pobierz - Katowice

SILESIA4 (12) 2007Magazyn Międzynarodowego Portu Lotniczego KatowiceKatowice International Airport MagazineWarto latać do Chorzowa!Chorzów is worth flying to!www.katowice-airport.com„Lataj z Katowic!” do Grecji”Fly from Katowice!” to Greece

32Newsspis treścitable of contents4710111214161822242831Terminal B / B TerminalWarto latać do Chorzowa! / Chorzów is worth flying to!Szybko i wysoko! / Fast and High!Kolekcja Silesia / Silesia CollectionKonkurs / ContestDwie minuty do pożaru! / Two minutes to a fire!Słowniczek pasażera / A passenger glossaryTam, gdzie urodził się Zeus / Where Zeus was bornTawerna u Greka / Tavern at the Greek’sKrólestwo z 1001 nocy / Kingdom of 1001 NightsOrzech w niebie / Orzech in heavenPomysł na Śląsk / A concept for SilesiaSILESIAMagazyn Międzynarodowego Portu Lotniczego KatowiceKatowice International Airport MagazineREDAKTOR NACZELNY EDITOR-IN-CHIEFPiotr AdamczykRADA PROGRAMOWA PROGRAMME BOARDArtur TomasikMonika KrzykawskaMonika OlszewskaPaweł WojdaPRZEKŁAD TRANSLATION BYAgnieszka SzajterDRUK, SKŁAD I OPRACOWANIE GRAFICZNEPRINTING, TYPESETTING AND GRAPHICS BYWYDAWCA EDITORAgencja Reklamowa S-print 2 Sp. z o.o.Advertising Agency S-print 2 Ltd.www.s-print.com.plGórnośląskie Towarzystwo Lotnicze S.A.Upper Silesian Aviation Groupwww.gtl.com.plPATRONAT PATRONAGE BYUrząd Marszałkowski Województwa ŚląskiegoMarshal Office of the Silesian Voivodshipwww.silesia-region.plKREATOR ARTYSTYCZNY ART DESIGNERIgor PopławskiREDAKCJA TECHNICZNA TECHNICAL EDITORDorota MańkaREKLAMA ADVERTISINGS-print 2 Sp. z o.o.Beata Darmolińskae-mail: beata@s-print.com.pltel. +48 32 256 62 14www.s-print.com.plOKŁADKA COVERfot. Igor PopławskiŚląska Organizacja TurystycznaSilesian Tourist Organisationwww.silesia-sot.plKONTAKT CONTACT USredakcja@gtl.com.plSILESIA airport 4 (12) 2007

news3Podsumowanie półroczaPierwsze 6 miesięcy br. było najlepszym półroczem w historiiMiędzynarodowego Portu Lotniczego Katowice. W tym czasiez usług portu skorzystało 802 201 pasażerów, czyli o 34% więcejniż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Wynik ten plasujekatowickie lotnisko na drugim miejscu wśród polskich regionalnychportów lotniczych za lotniskiem Kraków-Balice,a przed portem lotniczym Gdańsk-Rębiechowo. Taka skala ruchuprzekłada się na 19% udział MPL Katowice w rynku przewozówpasażerskich polskich portów regionalnych. Wedługprognoz katowickie lotnisko obsłuży w roku 2007 około dwamiliony pasażerów.Pierwsi pasażerowie w Terminalu B9 lipca br. została otwarta część przylotowa oraz ogólnodostępnaTerminalu B MPL Katowice. Pierwszymi gośćmi na nowymterminalu byli pasażerowie lotu nr W6 136 niskokosztowejlinii lotniczej Wizz Air z Mediolanu-Bergamo. Dwómpierwszym pasażerom obsłużonym w nowym terminalu,tj. Richardowi Flackowi z Wielkiej Brytanii i Tiziano Bonez Włoch, wręczono bilety na dowolną trasę obsługiwaną przezlinię Wizz Air oraz upominki ufundowane przez GórnośląskieTowarzystwo Lotnicze S.A.Start nowych połączeń Wizz AirW lipcu niskokosztowa węgierska linia lotnicza Wizz Air uruchomiłakolejne trzy nowe połączenia z MPL Katowice. 7 lipcaruszyły połączenia do Malme-Sturup oraz Bournemouth,a 13 lipca do Birmingham-Coventry. Pasażerowie inauguracyjnychlotów zostali powitani przez przedstawicieli MPL Katowice.Wręczono im upominki i materiały promujące województwośląskie.Katowice - Glasgow z Wizz AirLinia lotnicza Wizz Air uruchomiła dziesiąte już w tym rokunowe połączenie z MPL Katowice, tym razem do szkockiegomiasta Glasgow. Inauguracyjny lot miał miejsce 3 września2007 r. Loty na tej trasie będą odbywać się trzy razy w tygodniu.Half-year sum-upThe first six months of 2007 were the best in the history of KatowiceInternational Airport. At that time 802 201 passengerswere served there, i.e. 34% more than in the same period ofthe previous year. This result ranks the Katowice airport secondamong Polish regional airports; just behind Kraków-Baliceand ahead of Gdańsk-Rębiechowo. Traffic of such sizetranslates into 19% of Katowice MPL share in the passengertransportation market of Polish regional airports. Accordingto forecasts the Katowice airport will serve two million passengersin the year 2007.First passengers in B TerminalOn 9 July the arrival hall and the landside area of B Terminalat Katowice MPL was opened. The first guests in the new terminalwere passengers of the flight number W6 136 of WizzAir, the low cost airlines flying from Milan-Bergamo. The veryfirst two passengers served in the new terminal, i.e. RichardFlack from Great Britain and Tiziano Bone from Italy, werehanded tickets for any connection operated by Wizz Air andgifts funded by Upper Silesian Aviation Group.New destinations of Wizz AirIn July Wizz Air, the low fare airlines, made another three destinationsavailable from Katowice MPL. On 7 July, the connectionsto Malmø-Sturup and Bournemouth and on 13 Julyto Birmingham-Coventry were started. Passengers of the inauguralflights were greeted by Katowice MPL representatives.They were also given little gifts and promotional materials ofthe Silesian Province.Katowice - Glasgow with Wizz AirWizz Air airlines opened of the tenth new connection in thisyear from Katowice MPL, this time to the Scottish city of Glasgow.The inaugural flight was done on 3 September 2007.The flights on this route will be operated three times a week.SILESIA airport 4 (12) 2007fot. Igor Popławski

