12.07.2015 Views

ځانګړی عمومي پلټونکی د افغانستان بیارغونې لپاره

ځانګړی عمومي پلټونکی د افغانستان بیارغونې لپاره

ځانګړی عمومي پلټونکی د افغانستان بیارغونې لپاره

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>د</strong> مینځپانګو ج<strong>د</strong>ول4 برخه155 نورې څارونکې ا<strong>د</strong>ارې158 <strong>د</strong> څارنې بشپړ شوي فعالیتونه164 <strong>د</strong> څارنې روان فعالیتونهضمیمې او پای لیکونهقانوني شرایطو ته <strong>د</strong> رپوټ متقابل ماخذالف ضمیمه:‏ 178 <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرستهب ضمیمه:‏ 182 <strong>د</strong> سیګار لیکلي راپورونهج ضمیمه:‏ 184 <strong>د</strong> سیګار تحقیقات او <strong>د</strong> شکایتونو شمیره<strong>د</strong> ضمیمه:‏ 188 اختصارات او لنډیزونهه ضمیمه:‏ 191 پای لیکونه194


‏“مونږ به په روان کال کې یوه بله موخه همترالسه کړو — افغان ځواکونه به په ټول هیوا<strong>د</strong>کې <strong>د</strong> امنیت مسولیت په غاړه واخلي.‏ او <strong>د</strong>راتلونکې کال 2014 له بشپړی<strong>د</strong>و سره سم <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong>بهیر هم پای ته رسیږي — افغانان به <strong>د</strong> خپل امنیتبشپړ مسولیت په غاړه واخلي،‏ او <strong>د</strong>ا جنګ به یومسول پای ته ورسیږي.”‏— <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ولسمشر بارک اوباماسرچینه:‏ سپینه ماڼۍ،‏ <strong>د</strong> ولسمشر اوباما او ولسمشر کرزي ګډ مطبوعاتي کنفرانس،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 11 نیټه.‏


‎1‎مهمېپوښتنې1


Key QuestionsمنځپانګېContents<strong>د</strong> پریکړه نیونکو <strong>لپاره</strong> مهمې پوښتنې 3<strong>د</strong> پالیسي او عمل <strong>لپاره</strong> ښوونې 11تصویر یې په تیره پاڼه کې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزیرې هیلري رو<strong>د</strong>ام کلینټن <strong>د</strong> بهرنیو چارو په وزارتکې ولسمشر کرزي ته،‏ <strong>د</strong> چپې خوا نه <strong>د</strong>ویم کس،‏ <strong>د</strong> یوې رسمې میلمستیاکوربه توب کوي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 10 نیټه.‏ ‏)<strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت تصویر(‏I January 30, 2013 <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> congress <strong>پلټونکی</strong> I states <strong>د</strong> the united <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> to <strong>بیارغونې</strong> Report <strong>لپاره</strong>2


مهمې پوښتنې<strong>د</strong> پریکړه نیونکو <strong>لپاره</strong>مهمې پوښتنې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس <strong>د</strong> 2002 کال څخه راپ<strong>د</strong>یخوا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>لپاره</strong>89 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تخصیص کړي <strong>د</strong>ي؛ <strong>د</strong> کړکیچ <strong>د</strong> حل روانه الره او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې غوښتنې <strong>د</strong>نورو میلیار<strong>د</strong>ونو ډالرو غوښتنه کوي.‏ <strong>د</strong>ا مرستې <strong>د</strong> څو څانګې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>نکې هڅې په توګه کارولکی<strong>د</strong>ې ترڅو یو باثباته <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې یوه <strong>د</strong>ولت سره رامینځته کړي چې <strong>د</strong> خپلې خاورې<strong>د</strong> ساتلو او ا<strong>د</strong>اره کولو جوګه وي — هغه مهم فکټورونه چې <strong>د</strong> القاع<strong>د</strong>ې په وړان<strong>د</strong>ې،‏ چې<strong>د</strong> 2001 کال <strong>د</strong> سپتمبر په 11 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> طالبانو ترکنترول الن<strong>د</strong>ې <strong>افغانستان</strong>څخه یې <strong>د</strong> پالن کولو او تریننګ <strong>لپاره</strong> کار اخیستي و،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> جګړې اغیزه کمه کړې <strong>د</strong>ه.‏په راتلونکو <strong>د</strong>وو کلونو کې،‏ لکه څنګه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالفي ځواکونو شتون کمرنګهکیږي او <strong>د</strong> 2014 کال تر پایه پورې امنیتي مسولیتونه ټول <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو پراوږه اچول کیږي،‏ <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> مرحله به اساس ب<strong>د</strong>لون ومومي.‏<strong>د</strong> اوس نه ترهغه وخته پورې،‏ <strong>د</strong> کانګرس <strong>د</strong> 113 <strong>د</strong>ورې نوي غړي او <strong>د</strong> اجرایوي څانګېپریکړه نیونکي <strong>د</strong>ا موقه لري چې <strong>د</strong>ا ډاډه کړي چې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> په راتلونکې پړاو کې <strong>د</strong> تیرولسو کلونو هڅې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پروژو په لوري الرښونه شوي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهاله کامیابۍ پایلهله ځانه سره لري.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې حق السته راوړل عاجل او مهمه موضوع <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> تخصیصاتو یا <strong>د</strong> حل یوې بلې الرېپرمخ بیولو له الرې،‏ <strong>د</strong> اضافي لګښتونو له ورکولو سره به <strong>د</strong> هغو مرستو کچه چې متح<strong>د</strong>هایاالت یې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 2013 مالي کال ترپایه پورې ورکوي نږ<strong>د</strong>ې 100میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته ورسیږي.‏ که څه هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستو زیاته برخه <strong>د</strong> تیرې لسیزې په ترڅ کېټاکلي او مصرف شوي <strong>د</strong>ي،‏ خو بیاهم پلي کونکي ا<strong>د</strong>ارې په میلیار<strong>د</strong>و ډالر لري ترڅو <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong>پ<strong>د</strong>ې حیاتي <strong>د</strong>ورې کې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> کارونو ته بو<strong>د</strong>یجه برابره کړي.‏ <strong>د</strong> 13.8 میلیار<strong>د</strong> ډالرو څخهچې په 2012 مالي کال کې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> څلورو لویو پروژو ته ځانګړي شوي وې،‏ 8.6 میلیار<strong>د</strong>هډالر یې بیا ټاکل کی<strong>د</strong>و ته پاتې <strong>د</strong>ي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ غوښتل شوې <strong>د</strong>ه چې په 2013 مالي کالکې <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> پروژو <strong>لپاره</strong> نږ<strong>د</strong>ې 10 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تخصیص ورکړ شي.‏ <strong>د</strong>ا ټولې مرستېټینګې څارنې او کنترول ته اړتیا لري ترڅو پ<strong>د</strong>اسې پروژو کې ضایع نشي چې افغانان ورتهضرورت نلري یا یې ساتلی نشي،‏ یا <strong>د</strong>اسې پروژې چې په اسانۍ سره کار ونکړي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> هغو مرستو <strong>د</strong> تخصیص،‏ ټاکنه،‏ او مصارفو <strong>د</strong> بشپړ تحلیل <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> لویوپروژو <strong>لپاره</strong> یې ورکړې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> 3 برخې <strong>د</strong> 67–55 مخونه وګورۍ.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> طبیعي منظره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لی<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو روان پالن <strong>د</strong>اسېښيی چې <strong>د</strong> 2014 کال تر پایه پورې به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> 70,900 سرتیرو څخه زیاته برخه له<strong>افغانستان</strong>ه وویستل شي؛ او <strong>د</strong> 36,000 نورو بهرنیو ځواکونو څخه چې <strong>د</strong>ا اوس په <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 3 30


مهمې پوښتنې<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> جان ایف.‏ سوپکو،‏ <strong>د</strong> 2013 کال په جنوري کې <strong>د</strong> واشنګټن ډي سي پهسټیمسن مرکز کې <strong>د</strong> خبرو په مهال.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار تصویر(‏کې <strong>د</strong>ي ډیره برخه یې ووځي.‏ <strong>د</strong>ا به هغو امریکایانو ته چې ال تراوسه په ځینو مهمو رغونیزوپروژو کې <strong>د</strong> څارنې،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ سالکارۍ او تریننګ په برخو کې کارکوي،‏ <strong>د</strong> امنیت،‏ طبيمرستې،‏ او <strong>د</strong> پیښې <strong>د</strong> تشولو ستونزه نوره هم زیاته کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وي په ځای به <strong>د</strong> افغان پوځاو پولیس <strong>د</strong> سرتیرو 352,000 کسان او <strong>د</strong> افغان عامه محافظت ځواک په نوم یوه <strong>د</strong>ولتيا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> امنیت ساتلو مسولیت په غاړه اخلي.‏ <strong>د</strong> 50 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه زیاتې پيسې — <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> په برخه کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> مجموعي لګښت له نیمايي څخه زیات — <strong>د</strong>افغان امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> معاشونو،‏ کورجوړولو،‏ خواړه،‏ تریننګ،‏ تجهیزات،‏ او اسباب برابرولوپه برخو کې لګول شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> امنیت ساتلو او <strong>د</strong> جنګیالیو ډلو له و<strong>د</strong>ې څخه <strong>د</strong> مخنیوی کولوپه برخه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی وړتیا <strong>د</strong>ا تعینوي چې <strong>د</strong> بلې <strong>بیارغونې</strong> کار په خون<strong>د</strong>ي او کامیابه توګهپرمخ وړل کی<strong>د</strong>ای شي که څنګه.‏که چیرې،‏ لکه څنګه چې ا<strong>د</strong>اره پالن لري،‏ <strong>د</strong>اسې پروګرامونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځيم<strong>د</strong>اخلې ځای ونیسي،‏ نو اړینه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>د</strong> شته پروګرامونو تمرکز تیره او پایلې یېو<strong>د</strong>ه ومومي.‏ ستراټیژیکه الرښوونه چې په 2012 کال کې <strong>د</strong> ولسمشر او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر لخواالسلیک شوه یا<strong>د</strong>ونه کوي چې ‏“متح<strong>د</strong>ه ایاالتو به په <strong>افغانستان</strong> او عراق کې <strong>د</strong> جنګ څخهوروسته پړاو کې پرغیر پوځي وسایلو او پوځي – پوځي همغږۍ بان<strong>د</strong>ې ټینګار کوي”‏ ترڅو <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ سترو ژمنو ته اړتیا کمه کړي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ الرښونه زیاتوي چې،‏ ‏“نوربه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځونه <strong>د</strong>اسې ونه ټاکل شي ترڅو <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهاله ثبات <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> لوړې کچې1عملیاتونه ترسره کړي”‏ ‏)ټینګار په اصلي بڼه کې(.‏سیګار <strong>د</strong> خپلو پلټنو او تحقیقاتي کارونو،‏ <strong>د</strong> ملګرو ځانګړو <strong>عمومي</strong> پلټونکو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong> حساب ورکونې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> څیړنو پربنیا<strong>د</strong> باور لري چې،‏ کانګرس او <strong>د</strong> اجرايي څانګې اړون<strong>د</strong>ېا<strong>د</strong>ارې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> روانو او وړان<strong>د</strong>یز شوو رغونیزو پروژو <strong>د</strong> ارزولو <strong>لپاره</strong> الن<strong>د</strong>ې پوښتنې په ځیرکۍسره په پام کې ولري:‏‏•آیا <strong>د</strong>ا پروژه یا پروګرام <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ميل ګټو یا سرتاټیژیکو موخو په السته راوړلو کېواضحه مرسته کوي؟‏•آیا افغانان <strong>د</strong>ا غواړي او اړتیا ورته لري؟<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>4


مهمې پوښتنې‏•آیا <strong>د</strong>ا پروژه یا پروګرام <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت،‏ نورو پيل کونکو ا<strong>د</strong>ارو،‏ او نړیوالو بسپنه ورکونکورسه همغږی شوی <strong>د</strong>ی؟• ‏•آیا امنیتي رشایط په موثر ډول پيل کولو او څارلو ته اجازه ورکوي؟آیا <strong>د</strong>ا پروژه یا پروګرام <strong>د</strong>اسې حفاظتي ګامونه لري چې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>،‏ تشخیص،‏ مخنیویاو یاهم لږې کچې ته راټیټ کړي؟• آیا افغانان <strong>د</strong> پروژې یا پروګرام پرمخ بیولو <strong>لپاره</strong> مايل رسچینې،‏ تخنیکي ظرفیت،‏ اوسیايس واک لري؟‏•آیا پيل کونکي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> پایلې ټاکلو او <strong>د</strong> بریالیتوب <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولو <strong>لپاره</strong> ریښتونې محاسبېرامینځته کړي <strong>د</strong>ي؟ځینې ا<strong>د</strong>ارې لکه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مشرۍ نړیوال سوله ساتي ځواکونه،‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت،‏ او <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> امنیتي لیږ<strong>د</strong> په <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> پروژو اوپروګرامونو <strong>د</strong> بیاکتنې <strong>لپاره</strong> ورته پوښتنې مطرح کوي.‏ <strong>د</strong>ا یوه ښه خبره <strong>د</strong>ه.‏ په <strong>افغانستان</strong> کې<strong>د</strong> امنیتي،‏ مالي،‏ او جیو پولیټیک شرایطو ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت پراخه او <strong>د</strong> لوړې کچې هڅو ته <strong>د</strong>اتضمین ورکوي چې پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې موقې الهم پاتې <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> اصالحاتو احتیاطي او اړینګامونه چیک،‏ ارزونه،‏ تشخیص،‏ او پلي کړي.‏راتلونکې څیړنه به هره یوه مهمه پوښتنه وړان<strong>د</strong>ې کړي او <strong>د</strong> مسایلو نمایشي مثالونهچمتو کوي،‏ وروسته بیا <strong>د</strong> پاليسي او عمل <strong>لپاره</strong> الرښونې په ګوته کوي.‏آیا <strong>د</strong>ا پروژه زمونږ ملي ګټو یا ستراټيژیکو موخو ته په رسی<strong>د</strong>لوکې واضحه مرسته کوي؟په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> پوځ له کارولو څخه <strong>د</strong> امریکا موخه <strong>د</strong> 2001 کال په سپتمبر کې <strong>د</strong>کانګرس په یوه پریکړه کې <strong>د</strong>اسې کښل شوې <strong>د</strong>ه:‏ ‏“په راتلونکې کې پر امریکا بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسېنړیوالو ترهګرو <strong>د</strong> افرا<strong>د</strong>و،‏ موسسو،‏ یا ملتونو له بری<strong>د</strong> څخه مخنیوی کول”‏ چې <strong>د</strong> 2001 کال<strong>د</strong> سپتمبر <strong>د</strong> 11 په ترهګرۍ بری<strong>د</strong> کې یې الس <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل.‏ 2 له هغې نیټې څخه تر<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>مه پورې،‏سپینه ماڼۍ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په اړه خپلو ویناو کې <strong>د</strong> ملت جوړولو او یاغیانو سره <strong>د</strong> مبارزېیا<strong>د</strong>ونه کړې <strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په ویلی شوي موخه کې یې <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ ‏“<strong>د</strong> یوهثبات لرونکي،‏ معت<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong>یموکرات <strong>افغانستان</strong> جوړول چې <strong>د</strong> خپلو اتباعو حقونو ته <strong>د</strong>رناویوکړي،‏ په خپله خاوره کې حاکمیت ولري،‏ او <strong>د</strong> افراطیانو او ترهګرو په وړان<strong>د</strong>ې جګړه کې <strong>د</strong>3اعتما<strong>د</strong> وړ ملګری جوړ شي”،‏ شامل کړې <strong>د</strong>ه.‏په هرصورت،‏ په نږ<strong>د</strong>ې وخت کې،‏ ولسمشر اوباما په <strong>افغانستان</strong> کې ملي موخه بیرته <strong>د</strong>نړیوالې ترهګرۍ په وړان<strong>د</strong>ې مبارزې خوا ته ګرځولې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ه په 2012 کال کې له <strong>افغانستان</strong>څخه <strong>د</strong> یوې کتنې په ترڅ کې وویل،‏ ‏“زمونږ موخه <strong>د</strong>ا ن<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> امریکا په شکل یو هیوا<strong>د</strong>جوړ کړو،‏ یا <strong>د</strong> طالبانو هره نښه له مینځه یوسو.‏ <strong>د</strong>ا موخې <strong>د</strong> الزیاتو کلونو،‏ الزیاتو ډالرو،‏ اوډیره مهمه <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> الزیاتو امریکایانو <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> غوښتنه کوي.‏ زمونږ موخه <strong>د</strong> القاع<strong>د</strong>ه له مینځه4وړل <strong>د</strong>ي،‏ او مونږ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کار سرته رسولو په هڅه کې یو.”‏نو په <strong>د</strong>ې اساس،‏ <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> هره پروژه ښايي وارزول شي او په منظم ډول بیا وارزول شيترڅو ومون<strong>د</strong>ل شي چې ایا <strong>د</strong> اساسي موخې سره اړیکه لري که نه.‏ <strong>د</strong> سیګار یوه نوې پلټنه،‏لکه )12-2 پلټنه(،‏ مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په بسپنه ځینې پروژې چې <strong>د</strong> افغانزیربنا بو<strong>د</strong>یجې لخوا مالتړ کیږي،‏ <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>ې موخې په ض<strong>د</strong> کار کوي.‏ پلټنې ومون<strong>د</strong>ه چې ‏“کی<strong>د</strong>ای<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 5 30


مهمې پوښتنېشي <strong>د</strong> AIF پروژې <strong>د</strong> COIN ‏]<strong>د</strong> یاغیانو ض<strong>د</strong>[‏ برخالف اغیزه وکړي ځکه چې <strong>د</strong> متاثر شووخلکو <strong>د</strong> هیلو په مینځ کې خال را والړوي یا <strong>د</strong> اتباعو څخه مالتړ نه کوي.”‏ کومې ستونزې چېپلټونکو مون<strong>د</strong>لې وې <strong>د</strong> شپږو څخه تر پنځلسو میاشتو پورې ، <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> پلبن<strong>د</strong>ۍ حل څخه5پرته،‏ <strong>د</strong> ټولو بریښنايي پروژو په شمول،‏ <strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> ډیرو پروژو ځنډول و.‏آیا افغانان <strong>د</strong>ا پروژه غواړي او اړتیا ورته لري؟<strong>د</strong> یوې مرستې په وړان<strong>د</strong>ې کولو کې ډیره ښه تجربه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې معلومه کړای شي آیا <strong>د</strong>مرستې ترالسه کونکی <strong>د</strong>ا پروژه غواړي او اړتیا ورته لري که نه.‏ سیګار <strong>د</strong>ا مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ي چې په<strong>افغانستان</strong> کې هرکله <strong>د</strong>ا موضوع په بام کې نه نیول کیږي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>وهنوي تحقیقاتي رپوټونه )13-4 او 13-5 تحقیقات(‏ مون<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي چې په کن<strong>د</strong>ز او ننګرهار کې <strong>د</strong>افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیسو پنځه تسهیالت چې <strong>د</strong> 26 میلیونه ډالرو په لګښت جوړ شوي و یا خوتش <strong>د</strong>ي او یا هم <strong>د</strong> کومې موخې <strong>لپاره</strong> چې جوړ شوي <strong>د</strong>ي نه کارول کیږي،‏ له <strong>د</strong>وی څخه یوهیې <strong>د</strong> چرګانو <strong>د</strong> مرغانچې په توګه کارول کیږي.‏ 6 <strong>د</strong>ا ګرانه <strong>د</strong>ه چې ومنل شي <strong>د</strong> مرستې ترالسهکونکي یوې پروژې ته اړتیا لري او غواړي یې،‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې وړان<strong>د</strong>ې شوې خ<strong>د</strong>مت یاخو نه کاروي یا هم <strong>د</strong> ناپالن شوي موخې <strong>لپاره</strong> یې کاروي.‏<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په شمال کې <strong>د</strong> افغان مليپولیسو <strong>د</strong> ولسوالۍ مرکز یو له هغو تسهیالتوڅخه <strong>د</strong>ه چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> یې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> انجینرانو<strong>د</strong> قطعې لخوا السلیک شوی <strong>د</strong>ی.‏ سیګار ANP<strong>د</strong>اسې تسهیالت مون<strong>د</strong>لي چې ناسم کارول شويیاهم نه کارول کیږي.‏ ‏)<strong>د</strong> USACE تصویر(‏آیا <strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong> افغان حکومت،‏ نورو پلي کونکو ا<strong>د</strong>ارو،‏ او نړیوالوبسپنه ورکونکو سره همغږې کړای شوې <strong>د</strong>ه؟<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> واک یوه برخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې معلومه کړي پلي کونکي ا<strong>د</strong>ارې ترکومه ح<strong>د</strong>ه پورې <strong>د</strong><strong>بیارغونې</strong> پروژې همغږې کوي.‏ ځینې پلټنې په <strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong> ستونزو شتون ته اشاره کوي.‏<strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مالي سکتور پراخول،‏ له <strong>د</strong>ې هیوا<strong>د</strong> سره مرسته کوي ترڅو<strong>د</strong> چلبازۍ نه اغیزمن شوی یو لوی بانک بیرته پر پښو و<strong>د</strong>روي،‏ او <strong>د</strong> مالي جرایمو <strong>د</strong> کشفاو مخنیولو <strong>لپاره</strong> مالي کنترول ته و<strong>د</strong>ه ورکول،‏ <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> مهم ه<strong>د</strong>ف را برسیره کوي.‏ خو <strong>د</strong>سیګار یوې پلټنې )11-13 پلټنه(‏ کشف کړې <strong>د</strong>ي چې یوه ډله چې <strong>د</strong> کابل بانک له راپرزی<strong>د</strong>وڅخه وروسته په مالي سکټور کې کار کوي له <strong>د</strong>ې نه پاتې راغلې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>هیوا<strong>د</strong> امنیت وزارت په حساب کې راولي،‏ کوم چې له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> ویستل کی<strong>د</strong>ونکوپيسو له بهیر څخه په څارنه بوخت و.‏ هم<strong>د</strong>ا رنګه پلټونکو اشاره کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري ثبات <strong>د</strong> عملیاتونو وظیفوي ځواک،‏ چې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو بریښنایي لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> وړتیاو پهاړه یې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له ا<strong>د</strong>ارو سره مرسته کوله،‏ <strong>د</strong> زیاتو پيسو <strong>د</strong> شمیرلو هغو وسیلو څخه ناخبره و چې <strong>د</strong> DHS لخوا نصب شوي ول.‏ ‏“<strong>د</strong> افغانانو ناسمه مرسته”‏ یوه اضافي ان<strong>د</strong>یښنهوه.‏ ‏“<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه خپل مینځي همغږي،”‏ <strong>د</strong> پلټنې په وینا،‏ ‏“<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>ارې له<strong>د</strong>ې ګواښ سره مخ کوي چې په متقابلو موخو کې کار وکړي یا،‏ لږ تر لږه،‏ په شته اړیکو او7پروګرامونو کې <strong>د</strong> نفوذ کولو په وړان<strong>د</strong>ې موقې له السه ورکړي.”‏<strong>د</strong> بریښنا په برخه کې،‏ <strong>د</strong> سیګار پلټنې او رپوټونه <strong>د</strong>رې کاله کیږي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong>بریښنا <strong>د</strong> کمزوري سکتور <strong>د</strong> پرمختګ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> یو ماستر پالن <strong>د</strong> نشتون په اړه نظر ورکوي.‏ <strong>د</strong>لته<strong>د</strong> بریښنا رسونه <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> وړ ن<strong>د</strong>ه،‏ تر ډیره ح<strong>د</strong>ه پورې وار<strong>د</strong> شوې بریښنا پورې تړلې <strong>د</strong>ه،‏ اویوازې %28 افغانانو ته رسیږي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> اسیا پراختیايي بانک — تر یوه ح<strong>د</strong>ه پورې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په بسپنو مالتړ کیږي — <strong>د</strong> یو ماستر پالن طرح خپره کړه چې په 20 کلونوکې <strong>د</strong> 10 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په لګولو سره <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong>،‏ انتقال،‏ او <strong>د</strong> شبکې پراخولو پروژو په مرسته <strong>د</strong>بریښنا پوښښ او باوري توب رامینځته کوي.‏ 8 <strong>د</strong>اسې پالنونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو نړیوالو<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>6


مهمې پوښتنېبسپنه ورکونکو سره مرسته کوي ترڅو <strong>د</strong> جزیی هڅو څخه خبر اوسي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې ورته هڅوڅخه مخنیوی وکړي چې له امله یې په پالن جوړولو کې خال رامینځته کیږي یا <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>اروسره په متقابلو موخو کار سرته رسول کیږي.‏<strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> هره پروژه بای<strong>د</strong> له <strong>د</strong>ې اړخه وارزول شي چې <strong>د</strong> نورو پلي کونکو ا<strong>د</strong>ارو،‏ افغانحکومت،‏ غیر <strong>د</strong>ولتي موسسو له قانوني پالنونو او عملیاتونو سره چې په سیمه کې یې لري،‏معرفي وي او ویجاړونکې اغیزه ونه لري.‏آیا امنیتي شرایط په اغیزمن ډول <strong>د</strong> پروژې پلي کول اوڅارنې ته اجازه ورکوي؟<strong>د</strong> 2014 کال له پای ته رسی<strong>د</strong>و سره سم چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکایانو جنګي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه پایته رسیږي پر ANSF بان<strong>د</strong>ې چې ټاکل شوې <strong>د</strong>ه ترهغه وخته پورې یې شمیر 352,000 سرتیروته ورسیږي،‏ عملیاتي پيټی زیات شي.‏ ANSF <strong>د</strong> طالبانو-په مشرۍ <strong>د</strong> جنګیالیو <strong>د</strong>اسې یوېډلې سره مخ کیږي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وینا ‏“په توافقي او څرګن<strong>د</strong> ډول شته <strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong>اوړتیا لري چې په زیات شمیر IEDs ‏]<strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>لو چمتو شوي وسیلې[‏ ځای په ځای کړي اوپه لوړه کچه بیل بیل بری<strong>د</strong>ونه په الره واچوي”‏ او په هم<strong>د</strong>ې حال کې ‏“<strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې کولو <strong>د</strong> پام وړ9ظرفیت لري.”‏که چیرې یاغي توب <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> وړتیاو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> یو لوی ننګونې په توګه خپل شتونوساتي،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مشرۍ <strong>د</strong> ایتالف ځواکونو ویستل به <strong>د</strong> پروژو په سیمه کې <strong>د</strong> سفرکولو،‏م<strong>د</strong>یریت،‏ سرته رسول،‏ او څارنې <strong>د</strong> امنیت ساتلو په وړان<strong>د</strong>ې ستونزې الهم څوچن<strong>د</strong>ه زیاتې کړي.‏<strong>د</strong>ا ستونزې هم<strong>د</strong>ا اوس هم <strong>د</strong> پام وړ <strong>د</strong>ي.‏ لکه څنګه چې په USAID کې <strong>د</strong> ځانګړي<strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> <strong>د</strong>فتر رپوت ورکړی <strong>د</strong>ی چې،‏ ‏“<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ګواښ <strong>د</strong> لوړې کچې سیمې پهتوګه پاتې <strong>د</strong>ی،‏ او امنیتي مسایل اکثرآ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل ګرځي چې په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> پروژو پليکول او څارنه له خنډ سره مخ کړي”.‏ 10 هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې یوې ډلې مون<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>يچې USAID” <strong>د</strong> امنیتي ستونزو له امله ن<strong>د</strong>ه توانی<strong>د</strong>لې ترڅو له خپلو پروژو څخه سمه څارنهوکړي”‏ )12-9 پلټنه(.‏ 11 په 2010 کال کې <strong>د</strong> سیګار پلټنې )11-3 پلټنه(‏ رپوټ ورکړ چې پههلمن<strong>د</strong> او کن<strong>د</strong>هار والیتونو کې <strong>د</strong> یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي له کارونو څخه چې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو<strong>لپاره</strong> یې تسهیالت چمتو کول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي انجینرانو قطعې کمزوری څارنه‏“په)شپږو واړو ساحو(‏ کې <strong>د</strong> بې ثباته امنیتي حالت له امله و”.‏ 12 په هم<strong>د</strong>ې وخت کې،‏ ایشیافونډیشن چې یو څه بو<strong>د</strong>یجه یې USAID ورکوي،‏ <strong>د</strong>ې ته اړ شو چې ‏“<strong>د</strong> امنیتي الملونو پهوجه”‏ <strong>د</strong> افغان عامه نظریو <strong>د</strong> ټولولو <strong>لپاره</strong> له 1,055 ځایونو څخه چې په 2011 کې غوره کړي13و <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سروې <strong>لپاره</strong> یې 168 ځایونه ب<strong>د</strong>ل کړي.‏په روان وخت کې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> یو هوکړه لیک په اړه خبرې کوي ترڅوله 2014 کال څخه وروسته په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> پاتې کی<strong>د</strong>ونکو امریکایي سرتیرو شمیر اووضعیت وټاکي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سرتیرو شمیره چې هر څو وي،‏ <strong>د</strong> بیړني غبرګون ځواکونو <strong>د</strong> السرسۍ،‏او طبي تخليې ډلو سیمې له کمښت سره مخ کیږي.‏ که چیرې <strong>د</strong> یاغیانو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> جګړېمفکوره په جنجالي او بې ثباته سیمو کې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> پروژو جوړولو او په الره اچولو ته <strong>د</strong>وامورکړي،‏ <strong>د</strong> ساحې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او څارنې په وړان<strong>د</strong>ې امنیتي خنډونه یوازې زیاتیږي.‏ هم<strong>د</strong>ا اوس په<strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> سیګار کار کونکي ځینو سیمو ته په السرسۍ کې له ستونزو سره مخ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> روانو یا وړان<strong>د</strong>یز شوو پروژو په ارزونه کې <strong>د</strong>ې ټکي ته بشپړه پاملرنه پکار <strong>د</strong>ه چې آیاامنیتي شرایط <strong>د</strong> اغیزمن م<strong>د</strong>یریت او څارنې اجازه ورکوي،‏ او که چیرې نه ورکوي،‏ آیا <strong>د</strong> پروژې<strong>د</strong> ANSF روزل شوي کسان تص<strong>د</strong>یق لیکونهترالسه کوي،‏ <strong>د</strong> فراه والیت،‏ <strong>د</strong> 2013 جنوري.‏‏)<strong>د</strong> USMC تصویر(‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 7 30


مهمې پوښتنېمح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> شوې کچه <strong>د</strong> ضایع کی<strong>د</strong>و،‏ ناکامۍ،‏ یا <strong>د</strong> انسانانو ژون<strong>د</strong> ته له زیات شوي ګواښ سره <strong>د</strong>مقایسې وړ <strong>د</strong>ه که نه.‏آیا <strong>د</strong> پروژې پالن <strong>د</strong>اسې ساتونکي ګامونه لري چې ا<strong>د</strong>اريفسا<strong>د</strong> کشف،‏ مخنیوی،‏ او کچه یې کمه کړي؟په ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> شهرت پراخ <strong>د</strong>ی او ژورې ریښې لري.‏ کله چې <strong>د</strong> جرمنيهیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شفافیت یو غیرانتفاعي نړیواله موسسه <strong>د</strong> 2012 کال <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نړیوال ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong>لست یې نوی کړ،‏ کار پوهانو یې <strong>د</strong> سروې په پایله کې <strong>افغانستان</strong> له شمالي کوریا،‏ او سومالیاسره <strong>د</strong> زیات ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکي هیوا<strong>د</strong>ونو په توګه <strong>د</strong> لست په پای کې راوړ.‏ 14 <strong>د</strong> افغانانوپه مینځ کې،‏ <strong>د</strong> 2012 کال یوې سروې ښو<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ي چې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په محلي حکومت کې15%60، او په والیتي حکومت کې %70، او په ملي حکومت کې %79 لویه ستونزه جوړوي.‏<strong>د</strong> څارنې او ارزونې ګډه کمیټه چې په 2010 کال کې <strong>د</strong> افغان حکومت او نړیوالو لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<strong>لپاره</strong> تاسیس شوې وه چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پورې تړلي مسایل په پام کې ونیسي،‏ رپوټ ورکړیچې <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې او تعقیب کولو واک نلري،‏ او <strong>د</strong>اچې پ<strong>د</strong>ېبرخه کې <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong> کارکونکو،‏ قانوني او ا<strong>د</strong>اري جوړښتونو او څارنې له کمزورتیا16څخه منیځته راغلې <strong>د</strong>ه.‏البته،‏ ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> یوازې <strong>افغانستان</strong> پورې تړلی ن<strong>د</strong>ی.‏ او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په کړنو کې ګڼشمیر بهرنیان،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ګومارل شوي او ناګومارل شوي مامورین او لست شويپرسونل،‏ فی<strong>د</strong>رالي ملکيان،‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي،‏ او فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> بیلګې پهتوګه،‏ <strong>د</strong> سیګار تحقیقاتو پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ مرسته وکړه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکیچې له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> یو میلیونه ډالرو په قاچاق وړلو کې تورن و ونیول شي،‏ او <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ یو بل قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی چې <strong>د</strong> 50,000 ډالرو رشوت په اخیستلو تورنو ونیول شي.‏ <strong>د</strong> 2009 کال څخه <strong>د</strong>یخوا <strong>د</strong> سیګار زښتې زیاتې نورې پلټنې او تحقیقات <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> په بیارغونه کې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پورې اړون<strong>د</strong>و مسایلو ته اشارې کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> قانون پلي کولو او مالي مسولیت منلو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتومتع<strong>د</strong><strong>د</strong> اال<strong>د</strong>اري،‏ همغږۍ او غښتلې مبارزې ته اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي.‏ <strong>د</strong> امنیتي لیږ<strong>د</strong> څخه وروسته<strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> په وړان<strong>د</strong>ې لویه ننګونه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې په برخه کې<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ژمنې په خپل ځای وساتل شي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> 2012 کال په جوالی کېنړیوالو بسپنه ورکونکو <strong>د</strong> ټوکیو په کنفرانس کې،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې چوکاټ”‏رامینځته کړ،‏ چې په هغې کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> که چیرې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې پهمبارزه کې خپلې ژمنې په ځای کړي جایزې په پام کې نیول شوي <strong>د</strong>ي.‏ 17 له <strong>د</strong>ې پلټنو څخهیوه )10-15 پلټنه(‏ وایي چې ‏“ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په <strong>افغانستان</strong> کې یوه نفوذ کونکې ستونزه <strong>د</strong>هچې <strong>د</strong> افغان حکومت مشروعیت ترسوال الن<strong>د</strong>ې وړي او <strong>د</strong> نړیوالو پراختیايي هڅې کمزورهکوي،”‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت هڅوي ترڅو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په ض<strong>د</strong> یوه جامع18ستراټیژي پلي او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه کې <strong>د</strong> افغان حکومت اړتیاو ته بیاکتنه وکړي.‏له <strong>د</strong>ې پوهې څخه پرته چې څنګه <strong>د</strong>ا کار ترسره کیږي،‏ او <strong>د</strong> پورتنیو مسایلو په پام کېنیولو سره چې <strong>د</strong> څارنې په وړان<strong>د</strong>ې ستونزې مخ په زیاتی<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ي،‏ ا<strong>د</strong>ارې بای<strong>د</strong> خپلې پروژې له<strong>د</strong>ې نظره وګوري چې ترکومه بری<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> له ګواښ سره مخ <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی مخنیونکيمعیارونه کوم <strong>د</strong>ي.‏ سیګار او <strong>د</strong> څارنې او قانون پلي کولو نورو ا<strong>د</strong>ارو په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اريفسا<strong>د</strong> په اړه خپلو پلټنو او څارنو ته ا<strong>د</strong>امه ورکوي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>8


مهمې پوښتنېایا افغانانو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> ساتلو <strong>لپاره</strong> مالي سرچینې،‏ تخنیکيظرفیت،‏ او سیاسي واک لري؟<strong>افغانستان</strong> نه شي کولی <strong>د</strong>ومره عای<strong>د</strong>ات تولی<strong>د</strong> کړي ترڅو هغه <strong>د</strong>ولت او امنیتي ځواکونه وچلوي چې په تیرو لسو کلونو کې امریکا او نړیوالو متح<strong>د</strong>ینو یې په جوړولو کې ورسره مرستهکړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرځای ارومرو بای<strong>د</strong> په راتلونکي کې <strong>د</strong> خپل مرکزي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>امریکا او نړیوالو بسپنه ورکونکو پر مرستو تکیه وکړي.‏ <strong>د</strong> نړیوالو بسپنه ورکونکو کمیټه <strong>د</strong>2012 کال په جوالی کې <strong>د</strong> ټوکیو په کنفرانس کې پریکړه وکړه چې،‏ ‏“افغان حکومت ښاييځانګړي،‏ مهم،‏ او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره خو کمی<strong>د</strong>ونکې مالي اړتیاوې ولري چې په ملي عای<strong>د</strong>اتو یې نشيپوره کولی.”‏ 19 برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ نړیوال بانک او <strong>د</strong> پيسو نړیوال صن<strong>د</strong>ق <strong>د</strong> 2012 کال په جون کېویلي <strong>د</strong>ي چې <strong>افغانستان</strong> ښايي لږ ترلږه تر 2032 کاله پورې مالي پایښت ته ونه رسیږي.‏ <strong>د</strong><strong>د</strong>ې پرځای،‏ تمه کیږي چې <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> 2024–2015 <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون په لسیزه کې <strong>د</strong> 70 میلیار<strong>د</strong>هډالرو په ان<strong>د</strong>ازه ‏“مالي خال”‏ ولري،‏ <strong>د</strong> هغو اضافي میلیار<strong>د</strong>و ډالرو په شمول چې په وروسته20کلونو کې ورته اړتیا لري.‏متح<strong>د</strong>ه ایاالت او په ناټو کې اروپايي بسپنه ورکونکو په کال کې <strong>د</strong> 4.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالروژمنه کړې <strong>د</strong>ه — <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> روان ملي عای<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong>وه چن<strong>د</strong>ه — څو په 2017–2015کلونو کې <strong>د</strong> امنیت څخه <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> ولګول شي،‏ خو ځینو بیا خپلې ژمنې ن<strong>د</strong>ي څرګن<strong>د</strong> کړي.‏<strong>د</strong> 2012 په <strong>د</strong>سمبر کې <strong>د</strong> بروسل په ښار کې <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزیرې هیلري کلینټن <strong>د</strong> ناټو پهغونډه کې متح<strong>د</strong>ین خپلو ژمنو ته و هڅول:‏ ‏“مونږ نه شو زغملی چې <strong>د</strong> 1989 کال غلطي بیا21تکراره شي او یوازې له قی<strong>د</strong>ه یې وژغورو”،‏ او <strong>د</strong> خپل مینځي جګړې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>روازه پرانیزو.‏په هرصورت،‏ پایښت برسیره پر پیسو نورو شیانو ته هم اړتیا لري.‏ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> ساتنېځیرکانه ډول ارزونه او <strong>د</strong> اړتیاو پوره کول،‏ <strong>د</strong> روزل شوي پرسونل یو مناسب ک<strong>د</strong>ر،‏ او <strong>د</strong>اسېسیاسي او ا<strong>د</strong>اري واک ته اړتیا لري چې په مرسته یي اساسي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې تعقیب کړای شي.‏ په<strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong>ا ټول <strong>د</strong>الیل ننګونې <strong>د</strong>ي.‏‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه”‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت پهتازه رپوټ کې — <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> هغې برخې په اساس چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ غوښتنه کوي <strong>د</strong>“1230 رپوټ”‏ په نوم یا<strong>د</strong>یږي — DoD کانګرس ته ویلي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت‏“منظم پرمختګ کړی <strong>د</strong>ی”‏ او ‏“<strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> ډیر وړتیا <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکې برخې په توګهپاتې شوی <strong>د</strong>ی.”‏ 22 سره له <strong>د</strong>ې،‏ MoD” <strong>د</strong> نورو <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو په شان <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې کارکونکو څخهمحروم <strong>د</strong>ی چې په بشپړ ډول روزنه،‏ ز<strong>د</strong>ه کړه،‏ او مسلکي پوهه ولري او په یو اساسي ګام کې23عملیاتونه پالن او اجرا کړي.”‏<strong>د</strong> ANSF <strong>لپاره</strong> معمولي مالتړ <strong>د</strong> ظرفیت له ننګونې سره مخ <strong>د</strong>ی.‏ په 2012 کال کې <strong>د</strong> سیګاریوې پلټنې )13-1 پلټنه(‏ ومون<strong>د</strong>ه چې MoD نشي کولی عملیاتونه او <strong>د</strong> ساتنې حمایې په زماني<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ترسر ه کړي،‏ ځکه چې <strong>د</strong> افغان واک لرونکي عملیاتونو او ساتونکو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و له نیمايي څخهزیاته برخه تش پاتې <strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong>ا چې ANSF“ <strong>د</strong>اسې پرسونل نلري چې <strong>د</strong> مهمو تسهیالتو لکه <strong>د</strong>24اوبو رسونه،‏ <strong>د</strong> اضافي اوبو چاره کول،‏ او <strong>د</strong> بریښنا تولی<strong>د</strong> کولو <strong>لپاره</strong> تخنیکي ظرفیت ولري.”‏<strong>د</strong> لغمان والیت <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام څخه <strong>د</strong> سیګار یوې پلټنې )11-7 پلټنه(‏ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> اسفالت کوم سړکونه چې <strong>د</strong> 44.6 میلیونه ډالرو په لګښت جوړ شوي و ‏“<strong>د</strong>ساتنې پالنونو <strong>د</strong> نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو له امله له ګواښ سره مخ <strong>د</strong>ي.”‏ 25 <strong>د</strong> AIF پروژو <strong>د</strong> کارونې په اړه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 9 30


مهمې پوښتنېیوې بلې پلټنې )12-12 پلټنه(‏ معلومه کړه چې <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong>واړو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژو <strong>د</strong>26پایښت لګښتونه نه ټاکلي <strong>د</strong>ي او نه هم افغان حکومت ته یې <strong>د</strong>ا واقعیت ویلی <strong>د</strong>ی.‏،DoD خزانې،‏ او USAID <strong>د</strong> عامه مالي ا<strong>د</strong>ارې روډمپ پروژې څخه مالتړ کوي چې <strong>د</strong><strong>د</strong>اخلې او <strong>د</strong>فاع وزارتونو په شمول 3۷ ملکي وزارتخانو ته روزنه،‏ سالکاري،‏ او مرستې چمتوکوي.‏ په هرصورت،‏ <strong>د</strong> GAO یوې پلټنې ومون<strong>د</strong>ه چې ا<strong>د</strong>ارې او پلي کونکو ملګرو یې <strong>د</strong> کړنېنیمګړي او ناثابته معلومات ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ په ځانګړې توګه <strong>د</strong> USAID په اړه GAO وايي‏“<strong>د</strong> معیارونو،‏ <strong>د</strong> کړنې موخو،‏ او معلومات نشتون”‏ <strong>د</strong> افغان مالي ا<strong>د</strong>ارې ظرفیت ته <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې27ورکولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اراتو <strong>د</strong> هڅو پایلې ارزونه له ستونزې سره مخ کړې <strong>د</strong>ه.‏که څه هم USAID او نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> پایښت بیاکتنې <strong>لپاره</strong> الرښو<strong>د</strong>ونه خپور کړي<strong>د</strong>ي،‏ خو<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې تللو <strong>لپاره</strong> په اوږ<strong>د</strong>مهاله توګه <strong>د</strong> عالي او پلي کی<strong>د</strong>ونکي پایښت رامینځته کول <strong>د</strong><strong>د</strong>ولت په کچه یوه اړتیا <strong>د</strong>ه.‏ که چیرې له هغې لنډمهاله ستاینې نه تیر شو چې <strong>د</strong> بهرنیانو <strong>د</strong>رغنیزو هڅو څخه کیږي،‏ <strong>د</strong>اسې ښکاري چې <strong>د</strong> بهرنیانو له وتلو سره سم چې <strong>د</strong> بهرنیو مرستوکچې هم راټیټې شي افغانان نشي کولی له هغو پروژو څخه سمه ګټه واخلي چې <strong>د</strong> پایښتوړتیا یې نلري یا یې نه غواړي.‏ <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> اړینه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په <strong>د</strong>وره او له هغه څخهوروسته کلونو کې <strong>د</strong> پروژو په بیاکتنو کې ارومرو <strong>د</strong> پایښت موضوع ته پام واړول شي.‏آیا پلي کونکي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> پایلو او بریالیتوب <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازهکولو <strong>لپاره</strong> ریښتونې محاسبې کړي <strong>د</strong>ي؟<strong>د</strong> پروژو چارو ته ا<strong>د</strong>امه ورکولو یا <strong>د</strong> نویو پروژو پیل کولو په پریکړه نیولو کې ښايي ځینېواقع بینانه ټکو ته پام وشي لکه <strong>د</strong>ا چې آیا <strong>د</strong>اسې معنا لرونکي او <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې وړ شاخصونهشته چې <strong>د</strong> پروژې بریالیتوب معلوم کړي.‏<strong>د</strong> کانګرس <strong>د</strong> تحقیقاتي خ<strong>د</strong>متونو یو نوی رپوټ — چې یوازې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په اړه ن<strong>د</strong>ی —<strong>د</strong> بهرنیو مرستو پروګرامونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ارزونې محاسبو رامینځته کولو او پلي کولو ستونزو او <strong>د</strong><strong>د</strong>ې کار <strong>د</strong> نه کولو پایلو ته ګوته نیسي:‏په ډیرو پیښو کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستې پروګرامونو <strong>د</strong> بریالیتوب او ناکامۍ په اړه څه <strong>د</strong>پروګرام په کچه او څه هم په مجموعي ډول،‏ څرګن<strong>د</strong> <strong>د</strong>الیل نشته.‏ یو <strong>د</strong>لیل یې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ی چې کومهمرسته <strong>د</strong> پراختیايي موخو <strong>لپاره</strong> چمتو کیږي له هغو مرستو سره ګډیږي چې <strong>د</strong> سیاسي او امنیتيموخو <strong>لپاره</strong> ورکول کیږي.‏ یو بل <strong>د</strong>لیل یې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ی چې په تاریخي لحاظ،‏ <strong>د</strong> بهرنیو مرستو زیاتهکچه څه <strong>د</strong> مرستې په وخت کې یاهم په ورسته وختونو کې <strong>د</strong> اغیزې له اړخه نه ارزول کیږي...‏ <strong>د</strong>روغتونو،‏ ښوونځیو،‏ او نورو تسهیالتو زښت زیات مثالونه شته <strong>د</strong>ي چې په بهرنیو مرستو جوړ شوياو بیا پریښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي چې ویجاړې شي،‏ یا هم په و<strong>د</strong>ه کونکو هیوا<strong>د</strong>ونه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> ن<strong>د</strong>يکارول شوي چې <strong>د</strong> پایښت توان یې نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه او یاهم نه یې غوښتل.‏ ځینې منتق<strong>د</strong>ین بیا په <strong>د</strong>ېان<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي چې بهرنۍ مرستې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> حساب ورکونې کمولو،‏ <strong>د</strong> سون په موا<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>،‏<strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو رقابت ویجاړولو،‏ <strong>د</strong> محتاجۍ رامینځته کولو،‏ او <strong>د</strong> ماليې ورکولو <strong>لپاره</strong> نه هڅولو له الرې28<strong>د</strong> ښیګڼې څخه یو هیوا<strong>د</strong> ته تاوان زیات رسوي.‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> محلي حکومت او ټولنیزه پراختیا په پروژو کې <strong>د</strong> USAID لهعملیاتونو څخه سیګار <strong>د</strong> 2012 کال په یوه پلټنه کې)‏‎12-8‎ پلټنه(<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستونزو ګڼ مثالونهمون<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.‏ ټاکل شوې وه چې <strong>د</strong> باثباته کولو پروژه <strong>د</strong>رې کاله پاتې شي او له 150 میلیونهډالرو څخه زیات لګښت ونه کړي.‏ خو په حقیقت کې پنځه کاله <strong>د</strong>وام وکړ او 400 میلیونهډالر یې مصرف کړه،‏ چې وروسته بیا <strong>د</strong> USAID په وړان<strong>د</strong>یز یوې خپلواکې بیاکتنې معلومه<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>10


مهمې پوښتنېکړه چې <strong>د</strong>ا پروژه خپلې موخې ته چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مشروعیت و<strong>د</strong>ه مون<strong>د</strong>ل و،‏ نه <strong>د</strong>هرسی<strong>د</strong>لې.‏ ونډه لرونکې فکټورنه <strong>د</strong> موخو په جوړولو او ان<strong>د</strong>ازه کولو کې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong>ستونزو په شمول،‏ <strong>د</strong> سفر مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یتونه او <strong>د</strong> څارنې او ارزونې ترسره کولو په وړان<strong>د</strong>ې29امنیتي خطرونه و.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې عملي محاسبو تجویز او کارول چې <strong>د</strong> پایلې نتایج مغشوشه نکړي،‏ په عیني ډولان<strong>د</strong>ازه شي،‏ او <strong>د</strong> لوبې کولو او احصایوي لګښتونه په وړان<strong>د</strong>ې مقاومت ولري یو ګران کار <strong>د</strong>ی.‏خو <strong>د</strong> بیارغونیزو پروژو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نورو سرچینو ژمنې کولو څخه وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ا کار ډیر مهم <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> پالیسي او عمل <strong>لپاره</strong> الرښوونې<strong>د</strong> بسپنه ورکونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> سرتیرو له وتلو سره سم به <strong>د</strong> مرستې په چمتو کولو کې نړیوالېغوښتنې هم کمې شي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> ملي عای<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> کچې لوړولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> افغانانو طرحې<strong>د</strong> هغه ننګونې په ځواب کې چې افغان عای<strong>د</strong>ات بای<strong>د</strong> په خاصه توګه <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې سکتور لهالرې زیاته شي،‏ یو خوشبینه ګام <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>الیلو په اساس،‏ په <strong>د</strong>ې اړه ریښتونې ان<strong>د</strong>یښنېشته <strong>د</strong>ي چې افغان حکومت به <strong>د</strong> خپلو اساسي <strong>د</strong>ولتي کارونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مالي،‏ عملیاتي،‏ اوتخنیکي ظرفیت څخه بې برخې شي،‏ او <strong>د</strong> هغو پروژو <strong>د</strong> چلولو لږ توان به ولري چې متح<strong>د</strong>هایاالتو او نورو بسپنه ورکونکو <strong>د</strong>لته تاسیس کړي <strong>د</strong>ي.‏ او <strong>د</strong>ا معلومه ن<strong>د</strong>ه چې افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ېته چمتو شوی <strong>د</strong>ی چې له نړیوالو بسپنه ورکونکو سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې سیستماتیک تریاژ په جوړولواو پلي کولو کار وکړي چې له مخه یې <strong>د</strong> سرچینو په اساس <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې اړتیاوې وتلي،‏ او <strong>د</strong>پروژو په اړه <strong>د</strong>ا پریکړه ونیسي چې کومه یوه وځنډول شي،‏ پای ته ورسیږي،‏ له پامه وغورځول شي،‏ یا یوځای کړای شي.‏تراوسه ال په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> پام وړ پیسې له ګواښ سره مخ <strong>د</strong>ي،‏ او،‏ لکه چې سیګاراو نور پلټونکو ا<strong>د</strong>ارو ویلي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ګڼې پالیسۍ او عملونه پاملرنې او اصالحته اړتیالري.‏ <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong> ‏“انتقال په لسیزه”‏ کې <strong>د</strong> نیمګړو تجربو او کمزورې څارنې له املهآن <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> لږو هڅو په شتون کې،‏ کی<strong>د</strong>ای شي چې په لوړه کچه <strong>د</strong> ضایع کی<strong>د</strong>و،‏ چلاو ول،‏ او ناوړه کارونې ګواښونه رامینځته کړي.‏ <strong>د</strong>ا خطر به <strong>د</strong> سرتیرو له ویستلو او امنیتيګواښونو — چې هم<strong>د</strong>ا اوس <strong>د</strong> افغان ګڼو سیمو ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> السرسۍ په وړان<strong>د</strong>ې خنډونه راوالړ کړي <strong>د</strong>ي — سره یوځای <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیارغونیزو پروژو او پروګرامونو څخه <strong>د</strong> موثرېڅارنې موقې کمې کړي.‏<strong>د</strong> کانګرس 113 <strong>د</strong>ورې په ترڅ کې،‏ قانون جوړونکي او <strong>د</strong> اجرایوي څانګې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>ا موقعلري چې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> مسایلو په اړه یوه استراتیژیکه بیا ازموینه په الره واچوي.‏ <strong>د</strong>ا بیا ازموینهښايي شته پالنونه له سره تایی<strong>د</strong> کړي،‏ یا <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> ځنډولو،‏ کمولو،‏ فسخ کولو،‏ پلي کولو،‏بیا طرح کولو،‏ یا بیا پالن کولو پریکړه ونیسي.‏ ترکومه ح<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>اسې تحلیل او عمل <strong>د</strong>اسېپروژې رامینځته کړي چې له 2014 نه وروسته په <strong>افغانستان</strong> کې کار وکړي او بریالی وي،‏ پههماغه کچه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ او ملکي پرسونل،‏ امریکايي مالیه ورکونکو،‏ افغان خلکو،‏ او<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ملي منافعو ته یې ګټه رسیږي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 11 30


‏“زما ټیم او زه ژمن یو تر څو <strong>د</strong> مالیې ورکونکوډالرونه په ښه توګه ولګیږي او <strong>د</strong> ضایعاتو،‏ تقلباو ناوړه ګتې اخیستنې پر وړان<strong>د</strong>ې خون<strong>د</strong>ې وي.‏که مونږ په ښه توګه کار تر سره نکړ،‏ بیا به هغهانسانان او پیسې چې <strong>د</strong> 11 کلونو په ترڅ کېلګی<strong>د</strong>لي،‏ کی<strong>د</strong>ای شي بې ارزښته لګی<strong>د</strong>لي وي،‏ چېمونږ به په سیګار کې په خپل ټول ځواک سره هڅهوکړو تر څو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مخه ونیسو.”‏‏—<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش جان ایف ساپکوسرچینه:‏ <strong>د</strong> 2013 كال <strong>د</strong> جنوري په 10 <strong>د</strong> ستيمسن په مرکز کې <strong>د</strong> جان ایف ساپکو وینا.‏


‎2‎<strong>د</strong>سیګار نظارتفعالیتونه13


Title of the sectionمنځپانګېContentsپلټنې 15تفتیشونه 28تحقیقونه 33پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> پام وړ خبري:‏<strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال تحقیق کول 36ځانګړې پروژې 44<strong>د</strong> سیګار بو<strong>د</strong>جه 46<strong>د</strong> سیګار کار کونکي 47عکس په مخکنی پاڼه کېپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> سیګار یو <strong>ځانګړی</strong> اجنټ په ساحه کې مصاحبه کوي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار عکس(‏I month 30, 2013 <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> congress <strong>پلټونکی</strong> I states <strong>د</strong> the united <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> to <strong>بیارغونې</strong> Report <strong>لپاره</strong>14


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهبشپړې شوي پلټنې‏•پلټنه 13-2: <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مليبریښنا خ<strong>د</strong>مات:‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> 12.8 میلیون ډالرو په ارزښتتجهیزاتو څخه ګټه اخیستل شوين<strong>د</strong>ه،‏ او USAID یوه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي بې ل<strong>د</strong>ېچې کار بشپړ کړي پیسې ورکړي‏•پلټنه 13-3: <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> پولیسو<strong>د</strong> وسایطو <strong>د</strong> ساتنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>:‏عملي ګامونو ته اړتیا <strong>د</strong>ه،‏ تر څو<strong>د</strong> میلیونونه ډالرونو <strong>د</strong> ضایع کی<strong>د</strong>لومخه ونیول شي‏•پلټنه 13-4: <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> مليار<strong>د</strong>و:‏ <strong>د</strong> وسایطو،‏ جنراتورونو،‏ او <strong>د</strong>بریښنا فابریکو پر تیلو بان<strong>د</strong>ې کنټرولبای<strong>د</strong> کلک شي،‏ تر څو <strong>د</strong> تقلب،‏ضایعاتو او ناوړې ګټې اخیستنېمخه ونیول شي<strong>د</strong> پلټنې خپاره شوې راپورونهپلټنه 13-2: <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي بريښنا خ<strong>د</strong>مات<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> 12.8 میلیون ډالرو <strong>د</strong> بریښنا تجهیزات اخیستې او له ګټېاخیستنې پرته ساتل شوي او USAID یوه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ته پیسې ورکړي پرته له<strong>د</strong>ې چې کار تر سره کړي<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي بریښنا خ<strong>د</strong>مات یا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بریښنا شرکت )DABS( په ټول<strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> بريښنا تولی<strong>د</strong>،‏ وار<strong>د</strong>ات،‏ ترانزمیشن او <strong>د</strong> توزیع عملیات او م<strong>د</strong>یریت تر سرهکوي.‏ له 2009 کال څخه،‏ <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بریښنا شرکت <strong>د</strong> خصوصي کی<strong>د</strong>لو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له حکومت څخه <strong>د</strong> 88 میلیون ډالرو مالتړ کړی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> امریکا لخوا تمویلشوي — <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت پروژې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا ځواکونه )USFOR-A( او<strong>د</strong> امریکا نړیواله پراختیایي ا<strong>د</strong>اره )USAID( هڅه کوي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بریښنا شرکت <strong>د</strong>لګښت <strong>د</strong> السته راوړلو،‏ ضایعاتو کمولو او <strong>د</strong> ظرفیت لوړلو بان<strong>د</strong>ې کار وکړي تر څو <strong>د</strong> بریښناملي سیستم ا<strong>د</strong>اره کړي،‏ پرمخ بوځي او <strong>د</strong> کارونو ساتنه یې وکړي.‏ <strong>د</strong>ا راپور په کن<strong>د</strong>هار کې<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بریښنا شرکت <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ته <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong>اخیستلو <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> ورکړې په اړه معلومات وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ سیګار به <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بریښناشرکت سره <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> خصوصي کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> مرستو پروژوه په اړه <strong>د</strong> ال نورو مون<strong>د</strong>نو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> حل الرې په خپل راتلونکې راپور کې وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏مون<strong>د</strong>نې<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> روانو پلټنو په برخو کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بریښنا شرکت <strong>د</strong> خصوصي کی<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>امریکا لخوا <strong>د</strong> تمویل شویو پروژو په اړه <strong>د</strong>وې ستونزې مون<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong> سیګار په آن<strong>د</strong> بیړنۍپاملرنې ته اړتیا لري.‏لمړی،‏ نږ<strong>د</strong>ې $12.8 میلیونه ډالره تجهیزات چې <strong>د</strong> یاغیانو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ستراتیژی <strong>د</strong>بیړنې مالتړ <strong>لپاره</strong> اخیستل شوي په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> انجنیرانو <strong>د</strong> قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> جنوبېحوزې )USACE-TAS( تر کنترول الن<strong>د</strong>ې په ګ<strong>د</strong>ام کې بې له ګتې اخیستنې ساتل کیږي پرتهل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> نصبولو <strong>لپاره</strong> یې کوم ښکاره پالن شتون ولري.‏ USFOR-A <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنيځواب <strong>د</strong> پروګرام )CERP( پر اساس <strong>د</strong>ا پروژې تایی<strong>د</strong> کړي،‏ چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انانو <strong>لپاره</strong><strong>د</strong>ې تر څو <strong>د</strong> بیړنیو ضرورتونو <strong>لپاره</strong> پروګرامونه تر سره کړي تر څو <strong>د</strong> سیمې له خلکو سرهمرسته وکړي او اصالً‏ <strong>د</strong>ا تجهیزات بای<strong>د</strong> مستقیماً‏ <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> بریښنا شرکت ته <strong>د</strong> نصبولو <strong>لپاره</strong>ورکړ شوي وای.‏ مګر،‏ ل<strong>د</strong>ې کبله چې <strong>د</strong> نصبولو یو پالن شتون نلري،‏ نږ<strong>د</strong>ې ټول تجهیزات اوس<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار له ښار څخه <strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> شور ان<strong>د</strong>ام په صنعتي پارک کې ساتل کیږي.‏USFOR-A <strong>د</strong> تجهیزاتو ت<strong>د</strong>ارکات تمویل کړي پر ته ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> بریښنا شرکتوړتیا په پام کې ونیسي چې <strong>د</strong>ا تجهیزات نصب او ا<strong>د</strong>اره کړي،‏ او پرته ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> نصبولو <strong>د</strong>ترسره کولو <strong>د</strong> لمړني پالن غوښتنه وکړي.‏ که څه هم لمړنی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> 2010 کال <strong>د</strong> اګستپه میاشت کې ورکړل شوی،‏ هیڅ کومې ا<strong>د</strong>ارې USAID ،USACE-TAS ،USFOR-A یا <strong>د</strong>بریښنا شرکت تر ت<strong>د</strong>ارکاتو وړان<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> تجیهزاتو له اخیستلو وروسته <strong>د</strong> نصبولو یو پالن ن<strong>د</strong>یبشپړ کړی.‏ USACE-TAS چارواکې اوس <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار بریښنا شرکت کمزورې تخنیکي وړتیاته ګوته نیسي او <strong>د</strong>ا یو خنډ بولي چې په خپلواکه توګه یې نصبول او ا<strong>د</strong>اره کول نشو تر سرهکوالی،‏ مګر <strong>د</strong>ا عامل <strong>د</strong> تمویل کولو او ت<strong>د</strong>اراکاتو <strong>د</strong> پروسې په لمړنیو پړاونو کې په پام کې نهو نیول شوی.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>16


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهاو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مشورې مالتړ وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ مګر،‏ وروسته بیا ځینې تغیرات پکې راغلل،‏چې په پایله کې <strong>د</strong> کار ټوله ان<strong>د</strong>ازه ب<strong>د</strong>له کړې وه،‏ او <strong>د</strong> یوې اوږ<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> یې په کن<strong>د</strong>هارکې <strong>د</strong> خصوصي کی<strong>د</strong>لو پر فعالیتونو <strong>د</strong> 2011 كال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 کار کاوه،‏ او <strong>د</strong> اصلي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ارزښت یې نږ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وه برابره 6.8 ته رسولی و.‏که څه هم <strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> جوالي تر USAID 31 قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ته نږ<strong>د</strong>ې 5.76 میلیونه ډالرورکړي و،‏ مګر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> عملیاتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پر اساس %76 سپارل نه و تر سره کړي.‏ پهځانګړې توګه،‏ <strong>د</strong> عملیاتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او <strong>د</strong> تغیراتو پر اساس،‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ا مسولیت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> چې<strong>د</strong> USAID <strong>لپاره</strong> ټول 34 سپارل تر سره کړي.‏ USAID وکړای شول چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي لخوا <strong>د</strong>اوو سپارلو شواه<strong>د</strong> پر وخت او یو اضافي سپارل وروسته وړان<strong>د</strong>ي کړي.‏ نه USAID او نههم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>اسي شواه<strong>د</strong> ن<strong>د</strong>ي وړان<strong>د</strong>ې کړي چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي 26 نور سپارل بشپړ کړي وي.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ سیګار <strong>د</strong>اسې شواه<strong>د</strong> ن<strong>د</strong>ي مون<strong>د</strong>لي چې USAID <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي لخوا <strong>د</strong> سپارلوارزونه کړي وي یا یې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> اړینو ضروریاتو <strong>د</strong> ترسره کولو <strong>لپاره</strong> مسول ګڼلی وي.‏ <strong>د</strong>سپارلو څخه چې ن<strong>د</strong>ي بشپړ شوي،‏ <strong>د</strong> میټر <strong>د</strong> نصبولو <strong>د</strong> پالن وروستۍ مسو<strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> 231 سرح<strong>د</strong>يمیټرونو ت<strong>د</strong>ارکات او نصبول،‏ او <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> خصوصي کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> فعالیتونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لولو الرښو<strong>د</strong>او سپارلو پالن شامل و.‏سپارښتنې<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> تر څو وکتل شي چې له اخیستل شویو تجهیزاتو څخه به <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong>شبکې <strong>د</strong>جوړلو،‏ ترمیم،‏ او <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> توزیع <strong>د</strong> پراخولو <strong>لپاره</strong> ګټه اخیستل کیږي،‏ سیګار سپارښتنهکوي چې <strong>عمومي</strong> قومان<strong>د</strong>ان او په جنوب کې <strong>د</strong> USFOR-A <strong>د</strong> سیمې قومان<strong>د</strong>ان،‏ <strong>د</strong>ا وګوريچې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار والیت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 12.8 میلیونو ډالرو ت<strong>د</strong>ارک شوي تجهیزات بای<strong>د</strong> په کن<strong>د</strong>هار کېنصب شي او یا <strong>د</strong> نصبولو <strong>لپاره</strong> یو پالن جوړ شي یا <strong>د</strong> اړتیا ارزونه وشي چې ل<strong>د</strong>ې تجهیزاتوڅخه په بل ځای کې کار واخیستل شي.‏ سیګار <strong>د</strong>ا سپارښتنه هم کوي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ماموریت ریس <strong>د</strong> ماموریت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو <strong>د</strong>فتر ته ه<strong>د</strong>ایت ورکړي تر څو <strong>د</strong>عملیاتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> سپارلو او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> فعالیت هر اړخیزه ارزونه وکړي او <strong>د</strong> مشخصوپیسو له ان<strong>د</strong>ازې څخه <strong>د</strong> زیاتو پیسو ورکړې بیرته غوښتنه <strong>د</strong>ې وکړي.‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې نظریاتUSFOR-A او USAID <strong>د</strong> سیګار له سپارښتنو سره موافقه کړېپلټنه 13-3: <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> پولیسو <strong>د</strong> وسایطو<strong>د</strong> ساتنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>عملي ګامونو ته اړتیا <strong>د</strong>ه،‏ تر څو <strong>د</strong> میلیونونه ډالرونو <strong>د</strong> ضایع کی<strong>د</strong>لو مخهونیول شي<strong>د</strong> 2012 كال تر نومبر،‏ امریکا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي پولیسو )ANP( ته له 30,000 څخه زیاتېموټرې ورکړي او پالن لري،‏ تر څو په زرګونه نورې موټرې ورکړي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارتپه وینا،‏ <strong>د</strong>اسې نه ښکاري چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي پولیس به <strong>د</strong> 2014 کال تر پایه مخکې پهخپلو پښو و<strong>د</strong>ریږي.‏<strong>د</strong> امریکا لخوا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي پولیسو ته ورکړل شويو وسایطو <strong>د</strong> لوجیستیکي اوساتنې <strong>د</strong> ترسره کولو <strong>د</strong> اوسنۍ وړتیا نشتون په اړه،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> انتقالي امنیت ګډېقومان<strong>د</strong>اني )CSTC-A( <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کارونو ترسره کولو <strong>لپاره</strong> پر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو تکیه کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> 2010<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>18


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهكال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 30، <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو قومان<strong>د</strong>اني،‏ <strong>د</strong> CSTC-A په ه<strong>د</strong>ایت <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> وسایطو <strong>د</strong> ساتنې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> وسایطو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو ا<strong>د</strong>ارې )AMS( ته <strong>د</strong>350 میلیونونو ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> مشخص قیمت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکړی.‏<strong>د</strong>ا راپور ارزونه کوي،‏ تر څو <strong>د</strong>ا وګوري چې )1( <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> هغو مشخصووسایطو چې ساتنه یې ترسره شوې،‏ پیسې ورکړي،‏ )2( قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مقرراتو سرهسم کارونه ترسره کړي،‏ او )3( <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ا<strong>د</strong>ارو له <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه اغیزمننظارت کړی.‏<strong>د</strong> 2012 كال له جنوري څخه <strong>د</strong> 2012 كال تر <strong>د</strong>سمبر سیګار <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په اتو والیتونوکې عموماً‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> پلټنو منل شویو سټن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong>ونو سره سم خپل کارونه ترسره کړي.‏مون<strong>د</strong>نېسیګار مون<strong>د</strong>لي چې CSTC-A <strong>د</strong> 2011 له اپریل څخه <strong>د</strong> 2012 كال تر سپتمبر $6.3 میلیونهډالر په غیر ضروري توګه ورکړي،‏ ځکه <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو قومان<strong>د</strong>اني اوCSTC-A <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>لپاره</strong> اخیستل شوې وسایط <strong>د</strong> مشخص نرخ پر اساسټاکلي،‏ مګر <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> هغو وسایطو شمیره نه وه معلومه کړې چې <strong>د</strong> یوه کال په ترڅ کې یېساتنه نه وه شوې او یا له منځه وړل شوي وو.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ سیګار اټکل کړی چې CSTC-Aلږ تر لږه 530,000 ډالره تر اړتیا زیات ورکړي،‏ ځکه په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> کمې شمیرې وسایطوڅخه <strong>د</strong> ساتل شویو وسایطو شمیره ډیره وه.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ کله چې <strong>د</strong> هغو وسایطو شمیرهچې <strong>د</strong> یوه کال په ترڅ کې ساتنه نه وه شوې یا له منځه وړل شوي،‏ <strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> نومبرمياشت <strong>د</strong> وسایطو په لست کې 21,555 وسایط شامل وو،‏ مګر <strong>د</strong> امریکا حکومت به لږ تر لږه<strong>د</strong> 24,000 وسایطو <strong>د</strong> ساتنې پیسې ورکوي،‏ چې <strong>د</strong>ویم کال به یې <strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 29کې پیل کیږي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> راتلونکو کلونو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> CSTC-A ته <strong>د</strong>ا اختیار نه ورکويچې <strong>د</strong> هغو وسایطو شمیره چې ساتنې ته اړتیا لري شمیره یې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> تر کمې شمیرې کمهکړي او یا هم که <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي پولیس <strong>د</strong> ساتنې مسولیت په غاړه واخلي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏که <strong>د</strong> ساتنې له لست څخه له منځه وړل شوي وسایط لرې شي،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> هغو وسایطوشمیره چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي پولیس یې په اړه تیل ترالسه کوي کم شي او <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> تیلولګلښت کم کړي.‏AMS عموماً‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مقرراتو پر اساس کارونه ترسره کړي او پیسې یې اخیستې،‏ مګرسیګار <strong>د</strong> AMS <strong>د</strong> فالتو سامانونو په اسنا<strong>د</strong>و کې غلطي پی<strong>د</strong>ا کړې.‏ AMS عموماً‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پراساس <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> وسایطو <strong>د</strong> عملياتي چمتوالي پر اساس کارونه ترسره کړي.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> AMS <strong>د</strong> مشخصو قیمتونو رسی<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> موافقه شوي نرخ پر اساس بیل شويوو.‏ <strong>د</strong> هغو فالتو سامانونو اخیستلو <strong>لپاره</strong> چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ته بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> مناسبو لګښتونو پیسې ورکړشي ،(cost-reimbursable) AMS <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> رسی<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> فالتو سامانونو <strong>د</strong> قیمتپر اساس ورکړي.‏ مګر <strong>د</strong> هغو 11 ساحو څخه چې سیګار لی<strong>د</strong>نه کړې،‏ <strong>د</strong> AMS کمپیوترياسنا<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارې سیستم په <strong>د</strong>قیقه توګه <strong>د</strong> شته فالتو سامانونو ښکارن<strong>د</strong>ویې نه کوله.‏CSTC-A او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> AMS له تاسیساتو څخه په هره میاشت کې نظارتنه و ترسره کړی.‏ <strong>د</strong> 2011 كال له اپریل څخه <strong>د</strong> 2012 کال تر اګست پورې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له 453استازو افسرانو )COR( څخه چې راپورونه غوښتل شوي وو،‏ 121 راپورونه )%27( ورک وو.‏یوې ساحې ته <strong>د</strong> COR <strong>د</strong> نظارت هیڅ راپور نه و رسی<strong>د</strong>لی،‏ <strong>د</strong>وو ساحو ته <strong>د</strong> 2012 كال تر جوناو جوالی <strong>د</strong> نظارت هیڅ راپور نه و رسی<strong>د</strong>لی،‏ او نورو ساحو ته <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> راپورونو ترمنځ ډیرله منځ وړل شوي وسایط <strong>د</strong> هرات په مرکزيترمیم خانه کي،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جوالي په 18،<strong>د</strong> هغو وسایطو په لست کې <strong>د</strong>ي چې بای<strong>د</strong> ترمیمشي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار عکس(‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 19 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهوخت شتون <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ له 453 ضروري راپورونو څخه 170 یې له ساحو څخه <strong>د</strong> لی<strong>د</strong>لو په اړه وو،‏121 <strong>د</strong> ټیلیفون او ایمیل له الرې ترسره شوي وو،‏ او 41 هغه راپورونه وو چې پلټنه نه شوهترسره کی<strong>د</strong>الی.‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې له ساحو څخه نه لی<strong>د</strong>نه <strong>د</strong> لوجیستیکي او امنیتيخنډونو له کبله وه،‏ سیګار ومون<strong>د</strong>ل چې زیاتو راپورونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مالتړ نشو کوالی چې پلټنهولې نشوه کی<strong>د</strong>الی.‏سپارښتنېسیګار <strong>عمومي</strong> قومان<strong>د</strong>ان،‏ ،CSTC-A او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو <strong>عمومي</strong> قومان<strong>د</strong>انته پنځه سپارښتنې کوي،‏ تر څو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> وسایطو <strong>د</strong>ساتنې <strong>د</strong> اړتیاو پر اساس وټاکي او <strong>د</strong> شته سامانونو لست او نظارت ښه کړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ پهراپور کې <strong>د</strong>وه سپارښتنې <strong>عمومي</strong> قومان<strong>د</strong>ان،‏ CSTC-A او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې)DCMA( ته <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نظارت ښه کړي.‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې نظریاتCSTC-A <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له قومان<strong>د</strong>اني سره په همغږي،‏ له ټولو اوو سپارښتنوسره موافقت کړی.‏ DCMA تخنیکي نظریات هم وړان<strong>د</strong>ې کړي او له شپږم او اومو سپارښتنوسره یې موافقه کړې،‏ تر څو <strong>د</strong> COR نظارتونه ښه شي او چیرته چې کی<strong>د</strong>ای شي لهCSTC-A سره <strong>د</strong> کارونو په ترسره کولو کې مرسته وکړي.‏پلټنه 13-4: <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي ار<strong>د</strong>و<strong>د</strong> وسایطو،‏ جنراتورونو،‏ او <strong>د</strong> بریښنا فابریکو پر تیلو بان<strong>د</strong>ې کنټرول بای<strong>د</strong> کلک شي،‏تر څو <strong>د</strong> تقلب،‏ ضایعاتو او ناوړې ګټې اخیستنې مخه ونیول شيله 2005 كال څخه،‏ کانګرس <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو فنډ )ASFF( <strong>لپاره</strong> نږ<strong>د</strong>ې50.7 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تخصیص کړي <strong>د</strong>ي،‏ تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونه )ANSF(پشمول <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او ملي پولیس وروزل شي.‏ په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ناټو روزنیزماموریت او په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت <strong>د</strong> سپارلو ګډه قومان<strong>د</strong>اني )NTM-A/CSTC-A( <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پټرولي موا<strong>د</strong>و،‏ تیلو او روغنیاتو )POL( اخیستلو او <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>واو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت )MoD( <strong>د</strong> لوړ پوړو چارواکو <strong>د</strong> روزنې اصلي مسولیت لري.‏<strong>د</strong> نړیوال امنیتي همکارۍ ځواک ګډه قومان<strong>د</strong>اني له CSTC-A سره مرسته کوي،‏ تر څو <strong>د</strong>ملي ار<strong>د</strong>و لوړ پوړي چارواکي وروزل شي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong>فرمایشاتو،‏ توزیع او حسابولو مسولیت لري.‏<strong>د</strong>ا راپور <strong>د</strong>ا ارزونه کوي چې )1( آیا کورني کنټرولونو شتون <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ تر څو <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> POL حساب وکړي او <strong>د</strong> تقلب،‏ ضایعاتو او ناوړه ګټې اخیستنې مخه ونیسي،‏ )2( <strong>د</strong>ملي ار<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> POL <strong>د</strong> <strong>د</strong>قیقو معلوماتو پر اساس <strong>د</strong> اړتیاو مالتړ کوي،‏ او )3( CSTC-A هڅهکړې تر څو <strong>د</strong>ا وګوري چې <strong>د</strong> 2014 كال په پای کې <strong>د</strong> امریکا او ایتالف له کمی<strong>د</strong>لو وروسته<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په کافې ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> POL <strong>د</strong> اخیستلو،‏ رسولو،‏ ساتلو،‏ اومصرف کولو <strong>لپاره</strong> په کافي ان<strong>د</strong>ازه وړتیا لري.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong>ا موخې ترسره شي،‏ سیګارمعلومات ترالسه کړي او <strong>د</strong> نړیوالې همکارۍ امنیتي ځواکونو،‏ ،CSTC-A <strong>د</strong> 2010 کالعملياتي ځواک،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>عمومي</strong> مفتش،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>ارې،‏ او<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> لوجیستیک له ا<strong>د</strong>ارې سره یې کتلي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا راپور <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر <strong>د</strong> میاشتې<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>20


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهراپور او <strong>د</strong> خبرتیا مکتوب بشپړ کوي.‏ سیګار <strong>د</strong>ا کار په کابل،‏ <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> فبروري څخه تر نومبره پورې عموماً‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> منل شویو پلټنو <strong>د</strong> معیارونو پر اساسترسره کړی.‏مون<strong>د</strong>نې<strong>د</strong> 2014 کال په پای کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و ځواکونو په بریا سره سپارل <strong>د</strong> نورو شیانو په منځ کې<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پر توان اړه لري تر څو <strong>د</strong> امنیت چارې خپله په الس کې ونیسي.‏ یوه لوجیستیکيوړتیا،‏ چې په هغه کې <strong>د</strong> اخیستلو توان،‏ تعقیبولو،‏ او <strong>د</strong> POL حساب ورکول راځي،‏ <strong>د</strong> امنیتيځواکونو او سپارلو مالتړ کوي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> تیلو پروسه چې NTM-A/CSTC-A یې چمتو کوي،‏تر څو یې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت ته وړان<strong>د</strong>ې کړي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong> تقلب،‏ ضایعاتو او ناوړهګټه اخیستنې خطر کم شي حساب ورکول او مالي کنترول یې بای<strong>د</strong> ښه شي.‏CSTC-A <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> وسایطو،‏ جنراتورونو او بریښنا فابریکو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ډیزلو او طیارو<strong>د</strong> تیلو،‏ تړل شویو تیلو،‏ او <strong>د</strong> لرګیو <strong>د</strong> فرمایشاتو،‏ تسلیمي او تا<strong>د</strong>یاتو <strong>د</strong> پروسې <strong>لپاره</strong> په کافېان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> حساب ورکولو کموالی <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>ا کموالی <strong>د</strong>ا خطر زیاتوي چې <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> تیلو فنډونه به غال شي.‏ سیګار ومون<strong>د</strong>ل چې:‏‏•<strong>د</strong> 2011 كال له مارچ څخه <strong>د</strong> 2011 کال تر فربوري پورې <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> تیلو اخیستلواسنا<strong>د</strong> ورک وو،‏‏•<strong>د</strong> 2011 كال له مارچ څخه <strong>د</strong> 2011 کال تر فربوري <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> تیلو اخیستلو معلومات<strong>د</strong>قیق او پشپړ نه وو،‏ او• CSTC-A <strong>د</strong> ضایع شویو او ورک شويو تیلو حساب نشو ورکوالی.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> قیمت <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong>،‏ فرمایش،‏ تسلیمي،‏ سپارل او تا<strong>د</strong>یاتوپروسه کې ډیرې ستونزې وې.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه:‏CSTC-A• <strong>د</strong> تیلو <strong>لپاره</strong> تا<strong>د</strong>یات تایی<strong>د</strong> کړي پرته له <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> راپور ارزونهوکړي چې <strong>د</strong>وی په پشپړه توګه <strong>د</strong> منل شوې کیفیت تیل رسويل <strong>د</strong>ي.‏•<strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> فابریکې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> تیلو فرمایشات <strong>د</strong> اړتیا وړ <strong>د</strong> لګښت <strong>د</strong> معلوماتوپر اساس نه و او <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> فرمایشاتو تایی<strong>د</strong> شوې پروسه یې نه وه تررسه کړې.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ کانګرس <strong>د</strong> 2007 تر 2012 مالي کلونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>POL <strong>لپاره</strong> 1.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تخصیص ورکړی،‏ او CSTC-A اټکل کړی چې <strong>د</strong> راتلونکو شپږومالي کلونو <strong>لپاره</strong> به )2013 څخه تر 2018( او نورو 3.1 ميليار<strong>د</strong>و ډالرو ته اړتیا وي.‏ <strong>د</strong> تیلو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ا 4.2 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تخصیصونه او اټکلونه،‏ او نورې پیسې چې <strong>د</strong> نړیوالو ډونرانو لخواورکول کیږي،‏ <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> اړتیاو او حقیقي لګښت پر مستن<strong>د</strong>و معلوماتو یې مالتړ نه کیږي او یاکی<strong>د</strong>ای شي ان<strong>د</strong>ازه یې زیاته وي.‏په عین وخت کې،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په میاشت کې CSTC-A بای<strong>د</strong> له $266 میلیونوډالرو څخه زیات <strong>د</strong> 2012 مالي کال څخه ولري چې په 2013 مالي کال کې یې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong>اخیستلو <strong>لپاره</strong> ولګوي.‏ که CSTC-A <strong>د</strong> سیګار سپارښتنې تطبیق کړي او <strong>د</strong> 2013 مالي کال فنډ<strong>د</strong> 2012 مالي کال په ان<strong>د</strong>ازه چې 306 میلیونه ډالره <strong>د</strong>ی وساتي،‏ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> POL <strong>لپاره</strong> بهپه کافي ان<strong>د</strong>ازه فنډ شتون ولري،‏ تر څو چې CSTC-A یوه سیستماتیکه پروسه جوړه کړيچې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> اړتیاو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> فنډ اټکل وکړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 21 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهCSTC-A پالن لري تر څو <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> اخیستلو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت تهمستقیماً‏ <strong>د</strong> امریکا 1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر فنډ ورکړي،‏ سره له <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> تیلو په حسابورکولو کې ستونزې،‏ <strong>د</strong> تیرو مستقیمو فنډونو په اړه <strong>د</strong> نظارت ارزونې سوالونه او راپورونه <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong> وړتیا <strong>د</strong> ستونزو په اړه شتون لري.‏ <strong>د</strong> پلټنې په وختکې،‏ CSTC-A چارواکو سیګار ته اطالع ورکړه چې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو <strong>د</strong>پروسې <strong>لپاره</strong> ځینې عملي ګامونه اخلي.‏ پ<strong>د</strong>ې ګامونو کې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> رسولو او تسلیمي <strong>لپاره</strong> به <strong>د</strong>اخیستلو <strong>د</strong> موافقې فورمه توزیع شي،‏ تر څو <strong>د</strong> تیلو پر رسولو او تسلیمي بان<strong>د</strong>ې کنټرول ټینګشي او <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> رسولو ځایونه کم شي.‏ سیګار به په راتلونکو پلټنو کې وګوري چې <strong>د</strong>ا کارونهعمالً‏ سرته رسی<strong>د</strong>لي وي.‏سپارښتنېسیګار قومان<strong>د</strong>ان او NTM-A/CSTC-A ته شپږ عملي سپارښتنې کوي.‏ په ځانګړې توګه،‏سیګار <strong>د</strong>رې عملي سپارښتنې کوي،‏ تر څو <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> فنډونو او اخیستل شوي تیل <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> لوجیستیک له اړینو پروسو سره بشپړ مطابقت ولري،‏ <strong>د</strong>وه عملي سپارښتنېتر څو <strong>د</strong> تیلو فرمایش او راتلونکو کلونو <strong>د</strong> فنډ اټکل پر حقیقي بو<strong>د</strong>جې بان<strong>د</strong>ې جوړ شي،‏ اوکی<strong>د</strong>ای شي چې <strong>د</strong>ا به ډیر ژر او <strong>د</strong> راتلونکي <strong>لپاره</strong> زیات فنډ وسپموي،‏ او یو عملي ګام <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<strong>لپاره</strong> چې کله <strong>د</strong> تیلو اخیستلو مسولیت <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ته وسپارل شي <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فنډونو مناسبه الرښونه او شفافیت تظمین کړي.‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې نظریاتNTM-A/CSTC-A په <strong>عمومي</strong> توګه <strong>د</strong> سیګار له ټولو شپږو سپارښتنو سره موافقه وکړي.‏<strong>د</strong> خبرتیا مکتوب خپور شوپ<strong>د</strong>ې ربع کې سیګار <strong>د</strong> خبرتیا یو مکتوب خپور کړی.‏<strong>د</strong> جغرافیایې معلوماتو اسنا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ځینو ساحو غلطکور<strong>د</strong>یناتونه لريپ<strong>د</strong>ې ربع کې سیګار په انټرنټ کې <strong>د</strong> جغرافیایي معلوماتو یو تحلیل تر سره کړي،‏ چې<strong>د</strong>ا معلومات <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تاسیساتو <strong>د</strong> جوړلو <strong>لپاره</strong> USAID ته هر اړخیز او <strong>د</strong> <strong>د</strong>قیقومعلوماتو یو انځور برابروي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تاسیساتو او امنیت کارتوګرافي سیستم )AISCS(<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> نړیوال معاونت او پراختیا شرکت )IRD( لخوا جوړ شوی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong>ا معلومات <strong>د</strong>اسي ډیزاین شوي چې <strong>د</strong> پراختیایي فعالیتونو په اړه معلومات،‏ په شمول <strong>د</strong>سړکونو،‏ کلنیکونو،‏ روغتونونو،‏ او عامه و<strong>د</strong>انیو لکه محکمې او <strong>د</strong> ولسوالیو مرکزونو جغرافیاييمعلومات پکې شامل وي.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مقرراتو پر اساس،‏ IRD <strong>د</strong> تاسیساتو <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> ساحېمعلومات،‏ په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> USAID له <strong>د</strong>فتر او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت څخه بای<strong>د</strong> اخیستليوایي،‏ او <strong>د</strong> معلومات <strong>د</strong>قیقوالی یې تایی<strong>د</strong> کړي.‏ <strong>د</strong> IRD په وینا،‏ <strong>د</strong>ا شرکت ‏“<strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong>کنټرول <strong>لپاره</strong> ډیر کلک څو اړخیزه روان طرزالعملونه لري تر څو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پر اساس <strong>د</strong> ټول شويمعلوماتو <strong>د</strong>قیقوالي تظمین وکړي.”‏سیګار وروسته له <strong>د</strong>ې چې یې <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>ونو په منځ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو ځلې اسنا<strong>د</strong>ونو بیلګېومون<strong>د</strong>لې او <strong>د</strong> AISCS په 33,000 اسنا<strong>د</strong>ونو کې یې یواځي %16 ساحو تایی<strong>د</strong> شوي موقیعتونه<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong>ا پریکړه یې وکړه چې خپله ارزونه ترسره کړي.‏ سیګار <strong>د</strong> AISCS له پروژو څخه 10<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>22


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهپروژې غوره کړي او له جرمي تحقیقاتي عملياتي ځواک )CITF( څخه یې وغوښتل تر څو<strong>د</strong> محرمو او غیر محرمو سرچینو پر اساس <strong>د</strong> ویل شویو پروژو موقیعتونه تايي<strong>د</strong> کړي.‏ CITFومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو ساحو کور<strong>د</strong>یناتونه تر ډیرې کچې <strong>د</strong>قیق نه و،‏ او ویې نشو کړای چې <strong>د</strong>رېپروژې پی<strong>د</strong>ا کړي.‏ ځکه چې <strong>د</strong>ې لمړنۍ آزموینې ان<strong>د</strong>یښنې راپورته کړي،‏ سیګار بیا په <strong>د</strong>قیقهتوګه ارزونه ترسره کړه.‏ سیګار <strong>د</strong> USAID لخوا په ښارې او کلیوالو سیمو کې تمویل شويښوونځیو <strong>د</strong> AISCS 227 بيلګې <strong>د</strong> ملي جغرافیايي استخباراتو ا<strong>د</strong>ارې )NGA( ته <strong>د</strong> ارزونې<strong>لپاره</strong> ورکړل.‏NGA وشو کړای چې زمونږ یواځې <strong>د</strong> %81 بیلګې په ورکړل شوې کور<strong>د</strong>ینات کې یا<strong>د</strong>ې موقیعت ته نږ<strong>د</strong>ې تایی<strong>د</strong> کړي.‏ سیګار او نورې ا<strong>د</strong>ارې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا لخواتمویل شوي تاسیساتو پر بشپړو او <strong>د</strong>قیقو معلوماتو او موقیعتونو بان<strong>د</strong>ې تکیه کوي تر څو<strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>د</strong> هڅو نظارت ترسره کړي.‏ هغه معلومات چې بشپړ او یا <strong>د</strong>قیق نه وي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېا<strong>د</strong>ارې توان کموي تر څو <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>د</strong> فنډونو <strong>د</strong> لګښت ارزونه وکړي،‏ او <strong>د</strong>ا تایی<strong>د</strong> وکړي چېله پروژو څخه <strong>د</strong> اصلي موخو <strong>لپاره</strong> ګټه اخیستل کیږي،‏ او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> کارونو<strong>د</strong> اغیز ارزونه وکړي.‏ له <strong>د</strong>ې کبله سیګار USAID وهڅاوه،‏ تر څو په <strong>د</strong>قیقه توګه <strong>د</strong>ا ارزونهوکړي چې IRD په کومه طریقه <strong>د</strong> AISCS تص<strong>د</strong>یق او ساتنه کوي،‏ او IRD مسول وګڼې کهپ<strong>د</strong>ې پروسه کې کموالی پی<strong>د</strong>ا کړي.‏•پ<strong>د</strong>ې ربع کې نوي پلټنې اعالن شويپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار <strong>د</strong>وه پلټنې پیل کړي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنې به <strong>د</strong>ا ارزونې وکړي:‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ميل امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong> روزنې پروګرام تررسه کی<strong>د</strong>لاو نظارت‏•<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> قضا سکتور <strong>د</strong> کارکونکو روزنه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> روزنه<strong>د</strong> یوې فعالې،‏ ځواکمنې او پخپلو پښو والړ ځواک <strong>د</strong> روزلو <strong>لپاره</strong> چې وکوالی شي په خپلواکهتوګه کارونه ترسره کړي او <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong>فاع وکړي،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونو پر وړان<strong>د</strong>ېبې سوا<strong>د</strong>ې یوه لویه ستونزه <strong>د</strong>ه.‏ امریکا تر 2015 پورې <strong>د</strong> 200 میلیونو ډالرو په ارزښت <strong>د</strong>رېپروژې تمویل کړي <strong>د</strong>ي،‏ تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونو ته <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې او روزنهورکړي او موخه یې <strong>د</strong>ا وي چې تر ډیرې کچې بې سوا<strong>د</strong>ي کمه کړي.‏ سیګار به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ریوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو پر اساس <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong> روزنې پروګرام <strong>د</strong>تطبیق او نظارت ارزونه وکړي.‏ <strong>د</strong>ا ارزونه به هم وکړي چې آیا تر هغې ان<strong>د</strong>ازې چې CSTC-A<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>د</strong> فعالیت او روزنې <strong>د</strong> پایلو نظارت کړی،‏ او تر هغې ان<strong>د</strong>ازې چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>ملي امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong> قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې اساسي او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارو موخو <strong>لپاره</strong> کارونهترسره کوي،‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو تجربه لرونکي استا<strong>د</strong>ان او خ<strong>د</strong>مات برابر کړي.‏نوې پلټنې• ‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتيځواکونو <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړه•‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> قضا سکتور<strong>د</strong> کارکونکو روزنه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> قضا سکتور <strong>د</strong> کارکونکو روزنهپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> قانون حاکمیت <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> له ستراتیژیکو لمړیتوبونو څخه <strong>د</strong>یاو <strong>د</strong> قضا سکتور <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مرستې پروګرامونه او فنډونه برابروي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به ترزیاتې کچې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> قضا سکتور مالتړ پروګرام بان<strong>د</strong>ې کار وکړي.‏ <strong>د</strong><strong>د</strong>ې پروګرام موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> قضا سکتور کارکونکي وروزي او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> قضا سیستمټول ظرفیت زیات کړي.‏ سیګار <strong>د</strong>ا پالن هم لري چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په <strong>افغانستان</strong> کې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 23 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت ساحوي ځواک او <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت <strong>د</strong> ثبات پروګرام ارزونهوکړي،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>واړه پروګرامونه <strong>د</strong> قضا سکتور <strong>د</strong> کارکونکو په روزنه بان<strong>د</strong>ې کار کوي.‏روانې پلټنې• ‏<strong>د</strong> نړیوال معاونت او پراختیا شرکتسره په جنوب کې <strong>د</strong> USAID<strong>د</strong> کرنې پراختیا سیمیزېپروژې همکاری• USAID په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> خپلوپراختیايي پروګرامونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام <strong>لپاره</strong>پالن جوړوي• ‏<strong>د</strong> امریکا پر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو چې په<strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> بیا رغونې کارونهترسره کوي <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> اسالميجمهوری حکومت لخوا وضع شويتعرفې،‏ مالیې او نور فیسونه• ‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پروړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عملیاتو <strong>لپاره</strong> هوايي مالتړ• ‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت هڅې تر څو <strong>د</strong>افغانستا بریښنا له ملي خ<strong>د</strong>ماتو یا<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بریښنا شرکت سره <strong>د</strong>خصوصي کی<strong>د</strong>لو مرسته وکړي• ‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> لګښتونومالي پلټڼو پوښښ• ‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> لګښتونو پهاړه <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارتمالي پلټنې پوښښ• ‏<strong>د</strong> عامي رورغتیا وزارت سره<strong>د</strong> USAID مستقیمه مرسته‏•<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونولباره روانې ساختماني پروژي• ‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي پولیسو پطروليموا<strong>د</strong>،‏ تیل او روغنیات•‏<strong>د</strong> 230 میلیونو ډالرو په ارزښت فالتوسامانونه ورک <strong>د</strong>يروانې پلټنې<strong>د</strong> نړیوال معاونت او پراختیا شرکت سره په جنوب کې<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> کرنې پراختیا سیمه ییزې پروژې همکاريUSAID په جنوب کې <strong>د</strong> کرنې پراختیا سیمه ییزه پروژه تمویلوي تر څو <strong>د</strong> سیمه ییزې بېثباتي مخه ونیسي،‏ <strong>د</strong> کرنې په برخه کې کار او ګټه ډیره کړي،‏ او مرسته وکړي ترڅو <strong>د</strong>ا سیمهله یوې بې ثباتې سیمې څخه په یوې <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارې سوکالې اقتصا<strong>د</strong>ي کرنیزې سیمې ب<strong>د</strong>له شي.‏<strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> فبروري په میاشت کې،‏ سیګار <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> تطبیق کوونکي همکار <strong>د</strong> نړیوالمعاونت )IRD( او پراختیا شرکت په اړه تورونه ترالسه کړل.‏ IRD ونشو کړای چې په کافيان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> سیمې له حکومت او <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و له چارواکو سره خپل کارونه همغږي کړي او فنډونهیې بې له کوم <strong>د</strong>لیله پر شمسي تختو او <strong>د</strong> فارم پر تیکټرونو لګولي.‏ سیګار <strong>د</strong>ا آزموینه تر سرهکوي ترڅو <strong>د</strong>ا ارزونه وکړي او <strong>د</strong>ا معلومه کړي چې په کوم اساس شمسي تختې او <strong>د</strong> فارمتیکټرونه اخیستل شوي او توزیع شوي،‏ او <strong>د</strong>ا وګوري چې آیا <strong>د</strong> IRD لګښتونه <strong>د</strong> ستراتیژیکېهمکارۍ <strong>د</strong> موافقت نامې له مقرراتو سره او پالن شوې موخو سره مطابقت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏USAID په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> خپلو پراختیايي پروګرامونو <strong>د</strong><strong>د</strong>وام <strong>لپاره</strong> پالن جوړويکه <strong>د</strong> امریکا لخوا تمویل شوي پراختیايي پروګرامونه یا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت لخوا یا <strong>د</strong>ډونرانو په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره مالتړ ونه ساتل شي،‏ <strong>د</strong> امریکا په میلیار<strong>د</strong>ونه ډالر له خطر سره مخ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2011 كال <strong>د</strong> جون په میاشت کې،‏ USAID الرښونه خپره کړې،‏ تر څو په <strong>افغانستان</strong> کې<strong>د</strong> کارونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام پالن کول <strong>د</strong> مرستې <strong>د</strong> پروګرامونو له ډیزاین سره په ښه توګه یو ځای کړي.‏کانګرس بیا <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت ته <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ورکړه تر څو له USAID سره په همغږيکې،‏ رسماً‏ <strong>د</strong>ا وګوري چې له فنډونو څخه به له <strong>د</strong>ې الرښونې سره مطابق ګټه اخیستل کیږي.‏سیګار <strong>د</strong>ا پلټنه ترسره کوي تر څو په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> USAID پراختیايي پروګرامونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامپالن کولو ارزونه وکړي.‏<strong>د</strong> امریکا پر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong>کارونه ترسره کوي <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> اسالمي جمهوری حکومتلخوا وضع شوي تعرفې،‏ مالیې او نور فیسونهامریکا تر ډیرې کچې پر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی پر فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو تکیه کوي تر څو په<strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> کارونه ترسره کړي.‏ <strong>د</strong>اسي ویل کیږي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>حکومت <strong>د</strong> امریکا لخوا تمویل شوي <strong>بیارغونې</strong> پروګرامونو <strong>لپاره</strong> له وار<strong>د</strong> شويو موا<strong>د</strong>و څخهتعرفې،‏ مالیې او نور فیسونه اخلي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به <strong>د</strong>ا وګورې چې کوم فیسونه اخیستل کیږياو آیا <strong>د</strong>ا فیسونه له مناسبو نړیوالو تړونونو سره مطابقت لري.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې په یوې برخېکې،‏ سیګار به <strong>د</strong>ا ارزونه هم وکړي چې له 2014 كال څخه وروسته <strong>د</strong> ایتالف مخ پر کمی<strong>د</strong>وفعالیتونه به <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت پر عملیاتي بو<strong>د</strong>جې بان<strong>د</strong>ې اغیز ولري.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>24


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عملیاتو <strong>لپاره</strong>هوايي مالتړسره له <strong>د</strong>ې چې نړیواله ټولنه او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت هڅه کوي تر څو <strong>د</strong> کوکنارو کرنه اوغیر قانوني مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و قاچاق کم کړي،‏ <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> نړۍ %90 تریاک تولی<strong>د</strong>وي.‏ <strong>د</strong> غیرقانوني مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و قاچاق له یاغیتوب سره هم مرسته کوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پروړان<strong>د</strong>ې ستراتیژي هڅه کوي تر څو <strong>د</strong> مخې <strong>د</strong> نیولو <strong>د</strong> عملیاتو له الرې یاغیانو ته <strong>د</strong> فنډونومخه ونیسي.‏ <strong>د</strong>ا عملیات <strong>د</strong> امریکا او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> قانون پلي کوونکو چارواکو ته <strong>د</strong> امریکالخوا پر تمویل شوي هوايي مالتړ تکیه لري.‏ <strong>د</strong> امریکا هڅې تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ځانګړيماموریت قطعې چې <strong>د</strong> هوايي مخنیوي قطعې په نوم هم نومیږي وړتیا ډیره کړي <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهتوکو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عملیاتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام <strong>لپاره</strong> ډیر اړین <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به وګوري چې تر کومې کچې<strong>د</strong> امریکا مرستې قانون پلي کوونکو چارواکو ته <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> مخنیوي عملیاتو <strong>لپاره</strong> چټکهوايي مالتړ تیاروي،‏ او <strong>د</strong> مخنیوي قطعې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو پر خپلو مرستوبان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت ارزونه،‏ او <strong>د</strong>ا ارزونه به وکړي چې <strong>د</strong> امریکا مرستې تر کومې کچې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهټوکو پر وړان<strong>د</strong>ې هڅو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره هوايي مالتړ ته و<strong>د</strong>ه ورکړې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> حکومت هڅې تر څو <strong>د</strong> افغانستا بریښنا له ملي خ<strong>د</strong>ماتویا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بریښنا شرکت سره <strong>د</strong> خصوصي کی<strong>د</strong>لومرسته وکړيامریکا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بریښنا شرکت،‏ <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> ملي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> خصوصي کی<strong>د</strong>لو له هڅو څخهمالتړ کوي،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> هر اړخیزو هڅو یوه برخه <strong>د</strong>ه،‏ ترڅو پخپلو پښو والړې یوې شبکې ته و<strong>د</strong>هورکړ شي.‏ <strong>د</strong> USAID لخوا تمویل شوي څو پروژې وتړل شوې او USAID پالن لري تر څو <strong>د</strong>بریښنا خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> پراختیا <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong>وام <strong>لپاره</strong> څو نوي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به <strong>د</strong>اپی<strong>د</strong>ا کړي چې تر کومې کچې امریکا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بریښنا شرکت <strong>د</strong> خصوصي کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> مرستې<strong>لپاره</strong> پروګرامونه تمویل کړي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو <strong>د</strong> پایلو ارزونه به وکړي.‏ پلټنه به <strong>د</strong>ا ارزونه هموکړي چې تر کومې کچې <strong>د</strong> امریکا تطبیق کوونکو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بریښنا شرکت پخپلوپښو <strong>د</strong>ری<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> خپلې هڅې همغږې کړي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې سیګار یو لنډ محاله راپورخپور کړی ‏)<strong>د</strong>ا پاڼې وګورئ 16( <strong>د</strong> پلټنې بشپړ راپور به په راتلونکې ربع کې خپور شي.‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> لګښتونو په اړه <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت مالي پلټنې پوښښله 2002 كال څخه <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> 6.1 میلیار<strong>د</strong>و ډالروپه ارزښت فنډونه خپلو تطبیق کونوکو ملګرو ته په 244 قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ <strong>د</strong> همکارۍ تړونونو،‏او نغ<strong>د</strong>و پیسو کې وړان<strong>د</strong>ې کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو پر اساس <strong>د</strong> فنډونو <strong>د</strong> لګښت ماليپلټنه به <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت ته خپلواکه ارزونه برابره کړي چې له <strong>د</strong>ې فنډونو څخهپه کومې طریقې ګټه اخیستل شوې.‏ په 2012 كال كې،‏ سیګار <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>د</strong>هڅو پلټنه بشپړه کړه ‏)<strong>د</strong> سیګار پلټنه 12-9(. سیګار اوس <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong>همکاریو <strong>د</strong> تړونونو او نغ<strong>د</strong>و پیسو <strong>د</strong> لګښتونو ورته مالي پلټنه ترسره کوي،‏ چې وروسته به بیا<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> لګښتونو مالي پلټنه وکړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 25 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له هغه بن<strong>د</strong>یز سره چې له <strong>د</strong>ښمنسره به قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نه کوي<strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> صالحیت قانون چې په 2012 کال کې کانګرس تايي<strong>د</strong> کړ،‏ 841 برخه یې <strong>د</strong>مرکزي قومان<strong>د</strong>اني )CENTCOM( <strong>د</strong> عملیاتو په ساحه کې له <strong>د</strong>ښمن سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کول منعکوي.‏ <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>اني )CENTCOM( <strong>د</strong> عملیاتو ساحه.‏ پ<strong>د</strong>ې پلټنه کې سیګار پالنلري چې <strong>د</strong> CENTCOM له خوا هغه ترسره شوي کارونه وپیژني،‏ چې <strong>د</strong> 841 برخې <strong>د</strong>احکامو اطاعت کوي.‏ سیګار به )1( <strong>د</strong>ا ارزونه وکړي چې آیا <strong>د</strong> CENTCOM او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانوکارونو یې په بشپړه توګه <strong>د</strong> 841 برخې <strong>د</strong> اړتیاو ځواپ وايي او )2( <strong>د</strong>ا ارزونه وکړي چېCENTCOM او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو یې په بشپړه توګه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو <strong>د</strong> تاسیس شویو پالیسیو اوطرزالعملونو اطاعت کړی.‏ <strong>د</strong>ا تفتیش به <strong>د</strong>ا ارزونه هم وکړي چې تر کومې کچې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>بهرنیو چارو وزارت او ،USAID چې تر 841 برخې الن<strong>د</strong>ې نه راځي،‏ پالیسي او طرزالعملونهجوړ کړي،‏ تر څو هغو اشخاصو او شرکتونو ته قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورنکړي چې په فعاله توګه یې <strong>د</strong>بغاوت مالتړ کوي،‏ او یا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایالتونو او یا ایتالف ځواکونو سره <strong>د</strong>ښمني کوي.‏<strong>د</strong> عامي رورغتیا وزارت سره <strong>د</strong> USAID مستقیمه مرسته<strong>د</strong> 2008 <strong>د</strong> جوالی په میاشت کې USAID <strong>د</strong> پنځو کلونو <strong>لپاره</strong> 236 میلیونه ډالره مستقیمفنډ <strong>د</strong> عامي روغتیا وزارت <strong>لپاره</strong> تایی<strong>د</strong> کړ.‏ USAID <strong>د</strong>ا مستقیم فنډ په 13 والیتونو کې <strong>د</strong>روغتیا ابت<strong>د</strong>ايي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>لپاره</strong> ورکړي <strong>د</strong>ي،‏ تر څو <strong>د</strong> پنځو والیتونو <strong>د</strong> روغتونونو <strong>لپاره</strong> ضروريخ<strong>د</strong>مات برابر کړي او <strong>د</strong> وزارت په مرکز کې کاري وړتیا ته و<strong>د</strong>ه ورکړل شي.‏ <strong>د</strong> روغتونونو پهاساسي خ<strong>د</strong>ماتو کې هغه <strong>عمومي</strong> خ<strong>د</strong>مات <strong>د</strong>ي چې هر ابت<strong>د</strong>ايي روغتون یې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong>روغتیا په سیستم کې بای<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ي کړي.‏ <strong>د</strong> روغتونونو په اړین خ<strong>د</strong>ماتو کې <strong>د</strong> روغتونونو هغهخ<strong>د</strong>مات شامل <strong>د</strong>ي چې روغتونونه یې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> روغتیا په سیستم کې بای<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړي،‏او پ<strong>د</strong>ې کې <strong>عمومي</strong> خ<strong>د</strong>مات،‏ کارکونکي،‏ تجهیزات،‏ معالجوي خ<strong>د</strong>مات او <strong>د</strong>رمل شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>سیګار تفتیش به وګوري چې آیا <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مستقیمې مرستې څخه <strong>د</strong>ټاکل شویو موخو <strong>لپاره</strong> ګټه اخیستل کیږي او اټکل شوي پایلې ترالسه کوي.‏ لکه څنګه چې<strong>د</strong> همکاریو تړون <strong>د</strong> مستقیمو مرستو اړتیا <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong>ا به هم وګوري چې آیا USAID او <strong>د</strong> عامېروغتیا وزارت مالي او نور کورني کنټرولونه تطبیق کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong> ساختماني اړتیاوې<strong>د</strong> 2012 کال تر جون پورې امریکا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong> 311 روانېساختمانې پروژې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې،‏ چې ارزښت یې 3.73 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر و او 244 نورې پالن شويپروژې،‏ چې ارزښت یې نږ<strong>د</strong>ې 2.4 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر و.‏ سیګار به <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> اړتیاو<strong>د</strong>لیلولونه او مالتړ ارزونه وکړي.‏ پلټنه به <strong>د</strong>ا ارزونه هم وکړي:‏ )1( تر هغې کچې چې امریکااو ایتالف خپل پالنونه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ځواکونو <strong>د</strong> راتلونکې ځواکونو <strong>د</strong>کمیت په اساسجوړوي،‏ )2( آیا CSTC-A په بشپړه توګه <strong>د</strong> نویو ساختمانونو پر ځای <strong>د</strong> نورو چارو فکر همکړی،‏ او )3( آیا CSTC-A مناسبو معیارونو ته و<strong>د</strong>ه ورکړې او ګټه یې ورڅخه اخیستې،‏ ترڅو وګوري چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو اوسنی او وړان<strong>د</strong>یز شوې پروژې ضروري<strong>د</strong>ي،‏ سرته رسی<strong>د</strong>الی شي او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت یې ساتلو ته <strong>د</strong>وام ورکوالی شي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>26


