымсыз дамумүмкін емес.экологиялық бағдарламасы, магистралдымұнай құбырларында қоршаған ортанықорғау ережелері, әртүрлі әдістемелер бар.Қазіргі уақытта ғТО «ҚазТрансОйлдың»табиғатты қорғау саласындағы құжаттамағадеген жыл сайынғы сұранысын толығыменөтеуде.Әлемдік тәжірибеге сәйкес «ҚазТрансОйл»қоршаған ортаны қорғауда алдын алу шараларынқолдану саясатына ерекше назараударады. Бұл жүйенің маңыздықұрамдас бөлігі болып экологиялықөндірістік мониторинг табылады. Олтабиғатты қолданушыларда әрдайымолардың табиғатты сақтау қызметтері жәнедәлірек айтқанда қоршаған ортаға әсер етудеңгейі жайлы нақты ақпараттың болуынқамтамасыз етеді.-Тимур Құбайысұлы, мағыналы әңгімеңіз үшін сізгеалғыс білдіреміз. Сіздің бөлімшеңіздің онжылдықғылыми-зерттеу қызметі «ҚазТрансОйл»компаниясының ісіне, яғни, мұнайдың тұрақты түрдежәне үздіксіз тасымалдануына қосқан елеулі үлесіңіздеп сенімді түрде айтуға болады. Осындай мерекекүні біз ҒТО бөлімшесінің барлық шығармашылықұжымына шексіз интеллектуалдық мүмкіндік пенбарлық жобалардың сәтті іске асырылуын тілейміз.KAZENERGY165

Өндіріс орталығы«ҚАЗТРАНСОйЛ» АҚ«ҰЖыМДыҚ ПАйДАЛАНУЕСЕПТЕУ ОРТАЛығы»(ҰПЕО) 2002 ЖыЛы ғТО(«ғыЛыМИ-ТЕхНИКАЛыҚОРТАЛыҚ») фИЛИАЛыҚҰРАМыНАН КОМПАНИЯДАЗАМАНАУИ АҚПАРАТТыҚТЕхНОЛОГИЯЛАРДыЕНГіЗУГЕ МАМАНДАНғАНҚыЗМЕТКЕРЛЕРДің үЛКЕНШОғыРы БөЛіП ШығАРыЛыПҚҰРыЛДы.АҚПАРАТТыҚКАУПСіЗДіКТің КЕПіЛіФилиалды құрудағы мақсат «ҚазТрансОйл»АҚ компаниясын заманауи ақпараттық технологиялардықолдану деңгейі бойынша республикадаалдыңғы қатарға шығару еді.Басым міндеттер қатарында топтық компьютерлікжелі құру, кәсіпорын ресурстарын жоспарлау жәнебасқару жүйесін (ERP-SAP/R3) енгізу, электрондықұжат айналымын, геоақпараттық жүйелер(ГАЖ) негізінде мұнай құбыры нысандарын көзгекөрсету құралдарын, мұнай құбырының техникалықкүйін және жөнделуін бақылау және басқарутехнологиялық автоматтандырылған жүйесін(ТКжЖБжБАЖ) енгізу тұрды.Филиал қысқа мерзім ішінде ҰПЕО алдына қойылғанміндеттерді іске асыру үшін жеткілікті заманауижоғары технологиялы жабдықпен және есептеуқуаттарымен жарақталды. Мамандарға озық оқуорталықтарында оқып шығуға мүмкіндік жасалды.Нәтижесінде 2002 жылы SAP/R3 жүйесі, электрондықұжат айналымы, ТКжЖБжБАЖ жүйесі, ал 2005жылы картаграфиялық жұмыстардың үлкен көлеміорындалғаннан кейін ГАЖ жүйесі өнеркәсіптікпайдалануға берілді.Одан кейінгі жылдары бұл жүйелер ұдайы дамуүстінде болып, олардың қолданылу саласы кеңейетүсті, жаңа үлгілері енгізілді.Электронды мұрағат жасау, ақпаратты қорғаудың заманауижүйесін құру сияқты басқа да ауқымды жобаларіске асырылды. 2007 жылы «ҚазТрансОйл» АҚреспубликада бірінші болып ISO 27001 ақпараттыққауіпсіздік халықаралық стандартына сәйкестік сертификатыналды.Қазіргі кезде ҰПЕО филиалы технологиялық жәнебасқару үдерістерін одан әрі автоматтандырудыдәйектілікпен жүзеге асырып келеді, телекоммуникацияжәне ақпараттық жүйелер желісін жоспарлытүрде жаңғыртып отыр, жүйелерді ықпалдастыру,ағымдық пайдалану және олардың ақпараттыққауіпсіздігі мәселелерін шешуде.166 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

тарих иелеріЕңбек өмірбаяндары саланың дамуы үшін елеуліоқиғаларға толы азаматтарға басқалар əдеттеөзгеше, аса құрметпен қарайды. Абдрахманов ЗинонБахтиярұлы - зор кұрметке лайық тұлға.АБДРАХМАНОВ Зинон Бахтиярұлы –1941 жылы туылған. Омбы-Павлодар-Шымкент мұнай құбырыныңалғашқы бас директоры. 1984 – 1988 жылдары – Шығыс Қазақстанмагистралды мұнай құбырлары басқармасының басшысы. 1998 жылданбастап Каспий құбыр консорциумының аймақтық менеджері.Мұнайшылар арасында кездейсоқ адамдар сиреккездеседі. Саланың тірегі - Байқадам ЖұмағалиұлыЖұмағалиев секілді сенімді, уақыт сынынан өткен мамандар.ЖҰМАҒАЛИЕВ Байқадам Жұмағалиұлы(1941–2008 жылдар) 1984 жылы Батыс Қазақстан магистралдықұбырлар басқармасының басшысы болып тағайындалды. 1992жылы «Қазақстан мен Орта Азияның магистралды мұнай құбырлары»өндірістік ұйымының бас директоры, 1997 жылы – «ҚазТрансОйл» АҚШығыс бөлімшесінің директоры қызметтеріне кірісті. Мұнайгаз саласында47 жылдан астам уақыт еңбек еткен.Мінезі дызылдақ, талмайтынрационализаторИван Дмитриевич Каспермұнайгаз саласының дамуынаелеулі үлес қосты. Республикамұнайшыларымақтан тұтатынжетістіктердің көбісінеИван Дмитриевичтіңтікелей немесе жанамақатысы бар.Анатолий Иванович Балашов – «Омбы-Павлодар-Шымкент» мұнай құбыры құрылысын бастаған, еңбекөмірбаяны аса бай мамандардың бірі. Көптеген жылдарбойы «ҚазТрансОйл» АҚ бөлімшесінде қызмет еткен.КАСПЕР Иван Дмитриевич –(1935 – 2004). «Южнефтепровод» өндірістік ұйымының басдиректорының бірінші орынбасары (1990-1992), 1999-2004 жылдары«ҚазТрансОйл» АҚ-ң Мәскеу қаласындағы өкілдігінің басшысыболып қызмет атқарды. Мұнайгаз саласындағы стажы – 45 жыл.БАЛАШОВ Анатолий Иванович,1939 жылы туылған. Құбыр көлігі жүйесіне 1964 жылы келді. 1972-1978жылдары Транссібір магистралды мұнай құбырлары басқармасыныңөндірістік-диспетчерлік бөлімін басқарды. 1997 жылдан бастап Шығысбөлімшесі директорының тауар-көлік операциялары жөніндегі орынбасары.Салада 37 жыл еңбек атқарды.168 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Анатолий Иванович Каширский – тағдыры қызық,тəжірибесі бай адам. Саладағы өз жолын мұнай тасымалдаустанциясының машинисті болып бастағанАнатолий бұл салада мəңгілікке қалу шешімін таңдады.КАШИРСКИЙ Анатолий Иванович,1933 жылы туылған. Құбыр көлігі жүйесіне 1953 жылы машинист болыпкірген. 1977 жылы магистралды мұнай құбырларының Оңтүстікбасқарамасының басшысы болып тағайындалды. 1982-1993 жылдары«Южнефтепровод» өндірістік ұйымының Бас Директоры болды.Мұнайгаз саласындағы стажы – 40 жыл.НҰРГАЛИЕВА МарияАхметқызы,1939 жылы туылған. 1971 –1991 – магистралды мұнайқұбырларының Оңтүстікбасқармасының басшысыныңқұрылыс жөніндегі орынбасары.1991 - 1997 жылдары«Южнефтепровод» өндірістікұйымының Бас Директорыныңорынбасары қызметін атқарды.Құбыр көлігі саласында қызмететуге өз өмірінің 38 жылынарнаған.Өндірістік процестітек қана ер адамдарұйымдастыра аладыдеген пікір бар. Алайда,«ҚазТрансОйл»АҚ-ң құрылуы мен дамуыпроцесінде ең басынанмаңызды рөл ойнағанМария АхметқызыНұрғалиева, ВалентинаПетровна Максимова,Валентина ПавловнаКравченко секілді мамандарбұл пікірді жоққашығарады. Үшеуі дебілікті маман, үшеуі декəсіби өсудің мықтыодақтық мектебіненөткен.Тарас Мəжитұлы Қасымов - мұнайқұбыры көлігінің дамуына бірталайкүш-қуатын берген адам. Кеңес өкіметіқұлаған кездің өзінде де ол құрылыскөлемін арттыру үшін мүмкіншіліктертаба білген.ҚАСЫМОВ Тарас Мəжитұлы1941 жылы туылған. 1993 – 1997 - «Южнефтепровод» өндірістік ұйымының Бас Директоры болды. ТарасМәжитұлының еңбек жолы қарапайым инженерден үлкен бастық деңгейіне дейін жеткен. Өз қызметібарысында көптеген кәсіби біліктілігі жоғары мамандарды даярлап шыққан. Жалпы өнеркәсіптіңбелсенділігі төмендеген кезеңде «Южнефтепровод» өндірістік ұйымының дамуына серпін беріп,өндірістік ұйымның жұмысшылары мен аймақ халқына әлеуметтік қолдау көрсетуге үлкен мән берген.Мұнай-газ саласындағы стажы – 45 жыл.Мұнай құбыры көлігі саласындақалыптасыпқалған ұрпақтарсабақтастығынасүйене отырып, жасмұнайшылар қазіргі ардагерлергеқұрметпен қарап,алғыс білдіреді дееген болжамжасауға болады.ЕЛЕУОВ КесікбайЕлеуұлы,1942 жылы туылған. 1986 –1990 жылдары магистралдымұнай құбырларының Оңтүстікбасқарамасының Маңғышлақбөлімшесінің басшысы болыпқызмет атқарды. 1994 – 1998жылдары Ақтөбе мұнай құбырыбасқармасын басқарды. Құбыркөлігі саласында қызмет етуге өзөмірінің 35 жылын арнаған.Мұнайгаз саласы кəсіби өсімнің барлық сатыларынанөткен, еңбек сіңірген жұмысшылардыңөмірбаяндарына бай. Ондаған жылдар өтседе, Ізтілеу Баспаев өз өмірін мұнай саласыменбайланыстырғаны үшін ешқашан өкініп көрген емес.Ізтілеу БАСПАЕВ,1942 жылы туылған. Ол 1960 жылы мектептің он сыныбынбітірісімен-ақ Мұнайлы кен орнына оператор болып жұмысқа орналасты.Оның кейінгі еңбек өмірбаяны толығымен мұнай-газ саласындаөтті. 1997-2006 жылдары «ҚазТрансОйл» АҚ-ң диспетчеріжәне бас диспетчері болып жұмыс істеді. Мұнай-газ саласындағыеңбек өтілі – 40 жыл шамасында.KAZENERGY169

тарих иелеріЕңБЕКТі ЖОЛ –ЖАСТАРғА ғИБРАТӘР АДАМ өЗ БАҚыТыНың СӘУЛЕТШіСі ЕКЕНДіГіН БіЛЕМіЗ. АЛ АДАМғА БАҚыТ үШіНКөП НӘРСЕ КЕРЕК ПЕ? «ӘРИНЕ, ЖОҚ, өйТКЕНі БАҚыТ ӘР КүНіМіЗДЕ, ОТБАСыМыЗДА,ЖҰМыСыМыЗДА БАР», - ДЕП КЕйіПКЕРіМіЗ ЖАУАП БЕРЕДі. ЕГЕР АДАМ КЕЗ КЕЛГЕН іСКЕСАУАТТы, ЖАУАПКЕРШіЛіКПЕН ҚАРАСА, ҚОЛыНАН БАРЛығы ДА КЕЛЕДі. АЛДыМыЗДАҚАРАПАйыМ ЕңБЕКШі АДАМНың ТАғДыРы. МОМыН, БАйСАЛДы, АЗ СөЗДі – ЖОғАРыДЕңГЕйДЕГі СыЗыҚТы ҚҰБыРШы ҚҰБАйДОЛЛА ӘМИНҰЛы НҰРЖАН ОСыНДАй.Құбайдолла Нұржан Атырауоблысындағы Құлсары қаласындадүниеге келді. Өз ата-анасының мысалындаөмірге үйреніп, өсіп-өнді. Үлкен тату-тәтті отбасыдаҚұбайдолладан басқа оның 3 ағасымен 3 қарындасы өсті, ал оның өзі үйдіңекіншісі болды. Кіші інілері мен сіңлілері туралықам жеу оған жүктелді. Еңбекке жастайынанүйренген ол 16 жасында мұнай айыру зауытындажұмыс істей бастады.Құбайдолланың жастық шағы мемлекеттемұнай өнеркәсібі дами бастаған кезге сайкелді. Кейіпкеріміз жұмыс істеген Маңғыстаутүбегінің әр түкпірінен мұнай айырыла бастады.Сол кезде ол тек 16-ға толған болатын,алайда ол мұнай айыру өнеркәсібінде бүкілоператорлік қызметтерін орындады.Келесі екі жыл ішінде Құбайдолла өзін бағалы,қабілетті қызметкер ретінде көрсетті; олтәжірибелерден бас тартпай, ауыр еңбектіңәлі реттелмеген жүйесінде үнемі жаңаәдістемелерді іздеді. Сол себепті оның армиядақызмет ету кезі келгенде, Қ. НұржандыНПС-Құлсарының бүкіл ұжымы шығарыпсалды. Еңбектестері оған қызметтен соңстанцияға қайтып келуді тіледі.Отан алдында азаматтық міндетті орындапболғаннан соң, Құбайдолла қайтадан солстанцияда оператор болып жұмыс істей бастады.«Менің ойымша, жастық шағымда станциябастығы Орынғали Мекебаев, инженерКесікбай Елеуов, аға оператор ТүйекенБисенов, оператор Ербатыр Өтебалиев,пеш механигі Шаншархан Наурызбаевсияқты кісілермен жұмыс істегенім – үлкенсәттілік», - дейді Құбайдолла Әминұлы. «Осытәжірибелі адамдар маған өз ісімде профессионалболуға көмектесіп қана қоймай, өмірдіүйреткен менің мұғалімдерім болды. Менбарлық қол жеткен табыстарым үшін оларғаразымын»....Жылдан-жылға мұнай саласындағы 37еңбектік жыл елеусіз ұшып өтті. Мұнай айырузауыты сол бойы қала берді, алайда жұмысжағдайлары өзгеріске ұшырады, өйткеніосы өндіріс «ҚазТрансОйл» акционерлікқоғамының Батыс филиалының бір бөлігінеайналды.Құбайдолла Нұржан осында үлкен еңбектіжолды өтті. Алдымен ол жылыту пеш операторы,кейін жылыту қазан машинисті,жүргізуші, сантехник-жөндеуші болып жұмысістеді. Онан соң басшылық Құбайдолланыңкез келген жұмысты орындағандағыкәсіпқорлығын көріп, бағалап, оған одан даартық жауапкершілік жүктеді.Ол сызықты құбыршы болып жұмыс істейбастады. Ондағы ең басты міндет – мұнайқұбырларының үздіксіз жұмысты қамтамасызету. Яғни, бүкіл шыққан олқылықтар менескерілмеген жағдайлардың да алдын-алу.Балалық шақтан жауапкер мен еңбекқорболған Құбайдолла Нұржанға осындайсерпінді жұмыс тек қуаныш әкелді. Апаттыңалдын алудың бір пунктіне бірнеше жүз километрқұбыр сай келгенде, құбыр кез келгенметрінде жарылып не тот себебіненістен шыға алатын жерде де ол жоғарынәтижелерге жетті. Мемлекетті «қара алтынмен»қамтамасыз еткен артерия үздіксізжұмыс істеді.170 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Құбайдолла Әминұлының қатысуыменкөптеген әдетте болмайтын жағдайларға жолберілген жоқ.Осындай жағдайлардың бірі 1986 жылы болды.Түскі үзіліс кезінде диспетчерден дабылкелді. Кейін «Өзен-Гурьев -Куйбышев» мұнайқұбырының 558-інші км-інің сызықты суырмасынантазартушы поршеньнің шыға алмайқалатындығы анықталды. Бірнеше минутішінде оқиға болған жерге 8 адамнанқұрылған топ арнайы көлікпен келді. Дәл солкезде бұзылғандықтың себебі де анықталды.Суырма электроқозғағышы да істен шықты.Бригада поршеньді шығарып, бұзылғандықтыжою үшін, ашық далада 2 күн мен 2 түн өткізді.Алайда уақыт пен күш босқа жұмсалмады.«Өзен-Атырау-Самара» мұнай құбырықайтадан іске қосылды.Күлсары мұнай құбырының Авария-жөндеушіпунктінде (АЖП) 49 адам жұмыс істейді. Олар«Өзен-Атырау-Самара» - 182 км, «Прорва-Күлсары» - 103 км, НПС «№3-Қосшағыл» -119 км мұнай құбырларының мен «Астрахан-Маңғышлақ» - 185 км, «Күлсары-Прорва»- 175 км су таратқыштарының үздіксіз жұмысістеуін қамтамасыз етеді. Олар техникалыққызмет етумен қоса, төрт бағыттағы магистралдықұбырлардың үлкен бөлігіндешығатын бұзылғандықтарды жояды.Кейде жұмыста күнін де, түнін де өткізетінінайтады, керек болса, бірнеше апта бойыдалада, жанұялары мен басқа адамдарданалыс тұрады. Бірақ өз жұмысын жақсы көріп,маңыздылығын түсінеді, сондықтан да оныадал орындайды.«Мен көптеген жылдар бойы жоғары деңгейлімамандармен бірге жұмыс істеймін, олар:Кенжалы Сары, Жәдігер Бопылдықов,Тынышбек Турабай, аға мастер ӘлібекЖелгелді мен дәнекерлеуші Серік Ізбасаров.Құбырымыздың қорғанысы мен жәрдеміолардың да қызметінің арқасында қамтамасызетіліп жатыр. АЖП басқарушысы ҒибатұллаОразовтың жұмысы да өте маңызды», - дейдіҚұбайдолла Әминұлы.Ал Құбайдолла Нұржанның өзі жайындабүкіл әріптестері тек жақсы нәрселер айтады.Серік Ізбасаров пен Тынышбек Турабаевтіңпікірлері мынадай: «Құбайдолла осында 37жыл бойы жұмыс істеп жатыр. 25 жылданаса біз бірге жұмыс істейміз. Ол өз ісіне зейінсалып қарайды. Жұмыс үрдісін өте жақсыкөреді. Әрқашан да жоғары нәтижелергеұмтылады. Әрқашан да кез келген нәрсегеөзі үйренуге дайын болады, жас мамандардыда үйретеді. Олқылықтың себептерін бірденбайқайды.Бүгін Құбайдолла Әминұлы – «ҚазТрансОйл»Батыс филиалының Құлсары мұнайқұбырлары басқармасының АЖП 6-дәрежелісызықты құбыршысы. Ол - өндіріс үздігі.Құрмет тақтасында оның суреті, ал кеудесіндеЭнергетика мен минералды ресурстарМинистрлігінен «Қазақстан құбыр транспортына– 70 жыл» ескерткіш медалі ілініп тұр.Осылайша «ҚазТрансОйл» АҚ басқармасыөндірісте 35 жылдан астам жұмыс істегенкісіге өз разылығы мен құрметін көрсетті.Ал 2000 жылы Қазақстанның құбыр транспортына65 жыл толғанына байланыстыөткізілген «Ең жақсы сызықты құбыршысы»атты жарысқа қатысқан Құбайдолла Нұржанкөптеген қатысушылардың ішінен 2-дәрежелідипломға ие болды.Кәсіпқорлығымен қоса, кейіпкеріміз – үлгіліотағасы. Қоғамда оны екеуі де үшін бірдейқұрметтейді. Әйелі Алтын Елеусізова екеуі 4қызы мен 1 ұлды тәрбиеледі. Оның әйелі көпжыл бойы Жылыой ауданында медбике болыпжұмыс істейді.Өзін аямай, Қазақстан құбыр транспортыныңдамуына көп күш жұмсаған қарапайым адамтуралы әңгіме осындай.KAZENERGY171

тарих иелеріЕЛ КӘДЕСіНЕЖАРА ЕңБЕК«ӘйЕЛ БАРЛығыН іСТЕй АЛАДы, ҚАЛғАНыН ЕРКЕК іСТЕУіТИіС» - ЕЛЕНА ЕЛЕКРИНЦЕВАМЕН ТАНыСҚАННАН КЕйіН ЕңАЛғАШҚы БОЛыП фРАНЦУЗ ЖАЗУШыСы АНРИ РЕНьЕНіңБҰЛ СөЗДЕРі ЕСіМЕ ТүСТі.Өзінің еңбек мансабын 1987жылы 20 жасында бастаған Елена23 жыл бойы «ҚазТрансОйл»АҚ-ң Батыс филиалының«Қаражамбас» Маңғыстау мұнай құбырыбасқармасының өндіріс-диспетчерлік станциясындатауарлық оператор болып қызмететеді. Осы уақыт ішінде Елена өз ісіне дегенадалдығын ғана емес, сонымен қатар, кезкелген жұмыста аса қажет өз кәсібіне дегенсүйіспеншілігін де дәлелдеп берді.- Біздің жұмысымыздағы ең маңыздысы– тұрақтылық. Тұрақтылық болсабасқасы да ойдағыдай болады. Құралдармен жабдықтар әрдайым өз ретіндеболып, тұрақты көрсеткіштердіқамтамасыз ету керек, – дейді Елена өзжұмысының маңыздылығы туралы баяндаубарысында.Оның жұмыс күні алты компьютері бар диспетчерорнында өтеді. Олардың көмегіменмұнайды тасымалдау процессі әрібақыланады, әрі басқарылады. Еленаныңміндеті – мұнайдың ақырғы орынға қажеттідеңгейде жеткізілуін бақылау болып табылады.Ол үлкен жауапкершілікті талап етеді.Оған қоса, тауарлық оператор қара алтынныңсапалық көрсеткіштерінің сақталуы үшін дежауап береді. Ол зертханаға анализ үшінүлгілерді үнемі жіберіп отырады. Еленамұнайды сипап көрген сирек адамдардыңқатарына жатады.- «Қаламқастағы» мұнай ауыр. Қаратүсті. Оның өзіндік ерекшелігі бар.172 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Оның жұмыс күніалты кОмпЬЮтеріБар диспет-Чер ОрнындаӨтеді. ОлардыңкӨмегіменмұнайды тасымалдаупрОЦессіәрі БаҚыланады,әрі БасҚарылады.еленаның міндеті– мұнайдыңаҚырғы ОрынғаҚажетті деңгейдежеткізілуінБаҚылау БОлып та-Былады. Ол үлкенжауапкершіліктіталап етеді.Қолығыңызға алғаннан кейін бірденсезесіз. Бұны сөзбен айтып жеткізугеболмайды, - деп күлімдеді Лена. Химиялыққұрамына қарағанда адам үшін қауіптішикі мұнаймен жұмыс істейтіні онымүлдем толғандырмайды. Керісінше, олмұнай тұралы мақтан етіп сөйлейді.Оны жасырмайды да. Оның айтуы бойынша,Елена өз жұмысын сүйеді.Елена Елекринцеваның бастығы К.Меңдіғалиев те бұны растады. Ол бізгеЕленаның өз ісінің шебері екендігі, жұмысынадал атқаратындығы және ұжымы оған сеніп,құрметпен қарайтындығы жайлы әңгімелепберді. Елена әрдайым жаңадан білім іздеудежәне бар білімі мен тәжірибесімен қуана отырыпәріптестерімен бөліседі.Елена Елекринцева өзінің шеберлігі менөз ісіне адалдығын бірнеше рет дәлелдеді.Ол – ішкі және халықаралық деңгейдегі «өзкәсібінің үздігі» кәсіби шеберлік сайысыныңбір емес, бірнеше дүркін жеңімпазы. 2002жылы «ҚазТрансОйл» компаниясыныңқызметкерлері арасындағы сайыстажеңіске жетсе, 2004 жылы Қазақстан менресейдің ең ірі мұнай тасымалдаушылары«ҚазТрансОйл» мен «Транснефть» компанияларықызметкерлерінің арасында топ жарды.2007 жылы ол Қазақстан, Ресей, Украинажәне Беларусь елдерінің өкілдері қатысқанхалықаралық додада да бас жүлдені ұтыпалды.Ол күндерді Елена қуана отырып еске алады:- Бұл сайыстар менің өмірімдегі еңұмытылмас сәттері деп айта аламын.Өйткені, олар адамды дамуға, өзін өзіжетілдіруге итермелейді. . Бұл бірінші.Екіншіден, ол үлкен тәжірибе алмасу.Олай болса,ол – еңбек өнімділігінің артуы.Сайыстың жабылуы, әдетте,қатысушылар үшін үлкен мерекегеайналады. Адамдар қайда болсада жұмыстары туралы сөйлесе алмайды.Ісімді өзіммен бірдей білетінәріптестеріммен талқылап, жаңаданақпарат алуға мен әрдайым дайынмын.Кәсіби мамандар арасында сайыс өткізудіңкомпанияның дәстүріне, барлық ұжым менәрбір қызметкердің сәттілігінің кепіліне айналуыкездейсоқтық емес.«ҚазТрансОйл» АҚ мұнай тасымалдаудыңқауіпсіздігі мен сапасына ерекше көңіл бөледі.Бұл процесстер қашықтықтан-ақ жүргізілебереді. Қазіргі заманғы жетістіктердіңарқасында мұнайдың магистральдардыңбойымен кен орнынан ақырғы орынға дейінгітасымалдануын аймақтық бөлімшелерденде, Астанада орналасқан бас диспетчерлікбөлмеден де бақылауға болады. Дегенмен,ең негізгі жауапкершілік диспетчерлік станциядаорналасқан қызметкерлердің мойнында.Төтенше оқиға орын алған жағдайда оларең бірінші болып апат орнына келіп, қажеттііс-шаралардың барлығын жасайды.Біз Еленаның компаниямен бірге ержетіпкеле жатқан мамандардың бірі екендігінатап өттік. ғасырдың бір ширегі ішінде ол ескіәдістердің орнына жаңа технологиялардыңкеліп жатқанына куә болды. Жұмыстың мәніөзгермегенімен, технология өзгерді. Осыданон жыл бұрын жұмыстың басым бөлігі қолменжасалса, қазір барлығы оңайланды. Автоматикаөзгеріп, енді жұмыс компьютерлердіңкөмегімен жасалады. Бүгін тіпті қаламды дақолға жиі алмаймыз...Барлық мәліметтерэлектронды түрде жазылады, сақталады,жіберіледі.Тауарлық оператордың жұмысы туралыәңгімелегенде оның жұмыс тәртібін атапөтпеуше болмайды. Вахталық әдіс кезіндежұмысшылар жұмыста айдың бір жартысынөткізеді. Елена 15 күнді шексіз ми даладаөткізсе, қалған 15 күнді үй шаруаларыменайналысады.- Кейбір адамдар менің жұмысым рақатдеп ойлайды. Шын мәнінде, 15 күндік ауысым– оңай шаруа емес. Бізді күн сайынауысып тұратын ұшақ экипажыменсалыстыруға болады. Бір аптабіз таңертеңнен кешке дейін, екіншіапта кештен таңертеңге дейін жұмысістейміз. Бірінші апта әдетте оңайғатүседі. Әдеттегі уақытта оянып,уақытында ұйқыға батамыз. Алайда,одан кейінгі аптада қиындау. Ең қиынуақыт – таң атар алдындағы мезгіл.Бізге біздің әріптестеріміздің қауіпсіздігібайланысты – ол айдың екінші аптасы.Ал ең қызығы – айдың екінші жартысы.Алыс, шаң даладан біз қуанышпен үйге,қалаға ораламыз. (Күледі). Бұл 15 күнді бізмүлдем басқаша өткіземіз. – дейді Елена.– Бірақ, біз мұндай өмір салтына үйреніптеқалдық.Әңгіменің ең басында Еленамен танысқаннанкейін есіме түскен ең алғашқы сөздересіңізде ме? Бұл – бірінші әсер.Неге деп сұрайсыз ба? өйткені, мен өзөмірінің 23 жылын қиын кәсіпке арнағанәйелмен кездесуім тиіс еді және бұл жас,сүйкімді, сымбатты әйелдің ҚазТрансОйл»АҚ-ң Батыс филиалының «Қаражамбас»Маңғыстау мұнай құбыры басқармасыныңөндіріс-диспетчерлік станциясында тауарлықоператор болып жұмыс істейтініне сене алмадым.Бұл әйел не істесе де биік тұғырдантабылады. «Әйел барлығын істей алады,қалғанын еркек істеуі тиіс»KAZENERGY173

тарих иелеріҚАРАПАйыМ БАҚыТГЕННАДИй ИВАНОВИЧ КРИКОВПЕН КЕЗДЕСУГЕДАйыНДАЛғАНыМДА ҚОЛыМДА КЕйіПКЕРіМНің өМіРБАЯНыЖАЗыЛғАН БіРНЕШЕ ЖОЛДыҚ ДЕРЕК ҚАНА БАР ЕДі. СОНыңөЗі ҚыЗғыЛыҚТы өМіРБАЯНы БАР АДАММЕН КЕЗДЕСУГЕЖЕТКіЛіКТі БОЛыП, АСыҚТыРА БЕРДі.174 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Есігін қағып тұрмын. Геннадий Ивановичтің жұбайы қарсы алды.Қонақжай пейілмен жымиған күйі төрге шақырды. Үйдің ішіндеерекше тыныштық тұнған. Оның себебін кейінірек түсіндім, жағымдыаура үй иелерінен тарайды екен.– Геннадий Иванович қазір келеді, – деді әйелі. Шынында да үйиесі көп күттірмеді. Әдеміше, бойшаң, 63 жастағы ер адамның даусыәскери тәртіптен ширағандай.Өзімді таныстырған соң, кездесуіміздің себебін түсіндірдім.– Мен не айта алады дейсіз?! Ерекше қасиетімде жоқ. Көппенбірдей өмір сүріп, жұмыс істеймін, – дейді кейіпкерім қарапайымтілмен.Геннадий Ивановичтің өміржолы әркезде де тұрақты бірқалыппенөтіпті. Шынында бүгінгі күні мұндай тағдырды сирек кездестіресіз.Алайда, Индерлік жігіттің өнегелі өмірінің құпиясы жас күніндежолығып, ғашық болған сүйіктісіне үйленуінде және бір өнеркәсіптетабан аудармай 40 жыл еңбектенуінде жатқан секілді.Бұрынғы Гурьев облысы (қазіргі Атырау), Индер ауданы Горы ауылындадүниеге келген Геннадий Иванович орта мектептің сегізінші сыныбынбітірген соң Гурьев қаласындағы №13-ші кәсіптік-техникалықучилищеге КИПиА слесарі мамандығы бойынша оқуға түседі. Оқуды1965 жылы бітірген он сегіз жасар жас жігіт өзінің еңбек жолын химиязауытында бастайды. Өзі де тыңғылықтыжас маман кез-келген тапсырманы асқанжауапкершілікпен орындайтын. Өз ісінежаны ашитын жас жігіттің алғырлығынбайқаған өндіріс басшылығы іс-тәжірибесіаз болса да оны кезекшілікке бірден ауыстырады.Іске қосылғанына көп болмаған зауытеңбегіне осылай араласқан жас маманжаңа өндірістің аяғынан тік тұруына аянбайеңбек етті. Сол жылдары Геннадий Ивановичкеучилищенің тапсырмасымен Шешенстанастанасы Грозныйдағы мұнай өңдеузауытында алған алты айлық іс-тәжірибеніңде көп көмегі тиіпті. Бірақ, жас жігіт өндіріскеқажетті тәжірибені толықтай алуға мүмкіндігіболмай, азаматтық борышын орындауға аттанды.Сөйтіп жас Криков Кеңес әскерінің қатарына шақырылады. Екіжылдан соң ол көңіліне ыстық химия зауытына қайта оралды.Жылдар өтіп жатты, отбасылы болды. Жұбайы Тамарамен Геннадийәскерге дейін-ақ танысқан. Тағдырдың жазуы шығар, олардыңалғашқы кездесуі ғұмырлық сыйластыққа ұласты. Жалын атқан жасшақта тұтанған ыстық сезім оларға әлі де жылу береді. Өйткені, 39жылдық отбасылық өмірде Геннадий Иванович пен Тамара Петровнабірде-бір шәй деспеген. Осыған қарап «отбасы болған соң ыдыс-аяқсылдырламай тұрмайды» деген сөз бекер ме дерсіз?! Шынында солай.Олар тұлымшақтай сүйкімді екі қыз өсіріп, тәрбиелеп отырған отбасы.Үлкені Ирина, медициналық институтты тәмамдап, өз арманыбойынша дәрігер болып қызмет етуде. Жыл сайын оның қызы Елизаветаатасы мен апасына жазғы демалысқа келеді. Ал, кіші қыздарыНаталья, әкесі Геннадий Ивановичтің жолымен жүріп, мұнайтасымалбасқармасында, салық бойынша жетекші маман қызметін атқаруда.Геннадий Криков Атырау мұнайтасымал басқармасына жұмысқакездейсоқ тұрды деуге болады. 1971 жылдың күзгі күндерінің біріндеоған жақын досы Вячеслав Хван келе қалады. Ол өз әңгімесіндеБалықшы аудандық мұнайтасымал басқармасы жайлы (қазір – Атыраумұнайтасымал басқармасы) айтады. Сөз арасында досына біргеқызмет етуді ұсынады. Геннадий Иванович негізі мұндай ұсыныстыкүтпеген еді. Бірақ жанашыр досының сөзіне ойлануға мәжбүр болады.Ақыры өз шешімін айтты. Сөйтіп, жаңа жұмыс орны оныңтәжірибесін молайтуға, кәсіби біліктілігін нығайтуға мүмкіндікті молынанберді. Содан бері 38 жыл өтіпті. Осынша жыл ішінде ГеннадийИванович өз ісінің білгірі бола түсті.Жылжып жатқан жылдар өнеркәсіпке де оң әсерін тигізбейқоймады. Бүгінгі күнге лайық көпсалалы өндірісте жетік технологияларқолданылады және ең жаңа технологиямен жабдықталған.– Мен мұнда жұмысқа келгенде бір ғана мұнай сору стансасытұратын, Индер зауыты кейіннен іске қосылды. Сонда жұмыс істеуқиын болатын, бәрін қолмен істейтінбіз, көзге анық көрініп тұратын.74 жылы америкалық автоматты құрылғыны іске қосқаннан кейінеңБек кітапшасында,жалғыз ғана, «кипиағаслесарлыҚҚызметке алынды»деген жазу Бар.Қалғандары –Құрметтік, Құрметтік,Құрметтік жазулар...аздап жеңілдеді, ал қазір, еңбек үдерісі толықтай компьютерменбасқарылады, – дейді менің кейіпкерім.Шынында да, бүгінгі күні Атырау мұнайтасымалы басқармасынақарасты «Атырау» МӨБ-де «ҚазТрансОйл» АҚ-ның барлықбөлімшелері секілді технологияларды автоматты басқару жүйесі«SCADA-мен» жабдықталған. Бұл операторларға құбыр арқылымұнай сору үдерісін монитордан бақылауға мүмкіндік береді. Осыжүйені іске қосу жұмысына біздің кейіпкеріміздің сіңірген еңбегі мол.Геннадий Ивановичтің қатысуымен «Атырау» МӨБ-індегі 1-ші құю-төгуэстакадасы ашылған болатын. Бұған «Атырау» МӨБ-і арқылы мұнаймөлшерін есептеудің автоматты желісі жалғанған. Мұнай саласынатаптырмас маман бүгінгі күні несімен мақтанады? Жұмыстағы табысымен өз жетістігіне ме? Жоқ! Геннадий Иванович өзінің шәкірттеріменмақтанады. Ол білгір және ұлағатты ұстаз ретінде өз саласында таптырмасмаман атанған және белгілі бір деңгейге көтерілген көптегеншәкірт тәрбиеледі.– Біздің Геннадий Иванович секілді адамдарды бүгінгі күні шамменіздеп таппайсың. Осы кісілердей адамдар өмірде көп болсатіршілік басқаша болар еді. Мен оның шәкірті болғаныма қуанам, –дейді «ҚазТрансОйл» АҚ-ның Батыс бөлімшесіне қарасты Атыраумұнайтасымалы басқармасының «Атырау» МӨБ-нің АСУ инженері АндрейНайденышев. – 90-шы жылдардың басында,былай айтқанда, бозбала шағымда,теміржол техникумын бітірген соң меносы басқармаға слесар болып жұмысістеуге келдім. Мені Геннадий Ивановичтіңқарауына берді. Сөйтіп, менің кәсібиқадамдарымды қадағалаған осы кісі болды.Геннадий Иванович маған тапсырылғанаумаққа асқан жауапкершілікпен қараудытәптіштеп үйретті. Мен бүгінгі күннің өзіндеоның көмегін, оның жолдастық демеуінсезінемін. Тіпті, көптеген сауалдардың жауабынұстазымнан сұраймын. СондықтанГеннадий Ивановичтің кез-келген нәрсенілайықты деңгейде орындайтынына сенемін,білемін, оған сенімдімін. Иә, оның әкеліккөзқарасы әлі күнге сезіледі...Мұндай мойындаудың құны қымбат. Себебі, өзінің тәрбиесін көргенадамнан артық ешкім де ұстазын тани алмайды, біле бермейді.Мұндай сөздерді Криковтің тек шәкірттері ғана емес, үлкен еңбекұжымында қатар еңбек етіп, бір отбасындай болып кеткен әріптестеріде, замандастары да растайды, қайталайды, айта түседі. Қысқасы,еліміздің мұнайгаз саласының нық тұруы мен дамуына сіңірген еңбегінмемлекеттік наградалары айқындай түседі. Өз еңбек жолында мұнайөндірісінің үздігі Геннадий Иванович «Магистральды құбыржелітраспортының құрметті қызметкері» төсбелгісімен және «Қазақстанқұбыр көлігіне 70 жыл» мерейтойлық естелік белгісімен марапатталған.Ал, еңбек кітапшасында, жалғыз ғана, «КИПиА-ға слесарлық қызметкеалынды» деген жазу бар. Қалғандары – құрметтік, құрметтік, құрметтікжазулар...«...Өмір адамға бір рет қана беріледі, сондықтан мақсатсызжұмсаған жылдарға өкінбейтіндей өмір сүру керек.» Островскийдіңосы бір сөздері Геннадий Ивановичке арналғандай. Өйткені, оныңөмірі ашық тұрған кітап секілді. Кітаптың әрбір беті қарапайымжұмыскер жанның ғұмырын паш ете түседі. Оның өмірі бай, жарық,ұғынықты, лайықты рахатқа толы. Алға қойған мақсат айқын, күш-қуатжеткілікті...KAZENERGY175

