16 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn. 2004, vol. 34, no. 23. The gender variable basically does not affect theburnout process among teachers of physical training;female teachers have manifested only a slightlyelevated level of emotional and psychophysical exhaustion(p < 0.05).4. Both the extent and the depth of the burnout phenomenonare lower among teachers of physical trainingas compared to teachers of general subjects.5. The fi rst reaction of physical training teachers tospecifi c stress is their gradual loss of the sense ofcompetence and satisfaction derived from theirwork.In order to determine the macro-path of burnout inphysical training teachers, further studies conducted ona larger sample are necessary. In such investigations thegeneral typological model of burnout among staffers inorganizations (Noworol, in press) will be helpful. In thiscase, while statistically analyzing the material, it will benecessary to distinguish a larger group of homogenousclusters.A complete analysis of the process of physical trainingteachers’ burnout will allow for adopting preventivemeasures. An appropriately composed teachingsyllabus, mostly with respect to the methodology ofteaching subjects, as well as well-designed postgraduateworkshops addressed to young teachers should alleviatethe stress associated with the situation, conditions andexpectations of their work environment, thus delayingthe development of the syndrome.REFERENCESBańka, A. (2000). Psychologia pracy. In J. Strelau(Ed.), Psychologia podręcznik akademicki, tom 3(pp. 283–320). Gdańsk: Gdańskie WydawnictwoPsychologiczne.Czajkowski, Z. (1996). Psychologia sprzymierzeńcemtrenera. Warszawa: COS.Dworzańska, M. (1999). Podmiotowe uwarunkowaniasyndromu wypalenia zawodowego. Roczniki Naukowo-DydaktyczneAkademii Pedagogicznej w Krakowie.Prace Psychologiczne, 7, 115–126.Ferguson, G. A., & Takane, Y. (1999). Analiza statystycznaw psychologii i statystyce. Warszawa: PWN.Golińska, L., & Świętochowski, W. (1998). Temperamentalnei osobowościowe determinanty wypaleniazawodowego u nauczycieli. Psychologia Wychowawcza,5, 385–398.Kliś, M., & Kossewska, J. (1998). Cechy osobowościnauczycieli a syndrom wypalenia zawodowego. PsychologiaWychowawcza, 2, 125–140.Krawulska-Ptaszyńska, A. (1992). Analiza czynnikowawypalenia zawodowego u nauczycieli szkół średnich.Przegląd Psychologiczny, 3, 403–410.Kwiatkowski, P. (1993). Stres zawodowy pedagogaresocjalizacyjnego; niektóre aspekty profilaktyki naetapie przygotowania do pracy. Szkoła Specjalna, 4,147–157.Mandal, E. (1999). Syndrom wypalenia zawodowegoa tożsamość płciowa nauczycielek. Psychologia Wychowawcza,1, 27–33.Maslach, C., & Jackson, S. (1986). The Maslach BurnoutInventory (2 nd ed). Paolo Alto, CA: ConsultingPsychologist Press.Maslach, C., & Leiter, M. P. (1997). The Truth AboutBurnout. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.Niegowska, W. (2003). Przyczyny zniechęcające nauczycieliwf do wykonywania zawodu. WychowanieFizyczne i Zdrowotne, 1, 29–35.Noworol, C. (1994). Adaptacja do warunków polskichkwestionariusza wypalenia zawodowego. Maslach BurnoutInventory (MBI) [An unpublished manual].Noworol, C. (1989). Analiza skupień w badaniach empirycznych.Rozmyte modele hierarchiczne. Warszawa:PWN.Noworol, C. (in press). Proces wypalania się kadr w organizacjach.Noworol, C. (1987). Zarys analizy skupień. Niehierarchicznei hierarchiczne techniki skupiania. In J.Brzeziński (Ed.), Wielozmiennowe modele statystycznew badaniach psychologicznych (pp. 185–190).Warszawa – Poznań: PWN.Noworol, C. (2000). Zarządzanie wypaleniem czy wypaleniezarządzania. Zespół wypalenia zawodowegoIn T. Borkowski, A. Marcinkowski, & A. Oherow-Urbaniec (Eds.), W kręgu zarządzania. Spojrzeniemultidyscyplinarne (pp. 47–62). Kraków: KsięgarniaAkademicka.Noworol, C. (1998) Zespół wypalenia zawodowegou pielęgniarek pracujących na zmiany. In I. Iskra-Golec, G. Costa, S. Folkard, T. Marek, J. Pokorski,& L. Smith (Eds.), Stres pracy zmianowej. Przyczyny,skutki, strategie przeciwdziałania (pp. 213–226).Kraków: Universitas.Noworol, C., & Marek, T. (1994). Typology of Burnout:Methodology modelling of the syndrome. PolishPsychological Bulletin, 24(4), 319–326.Przybyła, H. (1998). Psychologiczne koszty zespołu wypaleniazawodowego wśród nauczycieli a kierunkipomocy psychologicznej. In T. Rogozińska, W. Gaida,& U. Schaarschmidt (Eds.), Zdrowie psychicznew zawodzie nauczycielskim (pp. 15–21). Zielona Góra– Potsdam.Sekułowicz, M. (2002). Wypalenie zawodowe nauczycielipracujących z osobami z niepełnosprawnościąintelektualną. Przyczyny – symptomy – zapobieganie– przezwyciężanie. Wrocław: UW.Sęk, H. (1994). Wypalenie zawodowe u nauczycieli.Społeczne i podmiotowe uwarunkowania. In J.
Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn. 2004, vol. 34, no. 2 17Brzeziński, & L. Witkowski (Eds.), Edukacja wobeczmiany społecznej (pp. 325 - 343). Poznań – Toruń:Edytor.Sęk, H. (Ed.). (1996). Wypalenie zawodowe psychologicznemechanizmy i uwarunkowania. Poznań: ZakładWydawniczy K. Domke.Świętochowski, W. (2001). Wypalenie zawodowe a dolegliwościsomatyczne u nauczycieli. Acta UniversitatisLodziensis. Folia Psychologica, 5, 95–109.Tucholska, S. (2003). Wypalenie zawodowe u nauczycieli.Poznań: KUL.Van Harrison, R. (1987). Indywidualno-środowiskowedopasowanie a stres w pracy. In G. L. Cooper& R. Payne (Eds.), Stres w pracy (pp. 260–305).Warszawa: PWN.První reakcí učitelů tělesné výchovy na specifický stresje ztráta profesionální satisfakce. Nepodařilo se přesněstanovit proces, v němž k rozvoji syndromu vyhořeníu učitelů tělesné výchovy dochází. Vysvětlení chybějícífáze T2 v tomto procesu by vyžadovalo výzkum většíhorozsahu.Klíčová slova: vyhoření, učitel tělesné výchovy.Dr. Maria BrudnikSYNDROM VYHOŘENÍU UČITELŮ TĚLESNÉ VÝCHOVY –– PROCES ROZVOJE SYNDROMU(Souhrn anglického textu)Výzkum byl realizován v období únor až září 2003mezi učitelkami a učiteli tělesné výchovy v Krakově,Wieliczce, mezi posluchači I. ročníku AWF (SUM;dálkové studium) a účastníky tří kurzů odbornéhovzdělávání (N = 256). K diagnóze syndromu byl využitdotazník MBI Maslach. Empirický materiál byl zpracováns použitím analýzy variance, neparametrickéhotestu významnosti rozdílů a klastrové analýzy.Více než polovina učitelů tělesné výchovy vevýzkumném vzorku (58,6 %) nepociťuje vyhoření,pedagogové, u nichž se tento syndrom objevuje, tvoří27,4 %. Proměnná pohlaví obecně vzato rozvoj syndromuneovlivňuje. Rozsah stejně jako hloubka vyhořeníjsou nižší ve srovnání s učiteli všeobecného vyučování.Academyof Physical Educational. Jana Pawła II 7831-571 KrakówPolandEducation and previous work experienceEducation: Bronisław Czech Academy of Physical Education,Cracow.Previous work experience:1978–91 teacher of physical training, elementary school,Cracow.Since 1989 Chair of Physical Education Theory andMethodology, Bronisław Czech Academy of PhysicalEducation, Cracow.First-line publicationUntil now published 17 articles and research studies inPoland.
- Page 1 and 2: ACTAUNIVERSITATIS PALACKIANAE OLOMU
- Page 3 and 4: ACTAUNIVERSITATIS PALACKIANAE OLOMU
- Page 5: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 8 and 9: 8 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn
- Page 10 and 11: 10 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 12 and 13: 12 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 14: 14 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 20 and 21: 20 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 22: 22 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 26 and 27: 26 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 28 and 29: 28 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 32 and 33: 32 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 34 and 35: 34 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 36 and 37: 36 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 38 and 39: 38 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 40 and 41: 40 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 43 and 44: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 45 and 46: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 47 and 48: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 49 and 50: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 51 and 52: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 53 and 54: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 55 and 56: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 57 and 58: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 59: Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gymn.
- Page 62 and 63: 62 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 64 and 65: 64 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 66 and 67:
66 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 68 and 69:
68 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 70 and 71:
70 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 72 and 73:
72 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 74 and 75:
74 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 76 and 77:
76 Acta Univ. Palacki. Olomuc., Gym
- Page 78 and 79:
ACTAUNIVERSITATIS PALACKIANAE OLOMU