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو پټرولي موا<strong>د</strong>،‏ تیل او روغنیاتسیګار پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پټرولي موا<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> لوجیستیکې وړتیاپلټنه خپره کړه.‏ <strong>د</strong> سیګار پلټنې 13-4 <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> POL <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> کنټرولونواړتیا ومون<strong>د</strong>له تر څو <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> $1.1 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو فنډ <strong>د</strong> تقلب،‏ ضایعاتو او ناوړې ګټېاخیستنې مخه ونیسي.‏ <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو پټرولي موا<strong>د</strong> )POL( لکه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> POL<strong>د</strong> سپارلو ورته لڼ<strong>د</strong> وخت او ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ی،‏ سیګار اټکل کوي چې <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong>لوجیستیکي وړتیا په پلټنه کې به ورته ستونزې رابرسیره شي.‏ نوی تفتیش به په <strong>د</strong>و مهمومسلو کار وکړي،‏ چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> POL په پلټنو کې یې مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong>قیقه اړتیااو <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> اخیستلو حساب ورکول.‏<strong>د</strong> 230 میلیونو ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> ترمیم پرزې ورکې <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمر په میاشت کې <strong>د</strong> آیساف <strong>د</strong> مشورې او مرستې ټیم قومان<strong>د</strong>ان،‏ چې <strong>د</strong>ار<strong>د</strong>و ارزونې ټیم <strong>د</strong>ی،‏ راپور ورکړ چې CSTC-A و نشو کړای <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتيځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 500 څخه <strong>د</strong> 474 کانتینرونو او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong>تجهیزاتو <strong>د</strong> 230 میلیونو ډالرو ترمیمي پرزو حساب ورکړي.‏ CSTC-A له 2007 کال څخهتر 2011 کال پورې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ترمیم پرزې اخیستې <strong>د</strong>ي.‏ هغه ټیم چې <strong>د</strong>ایې ومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> ترمیم پرزې ورکې <strong>د</strong>ي،‏ وویل چې کی<strong>د</strong>ای شي CSTC-A <strong>د</strong> 137 میلیونوډالرو په ارزښت <strong>د</strong> نورو ترمیمي پرزو بیا فرمایش ورکړی وي.‏ ټیم یو راپور وړان<strong>د</strong>ې کړ او<strong>د</strong>ا سپارښتنه يې وکړه چې سیګار <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> ترمیمي پرزو <strong>د</strong> فرمایش ورکولو او ا<strong>د</strong>ارهکولو <strong>د</strong> کارونو تحقیق وکړي.‏ راپور <strong>د</strong> ترمیم <strong>د</strong> پرزو په ټولو لوجیستیکي پړاونو کې،‏ پشمول<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ته <strong>د</strong> ترمیمي پرزو لیږل،‏ په کابل کې <strong>د</strong> امریکا لخوا <strong>د</strong> ترمیمي پرزو تسلیمي،‏ <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو او فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو لخوا <strong>د</strong> ترمیمي پرزو ساتنه،‏او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونو ته <strong>د</strong> ترمیمي پرزو لیږلو ستونزې ومون<strong>د</strong>لې.‏<strong>د</strong> سیګار تفتیش به )1( <strong>د</strong>ا ارزونه وکړي چې CSTC-A <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 9 <strong>د</strong>رجې IX( )Class <strong>د</strong> اړتیاو،‏ اخیستلو،‏ ا<strong>د</strong>اره کولو،‏ ساتلو او توزیع کولو <strong>لپاره</strong> له کومېطریقې څخه کار اخلي،‏ )2( <strong>د</strong> 9 <strong>د</strong>رجې <strong>د</strong> فالتو سامانونو <strong>د</strong> کورني کنترولونو ارزونه به وکړي چېآیا <strong>د</strong> حسابولو <strong>لپاره</strong> کافي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> تقلب،‏ ضایعاتو او ناوړې ګټې اخیستنې مخه نیسي.‏مالي پلټنې<strong>د</strong> سیګار مالي پلټنه <strong>د</strong> خطر پر اساس له طریقې څخه ګټه اخلي،‏ تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بیا رغونې<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا لخوا <strong>د</strong> تمویل شوي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ فنډونو او <strong>د</strong> همکاری <strong>د</strong> تړونونو <strong>د</strong> لګښتونوپیژن<strong>د</strong>نه او پلټنه وکړي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام وروسته ل<strong>د</strong>ې جوړ شو کله چې کانګرس او <strong>د</strong> نظارت ټولنې پهبهر کې <strong>د</strong> بیړنیو عملیاتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او فڼ<strong>د</strong>ونو ان<strong>د</strong>یښنه څرګن<strong>د</strong>ه کړه چې <strong>د</strong> ډیرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو اوفنډونو مالي پلټنه نه ترسره کی<strong>د</strong>له.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې نوښت په ترڅ کې به سیګار وکوالی شي:‏‏•تایی<strong>د</strong> کړي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او <strong>د</strong> فڼ<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>اخیستونکو لګښت مناسب،‏ پی<strong>د</strong>ا کی<strong>د</strong>ونکی او مالتړ کی<strong>د</strong>ونکی <strong>د</strong>ی.‏• ‏•<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او فنډ په اړه <strong>د</strong> کورين کنرتول چاپريیال ارزونه وکړي،‏که <strong>د</strong> نه مطابقت او کمزورې کورين کنرتول بیلګی پی<strong>د</strong>ا يش،‏ احتاميل تقلب او ناوړه ګټهاخیستنه به و پیژين،‏ او‏•<strong>د</strong> تیرو پلټنو مون<strong>د</strong>نې او سپارښتنې به تعقیب کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 27 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور ورکولو په مو<strong>د</strong>ه کې،‏ سیګار په سیالی <strong>د</strong> پلټنو غوره شویو شرکتونو تهقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ورکړل تر څو 12 مالي پلټنې تر سره کړي.‏ ټولې پلټنې نږ<strong>د</strong>ې له $1.1 میلیار<strong>د</strong>وډالرو څخه زیا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پلټنو لګښت لري.‏ ټولې <strong>د</strong>ولس پلټنې اوس روانې <strong>د</strong>ي.‏ ل<strong>د</strong>ې څخه <strong>د</strong> یوولسوپلټنو <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>لو نیټه <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> می میاشت <strong>د</strong>ه،‏ مګر یوه پلټنه چې <strong>د</strong> 2013 كال پهجنوری کې وړان<strong>د</strong>ې شوې،‏ تمه کیږي چې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جوالی په میاشت کې بشپړه شي.‏ <strong>د</strong>روانو مالي پلټنو لست <strong>د</strong> c په ضمیمه کې پ<strong>د</strong>ې پاڼو کې پی<strong>د</strong>ا کوالی شی 185. سیګار اوس <strong>د</strong>نورو مالي پلټنو <strong>د</strong> پی<strong>د</strong>ا کولو په لټه کې <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنو <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ارکاتو پروسه به <strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> فبروري په میاشت کې پیل شي.‏تفتیشونهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار <strong>د</strong>وه تفتیشونه بشپړ کړي او 18 تفتیشونه تر کار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏ بشپړشویو تفتیشونو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو په قرارګاه او په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>يپولیسو په تاسیساتو کې <strong>د</strong> ګټې اخیستنې او ساتنې ستونزې ومون<strong>د</strong>لي.‏ سیګار <strong>د</strong>وه نويتفتیشونه هم اعالن کړل.‏ لمړی په لوی<strong>د</strong>یځو والیتونو کې <strong>د</strong> روغتیا،‏ روزنې،‏ پولیس،‏ او کرنېتاسیساتو څو تفتیشونه و.‏ <strong>د</strong>ویم <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په والیت کې <strong>د</strong> کجکي <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> او اړون<strong>د</strong> ساختمانيپروژو تفتیشونه و.‏بشپړ شوي تفتیشونه‏•تفتیش 13-4 په کن<strong>د</strong>ز <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> ملي پولیسو والیتي قرار<strong>د</strong>ګاه<strong>د</strong> ساختماني کارونو له ځنډو اولګښت له ډیری<strong>د</strong>و څخه وروسته،‏<strong>د</strong> تاسیساتو ګټې اخیستنې اوساتنې په اړه ان<strong>د</strong>یښنې شتون لري.‏‏•تفتیش 13-5: <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز والیت پهامام صاحب کې <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پولیسوقرارګاه:‏ چې 7.3 میلیونه ډالرارزښت لري تر ډیرې کچې ورڅخهګټه نه اخیستل کیږي.‏<strong>د</strong> تفیشونو راپورونه خپاره شولتفتیش 13-4: په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسووالیتي قرارګاه:‏<strong>د</strong> ساختماني کارونو له ځنډ او لګښت له ډیری<strong>د</strong>و څخه وروسته،‏ <strong>د</strong> تاسیساتو ګټېاخیستنې او ساتنې په اړه ان<strong>د</strong>یښنې شتون لري<strong>د</strong> 2010 کال <strong>د</strong> اګست په میاشت کې،‏ USACE-TAN <strong>د</strong> 12.4 میلیونو ډالرو په ارزښتECCI-C METAG ته <strong>د</strong> ګډ کار په توګه عملیاتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکړ تر څو <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز په والیتکې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> قرارګاه تاسیسات ډیزاین او جوړ کړي.‏ وروسته بیاپه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې تع<strong>د</strong>یلونو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ټول لګښت 17.7 میلیونو ډالرو ته زیات کړ.‏ <strong>د</strong> 2012 كال<strong>د</strong> نومبر په میاشت کې،‏ سیګار <strong>د</strong> تاسیساتو په ساحه کې تفتیش ترسره کړ تر څو وګوريچې آیا ساختماني کارونه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> اړتیاو او منل شویو ساختماني ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong>ونو پر اساسترسره شوي.‏<strong>د</strong> ساحې <strong>د</strong> تفتیش کولو <strong>د</strong> تیاری <strong>لپاره</strong>،‏ سیګار <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>ونو،‏ تخنیکي مشخصاتو،‏<strong>د</strong> ډیزاین <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>ونو،‏ جیو تخنیکي راپورونو،‏ او <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> کنترول او <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډراپورونو ارزونه وکړه.‏ سیګار <strong>د</strong> 2012 کال له سپتمبر څخه تر <strong>د</strong>سمبر پورې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز او کابل په والیتونو کې <strong>د</strong> تفتیش <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> معیارونو او ارزونې پر اساسچې <strong>د</strong> ایمان<strong>د</strong>اری او اهلیت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتیشونو <strong>د</strong> شورا له خوا خپور شوی،‏ خپل تفتیشونهترسره کړي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>28


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهمون<strong>د</strong>نېکه څه هم USACE-TAN ونشو کړای چې <strong>د</strong> خاورې <strong>د</strong> احتمالي نړی<strong>د</strong>و ستونزه حل کړي،‏چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په یوه برخه کې راغلي او 10 میاشتې ځنډ یې راوست او لګښت یې 5 میلونهډالر زیات کړ،‏ په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> والیتي قرارګاه ساختماني کیفیت <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مقرراتو پر اساس <strong>د</strong>ی.‏ کله چې سیګار <strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> نومبر میاشت په 15 <strong>د</strong> ساحېڅخه لی<strong>د</strong>نه وکړه،‏ <strong>د</strong> 37 و<strong>د</strong>انیو ساختماني کارونه نږ<strong>د</strong>ې %50 بشپړ شوي.‏ <strong>د</strong> ډیری و<strong>د</strong>انیوساختماني چوکاټ بشپړ و.‏ کوم مهمه ساختماني ستونزه نه وه کتل شوي.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ سیګار په تاسیساتو کې <strong>د</strong> ګټې اخیستنې او ساتنې ستونزې ومون<strong>د</strong>لې.‏ پهځانګړې توګه،‏ په تاسیساتو کې <strong>د</strong> بريښنا <strong>لپاره</strong> یوواځې یو جنراتور و چې بل مالتړ کوونکیجنراتور شتون ن<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ او <strong>د</strong> سیمې له بریښنا سره وصل نه و،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> فاضله موا<strong>د</strong>وبهی<strong>د</strong>لو ستونزه رامنځ ته کړي،‏ او <strong>د</strong> تاسیسات او اوسی<strong>د</strong>ونکو روغتیا او سالمتی به خطر سرهمخ کړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> عملیاتو او ساتنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>لپاره</strong> کوم پالن شتون نلري او یا <strong>د</strong>ا چېافغانان وروزل شي تر څو په تاسیسات کې <strong>د</strong> فاضله موا<strong>د</strong>و او بریښنا سیستمونه <strong>د</strong> کارکولو<strong>لپاره</strong> په ښه توګه وساتي.‏ په هم<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>لیل،‏ <strong>د</strong> سیګار په نظر کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> امریکا پانګونه پ<strong>د</strong>ېتاسیسات کې له خطر سره مخ وي.‏سپارښتنېسیګار <strong>عمومي</strong> قومان<strong>د</strong>ان او USACE ته سپارښتنې وکړي چې <strong>د</strong> فاضله موا<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> پورتهکولو په ستیشن کې <strong>د</strong> بریښنا مالتړ نصب کړي،‏ سیګار <strong>عمومي</strong> قومان<strong>د</strong>ان،‏ ،USACE له<strong>عمومي</strong> قومان<strong>د</strong>ان سره په همغږی کې،‏ NTMA/CSTC-A ته هم سپارښتنې کوي،‏ تر څویوه پخوانی پریکړه وګوري چې <strong>د</strong>ا ساحه <strong>د</strong>سیمې <strong>د</strong> بریښنا له شبکې سره وصل نکړي،‏ او که<strong>د</strong>ا پریکړه سمه وي،‏ په ساحه کې مالتړه بریښنا نصب کړي،‏ تر څو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارې بریښنا شتونتظمین شي،‏ <strong>د</strong> تخنیکي کارونو او <strong>د</strong> فاضله موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> فابریکې او <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> فابریکې لګښتونوته په پام سره،‏ <strong>د</strong> عملیاتو او ساتنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کول <strong>د</strong>ې په پام کې ونیسي،‏ تر څو <strong>د</strong>تاسیسات اوږ<strong>د</strong> محاله ساتنه تظمین شي.‏<strong>د</strong> فاضله موا<strong>د</strong> <strong>د</strong> فلتر <strong>د</strong> ځای ډیره کین<strong>د</strong>نه.‏‏)<strong>د</strong> سیګار عکس(‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې نظریاتUSACE <strong>د</strong> سیګار له <strong>د</strong>ریو سپارښتنو سره موافقه وکړه،‏ <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> NTMA-A/CSTC-A <strong>د</strong>ه<strong>د</strong>ایت او فنډ په تمه <strong>د</strong>ي،‏ او پالن لري چې <strong>د</strong>ا ستونزي حل کړي.‏ په ځانګړې توګه،‏ USACEچمتو <strong>د</strong>ی چې )1( <strong>د</strong> پورته کولو په ستیشن کې <strong>د</strong> بریښنا مالتړ نصب کړي،‏ )2( <strong>د</strong> سیمې <strong>د</strong>بریښنا له شبکې سره <strong>د</strong> ساحې <strong>د</strong> وصلولو <strong>د</strong> لګښت ګټه او تخنیکي تحلیل تر سره کړي او،‏)3( <strong>د</strong> اوسنې عملیاتو او ساتنې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> عملیاتو یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏تفتیش 13-5: <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پولیسو تاسیسات<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز والیت په امام صاحب کې <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پولیسو قرارګاه:‏ چې 7.3 میلیونهډالر ارزښت لري تر ډیرې کچې ورڅخه ګټه نه اخیستل کیږي<strong>د</strong> 2010 كال په مارچ کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> انجنیرانو قول ار<strong>د</strong>و-<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> شمالي حوزېانجنیران )USACE-TAN( <strong>د</strong> اومران ساختماني شرکت،‏ چې یو مشورتي او انجنیري شرکت<strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> 5.7 میلیونو ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> مشخص قیمت یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ي کړ،‏ تر څو <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز پهامام صاحب کې سرح<strong>د</strong>ي پولیسو <strong>لپاره</strong> تاسیسات <strong>د</strong>یزاین او جوړ کړي.‏ وروسته بیا په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 29 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې نظریاتUSACE ویلي چې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په نظر ډیر مناسب کار به <strong>د</strong>ا و چې سپارښتنې بای<strong>د</strong>NTM-A/CSTC-A ته لیږل شوي واي،‏ ځکه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> اړتیاو او <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې <strong>د</strong>پریکړو مسولیت لري.‏ USACE <strong>د</strong> سیګار له څلورو څخه له <strong>د</strong>ریو سپارښتنو سره موافقهوکړه،‏ او ویلي چې <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ایت او فنډ ورکولو څخه وروسته،‏ <strong>د</strong> ستونزو<strong>د</strong> حل <strong>لپاره</strong> تیار <strong>د</strong>ی.‏ په ځانګړې توګه،‏ USACE چمتو <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>یزاین اوساختمانې کارونو ان<strong>د</strong>ازه کمه کړي،‏ <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> مالتړ کونکي <strong>د</strong> امکاناتو <strong>د</strong> نصبولو ارزونهوکړي یا <strong>د</strong> سیمې له شبکې سره یې وصل کړي،‏ او <strong>د</strong> عملیاتو او ساتنې <strong>د</strong> اوسنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>پرځای <strong>د</strong> عملیاتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ USACE <strong>د</strong> سیګار له څلورمې سپارښتنې سره موافقهونکړه،‏ او وایې ځکه چې تاسیسات بشپړ شوي او مشتري ته تسلیم شوي،‏ او <strong>د</strong>ا چې څنګهمشتری له تاسیسات څخه ګټه اخلي پر <strong>د</strong>ې بان<strong>د</strong>ې هیڅ کنترول نلري.‏ مګر،‏ USACE چمتو<strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ایت او فنډ روکولو څخه وروسته،‏ په بل تاسیسات کېچې اوس جوړیږي یا به په راتلونکي کې جوړ شي له NTM-A/CSTC-A سره <strong>د</strong> لرګیو <strong>د</strong>نغرې په تیارولو کې مرسته وکړي.‏سیګار <strong>د</strong> USACE له وضعیت څخه خبر <strong>د</strong>ی،‏ مګر <strong>د</strong> تاسیساتو په جوړلو کې <strong>د</strong> لرګیو <strong>د</strong>نغري راوړل <strong>د</strong> ساختماني کارونو ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> یوه برخه <strong>د</strong>ه،‏ چې لمړی ځل یې په 2009 كال کېپه اړه پریکړه شوي وه او بیا په 2011 كال کې <strong>د</strong>ا پریکړه تع<strong>د</strong>یل شوې وه.‏ <strong>د</strong> تاسیساتو <strong>د</strong>تسلیمي څخه وروسته،‏ ډیر ژر <strong>د</strong> لرګیو <strong>د</strong> نغري لرې کول <strong>د</strong>ا ښیې چې کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> ساختمانيکارونو په ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> کې به <strong>د</strong>ا یو اغیزمن عنصر نه وي.‏ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>لیل،‏ سیګار اوس هم <strong>د</strong>ا باور لريچې USACE-TAN له NTM-A/CSTC-A په همغږی کې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong>ا وګوري چې <strong>د</strong> امامصاحب <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پولیسو په قرارګاه کې ولي <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> لرګیو نغرې لرېکړي،‏ او <strong>د</strong>ا ارزونه وکړي چې <strong>د</strong> لرګیو نغرې په نورو تاسیساتو کې چې اوس تر کار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ياو یا په راتلونکې کې جوړیږي تیار کړي.‏نوې تفتیشونهسیګار په ټول <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> معاونت او بیا رغونې له فنډونو څخه وړان<strong>د</strong>ې شويساختماني پروژو تفتیشونه ترسره کوي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې سیګار <strong>د</strong>وه نوې تفتیشونه پیل کړي.‏ یوتفتیش <strong>د</strong> هرات،‏ فراه،‏ با<strong>د</strong>غیس او غور په لوی<strong>د</strong>یځو والیتونو کې <strong>د</strong> روغتیا،‏ روزنې،‏ پولیس اوکرنې تاسیساتو <strong>د</strong> ساختماني پروژو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ی.‏ بل تفتیش <strong>د</strong> کجکي <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> او <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په والیتکې <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و ساختماني پروژو <strong>لپاره</strong> څو تفتیشونه <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> روغتیا،‏ روزنې،‏ پولیس او کرنې تاسیسات<strong>د</strong>ا تفتیشونه به <strong>د</strong> هرات،‏ فراه،‏ با<strong>د</strong>غیس او غور په لوی<strong>د</strong>یځو والیتونو کې <strong>د</strong> روغتیا،‏ روزنې،‏پولیس،‏ او کرنېزو تاسیساتو بان<strong>د</strong>ې کار وکړي.‏ <strong>د</strong>ا تفتیشونه به وګوري چې آیا )1( ساختمانيکارونه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له مقرراتو او منل شوي ساختماني ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong>ونو سره سم بشپړ شوي یابشپړیږي،‏ )2( ساختماني ستونزې تر تسلیمي یا سپارلو مخکي اصالح شوي،‏ )3( له تاسیساتوڅخه <strong>د</strong> پالن شوي موخو <strong>لپاره</strong> ګټه اخیستل کیږي او په مناسبه توګه ساتل کیږي.‏نوي تفتیشونه• ‏<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په والیت کې <strong>د</strong> کجکي<strong>د</strong> بن<strong>د</strong> او اړون<strong>د</strong> ساختماني پروژوتفتیشونه و•‏په لوی<strong>د</strong>یځو والیتونو کې <strong>د</strong> روغتیا،‏روزنې،‏ پولیس،‏ او کرنې تاسیساتوڅو تفتیشونه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 31 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong>کجکي بن<strong>د</strong> او اړون<strong>د</strong>ې ساختماني پروژې<strong>د</strong>ا څو تفتیشونه به <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په والیت کې <strong>د</strong> کجکي پر بن<strong>د</strong> او اړون<strong>د</strong>و ساختماني پروژو بان<strong>د</strong>ېکار وکړي،‏ مګر <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> USACE او USAID پر پروژو بان<strong>د</strong>ې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> نه وي.‏ <strong>د</strong>ا تفتیشونه بهوګوري چې آیا )1( ساختماني کارونه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له مقرراتو او منل شوي ساختماني ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong>ونوسره سم بشپړ شوي یا بشپړیږي،‏ )2( ساختماني ستونزې تر تسلیمي یا سپارلو مخکي اصالحشوي،‏ )3( له تاسیساتو څخه <strong>د</strong> پالن شوي موخو <strong>لپاره</strong> ګټه اخیستل کیږي او په مناسبه توګهساتل کیږي.‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> سپارښتنو وضعیت<strong>د</strong> 1978 کال <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش قانون او لکه څنګه چې تع<strong>د</strong>یل شوی،‏ له سیګار څخه غواړيچې <strong>د</strong> خپلو سپارښتنو په اړه راپور ورکړي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې سیګار <strong>د</strong> 29 پلټنو سپارښتنې تړليچې <strong>د</strong> 13 پلټنو او تفتیشونو په راپورونو کې راغلي وي.‏ له 2009 کال څخه تر 2012 کالپورې،‏ سیګار 67 پلټنې او تحقیقونه خپاره کړي،‏ او 225 سپارښتنې یې کړي تر څو فنډونهبیرته السته راوړي،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې نظارت ښه کړي او <strong>د</strong> پروګرام اغیزمنتیا زیاته کړي.‏ تر <strong>د</strong>ې نیټېپورې،‏ سیګار له %60 ډیري <strong>د</strong>غه سپارښتنې تړلي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> سپارښتنو تړل <strong>د</strong>ا مانا لري چې <strong>د</strong>سیګار په ارزونې <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>ارې یا سپارشتنه تطبیق کړي یا یې ستونزه <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> حل مناسبه الرپی<strong>د</strong>ا کړي.‏هغه اصالحي ګامونه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور ورکولو په وخت کې <strong>د</strong> تړل شویو پلټنو راپورونو<strong>لپاره</strong> اخیستل شوي:‏‏•<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ميل امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا له فنډونو څخه اخیستل شویو وسایطو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ستونزو <strong>د</strong> تعقیبولو <strong>د</strong> سیستم جوړل ‏)پلټتنه 12-4(‏•له 2011 څخه تر 2012 پورې <strong>د</strong> خراب شویو وسایطو یا ورک شوي یا غال شوي تحهیزاتو لهکبله،‏ له ترانسپوريت رشکتونو څخه تر $66,000 ډالرو ډیر بیرته السته راوړل.‏ ‏)پلټڼه 12-4(‏•له $46,000 څخه ډیر <strong>د</strong> اجارې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مرمي ض<strong>د</strong> وسايطو بې اجازې <strong>د</strong> ترانسپورت کولو پهاړون<strong>د</strong> لګښتونه چې <strong>د</strong> USAID لخوا یې پیسې ورکړل شوي بیرته السته راغيل ‏)پلټنه 12-11(<strong>د</strong> 1978 کال <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش قانون او لکه څنګه چې تع<strong>د</strong>یل شوی،‏ له سیګار څخه <strong>د</strong>اهم غواړي چې <strong>د</strong> هرې مهمي تیرې سپارښتې په اړه چې اصالحي ګامونه یې په اړه نه وياخیستل شوي راپور ورکړي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار <strong>د</strong> 15 پلټنو او <strong>د</strong> تفتیش څلور راپورونو <strong>د</strong>سپارښتنو په اړون<strong>د</strong> یې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> عملي کارونو نظارت ترسره کړ.‏ <strong>د</strong>وه راپورونه چې له 12میاشتو څخه زاړه <strong>د</strong>ي،‏ 13 مهمي سپارښتنې لري چې <strong>د</strong> اصالحي ګامونو په تمه <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>وهراپورنه <strong>د</strong> 9.9 میلیونو ډالرو <strong>د</strong> ننګونو <strong>د</strong> حل په اړه <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> امریکا حکومت او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>همغږی او بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> کرنې <strong>د</strong> مرستي او <strong>د</strong> ظرفیت لوړلو لخوا <strong>د</strong> بیمې <strong>لپاره</strong> ورکړلشوي <strong>د</strong>ي.‏ په <strong>ځانګړی</strong> توګه،‏ <strong>د</strong> پلټنې راپور 11-15، <strong>د</strong> USACE <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> بنسټ په قانونکې <strong>د</strong> بیمې پروګرام کمزورې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> امریکا حکومت ته تر 58.5 میلیونو ډالر بیرته رواړلنشو،‏ چې <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> جوالی 28 خپاره شوي.‏ <strong>د</strong> سیګار څلور سپارښتنې <strong>د</strong> USACE <strong>لپاره</strong><strong>د</strong>ي تر څو <strong>د</strong> بیمي <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع بنسټ په قانون )DBA( ځواکمن کړي او <strong>د</strong> اوسنېبیمي ورکونکي لخوا مون<strong>د</strong>ل شویو ستونزو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> حل الر پی<strong>د</strong>ا کړي.‏ په راپور کې څلور نورېسپارښتنې <strong>د</strong> USACE او <strong>د</strong> CENTCOM <strong>د</strong> ګډو عملیاتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو قومان<strong>د</strong>انی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ي،‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>32


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهتر څو <strong>د</strong> DBA پروګرام ځواکمن کړي،‏ او چیرته چې کی<strong>د</strong>ای شي له قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو څخه <strong>د</strong> DBA<strong>د</strong> بیمې لګښتونه پیسې بیرته واخلي.‏ سره ل<strong>د</strong>ې چې USACE ژمن <strong>د</strong>ی چې پ<strong>د</strong>ې اړه ګامونهواخلي تر څو <strong>د</strong>ا ستونزې چې سیګار <strong>د</strong> 2012 کال په پای کې مون<strong>د</strong>لي حل کړي،‏ پ<strong>د</strong>ې راپور کېاته سپارښتنې ال تر اوسه خالص <strong>د</strong>ي.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> پلټنې راپور 12-1، عملي ګامونو ته اړتیا <strong>د</strong>ه تر څو <strong>د</strong> کرنې اوبو لګولو اومال<strong>د</strong>اري په وزارت کې <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو ښه ارزونه او همغږي وشي،‏ <strong>د</strong>ا راپور <strong>د</strong> 2011 کال<strong>د</strong> اکتوبر په 20 خپور شو.‏ <strong>د</strong> سیګار پنځه سپارښتنې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> سفیر <strong>لپاره</strong>وي چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ظرفیت لوړلو هڅې سره یو ځای او همغږې کړي،‏ په ملکي ا<strong>د</strong>ارو کې <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> کرنې <strong>د</strong> چارو <strong>د</strong> پراختیا ټیم <strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong> لوړلو فعالیتونو هڅي سره یوځای کړي،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په والیتونو او کابل کې <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> ظرفیت لوړلو کارونه په ډیره<strong>د</strong>قیقه او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و او ملکي ا<strong>د</strong>ارو کې <strong>د</strong> پرمختګ کچه ان<strong>د</strong>ازه کړي.‏ <strong>د</strong>ا سپارښتنېهم تر اوسه خالص <strong>د</strong>ي.‏عکس 2.1تحقیقونهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong>سیګار <strong>د</strong> تحقیقونو پایله نه نیول ‏)څلور <strong>د</strong> امریکا وګړي او پنځه افغانان(،‏اته <strong>د</strong> جرم اثبات،‏ <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال پنځه تورونه و،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> قانون پر اساس <strong>د</strong> څو جرمونو<strong>لپاره</strong> یو جرمي تور،‏ چې پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> تیلو غال کول،‏ <strong>د</strong> پیسو غوښتنه او رشوت اخیستل شاملو.‏ سیګار <strong>د</strong> $310,000 ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> حکومت غال شوي شتمنې بیرته السته راوړه او <strong>د</strong>حکومت 5.6 میلیونه ډالر یې وسپمولي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ سیګار 16 انفرا<strong>د</strong>ي کسان او شرکتونه <strong>د</strong>تعلیق او بن<strong>د</strong>یز <strong>لپاره</strong> راجع کړل.‏ سیګار <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> له منځه وړلو په اړههم یو تحقیقاتي راپور جوړ کړ.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور ورکولو په وخت کې،‏ سیګار 63 نوې قضیې پیل کړي او 14 يې تړلي،‏ لکهڅنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس 2.1 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ <strong>د</strong> ټولو اوسنیو تحقیقاتو شمیره 268 ته رسيږي.‏له <strong>د</strong>ې قضیو څخه سیګار 217 مشرتوب کوي.‏تحقیقات <strong>د</strong>ا ښیې چې CSTC-A نشې کوالی <strong>د</strong> 201 میلیونوډالرو <strong>د</strong> تیلو اخیستول حساب ورکړي<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور ورکولو په وخت کې،‏ سیګار تحقیق کونکو ومون<strong>د</strong>ل،‏ ل<strong>د</strong>ې کبله چې CSTC-Aونشو کړای <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و ساتلو <strong>د</strong> پالیسی اطاعت وکړي،‏ <strong>د</strong> امریکا حکومت ال تر اوسه نشي کوالی<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> $201 میلیونو ډالرو اخیستل شوی تیلو حساب معلومکړي.‏ <strong>د</strong> سیګار تحقیق وروسته ل<strong>د</strong>ې پیل شو چې <strong>عمومي</strong> مفتش جان ایف ساپکو <strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> سپتمبر په 13 <strong>د</strong> کانګرس اوری<strong>د</strong>نې غونډې ته راپور ورکړ،‏ چې <strong>د</strong> CSTC-A افسرانو <strong>د</strong> 2007مالي کال څخه <strong>د</strong> 2011 مالي کال تر فبروری <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> تیلو اخیستلو<strong>د</strong> 475 میلیونو ډالرو اسنا<strong>د</strong>ونه له منځه وړې <strong>د</strong>ي.‏ له اوری<strong>د</strong>نې څخه وروسته،‏ CSTC-A له2007 مالي کال څخه <strong>د</strong> 2010 مالي کال تر فبروری اسنا<strong>د</strong>ونه ومون<strong>د</strong>ل.‏ سیګار <strong>د</strong> 2010 ماليڅخه <strong>د</strong> 2011 تر فبروری <strong>د</strong> ورک شویو اسنا<strong>د</strong>نو تحقیق ته <strong>د</strong>وام ورکړ.‏ تحقیق کونکو ومون<strong>د</strong>لچې <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> فرمایشاتو <strong>د</strong>وو افسرانو،‏ وروسته ل<strong>د</strong>ې چې یې اسنا<strong>د</strong>ونه سکن کړيبیایې <strong>د</strong> ساتلو <strong>د</strong> ځای <strong>د</strong> سپمولو <strong>لپاره</strong> له منځه وړي.‏ مګر،‏ CSTC-A ونشو کړای چې سکنشوي اسنا<strong>د</strong> پی<strong>د</strong>ا کړي،‏ سره ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> تحقیق په مو<strong>د</strong>ه کې مون<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong> انترنت<strong>د</strong> سيګار تحقيقات:‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې <strong>د</strong> پرانيستو تحقيقاتو شميرمتفرقه15<strong>د</strong> شتمنۍاو خ<strong>د</strong>متونوغلا94ټول ټال:‏ 268عامها<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>او رشوت80په ت<strong>د</strong>ارکاتوکې فسا<strong>د</strong>79سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو ریاست،‏ 1/8/2013.بشپړ شوی تحقیقاتي راپور• ‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي ار<strong>د</strong>و:‏ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> 201 میلیونو ډالروپه ارزښت اخیستل شوي تیل تراوسه بې حسابه <strong>د</strong>ي ځکه چېاسنا<strong>د</strong>ونه یې له منځه وړل شوي<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 33 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهآ<strong>د</strong>رسونه او فیزیکي موقیعتونه ورکړ شوي و.‏ تحقیق کونکو <strong>د</strong>اسي شواه<strong>د</strong> پی<strong>د</strong>ا نکړل چې <strong>د</strong>اسنا<strong>د</strong>ونو له منځه وړل <strong>د</strong>ې له جرمي فعالیتونو سره تړاو ولري.‏ مګر ل<strong>د</strong>ې کبله جې اسنا<strong>د</strong>ونهنه و ساتل شوي <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال <strong>د</strong> اخیستلو <strong>د</strong> مقرارتو څخه سرغړونه و چې <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>ونو او <strong>د</strong>CENTCOM <strong>د</strong> فرمایشاتو ساتنې غوښتنه کوي.‏<strong>د</strong> سیګار کارکونکی <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ې له چارواکو سره په کابل کې ګوري.‏‏)<strong>د</strong> سیګار عکس(‏سیګار <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال کولو له تحقیق څخه تر $4.8 میلونو ډالروډیر وسپمول<strong>د</strong> 2012 كال په <strong>د</strong>سمبر کې،‏ سیګار <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> جرمي تحقیقاتو څانګې )CID( او <strong>د</strong>امریکا ار<strong>د</strong>و له نورو کارکونکو سره یو ځای،‏ <strong>د</strong>وه ګډ عملیات ترسره کړل او <strong>د</strong> خوست والیت<strong>د</strong> سالیرنو <strong>د</strong> عملیاتو په مخکنی پایګاه )FOB( کې یې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال <strong>د</strong> طریقې مخه ونیوله.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بریالیو تحقیقاتو په پایله کې،‏ <strong>د</strong>تیلو <strong>لپاره</strong> نږ<strong>د</strong>ې 4.8 میلیونه ډالره په هرکال کېوسپمی<strong>د</strong>ل،‏ 1,000 ګیلنه تیل <strong>د</strong> $15,000 ډالرو په ارزښت بیرته الس ته راغلل،‏ <strong>د</strong>رې افغانانونیول شول،‏ او له FOB او <strong>د</strong> امریکا او ناتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و له نورو پایګاو څخه تر 60 ډیر <strong>د</strong> تیلوډریوران او <strong>د</strong><strong>د</strong>وی جرمی ملګري <strong>د</strong> تل <strong>لپاره</strong> له کاره لري شول.‏سیګار وروسته ل<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> نومبر په میاشت کې پ<strong>د</strong>ې تحقیقاتو کې برخهواخیستله کله چې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> FOB سالیرنو قومان<strong>د</strong>ان ل<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې څخه مرسته وغوښتله ترڅو <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> روانو غالو <strong>د</strong> طریقې مخه ونیسي.‏ قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>اسي اټکل کړی و چې <strong>د</strong> امریکاحکومت په هره میاشت کې نږ<strong>د</strong>ې 53,000 ګیلنه <strong>د</strong> تیلو غلو ته له السه ورکوي.‏ سيگار <strong>د</strong>پایګاه له کارکونکو سره یو ځای کار پیل کړ او ډیر ژریې ومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> الریو افغانډریوران چې <strong>د</strong> FOB سالیرنو <strong>د</strong>یپو ته تیل راوړي،‏ له هغه څه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی په اسنا<strong>د</strong>ونو کېلیکل شوي و له 600 تر 2,400 ګیلنه کم راوړل.‏ تحقيق كونكو هیڅ <strong>د</strong>اسي شواه<strong>د</strong> ن<strong>د</strong>ېمون<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong> امریکا حکومت کارکونکې <strong>د</strong>ې پ<strong>د</strong>ې کې جرمي الس ولري.‏سیګار تحقیق کونکو <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تروریزم پر وړان<strong>د</strong>ې له عملياتي ځواک،‏ راکسانعملیاتي ځواک،‏ یا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمې لوا جنګې ټیم،‏ 101 هوايی څانګې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> مالي مرکزته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> ،)ATFC( <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ‏“قانون حاکمیت”‏ وکیالنو چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت لخوا<strong>افغانستان</strong> حکومت سره کار کوي،‏ او <strong>د</strong> افغانسان له څارنواالنو او پولیس سره وکتل تر څو یوپالن جوړ کړې چې <strong>د</strong> غال <strong>د</strong> حل الر پی<strong>د</strong>ا شي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پولیسو <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> <strong>د</strong>یپو څارنه پیلکړه چیرته چېرته چې تیل رسول کی<strong>د</strong>ل.‏ سیګار او CID په لنډ محال ویش کې تر‎30‎ ډیرېتحقیقاتي مصاحبې تر سره کړي.‏ <strong>د</strong> راکسان عملياتي ځواک او ATFC تحلیلي مالتړ تیار کړ.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ‏“قانون حاکمیت”‏ وکیالنو او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> څارنواالنو یوه ستراتیژي جوړه کړه ترڅو پر هغو افغانانو تور ولګول شي چې <strong>د</strong> تحقیق په وخت کې شکمن پیژن<strong>د</strong>ل کیږي.‏<strong>د</strong> ګډو تحقیقاتو په پایله کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 23 او 27 <strong>د</strong> سالیرنو <strong>د</strong> تیلو په می<strong>د</strong>ان کې <strong>د</strong>وهکسان ونیول شول.‏ <strong>د</strong> راكسان عملياتي ځواک او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پولیسو <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong>یپو کنترولپخپل الس کې ونیو تر څو تحقیق کونکي هغه افغان ډریوران او <strong>د</strong> تیلو کارکونکي چې <strong>د</strong> غالپه طریقه کې الس لري وپیژني او مصاحبه ورسره وکړي.‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> تحقیق پر اساس او <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> او امریکا له څارنواالنو سره په همغږی کې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> پولیسو چارواکو <strong>د</strong>رېافغانان <strong>د</strong> تیلو په غال ونیول.‏ تحقیق کونکو نږ<strong>د</strong>ې 1,000 ګیلنه غال شوي تیل چې $15,000ارزښت یې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> بیرته السته راوړل.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> FOB سالیرنو قومان<strong>د</strong>ان له 60 څخهډیر <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> ټانکرونو افغان ډریوران او نور افغانان چې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال په طریقه کې یې الس<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> له FOB سالیرنو او په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا او ناټو له نورو تاسیساتو څخه منع کړل.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>34


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> مزار شریف په کمپ مارمول کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تیلو په ډیپو کې <strong>د</strong> سیګار اجنټ <strong>د</strong> غال شويتیلو <strong>د</strong> بیرته خالي کولو څخه څارنه کوي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار عکس(‏لوړ پوړې افغان چارواکي ونیول شول،‏ <strong>د</strong> $310,000 پهارزښت <strong>د</strong> حکومت غال شوې شتمنې ضبط شوه،‏ او <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> لګښتونو $825,000 وسپمول شول<strong>د</strong> سیګار تحقیق کونکو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې له نوي پایګاه څخه په مزارشریف کې کارکوي،‏ <strong>د</strong>بلخ والیت په کمپ جور<strong>د</strong>انیه او کمپ مارمول کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په تاسیساتو کې <strong>د</strong> تیلو<strong>د</strong> غال طریقه ومون<strong>د</strong>له.‏ <strong>د</strong> نړیوال قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> عملیاتي ځواک )ICCTF( <strong>د</strong> قانون پلېکونکو چارواکو سره یو ځای،‏ سیګار تحقیق کونکې پوه شول چې ابراهیم آشنا،‏ یو لوړ پوړیافغان چارواکی،‏ په یوې ځانګړې طریقې کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت پر وړان<strong>د</strong>ې له تقلب څخهکار اخیستی.‏ آشنا هغه کس و چې کمپ جور<strong>د</strong>انیه او کمپ مارمول ته یې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> رسولومسولیت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ او <strong>د</strong> ‏“ترانسپورت <strong>د</strong> حرکاتو وړان<strong>د</strong>یزونو”‏ )TMRs( غلط اسنا<strong>د</strong>ونه یې وړان<strong>د</strong>ېکول،‏ چې <strong>د</strong> سیمې <strong>د</strong> تیلو ډیپو ته یې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong>ر سولو غلط راپور ورکاوه.‏ آشنا بیا <strong>د</strong> امریکا لهحکومت څخه <strong>د</strong> تیلو هغه پیسې اخیستې چې ډیپو ته هیڅ نه و وړل شوي.‏سیګار تحقیق کونکو <strong>د</strong> خبرو ثبت شوي کسټونه ترالسه کړل چې آشنا پر <strong>د</strong>ې طریقېبان<strong>د</strong>ې خبرې کولي او <strong>د</strong>ایې تایی<strong>د</strong> کړي چې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> ډیپو کارکونکو ته رشوت ورکاوه.‏سیګار پ<strong>د</strong>ې پوه شو چې <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ه ملګرو یې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تقلب لهطریقو څخه کار اخیستی.‏ عموماً،‏ آشنا او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ه ملګرو <strong>د</strong> ډیپو کارکونکو ته رشوت ورکاوه،‏ ترڅو په غیر قانوني توګه <strong>د</strong> ډکولو په وخت ټانګرونو له تیلو څخه تر 2,500 ګیلنه ډک کړي،‏او ټانګرونه له ډیپو څخه <strong>د</strong> تیلو له ډیر ان<strong>د</strong>ازې سره والړ شي.‏ <strong>د</strong>وی په غلطه توګه اسنا<strong>د</strong>ونهوړان<strong>د</strong>ې کول او <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>عا یې کوله چې تیل رسول شوي <strong>د</strong>ي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ آشنا <strong>د</strong> ډیپو کارکونکوته رشوت ورکاوه ترڅو په غلطه توګه راپور ورکړي چې تیل رسول شوي حال <strong>د</strong>ا چې په‏)په 38 پاڼه کې <strong>د</strong>وام لري(‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 35 30


پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> پام وړ خبري<strong>د</strong> سیګار تحقیق کونکي <strong>د</strong> امریکا له ار<strong>د</strong>و سره یو ځای <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال په اړه په ساحه کې مصاحبې کوي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار عکس(‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 37 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهحقیقت کې تیل غال شوي و،‏ او ل<strong>د</strong>ې کبله یې $75,000 جریمه نه ورکوله چې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> نهرسولو په وخت کې یې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> امریکا حکومت ته ورکړي وای.‏آشنا <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 21، کې کله چې <strong>د</strong>ه $5,000 رشوت ورکړ تر څو څلورټانګرونه په غلطه توګه له 2,500 ګیلنه څخه ډک کړي،‏ چې <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong> شوې تر ان<strong>د</strong>ازې ډیر و،‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> چارواکو لخوا <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> اجنټانو په مخکې په کمپ مارمول کې ونیول شو.‏کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> 10,000 ګیلنو <strong>د</strong> غال <strong>د</strong> تیلو ارزښت به $150,000 ډالرهو.‏ <strong>د</strong> سیګار تحقیق کونکو څلور ټانکرونه چې ارزښت یې $180,000 ډالره و ضبط کړل،‏$130,000 غال شوي تیل یې بیرته السته راوړل،‏ <strong>د</strong> غلطو TMRs <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>لو له کبله یې$825,000 وسپمولي،‏ <strong>د</strong> رشوت $42,000 بیرته السته راغلل،‏ او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و له تاسیساتوڅخه یې <strong>د</strong> آشنا او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ډریورانو <strong>د</strong>ایمي ایستل تضمین کړل.‏ لکه څنګه چې آشنا او ملګريیې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> وګړي و او <strong>د</strong> امریکا تر قانون الن<strong>د</strong>ې نشو محاکمه کی<strong>د</strong>الی،‏ مګر آشنا ال تراوسه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> رشوت او تقلب <strong>د</strong> تورونه له کبله په توقیف کې <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> بلخ په والیتکې <strong>د</strong> محاکمه کی<strong>د</strong>لو انتظار کوي.‏<strong>د</strong>ا تحقیق <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> نوې پریکړې <strong>د</strong> بریا استازیتوب کوي چې په مزارشریف کی یې نوی<strong>د</strong>فتر جوړ کړ او <strong>د</strong>وه ځانګړې اجنټان یې هلته په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و وګمارل،‏ تر څو <strong>د</strong> امریکا په نږ<strong>د</strong>ېتاسیساتو کې <strong>د</strong> احتمالي تقلب <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> حل الر پی<strong>د</strong>ا کړي.‏ او کله چې <strong>د</strong> امریکا ار<strong>د</strong>و تجهیزاتواو نور موا<strong>د</strong> ل<strong>د</strong>ې سیمې څخه باسې،‏ <strong>د</strong>ا تاسیسات به <strong>د</strong> ایستلو له عملیاتو سره مرسته کوي.‏یو پخوانی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong>وه پخوانېپرکمشران په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> تقلب په اړون<strong>د</strong>مجرم ګڼل کیږي<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پخوانې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي یو کارکونکی او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و پخوانی <strong>د</strong>وه پخوانيسرپرکمشران چې په <strong>افغانستان</strong> کې یې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مرمی ض<strong>د</strong> وسایط برابرولو،‏<strong>د</strong> $200,000 ډالرو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په تقلب کې الس <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ او <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 19 يې <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> ایالنویز په حوزه کې <strong>د</strong> حوزې <strong>د</strong> قاضي مخکې په خپل جرم اقرار کوي.‏قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي،‏ راول بورکتا،‏ <strong>د</strong> بریښنا له الرې په یوه تقلب یې په خپل جرم اقرار وکړ،‏ حال <strong>د</strong>اچې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong>وه پخوانی سرپرکمشرانو،‏ زاکیري تایلر او جاری<strong>د</strong> کلوز،‏ هر یوه <strong>د</strong> غیرقانوني پیسو اخیستلو په جرم اقرار وکړ.‏<strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>ونو پر اساس،‏ بورکتا <strong>د</strong> فراه په والیت کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> یو شرکتپر مخ وړ او تایلر او کلوز <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و سرپرکمشران و چې په والیتي بیا رغونې ټیم کېپه <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و ګمارل شوي و.‏ <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> ملکي چارو په عملیاتي ځواک کې کار کاوه او په <strong>افغانستان</strong>کی یې <strong>د</strong> پراختیايي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او وړان<strong>د</strong>ې کولو مسولیت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ تایلر او کلوز بورکتاته <strong>د</strong> $200,000 ډالرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکړ،‏ چې <strong>د</strong> امریکا ار<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مرمی ض<strong>د</strong> <strong>د</strong>وه موټرونه برابرکړي،‏ تر څو <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> والي محافظت وشي،‏ هغه <strong>د</strong> طالبانو لخوا په مرګ ګواښل شوي و.‏<strong>د</strong> محکمي اسنا<strong>د</strong>ونو وایې چې تایلر او کلوز بورکتا ته $200,000 ډالره تا<strong>د</strong>یات تایی<strong>د</strong> کړي،‏مخکې ل<strong>د</strong>ې چې هغه موټرونه وسپاري.‏ بورکتا پیسې اخیستي،‏ هر یوه تایلر او کلوز ته یې$10,000 ډالره ورکړي او موټرونه یې ن<strong>د</strong>ې رسولي.‏ <strong>د</strong> سیګار،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> جرمي تحقیقاتيخ<strong>د</strong>مات،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و CID او فی<strong>د</strong>رال تحقیقاتو بیرو )FBI( له یوه تحقیق څخه وروسته<strong>د</strong>رې واړه نیول شوي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>38


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> محاکمې په وخت کې،‏ کی<strong>د</strong>ای شي بورکتا <strong>د</strong> 20 کلونو <strong>لپاره</strong> بن<strong>د</strong>ي شي،‏ او تایلر او کلوزهر یو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو کلونو له بن<strong>د</strong>ي كي<strong>د</strong>لو سره مخ <strong>د</strong>ي.‏ بوركتا به <strong>د</strong> 2013 كال <strong>د</strong> اپریل په 2 محاکمهشي.‏ تايلر او كلوز به <strong>د</strong> 2013 كال <strong>د</strong> اپریل په 3 محاکمه شي.‏<strong>د</strong> امريكا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> $150,000 ډالرو <strong>د</strong> قاچاق <strong>د</strong> پالن په جرماقرار کوي<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> یوه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي شرکت پخوانی م<strong>د</strong>یر چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بیا رغونې په کارونو کېپه کار بوخت و،‏ <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال په محکمه کې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 13 له <strong>افغانستان</strong> څخهامریکا ته <strong>د</strong> $150,000 ډالرو نغ<strong>د</strong>و پیسو <strong>د</strong> قاچاق پالن په جرم اقرار کړي.‏ <strong>د</strong> سیګار،‏ FBIاو <strong>د</strong> نورو قانون پلي کونکو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> یوه ګډ تحقیق په پایله کې،‏ م<strong>د</strong>یر <strong>د</strong>ونال<strong>د</strong> جین ګارست،‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> کنزاس <strong>د</strong> حوزې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> حوزې په محکمه کې <strong>د</strong> ډیرو غیر قانوني نغ<strong>د</strong>و پیسو <strong>د</strong>قاچاق <strong>د</strong> تور په جرم اقرار وکړ.‏<strong>د</strong> بګرام په هوايی ډګر کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ملکي م<strong>د</strong>یر په توګه،‏ ګارست <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> مقرراتو <strong>د</strong> جوړولو مسولیت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>اوطلبان جلب کړي او فرعيقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> شرکتونو ته ورکړي.‏ <strong>د</strong> خپل کار په وخت کې،‏ ګارست له یوه افغانڅخه،‏ چې <strong>د</strong> سومو لوجیستیکې شرکت،‏ چې یو افغانې شرکت <strong>د</strong>ی،‏ مالک څخه $150,000ډالره اخیتسي.‏ ګارست هڅه وکړه چې <strong>د</strong> بګرام له هوايي ډګر څخه،‏ <strong>د</strong> DHL <strong>د</strong> پوستې لهالرې خپلې میرمني ته $150,000 ډالره نغ<strong>د</strong>ې پیسې <strong>د</strong> کنزاس توپیکا ته ولیږي.‏ هغه <strong>د</strong>محاکمه کی<strong>د</strong>لو په تمه <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> محاکمې یو څارنوال چې <strong>د</strong> سیګار لخوا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت <strong>د</strong> تقلب له څانګېسره کار کوي او <strong>د</strong> کنزاس په حوزه کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> څارنوال <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> ګارست قضیه پر مخ وړي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت پخوانی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> $30,000ډالرو غیر قانوني پیسو په اخیستلو ونیول شو<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> شخصي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> یو پخوانی کارکونکی په اړه یوجرمي شکایت چې <strong>د</strong> یوه عاکه کارکونکي پو توګه یې یو ځل غیرقانوني پیسې ترالسه کړي اویو ځل یې قص<strong>د</strong>اً‏ <strong>د</strong> یوه لوړ پوړې چارواکي څخه غیر قانوني پیسې اخیستې <strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong>اكتوبر په 15 <strong>د</strong> <strong>د</strong>یالویر <strong>د</strong> حوزې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> حوزې محکمه کې له کاره څخه لري شو.‏ کارکونکیکینیت مایکل بروپهي،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 14 <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> چارواکو،‏ ،FBI او <strong>د</strong> بهرنیوچارو په وزارت کې <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر لخوا ونیول شو.‏<strong>د</strong> جرمي شکایت پر اساس،‏ بروپهي <strong>د</strong> 2008 كال له نومبر څخه <strong>د</strong> 2010 کال تر می <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> کابل سفارت کارکونکی و،‏ <strong>د</strong> نورو کارونه تر څنګه <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ي خانو <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> پروژو<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو امر و.‏ شکایت ا<strong>د</strong>عا کوي چې بروپهي <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له یوه شرکت څخه چې<strong>د</strong>ه یې <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ې خانې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره کول،‏ $30,000 ډالر اخیستي.‏ <strong>د</strong>اسې ویل کیږي چې<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له فسخه کی<strong>د</strong>لو وروسته،‏ افغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي له بروپهي څخه مرسته وغوښتله چې <strong>د</strong>USACE پر و ړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>عا په محکمه کې مرسته وکړي.‏ <strong>د</strong> شکایت پر اساس،‏ بروپهي پخپله<strong>د</strong> USACE له چاروکې څخه <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و په جوولو کې چې USACE ته وړان<strong>د</strong>ې کی<strong>د</strong>ل،‏ مرستهغوښتې،‏ او له USACE سره یې <strong>د</strong> افغاني شرکت <strong>د</strong> اړیکو په اړه <strong>عمومي</strong> مشوره ورکړي.‏شکایت <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>عا هم کوي چې بروپهي <strong>د</strong> پیسو اخیستلو په اړه <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال چارواکو ته په پیلکې غلط راپور ورکړی.‏ <strong>د</strong> بروپهي <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> محکمي نیټه ال تر اوسه معلومه ن<strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 39 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> شرکت یو پخوانی کارکونکی <strong>د</strong> $90,000 ډالروڅخه ډیرو غیر قانوني تا<strong>د</strong>یاتو او پیسو اخیستلو په اړهونیول شو<strong>د</strong> یوه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي شرکت معاون په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> خپل کار په وخت کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> مالیېورکونکو لخوا تمویل شوي فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه <strong>د</strong> $90,000 ډالرو اخیستلو په تور <strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 13 ونیول شو.‏ <strong>د</strong> سیګار او <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال <strong>د</strong> قانون پلې کونکو له نورو ا<strong>د</strong>ارو سره لهیوه ګډ تحقیق څخه وروسته،‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ایلتون موریس مکایب،‏ <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال <strong>د</strong> جرمي شکایت پهتور ونیول شو چې غیر قانوني پیسې یې اخیستي او <strong>د</strong> بریښنا له الرې یې پیسې لیږلي.‏مکایب <strong>د</strong> یوه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي شرکت <strong>لپاره</strong> کار کاوه چې <strong>د</strong> امریکا حکومت له اصلي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونوڅخه یې فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ترالسه کول تر څو په کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> بیا رغونې له هڅو سره مرستهوکړي.‏ په 2009 کال کې ا<strong>د</strong>عا کیږي چې مکایب <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بیا رغونې له پروژو څخه <strong>د</strong>فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> وركولو په ب<strong>د</strong>ل کې <strong>د</strong> $53,000 ډالرو نغ<strong>د</strong>و پیسو غوښتنه کړي او پیسې یېاخیستي،‏ او <strong>د</strong> فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> بانک له حساب څخه یې <strong>د</strong> خپلې میرمن <strong>د</strong> بانک حساب تهلیږلي.‏ په هم<strong>د</strong>غه کال کې مکایب نغ<strong>د</strong>ې پیسې اخیستې او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي له مشاور څخه یېغوښتې چې <strong>د</strong> مکایب <strong>د</strong> شرکت <strong>د</strong> ساختماني موا<strong>د</strong>و په ب<strong>د</strong>ل کې $20,000 ډالره <strong>د</strong> مکایب <strong>د</strong>میرمن بانک حساب ته ولیږي.‏ او بیا په غیر مشروع توګه ترالسه شوي پیسې،‏ چې ټولې له$90,000 ډالرو څخه ډیرې وي،‏ مکایب خپل شخصي لګښتونو <strong>لپاره</strong> لګولي.‏<strong>د</strong>ا قضیه <strong>د</strong> محاکمې کولو <strong>د</strong> یوه څارنوال لخوا چې <strong>د</strong> سیګار لخوا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت <strong>د</strong> تقلبله برخې سره کار کوي پر مخ وړل کیږي.‏ <strong>د</strong> محاکمې کولو نیټه ال معلومه ن<strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و سرپرکمشر <strong>د</strong> 1 میلیونو ډالرو په جرماقرار کوي<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و سرپرکمشر <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 24 <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال <strong>د</strong> قاضي په وړان<strong>د</strong>ې له<strong>افغانستان</strong> څخه امریکا ته <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې 1 میلیونو ډالرو نغ<strong>د</strong>و پیسو <strong>د</strong> قاچاق کولو <strong>د</strong> هڅې پهجرم اقرار وکړ.‏ سیګار وروسته ل<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سرپرکمشر تونیا النګ کیپو تحقیق پیل کړ،‏ کله چېیې معلومات ترالسه کړل چې <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> یوه ترانسپورتي شرکت ته <strong>د</strong>نامعلومو ترانسپورت کولو <strong>لپاره</strong> پیسې ورکولي.‏ <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>اوه چې <strong>د</strong> امریکا ار<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> ترانسپورتې کاروان کارونه او خ<strong>د</strong>مات همغږې کړي.‏ النګ کیبو توطیه جوړه کړی چې <strong>د</strong>ترانسپورتي حرکتونو وړان<strong>د</strong>یزونو جعلي کړي،‏ چې ل<strong>د</strong>ې کبله <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ترانسپورت <strong>د</strong>ووشرکتونو ته اضافي پیسې ورکړ شي.‏ په ب<strong>د</strong>ل کې،‏ <strong>د</strong>وو ترانسپورتي شرکتونو النګ کیبو او نوروته چې هغې ته یې کار کاوه رشوت ورکول.‏ سرپرکمشر چې <strong>د</strong> ګمرک <strong>د</strong> مفتش <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه یې همپر مخ وړله،‏ بیا یې نږ<strong>د</strong>ي $1 میلیونه ډالره په وي سي آر کې )VCR( پټ کړي او په کانتینرکې یې امریکا ته لیږلي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و سرپرکمشر <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 11<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> 1 میلیونو ډالرو <strong>د</strong> غال <strong>د</strong> توطیېپه جرم اقرار کوي،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و سرپرکمشر کرستوفر ویور <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ینور کاالرا<strong>د</strong>و <strong>د</strong>حوزې محکمي ته راوستل شو،‏ چیرته چې هغه <strong>د</strong> رشوت او <strong>د</strong> توطيې <strong>د</strong> تور له کبله چېهغه <strong>د</strong> $1 میلیونو ډالرو <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال کولو په پالن کې الس <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ په جرم اقرار وکړ،‏ <strong>د</strong>ا تیل<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>40


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> FOB فینتي او جالل آبا<strong>د</strong> <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ځواکونو <strong>لپاره</strong> و.‏ وروسته ل<strong>د</strong>ې چېسیګار له <strong>د</strong>وو سرچینو څخه معلومات ترالسه کړل،‏ تحقیق یې پیل کړ چې په پایله کې ویورونیول شو.‏ویور او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي،‏ چې پر هغه بان<strong>د</strong>ې هم تور <strong>د</strong>ی او وړان<strong>د</strong>ې یې پهجرم اقرار کړي،‏ په FOB فینتي کې،‏ چې <strong>د</strong> جیټ طیارو <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> توزیع مرکز و،‏ کار کاوه.‏<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> توطیې ملګري <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې 100 ټانکرونو <strong>د</strong> جیټ طیارو <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال کولو <strong>لپاره</strong>آسانتیاوې برابرې کړي.‏ <strong>د</strong> غالو <strong>د</strong> آسانتیاو په ب<strong>د</strong>ل کې،‏ ویور <strong>د</strong> هر 5,000 ګیلنو <strong>د</strong> غال <strong>د</strong> تیول <strong>د</strong>ټانکر،‏ چې <strong>د</strong>ه له FOB فینتي څخه <strong>د</strong> وتلو اجازه ورکړي،‏ $5,000 نغ<strong>د</strong>ې پیسې اخیستي.‏ ویورله یوه افغان څخه چې له <strong>د</strong>ه سره یې په FOB فینتي کې کار کاوه نغ<strong>د</strong>ي پیسې ترالسه کولي.‏<strong>د</strong> تحقیق په وخت کې،‏ ویور منلي چې <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>لپاره</strong> تاوان له $1 میلیونو ډالروڅخه تر $2.5 میلیونو ډالرو پورې <strong>د</strong>ی.‏ ویور به <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حوزې په محکمه کې <strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> جنوری په 22 محاکمه شي.‏<strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و پخوانی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> رشوت په جرم اقرار کوي<strong>د</strong> هیوستن یوه میرمن <strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> اكتوبر په 24 <strong>د</strong> کولمبیا په حوزه کې <strong>د</strong> رشوت ورکولواو په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ترانسپورت <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا ار<strong>د</strong>و ته <strong>د</strong> جعلي بیلونو <strong>د</strong> توطیېپه تور مجرم ګڼل کیږي.‏ سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>یانا مونتیس تحقیق ترسره کړی،‏ هغه څوک چې <strong>د</strong> کیالګبراون او روت لخوا <strong>د</strong> 2008 کال له اپریل تر <strong>د</strong>سمبر پورې په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ګمارل شوي وه.‏ <strong>د</strong>ا شرکت<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و لخوا اجاره شوی و چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ترانسپورتي شرکتونو سره <strong>د</strong> امریکاار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> حرکاتو <strong>د</strong> کنترول څانګې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو سره مرسته وکړي،‏ ترڅو په ټول <strong>افغانستان</strong> کې<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و تجهیزات،‏ تیل او نور موا<strong>د</strong> ترانسپورت کړي.‏ <strong>د</strong> اوسنې تاسیس شوي سیستمپر اساس،‏ <strong>د</strong> هر سفر <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ترانسپورت شرکت بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> TMR فورمه ډکه کړي.‏ وروسته له<strong>د</strong>ې چې هغې TMR تایی<strong>د</strong> کول،‏ هغه به بیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو کارکونکو ته <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یاتو<strong>لپاره</strong> ورکولو کی<strong>د</strong>ل.‏ <strong>د</strong> 2008 کال <strong>د</strong> می په میاشت کې <strong>د</strong>ا کار پیل شو،‏ کله چې مونتیس <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تجارت ترانسپورت )ATT( سپارلي،‏ او پ<strong>د</strong>ې پوهی<strong>د</strong>له چې غلط و.‏ په ب<strong>د</strong>ل کې،‏هغې ته ATT نږ<strong>د</strong>ې $50,000 نغ<strong>د</strong>ې پیسې <strong>د</strong> بانک له الرې انتقالولي.‏<strong>د</strong> امریکا سرپرکمشر بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> $10,000 قاچاق تور<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و سرپرکمشر <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> نور<strong>د</strong> کارولینا <strong>د</strong> ختیځي حوزې <strong>د</strong> حوزې په محکمهکې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 7 امریکا ته <strong>د</strong> غیر قانوني نغ<strong>د</strong>و پیسو لیږلو <strong>د</strong>قاچاق تورولګول شو.‏ <strong>د</strong> سيګار،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و ،CID او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> جرمي تحقیقاتو خ<strong>د</strong>مات په یوهګډ تحقیق کې،‏ سرپرکمشر ریني مارتینیز له $10,000 څخه <strong>د</strong> ډیرو نغ<strong>د</strong>و پیسو په قاچاقکولو په تور مسول وګڼل شو.‏ پیسې په یوه بسته کې پتې شوې وي او له <strong>افغانستان</strong> څخهنور<strong>د</strong> کارولینا لیږل شوي.‏<strong>د</strong> حکومت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> فنډ <strong>د</strong> غال په جرم اقرار کوي<strong>د</strong> امریکا یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> فنډ <strong>د</strong> غال په تور،‏ <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال په محکمهکې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر په 14 په خپل جرم اقرار کوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> نور<strong>د</strong> کارولینا <strong>د</strong> ختیځېحوزې <strong>د</strong> حوزې په محکمه کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي الویت <strong>د</strong>امینیک پر وړان<strong>د</strong>ې تورونه،‏ <strong>د</strong> سیګار او <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> CID <strong>د</strong> تحقیق په پایله کې ومون<strong>د</strong>ل شول.‏ <strong>د</strong> محکمي <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>ونو پر اساس،‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 41 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونه<strong>د</strong>امینیک <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت پر وړان<strong>د</strong>ې تقلب تر سره کړی،‏ کله چې هغې له بل کس څخهوغوښتل چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> فایت ویل،‏ نور<strong>د</strong> کارولینا <strong>د</strong> سره صلیب <strong>د</strong>فتر ته تیلیفون وکړي او پهمیلواکي،‏ ویسکانسن کې <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> ورور <strong>د</strong> غلط مرګ ا<strong>د</strong>عا وکړي.‏ وروسته ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> امریکاسره صلیب <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې غلط مرګ خبر <strong>افغانستان</strong> ته ولیږه،‏ <strong>د</strong>امینیک ل<strong>د</strong>ې څخه ګټه واخیستله او<strong>د</strong> بیړنې رخصتی او سفر <strong>لپاره</strong> یې پیسې ترالسه کړي ترڅو په خیالي فاتحه کې برخه واخلي،‏او <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> تقلبې بیلونو لګښت پر غاړه اخلي.‏ <strong>د</strong> محکمې کولو نیټه ال تراوسهمعلومه ن<strong>د</strong>ه.‏سیګار په فعاله توګه مفس<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یان تعلیق او بن<strong>د</strong>یز تهراجع کړلپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> سیګار تعلیق او بن<strong>د</strong>یز پروګرام 16 انفرا<strong>د</strong>ي کسان او شرکتونه تعلیق او بن<strong>د</strong>یزته راجع کړل،‏ چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راجع کولو ټوله شمیره 222 ورسی<strong>د</strong>له،‏ یا 113 انفرا<strong>د</strong>ي کساناو 109 شرکتونه <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>ا عکس وګوری 2.2. کله چې انفرا<strong>د</strong>ي کسان یا شرکتونه تعلیق او بن<strong>د</strong>شي،‏ <strong>د</strong> غلطو کارونو له کبله،‏ <strong>د</strong>وی نشي کوالی چې <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه یا مرستي ترالسه کړي<strong>د</strong> کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په پای کې،‏ <strong>د</strong>سیګار هڅې تر څو له تعلیق او بن<strong>د</strong>یز څخه ګټه واخلي تر څوپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> تقلب،‏ فسا<strong>د</strong>،‏ او کمزورې فعالیت مخه ونیسي،‏ پایله یې <strong>د</strong> انفرا<strong>د</strong>کسانو اوشرکتونو چې <strong>د</strong> امریکا لخوا تمویل بیارغونو پروژو کې کار کاوه،‏ 58 تعلیقونه،‏ <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یز <strong>لپاره</strong>95 وړان<strong>د</strong>یزونه،‏ او 46 تایی<strong>د</strong> شوي بن<strong>د</strong>یزونه و.‏ سیګار <strong>د</strong> هغو تحقیقونو پر اساس خپل راجعکول تر سره کوي چې خپله پکې برخه اخلي.‏ <strong>د</strong>ا راجع کول <strong>د</strong> یوې تطبیق کونکي ا<strong>د</strong>ارې او <strong>د</strong>عکس 2.2<strong>د</strong> سيګار تحقيقات:‏ <strong>د</strong> ځنډولو او مخنيوی کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مراجعو مجموعي شمير،‏<strong>د</strong> 2011 مالي کال له <strong>د</strong>ویمې ربعې څخه <strong>د</strong> 2013 مالي کال تر لمړۍ ربعې پورې250200150100500Q1FY 2013Q4FY 2012Q3FY 2012Q2FY 2012Q1FY 2012Q4FY 2011Q3FY 2011Q2FY 2011سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو ریاست،‏ 1/4/2013.<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>42


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهیوې ا<strong>د</strong>ارې <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong> عملي ګامونو <strong>لپاره</strong> ټول مالتړ کونکي اسنا<strong>د</strong>ونه ضروري <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> تعلیقاو بن<strong>د</strong>یز راجع کولو <strong>د</strong> پریکړو <strong>د</strong> خبرو <strong>لپاره</strong> یو اساس جوړوي.‏<strong>د</strong> سیګار پروګرام په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> پالیسی او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو په بیړڼيچاپیریال کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو ننګونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> حل الر پی<strong>د</strong>ا کوي:‏ <strong>د</strong> چټګو ګامونو اخیستلو اړتیا،‏ <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> پر وګړو او شرکتونو <strong>د</strong> امریکا مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> صالحیت،‏ او له فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو څخه <strong>د</strong>ګټې اخیستنې په اړه <strong>د</strong> ارزونې ننګوني <strong>د</strong>ي.‏ سیګار خپلو کارونو ته <strong>د</strong>وام ورکوي،‏ تر څو <strong>د</strong>معلوماتو له سرچینو او په <strong>افغانستان</strong> او امریکا کې له تحقیقاتي معلوماتو څخه ګټه واخلي،‏تر څو <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت توان زیات کړي او <strong>د</strong> مفس<strong>د</strong>و قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو مخه ونیسي.‏<strong>د</strong> حریصو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو پیژن<strong>د</strong>لله 2011 کال څخه،‏ سیګار ګامونه اخیستي <strong>د</strong>ي تر څو هغه کسان چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong>‏“حریصو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو”‏ په نوم پیژن<strong>د</strong>ل کیږي <strong>د</strong> جزا ورکولو <strong>لپاره</strong> وپیژني.‏ حریص قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یان <strong>د</strong>ساختماي پروژو اصلي یا فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه اخلي چې <strong>د</strong>وی یې <strong>د</strong> بشپړ کولو <strong>لپاره</strong> هیڅ پالننلري.‏ <strong>د</strong>وی هڅه کوي تر څو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> هرڅومره پیسي چې کیږي ترالسه کړي او بیا پرتهل<strong>د</strong>ې چې خپلو فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو ته پیسي ورکړي،‏ کار پریږ<strong>د</strong>ي.‏ حریص قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کول په هغوسیمو کې ډیر معمول <strong>د</strong>ي چیرته چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو نظارت ډیر لږ وي او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي پر خپلوفرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو او <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و برابرونکو بان<strong>د</strong>ي <strong>ځانګړی</strong> صالحیت لري.‏ حریص قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یاننه یواځې <strong>د</strong> امریکا حکومت ته <strong>د</strong> پیسو او وخت تاوان رسوي.‏ لکه څنګه چې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> خپلوافغان موا<strong>د</strong> برابرونکو او فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو ته پیسي نه ورکوي،‏ ل<strong>د</strong>ې کبله افغانان باور کويچې <strong>د</strong> امریکا حکومت افغانانو ته <strong>د</strong> کار <strong>لپاره</strong> پیسي نه ورکوي،‏ او <strong>د</strong>ا په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong>امریکا ټول ماموریت ته هم تاوان رسوي.‏ <strong>د</strong> 2011 کال له جون څخه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کارونو پر اساسسیګار 50 شرکتونه او انفرا<strong>د</strong>ي کسان بن<strong>د</strong>یزونو ته راجع کړي،‏ چې پایله یې څلور تعلیقونه،‏ 20وړان<strong>د</strong>یز شوي بن<strong>د</strong>یزونه او 16 بشپړ شوي بن<strong>د</strong>یزونه و.‏ <strong>د</strong> 2013 کال په <strong>د</strong>ویم ربع کې،‏ سیګاربه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو ټولنې ته <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>یز له الرې <strong>د</strong> حریصو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>د</strong> ستونزې <strong>د</strong> حل <strong>لپاره</strong>خپلو هڅو ته <strong>د</strong>وام ورکړي،‏ چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي افسران بای<strong>د</strong> فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو ته <strong>د</strong> پیسو ورکول <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> تړلو له اړتیاو څخه په نظر کې ونیسي.‏فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي چې ونشو کړای <strong>د</strong> پلچکونو الن<strong>د</strong>ې ځالینصب کړي بن<strong>د</strong>یز ته وړان<strong>د</strong>ي شوپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ یوه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ل<strong>د</strong>ې کبله چې <strong>د</strong> پلچکونو الن<strong>د</strong>ې یې ځالی ن<strong>د</strong>ې نصب کړيتر څو <strong>د</strong> یاغیانو مخه ونیول شي چې <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې بمونه )IED( ترالن<strong>د</strong>ې کینږ<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>ایتالف <strong>د</strong> ځواکونو او ملکي افغانانو ژون<strong>د</strong> یې له خطر سره مخ کړي و،‏ بن<strong>د</strong>یز ته وړان<strong>د</strong>ي شو.‏قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي عب<strong>د</strong>ل انس سلطاني او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ه شرکت،‏ افغان میرکوري ساختماني شرکت،‏ په غلطهتوګه <strong>د</strong> بلچکونو الن<strong>د</strong>ې 122 ځالی <strong>د</strong> 1 حلقوي سرک په یوې برخه کې <strong>د</strong> غزني <strong>د</strong> ښار او <strong>د</strong>غزني شمال لورې ته <strong>د</strong> ور<strong>د</strong>ک والیت تر سرح<strong>د</strong> پورې نصب کړي.‏ سلطاني او افغان میرکوري<strong>د</strong> ځالی <strong>د</strong> کلکولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سمیټو پر ځای یې له ویلډنګ څخه کار اخیستی،‏ او یاغیانو تهیې کار آسانه کړی ترڅو په ځالیو کې الس ووهي.‏ <strong>د</strong> شرکت کارکونکو <strong>د</strong> ځالی <strong>د</strong> چوکاټپه شاوخوا کې ځایونه خالص پرې ایښیې چې <strong>د</strong> IED <strong>د</strong> کیښو<strong>د</strong>لو مخه نیسي.‏ سلطاني او<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 43 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهمیرکوري جعلي عکسونه هم وړان<strong>د</strong>ې کړي او ا<strong>د</strong>عا یې کړي چې <strong>د</strong> پلچکونو الن<strong>د</strong>ې محافظتيځالی نصب شوي <strong>د</strong>ي،‏ حال <strong>د</strong>ا چې په حقیقت که هیڅ کار بشپړ شوی نه و.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>وکارکونکو راپور وکړی چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له مشخصاتو سره کار سم نه و تر سره شوي،‏ نو ځکه<strong>د</strong>ې کار <strong>د</strong> سړک په یوې مهمي برخه کې <strong>د</strong> IED” <strong>د</strong> کیښو<strong>د</strong>لو ساحه”‏ جوړه کړه،‏ او <strong>د</strong> IED <strong>د</strong>حملو له کبله <strong>د</strong> عسکرو او ملکیانو ژون<strong>د</strong> له خطر سره مخ کړی،‏ او <strong>د</strong> وسایطو ګڼه ګوڼه همډیره شوي.‏ <strong>د</strong> خطر ان<strong>د</strong>ازه بیخې ډیره وه او <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 10 سیګار USFOR-Aاو CENTCOM ته <strong>د</strong> خبرتیا لیک ولیږه ترڅو یې ل<strong>د</strong>ې خطره خبر کړي.‏<strong>د</strong> سیګار څارنوال ته بلنه ورکړ شوه ترڅو پر تعلیق او بن<strong>د</strong>یزخبري وشي<strong>د</strong> ایمان<strong>د</strong>اری او اهلیت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتیشونو شورا،‏ <strong>د</strong> سیګار یوه څارنوال ته بلنه ورکړه ترڅو<strong>د</strong> ویرجینیا په اسکن<strong>د</strong>ریه کې <strong>د</strong> تعلیق او بن<strong>د</strong>یز په کلني کنفرانس کې <strong>د</strong> ښو کارونو <strong>د</strong> ترسرهکولو او <strong>د</strong> حقیقتونو پر اساس <strong>د</strong> تعلیق او بن<strong>د</strong>یز <strong>د</strong> خبرو مشري وکړي.‏ <strong>د</strong> ښو کارونو <strong>د</strong>ترسره کولو په اجن<strong>د</strong>ا کې تعلیق او بن<strong>د</strong>یز راجع کولو ته و<strong>د</strong>ه ورکول،‏ <strong>د</strong> شواه<strong>د</strong>و پر اساس لهاسنا<strong>د</strong>و څخه کار اخیستل،‏ او <strong>د</strong> یوه ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> پروسې جوړول تر <strong>د</strong> غلطو کارونو له کبله تورنقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو ته خبر ورکړ شي.‏ پ<strong>د</strong>ې کنفرانس کې برخه اخیستل او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ارکاتواو تقلب کاري ګروپ کې غړیتوب،‏ <strong>د</strong>ا مانا لري چې سیګار <strong>د</strong> تعلیق او بن<strong>د</strong>یز له کارونو څخهخپل مالتړ څرګن<strong>د</strong>وي.‏ځانګړې پروژې<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ځانګړو پروژو <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش لخوا جوړ شوی <strong>د</strong> چټک غبرګون یو ټیم <strong>د</strong>ی،‏ترڅو راتلونکي ستونزي <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال ا<strong>د</strong>ارو او ګانګرس <strong>لپاره</strong> په چټکی او <strong>د</strong> عمل وړ راپورنو لهالري وارزول شي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> کابل په نړیوال هوايي ډګر کې <strong>د</strong> ډیرو نغ<strong>د</strong>و پیسو<strong>د</strong> نظارت کولو <strong>د</strong> ستونزو او <strong>د</strong>ا چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا له فنډ څخه اخیستل شوي تیلکی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> امریکا له اقتصا<strong>د</strong>ي بن<strong>د</strong>یزونو څخه سرغړونه وکړي،‏ په اړه ارزونه خپره کړي.‏ <strong>د</strong>پرمختګونو او نوي معلوماتو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر غبرګون،‏ او <strong>د</strong> ځینو موضوعاتو احساسیتونه،‏کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>اسي موا<strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> کړي چې پخوا نه و اعالن شوي.‏بشپړ شوي ځانګړې پروژې‏•ځانګړې پروژه-‏‎13-1‎‏:‏ فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ې ګامونه:‏ <strong>د</strong> کابل په هواييډګر کې <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> لیږلو په اړه<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارې ستونزې شتون لري‏•ځانګړې پروژه-‏‎13-2‎‏:‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>ملي امنیتي ځواکونه:‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>تیلو وار<strong>د</strong>ولو بان<strong>د</strong>ې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> نظارت چې<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> تیلو په فنډ اخیستل شويپر ایران بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> امریکا اقتصا<strong>د</strong>يبن<strong>د</strong>یزونو څخه سرغړونه وکړي<strong>د</strong> ځانګړو پروژو راپورنه خپاره شووځانګړې پروژه 13-1: <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې ګامونه<strong>د</strong> کابل په نړیوال هوايي ډګر کې <strong>د</strong> ډیرو نغ<strong>د</strong>و پیسو <strong>د</strong> نظارت په اړه <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارهستونزې شتون لري<strong>د</strong> امریکا حکومت له ډیر وخته <strong>د</strong> کابل له نړیوال هوايي ډګر څخه <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> لیږلو په اړهډیره ان<strong>د</strong>یښنه لري.‏ <strong>د</strong> کانګرس <strong>د</strong> تحقیقونو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو په وینا،‏ په 2011 کال کې نږ<strong>د</strong>ې‎4.5‎میلیار<strong>د</strong>ه ډالره له <strong>افغانستان</strong> څخه ایستل شوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ډیرو پیسو لیږل <strong>د</strong> پیسو پاکولو او <strong>د</strong>ډیرو پیسو <strong>د</strong> قاچاق خطر رامنځ ته کوي،‏ <strong>د</strong>ا هغه وسیلې <strong>د</strong>ي چې تروریستان،‏ مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>،‏ اونور غیر قانوني عملیاتو سره مالي مرسته کوي.‏ <strong>د</strong> 2011 کال په جنوری کې،‏ سیګار <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>حکومت <strong>د</strong> هڅو په اړه راپور ورکړ تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په ټول اقتصا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> فنډونو<strong>د</strong> لیږلو نظارت ځواکمن کړي،‏ پشمول <strong>د</strong> ‏“ډیرو پیسو لیږلو عملي پالن”‏ چې په 2010 کال<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>44


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهکې جوړ شوي تر څو له هوايی ډګر څخه <strong>د</strong> پیسو لیږل کنترول کړي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال په اګستکې،‏ سیګار ارزونه پیل کړه تر څو په هوايي ډګر کې <strong>د</strong> ډیرو پیسو شمیرلو ماشینونو نوښتان<strong>د</strong>یښنه تعقیب کړي او له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> پیسو لیږلو نظارت وکړي.‏سیګار ومون<strong>د</strong>ل چې له هوايي ډګر څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې له وروستی لی<strong>د</strong>نې څخه تر یوه کالډیر تیر شوی و،‏ مګر <strong>د</strong> نغ<strong>د</strong>و پیسو شمیرلو له ماشینونو څخه ال هم <strong>د</strong> اصلي موخو <strong>لپاره</strong> ګټهنه وه اخیستل شوي،‏ او <strong>د</strong> افغان حکومت لخوا ټاکل شوي ډیر مهم کسان )VIP( <strong>د</strong> پیسوله کنترول څخه تیری<strong>د</strong>ل.‏ <strong>د</strong> نغ<strong>د</strong>و پیسو شمیرلو ماشین په یوې کوچنی <strong>د</strong> الماری په بڼه ځایکې ایښو<strong>د</strong>ل شوي و،‏ چې په هوايي ډګر کې <strong>د</strong> ګمرک او نورو چارواکو ورته په آسانی السرسی ن<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ هیڅ یو ماشین له انترنت یا <strong>د</strong> کمپیوتر له سرور سره وصل نه و،‏ او <strong>د</strong>ا کار <strong>د</strong>مالي تعقیبولو <strong>لپاره</strong> اړین <strong>د</strong>ی که له ماشینونو څخه <strong>د</strong> پرله پسې <strong>د</strong> شمیرو <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> لیږلو<strong>لپاره</strong> ګټه اخیستل کیږي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> VIP او نورو ډیرو مهمو کسانو )VVIP( لخوا <strong>د</strong>تایی<strong>د</strong> شویو پیسو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ډیرو پیسو ماشین <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> شمیرلو او <strong>د</strong> معلوماتو ټولولو <strong>لپاره</strong>شتون ن<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>واړه ډلې اجازه لري <strong>د</strong> ګمرک له کنترول او <strong>د</strong> پیسو له شمیرلو څخه پرته لههوايي ډګر څخه ووځي.‏ <strong>د</strong> DHS چارواکو سیګار ته ویلي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ګمرک چارواکيان<strong>د</strong>یښنه لري که <strong>د</strong>وی په هوايي ډګر که کنترول وضع کړي،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی پر وړان<strong>د</strong>ې به<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت لخوا منفي ګامونه واخیستل شي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال تر اکتوبر،‏ <strong>د</strong> DHS <strong>د</strong>چارواکو په وینا،‏ له انترنت او <strong>د</strong> کمپیوتر له سرورو سره <strong>د</strong> ډیرو پیسو <strong>د</strong> شمیرلو ماشینونو <strong>د</strong>وصل کولو هڅې ال تر اوسه ‏“پخپل ځای”‏ پاتې <strong>د</strong>ي.‏سیګار <strong>د</strong>ې پایلې ته راورسی<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت بای<strong>د</strong> ډیر ژر <strong>د</strong> ډیرو پیسو شمیرلوله ماشین څخه او امنیتي کامرو سیستمونو څخه کار واخلي او <strong>د</strong>ې کار ته <strong>د</strong> پای ټګیکیږ<strong>د</strong>ي چې VIP او VVIP <strong>د</strong> ګمرک له مقرراتو څخه چې <strong>د</strong> نورو مسافرینو <strong>لپاره</strong> ضروري<strong>د</strong>ي معاف وي.‏ځانګړې پروژه-‏‎13-2‎‏:‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونهکی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> تیلو وار<strong>د</strong>ولو بان<strong>د</strong>ې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> نظارت چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> تیلو په فنډاخیستل شوي پر ایران بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> امریکا اقتصا<strong>د</strong>ي بن<strong>د</strong>یزونه څخه سرغړونه وکړيپه تیرو پنځو کلونو کې،‏ کانګرس <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تیلو اخیستلو <strong>لپاره</strong> $1.1 میلیار<strong>د</strong>هډالرو تخصیص ورکړي.‏ CSTC-A تر ډیرې کچې له افغان پلورونکو څخه <strong>د</strong> موافقې <strong>د</strong> فورمېډکولو له الرې تیل تر السه کوي.‏ او بیا په ځینو قضیو کې،‏ افغان پلورونکي له ترانسپورتيشرکتونو او <strong>د</strong> تیلو رسولو له کسانو سره فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوي.‏ که څه هم ایران <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> تیلو اصلي برابرونکی <strong>د</strong>ی،‏ مګر <strong>د</strong> امریکا اقتصا<strong>د</strong>ي بن<strong>د</strong>یزونو پروګرام له ایران سره <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> وګړو او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> فنډونو لخوا نږ<strong>د</strong>ي ټول تجارت او <strong>د</strong> پانګونې فعالیتونو منع کړی.‏<strong>د</strong> سیګار لخوا <strong>د</strong>ې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه ارزونې <strong>د</strong>ا آزموینه وکړه چې آیا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونو<strong>د</strong> تیلو په اخیستول کې په کافي ان<strong>د</strong>ازه کنترولونه شتون لري تر څو <strong>د</strong> امریکا له فنډونو څخهګټه اخیستنه <strong>د</strong> ایران پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یزونو اطاعت تظمین کړي.‏<strong>د</strong> کال 2012 په پای کې،‏ CSTC-A ګامونه واخیستل تر څو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو میکانیزم جوړکړي تر څو پلورونکي و نشي کړای <strong>د</strong> امریکا له اقتصا<strong>د</strong>ي بن<strong>د</strong>یزونو څخه سرغړونه وکړي اوتیل واخلي.‏ سره ل<strong>د</strong>ې نوی اضافه شوی کنترولونو،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> اخیستلو په پروسهکې <strong>د</strong> نظارت کمزوري <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> چارواکو توان مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> کړي تر څو <strong>د</strong> امریکا له فنډونوڅخه <strong>د</strong> اففانستان <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong> اخیستل شوي تیلو سرچینه معلومه کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 45 30


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهپر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ ل<strong>د</strong>ې کبله چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت له <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ی تر څوله مستقیمو مرستو څخه نظارت وکړي او ویې لګوي،‏ سیګار ومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت ته به <strong>د</strong>ا ال نوره هم ستونزمنه شي تر څو <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> فنډونو حساب معلوم کړي،‏ کلهچې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> تیلو اخیستلو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په میاشتکې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت ته فنډونه مستقیماً‏ وسپاري.‏نوې ځانګړې پروژه‏•پلچکونو تر الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ځالې سیستمنوي ځانګړې پروژي<strong>د</strong> پلچکونو تر الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ځالیو سیستمونو ارزونه<strong>د</strong> سیګار په روان تحقیق کې مهمې ان<strong>د</strong>یښنې رابرسیره شوي چې کی<strong>د</strong>ای شي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>د</strong>پلچکونو <strong>د</strong> ځالیو <strong>لپاره</strong> چې یا هیڅ نصب شوي ن<strong>د</strong>ې او یا په غلطه توګه نصب شوي،‏ <strong>د</strong> امریکاحکومت ته جعلي بیلونه ورکړي.‏ سره ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> تقلب احتمال شتون لري،‏ <strong>د</strong>ا په غلطهتوګه نصب شوي ځالی یا چیرته چې هیڅ ځالی نشته،‏ او یاغیانو ته ایې اجازه ورکړي ترڅو <strong>د</strong> پلچکونو الن<strong>د</strong>ې IED کیږ<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> ایتالف او افغانانو ژون<strong>د</strong> یې له خطر سره مخ کړي.‏ پهراتلونکي ربع کې،‏ سیګار به په <strong>افغانستان</strong> کې تر پلچکونو الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ځالیو نصبول په نښه کړياو ارزونه به ترسره کړي.‏ <strong>د</strong>ا ارزونه به په روان تحقیق کې راپورته شوي ان<strong>د</strong>یښنې تعقیقبکړي،‏ او <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر 10 <strong>د</strong> محافظت <strong>د</strong> خبرتیا په مکتوب کې <strong>د</strong>ا ان<strong>د</strong>یښنېCENTCOM او USFOR-A ته رسول شوي <strong>د</strong>ي.‏ سیګار به <strong>د</strong> پلچکونو <strong>د</strong> ځالیو <strong>د</strong> سیستمونوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه وګوري او <strong>د</strong>ا به وګوري چې تر کومې ان<strong>د</strong>ازې <strong>د</strong> پلچکونو تر الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ځالیو <strong>د</strong>نصبولو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره کول او نظارت ترسره شوی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> سیګار بو<strong>د</strong>جهله 2008 کال څخه کله چې سیګار تاسیس شوی،‏ کانګرس سیګار ته 137.7 میلونه ډالرتخصیص کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې عملیاتي لګښتونه تر 2013 مالي کاله پوره کړي.‏ په اوسوخت کې،‏ سیګار خپل عملیات <strong>د</strong> اوسنې فرمان <strong>د</strong> صالحیت پر اساس <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر‎27‎پر مخ وړي.‏ <strong>د</strong> 2013 كال <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره تخصیص <strong>د</strong> فرمان پر اساس )112-175 )P.L. سیګارج<strong>د</strong>ول 2.1<strong>د</strong> سګار <strong>د</strong> فنډ ورکولو لنډیز ‏)په میلیون ډالر(‏تخصیص،H.R. 2642 <strong>د</strong> 2008 کال <strong>د</strong> تخصیص اضافي قانون،H.R. 2638 ځواکمن امنیت،‏ بیړنی مرسته،‏ او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ار تخصیص قانون،‏ 2009،H.R. 2346 <strong>د</strong> تخصیص اضافي قانون،‏ 2009،H.R. 2346 <strong>د</strong> تخصیص اضافي قانون،‏ 2009عامه قانونان<strong>د</strong>ازه797.2a )7.2(237.225.544.421.6137.7P.L. 110-252P.L. 110-329P.L. 111-32P.L. 111-32P.L. 111-117P.L. 111-212P.L. 112-10P.L. 112-74P.L. 112-175،H.R. 3288 ځواکمن تخصیص قانون،‏ 2010،H.R. 4899 <strong>د</strong> تخصیص اضافي قانون،‏ 2010،H.R. 1473 <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> ټول کال <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره تخصیص قانون،‏ 2011،H.R. 2055 ځواکمن او ال نور <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره تخصیص قانون،‏ 2012Res. 117 ،H.J. <strong>د</strong> تخصیص <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره فرمان،‏ 2013ټول ټالP.L. او بیایې بیرته ورکړل – <strong>د</strong> ۲۰۱۱ کال <strong>د</strong> سپتمبر تر ۳۰، په )XI in یا<strong>د</strong><strong>د</strong>ښت:‏ کانګرس <strong>د</strong> سیګار ۷،۲ میلیونه ډالره <strong>د</strong> ۲۰۰۹ کال فنډ مستر<strong>د</strong> کړل ‏)سرلیک P.L. 111-32 a<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>46


<strong>د</strong> سيګار نظارت فعالیتونهته نږ<strong>د</strong>ې 21.6 میلیونه ډالر ورکړ شوي تر څو <strong>د</strong> ماموریت <strong>د</strong> عملیاتو ساتنه وکړي.‏ په اوسوخت کې،‏ سیګار <strong>د</strong> تخصیصونو <strong>د</strong> وضعیت او النورو مشخصو الرښونو،‏ او <strong>د</strong> مالي 2013مالي کال تخصیص اغیز او <strong>د</strong> ولسمشر ارزونې،‏ او <strong>د</strong> 2014 مالي کال <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>یز <strong>د</strong>تایی<strong>د</strong> په تمه <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> سیګار کارکونکي<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور ورکولو په وخت کې،‏ ځانګړې <strong>عمومي</strong> مفتش ساپکو ویلي چې <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال پخوانېتحقیق کونکي،‏ <strong>د</strong>ګالس جې <strong>د</strong>ومین،‏ <strong>د</strong> تحقیق <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش معاون په توګه و ټاکلشو.‏ پ<strong>د</strong>ې لنډو و ختونو کې <strong>د</strong>ومین <strong>د</strong> علم څخه <strong>د</strong> کار اخیستلو په نړیوال شرکت کې ریس و.‏پخوا،‏ هغه <strong>د</strong> FBI <strong>د</strong>ایمي اجڼت و چې په لن<strong>د</strong>ن کې <strong>د</strong> امریکا په سفارت کې <strong>د</strong> ځانګړې اجنټ<strong>د</strong> معاون <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ترسره کوله،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>االس <strong>د</strong> ساحوي <strong>د</strong>فتر او <strong>د</strong> مینیاپولیس بیرو <strong>د</strong> څانګې <strong>د</strong>ځانګړې اجنټ په توګه یې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ترسره کړي <strong>د</strong>ي.‏په ټولیزه توګه،‏ سیګار <strong>د</strong> خپلو فی<strong>د</strong>رال کارکونکو شمیره له 177 څخه 181 ته ډیره کړه.‏سیګار <strong>د</strong> کارونو اعالن هم کړی چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ایمي کارکونکو شمیره به <strong>د</strong> 2013 كال <strong>د</strong> فبروريپه پای کې 188 ته ورسوي.‏ سيګار به نښه شوي موخو ته چې 200 کارکونکي <strong>د</strong>ي ورسیږي او<strong>د</strong> 2014 مالي کال <strong>د</strong> 205 کارکونکو <strong>لپاره</strong> به خپل کار ته <strong>د</strong>وام ورکړي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار په کابل کې <strong>د</strong> امریکا سفارت <strong>لپاره</strong> 36 رسمي بستونه،‏ او له سفارتڅخه <strong>د</strong>بان<strong>د</strong>ې 16 رسمي بستونه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل،‏ چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې ته په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> نظارت تر ټولو ډیر لوی شتون ورکړي.‏ سیګار په ټول هیوا<strong>د</strong> کې په اوو ستیشنونو کېپشمول <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار او بګرام هوايی ډګرونه،‏ کمپ مارمول په مزارشریف کې،‏ کمپ لی<strong>د</strong>رنیک،‏<strong>د</strong> سالیرنو مخکنی عملیاتي پایګاه،‏ <strong>د</strong> USFOR-A قرارګاه په کابل کې او په هرات کې <strong>د</strong>امریکا په قونسلګری کې کارکونکي لري.‏ <strong>د</strong> هرات قونسلګري سیګار <strong>د</strong> کابل په <strong>د</strong>فتر کېڅلور افغان کارکونکي لري تر څو په <strong>افغانستان</strong> کې له پلټنو او تحقیقونو سره مرسته وکړي.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ سیګار <strong>د</strong> لنډ محالو کارکونکو په ګمارلو سره په <strong>افغانستان</strong> کې له خپلو کارونوڅخه مالتړ کوي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار په <strong>افغانستان</strong> کې 22 لنډ محاله کارکونکي <strong>د</strong> 313 ورځو<strong>لپاره</strong> په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و ګمارلي و.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 47 30


‏“تلپاتې سوله او امنیت ته ښه حکومت<strong>د</strong>ارۍاو پرمختیا اړینه <strong>د</strong>ه او بای<strong>د</strong> ټولو افغانانو ته <strong>د</strong>السرسۍ وړ وي بای<strong>د</strong> القاع<strong>د</strong>ه شبکې او <strong>د</strong> هغوی<strong>د</strong> مالتړو خون<strong>د</strong>ي امن ځایونه له منځه یوړل شي.‏په <strong>د</strong>ې اړه به زمونږ کار روان وي.”‏‏—<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ولسمشر بارک اوباماسرچینه:‏ سپینه ماڼۍ،‏ <strong>د</strong> ولسمشر اوباما او ولسمشر کرزي ګډ مطبوعاتي کنفرانس،‏ <strong>د</strong> ۲۰۱۳ کال <strong>د</strong> جنوري ۱۱ نیټه.‏


<strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong>3تازه حالت49


منځپانګه51<strong>عمومي</strong> کتنه 55<strong>د</strong> بسپنو وضعیت 69امنیت 95حکومت<strong>د</strong>ارۍ اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پرمختیا 123تصویر په تیره پاڼه کېپه ایران کې افغان کډوال یوه ځوانه میرمن په تربتجام کمپ کې په یوه ورکشاپ کې غالۍ اوب<strong>د</strong>ل ز<strong>د</strong>ه کوي.‏‏)<strong>د</strong> UNHCR تصویر <strong>د</strong> ام.‏ اچ.‏ سالهیارا له خوا(‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>50


<strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> تازه حالت<strong>عمومي</strong> کتنه•3 برخه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> په تړاو لومړیتوبونه،‏ ننګونې او بشپړتیاوې وړان<strong>د</strong>ې کوي څو<strong>د</strong> پلټنې <strong>لپاره</strong> یې زمینه برابره کړي <strong>د</strong>ه.‏ په حاشیو کې له <strong>د</strong>غو هڅو سره <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> هغو تړلوپلټنو پیژن<strong>د</strong>نه شوی<strong>د</strong>ه چې بشپړې شوی<strong>د</strong>ې او یا روانې <strong>د</strong>ي.‏ په 1 برخه کې راغلې ماخذونهنورو جزییاتو ته الر هواروي.‏سیګار په <strong>د</strong>غه برخه کې معلومات له 110-181 عامه قانون سره په تطابق کې وړان<strong>د</strong>ېکوي،‏ په <strong>د</strong>ې قانون کې حکم شوی <strong>د</strong>ی چې کانګرس ته <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> په تړاو پهچمتو کی<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong>ری میاشتني رپوټ کې <strong>د</strong> نورو موار<strong>د</strong>و برسیره الن<strong>د</strong>ني مسایل شامل <strong>د</strong>ي:‏<strong>د</strong> ځانګریو شویو بسپنو ژمنه او لګول• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ بسپنو،‏ پریکړو او نورو میکانیزمونو پهاړه توضیحات• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اراتو له لوري بسپنه شوې پروژو ته <strong>د</strong> نړیوالو ا<strong>د</strong>اراتواو بهرنیو هیوا<strong>د</strong>ونو له لوري چمتو شوې مرستې.‏مطالبپه <strong>د</strong>غه برخه کې څلور نورې فرعې برخې شاملې <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> بسپنو وضعیت،‏ امنیت،‏حکومت<strong>د</strong>ارۍ،‏ اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پرمختیا<strong>د</strong> مرستو وضعیت په برخه کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> په ډګر کې ځانګړې شویو،‏ ژمنهشویو او لګول شویو پیسو توضیحات راغلي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو مرستو پهچوکاټ کې ترسره شوی<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو نورو فرعي برخو تنظیمول <strong>د</strong> لومړیتوب ورکولو او عملي کولو <strong>د</strong> پالن هغه <strong>د</strong>ریستنې توضیح کوي چې په 2010 کال کې په یوه نړیوال کانفرانس کې و<strong>د</strong>ه ورکړل شوه اوافغان حکومت یې اعالن وکړ.‏<strong>د</strong> امنیت برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هغه هڅې چې غواړي افغان ملي امنیتي ځواکونه‏)ار<strong>د</strong>و او پولیس(‏ پیاوړي کړي روښانه شوی<strong>د</strong>ي.‏ هم<strong>د</strong>اشان له خصوصي امنیتي شرکتونو سره<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو پای ته رسول او <strong>د</strong> نشه اي توکو <strong>د</strong> قاچاق مخنیوی هم پکې شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ په برخه کې <strong>د</strong> افغان حکومت هغه پرمختګونه تر غور الن<strong>د</strong>ې راغلي<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ظرفیت جوړونو له الرې یې <strong>د</strong> ښې حکومت<strong>د</strong>ارۍ <strong>لپاره</strong> تر سره کړی<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> قانون<strong>د</strong> حاکمیت لومړیتوب او <strong>د</strong> بشري حقونو رعایت یې هم یوه برخه <strong>د</strong>ه.‏ په <strong>د</strong>ې برخه کېهم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> بیایوځای کی<strong>د</strong>لو او پخالینې پروسه هم روښانه شوی<strong>د</strong>ه،‏ په بیالبیلو والیتونو کې <strong>د</strong>افغان حکومت <strong>د</strong> ولکې کچه او له فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې لومړیتوبونه هم پکې څیړل شوی<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزې پرمختیا په برخه کې <strong>د</strong> انرژۍ،‏ کانکین<strong>د</strong>نې او روغتیا په ډګر کې <strong>د</strong>بیارغونیزو هڅو جاج اخیستل شوی<strong>د</strong>ی.‏ په <strong>د</strong>ې کې اقتصا<strong>د</strong>ي حالت انځور شوی<strong>د</strong>ی او مالیاتي<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 51 30


<strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> تازه حالتشبکو،‏ <strong>د</strong> مالي پایښت الس ته راوړل او <strong>د</strong> بیسټیزو خ<strong>د</strong>متونو په وړان<strong>د</strong>ې کولو کې <strong>د</strong> پرمختګونونوي خبرونه روښانه شوی<strong>د</strong>ي.‏میتو<strong>د</strong>ولوژيپه 3 برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اراتو او آزا<strong>د</strong>و سرچینو معلومات راغونډ شوی<strong>د</strong>ي.‏ سرچینېیې په پایلیکونو او یا له شکلونو او ج<strong>د</strong>ولونو سره په راغلو توضیحاتو کې په ګوته شوی<strong>د</strong>ي،‏له <strong>د</strong>ې چې بیالبیلې ا<strong>د</strong>ارې معلومات برابروي نو کی<strong>د</strong>ی شي چې شمیرې سره په ټکړ کې وي.‏سیګار له خپلو پلټنو او څیړنو پرته نور معلومات نه تایی<strong>د</strong>وي.‏ <strong>د</strong> نورو سرچینو معلومات <strong>د</strong>سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریځ منعکس کونکي ن<strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> څیړنو او پلټنو <strong>د</strong> جزییاتو<strong>لپاره</strong> 2 برخه وګورئ.‏معلومات غوښتنهمعلومات غوښتنه <strong>د</strong> پوښتنو هغه لړۍ <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اراتو ته متوجه <strong>د</strong>ه او په<strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> او <strong>د</strong> کارونو <strong>د</strong> وضعیت په تړاو <strong>د</strong> هغو ونډه او ښکیلتیا تر څیړنېالن<strong>د</strong>ې نیسي.‏ په تر ټولو وروستۍ معلومات غوښتنې کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو شمیر ا<strong>د</strong>اراتوګډون کړی وو چې په هغو کې <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> ترانسپورت وزارت ، <strong>د</strong>خزانې وزارت او <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا ا<strong>د</strong>ارې برخه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه.‏ ځواب ورکونکو ا<strong>د</strong>اراتو<strong>د</strong> <strong>د</strong>غې برخې په تړاو یوه لومړنۍ مسوبه ترالسه کړی<strong>د</strong>ه.‏ له <strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong>وی توانی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي چېپه <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> چمتو شویو <strong>ځانګړی</strong>و معلوماتو په اړه تبصره وکړي او تایی<strong>د</strong> یې کړي.‏<strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>و سرچینو څیړنه<strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>و سرچینو څیړنه تر ټولو <strong>د</strong> السرسي وړ وروستي معلومات په ګوته کوي چې کره او <strong>د</strong>اعتما<strong>د</strong> وړ <strong>د</strong>ي او تر السه شوی<strong>د</strong>ي.‏ په سرچینو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هغه ا<strong>د</strong>ارې هم شاملې<strong>د</strong>ي چې په معلومات غوښتنې کې شاملې <strong>د</strong>ي.‏ په هغو کې نړیوال سوله ساتې ځواکونه،‏ملګري ملتونه ( او تړلي برخې(،‏ <strong>د</strong> پیسو نړیوال صن<strong>د</strong>وق،‏ نړیوال بانک،‏ افغان وزارتونه او نورحکومتي ا<strong>د</strong>ارې شامل وو.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>52


<strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> ګرافیک تازه الرښو<strong>د</strong> حالت<strong>د</strong> معلوماتو شرایط او ګرافیکو بان<strong>د</strong>ې پوهاویASFFCERPټول شکلونه او ج<strong>د</strong>ولونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په اړه معلومات ورکوي او استثنأت په <strong>ځانګړی</strong>و ځایونو کې روښانه شوی<strong>د</strong>ي.‏DoD CNESFINCLEبارچارتونهپه <strong>د</strong>غه رپوټ کې ډیری بسپنې او پروژې <strong>د</strong> ډالرو په بنسټروښانه شوی<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> میلیونو څخه تر میلیار<strong>د</strong>و ډالرو پهکچه <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو شمیرو <strong>د</strong> سمې ګرافیکي توضیح <strong>د</strong> چمتوکولو په موخه،‏ ځینې بارګرافونه له یوې قطع شوې برخېسره تر سترګو کیږي ( موجې کرښې(‏ او په هغو کې <strong>د</strong>صفر او یوې لوړې شمیرې تر منځ ب<strong>د</strong>لون په ګوته کويواح<strong>د</strong>ونه په ملیار<strong>د</strong>ونو او میلیونونوروښانه شوی<strong>د</strong>يله <strong>د</strong>ې کبله چې په <strong>د</strong>غه رپوټ کې <strong>د</strong> بسپنې جزییات پهمیلیونونو او میلیار<strong>د</strong>ونو روښانه شوی<strong>د</strong>ي،‏ په رپوټ کې لی<strong>د</strong>لکی<strong>د</strong>ونکې اشارې په <strong>د</strong>ې موخه راغلي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو واح<strong>د</strong>ونوان<strong>د</strong>ازې سره بیلې کړي.‏ په میلیار<strong>د</strong> رپوټ شوي ډالر پهآسماني رنګ په نښه شوی<strong>د</strong>ي او په میلیون رپوټ شويډالر په شنه رنګ په نښه شوی<strong>د</strong>يASFFDoD USAID DoSDoD$200$500$150$100CERP$450$400$350<strong>د</strong> بسپنو نښې<strong>د</strong> بسپنو نښې په متن کې <strong>د</strong> توضیح شویو انفرا<strong>د</strong>ي بسپنوپیژن<strong>د</strong>نه کوي.‏ <strong>د</strong> بسپنې ا<strong>د</strong>راه کوونکېDoD مسوله ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>بسپنې تر نومونو الن<strong>د</strong>ې په تان باکس کې لست شوی<strong>د</strong>هپای چارت په ميليار<strong>د</strong>ونوپای چارت په ميليونوکلیزه او لمریز کلونهپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> هجري لمریز کلیزه <strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>عیسوي تاریخ له 622 میال<strong>د</strong>ي کال څخه را پیلیږي.‏ سیګارهجري لمریز کلونه په عیسوي کلونو اړوي.‏ روان افغانمالي کال 1391 <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>غه کال <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ په21 پیل شوی <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 20 پای تهرسیږي.‏ <strong>د</strong> افغان حکومت مالي کال له لمریزې کلیزې سرهبرابر <strong>د</strong>ی،‏ خو روان مالي کال به <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ په21 پیلیږي او <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> ډسمبر په 20 کې به پای تهرسیږي.‏ <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>لپاره</strong> یواځنی نهه میاشتنیمالي کال وي او تر هغې وروسته به <strong>د</strong> ډسمبر له 21پیلیږي او <strong>د</strong> راتلونکې کال <strong>د</strong> ډسمبر تر 20 به <strong>د</strong>وام کويDoD$0DoD CNESFUSAID$0په ان<strong>د</strong>ازه کې وقفه<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی بارچارت$50په ان<strong>د</strong>ازه کې وقفه نه<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی بارچارت13922013• • • • • • • • •13912012INCLEDoSمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 53 30<strong>د</strong>53


<strong>د</strong> بسپنو وضعیت<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> سوکالۍ او <strong>بیارغونې</strong> بو<strong>د</strong>یجې ټولټال شمیره نږ<strong>د</strong>ې 88.76 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته رسیږي.‏ پ<strong>د</strong>ې رقم کې <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>واملرونکی <strong>د</strong> حل الرې په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> مقی<strong>د</strong>اتو 266.56 میلیونه ډالر شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>لپاره</strong> ولسمشر <strong>د</strong> شاوخوا 9.66 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو اضافي مرستو غوښتنهکړې <strong>د</strong>ه.‏ که چیرته کانګرس <strong>د</strong>ا وړان<strong>د</strong>یز شوې بو<strong>د</strong>یجه بشپړه تخصیص ورکړي،‏ <strong>د</strong> تخصیصاتومجموعي شمیره به 98.15 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته ورسیږي،‏ لکه چې په 3.2 شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوی<strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> تخصیصاتو په اړه <strong>د</strong> بشپړو معلوماتو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ب ضمیمه وګورئ.‏ولسمشر اوباما <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر په 28، <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جاري تخصیصاتو پریکړهالسلیک کړه،‏ چې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 27 پورې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت ته بو<strong>د</strong>یجهورکوي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> جاري تخصیصاتو په وړان<strong>د</strong>ې ډیرو لږو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> بو<strong>د</strong>یجې ټاکلي <strong>د</strong>ي،‏ ځکه چې <strong>د</strong> 2012 مالي کال څخه <strong>د</strong> ډیروا<strong>د</strong>ارو بو<strong>د</strong>یجې پاتې وې.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> لومړی مالي ربعې پای ته نږ<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> 13.76 ملیار<strong>د</strong>وINCLEStateESFUSAIDDoD CN TFBSOAIFDoDDoDCERPASFFکومې پيسې چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو اوو لویوبو<strong>د</strong>یجو ته برابر شوي <strong>د</strong>ي له 2002 مالي کالڅخه را پ<strong>د</strong>یخوا په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong><strong>د</strong> مرستو %85.0 ‏)نږ<strong>د</strong>ې 75.45 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر(‏جوړوي.‏ له <strong>د</strong>ې رقم څخه،‏ زیات له %86.1‏)نږ<strong>د</strong>ې $65.00 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ یې مقی<strong>د</strong> شوي،‏او نږ<strong>د</strong>ې %74.3 ‏)زیات له $56.04 ملیار<strong>د</strong>هډالر(‏ یې مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏ په راتلونکې پاڼوکې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>یجو زیات تفصیالت راغلي <strong>د</strong>ي.‏ASFF3.2 شکل<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> بسپنو <strong>د</strong> کتګورۍ په اساس <strong>د</strong> تخصيصاتو مجموعي شميره ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏$98.15 <strong>د</strong> 13مالي کال لهوړان<strong>د</strong>يز سرهCERP$100$88.76$88.49DoD$95$90$85$80$71.98DoD CN$75$70$65$56.24DoD$60$55$50$39.59$45$40$29.20ESF$23.01USAID$12.98$35$30$25$20$15$10$5ª201320122011201020092008INCLE20072002–2006امنيتحکومتولي/پراختيا<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو سره مبارزهبشر پالنهڅارنه او عملياتونهټول ټال$0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏StateAIFa پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> جاري پریکړې په اساس هغه منل شوي بو<strong>د</strong>یجې شاملې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا رپوټ ورکول کيږي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار ‎10/14/2009‎؛ 10/22/2012, 1/2/2013, 1/4/2013, 1/15/2013, 1/17/2013, او 10/1/2009 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> DoD ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار ‎10/5/2012‎؛ 1/4/2012, 1/8/2013, او 6/27/2012 معلوماتيغوښتنو ته <strong>د</strong> State ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتې غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/3/2013 معلوماتې غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/15/2010، 10/15/2010, 1/3/2013, او 10/9/2009 معلوماتې غوښتنوته <strong>د</strong> USAID ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 7/7/2009 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoJ ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 4/2009 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USDA ځواب؛ 112-74 ,P.L. ,P.L. 111-212 4/15/2011; ,P.L. 112-10 12/23/2011; 10/29/2010;,P.L. 111-118 ‎12/19/2009‎؛ <strong>د</strong> 2010 مالي کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع تشریحي وینا.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>56DoD


<strong>د</strong> بسپنو وضعیت3.1 ج<strong>د</strong>ولډالرو څخه چې په 2012 مالي کال کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> څلورو لویو بیارغونیزو پروژو <strong>لپاره</strong>ځانګړې شوې وې،‏ نږ<strong>د</strong>ې 8.60 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر یې <strong>د</strong> مقی<strong>د</strong> کولو <strong>لپاره</strong> پاتې <strong>د</strong>ي،‏ لکه چې په 3.130ج<strong>د</strong>ول کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه.‏31<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سوکالۍ او <strong>بیارغونې</strong> بو<strong>د</strong>یجو په اړه نورې سرټکي:‏‏•<strong>د</strong> تخصیصاتو له مجموعې شمیرې څخه له %57.6 څخه زیاته برخه یې ‏)<strong>د</strong> ټول ټال88.76 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه 51.15 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ <strong>د</strong> امنیت <strong>لپاره</strong> ورکړ شوي <strong>د</strong>ي.‏‏•نږ<strong>د</strong>ې 48.9 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر په تیرو <strong>د</strong>ریو مايل کلونو کې )12–2010( تخصیص شوي <strong>د</strong>يچې <strong>د</strong>ا په 2002 کال کې <strong>د</strong> بیارغونیزو هڅو له پيل څخه وروسته <strong>د</strong> ټولو تخصیصاتو%55.1 جوړوي.‏‏•پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> 2013 مايل کال <strong>د</strong> ټول کال <strong>د</strong> تخصیصاتو الیحه ن<strong>د</strong>ه تصویبشوې،‏ خو <strong>د</strong>اسې مته کیږي چې په <strong>د</strong>ې کال کې <strong>د</strong> تیرو <strong>د</strong>ریو کلونو په پرتله چې هرکال16 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر تخصیص شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> بسپنو کچه لږه وي لکه چې په 3.3 شکل کېښو<strong>د</strong>ل شوی.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> 2012 ماليکال تخصیصات او مقی<strong>د</strong> شوي بو<strong>د</strong>یجې ‏)په میلیون ډالر(‏تخصیص شويمقی<strong>د</strong> شوي$4,901$217$0$11,200$400$1,837ASFFAIFESFINCLEټول ټالترڅو مقی<strong>د</strong> شي$43$324$13,761یا<strong>د</strong>ونه:‏ شمیرې په تقریبي ډول لیکل شوي.‏$5,162$8,599سرچینې:‏ <strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoDځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAIDځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/8/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> Stateځواب؛ 112-74 ,P.L. .12/23/20113.3 شکل<strong>د</strong> مالي کال او بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> کتګورۍ په اساس تخصيصات ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر او سلنې)‏$16.51$15.74$16.65$17$16$15$12.98$14$13$12<strong>د</strong> 13 ماليکال تقاضا ء$9.66$10.38$10.03$11$10$9$8$6.19$7$6$5$4$3$2$0.27ª20132012201120102009200820072002–2006$1$0امنيتحکومتولي/پراختيا<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong>بشر پالنهڅارنه او عملياتونهټول ټالیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏a پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> جاري پریکړې په اساس هغه منل شوي بو<strong>د</strong>یجې شاملې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا رپوټ ورکول کيږي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 10/14/2009، 7/18/2012, 10/3/2012, 10/17/2012, 10/18/2012, 10/19/2012, 10/22/2012, او 10/1/2009 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> DoD ځوابونه؛ <strong>د</strong> ‎10/5/2012‎؛ 10/11/2012, 10/19/2012,او 6/27/2012 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> State ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 10/10/2012 معلوماتې غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 7/27/2012 معلوماتې غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار1/3/2013، 10/15/2010, 1/15/2010 10/2/2012, او 10/9/2009 معلوماتې غوښتنو ته <strong>د</strong> USAID ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار‎7/7/2009‎ معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoJ ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 4/2009 معلوماتي غوښتنې ته<strong>د</strong> USDA ځواب؛ 112-74 ,P.L. ,P.L. 111-118 ;10/29/2010 ,P.L. 111-212 ;4/15/2011 ,P.L. 112-10 ;12/23/2011 ‎12/19/2009‎؛ <strong>د</strong> 2010 مالي کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع تشریحي وینا.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 57 30