тарих иелеріМҰНАй ҚҰБыРыіСіНің ШЕБЕРі«ҚАРА АЛТыН» ҚАЗАҚСТАННың Ең БАСТы ҚАЗыНАЛАРыНыңБіРШі. ТАЛАй ЕңБЕКТі ҚАЖЕТ ЕТЕТіН МҰНАй САЛАСы АДАМфАКТОРыНың, ЯғНИ өНДіРіСТіК ТыЛДың ЖҰМыСШыЛАРыНыңАРҚАСыНДА ғАНА МҰНАйДы өңДЕУ, өНДіРУ, ТАСыМАЛДАУПРОЦЕСТЕРі үЗДіКСіЗ ОРыНДАЛУДА. СОНДыҚТАН ДАҚАЗАҚСТАННың МҰНАй ҚҰБыРыНың 75-ЖыЛДығы МҰНАйСАЛАСыНың АРДАГЕРі АМАНГЕЛДі НҰРғАЛИҰЛы ыСМАйыЛОВүШіН АСА МАңыЗДы ОҚИғА.176 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Қызылжар тұрғындарыНұрғали мен 1958жылыАйшаның жанұясындағы бесінші және кенжебала Амангелді туылады. Оның атаанасымен жақын туыстары тау-кен орындарында,жол құрылысында еңбек етіп жүрді.Сегізжылдық мектепті тәмамдағаннан кейінөз өмірін жұмыс еңбегімен байланыстыруғабел буған бала Сатпаев қаласындағытехникалық училищеге түседі. Онда жүкавтомобильдерінің жүргізушісі мамандығынигереді. 1982 жылы Жәйрем қаласына БелАзжүргізушісі болып қызметке орналасады.Қазақтың ұрпақтар сабақтастығына қатыстыдәстүрлеріне сәйкес кіші бала үй иесі болыпсаналады. Осы дәстүрді сақтаған Амангелдіөз ошағына оралып, мұнай құбырынажұмысқа тұрады. Жас кәсіпорынға жас мамандарқажет болды. Жұмыс аз болғанжоқ. Басты мақсат – Ресейден Шымкенткеқарай Павлодар облысы арқылы мұнайдыңүздіксіз және қауіпсіз түрде тасымалдануынқамтамасыз ету.Содан бастап, Амангелді Нұрғалиұлыныңөмірі қазақстандық жердің басты байлығымұнаймен байланысты. 27 жыл ішінде ол талайқиыншылыққа тап болды, бірақ олардыңбарлығын да жеңе алды. 1980-ші жылдардыңбасында өнеркәсіпте еңбек ету аса қиын болатын.Жұмыстың барлығы қолмен жасалды.Алайда, жылдар өткен сайын саладаелеулі өзгерістер орын алып, мұнай тасымалдаупроцесі толығымен автоматты түрдежүргізілетін болды.Ол уақытта мұнайшының жұмыс тәртібіқалыпты жұмыс тәртібінен өзгеше болды.Дұрыс ұйқыны бірден ұмытуға тура келді...Тәулік бойы мұнайдың әрбір тамшысыныңқажетті жерге жетуін бақылап отыру оңайшаруа емес. Амангелді Ысмайылов «қараалтынның» қажет мөлшерде тасымалдануынқатаң бақылап отырады. Күні-түні станциябасшыларына мұнай ағымының жағдайыжайлы баяндап беріп отырады. Өндірістіктізбекте мұнай құбырындағы олқылықтардыол ең бірінші болып байқайды.Еңбек жолының бастапқы кезеңі жайлыАмангелді Нұрғалиұлының естеліктері мынадай;«Бұрын біз мұнайды Шымкент өңдеузауытына жеткізетінбіз. Ол жылдарды есімеалғанда көз алдыма бірден Атасудан кележатқан, мұнайға толы цистерналар вагондарыкеледі. Осы вагондарды сапалы түрдежүктеп, жіберуге дайындау басты міндет болды.Шойыннан салынған жол үлкен цистерналардатасымалданған мұнай көлемін әреңдегенде көтеретін.Осы жылдар бойы жұмыс белсенді түрдежүргізілді деп айта алмаймын. 1995-200жылдар аралығында жұмыс көлемі азайды.Бірақ, 2000 жылы Атасу құю эстакадасы іскеқосылғаннан кейін процесс тездетіліп, жұмысістеу процесі біраз оңайланды. Ал Қызылордаоблысында Құмкөл базасы салынғаннанкейін біздің нысандағы өмір қайнап кетті.Қол еңбегін техника алмастырды. Радиобайланысының орнына кабельдер келді. Бұлқысымды 25-30 шақырым қашықтықтан межелеугемүмкіндік берді. Бақылағаннан басқа,жапқыштарды керек кезінде ашып-жабуға,өткізгіш үздіксіз жұмыс істеуі үшін бейнебақылауға жағдай жасады. Электроника дегеносы».- Қазір Атасу-Алашанькоу мұнай құбырыарқылы ай сайын 600-800 тонна мұнай тасымалданады.4-5 жыл сайын құбырлардыңтексерілуі мен диагностикасы өткізіледі.Табылған олқылықтар бақылауға алынып,оларды жою жұмыстары басталады. Мұнайқұбырының өзі айына екі рет тазартылады.Мұнай қалдықтары Атасу станциясынажеткізіледі, - дейді өз ісінің маманы АмангелдіЫсмайылов. Жерасты құбырларыныңжұмысын бақылайтын адамның ерекшеліктерікөп, әсіресе, ашық құбырды бақылайтынадамға қарағанда жауапкершілігі зор.Амангелді Нұрғалиұлының адалдығымен жауапкершілігін бағалап, 2000 жылыТәуелсіздік күніне орай «ҚазТрансОйл» АҚпрезидентінің өзі Амангелді Ысмайыловты«Ерен еңбегі үшін» медалімен марапаттады.Бұл медаль алғыс хаттары мен марапаттаухаттарының санатына қосылды. Соныменқатар, 2005 жылы мұнай құбырыкөлігінің 70-жылдығына орай АмангелдіЫсмайылов ұзақ және мінсіз еңбегі үшін«ҚазМұнайГаз ҰК» АҚ-мен құрмет грамотасыменмадақталды.Жұмысына бар жігерін беретін мұнайшыүшін жанұядағы тылдың мықты болуы қажет.Амангелді Ысмайыловтың ең жақын досы менәріптесі – оның әйелі Нұрғайша. Қонақжайлыәйел қашан болса да күйеуінің достары менәріптестері үшін майлы дастарқан әзірлепберуге дайын. Оның жасаған қымызы асадәмді. Табиғаты бай аймақта туылған олкүйеуінің еңбегін қолдап, екеуі төрт баланытәрбиелеуде.Бүгін өз жерінің патриоты, өз ісінің үздігіАмангелді Ысмайылов болашақтан зор үміткүтеді. Мұнай саласындағы орасан зор жоспарлармен жетістіктер – оның мақтанышы.Ол еліміздің бас байлығы мен саланың дамуыжайлы сағаттап әңгіме айта алады.Аймақтың жарқылдаған маржанына айналғанмұнай орталығы Қазақстан азаматтары, яғнибіз үшін де мақтаныш.Салтанат Аманқызыамангелдінұрғалиұлыныңадалдығы менжауапкершілігінБағалап, 2000жылы тәуелсіздіккүніне Орай«ҚазтрансОйл»аҚ президентініңӨзі амангелдіысмайылОВты«ерен еңБегіүшін» медаліменмарапаттады.KAZENERGY177

тарих иелеріТӘңіРДің БЕРГЕН КӘСіБіЖЕДЕЛ СҰхБАТ– СүйіКТі АСыңыЗ?– ӘРИНЕ, БЕСБАРМАҚ, МӘНТі,БЕЛЯШИ, КӘУАП ЖӘНЕ ТЕК ЕТ(ОСыНың БӘРіН ШыНАйы КүЛКіМЕНКөМКЕРЕДі)– КіТАП ОҚығАНДы ҰНАТАСыЗ БА?– ИӘ, ӘСіРЕСЕ ДЕТЕКТИВТЕРДі.– ТЕЛЕДИДАРДАН НЕНі КөРЕСіЗ?– ЖАЛПы ӘЛЕМДЕ, ҚАЗАҚСТАНДАЖӘНЕ ШАЛғАй ОБЛыСТАРДА НЕБОЛыП ЖАТҚАНыНАН хАБАРДАРБОЛУ үШіН ҚОғАМДыҚ-САЯСИБАғДАРЛАМАЛАРДы ТАПЖыЛМАйКөРУГЕ БАРМыН.Оның еңбек кітапшасына жалғыз ғана – «Павлодар» мұнай өндіруші стансасыныңмөрі басылған. Юрий Николаевич Анушкинсіз бірде бір электроқұрылғыдиагностикалық тексеруден өтпейді, ол мұнай өндіруші стансалардың асакүрделі жүйелері мен кешендерінің жөндеу және қалпына келтіру жұмыстарынабелсене қатысады.Қонақта...Менің кейіпкерімнің бос уақыты мүлде аз екен. Оны іздеп тауып, кездесу жайындакелісу үшін біраз еңбектенуге тура келді. Тіпті, оның өмірі әрбір минутсайын жоспарланып тасталғандай көрініп те кетті. Және сол әсер оныменсұхбаттасқан соң мүлде беки түсті. Өйткені, түнгі кезекшіліктен шыққан ЮрийНиколаевич Анушкиннің сүйікті автокөлігі тұратын тұраққа асығатыны белгіліболды. Екеуара әңгіме кезінде ол өзі туралы, кешегі және бүгінгі күн жайлы ешмақтанышсыз сөйлеп отырды.Юрий Анушкин 1982 жылдан бері «Павлодар» ММӨС-да электроқұрылғылардықамтамасыз етуші маман – эллектромонтер болып жұмыс істейді. Жұмысөте жауапты, себебі, мұнайөндіруші стансаның электроқұрылғыларындағыкінәратты анықтау болуы мүмкін апаттың алдын алумен бірдей.Бала күнінде ол өзінің армандарын мұнай саласымен мүлде елестетіпкөрмепті. Барлық балалар секілді доп теуіп, ата-анасына үй ішінің таусылмасұсақ-түйек шаруасын қамдауға көмектескен. Сол бала күнгі ойындарыныңарасынан біреуі ғана сүйікті ісіне айнала бастайды. Біздің кейіпкерді механикақатты қызықтырыпты. Мамандық таңдар кезінде қызығушылығы білім таразысынанасып төгіле жаздайды, соның ақыры жас жігіттен қолы алтын электромонтермаманы сомдалады. Туыстары Юрий Николаевичтің кез-келген заттықұрастыратынын айтады. Үйінде көбіне болмайтын ол көлік тұрағында ескітемір-терсектен және қолда бар қосалқы құралдардан түрлі құрылғыларды жобалап,құрастырады.Қазақтың «Ер туған жеріне, ит тойған жеріне» деген сөзі Юрий Николаевичкеарналғандай. Павлодар облысы, Шарбақты ауданы, Галкино ауылындағы ортамектепті бітірген соң, Анушкин 1978 жылы Шарбақтыдағы Ауыл шаруашылығынмеханизациялау және электрлендіру техникумына оқуға түседі. Оның айтуынша,техникумда алған білімді бүгінгі күні кез-келген жоғарғы оқу орны бере алмайды.1982 жыл біздің кейіпкер үшін өтпелі кезең болыпты. Юрий Николоаевич үшінжаңа өмір басталып, болашақ жары Светланамен танысады және жаңадан178 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ашылған мұнай базасына жұмысқа орналасады...Ал, жұмысты жақсы істеу ауыл жігітіүшін үйреншікті нәрсе еді. Жаңа жұмыс орнындаАнушкиннің өзін үздік маман ретіндекөрсетуінің арқасында жас жұбайларбаспанаға қол жеткізеді.Байыптап сөйлеу, шынайы көзқарас...Әйелі Светлана Александровнаның сөзінеқарағанда, күйеуі ешқашанда тек Юра болыпқалмаған. Жас күнінен бәрі де оны әкесініңатымен, Юрий Николаевич деп атапты. Алайда,Юрий Николаевич отбасы үшін ең алдыментек еңбекқор жан ғана емес, қамқорер, тәрбиелі әке және мейірімді ата болабілді. Анушкиннің мінезін «екі ауыз сөзбен»сипаттағанда, шамасы, мінезіндегі ерік пентұрақтылықты баса айту керек секілді. «Жаскүнімде көптеген нәрселерге баса назараудармағаныммен қазір соның бәрі маңызала бастады» дейді Юрий Николаевич.Мүмкін сондықтан да шығар, Анушкиндер отбасында30 жылдық ғұмыр жұмсалған жұмысжайы соңғы кездері жиі сөз болады.БекеттеМұнда бәрі әдемі әрі тыныш. Тек, түйе мойынқұбырлар ғана қайда жүргеніңді еске салатындай.«Павлодар» мұнай өндіруші стансасындамұнайға арналған 8 құбыр, 180-ненастам электроқұрылғылары тынымсызжұмыс істеуде. Стансаның бар қызметкеріжоғарғы қуаттың астында еңбек етеді. БізЮрий Николаевичті жол бойында кезіктірдік.Ол құрылғыны тексеруге келе жатыр.Юрий Николаевичтің бұрынғы әріптесі,қазіргі жетекшісі, «Павлодар» ММӨБ-ніңэнергетигі Владимир Сумоносовтың айтуынша,кезекші электромонтердің қолына бүтінстанса қарайды және тауарлық мұнайдысоратын электроқозғалтқыштардың,құбыржелілік жылжытқыштардың, желдеткішқұрылғылардың жай-күйі соның құзырында.«Егер бір құрылғы дұрыс жұмыс істемей,уақытында ашылмаса мұнай өндіру ісі ақсап,тіпті бүкіл станса жұмысы тоқтап қалуыәбден мүмкін. Бүгінгі таңда барлық құрылғыэлектрлендірілген, сондықтан электромонтермамандығы біз үшін алтынмен тең. Түрлітөтенше жағдайларға да тап болдық. Осыданбірнеше жыл бұрын найзағай соғып, мұнайөндіру бекеті тоқтап қалды. Әрине, қиындықтытез арада Юрий Николоаевичтің арқасындаоңай шештік. Өйткені, бүкіл жүйені қайтақалпына келтіріп, электроқұрылғылардыжұмыс істету керек еді», – дейді ВладимирСумоносов.«Юрий Николаевич бәрін ұсақ-түйегінедейін жақсы біледі, сондықтан ол төтеншежағдайлардан саспайды. Ол «Павлодар»ММӨБ-і құрылғалы бері жұмыс істепкеле жатқан көнекөз қызметкер», – депкезекшілікке бірге шығатын әріптестер, тауароператоры Раис Шарафиев пен ММӨБ операторыВиталий Пирогов бір-бірін толықтыратүседі. Олардың екеуіне де Юрий Анушкинкез-келген сәтте кеңес алатын ұстаз саналады.Біздің кейіпкеріміз мамандық таңдауынаешқашан өкінбепті. Отбасында жалғыз өзіжұмыс істей жүріп, жұбайы екеуі екі қызтәрбиелеп, өсірген жандар. Қазір кішкентайжиен немересін бағып-қағып отыр. Кенжеқыздары Новосибирск қаласында білім алыпжатыр, шет тілдері факультетінде.Екеуара әңгіме кезінде Юрий Николаевичжұмыс жайын «ҚазТрансОйлдың»жұмыскерлеріне берілетін әлеуметтік көмектіңмолдығын айтудан бастады. Бүгінгі күнніңөлшемімен салыстырғанда кәсіпорынныңөз қызметкерлерінің жайын ойлағаны,әлеуметтік жауапкершілікпен қарауы ауызтолтырып айтуға тұрарлық іс. Бір кездері –жас маман саналған олар осы кәсіпорынғажұмыс істеуге келіп, мекемемен бірге қайтақұруды, меншік иелерінің ауысуын бастанкешірді. Қазір қызметкерлердің тұрақтылықтысезініп, өздерінің қажет екенін ұғынуымаңызды. Юрий Николаевичтің есептеуінше,жақсы еңбек демалысын алып, жетілдірілгенмедициналық көмек көретін адам жақсы күйдіешқашан сырттан іздемейді.«Павлодар» мұнайөндіруші бекетінің көнекөзқызметкерлерінің бірі Юрий Анушкин өз еңбекдемалысын отбасымен бірге өткізуді жақсыкөреді. Демалыс кезінде балалық шақтағысүйікті істері алдынан шығады. Өйткені, ЮрийНиколаевичтің ауылы тұма табиғаттың ортасындаорналасқан. Галкино ауылы иісі жұпараңқыған жүз жылдық ағаштар қоршаған Шалдайбелдеуіне жатады. Сондықтан да ол әрбіреңбек демалысын қаланың сұрқай көрінісіненсыртта өткізуге асығады. Алыстағы демалысорындары әзірге оны қызықтырар емес.Есесіне ол Шығыс Қазақстан облысына жақынжердегі дақпырты көп Байкал көлімен жақсытаныс. Юрий Николаевич Алтайға да барған,бурят жеріндегі Саян тауларындағы Телецкөліне де жолы түсіпті. Ол: «Табиғат аясындаболғанды қатты ұнатам, сөйтіп белсендідемалғанды жақсы көрем» дейді.Сұхбатымыздың соңында Юрий Николаевичалда келе жатқан Қазақстан құбыркөлігінің 75 жылдық мерейтойымен барлықәріптестерін құттықтады. Сондай-ақ, айтулымерейтой қарсаңында Юрий Николаевич«ҚазТрансОйл» АҚ-ның еңбек ұжымынатабысты еңбек, өндірістік жетістік тілейтінінжеткізіп, жанына жақын өнеркәсібі сенімдіқолға өтуі үшін жас қызметкерлердің қызметтіклауазымы өсе беруіне шын тілектестігінбілдірді.KAZENERGY179

Белсенді ӨКілдеріҚАЗТРАНСОйЛ - ОРТАҚМАҚСАТҚА БіРГЕЖЕТЕЛЕйДіТАТьянА ЮрьЕвА -казтрансОйл» аҚтранспОрттыҚ лОгистикадепартаментініңдиректОры.өЗі ТУРАЛы: «КазТрансОйл» АҚ-да құрылғанкүнінен бастап 1998 жылдан бері жұмысістеймін. Транспорттау департаментіндежұмыс істей бастадым. Қазақстанныңмагистральді мұнай құбырларын дамытужәне басқару жаңа жүйелерін құруда жәнекөптеген жобаларды зерттеу және жүзегеасыруға қатыстым.ДЕПАРТАМЕНТТің ЖҰМыСы ТУРАЛы:жұмысымыздың басты мақсаты – компаниямыздыңөнідірістік қуаттарының жүктелуінжәне транспорттаудың көлемін ұлғайтуарқылы тарифтік ақшалай түсімді арттыру.КазТрансОйл үшін мұнай тасымалдаукөлемінің тұрақты ұлғайтылу көрсеткіші деректемекарточка іспеттес болып отыр.Компаниямыз осы планканы тұрақты түрдекөтеріп отыруы тиіс. «КазТрансОйл» АҚТранспорттық логистика департаменті осындайқызметпен айналысады: магистральдімұнай құбырлары жүйесіне мұнайдыңқосымша көлемдерін тарту, өзіміздіңөндірістік активтерімізді максималдытүрде пайдалана отырып, қазақстандықмұнайды тасымалдаудың аса перспективтіжелілерін іздестіру және әзірлеу. «Нетбэк»бағалары негізіндегі әр түрлі бағыттардағықазақстандық мұнайды жеткізу экономикасынсалыстыра және сараптай келе, жүкжіберушілер мен өз компаниямыз үшін, соныменқатар тәуелді және еншілес ұйымдарүшін аса перспективті әрі экономикалықтұрғыдан рационалды мұнай жеткізужелілерін анықтаймыз.Біздің департаментімізде мұнайдыфактілі түрде ауыстырып құю негізінде де,перспективті көлемдерді есептегенде демагистральді құбыр мұнай құбырларыныңжүктелуіне жүйелі бақылау жүргізіп отырамыз.Мұнайды тасымалдау қолданыстабар желілерін дамыту бойынша ірі жұмысатқарылып отыр. Жекелеп айтқанда, 2009жылы «КазТрансОйл» АҚ «АК «Транснефть»ААҚ-мен бірлесе отырып, Атырау – Самарамұнай құбырын жылына 25 млн. тоннағадейін кеңейту жобасының техникалықэкономикалықнегіздемесін әзірлеудіаяқтады. Бұл жоба бойынша желінің соңынадейін сапасы сақтаулы түрде қазақстандықжеңіл мұнайды 10 млн. тонна көлеміндеНовороссийск порты бағытында жеткізуқарастырылады. Сонымен қатар, 2009 жылы«Тенгизшевройл» ЖШС-мен бірлесе отырып,компаниямыз мұнайды Атырау ауыстырыпқұю станциясындағы №1 екіжақтықұйылмалы эстакаданың қайта құрылысыбойынша жұмысын бітірді. Осы жобаныжүзеге асырудың нәтижесінде процесті автоматтытүрде басқару жүйесі бар, қазіргізаманғы, техникалық жағынан соңғыжабдықталған өндірістік объект құрылды.Теңіз, Қарашағанақ мұнай кен орындарындакелешектегі мұнай өндіру көлемінің арттырылуыжәне Қашаған кен орнында мұнайөндірудің басталуы тұрғысынан, қуаттыәрі техникалық жағынан жетілдірілгенАтыраулық мұнай құятын торап – мұнайдыңқосымша көлемдерін ауыстырып тиеуге тартужағдайында біз үшін едәуір аргумент болыптабылады.ТіЛЕК: «КОМПАНИЯНыңБүКіЛ іРі, ПРОфЕССИОНАЛ-Ды ҰЖыМыНА ТАБыС, ЖАңАБИіКТЕРГЕ ҚОЛ ЖЕТКіЗУЖӘНЕ МАҚСАТ ЕТіП ҚОйғАНБАРЛыҚ ЖОСПАРЛАРыңыЗДыңЖүЗЕГЕ АСыРыЛУыН ТіЛЕйМіН!КОМПАНИЯНың АЛғАШҚыКүНДЕРі МЕН ОНың ҚАЗіРГіЖАғДАйы ЖӘНЕ БОЛАШАҚҚАДЕГЕН ҚҰРыП ОТыРғАН ЖО-СПАРЛАРыМыЗДы ОйыМДАСАЛыСТыРғАНДА, ОСыНДАй Шы-НыМЕН ДЕ ТАБыСТы КОМПА-НИЯДА БҰРыНғыДАй ЖҰМыСіСТЕП ЖүРГЕНіМДі МАҚТАНыШЕТЕМіН. ТРАНСПОРТТыҚ ЛОГИ-СТИКА ДЕПАРТАМЕНТіМіЗДіңЖАғыНАН ДА «КАЗТРАНСОйЛ»АҚ-Ның ЖОСПАРы ЖүЗЕГЕ АСУыүШіН ҚОЛыМыЗДАН КЕЛЕТіННіңБАРЛығыН ЖАСАйМыЗ».180 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

КөңіліМШАТ КөШЕрБАЕв«казтрансОйл» аҚ БдБ Бас диспетЧері.Бас диспетЧерлікБасҚармасы –магистралЬді мұнайҚұБырлары жүйесінОператиВті БасҚаруҚұрылымындағыкүні-түні, тОҚтаусызжұмысын үйлестіріпОтыратын негізгі БуыныБОлып таБылады.өЗі ТУРАЛы: 1988 жылы Қазақ политехникалықинститутының мұнай факультетінбітірді. «Мангышлакнефтегазразведка»Кешенді экспедициясында бұрғышыныңкөмекшісі ретінде жұмыс істей бастады. Оператор,мастер, МГөЦ аға инженері, ОИТҚМГөБ «Каламкасмунайгаз», «Мангистаумунайгаз»АҚ ауысымның бастығы болыпжұмыс істеді. «КазТрансОйл» АҚ-на 1996жылы Батыс бөлімшенің ОДБ диспетчеріболып жұмысқа кірді. Бас диспетчерлікбасқарманы (БДБ) 10 жыл бойы басқарыпкеледі.БДБ ЖҰМыСы ТУРАЛы: Бас диспетчерлікбасқармасы – магистральді мұнай құбырларыжүйесін оперативті басқару құрылымындағыкүні-түні, тоқтаусыз жұмысын үйлестіріп отыратыннегізгі буыны болып табылады. БДБбарлық бағыттардағы – мұнай өңдейтін зауытболсын, экспорт, Ақтау портында мұнайқұбырларының біріктірілген жүйелеріне,вагон-цистерналарға немесе танкерлергеауыстырып құю – мұнайды жеткізу көлемінбақылауды тексеріп, жүргізіп отырады. Бұғанқоса, БДБ ауыстырып құюдың тапсырылғантехникалық режимін қадағалауға,магистральді құбырларды, жабдықтаулармен сұйыққоймаларды техникалықпайдалануға бақылау жүргізеді.Компанияда диспетчерлік бақылау жәнебасқару жүйесі (SCADA) енгізілгенненбері, БДБ бір-бірінен едәуір қашықтықтаорналасқан магистральді құбырлардыңтехнологиялық объектілерін қашықтықтанбасқару және бақылауды жүргізеді. SCADA –ҚТО бүкіл жүйесіне де, оның мұнай ауыстырыпқұятын станциялары мен сұйыққоймапаркілерін қоса алғанда, кез келгенучаскесіне де автоматты бақылау жүргізуге,ҚТО мұнай құбырларының бүкіл жүйесіменмұнайды ауыстырып құю процессін басқаруғамүмкіндік береді. Қысқаша айтқанда, диспетчерАстанада БДБ-да отырып, компанияныңбүкіл магистральді мұнай құбырлары жүйесінжәне жабдықтаудың жағдайын онлайнрежимінде бақылау жүргізуге мүмкіндігі бар.ТіЛЕК: ҚҰБыР КөЛіГіНің МЕ-РЕйТОйыНДА КОМПАНИЯНыңБАРЛыҚ ДИСПЕТЧЕРЛЕРіНіңЖҰМыСыН ЕРЕКШЕЛЕГіМКЕЛЕДі. ОЛАРДың ӘРБіРЕУіүЛКЕН ЖАУАПКЕРШіЛіККЕ ИЕ.ОЛАРДың ПРОфЕССИОНАЛДығы,ЗЕйіНДіЛіГі ЖӘНЕ ОҚыСЖАғДАй ТУыНДАғАН КЕЗДЕЖЕДЕЛ ӘРЕКЕТ ЕТУ ЕПТіЛіГіөТЕ МАңыЗДы, Ең БАСТыСы –ТөТЕНШЕ ЖАғДАйЛАРДың ЗАР-ДАБыН БүКіЛ ЖүйЕНің БіРКЕЛКіҚАЛыПТы ЖҰМыС іСТЕУіНЕ ДЕйіНАЗАйТУ.ҚАЗАҚСТАННың ҚҰБыРКөЛіГіНің МЕРЕйТОйыНДАБАРЛыҚТАРыМыЗғА өЗіМіЗДіңАңСАП ЖүРГЕН АРМАНДА-РыМыЗДы ЖүЗЕГЕ АСыРУғАҚОРыҚПАУДы ТіЛЕйМіН.KAZENERGY181

Белсенді ӨКілдеріҚАйрАТ САғыМБАЕв -«казтрансОйл» аҚ күрделі Құрылыс жәнежӨндеу департаментінің Бас менеджері –БасҚарушының ОрынБасары.өЗі ТУРАЛы: Алматы сәулет-құрылысинститутының өндірістік және азаматтыққұрылыс факультетін бітірген. КазТрансОйл»АҚ Күрделі құрылыс және жөндеудепартаментіне 1998 жылғы желтоқсан айындажұмыска орналасты. Маман, бас маман,менеджер болып жұмыс істеді.ДЕПАРТАМЕНТТің ЖҰМыСы ТУРАЛы:біздің департамент «КазТрансОйл» АҚобъектілерінің құрылысы мен күрделіжөндеуін жетекшілік етеді. Департаменттіңнегізгі міндеті – «КазТрансОйл» АҚобъектілерінің күрделі құрылысы менжөндеуіне бөлінген қаражатты барыншатиімді пайдалануды қамтамасыз ету болыптабылады. Сонымен қатар департаменткомпания объектілерінің күрделіқұрылысы мен жөндеу бойынша подрядтықұйымдардың жасап отырған жұмысыныңсапасы мен мерзімін бақылау, жобалықшешімдерін, нормативтік және техникалықдокументтердің талаптарын сақтау және«КазТрансОйл» АҚ объектілерінің құрылысымен күрделі жөндеу бағасының белгіленгентәртіптегі жобалар мен қаржы жоспарыныңсәйкестігін бақылауды жүргізеді.өндірістік кешендерден бастап, әлеуметтікинфрақұрылым саласындағы мұнай-газ саласыобъектілерінің құрылысы мен күрделіжөндеуін жүргізе отырып, Қазақстанныңмұнай-газ саласының дамуына, отандықмұнай өнеркәсібінің тұлғасын құрастыруғамаңызды үлес қосып отырмыз.Орташа алғанда, компанияның жыл сайынғыкүрделі қаражат жұмсалымы – шамамен отызмиллиард теңге сомасын игереді, оның 65%-ы күрделі құрылыс және жөндеу департаментіжетекшілік ететін объектілердің құрылысымен күрделі жөндеуіне жұмсалады. Бүгінгікүнде біздің департамент жетекшілік ететінобъектілердің бірі «Құмкөл» ГМөС құрылысыболып табылады. Бұл объектінің бағасы шамамен10 миллиард теңгені құрайды. Қазіргікезде аталған кешен бойынша 18 объектіқолданысқа тапсырылған. Оның ішіндеқазіргі заманғы жатақхана, әкімшілік корпусжәне т.б. әлеуметтік саланың тіршіліктіқамтамасыз ету объектілері. Барлықжұмыстарды аяқтау 2011 жылғы мауысым айынажоспарланған, оның шеңберінде бірінші,екінші және үшінші іске қосылатын кешен жобалары.Біздің департамент ұжымның тырысуыменбекітілген кестеден озып шықтық.ТіЛЕК: ҚҰБыР КөЛіГіНің75 ЖыЛДыҚ МЕРЕйТОйыҚАРСАңыНДА «КАЗТРАНСОйЛ»КОМПАНИЯМыЗғА өЗіМНЕНЖӘНЕ КүРДЕЛі ҚҰРыЛыСЖӘНЕ ЖөНДЕУ ДЕПАРТАМЕНТіҰЖыМыНың АТыНАН ТАБыС,ЕЛіМіЗДің МҰНАй-ГАЗ САЛАСыМЕН БүКіЛ ҚАЗАҚСТАН ЭКОНОМИ-КАСы, ӘРБіР ҚАЗАҚСТАНДыҚТыңИГіЛіГіНЕ ЖҰМыС іСТЕУЛЕРіңЕТіЛЕКТЕСПіН.182 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

СиСЕМБАй БАлғАСынОв –«казтрансОйл» аҚ эксплуатаЦиЯ департаментінің Бас менеджері.өЗіМ ТУРАЛы: 1983 жылы В.И. Ленинатындағы Қазақ политехникалықинститутының мұнай факультетінбітірдім, мамандығым – мұнай кәсіпшілігіжабдықтауының инженер-механигі.Тағайын-дау бойынша Орынбор қаласына,«Газпром» бүкіл кеңестік өндірістік бірлестікжанындағы «Оренбурггаздобыча» өндірістікбірлестігіне келіп, 3 жыл жұмыс істедім.1986 – 1989 жылдары аралығында Ақсайқаласында (Батыс Қазақстан облысы) «Казахгазпром»өндірістік бірлестігінде мұнайкәсіпшілігі жабдықтауының аға механигіболып жұмыс істедім. Бұдан кейін Ақтөбеқаласына көшіп, КазТрансОйл-ға жұмысқаорналасты. КазТрансОйл жүйесінде 21жыл жұмыс істеп келемін. Мұнай құбырыніске асыру мастерінен Эксплуатациядепартаментінің бас менеджеріне дейінқызмет баспалдағынан өттім.ЭКСПЛУАТАЦИЯ ДЕПАРТАМЕНТіНіңСЕНіМДіЛіКТі ҚАМТАМАСыЗ ЕТУСЕКТОРыНың (ДИАГНОСТИКА) ЖҰМыСыТУРАЛы:Бәрімізге белгілі, КазТрансОйл құбыр көлігіарқылы мұнай мен су тасымалдаумен айналысады.Бүкіл осы мұнай және су құбырларыжүйесінің толассыз жұмыс істеуі үшін, бізқұбырлардың техникалық жағдайы туралыбәріне хабардар болуымыз керек, құбырлармен қосымша объектілердің жағдайынбақылауымыз тиіс. Мұнайдың ағып кетусалдарын елестету қиын емес, әсіресемұнай құбырының сызықтық учаскесінің кенетжырып өткен жерінің қоршаған ортағаәсері. Авария кезінде оның зардаптарынжою әрқашан да тек мұнай транспорттықұйымдар ғана үшін емес, сонымен қатармұнай құбырларының жанында тұратынжергілікті тұрғындар және қоршаған ортаүшін өте қымбатқа түседі.Магистральді құбырларды қауіпсіз пайдалану,қызмет мерзімін ұзарту және оны ресурспентиімді басқару үшін, техникалықжағдайына үздіксіз бақылау жүргізіп отырукерек. «КазТрансОйл» АҚ мамандарымен техникалық құрамы құрылғанкүнінен бастап-ақ, құбырлардың сенімділігімен беріктігін арттыруға және кез келгенапаттың болдырмау жолдарын жетілдіругебағытталған жаңа шешімдерді іздестіруменайналысады.Біздің сенімділікті қамтамасыз ету (диагностика)секторымыз Эксплуатациядепартаментінің жанында 2001 жылықалыптасқан. Негізгі міндеті оның аталуындаберілген. Оған біз диагностикалықжұмыстар жүргізу арқылы, сонымен қатарбөлімшелерге техникалық және әдістемеліккөмек көрсету арқылы қол жеткізіп отырамыз.Мұнай құбырлары, әуе, су асты өтпеліқұбырлардың, су қоймаларының және т.б.жабдықтаудың диагностикасымен айналысамыз.Біздің басты міндетіміз – жіңішкежерлерді уақытымен анықтап, құбырдыңақау жерлеріне уақытылы жөндеу шараларынжүргізу. Бұл үшін құбыр туралыкелген ақпаратты өңдеп, жергілікті жәнекүрделі жөндеуге дайындық үшін анализдержүргіземіз. Құбыр және басқа объектілержөнінде ақпарат алу үшін құбырлар менқұбыр жүргізу жүйелерінің объектілерін диагностикаданөткізу үшін, біз ең соңғы технологиялардыпайдалануға тырысамыз.ҚҰТТыҚТАУ: КАЗТРАНСОйЛ –ЕЛіМіЗДің ЛОКОМОТИВТЕРіНіңБіРі. ОСы КОМПАНИЯғАКЕЛГЕНіМЕ ҚУАНыШТыМыН.КОМПАНИЯНың ГүЛ-ДЕНУіНЕ,ЖАңА өНДіРіСТіК ТАБы-СТАР ТіЛЕйМіН. ҚАЗіРГі КЕЗДЕБӘСЕКЕЛЕСТіК КЕң өРіС АЛДы,АЛАйДА БіЗДің КОМПАНИЯМыЗӘРҚАШАН ДА АЛДА БОЛДы. ЖАСМАМАНДАРғА ТАБыС ТіЛЕйМіН,ЖАС ӘРі ЖЕТіСТіКТі МАМАНДАРБіЗДЕ КөБЕЕ БЕРСіН.KAZENERGY183