<strong>د</strong> بسپنو وضعیتINCLEESFDoD CN TFBSOAIFCERPASFFStateUSAIDDoDDoD CNDoDDoDCERPASFF<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحاتDoD <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> تخصیص شوي،‏ مقی<strong>د</strong>شوي او مصرف شوي بو<strong>د</strong>یجو په اړه رپوټورکړی <strong>د</strong>ی.‏تخصیصات:‏ ټولې هغه پيسې چې <strong>د</strong> ژمنوپه اساس ورکول کیږيمقی<strong>د</strong> شوي:‏ <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ورکولو په اړه ژمنېمصارف:‏ هغه پيسې چې مصرف شوي <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 4/13/2010 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> کانګرس لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> رامینځته شوه چې <strong>د</strong>ANSF <strong>لپاره</strong> تجهیزات،‏ اسباب،‏ خ<strong>د</strong>متونه،‏ او تریننګ برابر کړي او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> تسهیالتواو زیربناو ترمیم،‏ بیا جوړول،‏ او رغونه ترسره کړي.‏ 32 په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> تریننګماموریت/په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیتي لیږ<strong>د</strong> ګډه قومان<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> جوړولو ابت<strong>د</strong>ایي مسولیت33په غاړه لري.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر‎31‎ پورې <strong>د</strong> 2012 مالي کال <strong>د</strong> مجموعي تخصیصاتو شمیرهنږ<strong>د</strong>ې 49.63 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته رسیږي.‏ DoD <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> جاري پریکړې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> کوممجبوریت رپوټ ن<strong>د</strong>ی ورکړی <strong>د</strong>ا ځکه چې <strong>د</strong> هغو 11.2 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه چې په 201234مالي کال کې <strong>د</strong> ASFF <strong>لپاره</strong> تخصیص شوې وې یوازې 4.9 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مجبور شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 3.4 شکل <strong>د</strong> ASFF <strong>لپاره</strong> تخصیص شوي بو<strong>د</strong>یجې په کلنۍ ډول ښيي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ DoD زیات له 1.05 ملیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه مقی<strong>د</strong> کړي او نږ<strong>د</strong>ې 1.63 ملیار<strong>د</strong>هډالر یې مصرف کړي <strong>د</strong>ي چې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> مقی<strong>د</strong> شوو بسپنو مجموعي شمیره 43.09 ملیار<strong>د</strong>هډالر او <strong>د</strong> مجموعي مصارفو شمیره شاوخوا 38.14 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته رسیږي.‏ 35 <strong>د</strong> 3.5 شکل <strong>د</strong>هغو بسپنو مجموعي شمیرې په مقایسوي ډول وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> ASFF <strong>لپاره</strong> چمتوشوي،‏مقی<strong>د</strong> شوي او مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏3.5 شکل3.4 شکل<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> ASFF <strong>لپاره</strong> تخصيصشوې مرستې ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏$60.0$55.0$12.0$10.0<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې له سر نه تر پایه پورې په هغوشمیرو کې چې <strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong>لویو مرستو تخصیصات او مجموعي پرتلېښيي <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ولسمشر پهوړان<strong>د</strong>یز ورکړ شوي بو<strong>د</strong>یجو ته په سور رنګهټکي او سره سیورې اشارې کوي.‏$55.37 <strong>د</strong>13 ماليکال <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>تقاضاء سرهESFUSAIDDoDتخصيصشوي$49.63تخصيصشوي$49.63$50.0$8.0<strong>د</strong> 13مالي کالتقاضا ءمنل شوي$42.04مصرفشوي$36.51منل شوي$43.09مصرفشوي$38.14$45.0$40.0$35.0$6.0$4.0$2.0INCLEState$01312 ª11 100908070605$0.0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏DoD a <strong>د</strong> 2011 مالي کال له ASFF څخه یو ميليار<strong>د</strong> ډالر <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي کارونومرکزي بو<strong>د</strong>یجې ته بيا پروګرام کړې <strong>د</strong>ه.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoDځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛,P.L. 112-10 ;12/23/2011 ,P.L. 112-74 ;1/3/2013 ,P.L. 112-239.4/15/2011<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبرتر 30 پورېیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورېسرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoDځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛,P.L. 112-10 ;12/23/2011 ,P.L. 112-74 ;1/3/2013 ,P.L. 112-239.4/15/2011TFBSOAIFDoD<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>58DoD


<strong>د</strong> بسپنو وضعیت<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې فعالیتونهDoD <strong>د</strong> ASFF په چوکاټ کې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>رې فعالیتي ډلو ته بو<strong>د</strong>یجې تخصیص کوي:‏‏•<strong>د</strong>فاعي ځواکونه ‏)افغان ميل پوځ،‏ )ANA‏•<strong>د</strong>اخيل ځواکونه ‏)افغان ميل پولیس،‏ )ANPاړون<strong>د</strong> فعالیتونه ‏)په ابت<strong>د</strong>ایي ډول <strong>د</strong> توقیف عملیاتونه(‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې فعالیتي ډلې:‏ په تخصیصاتویا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو په حساب کې <strong>د</strong>اسې ډلوته ویل کیږي چې <strong>د</strong> تخصیص شوو پيسو<strong>لپاره</strong> موخې،‏ پروژې،‏ یا <strong>د</strong> کړنو ډول په نښهکوي یا <strong>د</strong>فرعي فعالیتونو له ډلو سرهمرسته کوي:‏ <strong>د</strong> محاسبې هغه ډلېچې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> مصارفو لست ماليساحو ته رسويسرچینې:‏ “M-7110.1 ،DoD الرښو<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجېالرښو<strong>د</strong>،”‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎9/28/2009‎؛ <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري ځواکونو وزارت،‏‏“<strong>د</strong> طبي تسهیالتو ا<strong>د</strong>اره کونکی الرښو<strong>د</strong>،”‏ ‎5‎‏.مخ،‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه.10/2/2009•<strong>د</strong> هرې فعالیتي ډلې <strong>لپاره</strong> چمتو شوي بسپنې <strong>د</strong> فرعي فعالیتونو څلورو ډلو ته تخصیص36ورکول کیږي:‏ زیربنا،‏ تجهیزات او ترانسپورتیشن،‏ تریننګ او عملیاتونه،‏ او پایښت.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې DoD نږ<strong>د</strong>ې 38.14 ملیار<strong>د</strong>ه ډالره <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> نوښتونو<strong>لپاره</strong> مصرف کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رقم څخه،‏ زیات له 24.92 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو نه <strong>د</strong> افغان پوځ،‏ اوزیات له 12.94 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو نه <strong>د</strong> افغان پولیسو <strong>لپاره</strong> مصرف شوي <strong>د</strong>ي؛ او زیات له 0.2737ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو نه پاتې برخه یې <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و فعالیتونو <strong>لپاره</strong> مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏لکه چې په 3.6 شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> افغان پوځ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مصرف شوي بسپنو زیاتهبرخه — نږ<strong>د</strong>ې 9.77 میلیار<strong>د</strong>ه ډالریې — <strong>د</strong> تجهیزاتو او ترانسپورتیشن په برخه کې مصرفشوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> هغو بسبپنو څخه چې <strong>د</strong> افغان پولیسو <strong>لپاره</strong> مصرف شوي <strong>د</strong>ي،‏ زیاته برخه یې— زیات له 4.58 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه — <strong>د</strong> پایښت څخه په مالتړ کې لګول شوي،‏ لکه چې38په 3.7 شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه.‏3.7 شکل3.6 شکل<strong>د</strong> فرعي ډلو په اساس <strong>د</strong> هغو مصارفوشميرې چې ASFF <strong>د</strong> افغان ملي پوځ<strong>لپاره</strong> کړي<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> 2005 مالي کال څخه <strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏<strong>د</strong> فرعي ډلو په اساس <strong>د</strong> هغو مصارفوشميرې چې ASFF <strong>د</strong> افغان مليپوليسو <strong>لپاره</strong> کړي<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> 2005 مالي کال څخه <strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏ټول ټال:‏ $24.92ټول ټال:‏ $12.94تجهيزات اوترانسپورتيشن$9.77تجهيزات اوترانسپورتيشن$3.44ترینګ اوعمليات$2.79زیربنا$3.69پایښت او بقا$9.01تریننګ اوعمليات$2.45پایښت او بقازیربنا $4.58$2.12یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 59 30


<strong>د</strong> بسپنو وضعیتASFFDoDESFUSAIDDoD CNDoDDoDCERP<strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحاتDoD <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> تخصیص شوي،‏ مقی<strong>د</strong> شوي اومصرف شوي بو<strong>د</strong>یجو په اړه رپوټ ورکړی <strong>د</strong>ی.‏تخصیصات:‏ ټولې هغې پيسې چې <strong>د</strong> ژمنوپه اساس ورکول کیږيمقی<strong>د</strong> شوي:‏ <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ورکولو په اړه ژمنېمصارف:‏ هغې پيسې چې مصرف شوي <strong>د</strong>يسرچینې:‏ <strong>د</strong> سیګار 4/14/2010 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له قومان<strong>د</strong>انانو سره مرسته کوي ترڅو <strong>د</strong>خپل <strong>د</strong> مسولیت په ساحو کې <strong>د</strong> بشرپالنې او <strong>بیارغونې</strong> په برخو کې بیړنیو اړتیاو ته غبرګونوښيي او <strong>د</strong>اسې مالتړې پروګرامونه په الره واچوي چې <strong>د</strong> محلي خلکو سره فوري مرستېترسره کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام له الرې هغو وړو پروګرامونو ته بو<strong>د</strong>یجه ورکول کیږي چې <strong>د</strong>هریولګښت یې له 500,000 ډالرو څخه لږ اټکل شوی وي.‏ 39 هغو پروژو ته چې لګښت يې له1 میلیونه ډالرو څخه زیات اټکل شوی وي په هغه صورت کې اجازه ورکول کیږي چې <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان لخوا تصویب شوی وي؛ <strong>د</strong> 5 میلیونه ډالرو څخهزیات لګښت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکي پروژې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر <strong>د</strong> مرستیال لخوا بای<strong>د</strong> تصویب شي.‏ <strong>د</strong> CERP په40مرسته پروژې بای<strong>د</strong> له 20 میلیونه ډالرو څخه زیات لګښت ونلري.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> تخصیصاتو مجموعي شمیره نږ<strong>د</strong>ې3.45 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته رسیږي.‏ DoD <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> جاري پریکړې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې 9.94میلیونه ډالرو مقی<strong>د</strong> کولو رپوټ ورکړې <strong>د</strong>ه.‏ 41 <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې 3.45 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو له جملې څخهچې تخصیص شوي وې،‏ نږ<strong>د</strong>ې 2.28 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مقی<strong>د</strong> شوي،‏ چې له <strong>د</strong>ې څخه بیا زیاتله 2.17 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏ 3.8 42 شکل <strong>د</strong> CERP تخصیصات <strong>د</strong> مالي کالپه اساس،‏ او 3.9 شکل <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پروژو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> تخصیص شوو،‏ مقی<strong>د</strong> شوو،‏ او مصرف شوومجموعي پيسو مقایسه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏3.9 شکل3.8 شکل<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> CERP تخصيصات‏(په ميليون ډالر)‏<strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏INCLEتخصيصشوي$3.44منل شوي$2.28مصرفشوي$2.13$3.64 <strong>د</strong> 13مالي کال لهوړان<strong>د</strong>یز سرهتخصيصشوي$3.45منل شوي$2.28مصرفشوي$2.17$4.0$3.6$3.2$2.8$2.4$2.0$1.6$1000$800$600$400StateAIFDoD$1.2$0.8$0.4<strong>د</strong> ‎13‎ماليکالوړان<strong>د</strong>یز$200TFBSO$0.0<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبرتر‎30‎ پورې<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې1312 11 10 09 08 07 06 0504$0DoDیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/15/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoDځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛,P.L. 112-10 ;12/23/2011 ,P.L. 112-74 ;1/3/2013 ,P.L. 112-239.4/15/2011یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار‎1/15/2013‎ او 10/19/2012 معلوماتي غوښتنو ته<strong>د</strong> DoD ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMBځواب؛ 112-239 ,P.L. ,P.L. 112-74 ;1/3/2013 ‎12/23/2011‎؛ <strong>د</strong>سيګار 5/30/2011 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛.4/15/2011 ,P.L. 112-10<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>60


USAID<strong>د</strong> بسپنو وضعیتINCLEStateTFBSOAIFDoD<strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحاتDoD <strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> تخصیص شوي،‏ مقی<strong>د</strong> شوي اومصرف شوي بو<strong>د</strong>یجو په اړه رپوټ ورکړی <strong>د</strong>ی.‏تخصیصات:‏ ټولې هغې پيسې چې <strong>د</strong> ژمنوپه اساس ورکول کیږيDoD<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنا بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> 2011 مالي کال <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واکمنۍ Ike Skelton الیحې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنابو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> تاسیس کړه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ملکي — پوځي هڅو څخه <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> مهمو او لوړو کچو زیربنايي پروژو مصارف ورکړي.‏ کانګرس پریکړه کړې <strong>د</strong>ه چې کومېپروژې چې <strong>د</strong> AIF لخوا تمویل کیږي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارتونو لخوا په ګډه ټاکنه اوا<strong>د</strong>اره شي.‏ <strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> یوې پروژې له تمویل او مصرف کولو څخه <strong>د</strong>یرش ورځې وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعاو بهرنیو چارو وزارتونو ته اړینه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>یزشوې پروژې جزییات،‏ <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> پایښت<strong>لپاره</strong> یو پالن،‏ او پ<strong>د</strong>ې اړه جزییات کانګرس ته وړان<strong>د</strong>ې کړي چې <strong>د</strong>ا پروژه په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong>43یاغیانو سره <strong>د</strong> مبارزې له استراتیژۍ سره څنګه مرسته کوي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> 2012 مالی کال مجموعي تخصیص 699 میلیونهډالرو ته رسیږي.‏ پ<strong>د</strong>ې رقم کې هغه 101 میلیونه ډالر نه راځي چې <strong>د</strong> 2011 مالي کال <strong>د</strong>AIF څخه <strong>د</strong> 2011 مالي کال <strong>د</strong> USAID <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>یجې ته <strong>د</strong> ولیږ<strong>د</strong>ولشو ترڅو یوه زیربنايي پروژه تطبیق کړي.‏ DoD <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> جاري پریکړې<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> کوم مجبوریت رپوټ ن<strong>د</strong>ی ورکړی.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> AIF لهمجموعي بو<strong>د</strong>یجې څخه نږ<strong>د</strong>ې 512.76 میلیونه ډالر مقی<strong>د</strong> شوي چې بیا له <strong>د</strong>ې رقم نه تقریبا68.29 میلیونه ډالر مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏ 3.10 44 شکل <strong>د</strong> AIF تخصیصات <strong>د</strong>مالی کال په اساسښيي،‏ او 3.11 شکل <strong>د</strong> هغو بسپنو مقایسه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> AIF پروژو <strong>لپاره</strong> تخصیص،‏قی<strong>د</strong> او مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏مقی<strong>د</strong> شوي:‏ <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ورکولو په اړه ژمنېمصارف:‏ هغې پيسې چې مصرف شوي <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 4/13/2010 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏3.11 شکل3.10 شکل<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> AIF تخصيصات‏(په ميليون ډالر)‏<strong>د</strong> AIF بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليون ډالر)‏$1,049<strong>د</strong> مالي کالله وړان<strong>د</strong>یزسره$1,200$1,000$800تخصيصaشوي$699.00<strong>د</strong> 13 ماليکال وړان<strong>د</strong>یزتخصيصشوي$800.00منل شوي$458.70منل شوي$512.76$800$600$400$600$400$200مصرف شوي$56.00مصرفشوي$68.29$200$0<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبرتر 30 پورې<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې20132012ª2011$0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏AIF <strong>د</strong> مالي کال په رقم کې هغه 101 ميليونه ډالر شامل ن<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> aیوې پروژې اجراکولو <strong>لپاره</strong> USAID ته ليږ<strong>د</strong>ول شوي و.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoDځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛,P.L. 112-10 ;12/23/2011 ,P.L. 112-74 ;1/3/2013 ,P.L. 112-239.4/15/2011یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏a پ<strong>د</strong>ې شميرو کې <strong>د</strong> 2011 مالي کال هغه 101 ميليونه ډالر نه شامليږيچې <strong>د</strong> AIF یوې پروژې <strong>د</strong> اجراکولو <strong>لپاره</strong> USAID ته ليږ<strong>د</strong>ول شوي وې.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/17/2013 او 10/22/2012 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong>DoD ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛,P.L. 112-10 ;12/23/2011 ,P.L. 112-74 ;1/3/2013 ,P.L. 112-239.4/15/2011<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 61 30


<strong>د</strong> بسپنو وضعیتStateAIFDoDTFBSODoD<strong>د</strong> TFBSO <strong>د</strong>بو<strong>د</strong>یجو اصطالحاتDoD <strong>د</strong> TFBSO <strong>د</strong> تخصیص شوي،‏ مقی<strong>د</strong>شوي او مصرف شوي بو<strong>د</strong>یجو په اړه رپوټورکړی <strong>د</strong>ی.‏تخصیصات:‏ ټولې هغه پيسې چې <strong>د</strong> ژمنوپه اساس ورکول کیږيمقی<strong>د</strong> شوي:‏ <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ورکولو په اړه ژمنېمصارف:‏ هغه پيسې چې مصرف شوي <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 4/13/2010 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> .DoD <strong>د</strong><strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او ثبات <strong>د</strong> عملیاتونو <strong>لپاره</strong> وظیفوي ځواک<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او ثبات <strong>د</strong> عملیاتونو <strong>لپاره</strong> وظیفوي ځواک <strong>د</strong> 2006 کال په جون کې تاسیسشوی او <strong>د</strong> څو کلونو <strong>لپاره</strong> یې په عراق کې عملیاتونه کړي <strong>د</strong>ي.‏ په 2010 کال کې،‏ TFBSOپه <strong>افغانستان</strong> کې پ<strong>د</strong>ې موخه عملیاتونه پيل کړ چې په هیوا<strong>د</strong> کې ثبات راولي او <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>یستونزو له امله تاوتریخوالی سره <strong>د</strong> بیکارۍ کمولو او افغانانو ته <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> زمینې برابرولوپه مرسته مبارزه وکړي.‏ <strong>د</strong> TFBSO پروژې <strong>د</strong> خصوصي سکټور،‏ <strong>د</strong> صنعت پرمختیا،‏ <strong>د</strong> بانکلرنې او مالي سیسټم پراختیا،‏ کرهنیزه تنوع او بیاراژون<strong>د</strong>ی کونه،‏ او <strong>د</strong> انرژي پراختیا په برخو45کې کار کوي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې DoD رپوټ ورکړ چې TFBSO <strong>د</strong> 2013 مالی کال <strong>د</strong>جاري پریکړې په اساس 45.82 میلیونه ډالر بو<strong>د</strong>یجه ترالسه کړی چې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> وظیفويځواک <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي شمیره زیات له 601.13 میلیونه ډالرو ته رسیږي.‏ 46 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رقم نه،‏نږ<strong>د</strong>ې 539.46 میلیونه ډالر یې مقی<strong>د</strong> شوي او زیات له 334.97 میلیونه ډالرو څخه مصرفشوي <strong>د</strong>ي.‏ 3.12 47 شکل <strong>د</strong> TFBSO بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> مالي کال په اساس ښيي،‏ او 3.13 شکل <strong>د</strong>هغو بو<strong>د</strong>یجو مقایسوي بڼه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> TFBSO <strong>د</strong> پروژو <strong>لپاره</strong> تخصیص،‏ مقی<strong>د</strong> اومصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏3.13 شکل3.12 شکل<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> TFBSO تخصيصات‏(په ميليون ډالر)‏<strong>د</strong> TFBSO <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليون ډالر)‏تخصيصشوي$555.31$648.31 <strong>د</strong> 13مالي کال لهوړان<strong>د</strong>یز سرهتخصيصشوي$601.13$700$600$500$250$200<strong>د</strong> 13 ماليکال وړان<strong>د</strong>یزمنل شوي$523.79مصرفشوي$264.13منل شوي$539.46مصرفشوي$334.97$400$300$200$150$100$100$50<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبرتر 30 پورې<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر‎31‎ پورې$020132012 2011 20102009$0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoDځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛,P.L. 112-10 ;12/23/2011 ,P.L. 112-74 ;1/3/2013 ,P.L. 112-2394/15/2011یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښایيبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 او 10/2/2012 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong>DoD ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛,P.L. 112-10 ;12/23/2011 ,P.L. 112-74 ;1/3/2013 ,P.L. 112-239.4/15/2011<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>62


$0<strong>د</strong> بسپنو وضعیتCERPDoDINCLEStateESFUSAIDDoD CNDoD<strong>د</strong> DoD لخوا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو مخنیوی او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکوپر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو مخنیوی او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پروړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او اړون<strong>د</strong>و کړنو څخه <strong>د</strong> مخنیوی په مرسته <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له ثباتڅخه مالتړ کوي.‏ DoD <strong>د</strong> DoD CN له الرې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزو څخه <strong>د</strong>اسېمالتړ کوي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو قاچاق وړونکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> پوځی عملیاتونو څخه مالتړ کوي؛ <strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره توکو څخه <strong>د</strong> مخنیوی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> افغان عملیاتونه پراخوي؛ او <strong>د</strong> ځانګړو روزنو،‏ تجهیزاتو،‏48او تسهیالتو په مرسته <strong>د</strong> افغان قانون پلي کونکو ا<strong>د</strong>ارو ظرفیت زیاتوي.‏<strong>د</strong> DoD CN بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> کانګرس لخوا <strong>د</strong> ټولو پوځي خ<strong>د</strong>متونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> یوې منفر<strong>د</strong>ېبو<strong>د</strong>یجوي لیکې په توګه تخصیص ورکول کیږي.‏ DoD <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو–ض<strong>د</strong> <strong>د</strong>مرکزي انتقال له بانکي حساب څخه <strong>د</strong> پوځي خ<strong>د</strong>متونو او <strong>د</strong>فاعي ا<strong>د</strong>ارو ته بیاپروګرام کوي،‏کوم چې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong>ول شوو بو<strong>د</strong>یجو مقی<strong>د</strong> کول څاري.‏ DoD رپوټ ورکړی چې DoD CN49<strong>افغانستان</strong> ته په هرمالي کال کې په یوه ثابته کچه ورکول کیږي.‏DoD رپوټ ورکوي چې DoD CN <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong>‎2013‎ مالي کال<strong>د</strong> جاري پریکړې په اساس <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> نږ<strong>د</strong>ې 132.35 میلیونه ډالر ترالسه کړي.‏ <strong>د</strong> 2004مالي کال څخه <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې DoD CN په مجموعي ډول شاوخوا2.44 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر ترالسه کړي <strong>د</strong>ي.‏ 3.14 50 شکل <strong>د</strong> DoD CN تخصیصات <strong>د</strong> مالي کال پهاساس ښيي،‏ او 3.15 شکل <strong>د</strong>هغو بو<strong>د</strong>یجو مقایسه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> DoD CN پروژو <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> پوځي خ<strong>د</strong>متونو او <strong>د</strong>فاعي ا<strong>د</strong>ارو ته تخصیص او لیږ<strong>د</strong>ول شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> DoD CN <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحاتDoD <strong>د</strong> DoD CN <strong>د</strong> تخصیص شوي،‏ مقی<strong>د</strong>شوي او مصرف شوي بو<strong>د</strong>یجو په اړه رپوټورکړی <strong>د</strong>ی.‏تخصیصات:‏ ټولې هغه پيسې چې <strong>د</strong> ژمنوپه اساس ورکول کیږيمقی<strong>د</strong> شوي:‏ <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ورکولو په اړه ژمنېمصارف:‏ هغه پيسې چې مصرف شوي <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 4/13/2010 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏AIF3.15 شکل3.14 شکل<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> DOD CN تخصيصات‏(په ميليون ډالر)‏<strong>د</strong> DOD CN <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏TFBSODoD<strong>د</strong> 13مالي کالوړان<strong>د</strong>یز$2.69 <strong>د</strong> 13مالي کال <strong>د</strong>وړان<strong>د</strong>یز سره$2.7$2.6$2.5$450$400$350DoDتخصيص اوaليږ<strong>د</strong>ول شوي$2.31تخصيص اوaليږ<strong>د</strong>ول شوي$2.44$2.4$2.3$300$250$200$2.2$150$2.1$100$2.0$50<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبرتر 30 پورې<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې1312 1110 09 0807 06 05$02004یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoDځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛.1/3/2013 ,P.L. 112-239یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏DoD a <strong>د</strong> پوځي خ<strong>د</strong>متونو او <strong>د</strong>فاعي ا<strong>د</strong>ارو ټولې بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> منل کولو اومصرفولو <strong>لپاره</strong> بيا پروګرام کوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 10/17/2012 او 1/2/2013 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong>DoD ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛.1/3/2013 ,P.L. 112-239<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 63 30


<strong>د</strong> بسپنو وضعیت<strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحاتDoD <strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> تخصیص شوي،‏ مقی<strong>د</strong> شوي اومصرف شوي بو<strong>د</strong>یجو په اړه رپوټ ورکړی <strong>د</strong>ی.‏تخصیصات:‏ ټولې هغه پيسې چې <strong>د</strong> ژمنوپه اساس ورکول کیږيمقی<strong>د</strong> شوي:‏ <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ورکولو په اړه ژمنېمصارف:‏ هغه پيسې چې مصرف شوي <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 4/15/2010 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong>USAID ځواب.‏<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پرمختللی ګټې <strong>د</strong>اسې پروګرام کوي چې لههیوا<strong>د</strong>ونو سره مرسته کوي خپلو لنډ مهالو او اوږ<strong>د</strong> مهالو سیاسي،‏ اقتصا<strong>د</strong>ي،‏ او امنیتي اړتیاوته السرسي ومومي.‏ <strong>د</strong> ESF پروګرامونه <strong>د</strong> ترهګرۍ په وړان<strong>د</strong>ې مبارزې څخه مالتړ کوي؛ ملياقتصا<strong>د</strong> پرپښو <strong>د</strong>روي؛ او <strong>د</strong> الزیات شفاف او حساب ورکونکی <strong>د</strong>ولت ته <strong>د</strong> رسی<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>51موثر،‏ خپلواک،‏ <strong>د</strong> السرسۍ وړ قانوني سیسټم په رامینځته کولو کې مرسته کوي.‏USAID رپوټ ورکړی چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> ESF بو<strong>د</strong>یجې مجموعيشمیر 15.05 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته رسیږي.‏ له <strong>د</strong>ې رقم څخه،‏ نږ<strong>د</strong>ې 12.90 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مقی<strong>د</strong>شوي چې بیا له <strong>د</strong>ې څخه 10.38 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏ 3.16 52 شکل <strong>د</strong> ESFتخصیصات <strong>د</strong> مالي کال په اساس ښيي.‏USAID رپوټ ورکړی چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> مقی<strong>د</strong> شوي بو<strong>د</strong>یجومجموعي شمیره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر تر 30 پورې له شمیرې څخه نږ<strong>د</strong>ې 91.57 میلیونهډالر زیات شوی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> مجموعي مصارفو شمیره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> 2012کال <strong>د</strong> سپتمبر تر 30 پورې له مجموعي شمیرې څخه 218.50 میلیونه ډالر زیات و.‏ 3.17 53شکل <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>یجو مجموعي مقایسه ښيي چې <strong>د</strong> ESF پروګرامونو <strong>لپاره</strong> تخصیص،‏ مقی<strong>د</strong> اومصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏3.17 شکل3.16 شکلINCLEStateESFUSAIDDoD CN TFBSOAIFDoDDoDCERPCERPASFFASFF<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> ESF تخصيصات‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏<strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏DoDتخصيصشوي$14.95$16.90 <strong>د</strong> 13مالي کالله وړان<strong>د</strong>یزسرهتخصيصشوي$15.05$18$16$14$3.5$3.0$2.5DoD CNDoD$12$10<strong>د</strong> 13 ماليکالوړان<strong>د</strong>یزمنل شوي$12.80مصرفشوي$10.16منل شوي$12.90مصرفشوي$10.38$2.0$1.5$1.0ESF$8$0.5USAID<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبرتر 30 پورې<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې$013 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03$0.002یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛<strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب.‏یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ په یا<strong>د</strong>و شميرو کې <strong>د</strong> 2011 مالي کالهغه 101 ميليونه ډالر هم شامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنا لهبو<strong>د</strong>یجې څخه ESF ته ليږ<strong>د</strong>ول شوي وې.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/3/2013 او 10/2/2012 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong>USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب.‏INCLEStateAIF<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>64DoD


DoD<strong>د</strong> بسپنو وضعیتESFUSAIDINCLEState<strong>د</strong> INL <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحاتINL <strong>د</strong> INCLE او نور INL پروژو <strong>د</strong> تخصیصشوي،‏ مقی<strong>د</strong> شوي او مصرف شوي بو<strong>د</strong>یجو پهاړه رپوټ ورکړی <strong>د</strong>ی.‏TFBSOAIFتخصیصات:‏ ټولې هغه پيسې چې <strong>د</strong> ژمنوپه اساس ورکول کیږيDoDمقی<strong>د</strong> شوي:‏ <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ورکولو په اړه ژمنېمصارف:‏ هغه پيسې چې مصرف شوي <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 4/9/2010 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت ځواب.‏DoD<strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره توکو نړیوال کنترول او <strong>د</strong> قانون پلي کول<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او قانون پلی کولو نړیوالو چارو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> ونډې زیاتولواو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> او قاچاق وړلو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> یوبانکي حساب ا<strong>د</strong>ارهکوي — <strong>د</strong> نړیوالو مخ<strong>د</strong>ره توکو کنترول او <strong>د</strong> قانون پلي کولو بانکي حساب .)INCLE(INCLE <strong>د</strong> پولیس،‏ مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong>،‏ او <strong>د</strong> قانون حاکمیت او ع<strong>د</strong>الت په شمول <strong>د</strong> INL له ګڼو54پروګرامونو څخه مالتړ کوي.‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا <strong>د</strong> INCLE <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي شمیره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې نږ<strong>د</strong>ې 3.58 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته رسیږي.‏ 3.18 شکل <strong>د</strong> INCLE تخصیصات <strong>د</strong> ماليکال په اساس ښيي.‏ له <strong>د</strong>ې رقم نه،‏ نږ<strong>د</strong>ې 3.24 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر مقی<strong>د</strong> شوي چې له <strong>د</strong>ې څخه بیا55نږ<strong>د</strong>ې 2.51 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت رپوټ ورکړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> مقی<strong>د</strong>شوي بو<strong>د</strong>یجو مجموعي شمیره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر تر 30 پورې له مجموعي شمیرې څخه29.35 میلیونه ډالره زیات شوې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> مجموعي قرضوشمیره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر تر 30 پورې له مجموعي مصارفو څخه 112.86 میلیونه ډالرهزیات شوې <strong>د</strong>ه.‏ 3.19 56 شکل <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>یجو مقایسه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> INCLE <strong>لپاره</strong>تخصیص،‏ مقی<strong>د</strong> او مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏3.19 شکل3.18 شکل<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> INCLE تخصيصات‏(په ميليون ډالر)‏<strong>د</strong> INCLE <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏$4.5$700<strong>د</strong> 13 ماليکال وړان<strong>د</strong>یز$4.18 <strong>د</strong> 13مالي کال لهوړان<strong>د</strong>یز سره$4.0$600تخصيصشوي$3.58تخصيصشوي$3.58$3.5$500منل شوي$3.21مصرفشوي$2.40منل شوي$3.24مصرفشوي$2.51$3.0$2.5$400$300$200$2.0$100<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبرتر‎30‎ پورې<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې$013 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02$0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/8/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> State ځواب؛<strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب.‏یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/8/2013 او 10/11/2012 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong>State ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 65 30


0<strong>د</strong> بسپنو وضعیت<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نړیوالو مرسته<strong>د</strong> هغو مرستو برسیره چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا چمتو کیږي،‏ نړیواله ټولنه هم <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> او سوکالۍ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> پام وړ مرسته کوي.‏ لکه څنګه چې <strong>د</strong> سیګار په مخکنیو <strong>د</strong>رېمیاشتنیو رپوټونه کې ویل شوې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> مرستو ډیره برخه <strong>د</strong> خیریه بو<strong>د</strong>یجوله الرې پلي کیږي.‏ مرسته شوي پیسې <strong>د</strong> خیریه بو<strong>د</strong>یجو له الرې راټولیږي او وروسته <strong>د</strong>بیارغونیزو فعالیتونو <strong>لپاره</strong> ویشل کیږي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> خیریه بو<strong>د</strong>یجه )ARTF( او57<strong>د</strong> قانون او نظم خیریه بو<strong>د</strong>یجه )LOTFA( <strong>د</strong>وه اساسي خیریه بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> خیریه بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> عملیاتي او پراختیايي بو<strong>د</strong>یجو ته <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> مرستو لویه برخه <strong>د</strong> ARTFله الرې راځي.‏ <strong>د</strong> نړیوال بانک <strong>د</strong> رپوټ په اساس <strong>د</strong> 2002 کال څخه <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر20 پورې،‏ 33 بسپنه ورکونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> 6.18 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ورکولو ژمنې کړي چې له <strong>د</strong>ېشمیرې څخه یې 6.11 ملیار<strong>د</strong>ه ډالره ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ 58 <strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا،‏ بسپنه ورکونکو<strong>د</strong> افغان مالي کال <strong>لپاره</strong> — 1391 لمریز کال — چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ له 21 څخه <strong>د</strong><strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې <strong>د</strong>وام وکړ ‏)وروسته بیا <strong>د</strong> افغان مالي کال <strong>د</strong> پیل نیټه <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر 21 تهتب<strong>د</strong>یل کړای شو(‏ ARTF ته <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې 1.01 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ژمنه کړې <strong>د</strong>ه.‏ 3.20 59 شکل په1391 مالي کال کې <strong>د</strong> ،ARTF 12 لوی بسپنه ورکونکي ښيي.‏3.20 شکل<strong>د</strong> بسپنه ورکونکو په اساس <strong>د</strong> ARTF <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 1391 لمریز کال بو<strong>د</strong>یجه،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong><strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې ‏(په ميليون ډالر)‏ټولې ژمنې:‏ $1,005 ټول ورکړ شوې پيسې:‏ $942371 371138 138136 136متح<strong>د</strong>ه ایالاتجاپانانګلستانجرمنيآسټریلياناروېاروپايي کميسيون/‏اروپايي ټولنهسویډنني<strong>د</strong>رلن<strong>د</strong>زکاناډاډنمارکفينلنډنورو78 7861 655 5535 3535 3132 3226 2611 1111 1115 10400300200100ورکړ شويژمنېیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>‎1391‎ لمریز کال=‏‎12/20/2012–3/1/2012‎‏،‏ چې له <strong>د</strong>ې نيټې څخه وروسته افغان مالي کال <strong>د</strong><strong>د</strong>سمبرله 21 نه <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې <strong>د</strong>وام کوي.‏سرچينه:‏ نړیوال بانک،‏ :ARTF” <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې <strong>د</strong> مالي وضعيت په اړه <strong>د</strong> ریيس رپوټ،“‏ ‎1‎‏.مخ.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>66


<strong>د</strong> بسپنو وضعیت3.21 شکلمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې زیات له 1.74 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو نه ورکړي<strong>د</strong>ي.‏ 60 متح<strong>د</strong>ه ایاالت او انګلستان <strong>د</strong> ARTF <strong>د</strong>وه لوی بسپنه ورکونکي بلل کیږي چې <strong>د</strong> ټولومرستو نږ<strong>د</strong>ې %47 برخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی لخوا چمتو کیږي،‏ لکه چې په 3.21 شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> ARTF مرستې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو چینلونو له الرې ورکول کیږي — <strong>د</strong> بیاګرځی<strong>د</strong>ونکې لګښتکړکۍ او <strong>د</strong> پانګه اچونې کړکۍ.‏ 61 <strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې،‏<strong>د</strong> ARTF له بسپنو څخه زیات له 2.67 ملیار<strong>د</strong> ډالر <strong>د</strong> بیاګرځی<strong>د</strong>ونکې کړکۍ له الرې افغانحکومت ته ورکړشوي <strong>د</strong>ي ترڅو <strong>د</strong> بیاګرځی<strong>د</strong>ونکو لګښتونو لکه <strong>د</strong> ملکي مامورینو معاشاتورکړي.‏ 62 <strong>د</strong> RC کړکۍ له افغان حکومت سره مرسته کوي ترڅو خپل عملیاتی لګښت تامینکړي ځکه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت ملي عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong> بیاګرځی<strong>د</strong>ونکو لګښتونو <strong>د</strong> پوره کولو <strong>لپاره</strong> کافي ن<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong> RC کړکۍ کافي مرسته ترالسه کړي،‏ بسپنه ورکونکو ته ښايي چې <strong>د</strong> خپلې63کلنۍ مرستې له نیمايي څخه زیاته برخه <strong>د</strong> خوښې پروژو <strong>لپاره</strong> ‏“غوره”‏ ‏)په نښه(‏ نکړي.‏<strong>د</strong> پانګه اچونې کړکۍ <strong>د</strong> پراختیايي پروګرامونو <strong>د</strong> لګښت په برخه کې مرسته کوي.‏ <strong>د</strong> نړیوالبانک په وینا <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې،‏ <strong>د</strong> پانګه اچونې کړکۍ <strong>د</strong> پروژو <strong>لپاره</strong> نږ<strong>د</strong>ې2.61 ملیار<strong>د</strong>ه ډالره مقی<strong>د</strong> شوي و،‏ چې له <strong>د</strong>ې څخه نږ<strong>د</strong>ې 1.87 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏نړیوال بانک <strong>د</strong> 21 فعالو پروژو رپوټ ورکړی چې مجموعي لګښت یې نږ<strong>د</strong>ې 1.56 ملیار<strong>د</strong>ه64ډالرو ته رسی<strong>د</strong>ه او تقریبا 819.46 میلیونه ډالر یې مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> قانون او نظم خیریه بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام )UNDP( <strong>د</strong> LOTFA له الرې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسومعاشات ورکوي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت <strong>د</strong> ظرفیت په زیاتولو کې مرسته کوي.‏ 65 <strong>د</strong> 2002 کال څخهراهیسې بسپنه ورکونکو زیات له 2.65 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه یې LOTFA ته ژمنې کړي <strong>د</strong>ي،‏66چې <strong>د</strong> ورستنیو معلوماتو په اساس له <strong>د</strong>ې رقم څخه نږ<strong>د</strong>ې 2.57 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر ورکړ شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong> مالتړ شپږمه مرحله <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> جنوري په اوله پيل شوه او <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong>مارچ تر 31 پورې <strong>د</strong>وام لري.‏ په 21 میاشتو کې چې <strong>د</strong> شپږمې مرحلې له پيله تیر شوي <strong>د</strong>ي،‏UNDP <strong>د</strong> LOTFA څخه نږ<strong>د</strong>ې 955.75 میلیونه ډالر افغان حکومت ته ورکړي <strong>د</strong>ي ترڅو <strong>د</strong>افغان ملي پولیسو او <strong>د</strong> مرکزي زن<strong>د</strong>انونو ریاست معاشونه ورکړي او 17.90 میلیونه ډالر نوریې <strong>د</strong> ظرفیت پراختیا او <strong>د</strong> LOTFA نورو نوښتونو <strong>لپاره</strong> مصرف کړي <strong>د</strong>ي.‏ 67 <strong>د</strong>‎2012‎ کال <strong>د</strong>سپتمبر تر 30 پورې بسپنه ورکونکو <strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong> شپږمې مرحلې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 1.12 ملیار<strong>د</strong>ه ډالروڅخه زیاتو مرستو ژمنې کړي <strong>د</strong>ي.‏ له <strong>د</strong>ې رقم څخه،‏ نږ<strong>د</strong>ې 425.92 میلیونه ډالره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو،‏ او نږ<strong>د</strong>ې 476.62 میلیونه ډالر <strong>د</strong> جاپان لخوا ژمنه شوې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی ژمنې په ګډه <strong>د</strong>LOTFA <strong>د</strong> شپږمې مرحلې له %80 څخه زیاته برخه جوړوي.‏ 68 متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> LOTFAبو<strong>د</strong>یجې له پيل څخه تراوسه پورې نږ<strong>د</strong>ې 897.74 میلیونه ډالره مرسته کړې <strong>د</strong>ه.‏ 3.22 69 شکل<strong>د</strong> تازه معلوماتو په اساس <strong>د</strong> 2002 کال څخه تراوسه پورې <strong>د</strong> LOTFA څلور لوی مرستهکونکي ښيي.‏<strong>د</strong> ARTF هغه مرستې چې <strong>د</strong> بسپنه ورکونکولخوا ورکړ شوي <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> 1381 لمریزکال‏(‏‎2002‎‏)-<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې‏(سلنه)‏یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ سرچينه:‏ نړیوال بانک،‏:ARTF” <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې <strong>د</strong> مالي وضعيت په اړه <strong>د</strong> ریيسرپوټ،“‏ ‎5‎‏.مخ.‏3.22 شکلټول ورکړ شوي:‏ $6.1 ميليار<strong>د</strong>ه ډالرمتح<strong>د</strong>ه ایالات%28.5کاناډا%9.5انګلستان%18.5جرمني%7.5نور%29.1ني<strong>د</strong>رلين<strong>د</strong>ز%6.9<strong>د</strong> 2002 کال څخه <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر تر30 پورې <strong>د</strong> LOTFA سره <strong>د</strong> بسپنه ورکونکومرستې ‏(سلنه)‏متح<strong>د</strong>ه ایالات%35جاپان%31جرمني%6نورو%13اروپايي کميسيون/‏اروپايي ټولنه%15یا<strong>د</strong>ونې:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ = EC/EU اروپاييکميسيون/اروپایي ټولنه.‏ په ‏”نورو“‏ کې 16 بسپنه ورکونکي شامل <strong>د</strong>ي.‏سرچينې:‏ ،UNDP ‏”<strong>د</strong> LOTFA شپږمې مرحلې <strong>د</strong> پرمختګ په اړه <strong>د</strong>رېمياشتنۍ رپوټ 12/4/2012“، Q3/2012‎؛ <strong>د</strong> LOTFA په اړه <strong>د</strong> UNDP له<strong>د</strong>رې مياشتنۍ او کلنۍ رپوټ څخه <strong>د</strong> سيګار تحليل،‏ 1/15/2013.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 67 30


امنیتامنیت•<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر 31، <strong>د</strong> امریکا متح<strong>د</strong>ه ایاالت کانګرس <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو<strong>د</strong> مالتړ په موخه تر‎51.1‎ میلیار<strong>د</strong> ډالرو ډیرې پیسې ځانګړې کړی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> بسپنو لویه کچه)49.6 میلیار<strong>د</strong> ډالره(‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وق له الرې ځانګړې کیږي او<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ګډ امنیتي انتقال قومان<strong>د</strong>انۍ .)CSTC-A( <strong>لپاره</strong> برابر شوی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وق په چوکاټ کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي پولیسو او ملي ار<strong>د</strong>و ته چمتوشوې بسپنې په څلورو برخو ویشل شوی<strong>د</strong>ي:‏پایښت ( چې په هغه کې معاشونه،‏ مهامت،‏ او لوجیستیک ت<strong>د</strong>ارکات شامل <strong>د</strong>ي(‏• ‏•تجهیزات او ترانسپورت‏•زیربناوېروزنې او عملیاتونه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> امنیتي ځواکونو صن<strong>د</strong>وق ته <strong>د</strong> <strong>ځانګړی</strong>و شویو 49.6 میلیار<strong>د</strong> ډالرو له جملې <strong>د</strong>شاوخوا 43.1 میلیار<strong>د</strong> ډالرو ژمنه شوی<strong>د</strong>ه او له هغې جملې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې7038.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر لګول شوی<strong>د</strong>ي.‏په <strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو یا ANSF او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او <strong>د</strong>اخلهوزارتونو ارزونې توضیح شوی<strong>د</strong>ي؛ په هغو کې ANSF ته <strong>د</strong> جوړولو،‏ تجهیزاتو،‏ روزنو اوپایښت په موخه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بسپنو جاج اخیستل شوی<strong>د</strong>ی؛ او <strong>د</strong> هغو هڅو په اړه نويخبرونه هم پکې شامل <strong>د</strong>ي چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> کر او قاچاق <strong>د</strong> مخنیويپه موخه سر ته رسیږي.‏ په <strong>د</strong>ې برخه کې هم<strong>د</strong>اراز هغه ننګونې په ګوته شوی<strong>د</strong>ي چې افغانامنیتي ځواکونو ته <strong>د</strong> 2014 کال تر پای پوري به <strong>د</strong> امنیتي انتقال په ډګر کې موجو<strong>د</strong> وي.‏روانه پریکړه<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په 2، اولسمشر اوباما <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاغ <strong>د</strong> صالحیت قانون یا NDAAالسلیک کړ.‏ په <strong>د</strong>ې قانون کې به په 2013 کال کې ASFF ته 5.7 میلیار<strong>د</strong> ډالر بیل شي،‏<strong>د</strong>ا به له هغې شمیرې سره چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې له خوا غوښتل شوی<strong>د</strong>ي برابرې وي.‏ 71 سره له <strong>د</strong>ېچې <strong>د</strong>غه رپوټ <strong>د</strong> رسینو الس ته ورغی خو کانګرس <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>لپاره</strong> بو<strong>د</strong>یجه تر اوسهن<strong>د</strong>ه تصویب کړې.‏ په <strong>د</strong>ې ډول به ASFF ته بسپنه <strong>د</strong> روانې پریکړې تر چتر الن<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong>کانګرس له لوري <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپټمبر پر 28 تصویب شو روانه وي.‏ <strong>د</strong> هغه قانون پر بنسټ)112-175 عامه قانون(،‏ <strong>د</strong> بهرنیو احتمالي عملیاتو / له نړیوالې ترهګرۍ سره <strong>د</strong> مبارزې پهموخه به پروژې او فعالیتونه <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بسپنو په شمول روانې وي.‏ ‏“<strong>د</strong> عملیاتو <strong>لپاره</strong> په یوه72منل شوې کچه...‏ <strong>د</strong> اولسمشر <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>لپاره</strong> غوښتل شوې بو<strong>د</strong>یجه.”‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 69 30


امنیت<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع مهمې پیښې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت یا DoD په وینا،‏ افغان ملي امنیتي ځواکونه په <strong>افغانستان</strong> کېپه کی<strong>د</strong>ونکو عملیاتونو کې زیاتی<strong>د</strong>ونکې ونډه لري.‏ DoD کانګرس ته په خپل رپوټ کې روښانهکړه چې <strong>د</strong> 2011 <strong>د</strong> اوکتوبر له 1 <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> سپټمبر تر 30 نیټې په اوږ<strong>د</strong>و کې افغان ملي امنیتيځواکونو <strong>د</strong> ټولو عملیاتو %80 په یواځې توګه سر ته رسولي <strong>د</strong>ي.‏ په %5 نورو عملیاتونو کې<strong>د</strong>وی په <strong>د</strong>اسې حال کې <strong>د</strong> عملیاتو مشرې کړی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> نړیوالو سوله ساتو ځواکونو سرتیرې همموجو<strong>د</strong> وو.‏ برسیره پر <strong>د</strong>ې،‏ DoD ویلي <strong>د</strong>ي چې ANSF ته <strong>د</strong> ایتالفي ځواکونو او ANSF <strong>د</strong> ګډوتلفاتو %60 اوښتې <strong>د</strong>ه چې په 2012 کال کې ترسره شوی<strong>د</strong>ي.‏ او %40 تلفات ایتالفي ځواکونو73ته اوښتې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> 2010 کال <strong>د</strong> تلفاتو په نسبت ب<strong>د</strong>لون په ګوته کوي.‏ANSF امنیتي رهبري په غاړه اخلي او ISAF خپل نوی رول <strong>د</strong> افغان امنیتي ځواکونو <strong>د</strong>مرستې او روزنې یا SFAT تر نامه الن<strong>د</strong>ې غځوي.‏ په <strong>د</strong>غه انتقال کې به <strong>د</strong> ځواکونو ایستل او<strong>د</strong> ISAF <strong>د</strong> قرارګاوو بن<strong>د</strong>ول او له سره تنظیم شامل وي.‏ SFAT 74 به <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> مالتړ<strong>د</strong> غونډ 75 یا SFABs له لوري حمایه کیږي چې مسولیت یې <strong>د</strong> ځواکونو له محافظت څخه76نظارت او <strong>د</strong> SFAT ماموریت ته پیاوړي کونکی مالتړ برابرول <strong>د</strong>ی.‏برخه:‏ <strong>د</strong> افغان والیتونو ، ولسوالیو،‏ اوښارونو له پنځو ګروپونو څخه یوه <strong>د</strong>ه چې<strong>د</strong> امنیتي لیږ<strong>د</strong> په بهیر کې شاملیږي.‏ <strong>د</strong>ګروپونو ټاکنه <strong>د</strong> عملیاتي،‏ سیاسي،‏ اواقتصا<strong>د</strong>ي مالحظو په اساس شوي <strong>د</strong>ي،‏چې <strong>د</strong> افغان-ناټو <strong>د</strong> انتقال ګډ بورډ له الرې<strong>د</strong> افغان حکومت او ناټو/ایساف ارزونې اووړان<strong>د</strong>یزونه رسموي.‏سرچینه:‏ ایساف،‏ ‏“افغان مشرۍ ته لیږ<strong>د</strong>:‏ انتقال،”‏ 11/2011.پیژن<strong>د</strong>ل شوي بری<strong>د</strong>ونه:‏ <strong>د</strong> ایساف لخوا<strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong>و پيښو ته ویل کیږيلکه <strong>د</strong> یو فر<strong>د</strong> لخوا وړل شوي IED بری<strong>د</strong>ونه،‏<strong>د</strong> نقلیه وسیلو په مرسته ځان وژونکيIED بری<strong>د</strong>ونه،‏ او <strong>د</strong> نقلیه وسیلو په مرستهIED بری<strong>د</strong>ونه.‏سرچینه:‏ ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري<strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 20. 12/2012، مخ.‏اولسمشر اوباما او اولسمشر کرزی <strong>د</strong> انتقال په تړاو سرهخبرې کوياولسمشر اوباما او افغان اولسمشر کرزي <strong>د</strong> جنوري په 11 سره ولی<strong>د</strong>ل او په <strong>افغانستان</strong> کې یې<strong>د</strong> انتقال،‏ امنیت،او مخ په وړان<strong>د</strong>ې الروچارو بان<strong>د</strong>ې خبرې اترې وکړې.‏ په یوې ګډې اعالمیېکې،‏ <strong>د</strong>واړو اولسمشرانو وویل چې افغان ځواکونو تر تمې زیاته پیاوړتیا الس ته راوړی<strong>د</strong>ه اواوس په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> اکثرو عملیاتو رهبري په غاړه لري.‏ <strong>د</strong> انتقال <strong>د</strong> بهیر <strong>د</strong> څلورم پړاو لهپیلی<strong>د</strong>و سره ( په <strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong> ‏“انتقال پرمختګ”‏ وګورئ(‏ به افغان امنیتي ځواکونه په هغو77ساحاتو کې چې %90 افغان نفوس میشت <strong>د</strong>ی امنیتي مسولیت په غاړه اخلي.‏اولسمشرانو هم<strong>د</strong>اراز هغه ژمنه تکرار کړه چې په شیکاګو کې <strong>د</strong> رهبرانو په ناسته کېتر سره شوې وه او په هغه کې یې ISAF له جګړه ایز ماموریت څخه حمایوي ماموریتته لیږ<strong>د</strong> منلي وو.‏ <strong>د</strong>غه مهمه پیښه به — چې اوس مهال <strong>د</strong> 2013 منځنۍ برخې ته ټاکلشوی<strong>د</strong>ه — <strong>د</strong> انتقال <strong>د</strong> بهیر <strong>د</strong> پنځم او وروستي پړاو له مهال سره سم وي چې په هغه کې به<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ډیری یواړخیز جګړه ایز عملیات پای ته ورسیږي.‏ <strong>د</strong>وی هم<strong>د</strong>اشان روښانه کړهچې ANSF ته <strong>د</strong> مسولیتونو له سپارلو سره به <strong>د</strong> افغان ځواکونو <strong>د</strong> کیفیت و<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> پیاوړي78کونکو او تجهیزاتو ګړن<strong>د</strong>ې کول <strong>د</strong> یوه لومړیتوب په توګه وساتل شي.‏امنیتي چاپیریال<strong>د</strong> DoD په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن له لورې <strong>د</strong> ترسره شویو بری<strong>د</strong>ونو شمیره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اپریل له 1<strong>د</strong> سپټمبر تر 30 پوری <strong>د</strong> 2011 کال په نسبت %1 زیات شوی<strong>د</strong>ي.‏ برسیره پر <strong>د</strong>ې،‏ په لوړه کچهطرح شوي عملیات %2 زیات شوی<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> مخامخ بری<strong>د</strong>ونو شمیره %10 زیاته شوی<strong>د</strong>ه.‏ سره له79<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> پرمختللو چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکو توکو یا IEDs پیښې او <strong>د</strong> ماین چاو<strong>د</strong>نې %12 کمې شوې وې.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن له لورې تر سره شوې بری<strong>د</strong>ونه ډیری <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په ختیځ کې تر سره شوی<strong>د</strong>ي )%41(، په سویل کې )%21( او په سویل لوی<strong>د</strong>یځو سیمو کې )%30( <strong>د</strong> رپوټ <strong>د</strong> برابرولو تر مهالهثبت شوی<strong>د</strong>ي.‏ DoD 80 جوته کړی<strong>د</strong>ه چې پالزمینه کابل <strong>د</strong> ټول <strong>افغانستان</strong> په کچه امن سیمهبلل شوی<strong>د</strong>ه.‏ کابل په 2012 کال کې <strong>د</strong> 2011 کال په پرتله <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن له لوري په تر سره شویو81عملیاتو کې %25 کموالی په ګوته کړی<strong>د</strong>ی.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>70


امنیت<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه رپوټ <strong>د</strong> یوه تحقیقي لنډیز په ځواب کې،‏ DoD روښانه کړه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن له لوريتر سره شوي عملیات لږ شوی<strong>د</strong>ي او نور امنیتي حسابونه <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مالحظې پهبنسټ پیاوړي شوی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> DoD په وینا په <strong>د</strong>اسې حال کې چې ‏“تاوتریخوالی په <strong>عمومي</strong> توګه82په اوړي کې زیات وو.”‏ او ‏“په پسرلي او مني کې یې کچه ډیره ټیټه وه.”‏<strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونو شمیره ‏)پر ایتالفي ملګرو <strong>د</strong> ANSF یونیفورم لرونکو کسانو بری<strong>د</strong>ونه(‏ مخ پهزیاتی<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ه،‏ او شمیره یې په 2008 کال کې <strong>د</strong>وه وه په <strong>د</strong>اسې حال کې چې 2012 کال کې <strong>د</strong>غهشمیره 37 ته لوړه شوه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو 37 په پایله کې 51 ایتالفي سرتیري ووژل شول،‏ چې په هغوکې 32 تنه امریکایان وو.‏ 83 برسیره پر<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ANSF پر ANSF بری<strong>د</strong>ونه هم مخ په لوړی<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ي84چې شمیره یې په 2008 کال کې <strong>د</strong>رې او په 2012 کال کې 29 بری<strong>د</strong>ونه وو.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>غو بری<strong>د</strong>ونو مخنیوی <strong>د</strong> ISAF او افغان حکومت <strong>لپاره</strong> په یوه ج<strong>د</strong>ي لومړیتوب اوښتی<strong>د</strong>ی.‏ لکه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په <strong>د</strong>ری میاشتني رپوټ کې چې راغلي <strong>د</strong>ي،‏ ISAF <strong>د</strong>راتلونکو بری<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> مخنیوي په موخه ګڼ اق<strong>د</strong>امات په الره اچولي <strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>غو اق<strong>د</strong>اماتو کېیو ‏“ساتونکې پرښته”‏ نومیږي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالفي سرتیرو <strong>د</strong> محافظت په موخهپه الر اچول شوی<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو له وزارتونو سره مرسته کوي چې خپل څیړنیزاق<strong>د</strong>امات غښتلي کړي او <strong>د</strong> یاغیانو <strong>د</strong> نفوذ مخه ونیسي.‏ <strong>د</strong> DoD په وینا،‏ ‏“<strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونه پهلویه کچه <strong>د</strong> 2012 اګست په پرتله <strong>د</strong> سپتمبر په میاشت کې را ټیټ شول.‏ <strong>د</strong>ا شمیره په بالقوهتوګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو اق<strong>د</strong>اماتو <strong>د</strong> کارن<strong>د</strong>ه والي یو وړان<strong>د</strong>ویونکی اغیزمنتوب په ګوته کوي او <strong>د</strong> ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونوپه کمی<strong>د</strong>لو کې یې موثر بولي.”‏ ANSF 85 ته <strong>د</strong> یاغیانو <strong>د</strong> نفوذ <strong>د</strong> مخنیوي په موخه،‏ <strong>د</strong> شمولیت86په مراحلو کې <strong>د</strong> اتو پروسه یوه مجموعه وړان<strong>د</strong>ې کړی<strong>د</strong>ه:‏• <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تذکرې خپرول• ‏•<strong>د</strong> قومي مرشانو له الرې <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> سابقې په اړه معلومات ټولول.‏‏•<strong>د</strong> کورنۍ <strong>د</strong> غړو په اړه <strong>د</strong> شخيص معلوماتو ټولول‏•<strong>د</strong> جرمي سابقې <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> اق<strong>د</strong>امات‏•<strong>د</strong> رسمي غوښتنلیک <strong>د</strong> پروسې بشپړول‏•<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> اعتیا<strong>د</strong> معلومول‏•طبي معاینات<strong>د</strong> شخص <strong>د</strong> بایومرتیک معلوماتو راټولول<strong>د</strong> انتقال پروسه<strong>د</strong> DoD په وینا،‏ <strong>د</strong> انتقال <strong>د</strong> بهیر <strong>د</strong>ری پړاوونه بشپ<strong>د</strong> شوی<strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong>وه نور پړاوونه به یې <strong>د</strong>2014 کال تر پای پورې بشپړ شي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپټمبر تر پایه،‏ ANSF له 405 ولسوالیوڅخه <strong>د</strong> 261 ولسوالیو امنیتي مسولیت په غاړه واخیست چې شاوخوا %76 افغان نفوس پکېژون<strong>د</strong> کوي.‏ په ټوله کې،‏ <strong>د</strong> 34 والیتونو له جملې 11 هغه په بشپړه توګه <strong>د</strong> انتقال تر بهیرالن<strong>د</strong>ې راغلي <strong>د</strong>ي او ټولو 34 والیتونو کې ځینو سیمو <strong>د</strong> انتقال <strong>د</strong> بهیر بیالبیل پړاونه بکار <strong>د</strong>ي،‏چې په هغو کې <strong>د</strong> نفوس له نظره مهمې سیمي،‏ له اقتصا<strong>د</strong>ي لحاظه مهمې ولسوالۍ او <strong>د</strong>87هغو نښلونکې الرې،‏ لکه په راتلونکې پاڼه کې چې په 3.23 شکل کې چې ښو<strong>د</strong>ل شوی<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په اوږ<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> DoD په وینا <strong>د</strong> انتقال <strong>د</strong> بهیر هیڅ نوی پړاو ن<strong>د</strong>ی پیل شوی.‏په <strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> انتقال <strong>د</strong> بهیر څلورم پړاو <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په پای کی اعالنشو.‏ <strong>د</strong>غه نوی پړاو به <strong>د</strong> تمې سره سم <strong>د</strong> 2013 کال په فبروري کې پیل شي او ورسره به <strong>د</strong> 34<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 71 30


امنیت3.23 شکلهغه سيمې چې افغان مشرتابه امنيت ته <strong>د</strong> ليږ<strong>د</strong> په بهير کې <strong>د</strong>ي1 برخه2 برخه3 برخههغه سيمې چې لا تراوسه <strong>د</strong> ليږ<strong>د</strong> په بهير کې شامل ن<strong>د</strong>يیا<strong>د</strong>ونه:‏ په یا<strong>د</strong>و برخو کې ښارونه،‏ ولسوالۍ،‏ او ولایتونه ‏(یا <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی برخې)‏ شامل <strong>د</strong>ي.‏ 1 برخه <strong>د</strong> 2011 کال په جولای کې،‏ 2 برخه <strong>د</strong> 2011 کال په نومبر کې،‏ 3 برخه <strong>د</strong> 2012 کال په جولای کې پيل شوې <strong>د</strong>ه.‏سرچينې:‏ ناټو،‏ ‏”افغان مشرتابه ته ليږ<strong>د</strong>:‏ انتقال،“‏ ‎5/16/2012‎؛ <strong>د</strong> سيګار 10/4/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏والیتونو له جملې 23 هغه په بشپړه توګه تر انتقال بهیر الن<strong>د</strong>ې راشي.‏ په څلورم پړاو کې88به %11 نور افغان وګړي هم <strong>د</strong> انتقال بهیر بشپړ کړي.‏<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> پیاوړتیا له لوړی<strong>د</strong>و سره سم به <strong>د</strong> ISAF په حمایوي رول کې ب<strong>د</strong>لونونه راشي،‏او افغانانو ته به ال ډیر مسولیت وسپارل شي.‏ <strong>د</strong> DoD په وینا،‏ ANSF په زیاتی<strong>د</strong>ونکې توګه<strong>د</strong> انتقال تر بهیر الن<strong>د</strong>ې راغلو سیمو کې خپله ولکه پیاوړې کوي او <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> واکله خوری<strong>د</strong>و سره مرسته کوي.‏ <strong>د</strong>ا کار په شمال کې چې ایتالفي ځواکونه <strong>د</strong> وتلو په <strong>د</strong>رشل کې<strong>د</strong>ي ډیر اغیزمن <strong>د</strong>ی.‏ کابل <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په کچه تر ټولو امن سیمه بلل شوی<strong>د</strong>ه.‏ DoD هم<strong>د</strong>ارازروښانه کړی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په ختیځو او سویلي برخو کې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> ځواکونو پیاوړتیامخ په زیاتی<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ه.‏ هلته ANSF په لویه کچه څو ورځني عملیات په الره اچولي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong>ار<strong>د</strong>و او پولیسو تر منځ یې <strong>د</strong> همغږۍ په زیاتولو کې <strong>د</strong> پام وړ ونډه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏ DoDهم<strong>د</strong>اشان ویلي <strong>د</strong>ي چې حکومت<strong>د</strong>ارۍ او پرمختیا به ‏“<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون په لسیزه کې”‏ )2015-2024(89<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارې مرستې ته اړتیا ولري.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>72


امنیتANSF به <strong>د</strong> 2014 کال تر پایه 352,000 ورستنیځواک تر السه کړي<strong>د</strong> 2011 له جون راهیسې،‏ <strong>د</strong> ANSF وروستی ځواک 352,000 غړي وټاکل شو چېبشپړی<strong>د</strong>ل یې <strong>د</strong> 2012 کال تر اکتوبر پورې په پام کې ونیول شول:‏ ملي ار<strong>د</strong>و 195,000 او مليپولیس DoD 90 157,000. وایې چې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> پایښت پالن <strong>د</strong> 352,000 ځواک غوښتنه کوياو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو کلونو <strong>لپاره</strong> یې په هم<strong>د</strong>ې شمیر ساتل غواړي ‏)تر 2015 کال پورې(.‏ 91 لکه <strong>د</strong> سیګارپه تیرو رپوټونو کې چې په ډاګه شوه،‏ ANSF به په 2017 کال کې <strong>د</strong> 228,500 غړو په<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>و یو پای<strong>د</strong>ونکی ځواک ته شمیره را ټیټه کړي.‏کانګرس ته <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اپریل په رپوټ کې DoD روښانه کړه چې ANSF“ تر مهالویش مخکې ال 352,000 شمیره وروستنی ځواک برابروالی شي،‏ موخه پکې <strong>د</strong> 195,000سرتیرو او 157,000 پولیسو چمتو کول <strong>د</strong>ي.”‏ 92 <strong>د</strong> 2012 په سپتمبر کې <strong>د</strong> DoD یوه چارواکېپه ډاګه کړه چې ‏“موخه تر اکتوبر پورې <strong>د</strong> ANSF 352,000 غړو روزل او ځای پر ځای کول<strong>د</strong>ي مونږ به <strong>د</strong>غې موخې ته <strong>د</strong> رسی<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> خپلې هڅې روانې ساتو.”‏ ANSF 93 سره له <strong>د</strong>ېهم ونشوای کوالی چې تر ټاکلې نیټې یا <strong>د</strong> کال تر پایه یا<strong>د</strong>ې شمیرې ته ورسیږي–خو <strong>د</strong> جلباو جذب ظرفیت یې 352,000 ته لوړ شو.‏کانګرس ته <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong>سمبر په رپوټ کې DoD جوته کړه چې ANSF“ <strong>د</strong> شاوخوا352,000 پولیسو او سرتیرو <strong>د</strong> جلب او جذب موخې ته <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> اکتوبر تر 1 پورې رسیږي.”‏او ‏“<strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و او پولیسو هغه غړي چې تر اوسه روزل شوي ن<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> جلب او جذب لړۍ یېبشپړه شوی<strong>د</strong>ه او روزنیزو مرکزونو ته <strong>د</strong> ورپیژن<strong>د</strong>ل کی<strong>د</strong>و په <strong>د</strong>رشل کې <strong>د</strong>ي.‏ ملي ار<strong>د</strong>و به <strong>د</strong> مهالویش به بنسټ <strong>د</strong> 187,000 سرتیرو وروستنی ځواک به 2012 کال تر <strong>د</strong>سمبر پوري بشپړ94شي.<strong>د</strong>غه غړي به <strong>د</strong> 2013 کال تر <strong>د</strong>سمبر پوري ورزول شي ، تجهیز او ځای پر ځای به شي.”‏<strong>د</strong> هغه رپوټ پر بنسټ،‏ ‏“<strong>د</strong> افغان ځواکونو <strong>لپاره</strong> روان تصویب شوی وروستی ځواک —ټاکل شوی وروستی ځواک چې <strong>د</strong> افغان امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امنیتي مسولیتونو په انتقالکې اړین <strong>د</strong>ي — <strong>د</strong> 2014 تر <strong>د</strong>سمبر پورې 352,000 تنه ټاکل شوی،‏ او تر هم<strong>د</strong>غې نیټې پورې95<strong>د</strong> افغان هوایې ځواکونو <strong>د</strong> غړو شمیر 8,000 منل شوی<strong>د</strong>ی.”‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر تر 21، CSTC-A <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> ځواکونو شمیره 331,597 تنه ښولې<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سرتیرو شمیره 174,645، <strong>د</strong> ملي پولیسو شمیره 151,080 او <strong>د</strong> هوایيٍ‏ځواکونو شمیره 5,872 ته رسی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه چې په 3.2 ج<strong>د</strong>ولکې راغلي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>غه شمیره—چې پهروزنې کې شامل غړي هم پکې شامل <strong>د</strong>ي — تر 20,000 اوړي چې <strong>د</strong> 2012 کال اکتوبر تر3.2 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> ANSF ګومارل شوي پرسونل ځواک،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر 21 نیټه<strong>د</strong> ANSF برخهافغان ملي پوځ ‏)<strong>د</strong> افغانهوايي ځواک په شمول(‏افغان ملي پولیس<strong>د</strong> ANSF ټول ټالa <strong>د</strong> 2012 کال تر اکتوبرb پورې‎2,581‎ تنه <strong>د</strong> CNPA پرسونل پکې شامل وموجو<strong>د</strong>هموخهa 195,000<strong>د</strong> 11/2012 ترنیټې پورې وضعیت180,517<strong>د</strong> شته ځواک او <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر<strong>د</strong> موخې پای له ځواک سره توپير-14,483-5,920-20,403151,080b 331,597a 157,000352,000سرچینې:‏ ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 4 10/2011، مخ.؛ <strong>د</strong> سیګار 1/4/2013، 1/2/2013، او 1/6/2013معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 73 30


امنیتپای پورې ANSF ته له ټاکل شوې موخې کمه <strong>د</strong>ه،‏ خو <strong>د</strong>غه موخه <strong>د</strong> 2014 کال تر <strong>د</strong>سمبرپورې 352,000 ته رسی<strong>د</strong>ی شي.‏ لکه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> تیرې ربع په رپوټ کې چې روښانه شوی<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ګمارل شویو سرتیرو او په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> حاضرو هغو شمیره سره برابره ن<strong>د</strong>ه ‏)په <strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong>‏“ملي ار<strong>د</strong>و ځواک”‏ وګورئ(.‏<strong>د</strong> ANSF شمیرې معتبرې ن<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> ځواک روښانول له ګڼو ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ی.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت او ایتالفي ځواکونه<strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> سرتیرو <strong>د</strong> شمیر په تړاو په رپوټونو تکیه کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تر څنګ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ګډامنیتې لیږ<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>اني CSTC-A جوته کړی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و په تړاو،‏ ‏“<strong>د</strong> السرسيوړ هیڅ اسنا<strong>د</strong> نشته چې <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> شمیر <strong>د</strong> معلومولو <strong>لپاره</strong> ترې کار واخیستل شي”‏ ANSF 96ته <strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مالي مرستو <strong>د</strong> چمتو کولو په تړاو به سیګار خپلو پلټنو ته <strong>د</strong>وامورکړي او <strong>د</strong>ا به معلومه کړي چې آیا <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو مرستو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> رپوټ شویو سرتیرو شمیرهسمه <strong>د</strong>ه که نه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بیالبیلو ا<strong>د</strong>ارو لکه ،CSTC-A سیګار او <strong>د</strong> DoD <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> ا<strong>د</strong>ارېDoD OIG <strong>د</strong> سرتیرو <strong>د</strong> سم شمیر په وړان<strong>د</strong>ې کولو کې ننګونې منلې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> سرتیرو <strong>د</strong> شمیرلوپه روان میتو<strong>د</strong> کې بیالبیل پړاوونه شامل <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> کاغذ پر مخ پر چمتو کی<strong>د</strong>ونکورپوټونو تکیه کوي چې <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې په جوړښت کې شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong>ملي ار<strong>د</strong>و پروسه <strong>د</strong> جلب او جذب <strong>د</strong> فرعي واح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ځواکونو له معلوماتو الس ته راځي اووروسته <strong>د</strong> غونډونو له الرې مربوطه مراجعو ته لیږل کیږي.‏ <strong>د</strong>غه رپوټونه <strong>د</strong> نوموړو مراجعوله لوري ټولیږي او <strong>د</strong> ایمیل له الرې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سرتیرو <strong>لپاره</strong> عمومې <strong>د</strong>فتر ته لیږل کیږي.‏هلته <strong>د</strong> سرتیرو <strong>عمومي</strong> <strong>د</strong>فتر راغلي معلومات په سپری<strong>د</strong> شیټونو کې ځای پر ځای کوي اووروستنۍ شمیره په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ناټو روزنیز ماموریت NTM-A او CSTC-A ته استولکیږي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ ‏“<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> وضعیت په اړه <strong>د</strong> اونیز رپوټ څیړنه”‏ ازمویلشوی<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> بشري منابعو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې معلوماتي سیستم کارول په پالن کې <strong>د</strong>ي ‏“له <strong>د</strong>ې سره به <strong>د</strong>97سرتیرو <strong>د</strong> شمیر <strong>د</strong> معلومولو <strong>لپاره</strong> ال معتبر میتو<strong>د</strong> په کار ولویږي.”‏<strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>لپاره</strong> به هم <strong>د</strong>ا پروسه په پام کې وي.‏ <strong>د</strong> 2011 کال په اپریل کې سیګار <strong>د</strong>ملي پولیسو <strong>د</strong> معاشاتو او کاري څواک <strong>د</strong> پلټنې پر مهال ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارتپه ملي پولیسو کې <strong>د</strong> ټولو غړو له حقیقي ان<strong>د</strong>ازې ناخبره <strong>د</strong>ی ځکه <strong>د</strong>وی ډیټابیز یا <strong>د</strong> پولیسو<strong>د</strong> شمیرنې <strong>لپاره</strong> اسنا<strong>د</strong> نلري تر څو یې له مخې یې پریکړه وکړي.‏ سیګار هم<strong>د</strong>اشان ومون<strong>د</strong>لهچې <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong> افرا<strong>د</strong>و اسنا په الس لیکلې بڼه په واک کې لري ‏“ویشلي،‏ بیل بیلاو نامتوازنه سیستمونه.”‏ هم<strong>د</strong>اشان سیګار روښانه کړه چې <strong>د</strong> څیړنې پر مهال <strong>د</strong> کورنیو چارووزارت په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه په زرګونه هغه اسنا<strong>د</strong> سکن کول چې <strong>د</strong> بشري منابعو یوه اتومات98معلوماتي سیستم ته <strong>د</strong>اخلی<strong>د</strong>ل.‏بله ننګونه <strong>د</strong> ANSF غړیو په نوم <strong>د</strong> ملکي وګړو شمیرل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2012 په فبروري کېDoD OIG <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> معاشاتو <strong>د</strong> مرستې په اړه رپوټ وکړ چې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>ومالي مسولینو به ملکي افغانان <strong>د</strong> سرتیرو په لست کې <strong>د</strong> معاش <strong>د</strong> رپوټ <strong>لپاره</strong> اضافه کول‏)<strong>د</strong> CSTC-A او <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> هغه تړون په خالف چې له مخې یې یواځې نظامي افرا<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ASFF له الرې مرسته الس ته راوړالی شوای.(‏ CSTC-A 99 هم<strong>د</strong>اشان روښانه کړه چې <strong>د</strong>ANSF <strong>د</strong> ګمارل شویو ځواکونو په ډله کې هم ملکي وګړي راوستل شوي وو چې بیا وروستهترې وایستل شول.‏ 100 په <strong>د</strong>اسې حال کې چې ملکي وګړي تر اوسه هم په رسمي شمیرو کې<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>74


امنیتراځي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور <strong>د</strong> یوه څیړنیږ لنډیز په ځواب کې،‏ NTM-A/CSTC-A ‏)<strong>د</strong> ANSF<strong>د</strong> روزنو،‏ تجهیزاو پایښت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو/ناټو ګډ ماموریت(‏ روښانه کړه چې <strong>د</strong>101رسمي شمیرو 11,384 کسان تر اوسه هم ملکیان <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> وړتیاوو ارزونه<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او ملي پولیسو <strong>د</strong> واح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> وړتیاوو <strong>د</strong> ارزولو <strong>لپاره</strong>،‏ ISAF <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> واح<strong>د</strong>102<strong>د</strong> ارزونې اسباب یا CUAT کاروي،‏ چې پنځه پوړونه لري:‏‏•له سالکارانو رسه خپلواک:‏ په <strong>د</strong>ې حالت کې واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> ماموریتونو <strong>د</strong> پالن او اجرا وړتیالري،‏ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې مراعات او تر الس الن<strong>د</strong>و کسانو کنرتول وکوالی يش،‏ <strong>د</strong> چټک غربګون لهځواکونو او طبي مرستو <strong>لپاره</strong> همغږۍ او <strong>د</strong> خرب<strong>د</strong>اری ورکړی يش،‏ استخبارايت معلوماتراوایستالی يش او <strong>د</strong> یوه پراخ استخبارايت سیستم تر سیورې الن<strong>د</strong>ې عملیات تر رسه کوي.‏‏•له سالکارانو رسه اغیزمن:‏ واح<strong>د</strong> اغیزمنه پالن جوړونه،‏ همغږي،‏ او م<strong>د</strong>یریت اجرا کوالیيش او <strong>د</strong> عملیاتو او حاالتو په اړه رپوټ برابروالی يش.‏ مرشان،‏ غړي او واح<strong>د</strong> له خالقيقوانینو پیروي کوي او افغان حکومت ته وفا<strong>د</strong>اري لري.‏ ایتاليف ځواکونه <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> غړو تهځینې وخت یواځې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې الرښونې ورکوي او <strong>د</strong> اړتیا په وخت کې پیاوړي کوونکياق<strong>د</strong>امات رس ته رسوي.‏ ایتاليف ځواکونه یواځې په خپلو مواقعو کې مالتړ اجرا کوي.‏‏•له ملګرو رسه اغیزمن:‏ واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> پالن جوړونې،‏ همغږي،‏ م<strong>د</strong>یریت او <strong>د</strong> وضعیت اوعملیاتو په اړه رپوټ جوړونې په برخه کې ورځنیو څارنو ته اړتیا لري.‏ هم<strong>د</strong>اشان له نوروواح<strong>د</strong>ونو رسه همغږي او مفاهمه؛ او <strong>د</strong> تیارۍ <strong>د</strong> اغیزمنو رپوټونو چمتو کول.‏ رهربان،‏غړي،‏ او <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> ډیری برخه له اخالقي قوانینو پیروي کوي او افغان حکومت ته وفا<strong>د</strong>اريلري.‏ <strong>د</strong> ANSF پیاوړي کوونکي واح<strong>د</strong> ته مالتړ چمتو کوي،‏ او وررسه ایتاليف ځواکونهکوالی يش <strong>د</strong> مالتړ بشپړولو ته تقویوي اهتاممات برابر کړي.‏‏•له ملګرو رسه <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې په حال کې:‏ <strong>د</strong>ا واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> پالن جوړونې،‏ همغږۍ،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ او <strong>د</strong>وضعیت او عملیاتو په تړاو رپوټ جوړونې برخه کې مرستې او همکارۍ ته اړتیا لري؛هم<strong>د</strong>اشان له نورو واح<strong>د</strong>ونو رسه <strong>د</strong> همغږۍ او مفاهمې <strong>لپاره</strong> او <strong>د</strong> اغیزمنو رپوټونو چمتوکولو مرستو او همکارۍ ته اړتیا لري.‏ رهربان،‏ غړي،‏ او <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> ډیری برخه له اخالقيقوانینو پیروي کوي او افغان حکومت ته وفا<strong>د</strong>اري لري.‏ ځیني پیاوړي کوونکي اغیزمنشتون لري او ګڼ مالتر برابروي.‏ ایتاليف ځواکونه پیاوړي کوونکي او ګڼ مالتړ چمتو کوي.‏‏•تاسیس شوي:‏ واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> جوړښت په <strong>د</strong>رشل کې <strong>د</strong>ی خو په لږه کچه <strong>د</strong> پالن جوړونې،‏همغږۍ،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ یا <strong>د</strong> عملیاتو او وضعیت <strong>د</strong> رپوټ ورکولو وړتیا لري،‏ <strong>د</strong> ملګري واح<strong>د</strong> <strong>د</strong>مرستې او موجو<strong>د</strong>یت په صورت کې هم پورتني اجرات تر رسه کیږي.‏ <strong>د</strong>غه واح<strong>د</strong> په لږهکچه له نورو واح<strong>د</strong>ونو رسه <strong>د</strong> همغږۍ او مفاهمې وړتیا لري.‏ رهربي او غړي کی<strong>د</strong>ی يش لهاخالقي قوانینو پیروي ونکړي یا به افغان حکومت رسه وفا<strong>د</strong>اري ونلري.‏ <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> پیاوړيکوونکو ډیری برخه موجو<strong>د</strong>ه ن<strong>د</strong>ه او یا په ټیټه کچه شتون لري.‏ <strong>د</strong>غه پیاوړي کوونکي لږ اویا هیچ مالتړ هم واح<strong>د</strong> ته نيش برابروالی.‏ ایتاليف ځواکونه <strong>د</strong> مالتړ ډیری برخه برابروي.‏مرسته کونکي:‏ ځانګړي واح<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> جنګ کوونکو واح<strong>د</strong>ونو سرهمرسته کوي لکه انجینري،‏ ملکي چارې،‏پوځي استخبارات،‏ چورلکه،‏ پوځيپولیس،‏ او استخبارات،‏ څارنه،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمنلومړنۍ سروې.‏سرچینه:‏ ،DoD ‏“مولن په <strong>افغانستان</strong> کې له سرح<strong>د</strong>ي پوستو څخهلی<strong>د</strong>نه کوي،”‏ 4/22/2009.<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او پولیسو ارزونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هڅو ښکارونکې <strong>د</strong>ه—او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> بسپنو له خپری<strong>د</strong>لو—چې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> پایښت،‏ تجهیز،‏ روزنې،‏ او جوړښت څرګن<strong>د</strong>ونه همکوي.‏ <strong>د</strong>غه ارزونې هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ځواکونو <strong>د</strong> وضعیت په تړاو په <strong>د</strong>اسې حال کې افغان اوامریکایي ونډه والو ته نوي خبرونه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> انتقال بهیر روان <strong>د</strong>ی او <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 75 30


امنیتامنیت ساتلو <strong>لپاره</strong> خپل مسولیتونه پخپله په غاړه اخلي.‏ سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ارزونو <strong>د</strong>قیقې څارنېته کانګرس ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ری میاشتنیو رپوټونو او پلټونکو موار<strong>د</strong>و له الرې <strong>د</strong>وام ورکوي.‏په 2010، سیګار <strong>د</strong> تیرې ارزونې اسباب وپلټل — <strong>د</strong> وړتیاو <strong>د</strong> پړاو روښانونکي اسباب چېله 2005 کال راهیسي کاریږي — ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong>وی ونشوای کوالی چې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> وړتیاو <strong>د</strong>ارزونې په تړاو معتبر او متوازنې ارزونې تر سره کړي.‏ <strong>د</strong> هغې پلټنې په اوږ<strong>د</strong>و کې،‏ DoD او103NATO <strong>د</strong> نوي سیستم کارول پیل کړل چې CUAT نومیږي او <strong>د</strong> ANSF کچه معلوموي.‏<strong>د</strong> 2010 په مې کې،‏ <strong>د</strong> ISAF ګډې قومان<strong>د</strong>انۍ )IJC( <strong>د</strong> نوي سیستم <strong>د</strong> پلې کولو امر وکړ چې‏“<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> هر عنصر <strong>د</strong> رپوټ ورکولو <strong>لپاره</strong> بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> تصنیف ځانګړې مشخصې رامنځ ته شيچې <strong>د</strong> CUAT په بڼه رپوټ ورکول کیږي،‏ پ<strong>د</strong>ې عناصرو کې <strong>د</strong> مشر/قومان<strong>د</strong>ان مالحظې،‏ ترسرهشوي عملیاتونه،‏ <strong>د</strong> استخباراتو <strong>د</strong> ټولو وړتیا،‏ لوجیستیک او پایښت،‏ تجهیزات،‏ ملګرتیا کول،‏ <strong>د</strong>پرسونل چمتو والی،‏ ساتنه،‏ مخابرات،‏ <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> ټریننګ او انفرا<strong>د</strong>ي ز<strong>د</strong>ه کړه،‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه104<strong>د</strong> ملګري واح<strong>د</strong> یا سالکارې ډلې مجموعي ارزونه شاملیږي.”‏<strong>د</strong> CUAT له پلي کولو نه راهیسې،‏ <strong>د</strong> بیالبیلو نمرو لقبونه ب<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي،‏ لکه چېپه 3.3 ج<strong>د</strong>ول کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال په جوالی کې،‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو<strong>د</strong>فتر پ<strong>د</strong>ې اړه خپله ان<strong>د</strong>یښنه وښو<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> ‏“خپلواک”‏ څخه ‏“<strong>د</strong> سالکارانو سره خپلواک”‏ ته<strong>د</strong> لوړې نمرې لقب ب<strong>د</strong>لول به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شي چې <strong>د</strong> ANSF ډیر واح<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> لوړې نمرې لقبخپل کړي.‏ GAO هم<strong>د</strong>ارنګه وایي چې ‏“<strong>د</strong>ا ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> پرسونل او تجهیزاتو کیفیت <strong>د</strong> 85’ څخهکم نه وي‘‏ نه <strong>د</strong>‎75‎‏’‏ څخه کم نه وي‘‏ کچې ته راټیټ کړې <strong>د</strong>ه.”‏ 105 تیره ربعه <strong>د</strong> سیګار غوښتنېته په خپل ځواب کې IJC <strong>د</strong> GAO <strong>د</strong>غې ارزونې سره مخالفت وکړه،‏ او ویې ویل چې <strong>د</strong> لقبب<strong>د</strong>لون ‏“په تعریف کې له ب<strong>د</strong>لون سره مساوي ن<strong>د</strong>ه.”‏ 106 له تیرې ربعې راهیسې،‏ IJC <strong>د</strong> CUATاصالح <strong>لپاره</strong> یوه ډله ټاکلې <strong>د</strong>ه ترڅو په هغو سیمو کې چې <strong>د</strong> ارزونې لخوا پوښل شوي <strong>د</strong>ي107راکړه او ورکړه معیاري کړي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ IJC ټول هغه واح<strong>د</strong>ونه چې په تیرو ارزونو کې رپوټ ورکړ شوي وې،‏ <strong>د</strong>‏“ن<strong>د</strong>ي ارزول شوي”‏ په کتګورۍ کې شامل کړي <strong>د</strong>ي.‏ په تیرو ربعو کې،‏ یوازې هغه واح<strong>د</strong>ونهپ<strong>د</strong>ې کتګورۍ کې شاملی<strong>د</strong>ې چې ‏)ارزول شوي نه وې(‏ خو <strong>د</strong> ارزونې غوښتنه یې کوله.‏ 108 <strong>د</strong>ا کارکی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل ګرځی<strong>د</strong>لی وي چې <strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> واح<strong>د</strong>ونو شمیر له 267 څخه292 ته او <strong>د</strong> ‏“ن<strong>د</strong>ي ارزول شوي”‏ واح<strong>د</strong>ونو شمیر له 51 څخه 81 ته زیات کړي لکه چې په 3.243.3 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> Cuat لمبر ورکولو له الرې <strong>د</strong> سویو په نومونو کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون تاریخچه،‏ <strong>د</strong> 2010 کال له اپریل څخه – تراوسه پورې<strong>د</strong> 2010 کال اپریل<strong>د</strong> سالکارانو سره اغیزمن<strong>د</strong> مرستې سره اغیزمن<strong>د</strong> بریالیتوب <strong>لپاره</strong> CF بان<strong>د</strong>ېتکیه کويپه سختۍ سره اغیزمنغیر موثرن<strong>د</strong>ی ارزول شوی<strong>د</strong> 2010 کال جوالیخپلواک<strong>د</strong> سالکارانو سره اغیزمن<strong>د</strong> مرستې سره اغیزمن<strong>د</strong> بریالیتوب <strong>لپاره</strong> CF بان<strong>د</strong>ېتکیه کويغیر موثرن<strong>د</strong>ی ارزول شویa<strong>د</strong> 2010 کال سپمتبرخپلواک<strong>د</strong> سالکارانو سره اغیزمن<strong>د</strong> مرستې سره اغیزمن<strong>د</strong> بریالیتوب <strong>لپاره</strong> CF بان<strong>د</strong>ېتکیه کويغیر موثرن<strong>د</strong>ی ارزول شوی<strong>د</strong> 2010 کال اکتوبرخپلواک<strong>د</strong> سالکارانو سره اغیزمن<strong>د</strong> مرستې سره اغیزمنو<strong>د</strong>ه کوونکيتاسیس شوین<strong>د</strong>ی ارزول شوی<strong>د</strong> 2011 کال اګست<strong>د</strong> سالکارانو سره خپلواک<strong>د</strong> سالکارانو سره اغیزمن<strong>د</strong> ملګرو سره اغیزمن<strong>د</strong> ملګرو سره و<strong>د</strong>ه کوونکیتاسیس شوین<strong>د</strong>ی ارزول شویa <strong>د</strong> CUAT رپوټ <strong>د</strong> لمبر ورکولو هرې سویې <strong>لپاره</strong> رنګه کوډ لري؛ <strong>د</strong> 2010 کال <strong>د</strong> جوالی او سپتمبر ترمینځ توپير <strong>د</strong>ا و چې <strong>د</strong> لمبر ورکولو <strong>د</strong> کوډ رنګ ب<strong>د</strong>ل کړای شوی و.‏ ”CF“ = ایتالفي ځواکونهسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> IJC ځواب.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>76


امنیت301<strong>د</strong> CUAT له مخې <strong>د</strong> ANSF نمرېافغان ملي پوځافغان ملي پوليس3.24 شکل300270240210180131<strong>د</strong> سلاکارانوپه شتون کېخپلواک<strong>د</strong> سلاکارانو پهشتون کېاغيزمن<strong>د</strong> ملګرو پهشتون کېاغيزمن<strong>د</strong> ملګرو پهشتون کېپرمخ تلونکيتاسيسشوين<strong>د</strong>ي ارزولشوي<strong>د</strong> سلاکارانوپه شتون کېخپلواک<strong>د</strong> سلاکارانو پهشتون کېاغيزمن<strong>د</strong> ملګرو پهشتون کېاغيزمن<strong>د</strong> ملګرو پهشتون کېپرمخ تلونکيتاسيسشوين<strong>د</strong>ي ارزولشوي36153145611011307149815111711353913512741301501209060300<strong>د</strong> 2012 کال سپتمبر | <strong>د</strong> افغان مليپوځ ټول ټال - 267<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر | <strong>د</strong> افغان مليپوځ ټول ټال - 292<strong>د</strong> 2012 کال سپتمبر | <strong>د</strong> افغان مليپوليس ټول ټال - 408<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر | <strong>د</strong> افغان مليپوليس ټول ټال - 536سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 9/26/2012 او 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> IJC ځوابونه.‏شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه.‏ په افغان ملي پولیسو کې،‏ <strong>د</strong> واح<strong>د</strong>ونو مجموعي شمیر له 408 څخه536 ته او <strong>د</strong> ‏“ن<strong>د</strong>ي ارزول شوي”‏ واح<strong>د</strong>ونو شمیر له 131 نه 301 ته زیات شوي <strong>د</strong>ي.‏لکه څنګه چې <strong>د</strong> CUAT په هره <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> هر واح<strong>د</strong> په اړه رپوټ نه ورکول کیږي،‏IJC ‏“<strong>د</strong> یوې <strong>د</strong>ورې له بلې <strong>د</strong>ورې سره مقایسه کولو <strong>لپاره</strong>”‏ تر ټولو نه نوې ارزونه ‏)چې پهتیرو 18 میاشتو کې ترسره شوي وي(‏ کارولې <strong>د</strong>ه.‏ کله چې پ<strong>د</strong>ې طریقې سره پرتله وشوه،<strong>د</strong>تیرې ربعې څخه راهیسې <strong>د</strong> افغان ملي پوځ 19 نور واح<strong>د</strong>ونه ‏“له سالکارانو سره خپلواک”‏وختل؛ <strong>د</strong>رې نور یې ‏“اغیزمن له سالکارانو سره”‏ و.‏ په افغان ملي پولیسو کې،‏ 31 نور واح<strong>د</strong>ونه109‏“له سالکارانو سره خپلواک”‏ او‎10‎ لږ واح<strong>د</strong>ونه ‏“اغیزمن له سالکارانو سره”‏ و.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong>ا اول ځل <strong>د</strong>ی <strong>د</strong> واح<strong>د</strong>ونو ب<strong>د</strong>لون پ<strong>د</strong>ې طریقې سره ویل شوی<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> 3.24شکل یوازې هغه واح<strong>د</strong>ونه ښيي چې په تیره ربعه او <strong>د</strong>ې ربعه کې ارزول شوي <strong>د</strong>ي،‏ او هغهواح<strong>د</strong>ونه نه ښيي چې په تیرو 18 میاشتو کې ارزول شوي <strong>د</strong>ي.‏ سیګار به له راتلونکي ربعې نه<strong>د</strong>رې میاشتنۍ معلومات <strong>د</strong> نمبر ورکولو نوی سیسټم په کارولو سره مقایسه کړي.‏<strong>د</strong> افغان ملي پوځ له 292 واح<strong>د</strong>ونو څخه چې په رپوټ کې ویل شوي <strong>د</strong>ي،‏ 168 واح<strong>د</strong>یې )%58( <strong>د</strong>وې لوړې نمرې اخیستې <strong>د</strong>ي:‏ %14 یې ‏“<strong>د</strong> سالکارانو سره خپلواک”‏ او %43 یې‏“<strong>د</strong> سالکارانو سره اغیزمن”‏ ارزول شوی <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو له 536 واح<strong>د</strong>ونو څخه چېپه رپوټ کې ویل شوي <strong>د</strong>ي،‏ 172 واح<strong>د</strong> یې )%32( په <strong>د</strong>غو سویو کې شمیرل شوي <strong>د</strong>ي:‏ %13110یې ‏“<strong>د</strong> سالکارانو سره خپلواک”‏ او %19 یې ‏“<strong>د</strong> سالکارانو سره اغیزمن”‏ ارزول شوی <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 77 30


امنیت3.25 شکل<strong>د</strong> MOD او MOI <strong>د</strong> وړتيا پړاوونو ته نمبر ورکونه،‏ <strong>د</strong>رې مياشتنۍ ب<strong>د</strong>لونMolMoD10CM-1A00CM-1A:CM-1A <strong>د</strong> خپلواکو عملياتونووړتيا لري21CM-1B66CM-1B:CM-1B یوازې <strong>د</strong> ایتلافترڅارنې لان<strong>د</strong>ې کولی شيکارونه ترسره کړي97CM-2A1312CM-2A:CM-2A <strong>د</strong> ایتلاف په لږهمرسته کولی شي کارونهترسره کړي1311CM-2B1313CM-2B:CM-2B خپل ماموریتسرته رسوي خو <strong>د</strong> ایتلافیو څه مرستې ته اړتيا لري107CM-3109CM-3:CM-3 <strong>د</strong> ایتلاف <strong>د</strong> پام وړمرستې څخه پرته خپلماموریت سرته نشي رسولی20CM-432CM-4:CM-4 شتون لري خو خپلماموریت سرته نشي رسولی00NA30NAن<strong>د</strong>ي ارزول شوي151050151050<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر<strong>د</strong> MoD <strong>د</strong> کارکوونکو څانګې<strong>د</strong> 2012 کال سپتمبر<strong>د</strong> MoD <strong>د</strong> کارکوونکو څانګې<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر<strong>د</strong> MoD <strong>د</strong> کارکوونکو څانګې<strong>د</strong> 2012 کال سپتمبر<strong>د</strong> MoD <strong>د</strong> کارکوونکو څانګېسرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 10/1/2012 او 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځوابونه.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت ارزونې<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت ارزونې ربعه کې روان پرمختګ ښيي.‏ NTM-A <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<strong>د</strong>واړو وزارتونو <strong>د</strong> وړتیاو ارزولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> وړتیا موخې نمبر ورکولو له سیسټم څخه کار اخلي.‏<strong>د</strong>ا سیسټم <strong>د</strong> څلور ابت<strong>د</strong>ايي او <strong>د</strong>وه ثانوي <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>یو په مرسته <strong>د</strong> سټاف برخې ‏)لکه هغه<strong>د</strong>فترونه چې <strong>د</strong>وزیرانو <strong>د</strong> مرستیال یا معین لخوا یې مشري کیږي(‏ او متقابل کاري سیمې111‏)لکه <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> سټاف <strong>د</strong>فترونه(‏ ارزوي:‏:CM-1A• <strong>د</strong> خپلواکو عملیاتونو وړتیا لري:CM-1B•• یوازې <strong>د</strong> ایتالف ترڅارنې الن<strong>د</strong>ې کارونه تررسه کولی يش:CM-2A• <strong>د</strong> ایتالف په لږه مرسته کولی يش کارونه تررسه کړي:CM-2B• خپل کارونه رسته رسولی يش خو <strong>د</strong>ایتالف لږې مرستې ته اړتیا لري:CM-3• <strong>د</strong> ایتالف <strong>د</strong> پام وړ مرستې څخه پرته خپل ماموریت رسته نيش رسولیCM-4‎‏:شتون لري خو خپل ماموریت رسته نيش رسولیپ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> سټاف ټولې 45 برخې او متقابلې کاري سیمې وارزولشول لکه چې په 3.25 شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو څخه یو یې پرمختګ کړی و.‏ <strong>د</strong>رېو<strong>د</strong>فترونو ته چې په تیره ربعه کې نه و ارزول شوي <strong>د</strong> CM-2B ‏)<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> سټاف رییس(،‏CM-3 ‏)<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> صحیه قومان<strong>د</strong>انۍ(،‏ او CM-4 ‏)<strong>د</strong> افغان هوايي ځواک قومان<strong>د</strong>اني(‏112نمرې ورکړ شوې.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>78


امنیت<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت <strong>د</strong> سټاف ټولې 32 برخې وارزول شوې؛ چې پنځه یې <strong>د</strong> تیرې ربعې پهپرتله پرمختګ کړې وې.‏ <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>ونې وړ <strong>د</strong>ه چې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت <strong>د</strong> عامه چارو <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> CM-1Aنمبر — تر ټولو نه لوړه نمره — خپله کړه چې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې او <strong>د</strong>فاع وزارتونو پهچوکاټ کې یوازینی ا<strong>د</strong>اره چې ویل کیږي <strong>د</strong> خپلواکو عملیاتونو وړتیا لري.‏ نور <strong>د</strong>فترونهچې پرمختګونه یې کړي <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> جن<strong>د</strong>ر <strong>د</strong> چارو <strong>د</strong>فتر ،)CM-3( <strong>د</strong> ځواک چمتو والی <strong>د</strong>فتر)CM-3( او <strong>د</strong> افغان عامه محافظت ځواک ،)CM-2A( افغان یونیفارم پولیس ،)CM-2A(<strong>د</strong>ی.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> سټاف یوه نوې برخه — هغه <strong>د</strong>فتر چې <strong>د</strong> اطفاییه خ<strong>د</strong>ماتو ا<strong>د</strong>اره کوي —113په ارزونه کې شامله شوه او <strong>د</strong> CM-3 نمبر یې خپله کړه.‏افغان ملي پوځ<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بسپنو څخه <strong>د</strong> افغان ملي پوځ<strong>د</strong> جوړولو،‏ روزلو،‏ او پایښت <strong>لپاره</strong> $28.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مقی<strong>د</strong> کړی و چې $24.9 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر114یې مصرف شو.‏<strong>د</strong> افغان ملي پوځ قوت<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>عمومي</strong> قوت <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر تر 21 پورې180,517 کسانو ته رسی<strong>د</strong>ه )174,645 تنه پوځ او 5,872 تنه هوايي ځواک(.‏ لکه څنګه چېپه 3.4 ج<strong>د</strong>ول کې ښو<strong>د</strong>ل شوی <strong>د</strong> تیر ربعې په پرتله 10,331 کسان کم شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> پوځ له174,645 کسیزه پرسونل څخه،‏ 23,138 کسان یې افسران،‏ 54,372 تنه یې بری<strong>د</strong>منان،‏ 93,2653.4 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> ANA ځواک،‏ <strong>د</strong>رې میاشتنۍ ب<strong>د</strong>لون<strong>د</strong> ANA برخهواک ورکړ شویګومارل شویQ4 201217,966Q3 201219,61321,33020,14413,82415,19416,94210,23810,19336,43820,760184,6766,172190,848Q4 2012Q3 2012<strong>د</strong>رې میاشتنۍب<strong>د</strong>لون<strong>د</strong>رې میاشنۍب<strong>د</strong>لون-1,647-705-288-563-1,024+193-1,086+145+420-5,476-10,031-300-10,33120,62519,85613,26114,17017,1359,15210,33836,85815,284174,6455,872180,51718,42120,61419,07514,70614,85217,54218,42120,61419,07514,70614,85217,542201st قطعې203rd قطعې205th قطعې207th قطعې209th قطعې215th قطعې111th مرکزي فرقه<strong>د</strong> ځانګړو عملیاتونو ځواک<strong>د</strong> قطعو څخه پورته ایچیلون a9,60812,52544,7129,60812,52544,712b TTHS<strong>د</strong> ANA ټول ټالافغان هوايي ځواک )AAF(<strong>د</strong> افغان ملي پوځاو افغان هواييځواک ټول ټال172,0557,639c 179,694172,0557,639179,694هیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یوهیڅ یویا<strong>د</strong>ونې:‏ <strong>د</strong> Q4 معلومات <strong>د</strong> 9/6/2012 نیټې پورې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> Q1 معلومات <strong>د</strong> 11/21/2012 نیټې پورې <strong>د</strong>ي.‏a پ<strong>د</strong>ې کې ،MoD <strong>عمومي</strong> کارکونکي،‏ <strong>د</strong> مینځنی قومان<strong>د</strong>ې ترینيان،‏b موقتي کسان،‏ نیول شوي کسان،‏ او ز<strong>د</strong>ه کوونکي شامل <strong>د</strong>ي؛ <strong>د</strong>ا شمیرې <strong>د</strong> واک لرونکي پرسونل په رقم کې ن<strong>د</strong>ي شمیرل شوي،‏c پ<strong>د</strong>ې کې ملکي کسان شامل <strong>د</strong>ي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 1/6/2013 1/4/2013, 1/2/2013, 10/1/2012, او 1/14/2013 معلوماتي غوښتنې <strong>د</strong> CSTC-A ځوابونه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 79 30


امنیتتنه یې خ<strong>د</strong>متي پرسونل،‏ او 3,870 کسان یې ز<strong>د</strong>ه کونکي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> افغان هوايي ځواک له5,872 کسیزه پرسونل څخه،‏ 2,199 کسان یې افسران،‏ 2,100 تنه بری<strong>د</strong>منان،‏ او 1,573 تنه یېخ<strong>د</strong>متي پرسونل <strong>د</strong>ي.‏ په هرصورت،‏ <strong>د</strong> ګومارل شوي ځواک شمیره اړینه ن<strong>د</strong>ه چې په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه کې<strong>د</strong> حاضرو کسانو له شمیرې سره مساوي وي.‏ <strong>د</strong> اصلي جنګیالي ځواکونو څخه ‏)<strong>د</strong> پوځ شپږقطعې،‏ 111 مرکزي فرقه،‏ او <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتونو ځواک(‏ یواځې 62.3–%80.4 خپلو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و115کې حاضر ول؛ او <strong>د</strong>افغان هوايی ځواک %84 خپلو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و کې حاضر ول.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهسیګار په خپله یوه پلټنه کې چې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په بسپنه ملي پوځته <strong>د</strong> سون موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> اخیستلو پهاړه کړې وه،‏ ومون<strong>د</strong>ه چې CSTC-Aنشي کولی <strong>د</strong> هغو $1.1 میلیار<strong>د</strong>هډالرو حساب ورکړي چې <strong>د</strong> 2007کال څخه تر 2012 کاله پورې افغانملي پوځ ته تیل،‏ غوړي او ګریساخیستل شوي <strong>د</strong>ي.‏ سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېموا<strong>د</strong>و حساب ورکونې ته <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ېورکولو په منظور <strong>د</strong> ټینګ کنترولغوښتنه کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> الزیاتو معلوماتو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 2 برخې 20 مخ وګورۍ.‏<strong>د</strong> افغان ملي پوځ پایښت<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغان پوځ <strong>د</strong> پایښت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ASFF له116بسپنو څخه $9.5 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مقی<strong>د</strong>کړي و چې $9 میلیار<strong>د</strong>ه ډالریې مصرف شول.‏<strong>د</strong> 2013 کال په جنوري کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بسپنو په اړه چې <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> سون موا<strong>د</strong>و<strong>لپاره</strong> یې ورکړي و،‏ په یوه پلټنه کې سیګار ومون<strong>د</strong>ه چې CSTC-A <strong>د</strong> سون <strong>د</strong> بیالبیلو ډولونو<strong>د</strong> فرمایش،‏ تسلمی<strong>د</strong>و،‏ او پیسو ورکولو په اړه حساب نشي ورکولی.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> افغان مليپوځ <strong>د</strong> سون موا<strong>د</strong>و راتلونکي اړتیاو په اړه ‏)چې په راتلونکو شپږو مالي کلونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو له تخصیصاتو څخه نږ<strong>د</strong>ې $3.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالره غوښتنه کوي(‏ <strong>د</strong> سون موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> اعتبارياړتیاو او <strong>د</strong> مصارفو <strong>د</strong> ریښتونی معلوماتو په اساس ن<strong>د</strong>ي ارزول شوي،‏ او کی<strong>د</strong>ای شي تر ان<strong>د</strong>ازېزیات وي.‏ پلټنه غوښتنه وکړه چې <strong>د</strong> افغان ملي پوځ نقلیه وسیلو،‏ جنراتورانو،‏ او <strong>د</strong> بریښنامرکزونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> پټرول،‏ تیل او ګریس چمتو کولو له بهیر څخه په کلکه څارنه وشي.‏<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> پایښت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې یوې برخې په توګه متح<strong>د</strong>ه ایاالتو افغان ملي117پوځ ته نږ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> $1.03 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت مهمات چمتو کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ANA معاشات،‏ خواړه او جایزې<strong>د</strong> CSTC-A په وینا <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر تر 8 پورې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong>معاشونو،‏ خواړو او جایزو <strong>لپاره</strong> $1.5 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر<strong>د</strong> ASFF له الرې تخصیص کړي چې پ<strong>د</strong>ې کې$142.6 میلیونه ډالر یې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې <strong>لپاره</strong> وې.‏ MoD 118 <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مالي ا<strong>د</strong>ارې په معلوماتیسیسټم کې <strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> معاشاتو،‏ خواړو او جوایزو له بهیر څخه څارنه کوي.‏ 119 <strong>د</strong>CSTC-A په وینا <strong>د</strong>اسې منل شوې <strong>د</strong>ه چې افغان حکومت <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو له مصرفڅخه وړان<strong>د</strong>ې خپله بو<strong>د</strong>یجه مصرف کړي ‏)په 1391 لمریز کال/<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ له 20 څخه<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې،‏ کې $133.3 میلیونه ډالره کیږي(.‏ CSTC-A اټکل کړې <strong>د</strong>هچې که چیرې افغان ملي پوځ خپل رسمي ځواک ته ورسیږي نو هر کال به <strong>د</strong> خپلو مرکزونو <strong>د</strong>120معاشونو،‏ بحششونو،‏ خواړه او جایزو <strong>لپاره</strong> $686.1 میلیونه ډالرو ته اړتیا ولري.‏CSTC-A ویلي چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر له 20 نیټې څخه <strong>د</strong> افغان ملي پوځ ټول پرسونلیو ډول بخششي معاشونه ترالسه کړي <strong>د</strong>ي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه CSTC-A وايي چې <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> لستشمیرې له نهايي شمیرو څخه لږې <strong>د</strong>ي ځکه چې <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> لست سیسټم او <strong>د</strong> پرسونل<strong>د</strong>محاسبې سیستم تر مینځ په رپوت ورکولو کې تاخیر شته <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ کوم پرسونلچې له رخصتۍ نه پرته کار ته نه راځي معاش نه اخلي،‏ خو تر څو چې <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> معاشونو121له لست نه ویستل شوی نه وي <strong>د</strong> افغان ملي پوځ په نهايي مصرف کې شمیرل کیږي.‏سیګار او DoD OIG <strong>د</strong>واړه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هغو مرستو په اړه پلټنې کړې <strong>د</strong>ي چې<strong>د</strong> ANSF معاشونو <strong>لپاره</strong> ورکول کیږي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال په فبروري کې،‏ DoD OIG ومون<strong>د</strong>ه چېNTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> معاشونو له بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> هغو $410.4 میلیونه ډالروپه اړه <strong>د</strong>اسې کنټرول نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه ترڅو معلومه کړې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ته په سمه توګه لیږلشوي او رپوټ ورکړ شوي وي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ DoD OIG ومون<strong>د</strong>ه چې CSTC-A ته اړینه <strong>د</strong>ه<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>80


امنیتترڅو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ته خپلې الرښونې زیاتې کړي ترڅو <strong>د</strong> ایتالف له مالتړ څخه پرته <strong>د</strong> ANA<strong>د</strong> معاشونو بهیر <strong>د</strong> ساتلو جوګه شي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې په یوه برخه کې،‏ DoD OIG وړان<strong>د</strong>یز کويچې CSTC-A <strong>د</strong>اسې کړنالرې پلي کړي چې په نتیجه کې یې <strong>د</strong> مصالحې او ویشلو <strong>د</strong> بهیر122<strong>د</strong>قت ډاډمنه کړای شي.‏<strong>د</strong> ANA تجهیزات او ټرانسپورټیشن<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغان پوځ <strong>د</strong> تجهیزاتو او ټرانسپورټیشن<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ASFF له بسپنو څخه $9.9 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مقی<strong>د</strong> کړي وو چې $9.8 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر یېمصرف شو.‏ 123 <strong>د</strong><strong>د</strong>ې بسپنو زیاته برخه <strong>د</strong> وسلو،‏ اړون<strong>د</strong>و تجهیزاتو،‏ نقلیه وسایط،‏ مخابراتيوسیلو،‏ الوتکې او هوانور<strong>د</strong>ۍ پورې اړون<strong>د</strong>و وسیلو په اخیستلو لګول شوي <strong>د</strong>ي.‏ 124 لکه څنګهچې په 3.5 ج<strong>د</strong>ول کې راځي پ<strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو ډیره برخه <strong>د</strong> نقلیه3.5 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> تجهیزاتو لګښتاخیستل شوي<strong>د</strong> تجهیزاتو ډولوسلېنقلیه وسیلېمخابراتي تجهیزاتټول ټالپاتې شوي ترڅوواخیستل شي$858,920$4,436,000$0$5,294,920$726,724,135$5,547,186,248$580,511,688$6,854,422,071سرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏وسیلو او ټرانسپورټیشن پورې اړون<strong>د</strong>و وسایلو لګول شوي <strong>د</strong>ي.‏125<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong>ا ربع <strong>د</strong> افغان هوايي ځواک په اجناسو کې 109 الوتکې شاملې وې:‏• Mi-17s• 48 ‏)ترانسپوريت چورلکې(‏Mi-35s• 11 ‏)بری<strong>د</strong>کونکي چورلکې(‏C-27As• 16 ‏)بار وړونکي الوتکې(‏C-208s• 22 ‏)<strong>د</strong> سپک ترانسپورت الوتکې(‏C-182s• 6 ‏)څلور کسیزه ټریرنان(‏6 MD-530Fs ‏)سپکې چورلکې(‏DoD په 2013 مالي کال کې <strong>د</strong> خپلې بو<strong>د</strong>یجې په وړان<strong>د</strong>یز کې یوازې $241.5 میلیونهډالر یې <strong>د</strong> ASFF له الرې <strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> تجهیزاتو او ټرانسپورټیشن <strong>لپاره</strong> تخصیص کړي<strong>د</strong>ي — %83 <strong>د</strong> هغې شمیرې نه لږه <strong>د</strong>ه چې په 2012 مالي کال کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موخې <strong>لپاره</strong> ورکړشوې وه.‏ په تخصیص کې کموالی <strong>د</strong>ا ښيي چې افغان ملي پوځ خپل بشپړ ځواک ته له رسی<strong>د</strong>وسره اضافي تجهیزاتو ته یې اړتیا کمیږي.‏ په وړان<strong>د</strong>یز کې هغه رقم ن<strong>د</strong>ی شامل چې <strong>د</strong> وسلو اونقلیه وسیلو <strong>لپاره</strong> ورکول کیږي؛ <strong>د</strong>ا وړان<strong>د</strong>یز شوې بو<strong>د</strong>یجه له افغان هوايي ځواک څخه <strong>د</strong> مالتړ<strong>لپاره</strong> )$169.8 میلیونه ډالر(،‏ <strong>د</strong> مخابراتي او استخباراتي وسیلو تیارول )$1.7 میلیونه ډالر(،‏ او126<strong>د</strong> هوا له الرې باروړلو عملیاتو نو څخه <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> )$70 میلیونه ډالر(‏ ورکول کیږي.‏<strong>د</strong> افغان هوايي ځواک یو ز<strong>د</strong>ه کوونکی پیلوټوروسته له هغه چې <strong>د</strong> MD-530 ډوله چورلکېلومړی الوتنه یې پای ته رسولې <strong>د</strong>ه ترې ښکتهکیږي.‏ ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک تصویر(‏<strong>د</strong> ANA زیر بنا<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بسپنو څخه $6.2 میلیار<strong>د</strong>ه127ډالر <strong>د</strong> افغان پوځ <strong>د</strong> زیربناو <strong>لپاره</strong> مقی<strong>د</strong> کړي ؤ چې $3.7 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مصرف شول.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 81 30