Белсенді ӨКілдеріСвЕТлАнА григОрьЕвА -«казтрансОйл» аҚ тариФтік реттеу департаментінің директОры.өЗіМ ТУРАЛы: «КазТрансОйл» компаниясында7 жыл жұмыс істеп келемін.Экономикалық және инженерлік-техникалықжоғары білімім бар. Мұнай құбыры көлігіндегібағаның құрылуының қалыптасуымен 18жылдай айналысып келемін. Кезінде, 1993жылдан бастап (нарықтық экономикағакөшкен кезеңде) бағаның құрылуы жөніндегімемлекеттік органдарда жұмыс істеп жүріп,мұнай құбыр жүргізу компаниялары қызметінреттеудің нормативтік-құқықтық базасынқалыптастырып және одан әрі жетілдіруменайналыстым. Еуропалық мемлекеттер менАҚШ-та нарықтық бағаның құрылуы туралыхалықаралық тәжірибені үйрену қазіргікүнде де, компанияның түсімділігін арттырумақсатында, компаниямыздың реттелетінқызметтеріне тарифтерді есептеу бойыншаәдістемелік базаны жетілдіруге мүмкіндікбереді.Отбасым бар: қызым – хирург, медициналықғылымдарының кандидаты; немерем –оқушы.ДЕПАРТАМЕНТТің ЖҰМыСы ТУРАЛы:Компаниямыздың табыстылығына екі факторәсер етеді – көрсетілген қызметтердің көлеміжәне тарифтердің деңгейі. Тарифтік реттеу –бұл кәсіпорынның қаржы тұрақтылығының,компанияның стратегиялық потенциалының,«КазТрансОйл» АҚ алдына қойғанміндеттерін жүзеге асыру мүмкіндігінің негізіболып табылатын күрделі өндірістік процесс.Тарифтерді реттеу процесі компаниямыздыңбарлық салаларын қамтиды. Оныңқиындығы компанияның қызметінің кеңәртараптандырылғандығында. Осылайша,компания 55 реттелетін қызмет түрінжәне 17 басқа қызмет түрлерін көрсетеді.Тарифтік реттеу процесін басқарумақсатында Тарифтік реттеу департаментіжәне бөлімшелерде сәйкес бөлімдерқалыптастқан. Жұмыстың нәтижелері өзіүшін сөйлейді. 2006 жылдан бергі кезеңдетарифтерді қайта қараудың нәтижесіндекомпанияның жылдық табыс деңгейінің өсуі26,8 млрд. теңгені құрады.Мұнайды тасымалдаудан басқа компанияәлеуметтік бағыттағы қызмет көрсетеді.Біріншіден, ол – тұрғындарға су жәнеэлектр энергиясын жеткізу. «КазТрансОйл»АҚ аталған тарифтердің деңгейін өзіқатаң қадағалап, мүмкіндігі туғанда, заңталаптарының шеңберінде тарифтерді өзбетімен төмендетіп отырады. Сөйтіп, 2009жылы ғана Қоғамдық электр энергиясынжеткізуге деген 5 тарифын өз бетімен орташаалғанда 4 – 23% дейін түсірді.Жұмысымыздың негізгі принципі – ҚазақстанРеспубликасының заңдарын қатаңқадағалауды, компанияның экономикалықмүдделерін және қызмет тұтынушыларыныңмүдделерін қамтамасыз ету.ҚҰТТыҚТАУ: ОСы КОМПАНИЯ-ДА ЖҰМыС іСТЕП ЖүРГЕНіМЕШыН ЖүРЕКТЕН ТАғДыРғА ДЕГЕНҚУАНыШТы ЕКЕНіМДі БіЛДіРГіМКЕЛЕДі. БіЗДің КОМПАНИЯМыЗ-ДА ЖҰМыС іСТЕУ МЕН үШіНөТЕ ҚыЗыҚТы. ӘРіПТЕСТЕРіМЕЖЕТіСТіКТЕР ЖӘНЕ КЕЛЕ-ШЕКТЕ «КАЗТРАНСОйЛ-ДыңКОРПОРАТИВТіК РУхыН» БЕРіКҰСТАСыН ДЕП ТіЛЕйМіН!184 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

департаментіміз, сОныменҚатар, ОтандыҚ тауарӨндірушілерін тендерлергеҚатысуға тартуБОйынша ірі жұмыстыатҚарып Отыр.ЖАңАБАйдОрЖигулОв -«казтрансОйл»аҚ материалдыҚтехникалыҚжаБдыҚтаудепартаментініңдиректОрының Орын-Басары – Басменеджер.өЗіМ ТУРАЛы: «КазТрансОйл» АҚ-да 1999жылдан бері жұмыс істеймін. ҚарағандыМемлекеттік Университетінің экономикалықфакультетін бітірдім, мамандығым –«Экономика, материалдық-техникалықжабдықтауды ұйымдастыру және жоспарлау»;1982 жылдан бастап, университеттібітірісімен, материалдық-техникалықжабдықтау жүйесінде жұмыс істеймін.Ақтау қаласында орташа машина жасауминистрлігі жүйесінде, одан кейін Алматықаласында «КазахОйл» АҚ-да жұмысістедім. 10 жылдан астам уақыт бойы «Каз-ТрансОйл» компаниясында жұмыс істеймін.үйленгенмін. Бес балам бар, ең кіші қызымкомпаниямыз Отанымыздың жаңа елордасынакөшкеннен екі апта өткеннен кейін, осыАстана қаласында туылған. Ол «КазТрансОйл»АҚ қызметкерлерінің арасында Астанақаласында туылған алғашқы сәби болды.Сондықтан да болар бұл қуаныш көптегенәріптестерімнің есінде сақталып калды.ДЕПАРТАМЕНТТің ЖҰМыСы ТУРА-Лы: Материалдық-техникалық жабдықтаудепартаменті өндірістік процестіжәне бөлімшелерді қажетті босалқыбөлшектермен, жабдықтаумен қамтамасызетумен айналысады. Жыл сайын біз өнімніңсегіз мыңнан жиырмаға мыңға дейін түрлі атауларынжеткіземіз. Департаменттің штатыаса білікті мамандардан тұрады. Жыл сайындепартаментіміз шамамен екі жүздей келісімшарттар жасады. Менің ойымша, «КазТрансОйл»жүйесіндегі департаментіміздің рөлі –адам организмін қанмен қамтамасыз ететінжүректің рөлімен тепе-тең. Материалдықтехникалықжабдықтау департаменті болмаса,материалдық жабдықтаусыз, босалқыбөлшектерсіз өндіріс тоқтап қалуы мүмкін.Сондықтан біздің рөліміз маңызды, қажетті,өндірістік процес кідірсіз жұмыс істеуі үшін,біз қолымыздан келетіннің бәрін жасаймыз.Департаментіміз, сонымен қатар, отандықтауар өндірушілерін тендерлерге қатысуғатарту бойынша ірі жұмысты атқарып отыр.Мемлекеттің толайым сатып алудағықазақстандық құрам мәселесіне үлкен мәнберетінін ескере отырып, біздің конкурстарымыздақатысу үшін, мүмкіндігіншеотандық мердігерлерге тартымды жағдайларқұрып, хабарлауға тырысып отырмыз. Сатыпалу шараларының алдында өңірлергешығып, компания үшін қажетті жергілікті тауарөндірушілерімен танысамыз, тендерлергеқатысу механизмін түсіндіреміз. ҚТО жәнеотандық жабдықтаушылардың серіктестігініңтәжірибесі көп жылға созылып келеді.Көптеген компаниялармен біз 10 жылдайжұмыс істеп келеміз, мысалы, жоғарывольттыжабдықтау мен техникамен қамтамасызететін «Кентау трансформаторлық зауыты»АҚ, немесе павлодарлық кабельөнімдерін өндіруші «Казэнергокабель» АҚкелтіруге болады. «Гидромаш Орион» ЖШСтөрт жыл бойы өндіріс бөлімшелеріміздіңқажеттіліктеріне арналған кісі тұратын вагондарменқамтамасыз етеді. Мұндай прицептіквагондар қызметінің түріне қарай құбырлартрассасының алыс аймақтарына тәулікке,кейде жұмыс көлеміне қарай одан да ұзақмерзімге шығуға тура келетін апатты-қалпынакелтіру пункттарының жұмысшылар үшінқажет. Вагондар барлық қажеттіліктерменжабдықталған, тұрғын үй ретінде де ыңғайлы,әрі жұмысшыларымыздан наразылықтарынестіген жоқпыз.ҚҰТТыҚТАУ: «КОМПАНИЯМыЗғА,МЕМЛЕКЕТіМіЗГЕ ОДАН ӘРіГүЛДЕНЕ БЕРСіН ДЕП ТіЛЕйМіН.КАЗТРАНСОйЛ ЕЛіМіЗДіңөМіРіНДЕ МАңыЗы ЗОР РөЛГЕИЕ, МЕНің ОйыМША, ОЛ – МҰНАй-ГАЗ САЛАСыНДАғы Ең ОЗыҚКӘСіПОРыНДАРДың БіРі БО-ЛыП ТАБыЛАДы. БҰЛ ЖЕРДЕКОМПАНИЯНың БАСШыЛығы МЕНКөП МыңДыҚ ҰЖыМНың СіңіРГЕНЕңБЕГі БАР. КОМПАНИЯНыңБАСШыЛығыНА ЖАҚСыБАСҚАРУы, ЕңБЕК ЖӘНЕ ДЕ-МАЛыСТы ҰйыМДАСТыРУы,ҚАМҚОРЛығы ЖӘНЕҚыЗМЕТКЕРЛЕРіМіЗГЕ ЖАСАПОТыРғАН ЕңБЕК ЖАғДАйы үШіНөЗіМНің АЛғыСыМДы БіЛДіРГіМКЕЛЕДі».KAZENERGY185

ҚайырымдылыҚШыН КөңіЛДЕНЖАСАЛғАН ҚАМҚОРЛыҚ186 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ЖыЛДАН-ЖыЛғА ҚАйыРыМДыЛыҚ фИЛОСОфИЯСы ЖАңА АДАМДАРДАН,ҰйыМДАР МЕН КӘСіПОРыНДАРДАН ҚОЛДАУ МЕН ТүСіНіК ТАУыП, АЛғА БАСыПЖАТыР. АЛ іРі КОМПАНИЯЛАРДА ОЛ ОДАҚТыҚ ӘЛЕУМЕТТіК ЖАУАПКЕРШіЛіККЕАйНАЛАДы. ҚАйыРыМДыЛыҚ КОМПАНИЯ ЖҰМыСыНың АЖыРАМАС БөЛіГіБОЛыП ТАБыЛАДы.«ҚазТрансОйл» акционерлік қоғамы (АҚ)өзінің әлеуметтік саясатын кешенді жәнетұрақты түрде жүзеге асырады. Бүгін бізгеәлеуметтік жұмыстың ерекшеліктері туралы«ҚазТрансОйл» АҚ персоналды басқарудепартаментінің директоры Серік Айбергеновайтып берді.Қайырлы күн, Серік Ишанбекұлы,осы бағытта компанияның жұмысынеде көрініс табады?Ең алдымен, «ҚазТрансОйл» мақсаттыәлеуметтік жұмысты көптеген жылдар бойыатқарғанын айтқым келеді. Оның нәтижелеріҚазақстанның түрлі аймақтарындағы балаларүйлері мен мектеп-интернаттарынаматериалдық жәрдем көрсету, қоғамдықұйымдар мен мемлекеттік емес мекемелердіқолдау, республиканың қуаң аймақтарындатұратын халық пен тұтынушыларды суменқамтамасыз ету және өз қызметкерлерінеқамқорлық жасау болды.Компаниямыз әлеуметтік жұмыстың көпдеңгейлі болу керек идеясын қолдайды. Кейдебіз кездесетін мәселелер жүйелі боладыжәне оларды тек бір міндетті орындап қойып,шешуге болмайды. Тәжірибеміз кешендішешімдердің үлкен нәтижеге әкелетінінкөрсетті.«ҚазТрансОйл» жыл сайын балаларүйлері мен мектеп-интернаттарынаматериалдық қолдау көрсетеді. Менің ойымша,қайырымдылықта ең басты нәрсе – шынжүректен және тұрақты түрде көмектесу. Игііске жанымен берілсең ғана, ол нәтижелі болады.Былтыр, келіскен әдет бойынша, біздің компаниямызБатыс Қазақстанда бірқатар балаларүйлері мен мектеп мекемелеріне көмеккөрсетті. Әсіресе мүгедек балалардың ертежұмыс бағдары мен қоғамда әлеуметтікбейімделу үшін құрылған «Қайырымдылық»Балалар ордені мүгедек балалардыңмемлекеттік емес ұйымына балалар киімінсатып алу үшін көрсетілген көмекті атапкөрсеткім келеді.Бірнеше жыл бойы компаниямыз Астанақаласының «Соқырлардың қазақ қоғамы»атты қоғамдық бірлестігінің Мүгедектермен Халықаралық Соқырлар күндерінебайланысты түрлі мерекелік шаралардыұйымдастыруына қайырымдылық көмеккөрсетеді. Осы жылы компания көптегенжылдар бойы осы замандағы сауықтырутехнологияларын пайдаланып, шектелгенмүмкіндіктері бар жасөспірімдер мен жастарүшін қолайлы жағдайларды құруғабағытталған жұмысты атқаратын «Самал»сауықтыру орталығы» атты Павлодарлыққоғамдық бірлестігіне де қолдау көрсетті.Сонымен қатар, осы жылы құбырлықтранспорттың 75-жылдығына байланыстыкомпания Н. А. Марабаев атындағы«Мұнайшы» Қоғамдық қорына мұнай-газсаласының мұқтаж ардагерлерін қолдау үшін 5млн теңге жіберді. Оған дейін де компанияныңсаланың еңбегі сіңген қайраткерлердің алдындаәлеуметтік жауапкершілігін іс жүзіндедәлелдеп, осы қорға материалдық көмеккөрсеткенін атап көрсету керек.Көмек көрсету кезінде негенегізделесіздер?«ҚазТрансОйл» қызметіміздің стратегиялықбағыттардың бірі болып табылатынәлеуметтік жауапкершілікке өте байыптықарайды. Компанияда тек өз қызметкерлерінеемес, бірақ та кең мағынада мемлекет пеназаматтық қоғамға бағытталған әлеуметтікжауапкершілік Кодексі жетілдіріліп,қабылданды.Біз өз жұмысымызда әлеуметтік жауапкершіліктің3 негізгі принциптерін ұстанамыз,олар – ашықтық, жігерлілік және экономикалықтиімділік.Тек ашықтық, пен ниет пен әрекет анықтылығыжұмысымыздың нәтижелеріне әкеледі.Жігерлілік, ең алдымен, ең жақсы әлем стандарттарынасәйкес қоғам даму дәрежесініңкөтерілуге жәрдемдесетін белсенді позициясыменсипатталады. Экономикалықтиімділік қоғамның экономикалық пен мәдениөміріндегі сапалы өзгерістерге байланыстыболады.Жалпы, «ҚазТрансОйлдың» әлеуметтіксипаттағы басым болатын мемлекеттік пенсалалық бағдарламалардың, халықаралықпен қоғамдық маңызы бар республикалықакциялардың жүзеге асырылуында белсендіқызмет атқарады.KAZENERGY187

ҚайырымдылыҚҚазақстанның қуаң аймақтарындатұратын халық пен тұтынушылардыауыз сумен қамтамасыз ету сияқты ма?Иә. Шынында, Қазақстанның маңызды аймақтықмәселелердің бірі болып таза ауыз суды пайдалануғатікелей мүмкіндіктің жоқтығы болып табылады.Құбырлардың құрылуы мен даму саласындабай тәжірибеге ие болған «ҚазТрансОйл»мемлекетіміздің Батыс аймағын мекендейтін халқымен тұтынушыларын тұщы сумен қамтамасыз етуүшін әлемдегі ең созылыңқы, ұзындығы 2154,8 км болыптабылатын Астрахан-Маңғышлақ магистральдықсу таратқышты салып, осы мәселені шешті.Су таратқыш 1988 жылдан бастап жұмыс істейді; олҚазақстанның таратқыш бойында орналасқан қуаңболатын Атырау мен Маңғыстау облыстарын, қалакенттерін,сонымен қоса аймақтың мұнай өндіргіш,өнеркәсіптік кәсіпорындар мен ауыл шаруашылықөндірушілерді қамтамасыз етеді. Осы уақыт ішінде оларқылы 400 млн-нан астам текше метр су таратылды.Бүгін Астрахан-Маңғышлақ тәулігіне 50-60 мың текшеметр су тасымалдайды. Оның үлкен бөлігі сусызаудандарда тұратын тұтынушылардың шаруашылықпен тұрмыстық мұқтаждықтарын қамтамасыз ету үшінжұмсалады.Мысалы, Атырау облысының Жылыой ауданындағыҚұлсары қаласы тек осы таратқыштан суменқамтамасыз етіледі.Ал қала халқын 40 мың адам құрайды. Тәулік сайынқала 4-5 текше метр жуық, ал жылына 2 млн текше супайдаланады.Сонымен қатар, компаниямыз талай рет қалаға суменжабдықтаудың тозған жүйесін қалпына келтіру үшінматериалдық жәрдем көрсетті. Атап айтқанда, 2006жылы «ҚазТрансОйл» АҚ Күлсары сумен жабдықтаужүйесін қалпына келтіру мен халықтың төменәлеуеттіқабатына көмек көрсету үшін 40 млн теңге бөлді. Солжылы компания «Көмек» қоғамдық қорының Құлсарымектептерінің бірінде қатты тозған шатырын жөндеутуралы өтінішіне қанағаттандырып, осыған 5 млнтеңге жұмсады.2007 жылы компания ауыз сумен үздіксізқамтамасыз ету үшін 25 млн теңге жұмсап, тағы дақала тұрғындарына қолдау көрсетті. 2009 жылы,әлемдік қаржы дағдарысқа байланысты шығынныңқысқартылуына қарамастан, компания әлеуметтікқызметті тоқтатпай, қаланың әлеуеті төментұрғындарына 10 млн теңге бөлуге мүмкіндік тапты.Сонымен қоса, көптеген жылдар бойы Маңғыстауоблысындағы Жаңаөзен қаласының жер суаруғажұмсалатын Еділ суының берілуі үшін төлем жағынанауыл шаруашылық өндірушілер-оралмандарғабелсенді түрде қолдау көрсетіліп жатыр. Осы аймақжартылай шөлді жерде орналасатындықтан, су ресурстарышектеулі.2006 жылы Еділ суының жеткізілуін төлеу үшін, компанияегіншілерге 20 млн-нан астам теңге бөлді. Қуаңжерлерге су үнемі керек болатынын ескерсек, 2007-2008 жылдары компания жыл сайын 10 млн теңгежұмсайды. Осындай қолдау нәтижесінде егіншілерқарбыз, қауын, қызанақ, қияр, кәді мен т.б. бақшамен көкөніс дақылдарын өсіреді. Нәтижесінде шаруаларсуарма жерлер шекараларын кеңейтті. Ал ол өзкезегінде халықты үнемі жұмыспен қамтылуына менқала базарларында көкөніс өнімдеріне бөлшек саудабағаларының төмендеуіне әсер етеді.2008 жылы Қазақстан үкіметі Маңғыстау облысындағыЖаңаөзен қаласының 2009-2011 жылдардағыәлеуметтік-экономикалық даму мәселелерін шешужөнінде Кешенді жоспарды қабылдады; ол бойынша«ҚазТрансОйл» АҚ-ға Еділ суын ішуге жарамдысапасына жеткізу үшін тәулігіне қуаты 30 мың текшеметр жететін су тазартатын құрылысты салу мен Еділсуының аймаққа жеткізілу көлемін тәулігіне 50 мыңтекше метр дейін өсіру міндеттері артылды.188 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

СОНыМЕН ҚАТАР «ҚАЗТРАНСОйЛ»«ШыРАҚ» МүГЕДЕКТЕР ҚОғАМДыҚҚОРыНА САУыҚТыРУ МЕНМүГЕДЕКТЕРДің ҚОғАММЕН БіРіГУМАҚСАТыНДА САУығУ МЕН ТүРЛіШАРАЛАРДы ҰйыМДАСТыРУғА КөМЕККөРСЕТЕДі. БҰЛ ҚОғАМДыҚ ҰйыМТЕК ЕРіКТі ЖАРНАЛАР НЕГіЗіНДЕЖҰМыС АТҚАРАДы, ОНың АРҚАСыНДАҚОРДың НАШАР КөРЕТіН МүШЕЛЕРіКөРКЕМөНЕРПАЗДыҚПЕН АйНАЛыСУ,ТүРЛі ҚОғАМДыҚ ШАРАЛАРғА ҚАТыСУМЕН ШИПАЖАйЛАРДА САУыҚТыРУКУРСТАРыН өТУ МүМКіНДіКТЕРіНЕ ИЕБОЛДы.2009 ЖыЛы, КОМПАНИЯНың ҚОЛДАУыАРҚАСыНДА, 6 МүГЕДЕК «ҚАРғАЛы»ШИПАЖАйыНДА, АЛ 8-і – «АҚЖАйыҚ»ШИПАЖАйыНДА ЕМДЕУ-САУыҚТыРУКУРСТАРыН өТУ МүМКіНДіГіНЕ ИЕБОЛДы.«ҚазТрансОйл» компаниясының әлеуметтікқызмет өрісіне тағы не кіреді?«ҚазТрансОйл» АҚ үнемі және кез келген оқиғаларға тез жауап беругетырысады.Осылайша, осы жылдың 12 наурызында Алматы облысыныңҚызылағаш кентінде болған қайғылы оқиға (бөгетті су жырыпкеткенінен мыңдаған адам зардап шекті) ешкімді енжар қалдырғанжоқ. Басқа ірі Қазақстан компанияларымен бірге «ҚазТрансОйл»АҚ ұжымы апаттан зардап шеккендерге көмектесу үшін 20 млн-нанастам теңге жинады.Осы жылдың шілдесінде біз Алматы облысында орналасқан Үшаралқаласында ҚТО Шығыс филиалының ҮшМБ жұмысшыларына жаңатұрғын кешен пәтерлерінің кілттерін бердік. Қазіргі уақыттағыүшқабатты үйлер арнайы басқарма қызметкерлері үшін компанияқаржысына салынды. ҮшМБ 2006 жылдың ақпанында Атасу-Алашанькоу мұнай құбыры аумағын пайдалану мен техникалыққызмет ету үшін ұйымдастырылды. Құрылған сәтінде осы аймақтамұнай-газ саласында білімі бар ешбір маман болған жоқ. Сондықтанда ҮшМБ негізін басқа аймақтардан келген мамандар құрды. Бүгінгікүні осында 259 адам жұмыс істейді, арасында жанұясы бар 42қызметкер жаңа кең пәтерлердің иегерлері. Баспамаға үлкенжұмыс тәжірибесі бар қызметкерлер мен көпбалалы жанұялар иеболды.Сонымен қатар, «ҚазТрансОйл» әрдайым халықтың салауаттыөмір салты мен дене шынықтыруды жақтайды. Осы мақсатпенкомпания шығармашылық тұлғалар мен ұйымдарға, спорт командаларымен жеке спортшыларға, балалар мен жасөспірімдерспортының ұйымдастырылуына қолдау көрсетеді.Сонымен, «ҚазТрансОйл» АҚ-ның әлеуметтік саясаты – қоғам менмемлекеттік өмірдің түрлі салаларын қарастыратын көп деңгейліжүйе болып табылады. Өйткені, тек осындай көзқараспен керектінәтижелерге жетуге болады.KAZENERGY189

Ministry of Oil and Gas of the Republic of Kazakhstancongratulates all country’s oil industry workers with theanniversary date - 75th anniversary of Kazakhstan’s pipelinestransportation.This period is a result of smooth and successful establishmentof developed republic’s pipeline network, which is regarded asan essential component of domestic oil and gas industry’s overallprogress.Several major pipeline projects have been implemented in thepast few years, which allowed getting access to new markets.Taking this opportunity I would like to highlight KazTransOil’sefforts and special contribution in a phased consolidation of thepipeline industry in Kazakhstan.Based on the highest international standards, the company beingas the largest pipeline operator in the republic pursues apipeline transport development strategy.I am convinced that Kazakhstan’s pipeline industry has a brightfuture, which will be embodied through our joint work.I wish all of you great new achievements, professional successand good luck!Sauat Mynbayev,minister of Oil and Gas192 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Dear oil anD gas inDustryworkers anD veterans ofkazakhstan!Let me congratulate all of you with a significant date – the 75thanniversary of pipeline industry of Kazakhstan.The pipeline transport is crucial in achieving sustainable growth ofdomestic oil and gas sector, enhancing energy security of the countryand its export capabilities for Kazakhstan.It is noteworthy that this anniversary celebrated on the eve of V-thEurasian forum KAZENERGY, where special attention will be given fortransportation and transit issues.In many ways, precisely because of the pipeline transport development,our state has become a world leader in oil and gas resources productionand its export.The pipeline industry has been established because of your unparalleledand selfless work in the republic, which meets all world standards andhas high potential for further progress. I want to note that the pipelinetransport special development was after gaining independence by ourcountry.There were a large number of unique projects implemented over thepast 75 years, among them – Atyrau-Samara pipeline, CPC, Atasu-Alashankou, also considerable practical experience of their creation,use and upgrade was accumulated.Today, the pipeline transportation of the country provides stable accessto major markets, including Europe and China, effective internal transitof energy resources for Kazakhstan.However, domestic oil and gas industry priorities purpose us both newgoals and objectives, to modernize and improve the pipeline system,increase its throughput capacity and level of supplies diversification.Especially I would like to stress “KazTransOil” JSC role and effortsto strengthen the pipeline capacity of Kazakhstan in accordance withcountry’s oil and gas industry strategy development.“KazTransOil” JSC is a dynamically developing company, which notonly demonstrates the high performance of core business based onglobal standards, but also the company is a role model in terms ofsocial and charitable initiatives implementation, environmental policyand other aspects.It is significant, that “KazTransOil” JSC actively participates inKAZENERGY Association. I thank the company for the efforts, whichthe company contributes to strengthening sectoral dialogue andcooperation.Successful development of the republic’s pipeline industry – it iscertainly merit of a few Kazakhstan generations in oil and gas industry.The groundwork for accelerated capacity of domestic pipeline systemwas because of effort and labor of our veterans to create conditions forbetter use of energy resources at the state.Current generation of oil remains committed to high standards ofcommon interest in the progress, which is the guarantor of its futuresustainable development.In conclusion, I would like to wish all of oil and gas industry employeesand veterans, good health, happiness and professional success!Timur Kulibayev,chairman of the KAZENERGY AssociationKAZENERGY193

Dear Colleagues!On behalf of National Company “KazMunaiGas” acceptcongratulations on the remarkable date – the 75th anniversaryof pipeline transport of the Republic of Kazakhstan.A large-scale work has been done on establishment and developmentof country’s pipeline system that meets the interestsand goals of our country in energy raw materials supply mattersto domestic and foreign markets.There are CPC, Kenkiyak-Atyrau, Atasu-Alashankou, Kenkiyak-Kumkolpipelines were built and commissioned, capacityof Atyrau-Samara, Aktau expanded, long-term agreements withpipeline systems operators of other countries signed.Thanks to efficient use of both resources and export routes,today, pipeline industry considered as an integral part of a dynamicand sustainable development of energy sector in Kazakhstan.NC “KazMunaiGaz” JCS pays careful attention to the effectiveoperation process and development of the pipeline system. Inthis regard, it is particularly important “KazTransOil” JSC activity,which gradually introduces goals and objectives, identifiedas a long-term development strategy of National company “KazMunaiGaz”,and successfully fulfills the role of a single pipelineoperator of Kazakhstan in the field of Kazakh oil transportationand transit.A stable growth in major industrial and financial indicators, majorinvestment projects implementation, and high professionalcompetence of the staff – these qualities throughout the entireperiod, distinguished work of the largest pipeline company inKazakhstan.New tasks ahead, which necessary for further oil and gas complexprogress of the Republic of Kazakhstan, and transport infrastructuredevelopment.I wish success, strong health and new achievements to all thecountry’s oil and gas sector employees, pipeline field professionals,and our dear veterans.Kairgeldy Kabyldin,chairman of the Management boardof the JSC NC KazMunaiGaz194 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

PerSOnKazTransOilsuccessfocusedcompanyNurbol Sultan,general director ofJSC “KazTransOil”This year Kazakhstan celebrates 75th year of itspipeline transportation. Pipeline industry has turnedinto a powerful, technologically advanced systemof oil pipelines, covering all the major oil-bearingdeposits in Kazakhstan during the last three quartersof a century. This progress only came afterhuge amount of work that could be divided into twoperiods: before Kazakhstan gained independenceand after. Kazakhstan has built major oil pipelineUzen - Zhetybai - Shevchenko, Uzen - Kulsary - Guriev,Omsk - Pavlodar and the Pavlodar - ShymkentTengiz - Guriev - Astrakhan - Terrible Uzen - Atyrau- Samara, Kumkol - Karakoyyn, Dossor-Maqat andothers before gaining its official independence. Andnow when Kazakhstan has stepped into a marketeconomy, creation of the most effective routes forenergy resources has become an important partof its industrial expansion aimed at achieving higheconomic growth.196 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

During this period KazTransOil(KTO) became the major figureof the state policy in protectingthe economic interests of our country intransportation, exports and oil import. Hugeamount of work has been done to finally developan oil transportation system and implementmulti-vector policy of hydrocarbonsupply. However, new challenges are awaitingKazTransOil as rapid development of oilproduction and demands on transportationinfrastructure in Kazakhstan are extensivelyincreasing. In our interview KazTransOil CEONurbol Sultan is going to elaborate on company’sasset and prospects of further development:The COMPAny hASA COMPeTiTiveSeleCTiOn SySTeM fOrvACAnCieS. MOreOver,AT The beGinninGOf ThiS yeAr weSeleCTeD 50 TAlenTeDPrOSPeCTive wOrKerSfOr leADerShiPPOSiTiOnS.- Nurbol Sarybaevich, celebrating 75th year of Kazakhstanipipelines is a significant date for the country and KazTransOil.What are the main achievements of your company forthis period?– KazTransOil has been established in April 1997. The State had transferredall the existing trunk and water pipelines with total length ofabout 6 km to it. Since the foundation date of the company all forceswere sent for rehabilitating, strengthening and developing domestic oiltransportation. In short period of time unified management system hasbeen tested and created, foreign enterprises conducted an extensiveprogram of staff training to implement the best practices and preparedthe domestic base for pipeline experts. At the same time comprehensivemeasures have been taken to modernize the existing system ofpipelines, construct new oil transport facilities, and conduct complexoperations within the organization’s transport schemes.Due to our balanced management, KTO’s system has already transported24 million 104 thousand tons of oil in 1998. The growth of oiltransportation has allowed us to increase the system turnover up to 15billion 337 million tons of miles. Since 1998 the volume of oil transportationthrough the pipelines has been constantly increasing.Another important achievement of the company is the realizationof large-scale projects such as the commissioning of the Kenkiyak-Atyrau, Alibekmola - Kenkiyak, North Buzachi - Karazhanbas Atasu-Alashankou, Kenkiyak - Kumkol, capacity expansion of the Atyrau-Samara pipeline, the port of Aktau, a number of railway drain and bulkterminals. Credit should be given to pipeline projects such as Atasu- Alashankou and Kenkiyak - Kumkol because their implementationwas a milestone in strategies for multi-vectorsystems of oil transportation, providing shipperswith reliable and cost effective oil supplyto the promising Chinese market.In the early 2000 KazTransOil has extensively upgradedits telecommunications networks, whichintroduced the modern system of enterpriseresource management system know as SAP/R3and SCADA supervisory control, designed formonitoring and controlling remote large areasof pipelines. Note that we were the first Kazakhstanicompany to introduce a SCADA on its facilities.Moreover, our system remains to be oneof the largest systems in the world.SAP/R system allowed us to implement manythings like procurement management, accounting inventory, automaticsales operations, accounting, and various forms of financial and corporatereporting. Personnel operation is also automatic. Nowadays,more than 600 employees, from the master and operator of OTS to topexecutives, use SAP/R as a working tool. As a result of the SAP/R3introduction, transparency of planning and accounting of company’sfinancial, material and human resources has significantly grown. Inaddition to it, stuff‘s level of knowledge in technology has greatly increased.In future we will work on further development in managementaccounting automation.Of course we can endlessly talk about our achievements. It alwaysfeels great to share good news. But we also have to take into considerationthe evaluation of partners. In my opinion, if world leaders of oiltransportation market trust us this means that KazTransOil showed hisbest side. The international prestige of the company is steadily growingdue to the fact that Kazakhstan's oil pipelines system has beenoperating smoothly.– You mentioned the issue of delivering Kazakh oil to foreignmarkets. In its export policy our government adheresto the multi-vector principle. This is why there are quitea lot of talks about large-scale projects which will enableKazakhstan to reach the most profitable market. However,if you look at existing routes, key projects are being implementedwith partners from Russia and China. Are there anynew possibilities of finding new directions? Or the companywill focus on the development of ongoing projects?- You have correctly pointed out that the key projects of our companyare being implemented in cooperation with partners from the RussianKAZENERGY197

PerSOnFederation and China. This is, shall we say,priority, both because of geographical locationand mutual interest. But this does notpreclude consideration of other export developmentdestinations. For instance, next on theagenda is the development of Caspian Seaproject. President Nursultan Nazarbayev hasalways highlighted need for and importance ofdiversifying export routes. I will mention onlythose projects in which a KTO is actively involvedand plans to implement.In 2009, the Company "Kazakhstan-Chinapipeline” established by KazTransOil onan equal footing with Chinese partner hasimplemented a large investment project - theconstruction and commissioning of the Kenkiyak-Kumkol.Without exaggeration, it was a landmark for the wholecountry, because it in advance completed the first phase of the secondphase of construction of the Kazakhstan-China export pipeline. Since2013 the capacity of Kazakhstan-China oil pipeline will be increased to20 million tons per year.Another major investment project is the construction of the "Eskene-Kuryk” pipeline. Currently, responsibilities for its implementation arelaid on LLP “KMG-Transcaspia”. For its part, KazTransOil, possessinga great potential and experience in design organization and constructionof oil transport assets, is ready to take a part in the developmentof this project.Transportation of Kazakh oil via Azerbaijan seems to be extremelypromising project. This line as I have said is very favorable in the lightof the forthcoming work on the Caspian Sea. In 2008, KazTransOil completedthe process of acquisition of the Batumi Oil Terminal (BNT) andgained the right to exclusive control of Batumi Sea Port (BMP). Thestrategic goal of acquiring these assets was to achieve a high levelof KTO’s competitiveness, as with these acquisitions (given the multimodalnature of hydrocarbons delivery to markets in other countries)diversification oil transportation has been achieved. Taking into accountthe plans of our country to develop promising fields of the Caspianshelf, the company developed a plan for the BNT development,which provides a broad modernization of the terminal. This plan will letcompany turn the terminal in into an effective and efficient tool so thatwe will have rights to transport the Kazakh oil in the future.Today Kazakhstan is interested in participating in several projects tocreate Baku - the Black Sea, Samsun-Ceyhan, Burgas-Alexandroupolis,Constanza-Trieste European oil pipelines, whose construction willdirect Kazakh oil to the Black Sea coast of Georgia for further deliveryto Europe and the Middle East, bypassing congested Straits. Takinginto consideration all these mentioned projects, the significance ofBNT, as one of the important point of routes, is very high.As you can see we are working on the most effective and promisingroutes. KazTransOil and its export policies to some extent can beKAZTrAnSOil eMPlOySOver Seven ThOUSAnDPeOPle in DifferenTreGiOnS Of The COUn-Try, AnD AS A COMPAnywhiCh PlAnS AheAD,iS PAyinG SPeCiAl AT-TenTiOn TO PerSOnnelPOliCy AnD SPeCiAliSTSTrAininG.198 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСКcalled aggressive but this is only because thecompany is trying to be proactive.- Each organization has short-termand long-term goals. There is also thedesire to be ahead of the pack. In youropinion, KazTransOil is it a successfuland competitive company today?– Honestly, I can say that KazTransOil is competitiveand profitable company focused onsuccess. Think of it, numbers of shippers usingthe KTO pipeline system exceeds morethan 60 oil companies in Kazakhstan, includingsuch major resource owners as "ExplorationProduction KazMunaiGas," “CNPC-Aktobemunaigaz", "Mangistaumunaigas "Kazgermunai", "TCO" andothers. The system of KazTransOil trunk pipelines in cooperation withthe neighboring states’ pipeline system provides transportation ofcrude oil in several ways: the ports of the Black Sea, Baltic Sea, thecountries of Central and Eastern Europe, the Trans Caucasus Corridor,China. Because of this mutually beneficial cooperation, KazTransOiltransports 58% of the total oil produced in Kazakhstan.Today the company generates sufficient cash for its further sustainabledevelopment. KTO is very good at planning current expenditure, capitalinvestment and future investment projects. Thus, over the past year,our revenues from operating activities were 107 billion tenge, which is6 per cent higher than in 2008. This net profit was 24.4 billion tenge,which is almost 2 times higher than in 2008. The crisis has taught allof us to save and properly allocate resources. Last year productioncosts, general and administrative expenses of our company were closeto 62.9 billion tenge, which is 7 per cent lower than compared in 2008.The financial results of the first half of this year also showed a positivetrend. According to preliminary data, net income of the company (dueto putting into effect new specific tariffs on exports 3,331 tenge per1 ton for 1000 sq ft from January1, 2010 and increased volume of oiltransportation) grew by 67 percent. Let me highlight that thanks to thisprofit increase, we were able to reduce our costs by 10 percent in thefirst half of the year.KazTransOil received high rankings from international rating agenciesin 2009. For example, Fitch Ratings raised the KazTransOil’s credit ratingto the sovereign rating of Kazakhstan to the BBB calling it stable,and Standart & Poors has confirmed the company's rating at BB + stable.A credit rating from Moody` s International is also on Baa2 level,which corresponds to the sovereign rating of Kazakhstan.– Any company is faced with certain difficulties. This isa natural process. And you might also have experiencedsuch challenges. What kind of problems do you usuallyface and how do you solve them?