امنیت<strong>د</strong> ANA او ایساف چارواکي <strong>د</strong> افغان پوځ <strong>د</strong> ملياکاډمۍ یوې پرتمینې غونډې ته حاضر شول.‏‏)<strong>د</strong> NTM-A تصویر(‏<strong>د</strong> CSTC-A په وینا<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر‎31‎ پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو 207 زیربنايي پروژېپای ته رسولي ‏)<strong>د</strong> $2.57 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت(،‏ 107 نورې پروژې ترکار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي‏)<strong>د</strong> $2.57 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت(‏ او 58 پروژې په پالن کې نیول شوي <strong>د</strong>ي ‏)<strong>د</strong> $1.09128میلیار<strong>د</strong>ه ډالروپه ارزښت(.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پوځ لويې زیربنايي پروژې پ<strong>د</strong>ې ډول وې:‏ په کنړ والیت کې<strong>د</strong> 201 قطعې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> غونډ یوه قشله)<strong>د</strong> $115.8 میلیونه ډالرو په ارزښت(،‏ په کابل کې<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مرکزونو اوله مرحله ‏)<strong>د</strong> $89.5 میلیونه ډالرو په ارزښت(،‏ او په کن<strong>د</strong>هار کې129<strong>د</strong> 205 قطعې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> غونډ یوه قشله ‏)<strong>د</strong> $89.1 میلیونه ډالرو په ارزښت(.‏لکه څنګه چې <strong>د</strong> 2012 کال په اپریل کې <strong>د</strong> سیګار په <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ کې یا<strong>د</strong>ونهشوې <strong>د</strong>ه،‏ په 2013 مالي کال کې <strong>د</strong> DoD لخوا وړان<strong>د</strong>یز شوې بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> 2012 مالي کال پهپرتله %85 لږه وه.‏ <strong>د</strong> 2013 مالي کال وړان<strong>د</strong>یز شوې بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> رغونیزو پروژو <strong>لپاره</strong> ن<strong>د</strong>ه،‏ بلکه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ه چې پوځې قشلې او <strong>د</strong> ځواک ساتلو سیسټمونه لوړ او نوې کړي،‏ او <strong>د</strong> ایتالفتسهیالت <strong>د</strong>ې ته چمتو کړي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ځواکونو له وتلو نه وروسته ANSF ته <strong>د</strong>130سپارلو جوګه شي.‏<strong>د</strong> ANA او MoD ټریننګ او عملیاتونه<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بسپنو څخه <strong>د</strong> افغان پوځاو <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عملیاتونو او ټریننګ <strong>لپاره</strong> $2.5 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مقی<strong>د</strong> کړی ؤ چې <strong>د</strong><strong>د</strong>ې لهجملې څخه $2.5 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مصرف شو.‏ 131 پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong>افغان ملي پوځ 69,776 تنه پرسونل په بیالبیلو ټریننګونو کې ګومارل شوي ول — چې له<strong>د</strong>ې شمیرې څخه 54,881 کسانو <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو په ټریننګ کې بوخت و.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏6,946 تنه خ<strong>د</strong>متي پرسونل <strong>د</strong> جنګیالیو اساسي کورسونو کې معرفي شول،‏ 2,360 تنه کسان<strong>د</strong> افسرۍ ټریننګ ته معرفي شول،‏ او 1,751 کسانو <strong>د</strong> بری<strong>د</strong>منۍ ټریننګ ته معرفي شول.‏ پهنورو ټریننګونو کې <strong>د</strong> جګړې ځانګړي کورسونه لکه <strong>د</strong> پیا<strong>د</strong>ه نظام ټریننګ؛ <strong>د</strong> جګړې مالتړېکورسونه لکه انجینري،‏ نښې،‏ او لوجیستیک؛ او <strong>د</strong> هغو نقلیه وسیلو <strong>د</strong> ګرځونې کورسونه132شامل <strong>د</strong>ي چې ګړن<strong>د</strong>ی حرکت لري او <strong>د</strong> بیالبیلو موخو <strong>لپاره</strong> جوړ شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> ټریننګ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> بیالبیلو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو بو<strong>د</strong>یجهورکوي.‏ CSTC-A اټکل کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ټریننګ <strong>د</strong>ا فعالیتونه هرکال نږ<strong>د</strong>ې $560 میلیونهډالرو ته اړتیا لري ‏)یا $140 میلیونه ډالر په هر <strong>د</strong>رې میاشت کې(‏ البته پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> پرسونل،‏133خواړه،‏ سون موا<strong>د</strong>،‏ تسهیالت،‏ او <strong>د</strong> طبي مرستو لګښتونه شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړه<strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>ز<strong>د</strong>ه کړې پروګرام <strong>د</strong> 312 <strong>د</strong>رسي ساعت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی کریکولم په اساس چمتوشوی.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې یو شاګر<strong>د</strong> له بشپړې بې سوا<strong>د</strong>ۍ څخه وظیفويسوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو پورې مزل ووهي،‏ بای<strong>د</strong> اووه ازموینې تیرې کړي.‏ <strong>د</strong> شاګر<strong>د</strong> کړنه ښيي چې ایاراتلونکي پړاو ته پرمختګ کولی شي که نه.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 1 پورې،‏ پ<strong>د</strong>ې ازموینوکې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> بریالیتوب کچه په الن<strong>د</strong>ې ډول وه:‏ %95 <strong>د</strong> 1 کچې سوا<strong>د</strong> <strong>لپاره</strong>،‏%97 <strong>د</strong> 2 کچې سوا<strong>د</strong> <strong>لپاره</strong>،‏ او %97 <strong>د</strong> 3 کچې سوا<strong>د</strong> <strong>لپاره</strong>.‏ 134 لکه څنګه چې <strong>د</strong> سیګار په تیرو<strong>د</strong>رې میاشتنیو رپوټونو کې ویل شوې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> 1 سویې په سوا<strong>د</strong> کې ز<strong>د</strong>ه کوونکی کولی شيیوازې لغتونه ولولي یا ولیکي،‏ تر 1,000 پورې وشمیري او ټولې شمیرې سره جمع او منفيکړي.‏ په 2 کچې کې یو ز<strong>د</strong>ه کوونکی کولی شي جملې ولولي یا ولیکي،‏ اساسي ضر ب اوویش ترسره کړي او <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولو واح<strong>د</strong>ونه وپیژني.‏ په 3 کچه کې یو کس کولی شي وظیفوي<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>82


امنیتسوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي او <strong>د</strong> ‏“لیکل شوي یاچاپ شوي موا<strong>د</strong>و پیژن<strong>د</strong>نه،‏ پوهه،‏ تعبیر،‏ جوړول،‏ اړیکهنیول،‏ شمیرل او کارونه ترسره کړي.”‏ NTM-A/CSTC-A وايي چې <strong>د</strong> 3 کچې ز<strong>د</strong>ه کوونکی<strong>د</strong> لوستلو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې نه <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې <strong>لپاره</strong> لوستلو خوا ته ځي.‏ 135 <strong>د</strong> 2009 کال له اکتوبرڅخه راهیسې چې <strong>د</strong> ANA <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو پروګرام پيل شوې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> 2012 کال تر136نومبر پورې،‏ <strong>د</strong> 22,794، ANA تنه کسانو له 3 سویې څخه فارغان شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2010 کال څخه راپ<strong>د</strong>یخوا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ANSF <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو <strong>د</strong>رېقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه السلیک کړي <strong>د</strong>ي.‏ هره پروژه یو قاع<strong>د</strong>ه وي کال او پنځه کلن ح<strong>د</strong> لري — <strong>د</strong>یو کلنانتخاب په توګه چې <strong>د</strong>هرکال په اګست میاشت کې تمرین ترسره کیږي — او اعظمي لګښتیې $200 میلیونه ډالرو ته رسیږي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ الن<strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوونکي 1,391137ټرینران <strong>د</strong> ANA <strong>لپاره</strong> چمتو کوي:‏• OT ټریننګ سولوشن ‏)یو امریکايي رشکت(‏ 517 ټریرنان چمتو کوي.‏• ‏•انسایټ ګروپ ‏)یو افغاين رشکت(‏ 318 ټریرنان برابروي.‏<strong>د</strong>کاروان <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو انسټیټیوټ ‏)یو افغاين رشکت(‏ 556 ټریرنان برابروي.‏CSTC-A ویلي چې <strong>د</strong> ANP پرسونل <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>ز<strong>د</strong>ه کولو ټریننګ مسولیت به <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong>جوالی له 1 نه <strong>د</strong> 2014 کال <strong>د</strong> جنوري تر 31 پورې ANA ته سپارل کیږي.‏ <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> ټریننګمرکزونو کې <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو ټریننګ به <strong>د</strong> 2014 کال په <strong>د</strong>سمبر کې سپارل کیږي.‏ په هم<strong>د</strong>ېوخت کې،‏ یو نوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> همغږي کی<strong>د</strong>و په صورت کې <strong>د</strong>ه ترڅو <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> څخه وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>138سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې افغان ټرینرانو ته روزنه ورکړي.‏ښځې په افغان ملي پوځ کې<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر تر 20 پورې،‏ 380 ښځې — 268 افسرانې،‏ 105بری<strong>د</strong>من،‏ او اووه سپاهیانې — <strong>د</strong> افغان پوځ په پرسونل کې شاملې وې.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> تیرې ربعې لهشمیرو سره مساوي <strong>د</strong>ي.‏ CSTC-A اشاره وکړه چې پ<strong>د</strong>ې شمیر کې <strong>د</strong> افغان هوايي ځواک34 پرسونل شامل <strong>د</strong>ي.‏ روانه موخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ښځو شمیر <strong>د</strong> افغان پوځ او هوايي ځواک په139195,000 پیاوړو سرتیرو کې %10 ته ورسیږي.‏<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> افغان پوځ په لیکو کې <strong>د</strong> ښځو ګومارل التراوسه هم ټیټلومړیتوب لري.‏ افغان ملي پوځ <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> غوښتنو کتلو،‏ ازمویلو،‏ او پروسس کولو <strong>لپاره</strong>یو مرکزي او جوړ شوی بهیر نلري.‏ په هر صورت،‏ افغان ملي پوځ په ځینو برخو کې لکهاستخبارات او قانون،‏ ښځو ته خپله اړتیامني،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پوستونو <strong>د</strong> ډکولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ښځو له140استخ<strong>د</strong>ام څخه مالتړکوي.‏NTM-A <strong>د</strong> افغان پوځ په لیکو کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong>ګومارنې او انسجام څخه <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>وهلومړیتوبه لري:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په چوکاټ کې <strong>د</strong> بشري حقونو،‏ او قومي توازن <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی،‏او <strong>د</strong> جن<strong>د</strong>ر انسجام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی <strong>د</strong>فتر تاسیس کول،‏ او په استخباراتي څانګه کې <strong>د</strong> ښځو له141استخ<strong>د</strong>ام څخه <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> یو پروګرام جوړول.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ <strong>د</strong> یوې بررسۍ مسو<strong>د</strong>ې ته په ځواب کې،‏ DoD ویلي چې <strong>د</strong> ګڼو عواملوله امله <strong>د</strong> ښځو استخ<strong>د</strong>ام او ګومارنه الهم ستونزمنه <strong>د</strong>ه.‏ په هر صورت،‏ DoD وايي چې‏“<strong>د</strong> ښځینه و کارکونکو <strong>د</strong> ظرفیت زیاتولو <strong>لپاره</strong> ټریننګ په پام کې نیول شوي <strong>د</strong>ي.”‏ <strong>د</strong> بیلګېپه توګه،‏ په پام کې نیول شوې وه چې په 2012 کال کې <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> افسرانو <strong>د</strong> مکتب <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>60 ښځو په ظرفیت <strong>د</strong>وه صنفونه جوړ کړای شي؛ په هر صورت،‏ <strong>د</strong> 2012 کال تر سپتمبر پورې142یوازې یو صنف یې — 11 کسان — فارغ ورکړې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 83 30


امنیتافغان ملي پولیس<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجې څخه $14.6 میلیار<strong>د</strong>هډالر <strong>د</strong> افغان پولیسو <strong>د</strong> جوړولو،‏ ټریننګ،‏ او پایښت <strong>لپاره</strong> مقی<strong>د</strong> کړی و چې له <strong>د</strong>ې څخه143$12.9 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مصرف شوی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو قوت<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر تر 20 پورې،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو مجموعي شمیر151,080 و — 106,235 تنه افغان یونیفارم پولیس،‏ 21,928 تنه افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیس،‏ 14,383تنه <strong>د</strong> افغان عامه نظم پولیس،‏ 2,581 تنه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> پولیس،‏ او 5,953 تنهز<strong>د</strong>ه کوونکي <strong>د</strong> ټریننګ په حال کې <strong>د</strong>ي.‏ لکه څنګه چې په 3.6 ج<strong>د</strong>ول کې راځي <strong>د</strong>ا رقم <strong>د</strong> تیرېربعې په پرتله 2,160 زیات <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرسونل له جملې نه،‏ 24,567 تنه افسران،‏ 43,660 تنهبری<strong>د</strong>منان،‏ 74,319 تنه ګزمه کوونکي کسان،‏ او 5,953 تنه یې <strong>د</strong> ټریننګ شاګر<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ي.‏ CSTC-A144اشاره کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو په مجموعي شمیر کې CNPA شامل شوي <strong>د</strong>ي.‏3.6 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> ANP ځواک،‏ <strong>د</strong>رې میاشتنۍ ب<strong>د</strong>لونواک لرونکیګومارل شوي<strong>د</strong> ANP برخه<strong>د</strong>رې میاشتنۍ ب<strong>د</strong>لونQ4 2012 <strong>د</strong>رې میاشتنۍ ب<strong>د</strong>لونQ3 2012Q4 2012Q3 2012-303106,235106,538هیڅ یو110,279110,279AUP-31521,92822,243هیڅ یو23,09023,090ABP-20214,38314,585هیڅ یو14,54114,541ANCOP+3,5165,9532,437هیڅ یوa NISTA536هیڅ یونور b+2,160148,499146,339+90c 157,000c 156,910<strong>د</strong> ANPټول ټال شمیره-412,5812,622NR2,986CNPA+2,119151,080148,961<strong>د</strong> ANP + CNPA ټول ټال شمیرهیا<strong>د</strong>ونې:‏ <strong>د</strong> Q3 معلومات <strong>د</strong> 8/21/2012 نیټې پورې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> Q4 معلومات <strong>د</strong> 11/20/2012 نیټې پورې <strong>د</strong>ي؛ =NR رپوټ ن<strong>د</strong>ی ورکړ شویa هغه پرسونل چې په ټریننګ کې <strong>د</strong>يb فارغ شوي افسران چې <strong>د</strong> ګومارنې انتظار کويc <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو رسمي مجموعي شمیر <strong>د</strong> ،ABP ،AUP او ANCOP له مجموعي شمیر څخه زیات <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا څرګن<strong>د</strong>ه نه وه چې نورې برخې هم <strong>د</strong> ANP په مجموعي رقم کې شمیرل شوي وي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 1/2/2012، 10/1/2012، او 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځوابونه.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهسیګار <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> نقلیه وسیلو <strong>د</strong>ساتنې په برخه کې په خپله پلټنهکې ومون<strong>د</strong>ه چې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په17 میاشتو کې <strong>د</strong> ویجاړ شوو نقلیهوسیلو <strong>د</strong> ساتلو <strong>لپاره</strong> $6.8 میلیونهډالر مصرف کړي.‏ <strong>د</strong> الزیاتو معلوماتو<strong>لپاره</strong>،‏ <strong>د</strong> 2 برخې 18 مخ.‏ وګورۍ.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو پایښت<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>و ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجو څخه $4.8 میلیار<strong>د</strong>هډالر <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> پایښت <strong>لپاره</strong> مقی<strong>د</strong> کړي ؤ چې له <strong>د</strong>ې څخه $4.6 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر145یې مصرف شو.‏سیګار پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> نقلیه وسیلو <strong>د</strong> ساتنې څخه په یوه پلټنه کېمعلومه کړه که چیرې متح<strong>د</strong>ه ایاالت <strong>د</strong> هغو نقلیه وسیلو <strong>د</strong> شمیر <strong>د</strong> ټاکنې طریقه ب<strong>د</strong>له کړيچې په کار اخیستل کیږي،‏ کولی شي په لګښت کې میلیونونه ډالر سپما راولي.‏<strong>د</strong> پایښت بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> یوې برخې په توګه،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو افغان ملي پولیسو ته <strong>د</strong> $288146میلیونه ډالرو په ارزښت مهمات برابر کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو معاشونه<strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> رپوټ په اساس،‏ <strong>د</strong> 2008 کال څخه <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت <strong>د</strong> ASFF له الرې $818 میلیونه ډالر <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> معاشونو<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>84


امنیتاو جوایزو <strong>لپاره</strong> برابر کړي ؤ ‏)جوایز هغه اضافي معاشونه <strong>د</strong>ي چې په جګړو او یا کومه ځانګړېبرخه کې <strong>د</strong> ګډون کونکو سرتیرو <strong>لپاره</strong> ورکول کیږي(.‏ په هر صورت،‏ په <strong>د</strong>غه شمیره کې <strong>د</strong> غیرASFF بو<strong>د</strong>یجې شاملې ن<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2002 کال څخه <strong>د</strong>یخوا،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو څخه<strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> قانون او نظم خیریه بو<strong>د</strong>یجې )LOTFA( له الرې نږ<strong>د</strong>ې $1.01میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مرسته کړې <strong>د</strong>ه.‏ LOTFA یو ملټي نیشنل خیریه بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ملګروملتونو <strong>د</strong>پراختیايي پروګرام لخوا ا<strong>د</strong>اره کیږي،‏ او <strong>د</strong> پولیسو څخه <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> افغان حکومت <strong>لپاره</strong> بسپنېچمتو کوي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong> مرستو څخه پرته $51.5 میلیونه ډالر <strong>د</strong> افغان محلي147پولیسو <strong>د</strong> معاشونو او جایزو <strong>لپاره</strong> چمتو کړې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ کله چې افغان پولیسو خپل 157,000 کسیز قوت ته ورسیږي،‏نو هرکال به نږ<strong>د</strong>ې $628.1 میلیونه ډالرو ته <strong>د</strong> معاشونو )$265.7 میلیونه ډالر(،‏ جایزو)$224.2 میلیونه ډالر(،‏ او خواړو )$138.2 میلیونه ډالر(‏ <strong>لپاره</strong> اړتیا ولري.‏ 148 <strong>د</strong> لګښتونو<strong>د</strong>ا اټکل <strong>د</strong> تیر ربعې په پرتله چې $726.9 میلیونه ډالر و،‏ کم <strong>د</strong>ی.‏ CSTC-A ویلي چې <strong>د</strong>اکموالی په موقتي ډول <strong>د</strong> ورکړې زیاتوالی له امله چې <strong>د</strong> معاشونو څخه جوایزو ته انتقالشوې <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> محلي پولیسو <strong>د</strong> لګښت ویستلو له امله چې بیله یا<strong>د</strong>ونه یې شوې <strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong> ډالرو149په تبا<strong>د</strong>له کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون راتلو له امله رامینځته شوې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو تجهیزات او ټرانسپورټیشن<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>و ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجو څخه $3.5 میلیار<strong>د</strong>هډالر <strong>د</strong> افغان پولیسو <strong>د</strong> تجهیزاتو او ټرانسپورټیشن <strong>لپاره</strong> مقی<strong>د</strong> کړي ؤ چې $3.4 میلیار<strong>د</strong>هډالر یې مصرف شو.‏ 150 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>یجې ډیرې برخې <strong>د</strong> وسلو او اړون<strong>د</strong>و وسایلو،‏ نقلیه وسایط،‏مخابراتي وسایلو او مهماتو په اخستلو کې مصرف شول.‏ 151 لکه څنګه چې په 3.7 ج<strong>د</strong>ولکې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه پ<strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ډیرې مرستې <strong>د</strong> نقلیه وسیلو او <strong>د</strong>ترانسپورتیشن اړون<strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>لپاره</strong> ورکړ شوي <strong>د</strong>ي.‏3.7 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> تجهیزاتو لګښتاخیستل شوي<strong>د</strong> تجهیزاتو ډولوسلېنقلیه وسیلې<strong>د</strong> مخابراتو تجهیزاتټول ټالتراوسه ال ن<strong>د</strong>ي اخیستل شوي$14,288,272$19,386,607$42,500$33,717,379$366,079,788$2,687,549,123$201,958,600$3,255,587,511سرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو زیربنا<strong>د</strong> CSTC-A په وینا <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجوڅخه $3.5 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> زیربنا <strong>لپاره</strong> مقی<strong>د</strong> کړي ؤ چې $2.1 میلیار<strong>د</strong>هډالر یې مصرف شو.‏ 152 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو<strong>د</strong> زیربنا 478 پروژې ‏)<strong>د</strong> $1.45 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت(‏ بشپړې کړي،‏ او <strong>د</strong> 247 پروژو کار‏)<strong>د</strong> $1.38 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت(‏ روان <strong>د</strong>ی،‏ او 38 نورې پروژې ‏)<strong>د</strong> $403 میلیونه ډالرو په153ارزښت(‏ په پالن کې نیول شوي <strong>د</strong>ي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو تر کار الن<strong>د</strong>ې تر ټولو نه لویې پروژې په کن<strong>د</strong>هار کې<strong>د</strong> پولیسو <strong>د</strong> ټریننګ سیمه ییز مرکز ‏)<strong>د</strong> $62.3 میلیونه ډالرو په لګښت(‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه پههرات کې ‏)<strong>د</strong> $62.2 میلیونه ډالرو په لګښت(،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت په سترو قومان<strong>د</strong>انیو<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 85 30


امنیت<strong>د</strong> سیګار تفتیشاتپه کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسوله <strong>د</strong>وو تسهیالتو څخه <strong>د</strong> تفتیش پهترڅ کې سیګار معلومه کړه چې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> افغانسرح<strong>د</strong>ي پولیسو مرکز تر ډیره بری<strong>د</strong>هنه کارول کیږي او <strong>د</strong> افغان مليپولیسو <strong>د</strong> والیتي مرکز <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهالهکارونې او پایښت په اړه یېان<strong>د</strong>يښنې ښکاره کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> الزیاتومعلوماتو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 2 برخې 29–28مخونه وګورۍ.‏کې ا<strong>د</strong>اري تسهیالت ‏)<strong>د</strong> $59.5 میلیونه ډالرو په لګښت(‏ و.‏ 154 <strong>د</strong> رپوټ ورکولو پ<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>هکې،‏ سیګار یو تفتیشي رپوټ خپور کړ چې په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په بسپنه <strong>د</strong> افغانسرح<strong>د</strong>ي پولیسو <strong>د</strong> مرکز په هکله یې ان<strong>د</strong>یښنې ښکاره کړې وې.‏ سیګار ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> $7.3میلیونه ډالرو په ارزښت پروژه تر ډیره ح<strong>د</strong>ه نه کارول کیږي.‏ په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> $17.7 میلیونهډالرو په ارزښت <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> والیتي مرکزونو په هکله <strong>د</strong> سیګار یو بل تفتیشيرپوټ <strong>د</strong> تسهیالتو <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهاله کارونه او پایښت په اړه ان<strong>د</strong>یښنه ښو<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏په 2013 مالي کال کې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> زیربنا <strong>لپاره</strong> چې کومه بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> DoDلخوا وړان<strong>د</strong>یز شوې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> 2012 مالي کال له رسمي بو<strong>د</strong>یجې څخه %85 لږه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> مالي کالوړان<strong>د</strong>یز <strong>د</strong> رغونیزو پروژو <strong>لپاره</strong> نه بلکه <strong>د</strong> قشلو،‏ <strong>د</strong> ځواک محافظت سیسټمونو <strong>د</strong> لوړولو،‏او هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> ورکول شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ځواکونو له ویستلو نه وروسته <strong>د</strong>155ایتالف تاسیسات ANSF ته <strong>د</strong> تسلیمولو جوګه کړای شي.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو ټریننګ او عملیاتونه<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>و ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجو څخه $2.8 میلیار<strong>د</strong>هډالر <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو او <strong>د</strong><strong>د</strong>اخلې وزارت <strong>د</strong> ټریننګ او عملیاتونو <strong>لپاره</strong> مقی<strong>د</strong> کړی ؤ چې له156<strong>د</strong>ې څخه $2.8 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر يې مصرف شوی.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کول<strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو پروګرام لکه <strong>د</strong> ANA، 312 <strong>د</strong>رسي ساعت لرونکی کوریکولم لري.‏ <strong>د</strong>CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې یو کس له بشپړ بې سوا<strong>د</strong>ۍ څخه ظیفوي سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړياړینه <strong>د</strong>ه چې اووه ازموینې سرته ورسوي.‏ <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کوونکي کړنه <strong>د</strong>ا روښانه کوي چې ایا راتلونکېپړاو ته <strong>د</strong> تلو وړتیا لري که نه.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 1 پورې،‏ <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> بریالیتوب کچې پ<strong>د</strong>ېډول وې:‏ %90 <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>ز<strong>د</strong>ه کولو <strong>د</strong> 1 کچې <strong>لپاره</strong>،‏ %90 <strong>د</strong> 2 کچې <strong>لپاره</strong>،‏ او %86 <strong>د</strong> 3 کچې <strong>لپاره</strong>.‏لکه څنګه چې <strong>د</strong> سیګار په تیرو <strong>د</strong>رې میاشتنیو رپوټونو کې ویل شوې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> 1 کچې ز<strong>د</strong>ه کوونکيکولی شي یوازې لغاتونه ولیکي او ولولي،‏ تر 1,000 پورې وشمیري او ټولې شمیرې سره جمعاو منفي کړي.‏ په 2 کچه کې یو کس کولی شي جملې ولولي او ولیکي،‏ اساسي ضرب او ویشترسره کړي او <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولو واح<strong>د</strong>ونه وپیژني.‏ په 3 کچه کې یو کس وظیفوي سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کوي چېپه مرسته یې ‏“لیکلي او چاپ شوي موا<strong>د</strong> په نښه کوي،‏ پوهیږي،‏ تعبیر او جوړوي،‏ شمیري اوکارولی شي.”‏ <strong>د</strong> 2009 کال له اکتوبر څخه راهیسې چې <strong>د</strong> ANP <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو پروګرام157پيل شوې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> ،ANP 23,743 تنه کسانو له 3 کچې څخه فارغان شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2010 کال څخه راپ<strong>د</strong>یخوا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ANSF <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو <strong>د</strong>رېقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه السلیک کړي <strong>د</strong>ي.‏ هره پروژه یو قاع<strong>د</strong>ه وي کال او پنځه کلن ح<strong>د</strong> لري — <strong>د</strong>یو کلنانتخاب په توګه چې <strong>د</strong>هرکال په اګست میاشت کې تمرین ترسره کیږي — او اعظمي لګښتیې $200 میلیونه ډالرو ته رسیږي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ الن<strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوونکي 1,776158ټرینران <strong>د</strong> ANP <strong>لپاره</strong> چمتو کوي:‏• OT ټریننګ سولوشن ‏)یو امریکايي رشکت(‏ 468 ټریرنان چمتو کوي.‏• ‏•انسایټ ګروپ ‏)یو افغاين رشکت(‏ 401 ټریرنان برابروي.‏<strong>د</strong> کاروان <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو انسټیټیوټ ‏)یو افغاين رشکت(‏ 907 ټریرنان برابروي.‏CSTC-A ویلي چې <strong>د</strong> ANP پرسونل <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو ټریننګ مسولیت به <strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> جوالی له 1 نه <strong>د</strong> 2014 کال <strong>د</strong> جنوري تر 31 پورې ANP ته سپارل کیږي.‏ <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> ټریننګ159مرکزونو کې <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>ه ز<strong>د</strong>ه کولو ټریننګ به <strong>د</strong> 2014 کال په <strong>د</strong>سمبر کې سپارل کیږي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>86


امنیتښځې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو په لیکه کې<strong>د</strong> CSTC-A په وینا <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر تر 20 پورې 1,457 ښځې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسوپه پرسونل کې — 221 افسرانې،‏ 590 کسه ،NCOs او 646 کسه لست شوي کارګرانې —شاملې وې.‏ ټاکل شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2014 کال تر مارچ پورې 5,000 ښځې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسوپه لیکو کې وګومارل شي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزیر پتنګ <strong>د</strong> جن<strong>د</strong>ر مساله <strong>د</strong> خپللسو لومړیتوبونو په لست کې نیولې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ه مرستیال وزیر اعالن کړی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> جن<strong>د</strong>ر په اړهبه <strong>د</strong>اسې یو کنفرانس جوړ کړي چې په هغې کې به <strong>د</strong> نورو اسالمي هیوا<strong>د</strong>ونو څخه مسلکيپولیسانې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو په لیکه کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام په هکله خبرې وکړي.‏ <strong>د</strong>NTM-A/CSTC-A په چوکاټ کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو سالکار <strong>د</strong> جن<strong>د</strong>ر په اړون<strong>د</strong>و مسایلو کې160<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت سره کار کوي او مشورې ورکوي.‏<strong>د</strong> ANSF طبې/روغتیايي پاملرنه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې په پای کې،‏ <strong>د</strong> ANSF په روغتیايي سیسټم کې له 1,032 ډاکترانو څخه چې اړتیایېورته <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه 746 ډاکټر — له تیرې ربعې څخه 139 کسان کم <strong>د</strong>ي — شامل و.‏ له <strong>د</strong>ې شمیرڅخه 544 کسان افغان ملي پوځ او 202 کسان افغان ملي پولیسو <strong>لپاره</strong> ګومارل شوي و.‏ برسیرهپر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو په طبي پرسونل کې له 10,825 کسانو څخه چې اړتیایې161<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه 7,552 کسان — <strong>د</strong> تیرې ربعې څخه 975 کسان کم <strong>د</strong>ي — شامل و.‏افغان محلي پولیسپ<strong>د</strong>ې ربعه کې <strong>د</strong> روزل شوو او مجهزو افغان سیمه ییزو پولیسو — چې ورته ‏“ساتونکي”‏ویل کیږي — شمیر 18,435 کسان و.‏ 162 په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتونو ګډ وظیفويځواک )SOJTF-A( په وینا <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 9 نیټه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت <strong>د</strong> محليپولیسو موخه له 30,000 کسانو څخه 45,000 کسانو ته زیاته کړه.‏ SOJTF-A ویلي چېایتالفي ځواکونو <strong>د</strong> خپل <strong>عمومي</strong> امنیتي پالن <strong>د</strong> یوې برخې په توګه له <strong>د</strong>ې زیاتوالي څخه مالتړکوي.‏ 163 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې په وینا،‏ افغان محلي پولیسو په 92 سیمو کېعملیاتونه کوي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> محلي پولیسو څخه <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> $108.6 میلیونه ډالر مقی<strong>د</strong>کړي <strong>د</strong>ي.‏ له <strong>د</strong>ې شمیرې څخه،‏ $40.6 میلیونه ډالر یې مستقیما <strong>د</strong> افغان ماليې وزارت تهسپارل شوي،‏ او پاتې $68 میلیونه ډالر یې هغه اجناس <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> محلي پولیسو څخه <strong>د</strong> مالتړ164<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ځواکونو لخوا ورکول شوي <strong>د</strong>ي.‏افغان عامه محافظت ځواکونهسیګار <strong>د</strong> افغان عامه محافظت ځواکونو په اړه <strong>د</strong> جوړښت له پيل څخه یې تر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>مه پورېچې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong>ولتي امنیتي ځواک په توګه <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه لري،‏ په کلکه څارنه کړې <strong>د</strong>ه.‏ په 2010کال کې <strong>د</strong> ملي او نړیوالو خصوصي امنیتي شرکتونو <strong>د</strong> منحل کی<strong>د</strong>و په اړه <strong>د</strong> ولسمشر کرزي لهفرمان څخه وروسته،‏ افغان حکومت <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیر ترسره کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> پلبن<strong>د</strong>ۍ ستراټیژي پلي کړه.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې ترپایه پورې،‏ 36 خصوصي امنیتي شرکتونه په <strong>افغانستان</strong> کې کار کوي چې پهراتلونکي کې منحل کیږي؛ 12 خصوصي امنیتي شرکتونو به <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> نه وروسته <strong>د</strong> ډپلوماتيکامنیت چمتو کولو <strong>لپاره</strong> پاتې شي.‏ APPF تر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>مه پورې <strong>د</strong> خپلو خ<strong>د</strong>متونو <strong>لپاره</strong> 198165قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه السلیک کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 87 30


امنیت<strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیر <strong>د</strong> یوې برخې په توګه <strong>د</strong>اسې تمه کی<strong>د</strong>ه چې APPF <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت ترسرپرستۍ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> 2012 کال تر مارچ پورې <strong>د</strong> ټولو پراختیايي او بشري پروژو بشپړ امنیتپه غاړه واخلي.‏ په هر صورت،‏ لکه څنګه چې <strong>د</strong> 2012 کال په اکتوبر کې <strong>د</strong> سیګار په <strong>د</strong>رېمیاشتنۍ رپوټ کې یا<strong>د</strong>ونه وشوه تراوسه څرګن<strong>د</strong>ه ن<strong>د</strong>ه چې APPF خپل <strong>د</strong>ې موخې ته رسی<strong>د</strong>لیوي.‏ IJC ویلې <strong>د</strong>ه چې APPF تراوسه پورې <strong>د</strong> ټولو مرکزونو امنیت چمتو کوي خو <strong>د</strong> قطارامنیت نه نیسي.‏ <strong>د</strong>اسې مهال ویش ټاکل شوې <strong>د</strong>ه چې APPF <strong>د</strong> 2013 کال تر مارچ پورې <strong>د</strong>پوځي تاسیساتو امنیت په غاړه واخلي.‏APPF په بیړه و<strong>د</strong>ه کوي او په خپلو لیکو کې <strong>د</strong> پخوانیو خصوصي امنیتي شرکتونوسرتیرو ته ځای ورکوي.‏ په تیره ربعه کې <strong>د</strong> APPF پرسونل <strong>د</strong> مخکینۍ ربعې په پرتله نږ<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>وه چن<strong>د</strong>ه شوه.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر له 26 نیټې څخه <strong>د</strong> هغو کسانوشمیر چې <strong>د</strong> APPF په لیکو کې ګومارل شوي <strong>د</strong>ي — 14,141 <strong>د</strong> تیرې ربعې څخه %25زیات — کسانو ته ورسی<strong>د</strong>ل.‏ له <strong>د</strong>ې کسانو څخه،‏‎826‎ تنه یې افسران،‏ 1,539 تنه یې ،NCOsاو 11,776 تنه یې ساتونکي <strong>د</strong>ي.‏ 166 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جون له 4 نیټې څخه <strong>د</strong>یخوا <strong>د</strong> APPF167موخه <strong>د</strong>ا وه چې <strong>د</strong> 2013 کال تر مارچ پورې یې شمیر 30,000 تنه ساتونکو ته ورسول شي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې په وینا،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو 70,900 سرتیري په <strong>افغانستان</strong> کې په خ<strong>د</strong>مت بوخت و.‏ له <strong>د</strong>غه شمیر څخه نږ<strong>د</strong>ې52,000 کسان یې <strong>د</strong> ایساف په چوکاټ کې او 2,000 کسان یې له NTM-A/CSTC-A سرهګومارل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> پاتو سرتیرو څخه،‏ 7,400 کسان <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه — <strong>افغانستان</strong>168او 9,500 کسان یې <strong>د</strong> ‏“نور پوځي پرسونل”‏ په توګه ګومارل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>لو مهماتو لرې کول<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> سیاسي او پوځي چارو <strong>د</strong> وسلو لرې کولو او لږولو <strong>د</strong>فتر )PM/WRA(په وینا <strong>د</strong>غه وزارت <strong>د</strong> 2002 کال څخه تر 2012 کاله پورې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> وسلو ویجاړولواو ماین پاکولو <strong>لپاره</strong> $253.2 میلیونه ډالره مرسته چمتو کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت<strong>د</strong> وسلو ویجاړولو معمولي پروګرام له الرې پنځو غیر<strong>د</strong>ولتي افغانې موسسو،‏ پنځو نړیوالوموسسو،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو ماین اکشن سرویس،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکيته بو<strong>د</strong>یجه ورکوي.‏ <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>یجې مرسته کوي ترڅو هغې سیمې له ماین څخه پاکې کړي چې<strong>د</strong> جګړو په ترڅ کې ککړې شوې <strong>د</strong>ي،‏ کومې بیکارې وسلې چې جنګیالیو ورڅخه چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکيتوکي جوړوي ویجاړې او خرابې کړي ، او <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> ماین پاکولو ریاست ته مشورې169او الرښونې برابر کړي.‏PM/WRA په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ماین اکشن کوارډینیشن سنټر )MACCA( معلوماتکاروي تر څو <strong>د</strong> پروګرام موثریت وسنجوي او پروړان<strong>د</strong>ې یې ننګونې معلومې کړي.‏ په تیروربعو کې،‏ MACCA یوازې ماین لرونکي سیمې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ککړو سیمو په لست کېشمیرلی و.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ MACCA <strong>د</strong> خپل رپوت بڼه بیا وکتله — او <strong>د</strong> ماین لرونکي سیموپه شمول — هغې سیمې یې هم په ککړو سیمو کې شاملې کړې چې نورې وسلې او مهماتپکې وي.‏ ځکه نو،‏ <strong>د</strong> ککړو سیمو ساحه <strong>د</strong> تیرې ربعې په پرتله 24,700,000 متر مربع زیاتهشوه.‏ 170 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ب<strong>د</strong>لون سربیره چې <strong>د</strong> یوکلن رپوټ په <strong>د</strong>وره کې رامینځته شوې،‏ <strong>د</strong> ککړو سیمومجموعي ان<strong>د</strong>ازه بیاهم لږه شوې <strong>د</strong>ه،‏ لکه چې په 3.8 ج<strong>د</strong>ول کې ښو<strong>د</strong>ل کیږي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>88


امنیت3.8 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> وسلو ویجاړولو <strong>د</strong> معمولي پروګرام محاسبې،‏ <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> اکتوبر — 1 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر 30<strong>د</strong> نیټې لړۍAT/APویجاړ شولUXO ویجاړشولSAA ویجاړشولټوټې پاکېشول<strong>د</strong> ماین څخه پاکې شويسیمې ‏)په مترمربع(‏<strong>د</strong> پاتې شوي ککړېسیمې اټکل ‏)په مترمربع(‏588,000,000585,000,000563,000,00013,097,57414,604,3617,251,25713,376,7383,364,8853,601,378449,589467,07120,58088,99862,04328,2222,6162,1131,55912/31/2011–10/13/31/2012–1/16/30/2012–4/19/30/2012–7/1ټول ټال1 587,700,000587,700,00011,830,33546,783,5272,569,70122,912,702121,5201,058,760165,100344,3635,54211,830یا<strong>د</strong>ونې:‏ = AT/AP <strong>د</strong> ټانک ض<strong>د</strong>/‏ <strong>د</strong> پرسونل ض<strong>د</strong> مهمات = UXO ناچاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>لي مهمات = SAA <strong>د</strong> سپکو وسلو مهمات ټوټې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> رپوټ ورکول کیږي،‏ چې ترڅو پورې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی طبیعت ټاکل شوی نه وي لکه <strong>د</strong> نورومهماتو غون<strong>د</strong>ې پاملرنې ته اړتیا لري.‏1 په شمیرو کې زیاتوالی ځکه راغلی چې MACCA <strong>د</strong> خپل رپوټ په فارمټ کې هغې سیمې هم شاملوي چې <strong>د</strong> ماین سربیره وسلې او نور مهمات پکې وي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 او 1/2/2013 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> DoS, PM/WRA ځواب.‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong><strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> 2002 کال له پیل څخه چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهتوکو په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه پیله شوې $6.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مرسته کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستو ډیرهبرخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو سرچینو له الرې تخصیص شوي <strong>د</strong>ی:‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> نړیوالو مخ<strong>د</strong>ره توکوکنترول او <strong>د</strong> قانون پلي کولو )INCLE( بانکي حساب )$3.6 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر(،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو څخه <strong>د</strong> مخنیوي او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> فعالیتونو CN( )DoD بو<strong>د</strong>یجه171)$2.4 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر(.‏<strong>د</strong> INL په وینا،‏ <strong>د</strong> DoD او State <strong>د</strong> نړیوالو مخ<strong>د</strong>ره توکو او <strong>د</strong> قانون پلي کولو چارو ا<strong>د</strong>ارې<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>اخلې وزارت او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> افغان پولیسو )CNPA( سره خپلې مرستې پههمغږۍ ترسره کوي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه په ځینو والیتونو کې،‏ DoD <strong>د</strong> هغو عملیاتي مرکزونو<strong>د</strong> جوړولو بو<strong>د</strong>یجه ورکړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> CNPA <strong>د</strong> ملي مخنیوی واح<strong>د</strong> لخوا کارول کیږي؛ او INL172<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرکزونو <strong>د</strong> ساتنې بو<strong>د</strong>یجه ورکوي.‏<strong>د</strong> کوکنارو له مینځه وړلINL <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت ترمشرۍ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کوکنارو له مینځه وړلو )GLE( پروګرام ته بو<strong>د</strong>یجهورکوي.‏ INL ویلي چې <strong>د</strong> پروګرام له الرې په 2012 کال کې 9,672 هکتاره ځمکې له کوکناروڅخه پاکې شوي <strong>د</strong>ي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام له الرې <strong>د</strong> افغان حکومت له بنیا<strong>د</strong>ونو سره173$6.4 میلیونه ډالر مرسته کړې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ <strong>د</strong> بررسۍ یوې مسو<strong>د</strong>ې په ځواب کې له DoD نه پوښتنه وشوه چې آیا‏“یوازې GLE یا / <strong>د</strong> ‏]ژون<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل[‏ سره یو ځای <strong>د</strong> ایتالفي ځواکونو پر<strong>د</strong>ې موخې بان<strong>د</strong>ې چېیاغیانو ته <strong>د</strong> مرستو له رسی<strong>د</strong>لو څخه مخنیوی وکړي،‏ مثبته اغیزه کوي <strong>د</strong>ه که منفي.”‏ DoDپه ځواب کې وویل چې GLE کی<strong>د</strong>ای شي ځینې کوکنار کښت کوونکي <strong>د</strong> افغان حکومت ترولکې الن<strong>د</strong>ې سیمو څخه وباسي او <strong>د</strong> یاغیانو تر اغیزې الن<strong>د</strong>ې سیمو ته یې ولیږ<strong>د</strong>وي.‏ DoDهم<strong>د</strong>ارنګه وايي چې افغان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې وزارت )MCN( ‏“باور لريکه چیرې GLE <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل )AL( ورکولو له کمپاین سره یو ځای پلي شي او بزګرو ته <strong>د</strong>174کوکنارو <strong>د</strong> کښت په ځای <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> ګوزارې <strong>لپاره</strong> شیان ورکړي،‏ ډیره به اغیزمنه پریوځي.”‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 89 30


امنیتCNPA <strong>د</strong> نهو میاشتو په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> 25 ټنو په ان<strong>د</strong>ازه تریاک او تریاکو پورې تړلي کیمیاوي موا<strong>د</strong> لکهافیون او حشیش چې په کابل کې نیول شوي ول،‏ له مینځه یوړ.‏ ‏)<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت تصویر(‏INL هم<strong>د</strong>ارنګه له MCN سره کار کوي تر څو والیتونه له کوکنارو څخه پاک کړي اوهم<strong>د</strong>اسې یې وساتي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ INL <strong>د</strong> MCN <strong>د</strong> ښوکړنو نوښت ته بو<strong>د</strong>یجه ورکويکوم چې له والیانو سره مرسته کوي <strong>د</strong> جوایزو له الرې په خپلو والیتونو کې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong>کښت کمولو ګټې وګوري.‏ <strong>د</strong> INL په وینا،‏ <strong>د</strong> GPI پراختیايي پروژو کې یو والیت سره هغهوخت $1 میلیون ډالر مرسته کیږي چې له کوکنارو څخه پاک وي او یا په هماغه کال کې <strong>د</strong>کوکنارو کرل شوي ځمکو ساحه یې له 100 هکتارو څخه کم وي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرامله الرې والیتي حکومتونو ته $128.9 میلیونه ډالر چمتو کړې <strong>د</strong>ه.‏ په 2012 کال کې،‏ 17والیتونه <strong>د</strong> GPI جایزو ته نومول شوي <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> 2011 کال له شمیر سره مساوي <strong>د</strong>ه.‏ INLوايي چې په 2007 کال کې <strong>د</strong> GPI له پيل نه تر<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>مه پورې،‏ له 100 نه زیاتې پراختیاييپروژې — <strong>د</strong> ښوونځیو،‏ سړکونو،‏ پلونو،‏ کرهنیزو پروژو،‏ او طبي تسهیالتو په شمول — په 33175والیتونو کې یا خو بشپړې شوي <strong>د</strong>ي یاهم تر کارالن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏په 2012 کال کې،‏ INL <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> عامه پوهاوي پروګرام بو<strong>د</strong>یجه ورکړهترڅو <strong>د</strong> 18 والیتونو له کوکنارو څخه پاک شوو سیمو،‏ او هم په هغو سیمو کې چې کوکنارډیر کرل کیږي <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو له کرهنې،‏ تولی<strong>د</strong>،‏ مصرف څخه مخنیوی او په وړان<strong>د</strong>ې یېمبارزه وکړي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ INL <strong>د</strong> آغا خان فونډیشن سره مرسته کوي ترڅو په شپږو کلی<strong>د</strong>يوالیتونو کې <strong>د</strong> ټولنو او محلي انجیو ګانو سره کار وکړي او <strong>د</strong> کوکنارو سره تړاو نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکي176کارونو په رامینځته کولو سره <strong>د</strong> کوکنارو کښت له مینځه یوسي.‏<strong>د</strong> INL په بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> رپوټونهINL په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په اړه <strong>د</strong> ګڼو رپوټونو او سروې ګانو بو<strong>د</strong>یجه ورکړې<strong>د</strong>ه چې څلور یې پ<strong>د</strong>ې ربع کې خپور شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>90


امنیت<strong>د</strong> UNODC <strong>د</strong> تریاکو سروې 2012INL په 2012 کال کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تریاکو سروې ته بو<strong>د</strong>یجه ورکړه،‏ چې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او جرایمو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر )UNODC’s( له لخوا ترسره شوه.‏ پ<strong>د</strong>ې رپوټکې،‏ UNODC ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> کوکنارو تر کښت الن<strong>د</strong>ې ځمکې <strong>د</strong> 2011 کال په پرتله چې131,000 هکتاره وې،‏ په 2012 کال کې 154,000 هکتارو ځمکو ته زیات شوي <strong>د</strong>ي.‏ په هرصورت،‏ له هر هکټار نه <strong>د</strong> تریاکو السته راوړلو کچه <strong>د</strong> 2011 کال په پرتله چې 44.5 کیلوګرامو،‏ په 2012 کال کې 23.7 کیلوګرامو ته راټیټ شوی <strong>د</strong>ی — %47 کموالی مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏UNODC <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ختیځ،‏ لوی<strong>د</strong>یځ او سهیلي سیمو څخه <strong>د</strong> تر السه شوو رپوټونو په اړهوايي چې <strong>د</strong> پام وړ سیمې <strong>د</strong> ناروغیو او / یا هوايي ستونزو له کبله اغیزمن شوي <strong>د</strong>ي چې پهنتیجه کې یې <strong>د</strong> کوکنارو حاصل کم شوې <strong>د</strong>ه.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> کوکنارو څخه پاک شوو ځمکوساحه چې <strong>د</strong> GLE پروګرام لخوا پاک شوي <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> 2011 کال په پرتله چې 3,810 هکټاره و177په‎2012‎ کال کې <strong>د</strong>رې چن<strong>د</strong>و ته یعنې 9,672 هکټارو ځمکو ته رسی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.‏UNODC اټکل کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> کوکنارو بالقوه تولی<strong>د</strong> ښايي له 5,800 ټن څخه 3,700 ټنوته راښکته شي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تریاکو ارزښت هم ‏)<strong>د</strong> فارم ګیټ <strong>د</strong> بیې په اساس(‏ نږ<strong>د</strong>ې نیمايي شوې<strong>د</strong>ه — <strong>د</strong> 2011 کال په پرتله چې $1.4 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر و په 2012 کال کې $700 میلیونه ډالروته ورسی<strong>د</strong>.‏ نور <strong>د</strong>ا چې،‏ <strong>د</strong> هر هکټار له کوکنارو څخه <strong>د</strong> السته راتلونکي خالص عای<strong>د</strong> کچه هم178<strong>د</strong> 2011 کال په پرتله چې $10,700 ډالر و په 2012 کال کې $4,600 ډالرو ته راښکته شو.‏<strong>د</strong> فارم ګیټ بیه:‏ <strong>د</strong> یو محصول هغېبیې ته ویل کیږي چې په فارم کې ورکولکیږي،‏ پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> ټرانسپورت او انتقالورکولو لګښت نه شاملیږي.‏سرچینه:‏ ،IMF ‏“<strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> کوونکو <strong>د</strong> بیو <strong>د</strong> شاخص الرښو<strong>د</strong>:‏ نظریه اوتجربه،”‏ 598 2004، مخ.‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ښاري اوسی<strong>د</strong>ونکو لخوا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهتوکو کارونه<strong>د</strong> 2012 کال په <strong>د</strong>سمبر کې،‏ INL په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ښاریانو لخوا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> کارونې پهاړه <strong>د</strong> 2012 کال ملې سروې خپره کړه.‏ <strong>د</strong>ا سروې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موخې <strong>لپاره</strong> په الره اچول شوې وه ‏“ترڅو<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> کارونې په اړه یوه عیني ارزونه ترسره کړي،‏ چې بیا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سروې په مرسته <strong>افغانستان</strong>،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ او نړیواله ټولنه مخ<strong>د</strong>رهتوکو ته <strong>د</strong> اړتیا کمولو <strong>لپاره</strong> ستراټیژي چمتو کړي.”‏ پ<strong>د</strong>ې رپوټ کې <strong>د</strong> 11 والیتونو په مرکزونو کې<strong>د</strong> ښاري کورنیو څخه السته راغلي سروې <strong>د</strong> ویښتانو،‏ الړو،‏ او متیازو البراتواري ازمویښتونو سرهیوځای شوې <strong>د</strong>ه ترڅو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> کارونې کچه او پراخوالی معلومه کړي.‏ په هغو ښاري179سیمو کې چې څیړل شوي <strong>د</strong>ي،‏ مخ<strong>د</strong>ره توکې په الن<strong>د</strong>ې کچه کارول کی<strong>د</strong>لې:‏•%11.4 کورنۍ••%5.3 ټول ښاري اوسی<strong>د</strong>ونکي•%7.5 ځوانان )%10.6 نارینه؛ %4.3 ښځې(‏%2.3 ماشومان<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې ارزونهپه 2005 کال کې،‏ INL په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> معتا<strong>د</strong>ینو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې ګڼو مرکزونوسره خپلې مرستې پیلې کړې.‏ په 2009 کال کې،‏ INL <strong>د</strong> څیړنې له یوه خپلواکه موسسېڅخه غوښتنه وکړه څو په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> معتا<strong>د</strong>ینو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې بهیر وارزوي.‏ <strong>د</strong> ارزونېله موخو څخه یوه <strong>د</strong>اوه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې نه وروسته <strong>د</strong> ناروغ لخوا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او الکولکارونه،‏ او جنايي کړنالره وارزوي.‏ په ارزونه کې <strong>د</strong> پنځو والیتونو له ښارونو څخه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهتوکو معتا<strong>د</strong>ینو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې ګڼ شمیر مرکزونو — څلور <strong>د</strong> نارینه وو مرکزونه او <strong>د</strong>رې <strong>د</strong> ښځو او180ماشومانو مرکزونه — برخې اخیستې وې.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 91 30


امنیت<strong>د</strong> 2012 کال په اکتوبر کې،‏ <strong>د</strong> ارزونې په ترڅ کې ومون<strong>د</strong>ل شو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې الن<strong>د</strong>ېناروغانو له پروګرام څخه خوښ <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong>ا څیړنه وښو<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې څخهوروسته <strong>د</strong> هغو ناروغانو کچه چې بیا یې مخ<strong>د</strong>ره توکو ته مخه کړې وې %12 ته راټیټهشوی<strong>د</strong>ه.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> اوپيات کارونکو شمیر چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رمل کارونه یې بیا پیل کړې وه %31 ته،‏181او <strong>د</strong> الکول کارونکو کچه چې له <strong>د</strong>رملنې وروسته یې بیا پیل کړې وې %76 ته راټیټه شوه.‏وچ بن<strong>د</strong>ر:‏ <strong>د</strong> یو هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې <strong>د</strong>اخلي سړکیا <strong>د</strong> ریلو الرې ته ویل کیږي چې مستقیما<strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ر څنډې ته رسیږي.‏ په بن<strong>د</strong>رونوکې <strong>د</strong> اموالو <strong>د</strong> ساتلو او غونډولو زیرمې اوهم <strong>د</strong> ګمرکاتو <strong>د</strong> تصفیې خ<strong>د</strong>متونه لري.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ نړیوال کمیسیون،‏ ‏“<strong>د</strong> سهارانه ښکته افریقا:‏ <strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو په سیالۍ بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> زیربنا <strong>د</strong> شرایطواغیزې،‏ <strong>د</strong>ریم کلنی رپوټ،”‏ 6-41 4/2009، مخ.،‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه.1/12/2013په لوی<strong>د</strong>یځ او مرکزي اسیا کې <strong>د</strong> اوپیاتو قاچاق او سو<strong>د</strong>اګريINL هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> UNODC یوه رپوټ ته بو<strong>د</strong>یجه ورکړه چې په هغې کې <strong>د</strong> لوی<strong>د</strong>ځ اومرکزي اسیا <strong>د</strong> وچو بن<strong>د</strong>رونو ونډه یې په سیمه ییزه سو<strong>د</strong>اګرۍ کې تجزیه کړې وه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملقاچاق وړونکو لخوا یې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بن<strong>د</strong>رونو کارونې ته ګوته ایښې وه.‏ <strong>د</strong> رپوټونو یو شمیر مون<strong>د</strong>نېپه مستقیمه توګه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو افغان قاچاق وړونکو سره تړاو <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏UNODC ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2004 او 2010 کلونو په مینځ کې <strong>د</strong> افغان صا<strong>د</strong>راتو او وار<strong>د</strong>اتوحجم له <strong>د</strong>رې چن<strong>د</strong>و څخه زیات شوی <strong>د</strong>ی؛ په هر صورت،‏ <strong>د</strong> قانون پلي کولو ظرفیت تراوسهال <strong>د</strong>ومره و<strong>د</strong>ه ن<strong>د</strong>ه مون<strong>د</strong>لې چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه وکړي.‏ پهسیمه کې <strong>د</strong> 48 وچو بن<strong>د</strong>رونو له جملې څخه،‏ ډیره برخه یې )17( په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره توکو زیاته برخه په مرکزي اسیا او په <strong>افغانستان</strong>،‏ ایران او پاکستان کې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریزوالرو په اوږ<strong>د</strong>و کې نیول کیږي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ له هغه وخت نه چې <strong>د</strong> مرکزي اسیا <strong>د</strong> ریلو الره<strong>افغانستان</strong> ته غزول شوې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې الرې په اوږ<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> هیروین نیولو ګڼ شمیر پیښېرپوټ ورکړ شوي <strong>د</strong>ي.‏ په سیمه کې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ لوړې کچې له امله <strong>د</strong> ګمرکاتو چارواکي په182بن<strong>د</strong>رونو او سرح<strong>د</strong>ي کنټرول ځایونو کې یوازې لږ کانټینرونه تفتیش کولی شي.‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پولیسپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> پولیسو )CNPA( په لیکو کې 2,581 کسانوګومارل شو — <strong>د</strong> تیرې ربعې په پرتله 41 کسان کم <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا <strong>د</strong> شمیر کموالی183<strong>د</strong> سرتیرو له کمولو سره مستقیمه اړیکه لري.‏NTM-A او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قانون پلي کولو ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> CNPA <strong>لپاره</strong> سالکاران اوالرښونکي چمتو کوي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ 16، NTM-A سالکاران چمتو کوي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو مرکزي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> 33 ټرینرانو ته بو<strong>د</strong>یجه ورکوي ‏)چې 20 تنهیې په یو وخت کې په هیوا<strong>د</strong> کې وي(.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یوه کمپني184)CACI( <strong>د</strong> CNPA سره <strong>د</strong> مرستې <strong>لپاره</strong> 37 تنه کارکونکي چمتو کوي.‏<strong>د</strong> مخنیوی عملیاتونه<strong>د</strong> DoD په وینا،‏ <strong>د</strong>‎2012‎ کال <strong>د</strong> اکتوبر له 1 څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ ANSF <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو او ایساف سره <strong>د</strong> 51 مخنیونکي عملیاتونو سرته رسولو <strong>لپاره</strong> ملګري کړې <strong>د</strong>ه — <strong>د</strong> پیرې،‏ګزمې او څیړنې ګډ عملیاتونه،‏ او <strong>د</strong> توقیف عملیاتونو سنجول.‏ <strong>د</strong>ا عملیاتونه <strong>د</strong> 81 توقیفونو او185<strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې کچې قاچاق شوي مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> نیولو المل شوې <strong>د</strong>ي:‏• 24,180 کیلو ګرام حشیش• •13,528 کیلوګرام تریاک•224 کیلوګرام مورفین•692 کیلوګرام هیرویین3,490 <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پورې اړون<strong>د</strong> کیمیاوي موا<strong>د</strong><strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>92


امنیت<strong>د</strong> DoDپه وینا،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ پ<strong>د</strong>ې عملیاتونو کې <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> لوجیستیکي اواستخباراتي مالتړو سربیره ځمکنۍ بیړنۍ مرستې رسولې.‏ DEA په ټوله هیوا<strong>د</strong> کې ځانګړوواح<strong>د</strong>ونو ته مشورې ورکولې ترڅو <strong>د</strong> تحقیقاتو او قانون پلي کولو ظرفیت تاسیس کړي.‏برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو استخباراتي ټولنه په ستراتیژیکه،‏ عملیاتي او تکتیکي سویوکې <strong>د</strong> افغان پوځ او <strong>د</strong> قانون پلي کونکو ا<strong>د</strong>ارو سره <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف مون<strong>د</strong>لو او تحلیل په برخو کې186مرسته کوي.‏لکه <strong>د</strong> تیرو ربعو په شان،‏ <strong>د</strong> مخنیولو ډیر عملیاتونه په سهیلي او سهیل لوی<strong>د</strong>یځو سیمو کېترسره شوې،‏ کومه سیمه چې <strong>د</strong> اوپياتونو ډیره برخه کښت،‏ پروسس،‏ او له <strong>افغانستان</strong>ه بهرته لیږ<strong>د</strong>ول کیږي.‏ <strong>د</strong> DoD په وینا،‏ په <strong>د</strong>غو سیمو کې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیر له پرمختګ سره سم چې<strong>د</strong> ایساف واح<strong>د</strong>ونه وویستل شول،‏ افغان ځواکونه <strong>د</strong> ګزمو او پوځی عملیاتونو مشري کوي.‏DoD ویلي چې افغان ځانګړي ځواکونه <strong>د</strong> خپلواکو عملیاتونو سرته رسولو وړتیا ښو<strong>د</strong>لي،‏چې <strong>د</strong> لوجیستیکي او استخباراتي برخو کې <strong>د</strong> ایساف لخوا مالتړ کیږي.‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پهض<strong>د</strong> افغان تفتیش کونکي <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>ل شوو مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق وړلو شبکو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>مبارزې او <strong>د</strong> <strong>د</strong>رمل <strong>د</strong> پروسس البراتوارونو،‏ زیرمو،‏ او قاچاقي الرې مون<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> خپل187استخباراتي ټولګو په لومړیتوبونو کې اصالح راوستي <strong>د</strong>ي.‏افغان معمولي او ځانګړو ځواکونو <strong>د</strong> بین اال<strong>د</strong>اري عناصرو لکه ګډ بین اال<strong>د</strong>اري وظیفويځواک — نیکسس )CJIATF-N( او <strong>د</strong> بین اال<strong>د</strong>اري عملیاتونو <strong>د</strong> همغږۍ مرکز )IOCC( پهګډون سره یو شمیر عملیاتونه ترسره کړي <strong>د</strong>ي.‏ CJIATF-N او IOCC <strong>د</strong> بیالبیلو پوځي او<strong>د</strong> قانون پلی کونکو ا<strong>د</strong>ارو څخه السته راغلي معلومات منسجم کوي ترڅو <strong>د</strong> تریاکو-یاغیانوفاس<strong>د</strong>و عناصرو په وړان<strong>د</strong>ې عملیاتونه اسانه کړي.‏ <strong>د</strong> DoD په وینا،‏ ټول عملیاتونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه188ایاالتو او ایتالفي ځواکونو <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انانو لخوا همغږې او مالتړ کړای شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 93 30


GovernanceمنځپانګېContents95پخالینه او بیا یو ځای کی<strong>د</strong>ل 99ملی او سیمیزه حکومت<strong>د</strong>اري 111قضايي اصالحات او <strong>د</strong> قانون حاکمیت 116<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ې مبارزه 120بشري حقونه Report <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> to the <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> united <strong>د</strong> states I <strong>پلټونکی</strong> congress <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> I January 30, 201394


حکومت<strong>د</strong>اريحکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې ، امریکا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اري او اقتصا<strong>د</strong>ي پراختبا<strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> 22.4 میلیار<strong>د</strong>ه امریکايي ډالر تخصیص ورکړی <strong>د</strong>ی.‏ 189 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې فنډ ډیره برخه،‏ چې15.1 ميليار<strong>د</strong>ه امریکايي ډالر <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ فنډ )ESF( ته تخصیص ورکړ شوي،‏ چې<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> نړیوالي پراختیايی ا<strong>د</strong>ارې )USAID( لخوا ا<strong>د</strong>اره کیږي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هیوا<strong>د</strong> پراخ فسا<strong>د</strong>،‏کمزوری قضايي سکتور،‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> صالحیت <strong>د</strong> تاسیس او ساتنې په برخه کې ستونزې،‏ اوله بشرې حقونو څخه <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارې سرغړونې،‏ <strong>د</strong> یوه با ثباته او با تجربه حکومت جوړولو <strong>لپاره</strong>یې <strong>د</strong> امریکا هڅې له ستونزو سره مخ کړي.‏پخالینه او بیا یوځای کی<strong>د</strong>ل<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> سیاسي او اقتصا<strong>د</strong>ي ستراتیژي،‏ لکه څنګه چې په ملي لمړیتوبونو پروګرامونو)NPP( کې راغلي،‏ او له 2012 کال څخه <strong>د</strong>ې پراختیا په کال کې <strong>د</strong>ي،‏ سوله او پخالینه یېیوه ډیره مهمه موخه <strong>د</strong>ه.‏ عموماً‏ افغانانو <strong>د</strong> پخالینې له هڅو څخه مالتړ څرګن<strong>د</strong> کړی <strong>د</strong>ی،‏ لکهڅنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس کې ښو<strong>د</strong>ل شوی عکس 3.26. پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> او پاکستانحکومتونو <strong>د</strong> پخالینې په اړه غونډه کړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت او <strong>د</strong> سولېعکس 3.26<strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> روغې جوړې هڅو او <strong>د</strong> مخالفو وسله والو سره <strong>د</strong> خبرو اترو په اړه<strong>د</strong> افغان خلکو نظریات%100%90%80%702012201120102009%60%50%40%30%20%10%0موافقمخالفیا<strong>د</strong>ونه:‏ <strong>د</strong> سروې <strong>د</strong> غلطۍ کچه مثبت یا منفي %5.1 <strong>د</strong>ه.‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ آسيا فونډیشن،‏ ‏”<strong>افغانستان</strong> په 2012 کال کې،‏ <strong>د</strong> افغان خلکو سروې،“‏ 11/2012.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 95 30


حکومت<strong>د</strong>اريعالي شورا یې،‏ <strong>د</strong> طالبانو غړي،‏ او حزب اسالمي په فرانسي کې غونډه کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>حکومت <strong>د</strong> ‏“سولي او پخالینې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> الر نقشه”‏ هم جوړه کړي،‏ تر څو <strong>د</strong> خبرو الرښونهوکړي.‏ ولسمشر بارک اوباما او افغان ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي په واشنګتن کې <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>یز شويالر پر نقشې بان<strong>د</strong>ې خبري وکړي او موافقه یې وکړه چې <strong>د</strong> طالبانو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> قطر په <strong>د</strong>وهه کې<strong>د</strong> یوه <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> پرانیستلو مالتړ وکړي،‏ تر څو <strong>د</strong> پروسې کارونه آسانه کړي او نور سیمیزې ډلېپشمول <strong>د</strong> پاکستان پ<strong>د</strong>ې کې شامل شي.‏ مګر،‏ ډیري ننګونې ال پر ځای پاتې <strong>د</strong>ي،‏ پشمول <strong>د</strong>طالبانو نه لیوالتیا چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت سره خبري وکړي،‏ چې <strong>د</strong>وی وايی <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ‏“بهرني190اشغالګرو یو ګوډاګی”‏ <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> سولې عالي شورا<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سولې عالي شورا ریس،‏ صالح ال<strong>د</strong>ی رباني،‏ اسالم آبا<strong>د</strong> ته <strong>د</strong> یوه هیت مشريوکړه تر څو <strong>د</strong> پاکستان له ولسمشر،‏ ص<strong>د</strong>راعظم،‏ او لوی <strong>د</strong>رستیز سره <strong>د</strong> نومبر په 12-14وګوري.‏ پاکستان به یو مهم رول په هرو خبرو کې ولوبوي ځکه چې <strong>د</strong> طالبانو لوی مشران<strong>د</strong> پاکستان له شمال ختیځ خون<strong>د</strong>ې ځایونو څخه کارونه پرمخ وړي.‏ ربانی هیله من<strong>د</strong> و ترڅوپاکستان ته قناعت ورکړي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت او یاغیانو ترمنځ،‏ چې ځینې یې <strong>د</strong>پاکستان لخوا مالتړ ترالسه کوي،‏ پخالینه وهڅوي.‏ له غونډې وروسته،‏ <strong>د</strong> نومبر او <strong>د</strong>سمبر پهمیاشتو کې پاکستان یو شمیر طالبان چې پاکستان بن<strong>د</strong>ي کړي و،‏ له بن<strong>د</strong>ه آزا<strong>د</strong> کړل.‏ ویل شوي191چې <strong>د</strong> طالبانو <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې پخوانی وزیر <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په آزا<strong>د</strong> شویو بن<strong>د</strong>یانو کې شامل و.‏رباني نړیوالي ټولنې ته هم بلنه ورکړي چې <strong>د</strong> پخالینې سره مرسته وکړي.‏ هغه <strong>د</strong>نومبر په میاشت کې ملګرو ملتونو )UN( ته سفر وکړ تر څو <strong>د</strong> ملګرو ملتونو امنیت شوراسره <strong>د</strong> خپلې مالتړ کونکي ونډې په اړه مشوره وکړي.‏ <strong>د</strong> هغه هڅو مرسته وکړه چې <strong>د</strong>ملګرو ملتونو امنیت شورا 2082 مصوبه تايي<strong>د</strong> كړي،‏ او هغه طالبانو څخه چې سولې پهخبرو کې بوخت <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> سفر کولو بن<strong>د</strong>یز <strong>د</strong> لنډ وخت <strong>لپاره</strong> لري کوي،‏ او <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> خبرو <strong>لپاره</strong>192<strong>د</strong> طالبانو توان ډیروي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سولې او بیا یو ځایکی<strong>د</strong>لو پروګرام:‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت<strong>د</strong> یو ځای کی<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> یاغیانو <strong>د</strong> هڅولواو ا<strong>د</strong>اره کولو اصلي پروګرام.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong>طالبان او <strong>د</strong> حکومت نورو مخالفینو <strong>لپاره</strong>یوه الر برابروي ترڅو له تاوتریخواليالس واخلي او <strong>د</strong> افغاني ټولنې ګټورغړي شي.‏ پروګرام هڅه کوي ترڅو هغوانفرا<strong>د</strong>ي کسانو ته چې په سولیز ډولبیرته ټولنې ته راځي پراختیايي فرصتونهبرابر کړي.‏ یوه ګډه <strong>د</strong>ارالنشا،‏ <strong>د</strong> څو ا<strong>د</strong>ارویو بنسټ چې په هغه کې آیساف <strong>د</strong>ځواکونو استازی هم شته،‏ <strong>د</strong>ا پروګراما<strong>د</strong>اره کوي.‏سرچیني:‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو پراختیايی پروګرام ،)UNDP(UNDP“ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سولې او بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام مالتړکوي،”‏ 5/2011 آیساف،‏ ”APRP“ له انترنت څخه 7/17/2012.<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سولې او بیا یو کی<strong>د</strong>لو پروګرام<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په لمړیو <strong>د</strong>و میاشتو کې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سولې او بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام)APRP( په کمه کچه پرمختګ <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> او 531 یاغیانو پ<strong>د</strong>ې پروګرام کې ځانونه ثبت کړي،‏او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام له پیل څخه یې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> یو ځای کی<strong>د</strong>ونکو ټوله شمیره 5,577 تهورسوله.‏ <strong>د</strong> پروګرام په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> یو ځای کی<strong>د</strong>ونکو یوه لویه برخه )%79( لکه څنګه چېپ<strong>د</strong>ې عکس کې ښو<strong>د</strong>ل شوي عکس‎3.27‎‏.‏ 193 <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> له کمې بې ثباته شمالي او ختیځو سیموڅخه راغلي.‏<strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جون په میاشت کې <strong>د</strong> شخړو <strong>د</strong> حل ستراتیژي بشپړه کړه،‏ چې <strong>د</strong>ابه <strong>د</strong> شخړو <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>لو او لمړیتوب ورکولو چې تاوتریخوالي سره مرسته کوي،‏ او <strong>د</strong> له منځهوړلو <strong>لپاره</strong> یې عامه پوهاوی ترسره کول،‏ ل<strong>د</strong>ې الرو <strong>د</strong> بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> پروګرام له پرمختګسره مرسته وکړي،‏ مګر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کال تر پایه ل<strong>د</strong>ې ستراتیژي څخه په عمل کې کار اخیستل شوینه و.‏ په کابل کې <strong>د</strong> امریکا سفارت او <strong>د</strong> نړیوالي امنیتي همکاری ځواک )ISAF( <strong>د</strong> بیا یوځایکی<strong>د</strong>لو ا<strong>د</strong>ارې،‏ <strong>د</strong> APRP له ګډې <strong>د</strong>ارالنشا سره څو ځلې پر <strong>د</strong>ې مسلې بان<strong>د</strong>ې خبري کړي <strong>د</strong>ي،‏مګر <strong>د</strong>ارالنشا ا<strong>د</strong>عا کوي چې سیاسي حساسیتونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستراتیژی <strong>د</strong> پلې کولو مخه نیولي.‏ <strong>د</strong>2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په میاشت کې ګډې <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong> یاغیانو <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انانو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> بیا یو ځایکی<strong>د</strong>لو <strong>ځانګړی</strong> پروګرام پیل کړ.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت هیله من<strong>د</strong> و چې<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>96


حکومت<strong>د</strong>اريعکس 3.27<strong>د</strong> سيمه یيزې قومان<strong>د</strong>ې په اساس بيا یوځای شوي کسان،‏ <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong>سمبر-‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر6,000RC‏-شمال5,000RC‏-مرکزيRC‏-ختيځRC‏-لوی<strong>د</strong>یځ4,0003,000RC‏-سهيل2,000RC‏-سهيل لوی<strong>د</strong>یځ1,000<strong>د</strong>سمبر 2011 مارچ 2012 جون 2012 سپتمبر 2012 <strong>د</strong>سمبر 20120یا<strong>د</strong>ونې:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې په معلوماتو کې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر مياشتې شميرې شاملې ن<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> RC‏-مرکزي معلومات <strong>د</strong> 2012 کال تر جون پورې نه و ورکړ شوي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ په مياشت کې <strong>د</strong> RC‏-شمال شميره ځکه لږه <strong>د</strong>هچې <strong>د</strong> سرپل 250 پخوانۍ کسان <strong>د</strong> ګډې <strong>د</strong>ارلانشاء لخوا له صلاحيته لرې شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 3/30/2012 7/5/2012, 10/2/2012, 1/2/2013, او 12/30/2011 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځوابونه.‏عکس 3.28کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>ا پروګرام په جنوب او ختیځ کې بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام بیا پیل کړي.‏ 194 لکهڅنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس کې ښو<strong>د</strong>ل شويعکس 3.28 <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> عام خلک <strong>د</strong> بهرنیو ځواکونوشتون،‏ <strong>د</strong> ځواک ترالسه کولو <strong>لپاره</strong> لیوالتیا،‏ په حکومت کې فسا<strong>د</strong>،‏ او <strong>د</strong> پاکستان مالتړ،‏ څلورهغه مهم <strong>د</strong>لیلونه ګڼې چې انفرا<strong>د</strong>ي کسان یاغیتوب سره یوځای کیږي.‏<strong>د</strong> پرمختګ <strong>د</strong> غیری رسمي یوځای کی<strong>د</strong>لو مخه ن<strong>د</strong>ه نیولي،‏ چې یاغیان خپلې وسلې پهمځکه ږ<strong>د</strong>ي مګر په رسمي توګه <strong>د</strong> APRP له خالص پروګرام سره نه یوځای کیږي،‏ ځکه <strong>د</strong>وی195ویره لري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی امنیت به له خطر سره مخ شي.‏<strong>د</strong> بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ظرفیت لوړولپه ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> والیتي <strong>د</strong>ارالنشا ګډ ټیمونو )PJSTs( <strong>د</strong> ظرفیت،‏ توان،‏ او <strong>د</strong> فعالیتونو کچېتوپیر <strong>د</strong>وام لري.‏ <strong>د</strong> والیتي ګډې <strong>د</strong>ارالنشا ټیمونه او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سولې او بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لوپروګرام )APRP( <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> جوړ شوي تر څو <strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو او بیا رغونې پروګرامونو<strong>د</strong> تطبیق له ا<strong>د</strong>اره کولو سره مرسته وکړي.‏ په هغو والیتونو کې چیرته چې والي له APRPڅخه مالتړ کوي او <strong>د</strong> والیتونو <strong>د</strong> سولې شوراګانو،‏ ګډې <strong>د</strong>ارالنشا ټیمونو،‏ او <strong>د</strong> والیتونو امنیتيکارکونکو تر منځ اتحا<strong>د</strong> شتون لري،‏ APRP په ښه توګه کار کوي او <strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو شمیره196په مناسبه توګه لوړه <strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong>ا حالت تر ډیرې کچې په شمال لوی<strong>د</strong>یځ کې شتون لري.‏<strong>د</strong> APRP ګډه <strong>د</strong>ارالنشا پ<strong>د</strong>ې پوهیږي چې والیتي ټیمونه ډیرې روزنې ته اړتیا لري.‏ پ<strong>د</strong>ې ربعکې،‏ <strong>د</strong>ارالنشا،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو )ARP( له پروګرام سره <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت)DoD( مالي مرستې په مالتړ په کابل کې <strong>د</strong> ګډې <strong>د</strong>ارالنشا ټیمونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> روزنې پروګرام <strong>د</strong>ایرپ<strong>د</strong>ې اړه چې ولې وسله وال مخالفين<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت په ض<strong>د</strong> جګړه کوي <strong>د</strong> افغانخلکو نظریې ‏(سلنه)‏په حکومتکې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>زیاته کچه15نه پوهيږي15<strong>د</strong> بهرنيوسرتيروشتون21<strong>د</strong> ځواکتر لاسهکول16<strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>نشتون9<strong>د</strong> پاکستانلخوا ملاتړکيږي15یا<strong>د</strong>ونې:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> غلطۍ کچه مثبتیا منفي %5.1 <strong>د</strong>ه.‏سرچينه:‏ آسيا فون<strong>د</strong>یشن،‏ ‏”<strong>افغانستان</strong> په 2012 کال کې،‏ <strong>د</strong> افغان خلکوسروې،“‏ 11/2012.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 97 30


حکومت<strong>د</strong>اريکړ.‏ ترڅو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ارالنشا ګډو ټیمونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ARP لخوا تمویل شوی نوی پروګرام په اوړي کېپیل کیږي،‏ <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong>ا پروګرامونه بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> ګډې <strong>د</strong>ارالنشا په ټیمونو کې مهارتونه لوړ کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېربع په پای کې،‏ <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>انی <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong> په تمه و.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ په<strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> همکاری ماموریت )UNAMA( <strong>د</strong> والیتونو <strong>د</strong> سولې شوراګانو197<strong>لپاره</strong> یې <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong>رې پروګرام هم <strong>د</strong> شخړو <strong>د</strong> حل کولو په اړه <strong>د</strong>ایر کړي.‏<strong>د</strong> بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> مالي چارو ا<strong>د</strong>اره کولګډه <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong> UNDP په نظارت <strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې کارونه ترسره کوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیوچارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په 1391 مالي کال کې له 123.65 میلیونو امریکايي ډالروبو<strong>د</strong>جې څخه APRP نږ<strong>د</strong>ې 60 میلیونه امریکايي ډالر لګولي ‏)<strong>د</strong> ګټې اخیستلو <strong>د</strong> کچې نږ<strong>د</strong>ې%48.5( چې <strong>د</strong>ا پ<strong>د</strong>ې لنډو کلونو کې <strong>د</strong> لګښت تر <strong>د</strong>رېو چن<strong>د</strong>ه ډیره ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت ویلي چې ګډې <strong>د</strong>ارالنشا په سیمیزه کچه <strong>د</strong> بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> فنډ توزیع <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>198عملیاتو معیاري طرزالعملونه تطبیق کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> امریکا فنډ په آسانه توګه <strong>د</strong> بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام ته ن<strong>د</strong>ې راغلي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سپتمبر تر 30 پورې،‏ امریکا <strong>د</strong> نړیوال بانک <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې وجهې صن<strong>د</strong>وق <strong>لپاره</strong> 50میلیونه امریکايي ډالر ورکړي تر څو <strong>د</strong> کلیو <strong>د</strong> بیا رغونې او پراختیا وزارت )MRRD( <strong>د</strong> مليیووالې پروګرام سره مرسته وکړي،‏ تر څو ټولنو سره مرسته شي چې وپیژنی،‏ پالن کړي،‏ ا<strong>د</strong>ارهکړي،‏ او له خپلو پراختیايی پالنونو څخه نظارت وکړي.‏ مګر،‏ کلیو <strong>د</strong> بیا رغونې او پراختیا وزارت<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سولې او بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام فنډ او <strong>د</strong> ملي یووالې پروګرام یو بل سره <strong>د</strong>نښلولو په برخه کې ډیر کم کار کړي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong>اسي ښکاري چې <strong>د</strong> پخوانیو کارونو پر اساس<strong>د</strong> APRP فنډ پروژې <strong>د</strong> هغو ځایونو <strong>لپاره</strong> ټاکي چې لمړیتوب نلري.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت <strong>د</strong>ا هغه هڅه ګڼې چې <strong>د</strong> ډونرانو <strong>د</strong> توزیع امی<strong>د</strong>ونه خوشحاله کړي.‏ <strong>د</strong> کلیو <strong>د</strong> پراخیتاوزارت <strong>د</strong> شفافیت نلرل،‏ توپیرلرونکي راپورونو ورکول او <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> ورکولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> طرزالعملونونه شتون هغه کارونه <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> نړیوالو ډونرانو <strong>د</strong> فنډونو څخه <strong>د</strong> ګټې اخیستلو199پی<strong>د</strong>اکول او تايي<strong>د</strong> کولو چې <strong>د</strong> بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو او سولې <strong>د</strong> ګټو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ي،‏ ننګوني ډیروي.‏<strong>د</strong> ټولنې <strong>بیارغونې</strong> پروګرامونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سولې و بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام هغهانفرا<strong>د</strong>ي کسان چې کی<strong>د</strong>ای شي خپلې وسلې پر مځکه کښینږ<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي اړتیاو برابرولو اوټولنیزو مالتړ له الرې هڅوي تر څو له خپلو ټولنو سره یوځای شي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سولې اوبیا یوځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام )APRP( <strong>د</strong> ټولنې بیا رغونې پروژې لکه <strong>د</strong> مینونو پاکول،‏ کرنه،‏ کمېنغ<strong>د</strong>ې پیسې،‏ او حرفوي او <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي پروژې چې <strong>د</strong> احتمالي یوځای کی<strong>د</strong>ونکو <strong>د</strong> هڅولو<strong>لپاره</strong> جوړې شوي،‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې یې خپل زیاتوالې ته <strong>د</strong>وام ورکړي.‏ <strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> کمو نغ<strong>د</strong>و پیسوپروژې له 80 څخه 140 زیاتې شوې <strong>د</strong>ي،‏ چې 17 یې بشپړې شوې.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت راپور ورکړی چې څلور اړون<strong>د</strong> وزارتونه ‏)<strong>د</strong> کلیو بیا رغونې او پراختیا،‏ عامه ګټو،‏ کرنې،‏اوبو لګولو او مال<strong>د</strong>اري،‏ کار او ټولنیزو چارو،‏ شهی<strong>د</strong>ان او معلولینو(‏ له 1,500 څخه ډیر <strong>د</strong> ټولنې<strong>بیارغونې</strong> پروګرامونه تطبیقوي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرامونه <strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> رسولو <strong>لپاره</strong> مالتړ برابروي اوکاري فرصتونه جوړوي.‏ له 178,000 ډیرو انفرا<strong>د</strong>ي کسانو،‏ <strong>د</strong>واړه بیا یوځای کی<strong>د</strong>ونکي او <strong>د</strong> ټولنوغړي،‏ <strong>د</strong> پروګرام له پیل څخه یې ل<strong>د</strong>ې پروژو ګټه اخیستي <strong>د</strong>ه.‏ مګر،‏ په ټولو هغو ټولنو کې چې200بیا یوځای کی<strong>د</strong>ل منځ ته راغلي ل<strong>د</strong>ې پروګرامونو څخه ګټه ن<strong>د</strong>ه اخیستې.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>98


حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( څخه <strong>د</strong> بیایوځای کی<strong>د</strong>لو مالتړ<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> APRP له پروګرام سره <strong>د</strong> ANSFهمکاری ښه کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت )MoD( <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و)ANA( 205 مه قول ار<strong>د</strong>و ‏)په کن<strong>د</strong>هار کې(‏ پاتې کسان <strong>د</strong> APRP او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> مالتړ کونکېونډې په برخو کې وروزل.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت پالن لري چې په راتلونکې ربع کې <strong>د</strong>201ملي ار<strong>د</strong>و ټولو قول ار<strong>د</strong>وګانو ته نورې روزنې هم ورکړي.‏ملي او سیمیزه حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي او سیمیزې حکومت<strong>د</strong>اری <strong>د</strong> ظرفیت لوړلو،‏ سیمیزېحکومت<strong>د</strong>اری،‏ او ملکي خ<strong>د</strong>ماتو روزنې <strong>د</strong> ښه کولو <strong>لپاره</strong> څو هڅو ته فنډ ورکوي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربعکې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ‏“په <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لور <strong>د</strong> پرمختګ”‏ په شپږمیاشتنې راپور کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت اوږ<strong>د</strong> محاله شتون په اړه سوال کړی.‏ راپور ویلېچې فسا<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> پروګرام کمزوری نظارت،‏ <strong>د</strong> سیمیزې حکومت<strong>د</strong>اری بو<strong>د</strong>جې کسر،‏ <strong>د</strong> کافي عوای<strong>د</strong>وترالسه کولو کم ظرفیت،‏ او <strong>د</strong> عامه مالي چارو مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت هغه څه <strong>د</strong>ې چې ټول <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> حکومت ثبات ته زیان رسوي.‏ <strong>د</strong> ملي او سیمیزو حکومتونو ترمنځ کمزوري اړیکياو همغږی <strong>د</strong>وام لري.‏ <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>ماتو په منځ کې <strong>د</strong> رسمي تربیې او روزنې کموالی <strong>د</strong>ا مانالري چې حکومت مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> بشري ظرفیت لري تر څو پیچلې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ترسره کړي.‏ 202 نوې سروېښیې چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> عام خلک لکه څنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس کېعکس 3.29 ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ي،‏ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong>،‏ بې امنیتي،‏ او په پوره ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> کاري فرصتونو نشتون،‏ <strong>د</strong> مرکزي حکومت <strong>د</strong>ريمهمي ناکامی ګڼې.‏عکس 3.29<strong>د</strong> مرکزي <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ډیرو مهمو ناکاميو په اړه <strong>د</strong> افغان عامه خلکو نظریې322318119887ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong><strong>د</strong> امنيت نشتون<strong>د</strong> کاري فرصتونو نشتونځان وژونکي بری<strong>د</strong>ونهکمزوری حکومتولي<strong>د</strong> طالبانو له مينځه وړلکمزوری اقتصا<strong>د</strong><strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو له مينځه وړل<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت نشتون<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې خراب سيسټم%35%30%25%20%15%1055%5%0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> غلطۍ کچه مثبت یا منفي %5.1 <strong>د</strong>ه.‏سرچينه:‏ آسيا فونډیشن،‏ ‏”په 2012 کال کې <strong>افغانستان</strong>،‏ <strong>د</strong> افغان خلکو یوه سروې،“‏ 11/2012.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 99 30


حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اری پروګرام راتلونکي ستراتیژی<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>یموکراسی او حکومت<strong>د</strong>اری <strong>د</strong>فتر )ODG( <strong>د</strong> ستراتیژی <strong>د</strong> 2015 تر 2024 <strong>د</strong>تحول لسیزې <strong>لپاره</strong> خپله ستراتیژی <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت لخوا <strong>د</strong> ټوکیو په کنفرانس کېله وړان<strong>د</strong>ې شوې ستراتیژی او ملي لمړیتوبونو پروګرامونو )NPPs( سره همغږې کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>USAID په ستراتیژی کې حکومت<strong>د</strong>اري،‏ <strong>د</strong> قانون حاکمیت،‏ ټولټاکنې او سیاسي پروسې،‏ اوم<strong>د</strong>نې ټولنه شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> USAID په نظر په <strong>افغانستان</strong> کې به ښه حکومت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> -20122014 <strong>د</strong> انتقال <strong>د</strong> وخت <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> ساتلو <strong>لپاره</strong> او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې هیوا<strong>د</strong> وکوالی شي خپلو203موخو ته <strong>د</strong> تحول <strong>د</strong> لسیزې په وخت کې ورسیږي،‏ ډیر مهم وي.‏<strong>د</strong> USAID حکومت<strong>د</strong>اری پروګرام به <strong>د</strong> والیتي شوراګانو )PCs( <strong>د</strong> غړو او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په34 والیتونو کې <strong>د</strong> سیمیزو بنسټونو <strong>د</strong> تخصصي مهارتونو او تخنیکي ظرفیتونو پر لوړلو بان<strong>د</strong>ېکار وکړي.‏ والیتي شوراګانې غواړې چې سیمیزو حکومتونو ته <strong>د</strong> پراختیا لمړیتوبونو په پالنکولو کې مشوره ورکړي،‏ او له والیتي ا<strong>د</strong>ارې څخه نظارت وکړي.‏ USAID <strong>د</strong>ا هم غواړي چې<strong>د</strong> والیتي شوراګانو،‏ ملي پارلمان،‏ <strong>د</strong> ولسوالیو په کچه بنسټونو،‏ او په ملي او سیمیزه کچه<strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و اجرایي چارواکو تر منځ همغږي ښه کړي.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اری پروګرام <strong>د</strong>مالي چارو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې جوړول او تطبیق کولو،‏ <strong>د</strong> بشري سرچینو ا<strong>د</strong>اره کولو،‏ <strong>د</strong>پالیسی او ستراتیژی پالن کولو،‏ عامه پوهاوی او استازیتوب،‏ <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو رسولو،‏ عامه کارونو،‏او <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و ټولولو له الرو <strong>د</strong> مرکزي او سیمیزو بنسټونو <strong>د</strong> کارې ظرفیتونو <strong>د</strong> لوړلو او خ<strong>د</strong>ماتو204رسولو <strong>د</strong> توان <strong>د</strong> لوړولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نورو ډونرانو <strong>د</strong> هڅو مالتړ وکړي.‏<strong>د</strong> ښاروالې په کچه،‏ USAID به <strong>د</strong> ښاروالی <strong>د</strong> چارواکو روزنې ته <strong>د</strong>وام ورکړي او <strong>د</strong> هغواړون<strong>د</strong>و ان<strong>د</strong>یښمنو افغانانو <strong>د</strong> ډلو څخه به مالتړ وکړي چې <strong>د</strong> یوه اغیزمن،‏ ځواب ورکونکي،‏روڼ،‏ او مسول افغان ښاري حکومت بنسټ کښیږ<strong>د</strong>ي.‏ مګر،‏ USAID له ښارې بنسټیزې اوخ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> رسولو تجهیزاتو څخه <strong>د</strong> بشرې ظرفیت پانګونې ته خپله ونډه اړوي،‏ هغه څه چېورته اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي ترڅو <strong>د</strong> اوسنیو نوښتونو عملیات ترسره کړي او وساتي.‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong>سیمیزې مالتړ کونکي پروګرامونو جغرافیايي کارونو ساحه به <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> لمړیتوبونو او <strong>د</strong>205امریکا لخوا پیژن<strong>د</strong>ل شوي لمړیتوبونو اقتصا<strong>د</strong>ي زونونو پر اساس ټاکل کیږي.‏ټولټاکنېپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>افغانستان</strong> او اړون<strong>د</strong>و نړیوالو ملګرو <strong>د</strong> 2014 ولسمشری او والیتي شوراګانوټولټاکنو تیاری <strong>لپاره</strong> خپلې هڅې ډیرې کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا ټولټاکنې به <strong>د</strong> ولسمشر کرزي ځای ناستیمعلوم کړي،‏ هغه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمې <strong>د</strong>ورې مستحق ن<strong>د</strong>ی،‏ او <strong>د</strong> تحول <strong>د</strong> لسیزي <strong>لپاره</strong> به الر هوارهکړي.‏ تیرې ټولټاکنې <strong>د</strong> پراخ تقلب له امله خرابې شوي او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> تیاری پهاړه ډیري ان<strong>د</strong>یښنې شته چې <strong>د</strong> اعتبار وړ ټولټاکنې <strong>د</strong>ې په 2014 کال کې ترسره کړي.‏ امريكا<strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کمیسیون )IEC( له هڅو مالتړ کوي تر څو <strong>د</strong> تقلب <strong>د</strong> کموالي طریقېتطبیق کړي.‏ که ټولټاکنې په پراخه ان<strong>د</strong>ازه امتحان شي،‏ <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> سیاسي ثبات به کمزوری کړی206په هغه وخت کې امریکا او نړیوال ملګري خپل کمول بشپړ کوي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>100


حکومت<strong>د</strong>اري207<strong>د</strong> ټولټاکنو په اړه ان<strong>د</strong>یښنې پر<strong>د</strong>ې مسلو را څرخیږي:‏• ‏•<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت توان ترڅو ټولټاکنې ا<strong>د</strong>اره کړي‏•<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو توان ترڅو <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>لپاره</strong> امنیت برابر کړي<strong>د</strong> حکومت او <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ين ټولنې ظرفیت،‏ په ځانګړې توګه <strong>د</strong> نظارت کورنی ډلې،‏ ترڅو هغهنظارت وکړي چې <strong>د</strong> تقلب مخه ونیيس‏•<strong>د</strong> حکومت توان ترڅو په مناسبه توګه رای ورکونکي ثبت کړيپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو څپلواک کمیسیون <strong>د</strong> ټولټاکنو نیټه <strong>د</strong> 2014 کال <strong>د</strong> اپریل 5 ټاکلي.‏امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه اعالن هرکلی کړی او ویلي چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> یوه با اعتباره،‏ پراخ،‏ او رڼو ټولټاکنو چې<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong> وخت پر اساس <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> تعه<strong>د</strong> څرګن<strong>د</strong>وي.‏ 208 ځینو <strong>د</strong>انیټه غن<strong>د</strong>لي او ویلي چې ډیر وختي په اوړې کې راغلي،‏ کله چې <strong>د</strong> سړې هوا طوفانونه،‏ پهځانګړې توګه په شمالي او مرکزي سیمو کې <strong>د</strong> لوجیستیکي تیاری مخه نیوالی شي.‏ پر<strong>د</strong>ېبرسیره،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې <strong>د</strong> څو موخو <strong>لپاره</strong> ملي هویت کارتسیستم چې نوم یې ‏“اي تذکره”‏ <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په ډیرو برخو کې تر 2014 کال پورې ګټېاخیستلو <strong>لپاره</strong> تیار نه وي.‏ <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت ویلي چې <strong>د</strong> سیستم توزیع به پهډیره ټیټه کچه وي که <strong>د</strong> حکومت مسول بنسټونه پروسه په کمزورې ډول ا<strong>د</strong>اره کړي.‏ <strong>د</strong>ټولټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> عملیاتو <strong>لپاره</strong> یوه مسو<strong>د</strong>ه هم جوړه کړي <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ولسمشر<strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر لخوا ارزول کیږي.‏ په مسو<strong>د</strong>ه کې وړان<strong>د</strong>یز شوې بو<strong>د</strong>جه او ستراتیژي شامله <strong>د</strong>ه چې209<strong>د</strong> رای ورکولو فعالیت ښه کړي.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ پارلمان،‏ <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنې <strong>د</strong> ټولټاکنو سازمانونه،‏او <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> ټولټاکنو پر نوي قانون خبري وکړي.‏ په خبرو کې <strong>د</strong>ټولټاکنو <strong>د</strong> شکایتونو کمیسیون )ECC( وڼ<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> شخړې <strong>د</strong> حل اخیري بنسټ په توګه،‏ <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ي،‏جوړښتونه،‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون او <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> شکایتونو <strong>د</strong> کمیسیون <strong>د</strong> ټاکنوپروسې،‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> سیستم مشخصات ‏)یوه غیر انتقالي رای <strong>د</strong> تناسبې استازیتوب پروړان<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> څو غړ <strong>د</strong> یوه غړي <strong>د</strong> حوزي پروړان<strong>د</strong>ې(،‏ <strong>د</strong> ښځو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سیټونو جال کول،‏ <strong>د</strong> رایورکولو <strong>د</strong> ځایونو امنیت،‏ او <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ی وړتیا شامل و.‏ لکه څنګه چې ټولټاکنو ته تر 16210میاشتو لږ وخت پاتې و،‏ <strong>د</strong> 2012 کال په پای کې <strong>د</strong>ا مسلې ال نه وي حل شوې.‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ويلي چې <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> اوسنې قانون په پرتله <strong>د</strong> ولسمشرکرزي په مسو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong>وه مهم ب<strong>د</strong>لونونه شامل و:‏ یو به <strong>د</strong> ولسي جرګې <strong>لپاره</strong> په هره ولسوالیکې یو غړی تاسیس کړي،‏ او بل به سترې محکمې ته واک ورکړي چې له ټولټاکنو وروسته <strong>د</strong>211ټولټاکنو <strong>د</strong> شکایتونو <strong>د</strong> حل <strong>لپاره</strong> ځانګړې محکمه تاسیس کړي.‏<strong>د</strong> ولسوالیو په کچه <strong>د</strong> یوه غړي مسله به <strong>د</strong> رای ورکولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 249 ولسوالیو سرح<strong>د</strong>ونومعلومولو ته اړتیا ولري چې کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>ا پروسه به په لوړه کچه سیاسي شي.‏ <strong>د</strong> ولسوالیوسرح<strong>د</strong>ونو بیا ټاکل کی<strong>د</strong>ای شي په پارلمان کې <strong>د</strong> ښځو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 68 غړو تخصیص برخې بان<strong>د</strong>ېهم اغیز ولري،‏ که څه هم <strong>د</strong>ا اغیز ال تر اوسه روښانه ن<strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت212ویلي چې <strong>د</strong> پارلمان غړیتوب له مشخصو وړو حوزو سره تړل یوه منطقې موخه <strong>د</strong>ه.‏کرزي <strong>د</strong> 2010 كال ټولټاکنو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ا وړان<strong>د</strong>یز کړی و چې سترې محکمې ته اجازه ورکړشي چې <strong>د</strong> شکایتونو <strong>لپاره</strong> اخرنی محکمه تاسیس کړي.‏ په هغه وخت کې،‏ <strong>د</strong> ولسي جرګې <strong>د</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 101 30


حکومت<strong>د</strong>اريټولټاکنو پایلې او <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق <strong>لپاره</strong> محکمې ته صالحیت ورکولو بان<strong>د</strong>ې ډیرې خبري وي.‏کرزی <strong>د</strong> یوې نوي ځانګړې محکمې تاسیس سره چې <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> پریکړو پراخ صالحیت بهولري غوښتل چې <strong>د</strong> ټولټاکنو او <strong>د</strong> شکایتونو <strong>د</strong> کمیسیونونو <strong>د</strong> ونډو مخه ونیسي.‏ لکه څنګهچې <strong>د</strong> سیګار په تیرو راپورونو کې ویل شوي،‏ <strong>د</strong>ا کار <strong>د</strong> ګټونکو کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو او نړیوالې ټولنې له213پراخې غن<strong>د</strong>نې سره مخ شو.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ټولټاکنو مالتړUSAID <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> ظرفیت لوړلو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> مرستو او پروګرامونومشرې کوي.‏ USAID 214 پالن لري ترڅو <strong>د</strong> 2014 کال له ټولټاکنو څخه له 80-120 ميليونوامريکايي ډالرو مرستې سره مالتړ وکړي،‏ <strong>د</strong>ا فنډ به <strong>د</strong> ټولټاکنو ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> سیاسي ګون<strong>د</strong>ونو و<strong>د</strong>ه،‏<strong>د</strong> م<strong>د</strong>نې ټولنې ځواکمن کی<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> کورنیو او مالتړ کونکو نظارت کونکو سازمانونو روزنه،‏ او <strong>د</strong>215م<strong>د</strong>نې روزنې له نوښتونو څخه مالتړ وکړي.‏لکه څنګه چې له 2014 کال څخه تر 2025 کال پورې 21 ټولټاکنې تر پالن الن<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ي،‏ USAID ویلي چې <strong>د</strong>وی غواړي <strong>د</strong> ټولټاکنو له بنسټونو څخه مالتړ وکړي ترڅو <strong>د</strong>ویوکوالی شي چې یو با اعتباره،‏ پراخې او رڼې ټولټاکنې له خپلې بو<strong>د</strong>جې څخه ترسره کړي.‏USAID به <strong>د</strong> ټولټاکنو ترمنځ له وخت څخه ګټه واخلي ترڅو <strong>د</strong> سیاسي ګون<strong>د</strong>ونو،‏ ایتالفونو،‏خوځښتونو،‏ م<strong>د</strong>ني ټولنو سازمانونو،‏ او کورنیو نظارت کونکو ډلو سیاسي برخې اخیستنېځواکمن کولو بان<strong>د</strong>ې کار وکړي.‏ ډیری پروژې به <strong>د</strong> ټول هیوا<strong>د</strong> په کچه وي،‏ مګر <strong>د</strong> لمړیتوبونو216په ځینو ځایونو کې به <strong>د</strong> زیاتې سیاسي برخه اخیستنې <strong>لپاره</strong> یو څه مالتړ وي.‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ټولټاکنو زیاتې برخه اخیستنې <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> USAID مالتړپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ټولټاکنو زیاتې برخه اخیستنې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> USAID مالتړ پروګرام <strong>د</strong> سیاسيپروسې <strong>د</strong> ښه کولو په برخه کې ځینې بریاوي لري،‏ مګر زیاتې ننګونې ال پرځای پاتې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 30 پورې،‏ USAID <strong>د</strong>ې پروګرام ته 87.5 میلیونه امریکايي ډالرتخصیص کړي <strong>د</strong>ي.‏ پروګرام،‏ له ګون<strong>د</strong>ونو،‏ ایتالفونو،‏ او خپلواکو کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو سره مرسته کړي چېځانونه تنظیم کړي او په ټولټاکنو کې برخه واخلي.‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو په اړه <strong>د</strong> عامه پوهاوي زیاتوالیهغه نښې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> تاریخ له پلوه په حاشیه کې ډلې،‏ پشمول <strong>د</strong> ښځو،‏ ځوانان،‏ او اقلیتونو،‏ لهسیاسي پروسې سره اړیکي نیسي.‏ مګر،‏ سیاسي ډلې ال تر اوسه ن<strong>د</strong>ې توانی<strong>د</strong>لې چې <strong>د</strong> مسلو پراساس روښانه پالیسی وړان<strong>د</strong>ې کړي چې <strong>د</strong> ټولنې یوه پراخه برخه ورسره لیوالتیا وښیې.‏ <strong>د</strong>وی ال217تراوسه <strong>د</strong>ا توان نلري چې نظارت وکړي او <strong>د</strong> حکومت چارواکي مسول وګڼې.‏ملي شوراملي شورا ال تراوسه تر ډیرې ان<strong>د</strong>ازې یو کمزوری بنسټ <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> USAID <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نړیوالي<strong>د</strong>یموکراسې <strong>د</strong> ارزونې پر اساس،‏ ملي شورا په حکومت کې مضبوطه ونډه نلري.‏ ارزونې ویلي،‏په ملي شورا کې <strong>د</strong> اتو کلنو په ترڅ کې بنسټیز پرمختګ <strong>د</strong> سیاسي تاوتریخوالې او ملي اوشخصي بې امنیتی چاپیریال سره مخامخ و.‏ مګر،‏ ارزونې په ټول حکومت کې <strong>د</strong> ملي شورا <strong>د</strong>218ځای په اړه څو ستونزې هم مون<strong>د</strong>لي.‏• ميل شورا کم یا هیڅ مايل یا ا<strong>د</strong>اري خپلواکي نلري.‏‏•مقرارت او طرزالعملونه یې هغه څه <strong>د</strong>ې چې له څو رسچینو اخیستل شوي <strong>د</strong>ي او تراوسه<strong>د</strong> آزموینې او غلطی امتحان الن<strong>د</strong>ې ن<strong>د</strong>ې ایښو<strong>د</strong>ل شوي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>102


حکومت<strong>د</strong>اري• <strong>د</strong>ا بنسټ ډیر کم کارکونکي لري،‏ او کارکونکو ته یې ډیر لږ معاش ورکول کیږي.‏• ‏•<strong>د</strong> پارملان په منځ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ین،‏ قوم،‏ او جغرافیايي خطونو پراساس تقسیامت شتون لري.‏<strong>د</strong> پارملان غړي په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه <strong>د</strong> تقلب او فسا<strong>د</strong> له تورونو رسه مخامخ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا ملي شورا یو کورنی غیر رسمي کمیسیون تاسیسکړی تر څو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بنسټ <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پلټنه وکړي.‏ ملي شورا په هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> په اړه یو219کمیسیون هم تاسیس کړی،‏ چې ټینګار یې په ځانګړې توګه <strong>د</strong> مځکو پر غصب بان<strong>د</strong>ې و.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> USAID پارلماني مرستې پروګرام<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> USAID پارلماني مرستې پروګرام )APAP( <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر30 پورې له 4.1 میلیونو امریکايي ډالرو څخه ډیر لګولي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام پ<strong>د</strong>ې نږ<strong>د</strong>ې وختکې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 وغزول شو،‏ او په هغه وخت کې به په بل پروګرام ب<strong>د</strong>ل شي.‏USAID ویلي چې پروګرام <strong>د</strong> ملي شورا له و<strong>د</strong>ې سره مرسته کړي <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> څو السته راوړنو220نوم یې اخیستی:‏• <strong>د</strong> پارملان <strong>د</strong> شتون په ملړیو 18 میاشتو کې <strong>د</strong> پارملان <strong>د</strong> کارکونکو <strong>د</strong> بیخې زیاتوايل ا<strong>د</strong>اره کړي• ‏•<strong>د</strong> پارملاين عملیاتو <strong>لپاره</strong> یې <strong>د</strong> طرزالعملونو او مقرراتو سهولتونه تاسیس کړي<strong>د</strong> کمیټو <strong>د</strong> اوری<strong>د</strong>نو،‏ غونډو،‏ راپورونو،‏ او تقنیني ګامونو په اړون<strong>د</strong> یې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري،‏ نظاريتاو تقنیني فعالیتونو کچه لوړه کړي‏•<strong>د</strong> اجراییه قوې <strong>د</strong> مسول ګڼلو په اړون<strong>د</strong> یې <strong>د</strong> پارملان توان ډیر کړی او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې له کمیټېرسه یې کار کړی ترڅو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې ټولیزه روڼتیا زیاته کړي• په کورين مطبوعاتو او <strong>د</strong> م<strong>د</strong>نې ټولنې <strong>د</strong> سازمانونو په منځ کې یې <strong>د</strong> پارملان <strong>د</strong> کارونوپه اړه کار وکړي• ‏•<strong>د</strong> پارملان <strong>د</strong> بنسټیز ظرفیت ښه کول<strong>د</strong> پارملان <strong>د</strong> غړو او کارکونکو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> پارملاين انستیتیوت جوړول<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> APAP پروګرام <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong>پارلمان <strong>د</strong> بنسټیز،‏ تخنیکي،‏ او سیاسيپراختیا <strong>لپاره</strong> جوړ شوی.‏ <strong>د</strong>ې پروګرام مرستهکړي ترڅو له څلورو لسیزو وروسته <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> لمړی پارلمان تاسیس کړي.‏<strong>د</strong>ا پروګرام اوس <strong>د</strong> پارلمان <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو جرګوله غړو،‏ <strong>د</strong> پارلمان له کارکونکو،‏ <strong>د</strong> مشرتابه<strong>د</strong>فترونه،‏ او کمیټو سره کار کوي ‏)سږ کالیې له هرې کمیټې سره یو تجربه لرونکیکارکونکې له هرې کمیټې سره ګمارلیترڅو له کمیټو سره مرسته وکړي(.‏ پرتقنیني مالتړ برسیره،‏ <strong>د</strong> APAP فعالیتونو<strong>د</strong> پارلمان له موکلینو سره <strong>د</strong> عامه پوهاويهڅې،‏ اړیکي،‏ معلوماتي ټیکنالوژی،‏ او <strong>د</strong>ملي بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> ارزونې کارونه ښه کوي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> ،USAID ‏“له <strong>افغانستان</strong> سره <strong>د</strong> پارلماني مرستېپروګرام،”‏ له انترنت څخه،‏ 1/3/2013.<strong>د</strong> تحول په لسیزه کې،‏ USAID غواړي چې هغو هڅو ته فنډ ورکړي ترڅو یو پارلمانجوړ کړي چې وتوانیږي په ښه توګه اجرایه قوه کنترول کړي او <strong>د</strong> اساسي قانون پر اساسخپل ماموریت لکه <strong>د</strong> قانون مسو<strong>د</strong>ې جوړل او ارزونه او په ښه توګه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې ارزونېکارونه ترسره کړي.‏ USAID <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له ملي شورا سره خپل مالتړ ته پ<strong>د</strong>ې څلورو برخوکې <strong>د</strong>وام ورکړي:‏ <strong>د</strong> اجرایه قوې نظارت،‏ <strong>د</strong> قانون مسو<strong>د</strong>ې جوړول،‏ تحقیق،‏ او تحلیل،‏ بو<strong>د</strong>جې221بان<strong>د</strong>ې کارکول او ارزونه او له موکلینو سره اړیکي.‏<strong>د</strong> ملي بو<strong>د</strong>جې جوړول<strong>د</strong> 2013 کال په جنوری کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong> پروسه بشپړه شوه.‏ <strong>د</strong> 2012 كالپه نومبر کې،‏ <strong>د</strong> مالیې وزارت )MoF( <strong>د</strong> 1392 مالي کال بو<strong>د</strong>جه ملي شورا ته وړان<strong>د</strong>ي کړه.‏بو<strong>د</strong>جه <strong>د</strong> نوي مالي کال <strong>د</strong> پیل چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر 21 <strong>د</strong>ه،‏ ښکارن<strong>د</strong>وی <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کولو په وختکې،‏ <strong>د</strong> مالیې وزارت <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong> ټولو له الرې یې تر ډیرې کچې پرخپلو پښو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ری<strong>د</strong>لو ټینګارکړی.‏ وروسته ل<strong>د</strong>ې چې پارلمان څو ځلې بو<strong>د</strong>جه ر<strong>د</strong> کړه،‏ او <strong>د</strong> مالیې وزارت تع<strong>د</strong>یل کړه،‏ بو<strong>د</strong>جه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 103 30


حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> جنوری په پای کې تایی<strong>د</strong> شوه.‏ ټوله بو<strong>د</strong>جه 6.81 ميليار<strong>د</strong>ه امريكايي ډالر <strong>د</strong>ه222)3.77 ميليار<strong>د</strong>ه امريكای ډالر عملیاتي بو<strong>د</strong>جه او 3.3 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر پراختیايي بو<strong>د</strong>جه(.‏<strong>د</strong> 1391 کال په لمړیو <strong>د</strong>رې ربعو کې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت یوواځې 1.56 میلیار<strong>د</strong>ه امریکايي223ډالر ټول کړي.‏عامه مالیې چارو م<strong>د</strong>یریت<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت وړتیا <strong>د</strong> عامه مالي چارو په فعاله توګه ا<strong>د</strong>اره کولو کې ستونزي لري.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزرات په وینا،‏ <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> پالن کولو،‏ بو<strong>د</strong>جه جوړلو او بشپړ کولو پهبرخو ې په پوره ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> وړتیا نشتون <strong>د</strong> عامه سکتور <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> تطبیق او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو224<strong>د</strong> رسولو په مخ لويي ستونزې <strong>د</strong>ي.‏ پ<strong>د</strong>ې مالي م<strong>د</strong>یریت کې <strong>د</strong>ا مسلې شاملې <strong>د</strong>ي:‏• په ميل او سیمیزه کچه <strong>د</strong> وړتیا مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یتونه• ‏•کمزوری پالن کول او بو<strong>د</strong>جه جوړل‏•<strong>د</strong> ډونر <strong>د</strong> فنډ تخصیص ورکولو او <strong>د</strong> فنډ په ورکولو کې ځنډ<strong>د</strong> وزارتونو،‏ ډونرانو،‏ او سیمیزو بنسټونو تر منځ <strong>د</strong> اړیکو ننګونې<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې ریاست ویلي چې <strong>د</strong> والیتونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې له واح<strong>د</strong>ونو سره یې کار کړی تر څوځینو <strong>د</strong>غو ستونزو ته <strong>د</strong> حل الر پی<strong>د</strong>ا کړي او <strong>د</strong> ماليې وزارت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> والیت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> پالیسیمسو<strong>د</strong>ه جوړه کړي.‏ که <strong>د</strong>ا پالیسي تطبیق شي،‏ <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> والیتونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې ځینې پروسې واضحکړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې له مرکزي او والیتي حکومتونو سره اړیکي ښې شي،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې ریاست<strong>د</strong> والیتونو له واح<strong>د</strong>ونو سره کار کړی ترڅو له مرکزي او والیتي اړون<strong>د</strong>و وزارتونو سره <strong>د</strong> اړیکو225ښه کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> اړیکو یو پالن جوړ کړي.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې ریاست <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> هر وزارت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې ریاست <strong>د</strong> ریسانو په روزنه کې مرستهکړي.‏ ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> شوې روزنه،‏ چې په <strong>د</strong>ري ژبه ترسره شوي وه،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له <strong>د</strong>وو رسمي ژبوڅخه یوه ژبه،‏ <strong>د</strong> محاسبې له نوې الرښونې او <strong>د</strong> حسابونو له چارت څخه <strong>د</strong> ګټې اخیستلو په226اړه <strong>د</strong>ه.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې افغانانو <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> کورسونو مشري کوله.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت ویلي چې <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong> محاله وخت ان<strong>د</strong>یښنه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې نړیوالو ډونرانویو شی تاسیس کړی چې په حقیقت کې یو موازي ملکي خ<strong>د</strong>مات <strong>د</strong>ي،‏ چې پ<strong>د</strong>ې کې حرفويملکي کارکونکي چې <strong>د</strong> نړیوالو ډونرانو لخوا تر عا<strong>د</strong>ي کارکونکو ورته لوړ معاشونه ورکولکیږي،‏ شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> نړیوال بانک <strong>د</strong> اتو مهمو وزارتونو او یوې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> سروې پراساس،‏ <strong>د</strong> کورنیو تمویل شویو ملکي کارکونکو شمیره <strong>د</strong> ټولو کارکونکو %3.9 <strong>د</strong>ه،‏ مګر <strong>د</strong> ټولومعاش اخیستونکو %31.9 ته رسیږي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومتنشي کوالی چې په بشپړه توګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لوړو معاشونو لګښتونه په غاړه واخلي،‏ او <strong>د</strong>ا ماليحقیقت کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> ارزښتناکو پروګرامونو م<strong>د</strong>یریت او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> رسولو <strong>د</strong> ظرفیتونو سپارل227له ستونزو سره مخ کړي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>104


حکومت<strong>د</strong>اريکه څه هم نړیوالو ملګرو کار کړي ترڅو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت مرکزیت کم کړي،‏ اما <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وینا <strong>د</strong> حکومت جوړښت په کابل کې <strong>د</strong> ځواک پر <strong>د</strong>وام ټینګار کوي.‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې او لګښت صالحیت تر اوسه <strong>د</strong> مالیې وزارت په الس کې <strong>د</strong>ی،‏ او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو رسولاوس هم تر ډیرې کچې <strong>د</strong> مرکزي حکومتونو لخوا تطبیق کیږي.‏ <strong>د</strong> سیمیزو ا<strong>د</strong>ارو ترمنځ228مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه همغږی،‏ پالن کول،‏ او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> نظارت ونډې شتون لري.‏کورني پلټنې<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> ریاست په مرسته،‏ <strong>د</strong> مالیې وزارت <strong>د</strong> کورني پلټنې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> پلټنو موخو ته <strong>د</strong>رسی<strong>د</strong>لو په برخه کې ډیر پرمختګ کړي <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې ریاست په وینا،‏ <strong>د</strong> عامه لګښت اومالیې چارو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت قانون <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> 61 ما<strong>د</strong>ې پر اساس،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> پلټنو ټولو تاسیسشویو نښو ته رسی<strong>د</strong>لی،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قانون پر اساس <strong>د</strong> مالیې وزارت اجازه لري چې <strong>د</strong> نورو مهمووزارتونو پلټنه وکړي.‏ <strong>د</strong> عواي<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ا پلټني په وزارتونو کې <strong>د</strong> ټولولو اغیزمنې پروسې پیژن<strong>د</strong>لېچې کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> غیر ضروري کارونو مخه ونیسي.‏ <strong>د</strong>ې پلټنو <strong>د</strong>ا هم مون<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong> صالحیتاو تایی<strong>د</strong> په پروسو کې <strong>د</strong>وه ګوني کارونو <strong>د</strong> ټولولو وخت ځنډنی کړی.‏ کله چې <strong>د</strong> 2012 کالپه پای کې <strong>د</strong> پلټني ما<strong>د</strong>ه پیل شوه،‏ <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>فتر په 23 وزارتونو کې <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پروسې پلټنې229بشپړې کړي <strong>د</strong>ي،‏ او څلور نورې اضافې تعقیبې پلټنې يې ترسره کړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مالیي چارو م<strong>د</strong>یریت معلوماتو سیستم<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مالیي چارو م<strong>د</strong>یریت معلوماتو سیستم )AFMIS( <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> ریاست پهمرستې جوړ شوی او <strong>د</strong> اصلي بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو <strong>لپاره</strong> ورڅخه ګټه اخیستل کیږي.‏ AFMIS230مرسته کړي چې محاسبه،‏ <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و ساتنه،‏ او روڼوالی په شمول <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کارونو ښه کړي:‏‏•<strong>د</strong> حسابونو <strong>د</strong> یوه ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> پالن تطبیقول،‏ چې <strong>د</strong>ا کار <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و او لګښتونو <strong>د</strong> ډیر ژرومعلوماتو راټولولو،‏ او <strong>د</strong> میاشتې له پای څخه <strong>د</strong> 25 ورځو په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> عملیايت اوپراختیايي بو<strong>د</strong>جو میاشتني <strong>د</strong> مايل راپور خپرولو ته اجازه ورکوي• ‏•<strong>د</strong> تخصیصونو <strong>د</strong> اضايف لګښت <strong>د</strong> مخنیوی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې اتومات کنرتولونه تطبیقوي<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> تخصیصونو په اړه <strong>د</strong> کابل او والیتونو ترمنځ ډیر ژر معلومات تبا<strong>د</strong>له کوي،‏<strong>د</strong> بل یوه سیستم په پرتله چې <strong>د</strong> ځینو والیتونو <strong>د</strong> لګښتونو <strong>لپاره</strong> له <strong>د</strong>رې تر څلورومیاشتو ځنډ ووالیتي حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> مهمو مرکزي وزارتونو والیتي ریاستونه پرته ل<strong>د</strong>ې چې سیمیزو لمړیتوبونو ته پام وکړي،‏<strong>د</strong> والیت په کچه اوس هم <strong>د</strong>اچې سرچینې په څه ډول تخصیص ورکړ شي <strong>د</strong> اصلي پریکړومسولیتونه لري.‏ <strong>د</strong> کابل او <strong>د</strong> والیتونو ترمنځ کمزورې همغږي او اړیکي <strong>د</strong>ا ستونزه پیچلېکړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> والیتونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې امتحانې پروګرام،‏ چې <strong>د</strong> ماليې وزارت لخوا په 2011 کال کېجوړ شو،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> و چې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> بیال بیلو پوړونو ترمنځ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې پالن کول ښه کړي،‏231مګر <strong>د</strong> فنډ <strong>د</strong> ستونزو له کبله له ځنډ سره مخ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 105 30


حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> ولسوالي حكومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> ولسوالیو ولسواالن له والیتي چارواکو سره <strong>د</strong> همغږی او اړیکو نیولو په برخه کې الهمستونزي لري،‏ او <strong>د</strong>ا په ستراتیژیکو پالن کولو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> ولسوالی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې په جوړلوکې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> برخې اخیستنې مخه نیسي.‏ <strong>د</strong> ولسوالیو ولسواالن <strong>د</strong> خپلو پروګرامونو <strong>د</strong> فنډ<strong>لپاره</strong> پر نړیوالې ټولنې تکیه کوي او لکه والیتي حکومتونو <strong>د</strong> مرکزي وزارتونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong>232کنترول له کبله له ورته ستونزو سره مخامخ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت لخوا نوی تایی<strong>د</strong> شوی <strong>د</strong> ولسوالی<strong>د</strong> استازیتوب <strong>د</strong> الر نقشه لمړی شرط و چې نړیوال <strong>د</strong> سیمیزو ملي لمړیتوبونو پروګرامونه)DCC( تایي<strong>د</strong> کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پالن پر اساس،‏ <strong>د</strong> ولسوالی <strong>د</strong> همغږی لنډ محاله شورا )NPP(بای<strong>د</strong> جوړه شي تر څو په څو بڼو <strong>د</strong> اوسنیو فعالو او <strong>د</strong> ډونرانو لخوا <strong>د</strong> ولسوالیو جوړ شوياستازیتوب بنسټونو ځای ونیسي.‏ <strong>د</strong>ا لنډ محاله شوراګانې به له معاشه پرته پخپله رضابنسټونه وي،‏ او <strong>د</strong> سیمیزي حکومت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> خپلواک ریاست )IDLG( لخوا به یې مشري کیږي،‏او <strong>د</strong> کلیو بیا رغونې او پراختیا وزارت به له پراختیايي مسلو سره مرسته کوي.‏ <strong>د</strong>ا شوراګانې <strong>د</strong><strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ي چې اوسنې،‏ او له یوبل سره مخالفو سیمیزو جوړښتونو ځای ونیسي.‏ شوراګانېبه اصالً‏ <strong>د</strong> شخړو <strong>د</strong> حل <strong>د</strong> جوړښتونو په بڼه خ<strong>د</strong>مت کوي چې <strong>د</strong> پراختیايي پروژو <strong>لپاره</strong> پالنجوړوي،‏ پرته ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong>ا پالنونه تطبیق کړي.‏ تمه کی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> شوراګانو <strong>د</strong>قیقه ونډه اومسولیتونه چې په واضح توګه تشریح شوې وي <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت لخوا <strong>د</strong> 2012 کال پهپای کې تایي<strong>د</strong> شي،‏ او <strong>د</strong> 2013 کال په پای کې عملیات شروع شي.‏ ل<strong>د</strong>ې وروسته،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> اساسي قانون پر اساس <strong>د</strong> ولسوالی <strong>د</strong> شورا <strong>د</strong> الر نقشه به بشپړه کیږي،‏ او <strong>د</strong>ا به په ولسوالیوكې <strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong> ولسوالیو <strong>د</strong> شورا ټولټاکنو ته په رسمي توګه الر هواروي،‏ او233<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اساسي قانون پر اساس،‏ بای<strong>د</strong> په 2015 کال کې ترسره شي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په جنوب کې حکومتي کنترولپه جنوب کې ښه امنیت <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له حکومت سره مرسته کړي چې ډیر ښاري مرکزونهپه الس کې ونیسي،‏ مګر په لرو پرتو سیمو کې ال هم <strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong> کنترول <strong>لپاره</strong> له یاغي ډلوسره سیالي کوي.‏<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> والیت<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په والیت کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>حکومت صالحیت نسبتاً‏ باثباته و.‏ په مرکزي او جنوبي سیمو کې <strong>د</strong> والیت <strong>د</strong> مرکز اوولسوالیو <strong>د</strong> مرکزونو ترمنځ کلکي اړیکي تاسیس شوي،‏ او سیمیز چارواکي کوالی شي پهاغیزمنه توګه فعالیت وکړي.‏ پ<strong>د</strong>ې سیمو کې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت چارواکي کوالی شي چې<strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیم )PRT( او <strong>د</strong> ولسوالیو بیا رغونې ټیمونو )DSTs( مرستې څخه پرته<strong>د</strong> حکومت خ<strong>د</strong>مات وړان<strong>د</strong>ي کړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> سیمیزو ا<strong>د</strong>اري چارواکو تخنیکي وړتیا همډیره شوي په ټولیزه توګه،‏ په والیت کې <strong>د</strong> حکومت اغیز پراخیږي،‏ مګر په کابل کې وزارتونهبای<strong>د</strong> خپل فعالیتونه ښه کړي ترڅو اغیز وساتي او پراخ کړي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>بهرنیو چارو وزارت ویلي چې تر ډیرې کچې بې اعتما<strong>د</strong>ه IDLG او <strong>د</strong> فنډ ورکولو غیر منظم234ان<strong>د</strong>ازې سیمیزه حکومت<strong>د</strong>اري بې ثباته کړي <strong>د</strong>ه.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت راپور ورکړی چې <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> نوی والي اوسیمیز ملکي کارکونکي کوالی شي په منظمه توګه جنوبي او مرکزي ولسوالیو ته سفر وکړي.‏په کجکي او نوزا<strong>د</strong> کې اوس هم امنیتي ننګوني شتون لري،‏ مګر سیمیز چارواکي تر ډیرې<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>106


حکومت<strong>د</strong>اريان<strong>د</strong>ازې کوالی شي چې <strong>د</strong>ې سیمو ته <strong>د</strong> سړک له الرې سفر وکړي.‏ <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په شمال کې <strong>د</strong>ولسوالیو مرکزونه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت تر کنترول الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي،‏ مګر ل<strong>د</strong>ې سیمو څخه <strong>د</strong>کنترول <strong>د</strong> پراخولو هڅې تر ډیرې ان<strong>د</strong>ازې بریالی نه وي.‏ <strong>د</strong> طالبانو ناکاره حکومت په هلمن<strong>د</strong>هیڅ ځای هم تر کنترول الن<strong>د</strong>ې نلري،‏ که څه هم <strong>د</strong>وی اوس هم شتون لري او <strong>د</strong> اغیز <strong>د</strong>235ډیرولو او ساتلو <strong>لپاره</strong> عملیات ترسره کوي.‏<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار والیت<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اری <strong>لپاره</strong>خپله وړتیا ډیرولو ته <strong>د</strong>وام ورکړی،‏ په ځانګړې توګه <strong>د</strong>ا ل<strong>د</strong>ې کبله <strong>د</strong>ه چې په سختو ولسوالیوکې امنیتي السته راوړنې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> حکومت ډیری <strong>د</strong>ا کارونه <strong>د</strong> والیت په مرکز اولویو ښاروالیو کې ترسره کیږي،‏ او په لرو پرتو ولسوالیو کې حکومت کول او ساتل ال همډیر ستونزمن کار <strong>د</strong>ی.‏ په کن<strong>د</strong>هار کې تراوسه <strong>د</strong>اسې سیمې شته چې لږ حکومت<strong>د</strong>اري لري،‏ پهځانګړې توګه <strong>د</strong> زارې،‏ پنجوايي،‏ او میون<strong>د</strong> ولسوالیو،‏ هغه ځایونه چې <strong>د</strong> طالبانو <strong>د</strong> بې کارهحکومت تر الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong>ا ویلي چې په ټولیزه توګه <strong>د</strong>اسي236ښکاري چې په والیت کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت اغیز <strong>د</strong> ډیری<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې په کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> امنیتي اوضاع ښه کی<strong>د</strong>ل <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> حکومت چارواکو ته اجازه ورکړي ترڅو پ<strong>د</strong>ې سیمه کې ډیرو سیمو ته ډیر سفرونهوکړي.‏ <strong>د</strong> والیت والي ویسا ډیرو ولسوالیو ته په آزا<strong>د</strong>ه توګه سفر کوي.‏ سره ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong>اګست په میاشت کې <strong>د</strong> والیت <strong>د</strong> پولیسو پر قومان<strong>د</strong>ان رازق بان<strong>د</strong>ې په موټر کې <strong>د</strong> پټ شويچاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong> یوه لویه حمله شوي،‏ لوړ پوړې افغان چارواکي کوالی شي چې <strong>د</strong> آیسافله مالتړ څخه پرته سفر وکړي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> خپلو ولسوالیو پرځای او <strong>د</strong>ا چې کی<strong>د</strong>ای شي هلته237امنیتي خطر شتون ولري،‏ <strong>د</strong> ولسوالیو ډیر شمیر چارواکي <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار په ښار کې ژون<strong>د</strong> کوي.‏<strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیم <strong>د</strong> سپارلو پالنپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ ولسمشر کرزي IDLG ته <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ورکړه چې <strong>د</strong> یوه کاري ګروپ مشري وکړي اوله PRT څخه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت ته <strong>د</strong> واک <strong>د</strong> سپارلو <strong>لپاره</strong> میکانیزمونه جوړ کړي.‏ <strong>د</strong> 2013کال <strong>د</strong> جنوری په میاشت کې IDLG <strong>د</strong> ایتالف هیوا<strong>د</strong>ونو ته وړان<strong>د</strong>یز کړی <strong>د</strong>ی ترڅو <strong>د</strong> خپلو238فعالیتونو په اړه <strong>د</strong> وزیرانو شورا ته معلومات ورکړي.‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> ثبات پروګرامونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزرات او USAID په نا امنه سیمو کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> واکپراخولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ثبات پروګرامونه ترسره کوي،‏ <strong>د</strong> امنیت <strong>د</strong> بیرته شاتګ مخه نیولو سره مرسته239کوي،‏ او <strong>د</strong> سپارلو او اوږ<strong>د</strong> محاله پراختیا <strong>لپاره</strong> الر هواروي.‏USAID <strong>د</strong> ثبات څو پروګرامونه لري،‏ ل<strong>د</strong>ې څخه <strong>د</strong>رې لوی پروګرامونه یې <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong>یووالې نوښت ،)CCI( <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> پراختیا پروګرام ،)CDP( او په مهمو سیمو کې <strong>د</strong> ثبات240)SIKA( پروګرامونه <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> یووالې نوښت<strong>د</strong> USAID ټولنې <strong>د</strong> یووالې نوښت غواړي چې <strong>د</strong> هغو سیمو قوت ډیر کړي چې یاغیان پهآسانه توګه ورڅخه ګټه اخیستالی شي او <strong>د</strong>ا کار <strong>د</strong> سیمې <strong>د</strong> مشرانو،‏ عنعنوي حکومت<strong>د</strong>اريجوړښتونو او <strong>د</strong> رسمي حکومت <strong>د</strong> اړیکو <strong>د</strong> ټینګولو له الرې ترسره کوي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 107 30


حکومت<strong>د</strong>اريغواړي چې <strong>د</strong> بیال بیلو ټولڼو ترمنځ یووالی ښه کړي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ پهمیاشت کې پیل شو،‏ <strong>د</strong> 161.5 میلیونو امریکايي ډالرو په ارزښت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> لري،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>په ختیځ،‏ جنوب او جنوب لوی<strong>د</strong>یځو سیمو کې کار کوي.‏ <strong>د</strong> نوښت تطبیق کونکی ملګری <strong>د</strong>نړیوالو اړیکو نوښت <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمیر تر 12، <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> جنوب او ختیځ کې44 پروژې <strong>د</strong> پراختیا،‏ تطبیق او یا په 12 ولسوالیو کې <strong>د</strong> تړلو په حال کي وي.‏ <strong>د</strong>ا پروژې نږ<strong>د</strong>ې241<strong>د</strong> 7,000 مشتریانو <strong>لپاره</strong> وي.‏USAID <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> یووالې <strong>د</strong> نوښت <strong>د</strong> پروګرام څو فعالیتونو ته اشاره کړي،‏ پشمول <strong>د</strong>242<strong>د</strong>ې کارونو:‏‏•<strong>د</strong> ‏“ښځو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخوالې <strong>د</strong> له منځه وړلو <strong>د</strong> نړیوالې ورځې”‏ <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong><strong>د</strong>وو ورځو <strong>د</strong> غونډې لګښت ورکول،‏ چې کوربه یې <strong>د</strong> زابل او کن<strong>د</strong>هار والیتونو <strong>د</strong> ښځو<strong>د</strong> چارو ریاستونه و‏•<strong>د</strong> خوست،‏ غزين،‏ او کنړ په والیتونو کې <strong>د</strong> ځوانانو <strong>د</strong> سازمانونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مرستو او م<strong>د</strong>ينروزنې برابرول• <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت <strong>د</strong> ولسوالیو <strong>د</strong> عامه پوهاوي مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سرتاتیژیکو اړیکوفنډ برابرول‏•<strong>د</strong> پروګرام په والیتونو کې <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> یووالې <strong>د</strong> جرګو تطبیقولUSAID ویلي چې <strong>د</strong> افغان کارکونکو روزنه او استا<strong>د</strong>ی روزنه ل<strong>د</strong>ې کبله ستونزمنه وه چېپه USAID کې <strong>د</strong> کارکونکو کچه کمه وه.‏ <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> یووالې نوښت <strong>د</strong> فنډ <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یاتو <strong>لپاره</strong>مضبوطه پروسه لري،‏ ل<strong>د</strong>ې کبله چې هر فنډ په هر پوړ کې له ساحوي کارکونکو څخه نیولې243تر <strong>عمومي</strong> ریس <strong>د</strong> ټولو کارکونکو لخوا تايي<strong>د</strong>یږي.‏لکه څنګه چې USAID <strong>د</strong> سپارلو <strong>د</strong> وخت په لور روانه <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> یووالې نوښت هم<strong>د</strong> یوه خپلواک نظارت کولو واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> آزموینې په لور روان <strong>د</strong>ی.‏ سپارل به <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریتپر ننګونو اضافه کړي،‏ مګر نوی واح<strong>د</strong> به <strong>د</strong> ال نورې روڼوالی،‏ حساب ورکولو،‏ او تایی<strong>د</strong>ولو244معیارونو <strong>د</strong> تظمین،‏ پشمول <strong>د</strong> السته راوړنو او ټولیز اغیز <strong>لپاره</strong> عمل وکړي.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ټولنې پراختیا پروګرام<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ټولنې پراختیا پروګرام غواړي چې ثبات ته و<strong>د</strong>ه ورکړي او په مهمو سیمیزوبنسټونو کې <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> کارکونکو <strong>د</strong> لنډ محاله کار کولو له الرې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت څخهمالتړ وکړي.‏ <strong>د</strong>ا پروژې <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong>،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ زابل،‏ پکتیکا،‏ پکتیا،‏ خوست او غزني والیتو کې <strong>د</strong>اوبو لګولو <strong>د</strong> سیستمونو،‏ <strong>د</strong> سیمیزو فارمونو او مارکیت ترمنځ سړکونه،‏ عامه و<strong>د</strong>انی،‏ او <strong>د</strong> اوبو<strong>د</strong> الرو پروژې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا فعالیتونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ي چې حکومتي چارواکي له سیمزو خلکو سرهاړیکي پی<strong>د</strong>ا کړي،‏ او یوه نوي حکومت بنسټونو <strong>لپاره</strong> اعتبار برابر کړي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر245تر 27 پورې،‏ USAID <strong>د</strong>ې پروګرام ته 256.5 میلیونه امریکايي ډالر مکلف کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong>ا پروګرام پر<strong>د</strong>ې بان<strong>د</strong>ې کار کوي چې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و له عملیاتو وروسته ټولنیزې پروژې تطبیقکړي او نورمال حالت بیرته راوړي.‏ لکه څنګه چې ټینګار پر<strong>د</strong>ې بان<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> حکومتاو خلکو ترمنځ اړیکي ټینګي شي،‏ <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> چارواکو ته په پراختیايي پروګرامکې نږ<strong>د</strong>ې ونډه ورکوي.‏ <strong>د</strong> سیمیزو پراخ ګډون په پالن کولو او <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> بنسټیزو پروژو په<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>108


حکومت<strong>د</strong>اريبشپړولو کې <strong>د</strong>ا مرسته هم کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام تظمین کوالی شي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال تر<strong>د</strong>سمبر پورې،‏ <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> پراختیا پروګرام له 321 څخه ډیري <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> ثبات پروژې یې تطبقکړي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> بنسټونو او موکلینو تر منځ یې واټن کم کړی،‏ او په بیخې نا امنه246ځایونو کې یې <strong>د</strong> فیزيکي کارونو له الرې 13.3 میلیونه کاري ورځې منځ ته رواړي.‏<strong>د</strong> USAID په مهمو سیمو کې <strong>د</strong> ثبات پروګرام<strong>د</strong> USAID په مهمو سیمو کې <strong>د</strong> ثبات پروګرام )SIKA( <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> پالن شوی چې په نښهشویو ولسوالیو کې حکومت<strong>د</strong>اري او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>مات رسول ښه کړي ترڅو <strong>د</strong> یاغیتوب اغیز کم کړياو <strong>د</strong> سپارلو <strong>لپاره</strong> الر هواره کړي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام څلور سیمیزي برخې لري:‏ SIKA لوی<strong>د</strong>یځ،‏ ختیځ،‏شمال،‏ او جنوب.‏ <strong>د</strong>ې پروګرام په 2012 کال کې په کارونو پیل کړی،‏ او USAID <strong>د</strong>ې پروګرام<strong>د</strong> 2012 کال تر <strong>د</strong>سمبر پورې 57.6 میلیونه امریکايي ډالر مکلف کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> SIKA ټولهاټکل شوي بو<strong>د</strong>جه 203.2 میلیونه امریکايي ډالر <strong>د</strong>ه.‏ SIKA <strong>د</strong> کلیو <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> او پراختیا لهوزارت )MRRD( سره او <strong>د</strong> سیمیزي حکومت<strong>د</strong>اري خپلواک ریاست )IDLG( سره له نږ<strong>د</strong>ي کارکوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام کارونه <strong>د</strong>اسي ډیزاین شوي چې <strong>د</strong> سیمیزو اوسنې بنسټونه لکه <strong>د</strong> ټولنېپراختیا شورا او <strong>د</strong> ولسوالیو پراختیايي شوراګانې ځواکمنې کړي چې <strong>د</strong> سیمې <strong>د</strong> خلکو اړتیاوي247له پراختیايي پروژو سره نښلوي.‏<strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> ثبات کارونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> ثبات کارونو )VSO( پروګرام او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> سیمیز پولیس)ALP( پروګرام <strong>د</strong> یاغیتوب پر ض<strong>د</strong> پروګرامونه <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong>اسي پالن شوي چې <strong>د</strong> کلیو په کچه<strong>د</strong> سیمیزي حکومت<strong>د</strong>اری میکانیزمونه بیرته تاسیس کړي،‏ پ<strong>د</strong>اسی حال کې چې <strong>د</strong>ا غیر رسميسیستم <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ولسوالی حکومت له رسمي سیستم سره نښلوي.‏ <strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> ثباتپروګرام <strong>د</strong> امنیت <strong>د</strong> ښه کولو له الرې سیمیز حکومت ته و<strong>د</strong>ه ورکوي تر څو پراختیايی کارونهترسره شي.‏ په پای کې،‏ <strong>د</strong> VSO او ALP <strong>د</strong> پروګرامونو بریا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> افغانانو له توانسره تړاو لري ترڅو <strong>د</strong> سیمي امنیت کنترول پخپل الس کې واخلي او له خپل حکومت سرهاړیکي ونیسي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وینا،‏ په هغو سیمو کې چې VSO کار کوي،‏<strong>د</strong> حکومت فعالیتونه معموالً‏ ډیر <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> سیمي خلک <strong>د</strong> طالبانو پروړان<strong>د</strong>ې تر هغو سیمو248چې پروګرام نلري ډیر مقاومت ښیې.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> عامه ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو پروګرامونه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بشري قوا پراختیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> هڅو مهمه موخه <strong>د</strong>ه.‏ امریکا<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي،‏ والیتي او سیمیزي حکومت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong> لوړولو په برخو کې څوپروګرامونه تطبیقوي.‏ <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ی برخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو په اړه <strong>د</strong>ه:‏<strong>د</strong> IARCSC بو<strong>د</strong>جې پر اساس <strong>د</strong> USAID مرستهUSAID <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري اصالحاتو او ملکي خ<strong>د</strong>ماتو خپلواک کمیسیون)IARCSC( ته <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې پراساس مالتړ وړان<strong>د</strong>ي کوي.‏ <strong>د</strong> USAID په وینا <strong>د</strong>ې مرستې لهکمیسیون سره مرسته کړې <strong>د</strong>ه تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>ماتو په جوړښت کې اصالحاترواړي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر تر 30 پورې،‏ IARCSC ته USAID له 10 میلیونو امریکايي<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 109 30


حکومت<strong>د</strong>اريډالرو څخه 7.25 میلیونه امریکايي ډالر له فرعې الرې ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> USAID په وینا،‏ <strong>د</strong>ېمالتړ له IARCSC سره مرسته کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2012 کال په پای کې له 23 څخه خپلو 20نښو ته ورسیږي.‏ <strong>د</strong>ې کمیسیون <strong>د</strong> اصالحاتو په بنسټیز کولو کې،‏ <strong>د</strong> مالي م<strong>د</strong>یریت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>پالیسیو او طرزالعملونو جوړولو کې،‏ ت<strong>د</strong>ارکاتو،‏ او بشري قوې برخو کې ډیر پرمختګ کړی<strong>د</strong>ي،‏ او کارکونکو ته یې <strong>د</strong> نویو پالیسیو او طرزالعملونو په اړه روزنې او الرښونې ورکړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong>ې کمیسیون <strong>د</strong> شتمنی کنترولولو،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ او <strong>د</strong> غیر منقولو شتمنیو <strong>د</strong> خرڅولو <strong>لپاره</strong> هم <strong>د</strong>249حسابولو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت پالیسي جوړه کړي.‏<strong>د</strong>ا اصالحات په ملي او سیمیزه کچه وزارتونو ته <strong>د</strong>ا توان ورکړی چې <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ښو ساتلو،‏معلوماتو ا<strong>د</strong>اره کولو او <strong>د</strong> فعالیت پر اساس <strong>د</strong> ارزونې یوه نوې سیستم له الرې <strong>د</strong> خپلو ملکيکارکونکو څخه په ښه توګه م<strong>د</strong>یریت وکړي.‏ <strong>د</strong>ې کارونو وزارتونو ته <strong>د</strong>ا اجازه هم ورکړي چېپه نا امنه والیتونو کې ملکي کارکونکي استخ<strong>د</strong>ام کړي.‏ <strong>د</strong> ولسمشر کرزي فرمان )PD45( 45په ځواب کې،‏ چې کرزي په تیر ربع کې خپور کړی تر څو حکومت<strong>د</strong>اري او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> هڅېښه کړي،‏ کمیسیون <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> وزارتونو،‏ ا<strong>د</strong>ارو،‏ او ملکي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازو او جوړښتونو پهاړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> قانون مسو<strong>د</strong>ه جوړه کړي <strong>د</strong>ه.‏ ولسمشر <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> آزموینې اخیستلو له الرې <strong>د</strong> ملکي250کارکونکو استخ<strong>د</strong>ام <strong>لپاره</strong> یو میکانیزم تايي<strong>د</strong> کړی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> USAID سیمیزې حکومت<strong>د</strong>اري پروګرام<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جوالی په پیل کې،‏ USAID <strong>د</strong> سیمیزي حکومت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> جوړښت <strong>د</strong> پروژومالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 2012 کال له جوالی څخه <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> سپتمبر تر 30 پورې خپل فنډ ډیرکړی او غزولي.‏ <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> فنډ لوړه کچه هم له 12 میلیونو امریکايي ډالرو څخه 20.9میلیونو امریکايي ډالرو ته ډیره شوه.‏ <strong>د</strong> USAID په وینا،‏ <strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong> 34 والیتونو <strong>د</strong> والیتيشوراګانو <strong>د</strong> ظرفیت لوړلو او <strong>د</strong> IDLG <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> تخنیکي مرستو برابرولو برخو کې خپلو کارونوته <strong>د</strong>وام ورکوي.‏ <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> والیتي شوراګانو ظرفیت ښه کړی ترڅو په پراختیايي پالنونوکې <strong>د</strong> خپلو موکلینو له ګټو څخه استازیتوب وکړي.‏ او له والیتي شوراګانو سره <strong>د</strong> والیتونو<strong>د</strong> پراختیايي پروژو <strong>د</strong> تطبیقولو پروسو <strong>د</strong> نظارت په برخه کې هم مرسته کوي.‏ <strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong>سیمیزې حکومت<strong>د</strong>اري <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> NPP له یوې برخې څخه په مستقیمه توګه مالتړ کوي.‏ پ<strong>د</strong>ېربع کې،‏ <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په ډیرو والیتونو کې په بیال بیلو موضوعوګانو بان<strong>د</strong>ې عامهاوری<strong>د</strong>نې،‏ <strong>د</strong> ساحو څخه لی<strong>د</strong>نې،‏ <strong>د</strong> غیر حکومتي ا<strong>د</strong>ارو څخه لنډ راپورونه،‏ او په سیمه کې251سفرونه تر سره کړي.‏<strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنې <strong>د</strong> تحول لسیزهUSAID تمه لري چې تر 2024 کال پورې،‏ افغاني ډلي به وکوالی شي چې سره منظم شياو له حکومت څخه <strong>د</strong> ښه حکومت کولو غوښتنه وکړي.‏ <strong>د</strong> ټوکیو اعالمیې <strong>د</strong> بشري حقونو پرښه کولو،‏ ښیې حکومت<strong>د</strong>اري،‏ او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ټولنیز،‏ اقتصا<strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong>یموکراسې پراختیا <strong>لپاره</strong> پر یوېګټورې م<strong>د</strong>نې ټولنې او پراخو خبرو بان<strong>د</strong>ې ټینګار کړی.‏ USAID ویلي چې غواړي <strong>د</strong> م<strong>د</strong>نيټولني سازمانونو سره مرسته وکړي ترڅو خپل نظارتي فعالیتونو ته و<strong>د</strong>ه ورکړي،‏ او <strong>د</strong> همکاریاو هڅولو له الرو <strong>د</strong> پالیسی پر جوړونکو او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو رسولو بان<strong>د</strong>ې اغیز ولري،‏ ترڅو <strong>د</strong> ټوکیو<strong>د</strong> کاري جوړښت <strong>د</strong> موخو تطبیقولو سره مرسته شوي وي.‏ USAID پالن لري چې <strong>د</strong> م<strong>د</strong>نيټولنو ځواکمنو او حساب ورکونکو سازمانونو ته و<strong>د</strong>ه ورکړي ترڅو <strong>د</strong> حکومت او خلکو ترمنځ<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>110


حکومت<strong>د</strong>اريفعاله ملګرتیا رامنځ ته کړي.‏ <strong>د</strong>ا کار به هڅه وکړي چې بشري حقونو،‏ <strong>د</strong> قانون حاکمیت او<strong>د</strong> بیان آزا<strong>د</strong>ی ته به و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏ <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنې پروګرام به <strong>د</strong> تحول په لسیزه کې <strong>د</strong> جن<strong>د</strong>ر <strong>د</strong>252مساوات <strong>د</strong> ښه کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> یوې مهمې موخې په توګه خپل کار ته <strong>د</strong>وام ورکړي.‏<strong>د</strong> قضا اصالح او قانون حاکمیت<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په ویناو،‏ پ<strong>د</strong>ې نږ<strong>د</strong>ي میاشتو کې <strong>د</strong> قضا له څانګې سره <strong>د</strong> نړیوالومرسته ډیرې روزنې او په سیمزه کچه <strong>د</strong> کارکونکو او قاضیانو استخ<strong>د</strong>امولو ته اجازه ورکړې <strong>د</strong>ه.‏مګر،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې <strong>افغانستان</strong> یو ځواکمن او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره قضايي سیستم ولري،‏ ډیرې مهمې253ستونزې ال هم شته چې بای<strong>د</strong> حل شي.‏په ځانګړې توګه <strong>د</strong> ولسوالیو په کچه،‏ <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت <strong>د</strong> پراخولو مخه نا امنې نیولي<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> قضا په رسمي سیستم کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>عوو په حل کولو کې اوږ<strong>د</strong> ځنډ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب شوی چې په254لرو پرتو سیمو کې افغانان <strong>د</strong>ې سکتور ته <strong>د</strong> غیرفعال او له الس رسی لیري په سترګو وګوري.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ پراخ فسا<strong>د</strong> او کم روڼوالی په خپلو پښو والړ او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره قانون حاکمیت <strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې پر وړان<strong>د</strong>ې خنډونه <strong>د</strong>ي.‏ 255 پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت ویلي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>حکومت سیاسي ارا<strong>د</strong>ه نلري ترڅو قضايي پروګرامونو بان<strong>د</strong>ې کار وکړي او وساتي او <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> قضاو<strong>د</strong>ه له خنډ سره مخ کړي.‏ USAID 256 ویلي چې قضا هم په پوره ان<strong>د</strong>ازه سیاسي ارا<strong>د</strong>ه نلريترڅو په حقیقت له اجرایه قوې څخه جال خپلواکه قضا تاسیس کړي.‏ 257 او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت په وینا <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت فعالیتونه بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> سپارلو په ټولو هڅو کې شامل شي او په258هغو ځایونو کې به ډیره بریالی وي چې ښې حکومت<strong>د</strong>اري ثبات راوړی.‏که څه هم <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت او نړیوالې ټولنې قانون او ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> ټولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> NPPپه توګه پیژن<strong>د</strong>لي،‏ مګر <strong>د</strong>وی پر یوه <strong>د</strong>اسې مشخص پروګرام موافقه ن<strong>د</strong>ه کړي چې <strong>د</strong> الر یوېښکاره او <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong> وړ نقشې بنسټ کیږ<strong>د</strong>ي ترڅو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> قضا سیستم ښه کړي.‏ پ<strong>د</strong>ېربع کې،‏ <strong>د</strong> قضا <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> نه بشپړی<strong>د</strong>و په اړه <strong>د</strong> ډونرانو خپګان سبب شو چې <strong>د</strong> اروپاټولنه ووايي چې ترڅو چې <strong>د</strong>ا پروګرام تايي<strong>د</strong>یږي خپل راتلونکی فنډ به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سکتور <strong>لپاره</strong>وځنډوي.‏ 259 <strong>د</strong> NPP ټول پروګرامونه بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> 2011 کال تر جوالی تایی<strong>د</strong> شوي وای.‏ 260 <strong>د</strong> ملګروملتونو <strong>عمومي</strong> منشي ویلي چې <strong>د</strong> پروګرام پیچلتیا او لویه ان<strong>د</strong>ازه ننګوني وړان<strong>د</strong>ې کوي،‏ مګر261<strong>د</strong> 2013 کال په پیل کې <strong>د</strong> NPP تایی<strong>د</strong> <strong>لپاره</strong> هیلې شتون <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏<strong>د</strong> طالبانو ع<strong>د</strong>الت<strong>د</strong> رسمي او غیر رسمي سیستمونو په منځ کې کمزوری،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو سیستمونو په منځ بېاغیزې اړیکي،‏ سبب شول چې ډیری افغانان <strong>د</strong> خپلو شخړو <strong>د</strong> حل <strong>لپاره</strong> طالبانو ته والړ شي.‏<strong>د</strong> طالبانو پروسه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ین <strong>د</strong> اصولو پر اساس والړه <strong>د</strong>ه،‏ مګر چټکه هم <strong>د</strong>ه،‏ پلې کیږي،‏ او <strong>د</strong>262افغانانو په آن<strong>د</strong> تر رسمي سیستم کم فسا<strong>د</strong> لري.‏<strong>د</strong> جزايي اجراتو قانونپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت ونشو کړای چې <strong>د</strong> جزايي اجراتو نوی قانون تايي<strong>د</strong> کړي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له پارلمان سره <strong>د</strong> نوي قانون په اړه همغږی کوي.‏ <strong>د</strong> 2010 کال <strong>د</strong> کابل263په کنفرانس کې حکومت ژمنه وکړه چې <strong>د</strong> 2011 کال په پیل کې به نوی قانون تایی<strong>د</strong> کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 111 30


حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> قضا سكتور مالتړ پروګرام<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> نړیوال مخ<strong>د</strong>ره توکو او قانون پلي کولو <strong>د</strong>فتر )INL( <strong>د</strong> قضاسکتور مالتړ پروګرام )JSSP( م<strong>د</strong>یریت کوي.‏ JSSP څارنواالنو،‏ م<strong>د</strong>افع وکیالنو،‏ تحقیق کونکو،‏او قاضیانو ته روزنه ورکوي،‏ او موخه یې <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> جزايي قضا سیستم <strong>عمومي</strong> ظرفیت تهبه و<strong>د</strong>ه ورکوي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 30 پورې،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> JSSP<strong>لپاره</strong> 212.7 میلیونه امریکايي ډالر مکلف کړي <strong>د</strong>ي،‏ چې ل<strong>د</strong>غو څخه تر 186 میلیونو امریکاييډالر ډیر لګی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.‏ JSSP 154 کارکونکي څارنواالن لري،‏ پشمول <strong>د</strong> 113 افغانانو او 41264امریکایانو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمو هیوا<strong>د</strong>ونو وګړي حقوقي مشاورین.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حقوقي متخصیصینو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> JSSP په روزنې او استا<strong>د</strong>ی265کورسونو کې <strong>د</strong>ا شامل و:‏‏•په کنړ کې <strong>د</strong> 35 ز<strong>د</strong>ه کونکو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> سیمینار چې له مخربینو او <strong>د</strong> ثبت کولوله وسایلو پر کار اخیستنې،‏ <strong>د</strong> څارنې طرزالعملونو،‏ او <strong>د</strong> تالشی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> اجازې اخیستلوپه اړه وJSSP• او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت )MoJ( په انرتنت کې <strong>د</strong> معلومات <strong>د</strong> بانک جوړلوچې په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت <strong>د</strong> حقوقي مرستې <strong>د</strong> ریاست <strong>د</strong> څارنواالنو روزين اوورکشاپونه سايت،‏ ترڅو <strong>د</strong>ا ریاست <strong>د</strong> خپلو کارکونکو <strong>د</strong> اړتیاو <strong>د</strong> روزنې او محال ویش <strong>لپاره</strong>ل<strong>د</strong>ې معلوماتو ګټه واخيل‏•په ور<strong>د</strong>ک والیت کې <strong>د</strong> 41 قضايي متخصیصونو <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> انسانانو <strong>د</strong> قاچاق <strong>د</strong> قانون پهاړه روزنه ‏)لکه څنګه چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> تیر ربع په راپورونو کې راغيل،‏ <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> انسانانو <strong>د</strong> قاچاق په <strong>د</strong>ویمه <strong>د</strong>رجه <strong>د</strong> نظارت په لست کې <strong>د</strong>ی،‏ اویوه برخه یې <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> قانون پلې کول یې کمزوری <strong>د</strong>ی(.‏‏•<strong>د</strong> ښځو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخوالې <strong>د</strong> له منځه وړلو <strong>د</strong> قانون،‏ له کوره تیښته،‏ او په جربو<strong>د</strong>ونو په اړه <strong>د</strong> 17 برخه اخیستونکو <strong>لپاره</strong> په کن<strong>د</strong>ز کې سیمینار<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت ويلې چې <strong>د</strong> پروګرام افغان حقوقي مشارین په بشپړه توګه<strong>د</strong> JSSP <strong>د</strong> روزنو مشرې کوي.‏ <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> اغیزمنتیا <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولو په توګه،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیوچارو وزارت راپور ورکړی چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په میاشت کې <strong>د</strong> روزنې په پروګرامونوکې برخه اخیستونكو <strong>د</strong> پیل <strong>د</strong> آزموینې په پرتله له روزنې وروسته په آزموینه کې %20.5266پورته نمرې اخیستي.‏<strong>د</strong> حقوقي روزنې پروګرام<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت INL <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په پوهنتونونو کې <strong>د</strong> عنعنوي حقوقيروزنې <strong>د</strong> اصالح پروګرامونو تطبیقوي ترڅو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> وکیالنو تجربو ته و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> عنعنوي حقوقي روزنه عموماً‏ پر میخانیکي حفظ کولو تکیه کړي او <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا <strong>د</strong> څو اړخیزې او عملي روزنې کم فرصتونه لري.‏ <strong>د</strong> INL حقوقيروزنې پروګرام <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له عامه او خصوصي پوهنتونونو،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> قانون مکتب،‏ اوحقوقي متخصیصیونو سره ملګرتیا کوي،‏ ترڅو یوه حقوقي روزنیز سیستم ته و<strong>د</strong>ه ورکړي او <strong>د</strong>هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ننه او په بهر کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حقوقي متخصصینو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> روزنې فرصتونه برابر کړي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>112


حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې <strong>د</strong> قضا سیستم ساتنه پر ښه روزل شویو وکیالنو او267حقوقي ښوونکو بان<strong>د</strong>ې تکیه لري.‏ په اصلي حقوقي روزنیزو پروګرامونو کې <strong>د</strong>ا شامل <strong>د</strong>ي:‏‏•<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حقوقي روزنې مالتړ پروګرام:‏ <strong>د</strong>ا پروګرام،‏ <strong>د</strong> واشنګټن <strong>د</strong> پوهنتون <strong>د</strong> قانونمکتب رسه ملګرتیا لري،‏ او <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ په میاشت کې پیل شوی او <strong>د</strong> 13 میلیونوامریکايي ډالرو په لګښت <strong>د</strong> 2017 کال تر اګست پورې <strong>د</strong>وام لري.‏ له پروګرام څخه افغانفارغ التحصیالن <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په هر عامه پوهنتون کې <strong>د</strong> رشعیاتو او حقوقو په فاکولتوکې خ<strong>د</strong>مت کوي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام په عامه پوهنتونونو کې <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کونکو او فاکولتو <strong>لپاره</strong> پهانګلیيس ژبه حقوقي روزنه هم برابروي.‏‏•<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حقوقي روزنې پروژه:‏ <strong>د</strong> پنځو کلونو <strong>د</strong>ا پروګرام،‏ چې <strong>د</strong> ستانفور<strong>د</strong> له پوهنتونرسه په ملګرتیا تطبیقیږي،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اګست په میاشت کې پیل شو او 7.3 میلیونهامریکايي ډالر اټکل شوی لګښت لري.‏ <strong>د</strong> پروګرام موخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امریکاپه پوهنتون کې په لوړ کیفیت <strong>د</strong> حقوقو <strong>د</strong> لیسانس پروګرام جوړ کړي.‏‏•په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> حقوقي اصالحاتو <strong>لپاره</strong> عامه او خصويص ملګرتیا:‏ <strong>د</strong>ا ملګرتیا په هرکال کې <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې 10 افغانانو <strong>لپاره</strong> بشپړ اکاډمیک سکالرشیپ برابروي ترڅو <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>حقوقو په مکتبونو کې روزنې وکړي.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت <strong>د</strong> ثبات پروګرامونه<strong>د</strong> رسمي او غیر رسمي قضايي سکتور <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت <strong>د</strong> ثباتپروګرامونه چې غواړي <strong>د</strong> قضا یو رسمي سیستم چې غیر رسمي سیستم چې <strong>د</strong> هیوا په ډیرولرو پرتو سیمو کې کنترول لري هم ورسره یوځای کړي او پیژنې،‏ جوړ کړي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong><strong>د</strong>سمبر تر 30 پورې،‏ <strong>د</strong> رسمي او غیر رسمي پروګرامونو <strong>لپاره</strong> تر 14 میلیونو امریکايي ډالرو268ډیر مکلف شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> رسمي قانون <strong>د</strong> حاکمیت <strong>د</strong> ثبات پروګرامUSAID <strong>د</strong> رسمي پروګرام په فعالیتونو کې <strong>د</strong> څو مثبتو پایلو یا<strong>د</strong>ونه کړي،‏ پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong>له 1,800 قاضیانو څخه 790 قاضیانو ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو کلونو <strong>د</strong> روزنې پروګرام شامل <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>ې پروګرام600 قاضیانو ته <strong>د</strong> عملي قانون،‏ قضايي اخالق،‏ او <strong>د</strong> ښځو حقونو په برخو کې هم روزنهورکړي <strong>د</strong>ه.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> پروګرام لخوا روزل شوي 130 قاضیان په هغو سیمو کې چې پخوا269یې کارکونکي ن<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و وګمارل شي.‏پر السته راوړنو برسیره،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> رسمي سکتور پروګرام <strong>د</strong> ساتنې لهستونزو سره مخامخ شي،‏ کله چې <strong>د</strong> ډونرانو سرچیني کمې شي او حکومت قضايی روزنېته لمړیتوب ورنکړي.‏ لکه <strong>د</strong> قضايي سکتور نورې ډیرې روزنې،‏ <strong>د</strong> USAID فنډ تر ډیرېکچې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو کلونو <strong>د</strong> پروګرام مالتړ کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حكومت <strong>د</strong> مالي چارو قضايي روزنېمسولیتونه اخیستلو <strong>لپاره</strong> ډیره کمه لیوالتیا ښو<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> قضا ډیری استا<strong>د</strong>ان نهغواړې چې <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> نا امنه ځایونو ته سفر وکړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ په قضا کې <strong>د</strong> پراخ فسا<strong>د</strong> لهکبله <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> روزنې پروګرامونو ډیری فارغ التحصیالن مجبوره کړي چې یا قضا پریږ<strong>د</strong>ي270او یا له فاس<strong>د</strong> سیستم سره ځانونه عیار کړي ترڅو له ستونزې سره مخ نشي.‏<strong>د</strong> USAID په وینا،‏ <strong>د</strong> USAID رسمي پروګرام حقوقي روزنه هم برابروي،‏ چې <strong>د</strong> حقوقواو شرعیاتو <strong>د</strong> نصابونو په نوي کولو او ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> کولو کې یې ډیرې السته راوړنې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لي.‏ <strong>د</strong>ې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 113 30


حکومت<strong>د</strong>اريپروګرام <strong>د</strong> حقوقو په اوو مکتبونو کې <strong>د</strong> خیالې محکمې ټیمونه جوړ کړي،‏ حقوقي کلنیکونهیې تاسیس کړي،‏ <strong>د</strong> حقوقو <strong>د</strong> مکتبونو <strong>د</strong> کتابخانو ظرفیت یې لوړ کړی،‏ او <strong>د</strong> حقوقو مکتبفاکولتې ته یې روزنه ورکړي چې له څو اړخیزو عصري روزنیزو میتو<strong>د</strong>ونو څخه ګټه واخلي.‏USAID ویلي چې پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې ز<strong>د</strong>ه کونکي <strong>د</strong> حقوقي روزنو <strong>لپاره</strong> ډیره غوښتنه لرياو پ<strong>د</strong>اسي حال کې چې <strong>د</strong> حقوقي روزنې <strong>لپاره</strong> سیاسي ارا<strong>د</strong>ه ځواکمنه <strong>د</strong>ه،‏ په حقوقي روزنېکې <strong>د</strong> ښځو ګډون قوي نه و.‏ ډیري ښځې په حقوقي روزنو کې نومونه لیکي،‏ مګر ډیری271وختونه کلتوري خنډونه میرمنې له عملي روزنیزو فرصتونو څخه لري کړي.‏<strong>د</strong> USAID غیر رسمي <strong>د</strong> قانون حاکمیت <strong>د</strong> ثبات پروګرام<strong>د</strong> USAID غیر رسمي پروګرام په سیمیزه کچه له حقوقي چارواکو سره او <strong>د</strong> غیر رسميقضايي کارکونکو،‏ لکه <strong>د</strong> کلیو مشرانو او مالیانو سره کار کوي،‏ ترڅو <strong>د</strong> غیر رسمي او رسميسیستمونو ترمنځ اړیکي ښیې کړي.‏ USAID ویلي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې غیر رسمي سیستم شپږ ټولنیزمرکزونه تاسیس کړي ترڅو <strong>د</strong> حقونو په اړه <strong>د</strong> خلکو پوه ډیره کړي،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> قانون<strong>د</strong> مهمو اصولونو په اړه یې 20,000 خلک روزلي،‏ او <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> شخړو <strong>د</strong> حلولو ډلو سره یې272مرسته کړي چې 486 شخړې حل کړي چې کی<strong>د</strong>ای شو په تاوتریخوالي واوړي.‏<strong>د</strong> شخړو <strong>د</strong> حلولو له عنعنوي سیستم سره <strong>د</strong> ملي حکومت پراخه <strong>د</strong>ښمني،‏ پ<strong>د</strong>ې برخهکې <strong>د</strong> USAID کار په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه له خنډ سره مخامخ کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیېوزارت او ستره محکمه پ<strong>د</strong>ې باور <strong>د</strong>ي چې عنعنوي سکتور په منظمه توګه له اساسي قانونڅخه سرغړونه کوي او <strong>د</strong>وی یې غیر مشروع ګڼي.‏ <strong>د</strong>ا له <strong>د</strong>ښمنې ډک <strong>د</strong>ریځ <strong>د</strong> پروګرام توانمح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>وي ترڅو له ملي ملګرو سره پر پروژو بان<strong>د</strong>ې خبري وکړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ والیتيچارواکي له غیر رسمي پروګرام څخه <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره مالتړ ن<strong>د</strong>ی ښو<strong>د</strong>لی.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong>کن<strong>د</strong>هار والي په عامه توګه پروګرام ر<strong>د</strong> کړ،‏ او یوواځې وروسته ل<strong>د</strong>ې یې موافقه وکړه چېPRT او <strong>د</strong> پروګرام استازو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ه ان<strong>د</strong>یښنې کمې کړي.‏ په ډیرو ولسوالیو کې چیرته چې پروګرام273شتون لري ناامنې هم <strong>د</strong> پروګرام تطبیقول له ننګونو سره مخامخ کړی.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو سیستمله 2007 کال څخه تر 2012 کال پورې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو نفوس په عا<strong>د</strong>ې توګه پههرکال کې %17 ډیر شوی.‏ <strong>د</strong> 2013 كال تر جنوري پورې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په بن<strong>د</strong>یخانو کې25,735 بن<strong>د</strong>یانو ژون<strong>د</strong> کاوه.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> قضا سیستم کې <strong>د</strong>ظرفیت نشتون،‏ او <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ي کولو پرځای <strong>د</strong> بلې چارې <strong>لپاره</strong> نه لیوالیتا هغه اصلي الملونه <strong>د</strong>يچې <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو نفوس یې ډیر کړی.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له حکومتسره کار کوي ترڅو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ي کولو پرځای له نور چارو څخه ګټه واخیستل شي او <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ي کولو274الرښونې تع<strong>د</strong>یل شي ترڅو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو نفوس کم شي.‏<strong>د</strong> اصالح سیستم <strong>د</strong> مالتړ پروګرام )JSSP( <strong>د</strong> مشاورینو او <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> کارکونکواو نور ناظرینو <strong>د</strong> راپورونو پر اساس،‏ له بن<strong>د</strong>یانو سره <strong>د</strong> مرکزي بن<strong>د</strong>یخانې ریاست )CPD( <strong>د</strong>کارکونکو چلن<strong>د</strong> تخصصي او مناسب <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> CPD <strong>د</strong> تاسیساتو په منځ کې میرمني عموماً‏ پهکورونو کې ژون<strong>د</strong> کوي او له نارینه بن<strong>د</strong>یانو له لی<strong>د</strong>لو او اوری<strong>د</strong>لو لیري <strong>د</strong>ي.‏ مګر میرمني هم لهورته تاسیساتو او <strong>د</strong> ډیرو بن<strong>د</strong>یانو ورته شتون څخه ستونزمني <strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په بن<strong>د</strong>یخانو<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>114


حکومت<strong>د</strong>اريڅرخې پله بن<strong>د</strong>یخانه،‏ چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> لویه بن<strong>د</strong>یخانه <strong>د</strong>ه،‏ کابل ته څیرمه پرته <strong>د</strong>ه.‏‏)<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت عکس(‏<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> اصالح <strong>لپاره</strong> ډیر لږ حرفوي پروګرامونه شتون لري.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره چې INL <strong>د</strong> CSSP<strong>لپاره</strong> مشاورین او موا<strong>د</strong> برابروي،‏ هڅه کوي ترڅو <strong>د</strong> وړو فنډونو له الرې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پروګرامونو275جوړول وهڅوي.‏ځوانې انجونې بن<strong>د</strong>یانې عموماً‏ له نارینه و څخه جال <strong>د</strong> ځوانانو <strong>د</strong> اصالح په مرکزونو)JRCs( کې بن<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> ځوانانو <strong>د</strong> اصالح <strong>د</strong> ریاست لخوا پرمخ وړل کیږي.‏ له کابل اوهرات څخه مستثنې،‏ په والیتونو کې JRC له کرایه شویو کورونو څخه کار اخلي او کمزوريخ<strong>د</strong>مات او اړتیا کم خ<strong>د</strong>مات لري.‏ پ<strong>د</strong>ې تاسیساتو کې،‏ <strong>د</strong> روزنې او تفریح پروګرامونو <strong>لپاره</strong> ځای276ډیری وخت ډیر مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی،‏ او ټولنیزو خ<strong>د</strong>ماتو ته الس رسی هم ډیر کم ترالس کیږي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> اصالح سیستم مالتړ پروګرام<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 30 پورې،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> CSSP ،INL نږ<strong>د</strong>ې202.6 میلیونه امریکايي ډالر لګولي <strong>د</strong>ي ترڅو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو سیستم ښه کړي.‏<strong>د</strong>ا مرستي <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یانو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> اصالح او روزنې فرصتونه،‏ او <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانې <strong>د</strong> روزنې م<strong>د</strong>یریت اومشورتي مالتړ ته فنډ ورکوي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره 33.5 میلیونه امریکايي ډالر <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو او توقیف277خانو <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> جوړلو <strong>لپاره</strong> لګی<strong>د</strong>لي.‏CSSP خپلو کارونو ته <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> ریاست او <strong>د</strong> توقیف خانو <strong>د</strong> بنسټونو او<strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام <strong>د</strong> ټولو کارونو ښه والې په برخو کې خپلو کارونو ته <strong>د</strong>وام ورکوي.‏INL په راتلونکي کې پالن لري ترڅو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مستقیمو فنډونو اوسیمیزو تطبیق کونکو له الرې مالتړ برابر کړي ترڅو لګښتونه کم شي او <strong>د</strong> کارونو <strong>د</strong> ساتنې278مالتړ وشي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 115 30


حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ نړیوال شفافیت خپلو وروستی راپور <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> نظر راپور خپور کړ،‏ اوپ<strong>د</strong>ې کې ویل شوي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په عامه سکتور کې فسا<strong>د</strong> اوس هم یو لویه ستونزه <strong>د</strong>ه.‏تیر کال <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> په لست کې په <strong>د</strong>ریمه <strong>د</strong>رجه کې راغلی و.‏ پ<strong>د</strong>ې کال کې <strong>افغانستان</strong>له سومالیا او شمالي کوریا سره یوځای و چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> په برخه کې متخصصینو په نړی کې <strong>د</strong>ډیرو مفس<strong>د</strong>و هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>رجه ورکړي.‏ 279 په یوه جال سروي کې چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> آسیا <strong>د</strong>بنسټ لخوا ترسره شوي،‏ لکه څنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس کې ښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ نږ<strong>د</strong>ي افغانان %80 پهملي حکومت کې فسا<strong>د</strong> ته <strong>د</strong> ډیرې لویي ستونزې په بڼه ګوري.‏ عکس 3.30.<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> شفافیت او حساب ورکولو <strong>د</strong> ایتالف په وینا،‏ <strong>د</strong> مالي وزارت لخوا پهوړان<strong>د</strong>ې شوې بو<strong>د</strong>جه کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې <strong>لپاره</strong> هیڅ تخصیص نه و،‏ سره ل<strong>د</strong>ې چېنړیوالې ټولنې غوښتنه کړي چې <strong>د</strong> مالیې وزارت <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> حکومت اعتبار یو لمړیتوب کړي.‏ایتالف ویلي چې <strong>د</strong>ا سن<strong>د</strong> ښیې چې کومه ښکاره موخه نشته چې له فسا<strong>د</strong> سره مبارزه وشياو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت خپلې هغه ژمنې پوره کړي چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جوالی <strong>د</strong> ټوکیو پهکنفرانس کې یې کړي وي.‏ ځینو افغان قانون جوړونکو <strong>د</strong> ایتالف <strong>د</strong>ا مون<strong>د</strong>نې غن<strong>د</strong>لي او ویلي280چې <strong>د</strong>ا ناسمې <strong>د</strong>ي.‏عکس 3.30<strong>د</strong> هغو افغانانو سلنه چې فکر کوي ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په بيلابيلو اړخونو کې یوه لویه ستونزه <strong>د</strong>ه%100%90%80%70%60%50%40%30%20%10201220112010200920082007a2006%0ورځنی ژون<strong>د</strong>ګاونډیتوبځايي مقاماتولایتي حکومت<strong>افغانستان</strong> په مجموع کېیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> سروې <strong>د</strong> غلطۍ کچه مثبت یا منفي %5.1 <strong>د</strong>ه.‏a په 2006 کال کې،‏ ځايي مقاماتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په اړه له مسولينو څخه ن<strong>د</strong>ي پوښتلي.‏سرچينه:‏ آسيا فونډیشن،‏ ‏”<strong>افغانستان</strong> په 2012 کال کې،‏ <strong>د</strong> افغان خلکو یوه سروې،“‏ 11/2012.<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>116


حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فترسره ل<strong>د</strong>ې چې امریکا او نړیواله ټولنه <strong>د</strong> هغو لوړ پوړو چارواکو چې په فسا<strong>د</strong> کې مجرمګڼل شوي <strong>د</strong> جزا ورکولو پرمختګ ته ډیر اهمیت ورکوي،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر)AGO( پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> هیڅ مهم تور یا محکمه ن<strong>د</strong>ه ترسره کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>281څارنواالنو اوس هم شکایت کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی آمرین له محاکمه کولو څخه مالتړ نه کوي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> په واح<strong>د</strong> )ACU(کې <strong>د</strong> څارنواالنو یوې ډلې <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> ریس ته الکل ورکړي او هغه یې هڅولې چې پهلوی څارنوال بان<strong>د</strong>ې ملنډې ووهي او <strong>د</strong>ا پیښه یې په وی<strong>د</strong>یو کې ثبت کړي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> نیولوسبب شوی او وروسته له <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې څخه لري شوی.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چېکه څه هم <strong>د</strong> هغه ځای ناستی <strong>د</strong> ښه شهرت خاون<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong>ا که په هم<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong> کور <strong>د</strong>ننهسیالی او توطیې روانې وي،‏ <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> ACU <strong>لپاره</strong> ستونزمنه وي چې په اغیزناکه توګه فعالیتوکړي،‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> تخصیص ورکړ شویو منابعو نشتون او <strong>د</strong> حکومت په لوړو پوړونو کېنامناسبه سیاسي ارا<strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> قضیو <strong>د</strong> تحقیق او محاکمه کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې واح<strong>د</strong> توان ډیر مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>کړی.‏ پر<strong>د</strong>ې ستونزو برسیره،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو او ع<strong>د</strong>ليې چارو وزارتونه غواړي چې له ACUسره خپلو کارونو ته <strong>د</strong>وام ورکړي او <strong>د</strong> تحقیق کولو او محاکمه کولو <strong>د</strong> توان <strong>د</strong> لوړلو <strong>لپاره</strong> یې282روزنې او عملي کارونه برابر کړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر ا<strong>د</strong>عا کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ولسمشر کرزي <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> اوحکومت<strong>د</strong>اري له فرمان )PD45( څخه <strong>د</strong> اطاعت په برخه کې پرمختګ کړی،‏ مګر <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>عا<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> نظر ښکارن<strong>د</strong>ويي نکويي او مهم حقیقتونه له پامه غورځوي.‏ <strong>د</strong> بیلګېپه توګه،‏ <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر مسولیت لري چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> په اړه تورونه صا<strong>د</strong>ر کړي،‏ مګر <strong>د</strong>کابل بانک په توطيې کې <strong>د</strong>وه مهم شریکان،‏ <strong>د</strong> ولسمشر کرزي ورور او <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong> معاونفهیم ورور،‏ <strong>د</strong> کابل بانک <strong>د</strong> له منځه تلو <strong>د</strong> جرم <strong>د</strong> تور په اړون<strong>د</strong> لست کې نه و راغلي.‏ <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزرات په وینا،‏ <strong>د</strong>اسي ویل کیږي چې لوی څارنوال <strong>د</strong> حکومت یو بااعتباره عامه خبرونکی <strong>د</strong> لويي څارنوالی له <strong>د</strong>فتر څخه لري کړی،‏ او <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> و چې <strong>د</strong>ېچارواکي غوښتل <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> لوړ پوړو چاروکو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> قضیې جوړي کړي.‏ لویڅارنوال <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې عامه خبرونکي پر وړان<strong>د</strong>ې تورونو راوړل چې وزارتونو شهرت ته زیان رسوي283او <strong>د</strong> پارلمان پر وړان<strong>د</strong>ې یې په فسا<strong>د</strong> تورنوي.‏پ<strong>د</strong>اسي حال کې چې <strong>د</strong> پولیس قومان<strong>د</strong>ان او <strong>د</strong> ماليې ریس ته په ډیر بن<strong>د</strong> جزا ورکړ شوه284‏)هر یوه <strong>د</strong> شپږو او 10 کلونو بن<strong>د</strong>(،‏ والي له <strong>د</strong>وو میاشتو بن<strong>د</strong> وروسته له بن<strong>د</strong>ه خالص شو.‏<strong>د</strong> ځانګړو قضیو کمیټه<strong>د</strong> ځانګړو قضیو <strong>د</strong> کمیټې )SCC( له تاسیس څخه نږ<strong>د</strong>ې یو کال وروسته،‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مهموقضیو <strong>د</strong> محاکمه کولو په برخه کې یې ډیر پرمختګ ن<strong>د</strong>ی کړی.‏ SCC وکوالی شول <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ملي روغتون <strong>د</strong> قضیې په اړون<strong>د</strong> څو ټیټ پوړې افسران له صالحیت څخه <strong>د</strong> غلطې کاراخیستنې چې پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> 120 امریکايي ډالرو په ارزښت <strong>د</strong>واګانې شاملې وي،‏ په کمو تورونومحاکمه کړي.‏ <strong>د</strong>ا كسان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ريو مياشتو <strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یت ‏)له هیوا<strong>د</strong> څخه پر وتلو مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یت(‏ اوله <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو کلونو تعلیق جزا ورکړ شوه.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په<strong>د</strong> ځانګړو قضیو کمیټه )SCC( <strong>د</strong> 2012 کالپه جنوری کې جوړه شوه او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>او نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> ګډ میکانیزم په توګه کارکوي ترڅو په مهمو عامه قضیو کې له لويیڅارنوالی سره مرسته وکړي،‏ او <strong>د</strong>ا کار ل<strong>د</strong>ېوروسته وشو چې لویي څارنوالی ونشوکړای ډیری پخوانی قضیې محاکمه کړي.‏<strong>د</strong> SCC په کمیټه کې <strong>د</strong> نړیوالو مشاورینو او<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> کارکونکو ونډه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه ترڅو <strong>د</strong> لویڅارنوال له <strong>د</strong>فتر سره په غوره شویو او <strong>د</strong>ځانګړې پاملرنې پر قضیو کار وکړي او کهمالتړ کونکي شواه<strong>د</strong> شتون ولري تحقیقکولو او محاکمه کولو ته سرچینې برابريکړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ نړیوال مشاورین <strong>د</strong>لوی څارنوال له <strong>د</strong>فتر سره کار کوي ترڅو <strong>د</strong>تحقیقونو او محاکمه کولو <strong>لپاره</strong> ستراتیژیجوړي کړي.‏ <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې ملګرو <strong>د</strong> لویڅارنوال له <strong>د</strong>فتر سره <strong>د</strong>ا مرسته هم کوي چې<strong>د</strong> پام وړ قضیو <strong>د</strong> پرمخ وړلو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نړیوالېټولنې سره معلومات او شواه<strong>د</strong> هم ورکړي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې په اړه،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت ځواب،‏ 7/5/2012.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 117 30


حکومت<strong>د</strong>اريپه 2011 کال کې،‏ مطبوعاتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> خان <strong>د</strong>ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کابل په روغتون کې <strong>د</strong> مریضانو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ډیرو ناوړو حالتونو په اړه راپور ورکړی.‏پراخ فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب شو چې <strong>د</strong> امریکافنډونو او <strong>د</strong> روغتون <strong>د</strong> عملیاتو <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong>روغتیايي تجهیزات غال شي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ناروغانو ته ډیری وختونه روغتیايي خ<strong>د</strong>ماتنرسی<strong>د</strong>ل،‏ ځکه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی کورنیو <strong>د</strong> روغتونکارکونکو ته رشوت نه ورکاوه.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>په <strong>د</strong>فاع وزارت او ملي ار<strong>د</strong>و کې چارواکو،‏او <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و سرطبیب،‏ جنرال یفتلي،‏ پ<strong>د</strong>ېغال کې شریک ګڼل شوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>وځینې چارواکې هم تر غن<strong>د</strong>نې الن<strong>د</strong>ې راغليچې <strong>د</strong>وی بای<strong>د</strong> تحقیق کړی وای او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې غالمخه یې نیولي وای.‏وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او MACU پ<strong>د</strong>ې قضیه کې <strong>د</strong> هیڅ یوه لوړ پوړې چارواکيپر وړان<strong>د</strong>ې تور ن<strong>د</strong>ی راوړی.‏ <strong>د</strong> MACU څارنواالنو ا<strong>د</strong>عا کړي چې لږ تر لږه <strong>د</strong>وه تورونه تیار<strong>د</strong>ي چې پر سرطبیب بان<strong>د</strong>ي راوړل شي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> څارنواالنو <strong>د</strong> آمرینو لخوا ځنډ او <strong>د</strong> نړیوالېټولنې ناتوانې چې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ورکړ شویو موا<strong>د</strong>و مشخص قیمت برابر کړي چې ا<strong>د</strong>عا کیږيپه روغتون کې <strong>د</strong> انفرا<strong>د</strong>ي کسانو لخو غال شوي،‏ تحقیق له ځنډ سره مخامخ کړی.‏ <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong>روغتون له کارونو پرته،‏ <strong>د</strong> 2012 کال په پای کې <strong>د</strong> SCC لخوا <strong>د</strong> ارزونې <strong>لپاره</strong> له اصلي قضیوڅخه پر هیڅ یوې اصلي قضیې بان<strong>د</strong>ي هم تحقیق ن<strong>د</strong>ی شوي.‏ پ<strong>د</strong>ې لنډو وختونو کې،‏ ACU285او MACU <strong>د</strong> SCC <strong>د</strong> اصالح کولو او رسمي کولو څخه مالتړ څرګن<strong>د</strong> کړی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> مهمو جرمونو عملیاتي ځواک<strong>د</strong> 2013 کال په فبروری کې به FBI <strong>د</strong> مهمو جرمونو عملیاتي ځواک )MCTF( څخه مالتړختم کړي،‏ ځګه چې لی<strong>د</strong>ل شوي چې <strong>د</strong>ا ځواک <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو خپلو موخو ته رسی<strong>د</strong>لی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې له مناسب مالي او سیاسي مالتړ سره MCTFکوالی شي <strong>د</strong> یوه فعال فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> واح<strong>د</strong> په توګه خ<strong>د</strong>مت وکړي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارووزات په وینا،‏ <strong>د</strong> قانوني او سیاسي کمزوری له کبله <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې عملیاتي ځواک راتلونکي <strong>د</strong> یوهمنظم بنسټ په توګه روښانه ن<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر ال تراوسه <strong>د</strong>اسي سیاسي286ارا<strong>د</strong>ه ښو<strong>د</strong>لې ن<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> MCTF <strong>د</strong> قضیو <strong>د</strong> محاکمه کولو <strong>لپاره</strong> اړینه <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> نظارت او ارزونې کمیټه<strong>د</strong> نظارت او ارزونې کمیټه )MEC( به په راتلونکي ربع کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong>ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> هغو 39 مشخصو ګامونو <strong>د</strong> تطبیقولو په اړون<strong>د</strong> یو راپور خپور کړي چې <strong>د</strong> ولسمشرکرزي <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اري او فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> په فرمان )PD45( کې چې په تیر ربع کې صا<strong>د</strong>ر شوی وراغلي.‏ MEC 287 یو بل راپور هم خپور کړی چې <strong>د</strong> کابل بانک له ړنګی<strong>د</strong>و مخکي او وروسته<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> ځوابونو غن<strong>د</strong>نه یې کړي.‏ <strong>د</strong> ال نورو معلوماتو <strong>لپاره</strong>،‏ پ<strong>د</strong>ې راپور کې<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزي پراختیا برخه وګوری.‏یو عکس په کابل کې <strong>د</strong> رشوت قربانيانو ته واييچې <strong>د</strong> HOO <strong>د</strong>فتر ته راپور ورکړي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار عکس(‏<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>اره )HOO( <strong>د</strong>ا ظرفیت لري ترڅو خپل ماموریتسرته ورسوي،‏ مګر،‏ <strong>د</strong> USAID په وینا <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره مني چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ي مبارزه کې یېکم پرمختګ کړي.‏ <strong>د</strong> HOO <strong>عمومي</strong> ریس په عامه توګه ویلي چې <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و مسولو وزارتونواو په ځانګړې توګه <strong>د</strong> لویي څارنوالی <strong>د</strong> همکاری نشتون له کبله <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ې مبارزه یې له خنډ سره مخ کړي.‏ HOO <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> قضیو هغه لست خپور کړی<strong>د</strong>ې چې لويي څارنوالی ته لیږل شوی،‏ او <strong>د</strong> USAID په وینا <strong>د</strong> HOO <strong>عمومي</strong> ریس څوځلې <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>عا کړي چې لویي څارنوالی پ<strong>د</strong>ې اړه هیڅ ګام ن<strong>د</strong>ی اخیستی.‏ مګر،‏ په هغو ځایونوکې چې کوالی شي نوښت په الس کې واخلي او پر پروسې بان<strong>د</strong>ي ډیر کنترول لري،‏ لکه <strong>د</strong>شتمنیو ثبتول،‏ خپرول،‏ او تص<strong>د</strong>یق کول،‏ <strong>د</strong> HOO لخوا ژمنه ن<strong>د</strong>ه ښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ او پایلي یې288هم کمزوري وي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>118


حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې سره <strong>د</strong> USAID مرسته<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 30 پورې،‏ USAID <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې )4A(ته 7.9 میلیونه امریکايي ډالر مرسته مکلف کړې <strong>د</strong>ه،‏ چې <strong>د</strong> HOO <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ېمسولیتونو <strong>د</strong> مرستې <strong>لپاره</strong> ډیزاین شوي.‏ <strong>د</strong> USAID په وینا،‏ 4A <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ظرفیت289لوړلو <strong>د</strong> خپلو ټولو ډیری موخې ترسره کړي <strong>د</strong>ي،‏ پشمول <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کارونو:‏•4A <strong>د</strong> HOO <strong>د</strong> کارکونکو <strong>د</strong> روزنې په برخه کې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې سرتاتیژیک پالنتطبیقوي خپلې موخې تر یوې کچې بشپړې کړي <strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong> HOO <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>راه کولو پهجوړښت او برشي قوې په جوړښت کې ب<strong>د</strong>لون راوړی ترڅو <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره اغیزمنه او<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ا<strong>د</strong>اره يش.‏•4A خپله مرسته بشپړه کړي <strong>د</strong>ه ترڅو HOO وکوالی يش چې <strong>د</strong> شتمنیو په اعالنولوکې،‏ تص<strong>د</strong>یقولو،‏ <strong>د</strong> شکایتونو ا<strong>د</strong>اره کولو او <strong>د</strong> قضیو تعقیبولو،‏ او فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عميلګامونو <strong>د</strong> پالن کولو مالتړ <strong>لپاره</strong> خپل اصيل مسولیتونه تررسه کړي.‏ 4A په ټولو مرکزيوزارتونو،‏ <strong>د</strong> حکومت په ریاستونو کې <strong>د</strong> شتمنیو <strong>د</strong> ثبتولو،‏ <strong>د</strong> شتمنیو <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یقولو <strong>د</strong>آزمویښتې پروسې امتحان کولو،‏ او له FinTRACA <strong>د</strong> کو<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> تبا<strong>د</strong>له کولو له ملګرتیاڅخه کار اخیستولو په برخو کې،‏ له HOO رسه مرسته کړي ترڅو خپل کارونه تررسهکړي.‏ 4A <strong>د</strong> HOO <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> معلومايت بانک رضوري تجهیزات هم ورکړي ترڅو شکایتونهثبت او ا<strong>د</strong>اره کړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ 4A له وزارتونو او <strong>د</strong> حکومت له ا<strong>د</strong>ارو رسه <strong>د</strong> هوکړې13 يا<strong>د</strong><strong>د</strong>ښتونه هم لیکيل چې <strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یقولو په کارونو کې له HOO رسه مرسته ويش.‏•4A <strong>د</strong> HOO <strong>د</strong> امنیت او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فرت <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو،‏ <strong>د</strong> کور <strong>د</strong>ننه او بهر فیزیکي امنیت،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فرت<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> فرنیچر او تجهیزاتو برابرولو په برخو کې <strong>د</strong> اصالحاتو خپل کارونه هم بشپړ کړي.‏•4A له م<strong>د</strong>ين ټولنې <strong>د</strong> همکاری خپلې موخې بشپړي کړي ترڅو م<strong>د</strong>نې ټولنې وکوالی يش<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ستونزو په اړه <strong>د</strong> عامه پوهاوي،‏ روزنې او عميل ګامونو په اړون<strong>د</strong> کارونه وکړي.‏<strong>د</strong> 4A <strong>د</strong> فنډونو له مرستو څخه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> اوو م<strong>د</strong>ين ټولنو او غیر حکومتي ا<strong>د</strong>ارو وکوالیشول چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> هڅو کارونه تررسه کړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> له ا<strong>د</strong>ارې)4A( سره مرسته:‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong>ا پروژه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره چې <strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>ارې ،)HOO(وزارتونه چې افغانانو ته مهم عامه خ<strong>د</strong>ماتوړان<strong>د</strong>ې کوي تخنیکي،‏ او <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنوا<strong>د</strong>ارو <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong> عامه فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> مبارزهکوي عامه پوهاوی برابروي،‏ <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارو تهستراتیژیک،‏ تخنیکي او ا<strong>د</strong>اري ظرفیتلوړولو مالتړ برابروي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> ‏“<strong>افغانستان</strong> له فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې سره”.‏ <strong>د</strong> USAID مرسته.‏<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> مخه نیولو په برخه کې <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنې ونډه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنو انفرا<strong>د</strong>ي ا<strong>د</strong>اري او ایتالفونه سره یوځایکیږي ترڅو په پراخه توګه او په ځانګړې توګه په اجرایه څانګه کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ستونزو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>حل الري پی<strong>د</strong>ا کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اعتبار نظارت ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت مخکنیا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امی<strong>د</strong> لرونکي استخراجې صنعت سکتور پر شفافیت بان<strong>د</strong>ې کار کوي.‏ په2012 کال کې،‏ <strong>د</strong> م<strong>د</strong>نې ټولنو ا<strong>د</strong>ارو چې <strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong> تمویل شوی 4A په مالتړ یې <strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې ایتالف جوړ کړ.‏ <strong>د</strong>ا ایتالف یو پالن جوړوي ترڅو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له حکومتسره <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ستونزو په اړه جوړونکي کارونه ترسره کړي.‏ <strong>د</strong>ا ایتالف ال له وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ملي290شورا له کمیسیونو سره هم کار کوي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په امنیتي ځواکونو کې فسا<strong>د</strong><strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وینا،‏ فسا<strong>د</strong> او تنظیم شوي جرمونه <strong>د</strong> ایتالف <strong>د</strong> مبارزي پر موخواصلي ګواښونه <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ‏“جرمي نیونې”‏ ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>،‏ یا <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> رهبری په بنسټونو کې <strong>د</strong>مجرمینو <strong>د</strong> عناصرو ننوتل،‏ په ځانګړې توګه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په هوايي ځواکونو،‏ <strong>د</strong> پولیسو په<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 119 30


حکومت<strong>د</strong>اريلتفا:‏ <strong>د</strong> څو هیوا<strong>د</strong>ونو وجهي صن<strong>د</strong>وق چې<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پراختیايي ا<strong>د</strong>ارې لخواا<strong>د</strong>اره کیږي <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسومعاشونه ورکوي او <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارتظرفیت لوړوي.‏ <strong>د</strong> لتفا فنډونه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>حکومت ته ورکول کیږي.‏ <strong>د</strong> ډیرو نویومعلوماتو پر اساس له 2002 کال څخهډونرانو لتفا سره نږ<strong>د</strong>ې 2.7 میلیار<strong>د</strong>هامریکايي ډالرو ژمنه كړي.‏ امریکا <strong>د</strong> لتفاله پیل څخه نږ<strong>د</strong>ې 897.7 میلیون امریکاييډالر ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ لتفا <strong>د</strong> خپل نظارت اوتا<strong>د</strong>یاتو له کبله تر انتقا<strong>د</strong>ونو الن<strong>د</strong>ې راغلي،‏او ځینې وايي چې تقلب او ضایعات پکېآسانه <strong>د</strong>ي.‏ځینې والیتي ځواکونو کې،‏ او <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پولیسو په قطعاتو کې لی<strong>د</strong>ل کیږي.‏ مګر،‏ پ<strong>د</strong>ې ربعکې پرمختګ شوی چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په امنیتي ځواکونو کې <strong>د</strong> مجرمینو السوهنه او <strong>د</strong> بنسټونو291<strong>د</strong> خرابولو مخه ونیول شي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ په لتفا LOTFA کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>عا ګانو به ځواب کې،‏ UNDP <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ارکاتوپه پالیسیو او کارونو کې مهم ب<strong>د</strong>لونونه اعالن کړل،‏ <strong>د</strong> نړیوالو استخ<strong>د</strong>ام شویو متخصیصینوکارکونکو شمیره یې ډیره کړه،‏ او <strong>د</strong> وجهي صن<strong>د</strong>وق <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت ارزونه یې ترسره کړه.‏ ملګرو292ملتونو <strong>د</strong> لتفا <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو په جوړښت کې <strong>د</strong> ځینو ب<strong>د</strong>لونونو سپارښتنه هم کړي <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> ګمرک په ټولولو کې فسا<strong>د</strong><strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په ټولو سرح<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>روازو کې <strong>د</strong> ګمرکونو <strong>د</strong> مالیې په ټولولو کې فسا<strong>د</strong> یوه لویهستونزه <strong>د</strong>ه،‏ او پ<strong>د</strong>ې برخه کې ډیر کم پرمختګ شوی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت پهوینا،‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې اصلي مسله او په ګمرکونو کې <strong>د</strong> تقلب سوال <strong>د</strong> حل کولو <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>یچې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت کومې ا<strong>د</strong>ارې بای<strong>د</strong> په سرح<strong>د</strong> کې شتون ولري او کوم مشخصصالحیت بای<strong>د</strong> ولري چې مالیه یا نور فیسونو وضع کړي.‏ 293 <strong>د</strong> 1391 مالي کال په لمړیو <strong>د</strong>رېربعو کې،‏ ګمرکونو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ټولو عوای<strong>د</strong>و %43 جوړه کړي وه.‏ مګر،‏ <strong>د</strong>اسي راپورونوشته چې ځینې <strong>د</strong> ګمرک <strong>د</strong>اخلي ډیپوګانې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> له کبله نږ<strong>د</strong>ي %70 <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong> احتماليعوای<strong>د</strong> له السه ورکوي.‏<strong>د</strong> ولسمشر اجرايي کمیسیون )PEC( <strong>د</strong>اسې ډیزاین شوی چې <strong>د</strong> ګمرکونو په ټولولو کېا<strong>د</strong>اري ستونزې حل کړي ترڅو <strong>د</strong> تقلب مخه ونیول شي مګر <strong>د</strong> 2012 کال په پای کې ال تراوسهپه نامشخصه حالت کې و.‏ له اگست څخه تر <strong>د</strong>سمبر پورې،‏ آیساف او په کابل کې <strong>د</strong> امریکاسفارت له ولسمشر کرزي سره پ<strong>د</strong>ې اړه څو ځلې خبري کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومتویلي <strong>د</strong>ي چې کمیسیون چې تر اوسه حکومت په فرمان ال رسماً‏ ن<strong>د</strong>ی تاسیس شوی بای<strong>د</strong><strong>د</strong> مالیې وزیر عمر زاخیل وال تر ریاست الن<strong>د</strong>ې فعاله شي.‏ <strong>د</strong> مالیې وزارت په کابل کې <strong>د</strong>امریکا سفارت ته اطالع ورکړه چې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> کمیسیون مارموریت مسو<strong>د</strong>ه بیا لیکي ترڅو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېکمیسیون مشرتوب پراخ کړي او <strong>د</strong> ملي امنیت شورا <strong>د</strong>فتر پکې شامل کړي،‏ او ل<strong>د</strong>ې کبله به294PEC <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ترسره کولو په برخه کې ډیره آزا<strong>د</strong>ی ورکړ شي.‏بشري حقونه<strong>د</strong> بشري حقونو په برخه کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت تیر کارونه توپیر لرونکي <strong>د</strong>ي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربعکې،‏ سیګار <strong>د</strong> میرمنو حقوقو او مهاجرینو په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> مسلو ارزونه کوي.‏<strong>د</strong> جن<strong>د</strong>ر مساواتپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ یوناما <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> میرمنو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخوالې <strong>د</strong> له منځهوړلو <strong>د</strong> قانون )EVAW( <strong>د</strong> پلې کولو په اړه یو راپور خپور کړ.‏ <strong>د</strong> راپور په وینا،‏ پ<strong>د</strong>اسي حالکې چې افغان څارنواالنو او محکمو <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> تاوتریخوالې پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قضیو <strong>لپاره</strong> ل<strong>د</strong>ېقانون څخه ډیر کار اخیستی،‏ مګر په ټولیزه توګه ل<strong>د</strong>ې قانون څخه ګټه اخیستنه ټیټه وه.‏<strong>د</strong> کلتوري او ټولنیزو معیارونو،‏ <strong>د</strong>یني عقای<strong>د</strong>و،‏ <strong>د</strong> میرمنو پر وړان<strong>د</strong>ې پراخ تبعیض،‏ او <strong>د</strong> نورومسلو له کبله،‏ <strong>د</strong> ښځو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخوالي <strong>د</strong> پیښو په اړه تر ډیرې کچې راپور نه ورکولکیږي.‏ په 2012 کال کې،‏ <strong>د</strong> راپور ورکړ شویو ناوړو پیښو په شمیر کې چې مسولو حکومتي<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>120


حکومت<strong>د</strong>اريبنسټونو ته لیږل شوي ډیروالی راغلی و.‏ راپور ویلي چې <strong>د</strong>ا ډیروالی کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> ډیرې عامهپوهاوی او <strong>د</strong> ښځو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخوالې <strong>د</strong> حساسیت له کبله وي،‏ نه <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> حقیقي295پیښو په شمیر کې ډیروالی راغلی وي.‏په 2012 كال كې څارنواالنو او ابت<strong>د</strong>ايي محکمو له EVAW څخه ښه کار اخیستی او <strong>د</strong> ښارمحکمو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قانون پر اساس <strong>د</strong> جزا حکمونه صا<strong>د</strong>ر کړي <strong>د</strong>ي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ له 4,000 څخه <strong>د</strong>ډیرو <strong>د</strong> تاوتریخوالې له راپور ورکړ شوي پیښو څخه چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بشري حقونو خپلواککمیسیون <strong>د</strong> 2012 کال له مارچ څخه تر اکتوبر پورې ثبت کړي،‏ ډیرې لږ <strong>د</strong> قضايي حکمونو <strong>د</strong>296پروسې له الرې حل شوي.‏<strong>د</strong> EVAW <strong>د</strong> قانون پراساس ثبت،‏ ډیری ثبت شوي جرمونه فیزیکي چلن<strong>د</strong> او ژوبل کولو.‏ <strong>د</strong> ‏“ویاړ”‏ <strong>د</strong> وژلو په شمیر کې هم ډیر والی راغلی و.‏ <strong>د</strong> کورونو له تاوتریخوالي او جبريو<strong>د</strong>ونو څخه <strong>د</strong> میرمنو او انجونو <strong>د</strong> ‏“تیښتې”‏ په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> محکمه کولو <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې پخوانیو297کارونو <strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏<strong>د</strong>اسې ومون<strong>د</strong>ل شول چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> څارنوال <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> میرمنو په اړهقضیې،‏ پشمول <strong>د</strong> مهمو جرمونو،‏ <strong>د</strong> مشورې او حلولو <strong>لپاره</strong> جرګو او شوراګانو ته لیږي.‏ پ<strong>د</strong>اسيحال کې چې پ<strong>د</strong>ې ځایونو کې عنعنوي چلن<strong>د</strong> پراخ <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> EVAW <strong>د</strong> قانون تطبیقول ډیری298وختونه ترپښو الن<strong>د</strong>ې کیږي او خطرناکه چلن<strong>د</strong> پلې کیږي.‏مهاجرین<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 12، <strong>د</strong> پاکستان حکومت <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې 1.7 میلیونو افغان مهاجرینو <strong>لپاره</strong>چې په پاکستان کې ژون<strong>د</strong> کوي <strong>د</strong>رې اړخیز تړون او <strong>د</strong> ثبت کارت وخت <strong>د</strong> 2013 کال تر جونپورې وغزاوه.‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مهاجرینو <strong>د</strong> عالي کمیشنری ،)UNHCR( <strong>د</strong> پاکستان او<strong>افغانستان</strong> حکومتونو تر منځ <strong>د</strong>رې اړخیز تړون افغان مهاجرینو ته په پاکستان کې <strong>د</strong> رسميمهاجر موقف ورکوي او <strong>د</strong>ا تړون به <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 30 پای ته رسي<strong>د</strong>لي وايۀ <strong>د</strong> كالپه ډیره مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تړون او کارت نوي کول په شک کې و،‏ او ان<strong>د</strong>یښنې یې راپورته کړيوي چې کله کارت او تړون پای ته ورسیږي،‏ مهاجرین به له بشري کړکیچ سره مخامخ شياو مجبوره به شي چې بیرته والړ شي.‏ <strong>د</strong> پاکستان ص<strong>د</strong>راعظم اشرف <strong>د</strong> کابینې یوې کمیټې ته<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ورکړي <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2013 کال له جون څخه وروسته <strong>د</strong> مهاجرینو <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ختم <strong>د</strong> غزولو299په اړه یوه ستراتیژی جوړه کړي.‏په ایران کې له 800,000 تر 1 میلیونو ثبت شوي افغان مهاجرین تر اوسه روزنې،‏ لهپیسو پرته اساسي روغتیايي خ<strong>د</strong>ماتو،‏ او <strong>د</strong> ایران او <strong>د</strong> UNHCR <strong>د</strong> محافظت او مرستې لهالرې <strong>د</strong> کارکولو <strong>د</strong> اجازې کارت ته الس رسی لري.‏ روغتیايی خ<strong>د</strong>ماتو ته الس رسی <strong>د</strong> ایران<strong>د</strong> حکومت او <strong>د</strong> UNHCR <strong>د</strong> بیمې <strong>د</strong> ګډ پروګرام له الرې برابریږي.‏ <strong>د</strong> ایران حکومت پخوااخطار ورکړی و چې ډیر مهاجرین به وباسي،‏ که څه هم <strong>د</strong>ا کار ن<strong>د</strong>ی شوی او <strong>د</strong> 2012 کالپه پاې کې <strong>د</strong>اسې نښې نه وي چې <strong>د</strong>ا کار به حتماً‏ وشي.‏ له ایران څخه <strong>افغانستان</strong> ته بیرتهستنی<strong>د</strong>نه تر ډیرې کچې لوړه وه،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وجه په ایران کې خراب اقتصا<strong>د</strong>ي حالت او <strong>د</strong>لوی<strong>د</strong>یځ اقتصا<strong>د</strong>ي بن<strong>د</strong>یز،‏ او <strong>د</strong> ایران په ریال کې <strong>د</strong> ارزښت چټک کموالی و.‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کېچې <strong>د</strong> مطبوعاتو ځینو راپورونو په تیر کې <strong>د</strong>اسې ویلې چې ایران <strong>د</strong> افغان مهاجرینو ایستلچټک کړي،‏ له بیرته ستنی<strong>د</strong>ونکو سره <strong>د</strong> UNHCR مصاحبو ومون<strong>د</strong>ل چې ایستل شوي غیر300قانوني مهاجرین و او ثبت شوي مهاجرین نه و.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 121 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیامینځپانګېمهمې پیښې 123اقتصا<strong>د</strong>ي شاخصونه 124بو<strong>د</strong>یجه 124مالي پایښت 125<strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو ټولول 126<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>يمرستې ستراتیژي 127بانک<strong>د</strong>اري او مالیه 128<strong>د</strong> طبیعي زیرمو پراختیا 131کرهنه 134اساسي خ<strong>د</strong>متونه/پراختیا 136ترانسپورتیشن 142ز<strong>د</strong>ه کړه 146روغتیا 148<strong>د</strong> خصوصي سکتور پراختیا 150مخابرات 152سو<strong>د</strong>اګري 152<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>122


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیااقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> حکومتولۍ او اقتصا<strong>د</strong>يپراختیا څخه <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> نږ<strong>د</strong>ې $22.4 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر چمتوکړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستو ډیره برخه<strong>د</strong> څلورو لویو پروګرامونو او بانکي حسابونو له الرې ورکړ شوي <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>یجه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګونپروګرام،‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ ثبات عملیاتونو وظیفوي ځواک،‏ او <strong>د</strong> بهرنیو-<strong>د</strong>فاعي چارو وزارتونو ترګډ اثر الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنا پروګرام چې <strong>د</strong> <strong>د</strong> فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنا بو<strong>د</strong>یجې301لخوا لګښت ورکول کیږي.‏که څه هم <strong>د</strong> 2002 کال څخه راهیسې <strong>د</strong> پراختیايي سکتورونو په برخه کې <strong>د</strong> پام وړپرمختګونه شوي <strong>د</strong>ي،‏ خو بیا هم <strong>افغانستان</strong> ال تراوسه <strong>د</strong> هرې پراختیايي شاخص په پام کېنیولو سره <strong>د</strong> نړۍ له ډیرو غریبو هیوا<strong>د</strong>ونو څخه شمیرل کیږي.‏ 302 <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو سکتور چې <strong>د</strong>مخابراتو،‏ ترانسپورت،‏ او عامه خ<strong>د</strong>متونو له الرې مشري کیږي په 2011 کال کې <strong>د</strong> خالصملي عای<strong>د</strong>اتو %50 برخه جوړه کړې وه چې <strong>د</strong> 2010 کال په پرتله %12 زیاتوالی ښيي.‏ 303 <strong>د</strong>اسکتور په خاصه بیا مخابرات تمه کیږي چې په راتلونکې کال کې هم خپل اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې او304پرمختګ ته ا<strong>د</strong>امه ورکړي.‏<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> نړیوالو بسپنه ورکونکو مرستې ته اړتیا لري.‏ 305 <strong>د</strong>ا اړتیا په 2014 کال کې <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ځواکونو له ویستلو او <strong>د</strong> نړیوالو <strong>د</strong> مرستو کمی<strong>د</strong>لو څخه وروسته په <strong>د</strong>ې اړهان<strong>د</strong>یښنې زیاتوي چې <strong>افغانستان</strong> به <strong>د</strong> خپل اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې پایښت وساتي او که نه.‏ پ<strong>د</strong>ې ربعکې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو هڅې <strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې ترڅو له <strong>افغانستان</strong> سره مرسته وکړيچې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong>څخه وروسته <strong>د</strong> ملي امنیت بشپړ مسولیت په غاړه واخلي او <strong>د</strong>حالت ب<strong>د</strong>لی<strong>د</strong>نې پهراتلونکې لسیزه کې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي انقباض کچه ټیټه کړي.‏مهمې پیښې<strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ورې کې،‏ ولسمشر کرزي په واشنګټن ډی سي کې <strong>د</strong> ولسمشر اوباما سرهوکتل او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پای<strong>د</strong>اره اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> مالي خو<strong>د</strong>کفايي په اړه یې خبرې وکړې.‏ولسمشر اوباما یو ځل بیا <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې چوکاټ په رڼا کې یې <strong>د</strong>306<strong>افغانستان</strong> سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پر اوږ<strong>د</strong>مهاله اقتصا<strong>د</strong>ي او امنیتي مرستو ټینګار وکړ.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ نړیوال بانک وړان<strong>د</strong>وینه کړې <strong>د</strong>ه چې په 2012–2013 کال کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>خالص ملي عای<strong>د</strong>ات به <strong>د</strong> کرهنې سکتور <strong>د</strong> غنم او نور حاصالتو زیاتوالي له امله لوړ الړ شي.‏په مجموع کې،‏ په 2012 کال کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong> 2011 کال له کچې زیاتې وې،‏ که څه123<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاهم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مصارفو له امله له ټاکلې موخې کمې وې.‏ 307 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرې په پام کې نیولوسره چې <strong>د</strong> عای<strong>د</strong> تولی<strong>د</strong>ولو سکتور لکه کان کین<strong>د</strong>نه په خپل ابت<strong>د</strong>ايي وضعیت کې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> کرهنېحاصالت هوا پورې تړلې <strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو اړتیا <strong>د</strong> نړیوالو شتون سره تړلې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong>ا التراوسهڅرګن<strong>د</strong>ه نه <strong>د</strong>ه چې په 2014 کال کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالف له وتلو وروسته به <strong>افغانستان</strong>خپل اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیا وساتلی شي که نه.‏<strong>د</strong> پیسو نړیوال صن<strong>د</strong>ق <strong>د</strong> شرطونو په اساس،‏ <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې مبارزېکې لږ پرمختګ کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> خپل کمزوری شوی بانک<strong>د</strong>ارۍ په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> لوړې کچېتعقیبونو په الره اچولو سره یو څه اعتبار ځانته کسب کړه په خاصه بیا <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> غال<strong>د</strong>وسیېاصلي متهمینو څارل.‏ 308 په نورو پرمختګونو کې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> تیل <strong>د</strong> تیلو لومړی لوی تجارتيسیمې څخه وکین<strong>د</strong>ل شو؛ 309 <strong>د</strong> کانونو وزارت <strong>د</strong> تیلو او ګاز یوې لویې پروژې <strong>لپاره</strong> یو <strong>د</strong>اوطلبومون<strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong> مسو او سروزرو څلور ګټونکو <strong>د</strong>اوطلبینو نومونه یې اعالن کړل.‏ 310 برسره پر<strong>د</strong>ې،‏ولسي جرګې په خپل یو حرکت سره چې کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> هڅې تر اغیزې الن<strong>د</strong>ې راولي،‏<strong>د</strong> ماليې،‏ کانونو،‏ ز<strong>د</strong>ه کړې،‏ بریښنا او اوبو وزیرانو په شمول <strong>د</strong> کابینې‎11‎ تنه وزیران <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې311<strong>لپاره</strong> احضار کړه چې <strong>د</strong> خپلې بو<strong>د</strong>یجې لږ تر لږه %50 یې نه و مصرف کړي.‏اقتصا<strong>د</strong>ي شاخصونه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong> 2002 څخه راهیسې <strong>د</strong> پام وړ و<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خالص مليعای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong> ګاونډیو هیوا<strong>د</strong>ونو سره مساوي یا هم زیات <strong>د</strong>ي.‏ 312 نړیوال بانک <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> 2012 کال خالص ملي عای<strong>د</strong>اتو و<strong>د</strong>ه %10 اټکل کړې چې <strong>د</strong> غنم او حبوباتو زښت <strong>د</strong>رمن<strong>د</strong>له امله السته راغلي <strong>د</strong>ي.‏ 313 <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> 2011 کال له و<strong>د</strong>ې څخه چې %7.3 و زیاته <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> اسیاپراختیايي بانک له اټکل څخه چې په تیره ربعه کې <strong>د</strong> سیګار لخوا %6.9 رپوټ ورکړ شوی314و لوړه شمیره <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر‎21‎ پورې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> مالي کلونه <strong>د</strong> لمریز کلونو په حسابشمیرل کی<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> سرانه عای<strong>د</strong> <strong>د</strong> 1386 ‏)<strong>د</strong> 2007 کال مارچ — <strong>د</strong> 2008 کال مارچ(‏ ماليکال څخه چې $130 و په 1391 ‏)<strong>د</strong> 2012 کال مارچ — <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر(‏ مالي کال کې$650 ته رسی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه چې پنځه چن<strong>د</strong>ه زیاتوالی ښيي.‏ <strong>د</strong> 2012 تر نومبر پورې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>315بهرنیو پيسو ذخیره $7 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته نږ<strong>د</strong>ې وه.‏بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پارلمان <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> جنوري په 20 نیټه <strong>د</strong> 1392 مالي کال بو<strong>د</strong>یجه تصویب کړه.‏ <strong>د</strong>ابو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> 1391 مالي کال په پرتله چې $5.91 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر وه سږ کال $6.81 میلیار<strong>د</strong>ه ډالروته ورسی<strong>د</strong>ه.‏ 316 پ<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>یجه کې عا<strong>د</strong>ي بو<strong>د</strong>یجه )$3.78 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت معموليلګښتونه — امنیت،‏ معاشونه،‏ عملیاتونه او ساتنې،‏ پانګه،‏ او <strong>د</strong>اسې نور — ورکول کیږي،‏ او317انکشافي بو<strong>د</strong>یجه )$3.03 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ چې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> لګښتونه ورکوي،‏ شاملې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> تصویب شوې بو<strong>د</strong>یجې تفصیالت <strong>د</strong> رپوټ تر خپری<strong>د</strong>و پورې السته ن<strong>د</strong>ي راغلي.‏ کومتفصیالت چې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې ابت<strong>د</strong>ايي وړان<strong>د</strong>یز سره وړان<strong>د</strong>ې شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>یز شوې عا<strong>د</strong>يبو<strong>د</strong>یجې %72 <strong>د</strong> معاشونو <strong>لپاره</strong>،‏ %14 <strong>د</strong> اسبابو او خ<strong>د</strong>متونو السته راوړلو <strong>لپاره</strong>،‏ او %13 <strong>د</strong>سړکونو عملیات او ساتنې او <strong>د</strong> بیالبیلو اجورو <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت کارمن<strong>د</strong>ان،‏ پوځي ځواکونو،‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>124


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیامعیوبینو،‏ او <strong>د</strong> هغو کسانو کورنیو ته ورکول کیږي چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> جګړو په ترڅ کېوژل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ماليې وزیر څرګن<strong>د</strong>ه کړه چې تمه لري <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي عای<strong>د</strong>ات به <strong>د</strong> عا<strong>د</strong>يبو<strong>د</strong>یجې له $3.78 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه %56 چمتو کړي او پاتې %44 برخه یې <strong>د</strong> نړیوالې318ټولنې لخوا برابر کړای شي.‏په 1392 مالي کال کې <strong>د</strong> انکشافي بو<strong>د</strong>یجې <strong>لپاره</strong> وړان<strong>د</strong>یز شوې شمیره <strong>د</strong> 1391 مالي کالپه پرتله %37 زیاته <strong>د</strong>ه )12 میاشتنۍ پرتله(.‏ 319 <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي زیربناپیاوړی کولو ته توجه کوي او <strong>د</strong> کار پی<strong>د</strong>ا کولو بهیر هڅوي تر څو <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> نړیوالومرستې څخه ځان خالص کړي.‏ <strong>د</strong> زیربنا نوی کول،‏ پر بشري پانګو پانګه اچونه،‏ <strong>د</strong> خصوصيسکتور و<strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong> کرهنیزه او کلیوالي پراختیايي سکتورونو څخه څارنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>یجې پهلومړیتوب کې ځای لري.‏ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> طبیعي زیرمو موثر او غیزمنهاستخراج ته بلنه کوي،‏ او <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیا <strong>د</strong>مهمې برخې په توګه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> استخراجي320صنایعو ته اشاره کوي.‏<strong>د</strong> 1392 مالي کال په انکشافي بو<strong>د</strong>یجه کې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> پام وړ زیاتوالی کی<strong>د</strong>ای شي ان<strong>د</strong>یښنه پورتهکړي.‏ <strong>د</strong> انکشافي بو<strong>د</strong>یجو په برخه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت ضعیف اجرااتو په پام کې نیولو سره — په1390 مالي کال کې یوازې %52 مصرف — <strong>د</strong>ا څرګن<strong>د</strong>ه ن<strong>د</strong>ه چې آیا <strong>د</strong>ولت به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړتیاولري چې <strong>د</strong> 1392 مالي کال زیات شوې انکشافي بو<strong>د</strong>یجه اجراکړي که څنګه.‏ DoD خبر<strong>د</strong>اریورکړی چې <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې په اساس <strong>د</strong> مرستې زیاتوالی چې <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزهحساب ورکونې چوکاټ په اساس ورکول کیږي افغان حکومت به <strong>د</strong>ې ته اړ کړي چې ژر،‏ ‏“او321په بالقوه ډول له پایښته پرته،”‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> مصرف کچه زیاته کړي.‏<strong>د</strong> افغان حکومت مالي کلونه ټول لمریز کلونه<strong>د</strong>ي خو وروستۍ مالي کال )1391( یوازې <strong>د</strong>2012 کال <strong>د</strong> مارچ له 21 څخه <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong><strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې <strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> ترڅو <strong>د</strong> بسپنهورکونکو له جنتري سره برابر کړای شي.‏ له<strong>د</strong>ې نهه کلن مالي کال څخه وروسته افغانمالي کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر له 21 نه <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20پورې <strong>د</strong>وام کوي.‏ ”12 میاشتنۍ پرتله”‏ چېپه متن کې ورته اشاره شوې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> پرتلهکولو <strong>لپاره</strong> یو نارمل قاع<strong>د</strong>ه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏مالي پایښت<strong>د</strong> ماليې وزارت په 1392 مالي کال کې <strong>د</strong> خالص ملي عای<strong>د</strong>اتو کچه $2.4 میلیار<strong>د</strong>ه ډالروړان<strong>د</strong>وینه کړې،‏ چې <strong>د</strong> 1391 مالي کال په پرتله %33 زیاته <strong>د</strong>ه.‏ پهرصورت،‏ وزارت خبر<strong>د</strong>ارۍورکوي چې په راتلونکي کې به <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې کچه راټیټه شي.‏ حکومت ته ښايي <strong>د</strong> خپلېبو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> کمښت پوره کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ماليې نوي قوانین وضعه او <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په قوانینو کې322اصالحات رامینځته کړي.‏<strong>د</strong> DoD په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مالي پایښت نسبت — خالص عای<strong>د</strong>ات تقسیم پر عا<strong>د</strong>يلګښت — په نړۍ کې له ډیرو ټیټو نسبتونو څخه شمیرل کیږي.‏ اټکل شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2012کال خالص عای<strong>د</strong>ات به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> عا<strong>د</strong>ي لګښتونو <strong>د</strong>وه <strong>د</strong>ریمه چمتو کړي،‏ او <strong>د</strong> عامه لګښتونوبو<strong>د</strong>یجې له %20 څخه لږه برخه جوړوي.‏ <strong>د</strong> مالي پایښت نسبت په راتلونکې کې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیرله پای ته رسی<strong>د</strong>و سره چې <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> خپلو عا<strong>د</strong>ي لګښتونو په څنګ کې <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> او323زیربنايي پروژو مسولیت هم په غاړه اخلي ال پسې راټیټ شي.‏‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه پخپل نیم کلن رپوټ”‏کې DoD ویلي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې فشارونو یو څه برخه کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>متونو اصالحات،‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ظرفیت زیاتولو روان پروګرامونو،‏ په بو<strong>د</strong>یجه،‏ پالن جوړونه،‏ لګښت او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونوکې <strong>د</strong> لګښت سپما راوستل،‏ نوره اقتصا<strong>د</strong>ي او زیربنايي پراختیا،‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ <strong>د</strong> چاپيریال و<strong>د</strong>ه،‏او <strong>د</strong> اختصاصي مالیې له الرې کم کړای شي.‏ DoD 324 څرګن<strong>د</strong>ونه کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اصالحاتو125<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا‏“زمونږ مهم لومړیتوب <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ی چېعای<strong>د</strong>ات زیات کړو او <strong>د</strong>ا زمونږ څخهغوښتنه کوي چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په ض<strong>د</strong>یو سیستم جوړ کړو،‏ <strong>د</strong> مالیه ورکولو څخه<strong>د</strong> سرغړونې مخنیوی وکړو،‏ او <strong>د</strong> خصوصيسکتور <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> غوره چاپيریالجوړولو په موخه بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> مالیاتو نويمعیارونه وضع کړو.”‏<strong>د</strong> مالیې وزیر ډاکټر.‏ حضرت عمر زاخیلوالسرچینه:‏ ‏“مشرانو جرګې ته <strong>د</strong> 1392 کال <strong>د</strong> ملي بو<strong>د</strong>یجې وړان<strong>د</strong>ېکولو پرمهال <strong>د</strong> ماليې وزیر وینا،”‏ 11/6/2012.پلي کول به <strong>د</strong> خصوصي سکتور پانګه اچونکو ته ډاډ ورکړي تر څو <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> مرحلې په مو<strong>د</strong>ه325کې چې امنیت او سیاسي وضعه باوري ن<strong>د</strong>ي،‏ په <strong>افغانستان</strong> کې پانګونه وکړي.‏<strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو ټولول<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong>وه لویې سرچینې ګمرکات او <strong>د</strong>اخلي مالیې <strong>د</strong>ي.‏ مالیې <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتومجموعي برخې نږ<strong>د</strong>ې %68 جوړوي.‏ 326 <strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا،‏ په 2012 مالي کال کې <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> خالص عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong> تیرکال په پرتله %24 زیات و،‏ چې <strong>د</strong> اول <strong>د</strong>وه ربعو په مو<strong>د</strong>هکې یې $950 میلیونه ډالر خالص عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ 327 <strong>د</strong> مالیاتو ټولول <strong>د</strong> تیر کال په پرتله <strong>د</strong>ښه منښت،‏ غوره ا<strong>د</strong>اره،‏ او څارنې له امله %16 زیاتوالی <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ 328 هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> نړیوال بانکپه وینا <strong>د</strong> ګمرکاتو عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong> 2011 مالي کال په پرتله %10 زیات شوي <strong>د</strong>ي،‏ خو <strong>د</strong> پاکستانله الرې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ بن<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>و له امله زیاته و<strong>د</strong>ه یې و ځنډی<strong>د</strong>ه.‏ 329 په هرصورت <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong>ازیاتوالی ن<strong>د</strong>ه توانی<strong>د</strong>لې چې په 2012 مالي کال کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> لګښتونو %26 زیاتوالی سره،‏چې امنیتي مصارفو زیاتی<strong>د</strong>ل،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> لست له امله رامینځته شوي،‏ ځان330برابر کړي.‏ <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو او لګښتونو تر مینځ نیمګړتیا <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې لخوا ډکه شوه.‏<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> شتمنۍ،‏ سو<strong>د</strong>اګري،‏ او اضافي کرهنیزې مالیې شمول نوي مالیې پلي کړي،‏او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> ګمرکاتو نوې تعرفې یې هم رامینځته کړي <strong>د</strong>ي.‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې افغانحکومت او DoD کرهنه،‏ مخابرات،‏ او استخراجي صنایعو ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې نوي مالیو څخه <strong>د</strong> اضافيعای<strong>د</strong>اتو ترالسه کولو <strong>لپاره</strong> ډیر ارزښت ورکوي،‏ DoD تمه لري چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>،‏ غیررسمياقتصا<strong>د</strong> لویې کچې،‏ او په لرې پراته سیمو کې <strong>د</strong> نفوس کافي ان<strong>د</strong>ازې <strong>د</strong> شتون له امله <strong>د</strong>331سو<strong>د</strong>اګرۍ مالیې به ډیر جزیې ګټې ولري.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> خزانې <strong>د</strong> تخنیکې مرستې <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو پالیسې او ا<strong>د</strong>ارې ټیم <strong>د</strong>غیرمالیې عای<strong>د</strong>اتو یوه <strong>د</strong>رې کلنه پروژه بشپړه کړه،‏ چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> افغان حکومت سره مرستهوکړي تر څو غیرمالیې عای<strong>د</strong>ات تولی<strong>د</strong> کړي او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> مرستو السته راوړلو نه وروسته<strong>د</strong> کنترول په اړه مشورې ورکوي.‏ OTA <strong>د</strong> حق العبور او ریل الرې په شمول <strong>د</strong> ټول ځمکنۍترانسپورت په اړه <strong>د</strong> ارزونې،‏ ټولولو او سزا <strong>لپاره</strong> فیسونه او پالیسۍ و ارزولې.‏ <strong>د</strong>ا ډله یو پالنطرح او <strong>د</strong> ټولنیزو چارو وزارت ته یې وړان<strong>د</strong>ې کړه ترڅو له مخه یې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري نقلیه وسیلوفیسونه بیاوګوري،‏ او <strong>د</strong> روڼوالی زیاتولو،‏ او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کمولو په مرسته پر عای<strong>د</strong>اتو زیات332کنترول السته راوړي.‏OTA هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> تجارتي هوايي کړنو خون<strong>د</strong>ي ساتلو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> کابل هوايي ډګر انتقال لهکاغذي سیسټم څخه <strong>د</strong>هوايي ترافیک اتومات کنترول سیسټم بان<strong>د</strong>ې ب<strong>د</strong>له کړه.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏<strong>د</strong>ا ډله <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په څلورو لویو هوايي ډګرونو کې <strong>د</strong> پيسو ورکولو آسانول او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اريفسا<strong>د</strong> کمول <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو ا<strong>د</strong>اره کولو یو اتومات سیسټم پلي کړ چې <strong>د</strong> هوايي ترانسپورتنړیوالې ټولنې لخوا یې څارنه کیږي.‏ اوس عای<strong>د</strong>ات مستقیما مرکزي بانک ته لیږ<strong>د</strong>ول کیږي.‏<strong>د</strong> خزانې په وینا،‏ <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو ا<strong>د</strong>اره کولو <strong>د</strong>ا سیسټم <strong>د</strong> ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ عای<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> په ډګر333کې حساب ورکونه او روڼتیا راولي او پلټنه یې آسانه کوي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>126