- Of course, the workflow can never be perfect.There are different difficulties, and weare trying to resolve them promptly. It is truethat sometimes it is necessary to bring certainissues to the government level. And our mostvexed problem is illegal tap-ins in pipelines.KazTransOil spends heavily on the pipelineprotection and the introduction of modern protectionsystems against illegal tap-ins. KTO’sloss would be enormous without taking thesemeasures. An alarming increase in criminalpipeline penetrations is mostly due to growingdemand for oil and its increased price, plus theability to quickly generate large income at lowcost. And most importantly, the size of fine for stealing oil from thepipeline doesn’t even come close to the huge profits that the criminalsreceive. Therefore KazTransOil developed and initiated a bill aimed,firstly, to increase penalties for illegal tapping, secondly, to enter itin the Criminal Code and the Code of Administrative Offences as "Illegaltransport, storage or processing of oil" and "Illegal transport,purchase, sale, storage or oil processing." The new bill is aimed atdelineation of the offense for the damage or destruction of pipelinesinto two types: done intentionally or careless use which means morestringent penalties for intentional pipelines damage. Moreover, in orderto prevent criminal oil business, we made additions to the Law of theRepublic of Kazakhstan in" State Regulation of Production and Saleof Certain petroleum products” section when oil producers would notbe allowed to take oil for recycling from vendors without documentsconfirming its legality. Only these measures can reduce the number ofcrimes in the petroleum traffic and petroleum products.- Nurbol Sarybaevich, from a conversation with you I realizedhow many responsibilities KazTransOil have and problemsthat need to be worked out. Stable growth rates, newtechnologies and broad prospects say a lot. However, intensivedevelopment of the company requires highly qualifiedspecialists. The personnel issue is relevant to manyindustries in Kazakhstan, this problem was discussed at23rd meeting of Foreign Investors Council with the PresidentNazarbayev. How do you solve this kind of problem?– KazTransOil employs over seven thousand people in different regionsof the country, and as a company which plans ahead, is payingspecial attention to personnel policy and specialists training.Thus, hundreds of highly qualified who are employed at the companyhad training and retraining at the higher educational institutions of thecountry, abroad, specialized colleges and training centers of the company.This training center of the company is considered to be the bestschool in providing additional training for experts in gas and oil sector.At present, the material base of the school is able to receive up to twoin 2008, KAZTrAnSOilCOMPleTeD The PrO-CeSS Of ACqUiSiTiOnOf The bATUMi OilTerMinAl (bnT) AnDGAineD The riGhT TOexClUSive COnTrOl OfbATUMi SeA POrTand a half thousand professionals each year.Providing its employees with these benefitsKazTransOil formed a lot of labor dynasties,when the children choose the path of their parentsand decided to continue their work at ourcompany. We have first-class experts workingfor more than decades at KTO, whose work ismarked not only at the company but also onthe republic level.To attract promising young professionals fromthe top students of leading universities, companyprovided internships to 95 students. Inaddition we signed cooperation agreementswith Kazakhstani universities such as Kazakh-British Technical University, Kazakh National Technical Universitynamed after Satpaev, Aktau State University named after Esenov, andAtyrau Institute of oil and gas.Generally speaking about the development of our staff, last year wehave developed a personnel policy of the company for 2010 - 2014, themain principle is to attract, educate, and keep high qualified employeesand implement innovative methods of personnel management. Thecompany has a competitive selection system for vacancies. Moreover,at the beginning of this year we selected 50 talented prospective workersfor leadership positions.In March of this year, the company approved the Code of social responsibilityin order to protect and preserve the health of their employees,creating the most comfortable and safe working conditions, promotingand maintaining a healthy lifestyle along with the social support forpensioners and the disabled.- Nurbol Sarybaevich, as the final part of the interview,what would you like to say to all those professionals whoare currently working on the pipelines?- First of all, I want to wish all my colleagues professional success andgood health, thank them for their great job and professional approach.The anniversary of the pipeline is another reason to unite our greatteam and thank all of them for their tremendous contribution to the majortasks of the company. Special thanks to our industry veterans whoguide company’s young professionals. Our company has strong tieswith their employees which in the daily work only strengthen. Togetheras a team we face challenges, work out problems and together we celebrateachievements. Because of this we are able to realize large-scaleprojects, move forward and set even higher goals.KAZENERGY199

PerSOnProfessional stuff andtechnologies - prioritiesof KazTransOilTalgat Taubaldiev,deputy generaldirector ofJSC KazTransOilin OrDer TO UnDerSTAnD The OPerATiOnAlCAPAbiliTieS OfKAZTrAnSOil The fOllOwinG fAC-TOrS ShOUlD be COnSiDereD:PiPeline SySTeM COnneCTS weSTwiTh eAST PArTS AnD nOrTh wiThSOUTh PArTS Of KAZAKhSTAn, ThePiPeline COverS All Oil AreASOf KAZAKhSTAn, lieS ThrOUGhDeSerTeD AnD lOw POPUlATeDAreAS AnD iS COnTrOlleD frOMThe SinGle CenTre – MAin SUPerviSOryCOnTrOl CenTre.200 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

The pipeline system equipped with the advanced technologiesand managed by the highly qualified specialists in the industry.These specialists were engaged in the biggest projects on constructionand developing of the pipeline, production units and developing of thestrategy of the Company.In this interview the Deputy Chairman of KazTransOil JSC, Mr. TalgatTaubaldiyev, tells the details of the legendary pipeline, the way toachieving highest international standards of quality in the service, worksafety and environmental protection.- Mr. Taubaldiyev, you have been in oil industry for morethan 30 years, you have started in the Company as adriller assistant and became a part of management teamof the Company. You entire career is directly related tooil transportation. Could you please tell us what are thedifference between current oil transportation process theone that used to be decades ago?- I must note that the difference is really big. Before Kazakhstan got itsindependency there was no own pipeline and managing system.The pipelines systems were controlled from the Centre of Glaftransneftin Moscow, in 1990 the single pipeline controlling system was spitedinto separate individual entities of newly created countries. It led to thefact that not only new pipeline controlling system was created, but brandnew relationships between oil companies of the CIS were established.For that purpose KazTransOil was created in 1997. The Companyinherited approximately 6.5 thousand kilometers of pipelines andmore than 2 thousands conduits. At that time the Company faced withlots of problems, however the Company managed to solve them andmaintained efficiency and reliability of the pipeline system.Reliability of our system was ensured through the introduction ofadvanced technologies of the 20th century - it was necessary toremain competitive. We studied the experience of other countries andimplemented the best technological methods.We were lucky that at that time there was a tremendous growth inhardware and software for automated control systems (ACS), new andmore accurate diagnostic tools and equipment were developed. From2001 to 2009 it was an era of introducing and upgrading pipelines’facilities. Due to the work done at that time, today oil transportationthrough the pipeline system is controlled from a single centre - MainSupervisory Control Centre located in Astana.Pipeline system control and information transmission is a key issuetoday. Timely information allows to be ready to deal with varioussituations. For this reason, tremendous work was done in that direction.Efficient operation of modern automated systems is provided largelythrough the fiber-optic communication lines (fiber optic lines). For8 years we have installed 3,810 kilometers of fiber optic lines alongthe production facilities. Thus, KazTransOil implemented the largesttelecommunication project in Kazakhstan.Currently, high-tech communication lines, fiber optic lines and digitalmicrowave links connect 10 pipeline control departments, 42 oilpumping stations, more than 200 linear points. It allowed us to maximizethe speed of information transmission along the pipeline and it becamepossible to control the system using modern technology.- As a production man with a capital letter, you know almostall the complexities and nuances of the process of oiltransportation. It is known that the level of development ofthe production company is primarily judged by the degreeof protection of its employees from industrial accidents andminimization of the impact on the environment. What workis carried out by the company in the sphere of protectionthe employees’ health at work?- JSC “KazTransOil” puts as one of the main principles of its workto prevent irreversible harmful effects of production factors on theworkers’ lives and health. Therefore, we are guided in our activitiesby the legislative acts of the Republic of Kazakhstan, as well asinternational standards in this area.Great attention is paid to work with the staff. Induction training isconducted for all employees and even management team, during hiring.It should be noted that employees by type of profession pass all typesof relevant briefings.Engineering personnel further training and training in productionsafety methods remain major events to reduce injuries. For thispurpose, manufacturing and engineering specialists train and retrainon a regular basis as part of our Educational center. Certain specialtiescourses are provided in schools abroad. Thus, in 2009, over threethousand employees of the company were trained, 700 out of them areengineering specialists. During the first half of this year more than athousand workers serving high-risk facilities, as well as 354 managersand specialists have improved their level of knowledge.KAZENERGY201

PerSOnTeleconferences under the leadership of CEO of KTO concerningwork safety, fire safety and environmental protection with branchesand oil transportation divisions are held monthly. The outcomes inarea of the security and safety for a certain period discussed, trendsof work defined, decisions on the appointment of people in charge forperformance are made during these teleconferences.Moreover, the company is constantly upgrading existing equipmentand introducing new advanced technologies, which, besides increasingefficiency of production process positive impact on the productionsafety. In 2008 the JSC “KazTransOil” activities have met therequirements of OHSAS 18001:2007 management system standard dueto such comprehensive control and careful attention of company to thehealth and safety.We will always strive for perfection of our activities in health and safetymatters. According to these targets we are planning to reform the OSHmanagement system to decrease the number of accidents at work andincrease the responsibility of unit managers at all levels in maintainingworkers’ lives and health. It is assumed, the company structure projectwill be significantly different from the conventional system of healthand safety management operating in enterprises in Kazakhstan and CIScountries. I think we will make a great stride forward by improving ouractivities level in the preservation of workers’ lives and health in case ofrecognition of its effectiveness.разделений Общества всех уровней, в вопросахIt is known that the level of company development inproduction sphere is judged by the extent of its impact onthe environment. Oil transportation and especially its wasteresulting constitute a danger to the environment. Tell me,what is the current situation in the company's manufacturingunits concerning impact on the environment? What is apriority of these matters in the company?- The JSC “KazTransOil» fully aware of its responsibility for thecondition of native wildlife and for the clean environment, whichsignificantly health and the duration of our lives depends on. Todaybusiness environmental safety is one of the most important indicatorsfor success of JSC “KazTransOil” performance.Indeed, the process of oil pumping is a complicated technologicaloperation. In order to pump the oil through the pipeline to tens andhundreds kilometers, pumps create a great pressure. The availabilityof a huge tank park, with more than 1 million cubic meters total volumerequires compliance with the regulations of technical reservoirsoperation and especially the fire safety. Along with the pumpingstations, to heat transporting oil used the high- capacity furnaces. Ithink you can put in perspective the risks posed by the operation ofheating transporting oil in such capacity. I think that only these factorsare more than enough to imagine how important industrial safety is atour facilities.In this regard, in all our branches we give a special role not only tosafety provision, but also to minimization of the negative impact fromthe oil transportation process on the environment. New technologiesintroduction demonstrates again our concern not only about thepersonnel and equipment, but also the environment. In particular, theSCADA project, which will be described in details by our Chief OperatingOfficer Alexey G. Pirogov, allowed not only uniting management of theentire pipeline network into a single whole, but also reducing accidentsprobability.We have always devoted much attention to the introduction of newtechniques and technologies which give significant results in the fieldof energy and resource efficiency of the entire technological structure.In particular, under the Cost management program, developed last yearfor more efficient and effective use of company funds, it is planed tointroduce energy saving technologies, providing technical re-equipmentof oil and water pipelines considering the transition into the man less andpartially manned technology. Implemented innovations and equipmentwill let significantly reduce the consumption of electricity and heat, toimprove the processes efficiency of oil transportation and water supply,reduce repairing cost of the main and auxiliary equipment.Summing up the whole system of the events is aimed at improving eachunit efficiency as well as JSC “KazTransOil” as a single organism andthis in turn positively affects the company’s nature protection activities.In addition, a comprehensive environmental program (CEP) developedand implemented in our company. The original policy document wasdeveloped in 2007-2010. It included a huge range of nature protectionactivities, which firstly were aimed at conservation the naturalresources of Kazakhstan and the minimization of environmental harm,and secondly, reduced costs of the company.And the results CEP performance are obvious - despite annual growthin oil transportation and placing in commission new productionfacilities, the actual emissions from their activities remain belowthe established standard. However, our environmental program isa flexible document, keeping up with technical progress. Currently,comprehensive environmental program for the period of 2010 - 2014developed and approved. In comparison with the previous document, itis designed with the input of new energy saving equipment and annualenvironmental regulations clampdown. Activities provided by CEP areaimed to reducing the significant environmental aspects in conformitywith the ISO 14001 requirements.Moreover, besides major environmental events, one of the new items isthe implementation of the Kyoto Protocol mechanisms on greenhousegas emission management, which implies an annual inventory of thesources of pollutant emissions into the atmosphere, and subsequently- the development of events to reduce them.Leading certification authorities confirmed a high level activity of ourcompany, conformed to the best international standards in order notto seem unsubstantiated. JSC “KazTransOil” is first among companieslocated in the territory of Kazakhstan, which successfully implementedthe requirements of international standards for systems management.For several years certified and well-proven environment, health andsafety quality management system meeting international ISO 9001:2000,ISO 14001:2004 and OHSAS 18001:2007 standards has successfullyoperated in the company. Moreover, in 2008 JSC “KazTransOil” becamethe winner of the awards of President of the Republic of Kazakhstan202 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

“For achievements in the field of quality” in nomination “Best EnterpriseServices” in the category “Large-scale enterprise”.- Talgat Satybaevich, oil and gas industry is famous forits well-deserved workers, professionals, thanks to theirwork pipeline transport occupies an important niche in theeconomy of our country. Who would you like to recall inthis significant year and whose merit to mention?- Yes, you are right, in pipeline transport anniversary year, we arealways primarily recall and congratulate our industry veterans, becauseits success is inextricably connected to their deeds and merits. Pipelineindustry bears the deep imprint results of the honored workers’activities. Today first I would like to point Anatoly Ivanovich Kashyrskiyand Taras Mazhitovich Kasymov’s merits in the industry, Southern unitof main oil pipelines’ former CEOs. Anatoly Ivanovich began his wayin the field as an operator on oil pumping station. As a head of such abig division as Southern Unit (nowadays the West Branch of The JSC“KazTransOil”, author’s note), he managed to make many changes andimplement a number of innovative ideas in the production process.Taras Mazhitovich also passed the way from the ordinary technicianof oil expedition to the CEO of a large organization. Even in the mostdifficult time, after the collapse of the Soviet Union, he continued topick up the pace of construction, seeking every opportunity. In additionto providing a stable mode of operation of main oil pipelines in theconditions of 90s years economic crisis, he successfully solved theproblem of production equipment, capital construction, completeoverhaul facilities.In this anniversary year, I would particularly like to acknowledge thework and the great merits of Ferdinat Abdrahimovich Mamonov, theDirector of the Western branch. Under his direct supervision such majorindustrial facilities as Tengiz-Astrakhan-Grozny oil pipeline, Astrakhan-Mangyshlak water pipe were constructed. We used to work togetherfor a long period. He is a person of great spiritual power, energy andintelligence. Natural leader.As a true professional in his area, he passed all steps of a career - frommechanic in manufacturing enterprise “KazahstanNeft” to one of thefirst leaders of the company KazTransOil. We worked together in thelate 90's - early 2000 in the West Branch of the company. This was theperiod of KazTransOil formation, that period I headed Mangistau Oilpipeline unit and was the Deputy Director of the Western branch aswell. Ferdinat Abdrahimovich headed the West branch that time. Theobjections before us were really ambitious, because the company hadto transfer the system of main oil pipelines to a new track. The greatburden was the production unit’s responsibility. But, due to cohesionand professionalism of the Western branch staff, we were able toperform all tasks set.Today the key JSC “KazTransOil” posts are occupied by truly highqualifiedmanagers, skilled organizers. I would like to emphasize thatthanks to such brilliant educated and skilled managers of the companywe always manage to achieve goals and successful results in work,perform and beat the production plans.People always were and are the best wealth and acquisition, whatKazTransOil has.Besides continuing professional education and training of staff,mentoring system is highly developed in our production units wherethe masters pass on a unique experience to entrants, and with it - aspark of love and interest in its case.This gives us confidence and assurance of comprehensive trainingof each specialist of our company. We care for every employee forthis inextinguishable spark of interest in his work, his duties, willingto achieve new heights. These priceless qualities such as thoroughknowledge and love for their work always distinguished our people.KAZENERGY203

PerSOn”KazTransOil” JSC –providing stable oil transitSTAble AnnUAl GrOwTh Of Oil TrAnSPOrTATiOn AnD freiGhT TUrnOver On KA-ZAKhSTAn rAilrOAD PiPeline SySTeM, DevelOPMenT Of exiSTinG AnD CreATiOnOf new, beST AnD effeCTive ShiPPerS rOUTeS Of hyDrOCArbOn rAw MATeriAlSDelivery TO The GlObAl MArKeT, AS well AS AMbiTiOUS DevelOPMenT PlAnSOn fUrTher DiverSifiCATiOn Of Oil TrAnSPOrT rOUTeS – in MAny reSPeCTS AreGreAT ServiCeS AnD ObJeCTiveS Of TrAnSPOrT UniT Of The COMPAny.Bolat Otarov,managing director on transportation of JSC KazTransOilManaging director of transport of ”KazTransOil” JSC BolatIsatayevich Otarov explains how to achieve these goals andwhich mechanisms the company uses to realize the objectives.- Bolat Isatayevich, judging by the results of productionactivities from the beginning of formation of the companyand to the present, every year, every month the companysteadily is ahead of schedule in oil transportation andfreight turnover growth plans, increases previous years’indices. Could you tell, how do you manage to achievesuch impressive results?- In general, our main achievements, through which we have such a solidgrowth of performance targets, became an enhancement efficiency ofKazakhstan pipeline system activity, as well as creation of company’simage as a safe partner. This is the foundation, the main factor of theimplementation of our objectives and implementation of large-scaleplans, without which we would not have achieved any of the goals. Oiltransportation is a difficult technological process, which consists ofmany subprocesses carried out at all closely interrelated levels of ourcompany.Due to clear organized work of qualified personnel starting from theoperator of oil-processing stations to the top-management of ourcompany we could implement our plans on safety strengthening,expansion of existing railroad oil-pipelines system capacity, constructionof new facilities, and, in general, diversification of oil transportationroutes, attract new shippers and reinforce cooperation with longstandingpartners.And the results of such activities show that: in 2009 the companypumped 50 million 885 thousand tons of oil through its own railroad oilpipelinesystem, exceeding the results of 2008 for 3 million 417 thousandtons. In 2010 we also intend to pump more than 50 million tons of oil,in confirmation results of first six months of the current year show 25million 949 thousand tons. In comparison with the first six months of2009 it exceeds for 1 million 564 thousand tons.The second key indicator of production activity is freight turnover– in 2009 it reached the mark of 33 billion 513 million ton-kilometers,exceeding previous year’s indicator for 1 billion 247 million tonkilometers.According to the results of six months of the current year,freight turnover amounts to 16 billion 628 million ton-kilometers.An enormous role in oil transportation capacity expansion playsreinforcement of cooperation between KazTransOil JSC and pipelinecompanies of Russia, Ukraine, Belarus, and China, engaged intransportation of Kazakh oil through their own territories as well. So in2009 the company pumped record volume of oil – 17 million 504 thousandtons through the section of Atyrau – Samara oil pipeline for further transitthrough the pipeline systems of partner countries. Thereby commitmentsfixed in oil transportation Protocol in February 2009, signed by themanagements of KazTransOil JSC and Oil Transporting JSC Transneftconcerning the transportation of Kazakh oil through Atyrau – Samara204 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

pipeline section no less than 17.5 million tons. In comparison with thesame period of 2008 the volume of oil transportation in this direction hasincreased to 735 thousand tons. Previous year was significant for thefact that we pumped 400 million tons of oil in this section.Also in 2009 volume of oil transshipment in Atasu – AlashankouKazakhstani – Chinese pipeline has increased to 7 million 699 thousandtons against 6 million 113 thousand tons in 2008, or 1 million 586thousand tons per year. As of the first six months of the current year,volume of oil transshipment amounts 4 million 967 thousand tons,that by 51% exceeds the results of the first six months of 2009. Due toimplementation of Kenkiyak – Kumkol oil-pipeline in November 2009, weachieved considerable increase of oil transportation volume through theKazakhstani – Chinese oil-pipeline. Today one of the major shippers ofthis direction is CNPC Aktobemunaigas JSC.It should be noted that setting new records in oil pumping volumesthrough Atyrau – Samara and Atasu – Alashankou pipelines became apeculiar tradition in our company. These directions of oil transportationare always in demand of oil-producing companies. In consideration ofthis fact, KazTransOil strives to provide pipeline systems capacity at thelevels of existing and forecasted demands. With the purpose of capacityexpansion of Atyrau – Samara pipeline, our company and the RussianTransneft completed jointly a feasibility study project developmenton expansion of pumping volumes to 25 million tons per year, withtransportation additional 10 million tons per year of Kazakh high-gravityand current days, it is judged based on business plansand perspectives. Development perspectives of main oilpipelines Atyrau-Samara and Kazakh-China pipeline areevident, but how is the situation with other routes andcompany perspectives?- Your question is very timely in light of the significant increase in offshoreoil production areas of Kazakhstan sector of the Caspian Sea, as well asalready developed areas of the contracted onshore deposits. Being as thelargest operator of transportation system KazTransOil’s activity shouldbe developed one step further than oil production. For instance, in 2009oil and gas condensate production in Kazakhstan made up at 76 million513 tons. The main pipeline system of the company transported 58% ofthat amount of produced oil in the country. Speaking about deliveringoil to the Republic of Kazakhstan refineries, in 2009 more than 92%from total amount delivered to the refineries were transported throughKazTransOil main pipeline system. Taking into account a high portionof KazTransOil presents in total capacity of Kazakh oil transportation,we are gradually developing pipeline infrastructure, working thoughalternative and optimal delivery routes of hydrocarbon products on worldenergy markets. Today almost 70% of oil production capacity providedby international investors in Kazakhstan, therefore “KazTransOil” JSCclosely collaborating with big national and transnational companiessuch as: Chevron, CNODC, CNPC, ExxonMobil, Agip, Total, Eni and etc.oil in the direction of Novorossisk port. Not the least factor that thisproject provides the maintenance of oil quality to the end of route. Nowwe are working with Kazakhstani shippers on exploring possibilities offurther implementation of project.Concerning other areas, we should note the expansion of West-SiberianRussian oil transit, going through the «ТОН-2» pipeline section, locatedon Kazakhstan’s territory.In 2009 5 million 358 thousand tons of oil pumped through this pipeline,exceeding the results of 2008 for 372 thousand tons. In the first sixmonths of the current year as usual remains a positive dynamic ofpumping – 2 million 768 thousand tons of oil against 2008 or 17%.I want to make an emphasis on volumes of pouring oil into tankers inAktau port which is produced with the help of our company’s facilities– in 2009 this indicator reached 9 million 274 thousand tons whichexceeds 2008 indicators by 1 million 695 thousand tons. Taking intoaccount that in 2009 RSE “Aktau international sea commercial port”petrolized 11 million 095 thousand tons of oil, it’s hard not to mentionthat KazTransOil’s indicator takes the lion’s share in this transshipmentvolume. As of the first six months of 2010 pouring volume amountsto 4 million 201 thousand tons. We achieved all of these owing toKazakhstan’s intensive economic growth, which stimulated our companyto realization of all outlined plans.- Yes, the role of KazTransOil in oil on-time delivery toexport and internal market is obvious. However, everycompany’s future cannot be judged by last achievementsThere have been implemented many join projects.A recent example of antecedent feasibility study for Atyrau – Samarapipeline extension was realized with closely collaboration and financingby Agip.Also, at the end of 2009 at oil pumping station (OPS) Atyrau bilateral oilcargo dock (OCP) N1 commissioned, reconstruction were carried out byKazTransOil and jointly with LLP “Tengizshevroil”. In 2001 for Kumkol oildrain, at OPS Atyrau which was constructed in 1969, oil cargo dock N1first reconstruction was done. In 2009 the overpass modernization andreconstruction carried out of at the “Tengizchevroil” LLP expense due tonecessity to increase a volume of Tengiz oil transshipment through theterminal. There were replaced earlier pouring oil devices on the currentinstallation at the terminal, conform to best international standards,and an automated process control system, allowing them to performthrough the SCADA system monitoring the loading of the necessarymeasurements and calculations, preparing shipping documentsdesigned for simultaneous servicing of 60 railway wagons. Currently,the terminal capacity is up to 5 million tons a year. It is worth to mention,that internal OPS “Atyrau” infrastructure, dock N1, tank farm allowmaintaining oil quality of shipper.“KazTransOil” JSC is planning to begin reconstruction and modernizationworks on OPS Atyrau drain dock N2. Together with modernization hasbeen done on OCP N1 it may allow to continue scaling reconstruction atOPS Atyrau and significantly increase operating flow Atyrau oil cargo railjunction. These works implementing with JSC “NC “Kazakh Railways”KAZENERGY205

PerSOncollaboration and we consider imperative harmonization in enlargingpipelines operating flow and railroad transportation output.These plans realization will be competitive advantage for the companyin terms of attracting earlier Kashagan oil transshipment through OPSAtyrau docks. Today this opportunity is scrutinizing together with NorthCaspian Operating System (NCOC) at the same time with perspectives toattract Kashagan volumes into Atyrau – Samara and Kazakhstan – Chinapipelines.-Bolat Isataevich, in my point of view, acquisition ofBatumi Holding Industrial Limited and its assets – Batumioil terminal and Batumi sea port became one of the mainprojects. Could you tell me, what are the advantages ofBatumi oil terminal prior to other export directions?KazTransOil makes a big stake on these assets in terms of buildingKazakhstan Caspian Transporting System (KCTS) and creating otheralternative oil transportation routes on international markets. I wouldlike to stress from the very beginning that for Kazakhstan Batumi oilterminal is an interesting strategic assets, which we intend to developin the future. It is large and beneficial traffic centre, where sea, railwayand automobile transports converge. In fact, today we manage wholethe direction of “Aktau – Baku - Batumi” through Batumi oil terminalcomparing to many other routes was and will be an advantage as far asquality preservation is the main factor for light crude shippers.- Bolat Isataevich, you have been working in oil industry22 years, in pipeline more than 16 years, and from the dayof foundation you work in the company. You have gonethrough interesting route of professional growth duringthese years– from equipment service and repairmanto managing director of largest pipeline company inthe republic. What could you wish in the day of pipelinetransport’s 75th anniversary JSC “KazTransOil”?I my opinion, 75 years of pipeline transport, fist of all, is an occasionfor those this work was the purpose of life and fate, for field veterans,professionals whose names begin with large letters. Generally speakingabout company achievements, I always remember Ivan DmitrievichKasper with gratitude and sense of esteem not only depending onanniversary dates. At his own time he has already became a legendaryindividual indeed, his attainments would be enough on many oilmento be mentioned in history of the oil and gas sector. Unfortunately, heis not with us today, but Ivan Dmitrievich contribution to creation ofToday almost 70% of oilproduction capacity providedby international investorsin Kazakhstan, therefore“KazTransOil” JSC closelycollaborating with bignational and transnationalcompanies such as: Chevron,CNODC, CNPC, ExxonMobil,Agip, Total, Eni and etc.transshipment infrastructure in Batumi, in turn it is a large sea port inGeorgia and ipso facto created a new export window not only for oiltransit, but also for transshipment oil commodities and dry cargo.High flexibility on goods transshipment is the main competitiveattractiveness of Batumi oil terminal, it is considered as one point oftrans-Caucasus shipment because of flexibility, particularly came up tosmall scales comparing to pipelines. Batumi oil terminal is a sea station,usable on Caspian oil transportation on export, its maximum capacity 15million tons a year. There can be made transshipment and pouring in upto 22 oil types and oil commodities with saving quality, it is not the leastof the factors. Spacious tank farm from 300 up to 10 000 m3, includingtanks with heating, with total volume 752 000 m3 make favor.Batumi oil terminal is only terminal on liquefied hydrocarbon gastransshipment on Caucasus shore of Black Sea. Moreover, 212 tankscan be uncharged on all drain docks simultaneously, and their totalcapacity equal to 850 tanks at twenty-four hours. Docks attachment toone or several tank farms gives flexibility during discharging operations.There can be used upper docks, besides lower drain equipment installedon all docks. By 2009 total capacity of oil transshipment on Batumi oilterminal is 6 million 414 thousand tones. In addition to that, 68% in totalcapacity is Kazakh oil transshipment through Batumi oil terminal. Thisis significant achievement comparing to 2007 where Kazakh oil portionwas 24%.We are expecting that Kazakh oil portion will be increased and in thefuture for account of Tengiz, Karachaganak, Kashagan deposits and onother Kazakhstan sector of Caspian Sea deposits, oil transportation inKazakhstani main pipeline system and development invaluable.I congratulate Taras Mazhitovich Kassymov, Ferdinat AbdrakhimovichMamonov, people with bright career biography with anniversary,those people up to today actively participating in pipeline transportdevelopment, implementing many considerable projects. For severalgenerations of oil pipeline workers they became real educators andmentors. During the dire years of collapse of the Soviet Union, TarasMazhitovich headed the “Yuzhnefteprovod” production association,he could set business going, supply stable mode of oil-trunk pipelineoperation in terms of economic crunch. Ferdinat Adbdrakhimovich –is a man with huge life energy, he was the head and direct player ofmany known projects constructions. Today he is actively engaged inimplementation of many significant projects of the company as before.For heritage left behind veterans JSC “KazTransOil” become a deservingsuccessor. Today the company uses image of stable developing andreally competitive organization due to leading figures experience inoil and gas sector and young management energy blend. KazTranOilsuccessfully achieving goals day after day, year after year conqueringone peak after another and absorbing all the best. I always felt just pridein its achievements, but at the same time a great sense of responsibilitythroughout the years of my work in the company. I am sure thosefeelings - pride and responsibility are common to all great company teamthat make JSC “KazTransOil” in many ways the best in oil & gas sectortoday. I therefore wish to all the company staff inexhaustible energy, newachievements and professional success!206 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

PerSOnKazTransOil:dynamics ofdevelopment“KAZTrAnSOil” JSC iS One Of The lArGeST COMPAnieS in KAZAKhSTAn ThAT iSMAKinG enOrMOUS COnTribUTiOn inTO DevelOPMenT Of COUnTry’S eCOnOMiCPOTenTiAl AnD DOMeSTiC Oil-GAS inDUSTry. we KinDly ASKeD MS. ASeMbeKOvnA nUSUPOvA, The MAnAGinG DireCTOr On eCOnOMiCS AnD finAnCe Of“KAZTrAnSOil” JSC, TO Tell US AbOUT The finAnCiAl reSUlTS AnD lOnG-TerMPlAnS Of The COMPAny.210 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Asem Nusupova,managing director neconomics and fi nanceof JSC KazTransOilAsem Bekovna, “KazTransOil”JSC plays an important partin the republic’s oil-gas industry bybeing oil transit and transportationoperator in Kazakhstan. Could youplease tell us about financial-economicachievements of the company in thelast couple of years?- “KazTransOil” JSC transported the total of225 mln tons of oil throughout the years 2005to 2009. The company provides a stable annualgrowth of oil delivery. In turn, it has a positiveimpact on financial and economic indicators.For instance, if the consolidated income fromoperations in 2005 were 63.7 bln tenge, in 2009it amounted to 126.2 bln tenge. The net profitKAZENERGY211

PerSOnincreased with the income growth: from 5.6 to15.5 bln tenge respectively.The steady growth of financial and economicindicators is subject to effective work withshippers based on the principle of equal accessto the pipeline system of the company.Sustainable tariff policy, which is being pursuedby the company in accordance withantitrust laws, plays a big part in positivedynamics. In addition, during these yearsthe company has expanded its network of oiltrunk pipelines to China by building Kenkiyak-Atyrau, Atasu-Alashankou and Kenkiyak-Kumkolpipelines. Thereby, not only it has createdthan 50% of participation and securing theright of the operator in new oil pipeline assetson the territory of the republic.The company's strategy is closely aligned toensure the interests of the Republic of Kazakhstanin the sphere of transportation ofoil to world energy markets. To do this we willdevelop the oil terminal and port in Batumi. Iwant to emphasize that today, thanks to theefforts to modernization and improvement oftechnical equipment at our foreign assets, theexport volumes of Kazakh oil through BNT hassignificantly increased.The long-term financial-economic goal of the- What can you say about theinternational financial «image» of thecompany, particularly in the contextits activities’ evaluation by leadingrating agencies?-Main components of the company’s positivefinancial image are transparent financial reportingconfirmed by independent auditors,positive credit history and high credit rating.“KazTransOil” JSC has an impeccable credithistory. The last loan that was taken out by thecompany was a five-year syndicated loan of$275 mln in 2008. These funds were involved“KAZTrAnSOil” JSC TrAnSPOrTeD The TOTAl Of 225 Mln TOnS Of Oil ThrOUGh-OUT The yeArS 2005 TO 2009. The COMPAny PrOviDeS A STAble AnnUAl GrOwThOf Oil Delivery. in TUrn, iT hAS A POSiTive iMPACT On finAnCiAl AnD eCOnOMiCinDiCATOrS. fOr inSTAnCe, if The COnSOliDATeD inCOMe frOM OPerATiOnS in2005 were 63.7 bln TenGe, in 2009 iT AMOUnTeD TO 126.2 bln TenGe.a new export route, but also integrated westernand eastern network of trunk pipelinesin Kazakhstan. In 2008-2009, the companypurchased the oil terminal and the port in Batumi– strategic transportation junction on theBlack Sea coast of Georgia.The growth of balance capitalization is eloquentof our achievements. This indicator hasgrown by 45% in comparison with 2005 andreached 325 bln tenget by the end of 2009.Clearly the growth of financial and economicindicators affected the increase in tax paymentsto the state budget of Kazakhstan. Thecompany, as one of the largest tax payers inthe country, alone paid taxes to the budget ofthe country in the amount of 20 bln tenge.- Could you please comment onyour vision of “KazTransOil” JSCas a successful company, say, in2015? In other words, what long-termfinancial and economic objectivesand priorities are pursued by thecompany for ensuring its national andinternational positions?- Strategically, including in 2015, in our vision“KazTransOil” JSC is a highly efficient,competitive, profitable and dynamic companyfor oil transportation with modern diversifiedpipeline system that match regulatory estimatedreliability criteria and international safetystandards of industrial activity. This is a companythat constantly upgrades its productiveassets, as well as conducts new constructionsof the pipeline system.Also, “KazTransOil” JSC sets a priority tomaintain and strengthen its positions of thelargest pipeline company in Kazakhstan thattransports more than 60% of the entire oil producedin the republic. In order to achieve thesegoals the company will retain control of existingassets and will strive to possess not lesscompany is to maximize profit at the lowestpossible cost. In particular, in 2015, accordingto the draft business plan for 2011-2015, weplan to transport at least 66 mln tons of oil andto obtain a net profit of 25 bln tenge. Moreover,we plan to annually invest around 20 billiontenge in projects on capital construction andrepair of our assets.- What kind of financial indicatorshas the company achieved in the firsthalf of 2010? How do they meet initialexpectations?- The company has summarized operationalresults of financial and economic activity inthe first half of 2010, which were reviewed onJuly 15 in the city of Aktau at the extended sessionof “KazTransOil” JSC. It can be noted thatall production, financial and economic plansoutlined for the first half of 2010 have beensuccessfully implemented.Thus, the consolidated volume of oil transportationequaled to 32.7 mln tons, higher thanthe target indicator by 8%. Consolidated operatingincome received is 66 bln tenge, which ismore than the target one by 15%. Productioncosts amounted to 35 bln tenge, which is 4%below the planned target. Net profit for the firsthalf of 2010 amounted to 21 bln tenge whereasthe forcasted net profit was 12.5 bln tenge.During the first half of 2010 the company invested9.3 bln in capital construction and majormaintenance, which is 37% higher than wasplanned. This can be explained by advancedpace of Kumkol main pipe station constructionconducted to increase the capacity ofthe Kumkol-Karakoin site and installation ofgas collecting systems in Batumi oil terminalrequired to increase the volume of transshipmentof Tengiz oil.for the purchase of the Batumi oil terminal andseaport in Georgia. In 2010, the company fullypaid back the loan in advance.Cooperation with leading international ratingagencies has been lasting for almost 10 years.Working with the ratings is not only a matterof prestige for the company. High ratingsmean lower risks for investors and can attractcheaper loans to foreign loan markets that areused for financing major investment projects.In 2001, Fitch Ratings rated the company asBB- “Stable» and Standard & Poor's rated asBB “Stable”. In 2002 Moody`s Internationalagency rated the company as Ba2 “Stable”.In 2009, rating agencies confirmed currentcredit ratings: BB+ «Stable» by Standard &Poor's and Baa2 “Negative» from Moody`sInternational. Fitch Ratings raised the creditrating of “KazTransOil” JSC to the sovereignrating of Kazakhstan BBB- “Stable.Assessment of credit rating is multidimensionaland includes not only the analysis offinancial indicators, such as liquidity, but alsoan assessment of the parent company, the impactof state and other key external factors. Inthis regard, despite the sustained positive production-financialindicators, due to the globalfinancial crisis in 2008-2009, the company hasslowed the evolution of credit ratings. However,we will seek to raise all ratings up to thelevel of the sovereign.- Sustainable investments inmodernization and developmentguarantee the stable growth. Whatcan you say about the investmentpolicies of the company? What are theobjectives set for the current year inthis direction?- “KazTransOil” invests significant amounts offunds in upgrading and maintaining existingtrunk pipeline systems. Particularly, over the212 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

past 5 years starting from 2005 the companyhas invested about 138 bln tenge in existingpipeline assets.In 2010, in the frameworkds of the investmentprogram the company plans to invest 33.3 blntenge. These funds will be directed at modernizationof Batumi Oil Terminal, expansionof capacity of Atasu-Alashankou pipeline to12 mln tons, replacing the oil pump station663km at Atyrau refinery, reconstruction ofthe electrical system at a number of pumpingstations, construction of pipeline to bituminicplant in Aktau, reconstruction of Kumkol mainpipe station and many other manufacturingfacilities.In years 2011-2015 the company plans to investabout 222 bln tenge in capital investment,including construction of a third thread ofKumkol-Karakoin pipeline and Kyzylzhar pipestation (34 bln), construction of the secondstage of the second phase of Kazakhstan-China oil pipeline (about 74 bln tenge), reconstructionand modernization of the Batumiterminal and port (more than 11 bln tenges).The company follows the strategy of maintaininga low level of dependency on externalsources of funding, as evidenced by an earlyrepayment of loans taken out for the acquisitionof Batumi assets. Ongoing capital investmentsaimed at maintaining and upgrading theexisting system of pipelines will be funded bythe company at its own expense.It should be mentioned that during the formationof investment policy we take into considerationimproving the reliability and quality ofservices, introduction of modern resource-andenergy-saving technologies, implementationof international agreements on the pipelinetransportation.An important part of the investment programis Technical re-equipment program, which isaimed at streamlining processes, reducing laborand power inputs of production, ensuringthe reliability and safety.The seriousness of out intentions regardingthe use of the most effective technologies isdemonstrated by the fact that the companyplans to carry out a full technical audit of fixedassets, equipment and technology next year.The result of this audit should be an updatedTechnical re-equipment program of “KazTransOil”JSC for years 2012-20, designed to ensurethe future technological competitivenessof the company.- How is the progress in cooperationand dialogue of the company withkey investors represented in oil-gasindustry of Kazakhstan for moreeffective development of pipelinesystem in the country?- In general, ‘KazTransOil” company itself isthe largest investor that funds the developmentof existing and construction of newpipelines at its own expense, thereby ensuringcommercial interests of large investors representedin the oil-gas industry of Kazakhstan.At the same time, there are investments from asyndicate of international and Chinese banksborrowed in the form of loans for the constructionof Kenkiyak-Kumkol, Atasu-Alashankou,Kenkiyak-Atyrau pipelines. It is worth notingthat, thanks to the fruitful cooperation withthese lenders, we do not exclude further thepossibility of refinancing existing loans in orderto reduce their cost.We are actively and daily working with largeoil-gas investors in Kazakhstan on the provisionof transportation and forwarding services.In addition, there are a number of jointprojects. For example, reconstruction of productionloading facilities #1 at “Atyrau” mainpipe station that was carried out at the expenseof “Tengizchevroil” LLP.Another example is a partnership with KarachaganakPetroleum Operating BV investmentsof which will be used for modernizationof #2 production loading facility at “Atyrau”main pipe station and for construction of twotanks. Also, thanks to funding of Agip KPO,one of the interested shippers, a feasibilitystudy for expansion of Atyrau-Samara pipelineup to 25 mln tons per year has been developed.- What would you wish to the staff of“KazTransOil” JSC as well as to allemployees of oil-gas industry of therepublic for the anniversary year?- “KazTransOil” JSC’s staff is the most expensiveand invaluable asset that we have. Thanksto the work of the staff of the staff we get positiveindicators and strong growth in the company’seconomy. I would like to wish goodhealth, good spirits, well-being of families toevery employee of “KazTransOil” JSC, of oursubsidiaries and jointly-controlled organizations.I wish health and further prosperity for thebenefit of our country to all employees of oilgasindustry in Kazakhstan!“KAzTrAnSOil” inveSTSSignificAnTAmOunTS Of fundSin uPgrAding AndmAinTAining exiSTingTrunK PiPelineSySTemS. PArTiculArly,Over THe PAST5 yeArS STArTingfrOm 2005 THe cOm-PAny HAS inveSTedAbOuT 138 bln Tengein exiSTing PiPelineASSeTS.KAZENERGY213

PerSOnInnovative developmentand modernization – thekey to successIt has been repeatedly emphasized that ensuring the smooth transportation of oilto consumers is a cornerstone to “KazTransOil’s” achieving of stated objectives andimplementing of large-scale plans. Therefore, several priorities were established fromthe inception of the company, one of which was to increase reliability and to provideaccident-free operation of pipelines. Given the scope of activities and the length ofpipelines in Kazakhstan, it is difficult to assess the enormous workload of the productionunit of the company at first glance. We interviewed the Chief Operating Officer AlexeyPirogov about technical and innovative development issues.Alexey Georgievich, please tell usbriefly about the innovation andtechnology policy of the company. What areits main priorities and objectives?- Let's begin with the picture that“KazTransOil” JSC represents is today intechnical terms. The balance sheet of the KTO has7465 kilometers of pipelines that are currentlyexploited. Among them - 5309 kilometers ofoil pipelines and 2,154 kilometers of waterpipelines, tank farm capacity of 1 million 353thousand cubic meters, 34 pumping stations andother major manufacturing facilities. Moreover,all objects are distributed over the vast territoryof Kazakhstan.Naturally, their operation and maintenancerequires considerable human and financialresources. Therefore, we are primarilyinterested in the application of new technologiesaimed at cheaper operating costs and lowstaffedor unstaffed operation mode. In addition,one of the priority tasks our company is toimprove conditions and to increase productivityof production personnel, as well as to reducenegative impacts on the environment. Toachieve these objectives this year we havedeveloped and started the implementation ofThe re-equipment production facilities program,taking into account the introduction of energysaving technologies and other innovations thatimprove performance and reliability of basictechnological equipment and installations.- In your opinion, is the company quitecompetitive in the issue of technologicalequipment and modernization facilities incomparison with similar global companies?- You know, the issue of quality services foroil transportation has always been the mostimportant for us. After all, this is the key tosuccessful competitiveness of our company. AsI said, the company currently takes measureson technical upgrading, modernization andreconstruction of its production facilities.Moreover, over the last few years the KTOhas accomplished several major projects onintroduction and use of new technologies andequipment.The re-equipment of company’s objectsprogram provides a comprehensive upgradingof facilities and a transition to a qualitativelynew level of service for oil transportation. It isdiversely well-founded program, particularlyfrom financial and economic perspective. Thus,drawing parallels between our company andinternational companies engaged in similaractivities, I can confidently say that in terms oftechnical equipment “KazTransOil” JSC is asgood as, and in some areas even ahead of ourcolleagues.- How actively the company introducesmodern methods of pipelines operation?What is the economic effect?- Currently we are working intensively on theintroduction of modern types of equipment andnew technologies. In this case, when choosingtechnological innovations we took a positivedecision if the project met such requirements as214 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Aleksei Pirogov,managing director on productionof JSC KazTransOilThe balance sheetof the KTO has 7465kilometers of pipelinesthat are currentlyexploited. Among them- 5309 kilometers ofoil pipelines and 2,154kilometers of waterpipelines, tank farmcapacity of 1 million353 thousand cubicmeters, 34 pumpingstations and othermajor manufacturingfacilities.economic efficiency, reliability, accidentfreeand safe oil pumping process.For example, now we are upgradingoil storage tanks by changing the steelpontoons on aluminum ones. Steelpontoons often sink under the pressureof its own weight and become ineffective.Aluminum pontoons, on the other hand,have a high degree of floatage. Thus, wesolve two problems at once: reduce oillosses occurring during its evaporationand reduce air pollution by oil vapor.We are also conducting an extensivework on utilization of oil sludge – the wasteproduced during the oil transportationand that is hazardous to the environment.Therefore, its utilization is an importantenvironmental and economic objectivefor us. To do so, we have introduced thebiotechnology, which is based on theapplication of bioorganisms that consumeoil waste.I would also like to focus on theexperience of the implementation offrequency-controlled electric drive (VFD)of the pump unit.“KazTransOil” JSC became the firstcompany in the Republic of Kazakhstanthat has successfully introduced a VFDon its pipeline transport. With the helpof it the company has already increasedthe efficiency coefficient of pumping unitsto 95%. The economic effect from VFDintroduction only at Kalamkas pipe-endoil-pumping station was about 20 milliontenge a year. And it is just a small partof the extensive work that is run by ourcompany to maintain the main trunkpipeline system in accident-free state.- What are the company's plans onbuilding new production facilities?- As you know, in 2009 our company inconjunction with «Kazakhstan-China OilPipeline” LLP completed the constructionof Kenkiyak-Kumkol pipeline, the firststage of the second phase of Kazakhstan-China oil pipeline construction.Now we are working on the second stageof the second phase of the Kazakhstan-China oil pipeline construction whichincludes expanding Atyrau-Kenkiyak,Kumkol-Atasu and Atasu-Alashankouexisting sites. In particular, this projectinvolves the reconstruction of Kenkiyak– Atyrau pipeline to increase oil pumpingto 12 million tons per year. This will beachieved by building three intermediatepumping stations on the site.Also, the second stage of thesecond phase of the Kazakh-Chinesepipeline includes construction of threeintermediate pump stations at Kenkiyak-Kumkol sites thanks to which thecapacity of this pipeline will be increasedto 20 million tons per year. Also, in theframework of expanding the capacityof Atasu-Alashankou to 20 milliontons per year, we plan to reconstructAtasu pipe-end oil-pumping station andbuild another three intermediate pumpstations. We expect to complete theseprojects by 2013.-What importance does the company'smanagement attach to technologicalprocessautomation of work?-It is impossible to imagine themodern enterprise without automatedmonitoring and management system.I would like to draw your attention tothe fact that we have gained uniqueexperience in introducing the latestcutting-edge technological developments.At one time we had a large-scale work onthe introduction of automated monitoringsystems.In particular, between 2001 and2009, we implemented a comprehensiveprogram for modernization of automationsystems, remote control, automatic firesuppression systems, we introduced asystem of supervisory control and dataacquisition (SCADA), security system onstation sites and facilities of the linearpart of main pipelines.Note that the KTO became the firstKazakhstani company that introducedthe SCADA on their sites. Moreover, ourdispatch control and management systembecame one of the largest in the world.At the moment, all systems are operatedat the company's 42 facilities, includinglocal, regional, and central control units,as well as the Central DispatchingBoard in Astana. During the design andKAZENERGY215

PerSOnsubsequent implementation the most advancedtechnical solutions were employed using theequipment of leading world producers. Theproject allowed us to significantly increasereliability and safety of pipelines operation, toprovide continuous monitoring of technologicalequipment and the work of operational staffand in general – to increase the efficiency andquality of production and economic activitymany times.- Energy conservation is an important aspectof activity of any large company and is oneof the main principles of the Program onForced Industrial-Innovation Developmentof Kazakhstan. What measures does theKTO undertake to introduce energy-savingtechnologies?- In February of the previous year“KazTransOil” JSC designed a Cost controlprogram calculated for 2010 - 2014 years. Aspart of this document the company started itswork on the implementation of energy- andresource-saving technologies. And in the firstplace – the company started to implementprojects that reduce the consumption ofexpensive electrical and thermal energy.Among them is the UMR system (utilitymetering system). As is known, this system cansubstantially reduce labor costs of collecting,transferring, and documenting information;reduce technical losses of electricity, as well ascarry out real-time technical and commercialaccounting of electric power, and control its costper unit. In addition, given that the power gridof “KazTransOil” JSC is functionally complete,the presence of technical accounting, inparticular UMR, allows to constantly monitorthe balance of consumed and spent power.This process disciplines all staff responsiblefor the performance, and technology and energymodes. In addition, the analysis of UMR datawill allow to withstand low-power operationof pipelines, and, in case of rejection, to taketimely actions. In general, we expect that fromthe introduction of this record keeping to saveup to 10% or about 40 million kilowatt hoursper year of the total electricity consumption.Thus, the KTO practices an «economical»approach, where, indeed, necessary.through a school of professional growthfrom the operator of the undergroundrepairs to the responsible managementpositions. And almost all of these years youworked at and supervised the productionunit of the company. On the eve of theanniversary of pipeline transport what youwould like to tell the team of “KazTransOil”JSC?-The forthcoming anniversary is a greatevent for our company. All the past years theKTO has successfully carried out and usuallyoverfulfilled production plans. The anniversaryyear of 2010 will not be an exception.Implementing plans and commitments is a keyindicator of success for manufacturers.The main goal of our company is the safetransportation of Kazakhstani oil. And thestaff is fully aware of the complexity and theresponsibility of the mission, and that is why itperforms all the tasks ahead. Therein lies thesuccess of the “KazTransOil” company.So today, I wish the staff of the companythat consists of thousands of employees, thosewho are at their workplaces, sites, shifts, andon the roads, the professional success, greathealth and family well-being!- Aleksey Georgievich, you have beenworking in the field of pipeline transportfor over thirty years now. You have gone216 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

TransiT«KazTransOil» JSC -leading oil-transportingcompany2010 iS A SPeCiAl yeAr fOr PiPeline TrAnSPOrTATiOn inDUSTry in KAZAKhSTAn.exACTly 75 yeArS AGO, here in The hArSh STePPeS, The firST KAZAKh Oil PiPelinenAMeD CASPiAn-OrSK wAS PUT inTO OPerATiOn. Oil - The weAlTh Of OUrCOUnTry - hAS beCOMe A SOUrCe Of PrOSPeriTy AnD hAS PrOMOTeD The inTen-Sive DevelOPMenT AnD reCOvery Of virTUAlly All fielDS Of ACTiviTieS in KA-ZAKhSTAn.218 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

The official “birthday” of the Kazakhstani maintrunk oil pipeline system is December 7, 1935,when the Emba oil from Koschagyl production fieldwent through “Caspian-Orsk” pipeline to the tanks ofthe Orsk plant. Construction of the first trunk line wasby sweat of the brow: during harsh historical times,the Kazakh steppe was plunged in hunger, with acuteshortages of equipment, transportation and materials.Pipeline trenching was conducted manually andworkers were hired from nearby auls. Extraordinaryclimatic conditions also affected the construction:aggressive environment fretted the metal within 3-4years. Food and consumer goods supply was bad,and this has led to high staff turnover. There wereinstances when 300 people who were contracted forthe construction of the pipeline were leaving withouteven proceeding with their work. Thus, the shockconcept, that was begun in 1932 and was scheduledfor completion in 1933, was completed only in late1935.The actual development of pipeline transportation inKazakhstan as of a separate subindustry begins inthe late 50’s, when the country is planning to createa set of new heavy industries, particularly steel,nonferrous metals and machinery, which reinforcesthe need of the republic in petroleum products. It wasduring this period when the State Planning Committeeof the Kazakh SSR in conjunction with the Ministryof Oil Industry of the USSR set a long-term task ofdetermining the extent of development of pipelinetransportation for several five-year periods forward.In 1963, the construction of the Uzen-Zhetybay-Shevchenko pipeline began, which was intendedfor transportation of hydrocarbons from Uzen andZhetybai to Shevchenko. In 1969 Uzen-Kulsary-Gurievoil pipeline was put into operation. Omsk-Pavlodarand Pavlodar-Shymkent pipelines were developedin 70’s; Tengiz-Guriev-Astrakhan-Grozniy main trunkpipeline construction project was developed in 80’s.Kumkol-Karakoyyn pipeline required for pumpinghydrocarbons to Pavlodar-Shymkent pipeline wasbuilt due to the development of Kumkol field in 1990.In 1991 Dossor-Maqat pipeline was commissioned.Prior to independence Kazakhstan hadn’t had its ownpipeline management structure and procedures.Situation was exacerbated by the fact that insteadof the former Soviet pipeline management systemthat was headed by “Glavtransneft” independentAlOnG wiTh TheDevelOPMenT OfOil PrODUCTiOnin The rePUbliCThe PiPelineinDUSTry wASCreATeD AnDexPAnDeD AnDnOw rePreSenTSA POwerfUlSeCTOr Of TheKAZAKhSTAnieCOnOMy. OilPrODUCTiOn AnDTrAnSPOrTATiOnAre The TwOSeCTOrS, MUTUAlDevelOPMenTOf whiCh GiveSAn exCellenTSynerGiSTiC effeCT.eSPeCiAllyAS KAZAKhSTAniS reMOTe frOMMAJOr wOrlDMArKeTS fOr Oil,The Oil TrAnS-POrTATiOn iSSUeShAve AlwAyS hADA SPeCiAl SiGnifi-CAnCe.pipeline companies of the new states had emerged.This required a new system of relations on issues oftransportation, transit, and mutual deliveries of oilbetween oil companies of the former Soviet Union.Thus, the main objectives of the sector reformswere: the creation of the state managementsystem of pipeline transportation; the systemof intergovernmental relations on matters of oiltransportation and organization of oil swaps; creationof new system of relationships in the industry inconnection with privatization and foreign investmentgeneration; ensuring oil exports and supplies in theright quantities for domestic refineries; overcomingof negative trends associated with the collapse of aunified system of oil transportation and distributionof USSR.In 1992, along with establishment of “Munaygas”Gas Chemical Complex, “Yuzhnefteprovod” and“Main trunk pipelines of Kazakhstan and CentralAsia”, the Ministry of Energy and Natural Resourceswas formed with a view to create a state pipelinetransportation management system.In 1997, as per resolution of the Government of theRepublic of Kazakhstan “KazTransOil” national oiltransportation company was created. The companytook over all existing trunk pipelines, as well as watermains in West Kazakhstan. From this point on themodern history of “KazTransOil” JSC has begun,which after various structural reorganizations of thestructure today is a subsidiary of “KazMunayGas”NC JSC.Currently, the company has following assets: asystem of oil pipelines with total length of 5 309,7 km;water injection system with the length of 2 154,8 km;a tank battery with a capacity of 1 353, 9 thousandcubic meters; 34 oil pumping stations and otherfacilities.Since the establishment of “KazTransOil” CJSC in1997 up to the present day an enormous work hasbeen done on development of main pipeline systemsaimed at improving the competitiveness and reliabilityof existing and construction of new facilities for thetransportation and transshipment of oil, as well as onthe creation of necessary contractual basis to provideoil transit through the territory of transit countries.Kenkiyak-Atyrau, Alibekmola-Kenkiyak, NorthBuzachi-Karazhanbas, Atasu-Alashankou newpipelines were put into operation. Kenkiyak – KumkolKAZENERGY219

TransiTFOR MORE THAN 4 YEARS THECOMPANY HAS BEEN MENTORINGBOYS AND GIRLS, AND NOW YOUNGPROFESSIONALS ARE WORKING INCRITICAL AREAS OF OIL TRANSPORTROUTES THAT PASS THROUGH 9REGIONS OF THE COUNTRY NExT TORURAL SETTLEMENTS.pipeline was built, measures to increase the capacity of Atyrau-Samarapipeline were undertaken, and output of Aktau port, number of railwayand liquid dispensing terminals was expanded. Taking into account theinterest of shippers in the supply of oil to Chinese market, in 2000 thecompany commissioned oil-loading railroad overpass at Atasu mainpipe station. In order to diversify deliveries direction of Kumkol oil,“KazTransOil” JSC put into operation Shagyr oil point with capacityof 3 mln tons per year. Agreements were signed with the operatorsof pipeline systems, such as “Transneft” OJSC, “Ukrtransnafta”OJSC, “Gomeltransneft” Republican unitary enterprise, “Druzhba”Novopolotsk oil transportation enterprise. Moreover, in 2008 KazTransOilcompleted the acquisition of a full stake in “Batumi Industrial HoldingsLimited” company. Owing to this deal foreign oil transport assets in theBlack Sea were purchased for the first time.The result of the work done has been a dynamic increase in oiltransportation. Between 1997 and 2009 there has been a steady growthof this main performance indicator. In 1997 the company transported22, 9 mln tons of oil through its own main pipelines system, whereasin 2009 it transported 50, 885 mln tons. The growth of oil transportationincreased the turnover through the “KazTransOil” JSC main pipelinesystem: from 17,2 bln tons in 1997 to 33,5 bln tons in 2009.Each year the company increases its efforts to enhance itscompetitiveness. Only recently the company introduced andsuccessfully exploited the supervisory control and data acquisition(SCADA) system, system of industrial safety management system,including automatic fire extinguishing system, gas detection systemand emergency shutdown device; line telemechanics system ofpipelines of Western and Eastern branches of KTO.The company has other important projects in its plans, including theintroduction of leak detection systems and protection of oil pipelines,automated system of fiscal measurement of electrical power, securityand perimeter alarm and video surveillance, industrial and technologicalfacilities of oil pipelines, construction of crude oil transfer meteringsystem at 4th and 5th berths Aktau sea port and “1237” projected pointof delivery reception, as well as the modernization of the hierarchicalstructure of the SCADA system in connection with the implementationof new projects on construction of oil pipelines.Implementation of these technologies has increased the reliability andfreedom from accidents of the entire system of oil pipelines, ensuredcontinuous monitoring of technological equipment and the work ofoperational staff, increased efficiency of production and economicactivities of KTO on a whole.“KazTransOil” JSC is one of the first Kazakhstani companies thathave successfully implemented the requirements of internationalmanagement system standards. For several years the company hasoperated certified and proven quality, environmental, occupationalhealth and safety management systems meeting the requirements ofISO 9001:2000, ISO 14001:2004, OHSAS 18001: 2007. Due to the factthat the company continually invests in protection of its employeesand provides high culture of production, develops social responsibilityof business and improves the quality indicators of its work, in 2008“KazTransOil” JSC won the annual prize of the President of the Republicof Kazakhstan “For achievements in quality” in “The Best ServicesDelivering Enterprise” in “Large Business” category.One of the main priorities of the country’s largest oil transportationcompany is to develop human resources. Today “KazTransOil”employs over seven thousand people in different regions of thecountry. As a company that thinks about tomorrow we focus on humanresource policies, believing that training is one of the most importantcomponents of the “social responsibility” concept. Therefore,nowadays the company’s enterprises employ hundreds of skilledprofessionals who have received specific training and retraining inlocal and foreign higher educational institutions, specialized colleges,and training center of the company. With such attention to the workingstaff “KazTransOil” JSC has been a home to a great deal of labordynasties, when children choose the path of their parents and properlycontinue their work to the benefit of the company. For decades, firstclassprofessionals have worked at production facilities of the pipeline220 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

company. Their work is marked not only at companylevel, but by the government of Kazakhstan. In orderto attract promising young professionals among thetop graduates from leading universities of the countryonly last year KTO accepted more than 100 interns.In addition, in recent years the company signedcooperation agreements with Kazakhstani specializeduniversities such as the Kazakh-British TechnicalUniversity, Kazakh National Technical University afterK.I.Satpaev, Aktau State University after Sh.Esenovand Atyrau Institute of Oil and Gas.Talking about the social activity of “KazTransOil”,we can not come by the unique project the companycompleted two years ago with the goal to supportpoor rural youth that. Under this project, 92 studentsfrom socially disadvantaged rural areas of SouthKazakhstan, West Kazakhstan, Atyrau and Mangistauareas completed their training at KTO’s expense andwere employed in the structural units of the company.For more than 4 years the company has been mentoringboys and girls, and now young professionals areworking in critical areas of oil transport routes thatpass through 9 regions of the country next to ruralsettlements. In fact, young villagers had the opportunityto work in their profession in their native villages,benefiting not only the oil transportation industry, butalso facilitating the development of the rural areas.The social project of “KazTransOil” was designed toaddress issues of employment among rural youngpeople; to strengthen the “business - education” bondby placing offers for training manpower for the oilindustry; to develop human potential in the regions inaccordance with the evolving needs oil transportationsector.For more than 20 years “KazTransOil” JSC has beensupplying Volgian water through the longest waterline in the world Astrakhan-Mangyshlak to remoteconsumers in arid Atyrau and Mangystau regionsof Kazakhstan. In addition to oil and industrialenterprises in the region, fresh water is provided toresidents of cities and towns that are located alongthe water line. “KazTransOil” JSC is fully aware oftheir social responsibility for ensuring the districts ofAtyrau and Mangystau areas with water. Thus, startingfrom January 1, 2007 at the initiative of the company,the Agency on natural monopolies regulation of theRepublic of Kazakhstan has approved new ratesfor water supply from Astrakhan-Mangyshlak watermain providing reduction of fees for water use for thepopulation of budgetary and non-profit organizationsby three to seven percents. This is a visible supportthat we provide to residents of the West region, insome areas of which the water main is the only sourceof fresh water.Through the extensive work on development ofwater main and reduction of tariffs for water use,“KazTransOil” JSC contributes immensely to theeconomic development and social support ofMangystau and Atyrau regions, in fact, proving thatsocial responsibility is one of the priorities of the oilpipeline company.Charity and sponsorship hold significant place in thesocial activities of the company. These activities aredirected primarily at support of disadvantaged andvulnerable people, societies of veterans and disabledpeople. The company pays its greatest attention tochildren. Any request coming from young citizens ofour republic are carefully considered by our company.Significant financial resources are spent annually for thebenefit of children.The scope of social assistance is wide. It includesconstruction, provision of treatment for disabled people,assistance in holding children competitions and fundingof international media forums. Young friends that receivedhelp from “KazTransOil” JSC include Children’s Villageof the Astana city, Akkol orphanage, “Ray of hope”rehabilitation center for disabled children, and others.The company has made a significant contribution tothe development of Astana, the capital of Kazakhstan. In2003, the company presented “Caspian” sports complex,“Ainalaiyn” kinder garden for 170 seats, and “Meirim” fullyequipped multidisciplinary clinic oriented at 150 patientsper shift. As recognition of significant contribution to thedevelopment of young capital of Kazakhstan “KazTransOil”CHARITY AND SPONSORSHIP HOLD SIGNIFICANT PLACEIN THE SOCIAL ACTIVITIES OF THE COMPANY. THESEACTIVITIES ARE DIRECTED PRIMARILY AT SUPPORT OFDISADVANTAGED AND VULNERABLE PEOPLE, SOCIETIESOF VETERANS AND DISABLED PEOPLE.JSC received the “Significant contribution to urbandevelopment of Astana” award.Looking back and reflecting on “KazTransOil” JSC’s wayfrom the creation to establishment as a powerful enterprisethat meets the requirements of international standards andis fully equipped with modern means of communication,security and governance, it can be said with confidencethat the originally selected course on intensivedevelopment of the company was correct. Over 13 yearsof activity as the single largest provider of transportationof Kazakhstani oil “KazTransOil” JSC has managed toalmost double the turnover of its production activities, tocontribute significantly to the support and development ofthe regions, to become one of the pillars of the economy ona whole. Today the company has a strong financial positiondue to excellent results in its core business of transportingcrude oil, to a high degree of financial discipline in mattersof financing of operating expenses, capital investmentand ongoing investment projects. The same opinion aboutfinancial stability of companies is held by internationalrating agencies according to which “KazTransOil” JSChas one of the highest ratings in the corporate sector ofKazakhstan.The company has far-reaching plans related totransportation of oil from upside fields of the Caspian shelfand development of new directions in oil deliveries. Thisinstills confidence that “KazTransOil” JSC will continue tokeep the brand of the best oil transportation company inKazakhstan.KAZENERGY221

TransiTin the beginning of last week sunny Adzharia, one of the most beautiful corners of Georgia,hospitably opened its doors for aircraft landing of large group of Kazakh journalists. The mainpurpose of mass media representatives’ visit became acquaintance with the work of foreign assetsof domestic company KazTransOil: oil terminal and sea port of batumi, which are a key componentof the Transcaucasian transport corridor. Advantageous strategic and geopolitical location of region’scapital allows transporting of any goods across the black Sea and the Mediterranean to europe orfurther to the world Ocean. Today these two companies that are managed by KazTransOil are calledas the fi rst and still the only asset of Kazakhstan’s oil transport with direct access to perspectiveforeign markets.222 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Kazakhstan’s flagproudly hovers overBatumiThe history of Kazakhstan’s joining tothe management of these Georgiancompanies begins from January 2007.Then within the scope of diversificationof black gold transportation directionfrom Kazakhstan, national operator“KazTransOil” JSC acquired shares ina company which owns assets on theBlack Sea coast of Georgia, which haveadvantageous strategic and geopoliticallocation. In February 2008, there wasconcluded another deal, as a resultof the deal, a complete control on theBatumi oil terminal (BOT) was acquiredand exclusive rights on managementof Batumi Sea Port (BSP) were alsoreceived. What tremendous significancethese assets have, particularly for KTO,could be explained very long. But inorder to emphasize their importance ingeneral for the Kazakhstani economy, itsuffices to mention only one argument -the geographical location of our republic,situated in the heart of Eurasia, it makestransport of a large list of goods, primarilyoil and oil products depend on owners ofoil transport terminals of transit states.So we can rightly say that if Peter Iopened a window to Europe for Russia,the company “KazTransOil” opened hisown doors for Kazakh oil to the world.Kazakhstani journalists who arrivedin Adzharia in the press tour frameworklooked into this “door”. The mainconclusion that can be done after all seenand heard, is that the access to the worldis in safe hands. As a diligent ownerwho works for prospect, the companyKTO constantly updates and expandsit for ease use of this “door”. And todaya large amount of cargo is transportingthrough Batumi. But for truth’s sake,it should be noted that the real workbehind all of this is far from metaphorsKAZENERGY223

TransiTand any overstatements - it is a hard andambitious work, which eventually givesthe desired result. The fact that this istrue, we can see from a simple example:according to General Director of BOTTemirkhan Abdirov, in 2008 Kazakhstanipart in oil transportation through theBatumi oil terminal did not exceed 50percent, and this year the performancewill not be less than 70 percent.In general, in 2005-2006 was thepeak oil commodities transshipment viaBatumi. At that time the performancereached a high record – about 12 milliontons. Within Baku-Tbilisi-Ceyhanpipeline commissioning the volume ofAzeri oil transportation declined. But,now once again a positive trend – Kazakhoil freight transport increasing. Thus,according to recent data, in this yearJanuary-June the volume of oil and itscommodities transshipment throughBatumi grew by 19.2 percent comparingthe same period in 2009. But the mainwork and very large volumes in thefuture: Batumi terminal is waiting foradditional oil volumes from existing fieldsin Kazakhstan and Kashagan. In themeantime, there is strongly preparationto increase flow of black gold in the nearfuture. However, most of the activitiesdeveloped in the direction of other goodsreception, and not only from Kazakhstan.There is a place to have a turn - theterminal territory, founded, incidentally,in 1883 with Nobel Brothers Companyparticipation, today occupies an area ofabout 90 hectares. “KazTransOil” hasinvested and continues to invest heavilyto bring the outdated infrastructure tomodern standards. Thus, managementof such a huge space was completelycentralized. The information abouteverything going on in every corner of theterminal is passed to special room in realtime.Laboratory employees are carefullywatching the quality of petroleum andpetroleum products. “KazTransOil”guarantees the quality of services toits clients, among them well-knowncompanies such as ExxonMobil, Chevron,BP and others, - says Temirkhan Abdirov- our tank farm with capacity of 750thousand cubic meters, allows taking22 types of crude oil and its derivativesfor custody and further transportation.There are tanks for each type of products,thanks to this we have the opportunityto further products transportation in thesame form in which it is delivered to us.It is fact that only here in the wholeBlack Sea coast storage and loadingof liquefied gas is one of the featuresof Batumi terminal. The terminal canhandle vessels with deadweight of upto 130 thousand tons, because the bayhas a natural depth of 15 meters. If thecity streets decorated with palms andflowering magnolias, huge tankers areundoubtedly the decoration of its waters.Oil commodities loading in them madewith three berths and one tanker loadingunit (TLU) in Batumi. Uploading byusing TLU technology is so perfect, thatexcludes the possibility of getting oil intothe sea. And this, moreover, that theraw material enters the vessel throughpipelines laid on the bottom of the bay.However, when using other methodsthe same perfection in pumping oil fortransport is observed. The sea aroundparking and loading is absolutely pure,there is no any typical oil spots on thesurface. There is no one speck of oil inthe pumping of oil in railway tank cars.This is particularly surprising when youlearn that the terminal can handle upto 15 million tons of oil cargo a year. Onthe basis of what one has seen, it can beargued that increased attention allocatedto environmental security. This view wasconfirmed by the company employees.George Kiladze, manager HSSE saysthat “Batumi oil terminal became the firstcompany of Georgia, which also receivedthree international quality certificates.- Last year we received certificates ofcompliance with international standardsfor quality management system 9001and 14001 environmental managementsystem and the Occupational Health andSafety OHSAS 18001. This is our specialoccasion for pride – it was the result oflong and painstaking work of the staff. Asthe company representative mentioned,Georgian legislation fairly loyal to theemployer on safety and the environment,but with the advent of Kazakh companies,these requirements for the operation ofits assets were considerably increased.224 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

By the company itself! “KazTransOil”applies its own activity standards,which, as noted George Kiladzeon some points even stricter thatgenerally accepted world standards.“Infrastructure modernization ofBOT and BSP are inextricably linkedto the improvement of the project’senvironmental component - he says- for instance, we raise the level ofsecurity and simultaneously protectthe environment from harmfulimpurities by establishing gas collectorsystem devices on the platforms.Drainage system upgrade has allowedmore effectively combat pollution ofgroundwater, pumping station reconstruction for pumping oilextends its safe operation. And such examples are numerous”.According to George Kiladze, environmental activitiesundertaken by the Kazakh company, aimed at mitigating andminimizing the negative impact of industry on the environment,was often appreciated by international environmental safetyauditors. But most importantly, as my interlocutor says, sincethe inception of entering KTO in BOT and BSP managementthere was not a single case of contingency. A huge productionworks well and smoothly, like a Swiss watch. Of course, thatsuch work requires sustained investment, on which thecompany “KazTransOil” is not stingy. “We must be sure thatwhen the time comes to big oil from Kashagan, despite asignificant increase of volume, oil terminal and port will notwork in a rush manner, they work in staffing schedule” – saysKTO staff. Within its social and charitable spheres of activitythe company allocates significant money. In 2010, thus, it isplanned to allocate about U.S. $285 thousand. For the regionwhere the average salary is 200-300 dollars, it is the highestrate of participation.Chairman of the government of Adzharia, LevanVarshalomidze said about the role of the Batumi oil terminalChAirMAn Of The GOvernMenTOf ADZhAriA,levAn vArShAlOMiDZeSAiD AbOUT The rOle OfThe bATUMi Oil TerMinAlAnD POrT MAnAGeDby “KAZTrAnSOil” in TheeCOnOMy AnD SOCiAllife Of The reGiOn AnDThe COUnTry.and port managed by “KazTransOil”in the economy and social life of theregion and the country. Despite thelarge amount of work, but I shouldmention that today Adzharia virtuallyconsidered as one big construction site,he agreed to meet with Kazakhstanijournalists to talk the present and futureof accountable to him region. Of course,Kazakh investors’ activity could notbe bypassed during the conversation.He is grateful to our businessmen fortheir substantial contribution to thedevelopment of Adzharia, believingthat the way they do business, shouldbe an example for other investors. Theport and terminal not only provide significant contributions tothe Republican budget, but also, more importantly, accordingto Levan Varshalomidze, provide worthy of living about twothousand families. “Batumi oil terminal and port are coreenterprises of the city, their work has always been in plain sight- said the head of government of Adzharia - and now do notcarry out any analytical studies, one could see how the last twoyears with the advent of Kazakh company in a positive directionchanged their development strategy. After positive feedback onthe investing company's the head of Adzharia encouraged otherKazakh companies to look “at the most dynamically developingregion of the Black Sea”...After all seen and heard by the end of the journey, I confesshonestly, I have very different look at Kazakhstan flag,fluttering in the vicinity of Georgian and the EU banner onBatumi Sea Port flagpole. Let this be a sound pompous, but Ifelt a sense of pride for my country and its people, who achievedrespect and recognition for their work for thousands of milesaway from the homeland.KAZENERGY225

eliAble PArTnerS“KazTransOil” and“Transneft”: sustainedpartnershipinterview with Nikolai Tokarev,president of “Transneft” JSCKazTransOil” JSC and “Transneft” JSCare largest companies of Kazakhstanand Russia accordingly that transport oil.During past years they established stablebusiness relations which continue its activedevelopment. We’ve asked the President of“Transneft” JSC Nikolay Petrovich Tokarevto tell about current issues and perspectiveof those relations.- Nikolay Petrovich, “KazTransOil”JSC and “Transneft” JSC publiccorporation have long-standingand reliable partner relations. This is largely due to closecooperation between Kazakhstan and Russia in variousfields, especially - in energy sector. For today more than70% of Kazakhstani exporting oil transits through Russianterritory, this fact indicates stable and mutually beneficialcollaboration of countries’ two largest oil transportcompanies. How do you assess the level of cooperationbetween “KazTransOil” JSC and “Transneft” JSCcompanies? What kind of main examples of successfulco-operation can you show?- Our companies are really connected with strong partner relations.In November 2009 on a government-to-government status wassigned a protocol, which is supplement to Russian-Kazakhstaniintergovernmental Oil transit agreement from June 7, 2002. Inaccordance with the protocol, parties coordinated volumes anddirections of oil transportation.As a result, the transit of Kazakhstani oil through Russian territory mustbe no less than 69 million tons of oil per year (in comparison with 45million tons in 2009) till 2020. Such arrangements are very importantto consolidate parties’ purposes on correspondent investment projectsTODAy The PrOCeSS OfinTeGrATiOn Of PiPelineSySTeMS Of rUS-SiA AnD KAZAKhSTAn iSA briGhT exAMPle OfeffeCTive inTerSTATerelATiOnS in enerGySPhere.226 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСКand to ensure the occupancy of the pipelinesystem.Another example of successful cooperationis the interaction within the Caspian PipelineConsortium framework, which implementsthe pipeline control connecting Kazakh oildeposits with Black Sea ports. High level ofunderstanding has allowed us to reach basicagreements on the expansion of CTC, whichwere fixed in appropriate memorandum inDecember 2008. As a result of the expansion ofCTC, volume of oil transportation through thesystem will amount 67 million tons (withouttaking into account antifriction additives). Now there is an activeimplementation of CTC expansion project.Cooperation with Kazakhstani colleagues is also carried out inexchange of information on diversifies of oil transportation routes fromthe Black Sea basin, in which our Kazakhstani partners also expressedtheir intention to participate. It comes to projects of “Samsun – Ceyhan”and “Burgas – Alexandroupolis” pipelines, aimed at reducing of theBosporus and Dardanelles channels’ loading.- For the near-term outlook Kazakhstan is planningto increase oil production at existing deposits andperspective deposits on the Kazakhstani sector of theCaspian Sea, whose delivery to world energy marketswill require a diversification of existing routes forhydrocarbons transportation. For today Kazakhstan isconsidering several options, among them - participation inthe project to establish the Southern corridor of Baku - theBlack Sea, capacity expansion of the pipeline Kazakhstan– China, and others.On the part of Transneft, is there any interest in attractingfuture volumes of Kazakhstani oil to transit through