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاخزانې په ډاګه کړي چې <strong>د</strong> اتومات سیسټم له پيل نه تر اوسه پورې <strong>د</strong> هوايي می<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong>پیسو ټولونه %25 و<strong>د</strong>ه مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏ تمه کیږي چې په 2013 کال کې <strong>د</strong> هوایي ډګرونو <strong>د</strong> پیسوخون<strong>د</strong>ي ټولولو اتومات سیسټم 15–$13 میلیونه ډالر خالص عای<strong>د</strong> وکړي.‏ اضافي عای<strong>د</strong>ات بای<strong>د</strong>IATA ته <strong>د</strong> مسافرینو لخوا <strong>د</strong> هوايي ډګر <strong>د</strong> تسهیالتو <strong>د</strong> کارونې فیسونو ‏)چې <strong>د</strong>ا اوس $10میلیونه ډالر <strong>د</strong> غیرانتقالي پيسې ورکولو له الرې <strong>د</strong>ولت ته عای<strong>د</strong> ورکوي(‏ <strong>د</strong> ورسپارلو له الرېالسته راشي.‏ 334 په 2013 مالي کال کې <strong>د</strong> OTA <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> پالیسې او ا<strong>د</strong>ارې ټیم بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong>3352012 مالي کال په پرتله چې‎$537,000‎ و،‏ $60,768 ته راټیټ شوې <strong>د</strong>ه.‏که څه هم <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو په ټولولو کې پرمختګ شوې <strong>د</strong>ه،‏ خو متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالفيملګرو يې پ<strong>د</strong>ې باور <strong>د</strong>ي چې په موجو<strong>د</strong>ه اقتصا<strong>د</strong>ي شرایطو کې افغان حکومت <strong>د</strong> خپل عا<strong>د</strong>يلګښتونو <strong>لپاره</strong> کافي عای<strong>د</strong>ات نشي برابرولی.‏ نړیوال بانک وړان<strong>د</strong>وینه کوي چې <strong>د</strong> 2021/2022کلونو پورې چې خالص ملي عای<strong>د</strong>ات %25 ته ورسیږي نو <strong>د</strong>ا مالي خال بشپړی<strong>د</strong>ای شي،‏ او336<strong>د</strong>نړیوالې ټولنې څخه غواړي تر څو هغه وخته پورې خال ډکه وساتي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> سره <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو <strong>د</strong>وام لرونکې مرستې <strong>د</strong>ې پورې تړلې <strong>د</strong>ه چې<strong>افغانستان</strong> خپلې هغې ژمنې ترسره کړي چې <strong>د</strong> 2012 کال په جوالی کې <strong>د</strong> ټوکیو کنفرانسکې کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>افغانستان</strong> او نړیواله ټولنه <strong>د</strong> ټوکیو په <strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې چوکاټ کېسره موافقې کړي <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong>ا له <strong>افغانستان</strong>ه غواړي 16 ځانګړي اصالحي معیارونه ترالسهکړي،‏ او <strong>د</strong> IMF پراخ شوي اعتبار تسیهل تر شرایطو الن<strong>د</strong>ې حساب ورکونې ته و<strong>د</strong>ه او ا<strong>د</strong>اريفسا<strong>د</strong> کم کړي.‏ 337 <strong>د</strong> روڼوالی او حساب ورکونې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> افغان ایتالف په وینا،‏ <strong>د</strong> )2013( 1392مالي کال په بو<strong>د</strong>یجه کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره مبارزه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې موخې یا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې اجرا په توګه338شتون نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> پرمختیا پیاوړی کولو او <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو <strong>د</strong> مرستو تامینکولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> یا<strong>د</strong> چوکاټ له شاخصونو او پرمختګ څخه څارنه کوي.‏ 339 <strong>د</strong> پرمختګ څخه پرتهکی<strong>د</strong>ای شي مرستې له ګواښ سره مخ شي.‏ ګڼ شمیر رسنۍ په <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> لهقضايي سکټور څخه <strong>د</strong> اروپايي ټولنې <strong>د</strong> $25 میلیونه ډالرو مرستو <strong>د</strong> ځنډولو په اړه رپوټورکړ،‏ چې <strong>د</strong> کافي اصالحاتو تر راوستو یې مرسته ګرځولې <strong>د</strong>ه.‏ 340 <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت پهوینا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو افغان حکومت ته په ډاګه کړې <strong>د</strong>ه چې راتلونکې مرستې <strong>د</strong> چوکات <strong>د</strong>معیارونو پلي کولو په شرط ورکول کیږي.‏ 341 که چیرې نړیواله ټولنه <strong>د</strong>ا خال ډکه نه کړي نو<strong>افغانستان</strong> مجبوره <strong>د</strong>ه تر څو خپل لګښت کم کړي او <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو او اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> خپلې342زیرمې په کار واچوي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مرستې ستراتیژيپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ایتالف انتقالي اقتصا<strong>د</strong>ي ستراتیژي <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2014 کال له پای تهرسی<strong>د</strong>لو سره <strong>د</strong> نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویه ځواکونو له وتلو او <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو <strong>د</strong> مرستې متوقعکمښت له امله منفي اقتصا<strong>د</strong>ي اغیزې کمې کړي او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> سره مرسته وکړي تر څو<strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره و<strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> خپلې زیرمې په کار واچوي.‏ 343 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو اقتصا<strong>د</strong>ي مرستې <strong>د</strong>عای<strong>د</strong>اتو ټولول،‏ کار پی<strong>د</strong>اکول،‏ <strong>د</strong> خواړه مصونیت،‏ او <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په بهیر کې او وروسته له هغه344نه <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ظرفیت زیاتولو پورې تمرکز کوي.‏<strong>د</strong> پراخ شوی اعتبار سهولت :)ECF(هغو ملکونو ته مالي مرسته برابروي چې<strong>د</strong> پر<strong>د</strong>اختونو توازن له اوږ<strong>د</strong>مهاله ستونزوسره مخ وي.‏ <strong>د</strong>ا له غریبو او کم عای<strong>د</strong>ههیوا<strong>د</strong>ونو سره مرسته کوي ترڅو <strong>د</strong> IMFله مالي مالتړ څخه په غوره السرسۍ،‏ډیر امتیازي مالي شرطونو،‏ <strong>د</strong> پروګرام ډیرانعطافي طرحې،‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه ډیر اغیزمناو سا<strong>د</strong>ه شرایطو په لرلو سره ګټه واخلي.‏سرچینه:‏ ،IMF ‏“<strong>د</strong> ECF ځانګړي معلومات،”‏ 4/2012، <strong>د</strong> السرسۍنیټه 1/14/2013.‏“ځکه نو،‏ که څه هم مونږ <strong>د</strong> ناټو ایسافتر مشرۍ الن<strong>د</strong>ې په 2014 کال کې<strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> خوا ته <strong>د</strong>رومو،‏ او زمونږ <strong>د</strong> ایتالفجنګي ماموریت پای ته رسیږي،‏ مونږ<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي راتلونکی ډاډهکولو ته پام کوو ځکه چې مونږ پوهیږوپرته له <strong>د</strong>ې څخه <strong>د</strong> امنیت او ثباترامینځته کی<strong>د</strong>ل هسې <strong>د</strong> ځان غولولو پهمعنا<strong>د</strong>ه...‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیااوږ<strong>د</strong>مهالهاو سخت کار جا<strong>د</strong>ويي ن<strong>د</strong>ه،‏ خو آن پهجنګي ساحو کې خورا اساسي کار <strong>د</strong>ی.”‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزیرې هیلري روډام کلینټنسرچینه:‏ ،DoS ‏“<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ولتم<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> ژمنې تسلیمول،”‏.11/17/2012127<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یوه مهمه موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> سره مرسته وکړي څو <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارهاو جامع اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه ولري او <strong>د</strong> سیمې هیوا<strong>د</strong>ونو په مینځ کې خپل ځای ومومي.”‏ 345 <strong>د</strong>ېموخې ته <strong>د</strong> جنوبي اسیا <strong>د</strong> پخوانۍ الرې په نسبت <strong>د</strong> وریښمو الرې نوی نوښت هم وايي.‏لکه څنګه چې وړان<strong>د</strong>ې هم سیګار اشاره کړې <strong>د</strong>ه په سیمه ییزه اقتصا<strong>د</strong>ي انسجام کې چې<strong>د</strong> وریښمو الرې نوی نوښت هم ویل کیږي <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> او ګاونډیو هیوا<strong>د</strong>ونو ترمینځ <strong>د</strong>اسبابو،‏ خ<strong>د</strong>متونو،‏ شتمنۍ،‏ او خلکو وړیا تګ راتګ شاملیږي.‏ <strong>د</strong>ا نوښت <strong>د</strong> خصوصي سکتورپراختیا او انسجام ته <strong>د</strong> سیمې هیوا<strong>د</strong>ونو هڅولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سړکونو،‏ ریل الرو،‏ <strong>د</strong> بریښنا شبکې346لینونو،‏ پایپ الین او نورو زیربناو پر جوړولو ټینګار کوي.‏وروسته برخه په لویو اقتصا<strong>د</strong>ي سکتورونو کې پرمختګونه او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پهمرسته هڅو ته اشارې کوي:بانک لرنه او ماليه،‏ طبیعي زیرمې،‏ کرهنه،‏ او <strong>د</strong> بریښناتولی<strong>د</strong>،‏ترانسپورتیشن،‏ روغتیا او ز<strong>د</strong>ه کړې په شمول اساسي خ<strong>د</strong>متونه.‏<strong>د</strong> سیګار ځانګړې پروژه<strong>د</strong> کابل هوايي می<strong>د</strong>ان څخه <strong>د</strong> پيسو<strong>د</strong> ویستلو په اړه <strong>د</strong> 2011 کال خپلیو رپوټ په تعقیب کې سیګارومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> زیاتو پیسو شمیرونکيماشینونه <strong>د</strong> خپلو موخو <strong>لپاره</strong> نهکارول کیږي،‏ په اسانه <strong>د</strong> السرسۍوړ ن<strong>د</strong>ي،‏ او هم له انترنیټ یا کمپیوترسرور سره نښتي ن<strong>د</strong>ي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګههغو کسانو چې <strong>د</strong> افغان حکومتلخوا مهم بلل کی<strong>د</strong>ل <strong>د</strong> ماشینونو لهڅنګه به ځان تیر ویستل.‏ <strong>د</strong> الزیاتومعلوماتو <strong>لپاره</strong> وګورئ ‏“<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>معیارونه:‏ <strong>د</strong> کابل هوايي می<strong>د</strong>انڅخه <strong>د</strong> زیاتو پيسو <strong>د</strong> ویستلو <strong>د</strong>څارنې په برخه کې پاتې کی<strong>د</strong>ونکېستونزې شته <strong>د</strong>ي”‏ ‏)سیګار)SP-13-1 2 برخه،‏ 44 مخ.‏بانک لرنه او مالیه<strong>د</strong> خصوصي سکتور پراختیا <strong>د</strong> ټینګ مالي بنسټونو تاسیس ته اړتیا لري تر څو پانګهچمتوکړي او <strong>د</strong> اسبابو او خ<strong>د</strong>ماتو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> پیسو تبا<strong>د</strong>له اسانه کړي.‏ په هرصورت،<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>مالي سکتور ډیره وروسته پاتې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې پانګې په چمتو کولو سره <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> خصوصي سکتور په و<strong>د</strong>ه کې لږه برخه اخلي.‏ 347 بانکي سکتور تر اوسه ال <strong>د</strong> 2010 کالسقوط ته نږ<strong>د</strong>ې کابل بانک شتمنۍ ن<strong>د</strong>ي ترالسه کړي،‏ او <strong>د</strong> پیاوړی مالي نظارت،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اريفسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> کړنې،‏ او له خطرسره <strong>د</strong> مخامخ کی<strong>د</strong>و کمولو په شمول اصالحي ګامونو تهاړتیالري.‏ DoD 348 خبر<strong>د</strong>ارۍ ورکړې چې که څه هم <strong>د</strong> بانک لرنې نوی قانون پالن کړای شيبیا هم په بانکي سکتور کې <strong>د</strong> مشرتابه او مسلکي ظرفیت <strong>د</strong> نشتون په صورت کې <strong>د</strong> خوښې349وړ اصالحات نشي رامینځته کی<strong>د</strong>ای.‏کابل بانکپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> څارنې او نظارت ګډه کمیټه <strong>د</strong> کابل بانک بحران په اړه<strong>د</strong> خپل عامه پوښتنې نتایج خپور کړ.‏ په رپوټ کې <strong>د</strong> شرکتونو او هغو کسانو نومونو په شمولچې <strong>د</strong> عظیم غال مسول <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> مالي بحران په اړه پوره حساب راغلې <strong>د</strong>ه.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه MEC <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مالي سیسټم <strong>د</strong> کمزورتیاو پوره کولو <strong>لپاره</strong> وړان<strong>د</strong>یزونه کړي<strong>د</strong>ي.‏ 350 حکومت اعالن351کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> تخنیکي سالکارانو په مرسته <strong>د</strong>ا وړان<strong>د</strong>یزونه <strong>د</strong> پلي کولو <strong>لپاره</strong> ارزوي.‏په 2010 کال کې سقوط ته نږ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کابل بانک <strong>د</strong>وسیه روښانه کړه چې نږ<strong>د</strong>ې $1 میلیار<strong>د</strong>هډالر غال شوې <strong>د</strong>ي او له <strong>د</strong>ې څخه %92 یې یوازې <strong>د</strong> 19 افرا<strong>د</strong>و او شرکتونو لخوا اخیستلشوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> مرکزي بانک — <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بانک — <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> مجموعی خالصوعای<strong>د</strong>اتو نږ<strong>د</strong>ې 6–%5 په ورکولو سره <strong>د</strong>ا تاوان جبران کړ.‏ 352 <strong>د</strong> ECF ،IMF قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په اساس<strong>د</strong>ولت مجبور <strong>د</strong>ی تر څو <strong>د</strong> مرکزي بانک پانګه بیرته ورکړي؛ شتمنۍ بیرته السته راوړي،‏ او <strong>د</strong>کابل بانک بحران مسول کسان بن<strong>د</strong>ي کړی؛ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مرکزي بانک له الرې <strong>د</strong> بانک لرۍاصالحات او نظارت پیاوړي کړي؛ <strong>د</strong> عامه پیسو ا<strong>د</strong>اره او روڼوالي ته و<strong>د</strong>ه ورکړي؛ او <strong>د</strong> پیسو353غیرقانوني اخیستلو او له ترهګرو سره <strong>د</strong> مالي مرستې په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه وکړي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ افغان حکومت <strong>د</strong> هغو پیسو مجموعي شمیره چې کابل بانک ته یې پهقرضو ورکړی ؤ <strong>د</strong> ‏“مهم غیرقرضه ا<strong>د</strong>عاوې”‏ لکه <strong>د</strong> پيسو غیررسمي مصارف او <strong>د</strong> لګښتونو<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>128


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاا<strong>د</strong>عاو له یوځای کولو نه وروسته $935 میلیونه ډالرو څخه $982 میلیونه ډالرو ته زیاتهکړه.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong>ولت پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> $8.8 میلیونه ډالره نق<strong>د</strong>و پیسو السته راوړو رپوټ ورکړچې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> السته راوړل شوو پيسو شمیر‎$138‎ میلیونه ډالرو ته ورسی<strong>د</strong>.‏ 354 <strong>د</strong> امریکابهرنیو چارو وزارت اعالن کړه چې په <strong>د</strong>وبی کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو کورونو <strong>د</strong> خرڅولو له امله پ<strong>د</strong>ې ربعکې شاوخوا $4 میلیونه ډالره نق<strong>د</strong>ې پيسې السته راغلې،‏ چې په تیره ربعه کې <strong>د</strong>ا شمیره355$100,000 ډالره وه.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> عالي محکمې <strong>د</strong> کابل بانک اقتصا<strong>د</strong>ي جرمونو <strong>د</strong> پلټنې او تعقیب <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>2012 کال په اپریل کې یوه ځانګړې محکمه و ټاکله.‏ 356 <strong>د</strong> محکمې ابت<strong>د</strong>ايي ناسته <strong>د</strong> 2012کال <strong>د</strong> نومبر په 14 او 17 نیټو کې پيل شو،‏ چې <strong>د</strong> کابل بانک پخوانی رییس شیرخان فرنو<strong>د</strong>او اجرايي رییس خلیل الله فیروزي په شمول چې <strong>د</strong> غال اصلي څیرې معرفي شوي ول،‏ 22تورونه یې و څیړله.‏ هیڅ کومه فیصله اعالن نشوه،‏ او نه هم <strong>د</strong> نورو قضايي کړنالرو <strong>لپاره</strong>357مو<strong>د</strong>ه و ټاکل شوه.‏<strong>د</strong> مالي شخړې هوارولو کمیسیون چې <strong>د</strong> بانک په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني <strong>د</strong>وسیو <strong>د</strong> حل کولو<strong>لپاره</strong> تشکیل شوی <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> پیسو ورکولو نهايي پریکړې کوي.‏ <strong>د</strong> State په وینا،‏ <strong>د</strong> نهو <strong>د</strong>وسیوله جملې څخه چې <strong>د</strong> کابل بانک اخیستونکي ته ورکړ شوي،‏ څلور <strong>د</strong>وسیې <strong>د</strong> FDRC لخوابشپړې شوي <strong>د</strong>ي.‏ له <strong>د</strong>ې څلورو څخه،‏ <strong>د</strong>وه قرض<strong>د</strong>ارانو <strong>د</strong> FDRC له فیصلو سره موافقېکړي،‏ او <strong>د</strong>وه نورې یې ځانګړې محکمې او لوی څارنوالۍ ته وړان<strong>د</strong>ې شوي <strong>د</strong>ي.‏ 358 <strong>د</strong> FDRC<strong>د</strong>وسیې هغه وخت ځانګړې محکمې یا لوی څارنوالۍ ته سپارل کیږي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وسیې جنايياړخونه ومون<strong>د</strong>ل شي،‏ یا <strong>د</strong> FDRC پر فیصلو استیناف وغواړي،‏ یا <strong>د</strong>ا چې FDRC په یوازېسره <strong>د</strong> <strong>د</strong>وسیې له حل نه پاتې راشي.‏ 359 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو <strong>د</strong>وسیو بشپړ کولو <strong>لپاره</strong> کوم زماني مو<strong>د</strong>ه ن<strong>د</strong>ه360ټاکل شوې.‏خصوصي پانګه اچونکو ته <strong>د</strong> نوی کابل بانک خرڅول<strong>د</strong> نوی کابل بانک خصوصي کول <strong>د</strong> ECF یو پاتې معیار <strong>د</strong>ی.‏ NKB یو موقتي ‏“پل ته ورتهبانک”‏ <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> اسبابو شتمني،‏ قرضې،‏ او <strong>د</strong> کابل بانک پاتې شتمنۍ ورسره <strong>د</strong>ي.‏ MoFویلې <strong>د</strong>ه چې غواړي <strong>د</strong> 2013 کال تر پایه پورې NKB خصوصي سکتور ته خرڅ کړي یا یېله مینځه یوسي.‏ 361 <strong>د</strong> پانګه اچونکو کنفرانس <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 4 نیټه په کابل کې او<strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> نومبر په ‎14‎کې په <strong>د</strong>وبی کې <strong>د</strong>ایر شوی و.‏ <strong>د</strong>اوطلبینو ته <strong>د</strong> عریضې ورکولو <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر ‎27‎نیټه ټاکل شوې وه.‏ 362 پنځه عریضې <strong>د</strong> رپوټ په اساس السته راغلې363وې،‏ چې یوه یې <strong>د</strong> شمالي امریکا یو بانک و او څلور نورو یې <strong>د</strong> افغاني بانکونو څخه وې.‏عریضې <strong>د</strong> خصوصي سکتور الرښونکې کمیټې لخوا تر کتنې الن<strong>د</strong>ې نیول شوي.‏ 364 که چیرې<strong>د</strong> خصوصي کولو بهیر ناکامه شي او NKB له مینځه یوړل شي،‏ <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>متونو معاشات365چې <strong>د</strong> یا<strong>د</strong> بانک له الرې ورکول کی<strong>د</strong>ې له ځنډ سره مخ کیږي.‏ترهګرو ته مالي مرسته/تحریمونه<strong>د</strong> نومبر په 5 نیټه <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> امنیت شورا په پاکستان کې میشت حقانې شبکه <strong>د</strong>القاع<strong>د</strong>ې سره تړاو <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو،‏ په ټول <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ځان وژنې بری<strong>د</strong>ونو،‏ ه<strong>د</strong>فمن<strong>د</strong>و وژنو،‏ او<strong>د</strong> اختطاف په جرمونو کې <strong>د</strong> الس لرلو په تور <strong>د</strong> UNSC، 1988 کال الیحې په اساس <strong>د</strong> تحریمشوو ا<strong>د</strong>ارو په لست کې شامله کړه.‏ په تحریمونو کې <strong>د</strong> شتمنۍ کنګل کول،‏ <strong>د</strong> سفر مخنیوی،‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهسیګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا<strong>د</strong> کانګرس <strong>د</strong> هغه فرمان <strong>د</strong> منښتپه اړه پلټنه په الره اچوي چې لهترهګرو سره یې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نه کولوپه اړه ورکړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> الزیاتو معلوماتو<strong>لپاره</strong>،‏ وګورئ،‏ ‏“<strong>د</strong> DoD لخوا <strong>د</strong>ښمن سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نه کولو فرمانمنښت،”‏ 2 برخه،‏ 26 مخ.‏129<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> 13224 اجرايي فرمان چې <strong>د</strong> 2001 کال<strong>د</strong> سپتمبر په 23 خپور شو،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong>ولت ته واک ورکوي چې هغه بهرنیو افرا<strong>د</strong>واو ا<strong>د</strong>ارو شتمنۍ په نښه او قبضه کړي چېله ترهګرۍ کارونو سره مرسته کوي،‏ یا <strong>د</strong>مرستې ګواښ ترې ومون<strong>د</strong>ل شي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه<strong>د</strong>ا واک هم ورکوي چې <strong>د</strong> هغو کسانوشتمنۍ قبضه کړي چې کومو کسانو یا ا<strong>د</strong>اروته چې پ<strong>د</strong>ې فرمان کې ترهګر بلل شوي <strong>د</strong>يمرسته،‏ خ<strong>د</strong>مت،‏ مالتړ،‏ یا هر ډول تړلې کارچمتو کوي.‏او <strong>د</strong> سرتیرو حق نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا پریکړه <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت لخوا <strong>د</strong> هغې پریکړېبرسیره اخیستل شوې <strong>د</strong>ه چې په تیره ربعه کې،‏ <strong>د</strong> نړیوالې ترهګرې ډلې په توګه،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه366ایاالتو <strong>د</strong> 13224 اجرايي فرمان په اساس،‏ <strong>د</strong> بهرنۍ ترهګرۍ ډلې په نوم پيژن<strong>د</strong>ل شوې وه.‏<strong>د</strong> حقاني شبکې یوه کورنۍ ترهګرۍ ډله <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> کانګرس تحقیقاتي خ<strong>د</strong>ماتو لخوا‏“<strong>د</strong> طالبانو ډیر خورا پیاوړی برخه او په نړیواله کچه یوه جنايي موسسې په توګه پیژن<strong>د</strong>لشوی و”.‏ 367 <strong>د</strong>ا شبکه په مالي لحاظ بیالبیلې برخې لري او <strong>د</strong> قانوني او غیرقانوني الرو څخهګټه اخلي.‏ <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو ډیره برخه يې په زوره پیسې اخیستلو او <strong>د</strong> ساتنې په ب<strong>د</strong>ل کې پيسېاخیستل،‏ غال،‏ قاچاق،‏ او <strong>د</strong>اختطاف په ب<strong>د</strong>ل کې <strong>د</strong> السته راغلو پیسو څخه جوړیږي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه<strong>د</strong>ا شبکه <strong>د</strong> قانوني تجارت له ګټو څخه لکه ترانسپورت،‏ واقعی شتمنۍ او <strong>د</strong>اسې رغونیزشرکتونو څخه خپل عای<strong>د</strong>ات ترالسه کوي چې ځینې یې ویل کیږي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالفي368ځواکونو څخه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه اخلي.‏<strong>د</strong> خزانې په وینا،‏ <strong>د</strong> 13224 اجرايي فرمان په لست کې <strong>د</strong> حقاني شبکې شاملول به <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سره مرسته وکړي تر څو <strong>د</strong> شبکې ‏“فرعي نومونه”‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی مرسته کونکي پهاسانه سره ومومي ځکه چې له <strong>د</strong>ې نه وروسته به <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> طالبانو اړیکو ته اړتیا ونه لري.‏ <strong>د</strong>2008 کال څخه راهیسې،‏ 11 کسانو <strong>د</strong> حقاني شبکې پورې <strong>د</strong> 13224 اجرایي فرمان په اساستړل شوي <strong>د</strong>ي — شپږ کسان <strong>د</strong> خزانې او پنځه کسان <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت لخوا.‏ <strong>د</strong> 11 څخهلسو کسانو ته <strong>د</strong> امنیت شورا <strong>د</strong> 1988 الیحې په اساس سزا ورکړ شوې <strong>د</strong>ه.‏ وړان<strong>د</strong>ې له <strong>د</strong>ې نهمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> غړو هیوا<strong>د</strong>ونو څخه یوازې <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي الیحېپه اساس غوښتنه کوله تر څو <strong>د</strong> حقاني شبکې په وړان<strong>د</strong>ې ګامونه پورته کړي؛ خو اوس <strong>د</strong>369امنیت شورا الیحه به غړو هیوا<strong>د</strong>ونو څخه غوښتنه وکړي چې ټینګ ګامونه واخلي.‏<strong>د</strong> ایران تحریمونه<strong>د</strong> خزانې په وینا،‏ <strong>د</strong> ایران په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو تحریمونه،‏ چې <strong>د</strong> 2012 کال په اکتوبرکې <strong>د</strong> سیګار په <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ کې په تفصیل سره راغلې <strong>د</strong>ه،‏ کولی شي <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> بیالبیلو الرو څخه له تحریمونو سره مخ کړي.‏ پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> افغانانو لخوا <strong>د</strong> ایران نفتيمحصوالتو اخیستل او له ایران سره <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ اسانه کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بانکوټونوچمتو کول شامل <strong>د</strong>ي.‏ پرته له <strong>د</strong>ې چې په کابل کې آرین بانک <strong>د</strong> ایران شتمني ښو<strong>د</strong>لشوې <strong>د</strong>ه،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو تراوسه پورې هیڅ کوم افغاني ا<strong>د</strong>ارې ته <strong>د</strong> ایران له تحریم څخه <strong>د</strong>سرغړونې په تور سزا ن<strong>د</strong>ه ورکړی.‏ پهرصورت،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> تحریمونو قانون پیچی<strong>د</strong>ګۍاو ح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>و ته په کتوسره او <strong>د</strong>اچې <strong>افغانستان</strong> او ایران ډیره اوږ<strong>د</strong>ه ګډه پوله او سو<strong>د</strong>اګریزېاړیکې لري،‏ <strong>د</strong>ا خطر موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ه چې افغاني ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> تحریمونو څخه اغیزمنې شي.‏ 370 اضافيتحریمونه په 2013 مالي کال کې <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع واکمنۍ الیحې په اساس زیات شوي <strong>د</strong>ي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> سیګار یو رپوټ ومون<strong>د</strong>ه چې که چیرته متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ANSF <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> تیلواخیستلو په موخه مستقیمه مرسته ورکوي <strong>د</strong>ا بای<strong>د</strong> له پیل نه ډاډه کړي چې افغان حکومتپر ایران بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي تحریمونو له نظر غورځولو سره <strong>د</strong> ایران له هیوا<strong>د</strong>نه به تیل نه وار<strong>د</strong>وي.‏پر ایران بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو تحریمونه <strong>د</strong> ایران پیسو،‏ ریال،‏ ارزانی<strong>د</strong>و الملشوي <strong>د</strong>ي.‏ لکه څنګه چې مخکې په رپوټ کې ویل شوې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong>اسې <strong>د</strong> اعتبار وړ معلوماتنشته چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پر اقتصا<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ <strong>د</strong>و<strong>د</strong>،‏ او سو<strong>د</strong>اګرۍ بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ایران اقتصا<strong>د</strong>يسرچینه:‏ ،DoS “13224 اجرايي فرمان،”‏ 9/23/2001.<strong>د</strong> سیګار ځانګړې پروژه<strong>د</strong> الزیاتو معلوماتو <strong>لپاره</strong>،‏ وګورئافغان ملي امنیتي ځواکونه:‏<strong>د</strong> وار<strong>د</strong> شوو تیلو په اړه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> نظارت<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل ګرځي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو په مرسته اخیستل شويتیل پر ایران بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوله تحریمونو څخه سرغړونه وکړي‏)سیګار )SP-13-2 2 برخه،‏ 45 مخ.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>130


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاتحریمونو اغیزه وښيي.‏ پهرصورت،‏ <strong>د</strong> رپوټونو په اساس <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په لوی<strong>د</strong>یځو سیمو کې<strong>د</strong> ایران ارزانه وار<strong>د</strong>ات خلکو ته ګټه رسوي،‏ او ځینې افغان شرکتونه <strong>د</strong> ایراني شیانو <strong>د</strong> ټیټېبیې له امله خپل شرکتونه تړلي <strong>د</strong>ي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه ویل کیږي چې <strong>د</strong> ایران <strong>د</strong> ریال ټیټ ارزښت<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شوی چې له ایران څخه <strong>د</strong> ستنی<strong>د</strong>ونکو افغانانو عای<strong>د</strong> راکم شي.‏ ډیر افغانيکارکونکي له ایران څخه راستنی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي،‏ چې پ<strong>د</strong>ې سره یې <strong>د</strong> خپلو کورنیو <strong>د</strong> مصرف کچه371زیاته او <strong>د</strong> بیکارۍ شمیر الهم زیات شوی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> طبیعي زیرمو پراختیاافغان حکومت او نړیواله ټولنه <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیا څخه <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پرطبیعي زیرمو په خاصه بیا کانونو بان<strong>د</strong>ې ډیر حساب کوي.‏ جیولوژیکې سروې ښيي چې<strong>افغانستان</strong> ښايي <strong>د</strong> $1 تریلیون ډالرو په ارزښت منرالي شتمنۍ لکه <strong>د</strong> سکاره ډبرې،‏ پترول،‏او <strong>د</strong> ګاز زیرمې ولري.‏ پهرصورت،‏ <strong>د</strong>ا معلومه ن<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اټکل څومره برخه او کله پهعای<strong>د</strong>اتو ب<strong>د</strong>لی<strong>د</strong>ای شي.‏متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>ګرۍ ثبات <strong>د</strong> وظیفوي ځواک عملیاتونو له الرې هڅه کوي تر څو<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> کانونو سکتور ته <strong>د</strong> پانګه اچونکو پام راجذب کړي.‏ <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31372پورې،‏ TFBSO <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې سکتور <strong>لپاره</strong> $3.8 میلیونه ډالر مقی<strong>د</strong> کړي <strong>د</strong>ي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ افغان حکومت <strong>د</strong> سروزرو او مسو <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> څلورې مزای<strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کړي<strong>د</strong>ي.‏ TFBSO هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> افغان تاجک په حوزه کې <strong>د</strong> تیلو او ګازو زیرمو <strong>د</strong> پراختیا <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت له هڅو او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخه مالتړ کوي.‏ په یو بل پرمختګ کې،‏ <strong>د</strong> سرپل اوفاریاب والیتونو کې <strong>د</strong> آمو<strong>د</strong>ریا له بلوک څخه په لږه کچه <strong>د</strong> تیلو تولی<strong>د</strong> پیل شوی <strong>د</strong>ی.‏که څه هم تراوسه پورې <strong>د</strong> کانونو برخې عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong> خالص ملي عای<strong>د</strong>اتو له %1 څخه لږهبرخه جوړوي خو افغان <strong>د</strong>ولت تمه لري چې <strong>د</strong> مس عینک او حاجي ګک <strong>د</strong> اوسپنو ډبروپه کانونو کې <strong>د</strong> پراخو پانګه اچونو څخه زیات عای<strong>د</strong>ات ترالسه کړي.‏ 373 پهرصورت،‏ <strong>د</strong> امنیت374نشتوالی الهم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کانونو له پراختیا څخه مخنیوی کوي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> منرال شتمنۍ څخه ګټه ترالسه کول به آسانه نه وي.‏ <strong>د</strong> منرالونو کین<strong>د</strong>لاو بازار ته یې رسول <strong>د</strong> امنیت اساسي کچې ته اړتیا لري او <strong>د</strong> اعتبار وړ ترانسپورتي شبکې،‏بریښنا،‏ او تکړه کاري ځواک شتون اړین <strong>د</strong>ي.‏ نړیوال بانک خبر<strong>د</strong>ارۍ ورکوي چې که څه همتراوسه پورې کان کین<strong>د</strong>نه هڅول کیږي،‏ خو <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې <strong>د</strong>اسې قانون په نشتون کې چېقانون او مقررات سره یو ځای کړي،‏ <strong>د</strong> خصوصي سکتور مهمې پانګې اچونې به له ځنډ سرهمخ شي.‏ 375 روان قانون <strong>د</strong> کشف او استخراج حقونه له یو بل څخه بیل کوي،‏ او <strong>د</strong>ا ضمانتنه ورکوي چې یو شرکت خپل هغه مصارف <strong>د</strong> کان ویستلو په پړاو کې بیرته جبران کړي کوم376چې <strong>د</strong> کان مون<strong>د</strong>لو په پړاو کې یې کړي <strong>د</strong>ي.‏منرالونه<strong>د</strong> 2011 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 6 نیټه،‏ <strong>د</strong> کانونو وزارت،‏ <strong>د</strong> TFBSO قانوني،‏ جیولوجیکي،‏ او تب<strong>د</strong>یليمرستې په کارولو سره <strong>د</strong> منرال مون<strong>د</strong>لو څلورې کڅوړې مزای<strong>د</strong>ې ته وړان<strong>د</strong>ې کړې.‏ 377 <strong>د</strong> 2012<strong>د</strong> نومبر په 26 نیټه،‏ MoM <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو مزای<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> او <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 10 <strong>د</strong> څلورم غورهشوي <strong>د</strong>اوطلبینو نومونه اعالن کړه.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> خبرې اترې به <strong>د</strong> 2013 کال په جنوري کې پيل،‏131<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا•او مالي تفصیالت به یې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له السلیک کولو سره چمتو شي.‏ 378 کڅوړې او <strong>د</strong>اوطلبینیې پ<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي:‏بلخاب ‏)رسپل(:‏ مس — افغان ګولډ این<strong>د</strong> مرنال کمپني• ‏•شی<strong>د</strong>ا ‏)هرات(:‏ مس — افغان مرنالز ګروپ‏•ب<strong>د</strong>خشان ‏)ب<strong>د</strong>خشان(:‏ رسه زر — ترکش افغان مایننګ کمپنيزرکشان ‏)غزين(:‏ مس او رسه زر — سټیرلینګ مایننګ/بلهاسا انرتنیشنل کمپني.‏ LLC<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې <strong>د</strong>وې لویې پروژې — <strong>د</strong> عینک <strong>د</strong> مسو کان په لوګر کې او <strong>د</strong>حاجی ګک <strong>د</strong> اوسپنو زیرمه په بامیان کې — ال تراوسه له ځنډ سره مخ شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> عینکله مسو کان څخه چې په 2007 کال کې له چاینا میتالورجیکل ګروپ سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوی و،‏هیڅ استخراج ن<strong>د</strong>ه شوې،‏ په الملونو کې یې په سیمه کې <strong>د</strong> لرغونو آثارو مون<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> ځمکېپه اخیستلو کې ستونزې،‏ <strong>د</strong> اړینو زیربناو نه جوړی<strong>د</strong>ل،‏ او امنیتي <strong>د</strong>الیل ویل کیږي.‏ 379 سیګاروړان<strong>د</strong>ې په 2011 کال کې <strong>د</strong> MCC پر پرسونل بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> 10 راکټي بری<strong>د</strong>ونو رپوټ ورکړی و؛<strong>د</strong>ا بری<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong>‎2012‎ کال تر جونه پورې <strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ 380 <strong>د</strong> State په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې او کانونووزارتونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستونزو له هوارولو څخه پاتې راغلي <strong>د</strong>ي،‏ او MCC هم خپل نور پانګه اچونه381<strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> ځنډولې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> نه وروسته امنیتي چاپيریال وارزوي.‏افغان حکومت <strong>د</strong>عای<strong>د</strong>اتو پر<strong>د</strong>ې بهیر تکیه کوي.‏ <strong>د</strong> عینک قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> خپور شوې لنډیز پهاساس،‏ ټاکل شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ولت %19.5 حق االمتیاز،‏ $808 میلیونه ډالر مخکې له امتیاز نه،‏382MW 400 بريښنا <strong>د</strong> سکاره ډبرو په سیځلو،‏ او <strong>د</strong> سکرو ډبرو یو اضافي کان السته راوړي.‏<strong>د</strong> حاجی ګک <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> خبرې اترې چې <strong>د</strong> سټیل اتوریتي ان<strong>د</strong>یالمتډ په نوم یو <strong>د</strong>ولتيشرکت سره <strong>د</strong> 2011 کال په نومبر کې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوی و التراوسه <strong>د</strong>وام لري.‏ DoD <strong>د</strong> ځنډ المل<strong>د</strong>ا بولي چې <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې په برخه کې یو نوی یا اصالح شوی قانون شتون نلري.‏ <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>ارهاټکل کوي چې تولی<strong>د</strong>ات به په 2017 کې پيل شي،‏ او افغان حکومت له <strong>د</strong>ې الرې نه هرکال383$200 میلیونه ډالر عای<strong>د</strong> ترالسه کوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 31 نیټه،‏ MoM <strong>د</strong> سکاره ډبرو <strong>د</strong>وه السلیک شوي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه اعالن کړ:‏<strong>د</strong> نهرین سکاره ډبرو کان په بغالن والیت کې له هاشمي ګروپ سره،‏ او په تخار والیت کې<strong>د</strong> ګزستان <strong>د</strong> سکرو ډبرو کان له خال<strong>د</strong> عزیز کمپنۍ سره.‏ <strong>د</strong> نهرین <strong>د</strong> سکارو ډبرو کان $4میلیونه ډالر پانګه اچونه او <strong>د</strong> هرمتریک ټن ویستل شوو سکارو په سر 1,150 افغانۍ ‏)تقریبا$22.50 ډالر(‏ حق االمتیاز غوښتنه کوي.‏ <strong>د</strong> ګزستان <strong>د</strong> سکرو ډبرو کان <strong>د</strong> $4.5 میلیونه ډالروپانګه اچونه او <strong>د</strong> هرمتریک ټن سکارو ویستلو په سر 1,220 افغانۍ ‏)تقریبا $24.00 ډالر(‏384حق االمتیاز غوښتنه کوي.‏های<strong>د</strong>روکاربن<strong>د</strong> ګاز او تیلو <strong>د</strong> پراختیا په برخه کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> هڅې په <strong>د</strong>وو ساحو تمرکز کوي:افغان تاجکحوزه او <strong>د</strong> آمو <strong>د</strong>ریا حوزه،‏ چې <strong>د</strong>واړه <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> په شمال کې <strong>د</strong>ي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ TFBSO <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> جیولوجیکې سروی په مرسته <strong>د</strong> لوګر په والیت کې <strong>د</strong>اسې یوه سیمه وارزولهچې کی<strong>د</strong>ای شي په راتلونکی کې کین<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> ونومول شي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>132


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاپ<strong>د</strong>ې ربع کې MoM <strong>د</strong> TFBSO په مرسته،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په شمال کې <strong>د</strong> افغان تاجک <strong>د</strong>لوی<strong>د</strong>یځې برخې په شپږو بلوکونو کې <strong>د</strong> های<strong>د</strong>روکاربن کشف،‏ پراختیا،‏ او تولی<strong>د</strong> مزای<strong>د</strong>ه پرمخوالړه )I پړاو(.‏ TFBSO <strong>د</strong> MoM سره تخنیکي،‏ قانوني،‏ او سو<strong>د</strong>اګري مرستې کوي.‏ 385 پهمرستو کې <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و ازمویلو ماهرین او <strong>د</strong> روڼوالی سالکاران شامل <strong>د</strong>ي تر څو ډاډه کړي چې<strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبۍ بهیر سم،‏ شفاف،‏ رقابتي،‏ او <strong>د</strong> نړیوالو معیارونو سره برابر <strong>د</strong>ی.‏ TFBSOهم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> 2012 کال په اګست کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبۍ معلوماتو کنفرانس چې په استانبول کې و،‏386لګښت او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> افغاني چارواکو <strong>د</strong> سفر مصارف MoM ته چمتو کړي و.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>نومبر په 12، MoM اعالن کړه چې <strong>د</strong> افغان تاجک له شپږو بلوکونوڅخه چې په I پړاو کې مزای<strong>د</strong>ې ته وړان<strong>د</strong>ې شوې وې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو بلوکونو <strong>لپاره</strong> — صن<strong>د</strong>وقلي اومزارشریف — <strong>د</strong> شرکتونو له کانسرشیوم څخه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رګون آیل،‏ یو عامه شرکت چې %54سهم یې <strong>د</strong> ایمیریت نیشنل آیل کمپني پورې تړلې <strong>د</strong>ه؛ کویت انرجي،‏ یو شخصي شرکت؛ترکش پترولیم کارپوریشن <strong>د</strong>ولتي موسسه؛ او غضنفرګروپ په نوم افغاني شرکت،‏ په نوم لهموسسو څخه جوړ شوی و یوه <strong>د</strong>اوطلبي ترالسه کړی.‏ <strong>د</strong> MoM <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ارزولو ټیم به <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په اړه خبرې اترې پیل کړي او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکولو په مهال به مالي تفصیالت السرسۍته کیږ<strong>د</strong>ي.‏ TFBSO 387 باور لري چې <strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وقلي او مزارشریف بلوکونه <strong>د</strong> پاتې څلورو388بلوکونو په پرتله <strong>د</strong> تیلو تولی<strong>د</strong>ولو لوړ ظرفیت او <strong>د</strong> پانګې او پانګونې کم خطرونه لري.‏په هم<strong>د</strong>ې وخت کې،‏ <strong>د</strong> 2012 کال په اکتوبر کې <strong>د</strong> آمو سین<strong>د</strong> حوزې په <strong>د</strong>ریو بلوکونو کې<strong>د</strong> تیلو تولی<strong>د</strong> پیل شوی <strong>د</strong>ی.‏ DoD رپوټ ورکړی چې په کال کې <strong>د</strong> آمو سین<strong>د</strong> له حوزې څخهپه مجموعي ډول 5,000 بیرله اومه تیل استخراج شوي <strong>د</strong>ي.‏ TFBSO 389 اټکل کړې <strong>د</strong>ه چې<strong>د</strong> چایناپترولیم کارپوریشن وطن انرجي <strong>افغانستان</strong>،‏ لمیتډ.‏ )CNPCI-W( په یوه ورځ کې<strong>د</strong> 2,700 بیرله تیلو استخراج وړتیا لري.‏ 390 <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت بیا <strong>د</strong> ‎1,950‎بیرل تولی<strong>د</strong> پهورځ کې اټکل کړې <strong>د</strong>ه.‏ 391 یا<strong>د</strong>ه کمپني تراوسه پورې <strong>د</strong> آمو سین<strong>د</strong> په حوزې کې $82 میلیونهډالر پانګونه کړې <strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong>تولی<strong>د</strong> ګڼ شمیر تسهیالتو،‏ کمپونو،‏ او سړکونو کارونه یې پای ته392رسولې <strong>د</strong>ه.‏نړیوال بانک <strong>د</strong>اسې اټکل کوي چې په راتلونکو <strong>د</strong>وو کلونو کې به <strong>د</strong>تیلو تولی<strong>د</strong>30,000–15,000 بیرلو ته په ورځ کې زیات شي.‏ که چیرې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تیلو تولی<strong>د</strong> یا<strong>د</strong>ېکچې ته ورسیږي نو له <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رکه کلنۍ عای<strong>د</strong>ات به یې <strong>د</strong> $80 میلیونه ډالرو څخه تر $200میلیونه ډالرو پورې زیات شي.‏ 393 نړیوال بانک <strong>د</strong> $150 میلیونه ډالرو څخه تر $200 میلیونهډالرو پورې کلنۍ عای<strong>د</strong> اټکل کوي خو State بیا <strong>د</strong> اومه تیلو ‎112‎‏$/بیرل نرخ په اساس <strong>د</strong> $80میلیونه ډالرو کلنۍ عای<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>وینه کوي.‏ حکومت به <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> %15 بیه <strong>د</strong> حق االمتیاز پهتوګه،‏ %20 <strong>د</strong> مالیې عای<strong>د</strong>اتو په توګه،‏ او وروسته له هغه څخه چې <strong>د</strong> امتیاز حق وضع شياو CNPCI-W هم خپل عملیاتي لګښتونه پوره کړي،‏ بیا نو حکومت په ګټه کې 70–%50394شریک ګڼل کیږي.‏پهرصورت،‏ <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> او تړلي عای<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> حساب کولو په وخت کې DoD ومون<strong>د</strong>ه چېافغان اومه تیل په زیاته کچه سلفر لري چې <strong>د</strong>ا که چیرې تصفیه نشي کولی شي پایپونه او<strong>د</strong> ذخیرې ځایونه ورژوي.‏ <strong>د</strong> DoD په وینا،‏ په اوس وخت کې <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تصفیې ظرفیتنلري،‏ او <strong>د</strong>ابه CNPCI-W <strong>د</strong>ې ته اړ کړي تر څو <strong>د</strong> سیمې له تصفیه کونکو سره <strong>د</strong> آمو سین<strong>د</strong>395<strong>د</strong> تیلو اخیستلو په اړه موافقه وکړي.‏133<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا•پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ TFBSO <strong>د</strong> USGS په مرسته،‏ <strong>د</strong> لوګر والیت <strong>د</strong> شمالي عینک په سیمهکې برمه کاري پيل کړه تر څو معلومه کړي چې <strong>د</strong>اوطلبۍ ته کیښو<strong>د</strong>ل شي که نه.‏ <strong>د</strong>ا پروژهبه TFBSO ته <strong>د</strong>ا موقع ورکړي چې جیولوجیکي معلومات غونډ او سیمه بیړنی <strong>د</strong>اوطلبۍ،‏کشف او استخراج ته وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ په هم<strong>د</strong>ې وخت کې،‏ <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> افغان جیولوجیکي سرویسټاف ته ساحوي تریننګ او ز<strong>د</strong>ه کړه ورکړي.‏ <strong>د</strong> TFBSO بو<strong>د</strong>یجوي تخصیصات $11.4میلیونه ډالر <strong>د</strong> برمه کارۍ او $5 میلیونه ډالر <strong>د</strong> USGS <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ي.‏ TFBSO 396 هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong>ګډوځواکونو <strong>د</strong> ځانګړي عملیاتونو قومان<strong>د</strong>ې برخې پورې تړلې <strong>د</strong> کلي باثباته کولو عملیاتونوپروګرام سره <strong>د</strong>اسې مرسته کوي چې په ستراتیژیکو ساحو کې <strong>د</strong> ارتیزاني کان کین<strong>د</strong>نې پروژوته پاملرنه کوي،‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> کانونو وزارت سره مرسته کوي تر څو <strong>د</strong> قانوني کان کین<strong>د</strong>نې،‏397پروسس کولو،‏ او صا<strong>د</strong>رولو فعالیتونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> اجازه لیک پروګرام چمتو کړي.‏<strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې او های<strong>د</strong>روکاربن پراختیا <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتونورې مرستېمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو برسیره پر<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې او های<strong>د</strong>روکاربن <strong>د</strong> پراختیا <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> افغان398حکومت سره مرسته کوي ترڅو <strong>د</strong>اوطلبۍ په الره واچوي،‏ <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې مرستې هم کوي:‏• USAID <strong>د</strong> تخنیکي مرستې ملکي پروګرام له الرې <strong>د</strong> MoM سالکارانو ته بو<strong>د</strong>یجه ورکوي.‏• <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ وزارت <strong>د</strong> مرمرو په برخه کې <strong>د</strong> برشي پانګو پراختیايي پروژې تهبو<strong>د</strong>یجه ورکوي.‏• <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ وزارت له <strong>افغانستان</strong> رسه مرسته کوي تر څو خپل سو<strong>د</strong>اګري قانونته و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏TFBSO• له USGS رسه خپلې مرستې ته <strong>د</strong>وام ورکوي ترڅو جیولوجیکي معلومات ځایپه ځای،‏ تحلیل،‏ او تجزیه کړي.‏‏•<strong>د</strong> افغان جیولوجیکي رسوی رسه مرسته کوي ترڅو <strong>د</strong> راتلونکو <strong>د</strong>اوطلبیو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مرنالمنظرې په نښه کړي.‏کرهنهکرهنه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په اقتصا<strong>د</strong> کې مهم رول لوبوي.‏ یوازې %12 ځمکې <strong>د</strong>کرهنې وړ <strong>د</strong>ي اوله %6 څخه لږې ځمکې کرل کیږي،‏ په هم<strong>د</strong>ې حال کې %80 افغان خلک <strong>د</strong> کرهنې له الرېخپل ژون<strong>د</strong> پرمخ وړي.‏ 399 <strong>د</strong> کارګر ځواک <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong><strong>د</strong>ې اهمیت ته په کتلو سره ویلی شو چېکرهنه کولی شي <strong>د</strong> GDP په و<strong>د</strong>ه کې،‏ <strong>د</strong>خواړه امنیت پراخوالی،‏ او <strong>د</strong> ګومارل کی<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ثابتوفرصتونو په مون<strong>د</strong>لو کې خورا اغیزمن رول ولوبوي.‏ USAID 400 <strong>د</strong> 2002 کال څخه <strong>د</strong>یخوا <strong>د</strong>کرهنې،‏ مال<strong>د</strong>ارۍ او اوبه لګونې وزارت <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو <strong>لپاره</strong>،‏ مارکیټ ته <strong>د</strong> السرسۍ زیاتولو،‏401او <strong>د</strong> کوکنارو کښت ته <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل چمتو کولو په موخه $1.9 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مرسته کړې <strong>د</strong>ه.‏USAID <strong>د</strong> ګڼ شمیر روانو پروګرامونو له الرې <strong>د</strong> کرهنې سکتور سره مرسته کوي.‏ <strong>د</strong>رېلوی پروګرامونه چې له $300 میلیونه ډالرو څخه زیات لګښت لري،‏ <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي:‏<strong>د</strong> کرهنې پراختیايي بو<strong>د</strong>یجه او <strong>د</strong> کرهنیز اعتبار زیاتول• ‏•<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل اقتصا<strong>د</strong>ي الرو پرمخ بیولو جایزې — شامل،‏ ختیځ،‏ او لوی<strong>د</strong>یځ )IDEA-NEW(<strong>د</strong> باغ لرنې او کرهنې بازار مون<strong>د</strong>لو سو<strong>د</strong>اګریز پروګرام<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>134


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> کرهنې پراختیايي بو<strong>د</strong>یجه او <strong>د</strong> کرهنیز اعتبار زیاتول<strong>د</strong> کرهنیزې پراختیایي بو<strong>د</strong>یجه او <strong>د</strong> کرهنیز اعتبار زیاتول،‏ <strong>د</strong> $150 میلیونه ډالرو په ارزښت<strong>د</strong>کرهنیز کری<strong>د</strong>ت پروژه <strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong>وه بشړونکي برخې لري چې <strong>د</strong> MAIL قرضې ورکولو له هڅومالتړ کوي او په عین وخت کې <strong>د</strong> قرضو ا<strong>د</strong>اره کولو په موخه <strong>د</strong> MAIL ظرفیت زیاتوي.‏ADF <strong>د</strong> $100 میلیون ډالره بو<strong>د</strong>یجوي مرستې په توګه <strong>د</strong> USAID لخوا MAIL ته چمتوشوی و تر څو <strong>د</strong> بانکونو،‏ فارمونو،‏ اجاره اي شرکتونو،‏ او <strong>د</strong> خواړه پروسس کونکو له الرې <strong>د</strong>کرهنې <strong>د</strong> ارزښت په زنځیر کې قرضې په چټکۍ سره مصرف کړي،‏ او <strong>د</strong>ا شرکتونه به په خپلوار سره بزګرانو ته اعتبار ورکوي.‏ پروګرام <strong>د</strong> وړې او مینځنی کچې سو<strong>د</strong>اګریز فارمونو ته)30–1 هکتاره ځمکې(‏ اعتبار السته راوړي.‏ACE <strong>د</strong> $50 میلیونه ډالرو په لګښت <strong>د</strong> تخنیکي مرستې پروژه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ADF ټول <strong>د</strong>قرضې فعالیتونه ا<strong>د</strong>اره کوي او <strong>د</strong> MAIL ظرفیت زیاتوي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏15,000 بزګرانو $38 میلیونه ډالر په قرضې اخیستې <strong>د</strong>ي.‏ ACE هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> عامه پوهاویزیاتولو <strong>لپاره</strong> 30 <strong>د</strong>کرهنیز اعتبار شورا،‏ یا <strong>د</strong>مشرانو ټولنې جوړې کړي <strong>د</strong>ي.‏USAID <strong>د</strong> پروګرام پایلې او اغیزې څاري،‏ او <strong>د</strong> مالي کلونو <strong>د</strong> معیار په پام کې نیولو سرهیې ان<strong>د</strong>ازه کوي.‏ 402 <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ په 2012 مالي کال کې،‏ 15,879 کسانو په مستقیمهتوګه <strong>د</strong> مالي هوکړه لیکونو څخه ګټې اخیستې <strong>د</strong>ي ‏)په 2012 مالي کال کې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong>موخې %66 برخه جوړوي(،‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې 101,711 کسانو په غیرمستقیمه توګه ګټېپورته کړي ‏)<strong>د</strong> USAID له ټاکلې موخې څخه %212 زیاته <strong>د</strong>ه(.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> هغو کسانو<strong>د</strong> کورنیو عای<strong>د</strong> چې له پروګرام څخه یې مستقیمه ګټه ترالسه کړي په اوسط ډول %56 زیات403شوی،‏ چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> USAID له ټاکلې موخې څخه %560 زیاته <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل اقتصا<strong>د</strong>ي الرو پرمخ بیولو جایزې — شمال،‏ ختیځ،‏او لوی<strong>د</strong>یځ<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل اقتصا<strong>د</strong>ي الرو پرمخ بیولو جایزې — شمال،‏ ختیځ،‏ او لوی<strong>د</strong>یځ )IDEA-NEW(پروګرام <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> په ختیځه سیمه کې <strong>د</strong>کوکنارو کرونکو سیمو ته،‏ او هم <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> پهشمال او لوی<strong>د</strong>یځ کې <strong>د</strong>کوکنارو سیمو ته ب<strong>د</strong>یل اقتصا<strong>د</strong>ي او کرهنیزې مرستې چمتو کوي.‏ <strong>د</strong>2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ USAID <strong>د</strong> IDEA-NEW پروګرام <strong>لپاره</strong> $124 میلیونهډالر مقی<strong>د</strong> کړي او <strong>د</strong> نهو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو له الرې یې $108 میلیونه ډالر مصرف کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>IDEA-NEW پروګرام له کرون<strong>د</strong> ګرو سره مرسته کوي ترڅو قانونی تولی<strong>د</strong> خپل کړي،‏ <strong>د</strong> کلو<strong>د</strong> پروژو او زیربنا په پراختیا کې مرسته کوي،‏ مالي خ<strong>د</strong>متونو ته السرسي پراخه کوي،‏ <strong>د</strong> سیمهییزه محصوالتو او سو<strong>د</strong>اګریز کوریډور <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> محصوالتو <strong>د</strong> ارزښت زیاتولو ته و<strong>د</strong>ه ورکوي.‏ <strong>د</strong>اپروګرام په هغو سیمو کې چې کوکنار کرل کیږي افغان کرون<strong>د</strong> ګرو ته <strong>د</strong> کرهنې سو<strong>د</strong>اګریزفرصتونه زیاتوي،‏ او <strong>د</strong> مارکټ معلوماتي کړنو او خرڅالو ته <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې ورکولو له الرې <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong>404کونکو،‏ سو<strong>د</strong>اګرو،‏ او اخیستونکو ترمینځ اړیکې زیاتوي.‏یو افغان بزګر وروسته له هغه چې <strong>د</strong> کرهنیزاعتبار <strong>د</strong> پراختیاقرضې په مرسته یې کوډ اوحشره وژونکی اخیستی و او <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه اوس %20زیات <strong>د</strong>رمن<strong>د</strong>یې السته راوړی خوشاله ښکاري.‏‏)<strong>د</strong> USAID <strong>افغانستان</strong> تصویر(‏<strong>د</strong> باغ لرنې او کرهنې بازار مون<strong>د</strong>لو سو<strong>د</strong>اګریز پروګرام<strong>د</strong> باغ لرنې او کرهنې بازار مون<strong>د</strong>لو سو<strong>د</strong>اګریز پروګرام <strong>د</strong> $40.3 میلیونه ډالرو په لګښتپروګرام <strong>د</strong>ه چې په 2010 کال کې پيل شو ترڅو <strong>د</strong> کرون<strong>د</strong> ګرو سره مرسته وکړي چې <strong>د</strong> لږارزښت لرونکي کښت لکه غنم او جوار په ځای ګران بیه شیان لکه <strong>د</strong> میوو او انګورو باغجوړ کري.‏ CHAMP <strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو او سو<strong>د</strong>اګرۍ کوری<strong>د</strong>ور ته و<strong>د</strong>ه ورکوي او له کرون<strong>د</strong>ګرو سرهمرسته کوي ترڅو <strong>د</strong> حاصالتو کیفیت الپسې ښه کړي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرو135<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاسره مرسته کوي چې حاصل اخیستلو،‏ انډۍ کول،‏ سر<strong>د</strong> خانې،‏ او بارچلولو <strong>د</strong>و<strong>د</strong>ونو ته و<strong>د</strong>هورکړي.‏ په جنوبي والیتونو کې — کن<strong>د</strong>هار،‏ ارزګان،‏ هلمن<strong>د</strong>،‏ او زابل — CHAMP <strong>د</strong> پخوانیوانګورباغونو په چیله وهلو تمرکز کوي،‏ ځکه چې اټکل شوې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ا کار به په <strong>د</strong>ووکلونو کې <strong>د</strong>405بزګرو عای<strong>د</strong> <strong>د</strong>وه چن<strong>د</strong>ه زیاته کړي.‏<strong>د</strong> CHAMP پروګرامونه له ګڼ شمیر ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ي.‏ یوه یې <strong>د</strong> هغو پروګرامونوسیالي <strong>د</strong>ه چې وړیا مرسته کوي،‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې CHAMP <strong>د</strong> ګ<strong>د</strong>ون <strong>لپاره</strong> پيسې غواړي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژې په ټوله مو<strong>د</strong>ه کې،‏ بزګرانو به له خپل عای<strong>د</strong>اتو څخه $4.5 میلیونه ډالر <strong>د</strong> نويانګور باغونو او <strong>د</strong> میوو باغونو په جوړولو کې ولګوي.‏ بله ننګونه <strong>د</strong> پلي کولو په سیمو کې<strong>د</strong> امنیت نشتون <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> USAID ځینې کارکونکو <strong>د</strong> خپل کار په ترڅ کې له ګواښ سره مخشوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستونزو سربیره،‏ CHAMP له 20,000 څخه زیاتو افغاني بزګرانو ته <strong>د</strong> باغلرنې تخنیکونه ز<strong>د</strong>ه کړي،‏ له افغانانو سره یې مرسته کړې <strong>د</strong>ه تر څو 3,000 ټنه وچې او تازهمیوې په نړیواله کچه صا<strong>د</strong>ر کړي،‏ اووه سر<strong>د</strong>خانې،‏ او <strong>د</strong> ممیزو وچولو اووه تسهیالت یې جوړکړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ USAID <strong>د</strong> CHAMP په پروګرام کې <strong>د</strong> پنځو406قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو له الرې $20.8 میلیونه ډالر مقی<strong>د</strong> او مصرف کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنېسیګار په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> بریښناسکتور <strong>د</strong> پراخیتا <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو له ګڼو هڅو پلټنه کړې <strong>د</strong>ه:‏‏•<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بریښنا رسونه که څههم زیات شوی خو یو تازه ماسټرپالن اړین <strong>د</strong>ی او ځنډونې او <strong>د</strong>پایښت ان<strong>د</strong>یښنې الهم پاتې <strong>د</strong>ي‏)<strong>د</strong> سیګار 10-04 پلټنه(‏‏•<strong>د</strong> کابل بریښنا تاسیس <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ځنډونې <strong>د</strong> لګښت زیاتی<strong>د</strong>و الملشوي او <strong>د</strong> پایښت مساله الهمیوه مهمه ننګونه <strong>د</strong>ه ‏)<strong>د</strong> سیګار10-06 پلټنه(‏‏•په 2011 مالي کال کې <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنايي بو<strong>د</strong>یجې پروژېله مهال ویشه وروسته <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong>پایښت <strong>لپاره</strong> مناسب پالن نلري‏)<strong>د</strong> سیګار 12-12 پلټنه(‏اساسي خ<strong>د</strong>متونه/پراختیا<strong>د</strong> 2002 کال څخه راهیسې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بریښنازیاتولو،‏ <strong>د</strong> سړکونو او پلونو جوړولو،‏ <strong>د</strong>روغتیا او ز<strong>د</strong>ه کړې و<strong>د</strong>ه کولو،‏ او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو سکتور په برخو کې <strong>د</strong> افغانانو ظرفیت زیاتولوپه موخه بیارغونیزې مرستې چمتو کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> اساسي خ<strong>د</strong>متونو لکه بریښنا،‏ترانسپورټ،‏ روغتیا،‏ او ز<strong>د</strong>ه کړې وړان<strong>د</strong>ې کولو په برخه کې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> وړتیا زیاتولو <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هڅو پرمختګ بان<strong>د</strong>ې رڼا اچوي.‏انرژيلکه څنګه چې بریښنا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په پرمختګ کې رغن<strong>د</strong>ه رول لري،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت هم <strong>د</strong>2002 کال څخه راهیسې <strong>د</strong> انرژي یو جامع سکتور رامینځته کولو ته یې <strong>د</strong> خپل لومړیتوبونوپه لست کې ځای ورکړې <strong>د</strong>ه.‏ یوازې USAID <strong>د</strong> ESF له الرې <strong>د</strong> جنریترانو،‏ فرعي سټیشن،‏او انتقالي لینونو جوړولو،‏ او هم <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بریښنا شرکت <strong>د</strong> ظرفیت زیاتولو په موخه $1.7میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مرسته کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره پالن لري چې په راتلونکې څو کلونو کې لږ تر لږه$700 میلیونه ډالره نورې هم مصرف کړي.‏ 407 عالوه پر<strong>د</strong>ې،‏ DoD <strong>د</strong> CERP له الرې $292میلیونه ډالر او <strong>د</strong> AIF له الرې $525 میلیونه ډالر <strong>د</strong> بریښنايي پروژو <strong>لپاره</strong> چمتو کړي،‏ چې<strong>د</strong>مرستو څارنه <strong>د</strong> DoD او State لخوا په ګډه ترسره کی<strong>د</strong>ه.‏<strong>افغانستان</strong> په اوس وخت کې <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong>وه بیل سیسټمونه لري:‏ <strong>د</strong> شمال ختیځ بریښناسیستم،‏ او <strong>د</strong> سهیل ختیځ بریښنا سیستم.‏ 408 پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ ADB <strong>د</strong> بریښنا یو نوی ماستر پالنمسو<strong>د</strong>ه چمتو کړه چې <strong>د</strong><strong>د</strong>ې په اساس په راتلونکو 20 کلونو کې به <strong>د</strong> بريښنا <strong>د</strong>ا سیستمونهسره ونښلول شي او <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> کچه به زیاته شي او په نتیجه کې یې %100 ښاريکورونه او %65 کلي <strong>د</strong> بریښنا تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې راوستل شي.‏ <strong>د</strong>ا اوس <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> %28کورنۍ <strong>د</strong> بریښنا له سیسټمونو سره نښلول شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> بریښنا سکتور ماستر پالن،‏ لکهچې په 3.31 شکل کې لی<strong>د</strong>ل کیږي،‏ تر 2032 کاله پورې <strong>د</strong> څلور پړاوونو په <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو سره <strong>د</strong>409بریښنا تولی<strong>د</strong>،‏ انتقال،‏ او <strong>د</strong> شبکې پراخولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> $10 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو پانګونه غوښتنه کوي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>136


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا3.31 شکل<strong>د</strong> بریښنا روانه طرحه <strong>د</strong> پایو <strong>د</strong> قطعاتو ځایونه او لينونهتاجکستانازبکستانترکمنستانNEPSNEPSNEPSهراتNEPSپاکستانایرانSEPS<strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> وار<strong>د</strong>لو لارې<strong>د</strong> پایو <strong>د</strong> قطعاتو ځایونه<strong>د</strong> پایو پلان شوي اړیکېموجو<strong>د</strong>ه اړیکېنيمروزسرچينه:‏ <strong>د</strong> آسيا پراختيايي بانک،‏ TA7637” (AFG) <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> سکټور ماسټر پلان،“‏ 11/2012.<strong>د</strong> 2009 کال څخه <strong>د</strong>یخوا سیګار <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> انرجۍ سکتور په اړه <strong>د</strong>رې پلټنې په الرهاچولې <strong>د</strong>ه.‏ په هره پلټنه کې،‏ <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> یوه جامع ماستر پالن جوړولو غوښتنه کړې <strong>د</strong>ه ترڅو<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> انرجۍ سکتور <strong>د</strong> پراختیا په برخه کې بسپنه ورکونکو ته الرښونه وکړي.‏<strong>افغانستان</strong> خپل نږ<strong>د</strong>ې %73 بریښنا له بهره وار<strong>د</strong>وي:‏ <strong>د</strong> وار<strong>د</strong> شوي بریښنا %57 <strong>د</strong> ازبکستان،‏%22 <strong>د</strong> ایران،‏ %16 <strong>د</strong> ترکمنستان،‏ او %4 <strong>د</strong> تاجکستان څخه وار<strong>د</strong>وي.‏ <strong>د</strong> ازبکستان،‏ ترکمنستان،‏او تاجکستان څخه پنځه انتقالي لینونه NEPS ته غزول شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو لینونوپه مرسته له ایران څخه بریښنا وار<strong>د</strong>وي.‏ <strong>د</strong>ا وار<strong>د</strong> شوي لینونه په خپلو کې نښتې ن<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> پاتې بریښنا <strong>د</strong> های<strong>د</strong>رالکتریک تاسیساتو،‏ حرارتي تاسیساتو چې <strong>د</strong> وار<strong>د</strong> شوي ډیزلپه مرسته سوځي،‏ او له واړه ډیزلي تاسیساتو څخه السته راځي.‏ SEPS <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار او هلمن<strong>د</strong>، چې <strong>د</strong> کجکي له بن<strong>د</strong> څخه بریښنا اخلي،‏ او په کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> ډیزلي بریښايي تاسیاتو په410شمول له څلورو فرعي سټیشونونو څخه جوړ شوی <strong>د</strong>ی.‏USAID په شمال او سهیل کې <strong>د</strong> بریښنارسولو <strong>د</strong> کچې زیاتی<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>وې پروژې ترکار الن<strong>د</strong>ې لري.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> MoF او DABS سره <strong>د</strong> پلي کولو لیکونهالسلیک کوي چې له مخې به یې <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> بریښنايي صنعت شمالي او سهیلي سیمو ته پهپراخه پیمانه وغزول شي.‏ <strong>د</strong> AIF ،DoD او TFBSO <strong>د</strong> ځینو نورو پروژو بو<strong>د</strong>یجې ورکوي.‏ پهځینو وختونو کې،‏ USAID او DoD <strong>د</strong>واړه په ګډه <strong>د</strong> بریښنا لویو پروژو ته بو<strong>د</strong>یجې ورکوي.‏411<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې روانو او پالن شوو پروژو مشترک ارزښت نږ<strong>د</strong>ې $1.2 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته رسیږي.‏137<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاخصوصيپانګه اچونکي%52<strong>د</strong> شبرغان پروګرامUSAID <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت <strong>د</strong> سین<strong>د</strong>ونو پورې غاړې خصوصي سکتور کارپوریشن پهملګرتیا سره،‏ ،ADB او افغان حکومت پریکړه کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> شمالي والیت جوزجان پهشبرغان سیمه کې <strong>د</strong> ګازي ساحې <strong>د</strong> پراختیا کړنالرې <strong>لپاره</strong> په ګډه سره $580 میلیونه ډالربو<strong>د</strong>یجه چمتو کړي او <strong>د</strong> خصوصي پانګه اچونکو پاملرنه <strong>د</strong>یخوا ته واړوي څو تر 2016 کالهپورې پ<strong>د</strong>ې سیمه کې ،MW 200 ګاز سوځونکی <strong>د</strong> بریښنا تاسیس جوړ کړي.‏ USAID 412<strong>د</strong> شبرغان پروګرام سره خپلې مرستې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو میکانیزمونو له الرې ترسره کوي،‏ <strong>د</strong> شبرغانګاز پروژې له پراختیا سره بو<strong>د</strong>یجوي مرسته ،)SGDP( او <strong>د</strong> شبرغان <strong>د</strong>ګازو تولی<strong>د</strong> سره غیر413بو<strong>د</strong>یجوي مرسته .)SGGA(<strong>د</strong> هغه تطبیق خط په اساس چې <strong>د</strong> ،MoF ،USAID او MoM لخوا السلیک شوی <strong>د</strong>ی،‏SGDP به <strong>د</strong> څلورو څاګانو برمه کولو یا بیا فعاله کولو له الرې <strong>د</strong> شبرغان ګازي سیمې پراختیا<strong>لپاره</strong> پالن چمتو کوي،‏ <strong>د</strong> ګاز پروسس کولو یو تاسیس به طرح او نصبوي،‏ او <strong>د</strong> خپلواکه بریښناتولی<strong>د</strong> کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> خصوصي پانګه اچونکو پام به <strong>د</strong>یخواته اړوي.‏ <strong>د</strong> SGDP لګښت $97میلیونه ډالر اټکل شوې <strong>د</strong>ه،‏ چې $90 میلیونه ډالر یې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او $7 میلیونه ډالریې <strong>د</strong> افغان حکومت له لوري ورکول کیږي.‏ USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژې په پيل کې $30 میلیونه414ډالر مقی<strong>د</strong> کړې <strong>د</strong>ه.‏،SGGA <strong>د</strong> پروګرام غیر بو<strong>د</strong>یجوي برخه،‏ <strong>د</strong> ګازي سیمې او پروسس کولو تاسیس <strong>د</strong> پراخولو،‏ا<strong>د</strong>اره،‏ او څارنې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> MoM او اړون<strong>د</strong>و وزارتونو ظرفیت زیاتوي.‏ <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> ظرفیتزیاتولو برخه به له افغاني چارواکو سره مرسته وکړي تر څو <strong>د</strong> ګازي ساحې او بریښنا تاسیس<strong>د</strong> پراختیا <strong>لپاره</strong> اړینې زیربناوې په ګوته کړي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبۍ اسنا<strong>د</strong> چمتو،‏ او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې خالوېومومي.‏ USAID <strong>د</strong> SGGA <strong>د</strong> $20.5 میلیونه ډالرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په وخت کې <strong>د</strong> ESF څخه $12415میلیونه ډالر مقی<strong>د</strong> کړی <strong>د</strong>ی.‏ADB بیا %5 او MoM <strong>د</strong> ټول پروګرام لګښت نږ<strong>د</strong>ې %21 په غاړه اخیستې <strong>د</strong>ه.‏ USAIDبه %22 نوره بو<strong>د</strong>یجه ورکړي.‏ لکه څنګه چې په 3.32 شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> پروژېپاتې %52 لګښت به <strong>د</strong> خصوصي پانګه اچونکو له لوري ورکول کیږي.‏ 416 متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ېپروژې ته <strong>د</strong> وار<strong>د</strong> شوو بریښنا څخه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> خپلواکۍ په لوري <strong>د</strong> مهمې پروژې پهسترګه ګوري.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ USAID ته اجازه ورکړ شوه تر څو <strong>د</strong> باشي کر<strong>د</strong> او جمعه ګازي سیموکې <strong>د</strong>وې ګازي سیمې بیاروغې کړي او <strong>د</strong>وې نوي سیمې برمه کړي تر څو معلومه شي چې<strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> پایښت <strong>لپاره</strong> کافي زیرمې شته <strong>د</strong>ي.‏ 417 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 3 نیټه،‏ <strong>د</strong> افغانحکومت ت<strong>د</strong>ارکاتي موسسه،‏ <strong>افغانستان</strong> ریکانسترکشن اینډ ډولوپمنټ سرویسز،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بهیر418پرمخ بیولو <strong>لپاره</strong> له یوې مزای<strong>د</strong>ې سره موافقه وکړه.‏USAIDOn-Budget%15USAIDOff-Budget%6ADB%22MoM%53.32 شکلپه شبرغان کې <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو سهميې‏(په ميليون ډالر)‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> شبرغان په اړه <strong>د</strong> USAID ډشبورډ 12/6/2012.کن<strong>د</strong>هار-هلمن<strong>د</strong> <strong>د</strong> بریښنا پروژه<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هلمن<strong>د</strong> بریښنا پروژه،‏ لکه څنګه چې په 3.33 شکل کې راغلې <strong>د</strong>ه،‏ غواړي پهکن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> بریښنا رسولو کچه لوړه،‏ او خلکو ته یې السرسي زیاته کړي.‏ USAID لهبلیک او ویچ سره <strong>د</strong> $266 میلیونه ډالرو په ارزښت یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کړ ترڅو نوی ډیزليجنریټرونه طرح او جوړ کړي،‏ <strong>د</strong> بریښنافرعي سټیشنونه بیاروغ کړي،‏ <strong>د</strong> بریښنا ویشلوسیسټم لوړ کړي،‏ او <strong>د</strong> کجکۍ په بن<strong>د</strong> کې <strong>د</strong>ریم توربین نصب کړي.‏ <strong>د</strong>ا پروژه چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>138


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا3.33 شکل<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-‏ هلمن<strong>د</strong> <strong>د</strong> بریښنا پروګرامموسی قلعه<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هارولایتارغن<strong>د</strong>اب<strong>د</strong> کجکيسټيشنغورکميون<strong>د</strong>ګریشکRt. 611<strong>د</strong> <strong>د</strong>وراييجنکشن فرعيسټيشن<strong>د</strong> تنګي فرعيسټيشن اوویش یېHW1<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هارښار <strong>د</strong> ویشلوړول<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong>بریشنا کوټفرعي سټيشنسنګينکن<strong>د</strong>هار<strong>د</strong> شيرین<strong>د</strong>امصنعتي پارکپوشموللشکرګاهموجو<strong>د</strong> فرعي سټيشنوړان<strong>د</strong>یز شوی سټيشن<strong>د</strong> بریښنا موجو<strong>د</strong> ځواکسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 11/6/2012 معلوماتي غوښتنې KHPP” ډشبورډ،“‏ ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏په جنوب کې <strong>د</strong> جنګیالیو په ض<strong>د</strong> ستراتیژۍ <strong>د</strong> یو مهم عنصر په توګه ګڼل کیږي،‏ هیله کیږيچې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> کیفیت بهتره کړي.‏ <strong>د</strong>‎2012‎ کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر‎31‎ پورې،‏ USAID419<strong>د</strong> ESF څخه $139.5 میلیونه ډالر <strong>د</strong> KHPP <strong>لپاره</strong> مقی<strong>د</strong> کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه - <strong>افغانستان</strong>،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي انجینرانو قطعې،‏ اوUSAID <strong>د</strong> پروژې په اړون<strong>د</strong>و برخو بان<strong>د</strong>ې سره نږ<strong>د</strong>ې کار کوي.‏ په هرصورت،‏ <strong>د</strong>ا پروژه له یوشمیر ننګونو سره مخ شوې <strong>د</strong>ه.‏ امنیتي مسایل <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې <strong>د</strong> پروژې بشپړی<strong>د</strong>و مهالویش <strong>د</strong> 2015 کال مینځنیو ته وغزول شي.‏ <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې،‏ USACE په کجکي کې<strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> انسجام <strong>د</strong>فتر جوړولو <strong>لپاره</strong> خپل پالن شنډ کړه،‏ او <strong>د</strong> کجکي ساحې امنیتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یې هم پای ته ورسوله.‏ افغان عامه محافظت ځواکونه <strong>د</strong> اتو ورځو <strong>لپاره</strong> خنډونه والړ کړلچې <strong>د</strong> $200,000 ډالرو په لګښت لرې کړل شول.‏ په یوه بله مساله کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>بیرغ وړونکو <strong>د</strong> نشتون له امله چې په قانوني ډول <strong>د</strong> USAID په مرسته ترانسپورتي وسایلوکې لګول کیږي،‏ <strong>د</strong> ممبی څخه کراچۍ ته <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري باروړونکو او م<strong>د</strong>ار ماتونکو <strong>د</strong> کار420ځنډی<strong>د</strong>و المل شو.‏<strong>د</strong> بریښنا انتقال <strong>د</strong> پراخولو او اړیکې پروګرام<strong>د</strong> بریښنا انتقال <strong>د</strong> پراخولو او اړیکې پروګرام،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته <strong>د</strong>اسې یو پروګرام<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پراختیا ستراتیژۍ <strong>د</strong> بریښنا رسولو له ملي پروګرام سره مستقیمهمرسته کوي،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بریښنا تولی<strong>د</strong>،‏ انتقال،‏ او ویشلو <strong>د</strong> سیستم عصري کولو <strong>لپاره</strong>139<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاډیزاین شوې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا ستراتیژي <strong>د</strong> ټولو کچې پر و<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> بریښنا رسولو پر زیاتولو ټینګارکوي.‏ 421 <strong>د</strong> PTEC یوه برخه NEPS له SEPS سره نښلوي.‏<strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې،‏ USAID <strong>د</strong> پروژې لومړی تطبیق خط السلیک کړه چې <strong>د</strong> پروژېمنظرې او مصارفو په اړه یې معلومات ورکړی و،‏ او اوس <strong>د</strong> MoF او DABS لخوا <strong>د</strong> متقابلوالسلیکونو انتظار باسي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو نورو تطبیق خطونو مسو<strong>د</strong>ې لیکل شوي او <strong>د</strong> تصفیې په بهیر کې <strong>د</strong>ي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رونټې های<strong>د</strong>رو الکتریک بریښنايي تاسیس <strong>د</strong>ترمیم <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>اوطلبۍ خپرې شوې،‏ کوم چې <strong>د</strong> PTEC الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر په 4 نیټه422تجارتي شوی و.‏لکه څنګه چې په 3.34 شکل کې ښکاري،‏ PTEC به په څو پړاوونو کې <strong>د</strong> $814 میلیونهډالرو په لګښت پلي شي،‏ او <strong>د</strong>ابه <strong>د</strong> انرژۍ سکتور په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو تر ټولو نهلویه هڅه وي.‏ له <strong>د</strong>ې رقم څخه،‏ $713 میلیونه ډالر <strong>د</strong> ESF له مرستو او‎$101‎ میلیونه ډالر<strong>د</strong> AIF له مرستو څخه السته راځي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستې زیاته برخه — $698.9میلیونه ډالر — په بو<strong>د</strong>یجوي شکل ورکوي ترڅو 490 کیلومتره <strong>د</strong> بریښنا لیږ<strong>د</strong>ولو لین وغزوي،‏اووه فرعي سټیشنونه جوړ کړي،‏ NEPS ته و<strong>د</strong>ه او پراختیا ورکړي،‏ او <strong>د</strong> DABS ظرفیت پهزیاتولو کې مصرف شي.‏ غیربو<strong>د</strong>یجوي مرستې چې $115.1 میلیونه ډالرو ته رسیږي <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو3.34 شکل<strong>د</strong> انرژۍ په سکټور کې <strong>د</strong> USAID روانې او بشپړې شوي پروژېتاجکستانازبکستان<strong>د</strong> شبرغان راتلونکی <strong>د</strong> ګاز پاور پلانټب<strong>د</strong>خشانتخارکن<strong>د</strong>وزبلخجوزجانترکمنستانبغلانسمنګانپاکستانسرپلپنجشيرنورستان باميانپروان کاپيسا کونړ لغمانور<strong>د</strong>ګکابلننګرهارلوګر<strong>د</strong>ایکن<strong>د</strong>يپکتياغزنيارزګانزابلپکتيکاخوستفاریابغوربا<strong>د</strong>غيسهراتفراهایرانهلمن<strong>د</strong>نيمروزکن<strong>د</strong>هار<strong>د</strong> انرژۍ وار<strong>د</strong>لو لارېموجو<strong>د</strong>ه فرعي سټيشن<strong>د</strong> برق ليږ<strong>د</strong>ولو موجو<strong>د</strong>ې ليکېتر کار لان<strong>د</strong>ې پروژې<strong>د</strong> کجکي <strong>د</strong> بریښنا بن<strong>د</strong>سرچينې:‏ <strong>د</strong> آسيا پراختيايي بانک،‏ TA7637” (AFG) <strong>د</strong> بریښنا سکټور ماسټر پلان،“‏ ‎11/2012‎؛ <strong>د</strong> سيګار 7/13/2012 معلوماتيغوښتنې PTEC” ډشبورډ“‏ ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>140


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا•په طرح،‏ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ان شوو تاسیساتو <strong>د</strong> کیفیت تضمین،‏ <strong>د</strong> اوبو او بریښنا وزارت ظرفیت زیاتول،‏ او423<strong>د</strong> <strong>د</strong>رونټې های<strong>د</strong>رو الکتریک بریښنا تاسیس په ترمیم کې مصرف کیږي.‏<strong>د</strong> PTEC پلي کول <strong>د</strong> امنیت او <strong>د</strong> DABS ظرفیت په شمول له ګڼ شمیر ننګونو سره مخ<strong>د</strong>ی.‏ امنیت په مرکزي قومان<strong>د</strong>ه-ختیځ کې په خاصه بیا <strong>د</strong> هغه سړک په اوږ<strong>د</strong>و کې ‏)افغان 1سړک(‏ چې PTEC پلي کیږي <strong>د</strong> خرابی<strong>د</strong>و په حال <strong>د</strong>ی.‏ که څه هم DABS خپله وړتیا زیاتهکړې او هڅه کوي وښيي چې یو ښه ملګری کی<strong>د</strong>ای شي،‏ خو USAID ویلي چې DABSهیڅکله هم پ<strong>د</strong>ې کچې کارونو کې ن<strong>د</strong>ی ښکیل شوی.‏ باالخره،‏ <strong>د</strong> قانوني مسایلو له امله424USACE <strong>د</strong> AIF په مرسته <strong>د</strong> بریښناانتقالولو په اړه خپله غوښتنه فسخه کړه.‏<strong>د</strong> DoD لخوا مرسته شوي پروګرامونهDoD پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ په 2012 مالي کال کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> زیربنايي بو<strong>د</strong>یجې په کارولو سره <strong>د</strong>انرژي سکتور ګڼ شمیر روانو پروژو سره یې خپلې مرستې ته ا<strong>د</strong>امه ورکړه.‏ <strong>د</strong>ا پروژېپ<strong>د</strong>ې ډول وې:‏<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> بریښنا پلبن<strong>د</strong>ۍ حل الره• ‏•له کن<strong>د</strong>هار نه تر <strong>د</strong>ورايي جنکشن پورې انتقايل لینونهله چاریکا نه تر بازارک او محمو<strong>د</strong> راقي پورې انتقايل لینونه او <strong>د</strong> بریښنا فرعي سټیشنونه<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> بریښنا پلبن<strong>د</strong>ۍ حل الره<strong>د</strong>ا پروژه،‏ چې په 2012 مالي کال کې $79.8 میلیونه ډالر لګښت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه،‏ تر څو چې KHPPبشپړ کیږي <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار ښارته <strong>د</strong> ډیزلي بریښنا تاسیساتو په مرسته بریښنا تولی<strong>د</strong>وي.‏ DoD<strong>د</strong>ې پروژې ته <strong>د</strong> جنګیالیو په ض<strong>د</strong> ستراتیژۍ کې <strong>د</strong> یو مهم عنصر په توګه ګوري ځکه چې<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیا څخه مالتړ کوي او <strong>د</strong> ښاریانو <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> کیفیت لوړ وړي.‏ <strong>د</strong> پروژې موخه<strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>ماتو په وړان<strong>د</strong>ې کولو کې پر<strong>د</strong>ولت بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> خلکو اعتما<strong>د</strong> راجلبول او <strong>د</strong> جنګیالیو<strong>د</strong> مالتړ له مینځه وړل <strong>د</strong>ي.‏ DoD ویلي چې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار پلبن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> حل الره،‏ <strong>افغانستان</strong> ته <strong>د</strong>بریښنارسولو پالن یوه مرکزي برخه جوړوي او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> پرمختګ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو425<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت پالن <strong>لپاره</strong> مهمه <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong>‎2012‎ کال په جوالی کې سیګار <strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> 2011 مالي کال پروژو څخه په پلټنه کېومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار پلبن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> حل الره <strong>د</strong> ځینو نورو پروژو لکه <strong>د</strong> SEPS پراختیا او <strong>د</strong>NEPS سره یې اړیکه،‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> KHPP په الره اچولو بان<strong>د</strong>ې تکیه لري،‏ چې <strong>د</strong>ا ټولېپروژې <strong>د</strong> 2014 کال څخه وروسته بشپړې کیږي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه پلټنه په نښه کړه چې تر څو <strong>د</strong>ډیزلي جنریټرانو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سون ب<strong>د</strong>یلې زیرمې ونه مون<strong>د</strong>ل شي یا کن<strong>د</strong>هار ښار ته <strong>د</strong> تلونکو ډیزلو426کچه زیاته نشي،‏ هیڅ امکان نلري چې <strong>د</strong> پلبن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> حل الرې لګښت کم کړای شي.‏DoD په پالن کې لري چې تر 2015 مالي کاله پورې <strong>د</strong> سون موا<strong>د</strong> برابر،‏ او <strong>د</strong> عملیاتونواو ساتونکي ګامونو څخه مالتړ وکړي.‏ 427 پهرصورت،‏ USAID ویلي چې په 2013 کال کې <strong>د</strong>428سیمه ییزه قومان<strong>د</strong>ې - سهیل مرکز په تړلو سره به <strong>د</strong> ډیزلي تاسیساتو بن<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ا زیاته شي.‏له کن<strong>د</strong>هاره تر <strong>د</strong>وراهي جنکشن پورې انتقالي لینونه<strong>د</strong> SEPS پراخونکې هڅې <strong>د</strong> یوې برخې په توګه،‏ <strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong>تیرو هڅو په امت<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هارڅخه تر <strong>د</strong>وراهي جنکشن پورې انتقالي لینونه نصب یا ترمیم کوي او <strong>د</strong>میون<strong>د</strong> او پشمولفرعي سټیشنونه و<strong>د</strong>ان یا هم ترمیموي.‏ <strong>د</strong>ا پروژه په 2012 مالي کال کې $40 میلیونه ډالر141<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> سیګار پلټنه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي بریښنا صنعت<strong>د</strong> موقتي رپوټ په اړه <strong>د</strong> الزیاتومعلوماتو <strong>لپاره</strong> ‏)<strong>د</strong> سیګار 13-2 پلټنه(‏<strong>د</strong> 2 برخې،‏ 16 مخ وګورئ.‏لګښت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په سهیلي او سهیل لوی<strong>د</strong>یځو سیمو کې به <strong>د</strong> بریښنا اړتیا بشپړهکړي.‏ <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار بریښنا <strong>د</strong> پلبن<strong>د</strong>ۍ حل الرې په اړه،‏ <strong>د</strong> DoD موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>يو<strong>د</strong>ې،‏ امنیت،‏ ثبات،‏ او پر <strong>د</strong>ولت بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> خلکو باور زیات کړي.‏ <strong>د</strong> DoD په وینا،‏ <strong>د</strong> کجکيبن<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم توربین له نصبولو سره <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> شوي بریښنا <strong>د</strong> ویشلو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژې بشپړی<strong>د</strong>ااساسي اهمیت لري.‏ انتقالي لینونه هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> PTEC پروژې <strong>لپاره</strong> چې SEPS له NEPSسره نښلوي <strong>د</strong> کلی<strong>د</strong>ي عنصر په توګه اهمیت لري.‏DoD هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> DABS په چوکاټ کې <strong>د</strong> ظرفیت زیاتوالي ته پام لري تر څو <strong>د</strong> بریښنا429څانګه سو<strong>د</strong>اګریز کړي او له <strong>د</strong>ې الرې <strong>د</strong> بریښناشبکې <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> کافي عوای<strong>د</strong> تر السه کړي.‏پهرصورت،‏ سیګار <strong>د</strong> 2012 کال په <strong>د</strong>سمبر کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هغو مرستو په موقتي پلټنهکې چې <strong>د</strong> DABS <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریز کولو <strong>لپاره</strong> یې کوله ومون<strong>د</strong>ه چې،‏ <strong>د</strong> DABS کن<strong>د</strong>هار څانګه چېویل کیږي <strong>د</strong> شبکې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې مسولیت په غاړه واخلي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړتیا نلري چې په خپلواکه430توګه <strong>د</strong> سیسټم تجهیزات،‏ ا<strong>د</strong>اره،‏ نصب،‏ چلونه،‏ او السته راوړنه ترسره کړي.‏<strong>د</strong> چاریکار نه تر بازارک او محمو<strong>د</strong> راقي پورې انتقالي لینونهاو <strong>د</strong> بریښنا فرعي سټیشنونه<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> $48.8 میلیونه ډالرو په لګښت پروژه به <strong>د</strong> چاریکار نه تر بازارک او <strong>د</strong> چاریکار نهتر محمو<strong>د</strong> راقي پورې‎52‎ کیلومتره انتقالي لینونه وغزوي،‏ او <strong>د</strong> NEPS پراخولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>رېفرعي سټیشنونه جوړ کړي.‏ <strong>د</strong> DoD په وینا،‏ <strong>د</strong> پروژې بشپړی<strong>د</strong>ا به په <strong>د</strong>ریو والیتونو کې1.15 میلیونه افغانانو ته <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> وړ بریښنا تولی<strong>د</strong>،‏ او خصوصي سکتور ته به په ځانګړېتوګه <strong>د</strong> کرهنې،‏ پروسس کول،‏ تولی<strong>د</strong>،‏ او کان کین<strong>د</strong>نې په برخو کې و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏ DoD <strong>د</strong>اسېانګیرنه کوي چې DABS به <strong>د</strong> ملي شبکې <strong>د</strong> عملیاتونو او ساتنې مسولیت په غاړه واخلي،‏او <strong>د</strong> زیربنايي و<strong>د</strong>و مسولیت به له بشپړی<strong>د</strong>و وروسته ورپه غاړو شي،‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه پ<strong>د</strong>ې به431وتوانیږي چې <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو او ظرفیت زیاتولو له الرې <strong>د</strong> بریښنا اوږ<strong>د</strong> مهاله پایښت وساتي.‏پهرصورت،لکه څنګه چې وړان<strong>د</strong>ې وویل شو،‏ <strong>د</strong> سیګار نوې پلټنه <strong>د</strong> DABS <strong>د</strong>ظرفیت په اړهپوښتنې پورته کړي،‏ او نورې پلټنې یې ښو<strong>د</strong>لي چې <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong>اسې زیرمې نلري چې <strong>د</strong>432عملیاتونو ترسره کولو او <strong>د</strong> ژمنو ا<strong>د</strong>ارې <strong>لپاره</strong> اړینې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> بریښنا په سکتور کې <strong>د</strong> CERP پروژېDoD هم<strong>د</strong>ارنګه په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> وړو کچو بریښنایي پروژو <strong>لپاره</strong> لکه <strong>د</strong> وړوهای<strong>د</strong>روالکتریک تاسیسونو جوړول،‏ کومکي جنریترونه،‏ او صنعتي قطبونو په جوړولو433کې <strong>د</strong> CERP مرستې کاروي.‏ترانسپورتیشن<strong>د</strong> سړکونو جوړولمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ESF او CERP له الرې <strong>د</strong> سړکونو له جوړولو سره مرسته کړی<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> 2002کال څخه <strong>د</strong>یخوا،‏ <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له $2.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالره مجموعي مرستو څخه چې <strong>د</strong> سړکونواو پلونو جوړولو <strong>لپاره</strong> یې کړي <strong>د</strong>ي،‏ نږ<strong>د</strong>ې $1.5 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر يې <strong>د</strong> USAID لخوا ورکړ شوې<strong>د</strong>ه.‏ 434 <strong>د</strong> USAID په وینا،‏ <strong>د</strong>ا پروژې له 2,000 کیلومترو څخه زیات سیمه ییز،‏ ملي،‏ والیتي،‏435او کلوالي سړکونه بشپړ کړي<strong>د</strong>ي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>142


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> USAID مرستېپه<strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> پاخه سړکونو ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> 2002 کال په پرتله چې 50 کیلومتره و،‏<strong>د</strong> جوزجان <strong>د</strong> سړک په شمول 2,000 کیلومترو ته زیات کړي <strong>د</strong>ي.‏ ‏)<strong>د</strong> USAID <strong>افغانستان</strong> تصویر(‏<strong>د</strong> CERP مرستې چې $484.2 میلیونه ډالرو ته رسیږي <strong>د</strong> 2005 کال له سپتمبر څخه چې<strong>د</strong> سړکونو لومړی بشپړه شوې پروژه ثبت شوې <strong>د</strong>ه،‏ پر بشپړ شوو پروژو مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏DoD رپوټ ورکړې چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر‎20‎ پورې،‏ <strong>د</strong> CERP په $68.1 میلیونه ډالرولګښت <strong>د</strong> سړکونو 75 پروژې تر کار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> DoD موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2014 له پای ته436رسی<strong>د</strong>و وړان<strong>د</strong>ې ټولې روانې پروژې بشپړې کړي.‏<strong>د</strong> DoD په وینا،‏ <strong>افغانستان</strong> 5,430 کیلومتره بشپړ شوي سړکونه،‏ او 2,266 کیلومتره ترکار الن<strong>د</strong>ې سړکونه لري.‏ 437 حلقوي سړک هغه ابت<strong>د</strong>ايي شبکه <strong>د</strong>ه چې لوی افغان ښارونه سرهنښلوي.‏ لکه څنګه چې <strong>د</strong> راتلونکې مخ په 3.35 شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه متح<strong>د</strong>ه ایاالتواو نړیواله ټولنه <strong>د</strong> 2004 کال څخه <strong>د</strong>یخوا،‏ 2,700 کیلومتره سړک ټوله جوړ کړي <strong>د</strong>ي یا یېترمیم کړي.‏ 438 بسپنه ورکونکو تمه لري چې حلقوي سړک به سیمه اییزه سو<strong>د</strong>اګري او تعاونوهڅوي،‏ کار پی<strong>د</strong>اکړي،‏ او امنیت ته الره هواره کړي.‏ 439 <strong>د</strong> State په وینا،‏ <strong>د</strong> حلقوي سړکبشپړول او <strong>د</strong> سړکونو په برخه کې افغاني ا<strong>د</strong>اره جوړول <strong>د</strong> سړکونو په سکتور کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه440ایاالتو سترلومړیتوب تشکیلوي.‏،ADB چې متح<strong>د</strong>ه ایاالت او جاپان یې لوی سهم لرونکي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> 2011 کال په جنوري کېژمنه وکړه چې <strong>د</strong> حلقوي سړک پاتې 233 کیلومترو <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په شمال لوی<strong>د</strong>یځکې <strong>د</strong>قیصار،‏ باالمرغاب،‏ او لمان ښارونه سره نښلوي،‏ $340 میلیونه ډالر ورکړي.‏ 441 <strong>د</strong>ا پروژه<strong>د</strong> امنیتي ستونزو له کبله <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong> مهال <strong>لپاره</strong> غیرفعاله پاتې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> State په وینا،‏ تمه کی<strong>د</strong>ه چې<strong>د</strong> سړک جوړول به په 2012 کال کې پیل شي او اوس له مهال ویش نه یو کال وروسته پاتې<strong>د</strong>ه.‏ 442 پهرصورت،‏ DoD رپوټ ورکړې <strong>د</strong>ه چې په با<strong>د</strong>غیس والیت کې <strong>د</strong> رغونې کار پیل شوی<strong>د</strong>ی.‏ 443 افغان عامه محافظت ځواکونه اوس <strong>د</strong> ساحې امنیتي مسولیت په غاړه لري ځکه چې143<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاافغان حکومت خصوصي امنیتي شرکتونو ته اجازه نه ورکوي چې <strong>د</strong> پراختیايي پروژو امنیت444په غاړه واخلي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ترانسپورتیشن وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> افغانانو او بسپنه ورکونکو <strong>د</strong> ژمنوسربیره،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سړکونو زیربنا په پيل کې <strong>د</strong> ضعیف کیفیت،‏ کمزوری ساتنې،‏ او زیاتبارولو له امله <strong>د</strong> ویجاړی<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ه.‏ DoT <strong>د</strong> ټولنیزو چارو وزارت <strong>د</strong>تخنیکي ظرفیتلوړولو له الرې مرسته کوي تر څو <strong>د</strong> رغونې کیفیت تضمین کړي،‏ او <strong>د</strong> رغونې او ساتنې <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> پراختیايي پالنونو،‏ ځانګړتیاو،‏ او معیارونو په جوړولو کې،‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> نقلیه وسیلو اوعملیاتونو په اړه یې <strong>د</strong> څارنې او مقرراتو <strong>د</strong> معیارونو په جوړولو کې له یا<strong>د</strong> وزارت سره مرسته3.35 شکل<strong>د</strong> حلقوي سړک پرمختګ:‏ بشپړې شوې برخېچينتاجکستانازبکستان2009<strong>د</strong> آسيا پراختيايي بانک2008<strong>د</strong> آسيا پراختيايي بانک2010<strong>د</strong> آسيا پراختيايي بانکب<strong>د</strong>خشانتخارکن<strong>د</strong>وزبلخجوزجانترکمنستان2010اسلامي پراختيايي بانک2004ایران2010اسلامي پراختيايي بانک2005نړیوال بانککونړنورستانلغمانبغلانپنجشيرکاپيساپروانسمنګانباميانسرپلفاریاببا<strong>د</strong>غيسکابلننګرهارپکتياخوستلوګرور<strong>د</strong>ګغزني<strong>د</strong>ایکن<strong>د</strong>يغورهرات2004متح<strong>د</strong>ه ایالاتپکتيکازابلارزګانفراهپاکستان2009متح<strong>د</strong>ه ایالاتسعو<strong>د</strong>ي عربجاپانکن<strong>د</strong>هارهلمن<strong>د</strong>نيمروزایرانیا<strong>د</strong>ونه:‏ <strong>د</strong> نيټو لان<strong>د</strong>ې بسپنه ورکونکي ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> ستراتيژیکو مطالعو <strong>لپاره</strong> نړیوال انسټيټيوت،‏ 1/10/2012.<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>144


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاکوي.‏ پ<strong>د</strong>ې مرستو کې <strong>د</strong> ساتونکې ا<strong>د</strong>ارې سیسټم،‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریز نقلیه وسیلو ان<strong>د</strong>ازه او وزن پليکولو پروګرام،‏ او <strong>د</strong> سړک پورې اړون<strong>د</strong> چارواکو رامینځته کولو هڅې،‏ <strong>د</strong> سړکونو بو<strong>د</strong>یجه،‏ او <strong>د</strong>445پایښت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ترانسپورتیشن انستیتیوټ شاملیږي.‏ریلمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوال ملګرو یې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> سره مرسته کوي ترڅو خپل <strong>د</strong> ریلو سکتور <strong>د</strong>یوه ګټور او پای<strong>د</strong>اره سیستم په توګه رامینځته کړي.‏ په <strong>د</strong>ې وخت کې،‏ <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ریلو سړکپه برخه کې <strong>د</strong> پام وړ پرمختګ ن<strong>د</strong>ه کړې،‏ عملیاتي تجربه او خپل ظرفیت هم نلري.‏ 446 تراوسهیوازې <strong>د</strong> ریلو یوه الره جوړه شوې <strong>د</strong>ه — <strong>د</strong> 75 کیلومتره لیکې په <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> ازبکستان په پولهکې له حیرتان څخه تر مزارشریف پورې غزی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏ بسپنه ورکونکي سهام لرونکو هیله لريچې <strong>د</strong> ریلو اړون<strong>د</strong> افغاني ا<strong>د</strong>ارې رامینځته کی<strong>د</strong>لو سره چې <strong>د</strong> 2012 کال په سپتمبر کې <strong>د</strong> کابینېلخوا تصویب شوی <strong>د</strong>ی،‏ وضعیت به ب<strong>د</strong>ل شي.‏ <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره مسولیت لري چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ریلو447زیربنا ته و<strong>د</strong>ه ورکړي،‏ او <strong>د</strong> ترانسپورتیشن په سکتورکې <strong>د</strong> مقرراتو جوړښت چمتو کړي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ټولنیزو چارو له وزارت سره کار وکړ تر څو <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره پر پښوو<strong>د</strong>روي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرکزي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ریلو ملي پالن په جوړولو کې مرسته کوي،‏ چې<strong>د</strong>ا به ریلو زیربنا ته <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې ورکولو <strong>لپاره</strong> وړان<strong>د</strong>یزونه وکړي.‏ 448 په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوسفارت او <strong>د</strong> DoT <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رالي ریل روډ ا<strong>د</strong>ارې چارواکې <strong>د</strong> نورو امریکايي ا<strong>د</strong>ارو او ایتالفيملګرو سره یوځای کار کوي تر څو <strong>د</strong>پای<strong>د</strong>اره څارنې او <strong>د</strong> مقرراتو پلی کی<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ریلو ا<strong>د</strong>ارېضرورتونه په خاصه بیا<strong>د</strong> ستراتیژیک پالن جوړولو،‏ اصلي وړتیا،‏ او کارکونکو ته و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏<strong>د</strong> ریل زیربنا جوړولو په برخه کې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مستقیمه توګه کومې پروژې ته بو<strong>د</strong>یجه449نه ورکوي،‏ خو په غیرمستقیمه توګه <strong>د</strong> ADB او نورو ا<strong>د</strong>ارو له الرې یې مرستې رسیږي.‏هوانور<strong>د</strong>ۍمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو له <strong>افغانستان</strong> سره مرسته کوي ترڅو <strong>د</strong> هوانور<strong>د</strong>ۍ قانون چې <strong>د</strong> 2012 په سپتمبرکې <strong>د</strong> پارلمان لخوا تصویب شو،‏ پلي کړي.‏ په قانون کې <strong>د</strong> ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ ا<strong>د</strong>ارې جوړول همشامل و.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> فیډرال هوانور<strong>د</strong>ۍ ا<strong>د</strong>ارې چارواکو <strong>د</strong> کابل نړیوال هوايي ډګر تفتیشکړ تر څو <strong>د</strong> ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ نړیواله موسسه کې <strong>د</strong> شاملی<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> اساسي ارزونې ترسره کړياو <strong>د</strong> افغان کنترول <strong>لپاره</strong> انتقالي پالنونه چمتو کړي.‏ <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار،‏ هرات،‏ او مزارشریف هواييډګرونو ارزونې په پالن کې نیول شوي <strong>د</strong>ي.‏ DoD 450 ځان اما<strong>د</strong>ه کوي تر څو <strong>د</strong> فضاکنترول <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هوايي برخې ګډې قومان<strong>د</strong>ې څخه <strong>د</strong>افغانانو کنترول ته وسپاري،‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه<strong>د</strong> ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ او ترانسپورتیشن وزارت ظرفیت زیاتوي ترڅو له نړیوالو معیارونو سره451برابر شي او هم <strong>د</strong> ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ عملیاتونه په خپلواکۍ سره سرته ورسوي.‏<strong>د</strong>ې پایلې ته <strong>د</strong> رسی<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong>،‏ DoT <strong>د</strong> USAID په $10.6 میلیونه ډالره مرستې سره یو<strong>د</strong>رې کلن روزنیز پروګرام پيل کړی چې په ترڅ کې به یې <strong>د</strong> هوايي ترافیک افغان کنترولکونکو،‏ تکنیشن،‏ او <strong>د</strong>خون<strong>د</strong>ي الوتنې مفتشینو ته <strong>د</strong> نړیوال ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ موسسې<strong>د</strong> منښت بنسټونه ور ز<strong>د</strong>ه کوي.‏ 452 <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>اهڅې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> اروپاييټولنې لخوا <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>یتوب معیارونو <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>یښنو له امله چې کوم ممانعت پر افغان هوايي453لیکو ایښو<strong>د</strong>ل شوي لرې کړي.‏145<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا•ز<strong>د</strong>ه کړهUSAID <strong>د</strong> 2002 کال څخه <strong>د</strong>یخوا،‏ <strong>د</strong> ښوونځیو جوړولو،‏ کوریکولم او روزنیزو پروګرامونو پهالره اچولو سره <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې څخه مالتړ کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې په سکتور کې <strong>د</strong> USAID هغهلومړیتوبونه چې <strong>د</strong> ESF لخوا یې بو<strong>د</strong>یجه ورکول کی<strong>د</strong>ه پ<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي:‏اسايس ز<strong>د</strong>ه کړه،‏ سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کول،‏ او تخنیکي-مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړه او روزنه )BELT(• ‏•<strong>د</strong> لوړو تحصیالتو پروژه )HEP(امریکن یونیورسیتي اف <strong>افغانستان</strong> )AUAF(اساسي ز<strong>د</strong>ه کړه،‏ سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کول،‏ او تخنیکي-مسلکيز<strong>د</strong>ه کړه او روزنه )BELT(اساسي ز<strong>د</strong>ه کړه،‏ سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کول،‏ او تخنیکي-مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړه او روزنه )BELT( یو <strong>د</strong>رې کلن‏)<strong>د</strong> 2011 <strong>د</strong>سمبر — 2014 اکتوبر(‏ بو<strong>د</strong>یجوي پروګرام <strong>د</strong> $173 میلیونه ډالرو په لګښت <strong>د</strong>یچې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت له السرسۍ نه لرې پراتو سیمو کې <strong>د</strong> ټولنې په اساس ز<strong>د</strong>ه کړې له الرې اساسيز<strong>د</strong>ه کړه خلکو ته رسوي.‏ <strong>د</strong>ا پروژه تخنیکي-مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړه او تریننګ او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>ز<strong>د</strong>ه کولو پروګرامونه هم وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر‎31‎ پورې،‏ $32، USAIDمیلیونه ډالر <strong>د</strong> ښوونکو <strong>د</strong> روزنې )$12 میلیونه ډالر <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong><strong>بیارغونې</strong> خیریه بو<strong>د</strong>یجېله الرې(‏ او <strong>د</strong> 1-6 ټولګیو <strong>د</strong> کتابونو )$20 میلیونه ډالر <strong>د</strong> ښوونې وزارت(‏ <strong>لپاره</strong> تخصیص کړي<strong>د</strong>ي.‏ 454 <strong>د</strong> BELT <strong>د</strong> بریالیتوب په وړان<strong>د</strong>ې لویه ننګونه <strong>د</strong> والیتونو،‏ ولسوالۍ،‏ او ښوونځیو په<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک یو صاحب منصب <strong>د</strong> بګرام په هوايي ډګر کې له یو افغان ماشومسره <strong>د</strong> ښوونځی <strong>د</strong> کورنۍ وظیفې په اړه مرسته کوي،‏ <strong>د</strong> محلي خلکو سره <strong>د</strong> مثبت چلن<strong>د</strong> په کولو سره<strong>د</strong> جنګیالیو کمولو هڅې.‏ ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک تصویر(‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>146


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاکچه <strong>د</strong> کارونو څخه <strong>د</strong> څارنې او <strong>د</strong> USAID په مرسته <strong>د</strong> <strong>د</strong>رسي کتابونو په ویشلو کې <strong>د</strong>وزارت کمزوری ظرفیت <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> امنیت نشتون او یخ ژمی له امله ځینو سیمو ته السرسي455امکان نلري.‏USAID وايي چې <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې معلومات ا<strong>د</strong>اري سیسټم له الرې نتایج څاري،‏چې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کونکو حاضري،‏ <strong>د</strong> ښونځیو موقعیت،‏ <strong>د</strong> ساتنې اړتیاوې،‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong>ښونکو شمیرې او وړتیاوې تر تعقیب الن<strong>د</strong>ې نیول کیږي.‏ وزارت به <strong>د</strong> نړیوال بانک په مرسته،‏<strong>د</strong> ښونکو <strong>د</strong> تریننګ او تړلو کړنو په اړه رپوټ ورکوي.‏ باالخره،‏ <strong>د</strong> السته راوړنو کلنۍ بیاکتنه456به په نوی کال کې <strong>د</strong> نوي موخو په ټاکلو سره ترسره شي.‏<strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو پروژه<strong>د</strong> USAID په وینا،‏ له کوم وخت نه چې په 2006 کال کې <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو پروژه پیل شوې<strong>د</strong>ه،‏ په بریالی توګه یې <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو ملي ستراتیژیک پالن په پلي کولو کې <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>هکړو له وزارت سره مرسته کړې<strong>د</strong>ه.‏ په خپل وروستۍ تکرار کې ‏)<strong>د</strong> 2011 فبروري — <strong>د</strong> 2013اګست(،‏ HEP <strong>د</strong> وزارت ظرفیت زیاتولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مسلکي تریننګ،‏ <strong>د</strong> کیفیت تضمین او اعتبارورکول،‏ <strong>د</strong>کوریکولم بیاکتنه،‏ <strong>د</strong> پوهنتون ملګرتیا،‏ اکاډمیک پالیسۍ،‏ او مقرراتو په شمولتخنیکي مرستې کړي <strong>د</strong>ي.‏ HEP هم<strong>د</strong>ارنګه په کابل پوهنتون کې <strong>د</strong> عامه ا<strong>د</strong>اره او پالیسۍماستري <strong>د</strong>وره پيله کړه چې په لومړی <strong>د</strong>وره کې یې 10 سړي او 10 ښځو ته <strong>د</strong> 2012 کال پهاګست کې <strong>د</strong>اخله ورکړل شوه.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اګست تر 31 پورې،‏ USAID <strong>د</strong> HEP <strong>لپاره</strong>457$21.2 میلیونه ډالر تخصیص ورکړې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> USAID په وینا،‏ <strong>د</strong> HEP پیاوړتیا پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong>ه چې کولی شي په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه <strong>د</strong>لوړې ز<strong>د</strong>ه کړې لوړ کیفیت لرونکي پروګرامونه <strong>د</strong> نړیوالو معیارونو په اساس <strong>د</strong> امنیتي اولوجیستیکي ننګونو څخه ډک چاپیریال کې پلي کړي.‏ پهرصورت،‏ که څه هم یا<strong>د</strong> پروګرام<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټونو له الرې خپل ورکړې او پایلې څاري،‏ خو په روان وخت کې <strong>د</strong>خپلې اغیزې محاسبه کولو <strong>لپاره</strong> کره معلوماتو ته السرسي نلري.‏ USAID <strong>د</strong> HEP <strong>د</strong>ویم<strong>د</strong>ور )2017–2013( <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>اسې ارزونه ډیزاین کوي چې <strong>د</strong> پایلو ان<strong>د</strong>ازې او <strong>د</strong> معلوماتو راټولو458ته زیاته پاملرنه کوي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> امریکايي پوهنتون<strong>د</strong>ا پنځه کلن پروګرام ‏)<strong>د</strong> 2008 اګست — <strong>د</strong> 2013 جوالی(‏ <strong>د</strong> $42 میلیونه ډالرو په لګښت <strong>د</strong><strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> ډیزاین شوی چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> امریکايي پوهنتون <strong>د</strong> انګلیسي ژبې لیسانس <strong>د</strong>ورې،‏او <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې روانو پروګرامونو څخه <strong>د</strong>اسې مالتړ وکړي چې پر <strong>د</strong>وه اړخیزه هنري استع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونوبان<strong>د</strong>ې یې پاملرنه زیاته وي.‏ <strong>د</strong> لیسانس <strong>د</strong>ورې اسنا<strong>د</strong> یې عبارت <strong>د</strong>ي له:‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري ا<strong>د</strong>اره،‏معلوماتي تکنالوژي او کمپیوتر ساینس،‏ سیاسي علوم او عامه ا<strong>د</strong>اره،‏ او ډله ایزې مطبوعات.‏AUAF هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري په ا<strong>د</strong>اره کې <strong>د</strong>ماسترۍ سن<strong>د</strong> ورکوي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر31 پورې،‏ USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو <strong>لپاره</strong> $39.6 میلیونه ډالر تخصیص ورکړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> AUAF پهوړان<strong>د</strong>ې ستره ننګونه مالي مساله <strong>د</strong>ه.‏ USAID خبر<strong>د</strong>ارۍ ورکوي چې که چیرته لږ تر لږه پهراتلونکو پنځو کلونو کې له AUAF سره په روانه ان<strong>د</strong>ازه مرسته ونشي،‏ نو نشي کولی خپل459روان کارونه هم<strong>د</strong>اسې وساتي.‏147<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> کارګرۍ بازار سرویسیګار وړان<strong>د</strong>ې له <strong>د</strong>ې هم <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو <strong>د</strong> کوریکولم کمزوری کیفیت ته اشارهکړې وه.‏ <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> عامه سکتور تخنیکي ښوونځۍ او مسلکي ترینران <strong>د</strong> مسلکو پورې ځانګړيموخې یا اه<strong>د</strong>اف نلري چې <strong>د</strong> شاګر<strong>د</strong>انو یو شمیر <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ یا صنعت له شرایطو سره سموروزي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> تحصیلي موخې <strong>د</strong> صنعت له اړتیاو سره برابر کړای شي،‏USAID په شپږو لویو ښارونو کې <strong>د</strong> وړو او مینځنیو کچو شرکتونو په اړه <strong>د</strong> کارګرۍ بازارسروی پيل کړې <strong>د</strong>ه:‏ کابل،‏ مزار شریف،‏ جالل آبا<strong>د</strong>،هرات،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ او کن<strong>د</strong>وز.‏ <strong>د</strong>ا څلور سروی <strong>د</strong>460<strong>د</strong>وو کلونو <strong>لپاره</strong> هر شپږ میاشتې وروسته بیا تکراریږي.‏لومړی سروی <strong>د</strong> 2012 کال په اپریل کې بشپړ شو او و يې مون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> وړو او لویوشرکتونو %36 <strong>د</strong> تکړه کارکونکو اړتیا ښو<strong>د</strong>له ‏)هغه کار کونکي چې تخنیکي مهارت لري(‏ او%35 یې <strong>د</strong> مسلکي کارکونکو اړتیا ښو<strong>د</strong>لې وه)هغه کسان چې پرمختللی تریننګ او معموال461یوسن<strong>د</strong> لري(.‏462پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> سروی پایلې پ<strong>د</strong>ې ډول وې:‏‏•کن<strong>د</strong>ز <strong>د</strong> کم عای<strong>د</strong>ه کارونو له زیاتې کچې څخه ځوریږي،‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې کار ورکونکوبیا <strong>د</strong> کاري مهارتونو له نشتون څخه سخت ناراضه <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا بازار به <strong>د</strong> تخنیکي-مسلکي ز<strong>د</strong>هکړې تریننګ ته ښه ځواب ورکړي؛ USAID <strong>د</strong>ې والیت ته پاملرنه کوي.‏‏•کابل <strong>د</strong> کم عای<strong>د</strong>ه کار له مینځینی کچې رسه مخ <strong>د</strong>ه او په <strong>عمومي</strong> توګه کار ورکونکو <strong>د</strong>کاري ځواک له شته مهارتونو څخه رايض <strong>د</strong>ي.‏ لکه څنګه چې <strong>د</strong> کابل نفوس زیات <strong>د</strong>ي،‏USAID به <strong>د</strong> تخنیکي-مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړې تریننګ ته زیاته پاملرنه وکړي تر څو په اړهیې <strong>د</strong> افغانانو مثبت <strong>د</strong>رک زیات،‏ او <strong>د</strong> تخنیکي مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړې تریننګ پروګرام کې یېګډون ته وهڅوي.‏• جالل آبا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کم عای<strong>د</strong>ه کارونو لږه کچه لري او په تخنیکي مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړه کې یېګډون هم لږ <strong>د</strong>ی.‏‏••کن<strong>د</strong>هار،‏ مزار رشیف،‏ او هرات <strong>د</strong> تخنیکي-مسلکي تریننګ <strong>لپاره</strong> ډیر منونکی بازار لري.‏تخنیکي-مسلکي تریننګ بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> صنعت ځانګړي مهارتونه لکه محاسبه،‏ بازار مون<strong>د</strong>ل،‏ او<strong>د</strong>کمپيوتر سوا<strong>د</strong>رسه <strong>د</strong> صنعت <strong>د</strong> انتقال وړ مهارت لکه <strong>د</strong> ماشین ترمیم او عملیاتونو یوځای کولو رسه <strong>د</strong> انتقال وړ مهارتونو بان<strong>د</strong>ې زیات تاکی<strong>د</strong> ولري.‏روغتیاسره له <strong>د</strong>ې چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> مور-ماشوم <strong>د</strong> مړینې کچه په نړۍ کې <strong>د</strong> لوړو شمیروڅخه لري،‏ بیاهم <strong>د</strong> 2002 کال څخه وروسته <strong>افغانستان</strong> پ<strong>د</strong>ې برخه کې کافي پرمختګ کړی.‏افغان ماشومان او بالغان اوږ<strong>د</strong>ه ژون<strong>د</strong> لري،‏ او <strong>د</strong> ماشوم <strong>د</strong> زیږی<strong>د</strong>نې پرمهال <strong>د</strong> مین<strong>د</strong>و مړینې همکمې <strong>د</strong>ي.‏ په 2010 کال کې <strong>د</strong> USAIDپه مرسته <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مړینې مطالعه وښو<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>بالغان <strong>د</strong> عمر کچه په <strong>افغانستان</strong> کې 20–15 کلونه زیات شوي،‏ چې <strong>د</strong>ا څیړنه <strong>د</strong> 2012 کال په463جنوري کې <strong>د</strong> سیګار په <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ کې تشریح شوې <strong>د</strong>ه.‏DoD رپوټ ورکړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2002 کال په پرتله چې <strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ايي روغتیاپالنې 498 مرکزونهپه <strong>افغانستان</strong> کې وې،‏ اوس زیات له 1,970 مرکزونو څخه <strong>د</strong>ي.‏ 464 متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له <strong>د</strong>ېمرکزونو څخه په 13 والیتونوکې 540 هغو ته یې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو روغتونونو په شمول مرستې چمتوکوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستې په کارونې سره،‏ <strong>د</strong> 2002 کال په پرتله چې یوازې %9 خلک کولی شواییو ساعت په پښو مزل کولو سره یو طبي مرکز ته ورسیږي،‏ اوس %60 خلک کولی شي <strong>د</strong> پښو<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>148


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> شین<strong>د</strong>ن<strong>د</strong> روغتون وروسته له هغه چې <strong>د</strong> انجینرانو قطعې تر نظارت الن<strong>د</strong>ې بشپړ شي،‏ 28 بسترونهبه ولري،‏ او ځايي خلکو <strong>لپاره</strong> به ډیر اړین طبي خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي انجینرانو قطعې تصویر(‏په یو ساعت مزل <strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ايي روغتیاپالنې یو مرکز ته السرسي ومومي.‏ 465 په ښاري سیمو کې%97 خلک روغتیا پالنې ته السرسي لري،‏ خو په کلو کې بیا <strong>د</strong>ا شمیره %63 ته او <strong>د</strong> کوچیانو466په برخه کې %46 ته راټیټیږي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> روغتیاپه سکتور کې <strong>د</strong> USAID ستر لومړیتوبونه پ<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي:‏• ‏•<strong>د</strong> روغتیايي خ<strong>د</strong>متونه <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ملګرتیا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه‏•<strong>د</strong> روغتیاپالیسۍ پروژه<strong>د</strong> مرشي،‏ ا<strong>د</strong>اره،‏ حکومتويل پروژه<strong>د</strong> روغتیايي خ<strong>د</strong>متونه <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ملګرتیا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> $236 میلیونه ډالرو په لګښت <strong>د</strong> روغتیا <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ملګرتیاقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>اپنځه کلن پروګرام‏)<strong>د</strong> 2008 جوالی — <strong>د</strong> 2014 جنوري(‏ <strong>د</strong> روغتیا وزارت سره مرسته کوي تر څو په ټول<strong>افغانستان</strong> کې له 540 څخه زیات طبي تسهیالتو او زیات له 6,000 طبي پوستو کې <strong>د</strong>467روغتیايي خ<strong>د</strong>متونو ابت<strong>د</strong>ايي کڅوړه او <strong>د</strong> روغتون خ<strong>د</strong>متونو اساسي کڅوړه وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 16 پورې،‏ USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>لپاره</strong> $190 میلیونه ډالر تخصیصورکړې <strong>د</strong>ه.‏ PCH 468 <strong>د</strong> روغتیايي اساسي خ<strong>د</strong>متونو څخه <strong>د</strong> لوړې کچې تخصصي تشخیصي اومعالجوي خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> قابلګۍ ز<strong>د</strong>ه کړې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>سره هم مرسته کوي،‏ کوم چې په ټولنه کې مور او ماشوم <strong>د</strong>مړینې په کمولو کې رول لري.‏<strong>د</strong> یو کال په ترڅ کې تقریبا‎12‎ میلیونه ناروغان،‏ چې %76 یې ښځې او ماشومان <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>469USAID په مرسته روغتیايي تسهیالتو ته مراجعه کوي.‏<strong>د</strong> روغتیا پالیسۍ پروژه<strong>د</strong> روغتیاپالیسۍ پروژه <strong>د</strong> $18 میلیونه ډالرو په لګښت یو 18 میاشتنۍ ‏)<strong>د</strong> 2012 جون —<strong>د</strong> 2013 نومبر(‏ پروګرام <strong>د</strong>ه،‏ چې <strong>د</strong> عامه خصوصي ملګرتیاو په مرسته <strong>د</strong> روغتیابنسټیزو اړتیاوپوره کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت ظرفیت زیاتوي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 16 پورېUSAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>لپاره</strong> $9 میلیونه ډالر مقی<strong>د</strong>کړې <strong>د</strong>ه.‏ HPP 470 <strong>د</strong> خصوصي سکتور <strong>د</strong>149<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاظرفیت زیاتولو <strong>لپاره</strong> کار کوي ترڅو <strong>د</strong> لوړ کیفیت خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کړي،‏ <strong>د</strong> HIV څخه <strong>د</strong>پاملرنې او مخنیوی پالیسیو ته و<strong>د</strong>ه ورکړي،‏ او <strong>د</strong> ټولنیزې رسنۍ له الرې <strong>د</strong> کړنې ب<strong>د</strong>لونونو تهو<strong>د</strong>ه ورکړي.‏ 471 <strong>د</strong> HPP بشپړ شوي کارونه عبارت <strong>د</strong>ي له:‏ <strong>د</strong> عامې روغتیاوزارت په چوکاټ کې<strong>د</strong> عامه خصوصي سکتور <strong>د</strong> ملګرتیا واح<strong>د</strong> سټاف پوره کول،‏ <strong>د</strong> MoPH <strong>د</strong> جوړښت ارزونه بشپړکول تر څو <strong>د</strong> خصوصي سکتور <strong>د</strong> پالیسۍ او مقرراتو پلي کولو <strong>لپاره</strong> یې وړتیا معلومه شي،‏ <strong>د</strong>MoPH لخوا <strong>د</strong> HIV ملي پالیسي اوستراتیژۍ له پلي کولو څخه مالتړ،او په کابل کې <strong>د</strong> عامهسکتور روغتیايي خ<strong>د</strong>مت وړان<strong>د</strong>ې کونکو سره یو ځای <strong>د</strong> جن<strong>د</strong>ر په اساس <strong>د</strong>تاوتریخوالي په اړه472یو تریننګ په الره اچول.‏<strong>د</strong> مشرۍ،‏ ا<strong>د</strong>اره،‏ او حکومتولي پروژه<strong>د</strong> $26 میلیونه ډالرو په لګښت،‏ <strong>د</strong> مشري،‏ ا<strong>د</strong>اره،‏ حکومتولي پروژې <strong>د</strong>ا 18 میاشتنۍ پروګرام)$20 میلیونه ډالر روغتیايي مرستې؛ $6 میلیونه ډالر <strong>د</strong>ز<strong>د</strong>ه کړې مرستې(‏ په مرکزي او والیتيکچه <strong>د</strong> عامې روغتیا او ز<strong>د</strong>ه کړې له وزارتونو سره کار کوي ترڅو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په روغتیايي اوز<strong>د</strong>ه کړې سیسټمونو کې <strong>د</strong> مشرۍ،‏ ا<strong>د</strong>اره،‏ او حکومتولۍ ظرفیت ته و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګهموخه لري چې <strong>د</strong>عامې روغتیاوزارت په چوکاټ کې روڼوالی او حساب ورکونې ته و<strong>د</strong>ه ورکړياو له <strong>د</strong>واړو وزارتونو سره مرسته کوي ترڅو بو<strong>د</strong>یجوي مرستې ا<strong>د</strong>اره کړي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong><strong>د</strong>سمبر تر 16 پورې،‏ USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>لپاره</strong> $16.2 میلیونه ډالر مقی<strong>د</strong> کړې <strong>د</strong>ه473)$13.7 میلیونه ډالر <strong>د</strong> روغتیا <strong>لپاره</strong>،‏‎$3.7‎ میلیونه ډالر <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې <strong>لپاره</strong>(.‏USAID <strong>د</strong> کورنیو سروی،‏ <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت <strong>د</strong> روغتیايي ا<strong>د</strong>ارې معلوماتي سیستم،‏<strong>د</strong> معلوماتو کیفیت ارزولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو،‏ <strong>د</strong> پلي کونکی ملګري رپوټونو،‏ او<strong>د</strong> خارجي ارزونې او نظارت له الرې <strong>د</strong> خپلو روغتیايي نوښتونو پایلې څاري.‏ په هرصورت،‏USAID په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> خپل پروګرامونو پلي کولو په ترڅ کې له ګڼو ننګونو سره مخ<strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> حکومت روغتیايي سیستم کمزوری <strong>د</strong>ی،‏ او <strong>د</strong>وام لرونکې تخنیکې او ا<strong>د</strong>اري مرستې تهاړتیا لري.‏ حکومت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړتیا نلري چې <strong>د</strong> خپل روغتیايي سیستم <strong>د</strong> پایښت <strong>لپاره</strong> کافي عوای<strong>د</strong>تر السه کړي،‏ ځکه نو <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو <strong>د</strong>وام لرونکې مرستې ته اړ <strong>د</strong>ی.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ په ټولهیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> امنیت نشتون <strong>د</strong> روغتیايي خ<strong>د</strong>متونو وړان<strong>د</strong>ې کولو په مخ کې،‏ په خاصه بیا ښځواو ماشومانو ته،‏ خنډ جوړوي.‏ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیر له پای ته رسی<strong>د</strong>لو او <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو <strong>د</strong> مرستې له474کمی<strong>د</strong>و سره به <strong>د</strong>ا ستونزې نورې هم زیاتې شي.‏<strong>د</strong> خصوصي سکتور پراختیامتح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> خصوصي سکتور سره <strong>د</strong> ،TFBSO ،ESF او CERP له الرې مرسته کوي.‏ <strong>د</strong>475اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې هغې پروژې چې <strong>د</strong> ESF ،USAID مرستو له الرې بو<strong>د</strong>یجه ورکول کیږي،‏ <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي:‏• <strong>د</strong>اقتصا<strong>د</strong>ي موسسو جوړولو له الرې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له جوړونې رسه مرسته )ABADE(• ‏•<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې او حکومتولۍ نوښت )EGGI(<strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري السته راوړل او آسانه کول I او II<strong>د</strong>اقتصا<strong>د</strong>ي موسسو جوړولو له الرې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له جوړونېسره مرستهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ USAID <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي موسسو جوړولو له الرې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له جوړونې سرهمرستې پروګرام ته $105 میلیونه ډالر ورکړ تر څو <strong>د</strong> ټیټې او مینځینی کچې افغاني موسسې<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>150


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاوهڅوي چې زیات کسان وګوماري،‏ پانګونه زیاته کړي،‏ او <strong>د</strong> ملي تولی<strong>د</strong>اتو او خ<strong>د</strong>متونوخرڅالو ته و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏ ABADE <strong>د</strong> خصوصي سکتور هغو سو<strong>د</strong>اګریو سره مرسته کوي چېغوره اهرم او پای<strong>د</strong>اره اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ <strong>د</strong> کال تر <strong>د</strong>سمبر پورې،‏ پروګرام کارکونکي476ګوماري،‏ او خپل کاري پالنونه او <strong>د</strong> کړنې محاسبې نهايي کوي.‏<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې او حکومتولۍ نوښت<strong>د</strong> میلیونه ډالرو په لګښت <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې او حکومتولۍ نوښت پروګرام موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې<strong>د</strong> عامه ماليې اغیزمنې څارنې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت ظرفیت زیات کړي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> ملي او والیتيبو<strong>د</strong>یجو جوړولو،‏ <strong>د</strong> مالیې ا<strong>د</strong>اره،‏ او <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> په برخو کې مرستې وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت په چوکاټ کې ښځو ته ستاژ چمتو کوي تر څو په م<strong>د</strong>ني ټولنه کې <strong>د</strong> ښځوګډون زیات شي.‏ په 2012 مالي کال کې 110 ښځې <strong>د</strong> پروګرام څخه فارغې شوې،‏ چې %85477ته یې پوره وخت <strong>د</strong>ولتي کار پي<strong>د</strong>ا شو.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر‎27‎ پورې،‏ EGGI <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت له 38 ا<strong>د</strong>ارو سره مرسته وکړه چې <strong>د</strong>خپل 1391 لمریز کال )2012-2013( <strong>د</strong> پروګرام بو<strong>د</strong>یجې په خپل وخت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې کمیټې تهوړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ <strong>د</strong> مالیې وزارت لخوا په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> والیتي بو<strong>د</strong>یجې تریننګ پروګرام سرهمرسته کول،‏ چې په نتیجه کې %88 والیتي حکومتونه په اول <strong>د</strong>ور کې او %98 یې په <strong>د</strong>ویم478<strong>د</strong>ور کې خپلې بو<strong>د</strong>یجې په وخت سره وړان<strong>د</strong>ې کړل.‏اوس،‏ EGGI په پلي کی<strong>د</strong>و کې له ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> مالیې وزارت <strong>د</strong> والیتي بو<strong>د</strong>یجېپروګرام ځنډولی،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>ماتو کمیسیون هم <strong>د</strong> ګومارنې کړنالره ب<strong>د</strong>لهکړې <strong>د</strong>ه.‏ کله چې پروګرام پای ته ورسیږي،‏ هغې ښځې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت په ستاژ کې <strong>د</strong>ي،‏ اړې479<strong>د</strong>ي چې له نوي شرایطو سره ځان برابره کړي.‏<strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري السته راوړل او آسانه کولII او ITAFA I او ،II <strong>د</strong>‎$83‎ میلیونه ډالره مجموعي لګښت په <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو سره،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> ډیزاینشوی چې <strong>د</strong>ولت او خصوصي سکتور <strong>د</strong>واړو ته <strong>د</strong>نړیوالې سو<strong>د</strong>اګرۍ او ترانزیت شرایط سمکړي او پ<strong>د</strong>ې سره اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه،‏ سو<strong>د</strong>اګري او پانګونې ته پراختیا وبښي.‏ TAFA <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېموخې <strong>لپاره</strong> په <strong>د</strong>ریو برخو کې له افغان <strong>د</strong>ولت سره مرسته کوي:<strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ې سو<strong>د</strong>اګرۍ پالیسي،‏<strong>د</strong> ګمرکاتو سمون،‏ او <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري آسانول.‏ TAFA <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ نړیوال سازمان ته <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong>شاملی<strong>د</strong>و په مرسته <strong>د</strong> وریښمو الرې نوی نوښت ته و<strong>د</strong>ه ورکوي،‏ <strong>د</strong>وه اړخیزه او سیمه ییزهسو<strong>د</strong>اګري موافقتنامې پراخوي،‏ او <strong>د</strong> ګمرکاتو او صا<strong>د</strong>راتو کړنالرې سا<strong>د</strong>ه او اغیزمنه کوي.‏ په<strong>د</strong>ې ټولو ساحو کې <strong>د</strong> بریالیتوب سربیره،‏ TAFA تراوسه پ<strong>د</strong>ې ن<strong>د</strong>ه توانی<strong>د</strong>لې چې <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>فمن<strong>د</strong>ستراتیژیکه موافقت لیک په اساس له افغان حکومت سره <strong>د</strong> راتلونکې مرستې <strong>د</strong> جوړښت پهاړه هوکړې ته ورسیږي.‏ <strong>د</strong>ا،‏ په خپل وار سره،‏ TAFA ته <strong>د</strong>بو<strong>د</strong>یجې رسی<strong>د</strong>نه له ځنډ سره مخ480کړی،‏ او په خپل وخت <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو وړان<strong>د</strong>ې کولو کې یې وړتیا له ګواښ سره مخ کړې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong>سو<strong>د</strong>اګرۍ او ثبات عملیاتونو <strong>لپاره</strong> وظیفوي ځواکTFBSO برسیره پر<strong>د</strong>ې چې له افغان حکومت سره مرسته کوي ترڅو خپل طبیعي زیرمېپه کار واچوي،‏ <strong>د</strong>خصوصي سکتور نورو نوښتونو څخه هم مالتړ کوي.‏ <strong>د</strong> 2011 کال په میکې،‏ TFBSO <strong>د</strong>سو<strong>د</strong>اګرۍ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې پروژه تاسیس کړه،‏ چې په کابل او هرات کې یې <strong>د</strong> وړواو لویو کچو موسسو ته <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ ا<strong>د</strong>ارې په هکله مشورې چمتو کولې.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>151<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ TFBSO <strong>د</strong> افغاني شرکتونو او سیمه ایزو پانګونکو تر مینځ <strong>د</strong> پانګېاچونې فرصتونو زیاتولو <strong>لپاره</strong> 600 شرکتونو ته یې <strong>د</strong> الرښونې سرچینې برابر کړي او په الرهیې اچولي <strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong> رابرسیره کی<strong>د</strong>ونکې بازار <strong>د</strong> مساوي خصوصي بو<strong>د</strong>یجې <strong>لپاره</strong> یې <strong>د</strong> پانګونېپایپ الین جوړ کړی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>ا ربع،‏ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې پروګرام له 23 کمپنیو سره چې 500 تنه افغانانو تهیې کار ورکړی و مرسته وکړه ترڅو له $2.7 میلیونه ډالرو څخه زیاتې پيسې السته راوړي.‏ <strong>د</strong>سو<strong>د</strong>اګرۍ و<strong>د</strong>ې پروژه هڅه کوي تر څو خپل <strong>د</strong>ا بریالیتوب پراخه کړي او <strong>د</strong> AUAF سره <strong>د</strong>ېهوکړې ته ورسیږي چې په کابل کې <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې پروګرام جوړ او په الره واچوي،‏ او له 2014 څخه481وروسته یې پای<strong>د</strong>اره کړي.‏مخابرات<strong>د</strong> خصوصي سکتور تر ولکې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> مخابرات په چټکۍ سره و<strong>د</strong>ه کوي،‏ او <strong>د</strong>هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>کامیابه اقتصا<strong>د</strong>ي کیسو څخه ګڼل کیږي.‏ 482 په 2010/2011 کې،‏ <strong>د</strong> مالیاتو عای<strong>د</strong> لهمجموعي شمیرې څخه %45 <strong>د</strong> ټیلیکام څخه السته راغلي او تمه کیږي چې په راتلونکې کال483کې هم <strong>د</strong> پام وړ اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه وکړي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژۍ وزارت <strong>د</strong> $23 میلیونه ډالرو په ارزښت<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو شرکتونو سره یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کړ تر څو په راتلونکي <strong>د</strong>ووکلونو کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> نوري فایبر شبکه <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مرکزي او شمال ختیځه سیمې پنځو والیتونو ته ‏)بامیان،‏<strong>د</strong>ایکن<strong>د</strong>ي،‏ غور،‏ تخار،‏ او ب<strong>د</strong>خشان(‏ وغزوي.‏ اوسمهال <strong>د</strong>ا شبکه په 20 نورو والیتونه کې شتونلري.‏ 484 برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ MCIT شپږ نور قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه السلیک کړي ترڅو په ټول حکومت کې <strong>د</strong>پلن بان<strong>د</strong> اړیکې په پراخولو سره <strong>د</strong> موبایل له الرې حکومتولي،‏ <strong>د</strong> ظرفیت زیاتول،‏ او <strong>د</strong> کلتورينوښت پروژې چمتو کړي،‏ او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong>خ<strong>د</strong>ماتو وړان<strong>د</strong>ې کول او اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیا <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> IT485ظرفیت زیات کړي.‏هم<strong>د</strong>ارنګه پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ نړیوال سوله ساتي ځواکونه <strong>د</strong> افغان حکومت سره یو تفاهم خطالسلیک کړ چې <strong>د</strong> وزارتي منظرې ا<strong>د</strong>اره کولو <strong>د</strong>فتر جوړي کړي،‏ چې <strong>د</strong>ا به بیا <strong>د</strong> را<strong>د</strong>یو سپکترومتعاونې ا<strong>د</strong>ارې پورې تمرکز کوي،‏ په آنالین ډول <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ا<strong>د</strong>ارې کارونه ښيي،‏ اوکولی شي خپل کارونه له نورو ملتونو سره همغږي کړي.‏ MSMO <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع،‏ <strong>د</strong>اخلې وزارتونو486او <strong>د</strong> ملي امنیت <strong>عمومي</strong> ریاست په ګډون سره <strong>د</strong> ملي امنیت موسسې په توګه کار کوي.‏سو<strong>د</strong>اګري<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ سهولت په اړه <strong>د</strong> نړیوال بانک رپوټ چې پ<strong>د</strong>ې ربع کې خپور شو،‏<strong>افغانستان</strong> له 185 هیوا<strong>د</strong>ونو څخه <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ سهولت له نظره 168 مقام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> پانګهاچونکو څخه <strong>د</strong> ساتنې په برخه کې بیا <strong>افغانستان</strong> وروستۍ مقام خپل کړی و.‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کېچې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ پيل کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> اړینو ورځو له نظره <strong>افغانستان</strong> وروستۍ څلورم نمبر،‏ او <strong>د</strong>ورځو <strong>د</strong> شمیر له نظره وروستۍ اووم نمبر خپل کړی و،‏ <strong>افغانستان</strong> یو له هغو هیوا<strong>د</strong>ونو څخهوشمیرل شو چې <strong>د</strong> صا<strong>د</strong>رولو کار په سختۍ سره کیږي،‏ <strong>د</strong> هر باري کانټینر <strong>لپاره</strong> په اوسط ډول48710 اسنا<strong>د</strong>،‏ 74 ورځې،‏ او $3,545 ډالره لګښت راځي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>152


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> کانګرس تحقیقاتي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> یو رپوټ په اساس،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> سیمه ایزه اقتصا<strong>د</strong>يانسجام پایلې چې <strong>د</strong> وریښمو الرې نوی نوښت لخوا یې غوښتنه شوې وه،‏ سره ګډ شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هڅې چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ګاونډیانو ته قناعت ورکړي تر څو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هیوا<strong>د</strong> ثباتته پرخپلو ځانګړو ګټو ترجیح ورکړي،‏ ستونزمنې وې.‏ 488 <strong>د</strong> ستراتیژیکو او نړیوالو مطالعاتومرکز یو رپوټ په 2012 کال کې <strong>د</strong>ا پوښتنه مطرح کړه چې آیا پاکستان،‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> سره تعاون یا یې پراختیا ته <strong>د</strong> سترلومړیتوب په سترګه وګوري.‏ رپوټزیاتوي چې نه چین او نه هم روسیه کافي غوښتنه لري چې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په <strong>د</strong>وره کې له <strong>افغانستان</strong>سره <strong>د</strong>اسې مرسته وکړي چې <strong>د</strong> نورو بسپنه ورکونکو له اوږې څخه <strong>د</strong> مالي پیټی بار کمشي.‏ 489 پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې په تیرو شپږو میاشتو کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> او پاکستان اړیکې ښېشوي،‏ خو DoD وايي چې ‏“<strong>د</strong> پولې په <strong>د</strong>واړو خواوو کې <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره تعاون او همغږۍ رامینځته490کی<strong>د</strong>و”‏ په وړان<strong>د</strong>ې الهم ډیرې ننګونې او ناباورۍ شته <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 5–1 نیټه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ وزارت،‏ <strong>د</strong> USAID پهمالتړ،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو-<strong>افغانستان</strong> لومړی <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ انتخاب کنفرانس په کابل <strong>د</strong>ایرکړ تر څو<strong>د</strong> افغان سو<strong>د</strong>اګرو او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو انتخابي کمپنیو ترمینځ سو<strong>د</strong>اګریزې ملګرتیاوې رامنیځته492کړي.‏ 491 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو څلور کمپنۍ ګډون <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې:‏‏•الفاګرافیکس،‏ انکارپوریشن.‏ — <strong>د</strong> چاپ او بازار مون<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> حل الرې• ‏•هرتز اکوپمینټ رینتل — <strong>د</strong> لوړ کیفیت لرونکی کرایي تجهیزات‏•راډیوشاک — <strong>د</strong> موبایل ټکنالوجي محصوالت او خ<strong>د</strong>متونهټیوټور ډاکټر — <strong>د</strong> شخيص الرښونې او ترننګ خ<strong>د</strong>متونه<strong>د</strong> نړیوالې سو<strong>د</strong>اګرۍ سازمان کې شاملی<strong>د</strong>ل<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 7 نیټه <strong>د</strong> نړیوالې سو<strong>د</strong>اګرۍ سازمان <strong>د</strong>خپل <strong>د</strong>ریم کاري ډلې پهغونډه کې وویل چې په 2013 کال کې <strong>د</strong> نړیوالې سو<strong>د</strong>اګرۍ په سازمان کې <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> لهمخکې له وخته شاملی<strong>د</strong>و څخه مالتړ کوي.‏ <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> 2004 کال په نومبر کې <strong>د</strong> غړیتوب<strong>لپاره</strong> غوښتنه کړی و پ<strong>د</strong>ې موخه چې <strong>د</strong> 2014 کال تر پایه پورې شامل شي.‏ غړیتوب یې تراوسه پورې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي،‏ سو<strong>د</strong>اګري،‏ او قانوني اصالحاتو له امله ځن<strong>د</strong>ول شوې <strong>د</strong>ه.‏ کاري ډلې<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي مالکيت،‏ <strong>د</strong> ذهني شتمنۍ حق،‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ حق،‏ او <strong>د</strong> خواړه خون<strong>د</strong>یتوب په شمول<strong>د</strong>ګڼو پالیسو په اړه یې <strong>د</strong> توضیحاتو غوښتنه کړې <strong>د</strong>ه.‏ USAID 493 <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او السرسۍ494اسانه کولو پروګرام له الرې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو څخه مالتړ کوي.‏153<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30


‎4‎<strong>د</strong>نورو ا<strong>د</strong>ارونظارت155


Other Agency OversightمنځپانګېContents<strong>د</strong> نظارت بشپړ شوي فعالیتونه 158<strong>د</strong> نظارت روان فعالیتونه 164عکس په تیره پاڼه کېوروسته ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> ژمې هوا <strong>د</strong> سړکونو له الری <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و رسول ستونزمن کړل،‏ <strong>د</strong> 2012 کال په <strong>د</strong>سمبر کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پهغرونو کې مخکنی پایګاه ته موا<strong>د</strong> <strong>د</strong>هوا له الرې رسول کیږي.‏ ‏)<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و عکس(‏I January 30, 2013 <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> congress <strong>پلټونکی</strong> I states <strong>د</strong> the united <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> to <strong>بیارغونې</strong> Report <strong>لپاره</strong>156


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت•<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> صالحیت قانون پر اساس،‏ سیګار بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو او <strong>د</strong>فاع وزیران،‏<strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې له ستونزو څخه په بشپړه توګه خبر وساتې،‏ او <strong>د</strong> هر ماليکال له پای څخه وروسته،‏ <strong>د</strong> 30 ورځو په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> نظارت او امریکا <strong>د</strong> بیا رغونې<strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> وضعیت په اړه <strong>د</strong> امریکا کانګرس ته یو راپور وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ په هر ربع کې،‏ سیګارله نورو ا<strong>د</strong>ارو څخه <strong>د</strong> بشپړ شوی او روانو نظارت فعالیتونو <strong>د</strong> وروستیو معلوماتو غوښتنهکوي.‏ <strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> وروستیو معلوماتو په اړه <strong>د</strong>ه.‏مشخصات وړان<strong>د</strong>ې شوي متن ته ورته <strong>د</strong>ي،‏ لږ ب<strong>د</strong>لون پکې راغلی تر څو <strong>د</strong> راپور له نوروبرخو سره یو ډول وساتل شي:‏ <strong>د</strong> بشپړو نومونو پر ځای لڼ<strong>د</strong> او اختصار لوی ټکي،‏ <strong>د</strong> ربط نښه،‏<strong>د</strong> تنقیط عالمه،‏ غوره شوې سپیلونه،‏ او <strong>د</strong> لمړي کس پر ځای <strong>د</strong>ریم کس راوړل شوي.‏<strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>ارې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه تر سره کوي او پایلې یې سیګار تهوړان<strong>د</strong>ې کوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فرت OIG( )DoD• ‏•<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فرت OIG( )DoS‏•<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فرت )GAO(‏•<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>اره )USAAA(<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> نړیوالې پراختیايي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فرت OIG( )USAID<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 157 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> نظارت بشپړ شوي فعالیتونهپه 4.1 ج<strong>د</strong>ول کې <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> نظارت شپږ پروژي راغلي چې برخه اخیستونکو ا<strong>د</strong>ارو راپورورکړی چې پ<strong>د</strong>ې ربع کې بشپړې شوي.‏ج<strong>د</strong>ول 4.1<strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نوې بشپړې شوي پلټنېا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حسابورکول <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حسابورکولو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> راپور شمیره<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>و نیټه12/7/201211/26/201210/5/201212/19/201211/7/201210/12/2012DODIG-2013-030DODIG-2013-024DODIG-2013-005GAO-13-185-RGAO-13-34F-306-13-001-S<strong>د</strong> پروژې سرلیک<strong>د</strong> استخباراتو ض<strong>د</strong> ارزونې ته اړتیا <strong>د</strong>ه تر څو <strong>د</strong> امریکا ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نه ارزول شویو سیمیزو ژباړونکو لخواامنیتي ګواښ کم شي<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انجنیرانو قول ار<strong>د</strong>و بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بګرام په هوايي ډګر کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ساختماني پروژو<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نظارت ښه کړي<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مشاروینو پروګرام <strong>د</strong> فعالیت چوکاټ او ښې ا<strong>د</strong>ارې ته اړتیا لريله <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> کمولو <strong>لپاره</strong> تیاری <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت پریکړه کونکي <strong>د</strong> اضافي تجهیزاتو <strong>د</strong> بیرته راوړلو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> لګښتونو او ګټو اضافي تحلیل ته اړتیا لري<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پراختیا:‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> هڅو په اړه کی<strong>د</strong>ای شي ا<strong>د</strong>ارې له یوه شریک او ډیر پراخ معلوماتي بانکڅخه ګټه واخلي<strong>د</strong> USAID‏/<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> فعالیت پر اساس <strong>د</strong> والیانو <strong>د</strong> فنډ پلټنهسرچینې:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې په اړه <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش ځواب،‏ 12/21/2012، <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې په اړه <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ځواب،‏ 1/2/2013،<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتې په اړه <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر ځواب،‏ 12/18/2012، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې په اړه <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې ځواب،‏ 12/18/2012، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې پهاړه <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ځواب،‏ 12/17/2012.<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فترپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې په اړه<strong>د</strong>رې راپورونه خپاره کړي.‏استخباراتي ض<strong>د</strong> ارزونې ته اړتیا <strong>د</strong>ه تر څو <strong>د</strong> امریکا ځواکونو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نه ارزول شویو سیمیزو ژباړونکو ته امنیتي ګواښکم شي‏)راپور شمیره DODIG-2013-030 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 7 خپور شوي(‏ل<strong>د</strong>ې راپور څخه یوواځې رسمي چارواکي کار اخیستالی شي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انجنیرانو قول ار<strong>د</strong>و بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong>بګرام په هوايي ډګر کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ساختماني پروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>نظارت ښه کړي‏)راپور شمیره DODIG-2012-135 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر په 26 خپور شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> انجنيرانو قول ار<strong>د</strong>و )USACE( په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> شمالي حوزي انجنیري)TAN( <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ )QA( کارکونګو <strong>د</strong> بګرام په هوايي ډګر کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و څلورو ساختمانيپروژو چې 49.6 میلیونه امریکايي ډالره ارزښت لري،‏ له ارزونې څخه ښکارې چې <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو فعالیت څخه یې په مناسبه توګه <strong>د</strong> نظارت او <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ مسولیتونه ترسرهکړي ن<strong>د</strong>ي.‏ په ځانګړې توګه،‏ <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ کارکونکو <strong>د</strong>ا کارونه ن<strong>د</strong>ې ترسره کړي:‏ <strong>د</strong> پروژو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ ضمیموي پالنونه جوړ کړي،‏ وړان<strong>د</strong>ې تر <strong>د</strong>ې چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ساختمانيکار پیل کړي،‏ <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> کنترول پالنونه تایی<strong>د</strong> کړي،‏ <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ کارکونکو <strong>د</strong> څارنې <strong>د</strong><strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>158


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونهفعالیتونو <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ اسنا<strong>د</strong> وساتي،‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو افسر <strong>د</strong> وظیفې په یا<strong>د</strong><strong>د</strong>ښت کېمسولیتونه تعقیب کړي،‏ او له تخنیکي متخصص څخه غوښتنه وکړي چې تخنیکي تفتیشترسره کړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ کارکونکو ملکي <strong>د</strong> لوجیستیکي پراختیا پر پروګرامتکیه کړي،‏ ترڅو غیر منظم تخنیکي تفتیش وکړي او <strong>د</strong> ساختماني ستونزو <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> یېپر خپلو تخنیکي تجربو تکیه کړي.‏<strong>د</strong>ا حالتونه منځ ته راغلي ځکه چې <strong>د</strong> USACE-TAN چارواکو <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ کارکونکوڅخه په پوره ان<strong>د</strong>ازه نظارت ن<strong>د</strong>ی ترسره کړی.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ کارکونکوویلي چې <strong>د</strong>وی له خپلو مسولیتونو خبر نه و،‏ ځکه <strong>د</strong> USACE-TAN چارواکو <strong>د</strong> کیفیت<strong>د</strong> ډاډ کارکونکو <strong>لپاره</strong> چې په بیړني حالت کې کار کوي په پوره ان<strong>د</strong>ازه الرښونه او روزنه نهوه برابره کړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ کارکونکو ویلي چې یا خبر نه و یا یې اړتیانلی<strong>د</strong>له،‏ <strong>د</strong> تعقیبولو پوره وخت یې ن<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>،‏ یا یې مناسب کارکونکي ن<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل تر څو <strong>د</strong> کیفیتډاډ الرښونه تعقیب کړي.‏ په پایله کې،‏ USACE په پوره توګه پ<strong>د</strong>ې ډاډه نه وه چې آیا <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو لخوا <strong>د</strong> کیفیت کنترول پروګرامونه اغیزناکه و،‏ او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> MILCON څلوروپروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مقررات پوره کړي یا به یې پوره کړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مشاروینو پروګرام <strong>د</strong> سرچینو<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> فعالیت چوکاټ او ښې ا<strong>د</strong>ارې ته اړتیا لري‏)راپور شمیره.‏ DODIG-2013-005 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 5 خپور شوی(‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مشاورینو )MoDA( پروګرام چارواکو <strong>د</strong> موخو،‏ ه<strong>د</strong>فونو او <strong>د</strong>فعالیت ښو<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> یې <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو چوکاټ ن<strong>د</strong>ه جوړ کړی،‏ تر څو <strong>د</strong> پرمختګارزونه و کړي او <strong>د</strong> پروګرام پایلې ان<strong>د</strong>ازه کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرځای،‏ <strong>د</strong> پروګرام چارواکو په <strong>افغانستان</strong>کې <strong>د</strong> شمالي اتالنتیک تړون سازمان <strong>د</strong> ماموریت او په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> سپارلو <strong>د</strong> ګډېامنیتي قومان<strong>د</strong>انی پر چارواکو تکیه کړي،‏ تر څو <strong>د</strong>ا وګوري چې آیا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong>مشاورينو پروګرام <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارتونو <strong>د</strong> ظرفیت لوړول اغیزناکه و.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> پروګرام چارواکو موخې او ه<strong>د</strong>فونه نه و تاسیس کړي،‏ تر څو <strong>د</strong>ا وګوري چې آیا <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مشاورینو بستونه په پوره ان<strong>د</strong>ازه او پروخت ډک شوي.‏<strong>د</strong>ا کار ځکه شوی چې <strong>د</strong> پروګرام او قومان<strong>د</strong>انی چارواکو <strong>د</strong> همکاری تړون نه و تاسیسکړی،‏ تر څو ونډې او مسولیتونه وپیژني،‏ اړیکي ونیسي او معلومات وویشي.‏ نورو عاملونوته چې <strong>د</strong> پروګرام چارواکو اشاره کړي،‏ <strong>د</strong>ا و چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong>ظرفیت لوړولو الرښونه ن<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong> لنډ محاله پروګرام ماهیت <strong>د</strong> راتلونکي <strong>لپاره</strong> شک رامنځ ته کړی <strong>د</strong>ی.‏ له یوه چوکاټ څخه پرته،‏ <strong>د</strong> پروګرم چارواکي نشي کوالی <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong>ظرفیت لوړلو په اړه <strong>د</strong> پروګرام اغیزمنتیا معلوم کړي یا انفرا<strong>د</strong>ي کسان <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong>رسی<strong>د</strong>و په اړه مسول وګڼي.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انی چارواکو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مشاورینوسرچیني په اغیزناکه او فعاله توګه ا<strong>د</strong>اره کړي نه وي.‏ په ځانګړې توګه،‏ چارواکو ونشو کړای<strong>د</strong> ټولو 97 تایی<strong>د</strong> شویو مشاورینو <strong>د</strong> بستونو اړتیا <strong>د</strong>فاع وکړي،‏ او له 28 څخه یې <strong>د</strong> مشاورینوپنځه بستونه چې مصاحبه ورسره شوي وه په غیر مشاوري بستونو کې له افغان چارواکو سرهځای پرځای کړي.‏ <strong>د</strong>ا کار ل<strong>د</strong>ې کبله شوی ځکه <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انی چارواکو <strong>د</strong> مشاورینو <strong>د</strong> بستونو<strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>لو او تص<strong>د</strong>یق <strong>لپاره</strong> معیار نه و جوړ کړي.‏ په پایله کې،‏ کی<strong>د</strong>ای شي مشاورین په بشپړهتوګه ونشي کړای خپلې تجربې تبا<strong>د</strong>له کړي او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له چارواکو سرهاوږ<strong>د</strong> محاله اړیکي جوړي کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 159 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونهپه منځني ختنځ کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش سیمیز <strong>د</strong>فترپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونېپه اړه هیڅ راپورونه ن<strong>د</strong>ی خپاره کړی.‏<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فترپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې په اړه <strong>د</strong>وهراپورونه خپاره کړي.‏له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> کمولو <strong>لپاره</strong> تیاری:‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاعوزارت چارواکي اضافي تحلیلونو ته اړتیا لري ترڅو <strong>د</strong> اضافيتجهیزاتو <strong>د</strong> بیرته راوړلو <strong>د</strong> لګښتونو او ګټو بان<strong>د</strong>ې پوهه شي‏)راپور شمیره GAO-13-185R <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 19 خپور شوي(‏په لنډه توګه،‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر ومون<strong>د</strong>ل:‏‏•<strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و خ<strong>د</strong>مات او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ا<strong>د</strong>ارو له ځینو مګر نه له ټولو هغو لوستونوڅخه چې <strong>د</strong> عراق له وتلو یې ز<strong>د</strong>ه کړي له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> کمولو په پالنجوړولو کې کار اخیستی.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> عراق کمولو <strong>د</strong>ا وښو<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong>کمولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مخکنې پالن جوړول مهم <strong>د</strong>ي،‏ او له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> کمولوپه اړه <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و خ<strong>د</strong>ماتو ال وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> پروسو او طرزالعملونو په اړه الرښونه او ه<strong>د</strong>ایت خپورکړی <strong>د</strong>ي.‏ مګر،‏ له عراق څخه <strong>د</strong> کمولو ټول اړون<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه شوې لوستونو څخه په <strong>افغانستان</strong>کې کار ن<strong>د</strong>ې اخیستل شوی.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> کمولو په وخت کې،‏ ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong>اغوښتنه کړي وه چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي تجیهزات <strong>د</strong>ي حساب يش او بیا <strong>د</strong>ې محاسبه په اتوماتسیستم کې راوستل يش،‏ اما په <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي تجهیزات پ<strong>د</strong>ې حسابولو کې شاملن<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فرت بیا ویيل چې <strong>د</strong> USFOR-A چارواکو را ته ویيلچې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ی <strong>د</strong> کمولو یو <strong>د</strong>فرت جوړوي او <strong>د</strong>ا به په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>تجهیزاتو نظارت ښه کړي.‏•<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> کمولو <strong>لپاره</strong> پالن جوړ کړی )a(<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انی چوکاټ او الرښونه تاسیس کړي،‏ )b( هڅه یې کړي چې <strong>د</strong> شتمنی حسابورکول ښه کړي،‏ او )c( <strong>د</strong> ترانسپورت کولو الری یې تاسیس کړي او پراخې کړي،‏ مګرننګونې ال پر خپل ځای <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انی چوکاټ او الرښونه،‏ <strong>د</strong> شتمنی حساب ورکول،‏ او<strong>د</strong> ترانسپورت <strong>لپاره</strong> الرې،‏ <strong>د</strong>رې هغه ساحې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فرت پخواپیژن<strong>د</strong>يل چې <strong>د</strong> کمولو <strong>د</strong> عملیاتو <strong>لپاره</strong> اهمیت لري.‏ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انی <strong>د</strong> چوکاټ او الرښونې پهاړه،‏ CENTCOM <strong>د</strong> معمولو عملیاتو <strong>لپاره</strong> USFOR-A مالتړ کونکي قومان<strong>د</strong>اين ټاکيل،‏او <strong>د</strong> کمولو په وخت کې <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> کارونو <strong>لپاره</strong> USFOR-A <strong>د</strong> پایګا <strong>د</strong> تړلو او سپارلو<strong>لپاره</strong> پروسې جوړې کړي.‏ <strong>د</strong> شتمنی <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>لپاره</strong>،‏ <strong>د</strong> کال <strong>د</strong> سپتمرب په میاشتکې،‏ USFOR-A په <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ټولو تجهیزاتو <strong>د</strong> حسابولو ه<strong>د</strong>ایت ورکړی تر څو هغهتجهیزات وپیژين چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ثبت په سیستمونو کې حساب شوي نهو.‏ مگر،‏ لکه څنګه چې په 1 موخه کی ویل شوي،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت چارواکي <strong>د</strong>امني چې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي پر تجهیزاتو نظارت نلري.‏ <strong>د</strong> ترانسپورت کولو په الرو کې،‏ <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> ترانسپورت کولو احتاميل ظرفیت او الرې تاسیس<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>160


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونهکړي او ډیري کړي <strong>د</strong>ي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> ترانسپورت کولو ځینې الرې <strong>د</strong> سیمي <strong>د</strong> پیچلې سیايسجغرافیايي چاپیریال له کبه <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> بیرته وړلو <strong>د</strong> عملیاتو <strong>لپاره</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ظرفیت لري.‏‏•<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> تجهیزاتو برابرولو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې کولو له پالیسې رسه په مطابقت کې،‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت اضايف الرښونه خپره کړي چې خ<strong>د</strong>مات بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> بیرتهراوړلو <strong>د</strong> لګښتونو او ګټو تحلیل وکړي یا <strong>د</strong>اچې تجهیزات له منځه یوړل يش.‏ مګر،‏ <strong>د</strong>ايسمشخصه الرښونه شتون نلري چې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و خ<strong>د</strong>ماتو څخه له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong>بیرته راوړلو په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> لګښتونو او ګټو ارزونه وکړي او مستن<strong>د</strong> یې کړي او <strong>د</strong>ا کار <strong>د</strong>وین<strong>د</strong>ی کړی.‏ ځینو خ<strong>د</strong>ماتو مونږ ته وویل چې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> لګښتونو او ګټې غیر رسمي تحلیلکړی ترڅو له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> مهمو تجهیزاتو <strong>د</strong> بیرته راوړلو رسه مرسته وکړي.‏ مګر،‏هیڅ یوه خ<strong>د</strong>ماتو ونشو کړای چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لګښتونو او ګټې اسنا<strong>د</strong>ونه مونږ ته راکړي.‏ پهپایله کې،‏ <strong>د</strong>ا معلومه ن<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ا تحلیلونه تر کومې ان<strong>د</strong>ازې تررسه شوي <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> تحلیلونو پراساس،‏ <strong>د</strong>ا یوه لویه ستونزه <strong>د</strong>ه کله چې له اوسنیو اړتیاو څخه <strong>د</strong> اضايف تجهیزاتو په اړه <strong>د</strong>بیرته راوړلو یا نه راوړلو په اړه پریکړه کیږي.‏ کله چې یو اضايف شی <strong>د</strong> لګښت او ګټې لهغوره پرته بیرته راوړل يش،‏ <strong>د</strong> غیر رضوري ترانسپوريت لګښتونو او <strong>د</strong> غیر رضوري تجهیزاتوساتلو اضايف خطر وررسه تړلی <strong>د</strong>ی.‏په پایله کې،‏ <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و خ<strong>د</strong>مات کوالی شي مهم تجهیزات <strong>د</strong> لګښتونو او اسنا<strong>د</strong>ونو له غوراو تحلیل څخه پرته چې <strong>د</strong> پریکړې په پروسه کې ورڅخه کار اخیستل کیږي،‏ بیرته راوړيل<strong>د</strong>ې کبله چې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و خ<strong>د</strong>ماتو په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه فعالیت ن<strong>د</strong>ی کړی او تحلیلونه یې ن<strong>د</strong>ېمستن<strong>د</strong> کړي تر څو له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> مهمو اضافي تجهیزاتو <strong>د</strong> بیرته راوړلو <strong>د</strong> پریکړومالتړ وکړي،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>ا خطر شتون لري چې <strong>د</strong> اضافي تجهیزاتو <strong>د</strong> بیرته راوړلو لګښتونهبه تر ګټو ډیر وي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> پراختیا:‏ کی<strong>د</strong>ای شي ا<strong>د</strong>ارې به <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> هڅوله عامه او هر اړخیز معلوماتي بانک څخه ګټه واخلي‏)راپور شمیره GAO-13-34 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر په 7 خپور شوي(‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> پراختیا پروګرامونو څلور مهمي ا<strong>د</strong>ارې او حسابونه ورته موخېاو ه<strong>د</strong>فونه او فعالیتونه لري او په هم<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>لیل تر لږې ان<strong>د</strong>ازې ورت کارونه ترسره کوي.‏ په2012 مالي کال کې،‏ <strong>د</strong> امریکا اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ فنډ )ESF( او واړه حسابونه چې <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> پراختیايي ا<strong>د</strong>ارې )USAID( لخوا ا<strong>د</strong>اره كيږي،‏ او <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړني غبرګون پروګرام،)CERP( چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت )DoD( لخوا ا<strong>د</strong>اره کیږي،‏ <strong>د</strong> کرنې،‏ <strong>د</strong>یموکراسی اوحکومت<strong>د</strong>اری،‏ روزنه او روغتیا،‏ انرژی او بریښنا،‏ اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیا او ترانسپورت په برخو کېورته فعالیتونو ته فنډونه ورکړی.‏ <strong>د</strong>واړو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له 34 والیتونو څخه په 33 والیتونوکې او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له 339 ولسوالیو څخه 249 ولسوالیو کې فعالیتونو ته فنډ ورکړی.‏ <strong>د</strong>سو<strong>د</strong>اگري او ثبات <strong>لپاره</strong> عملیاتي ځواک ،)TFBSO( چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> فاع وزارت لخوا ا<strong>د</strong>ارهکیږي،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنا فنډ ،)AIF( چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او بهرنیو چارو )State(وزارتونو لخوا ا<strong>د</strong>اره کیږي،‏ هم لکه ESF او CERP په 2011 کال کې په ورته برخو کې هڅوته فنډ ورکړي.‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> چارواکو په وینا،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> پراختیایي هڅو <strong>د</strong> ورته کارونو ترسرهکول ګټور وي،‏ که ا<strong>د</strong>ارې له خپلو مهارتونو څخه <strong>د</strong> یو بل <strong>لپاره</strong> ګټه واخلي او خپلې هڅېسره همغږي کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 161 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> USAID له پراختیايي فعالیتونو او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> CERP له فعالیتونو څخه<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر تحلیل مون<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong> USAID 28 او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارتCERP هڅو ته فنډ ورکړی چې کی<strong>د</strong>ای شي یو بل سره ورته و.‏ مګر <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حسابورکولو <strong>د</strong>فتر په بشپړه توګه ونشو کړای چې <strong>د</strong>ا ووايي چې <strong>د</strong>ې هڅو پایله تکراري کارونه و،‏ځکه <strong>د</strong> USAID او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> بانکي معلوماتو <strong>د</strong> توضیحاتو په فعالیتونوکې واټن او <strong>د</strong> جزییاتو په ان<strong>د</strong>ازه کې بې نظمې شتون <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>USAID <strong>د</strong> ځینو پراختیايي فعالیتونو معلومات پ<strong>د</strong>ې کې شامل نه و،‏ ځکه هغه معلوماتچې USAID ورکړي،‏ ویلي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> معلومات — هغه معلومات چې سفارت <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> رسمي بانک په توګه ټاکلی — 13 روان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه پکې شامل نه وپشمول <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومت ته ځینې مرستې،‏ چې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> 2011 مالي کال <strong>د</strong>پراختیايی مکلفیتونو <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې %10 استازیتوب یې کاوه.‏ <strong>د</strong>ې غلطیو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حسابورکولو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر توان مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> کړی تر څو <strong>د</strong>ا رزونه وکړي چې آیا ورته فعالیتونو یوه مشتريته ورته موا<strong>د</strong> او خ<strong>د</strong>مات ورکړي.‏ USAID <strong>د</strong> تطبیق کونګو ملګرو او کارکونکو <strong>لپاره</strong> بشپړستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> طرزالعملونه نلري تر څو ملګري <strong>د</strong> خپلو پراختیايي فعالیتونو په اړه افغان معلوماتوته راپور ورکړي،‏ او کارکونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې فعالیتونو په اړون<strong>د</strong> معلومات تایی<strong>د</strong> کړي.‏پ<strong>د</strong>اسي حال کې چې <strong>د</strong> امریکا ا<strong>د</strong>ارې له ډول ډول طریقو څخه کار اخلي تر څو په<strong>افغانستان</strong> کې پراختیايي هڅې همغږې کړي،‏ <strong>د</strong>و ی <strong>د</strong> معلوماتو یو ځای نلري تر څومعلومات وساتي او ګټه ورڅخه واخلي.‏ <strong>د</strong> USAID او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت چارواکوویلي چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تر منځ غیر رسمي اړیکي او غونډې <strong>د</strong> USAID او <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong>همغږی اصلي طریقه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> هڅو <strong>لپاره</strong> USAID او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارتونه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو ترمنځ پالن کول ترسره کوي او <strong>د</strong> قانون پر اساس <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو له چارواکو څخهرسمي تړون ترالسه کوي.‏ <strong>د</strong> TFBSO هڅو <strong>لپاره</strong>،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت په کابل کې په هرو<strong>د</strong>ریو میاشتو کې <strong>د</strong> USAID او <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت چارواکو <strong>د</strong> غونډې او رسميموافقتنامې له الرې همغږي کوي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې همغړی اغیزمنتیا کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>وکارکونکو پر لمړیتوبونو تړلي وي او کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> ډیرو کارکونکو برخه اخیستل او <strong>د</strong>معلوماتو <strong>د</strong> نه ساتلو له کبله کمزورې وي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong>ا مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یتونه حل شي،‏ <strong>د</strong>حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر پخوا <strong>د</strong>ا سپارښتنه کړي وه چې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> خپلو پراختیايي هڅوراپور یوه عامه معلوماتي بانک ته ورکړي.‏ USAID او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت ل<strong>د</strong>ې سپارښتنېسره تر یوې ان<strong>د</strong>ازې موافقه کړي.‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې افغان معلومات ته په <strong>افغانستان</strong>کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو مرستو <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مرکزي معلوماتو راټولو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ورکړ شوي،‏ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong>فاع وزارت ال تر اوسه <strong>د</strong> خپل CERP <strong>د</strong> پروژو راپور یوه عامه معلوماتي بانک لکه افغانمعلومات ته ن<strong>د</strong>ې ورکړی،‏ او USAID ویلي کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> افغان معلوماتو <strong>د</strong> کورنيکنترول لخوا حل شي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و پلټنې ا<strong>د</strong>ارهUSAAA پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې په اړه هیڅ پلټنه ن<strong>د</strong>ه بشپړه کړي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>162


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه•<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> نړیوالې پراختیايي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فترپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې په اړه یو راپورخپور کړی.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> والیانو <strong>د</strong> فعالیت پر اساس<strong>د</strong> فنډ پلټنه‏)راپور شمیر F-306-13-001-S <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 12 خپور شوی(‏<strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> اكتوبر په 12 <strong>د</strong> USAID“ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> والیانو <strong>د</strong> فعالیت پر اساس فنډ”‏تر سرليك الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې کولو یو مکتوب خپور کړ،‏ او<strong>د</strong>ا يې F-306-13-001-S شمیره وه.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> لمړی ځل <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ا پلټنه ترسره کړي تر څو <strong>د</strong>ا وګوريچې آیا <strong>د</strong> فعالیت پر اساس <strong>د</strong> والیانو فنډ )PBGF( خپلو موخو ته رسی<strong>د</strong>لې تر څو <strong>د</strong> والیانواو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی ټیم <strong>لپاره</strong> مالي او تخنیکي مرسته برابره کړي،‏ تر څو <strong>د</strong>وی پخپله <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> عامهپوهاوی اړتیاوي پوره کړي،‏ خپلې اړیکي له خلکو سره خپلې اړیکي پراخې کړي،‏ او <strong>د</strong>خپلېا<strong>د</strong>ارې هر اړخیزه وړتیا ښه کړي.‏ پ<strong>د</strong>ې مکتوب کې <strong>د</strong>ا موضوعوګانې شاملې وي:‏<strong>د</strong> فعالیت موخې او ان<strong>د</strong>ازې <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو له پالن څخه ایستل شوي.‏ <strong>د</strong> فعالیت<strong>د</strong> موخو نښې او ان<strong>د</strong>ازې <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې کولو یو اړینه بشپړه برخه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> PBGF پهپالن کې <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولو کوم اصول ن<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong> فعالیت له 103 ارزونو څخه،‏ پ<strong>د</strong>ې کېیوواځې <strong>د</strong> یوې سرتاتیژیکي موخې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> موخې یوه اصول شتون <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ په یوه موخهکې <strong>د</strong>اوه چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ټول والیتونو ته <strong>د</strong> ‏“امریکا <strong>د</strong> حکومت مرستي”‏ ورکړل يش.‏PBGF• <strong>د</strong> فعالیت ډیرې نښې لري.‏ <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو یو پالن بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> اړتیا پر اساسنښې ولري او <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو او راپور ورکولو <strong>د</strong> موخو <strong>لپاره</strong> بای<strong>د</strong> ډیر لګښت ونلري.‏که څه هم ټولو ته <strong>د</strong> ‏“فعالیت <strong>د</strong> نښو”‏ نوم ورکړ شوی نه و،‏ <strong>د</strong> PBGF په پالن کې له100 څخه زیات <strong>د</strong> فعالیت ان<strong>د</strong>ازې شاملې وي.‏• <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې کولو پالن نوی شوي نه و.‏ <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو پالنونه بای<strong>د</strong> پهمنظم ډول نوي يش او <strong>د</strong>ا کار عموماً‏ هر کال تر رسه کیږي.‏‏•<strong>د</strong> پروګرام پایلې بای<strong>د</strong> واضح وي او ټول وربان<strong>د</strong>ې پوه يش.‏ <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو اسايسګام <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو چوکاټ تاسیس کول <strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> پایلو هغې <strong>د</strong>رجې پیژين چېیو پروګرام یې بای<strong>د</strong> الس ته رواړي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> پروګرام اسنا<strong>د</strong>ونو او <strong>د</strong> پروګرام مهمو چارواکوپه <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه <strong>د</strong> PBGF پالن شوي پایلې ن<strong>د</strong>ې ترشیح کړي.‏• لګښتونه کی<strong>د</strong>ای يش <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جه استازیتوب وکړی مګر حقیقي لګښتونه به نه وي.‏ عموماً،‏<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> لګښتونه بای<strong>د</strong> له لګی<strong>د</strong>يل لګښتونو رسه برابر وي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> آسیا بنسټ یو مايلراپور،‏ چې چمتو شوی او <strong>افغانستان</strong> USAID ته وړان<strong>د</strong>ې شوی،‏ <strong>د</strong>ا څرګن<strong>د</strong>ه کړي چېبنسټ پرته له <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> 1,020,000 امریکايي ډالرو تا<strong>د</strong>یات په پام کې ونیيس،‏ <strong>د</strong> ټولپروګرام تخمیني قیمت لګښت اخیستی.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 163 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه‏•<strong>د</strong> والیتونو <strong>د</strong> والیانو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فرتونو ډیر لګښتونه <strong>د</strong> موټرونو او تجهیزاتو <strong>د</strong> اخیستلو <strong>لپاره</strong> و.‏<strong>د</strong> همکار <strong>د</strong> تړون پر اساس،‏ <strong>د</strong> PBGF پروګرام موخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> والیانو <strong>لپاره</strong> لنډ محالهمرسته برابره کړي تر څو <strong>د</strong>وی په ښه توګه وکوالی يش <strong>د</strong> عملیاتو او عامه پوهاوی اړتیاويپوره کړي،‏ له خلکو رسه خپلې اړیکي پراخې کړي او <strong>د</strong> خپلې ا<strong>د</strong>ارې <strong>عمومي</strong> وړتیا ښهکړي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> موټرونو او تجهیزاتو ټول عا<strong>د</strong>ې لګښتونه <strong>د</strong> ټول پروګرام تا<strong>د</strong>یه شوي فنډ%51 ته ورسی<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> عامه پوهاوی عا<strong>د</strong>ي لګښت %18 و او <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو عا<strong>د</strong>يلګښت <strong>د</strong> ټولو لګښتونو %5 و.‏‏•<strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> بانک راپور ورکول نه و تررسه شوي.‏ <strong>د</strong> PBGF همکاری <strong>د</strong> تړون پر اساس<strong>د</strong> آسیا بنسټ بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> هر ربع معلومات <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> معلوماتو<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو سیستم ته وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ مګر،‏ تر <strong>د</strong>ې نیټې،‏ <strong>د</strong> معلوماتو بانک ته چې <strong>د</strong>PBGF په اړه یوواځې معلوماتو راپور ورکړ شوی،‏ <strong>د</strong> 2011 مايل کال <strong>د</strong> ملړي ربع <strong>لپاره</strong> و.‏‏•<strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو پالن تایی<strong>د</strong> شوی نه و.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong> همکاری تړون ټینګار کوي چې <strong>د</strong> تړون<strong>د</strong> افرس تخنیکي استازی )PBGF( مسولیت <strong>د</strong>ی تر څو <strong>د</strong> نظارت او <strong>د</strong> ارزونې <strong>د</strong> پالن کتنهوکړي او تایی<strong>د</strong> یې کړي.‏ کله چې وپوښتل شو تر څو <strong>د</strong>ا ثابت کړي چې پالن تایی<strong>د</strong> شوی<strong>د</strong>ی،‏ نه تطبیق کونکي او نه هم <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> USAID کارکونکو اسنا<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ي کړلچې وښیې پالن تایی<strong>د</strong> شوی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو په مکتوب کې <strong>د</strong> ستونزو <strong>د</strong> حل کولو <strong>لپاره</strong> اته عملي ګامونه شامل و.‏<strong>د</strong> نظارت روان فعالیتونه<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 30 پورې،‏ برخه لرونکو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې په اړه <strong>د</strong>روانو نظارتونو 32 راپورونه ورکړی.‏ <strong>د</strong> فعاليتونو په اړه چې راپور ورکړ شوی په 4.2 ج<strong>د</strong>ولکې لست شوي او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا الن<strong>د</strong>ې تشریح شويږ<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت پر وړان<strong>د</strong>ې ډیرې ننګونې شتون لري تر څو په بهر کې بیړنې )OCO(عملیات ترسره کړي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر OIG( )DoD <strong>د</strong> <strong>د</strong>غوننګونو او لوړو خطرونو پر اساس یې لمړیتوبونه پیژن<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.‏ په مالي کال کې،‏ <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر په بهر کې <strong>د</strong> بیړنیو عملیاتو پر نظارت کارکوي او <strong>د</strong> سرچینو ډیرهبرخه یې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> عملیاتو مالتړ کوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش<strong>د</strong>فتر په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> فنډ،‏ <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و ساختماني کارونو،‏ <strong>د</strong>کارکونکو محافظت،‏ او ایتالف <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره او نظارت په ساحوکې به خپلو کارونو ته په ا<strong>د</strong>اره کولو او بشپړ کولو کې <strong>د</strong>وام ورکړي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به له <strong>افغانستان</strong> څخه <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> کمولو او <strong>د</strong>عملیاتو <strong>د</strong> تغیر ورکولموضوعګانې په اړه هم کار وکړي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>164


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونهج<strong>د</strong>ول 4.2<strong>د</strong> 2012 كال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت روان فعالیتونها<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر-‏MERO<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزرات<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر-‏MERO<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر-‏MERO<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> پروژې شمیرهD2013-D00SPO-0087.000<strong>د</strong> پیل نیټه12/18/201212/3/201211/1/201210/5/20129/28/20128/23/20128/21/20128/10/20125/11/20124/25/20123/9/20123/8/20123/8/20122/28/20122/14/20122/14/20121/6/201212/7/201111/17/201112/201212/20116/20119/20/20127/5/20126/11/20125/11/20125/11/201211/28/201210/14/201210/9/20125/1/201210/25/2011D2013-D000FL-0056.000D2013-D000AS-0052.000D2013-D000AS-0001.000D2012-D000JA-0221.000D2012-D000JB-0209.000D2012-D00SPO-0210.000D2012-D00SPO-0202.000D2012-D000AT-0170.000D2012-D00SPO-0163.000D2012-D000AS-0137.000D2012-D000AT-0129.000D2012-D000JB-0126.000D2012-D00SPO-0090.000D2012-DT0TAD-0002.000D2012-DT0TAD-0001.000D2012-D00SPO-0085.000D2012-D000AS-0075.000D2012-D000AS-0031.00012AUD7912AUD3011MERO1875351772320924351747351742351743FF100712FF101412FF100612FF101112FF101712<strong>د</strong> پروژې سرلیکتر او له 2012 کال څخه وروسته <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو پخپلو پښو <strong>د</strong>ری<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مهمي وړتیا اغیزمنې و<strong>د</strong>ېاو سپارلو <strong>د</strong> پالن کولو ارزونه<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر تر 30 پورې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> وجهې صن<strong>د</strong>وق <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام <strong>د</strong> پروژو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارتاو <strong>د</strong> شمالي اتالنتیک <strong>د</strong> تړون سازمان برخې اخیستونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> مرستې ارزونه.‏<strong>د</strong> شین<strong>د</strong>ن<strong>د</strong> <strong>د</strong> روزنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ترانسپورت قومان<strong>د</strong>انی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> څرخې وزر <strong>د</strong> پروګرام مالتړ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت چوکاټ<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بګرام هوايی ډګر <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتي ځواکونو <strong>د</strong> تاسیساتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و ساختماني پروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نظارت اوا<strong>د</strong>اره کول<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مشاورینو <strong>د</strong> پروګرام <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> فنډ کنترول او توزیع<strong>د</strong> امریکا او <strong>د</strong> ایتالف هڅو ارزونه تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> سرح<strong>د</strong>ي پولیس وروزې،‏ تجهیز کړي او مشوره ورکړي<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> تجهیز کولو ارزونه<strong>د</strong> C-27A/G222 <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> فالتو سامانون شتون<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> ایتالف پر هڅو نظارت تر څو <strong>د</strong> روغیتا <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو حالت ښه کړي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> خان <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په روغتون کې<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره روغتیایي لوجیستیک ته و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> استا<strong>د</strong>ی/روزنې او لوجیستیکي مالتړ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له پروسو او طرزالعملونو څخه نظارت<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong> ملي پولیسو ځواکونو <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اترون <strong>د</strong> مخابرې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و له ساختماني پروژو څخه <strong>د</strong> هوايي ځواکونو <strong>د</strong> انجنیری او چاپیریال مرکز <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو اونظارت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> امریکا او ایتالف هڅې تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په ملي ار<strong>د</strong>و کې مشران وروزېپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په غوره شویو تاسیساتو کې <strong>د</strong> اور <strong>د</strong> مخنیوی <strong>د</strong> ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ساختماني چارو <strong>د</strong> اطاعتتخنیکي ارزونه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په غوره شویو تاسیساتو کې <strong>د</strong> بریښنا له ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ساختماني چارو اطاعت تخنیکي ارزونه<strong>د</strong> امریکا هڅې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> سوق او ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> سیستم <strong>د</strong> پراختیا <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> Mi-17 <strong>د</strong> بیا رغولو او <strong>د</strong> پیلوټ <strong>د</strong> ځای تغیراتو <strong>لپاره</strong> عملیاتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ترانسبورت <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> څرخي وزر <strong>د</strong> ترانسپورت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> کم عسکري شتون <strong>لپاره</strong> انتقالي پالن کولو پلټنهپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او قانون پلې کولو چارو <strong>د</strong> اصالح سیستم نړیوال <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> مالتړ پروګرام پلټنه<strong>د</strong> بیړنې ګام پالن ارزونه — <strong>د</strong> کابل سفارتپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت طریقه،‏ ترڅو په تیر جنګ کې <strong>د</strong> امریکایی ځواکونو رول وپیژني<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> مهمي مسلې<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> عامه محافظت ځواک ته سپارل<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواک مرسته کونکي ونډّ‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> مشورې ټیمونه<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سپارلو <strong>د</strong> پالنونو پلټنه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمو هیوا<strong>د</strong>ونو کارکونکو څخه <strong>د</strong> USAID <strong>افغانستان</strong> ګټه اخیستنې اروزنهپر لوړو معاشونو <strong>د</strong> USAID <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> کنترولونو ارزونه<strong>د</strong> USAID‏/<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> نوښت پلټنه<strong>د</strong> غوره شویو پروژو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> USAID <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنې ځواب پروګرام فنډ ارزونهسرچينې:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې په اړه <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش ځواب،‏ 12/21/2012، <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې په اړه <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ځواب،‏ 1/2/2013،<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتې په اړه <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر ځواب،‏ 12/18/2012، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې په اړه <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې ځواب،‏ 12/18/2012، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنېپه اړه <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ځواب،‏ 12/17/2012.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 165 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونهلکه څنګه چې <strong>د</strong> میلیار<strong>د</strong>ونو ډالر لګول په ا فغانستان کې <strong>د</strong>وام لري،‏ له لمړیتوبونو څخهبه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( <strong>د</strong> روزنې،‏ تجهیز کولو،‏ او <strong>د</strong>وام <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو<strong>د</strong> اخیستلو پر پروسې <strong>د</strong> نظارت او څارنې بان<strong>د</strong>ې کار کول وي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong><strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر پالن شوي نظارت هڅې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو لکه <strong>د</strong> څرخېوزر <strong>د</strong> الوتکو،‏ الوتکو،‏ مهماتو،‏ مخابرو او <strong>د</strong> شپې <strong>د</strong> لی<strong>د</strong>لو وسایلو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو پر ا<strong>د</strong>ارې اونظارت بان<strong>د</strong>ې کار کوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو او بشپړ کولو <strong>د</strong> هڅو ارزونې او بررسیته هم <strong>د</strong>وام ورکړي.‏لکه څنګه چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> بیارغول،‏ نوی ځایونو جوړل،‏ پخلنځې او تفریح ځایونوجوړول،‏ روغتیايي کلنیکونو،‏ <strong>د</strong> پایګاه پراخول،‏ او <strong>د</strong> پولیسو <strong>د</strong> ستیشنونو ساختماني کارونه<strong>د</strong>وام لري،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و ساختماني پروژو <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له ا<strong>د</strong>اره کولو څخه په کلکه نظارت وکړي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزرات <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش<strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي لخوا <strong>د</strong> حکومت ا<strong>د</strong>اره شوي خپله شتمنی او <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> لوړې اړتیا وړتجهیزاتو،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې هڅې تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په بنسټونو کې ظرفیت لوړ کړياو <strong>د</strong> مالي چارو پر ا<strong>د</strong>اره کولو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کنترول پر حساب ورکولو بان<strong>د</strong>ې هم کار وکړي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر لخوا <strong>د</strong> جنوب لوی<strong>د</strong>یځې آسیا <strong>د</strong> ګډ پالنکولو <strong>د</strong> ډلې مشري کیږي او <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په بهر کې <strong>د</strong> بیړنې عملیاتو<strong>د</strong> نظارت فعالیتونو همغږې او ستونزې حل کوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش<strong>د</strong>فتر له سیګار او له ملګرو <strong>عمومي</strong> مفتیشونو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> نظارت ټولنې غړو سره خپلوکارونو ته <strong>د</strong>وام ورکوي ترڅو په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> نظارت ټولنې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong>پلټنې ستراتیژیک پالن چې اوس خپور شوی تطبیق کړي.‏ <strong>د</strong> سیګار په مشری <strong>د</strong>ا هڅه به <strong>د</strong>کانګرس او نورو اړون<strong>د</strong>و بنسټونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>د</strong> پروګرامونو له هڅو څخه ډیر فعالهنظارت برابر کړي.‏<strong>د</strong> پلټنې په برخه کې <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong> معاون <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> <strong>د</strong>ایمي آزا<strong>د</strong>ی <strong>د</strong> عملیاتو روان نظارت په ساختماني کارونو،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> کارکونکو <strong>د</strong> ځواکونو<strong>د</strong> محافظت پروګرام،‏ <strong>د</strong> شتمنی حساب ورکول،‏ غلط تا<strong>د</strong>یات،‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کول او م<strong>د</strong>یریرتپشمول <strong>د</strong> ساختماني او ساختماني پروژو په اړه،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> پولیسو <strong>د</strong> روزنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ په<strong>افغانستان</strong> کې لوجیستیکي توزیع،‏ روغیتايي خ<strong>د</strong>مات،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> فنډ ورکولو <strong>د</strong> پالن کولو او کنترولونو <strong>د</strong> نظارت په اړون<strong>د</strong>و برخو کې کارونه کوي.‏تر او له 2012 کال څخه وروسته <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتيځواکونو پخپلو پښو <strong>د</strong>ری<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مهمي وړتیا اغیزمنې و<strong>د</strong>ېاو سپارلو <strong>د</strong> پالن کولو ارزونه‏)پروژه شمیره D2013-D00SPO-0087.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 18 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا ګوري چې آیا <strong>د</strong> امریکا او <strong>د</strong> ایتالف موخې،‏ه<strong>د</strong>فونه،‏ پالنونه،‏ الرښونې،‏ او شرچینې کافي <strong>د</strong>ي تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>ملي پولیسو وړتیاو ته په ښه توګه و<strong>د</strong>ه ورکړي،‏ ا<strong>د</strong>اره کړي،‏ او مهم عملياتي کارونه ورتهوسپاري.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا ګوري چې آیا کومو<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>166


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونهمهمو عملیاتي کارونو ته اړتیا شته ترڅو له کال څخه وروسته ډیره و<strong>د</strong>ه ورکړ شي.‏ پر<strong>د</strong>ېبرسیره،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا ګوري چې آیا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مليامنیتي ځواکونو <strong>د</strong> عملیاتو وړتیا <strong>لپاره</strong> چې تمه کیږي او یا له 2014 کال وروسته به هم ترو<strong>د</strong>ې الن<strong>د</strong>ې وي کومو اصالحي ګامونو ته اړتیا <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong>ا ګامونه کوم <strong>د</strong>ي.‏ په حقیقت کې،‏ <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزرات <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> ارزونه کوي چې کوم پالنونه او فعالیتونه بای<strong>د</strong>جوړ شي چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ځواکونو پخپلو پښتو <strong>د</strong>ری<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> اړین <strong>د</strong>ي تر څو عملیاتپخپله ترسره کړي او <strong>د</strong>وام ورته ورکړي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر تر 30 پورې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و<strong>د</strong> وجهې صن<strong>د</strong>وق <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام <strong>د</strong> پروژو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارتاو <strong>د</strong> شمالي اتالنتیک <strong>د</strong> تړون سازمان برخې اخیستونکوهیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> مرستې ارزونه‏)پروژه شمیره D2013-D000FL-0056.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 30 پیل شوي(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> وزیر معاون ‏)‏Comptroller‏(/مالي مشر افسر <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت/]‏USD(C)/CFO‏[‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ارزونې غوښتنه کړي.‏ <strong>د</strong> پالن لري تر څو پر<strong>د</strong>ې ټینګاروکړي چې <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې محال ویشونه په ټولو ما<strong>د</strong>ي برخو کې په عا<strong>د</strong>النه توګه وړان<strong>د</strong>ې شي:‏‏•<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمرب تر 30 پورې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ميل ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> وجهي صن<strong>د</strong>وق <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong>شوي <strong>د</strong>وام پروژو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> برخه اخیستونکو هیوا<strong>د</strong>ونو محال ویش.‏•<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمرب تر 30 پورې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ميل ار<strong>د</strong>و وجهي صن<strong>د</strong>وق <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> برخهاخیستونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> مرستو مايل وضعیت محال ویش <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong> شویو پروژو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>لپاره</strong> امریکا ته وسپارل شو.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا ګوري چې آیا USD(C)/CFO <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> وجهي صن<strong>د</strong>وق <strong>د</strong> فنډونو له اخیستلو او لګښتونه څخه په سمهتوګه استازیتوب کړی،‏ او <strong>د</strong> امریکا او <strong>د</strong> شمالي اتالنتیک او په اروپا کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ینو <strong>د</strong> اعليقومان<strong>د</strong>انی مرکز تر منځ <strong>د</strong> تفاهم <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>ښت پر اساس <strong>د</strong> فنډ <strong>د</strong> مرستو ا<strong>د</strong>اره کول او م<strong>د</strong>یریتشوی،‏ تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو مالتړ او <strong>د</strong>وام سره مرسته وشي.‏ پر<strong>د</strong>ېبرسیره،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong> خپلو اړون<strong>د</strong>و کارونو په اړه <strong>د</strong>ماليراپور ورکولو او له قانون او مقرراتو څخه اطاعت په اړه به <strong>د</strong> کورني کنترول اروزنه وکړي<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ویل شویو محال ویشونو مسولیت لري.‏ USD(C)/CFO <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong><strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر مسولیت لري ترڅو <strong>د</strong>خپلو ارزونو پر اساس نظر ورکړي.‏<strong>د</strong> شین<strong>د</strong>ن<strong>د</strong> <strong>د</strong> روزنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه‏)پروژه شمیر D2013-D000AS-0052.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر په 1 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ګوري چې آیا <strong>د</strong> شین<strong>د</strong>ن<strong>د</strong> په هوايي ډګر کې <strong>د</strong>ثابته او څرخې وزر طیارو <strong>د</strong> پیلوټانو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> روزنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه څخه په سمه توګه <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رالاو <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مقراراتو پر اساس م<strong>د</strong>یریت او ا<strong>د</strong>اره تر سره شوي.‏ په ځانګړېتوګه،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا وګوري چې آیا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مقرراتپر ځای شوي او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت اغیزمنتیا ارزونه به وکړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 167 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ترانسپورت قومان<strong>د</strong>انی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> څرخېوزر پروګرام مالتړ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت چوکاټ‏)پروژه شمیره D2013-D000AS-0001.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 5 پیل شوی(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزرات <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> څرخې وزر <strong>د</strong> ترانسپورت <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په اړه له څو پلټنو څخه خپله <strong>د</strong>ویمه پلټنه ترسره کوي.‏ ټولیزه موخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>اوکتل شي چې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ترانسپورت قومان<strong>د</strong>انی او <strong>د</strong> امریکا مرکزي قومان<strong>د</strong>انی چارواکي<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نظارت مناسبې پروسې او طرزالعملونه لري.‏ لمړی پلټنه <strong>د</strong> ‏“امریکا<strong>د</strong> ترانسپورت قومان<strong>د</strong>انی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> څرخې وزر <strong>د</strong> ترانسپورت قرارار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه”‏ و.)D2012-D000AS-0031.000(<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بګرام په هوايی ډګر کې <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتيځواکونو <strong>د</strong> تاسیساتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و ساختماني پروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>نظارت او ا<strong>د</strong>اره کول‏)پروژه شمیره D2012-D000JA-0221.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر په 28 پیل شوی(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا ګوري چې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت په<strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و ساختماني پروژو <strong>لپاره</strong> اغیزمن نظارت برابر کړي.‏ په ځانګړې توګه،‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزرات <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا وګوري چې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> انجنیرانوقول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي له فعالیت څخه په مناسبه توګه نظارت کوي او <strong>د</strong> بګرام په هوايیډګر کې <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتي ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ساختماني پروژو <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> ډاډ مسولیتونه پهمناسبه توګه ترسره کوي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> مشاورینو پروګرام <strong>د</strong> فنډ پرتوزیع کنترولونه‏)پروژه شمیره D2012-D000JB-0209.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اګست په 23 پیل شوی(‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به وګوري چې آیا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> مشاورینو پروګرام چارواکو <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت نورو ا<strong>د</strong>اره ته <strong>د</strong>فنډ توزیع <strong>لپاره</strong> مناسبکنترولونه جوړ کړي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مشاورینو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> څوپلټنو په لړی کې <strong>د</strong>ویمه پلټنه <strong>د</strong>ه ‏)پروژه لمبر D2012-D000JB-0093 پ<strong>د</strong>ې لړی کې لمړیپلټنه وه(‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت او ایتالف <strong>د</strong> هڅو ارزونه تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>سرح<strong>د</strong>ي پولیس وروزي او تجهیز کړي‏)پروژه شمیره D2012-D00SPO-0210.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اګست په 21 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به وګوري چې آیا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>يپولیسو )ABP( <strong>د</strong> روزلو او تجهیز کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا او ایتالف <strong>د</strong> پالن کولو او تطبیق کولوهڅې اغیزمني <strong>د</strong>ي.‏ او پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پولیسو په بیال بیلو موقیعتونو او <strong>د</strong>کارونو په بیال بیلو پړاونو کې <strong>د</strong> پایلو ارزول شامل <strong>د</strong>ي تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پولیسو<strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې تر څو پروګرام ا<strong>د</strong>اره کړي،‏ په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> امریکا اوایتالف <strong>د</strong> هڅو اغیز وکتل شي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>168


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> تجهیز کولو ارزونه‏)پروژه لمبر D2012-D00SPO-0202.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اګست په 10 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به وګوري چې آیا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتيځواکونو <strong>لپاره</strong> تجیهزات او مهمات،‏ چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ځواکونو په فنډ اخیستل کیږي،‏ <strong>د</strong>اوسنې تایی<strong>د</strong> شوي ان<strong>د</strong>ازې څخه ډیر اخیستل شوي <strong>د</strong>ي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فترپه <strong>د</strong>ا هم وګوري چې آیا په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> روزنې ماموریت/<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتګډې قومان<strong>د</strong>انی <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو له اوسنی ان<strong>د</strong>ازې څخه <strong>د</strong> تجهیزاتو اوموا<strong>د</strong>و ډیره ګټه اخیستنې په اړه،‏ که شتون ولري یو پالن جوړ کړی.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به وګوري چې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت یو وړان<strong>د</strong>یز جوړ کړی ترڅو <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو فنډ قانون تع<strong>د</strong>یل شي تر څو ګانګرس صالحیت پی<strong>د</strong>ا کړي،‏ کهورته اړتیا وي،‏ تر څو پيژن<strong>د</strong>ل شوي اضافي تجهیزات او مهمات که شتون ولري،‏ بیرته ترالسهکړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر پالن لري تر څو <strong>د</strong>ا وګوري چې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاعوزارت <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي ځواکونو څخه <strong>د</strong>بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>ل شویو تجهیزاتو او مهماتو چې <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو فنډ څخه اخیستل شوي،‏ که شتون ولري،‏ <strong>د</strong> بیرته ترالسهکولو او یا بیرته ګټه اخیستلو <strong>لپاره</strong> پالنونه جوړ کړي.‏<strong>د</strong> C-27A/G222 <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> فالتو سامانون شتون‏)پروژه شمیره D2012-D000AT-0170.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> می په 11 پیل شوی(‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به وګوري چې آیا <strong>د</strong> C-27A/G222 <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> فالتو سامانونو لګښت او شتون به <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> هوايی ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> الوتکې <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارهګټه اخیستنې ته هم اجازه ورکړي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> ایتالف پر هڅو نظارت تر څو <strong>د</strong> روغیتا<strong>د</strong>خ<strong>د</strong>ماتو حالت ښه کړي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> خان <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په روغتونکې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارهروغتیایي لوجیستیک ته و<strong>د</strong>ه ورکړي‏)پروژه لمبر D2012-D00SPO-0163.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اپریل په 25 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومفتش <strong>د</strong>فتر په منظمه توګه <strong>د</strong> امریکا او <strong>د</strong> ایتالف <strong>د</strong> هڅو ارزونهکوي تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په کابل کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> خان <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و په روغتون )NMH( کې روغتیايیخ<strong>د</strong>ماتو ا<strong>د</strong>اره کول او <strong>د</strong> ناروغانو عالج،‏ او اړون<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> نظافت حالت او <strong>د</strong> روغتیا لوجیستیک پروسېښه کړي.‏ <strong>د</strong>ا هڅه په ځانګړې توګه <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong> غوښتنې په اړه غبرګون ښیې،‏ تر څو ‏“پهNMH کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ځواکونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارې روغتیا <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> روغتیا لوجیستیکاو <strong>د</strong> روغتیا <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو وړتیا له کارونو څخه په عملي توګه له نږ<strong>د</strong>ې نظارت ترسره شي.”‏ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش په یوه یا<strong>د</strong>ښت کې <strong>د</strong>ا پیام <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امنیت <strong>د</strong> سپارلوګډه قومان<strong>د</strong>انی،‏ قومان<strong>د</strong>ان ته <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 2 رسول شوی.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> استا<strong>د</strong>ی/روزنې او لوجیستیکيمالتړ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له پروسو او طرزالعملونو څخه نظارت‏)پروژه لمبر D2012-D000AS-0137.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ په میاشت کې پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> استا<strong>د</strong>ی/روزنې اولوجیستیکي مالتړ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پلټنو په لړی کې <strong>د</strong>ویمه پلټنه ترسره کوي.‏ <strong>د</strong> پلټنو <strong>د</strong> لړی ټولیزه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 169 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونهموخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه تر څو <strong>د</strong>ا وکتل شي چې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت چارواکې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو لهمناسبو پروسو څخه کار اخلي تر څو <strong>د</strong> ماموریت اړتیاوي پوره کړي او <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال او <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پالیسیو پر اساس <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نظارت په مناسبه توګه ترسره کوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې <strong>لپاره</strong>،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به وګوري چې آیا ار<strong>د</strong>و،‏NTM-A/CSTC-A او DCMA <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>لپاره</strong> په مناسبه توګه پروسې او طرزالعملونهلرلي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش به <strong>د</strong>ا وګوري چې آیا ار<strong>د</strong>و،‏NTM-A/CSTC-A او DCMA په مناسبه توګه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ارزونه کړي.‏ پ<strong>د</strong>ې لړی کېلمړی پلټنه <strong>د</strong> ‏“<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> استا<strong>د</strong>ی/روزنې او لوجیستیکي مالتړ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>”‏ پلټنه<strong>د</strong>ه،‏ راپور شمیره DODIG-2012-094 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> می په 30 میاشت کې پیل شوی.‏<strong>د</strong> افانستان <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> مالتړ <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اترون<strong>د</strong> مخابرې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>‏)پروژه لمبر D2012-D000AT-0129.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ په 8 پیل شوی(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزرات <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ګوري چې آیا <strong>د</strong> <strong>د</strong>اترون <strong>د</strong> مخابرې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ورکولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> اړیکو او بریښنايي تجهیزاتو قومان<strong>د</strong>انی اغیزمنې پالیسی او طرزالعلونهتطبیق کړي،‏ مناسبه او عا<strong>د</strong>النه قیمتونو بان<strong>د</strong>ې یې خبرې کړي،‏ پروخت سپارل یې تص<strong>د</strong>یقکړي،‏ او <strong>د</strong> منل شویو اړتیاو پر اساس یې <strong>د</strong> کیفیت ډاډ ان<strong>د</strong>ازې تاسیس کړي.‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و له ساختماني پروژو څخه<strong>د</strong> هوايي ځواکونو <strong>د</strong> انجنیری او چاپیریال مرکز <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولواو نظارت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>‏)پروژه لمبر D2012-D000JB-0126.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ په 8 پیل شوی(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ګوري چې آیا <strong>د</strong> هوايی ځواکونو <strong>د</strong> انجنیریاو چاپیریال مرکز چارواکي په <strong>افغانستان</strong> کې له ساختماني پروژه په اغیزمنه توګه نظارتترسره کوي.‏ <strong>د</strong>ا په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ساختماني پروژو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو او نظارت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong><strong>د</strong> پلټنو په لړی کې <strong>د</strong>ویمه پلټنه <strong>د</strong>ه.‏ لمړی پروژه D2012-D000JB-0071.000 په <strong>افغانستان</strong>کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ساختماني پروژو <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> انجنیرانو <strong>د</strong> قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو او نظارت پرقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې کار کوي.‏<strong>د</strong> امریکا او <strong>د</strong> ایتالف هڅې تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په ملي ار<strong>د</strong>وکې مشران وروزي‏)پروژه لمبر D2012-D00SPO-0090.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> فبروری په 28 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> افسرانو او وړو ظابطانو<strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې په اړه <strong>د</strong> ایتالف <strong>د</strong> مشرانو <strong>د</strong> پروګرام ارزونه کوي.‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په غوره شویو تاسیساتو کې <strong>د</strong>اور <strong>د</strong> مخنیوی <strong>د</strong> ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ساختماني چارو <strong>د</strong> اطاعتتخنیکي ارزونه‏)پروژه لمبر D2012-DT0TAD-0002.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> فبروری په 14 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ګوري چې آیا په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکالخوا په نیول شوي غوره شویو تاسیساتو کې چې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و لخوا جوړ شوي <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> مرکزي<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>170


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونهقومان<strong>د</strong>انی <strong>د</strong> ګډو تاسیساتو له معیارونو او <strong>د</strong> ملي اور حفاظت <strong>د</strong> ټولنې له ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong>ونو څخهاطاعت کړی.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار هوايی ډګر،‏ <strong>د</strong> بګرامهوايی ډګر،‏ کمپ ایګرز،‏ او که اړتیا وي په نورو ساحو کې <strong>د</strong> امریکا لخوا نیول شوي تاسیساتوکې ارزونه ترسره کړي.‏ ارزونه به <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong> اور <strong>د</strong> مخنیوی <strong>د</strong> سیستم<strong>د</strong> ارزونو <strong>د</strong> پخوانیو سپارښتنو اصالحي ګامونو <strong>د</strong> وضعیت په اړه به هم راپور ورکړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په غوره شوی تاسیساتو کې <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong>څخه <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ساختماني چارو اطاعت تخنیکي ارزونه‏)پروژه لمبر D2012-DT0TAD-0001.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> فبروری په 14 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومفتش <strong>د</strong>فتر ګوري چې آیا په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا لخواپه نیول شوی تاسیساتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ساختماني چارو لخوا <strong>د</strong> بریښنا جوړ شوی سیستم <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ای <strong>د</strong> ګډو تاسیساتو له معیارونو او <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> ملي ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> له کو<strong>د</strong> څخهاطاعت کړی.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار هوايی ډګر،‏<strong>د</strong> بګرام هوايی ډګر،‏ کمپ ایګرز،‏ او که اړتیا وي په نورو ساحو کې <strong>د</strong> امریکا لخوا نیول شويتاسیساتو کې ارزونه ترسره کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش<strong>د</strong> اور <strong>د</strong> مخنیوی <strong>د</strong> سیستم <strong>د</strong> ارزونو <strong>د</strong> پخوانیو سپارښتنو اصالحي ګامونو ارزونه هم وکړي.‏<strong>د</strong> امریکا هڅې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> سوقاو ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> سیستم <strong>د</strong> پراختیا <strong>لپاره</strong>‏)پروژه لمبر D2012-D00SPO-0085.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جنوری په 6 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ګوري چې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت به <strong>د</strong><strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو سوق او ا<strong>د</strong>ارې پراختیا له تاسیس شوي ویل شوي نیټې سرهسم بشپړ کړي.‏ په ځانګړې توګه،‏ <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا ارزونه وکړي چې آیا <strong>د</strong> امریکاحکومت او <strong>د</strong> ایتالف ستراتیژي،‏ الرښونه،‏ پالنونه،‏ او سرچینې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي امنیتيځواکونو <strong>د</strong> اغیزمنې سوق او ا<strong>د</strong>ارې سیستم <strong>د</strong> پراختیا او <strong>د</strong> عملیاتو <strong>د</strong> تطبیق <strong>لپاره</strong> مناسبې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> Mi-17 <strong>د</strong> بیا رغولو او <strong>د</strong> پیلوټ <strong>د</strong> ځای <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون <strong>لپاره</strong>عملیاتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>‏)پروژه لمبر D2012-D000AS-0075.000 <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 7 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر ګوري چې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت چارواکو<strong>د</strong> Mi-17 <strong>د</strong> بیا رغولو او ب<strong>د</strong>لون <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> عملیاتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په مناسبه توګه <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال او <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مقرراتو او پالیسیو پر اساس وړان<strong>د</strong>ي کړي.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو افسرانو <strong>د</strong> عملیاتقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> IDIQ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شمیري W58RGZ-09-D-0130 پر اساس وړان<strong>د</strong>ي کړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> څرخې وزر ترانسپورتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> ترانسپورت قومان<strong>د</strong>انی <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ترانسپورت قومان<strong>د</strong>انی‏)پروژه لمبر D2012-D000AS-0031.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر په 17 پیل شوي(‏<strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر پالن لري تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> څرخي وزر <strong>د</strong>ترانسپورت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په اړه څو پلټنې تر سره کړي چې آیا <strong>د</strong> ترانسپورت <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انی چارواکو<strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال <strong>د</strong> اخیستلو مقرراتو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له الرښونو سره سم لکه څنګه چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پهبیړنې چاپیریال کې ترسره کیږي په مناسبه توګه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره او م<strong>د</strong>یریت کړی.‏ <strong>د</strong> پلټنو له<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 171 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونهپالن شوي لړی څخه <strong>د</strong>ا لمړی پلټنه <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>اوګوري چې آیا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو افسران په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و،‏ پوستې او مسافرینو بان<strong>د</strong>ېمناسب کنترول لري.‏په منځنې ختیځ کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې په اړهیوه نوي پروژه پیل کړي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و شتون<strong>د</strong> کموالې <strong>د</strong> انتقالي پالن کولو پلټنه‏)پروژه شمیره 12AUD79 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په مياشت كې پیل شوي(‏<strong>د</strong> پلټنې ټولیزه موخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ترډیرې کچې له ار<strong>د</strong>و څخه ملکي ماموریت ته <strong>د</strong> انتقال <strong>د</strong> پالن کولو ارزونه وکړي.‏ پهځانګړې توګه،‏ <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا وګوري چې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارتپه مناسبه توګه ماموریت تشریح کړی تر څو <strong>د</strong> اړتیاو مالتړ وکړي،‏ <strong>د</strong> کارکونکو او فنډاړتیاو ازونه یې کړي،‏ او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> امریکا له نور اړون<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارو،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>حکومت او <strong>د</strong> امریکا له غیرې حکومتي ا<strong>د</strong>ارو سره یې خپل پالنونه شریک کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا هم وګوري چې آیا <strong>د</strong> عراق له انتقال څخه ز<strong>د</strong>ه شوي <strong>د</strong>رسونه پ<strong>د</strong>ې پالنکولو کې راوستل شوي.‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> قانون پلې کولو چارو<strong>د</strong> اصالح سیستم <strong>د</strong> نړیوال <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> مالتړ پروګرام پلټنه‏)پروژه لمبر 12AUD30 <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په میاشت کې پیل شوي(‏<strong>د</strong> پلټنې موخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه تر څو <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> اصالح <strong>د</strong> سیستم <strong>د</strong> مالتړ پروګرام )CSSP( ارزونه وکړيتر څو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو یو خون<strong>د</strong>ې،‏ باامنه،‏ او بشري سیستم <strong>د</strong> نړیوالو ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong>ونو او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> کلتور <strong>د</strong> اړتیاو پر اساس جوړ کړي.‏ په ځانګړې توګه،‏ <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا ارونهوکړي چې آیا INL <strong>د</strong> CSSP <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخو له الرو څخه خپلې پالن شوي موخې الس ته راوړي:‏روزنه او استا<strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> ظرفیت لوړل،‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مرکز او قضايي واح<strong>د</strong> <strong>د</strong>تاسیسات عملیات او ساتنه،‏ <strong>د</strong> څرخې پله <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او ثبات ټیم،‏ <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یخانو <strong>د</strong> مرکزي ریاست<strong>د</strong> ماموریت او بیا یو ځای کولو ټیم،‏ او <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> پراختیا او مالتړ ټیم.‏<strong>د</strong> بیړنې عملي پالن ارزونه — <strong>د</strong> کابل سفارت‏)پروژه لمبر ،11MERO1875 <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> جون په میاشت کې پیل شوي(‏<strong>د</strong> پلټنې موخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه تر څو <strong>د</strong> کابل سفارت <strong>د</strong> بیړنې عملي ګام <strong>د</strong> اغیزمنتیا ارزونه اوآزموینه وکړي،‏ او په هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و له قومان<strong>د</strong>انانو سره یې مناسبتیا،‏ همغږی او <strong>د</strong>همکاری ان<strong>د</strong>ازه وګوري.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>172


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فترپه <strong>افغانستان</strong> کې له جنګه وروسته <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ځواکونو <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> ونډې پیژن<strong>د</strong>لو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت طریقه‏)پروژه شمیره 351772 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر په 20 پیل شوي(‏<strong>د</strong> حكومت <strong>د</strong> حساب وركول <strong>د</strong>فتر به په <strong>افغانستان</strong> کې له 2014 كال څخه وروسته <strong>د</strong>امريكا ار<strong>د</strong>و او <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> روانو پالنونو <strong>د</strong> کچې اروزنه وکړي،‏ پشمول <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرمختګونو:‏)1( <strong>د</strong> امریکا په <strong>د</strong>فاغ وزارت کې <strong>د</strong> مهمو پریکړو لکه <strong>د</strong> تنظیمولو او چوکاټونو مسولیتونوسپارل،‏ )2( <strong>د</strong> پالن کولو <strong>د</strong> طریقې تاسیس کول تر څو <strong>د</strong>ا و پیژن<strong>د</strong>ل شي چې،‏ )a( <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> چاپیریال په اړه مهمې وړان<strong>د</strong> وینې او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو ونډه،‏)b( <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت به له نورو ا<strong>د</strong>اره سره په څه ډول کار وکړي،‏ )c( هغه مسلې چې بای<strong>د</strong>حل شي لکه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت بای<strong>د</strong> تر کومې ان<strong>د</strong>ازې نورو ا<strong>د</strong>ارو ته مالتړ برابر کړي او <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> تجهیزاتو او شتمنیو بیرته السته راوړل،‏ )3( <strong>د</strong> عملي ګامونو او <strong>د</strong> پریکړو <strong>د</strong> تطبیق <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> مهمو پریکړو <strong>د</strong> ځایونو او اړون<strong>د</strong>و موخو پیژن<strong>د</strong>ل،‏ )4( <strong>د</strong> احتمالي خطرونو او مخهنیولو ستراتیژیو پیژن<strong>د</strong>ل.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> مهمې مسلې‏)پروژه لمبر 320924 <strong>د</strong> کال <strong>د</strong> جوالی په پیل شوي(‏<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> هڅو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> میلیار<strong>د</strong>ونوډالرو <strong>د</strong> تخصیص په اړه څو نوي راپورونه خپاره کړي.‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتربه مهمي مسلي نوي کړي او وپیژني چې کی<strong>د</strong>ای شي 113 کانګرس به یې په پام کې ونیسيپشمول <strong>د</strong>:‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي امنیتي ځواکونو ته <strong>د</strong> امنیت <strong>د</strong> مشرې سپارل،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>ځواکونو کمول،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ونرانو پر مالتړ تکیه کول،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نظارت او په <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> <strong>د</strong>ایمي <strong>د</strong>یپلوماتیک شتون <strong>لپاره</strong> تیاري.‏ <strong>د</strong> هرې مسلې <strong>لپاره</strong>،‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکول<strong>د</strong>فتر به:‏ )1( مسلې تشریح کړي،‏ )2( تیر کارونه به معلوم کړي،‏ او )3( <strong>د</strong> نظارت په اړهبه مهم سوالونه وپیژنې.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> عامه محافظت ځواک ته <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت سپارل‏)پروژه لمبر 351747 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جون په 11 پیل شوي(‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> عامه محافظت ځواک )APPF( به <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> تاسیساتو امنیتي مسولیت<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په میاشت کې واخلي.‏ مهم سوالونه:‏ )1( تر کومې کچې <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong>فاع وزارت APPF ته <strong>د</strong> سپارلو <strong>د</strong> لګښتونو اټکل کړی او کوم ګامونه اخیستل شوي ترڅو<strong>د</strong>ا لګښتونو کم شي؟ )2( تر كومې کچې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت نظارت او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولومیکانیزمونه پیژن<strong>د</strong>لې او تطبیق کړي چې او <strong>د</strong> خطر <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو شرکتونه له موافقې سرهسم خ<strong>د</strong>مات وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ )3( په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا پر عملیاتو له خصوصي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يشرکتونو څخه APPF ته <strong>د</strong> کاروانونو <strong>د</strong> امنیت سپارل څه اغیز یا اغیزې لرلي،‏ او کوم عمليګامون،‏ که ترسره شوي،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت اخیستي تر څو منفې اغیز،‏ که شتون ولري کمکړي.‏ )4( تر کومې کچې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت له خصوصي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي شرکتونو څڅه APPFته <strong>د</strong> ثابت امنیت <strong>د</strong> چارو <strong>لپاره</strong> پالن کړی <strong>د</strong>ی،‏ پشمول <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې چې تر کومې کچې <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پایګاه <strong>د</strong> امنیت <strong>لپاره</strong> بیړنې پالنونو ته و<strong>د</strong>ه ورکړي؟<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 173 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> مرستې ونډه‏)پروژه لمبر 351742 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> می په 11 پیل شوي(‏تر څو چې <strong>د</strong> امريكا <strong>د</strong>فاع وزارت خپلو هڅو ته <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> موخو <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> وړتیا بنسټیزهکولو ته <strong>د</strong>وام ورکوي،‏ پالن لري چې <strong>د</strong> امنیتي مرستو <strong>د</strong>فعالیتونو <strong>لپاره</strong> پر ځانګړو عملياتيځواکونو تکیه وکړي.‏ موخې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong>ا کارونه وکتل شي )1( ترکومې کچې یې <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> او ځانګړو ځواکونو ونډې او مسولیتونه بیل کړي <strong>د</strong>ي،‏ )2( هغهحالتونو او چاپيریال یې سره بیل کړي چې له کومو ځواکونو به <strong>د</strong> امنیتي مرستو فعالیتونو<strong>لپاره</strong> ورڅخه ګټه واخیستل شي،‏ او )3( او تر کومي کچې یې <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو ډولونو <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong>وړتیاو لوړلو <strong>لپاره</strong> اړتیاوي او <strong>د</strong> سرچینو اړتیاوي پیژن<strong>د</strong>لي،‏ همغږي کړي،‏ او لمړیتوب ورکړي.‏په <strong>افغانستان</strong> کې مشورتي ټیمونه‏)پروژه لمبر 351743 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> می په 11 پیل شوي(‏په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> مرستي <strong>لپاره</strong> له مشورتي ټیمونو څخه ګټې اخیستلوپه اړه،‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر به وګوري چې تر کومې کچې )1( <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاعوزارت ټاکل شوي ونډې،‏ ماموریتونه،‏ او له مشورتي ټیمونو سره <strong>د</strong> قومن<strong>د</strong>انی اړیکي تشریحکړي،‏ )2( <strong>د</strong> بهري ځواک قول ار<strong>د</strong>و او ار<strong>د</strong>و کارکونکي،‏ تجهیزات،‏ او <strong>د</strong> روزنې اړتیاوي تشریحکړي،‏ )3( <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت پالن لري چې <strong>د</strong> مشورتي ټیمونو پر ځای له لویو کنډکونو/لواوڅخه ګټه واخلي،‏ او )4( <strong>د</strong> بهري ځواکونو قول ار<strong>د</strong>و او ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مشورتي ټیمونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> اړتیا وړکارکونکي او تجهیزات برابر کړي،‏ پشمول <strong>د</strong> کوم اغیز چې <strong>د</strong> تیاری په اړه راپور ورکړ شوی.‏<strong>د</strong> امريكا ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>ارهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ USAAA <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> فعالیتونو په اړه کومه روانه پلټنه نلري.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> نړیوالې پراختیايي ا<strong>د</strong>اری <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong>USAID‏/<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> سپارلو <strong>د</strong> پالنونو پلټنه‏)پروژه لمبر <strong>د</strong> FF100712 کال <strong>د</strong> 2012 نومبر په 28 پیل شوي(‏آيا USAID <strong>افغانستان</strong> پالنونو لري ترڅو په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت سپارلو په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> بیړنیو کارونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> حل الر پی<strong>د</strong>ا کړي<strong>د</strong> USAID‏/<strong>افغانستان</strong> له <strong>د</strong>ریمو هیوا<strong>د</strong>ونو اوسی<strong>د</strong>ونکو څخه <strong>د</strong>کارکونکو ګټې اخیستنې ارزونه‏)پروژه لمبر FF101412 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 14 پیل شوي(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> ترڅو <strong>د</strong>ا وکتل شي چې USAID‏/<strong>افغانستان</strong> پ<strong>د</strong>اسي حال کې چې افغان کارکونکيروزي ترڅو مسولیتونه پر غاړه واخلي،‏ <strong>د</strong> خپل ماموریتي پروګرامونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم هیوا<strong>د</strong> لهوګړو څخه په اغیزمنه توګه ګټه اخلي.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>174