We considerlong term andmutually beneficialdevelopmentbetween “JSC“Transneft” publiccompany and“KazTransOil” JSC aspart of the strategytowards providingglobal energysecurity on Eurasiancontinent.Russian territory? If yes, whether the company conductsany activities for this? If yes, whether the companyconducts any activities for this? What are the benefitsof transit of future Kazakhstani light oil through Russianterritory over other directions?-There’s no doubt that “Transneft” JSC is interested in expansion ofKazakhstani oil volumes transporting through the Russian territory.In this regard, I would like to note Prime Minister of KazakhstanK.Masimov’s words recently sounded in Russian media, he declaredthat Kazakhstan “will be transported through the Russian territory somuch raw materials as Russia will be able to digest”. I hope, with thelapse of time mutual concern of both countries become a reality one cansee a practical expansion of Kazakhstani oil volume transported thoughRussia. A number of conditions already exist for assuring positivedynamic related to this issue.Particularly, both contracting parties have agreed that payment foroil transferred in transit conditions though Russian and Kazakhstanterritory (as you know, mostly it concerns “JSC “Transneft” publiccompany pipelines) is carried out at the tariffs applicable on 1 November2009. This actually means that the tariff freezes, because its size canbe indexed annually only in compliance with inflation. In addition,transit fares may not exceed established rates for oil transportationin non transit mode. Also, regarding providing any additional benefitsin Kazakhstani oil pumping, then it is essential in this context tounderstand as the state natural monopoly “JSC “Transneft” publiccompany status. Thereby, the main role in creating favorable conditionsfor oil transportation transit by any routes belongs to the state and it isin the field of intergovernmental regulations.Taking about further prospective expansion of Kazakhstani oiltransportation though “JSC“Transneft” public company mail routes, Iwould like to stress, that the feasibility study carried out for extensionAtyrau – Samara pipeline’s throughput from 15 to 25 million tons of oilper year in collaboration with our colleagues from “KazTransOil” JSC.Also, after CPC this route is second for Kazakhstani shippers fromcost-effectiveness which confirmed by project’s feasibility study. Itexpected that companies extracting oil in Kazakhstan will present at theend of 2010 information about their plans to backfill extended Atyrau –Samara pipeline capacity and decision for further action to the projectdevelopment will be made based on these data.-Nikolai Petrovich, Kazakhstan’s pipeline transportation inthis year celebrates its 75th years from first KazakhstaniCaspian – Orsk pipeline commissioning. What would youlike to wish to Kazakhstani colleagues in anniversary year?First of all, I would like to congratulate Kazakhstani colleagues withanniversary dates and outline that works on Caspian – Orsk projectwere became an inception of our long-term and effective cooperation.A subsidiary of “JSC “Transneft” public company – “Giprotruboprovod”JSC took a part in designing this pipeline project even in the prewartime, which intended for Kazakhstani oil transportation to Russianrefinery in Orenburg region. Infrastructural links between our partiessystematically has been strengthened and expanded since that time.Today the process of integration of pipeline systems of Russia andKazakhstan is a bright example of effective interstate relations inenergy sphere.We consider long term and mutually beneficial development between“JSC “Transneft” public company and “KazTransOil” JSC as part ofthe strategy towards providing global energy security on Eurasiancontinent.I am confident that the level of partnership we have achieved willdetermine further joint activity perspectives.Therefore, in 75th year of pipeline transport of Kazakhstan, I wouldlike to wish our colleagues to use effectively accumulated potential,maintain high business reputation and successfully develop costeffectiveenergy transportation routes to the world markets.KAZENERGY227

eliAble PArTnerSPartnership for the benefitof both government andbusinessinterview withKenzhebek Ibrashev,general director ofJSC KazMunaiGasexploration and ProductionKenzhebek Niyazovich, thank you for consenting to our editorial office questions.- Let me begin by saying congratulation to the 75th anniversary of pipeline transport of the Republicof Kazakhstan. This is an important date not only for oil and gas industry professionals and companies,but also for the country as a whole.“KazTransOil” contribution to the development and establishment of pipelines in Kazakhstan ispriceless. Over the years of “KazTransOil” existence tremendous work has been done, main oilpipelines were built and commissioned, which ensuring continuous operation of the industry, newtransport routes appeared though which Kazakh oil became available to foreign customers.On behalf of all “KazMuniaGaz” EP” JSC staff I would like to congratulate all “KazTransOil” employeeswith this significant date and wish them good health and new victories.- Kenzhebek Niyazovich, today in many domestic and foreign presses is mentioningabout KMG EP new acquisitions. It would be interesting to hear firsthand aboutthese projects.228 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

- More recently, in agreement with the NationalCompany KazMunaiGas, KMG EP acquired50% share in the LLP “Kazakhoil Aktobe”, 51%share in the LLP “Kazakhturkmunai” and 50%share in JSC “Mangistaumunaigas”.- What is the sum of these transactions?- The acquisition price of these three assetstotaled $750 million, $350 million amounted toprice 50% share in LLP “KazahoylAktobe”, $70million - 51% share in LLP “Kazakhturkmunai”and $330 million - 50% share in JSC “Mangistaumunaigas”.The transactions financing willbe carried out using KMG EP own funds.- Accordingly, together with the acquisitionwill be increased the growth ofconsolidated production?- Yes, of course. As a result of this transaction,according to preliminary estimates, consolidatedproduction of KMG EP will be more than27% and the growth of proved and probable 2Pcategory reserves will reach 406 million barrels(18.5%).The role of KMG EP in the consolidation ofoil and gas assets in Kazakhstan once againunderlined by development strategy where acquisitionof shares in companies “KazakhoilAktobe”, “Kazakhturkmunai” and “Mangistaumunaigas”is considered as a part of thisstrategy. These transactions enable us significantlyincrease production and resource base,as well as to expand the geography of our activityin Kazakhstan.- Please, share your partnership relationswith “KazTransOil” JSC.- Cooperation with “KazTransOil” JSC beganwith the inception of KMG EP and entirevolume of produced oil is transported bothfor domestic market and export through “KazTransOil”JSC pipeline system.Only for current year, it is planned to pump 2.2million tons of oil for domestic market. And forexport 4.1 million tons oil will be transportedthrough Atyrau - Samara pipeline, also 2.5 milliontons of oil transshipped for further transportationto the Caspian Pipeline Consortiumsystem.I would like to note that expanding the resourcebase and production growth throughacquisitions is one of the main strategic directionsof KMG EP, but in the longer term it isaimed through exploration. In this connectionfor us is very important the effective operationof Kazakh pipeline system and its further development.So the role of “KazTransOil” as asingle pipeline operator of Kazakhstan is extremelyimportant.“KAZTrAnSOil”COnTribUTiOn TOThe DevelOPMenTAnD eSTAbliSh-MenT Of PiPelineSin KAZAKhSTAniS PriCeleSS.Over The yeArSOf “KAZTrAnSOil”exiSTenCe TreMen-DOUS wOrK hASbeen DOne, MAinOil PiPelineS werebUilT AnD COM-MiSSiOneD, whiChenSUrinG COnTinU-OUS OPerATiOn OfThe inDUSTry, newTrAnSPOrT rOUTeSAPPeAreD ThOUGhwhiCh KAZAKh OilbeCAMe AvAilAbleTO fOreiGn CUS-TOMerS.KAZENERGY229

eliAble PArTnerSAspiration to thebright high wayAs far back as more than two thousand years ago caravansaccompanied by people, putting into practicecultural exchange and exchange of goods, furrowed so-called“Silk Road”. And today the pipeline, through which energyresources are transferred, newly put spirit into ancient roadcrossed a space from Asia to Europe, and gradually, step-bystepturn into “energy road”. The Kazakhstan-China pipelinein the capacity of the first transnational project wasstarted up in 2003 in presence of heads of both states. In theWest of the country the pipeline starts from Atyrau city andcrosses all its territory up to the Kazakhstan-China frontierin Alashankou, thereby this pipeline becomes an energy arteryof Kazakhstan.I. Mutual benefit and collateralresponsibility for the historic opportunityKazakhstan-China pipeline is a project that is under the controlof the leadership of both countries, which promotes friendshipamong nations and accelerates economic growth. The rapidconstruction of the pipeline proved not only deepening of thecooperation between enterprises of energy sector of both countries,but also showed increased bilateral cooperation in oil and gasindustry in general.Therefore, “Kazakhstan-China Pipeline” LLP is standing beforea big responsibility, and in front of the historic opportunity at thesame time. Talking about China, especially having in a view thatthis pipeline runs through the mainland of Asia, it should be notedthat it is a reliable and stable source of land shipping of energyresources, and is also an engine of economic development of westernregions of China. Speaking of Kazakhstan, it should be noted thatthe coastal zone of the Caspian Sea and its continental shelf arethe third world’s largest explored hydrocarbon reserves. However,because of its geographical location, being purely continentalcountry, without direct access to the seaport, and to solve theproblem of a “bottle with a narrow neck” in the sphere of export ofhydrocarbons, Kazakhstan built the pipeline Kazakhstan-China,which has a positive impact not only on expanding of its exportopportunities, but also gave impetus to development of variousappropriate sectors of Kazakhstan, as well as stimulated theeconomic development of regions adjacent to the pipeline.For example, the pipeline crosses the western unpopulated areasof Kazakhstan, in the course of construction roads along the routeand external power supply lines were built, this made it possibleto improve economic ties between the east and the west of thecountry. In the field of ecology, “Kazakhstan-China Pipeline” LLPfollows clear principles of not to harm the environment, strivingto reduce to zero the pollution, transformation of the Kazakhstan-China pipeline to «green pipeline».AS Of CUrrenT yeAr Of2010 The PiPeline SeC-TOr Of KAZAKhSTAn hAS75 yeArS Of PrOSPerOUShiSTOry. SinCe 1997 ChinAnATiOnAl PeTrOleUMCOrPOrATiOn (CnPC) be-GAn TO COOPerATe wiThKAZAKhSTAn STATe OilCOMPAnieS, SUCh AS JSCnC “KAZMUnAyGAS” (KMG)AnD JSC “KAZTrAnSOil”(KTO), in The PiPelineSeCTOr.exAMininG The hiSTOrywe See The COnfiDenCelevel GrOwTh beTweenenTerPriSeS Of TwOSTATeS, The STreTCh OfPiPeline STeADily wiDenS,AS A SiGn Of GOODwillfrOM bOTh SiDeSAnD STeADily The vOlUMeOf CrUDe Oil TrAnSShiP-MenT ThrOUGh The PiPelineexPAnSeS. STArTinGfrOM The firST JOinTPrOJeCT AMOnG KAZAKh-STAn AnD ChinA in ThePiPeline SeCTOr: Ken-KiyAK-ATyrAU PiPeline,Then ATASU-AlAShAnKOUSeCTiOn AnD KenKiyAK-KUMKOl SeCTiOn – TOTAlSTreTCh Of All PrOJeCTSAMOUnTS TO 2207KilOMeTerS, AnD TOTAlTrAnSShiPMenT vOlUMeAMOUnTS TO 61 MilliOnTOnS Of CrUDe Oil.230 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Sun Boa,General Manager ofChina national PetroleumCorporationII. Sincere cooperationcreates opportunities forthe development of rapidpaceMaking a short excursus to the historyof construction and operation of thepipeline, there could be shown four conditionalperiods:FIRST PERIOD: period of probing.This period is represented by Kenkiyak-Atyrau section. As a result of negotiationsbetween “CNPC (International) inKazakhstan” and JSC NC “KazMunay-Gas” on 3 October 2001 became signingof a framework agreement of Kenkiyak-Atyrau pipeline construction with totalstretch of 448.5 km, and with estimatedcapacity of first stage – 6 million tons peryear.The parties’ shares divided as follows:the Chinese side owns 49%, and the Kazakhstan’sside – 51% shares of the company.On 29 March 2003 was officiallystarted up Kenkiyak-Atyrau section,Prime minister of the Republic of Kazakhstanand CNPC deputy director generalWu Yaowen attended the ceremony.This pipeline solved a problem of exportfor Kenkiyak and Zhanazhol deposits,which primarily exported crudeoil only by railway transport, this hasopened them road to the internationalmarkets of oil and laid a solid foundationfor further cooperation between Kazakhstanand China in the pipeline industry.SECOND PERIOD: period of development.This period is represented by Atasu-Alashankousection.On 3 June 2003 Chairman of the PRCHu Jintao and the President of the RKNazarbayev N.A. signed the “Joint Statementof the People’s Republic of Chinaand the Republic of Kazakhstan”, and in2004, during the visit of Mr. Nazarbayevto PRC, was signed an “Agreement ofbasic principles of construction of Atasu,RK – Alashankou, PRC between ChinaNational Petroleum Corporation and JSCNC “KazMunaiGas” on Kazakhstan-Chinapipeline construction. Signing of thisdocument can be considered as a startingpoint in the history of the developmentcooperation of oil companies of both countriesin the pipeline industry.To accelerate the development of suchcooperation was established “Kazakhstan-Chinapipeline” LLP with KTO andCNODC as shareholders with equal participationof 50:50 of invested capital.Atasu-Alashankou section was erected inthe period from 28 September 2004 to 15December 2005. Atasu-Alashankou sectioncapacity is 10 million tons per year,its construction and start up – all is adiversification of export of Kazakhstan’scrude oil.THIRD PERIOD: period of formation.This period is represented by Kenkiyak-Kumkol section.On 20 December 2006 signed an“Agreement of basic principles of constructionof the second stage of Kazakhstan-Chinapipeline between ChinaNational Petroleum Corporation andJSC NC “KazMunaiGas”, and on 18 August2007 an Additional agreement №1to the “Agreement of basic principles ofconstruction of the second stage of Kazakhstan-Chinapipeline between ChinaNational Petroleum Corporation and JSCNC “KazMunaiGas”. “Kazakhstan-Chinapipeline” LLP as the owner in only 17months built Kenkiyak-Kumkol section,started from 18 December 2007, and acompletion of construction was on 16 July2009.The implementation of this sectorshowed not only a high level of efficiencyof cooperation of Kazakhstan andChinese parties, but also successfullycompleted the process of integration ofKAZENERGY231

eliAble PArTnerSKAzAKHSTAn-cHinAPiPeline iS A PrOjecTTHAT iS underTHe cOnTrOl OfTHe leAderSHiP OfbOTH cOunTrieS,wHicH PrOmOTeSfriendSHiP AmOngnATiOnS And AccelerATeSecOnOmicgrOwTH.pipeline systems between eastern andwestern regions of Kazakhstan.FORTH PERIOD: period of scope.Now is carrying out appropriate to thisperiod work.Beginning from today to the end of2012, the construction of Kazakhstan-China pipeline is in the period of extensiveenhancing of the rate of construction.The operator of the project by July2011 must implement reverse of pumpingthrough Kenkiyak-Atyrau pipeline,as well as reconstruction on expansion ofcapacity of Kenkiyak-Kumkol, Kumkol-Atasu and Atasu-Alashankou sections.All of this will allow combining thecontinental shelf of Kazakhstan withChina, which is a historic step in thedevelopment of cooperation of both countriesin the pipeline sector.III. Comprehensivecommunication as thebasis of the progress ofcooperation of both sidesConstruction of Kazakhstan-Chinapipeline has become not only the result ofconstructive cooperation of oil companiesof both countries, but also the result of acomprehensive active communication betweenthe Kazakhstan and Chinese partiesat all levels.During the construction of Kazakhstan-Chinapipeline various difficult issueshave been solved with the activeparticipation of such organizations andagencies as: various relevant tax committees,custom authorities, Ministry ofEnvironment Protection, Ministry of Energyand Mineral Resources, Ministry ofLabour and Social Welfare, Ministry ofCulture, board of shareholders of KMGand CNPC, board of shareholders of KTOand CNODC. Assistance of all of theserelevant bodies in the construction of thefirst stage of the construction of the pipelineis invaluable, for example specialpreferences in the procurement processfor the needs of the project, etc.You should also note the mechanismof pipeline construction, starting fromthe first stage of construction – it is a participationof highly professional generalcontractors from both sides. In the courseof construction, although two generalcontractors built different parts, however,in technical, production and operationalareas, there is a place to close cooperationand coordination of the overallwork that allowed a startup of Kenkiyak-Kumkol section for three months aheadof planned schedule!During the pipeline construction, Kazakhand Chinese staff working togetherand taking only the best from eachother, they improved relevant constructionstandards, strengthened technicalmethods of construction assembly work,increased experience in performing fieldwork, as well as there was a new constellationof Kazakhstani specialists who232 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

know all methods of international practiceto implement such work types duringEPC-contract implementation.IV. Excellent perspectivesThe economic and cultural exchangebetween eastern and western nationsalways took place starting from GreatSilk Road, from the 2nd century BC,from the east ancient Chinese capitalChangan and to different states of theMediterranean basin, along the corridorpast Gansu province, Xinjiang prongs ofTian Shan Mountains and Asian Caspianarea.Oil and gas pipeline construction,one might say, breathed life into theGreat Silk Road that already has beenabandoned for more than 500 years, andbrought prosperity back in this area.If in ancient time, mostly such goodsas silk and porcelain, representing theancient Chinese culture, went from theeast to the west, and now vise versa, Kazakhstanand China oil industry workerscarry new cultural values from the westto the east speaking in “oil” language.“Kazakhstan-China Pipeline” LLP afterreaching the level of 20 million tonsoil transshipment a year, under the bothparties shareholders patronage, will berepresenting high skilled operationalorganization, having international experienceits activities implementation inhigh standards. In this company, a numberof senior officials of Kazakhstan inoperation area will be able to show theirprofessional skills. Both Kazakhstan andChine oilmen, together can “wake up”the region’s so long dormant “black gold”,and achieve through Kazakhstan-Chinapipeline a maximum economic turnoverfrom this energy resource, that will give anew impetus to economic growth of rapiddeveloping Kazakhstan.The Great Silk Road way is long anddebt, it has no beginning and no end. Itwas a path of friendship and cultural exchangesbetween nations in antiquity. Ifwe talk about people of Kazakhstan andChina, then Kazakhstan-China pipeline,under the patronage of both countries authoritiesis not only an energy bridge, butalso the bridge to openness, and progressbetween two countries, and in the futureit should be a broad highway, leadingrapidly to a new, bright era!in THe field OfecOlOgy, “KAzAKH-STAn-cHinA PiPeline”llP fOllOwScleAr PrinciPleSOf nOT TO HArmTHe envirOnmenT,STriving TO reduceTO zerO THePOlluTiOn, TrAnSfOrmATiOnOf THeKAzAKHSTAn-cHinAPiPeline TO «greenPiPeline».KAZENERGY233

eliAble PArTnerSinterview with Andrei Kirillov,regional director for Caspian region,lUKOil OverSeASWith confidencein the future“lUKOil OverSeAS” iS One Of The leADinG inveSTOrS in Oil-GASinDUSTry Of KAZAKhSTAn. in DUe TiMe, iT beCAMe The firST rUSSiAnOil COMPAny whO STArTeD wOrKinG On The fielDS in KAZAKhSTAn.we wOUlD liKe TO brinG TO yOUr ATTenTiOn An inTerview wiThThe DireCTOr Of The KAZAKhSTAn brAnCh Of «lUKOil OverSeAS”Mr. AnDrey KirillOv ThAT PrOviDeS A GOOD OPPOrTUniTy TOGeT ACqUAinTeD wiTh OverAll ACTiviTieS Of The COMPAny, iTSPriOriTieS, inClUDinG iSSUeS Of TrAnSiT AnD PiPeline CAPACiTy inKAZAKhSTAn.234 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Andrei Prokofievich, how wouldyou evaluate the currentproduction and financial state of thecompany?- Amid the crisis the company managed toimmediately and adequately respond to allchallenges, and not only to maintain financialstability, but also to reach better balance offunding sources. This is evident from theannual report of the company in 2009.Thus, we can say, that LUKOIL has successfullypassed the crisis test. All subdivisions of thecompany, including Kazakhstani branch ofLUKOIL, successfully dealt with assignedobjectives.- What are the major priorities anddevelopment goals of the company inthe republic?- Kazakhstan is and was one of the top-priorityregions of LUKOIL’s activity. Consideringthat macroeconomic situation in the world isstill complicated, the company developmentcompany for other regions, as well as forKazakhstan, was revised.Today the emphasis is made on advancementof cost effectiveness by increase in theproduction, optimization of operating activitiesand sales, and decrease in administrativecosts.Main production tasks set in Kazakhstan –maintaining the balance between businessgrowth rate and high economic effectivenessof the company, strengthening of financialstanding and securing positive cash flow. Ifwe talk about main investment directions,then it is completion of the Program oncomprehensive utilization of associated gasat every Kazakhstani production projects ofLUKOIL.The main goal of the company social policyin Kazakhstan is increase in motivation,qualification and social safety of its employeesalong with growth in labor productivity. Evenduring the crisis compensation of employeesat Kazakhstani branch of LUKOIL remained tobe competitive comparing to industry averageand contributed to retention of highly-qualifiedprofessionals.The matter of principle for us is a maximumcommitment to local specialists and theprocess of personnel nationalization. 93% ofemployees in Kazakhstani projects of LUKOILare Kazakhstani professionals. This is a veryhigh rate.- Could you please tell us aboutmain projects of your company inKazakhstan?- The history of LUKOIL’s activity inKazakhstan started in 1995 from concludingwe hAve AbSOlUTelyPOSiTive feelinGOf JOinT ACTiviTieSwiTh “KAZTrAnSOil”JSC. DeSPiTe ThefACT ThAT TheCOMPAny iS AMOnOPOliST, iT DOeSnOT PUT COnSUMerSin DiSCriMinATinGDePenDenTPOSiTiOnS.KAZENERGY235

eliAble PArTnerSthe development contract of northern part ofKumkol field.Today, LUKOIL is the largest Russianinvestor in Kazakhstan. In the last 15 years,the company has invested more than $6.5bln in Kazakhstan’s economy. The companyparticipates in realization of different projectsthat can be classified as following: aimed atproduction operation (Tengiz, Karachaganak,Kumkol, Alibekmola, Kozhasai, NorthernBuzachi, Karaquduk, Arman); geologicalsurvey projects (Tub-Karagan, Atash, SouthernZhambai – Southern Zaburunie); infrastructureprojects (CPC pipeline).LUKOIL has an extensive experience of usingstate-of-the-art technologies on enhancedoil recovery, well survey, building of detailedgeological and hydrodynamic models ofproduction fields. Taken as a whole thishelps us to evaluate physical stocks ofhydrocarbons at each exploitation target.Our geological and engineering programs onregulation of field development allow us toincrease the efficiency of reserve recoveryand stop intensive growth of water cut at ourproduction fields.The company carries out assessment of thepotential of maximum productivity of eachwell taking into consideration its geological(structural) characteristics and oilfieldconstruction system on a whole. Hence, ahigh level of production is defined, ensuringmaximum return on investment in strictcompliance with government and industryrequirements.Thus, LUKOIL has the necessary resourcesand technologies enabling not to reducethe rate of field development under existingdifficult conditions. Accordingly, weexpect clear implementation of productionprograms from producer companies with ourparticipation.- You mentioned that one ofthe priorities of the company isexploration. Please, tell us about it indetail.- Yes, certainly. Note that exploration inAtashsky and Tub-Karagan areas areconducted in accordance with the stateprogram of development of Kazakhstan’soffshore sector of the Caspian Sea.For these projects we have done a thoroughexamination and interpretation of seismic dataarchives, conducted seismic and geoelectricwork, qualitatively processed submissionsreceived. Unfortunately, exploratory drillinghas not produced the desired result – in spiteof the calculations, projections and strictadherence to standards of drilling, wells onthe structures of Tub-Karagan and Atashturned out to be “dry”. Nonetheless, all datashowed that the oil there should be or wasthere previously.Currently, specialists try to understand thereason for this anomaly – they are makingseasonal baseline studies, reprocessingseismic and electrical data. We decided tocontinue the work on Tub-Karagan project,and in 2011 the second well will be drilled atthis site. The fate of the Atash project is solved– in 2011 it will be closed.- How do you assess the existing oiltransportation and pipeline capacitiesin Kazakhstan?- These capacities are quite diversified, but areclose to maximum load.The main volumes of Kazakh oil produced byLUKOIL go through the CPC pipeline system inthe direction of China. We also use Uzbekistandirection, marine and rail route through Aktauto Makhachkala and Novorossiysk, andsupplies through the Atyrau-Samara pipeline.The company has the capacities to increase oildeliveries by Atyrau-Samara pipeline, whichwould strengthen our presence in the energymarket in Europe. Unfortunately, the existingcapacity of the pipeline prevents from doingso.Nevertheless, directions of oil deliveries ofLUKOIL are optimally aligned and the systemof existing oil transportation and pipelineopportunities in Kazakhstan satisfies us.- Kazakhstan is actively pursuing apolicy of diversification of export andoil transit routes. What routes are themost optimal from the standpoint ofinterests of your company?- Criteria for selection are simple - low lossesand expenses, maximum of cost effectiveness.The effectiveness of transportation directionsdepends on the region of operatingcompanies. For example, in the Kumkol fieldthe oil is loaded in the direction of China, fromdeposits of Mangystau region - to Atyrau-Samara pipeline. Once again, nowadays ourdeliveries are optimal.- Tell us about the collaboration with“KazTransOil” company.- The Ministry of Oil and Gas of the Republicof Kazakhstan conducts ongoing analysis ofsupply trends of Kazakhstani oil exports andits optimal placement at domestic market.“KazTransOil” JSC, as a company thatmanages main oil pipelines and other oilarteries in Kazakhstan, faces the future, looksfor perspectives and focuses on development.Much of the credit for the development of newroutes, particularly of transportation optionsvia Russian ports, belongs to “KazTransOil”that is constantly seeking for additionaloptions for co-operation with its main partnerin Russia – “Transneft” JSC. Thus, directcredit should be given to “KazTransOil” forincreasing reception of Kazakhstani oil bystrategic Russian ports of Primorsk andNovorossiysk, and opening a direct route tomajor European markets.We have absolutely positive feeling of jointactivities with “KazTransOil” JSC. Despitethe fact that the company is a monopolist, itdoes not put consumers in discriminatingdependent positions. I also pay tribute to thelevel of professional analytics, clarity andcoherence in the company’s activity.Prevailing mutually beneficial relationshipsallow us to quickly deliver Kazakhstani oilto LUKOIL’s refineries in Bulgaria, Italy andRomania.We hope that “KazTransOil” in future willcontinue to extensively expand its capacityin existing destinations, find, develop andpropose new directions for oil transportation.236 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

HeArT Of THe induSTryFerdinat Mamonov,director of western branch ofJSC KazTransOil“KazTransOil” JSCWestern branch –providing progressThiS yeAr, One Of The leADinG SeCTOrS Of KAZAKhSTAnieCOnOMy – PiPeline TrAnSPOrT – CelebrATeS iTS75Th AnniverSAry. iT iS very SiGnifiCAnT evenT fOrAll eMPlOyeeS Of KAZTrAnSOil COMPAny, SinCe iT iSnOT Only A DATe, bUT AlSO An iMPOrTAnT MileSTOne inCOMPAny COlleCTive’S life. fOr The weSTern brAnChOf KAZTrAnSOil The 75Th AnniverSAry iS A SPeCiAlCelebrATiOn, AS The DevelOPMenT Of STATe’S rAilrOADPiPelineS SySTeM beGAn PreCiSely in The weSTernKAZAKhSTAn.238 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Ahead of one of the key branches of the company comes of afamily of oilmen, is a competent and experienced managerFerdinat Abdrahimovich Mamonov. He is one of those who were behindthe development of domestic oil pipelines system, for today his laborexperience amounts to 40 years. During this time he passed all thesteps of a job ladder.- Ferdinat Abdrahimovich, your labor experience isinterwoven with state’s pipelines system history. What wasyour labor activity started from?- My way to oil industry was predetermined. Two previous generationsof our family worked in an oil field. And I’m grateful for that I got goodSoviet Union professional training. All the levels step by step. I startedmy labor activity from artificer machinist, working on the Uzen-Atyrau-Samara pipeline construction. My main mentor to this day, I think, is myfirst oil-processing station master Shelochelin Venedict Mikhailovich.He was distinguished oilmen.At that time we worked on the construction day and night, sometimes wedidn’t go back to town for weeks, practically lived on the constructionsite, dirty, tired, and sometimes even hungry. We thought only of startupof the pipeline dead on time. And in April 1971 the section from Atyrauto Samara was set in operation.The same year a full pipeline Uzen-Atyrau-Samara started up. Thispipeline we call “hot”, that’s why it was and still remains unique.Mangyshlak oil is very viscous, with high paraffin content, thetemperature of solidification starts from 28 degrees. You can walk on itin winters, but in summertime it resembles plasticine. Therefore alongthe lines were established oil heating stations, and hot oil transportsthrough pipelines.- You were a manager and player of epochal constructionssuch as Kenkiyak-Orsk, Tengiz-Astrahan-Grozny (todayit is KTK) pipelines, Astrahan-Mangyshlak water conduit,which today from Volga feeder and Kigach river provideswith drinking water towns of Kulsary, Zhanauzen, andother human settlements of arid zones of Atyrau andMangystau oblast. Today you head one of the main andimportant operating departments of the company, Westbranch. Could you tell about the staff and staple of itsdevelopment?- The West branch has a rich history. Here begins the history of pipelinestransport with the implementation of the Caspian-Orsk pipeline in1935. When Mangyshlak was opened, in 1965 was put into operationUzen-Zhetybai-Shevchenko oil-pipeline. Oil was poured in tankers andtransported to Baku, Mahachkala and Volgograd. Parallel to this wasrun projecting and construction of Uzen-Guriev-Kuibyshev pipeline,now it is Uzen-Atyrau-Samara.We have an extensive network of pipelines, which allows supplying withoil different countries. We supply oil to Baku and Makhachkala throughport of Aktau. We export abroad through a pipeline via Russia. Later, youmight say, a dream of pipeline workers came true: Kumkol-Kenkiyak-Atyrau pipeline was built step-by-step, which connected East and Westof the country. On the first phase was implemented Kenkiyak-Atyrausection, through which oil from Aktobe deposits (Zhanazhol, Kenkiyak)supplied to Atyrau. With the start-up of Kenkiyak-Kumkol pipeline, theoil from Aktobe began to be transported to Kumkol and further throughthe pipeline to Shymkent refinery and plants of China.One of the major aims of West branch and KazTransOil Company inwhole was and still remains a construction of technical support facilitiesthat meets all the up-to-date requirements. It happens that our facilitiesare attended by people who have been there last time 20 years ago. Theway, how far progress forwarded, boggles their minds. Here is appliedcutting-edge equipment, new systems are implemented. A big attentionis paid to health protection and job safety. Use up-to-the-minutecomputer technologies. The production is almost 100% automated.- Environmental security of production is a foundationof sustainable development of any company. What aboutthe environmental protection at the facilities of the Westbranch KazTransOil?- The anthropogenic process of oil transportation is very dangerousproduction from the point of environmental and industrial safety.Therefore following the Environmental Code of the RK, the branchdeveloped environmental measures aimed to reduce negativeenvironmental impact of our facilities. This includes adoption ofso-called floating tank pontoons, examination of mains, tanks andequipment. Depending on the results of diagnostics, complete overhauland retubing are carried out. The branch has special requirements to thequality of purchased equipment: all of them should meet the standardsof Euro 2, Euro 3.KAZENERGY239

HeArT Of THe induSTryWe also have established all waste accountand control. Such activities as: waste mercurycontaininglamps removal, carrying out polluted oilsoil cleaning and revegetation, waste productionremoval and disposal at designated banks,industrialized effluents and domestic pumping,produces water and effluent disposal systemdefined in “KazTransOil” JSC comprehensiveenvironmental program. These and other activitiesassist to minimize negative environmental impactfrom production operation.“KazTransOil” JSC Western branch has beenemploying specialized contracting companies to oilslimeutilization for over a period of couple years.Historical contamination concerned in the firstplace.- Leading world corporation leaders’conscious long ago, that businessflourishing directly depends on localcommunity prosperity. What kind ofmeasures provided for branch employeesin terms of social supporting andensuring? What is the assistance of“KazTransOil” JSC Western branch indevelopment and regions?- We are trying to assist in all four oblasts of ourregion by providing sponsorship and charity helps.Unfortunately, expenses to provide sponsorship in acompany’s business plan were declined, because ofthe world financial crisis consequences continuingto dictate game conditions.However, patronage and sponsorship have alreadyconsidered as a tradition, though respected andhonored for “KazTransOil”. Addressed help tovulnerable social population groups, low-incomeretirees, war and labor veterans, disabled peopleand orphans considered the main and extraordinaryitem. We take part in all socially meaningfulprograms provided by local authority.One of the recent programs was time to the 65thanniversary of the Great world war victory – wherethe company provided cash help to war veterans’society. To each four similar societies in our regionwere allocated by 500 thousand tenge.In addition, a big attention paid to employees’ socialprojects and social support in western branch. Onlyin recent years for company employees we havebuilt in Atyrau and Akrau 2 apartment houses with100 flats and one with 60 flats in Uralsk. Also, sportsand fitness complexes were built in Atyrau andAktau at the expense of “KazTransOil” JSC Westernbranch.Moreover, we never forget to provide moneybenefits and memorable gifts every state, nationaland occupational holidays to our former employees.We pay monthly money allowance to the companyretirees.To execute our duty prior to employees evenexternal crisis factors did not impact. We areconcerned with involvement and development ofhigh skilled professionals, implementing cuttingedge HR methods, supporting innovations andtransformation in KTO and many others.of the most progressive economics field.Anniversary is considered as one passedperiod, when one can look over backand conclude. You witnessed and wereinvolved in many major projects of pipelinetransport development, what would youlike to wish to the big company’s staff inthis anniversary year?- I always thank fate for allowing me to be inKazTransOil – says Ferdinat Abdrakhimovich. Iadmire that our company despite of many crisissituations – was working in a stable tune.In an oilman’s destiny 50th became a turningOne Of The MAJOr AiMS Of weST brAnCh AnDKAZTrAnSOil COMPAny in whOle wAS AnD STillreMAinS A COnSTrUCTiOn Of TeChniCAl SUPPOrTfACiliTieS ThAT MeeTS All The UP-TO-DATe reqUireMenTS.time, when it was began development of hithertounknown deposits at Mangyshlak peninsula. It was aharsh time to work, because the insufferably difficultweather conditions in summer up to 50 degrees inthe shadow, complication were also because ofcommunity, road and water absence.It was time to start from point zero to put productionright: apart from primary amenities absence, therewas time of shortage in qualified professionals,machinery, equipment, transport. Oilmen had beengoing to achieve the aim, despite of all hardshipwere rewarded. Yes, sometimes we were notpaid, sometimes paid by foodstuffs or householdhardware. But no one never left, everyone werefulfilling their own duties. Well, as far as talkingabout global economic crisis of our days, then wecertainly felt it, but not as much as other companies.We work stable, fulfill the plan and even overfulfil.In Western branch labor pipeline operators’dynasties has been formed for almost 75 years ofpipeline system history, which passing on the batonprofessions from generation to generation, with itswork, knowledge and experience multiply oil fieldcontribution in the state economy development. Foroil and gas field veterans, who commissioned andmastered more than 200 oil and gas deposits, whichcreated Kazakhstan’s pipeline system this year isparticularly significant.On the threshold of pipeline transport anniversary Iwant to congratulate all pipeline operators with theholiday. Wishing robust health, joy and prosperity totheir families!I want to assure, that “KazTransOil” JSC Westernbranch does not halt on achieved results. We willsupport our company’s positive image further,which strives for advanced standards in all fields ofactivity.- The 75th anniversary of pipeline transportis a significant date, fresh landmark in one240 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

HeArT Of THe induSTry“KazTransOil” JSC –Eastern vectorZhenisbek Lukpanov,director of eastern branch of JSC KazTransOilin March 1972, the grand construction of «Omsk-Pavlodar-Shymkent» pipeline began in thesteppes of Pavlodar-irtysh region, which gave a rise to the creation of the eastern branch of“KazTransOil” JSC. The construction of the pipeline was considered a strategic target andPavlodar became a basing site. it was decided to build a pipeline for transportation of the westSiberian oil to the south of Kazakhstan for its processing at the Shymkent refinery. in 1983, bythe Order of the Minister of Petroleum industry of the USSr the east-Kazakhstan administrationof pipelines was established.In the years of independence the East-Kazakhstan administration wasreorganized into the Eastern Branch of “KazTransOil” JSC. Today,experts and specialists call it «the heart» of the pipeline industry of therepublic. We decided to talk about the contribution to the common causewith the head of the Eastern branch of “KazTransOil” JSC Mr. ZhenisbekLukpanov.New techologies- Zhenisbek Kozhasovich, please tell us, what does theEastern branch represent today, not only for the company,but in general for the country?Nowadays the branch serves to the main trunk pipeline system with thelength of 4,300 km. We connect the country through pipelines from northto south and from the center to the east in the direction of China. TheEastern Branch is also 2,600 skilled workers and engineer-technicians in6 pipeline supervisions: Pavlodar, Karaganda, Zhezkazgan, Shymkent,Usharalsk and North Kazakhstan. Our experts have built and put intooperation two oil loading racks at Atasu station in 2000 and in Shagyrfilling point in 2002.3 years later Atasu-Alashankou pipeline was launched, and just one yearago Kenkiyak-Kumkol pipeline was put into service. Once again, notwithout our participation. I named only the most important projects thatour entire industry is proud of. Line telemechanics system and SCADAsystem projects were successfully carried out due to launch fiber-opticcommunication lines. These systems provide day-night monitoring andoperational remote control of the entire production process. This, inturn, allows to quickly respond to any changes in the workplace.The introduction of the aforesaid supervisory control and dataacquisition system is planned to be carried out at “Kumkol” and“Ekibastuz” oil pumping stations this year. SCADA has already madea good showing at other 8 pumping stations. This system allows youto increase the reliability of management, to monitor and archive theinformation on the state of technological processes and equipmentoperation modes, provides continuous control and monitoring of mainand auxiliary equipment.Also this year, we plan to introduce a leak detection system at pipelines ofthe Eastern branch for timely and accurate determination of locations andnumber of leaks under siphoning off oil, as well as for prompt adoptionof necessary measures. In addition I want to mention that in the past 6years the company on a whole and particularly the branch is leadinga work on building and improving the integrated management systembased on ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001 international standards.Three more definitions can be added to the picture that I stated: we area modern, technological and ever-evolving unit of “KazTransOil” JSC.- As of today, what transportation and transit services areprovided by the branch?242 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

- We have one objective – to create equal access for consumers. Thisincludes transportation of West Siberian oil to refineries in our country,transportation of domestic hydrocarbons within the country andeastward to our neighbors in the PRC. Besides, I am referring not onlyto the pipeline.The oil export is being carried out from «Shagyr» oil point and “Atasu”loading rack to railtank cars for transportation by rail to FSU and beyond.The branch also provides pipeline operations services for “Kazakhstan-China oil pipeline” LLP and “Turgay Petroleum” JSC. For the last 4 yearswe have been carrying the transit of oil of Russian shippers throughdiameter of 820 mm and of ab intermediate oil pumping station at 840.7km of “Pavlodar-Shymkent» pipeline.The pipeline linking China and our republic, has already allowed to link thewestern oil-producing regions of Kazakhstan with the largest refineriesin Pavlodar and Shymkent, and to solve the problem of oil distributionwithin the country. This project contributes to boosting the economy ofKazakhstan by attracting investment, infrastructure development andcreation of additional jobs in the regions adjacent to the route of thepipeline. And in general, it is a giant step for the development of theindustry.It's not just an investmentin modernization andreconstruction of facilities,our goal is to completelyrebuild the attitude toenvironmental aspects at alllevels from departments andservices to each individualemployee.“TON-2” pipeline that passes through the territory of the Republic ofKazakhstan.Performance and growth points- Specifically, what are main industrial and financialindicators of the branch year-to-date?- In 5 months the total transportation amounted to about 8.5 million tons,but the oil turnover through the Eastern branch is just over 5 billion t/km.In both cases, we significantly over-fulfilled the plan. On the financialside, I will mention only a few items that deserve attention. The averagemonthly salary of our staff this year was 160 thousand tenge.The cost of full repair amounted to 300 million tenge and the sameamount was paid as tax revenues. Capital expenditures amounted toslightly more than 4 billion tenge. You must admit that on a nationalscale such indicators speak volumes. We have surpassed past year’sindicators somewhere by quarter or by third. The trend that I am surethat the Eastern branch will retain in the coming years.- If you consider in detail the points of growth, particularlyin the context of new projects implementation, whatprospects do you see?- All our plans are now linked, primarily, with the development of«Kazakhstan-China» pipeline. For example, Atasu-Alashankou pipeline,originally intended for transporting a mixture of Kumkol and WestSiberian oil to China. The productivity of first phase of construction is10 million tons per year.In order to implement the plan to provide access for the West-Siberianoil and Kumkol group of deposits to the market of the eastern neighborexisting sections of «Pavlodar-Shymkent» pipeline will be used:Pavlodar-Atasu» section for West-Siberian oil intake, «Karakoin-Atasu»segment for Kumkol group oil delivery that arrives at main pipe stationnamed after Dzhumagaliev through Kumkol-Karakoin pipeline. Thelatter was launched into commercial operation in October 2009 and thatimmediately affected the volume of transportation.In the second stage of «Kazakhstan-China» pipeline construction thecapacity will account for 20 million tons per year. We are really ready toincrease our production capacities. In the years 2011-2015 we envisagethe construction of a new oil pipeline in the area Kumkol-Karakoin with aNo way for an accident- Further economic development of the branch implies aspecial emphasis on environmental performance. Howdo you fight for the reduction of harmful impacts on theenvironment?If we talk about specific results, I will say as following: in 2009 we havespent almost 700 million tenge on implementation of environmentalprotection measures. In the first quarter of this year 35 million for thispurposes.It's not just an investment in modernization and reconstruction offacilities, our goal is to completely rebuild the attitude to environmentalaspects at all levels from departments and services to each individualemployee. Any work, even not directly related to the environment,should be of a high ecological culture.With properly established environmental strategy of “KazTransOil” JSCand constant attention of company management to the ecology, wehave minimized the negative impact on the environment, substantiallyimproved the environmental situation in the zone of operations of ourfacilities.Starting from 2007 “BIOFLUID” type sewage treatment plants wereput into operation at «Ekibastuz», «Steppe», «Labor», named after B.Dzhumagaliev, «Barsengir», «Chulak-Kurgan” oil pumping stations. The“EKOFINN” type sewage treatment plant was commissioned at Atasu oilpumping station.As of today, affiliated offices of the branch are fully equipped for oil spillresponses.The policy for sustainable development of out society, which doesnot violate its natural framework for development in harmony with theenvironment, is now the top priority not only in the life of the branch,but throughout our country and the world. Environmental challengesare facing us in all areas of our activity, and thus the economy andbusiness must play a significant role in solving environmentalproblems. Environmental management, the creation of «green» image,environmental positioning of “KazTransOil” JSC, sincere concern for theenvironment - these are really the priorities of current life in the company.KAZENERGY243

HeArT Of THe induSTrythe Eastern Branch consistsof thousands of professionalsand workers who set ambitioustargets and attain the maximumresult. That is the only way thework should be done.Human resources decide everything- Zhenisbek Kozhasovich, apart from the environment thereis another aspect of the development of large domesticcompanies in Kazakhstan – social responsibility. What isthe social strategy of the branch and how actively your unitof “KazTransOil” JSC is involved in the development ofcountry’s regions?- The Eastern Branch, production capacities of which are located in6 regions of the republic - Pavlodar, Karaganda, Qyzylorda, NorthKazakhstan, South Kazakhstan and Almaty regions, is aware ofresponsibility in front of its employees and population of these territories.This is not so much as a multiple payments to the state, but as having noanalogue in the industry benefits package. These are figures, which formany will say more than words.Last year, the Branch has paid taxes to the regional budget in the amountof approximately 600 million tenge, the social tax payment and socialinsurance accounted for another half of a billion. And to support theiremployees the branch spent more than 100 million in the form of variousallowances.- Elaborating further, could you please tell us about howcomfortable does your staff feel itself? What is =this uniquesocial package in “KazTransOil” JSC? Why is your branchunaware of such a thing as «labor turnover»?.Regulations, which consecrates all benefits for our employees, wasadopted even before the financial crisis in 2007. Despite the complexityof the economy, our team did not feel any shocks. The branch carriesout fulfills all obligations in full. And employees know that we will neverchange such a policy of true partnership between the company and itsemployees.Yes, we have a large company, but none of our veterans has ever beenforgotten on any holiday. Believe me, attention and objective assessmentof the contribution to the common cause is very important for manyemployees. Summer vacations and medical care for the whole family ina hospital, numerous types of insurance and gifts for the wedding or thebirth of a child.We saved the best that was in Soviet times, and have adopted everythingthat large companies around the world are doing. Each step in the life ofour employees is made together. What should be done in order for anemployee to fully devote himself to his job? Create comfortable workingconditions for him, so that a person will not worry about tomorrow.- As far as we now, efficiency drive is also developed in thebranch?rationalization proposal of the inventor has proved its advantages, theemployee receives a dividend for its wit. People focus on the qualitativeperformance of their duties. We want maximum efficiency, the best andqualitative results. Therefore we have this attention to social welfareworkers.Fusion of youth and experience- The company, as you mentioned, will develop further,new jobs will be created, the branch will need new trainedpersonnel? Are you sure you will be left without workingpower in the near future?- Over the past 4 years we created approximately 850 new jobs. Andwe will create more. The issue is different: not only do we need youngand talented workers, but we also want those who work right now tobe on familiar terms with new technologies, so that they will not findthemselves behind the youth. The specialist should be competent, hemust have a certain set of knowledge, he must want to improve and learnmore.Without false modesty, I will note that each employee who worksnowadays has a chance to expand his knowledge. The only things thatis needed is the desire of the individual.Anniversary appreciation- So after all, what do we have in the end? ZhenisbekKozhasovich, what does the Eastern branch representtoday? Is it for real, as many say, the heart of the pipelineindustry of the republic?- The only thing I can reiterate is that the Eastern Branch consists ofthousands of professionals and workers who set ambitious targets andattain the maximum result. That is the only way the work should be done.- But perhaps you are guided by some sort of motto or folkwisdom?- In conversation I have often mentioned positive qualities of ouremployees and I did it on purpose. People put their hearts into labor oflove, and they deserve a great acknowledgement from the country on the75-year anniversary of the industry. And in response, I am sure that allpipeline workers of the country will say as following – we worked, we areworking and we will work for the sake of Kazakhstan.- Thank you very much for the interview. Accept our warmestcongratulations to the Eastern branch, your staff, the jointstock company on the whole and to you personally with theforthcoming anniversary of the industry. Good luck!Efficiency drive is very popular here. The technical council of thebranch gathers quarterly. There are special programs so that if244 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Timur Aldiyarov,director of branchJSC KazTransOil - Scientificand technical centerA scientificapproach to oilOil is the main wealth of Kazakhstan. Thanks to the oil – bearing bedrocks and intensivedevelopment of oil and gas sector of the economy, Kazakhstan is among world leading energypowers. Overall area of existing and prospective oil and gas regions of Kazakhstan exceeds itswhole territory up to 60%. The volume of oil and gas condensate production, according to experts’estimation, may reach 100 million tons per year by 2015.it has great prospects, but we should bear in mind that growing volume of producing oil, demandsexpansion increased capacity of transportation. it is fact that up to 60% of oil produced inKazakhstan transporting “KazTransOil” JSC. And construction of new oil transport capacities – it isvery, very expensive and due only to a large-scale projects implementation. Therefore, for smoothannually increasing oil volumes transportation – there should be a scientific approach.for that purposes the company established Scientific and Technical Center (STC) ten years ago andthe branch successfully operates. Today, we met with the director of STC, Ph.D. Timur Aldiyarov totalk about the present and the future of the branch.KAZENERGY245

HeArT Of THe induSTryTimur Kubaisovich, I congratulateyou and STC staff with anniversarydate. Tell us how it all began?- Our branch was established in the difficulttime when everywhere was a short of funds.Science, so to speak, was on the sidelines oflife. However, in the oil and gas industry, asin other productive areas of the country, it isimpossible without it. For example, “KazTransOil”JSC since the first days of establishmentpaid most attention to research work, in particular,to issues of interaction between scienceand production, to technical re-equipment ofthe company, to applied science development.In 2000, for implementing an experimentaldesign and engineering work aimed at developingnew technologies and technical solutionsinto the main oil pipelines of Kazakhstan, specificallyfor research was founded a subsidiarycompany “Scientific-Technical Center”.Nowadays the main STC functions are asfollows: scientific and technical expertise to improvesafety and efficiency of oil and gas transportation,research and development workimplementation, proposals preparation fornew techniques and new technologies implementation.STC also is developing constructiondocuments for facility renovation and capitalconstruction, technical renovation of facilitiesand oil pipelines equipment, water pipelinesand gas pipelines, conducts data processingon main pipelines object diagnosis. STC unitsas central laboratory, technical, technical estimatesdivisions and environmental safety andenvironmental protection division perform allthese multifarious activities.As it is known, such epithets as heavy, viscous,paraffin, hard applied to most Kazakhstanioil. Speaking figuratively it is not easy toget in hands this oil. It is requires serious scientificresearch to get it and transport to longdistance. Nowadays, central laboratory of STCcompleted with modern equipment, which allowsanalyzing the physico-chemical and rheologicalproperties of crude oil and petroleumproducts, conduct scientific research in thedevelopment and application of new technologiesin oil transportation, to develop promisingtechnologies of various Kazakh oil types transportationthrough oil-trunk pipelines.In turn, project estimated division of STCbranch, in a decade made more than 500 designand exploratory works worth over one billiontenge. Various administrative and importantproduction facilities, such as: a rail wayoil-loading station at Shagyr station, laboratoryand home building on MOPS Atasu, heatingstoves on OPS Bolshoi Shagan, OPS Uzen,OPS Kulsary ann many other projects werebuilt on developed construction documents.- Over the years of activity “KazTransOil”JSC significantly upgraded and developedpipeline infrastructure. For oiltransportation and transshipment on oilpipelines development a great work hasbeen done, which aimed at building newfacilities. There is a contribution of Scientific-TechnicalCenter in this.246 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Our brAncH wAS eSTAbliSHedin THe difficulT Time wHeneverywHere wAS A SHOrT OffundS. Science, SO TO SPeAK,wAS On THe SidelineS Of life.- This is indicated by the facts andfigures. For instance, more than 100 researchprojects worth one billion andeighty million tenge were implementedduring the years of our branch. In particular,we have carried out pilot-scale testson the anti-turbulent additives applicationat pumping oil. Operating units ofthe company have appreciated our initiative,which allowed increase the amountof pumping oil through Atyrau – Samarapipeline at times. Oil pumping for exportpipeline has been increased from 11.8million tons in 2000 to 17.5 million tonsin 2009, without any expensive technologicalsolutions, but with the help ofchemical agent introduced into the transportedoil composition. The scientific approachhas led to smooth «turbulence» inthe hydrocarbons transfer to make flowmore smoothly. This has the economic effectof U.S. $28,5 million per year.STC works closely with leading internationalcompanies such as: Shell GlobalSolutions (SRTCA) (Netherlands), MIT-SUI CO LTD (Japan), Infineum (UK),French Institute of Petroleum, Total FinaELF, Atofina Seca (France), Lubrizol Co.(USA), MI Drilling (USA), Institute ofTransport Energy Issues (Russia), Instituteof Oil Transportation (Ukraine),VNIINP (Russia) in the development ofoil transporting additives and technologies.- Besides the research activities,subsidiary of STC is engaged inenvironmental monitoring ofenvironmental conditions at sites of“KazTransOil” JSC. Could you tell usabout this side of your work?- Indeed, a very important element ofthe subsidiary’s work is the Departmentof environmental safety and environmentalprotection. They develop environmentaldocuments aimed at conservancy andregulation of emissions of pollutant andwaste products.It is worth noting that “KazTransOil”JSC among the first organizations of Kazakhstandemonstrated its compliancewith requirements of three internationalstandards - in the field of quality managementISO 9001:2000, labor protectionand safety OHSAS 18001:1999 and theenvironmental management system ISO14001:2004. Avoidance of irreversible effectsof harmful production factors on lifeand health of workers, as well as on theenvironment - this is the main principleof our company. International certificationcenters have repeatedly confirmedperfect quality of “KazTransOil” JSC activityin various fields. For “KazTransOil”JSC strict performance of requirementsof the laws of the Republic of KazakhstanKAZENERGY247

HeArT Of THe induSTryOver THe yeArSOf AcTiviTy“KAzTrAnSOil”jSc SignificAnTlyuPgrAded AnddevelOPed PiPelineinfrASTrucTure. fOrOil TrAnSPOrTATiOnAnd TrAnSSHiPmenTOn Oil PiPelineSdevelOPmenT AgreAT wOrK HASbeen dOne.in the field of environmental protection,continual improvement in environmentalactivity, achievement of environmentalsafety of the production, rational use ofnatural resources and recycling of wastesare also among the main principles of activity.Following these principles, subsidiaryof “Scientific-Technical Center” duringthe activity developed more than 300environmental documents, including theIntegrated Environmental Programmeof “KazTransOil” JSC, Environmentalregulations on oil-trunk pipeline, and differenttechniques. Currently, STC centercompletely covers the annual need of “KazTransOil”JSC in development of environmentaldocuments.KazTransOil in accordance with internationalpractice pays great attentionto the policy of preventive measures toprotect the environment. An importantcomponent of this system is the ecologicalproduction monitoring, which enablescontinuous and accurate awareness ofstakeholders on their environmental performanceand, in particular, on the statusof the environment impact.- Timur Kubaisovich, thanks forthe informative interview. We cansafely say that 10 years of successfulresearch activities of your unit - ahuge contribution to the great job ofthe company KazTransOil - stableand smooth transportation of oil. Onthis festive day, we wish all subsidiaryof STC creative team further success,inexhaustible intellectual potentialand successful completion of allprojects.248 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Guarantor ofinformation securityThe COMPUTer CenTer Of COlleCTive fOr JOinT USe (CCJU) Of KAZTrAnSOil JSCwAS eSTAbliSheD in 2002 when The lArGe GrOUP Of wOrKerS SPeCiAliZeDin iMPleMenTATiOn Of MODern infOrMATiOn TeChnOlOGieS wiThin TheCOMPAny hAD been exTrACTeD frOM The SUbSiDiAry SCienTifiC TeChniCAlCenTer (STC).The aim for creation of the subsidiarywas to promote KazTransOil JSC intoleading positions in the republic regarding thelevel of use of modern information technologies.Among priority objectives were creation ofcorporative computer network, implantation ofERP-SAP/R3 system of planning and management,implantation of the system of electronicdocuments circulation, facilities for visual representationof pipeline elements on the basisof geo-informational systems, technologicalautomated system of control and managementof technical condition and pipeline maintenance.Within the short period of time the subsidiarywas equipped with modern high-technologyequipment and computing capacities sufficientfor realization of objectives set for theCCJU. Specialists were given the opportunityto train in leading training centers.As a result it was 2002 when ERP-SAP/R3systems, electronic documents circulationand other were already set for exploitation,and geo-informational systems – in 2005, afterimplementation of the large volume of cartographicproceedings.Afterwards those systems were constantlydeveloped, the sphere of their application wasbroadened, and new modules were placed.Other scaled projects had been implemented,among them creation of electronic archive,building of modern systems of informationprotection. KazTransOil JSC was the firstcompany in the republic to get the compliancecertification with international standard of informationsecurity ISO 27001 in 2007.Nowadays the subsidiary CCJU step by stepimplements the further automation of technologicaland management processes, plannedmodernization of networks of telecommunicationsand information systems, tackles questionsof integration, current exploitation andinformation protection of systems.KAZENERGY249

THey creATed HiSTOryRandom people amongoil industry workers arerare, the industry kept onsuch reliable people provenover the years, whatwas Baikadam DzhumagalievichDzhumagaliev.As a rule, there is an attitude of peculiar and fullof deep respect towards people with a bright careerpattern, full of significant events for the formation ofindustry. Such an attitude has earned AbdrakhmanovZinon Bakhtiyarovich.ABDRAKHMANOv Zinon Bakhtiyarovich –was born in 1941. The first General Director of Omsk – Pavlodar– Shymkent oil pipeline. In 1984-1988 was the Chief of EasternKazakhstan oil-trunk pipeline management. Since 1998 –regional manager of CPC-K. He has been working in an oil andgas industry for more than 45 years.DZHuMAGALIEvBaikadamDzhumagalievich(1941 – 2008). In 1984 – Chiefof Western Kazakhstan oiltrunkpipeline management,1992 – General Directorof “Oil-trunk pipelines ofKazakhstan and CentralAsia”, 1997 – Directorof the Eastern branch of“KazTransOil” JSC. Workedin an oil and gas industry formore than 47 years.A man of restless nature, and inexhaustible innovator,Ivan Dmitrievich Casper made a huge contributionto the development of oil and gas industry. To manythings that oilmen of the republic are proud today,Ivan Dmitrievich has a direct or indirect relationship.Anatoly Ivanovich Balashov - a specialist with a richcareer pattern, was behind the construction of thepipeline «Omsk - Pavlodar - Shymkent». Many yearsworked in the East branch of “KazTransOil” JSC.BALASHOvAnatoly Ivanovich was born in 1939. Came in pipelinetransport system in 1964. From 1972 to 1978 was the headof the production office on the construction of Trans-Siberianoil-trunk pipelines. In 1997 - Deputy Director of the Easternbranch of cargo-transport operations. Worked in the industryfor 37 years.CASPERIvan Dmitrievich –(1935 – 2004). The First Deputy Director General of“Yuzhnefteprovod” По (FD) (1990-1992), in 1999 – 2004 –Director of the Mission of “KazTransOil” JSC in Moscow.Experience in oil and gas industry - 45 years.Anatoly IvanovichKashirskii - a man withan enviable fate and richlabor biography. Startedhis way in the industryin 1953 as an engineerof oil pumping station,he has not changed hisvocation, and remainedin this sphere forever.250 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

Taras Mazhitovich Kassymov gave much effort andenergy to the development of pipeline transport. Evenin the most difficult times, after the collapse of theUnion, he kept up the pace of construction, seekingevery opportunity.KASSyMOv Taras Mazhitovichwas born in 1941. In 1993 – 1997 - General Director of«Yuzhnefteprovod». Taras Mazhitovich went through laboractivity from an ordinary engineer to great manager; over theyears of work he trained many high qualified experts. During theperiod of general decline of industrial activity he strengthenedand gave impetus to “Yuzhnefteprovod” По (FD), paid greatattention to social support to workers of production associationand region. Experience in the oil and gas industry - 45 years.They say that only men can organize the productionprocess rightly. Maria Akhmetovna Nurgaliyeva,Valentina Petrovna Maksimova, Valentina PavlovnaKravchenko, who stood at the very beginning of formationand development of “KazTransOil” JSC, do notagree with this thesis. All three of them - veterans ofthe pipeline transport, highly skilled professionals, allwent through a powerful union school of professionalgrowth.NuRGALIyEvAMaria Akhmetovna,born in 1939. In 1971 – 1991– deputy head of the constructionof the Southern oil-productspipeline management.From 1991 – 1997 – DeputyGeneral Director of “Yuzhnefteprovod”По (FD). Worked inthe oil and gas industry for 38years.KASHIRSKII AnatolyIvanovichwas born in 1933. In apipeline transport systemstarted his labor activityfrom a machinist of OPS.In 1977 – Head of Southernoil-products pipelinemanagement. In 1982 –1993 – General Director of“Yuzhnefteprovod” По (FD).Experience in the oil and gasindustry - 40 years.The intergenerationalcontinuity that forms inthe oil pipeline transportsphere gives every reasonto believe that a newgeneration of oilmen willbe remembered today'smany veterans with thesame respect, gratitudeand admiration, evenwith what they refer to«idols» of youth.ELEuOvKesikbay Eleuovich,born in 1942. In 1986 -1990 – Head of Mangyshlakoil pipeline managementYuzhUMNPP (ЮжУМНПП),in 1994 - 1998 – Headof Aktobe oil pipelinemanagement. Worked onthe pipeline transport for 35years.Oil and gas industry is rich for biographies ofdistinguished workers, who went through all stages ofprofessional growth. More than a dozen years passed,but Iztleu Baspayev never regretted that he connectedhis life with the oil business.Iztleu BASPAyEvwas born in 1942. He came as an operator to Munaily oil fieldin 1960 straight away after finishing 10 years of school. Thenhis labor activity in fact was tied with oil and gas industry. Inthe period of 1997 – 2006 years – dispatcher, chief supervisorof (GPD) “KazTransOil” JSC. Experience in oil and gasindustry - about 40 years.KAZENERGY251

THey creATed HiSTOryLabor way – exampleto follow for youthKubaydolla Nurzhan was born in Kulsary, Atyrau region. He grewup and learned about life by the example of his parents. In alarge close-knit family, there were 3 brothers and 2 sisters apart fromKubaydolla, who was second in seniority. Thus, he was to take care ofyounger siblings. Having been used to labor from his early years, hestarted working at the oil pumping station at the age of 16 years.Kubaydolla’s youth coincided with the time when the oil industryhas evolved. The oil had been distilled from all corners of Mangystaupeninsula, where our hero worked. He was barely 16, but he had alreadyfulfilled all obligations of the operator at oil-refining production.Over the next two years Kubaydolla proved himself as capable andvaluable employee, he was not afraid to carry out experiments andconstantly searched for new approaches in still hardly well-functioningsystem of hard work at fields. So when it was time to serve in the army,the entire staff of Kulsary oil pumping station saw him off. Co-workerswished him to return to return to their native station after the service.After Kubaydolla fulfilled a civic duty to his Motherland, once again hebegan to work as an operator at the same station.«I consider myself lucky, because in my youth I got to work with suchpeople as head of the station Oryngali Mekebaev engineer KesikbayEleuov, senior operator Tuyeken Bisenov operator Erbatyr Otebaliev,furnace mechanic Shansharhan Nauryzbaev», – Kubaydolla Aminovichrecalls about those years. «These life wise people not only helped meto become a professional in my business, but also they became myteachers in life. I owe my entire achieved success in life to them»....Year after year, 37 years of employment in the oil industry had passed.Oil pumping station is still the same, but working conditions arecompletely different, because this production site became a part of theWest Branch of “KazTransOil” JSC.Kubaydolla Nurzhan walked through this great career path. First, hewas furnace operator, and then he was boiler plant operator, vehicledriver, and plumber-repairman. Then the administration had noticedand appreciated the professionalism with which Kubaydolla performedany task and place even greater responsibility on him.He became linear pipefitter and his primary duty was to ensure smoothoperation of pipelines. Thus, he had to timely resolve all arisingproblems and unforeseen situations. Having been responsible andhardworking since his childhood, Kubaydolla Nurzhanov enjoyedthis dynamic work and plunged into it. And here, where one station isaccountable for accident elimination at several hundred kilometers ofpipes account for, and where pipe can split or become damaged due torust on any meter, he also achieved high results. Arteries that suppliedcountry with «black gold» run faultlessly.Many emergencies were prevented with the participation of KubaydollaAminovich.One such situation occurred in 1986. At lunchtime an operator gave analarming signal. As it turned out, the cleaning pig stuck on inline valveat 558 kilometer of «Uzen-Guriev-Kuibyshev” pipeline. Within minutes agroup of 8 people on special transport arrived on the scene. The defectAS iS well KnOwn,life iS whAT yOU MAKeiT. DOeS One neeDA lOT in OrDer TOAChieve hAPPineSS? «OfCOUrSe nO, beCAUSeThe hAPPineSS liveSin eACh Of OUr DAyS,in OUr fAMily, inOUr JOb», - AnSwerSOUr her. when APerSOn iS COMPeTenT,reSPOnSiblyAPPrOACheS everyTASK, he SUCCeeDS ineveryThinG. we hAve AnOPPOrTUniTy TO KnOwAbOUT The fATe Of ThePlAin wOrKinG MAn.MODeSTy, eArneST, AnDTerSeneSS – TheSe AreMAin TrAiTS Of UPSCAlelineAr PiPefiTTerKUbAyDOllA nUrZhAnAMinOviCh.252 № 39 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

cause was identified immediately. Electrical valve got out of order. Thegroup of workers spent two days and two nights spent in the opensteppe to remove the plunger and correct the fault.But the time and efforts were not spent in vain. “Uzen-Atyrau-Samara”oil pipeline once again resumed its work.In Kulsary oil pipeline management for Emergency response andrestoration center currently employs 49 people. They ensure thesmooth operation of «Uzen-Atyrau-Samara» – 182km, «Prorva-Kulsary»– 103km oil pipelines, № 3-Koschagil oil pumping station – 119km, and“Astrakhan-Mangyshlak» – 185km, “Kulsary-Prorva» – 175km waterpipelines. These fifty people service and remove all faults occurring atsuch a large segment of trunk pipelines in four directions.They confess that sometimes it is necessary to work days and nights,sometimes even weeks in the steppe – away from family and people.But they love their work, understand its importance and thereforealways do for a full due.«For many years I have been working side by side with highly skilledprofessionals – Kenzhaly Sary, Zhadyger Bopyldykov, TynyshbekTurabay, senior foreman Alibek Zhelgeldi and welder Serik Izbasarov.Protection and support of our pipeline is their great merit as well.The work of the head of Emergency response and restoration centerGibatully Orazov stands high as well», – Kubaydolla Aminovich speaksabout his co-workers.Meanwhile, co-workers with one voice say only good things aboutKubaydolla Nurzhan. Here are opinions of Serik Izbasarov andTynyshbek Turabaev: «Kubaydolla has worked here for nearly 37years. Of these, more than 25 years we have worked together. He isvery attentive to his business. He loves the process of work. Alwaysstrives to the best. He is always ready to learn something; also he neverstops teaching young professionals. Besides, we can safely go to anyemergency situation with him. He immediately «sees» the cause of theproblem.Today, Kubaydolla Aminovich is a linear pipefitter of sixth rang atEmergency response and restoration center of Kulsary pipelinemanagement of the Western branch of “KazTransOil” JSC. He is anexpert of production.His portrait adorns the Hall of Fame, and on his chest he wears a «70years of Kazakhstani pipeline transportation» commemorative medalfrom the Ministry of Energy and Mineral Resources. The administrationof “KazTransOil” JSC has indicated its recognition and respect for theman who worked conscientiously in the production for more than 35years.In 2000, he took part in the «Best linear pipefitter» contest, which washeld in honor of 65th anniversary of Kazakhstani pipeline transportation,and from the set of participants Kubaydolla Nurzhan was awarded thediploma of second degree.Apart from being a great professional, our hero is an exemplary familyman. He is equally respected in society for being both. With his wife,Altyn Eleusinova, they raised four daughters and one son. His wife hasbeen working as a nurse in Zhylyoi area for many years now.This is the story of a simple man, who did not spare himself and put mucheffort into the development of Kazakhstani pipeline transportation.KAZENERGY253

THey creATed HiSTOryThe labour in favourof the countryYelena, who has started her career in 1987 when she was twentyyears old, has been working as a product operator of productionand control station of Mangystau pipeline department «Karazhanbas»of the West Branch of KazTransOil for twenty three years. Over yearsYelena has proved that she is not just dedicated to her job, but also thatshe loves her profession.- The main thing in our work is consistency. If it is constant,then everything else will be done as it should be done. In orderto provide a stable performance all devices and instrumentsshould always be in a good condition, - says Yelena, talking aboutthe importance of her work.She spends her working day in the tower, which has six computers.She uses them not just for controlling the process of transporting oil.She actually guides the process. Yelena’s duty is to make sure that theneeded amount of oil is delivered to the destination point. Her job requiresa sense of responsibility.In addition, as a trade operator, she is obliged to check the quality of“black gold”. She sends its samples to the laboratory for an analysis.Yelena is one of those rare people who have touched oil.- Oil from «Kalamkas» is heavy. It is black. It has its own peculiarities.You will feel it right after you touch it. It cannot be explainedby words - Yelena said smiling. She is not worried about workingwith a crude oil which is harmful for humans because of its chemicalcomposition. She talks about it with ease and even with undisguisedpride. When she speaks of her work it sounds like she is in love with it.Yelena’s chief, K. Mendigaliev confirmed that she really likes her job.He told us that all the other employees value, trust and respect her becauseshe is constantly in search of knowledge. Moreover, she alwayskindly shares her knowledge and experience with her colleagues. Theyconsider her a master of her craft.Yelena Yelikrintseva proved high level of her skill and dedication severaltimes. She is a multiple winner of «Best professionals” contest bothat domestic and international levels. In 2002 she has succeeded in thecontest among “KazTransOil” the company employees, and in 2004in the international competition, held by the largest oil transportersin Kazakhstan and Russia “KazTransOil” and JSC “Transneft” publiccompany. In 2007, she won the top award at the international competitionwith the participation of Kazakhstan, Russia, Ukraine and Belarus.Nowadays Yelena speaks of those contests with pleasure:- I can say that these events are the most memorable momentsof my life because, fi rstly, they encourage people to grow andimprove. Second, it gives a chance to exchange experiencewhich results in improved productivity. Completion of competitionsusually turns into a grand celebration for the participants.People cannot talk about work, wherever they are. The moreinteresting is when you fi nd like-minded people who know yourbusiness as well as you, who can discuss and learn a lot of newand useful things.This is why the contest among professionals has become a good traditionof the company, and the key to the success of the whole team andeach employee individually.“KazTransOil” places a lot of attention on safety and quality of oil transportation.This process can be controlled remotely. Thanks to modern«wOMen CAn DOeveryThinG, bUTeveryThinG elSe hASTO be DOne by Men»- TheSe SAyinG byfrenCh wriTer henrireGnAUlT iS The firSTThinG i reMeMbereDAfTer MeeTinG yelenAyeliKrinTSevA.254 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

in weSTern brAnChlAbOr PiPeline OPerATOrS’DynASTieShAS been fOrMeDfOr AlMOST 75yeArS Of PiPelineSySTeM hiSTOry,whiCh PASSinG OnThe bATOn PrOfeS-SiOnS frOM GenerA-TiOn TO GenerATiOn,wiTh iTS wOrK,KnOwleDGe AnD ex-PerienCe MUlTiPlyOil fielD COnTribU-TiOn in The STATeeCOnOMy DevelOP-MenT.advances in transportation of oil via routesfrom the field to the end points can be monitoredboth from regional offices and from themain control center which is located in Astana.However, the greatest responsibility isstill on workers who are on the ground, in thedispatch stations. In case of emergency theyare the first to arrive at the place and take allnecessary steps.We were told that Yelena is one of those workerswho grow with the company. For a quartercentury she has witnessed a new technologyreplacing the old ways. The essence of thework has not changed, but technology haschanged. A decade ago, much job was donemanually; today everything has become mucheasier. Automation has changed and now workis run by computers. Today, people do not reallyuse pens… All data is written, stored andsent electronically.Speaking of the commodity operator it is impossiblenot to mention her work schedule.Shift method is when you spend two weeks atwork. For 15 days Yelena is in the boundlesssteppes, and for the rest 15 days she is in theurban bustle of home affairs.- Some people think that my work is pleasure,but 15 day shifts are not easy atall. We can be compared with the crewof the plane, which changes daily. Oneweek we work from morning till night, anotherweek from evening until morning.The fi rst week is usually easier. We wakeup and go to bed as usual, but later wehave to change our schedules. Hours beforesunrise are the most diffi cult ones.On the other hand, our colleagues’ safetydepends on us. The second half of themonth is the most enjoyable period. Weleave these distant and dusty steppes forour home in the city. (Laughs). And these15 days are quite different” – says Yelena.But we have already gotten used to thislifestyle.Do you remember the phrase that flashed inmy head immediately after the meeting withYelena Yelikrintseva? This is the first impression.Do you want to ask why? Because I wassupposed to meet a woman who has devoted23 years of her life for a heavy profession andI could not believe that this young, pretty,slim woman is a product operator of productionand control station of Mangystau pipelinedepartment «Karazhanbas» of “KazTransOil”West Branch. This woman is good at everything.«Women can do everything, everythingelse has to be done by men»…KAZENERGY255

THey creATed HiSTOryA ORDINARYнappinesswhen i wAS PrePArinG fOr The MeeTinG wiTh GennADy ivAnOviCh KriKOvi Knew AbOUT My herO Only A few lineS Of hiS PUbliSheD biOGrAPhy. TheMOre inTereSTinG iT wAS TO MeeT AnD See MAn Alive ThAT iS lATenT in bArelineS Of PrOfile.256 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСКRinging the doorbell. Gennady Ivanovich’s wife opens the door. Friendly smilingshe invites me to go inside. There is an unusual quite atmosphere at home. Iunderstood it later: the positive aura comes from the owners themselves.Gennady Ivanovich is coming now, - warned the woman. And indeed, the lord landdidn’t keep waiting so long. Handsome, tall, 63 year old man with well-trained voiceas if he is a military man.Introducing myself, tell the purpose of our meeting.- So what can I tell? There’s nothing special of me. I live and work just like everyoneelse, - modestly recognised my interlocutor.Gennady Ivanovich lived through a long (course of) life. Everything in his life hasalways been stable. You should agree with me, it’s very rare nowadays. Somehow thecircumstances were such that this Inderian fellow worked on one speciality, marriedto the one and only woman, whom he met in his early youth, worked for one enterprisefor about 40 years.