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<strong>د</strong> USAID‏/<strong>افغانستان</strong> پر لوړو معاشونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو<strong>د</strong> کنترولونو ارزونه‏)پروژه لمبر FF100612 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 9 پیل شوي(‏موخه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>لپاره</strong> چې وکتل شي چې آیا USAID‏/<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> خپلو کارکونکو <strong>د</strong> لوړومعاشونو <strong>د</strong> ورکولو،‏ اجازه،‏ تایی<strong>د</strong> او تص<strong>د</strong>یق <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال <strong>د</strong> وخت اوحاضری <strong>د</strong> پالیسیو او طرزالعملونو پر اساس له پوره کنترولونو څخه ګټه اخلي.‏<strong>د</strong> USAID‏/<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> بریښنا نوښت‏)پروژه لمبر FF101112 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> می په 1 پیل شوي(‏موخه:‏ آيا <strong>د</strong> كن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> بريښنا نوښت خپلو اصلي موخو ته رسی<strong>د</strong>لی ترڅو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> جنوب ختیځ بریښنا له سیستم څخه <strong>د</strong> بريښنا <strong>د</strong> انرژي خ<strong>د</strong>مات او توزیع ډیره کړي،‏ اوپه ځانګړي توګه <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار ښار ته،‏ تر څو <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> یاغیتوب پر وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> ستراتیژی مالتړ وشي؟<strong>د</strong> USAID‏/<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> غوره شويو پروژو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان<strong>د</strong> بیړنې ځواب پروګرام فنډونو څخه <strong>د</strong> ګټې اخیستنې ارزونه‏)پروژه لمبر FF101712 <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 25 پیل شوي(‏موخه:‏ ترڅو <strong>د</strong>ا وکتل شي چې آیا <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنې ځواب پروګرام )CERP( <strong>د</strong> غوره شویوپروژه <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امریکا ځواکونو لخوا USAID ته توزیع کیږي <strong>د</strong> پالن شویوموخو <strong>لپاره</strong> ورڅخه ګټه اخیستل کی<strong>د</strong>له،‏ <strong>د</strong> منل شویو قوانینو او مقرارتو اطاعت یې کړی،‏ اوآیا <strong>د</strong> CERP لخوا تمویل شوي لګښتونه مناسب،‏ <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong> وړ او پی<strong>د</strong>ا کی<strong>د</strong>ونکي و.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> مفتش <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<strong>د</strong> جرمي تحقیقونو خ<strong>د</strong>مات )DCIS(DCISپه <strong>افغانستان</strong> او جنوب لوی<strong>د</strong>یځې آسیا کې <strong>د</strong> تقلب او فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې مهموتحقیقونو ترسره کولو ته <strong>د</strong>وام ورکوي.‏ په اوس وخت کې،‏ <strong>د</strong> نړیوال فسا<strong>د</strong> عملیاتي ځواک په<strong>د</strong>ریو ځایونو کې،‏ <strong>د</strong> DCIS اجنټان کار کوي:‏ کابل،‏ بګرام او <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار هوايی ډګرونه.‏ تمهکیږي چې DCIS به په ICCTF کې <strong>د</strong> خپلو ګمارل شوی اجنټانو شمیره په راتلونکو څواونیو کې اوو ته ورسوي.‏ DCIS به <strong>د</strong> 2010 په عملیاتي ځواک کې <strong>د</strong> یوه ځانګړي اجنټګمارلو ته <strong>د</strong>وام ورکړي.‏ DCIS او سیګار له نورو اوو ا<strong>د</strong>ارو سره یو ځای <strong>د</strong> تقلب او فسا<strong>د</strong> هغهتحقیقونه ترسره کوي چې <strong>د</strong> امریا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بیا رغونې پر پروګرامونواغیزه لري.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مخکنیو ګمارل شویو اجنټانو سربیره،‏ <strong>د</strong> DCIS په امریکا او اروپا کې 110ګمارل شوي اجنټان په جنوبې آسیا کې <strong>د</strong> تقلب او فسا<strong>د</strong> په اړون<strong>د</strong> تحقیقونه ترسره کوي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په اړون<strong>د</strong> DCIS <strong>د</strong> OCO 120 خالصتحقیقونه لري.‏ له خالصو تحقيقونو څخه،‏ له سیګار سره 32 ګډ <strong>د</strong>ي،‏ پشمول <strong>د</strong> یوې پروژي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ DCIS <strong>افغانستان</strong> پورې اړون<strong>د</strong> OCO 146 خالصتحقیقونه تړلي،‏ پشمول <strong>د</strong> 19 پروژو.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 175 30


مینځپانګې178الف ضمیمه 182ب ضمیمه 184ج ضمیمه 188<strong>د</strong> ضمیمه هضمیمه 191پای لیکونه 194<strong>د</strong> سیګار رسمي مهر<strong>د</strong> سیګار رسمي مهر <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او <strong>افغانستان</strong> تر منځ <strong>د</strong><strong>د</strong> سیګار رسمي مهر همغږۍ هڅې څرګن<strong>د</strong>وي چې ورسره به په <strong>افغانستان</strong> کښې<strong>د</strong> سیګار رسمي مهر <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ایاالتو او بیارغونیزو <strong>افغانستان</strong> تر فعالیتونو <strong>د</strong> منځ <strong>د</strong> حساب همغږۍ ورکونې او هڅې څارنې په څرګن<strong>د</strong>وي موخهچې ورسره به په <strong>افغانستان</strong> کښې <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>امات رامنځ بیارغونیزو ته شي.‏ فعالیتونو <strong>د</strong> <strong>د</strong> مهر په حساب پاسنۍ ورکونې او برخې څارنې کښې لیکلپه موخه اق<strong>د</strong>امات رامنځ ته شي.‏ <strong>د</strong> شوی مهر په متن په پاسنۍ <strong>د</strong>ري <strong>د</strong>ی برخې او په کښې لیکل انګلیسي هم شوی ژباړل متن شوی <strong>د</strong>یپه <strong>د</strong>ري <strong>د</strong>ی او په انګلیسي هم چې ژباړل معني شوی یې <strong>د</strong>ی ” چې سیګار“‏ معني <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> یې مهر په ‏“سیګار”‏ <strong>د</strong>ه.‏ الن<strong>د</strong>نۍ <strong>د</strong> مهر برخه کښېپه الن<strong>د</strong>نۍ برخه کښې لیکل شوی لیکل متن په شوی متن پښتو په <strong>د</strong>ی او پښتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> انګلیسي ژباړې انګلیسي په ژباړې صورت په صورتکښې یې بیا هم معني هم<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه.‏ کښې یې بیا هم معني هم<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه.‏176ایب ناتسناغفا <strong>د</strong> I یکنوټلپ يمومع یړګناځ هنوغر


ضمیمېاو پای لیکونه177


ضمیمېالف ضمیمهله قانوني شرطونو سره<strong>د</strong> رپوټ اړیکه ټینګول<strong>د</strong>ا ضمیمه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ پاڼې له پخوانیو <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټونو،‏ <strong>د</strong> سیګار پورې اړون<strong>د</strong> قانونيشرطونو،‏ او <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع واکمنۍ 2008 مالي کال الیحې <strong>د</strong> § 1229 ,110-181 شمیره عامهقانون )1.A ج<strong>د</strong>ول(‏ سره اړیکې ټینګوي.‏1.A ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> 110-181, § 1229 شمیرې عامه قانون په اساس <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ ورکولو قانوني شرطونو سرهاړیکه ورکول<strong>د</strong> عامه قانون برخهموخه(3)(a)1229 برخهنظارت(1)(e)1229 برخه<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې(1)(f)1229 برخه1229(f)(1)(A) برخه1229(f)(1)(B) برخه1229(f)(1)(C) برخهسیګار ته <strong>د</strong> ځواک بښلو ژبه<strong>د</strong> بهرنیو چارو او <strong>د</strong>فاعي چارو وزارتونو ته <strong>د</strong>اسې خپلواک او موخهلرونکې وسایل برابرول چې په مرسته یې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پروګرامونو اوعملیاتونو په ا<strong>د</strong>اره کې <strong>د</strong> شته ستونزو او نیمګړتیاو په اړه بشپړ خبر<strong>د</strong>اراوسي او <strong>د</strong> اصالحي کړنې <strong>د</strong> اړتیا او پرمخ بیولو په اړه یې هم خبر کړي<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> به مستقیما <strong>د</strong> بهرنیو او <strong>د</strong>فاعي چارو وزارت ترولکې الن<strong>د</strong>ې وي او خپل رپوټ به هم <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارو ته ورکړي<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> څارنه —<strong>د</strong> <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> هغو مرستو او پيسو<strong>د</strong> څارنې او پلټنې <strong>لپاره</strong> چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> تخصیصورکول کیږي پلټنې او تحقیقات چمتو،‏ نظارت،‏ او همغږي کړي،‏ اوهم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> هغو پروګرامونو،‏ عملیاتونو او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخه څارنه وکړيچې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بسپنو یا <strong>د</strong> هغو بسپنو په مرسته چې <strong>د</strong> )A( څخه تر )G(فرعي برخو کې راغلي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ډول مرستو <strong>د</strong> مقی<strong>د</strong>اتو او لګښتونو حساب اخیستنه او نظارتله <strong>د</strong>غه ډول بسپنو <strong>د</strong> پلې شویو بیارغونیزو فعالیتونو بیاکتنه او څارنهپه <strong>د</strong>غه ډول بسپنو <strong>د</strong> پلي شویو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو بیاکتنه او څارنه<strong>د</strong> سیګار کړنهروان؛ <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ<strong>د</strong> بهرنیو او <strong>د</strong>فاعي چارو وزارتونوته رپوټ<strong>د</strong> تخصیص شوي/موجو<strong>د</strong> مرستېبیاکتنه<strong>د</strong> تخصیص شوي/موجو<strong>د</strong> مرستوپه کارولو سره <strong>د</strong> پروګرامونو،‏عملیاتونو او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو بیاکتنه<strong>د</strong> تخصیص شویو/موجو<strong>د</strong>و بسپنومقی<strong>د</strong>ات او لګښتونو ته بیاکتنه<strong>د</strong> بسپنو او تخصیص شویو پیسوله الرې <strong>د</strong> پلې شویو بیارغونیزوفعالیتونو بیاکتنه<strong>د</strong> تخصیص شویو یا موجو<strong>د</strong>وبسپنو له الرې <strong>د</strong> پلي شویوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو بیاکتنه<strong>د</strong> رپوټ برخهبشپړ رپوټبشپړ رپوټبشپړ رپوټ<strong>د</strong> سیګار څارنهبسپنه ورکول<strong>د</strong> سیګار څارنه1 یا<strong>د</strong>ونه1229(f)(1)(D) برخه1229(f)(1)(E) برخه<strong>د</strong> بیالبیلو وزارتونو،‏ ا<strong>د</strong>ارو او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له تړلو سرچینو او <strong>د</strong> خصوصياو غیر<strong>د</strong>ولتي بنسټو تر منځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ډول بسپنو او ورسره تړلو معلوماتو <strong>د</strong>لیږ<strong>د</strong> له پروسې بیاکتنه او څارنه<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ډول بسپنو سره <strong>د</strong> تړلو اسنا<strong>د</strong>و ساتنه چې په راتلونکې کښې <strong>د</strong><strong>د</strong>غه ډول بسپنو <strong>د</strong> څارنې او پلټنې اسانتیا برابره کړي<strong>د</strong> تخصیص شویو/موجو<strong>د</strong>و بسپنوله <strong>د</strong>اخلي یا بهرنۍ لیږ<strong>د</strong> څخهبیاکتنه<strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و ساتنهب ضمیمه<strong>د</strong> سیګار څارنهج ضمیمه<strong>د</strong> ضمیمه<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>178


ضمیمې1.A ج<strong>د</strong>ول ‏)ا<strong>د</strong>امه لري(‏<strong>د</strong> §, 1229 110-181 no. p.l. پر بنسټ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ <strong>لپاره</strong> ماخذ<strong>د</strong> عامه قانون برخهسیګار ته <strong>د</strong> ځواک بښلو ژبه<strong>د</strong> سیګار کړنه<strong>د</strong> رپوټ برخه1229(f)(1)(F) برخه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پراختیایي سراتیژۍ او ورسره تړونونه او له افغانحکومت سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو بسپنه ورکونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> همغږۍ<strong>د</strong> اغیزمنتوب څارنه او بیاکتنهلکه څنګه چې ویل شوې <strong>د</strong>هڅارنه او بیاکتنهپلټنې1229(f)(1)(G) برخهله ټاکلې کچې <strong>د</strong> زیاتو پیسو <strong>د</strong> لګولو په اړه څیړنې،‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه<strong>د</strong> پیسو په مصرف یا <strong>د</strong> بیلونو په سیستم کښې <strong>د</strong>رغلي یا <strong>د</strong> کارکونکو،‏قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو،‏ یا هرې تړلې ا<strong>د</strong>ارې له لورې هره بالقوه غیر اخالقي یاغیرقانوني کړنه تر څیړنې الن<strong>د</strong>ې راوستل،‏ او <strong>د</strong> اړتیا په صورت کښې <strong>د</strong>ال ډیرو څیړنو په موخه <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو رپوټونو راجع کول ترڅومناسب تعقیب یې وشي او <strong>د</strong> اضافي بسپنو له ضایع کی<strong>د</strong>و مخنیویوشي او سمونونه پکښې راوستل شيلکه څنګه چې تشریح شوې <strong>د</strong>ه<strong>د</strong> تحقیقاتو ا<strong>د</strong>اره او رپوټ ورکولڅیړنې(2)(f)1229 برخهله څارنې سره نورې تړلې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې —<strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> به <strong>د</strong>غه ډول سیستمونه او پروسیژرونه رامینځته کړي او ورڅخه به ساتنه،‏ کنترول او مراقبت وکړي.او لکه په )1(پراګراف کښې چې یا<strong>د</strong>ونه شوی<strong>د</strong>ه <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> مناسبو مواقعو تهپه کتو کوالی شي په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و کښې بیالبیل ب<strong>د</strong>لونونه راولي.‏<strong>د</strong> سیسټمونو،‏ پروسیژرونو اوکنترولي اق<strong>د</strong>اماتو رامینځ ته کول،‏ساتل او ارزولبشپړ رپوټ(3)(f)1229 برخه<strong>د</strong> 1978 کال <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> پلټونکې <strong>د</strong> قانون په بنسټ <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ېاو مسولیتونه —برسیره پر<strong>د</strong>ې،...‏ <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> پلټونکې <strong>د</strong> 1978 کال <strong>د</strong> قانون پر بنسټ به<strong>د</strong>ی <strong>د</strong> نورو پلټونکو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې او مسولیتونه لري<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې په هماغه ډول چې <strong>د</strong><strong>عمومي</strong> پلټونکې <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>الیحې پر بنسټ روښانه شوی<strong>د</strong>يبشپړ رپوټ(4)(f)1229 برخهف<strong>د</strong>رالي مالتړ او نورې سرچینې<strong>د</strong> هڅو همغږې کول—‏<strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>نیو کسانو سره همغږي ولري او بای<strong>د</strong> <strong>د</strong>هغوی همکاري الس ته راوړي:‏ )A( <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong><strong>پلټونکی</strong> )B( <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> او )C( <strong>د</strong>نړیوالې پراختیا <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong><strong>د</strong> DoS ،DoD او USAID له<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> پلټونکو سرههمغږي<strong>د</strong> څارنې نورېا<strong>د</strong>ارې1229(h)(5)(A) برخه<strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي ا<strong>د</strong>ارو څخه <strong>د</strong> مرستې ترالسه کول —<strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> هرې نماین<strong>د</strong>ګۍ یا شعبې څخه <strong>د</strong> <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong>پلټونکې <strong>د</strong> غوښتنې پر بنسټ بای<strong>د</strong> ورته معلومات یا مرسته برابرهشي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ټولو ا<strong>د</strong>اراتو مسولین بای<strong>د</strong> په ممکنه ژر وخت کښې او پههغه صورت کښې چې <strong>د</strong> حاکمه قوانینو نقض رامنځ ته نشي،‏ بای<strong>د</strong>نوموړي معلومات یا مرسته <strong>عمومي</strong> پلټونکې یا <strong>د</strong> هغه باصالحیتهاستازي ته ورکړي<strong>د</strong> غوښتنې مطابق <strong>د</strong> مرستېتمه وکړئبشپړ رپوټN/A1229(h)(5)(B) برخه<strong>د</strong> انکار شوې مرستې په اړه رپوټ ورکول —هرکله چې <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> پلټونکې له لوري غوښتل شوې مرستې یامعلومات چمتو نشول،‏ <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> <strong>د</strong> خپل قضاوت پر بنسټ بای<strong>د</strong><strong>د</strong>غه موضوع <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع یا بهرنیو چارو وزارت ته رپوټ ورکړي،‏ او که مناسبهوبلل شي بای<strong>د</strong> له ځنډ پرته <strong>د</strong> کانګرس مربوطه کمیټې ته ورسول شيرپوټ شوې ن<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 179 30


ضمیمې1.A ج<strong>د</strong>ول ‏)ا<strong>د</strong>امه(‏<strong>د</strong> عامه قانون برخهرپوټونهسیګار ته <strong>د</strong> ځواک بښلو ژبه<strong>د</strong> سیګار کړنه<strong>د</strong> رپوټ برخه(1)(i)1229 برخه<strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټونه —<strong>د</strong> مالي کال پر بنسټ بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> هرې ربع <strong>د</strong> رپوټ لنډیز له هغې ربعوروسته تر ۳۰ ورځو په کمه مو<strong>د</strong>ه کښې <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> پلټونکي له لوري<strong>د</strong> کانګرس مربوطه کمیټې ته وړان<strong>د</strong>ي شي،‏ او <strong>د</strong> امکان تر ح<strong>د</strong>ه بای<strong>د</strong> <strong>د</strong>رپوټ تر وړان<strong>د</strong>ې کولو پورې موا<strong>د</strong> پکې موجو<strong>د</strong> وي،‏ په <strong>د</strong>غه مو<strong>د</strong>ه کښېبای<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> پلټونکې فعالیتونه او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong><strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>ټولو موجو<strong>د</strong>و او تخصیص شویو مرستو <strong>د</strong> عملیاتو او پروګرامونو فعالیتونهپکښې روښانه شي.‏ په هر رپوټ کښې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> پوښښ الن<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ورې <strong>د</strong> ژمنو،‏ لګښتونو،‏ او عوای<strong>د</strong>و ټول جزییات رانغاړل شوي وي،‏ کومچې په <strong>افغانستان</strong> کښې له بیارغاونیزو فعالیتونو سره تړاو لري،‏ او پهالن<strong>د</strong>ې توګه <strong>د</strong>ي--‏رپوټ - په کلیزه کښې <strong>د</strong> هرېربع <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و وروسته 30ورځو کښې <strong>د</strong>ننه بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong>پلټونکې <strong>د</strong> فعالیتونو لنډیز،‏ او <strong>د</strong>ژمنو،‏ لګښتونو او عوای<strong>د</strong>و جزییاترانغاړل شوي ويبشپړ رپوټب ضمیمه1229(i)(1)(A) برخه<strong>د</strong> تخصیص شویو/ورکړل شویو بسپنو ژمنه او لګښتونه<strong>د</strong> تخصیص شویو/ورکړل شویوبسپنو ژمنه او لګښتونهب ضمیمه1229(i)(1)(B) برخه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>بیارغونې</strong> ته تر <strong>د</strong>ې نیټې بای<strong>د</strong> پروژې او پروګرامونو کښې <strong>د</strong>شویو لګښتونو مطابق <strong>د</strong> حساب الرې چارې چمتو شي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏بهرنیو چارو وزارت او <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لهلورې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> اړتیا په صورت کښې <strong>د</strong> هرې پروژې <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و ترمهالهلګښت اټکل شي<strong>د</strong> هرې پروژې او هر پروګرام پربنسټ <strong>د</strong> لګښتونو محاسبه <strong>د</strong>هر پروګرام یا پروژې <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> غیرمتوقع لګښتونو لستبسپنه ورکول1 یا<strong>د</strong>ونه1229(i)(1)(C) برخههغه عوای<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> نړیوالو ا<strong>د</strong>ارو او بهرنیو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> بسپنو یوه برخه <strong>د</strong>هیا ورته منسوبه <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> یوې ا<strong>د</strong>ارې یا نماین<strong>د</strong>هګۍ له لوري له تمویلی<strong>د</strong>ونکو پروګرامونه یا پروژو سره تړاو لري،‏ اوهم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ډول عوای<strong>د</strong>وټولې ژمنې او لګښتونهبسپنه ورکول1229(i)(1)(D) برخهله هغو بهرنیو کنګل شویو شتمنیو سره تړلې عوای<strong>د</strong>،‏ چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> حکومت سره <strong>د</strong> یوې ا<strong>د</strong>ارې له لورې چې په تمویلی<strong>د</strong>ونکېپروژې کښې یې ونډه موجو<strong>د</strong>ه وي،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ډول عوای<strong>د</strong>و هر ډول ژمنېاو لګښتونه بای<strong>د</strong> پکښې شامل ويله ضبط شویو یا کنګل شویوشتمنیو الس ته راغلې ژمنې،‏عوای<strong>د</strong>،‏ او لګښتونهبسپنه ورکول1229(i)(1)(E) برخه<strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>اراتو عملیاتې لګښتونه چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>بیارغونې</strong> تهتخصیص شوې یا له بلې الرې چمتو شوې بسپنې الس ته ورځې<strong>د</strong> ژمنه شویو بسپنو <strong>د</strong> السته راوړونکو ا<strong>د</strong>ارو یا سازمانونوعملیاتي لګښتونهبسپنه ورکولب ضمیمه1 یا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> §, 1229 110-181 no. p.l. پر بنسټ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ری میاشتني رپوټ <strong>لپاره</strong> ماخذ1229(i)(1)(F) برخه<strong>د</strong> هر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ موافقتنامې،‏ مرستې یا په )2(* پارګراف کښې <strong>د</strong>توضیحاتو پر بنسټ <strong>د</strong> بسپنو هر بل میکانیزم —)i( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> یا <strong>د</strong> بسپنو <strong>د</strong> نورو توضیح شویو میکانیزمونو کچه،‏)ii( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> یا <strong>د</strong> بسپنو <strong>د</strong> نورو توضیح شویو میکانیزمونو <strong>د</strong> ډول لنډهڅرګن<strong>د</strong>ونه،<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اراتو په اړه لنډې څرګن<strong>د</strong>ونې،‏)iii( چې په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ مرستو،‏ موافقتنامو کښې یې ونډه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ليوي او <strong>د</strong> بالقوه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو له لوري پیژن<strong>د</strong>ل شوي وي او ‏َغوښتنې یېالس ته راوړي وي.‏ او <strong>د</strong> بالقوه بنسټونو او افرا<strong>د</strong>و سره په ګډه یې <strong>د</strong>غوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ مرستو او موافقتنامو الس ته راوړلو ته هڅې کړی<strong>د</strong>ي.‏ او)iv( <strong>د</strong> توجیهاتو او تصویب په موخه <strong>د</strong> هغو معلوماتو راغونډول چېپر بنسټ یې <strong>د</strong> پرانیستي او بشپړ رقابت پر ځای <strong>د</strong> نیول شویوپروسیژرونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>الیل لري<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> جزییاتو څرګن<strong>د</strong>ونه<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>180


ضمیمې1.A ج<strong>د</strong>ول ‏)ا<strong>د</strong>امه(‏<strong>د</strong> §, 1229 110-181 no. p.l. پر بنسټ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ری میاشتني رپوټ <strong>لپاره</strong> ماخذ<strong>د</strong> عامه قانون برخهسیګار ته <strong>د</strong> ځواک بښلو ژبه<strong>د</strong> سیګار کړنه<strong>د</strong> رپوټ برخهبشپړ رپوټبشپړ رپوټبشپړ رپوټ(3)(i)1229 برخه(4)(i)1229 برخه(1)(j)1229 برخهعامه خلکو ته <strong>د</strong> السرسۍ وړ—‏<strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه لري چې په یوه <strong>د</strong>اسې ویبپاڼې کښې <strong>د</strong>غهرپوټ خپور کړي چې په عامه توګه <strong>د</strong> السرسي وړ وي او په انګلیسياو نورو ژبو چې په <strong>افغانستان</strong> کښې په لویه کچه پرې خبرې کیږي تر)1( پاراګراف الن<strong>د</strong>ې خپاره شي.‏بڼه—‏په <strong>د</strong>غه برخه کښې هر غوښتل شوی رپوټ بای<strong>د</strong> په یوه ناتصنیف شويبڼه تسلیم شي،خو که چیرته <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> یې مهمه وګڼي،‏کی<strong>د</strong>ی شي یوه تصنیف شوې ضمیمه هم ورسره یوځای کړای شي<strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> بای<strong>د</strong> تر )i( فرعي برخې الن<strong>د</strong>ې هر غوښتل شویرپوټ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او بهرنیو چارو وزیرانو ته وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏په www.sigar.mil کښې <strong>د</strong>راغلو الرښونو په بنسټ راپورخپور کړئپښتو او <strong>د</strong>رې ژباړه یې تر کارالن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>هرپوټ <strong>د</strong> الرښونو په بنسټ خپورکړئ<strong>د</strong> <strong>د</strong>ری میاشتنې رپوټ تسلیمول1 یا<strong>د</strong>ونه:‏ که څه هم <strong>د</strong>ا معلومات <strong>د</strong> سیګار په ویبپاڼه )www.sigar.mil( کې مون<strong>د</strong>ل کیږي،‏ خو کوم معلومات چې سیګار ته په السو ورغلي و نسبتا په خام شکل و او کار پرې روان <strong>د</strong>ی چې بیاکتنه،‏تحلیل او تنظیم کړای شي تر څو <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> راتلونکو موخو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> کاری<strong>د</strong>لو جوګه شي.‏* <strong>د</strong> ‏“قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ مرستو،‏ هوکړه لیکونو،‏ او <strong>د</strong> بسپنې میکانیزمونو”‏ تعریف <strong>د</strong> 110-181 شمیر عامه قانون )2( پاراګراف (i)1229 برخه کې <strong>د</strong>اسې راځي:‏‏“هر هغه لوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ مرسته،‏ هوکړه،‏ یا <strong>د</strong> بسپنې نورو میکانیزمونو ته ویل کیږي چې <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې موخو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت کوم وزارت یا ا<strong>د</strong>ارې لخوا په الره اچول کیږي یا هغې پيسې چې<strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې موخو <strong>لپاره</strong> تخصیص ورکول کیږي یا <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> کوم عامه یا خصوصي ا<strong>د</strong>ارې ته چمتو کیږي:‏ تر څو <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> فیزیکي زیرینا جوړې یا بیارغونه کړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ټولنیز یا سیاسي بنسټ تاسیس یا بیا تاسیس کړي.‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> خلکو ته خ<strong>د</strong>متونه او محصوالت چمتو کړي.”‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 181 30


ضمیمېب ضمیمه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو بسپنې ‏)په میلیون ډالرو(‏<strong>د</strong> 1.B ج<strong>د</strong>ول <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> هغه تخصیص شوي بسپنې لست کوي چې <strong>د</strong>2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر‎31‎ پورې په کلنۍ ډول <strong>د</strong> پروګرامونو په ترڅ کې ترسره شوي <strong>د</strong>ي.‏1.B ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بسپنه ورکوونکو سرچینوا<strong>د</strong>ارهټول ټال2002مالي کالامنیت0.0049,625.70DoD<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه )ASFF(0.00440.00DoDروزنه او تجهیزات )DoD(57.261,059.14DoS<strong>د</strong> بهرنیو پوځیانو مالي مسایل )FMF(0.1811.90DoS<strong>د</strong> نړیوالو پوځیانو ز<strong>د</strong>ه کړه او روزنه )IMET(0.009.90<strong>د</strong> NDAA <strong>د</strong> 1207 برخې لیږ<strong>د</strong>ولنور57.4451,146.64ټول ټال — امنیتحکومتولي او پرمختګ0.003,448.94DoD<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام )CERP(0.00699.00DoD<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنا بو<strong>د</strong>یجه )AIF(0.00601.13DoD<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري او ثبات عملیاتونو <strong>لپاره</strong> وظیفوي ځواک )TFBSO(117.5115,053.33USAID<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>یجه )ESF(18.30883.34USAIDپراختیايي مرسته )DA(0.00550.00DoD<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> خپلواکۍ څخه <strong>د</strong> مالتړ الیحه )AFSA(7.52554.28USAID<strong>د</strong> ماشومانو بقا او روغتیا GHAI( )CSH +7.4831.65USAIDاجناسو ته <strong>د</strong> اعتبار ورکولو قطعه )CCC(0.0049.59USAIDUSAID ‏)نور(‏44.00505.70DoSنه پراخی<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> تروریزم ض<strong>د</strong>،‏ ماین پاکول او تړلي مسایل )NADR(0.005.70USDA<strong>د</strong> والیتي <strong>بیارغونې</strong> ټیمونو سالکاران0.904.45<strong>د</strong> خزانې تخنیکي مرستهخزانه195.7122,387.11ټول ټال — حکومتولي او پرمختګ<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong>60.003,578.24DoSپه نړیواله کچه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو کنټرول او <strong>د</strong> قانون پلي کول )INCLE(0.002,439.85DoD<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو څخه مخنیوی او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>راتو پر ض<strong>د</strong> کړنې CN( )DoD0.58127.37DoJ<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> سزا ا<strong>د</strong>اره )DEA(60.586,145.47ټول ټال — <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong>بشر پالنه0.005.00USDA<strong>د</strong> P.L. I ،480 سرلیک159.50716.71USAID<strong>د</strong> P.L. II ،480 سرلیک197.09500.13USAID<strong>د</strong> ناورینونو مرستې )IDA(8.07135.4723.9325.000.0046.4636.08812.7569.3325.20109.4995.18USAIDDoSDoSDoSUSDAUSDAیا<strong>د</strong>ونې:‏ شمیرې په تقریبي ډول لیکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ DoD <strong>د</strong> AIF له2011 مالي کال څخه $101 میلیونه ډالر <strong>د</strong> ESF 2011 مالي کالبو<strong>د</strong>یجې ته ولیږ<strong>د</strong>وله تر څو <strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong> یو زیربنايي پروژې پهتطبیق کولو کې مصرف شي.‏a <strong>د</strong> 2013 مالي کال شمیرې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې <strong>د</strong>مقی<strong>د</strong> شوو مرستو په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو هغه رپوټونه ښيي چې <strong>د</strong> 2013مالي کال روانې پریکړې له الرې ترسره شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> رپوټ ورکولو<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې تر پایه پورې ډیرو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> 2012 مالي کال څخه <strong>د</strong> مقی<strong>د</strong>کی<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې.‏<strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> نوښتونه )TI(<strong>د</strong> کډوالۍ او کډوالو سره مرسته )MRA(په اختیاري ډول سوله غوښتل )PKO(<strong>د</strong> کډوالۍ او کډوالو بیړنۍ مرسته )ERMA(خواړه <strong>د</strong> پرمخ تللو <strong>لپاره</strong>(b)416 خوراکي مرسته0.000.00595.520.00155.60155.601,064.8550.4922.402,442.75194.206,442.406,636.6088,758.57USDAUSDAسرچینې:‏ <strong>د</strong> سیګار 1/4/2013, 1/15/2013, 1/17/2013,10/14/2009 ,10/22/2012 ,1/2/2013 او 10/1/2009 معلوماتيغوښتنو ته <strong>د</strong> DoD ځوابونه؛ <strong>د</strong> سیګار 1/4/2012, 1/8/2013,10/5/2012 او 6/27/2012 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> State ځوابونه؛<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب؛ <strong>د</strong>سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار1/15/2010 ,10/15/2010 ,1/3/2013 او 10/9/2009 معلوماتيغوښتنو ته <strong>د</strong> USAID ځوابونه؛ <strong>د</strong> سیګار 7/7/2009 معلوماتيغوښتنې ته <strong>د</strong> DoJ ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 4/2009 معلوماتي غوښتنېته <strong>د</strong> USDA ځواب؛ 112-74, 12/23/2011 ;P.L. ,P.L. 112-10,P.L. 111-118 ;P.L. 111-212, 10/29/2010 ;4/15/2011‎12/19/2009‎؛ <strong>د</strong> 2010 مالي کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع تشریحي ویناخواړه <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې <strong>لپاره</strong><strong>د</strong> ایمرسن خیریه بنیا<strong>د</strong>ټول ټال — بشر پالنه<strong>د</strong> نړیوالو چارو عملیاتونهڅارنهنورټول ټال — <strong>د</strong> نړیوالو چارو عملیاتونه<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو ټول ټال شمیرې<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>182


ېمیمض183 30 يرونج <strong>د</strong> لاک 2013 <strong>د</strong> I ټوپر هت سرګناک وتلاایا ه<strong>د</strong>حتم <strong>د</strong>2003لاک يلام2004لاک يلام2005لاک يلام2006لاک يلام2007لاک يلام2008لاک يلام2009لاک يلام2010لاک يلام2011لاک يلام2012لاک يلام2013a لاک يلامزی<strong>د</strong>ناړو0.000.00968.181,908.137,406.402,750.005,606.949,166.7710,619.2811,200.000.005,749.170.00150.00290.000.000.000.000.000.000.000.000.000.00191.00414.08396.800.000.000.000.000.000.000.000.000.000.390.670.950.981.191.661.401.761.561.180.001.500.000.000.000.000.009.900.000.000.000.000.000.00191.39564.751,655.921,909.117,407.592,761.565,608.349,168.5310,620.8411,201.180.005,750.670.0040.00136.00215.00209.00488.33550.671,000.00400.00400.009.94200.000.000.000.000.000.000.000.000.00299.00400.000.00350.000.000.000.000.000.000.0015.0059.26239.24241.8245.8293.00239.29893.831,279.50473.391,210.711,399.512,088.323,346.002,168.511,836.760.001,849.3042.54153.14169.25183.96166.81148.650.400.300.000.000.000.00165.00135.00250.000.000.000.000.000.000.000.000.000.0049.6833.4038.0041.45100.7763.0258.2392.3069.910.000.000.001.330.000.000.000.0010.774.224.223.090.550.000.000.505.000.000.000.0020.373.554.906.257.181.841.8434.7066.9038.2018.2036.6026.6048.6057.8069.3064.800.0054.300.000.000.000.000.000.005.700.000.000.000.000.001.000.060.950.190.130.750.470.000.000.000.000.00534.041,327.331,911.89932.191,724.022,157.992,775.174,564.783,255.292,951.1157.592,548.440.00220.00709.28232.65251.74307.57484.00589.00400.00324.000.00600.000.0071.80224.54108.05290.97192.81230.06392.27376.53420.47132.35387.102.873.7216.7723.6620.3840.5918.800.000.000.000.000.002.87295.52950.59364.36563.09540.97732.86981.27776.53744.47132.35987.105.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.0046.1049.2056.6060.0060.00177.0065.4127.4015.500.000.000.0085.5211.164.220.040.0316.9027.1629.8466.7461.410.000.0011.6911.221.600.000.000.000.750.871.130.730.020.0261.5063.3047.1041.8053.8044.2576.7981.4865.0087.2655.0065.009.9020.0015.500.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.200.000.000.000.000.004.969.0830.1023.249.4720.5512.090.000.000.000.000.0014.1434.580.000.000.000.000.000.000.000.000.000.009.276.1210.0225.080.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.0022.400.000.000.000.000.000.00248.08204.66165.14150.16123.30281.10182.40139.60148.37149.4055.0265.020.000.000.000.002.5014.3025.2034.4037.2059.0021.6060.6035.30207.60136.10131.90207.80434.401,060.701,761.70905.101,406.200.00243.2035.30207.60136.10131.90210.30448.701,085.901,796.10942.301,465.2021.60303.801,011.682,599.864,819.643,487.7210,028.316,190.3210,384.6716,650.2715,743.3316,511.36266.569,655.022013لاک يلام


ضمیمېج ضمیمه<strong>د</strong> سیګار لیکلي محصوالت<strong>د</strong> سیګار پلټنېبشپړې شوې پلټنېسیګار <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong>رې پلټنې بشپړې کړي <strong>د</strong>ي:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر 30 پورې <strong>د</strong> سیګار بشپړې شوې پلټنې<strong>د</strong> رپوټ معرفيکوونکی<strong>د</strong> رپوټ سرلیک<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>لونیټه1/20131/201312/201213-413-313-2افغان ملي پوځ:‏ <strong>د</strong> نقلیه وسایلو،‏ جنراتورانو،‏ او بریښنا مرکزونو <strong>د</strong> پټرول،‏تیل او ګریسو پر اخیستو <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کنترول کچه زیاته شي تر څو <strong>د</strong> چل،‏ضایع کی<strong>د</strong>و او ناوړه کارونې څخه مخنیوی وشي<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> نقلیه وسیلو <strong>د</strong> ساتلو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>:‏ <strong>د</strong> میلیونها ووډالرو له ضایع کی<strong>د</strong>و څخه مخنیوی <strong>لپاره</strong> کارونو ته اړتیا <strong>د</strong>ه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> ملي بریښنا صنعت:‏ <strong>د</strong> DoD لخوا په 12.8 میلیونه ډالرواخیستل شوي وسیلې بیکاره پرتې <strong>د</strong>ي،‏ اوUSAID <strong>د</strong>اسې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکي ته پیسې ورکړي چې کار یې ن<strong>د</strong>ی ترسره کړېنوي پلټنېسیګار <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong>وې پلټنې پیل کړي <strong>د</strong>ي:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر‎30‎ پورې <strong>د</strong> سیګار نوي پلټنې<strong>د</strong> پلټنې معرفيکونکی<strong>د</strong> پروژې سرلیک<strong>د</strong> پیل نیټه12/201211/2012سیګار 073Aسیګار 072A<strong>د</strong> افغان قضایي سکټور پرسونل ته روزنه<strong>د</strong> افغان ملي امنیت سوا<strong>د</strong> زه کړې روزنهروانې پلټنې<strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> سیګار‎11‎ پلټنې روانې وې:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر‎30‎ پورې <strong>د</strong> سیګار روانې پلټنې<strong>د</strong> پلټنېمعرفي کونکی<strong>د</strong> پروژې سرلیک<strong>د</strong> پيل نیټه10/20129/20129/20128/20128/20128/20127/2012سیګار 071Aسیګار 070Aسیګار 069Aسیګار 068Aسیګار 066Aسیګار 065Aسیګار 063A230 میلیونه ډالره په ورک شوي ترمیمي پرزو کې<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو پترول،‏ تیل،‏ او ګریس<strong>د</strong> ANSF <strong>لپاره</strong> روانې رغونیزې پروژېعامې روغتیا وزارت ته <strong>د</strong> USAID مستقیمې مرستې<strong>د</strong> DoD لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن سره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو تحریم منل<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت لخوا په <strong>افغانستان</strong> کې لګښتونه <strong>د</strong> مالي پلټنېتر پوښښ الن<strong>د</strong>ې راوستل<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بریښنا صنعت په سو<strong>د</strong>اګريز کولو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولتهڅې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بریښنا شرکت )DABS(<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>184


ضمیمې<strong>د</strong> پلټنېمعرفي کونکی<strong>د</strong> پروژې سرلیک<strong>د</strong> پيل نیټه7/20126/20125/20124/2012<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر 30 پورې <strong>د</strong> سیګار روانې پلټنې ‏)ا<strong>د</strong>امه لري(‏سیګار 064Aسیګار 060Aسیګار 056Aسیګار 058A<strong>د</strong> افغانانو لخوا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو څخه <strong>د</strong> مخنیوی عملیاتونو <strong>لپاره</strong> هواييخوځښت برابرولتعرفې،‏ مالیې،‏ یا نور هغه مصارف چې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> اسالمي <strong>د</strong>ولت لخواپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیارغونیزو هڅو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکو څخهاخیستل کیږيپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> پراختیايي پروګرامونو <strong>د</strong> پایښت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> USAID پالنجوړونهپه سهیلي سیمه کې <strong>د</strong> نړیوالې سوکالۍ او پراختیا انکارپوریشنسره <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> کرهنیزې پراختیا ګډه پروژهنوي مالي پلټنېسیګار <strong>د</strong> رپوټ ورکولو پ<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې کې ‎12‎مالي پلټنې پیل کړي:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر‎30‎ پورې <strong>د</strong> سیګار مالي پلټنې<strong>د</strong> پلټنېمعرفي کونکیسیګار-‏F001‎<strong>د</strong> پروژې سرلیک<strong>د</strong>ANA لخوا <strong>د</strong> وسایلو تخنیکي ساتلو پروګرام <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> افغان انتګریټډسپورټ سرویسز ‏)<strong>د</strong> انهام FZCO او AECOM ګډه تص<strong>د</strong>ي(‏ سره <strong>د</strong> DoDقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> پیل نیټه11/201211/201211/201211/201211/201211/201211/201212/201212/201211/201211/20121/2013سیګار-‏F002‎سیګار-‏F003‎سیګار-‏F004‎سیګار-‏F005‎سیګار-‏F006‎سیګار-‏F007‎سیګار-‏F008‎سیګار-‏F009‎سیګار-‏F010‎سیګار-‏F011‎سیګار-‏F012‎په هلمن<strong>د</strong> والیت کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل معیشت پروګرام <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>کیمونیکس سره <strong>د</strong>USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>په ننګرهار والیت کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل معیشت پروګرام <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ډویلوپمنټ الترنټیفانکارپوریشن سره <strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>افغان حکومت ته <strong>د</strong> ستراتیژیک مالتړ برابرولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> آسیا فونډیشن سره<strong>د</strong> USAID تعاوني هوکړه لیک<strong>د</strong> بشري سرچینو او لوجیستیکي مالتړ پروګرام <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نړیوالې سوکالۍاو پراختیا انکارپوریشن سره <strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>عامې روغتیا ته <strong>د</strong> تخنیکي مالتړ چمتو کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> روغتیا ا<strong>د</strong>اري علوموسره <strong>د</strong> USAID تعاوني هوکړه لیکپه شمال او لوی<strong>د</strong>یځ کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل پراختیا او ب<strong>د</strong>یل معیشت پروګرامونو <strong>د</strong>پراخولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> Inc. ARD, سره <strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong> ایمرجینګ مارکیټ ګروپ سره <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> SOEخصوصي کولو،‏ <strong>د</strong> اضافي ځمکو خصوصي کولو،‏ او <strong>د</strong> ځمکو پریښو<strong>د</strong>لوپروژې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کول<strong>د</strong> خصوصي سکټور روغتیا يي تولی<strong>د</strong>اتو او خ<strong>د</strong>متونو ته <strong>د</strong> السرسۍ زیاتولوپروګرام <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> فیوچرز ګروپ انترنیشنل،‏ LLC سره <strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> کرهنې،‏ اوبه لګونې او مال<strong>د</strong>ارۍ وزارت <strong>د</strong> ظرفیت زیاتولو او <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون ا<strong>د</strong>ارهکولو پروګرام <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ایکانومیک ګروٍث االینس له <strong>د</strong>اوطلبانو سره <strong>د</strong> USDAتعاوني هوکړه لیک<strong>د</strong> پوهنتون <strong>د</strong> خپرونې عملیاتونو مرکز <strong>د</strong> پروژو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ولوپمنټارګنایزیشن سره <strong>د</strong> State مرستې<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په سهیل او ختیځ کې <strong>د</strong> والیتونو ستراتیژیکو سړکونو پروژې<strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نړیوالې سوکالۍ او پراختیا انکارپوریشن سره <strong>د</strong> USAID تعاونيهوکړه لیک<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 185 30


ضمیمې<strong>د</strong> سیګار تفتیشاتبشپړ شوي تفتیشاتسیګار <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong>وه تفتیشونه بشپړ کړي <strong>د</strong>ي:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر‎30‎ پورې <strong>د</strong> سیګار بشپړ شوي تفتیشات<strong>د</strong> رپوټ معرفيکونکی<strong>د</strong> رپوټ سرلیک<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>ونیټه1/20131/2013<strong>د</strong> سیګار 13-5تفتیش<strong>د</strong> سیګار 13-4تفتیش<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز والیت په امام صاحب کې <strong>د</strong> افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیسو یوه قشله:‏<strong>د</strong> $7.3 میلیونه ډالرو په لګښت یوه و<strong>د</strong>انۍ بیکاره پرته <strong>د</strong>هپه کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو والیتي مرکزونه:‏ <strong>د</strong> ساختماني ناوختیایا ناوخته کی<strong>د</strong>و او لګښت ډیروالي وروسته،‏ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ کارولو او ثبات په اړهان<strong>د</strong>یښنې پرځای پاتې <strong>د</strong>ينوي تفتیشاتسیګار <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong>وه نوي تفتیشونه پيل کړي <strong>د</strong>ي:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر‎30‎ پورې <strong>د</strong> سیګار نوي تفتیشات<strong>د</strong> تفتیش معرفيکونکی<strong>د</strong> پروژې سرلیک<strong>د</strong> پیل نیټه1/20131/2013سیګار 1009سیګار 1008<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په والیت کې <strong>د</strong> کجکي بن<strong>د</strong> او تړلو رغونیزو پروژو تفتیشپه لوی<strong>د</strong>یځو والیتونو کې <strong>د</strong> طبي،‏ ښوونیزو،‏ پولیسو،‏ او کرهنیزوتسهیالتو تفتیش<strong>د</strong> سیګار نور لیکلي محصوالت<strong>د</strong> سیګار خبر<strong>د</strong>ارۍ لیکونهسیګار <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې یو خبر<strong>د</strong>ار لیک خپور کړ:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر 30 پورې <strong>د</strong> سیګار نوي خبر<strong>د</strong>ار لیکونه<strong>د</strong> خط سرلیک<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>ونیټه1/2013جیوسپاشیل ډیټابیس <strong>د</strong> ځینو سایټونو په اړه ناسمه همغږي لري<strong>د</strong> سیګار تحقیقاتبشپړ شوي تحقیقاتي رپوټونهسیګار <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې یو تحقیقاتي رپوټ خپور کړ:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر 30 پورې <strong>د</strong> سیګار بشپړ شوي تحقیقاتي رپوټونه<strong>د</strong> رپوټ معرفيکونکیتحقیقاتي رپوټ 13-1<strong>د</strong> رپوټ سرلیکافغان ملي پوځ:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> خری<strong>د</strong>اریو <strong>د</strong> 201 میلیونهډالرو په هکله تر اوسه حساب ن<strong>د</strong>ی ورکړی شوی ځکه چې اسنا<strong>د</strong>یې ټول له مینځه وړل شوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>ونیټه12/2012<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>186


ضمیمې<strong>د</strong> سیګار ځانګړي پروژېبشپړې شوي ځانګړې پروژېسیګار <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو ځانګړو پروژو رپوټونه خپاره کړل:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر 30 پورې <strong>د</strong> ځانګړو پروژو په اړه <strong>د</strong> سیګار بشپړشوي رپوټونه<strong>د</strong> رپوټ معرفيکونکیسیګار SP-13-2<strong>د</strong> رپوټ سرلیکافغان ملي امنیتي ځواکونه:‏ <strong>د</strong> وار<strong>د</strong> شوي تیلو څخه کمزوری نظارت<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل ګرځي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته <strong>د</strong> تیلو خری<strong>د</strong>اريپر ایران <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا <strong>د</strong> وضع شوي اقتصا<strong>د</strong>ي تحریمونو څخهسرغړونه وکړي<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>ونیټه1/2013سیګار SP-13-1<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> معیارونه:‏ کابل هوايي ډګر ته <strong>د</strong> راتلونکو بې حسابهپيسو څخه <strong>د</strong> څارنې پروړان<strong>د</strong>ې الهم زیاتې ستونزې شته <strong>د</strong>ينوي ځانګړي پروژېسیګار <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې یوه ځانګړې پروژه اعالن کړې <strong>د</strong>ه:‏12/2012<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر 30 پورې <strong>د</strong> سیګار بشپړ شوي تحقیقاتي رپوټونه<strong>د</strong> پروژې معرفيکونکیSP-3<strong>د</strong> پروژې سرلیک<strong>د</strong> ځمکې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ویالو سیسټم ارزونه<strong>د</strong> پيل نیټه12/2012<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 187 30


ضمیمې<strong>د</strong> ضمیمه<strong>د</strong> سیګار تحقیقات او <strong>د</strong> شکایتونو شمیره<strong>د</strong> سیګار تحقیقاتپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار 63 نوي تحقیقات پيل او 14 یې بشپړ کړې،‏ چې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> پرانیستلشوو تحقیقاتو شمیره 268 ته رسیږي.‏ <strong>د</strong> نوي تحقیقاتو زیاته برخه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>،‏ رشوت،‏ او<strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ارکاتو چل ول،‏ په اړه <strong>د</strong>ه،‏ لکه چې په 1.D. شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوی.‏ <strong>د</strong> تړل شوو تحقیقاتوزیاته برخه <strong>د</strong> بې ثبوته تورونو له امله یاهم <strong>د</strong> مخنیوي څخه وروسته تړل شوې <strong>د</strong>ه،‏ لکه چېپه 2.D شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوی.‏1.D شکل<strong>د</strong> سيګار تحقيقات:‏ نوي تحقيقات،‏ <strong>د</strong> 2012کال <strong>د</strong> اکتوبر له لومړۍ نيټې څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورېټول ټال:‏ 632.D شکلمتفرقه جناييفعاليتونه20<strong>د</strong> سيګار تحقيقات:‏ تړل شوي تحقيقات،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر له پيل څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې92<strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ارکاتوچل ول24عامهفسا<strong>د</strong>/رشوت11بې بنسټه ا<strong>د</strong>عاوې<strong>د</strong> روانو تحقيقاتو سره یوځای شوي21غلا4ملکي تحقيقات1<strong>د</strong> تعقيب <strong>لپاره</strong> پریښو<strong>د</strong>ل شويمتفرقهارزونه31086420ټول ټال:‏ 14سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو ریاست،‏ 1/10/2013.سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو ریاست،‏ 1/10/2013.<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> شکایتونو شمیرهپ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> شکایتونو له 55 شمیرو څخه شکایتونه ترالسه شوي <strong>د</strong>ي،‏ البته ډیره برخه یې<strong>د</strong> بریښناله الرې السته راغلي،‏ لکه چې په .3.D شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوی.‏ له <strong>د</strong>ې شکایتونو څخهډیری برخه یې وتړل شول،‏ لکه چې په .4.D شکل کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏3.D شکل<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> شکایاتو <strong>د</strong> شميرې څخه <strong>د</strong>لاسته راغلو شکایتونو سرچينې،‏ <strong>د</strong> 2012کال <strong>د</strong> اکتوبر له لومړی نيټې څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې4.D شکلټول ټال:‏ 55<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> شکایاتو شميرې وضعيت،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر له لومړی نيټې څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې2015بریښنايي‏(بریښناليک،‏ویب،‏ یا فکس)‏53تړل شوي<strong>د</strong> بياکتنې لان<strong>د</strong>ې14<strong>د</strong> نورو تحقيقاتو <strong>لپاره</strong>په نښه شوي5نورو ته راجع شوي201510510فون1ناڅاپيشکایتونه1<strong>د</strong> S&D <strong>لپاره</strong> راجع شويټول ټال:‏ 55سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو ریاست،‏ 1/3/2013.یا<strong>د</strong>ونه:‏ = S&D ځنډول او مخنيوی.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو ریاست،‏ 1/3/2013.<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>188


ضمیمې<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> اشارو له کبله ګوښه کی<strong>د</strong>ل او مخنیوی<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ګوښه کولو او مخنیولو اشارې <strong>د</strong> 58 ګوښهکی<strong>د</strong>لو او‎46‎ مخنیولو المل شوي <strong>د</strong>ي،‏ لکه چې په 1.D ج<strong>د</strong>ول کې په زماني ترتیب راغلي <strong>د</strong>ي.‏1.D ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې ګوښه کی<strong>د</strong>نې او مخنیونېمخنیونېګوښه کی<strong>د</strong>نېفاروقي،‏ حشمت الله<strong>د</strong> الوطن کانسترکشن کمپنيحمی<strong>د</strong> لیث کانسترکشن کمپني<strong>د</strong> بصیرت کانسترکشن کمپنيحمی<strong>د</strong> لیث ګروپبروفي،‏ کینیثلو<strong>د</strong>ین،‏ روح الله فاروقينقیب الله،‏ ن<strong>د</strong>یمبینیت او فوچ اسوشیت،‏ LLCرحمن،‏ عبی<strong>د</strong>ربرانډون،‏ ګرېکمپ بیل،‏ نیل پټریکبورکاتا،‏ راول اکلوز،‏ جارډ لينړیوال لوجیستیکي عملیاتونهرابینسن،‏ فرانز مارتینټایلر،‏ زاچیري ډوسټینآریا ګروپ کانسترکشن کمپنيآریا ګروپآریا حیرايي جنرل ټریډنګآریا م.ي جنرل ټریډنګ LLCآریا میډل ایسټآریامینځنی ختیځ کمپني LLCآریا میډل ایسټ کمپني لمت<strong>د</strong> – هراتآریا سپالی کمپني لمت<strong>د</strong>آریا سپالی خ<strong>د</strong>متونه او سالکارۍافټیک انټرنیشنلافتیک انټرنیشنل پرایوت لمت<strong>د</strong>علم،‏ احم<strong>د</strong> فرزا<strong>د</strong>البهار لوجیستیکامریکن اریا کمپني LLCامریکن اریا LLCبارکزی،‏ ننګیالیفورمی<strong>د</strong> سپالی اینډ سرویسزګرین الیټ جنرل ټریډنګکابل هیکل لوجیستیک کمپنيشارپ وې لوجیستیکیونایټیډسټیټ کلفورنیا لوجیستیک کمپنيیوسف،‏ نجیب اللهرحیمي،‏ محم<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ریسووټین،‏ فیلیپ سټیفنK5 ګلوبلاحم<strong>د</strong>،‏ نورنوراحم<strong>د</strong> یوسفزی کانسترکشن کمپنياییني،‏ شیریل اډینایککینن،‏ ژوسټینکانسټانتینو،‏ اپریل انيکانسټانټینو،‏ ډيکانسټانټینو،‏ رامیل پامزکریلي،‏ برام<strong>د</strong>روتلیف،‏ کریستوفرفیل-تیک انجینرینګ او رغونیز کمپنيهانډا،‏ سی<strong>د</strong>ارثجبک،‏ ایما<strong>د</strong>جمالي،‏ روح اللهخال<strong>د</strong>،‏ محم<strong>د</strong>خان،‏ <strong>د</strong>اروماریانو،‏ اپریل انی پیریزمکبي،‏ ایلټون موریسمیهالزو،‏ جانقسیمي،‏ محم<strong>د</strong>ان<strong>د</strong>ریسراضي،‏ محم<strong>د</strong>خال<strong>د</strong>صافي،‏ فضل احم<strong>د</strong>شین ګل شاهین،‏ ا.ک.ا ‏“شین ګل شاهین”‏اسپینوزا-لور،‏ پی<strong>د</strong>رو الفری<strong>د</strong>وکمپ بیل،‏ نیل پتریکحضرتي،‏ ارشمیډفیلډ انټرنیشنلمور،‏ رابرټ جنوري،‏ نورعلم،‏ ا.ک.ا ‏“نور علم”‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 189 30


ضمیمې1.D ج<strong>د</strong>ول ‏)ا<strong>د</strong>امه لري(‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې ګوښه کی<strong>د</strong>نې او مخنیونېمخنیونېګوښه کی<strong>د</strong>نېنارترن ری کانسترکشن ارګنایزشنډومینیک،‏ الویټ کانيشمال پامیر بلډینګ اینډ روډ کانسترکشن کمپنيمارک ویث،‏ جیمزوا<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>یسي <strong>د</strong>.‏آل پاینټس انترنیشنل ډیستریبیوترز،‏ انکارپوریشن بلو پلنیت لوجیستیک سرویسزسیپوال،‏ جیمزمحمو<strong>د</strong>ي،‏ پ<strong>د</strong>ریسهرکویلز ګلوبل سرویسزمحمو<strong>د</strong>ي،‏ شیکبشرویډر،‏ رابرټAISC LLCامریکن انترینشنل سکیوریتي کارپوریشنبرا<strong>د</strong>رز ریچار<strong>د</strong> اس.‏<strong>د</strong>یویډ ای یانګ کانسترکشن اینډ رینویشن انکارپوریشنفورس ډایرکټ سولوشنز LLCهریس،‏ کریستوفرهرنانډو کونټي هول<strong>د</strong>ینګز LLCهای<strong>د</strong>-ای-ریک LLCپانترز LLCپیپر میل ویلیج،‏ انکارپوریشنشروډ الین LLCسپاډا،‏ کارولټایلر،‏ مایکلویلوینچر LLCورلډ وای<strong>د</strong> ترینرز LLCیانګ،‏ ډیویډاسپینوزا،‏ موریشیوصابر،‏ محم<strong>د</strong>واټسن،‏ براین ایریکافغان بلډرز کنسرسیوم،‏ <strong>د</strong>.ب.ا ”ABC“محم<strong>د</strong>،‏ غنيمحم<strong>د</strong>،‏ تاج<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>190


ضمیمېه ضمیمهلنډیزونه او مخففاتلنډیزونه او مخففاتABPADBAGOAIFAIHRCAIPALPANAANCOPANPANSFAPAPAPPFAPRPARTFASFFASYCUDAAUPCERPCIACJIATFCMCNPACPDCSSPCSTC-ACUATDABSDCISDEADoDDoD CNDoD OIGDoSDoS OIGDoTDSTECFEIAپیژن<strong>د</strong>نهافغان سرح<strong>د</strong>ي پولیس<strong>د</strong> اسیا پراختیايي بانک<strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنا بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> بشري حقونو خپلواک کمیسیون<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنا پروګرامافغان سیمه ییز پولیسافغان ملي پوځافغان <strong>د</strong> عامه نظم پولیسافغان ملي پولیسافغان ملي امنیتي ځواکونه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> له پارلمان سره <strong>د</strong> مرستې پروګرامافغان <strong>د</strong> عامه محافظت ځواکونهافغان <strong>د</strong> سولې او بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> خیریه بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> ګمرکونو <strong>د</strong> معلومات <strong>لپاره</strong> خو<strong>د</strong>کاره سیسټمافغان یونیفارم پولیس<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام<strong>د</strong> استخباراتو مرکزي ا<strong>د</strong>اره ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏ګډ بین اال<strong>د</strong>اري وظیفوي ځواک<strong>د</strong> وړتوب موخه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> پولیس<strong>د</strong> مرکزي بن<strong>د</strong>یخانو ریاست ‏)افغان(‏<strong>د</strong> سمولو سیسټم څخه <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<strong>د</strong> امنیتي لیږ<strong>د</strong> ګډه قومان<strong>د</strong>ه – <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> واح<strong>د</strong> ارزولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان اسباب<strong>د</strong> افغان ملي ګټو شرکت<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع جنایي تحقیقاتي خ<strong>د</strong>مت ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قوانینو پلي کولو ا<strong>د</strong>اره ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو څخه مخنیوي او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> کړنو بو<strong>د</strong>یجه‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> پلتونکي <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>عمومي</strong> پلټونکي <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> ترانسپورټیشن وزارت ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> ولسوالۍ څخه <strong>د</strong> مالتړ ډله<strong>د</strong> پراخ شوي اعتبار سهولت<strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن له لوري پیل شوی بری<strong>د</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 191 30


ضمیمېلنډیزونه او مخففات پیژن<strong>د</strong>نهESFEVAWFBIFDRCGAOGDPHOOIARCSCICAOICCTFIDEA-NEWIDLGIECIEDIJCIMFINCLEINLISAFJSSPKCILOTFAMCCMCITMCNMCTFMECMoDMoFMoIMoJMoMMoPHMRRDNATONGONIUNKBNPPNPTCNTM-AOCOOMB<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> ښځو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخوالي له مینځه وړلو قانون<strong>د</strong> تحقیقاتو فیډرالي ا<strong>د</strong>اره ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> مالي شخړو هوارولو کمیسیون<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏ناخالصه ملي تولی<strong>د</strong><strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> څارنې عالي <strong>د</strong>فتر ‏)افغان(‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري سمونونو او ملکي خ<strong>د</strong>متونو خپلواک کمیسیون<strong>د</strong> ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ نړیواله موسسه<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په ض<strong>د</strong> نړیوال وظیفوي ځواکپه شمال،‏ ختیځ او لوی<strong>د</strong>یځ کې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي ب<strong>د</strong>یلونو <strong>د</strong> چلولو <strong>لپاره</strong> جایزې<strong>د</strong> سیمه ییزو ارګانونو خپلواک ریاست ‏)افغان(‏<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون ‏)افغان(‏اصالح شوي چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکي توکي<strong>د</strong> نړیوال سوله ساتو ځواکونو ګډه قومان<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> پیسو نړیوال صن<strong>د</strong>ق<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو نړیوال کنټرول او <strong>د</strong> قانون پلي کول ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او قانون پلي کولو چارو نړیواله ا<strong>د</strong>اره ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏نړیوال سوله ساتي ځواکونه<strong>د</strong> قضايي سکټور څخه <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<strong>د</strong> کابل ښار نوښت<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> قانون او نظم خیریه بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> چین میټالورجیکل ګروپ کارپوریشن<strong>د</strong> مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژۍ وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> لویو جرمونو وظیفوي ځواک ‏)افغان(‏<strong>د</strong> څارنې او ارزونې کمیټه ‏)افغان(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> ماليې وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> کانونو وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> کلو <strong>د</strong> پراختیا او <strong>بیارغونې</strong> وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> شمالي اتالنتیک تړون موسسهغیر <strong>د</strong>ولتي موسسه<strong>د</strong> مخنیوی ملي واح<strong>د</strong> ‏)افغان(‏نوی کابل بانک<strong>د</strong> ملي لومړیتوب پروګرام<strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې مرکز<strong>د</strong> ناټو روزنیز ماموریت - <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې خوا احتمالي عملیاتونه<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>فتر ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>192


ضمیمېلنډیزونه او مخففاتOTAP.L.PJSTPM/WRAPOLPPCPRTPSCPTECRAMP-UPRCRC WindowSCCSIGARSYTAPITFBSOTMRUNUNDPUNHCRUNODCUSAAAUSACEUSACE-TANUSAIDUSAID OIGUSDAUSFOR-AUSGSUXOVSOWTOپیژن<strong>د</strong>نه<strong>د</strong> تخنیکي مرستې <strong>د</strong>فتر ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو خزانه(‏عامه قانون<strong>د</strong> والیتي <strong>د</strong>اراالنشاء ګډه ډله ‏)افغان(‏<strong>د</strong> سیاسي - پوځي چارو ا<strong>د</strong>اره — <strong>د</strong> وسلو لږولو او لرې کولو <strong>د</strong>فترپترول،‏ تیل،‏ او ګریس<strong>د</strong> سولې والیتي شوری<strong>د</strong> والیتي <strong>بیارغونې</strong> ډله<strong>د</strong> امنیت خصوصي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوونکی<strong>د</strong> بریښنا رسولو پراخه کول او نښلول<strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong> ښاري استوګنو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> افغان سیمه ییزو ښاروالیو پروګرامسیمه ییزه قومان<strong>د</strong>ه ‏)ایساف(‏<strong>د</strong> بیا ګرځی<strong>د</strong>ونکي لګښت کړکۍ<strong>د</strong> ځانګړو <strong>د</strong>وسیو کمیټه ‏)افغان(‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong>لمریز کال<strong>د</strong> ترکمنستان-<strong>افغانستان</strong>-پاکستان-هن<strong>د</strong> پایپ الینپه <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او ثبات عملیاتونو <strong>لپاره</strong> وظیفوي ځواک<strong>د</strong> ترانسپورټیشن خوځښت غوښتنهملګري ملتونه<strong>د</strong> ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام<strong>د</strong> کډوالو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عالي کمیسیون<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او جرمونو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ پلټونکې ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي انجینرانو قطعې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي انجینرانو قطعې — <strong>د</strong> اتالنتیک نه پورې غاړه<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> شمال<strong>د</strong> نړیوالې پراختیا <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>ارهپه USAID کې <strong>د</strong> <strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> پلټونکي <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> کرهنې وزارت<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه — <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو جیولوژیکي سروېناچاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>لي مهمات<strong>د</strong> کلي ثابته کولو عملیاتونه<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ نړیوال سازمان<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 193 30


پای لیکونه1. ‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پای<strong>د</strong>اره نړیواله مشري:‏ <strong>د</strong> یوویشتمې پیړۍ <strong>د</strong>فاعي لومړیتوبونه،‏ <strong>د</strong>2012 کال جنوري،‏ 6 مخ.‏107-40 2. عامه قانون،‏ <strong>د</strong> هغو خلکو په وړان<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سرتیرو په ض<strong>د</strong> یې نويبری<strong>د</strong>ونه پيل کړي،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي ځواکونو <strong>د</strong> کارونې په اړه ګډه پریکړه،‏ (a)2§،<strong>د</strong> 2001 کال <strong>د</strong> سپتمبر‎18‎‏.‏3. ‏سپینه ماڼۍ <strong>د</strong> مطبوعاتو وزیر <strong>د</strong>فتر،‏ <strong>د</strong> خبرو نکل،‏ ‏”ولسمشر بوش په <strong>افغانستان</strong> کې،‏ <strong>د</strong> ترور پهوړان<strong>د</strong>ې نړیواله جګړې <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه خبرې کوي،“‏ <strong>د</strong> 2007 کال <strong>د</strong> فبروري په 15 نیټه پهواشنګټن کې ایرا<strong>د</strong> شوی.‏4. ‏سپینه ماڼۍ <strong>د</strong> مطبوعاتو وزیر <strong>د</strong>فتر،‏ ‏”<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملت په هکله <strong>د</strong> ولسمشر اوباما خبرې،“‏ <strong>د</strong>بګرام په هوايي ډګر کې ایرا<strong>د</strong> شوې <strong>د</strong>ه،‏ 5/1/2012.5. ‏<strong>د</strong> سیګار 12-12 پلټنه،‏ په 2011 مالي کال کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنايي پروژو بو<strong>د</strong>یجې له مهالویشه شاته <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> پایښت کافي پالنونه نلري،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جوالی 7-8 30، مخ.‏6. ‏<strong>د</strong> سیګار 13-4 تفتیش:‏ په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو والیتي مرکزونه:‏ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ له ځنډی<strong>د</strong>واو <strong>د</strong> لګښت <strong>د</strong> زیاتوالي نه وروسته بیاهم <strong>د</strong> تسهیالتو <strong>د</strong> کارونې او پایښت په اړه ان<strong>د</strong>یښنې الپاتې <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> 2013 کال جنوري.‏ <strong>د</strong> سیګار 13-5 تفتیش:‏ <strong>د</strong> افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیسو تسهیالت:‏ <strong>د</strong>کن<strong>د</strong>ز والیت په امام صاحب کې <strong>د</strong> افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیسو <strong>د</strong> ټولی مرکزونه:<strong>د</strong> 7.3 میلیونه ډالرو پهلګښت و<strong>د</strong>انۍ په زیاته ان<strong>د</strong>ازه نه کارول کیږي،‏ <strong>د</strong> 2013 کال جنوري.‏7. ‏<strong>د</strong> سیګار 11-13 پلټنه،‏ په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بسپنو په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اراتو ترمینځ ضعیفههمغږۍ او ناکافي کنترول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرستې ضایع کوي او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> مالي سکټور لهپرپرمختګ څخه مخنیوی کوي.‏ <strong>د</strong> 2011 کال جوالی.‏8. ‏<strong>د</strong> آسیا پراختیايي بانک،‏ (AFG) TA 7637 <strong>د</strong> بریښنا سکټور ماستر پالن،‏ 11/30/2012.9. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ”‏ ‏)<strong>د</strong> NDAA برخې پهاساس چې کانګرس <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې منلو ته تیاروي معموال ‏“<strong>د</strong> 1230 رپوټ”‏ په نوم یا<strong>د</strong>یږي(،‏ <strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong>سمبر،‏ 5 مخ.‏10. ‏<strong>د</strong> USAID OIG/Afghanistan رییس یا<strong>د</strong>ونه،‏ ‏“<strong>د</strong> USAID‏/<strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> څارنې او ارزونېسیسټم بیا کتنه،”‏ 1 9/26/2012، مخ.‏11. ‏<strong>د</strong> سیګار 12-9 پلټنه،‏ USAID <strong>د</strong> <strong>بیارغونې</strong> په برخه کې 9.5 میلیارډه ډالره مرسته کړې <strong>د</strong>ه او<strong>د</strong> ځینو مالي پلټنو بو<strong>د</strong>یجه یې ورکړې،‏ خو ګڼ شمیرې پلټنې <strong>د</strong> پام وړ ځنډ،‏ <strong>د</strong> حساب ورکولومح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یت،‏ او <strong>د</strong> سرچینو <strong>د</strong> نشتون سره مخ شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> 2012 کال می.‏12. ‏<strong>د</strong> سیګار 11-3 پلټنه:‏ په هلمن<strong>د</strong> او کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> ولسوالیو مرکزونو تسهیالت <strong>د</strong> څارنېکمزورتیا او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ناسم پلي کی<strong>د</strong>و له امله <strong>د</strong> پام وړ نواقص لري،‏ <strong>د</strong> 2010 کال اکتوبر.‏13. ‏آسیا فونډیشن،‏ <strong>افغانستان</strong> په 2012 کال کې:‏ <strong>د</strong> افغان خلکو یوه سروې،‏ ،asiafoundation.org<strong>د</strong> 2012 کال نومبر،‏ 20 مخ.‏14. ‏نړیواله روڼتیا،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> لست 2012، <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر.‏15. ‏آسیا فون<strong>د</strong>یشن،‏ <strong>افغانستان</strong> په 2012 کال کې:‏ <strong>د</strong> افغان خلکو یوه سروې،‏ ،asiafoundation.org<strong>د</strong> 2012 کال نومبر،‏ 8 مخ.‏16. ‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> څخه <strong>د</strong> څارنې او ارزونې ګډ خپلواکه کمیټه،‏ ‏“<strong>د</strong>ویم شپږ میاشتنۍ رپوټ،”‏4 ،7/25/2012 مخ.‏17. ‏<strong>د</strong> جاپان <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ‏“ضمیمه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې چوکاټ،”‏ انګلیسي متن،‏13 موضوع،‏ .7/8/201218. ‏<strong>د</strong> سیګار 10-15 پلټنه،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا یوه وروستۍ او جامعهستراتیژي به په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له بیارغونیزو هڅو سره ډیره مرسته وکړي.‏ <strong>د</strong>2010 کال اګست.‏19. ‏<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په اړه <strong>د</strong> ټوکیو کنفرانس،‏ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> څخه <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون تر پړاو پورې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> په ځانتکیه کی<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong> ملګرتیا اعالمیه،‏ 7/8/2012، پارا.‏ 15.20. ‏نړیوال بانک/‏IMF‏،‏ ‏“<strong>د</strong> قرضې <strong>د</strong> پایښت په اړه نوې تحلیل،”‏ 1 6/19/2012، مخ؛ ،IMF‏“<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> 12/245 شمیره رپوټ،”‏ <strong>د</strong> 2012 کال اګست،‏ 25 مخ.‏21. ‏<strong>د</strong> واشنګټن پوسټ له الرې اسوشتی<strong>د</strong> پرس،‏ ‏“<strong>د</strong> ناټو په غونډه کې،‏ کلینټن پر ایتالفیانو ږغ کويچې ارومرو بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> 2014 کال څخه وروسته <strong>د</strong> افغان امنیت په اړه خپلې کړې ژمنې ترسره کړي،”‏.12/5/201222. ،DoD 1230 شمیره رپوټ،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر،‏ 47 مخ.‏23. ،DoD 1230 شمیره رپوټ،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر،‏ 47 مخ.‏24. ‏<strong>د</strong> سیګار 13-1 پلټنه،‏ <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو تسهیالت:‏ <strong>د</strong> عملیاتونو او ساتنې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو،‏څارنې،‏ او پایښت په اړه ان<strong>د</strong>یښنې،‏ <strong>د</strong> 2012 کال اکتوبر.‏25. ‏<strong>د</strong> سیګار 11-7 پلټنه،‏ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام <strong>د</strong> لغمان په والیت کې ځینې ګټې کړي<strong>د</strong>ي خو <strong>د</strong> کمزورې څارنې او <strong>د</strong> پایښت <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>یښنو له امله مشکوکې پایلې او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو بالقوهضایع کی<strong>د</strong>لو خطر رامینځته شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> 2011 کال جنوري.‏26. ‏<strong>د</strong> سیګار 12-12 پلټنه،‏ په 2011 مالي کال کې <strong>د</strong> افغان زیربنايي بو<strong>د</strong>یجو پروژې له مهال ویشهوروسته <strong>د</strong>ي او هم <strong>د</strong> پایښت کافي پالنونه نلري،‏ <strong>د</strong> 2012 کال جوالی.‏27. ‏<strong>د</strong> GAO-11-907 ،GAO شمیره رپوټ،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> حکومتولي:‏ <strong>د</strong> کړنو په معلوماتو کې <strong>د</strong> خالشتون <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> مالي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> ظرفیت په جوړولو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هڅې پهمجموعي توګه ونه ارزول شي،‏ <strong>د</strong> 2011 کال سپتمبر.‏28. ‏<strong>د</strong> R42827 ،CRS شمیره رپوټ،‏ آیا بهرنۍ مرستې ګټه کوي؟ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو مرستو <strong>د</strong>ارزولو <strong>لپاره</strong> هڅې،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر 3 19، مخ.‏29. ‏<strong>د</strong> سیګار 12-8 پلټنه،‏ USAID <strong>د</strong> افغان باثباته کولو یوې پروژې ته یې سربیره پر<strong>د</strong>ې چېمشکوکې پایلې یې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې 400 میلیونه ډالر لګښت ورکړه،‏ خو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې هڅو <strong>د</strong> ښه ارزولو <strong>لپاره</strong>یې ځینې ګامونه پورته کړي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> 2012 کال اپریل،‏ .ii,P.L. 112-175 30. ‎9/28/2012‎؛ <strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب؛ <strong>د</strong>سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/8/2013 معلوماتيغوښتنې ته <strong>د</strong> State ځواب؛ 112-74 ،P.L. 12/23/2011.31. ‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ ب ضمیمه وګورئ.‏،P.L. 111-32 .32 ‏“<strong>د</strong> اضافي تخصیصاتو الیحه ”،2009 .6/24/200933. ‏<strong>د</strong> سیګار 7/20/2009 بررسۍ ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏34. ‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ ب ضمیمه وګورئ؛ <strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏35. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏36. DoD ،OIG ‏“<strong>د</strong> بسپنو ویش او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو ا<strong>د</strong>اره کولو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong>مقی<strong>د</strong> شوو بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> اعتبار مو<strong>د</strong>ه-‏ لومړی پړاو،‏ 11/5/2007”، 2 مخ.‏37. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏38. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏39. ،DoD <strong>د</strong> مالي ا<strong>د</strong>ارې مقرره،‏ ‏“<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام:‏ 12 جل<strong>د</strong>،‏ 27 فصل،”‏27-3 ،1/2009 مخ.‏40. USFOR-A ‏“<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام،‏ )CERP( ”،SOP <strong>د</strong> 1-06، USFOR-A خپرونه،‏35 ،2/2011 مخ؛ ،P.L.112-74 .12/23/201141. ‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوت ب ضمیمه وګورئ.‏42. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/15/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏43. ‏<strong>د</strong> پوځي خ<strong>د</strong>متونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> کمیټې مطبوعاتي خپرونه،‏ ‏“سنا <strong>د</strong> 2011 ماليکال <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> Ike Skelton <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع واکمنۍ الیحه تصویب کړه،”‏ 12/22/2010.44. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏ P.L. ‎12/23/2011‎؛ 112-74،.4/15/2011 ،P.L. 112-1045. ،TFBSO ‏“<strong>د</strong> TFBSO په اړه معلومات،”‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎10/20/2011‎؛ <strong>د</strong> سیګار 7/22/2011معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏46. ‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوت ب ضمیمه وګورئ.‏47. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏48. ،DoD ‏“<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو څخه مخنیوی او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> فعالیتونه،‏ په 2009 مالي <strong>د</strong>فاعيکال کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو څخه مخینوی او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> فعالیتونو <strong>لپاره</strong> اضافي وړان<strong>د</strong>یز،”‏<strong>د</strong>السرسۍ نیټه 4/13/2010.49. OIG ،DoD ‏“<strong>د</strong> DoD <strong>د</strong> 2011 مالي کال په اړه <strong>د</strong> خپلواکو پلټونکو رپوټ،‏ <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong>محاسبې تشریحي رپوټ چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو څخه <strong>د</strong> مخنیوی کولو ملي پروګرام <strong>د</strong> کارونو <strong>لپاره</strong>مقی<strong>د</strong> شوي و،”‏ <strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،DODIG-2012-04 1/30/2012.50. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏51. ،USAID ‏“<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو مرستو <strong>د</strong> ماخذ الرښو<strong>د</strong>،”‏ 6 1/2005، مخ.‏52. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏53. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013، او 10/2/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏54. ‏<strong>د</strong> سیګار 10/13/2009 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> State ځواب.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بیا رغونه194


پای لیکونه‏<strong>د</strong> سیګار 1/8/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> State ځواب.‏55. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/8/2013، او 10/11/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> State ځواب.‏56. ‏سیګار،‏ ‏“<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 51 7/30/2010، مخ.‏57. ‏نړیوال بانک،‏ :ARTF“ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 نیټې پورې <strong>د</strong> مالي وضعیت په اړه58. <strong>د</strong> رییس رپوټ،”‏ 5 مخ.‏‏نړیوال بانک،‏ :ARTF“ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 نیټې پورې <strong>د</strong> مالي وضعیت په اړه59. <strong>د</strong> رییس رپوټ،”‏ 1 مخ.‏‏نړیوال بانک،‏ :ARTF“ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 نیټې پورې <strong>د</strong> مالي وضعیت په اړه60. <strong>د</strong> رییس رپوټ،”‏ 5 مخ.‏‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې میاشتنۍ تازه خبرې:‏ <strong>افغانستان</strong>،”‏ 16 4/2011، مخ.‏61. ‏نړیوال بانک،‏ :ARTF“ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 نیټې پورې <strong>د</strong> مالي وضعیت په اړه62. <strong>د</strong> رییس رپوټ،”‏ 7 مخ.‏‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې میاشتنۍ تازه خبرې:‏ <strong>افغانستان</strong>،”‏ 16 4/2011، مخ.‏63. ‏نړیوال بانک،‏ :ARTF“ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 نیټې پورې <strong>د</strong> مالي وضعیت په اړه64. <strong>د</strong> رییس رپوټ،”‏ 7 مخ.‏،EC ‏“<strong>افغانستان</strong>:‏ <strong>د</strong> لوبو هیوا<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> 2011 کال جنوري،”‏ 7 3/31/2011، مخ.‏65. <strong>د</strong> څلورم پړاو <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ Q3/2012،” LOTFA ‏“<strong>د</strong> ،UNDP 66.ضمیمه ‎12/4/2012‎؛ 1، <strong>د</strong> LOTFA په اړه <strong>د</strong> UNDP <strong>د</strong>رې میاشتنۍ او کلنۍ رپوټ څخه<strong>د</strong> سیګار تحلیل،‏ 1/15/2013.<strong>د</strong> څلورم پړاو <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ Q3/2012،” LOTFA ‏“<strong>د</strong> ،UNDP 67.ضمیمه ‎12/4/2012‎؛ 2، <strong>د</strong> LOTFA په اړه <strong>د</strong> UNDP <strong>د</strong>رې میاشتنۍ او کلنۍ رپوټ څخه<strong>د</strong> سیګار تحلیل،‏ 1/15/2013.<strong>د</strong> څلورم پړاو <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ Q3/2012،” LOTFA ‏“<strong>د</strong> ،UNDP 68.ضمیمه .12/4/2012 ،1<strong>د</strong> څلورم پړاو <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ Q3/2012،” LOTFA ‏“<strong>د</strong> ،UNDP 69.ضمیمه ‎12/4/2012‎؛ 1، <strong>د</strong> LOTFA په اړه <strong>د</strong>UNDP <strong>د</strong>رې میاشتنۍ او کلنۍ رپوټ څخه <strong>د</strong>سیګار تحلیل،‏ 1/15/2013.‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏70. ‏غونډۍ،‏ ‏“اوباما <strong>د</strong> $633B <strong>د</strong>فاعي الیحه السلیک کړه،”‏ ‎1/3/2013‎؛ <strong>د</strong> کنفرانس رپوټ،‏ ‏“<strong>د</strong> 201371. مالي کال <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع واکمنۍ الیحه،”‏ 1572–1571 مخ.‏112-175 عامه قانون،‏ ‏“<strong>د</strong> 2013 مالي کال او نورو موخو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره تخصیصاتو برابرول،”‏72. 126 ،9/28/2012 مخ.‏ .STAT 1314،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 5 12/2012، مخ.‏73. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 42 12/2012، مخ.‏74. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 9 12/2012، مخ.‏75. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 43 12/2012، مخ.‏76. ‏سپینه ماڼۍ،‏ ‏“<strong>د</strong> ولسمشر اوباما او ولسمشر کرزي لخوا ګډه بیانیه،”‏ 1/11/2013.77. ‏سپینه ماڼۍ،‏ ‏“<strong>د</strong> ولسمشر اوباما او ولسمشر کرزي لخوا ګډه بیانیه،”‏ 1/11/2013.78. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 20 12/2012، مخ.‏79. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 24–21 12/2012، مخ.‏80. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 27 12/2012، مخ.‏81. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏82. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 35–34 12/2012، مخ.‏83. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 34 12/2012، مخ.‏84. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏85. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 37 12/2012، مخ.‏86. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏87. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 بررسۍ ته88. <strong>د</strong> DoD ځواب.‏‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏89. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 4 10/2011، مخ.‏90. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 16 12/2012، مخ.‏91. 92. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 4 4/2012، مخ.‏93. ،DoD ‏“<strong>د</strong> پنتاګون څخه <strong>د</strong> جورج لیټل لخوا <strong>د</strong> خبرونو لنډیز،”‏ 9/4/2012.94. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 56 45، 12/2012، مخ.‏95. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري <strong>د</strong> پرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 56 45، 12/2012، مخ.‏96. ‏<strong>د</strong> سیګار 01/02/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏97. ‏<strong>د</strong> سیګار 01/02/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 01/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A ځواب.‏98. ‏<strong>د</strong> سیګار 11-10 پلټنه،‏ ‏“که څه هم <strong>د</strong> MoI <strong>د</strong> پرسونل سیسټمونه و<strong>د</strong>ه مون<strong>د</strong>لي،‏ خو بیاهم <strong>د</strong>ANP <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> لګښت او <strong>د</strong> کاري ځواک معلومولو <strong>لپاره</strong> اضافي کړنو ته اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي،”‏.7–6 ،3 ،ii ،4/25/201199. OIG DoD ‏“<strong>د</strong> بسپنو ویش،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پوځ <strong>د</strong> معاشونو مالي مامورین و<strong>د</strong>ې ته اړتیالري،”‏ <strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،DODIG-2012-058 2/29/2012، 8 مخ.‏100. ‏<strong>د</strong> سیګار 10/1/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏101. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A ځواب.‏102. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> ISAF ځواب.‏103. ‏<strong>د</strong> سیګار 10-11 پلټنه،‏ ‏“<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> ارزونې <strong>د</strong> اعتبار زیاتولو <strong>لپاره</strong> ځینېکارونو ته اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي،”‏ 6/29/2010، ،ii 2.104. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏105. ،GAO-12-951T ‏“اوږ<strong>د</strong>مهاله ننګونې کولی شي <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو پرپرمختګاو پایښت تر اغیزې الن<strong>د</strong>ې راولي،”‏ 7/24/2012.106. ‏سیګار،‏ ‏“<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 80 10/30/2012، مخ.‏107. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏108. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/10/2012 بررسۍته <strong>د</strong> IJC ځواب.‏109. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏110. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏111. ،NTM-A ‏“<strong>د</strong> MoD/GS ارزونه ACG-AD <strong>د</strong> کال <strong>د</strong> جنوري څخه تر مارچ پورې،”‏ 3 مخ.‏112. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏113. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏114. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏115. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏116. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏117. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏118. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏119. OIG DoD ‏“<strong>د</strong> بسپنو ویش،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پوځ <strong>د</strong> معاشونو مالي مامورین و<strong>د</strong>ې تهاړتیا لري،”‏ <strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،DODIG-2012-058 2/29/2012، 4–5 مخ.‏120. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏121. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏122. OIG DoD ‏“<strong>د</strong> بسپنو ویش،‏ او <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي پوځ <strong>د</strong> معاشونو مالي مامورین و<strong>د</strong>ې تهاړتیا لري،”‏ <strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ,DODIG-2012-058 i. 2/29/2012،123. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏124. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏125. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏126. ،DoD ‏“<strong>د</strong> بهرنیو احتمالي عملیاتونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 2013 مالي کال توجیه کول،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه،”‏ 17–8 2/2012، مخ.‏127. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏128. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏129. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏130. ،DoD ‏“<strong>د</strong> بهرنیو احتمالي عملیاتونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 2013 مالي کال توجیه کول،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه،”‏ 6–5 2/2012، مخ.‏131. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏132. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30 نیټه 195


پای لیکونه133. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏134. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A ځواب.‏135. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A ځواب.‏136. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A ځواب.‏137. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏138. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A ځواب.‏139. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏140. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏141. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏142. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏143. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏144. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏145. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏146. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏147. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏148. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏149. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏150. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏151. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏152. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏153. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏154. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏155. ،DoD ‏“<strong>د</strong> بهرنیو احتمالي عملیاتونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> 2013 مالي کال توجیه کول،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong>امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه،”‏ 6–5 2/2012، مخ.‏156. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏157. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A ځواب.‏158. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏159. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A ځواب.‏160. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏161. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏162. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CENTCOM ځواب.‏163. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/8/2012 بررسۍ ته <strong>د</strong> SOJTF ځواب.‏164. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CENTCOM ځواب.‏165. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏166. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏167. NTM-A ‏“افغان عامه محافظت ځواکونه <strong>د</strong> افغانانو نوي ساتونکي ګرځي،”‏ 8/9/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/14/2013.168. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CENTCOM ځواب.‏169. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> PM/WRA ،DoS ځواب.‏170. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> PM/WRA ،DoS ځواب.‏171. ‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې رپوټ ب ضمیمه وګورئ.‏172. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> INL ،DoS ځواب.‏173. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> INL ،DoS ځواب.‏174. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏175. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> INL ،DoS ځواب.‏176. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> INL ،DoS ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/11/2013بررسۍ ته <strong>د</strong> INL ،DoS ځواب.‏177. UNODC ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تریاکو سروی 2012: <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو خالصه،”‏ 4–3 11/2012، مخ.‏178. UNODC ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تریاکو سروی 2012: <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو خالصه،”‏ 4–3 11/2012، مخ.‏179. INL ، ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ښاریانو لخوا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> کارونې سروی 2012،” 12/2012،4–3 مخ.‏180. INL ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې ارزونه:‏ اجرايي لنډیز،”‏ 2–1 10/2012، مخ.‏181. INL ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې ارزونه:‏ اجرايي لنډیز،”‏ 2–1 10/2012، مخ.‏182. ،UNODC ‏“په مرکزي او سهیلي آسیا کې <strong>د</strong> قانوني سو<strong>د</strong>اګرۍ څخه <strong>د</strong> تریاکو <strong>د</strong> قاچاق وړلو <strong>لپاره</strong>کار اخیستنه:‏ <strong>د</strong> ګواښ ارزونه،”‏ 9 7، 10/2012، مخ.‏183. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏184. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏185. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/10/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏186. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/10/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏187. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/10/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏188. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/10/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏189. ‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ ب ضمیمه وګوری.‏190. ،AP ‏“فرانسې <strong>د</strong> یوې سري بین االفغاني ناستې کوربه <strong>د</strong>ی،”‏ ‎12/20/2012‎؛ ‏“افغان،‏ <strong>د</strong> طالبانوچارواکي <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> راتلونکي په اړه خبرې اترې کوي”،‏ ‎12/20/2012‎؛ <strong>د</strong> سیګار 1/4/2013معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب؛ سپینه ماڼۍ،‏ ‏“<strong>د</strong> ولسمشر اوباما او ولسمشرحام<strong>د</strong> کرزي لخوا ګډ مطبوعاتي کنفرانس،”‏ 1/11/2013.191. ‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>عمومي</strong> منشي،‏ ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې وضعیت،‏ او نړیوالې سولې او امنیت <strong>لپاره</strong>یې الرښونه،”‏ 4 12/6/2012، مخ؛ <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong> اروپا راډیو/<strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ۍ راډیو،‏ ‏“<strong>د</strong> طالبانو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یانو ازا<strong>د</strong>وللوړ خطر او لږه ګټه لري،”‏ 1/15/2013.192. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏193. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏194. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏195. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏196. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏197. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏198. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏199. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب؛ سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رېمیاشتنۍ رپوټ،”‏ 104 مخ،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر 30 نیټه.‏200. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏201. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏202. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏103 ،12/2012 مخ.‏203. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏204. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏205. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏206. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏207. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏208. ‏په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت،‏ ‏“<strong>د</strong> ټاکنې خپلواک افغان کمیسیون لخوا <strong>د</strong> اعالمیې پهاړه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سفارت بیانیه،”‏ 10/31/2012.209. ‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>عمومي</strong> منشي،‏ ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې وضعیت،‏ او <strong>د</strong> نړیوالې سولې او امنیت<strong>لپاره</strong> یې الرښونه،”‏ 2 12/6/2012، مخ210. ‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>عمومي</strong> منشي،‏ ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې وضعیت،‏ او نړیوالې سولې او امنیت <strong>لپاره</strong> یېالرښونه،”‏ 2 12/6/2012، مخ؛ <strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏211. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏212. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏213. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏214. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بیا رغونه196


پای لیکونه215. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2012 بررسۍته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏216. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏217. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏218. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏219. ‏<strong>د</strong> سیګار 12-31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏220. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏221. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏222. ‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>عمومي</strong> منشي،‏ ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې وضعیت،‏ او نړیوالې سولې او امنیت <strong>لپاره</strong>یې الرښونه،”‏ 3 12/6/2012، مخ.‏223. MoF ‏“<strong>د</strong> 1391 کال <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو ټولونه او نښه،”‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/11/2013.224. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،110 مخ.‏225. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې وزارت ځواب.‏226. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې وزارت ځواب.‏227. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،110 مخ.‏228. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،106 مخ.‏229. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې وزارت ځواب.‏230. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې وزارت ځواب.‏231. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،106-107 مخ.‏232. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،107 مخ.‏233. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،107 مخ.‏234. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏235. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏236. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏237. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏238. ‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>عمومي</strong> منشي،‏ ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې وضعیت،‏ او نړیوالې سولې او امنیت<strong>لپاره</strong> یې الرښونه،”‏ 4 12/6/2012، مخ.‏239. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏240. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏241. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏242. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏243. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏244. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏245. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏246. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏247. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏248. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/10/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD/OSD ځواب.‏249. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏250. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏251. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏252. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏253. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،103 مخ.‏254. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،103 مخ.‏255. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،112 مخ.‏256. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،112 مخ.‏257. ‏<strong>د</strong>سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏258. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،112 مخ.‏259. ‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>عمومي</strong> منشي،‏ ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې وضعیت،‏ او نړیوالې سولې او امنیت <strong>لپاره</strong> یېالرښونه،”‏ 11–10 12/6/2012، مخ260. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،104 مخ.‏261. ‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>عمومي</strong> منشي،‏ ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې وضعیت،‏ او نړیوالې سولې او امنیت <strong>لپاره</strong> یېالرښونه،”‏ 10-11 12/6/2012، مخ.‏262. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،104 مخ.‏263. ‏،<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب؛ ،CRS ‏“<strong>افغانستان</strong>:‏ سیاست،‏ټاکنې،‏ او <strong>د</strong> حکومت کړنې،”‏ 10 11/30/2012، مخ.‏264. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏265. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏266. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏267. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏268. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏269. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏270. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏271. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏272. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏273. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏274. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏275. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏276. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏277. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏278. ‏<strong>د</strong> سیګار 10/4/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/11/2013بررسۍ ته <strong>د</strong> INL ځواب.‏279. ‏“نړیواله روڼتیا،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> لست،”‏ 12/5/2012.280. ‏“نړیواله روڼتیا،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> لست،”‏ 12/5/2012.281. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏282. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏283. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏284. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏285. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/3/2012معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CENTCOM ځواب.‏286. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏287. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏288. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏289. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/23/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏290. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏291. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،118 مخ.‏292. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/INL ځواب.‏293. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏294. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/SCA ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30 نیټه 197


پای لیکونه295. ‏یوناما،‏ ‏“تراوسه ال ډیره الره پاتې <strong>د</strong>ه:‏ په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ښځو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخواليڅخه <strong>د</strong>مخنیوی قانون پلی کول،”‏ 2 مخ.‏296. ‏یوناما،‏ ‏“تراوسه ال ډیره الره پاتې <strong>د</strong>ه:‏ په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ښځو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخواليڅخه <strong>د</strong>مخنیوی قانون پلی کول،”‏ 2 مخ.‏297. ‏یوناما،‏ ‏“تراوسه ال ډیره الره پاتې <strong>د</strong>ه:‏ په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ښځو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخواليڅخه <strong>د</strong>مخنیوی قانون پلی کول،”‏ 2 مخ.‏298. ‏یوناما،‏ ‏“تراوسه ال ډیره الره پاتې <strong>د</strong>ه:‏ په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ښځو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخواليڅخه <strong>د</strong>مخنیوی قانون پلی کول،”‏ 2 مخ.‏299. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/PRM ځواب.‏300. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS/PRM ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/11/2013بررسۍ ته <strong>د</strong> DoS/PRM ځواب.‏301. ،GAO ‏“<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هڅو په اړه <strong>د</strong> یو ګډ او جامع ډیټابیس جوړول به <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> پراختیايي ا<strong>د</strong>ارو سره مرسته وکړي،”‏ 11/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.302. ،GAO ‏“<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هڅو په اړه <strong>د</strong> یو ګډ او جامع ډیټابیس جوړول به <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> پراختیايي ا<strong>د</strong>ارو سره مرسته وکړي،”‏ 11/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.303. ‏نړیوال بانک،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.304. ‏نړیوال بانک،‏ <strong>افغانستان</strong> ته <strong>عمومي</strong> کتنه،‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/8/2013.305. ،GAO ‏“<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هڅو په اړه <strong>د</strong> یو ګډ او جامع ډیټابیس جوړول به <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong><strong>د</strong> پراختیايي ا<strong>د</strong>ارو سره مرسته وکړي،”‏ 11/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.306. ‏سپینه ماڼۍ،‏ ‏“<strong>د</strong> ولسمشراوباما او ولسمشر کرزي لخوا ګډ مطبوعاتي کنفرانس،”‏ 1/11/2013،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/15/2013.307. ‏نړیوال بانک،‏ <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.308. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏309. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏310. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏311. ،RFE/RL ‏“<strong>د</strong> کابینې 11 تنه وزیران احضار شول،”‏ 12/12/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/8/2013.312. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 113-114 7/2012، مخ.‏313. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 12/14/2012 10/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه.‏314. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 128 10/2012، مخ.‏315. ،MoF ‏“مشرانو جرګې ته <strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> منلو په اړه <strong>د</strong> ماليې وزیر وینا،”‏11/6/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.316. ACTA ‏“<strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې بیا کتنه،”‏ 12/2/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه‎1/11/2013‎؛،MoF ‏“<strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> پارلمان لخوا تصویب شوه،”‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/22/2013.317. ،MoF ‏“<strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> پارلمان لخوا تصویب شوه،”‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎1/22/2013‎؛،MoF ‏“مشرانو جرګې ته <strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> منلو په اړه <strong>د</strong> ماليې وزیر وینا،”‏11/6/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.318. ،MoF ‏“مشرانو جرګې ته <strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> منلو په اړه <strong>د</strong> ماليې وزیر وینا،”‏11/6/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.319. ACTA ‏“<strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې بیا کتنه،”‏ 12/2/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/11/2013.320. ،MoF ‏“مشرانو جرګې ته <strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> منلو په اړه <strong>د</strong> ماليې وزیر وینا،”‏11/6/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.321. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.322. ،MoF ‏“مشرانو جرګې ته <strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> منلو په اړه <strong>د</strong> ماليې وزیر وینا،”‏11/6/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.323. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012، <strong>د</strong>السرسۍ نیټه 12/24/2012.324. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.325. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.326. ،MoF ‏“<strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو ریاست،”‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/8/2013.327. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 12/14/2012 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍنیټه؛ ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏12/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.328. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.329. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.330. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.331. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎12/24/2012‎؛ ،MoF ‏“مشرانو جرګې ته <strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> منلو په اړه<strong>د</strong> ماليې وزیر وینا،”‏ 11/6/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.332. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏333. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب؛ <strong>د</strong> سیګا ر 9/28/2012 معلوماتيغوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏334. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏335. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب؛ <strong>د</strong> سیګا ر 9/28/2012 معلوماتيغوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏336. ،DoS/DoD ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ملکي پوځي ستراټیژۍ چوکاټ،”‏ <strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> اکتوبر 1، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎12/14/2012‎؛ سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏129 ،10/2012 مخ.‏337. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/11/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏338. ،ACTA ‏“<strong>د</strong> 1392 کال ملي بو<strong>د</strong>یجې بیاکتنه،”‏ 12/2/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/11/2013.337. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏340. ‏الجزیره،‏ ‏“اروپايي ټولنه له <strong>افغانستان</strong> سره خپله مرسته ځنډوي،”‏ 11/12/2012، <strong>د</strong> السرسۍنیټه ‎1/6/2013‎؛ RT ‏“نا ورکړ شوي مرستې:‏ اروپایي ټولنه له <strong>افغانستان</strong> سره خپل مالي مرستېکموي،”‏ 11/13/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/6/2013.341. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏342. ،DoS/DoD ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ملکي پوځي ستراټیژۍ چوکاټ،”‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر 1، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎12/14/2012‎؛ سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍرپوټ،”‏ 129 10/2012، مخ.‏343. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.344. ،DoS/DoD ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ملکي پوځي ستراټیژۍ چوکاټ،”‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر 1، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.345. ،DoS/DoD ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ملکي پوځي ستراټیژۍ چوکاټ،”‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر 1، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.346. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 147 10/2012، مخ.‏347. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.348. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 12/14/2012 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍنیټه؛ ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏12/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.349. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.350. ،MEC ‏“<strong>د</strong> کابل بانک بحران په اړه <strong>د</strong> عامه پوښتنې رپوټ،”‏ 11/15/2012، <strong>د</strong> السرسۍنیټه 1/8/2013.351. ،GIRoA ‏“<strong>د</strong>کابل بانک شتمنۍ بیا ترالسه کولو په اړه رپوټ،”‏ ‎12/26/2012‎؛ <strong>د</strong> السرسۍنیټه 1/11/2013.352. ،MEC ‏“<strong>د</strong> کابل بانک بحران په اړه <strong>د</strong> عامه پوښتنې رپوټ،”‏ 11/15/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه‎1/8/2013‎؛ سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 131 10/2012، مخ.‏353. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 118 7/2012، مخ؛ <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزه حسابورکونې چوکاټ،‏ 7/8/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎1/9/2013‎؛ ،IMF ‏“<strong>د</strong> پراخ شوي کریډت سهولت لهبرابرلو څخه لومړی بیا کتنه،‏ <strong>د</strong> کړنې یومعیار له پامه غورځولو څخه <strong>د</strong> تیری<strong>د</strong>و غوښتنه،‏ <strong>د</strong> کړنې<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بیا رغونه198


پای لیکونهمعیار سمول،‏ او <strong>د</strong> پیسو ورکولو <strong>لپاره</strong> له سره پړاو ټاکل،”‏ 6/19/2012، <strong>د</strong> السرسۍنیټه 10/3/2012.354. ،GIRoA ‏“<strong>د</strong>کابل بانک شتمنۍ بیا ترالسه کولو په اړه رپوټ،”‏ ‎12/26/2012‎؛ <strong>د</strong> السرسۍنیټه 1/11/2013.355. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب؛ سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍرپوټ،”‏ 131 10/2012، مخ.‏356. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 118 7/2012، مخ.‏357. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتيغوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏358. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏359. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب؛ سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍرپوټ،”‏ 118-119 7/2012، مخ.‏360. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏361. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 132 7/2012، مخ.‏362. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏363. ‏<strong>د</strong> اوټ لوک ورځپانه <strong>افغانستان</strong>،‏ ‏“<strong>د</strong> نوي کابل بانک <strong>لپاره</strong> پنځه احتمالي <strong>د</strong>اوطلبین پی<strong>د</strong>ا کیږي،”‏12/3/2012، <strong>د</strong>السرسۍ نیټه 12/31/2012.364. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏365. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 12/14/2012 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه366. ،UN ‏“<strong>د</strong> امنیت شورا <strong>د</strong> 1988 تحریمونو کمیټې عب<strong>د</strong>الرزاق زاکر،‏ او <strong>د</strong> حقاني شبکه یې <strong>د</strong>خپل تحریمونو په لست کې شامله کړه،”‏ 11/5/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎1/2/2012‎؛<strong>د</strong> سیګار12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏367. ،CRS ‏“ترهګرۍ او نړیوال جرمونه:‏ <strong>د</strong> کانګرس <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> بهرنۍ پالیسۍ مسایل،”‏ 10/19/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/2/2013.368. ،CRS ‏“ترهګرۍ او نړیوال جرمونه:‏ <strong>د</strong> کانګرس <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> بهرنۍ پالیسۍ مسایل،”‏ 10/19/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎1/2/2013‎؛ په لوی<strong>د</strong>یځه سیمه کې <strong>د</strong> ترهګرۍ له مرکز سره جګړه،‏ ‏“<strong>د</strong> حقانيشبکې مالي مسایل:‏ <strong>د</strong> یوې کارخانې جوړی<strong>د</strong>ل،”‏ 7/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 10/10/2012.369. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏370. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏371. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/21/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب.‏372. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏373. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.374. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب؛ سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍرپوټ،”‏ 143 10/2012، مخ.‏375. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه‎12/14/2012‎؛ سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 143 10/2012، مخ.‏376. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.377. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 142 10/2012، مخ.‏378. ،MoM ‏“<strong>د</strong> منرالونو موجو<strong>د</strong>ه مزای<strong>د</strong>و <strong>لپاره</strong> غوره <strong>د</strong>اوطلبان،”‏ 12/6/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه‎1/4/2013‎؛ <strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب؛ ،MoM ‏“<strong>د</strong> زرکشانپروژې <strong>لپاره</strong> غوره <strong>د</strong>اوطلب،”‏ 12/16/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/4/2013.379. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 142-143 10/2012، مخ؛ <strong>د</strong> سیګار 12/31/2012معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏380. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 142-143 10/2012، مخ.‏381. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏382. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏383. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.384. ،MoM ‏“<strong>د</strong>بغالن والیت <strong>د</strong> نهرین ولسوالۍ او <strong>د</strong> تخار والیت <strong>د</strong> غازستان <strong>د</strong> سکاره ډبرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>السلیک شو،”‏ 12/31/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/4/2013.385. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏386. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏387. ،MoM ‏“نړیوال شرکتونه <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> تیلو او ګاز <strong>د</strong> زیرمو غوښتنه کوي،”‏ 11/12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎1/4/2013‎؛ <strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏388. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 <strong>د</strong> ایمیل له الرې معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار1/8/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏389. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.390. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏391. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏392. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏393. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/14/2012.394. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏395. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎12/24/2012‎؛ <strong>د</strong> سیګار 1/8/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏396. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏397. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏398. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏399. ،USDA ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې کرهنې ته <strong>عمومي</strong> کتنه،”‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/14/2013.400. ،NSC ‏“<strong>د</strong> 2011 مالي کال <strong>د</strong> Ike Skelton <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع واکمنۍ الیحې <strong>د</strong> (c)1535 برخېپه ځواب کې رپوټ )111-383 ”،)P.L. <strong>د</strong>السرسۍ نیټه 9/18/2012.401. ‏<strong>د</strong> USAID-OFM له لویو مرستو او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخه <strong>د</strong> سیګار تحلیل،‏ 12/2012.402. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/17/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏403. ‏<strong>د</strong> سیګار 9/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏404. ‏<strong>د</strong> سیګار 9/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏405. ‏<strong>د</strong> سیګار 9/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏406. ‏<strong>د</strong> سیګار 9/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏407. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> USAID له قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونوڅخه <strong>د</strong> سیګار تحلیل.‏408. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 او 1/8/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځوابونه.‏409. ،ADB TA 7637 (AFG)” <strong>د</strong> بریښناسکټور ماستر پالن،”‏ 11/30/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/9/2013.410. ،ADB TA 7637 (AFG)” <strong>د</strong> بریښناسکټور ماستر پالن،”‏ 11/30/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/9/2013.411. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏412. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏413. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏414. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏415. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏416. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏417. ،USAID ‏“<strong>د</strong> شبرغان <strong>د</strong> ګازي ساحې پراختیايي پروژه ”،(SGFDP) 6/2011، <strong>د</strong> السرسۍنیټه 1/4/2013.418. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/31/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏419. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏420. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ ،USAID ‏“<strong>د</strong> ADS<strong>د</strong> 315 فصل،‏ <strong>د</strong> باروړونکو ګاډو غوره کول،”‏ 8/30/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/14/2013.421. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 116 4/2012، مخ.‏422. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏423. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏424. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏425. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏426. ‏<strong>د</strong>سیګار 12-12 پلټنه،‏ ‏“په 2011 مالي کال کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنايي پروژو بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> مهالویش نه وروسته <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> پایښت کافي پالنونه نلري،”‏ 7/2012.427. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏428. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانګرس ته رپوټ I <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 30 نیټه 199


پای لیکونه429. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏430. ‏<strong>د</strong>سیګار پلټنه ‏)ضمني رپوټ(،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> ملي بریښنا سهولت:‏ <strong>د</strong> DOD په 12.8 میلیونهډالره مرستو اخیستل شوي وسایل بیکاره پرتې <strong>د</strong>ي،‏ او USAID یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکي ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسېکار <strong>لپاره</strong> پيسې ورکړي چې تراوسه یې سرته ن<strong>د</strong>ه رسولې،”‏ 12/2012.431. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏426. ‏<strong>د</strong>سیګار 12-12 پلټنه،‏ ‏“په 2011 مالي کال کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنايي پروژو بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> مهال ویش نه وروسته <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> پایښت کافي پالنونه نلري،”‏ 7/2012.433. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏434. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏435. ،USAID ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> زیربنا تشریح،”‏ 5/22/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/14/2013.436. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏437. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.438. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 126 1/2012، مخ.‏439. ،ADB ADB” <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حلقوي سړک بشپړ کولو <strong>لپاره</strong> 340 میلیونه ډالر ورکوي،”‏1/17/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/30/2012.440. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏441. ،ADB ADB” <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> حلقوي سړک بشپړ کولو <strong>لپاره</strong> 340 میلیونه ډالر ورکوي،”‏1/17/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/30/2012.442. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏443. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏444. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتيغوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب.‏445. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoT ځواب.‏446. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 130 7/2012، مخ .447. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب؛ ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثباتاو امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.448. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏449. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoT ځواب.‏450. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎12/24/2012‎؛ <strong>د</strong> سیګار 1/15/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> DoT ځواب.‏451. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/20/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoD ځواب؛ ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثباتاو امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.452. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoT ځواب.‏453. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/19/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoS ځواب.‏454. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏455. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏456. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏457. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏458. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏459. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏460. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 145 10/2012، مخ.‏461. ‏<strong>د</strong> سیګار 9/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ ،USAID ‏“<strong>د</strong> 306-11-0037شمیرې وړان<strong>د</strong>یزونو <strong>لپاره</strong> غوښتنه،”‏ 5/16/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎10/5/2012‎؛ <strong>د</strong> سیګار10/14/2012 بررسۍ ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏462. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏463. ‏سیګار،‏ ‏“کانګرس ته <strong>د</strong>رې میاشتنۍ رپوټ،”‏ 125 1/2012، مخ.‏464. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.465. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه ‎12/24/2012‎؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏466. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012، <strong>د</strong>السرسۍ نیټه 12/24/2012.467. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/29/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏468. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/29/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏469. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/29/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏470. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/29/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏471. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/29/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏472. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/29/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏473. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/29/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 1/14/2013 بررسۍته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏474. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/29/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏475. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏476. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏477. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏478. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏479. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏480. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/30/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب481. ‏<strong>د</strong> سیګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> TFBSO ځواب.‏482. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په اړه تازه خبرې،”‏ 10/2011، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/13/2013.483. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>افغانستان</strong> په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ <strong>د</strong> 2014 کال څخه وروسته،”‏ 5/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه‎10/13/2012‎؛ نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>افغانستان</strong> ته <strong>عمومي</strong> کتنه،”‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/8/2013.484. ،MCIT ‏“<strong>د</strong> مرکزي او شمال ختیځو والیتونو <strong>لپاره</strong> <strong>د</strong> نوري فایبر پروژې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کول،”‏12/2/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/11/2013.485. ،MCIT MCIT” <strong>د</strong> حکومتولۍ،‏ ظرفیت لوړولو او <strong>د</strong> کلتوري نوښتونو <strong>لپاره</strong> شپږ میاشتنۍقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه السلیک کوي،”‏ 12/9/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/11/2013.486. ‏ایساف،‏ ‏“ایساف او افغان چارواکي ‏“<strong>د</strong> وریښمو الرې”‏ ټیلیکام هوکړه السلیک کوي،”‏12/19/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 11/11/2013.487. ‏نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> 2013 کار ترسره کول،”‏ 10/22/2012، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/11/2013.488. ،CRS ‏“<strong>افغانستان</strong>:‏ <strong>د</strong> طالبانو څخه وروسته حکومتولي،‏ امنیت او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پالیسي،”‏1/4/2013، <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/11/2013.489. ،CSIS ‏“<strong>افغانستان</strong>:‏ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> مرحلې له ناکامۍ سره مخ اقتصا<strong>د</strong>،”‏ 7/20/2012، <strong>د</strong> السرسۍنیټه 1/11/2013.490. ،DoD ‏“په <strong>افغانستان</strong> کې <strong>د</strong> ثبات او امنیت په لوري <strong>د</strong> پرپرمختګ په اړه رپوټ،”‏ 12/2012،<strong>د</strong> السرسۍ نیټه 12/24/2012.491. ‏سو<strong>د</strong>اګري،‏ ‏“په کابل کې <strong>د</strong> امتیاز حق <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو کامیابه کنفرانس،”‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/11/2013.492. ‏په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت،‏ ‏“<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او <strong>افغانستان</strong> ترمینځ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري امتیازحق په اړه کنفرانس،”‏ <strong>د</strong> السرسۍ نیټه 1/16/2013.493. ،WTO ‏“په WTO کې <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>د</strong> شاملی<strong>د</strong>لو خبرې اترې تیزې شوي <strong>د</strong>ي،”‏ 12/7/2012،<strong>د</strong>السرسۍ نیټه 1/8/2013.494. ‏<strong>د</strong> سیګار 12/27/2012 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong> I <strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> بیا رغونه200


افغان ماشومان <strong>د</strong> یوه کلي له څاه څخه اوبه راکاږي،‏ یو له 3,000 څاګانو څخه چې <strong>د</strong> USAID په مرسته جوړ شوي یا ترمیم شوي<strong>د</strong>ي تر څو <strong>د</strong> اوبو څخه رامینځته کی<strong>د</strong>ونکي ناروغیو کچه چې هرکال 40,000 ماشومان له مینځه وړي،‏ راټیټه کړي.‏ ‏)<strong>د</strong> USAID تصویر(‏


سیګار<strong>ځانګړی</strong> <strong>عمومي</strong> <strong>پلټونکی</strong><strong>د</strong> <strong>افغانستان</strong> <strong>بیارغونې</strong> <strong>لپاره</strong>2530 کرستال <strong>د</strong>رایفارلینګتون،‏ VA 22202www.sigar.mil

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!