Gennady Ivanovich was born in Gorivillage, Inder region, Guriev oblast (nowit is Atyrau oblast). After 8th grade heentered the Guriev vocational school #13with major – equipment metalworker.He finished school in 1965 at age of 18and started his labor activity at chemicalplant – he carried out every task very seriouslyand responsibly. Soon the enterprisemanagement noted this point, andin spite of lack of field experience, he wasinstantly transferred to shift. The planthas just been put in commission, and ayoung specialist took part in its startup.Gennady Ivanovich during his study atvocational school underwent practicaltraining at Groznensky petroleum refinery,Chechnya; this 6 months experiencecame in handy. As a matter of facta young guy had not to gain a big experienceat a factory: he had to do his civicduty. So, young Krikov was called up forSoviet Army. After serving in the armyfor 2 years, he came back to his nativechemical plant.Years passed by, a family appeared.Gennady met his wife Tamara beforethe army. Apparently, it was destined tothat first meeting tied them forever. Feelingsof love and mutual understandingemerged at that time; guide them so far/to present. For over 39 years of their marriageGennady Ivanovich and Tamarahave never ever quarreled. And peoplesay that there’s no family where dishesdoesn’t break?! Of course, there is! Theybrought up two beautiful daughters together.Elder daughter – Irene graduatedfrom medical institute and, as dreamed,became a doctor. Her daughter Elizabethcomes to grandpa and grandma everyyear for holidays. Younger daughterNatalya works on the same oil pipelinemanagement, as Gennady Ivanovich, asan expert on taxes.Gennady Krikov came to his workin Atyrau oil pipeline management bychance. In 1971, in one of the autumnevenings, his friend Viacheslav Khvancame and told him about Balikshy districtoil pipeline management (now it isAtyrau oil pipeline management). Andhe offered him to change his job there.Generally, Gennady Ivanovich didn’tplan any cardinal changes in his life, butfriend’s offer made him think. The newjob allowed him to gain experience, improvehis professional skills. Today, after38 years, Gennady Ivanovich can be consideredas a true ace in his case.These years his enterprise was not ata standstill. Now it is a modern multifunctionalproduction using advancedmanufacturing sciences/technologies andequipped with the latest technology.- When I started my work here, therewas only one pumping station on astream, Inderian was put in commissionsome later. It was hard to work, everythingwas manually, by sight.It became easier after introducingAmerican automation in 1974; and nowall the working process is fully computerised,- says interlocutor.Nowadays SCADA workflow automationsystem is implemented in “Atyrau”oil-processing station of Atyrau oil pipelinemanagement as in all of the branchoffices of KazTransOil JSC though; thissystem allows operator to monitor thepumping of oil through the pipeline,looking at the monitors. There is an outstandingservice of our material’s hero inimplementing of this system. GennadyIvanovich also assisted in a startup offirst “Atyrau” oil-processing station’s oilcargo pier with putting into operation ofan automated oil assessment junction in“Atyrau” oil-processing station.So what our master is proud of for today?Is it work progress, or own achievements?No! Gennady Ivanovich is proudof his students/apprentices. As a goodand proficient mentor he trained manystudents, who became real experts andmade progress in their occupation.- Nowadays it’s hard to find people likeour Gennady Ivanovich. If there weremore people like him in the world, lifewould be quite different. And I’m veryproud to be his student, - says AndreyNaidenishev - Automatic control systemengineer of “Atyrau” oil-processing stationof Atyrau oil pipeline management,West branch office of KazTransOil JSC.– Back in 90th when I was younger, aftergraduating a railway technical secondaryschool, I was engaged to this managementas a metalworker. I was assignedto Gennady Ivanovich. It turns to be thatmy first steps in my occupation were directedby him. Gennady Ivanovich taughtme to be responsible for assigned allotmentof work. Even today I always feelhis help and friendly support. In manyquestions I rely on my mentor. I trust,know and I’m sure Gennady Ivanovichwill do everything as needed. Yes, and Istill feel his fatherly concern…This recognition is really valuable.After all, it’s hard to imagine higher andbetter appreciation than of your own student’s.Not only Krikov’s student’s canconfirm these words, but his associatesand colleagues of big work collective, inwhich they live as a friendly family, too.However, state awards speak volumes forthe contribution to the state’s establishmentand development of oil and gas industry.For years of work the overachieverof oil industry Gennady Ivanovich wasawarded with a badge of the Ministry ofEnergetic and Mineral Resources of theRK “Honorary worker of railroad pipelinetransport”, and commemorative anniversarybadge “азастан “азастан быр быр клігіне клігіне70 жыл” (70 years for Kazakhstan’spipeline transport). And a service recordhas still only one record: hired as equipmentmetalworker. Other records includethanks, thanks, thanks…Human life is given only once, and youneed to live it so that it wouldn’t be hurtfor wasted years. These words of Ostrovskycan exactly describe Gennady Ivanovich.Because all his life is like an openbook. From page to page smooth lineseasily recount the fate of an ordinaryworking man. He lives a rich and meaningfullife. Warm, clear and worthy. Lifefull of future plans and energy…KAZENERGY257

THey creATed HiSTOryMaster of oil pipelinesoccasions«blACK GOlD» iS COnSiDereD AS One Of The PrinCiPAl ASSeTS in KAZAKhSTAn.AnD The Oil inDUSTry One Of The MOST lAbOr-inTenSive, AnD lArGelyThAnKS TO The hUMAn fACTOr – The wOrKer Of The PrODUCTiOn lOGiSTiCS,PrODUCTiOn, PrOCeSSinG AnD TrAnSPOrTATiOn SeCTOrS Are wOrKinGSMOOThly, liKe ClOCKwOrK. TherefOre, The 75Th yeAr AnniverSAryOf KAZAKhSTAn PiPelineS – iS A SPeCiAl DAy fOr Oil inDUSTry veTerAnAMAnGelDy nUrGAlieviCh iSMAilOv.In 1958, in Kyzylzhar family inhabitantsNurgali and Aisha was born the fifth andyoungest child - a son Amangeldy. Parentsand older relatives have worked in mining,and roads construction. Their son, ready toconnect his life to work hard, after eight yearsof school, entered into a technical college inSatpayev city, where he has gained a truckdrivers profession. In 1982 he went to work asa driver in BelAz in town Zhairem.According to Kazakh custom of succession,the youngest son is always consideredas householder. Amangeldy loyal to thiscovenant, returned to mother home, andhere he found a job at oil pipeline. The youngcompany needed young staff, because therewere tremendous works available. The maintask was to ensure safe and uninterrupted oilsupply from Russia to Shymkent, throughtPavlodar region.Amangeldy Nurgalievich’s live since that timeinextricably has been linked with the mainwealth of Kazakhstan land – oil. He had tosee a lot of difficulties for over 27 years ofwork, but they were overcome. In the early1980's labor at the company was heavy,manual, however, years later, much things haschanged in the industry, the entire system ofoil transportation is fully automated, and nowworking days became much better.At that time an oilman work schedule was farfrom standard one. Almost immediately the fulldream had forgotten. Whether it was easy tomonitor... 24 hours the pipeline, all volume, tothe last drop, should reach the final deliverydestination. Amangeldy Ismailov strictlystands out for the fact that «black gold» mustbe supplied in the required volumes. He wason the remote day and night, and constantlyreported about oil flow to the stationmanagement. He is the one in productionchain who first knows about the problems inthe pipeline.Amangeldy Nurgalievich remembers this aboutthe beginning of working path: «Before wehave been supplying oil to Shymkent refinery,now it is in the past. Recalling those years, Ijust imagine the cars with full oil tanks comingfrom Atasu station. The main objective was thequality work for loading and preparation forshipment of these cars. The iron road barelywithstood an oil volume, which is transportedin huge tanks.I cannot say that there were carried out activelywork all these years. In the period from 1995 to2000 the amount of work was reduced. But assoon as drain rack Atasu commissioned, theprocess has begun more actively and workmuch easier. Well, with the opening Kumkolbase in Qyzylorda region life in our facility hasbecome more saturated. The manual labor wasreplaced by technology. Cable systems cameto change radio communication. This allowedmonitoring the pressure in the gate valves at25-30 kilometers distance. Not only to monitor,but if necessary, to open-close valves, as wellas conduct video on the pipeline uninterruptedwork surveillance. That is what, it means –electronics.258 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

nOwADAyS ThrOUGhATASU-AlAShAnKOUOil PiPeline frOM600 TO 800 ThOU-SAnD TOnS Of OilMOnThly PASSeS.The fUll exAMinA-TiOn AnD DiAGnOSiSOf PiPeS COnDUCTeDevery 4-5 yeArS.All iDenTifieD PrObleMSiMMeDiATelyAre TAKen UnDerCOnTrOl AnD beGAnThe PrOCeSS OfTheir eliMinATiOn.- Nowadays through Atasu-Alashankou oilpipeline from 600 to 800 thousand tons of oilmonthly passes. The full examination anddiagnosis of pipes conducted every 4-5 years.All identified problems immediately are takenunder control and began the process of theirelimination. The pipeline is cleaning 2 times amonth. Amangeldy Ismailov, a professional ofhis work says, all the oil wastes are deliveredto the station Atasu. In a person’s work, whomonitors underground pipes, there are plentyfeatures, but at the same time the responsibilityis much greater than for open pipeline.In 2000, to the Independence Day president of“KazTransOil” personally handed AmangeldyIsmailov the medal “Eren Enbegi Ushin” for hisdedication and responsibility. This award hasexpanded his treasury certificates and lettersof appreciation. Also, in 2005, in honor of the70th anniversary of pipeline transportation,Amangeldy Ismailov was rewarded with adiploma “National Company “KazMunaiGaz”JSC for a long and excellent work.For the petroleum industry worker, giving his alltime and power to work, it is great importancea strong rear family support. And our hero hasthat, his most faithful friend and ally – his wifeNurgaysha. Hospitable hostess always laysthe table for his friends and colleagues withgenerous tablecloth. Her hands make kymyz –a magical creature. She was born here in thebeautiful wealthy areas of the nature, she fullysupports her husband’s work, with whom theyare growing up four children.Nowadays Amangeldy Ismailov – he is apatriot of his native land and foremost personof the business, he has high hopes for thefuture. Grandiose plans and achievements inthe oil sector – they are the object of his pride,he is ready to spend hours talking about thefirst country wealth industry development.We, citizens of Kazakhstan proud today withpetroleum center, which became a dazzlingpearl in the region.KAZENERGY259

THey creATed HiSTOryWhen the job isan inspirationOnly one job is recorded in his work record card – head oilpumping station “Pavlodar”. Neither one electrical equipmentdiagnostic testing is done without Yuri Nikolayevich Anushkinparticipations, he is actively involving in repair operations of extrarough systems and oil pumping stations complexes.Be visiting….My interlocutor is a very busy person. I had to take some pains tofind him and arrange the meeting. It seemed as if his life is scheduledminute-by-minute. And this impression only strengthened after talkingwith him. After all, as it turned out, returning from a night shift, insteadof rest Yuri Anushkin goes to his garage, where his favorite car iswaiting for him. Throughout our conversation, he modestly tells abouthimself, about past and present.Since 1982 Yuri Anushkin has been working as an electrician onserving electrical equipment on “Pavlodar” oil and gas refinery station.His work is really responsible, to reveal irregularities in electrical oilpumping station - means to prevent possible accidents.In childhood he never linked his dreams with work in the oil industry.Played ball like all boys and assisted parents with household chores.One of the children's zeal grew into a hobby.Mechanics attracted our hero very much. At the moment of choosingprofession, it was almost outweighed in the balance, but in the end theyoung boy turned electrician with magical hands. Relatives say thatYuri Nikolaevich can make everything. He does not sit at home, hedoes not only create, and he invents various designs from old piecesof iron and other available materials in the garage.“Where was born there come in handy” – it seemed to say abouthim. After finishing school in the Galkino village, Sherbaktinski district,Pavlodar oblast, in 1978 Yuri Anushkin enrolled to SherbaktinskiCollege of agricultural mechanization and electrification. Accordingto him not every high educational institution today can offer theknowledge he gained from college.1982 was a crucial point in our hero’s life. A new life began for him.Yuri Nikolaevich met his future wife Svetlana, started working at newlycommissioned oil base. This rural boy had an incentive to work well.On a new place Anushkin acquired a reputation; as a result the couplegot a house.It is leisurely way of speaking and an earnest look. Based onSvetlana Alexandrovna, his wife’s words her husband has never beenjust Yura. From the youth everyone was treated him no differently byfirst name and patronymic. However, for the family Yuri Nikolayevichprimarily is not only a hard worker, but also a wonderful husband,attentive father and a good grandfather. In a nutshell, talking aboutAnushkin one could mention such features as solidity and stability.If in youth time he did not think about many things, including hischaracter traits, now it has took up more important meaning, says YuriNikolayevich. Maybe because of that in the Anushkin’s house recentlyincreasingly talk about the work that has been given almost 30 yearsof life.On the stationIt is beautiful and quiet here and only towering tanks remindyou where you are. There are 8 tanks for oil, more than 180 units ofelectrical equipment: all brand engines on the main oil pumping station“Pavlodar”. The station team works here under high pressure. We metYuri Nikolaevich on the way. He was going to inspect equipment.According to Yuri Nikolayevich’s old colleague, manager, powerengineering specialist of oil and gas refinery station VladimirSumonosov, whole station in a shift electrician’s hand and manythings such as: pumps electric engines conditions, which pump overtank oil, cut-off plates on pipelines, ventilation equipment depends onhim. “If any cut-off plates do not go on time or do not open, it mayfailure to make an oil delivery or even station may shutdown. Todayall equipment electrified, therefore electricians considered to the goldweight. We had emergency cases. Several years ago a storm hit andthe whole station shutdown. Of course we have fixed all bugs quickly,but only because of Yuri Nikolayevich. After all, it was necessary torestore the whole scheme, to bring electrical equipment into position”– said Vladimir Sumonosov.Basically, “Yuri Nikolayevich knows everything on the station indetail, and during unusual situations you cannot catch him by surprise.He is the eldest worker, one who works here since foundation of oil andgas refinery station “Pavlodar” – add his colleagues: Rais Sharafievcommodity operator and Vitali Pirogov oil and gas refinery stationoperator. They are working together at one shift. For both of them YuriAnushkin is a mentor, a man, whom you can ask for advice at any time.Our hero did not regret even once about his choice. He is a solebreadwinner in the family and together with wife he has grew up twodaughters, and now a small grandson is growing up. Younger daughterstudies at foreign language faculty in Novosibirsk.Fist what Yuri Nikolayevich mentioned in our conversation is asocial package provided by “KazTransOil” to the company employees.It is essential for today that the company takes care about itsemployees, takes upon itself a social responsibility. Once they wereyoung professionals, they came to work on one company, wentthrough reforming procedures with base and ownership change. It isvital today to have a sense of stability, to know that you are needed.Yuri Nikolayevich considers when one receives good holiday pay,experienced medical service, he will not seek something on sidebecause he has everything.Yuri Anushkin one of the eldest workers of main oil pumping station“Pavlodar” prefers to spend his holidays with family. And there aresome childhood habits let to know. Because Yuri Nikolayevich grew upin nonsimple village. In fact, Galkino village placed in Chaldaiski beltpine forest, where the air inflated with hundreds years trees fragrance.That is why, today every holiday he endeavors to escape from gray city260 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

The bliTZ- whAT iS yOUr fAvOriTe DiSh?- well, Of COUrSe, beShbArMAK,MAnTi, belASh, KebAb AnDSiMPly MeAT (he SAyS wiTh ASMile).- DO yOU liKe reADinG?- yeAh, eSPeCiAlly i PreferDeTeCTiveS.-whAT DO yOU liKe TO wATCh OnTv?-i AM very Keen On wATChinGSOCiO-POliTiCAl PrOGrAMS TOKnOw whAT hAPPenS in ThewOrlD, in OUr KAZAKhSTAn AnDOblAST.landscape. Far distant horizons have not beckoned him yet.But he has first-hand knowledge of Baikal Lake, neighboringblue bay in the East Kazakhstan region. Yuri Nikolayevichhas been on Altay, on Teletsk Lake, in Buryat Sayans. “I amfond of being on the nature, I like active rest”, he admires.In conclusion of our interview Yuri Nikolayevichsincerely congratulates all of his colleagues with upcominganniversary date – the 75th anniversary of pipelinetransport of Kazakhstan. On the significant event eve YuriNikolayevich wishes to JSC “KazTransOil” staff successfulwork, industrial accomplishments, and to young employeesstriving to improve qualifications and in the sequel to seenative enterprise in good hands!KAZENERGY261

THey creATe HiSTOryCollective oftogether towardsTATyANA yuRyEvA -DireCTOr Of The DePArTMenT Of TrAnSPOrTlOGiSTiCS Of JSC “KAZTrAnSOil”INTRODUCTION: I work in JSC “KazTransOil”almost since its foundation in 1998. Istarted with the department of transportation. Iwas one of those who took part in the creation ofa new management system and development ofmain oil pipelines of Kazakhstan, in planning andrealization of many other projects.ABOUT THE WORK OF THE DEPARTMENT:The main objective of our work is to increase industrialcapacities of the company, transportationvolumes, in other words, to increase the tariff income.The stable growth of oil transportation volumeshas become a part of the company’s image.This high standard has to be constantly improved.The Department of Transport Logistics covers theinvolvement of external oil volumes to the mainoil pipelines system, exploration and developmentof the most perspective routes for the Kazakh oiltransportation with the maximum use of our productiveassets. (We define the most promising andeconomic recovery oil routes for shippers and ourcompany as well as for related organizations andbranches by analyzing Kazakh oil supply economicsto different directions by virtue of “netback”prices.) Comparing and analyzing the economicsof Kazakh oil supply to different directions, on thebasis of “netback” prices, we determine the mostpromising and economically feasible routes of oildelivery both for shippers, related organizationsand branches and our company itself.We do systematic monitoring of loading mainoil pipelines, both, based on oil pumping and withaccount of the perspective oil volumes. Major effortshave been taken in the development of existingoil transportation routes.In 2009 JSC “KazTransOil” in cooperation with“JSC “Transneft” public company, completed thedevelopment of techno - economic feasibility of theexpansion project - Atyrau-Samara pipeline to 25million tons per year. This project involves Kazakhlight oil supply in the amount of 10 milliontons to Novorossiysk harbor with maintenance ofits quality till the end of the route. Also in 2009,our company, along with LLP “Tengizchevroil”,has completed the work on reconstruction of twosidedhandling oil overpass at Atyrau oil pumpingstation № 1. Through the implementation of thisproject an up-to-dated equipped production facilitywith an automated process control systemswas created.In the light of future volume increases of theoil production from Tengiz, Karachaganak fieldsand start of Kashagan, a powerful and technicallyadvanced oil tanker Atyrau site will be a cogentargument in attraction to transhipment of additionaloil volumes.CONGRATULATIONS: TO ALL ENOR-MOUS AND HIGHLY PROFESSIONALTEAM OF THE COMPANY, I WISHONLY SUCCESS, ACHIEVEMENT OFNEW HEIGHTS AND REALIZATION OFALL PLANS! WHEN I COMPARE THEFIRST DAYS OF THE COMPANY FOUN-DATION, ITS PRESENT AND WHATPLANS WE SET FOR THE FUTURE, IFEEL A REAL PRIDE FOR CONTINU-ING TO WORK IN THIS TRULY SUC-CESSFUL COMPANY. AND ON BEHALFOF OUR LOGISTICS DEPARTMENT,WE EXERT EVERY POSSIBLE EFFORTTO PUT JSC “KAZTRANSOIL” PLANSINTO ACTION.262 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

“KazTransOil” JSC -a common aimKONILIMSHAT KuSHERBAyEv -CDb Chief DiSPATCher (ChiefDiSPATCher bOArD) Of JSC“KAZTrAnSOil”INTRODUCTION: : In 1988 graduated from Kazakh Polytechnic Institutewith a degree in Oil industry. He started to work as a drillerassistant in the Complex Expedition “MangyshlakNefteGazRazvedka”.He was a pumper, then foreman driller, Oil and Gas production workshopsenior engineer, shift chief of CETS OGPD “Kalamkasmunaygas”,the JSC “Mangistaumunaygas”. In 1996 he moved to Western branch ofJSC “KazTransOil” as a CDB dispatcher. He is in charge of the CDBfor 10 years now.ABOUT THE WORK OF THE BOARD: Central Dispatching Boardmediates the main pipeline system that works around the clock, in theoperational management structure by coordinating its work. The oil volumesupply in all directions whether it is a refinery, export, oil relatedsystems transfer, oil tank cars or tanker in Aktau Harbor, is under CDBcontrol and monitoring.Along that CDB conducts pumpover, main pipelines operation, equipmentand reservoirs.Since the implementation of dispatcher control and management system,CDB provides remote supervision and manages the processing ofmain pipelines facilities that located far from one another.SCADA enables automated monitoring as well as “KazTransOil” JCSentire system and its subsystems implicating oil pumping stations andtank batteries, to manage the operation oil pumping across the wholesystem of KTO.In short, a dispatcher being in Astana CDB, has the capability tomonitor entire system of the main pipelines in online regime and thestate of equipment as well.The Oil vOlUMe SUPPlyin All DireCTiOnSwheTher iT iS Arefinery, exPOrT,Oil relATeD SySTeMSTrAnSfer, Oil TAnKCArS Or TAnKer inAKTAU hArbOr, iS UnDerCDb COnTrOl AnDMOniTOrinG.CONGRATULATIONS: I WOULD LIKE TO COMMENDTHE WORK OF ALL KAZTRANSOIL DISPATCHERS, INTHE LIGHT OF ANNIVERSARY YEAR OF PIPELINETRANSPORTATION. THE GREAT RESPONSIBILITY LIESON THEM. THEIR PROFESSIONALISM, ATTENTIVE-NESS AND ABILITY TO RESPOND qUICKLY MINIMIZECONSEqUENCES OF EMERGENCY SITUATIONS ANDENSURE THE NORMAL WORK OF THE WHOLE SYS-TEM. I WISH TO ALL OF US TO BE BRAVE AND MAKEOUR MOST AMBITIOUS DREAMS COME TRUE.KAZENERGY263

THey creATe HiSTOryKAIRAT SAGIMBAEv -Chief MAnAGer, DePUTy heAD Of TheDePArTMenT Of CAPiTAl COnSTrUCTiOnAnD OverhAUl Of JSC “KAZTrAnSOil”INTRODUCTION: He has graduated from AlmatyArchitectural-Construction Institute, witha degree in industrial and civil construction. Heworks is in the Department of Capital Constructionand overhaul of JSC “KazTransOil” sinceDecember, 1998 . He worked as an expert, chiefspecialist, manager.AN ASSIGNMENT: JSC “KazTransOil” constructionand overhaul facilities are under thedepartment supervision. The main departmentobjectives to provide most efficient use of appropriatedfunds for capital construction and overhaul ofthe company’s facilities. It also monitors qualityand work terms performed by contractors on majorconstruction and overhaul the company’s facilities,compliance with project decisions, requirementsof regulatory and technical documentation,and compliance costs of capital construction andoverhaul JSC “KazTransOil” facilities approved inthe prescribed manner projects and cost account.We are making a significant contribution to thedevelopment of Kazakhstan’s oil and gas industry,being engaged in construction and overhaulof oil and gas industry facilities, from productioncomplexes to social infrastructure areas, in imagecreation of domestic oil industry. The companyabsorbs on an average about thirty billion tengeannually, about 65% directed on construction andoverhaul facilities supervised by Department ofcapital construction and overhaul. One of the largestobjects supervised by our department today is“Kumkol” OGRS construction. The project costsabout ten billion tenge. Within a framework ofthis project, 18 facilities have been commissioned.There are a modern hostel, administrative blockand other social sphere support facilities. In June2011 is planned to complete all works, and this includesthe first, second and third launch complexproject. I would like to note that nowadays dueto the department’s staff efforts works carried outahead of approved schedule.CONGRATULATIONS: IN 75TH-YEAR ANNIVERSARY EVE CELEBRA-TION OF PIPELINE TRANSPORT, IWOULD LIKE TO WISH OUR COM-PANY “KAZTRANSOIL” PERSONALLYAND ON BEHALF OF THE DEPART-MENT TEAM, PROSPERITY ANDSUCCESS, WORK FOR THE BENEFITOF OIL AND GAS INDUSTRY IN OURCOUNTRY AND ENTIRE ECONOMY OFKAZAKHSTAN AND EACH CITIZEN.264 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

SISEMBAy BALGASyNOv -SeniOr MAnAGer Of The exPlOiTATiOnDePArTMenT Of JSC “KAZTrAnSOil”INTRODUCTION: In 1983 graduated from KazakhPolytechnic Institute named after V.I. Lenin,with a degree in oilfield equipment mechanical engineer.According to the distribution was assignedto Orenburg, to the production enterprise “OrenburgGazDobycha”at the all-union production association“Gazprom”, three years I have workedthere. Over from 1986 to 1989, was a senior engineerof the gas production equipment in productionassociation “Kazakhgazprom”, Aksai (West-Kazakhstan region). After that I moved to Aktobe,where he joined company “KazTransOil”. I havebeen working for KazTransOil 21 years. He haspassed from the master of pipeline exploitation tothe senior Manager of Exploitation department.AN ASSIGNMENT: As you know, KazTransOilengaged in oil and water pipelines transportation.We need to know all about the technical state ofpipelines to make the whole oil and water pipelinessystems function correctly, to monitor theircondition and off plots. It is easy to imagine oilspill consequences on environment, especiallysudden eruption of pipeline linear section. In accident,its elimination consequences are alwaysvery costly not only for oil transportation organizations,but also for both people who live nearpipelines and environment.It is necessary to carry out continuous monitoringthe technical condition, as well as extensionoperating life and effective management of theirresources for safety operation. of”, Since JSC “KazTransOil”foundation to improve pipelines reliabilityand any accidents prevention the companyspecialists and technical staff are constantly insearch of new solutions.In 2001 under the Exploitation department ourreliability assurance provision sector was organized.The major task has indicated already in itstitle. We achieve this through diagnosticwork, as well as providing technical and methodologicalconduct assistance to branches. We diagnoseoil pipelines, aircraft, underwater passages,tanks and other equipment. Our main objective isto identify bottlenecks and take timely measuresto eliminate the pipelines defects. Therefore, preparingfor local and major repairs we process andanalyze received information on the pipe after thediagnosis . We try to use the latest technology instate of pipelines diagnostics field and pipelinesystems installations to get information about thepipe and other facilities.CONGRATULATIONS: KAZTRAN-SOIL - IS ONE OF THE LOCOMOTIVESOF OUR COUNTRY. I AM GLAD TOJOIN THIS COMPANY. I WISH HERCONTINUED PROSPERITY, SUCCESSIN NEW PRODUCTION. NOWADAYSTHE COMPETITION HAS INCREASED,BUT OUR COMPANY HAS ALWAYSBEEN AHEAD. I WISH SUCCESS FORYOUNG PROFESSIONALS AND MOREYOUNG AND SUCCESSFUL ANDYOUNG STAFF TO THE COMPANY.KAZENERGY265

THey creATe HiSTOrySvETLANA GRIGORyEvA -DireCTOr Of The DePArTMenT Of TAriffreGUlATiOnINTRODUCTION: I have been working in KTO for 7 years. I have degrees in economicsand engineering. I am in the pipeline transport price formation for 18 years. Havingworked at state price formation authorities, I was involved in creating and developinglegislation on the oil transportation companies since 1993 (at the time to amending to themarket economy). It lets develop methodological base by calculating tariffs for the certainservices to increase the profitability of the company by studying European countries andthe USA experience in price formation.I have a family, a daughter she is a surgeon, Ph.D. in medical sciences and grandson,who studies at school.AN ASSIGNMENT: There are two factors impacted on our family income, they arescope of services and tariffs rate. Tariff regulation is a significant production process thatserves as a financial stability base and the strategic potential of the company, and opportunitiesto realize JSC “KazTranOil” objectives. A tariff formation involves all areas ofour company. An extensively company’s business diversification is its complexity. Thus,the company provides 55 types of regulated services, and 17 species of other activities.Department and relevant branch subdivisions were created to manage tariff regulations.The work results are obvious. As a result on 2006 period through tariffs revision annualincome of the company growth was 26, 8 billion tenge.The company provides social services besides oil transportation. And first of all, it iswater and electricity supply to population. In this regard, “KazTransOil” tightly controlsthe tariff rates and reduces tariffs upon availability, within legal regulations. Therefore,only in 2009 the company itself diminished 5 tariffs to electricity supply from 4 to 23%upon average.Strict compliance of economic interests of the company and the consumers’ interests,and legislation of the Republic of Kazakhstan are the major principles of our work.CONGRATULATIONS: I MUST SAY SINCERELY FROM HEARTTHAT I THANK MY FATE FOR WORKING IN THIS COMPANY. I EN-JOY WORKING IN OUR COMPANY INDEED. I WANT TO WISH MYCOLLEAGUES SUCCESS AND CONTINUOUSLY SUPPORT “KAZTRAN-SOIL” CORPORATE SPIRIT!266 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ZHANABAy DORZHIGuLOv -Chief MAnAGer - DePUTy DireCTOr OflOGiSTiCS Of JSC “KAZTrAnSOil”.INTRODUCTION: I started to work at JSC “KazTransOil”from 1999. Graduated from Karaganda State University, Departmentof economics with a degree in economics, organizationand logistics planning and in 1982, almost since graduation,I have been working in logistics. I worked in Aktau at theMinistry system of Medium Machine Building, then in Almatyin JSC “KazakhOil”. I have been working in “KazTransOil” formore than ten years. I am married. I have five children, theyoungest daughter was born in Astana, just two weeks afterthe relocation of our company into the new capital of our country.Among JSC “KazTransOil” workers she was the first childborn in Astana. Many of my colleagues still remember that.ABOUT THE WORK OF THE DEPARTMENT: Logisticsdepartment engaged with providing our manufacturing processand company branches with necessary spare parts andequipment. We provide from eight to twenty thousand itemsof various products annually. The department staff consists ofhighly qualified professionals. Every year our department concludesaround two hundred treaties. In my opinion, the role ofour department in “KazTransOil” company system is similar tothe role of the heart in a human body, which supplies blood. Ifthere was not the Logistics department, production would haltwithout spare parts and material supply. Therefore, our role isimportant, necessary and we do everything to manage manufacturingprocess to work smoothly.Our department also works hard in encouragement of thedomestic producers to participate in tenders. Considering theattention paid by the state to local content in the procurement,we try to inform and to create attractive conditions for participationof domestic contractors in our contests. Before purchasingcampaign we visit regions, meet with local producers ofgoods needed for the company and explain the mechanisms ofparticipation in tenders. Successful partnership experience ofKTO and domestic suppliers continues for many years. Withmany companies we already work for more than 10 years, forinstance, a high voltage equipment and techniques for electrochemicalprotection supplier JSC “Kentau TransformatorniyZavod” or Pavlodar cable manufacturer, JSC “KazEnergoKabel”.The LLP “Gidromash Orion” supplies trailer cars for theneeds of our manufacturing branches for the last 4 years. Thesetrailer cars are needed for emergency and recovery units’ workers,who travel to remote areas of pipelines location for twentyfourhours and sometimes even more, depending on the amountof work. The trailer cars are equipped with everything necessaryfor living, they are suitable and convenient for habitation,and so far we have heard no criticism from our staff regardingthe trailer cars.CONGRATULATIONS: I WOULD LIKE TOWISH FURTHER PROSPERITY TO OUR COMPA-NY AND OUR STATE.THE “KAZTRANSOIL” PLAYS AN IMPOR-TANT ROLE IN THE LIFE OF THE COUNTRYAND IN MY OPINION IT IS ONE OF THE MOSTADVANCED OIL AND GAS COMPANIES. THISACHIEVEMENT BELONGS TO THE TOP MAN-AGEMENT AND ENTIRE STAFF OF THE COM-PANY. I WANT TO EXPRESS MY GRATITUDETO THE COMPANY’S EXECUTIVE TEAM FORMANAGEMENT, WORK AND LEISURE ORGANI-ZATION, CARE AND WORK ENVIRONMENT ITPROVIDES TO OUR EMPLOYEES.KAZENERGY267

PHilAnTHrOPyThrOUGh finDinG SUP-POrT AnD UnDerSTAnDinGfrOM new PeOPle,OrGAniZATiOn AnD bUSineSSeSyeAr AfTer yeArChAriTy PhilOSOPhyGrADUAlly GAininG iTSTUrnOver. in lArGeCOMPAnieS iT iS TrAnSfOrMinGin COrPOrATeSOCiAl reSPOnSibiliTy.Thereby, ChAriTy be-COMeS An inTeGrAl PArTOf The COMPAny.The care stemming rightfrom the heartImplementation of a social policy iscarried out in an integrated manner on aconscious basis in “KazTransOil” JSC. Today,Serik Akbergenov Director of HR departmentin “KazTransOil” JSC tells about social workpeculiarities.Good day, Serik Ishanbekovich, pleasetell me what is exactly the company’swork in this direction?First of all, I want to note that “KazTransOil”has been carried out purposeful social workfor many years. Its results such as financialassistance to orphanages and boardingschools in different regions of Kazakhstan,support for public organizations and nongovernmentalagencies, provide drinkingwater to people and users in arid regionsof the republic, as well as caring about itsemployees.Our company adheres to the idea that socialwork should be multi layered, becausesometimes the problems that we face aresystemic and by solving a single task toovercome them is impossible. The experiencehas shown that it is a complex solution leadsto a multiplier effect.“KazTransOil” provides financial support toorphanages and boarding schools annually. Ithink, the important thing in philanthropy is toassist with a pure heart, and, importantly, on268 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

an ongoing basis. Only if you put the sole in agood cause, it will be effective.In the past year following establishedtradition, our company has assisted a numberof orphanages and schools in the westKazakhstan region. It is worth to mention helpto buy children’s clothing to Children’s Order“Mercy”, a non-governmental organizationof disabled children, established for yearlydisabled children labor orientation and socialadaptation in the society.Our company provides charitable aid toa public association of Astana “KazakAssociation of blind people” for yearsconducting holiday events, held in Disabledpersons day and International day of theBlind. This year the company supportedPublic association of disabled “Rehabilitationcenter “Samal”, which for years has beenworking consistently to create a comfortableenvironment using modern rehabilitationtechnologies for teenagers and young adultswith mental and physical disabilities.Also, this year, in connection with celebrationof 75th year of pipeline transport, to supportneedy oil and gas industry veterans thecompany sent five million tenge to the Publicfund “Munaishy” named after A.Marabaev.It worth to mention, that the company hadprovided substantial financial assistance tothis fund, thereby actually demonstrating itssocial responsibility to the honored industryfigures.What is your basis to provide someassistance?“KazTransOil” very serious about corporatesocial responsibility, this is one of thestrategic directions of our activities. The Codeof social responsibility was developed in thecompany, which feature is oriented not only toits employees, but also more broadly on thestate and civil society.We adhere to three basic principles ofsocial responsibility in our work, theyare transparence, proactive and costeffectiveness.Only intentions and actions transparencyand openness provide access to our activityresults. Primarily, in accordance with bestinternational standards the active positionin promoting higher standards of socialdevelopment characterized by creativity.Economic efficiency lies in qualitative changesin the economic and cultural life of the society.In general, I want to note, that “KazTransOil”actively involved in implementation of nationaland sectoral priority programs with socialcharacter, republican events with internationaland public value.As an example, how is proving drinkingwater to people and consumers in aridregions of Kazakhstan?Yes. In fact, one of the key regional issuesof Kazakhstan is the lack of direct access toclean drinking water. Having rich experiencein the creation and development pipeline,“KazTransOil” has solved this issue byconstructing Astrakhan – Mangyshlak watermain pipeline 2 154, 8 kilometers the longestin the world to supply drinking water to peopleand users in western region of our country.In 1998, the water pipeline began its work,providing fresh water to arid Atyrau andMangistau regions inhabitants of Kazakhstan,towns and villages along the water pipeline,as well as oil, industry companies and regionagricultures. During this time more than 400million cubic meters of water supplied throughthis pipeline. Today, Astrakhan – Mangyshlaksupplies 50-60 thousand cubic meters of waterper 24 hours. Its enormous volume goes to theeconomical and household needs of waterlessareas consumers.For instance, Kursary town in Zhylyoil districtof Atyrau region is provided drinking wateronly from this water pipeline.The town population is over 40 thousandpeople. The town consumes about 4-5thousand cubic meters of water every day ornearly 2 million cubic meters per year.Also, our company has repeatedly providedfinancial assistance to restore worn-outwater supply system in the town. In 2006,in particular, “KazTransOil” JSC allocated40 million tenge for water supply systemrestoration in Kulsary and helping low-incomepopulation. In the same year, the companyresponded to a request from Public fund“Komek” to repair a school’s badly worn roofin Kulsary by allocating 5 million tenge.In 2007 the company has once again madesupport to the town residents by allocating25 million tenge for interrupted drinking watersupply. In 2009, in spite of significant costsavings in connection with global financialcrisis, the company found a way to provide 10million tenge to low-income people of the townwithout saving money on social activities.In addition, the company actively engagedin farmers – ethnical Kazakhs support intown Zhanaozen in Mangistau region in partpayment for water supply from Volga river toland irrigation for many years. This is knownthat the region located in semi-deserted areaand water resources are limited.In 2006 the company allocated 20 million tengeto farmers for payment of water supply fromVolga river. In 2007-2008 the company has sent10 million tenge annually, taking into accountthe fact, that the water needed arid landspermanently. Farmers grow ground plantationand vegetable crops such as watermelons,melons, tomatoes, cucumbers, eggplant,beets and others as a result of this support. Asan effect, vegetables growers have started toexpand irrigation areas boundaries. And this inturn has contributed to ensuring employmentcontinuity and reduces prices for vegetableproducts in the town market.In 2008 the government of Kazakhstanapproved a comprehensive plan on 2009-2011to address the socio-economic developmentof town Zhanaozen in Mangistau region,according to which “KazTransOil” has pledgedto build a waste water treatment plant forpreparation of Volga water to drinking qualityKAZENERGY269

PHilAnTHrOPyAlso, “KazTransOil” to rehabilitateand integrate disable people inthe community, assists public fundfor disabled people “Shanyrak”for recreation and various activities.This public organization existsonly on voluntary contributions,whereby visually impaired membersof the fund had an opportunityto engage in amateur, to participatein various social activities and takecourses in health resorts.In 2009 thanks to the companysupport, six persons with disabilitieswere able to pass medical andfitness course at the sanatorium“Kargaly”, and eight in the sanatorium“Akzhayik”.water, up to 30 thousand cubic meters per 24hours and increase Volga water supply to theregion, up to 50 thousand cubic meters per 24hours.What else is composed in social rangeof the company “KazTransOil”?“KazTransOil” JSC always keeps handhold onthe company’s pulse rate and trying to reacton different occasions efficiently.On 12th March of this year the known sadnesstragedy in Kyzylagash villagage in Almatyregion, when thousands people suffered frombursting of a dam, left nobody in the companyattracted to this case. “KazTransOil” JSC staff,among other large Kazakhstani companies,gathered 20 million tenge to help sufferedpeople from disaster.In July of this year, we presented keys fromflats in new housing state to Eastern branch ofKTO UshOD workers in town Usharal in Almatyregion. Especially for division workers themodern three-floored houses were built up atthe expense of the company. In February 2006UshOD was established for maintenance andtechnical service Atasu – Alashankoy pipelinesection. When it was established there werenot any specialists with oil and gas education.Therefore, UshOD backbone was foundedfrom professionals moved from other regions.Nowadays, there are 259 people working inthe division, 42 family employees became theowners of new large flats. The main criteriato own a flaw were employees with big workexperience, and also family with dependentchildren.Besides that, “KazTransOil” always stands upfor healthy life and development of physicalculture in community. In this regard, thecompany actively encourages support ofcreative people, teams, sport teams and singlesportsmen, organizations of children andteenager sport.Therefore, “KazTransOil” JSC social politicsis multilevel system, which touches differentparts of both public and governable life.Thereby, with kind of way it is possible toreach desired results.270 № 3-4 (39-40) 2010 СПЕЦИАЛЬНЫЙ ВЫПУСК

ÐÐ³Ð¾Ð´Ñ Ð½ÐµÐ·Ð°Ð²Ð¸ÑÐ¸Ð¼Ð¾ÑÑÐ¸ ÐÐ°Ð·Ð°Ñ ÑÑÐ°Ð½Ð° - KazEnergy

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

ÐÐ³Ð¾Ð´Ñ Ð½ÐµÐ·Ð°Ð²Ð¸ÑÐ¸Ð¼Ð¾ÑÑÐ¸ ÐÐ°Ð·Ð°ÑÑÑÐ°Ð½Ð° - KazEnergy