4Terminal BB TerminalUroczyste otwarcie Terminalu Bfot. Piotr KomanderCeremonial opening of B TerminalOn Monday, 30 July 2007, in the departure lounge of the recentlybuilt B Terminal at Katowice MPL, the official openingceremony of this investment project being extremely importantwhen taking into account the prospects for air transport developmentin the region was held.The ceremony was attended by Jerzy Polaczek, the Minister ofTransport, Eugeniusz Wróbel, the Under-Secretary for Transport,Marek Zająkała, the Secretary of State for Defense,Tomasz Pietrzykowski, the governor of The Silesian Province,Janusz Moszyński, the Marshall of the Silesian Province, AdamŚmigielski, the bishop of Sosnowiec and general AnatolCzaban, the Head of Polish Air Force Training Department.Representatives of local authorities, Members of Parliament, senatorsand representatives of airlines as well as companies operatingon site of and cooperating with Katowice MPL were alsopresent.During the ceremony Adam Śmigielski, the bishop of Sosnowiecconsecrated B Terminal and the plaque dedicated tothe 39th Regiment of Fighter Aviation which was stationed atthe airport in Pyrzowice in the years 1952-1987. After thespeeches delivered by the President of the Upper Silesian AviationGroup, the Minister of Transport, the Marshall of theProvince and representatives of airlines, Jerzy Polaczek, theMinister of Transport opened B Terminal. Then the guests wereshown the Interactive Visualization of the new terminal in 3Dtechnology prepared by i3D, a company from Gliwice. Whenthe official part had been finished, the guests were invited tovisit B Terminal and to attend the banquet.W poniedziałek 30 lipca br, w hali odlotów nowowybudowanegoTerminalu B MPL Katowice, odbyła się uroczystośćoficjalnego otwarcia tej niezwykle ważnej z perspektywyrozwoju transportu lotniczego w regionieinwestycji.W uroczystości wzięli udział m.in.: Minister TransportuJerzy Polaczek, Wiceminister Transportu EugeniuszWróbel, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony NarodowejMarek Zająkała, Wojewoda Śląski TomaszPietrzykowski, Marszałek Województwa Śląskiego JanuszMoszyński, biskup sosnowiecki Adam Śmigielski,gen. Anatol Czaban - Szef Szkolenia Sił Powietrznych RP,a także przedstawiciele władz samorządowych, posłowiei senatorowie, przedstawiciele linii lotniczych oraz firmdziałających na terenie MPL Katowice i kooperującychz katowickim lotniskiem.W trakcie uroczystości biskup sosnowiecki Adam Śmigielskipoświęcił Terminal B oraz płytę dedykowaną 39. PułkowiLotnictwa Myśliwskiego, który w latach 1952-1987 stacjonowałna pyrzowickim lotnisku. Po przemówieniachPrezesa Zarządu GTL S.A., Ministra Transportu, MarszałkaWojewództwa oraz przedstawicieli przewoźnikówlotniczych, Minister Transportu Jerzy Polaczek uroczyścieotworzył Terminal B. Następnie zgromadzonym gościomprzedstawiono Interaktywną Wizualizację nowego terminaluw technologii 3D, przygotowaną przez gliwicką firmęi3D. Po części oficjalnej goście zostali zaproszeni do zwiedzaniaTerminalu B oraz na bankiet.fot. Piotr KomanderSILESIA airport 4 (12) 2007

7fot. Piotr OleśregionlocalZabytkowy budynek poczty przy ulicy WolnościMonumental post office building in Wolności streetWarto latać do Chorzowa!Chorzów is worth flying to!Chorzów - ponad 100-tysięczne miastopołożone w samym sercu 4-milionowej aglomeracjiśląskiej - jeszcze kilka lat temu było typowymdla Górnego Śląska ośrodkiem przemysłowym.Dzięki przemianom w Polsce i zasprawą odrodzenia się samorządności, dawnywizerunek Chorzowa odchodzi do przeszłości.Chorzów uwierzył w siebie. Wykorzystujeswój potencjał i dynamicznie się rozwija.Zapraszamy do nas, by zobaczyć dzisiejszyChorzów i jego nowy wizerunek.Warto do Chorzowa przyjeżdżać i łatwo tu trafić.Centralnie położony w regionie, z doskonałymi połączeniamidrogowymi i kolejowymi, oddalony 20 minut jazdy samochodemod portu lotniczego w Pyrzowicach, dogodnie położonyna trasie autostrady A4 między Wrocławiem a Krakowem i sąsiadującyz Katowicami, odwiedza Chorzów coraz więcej gości.By się przekonać o gościnności jego mieszkańców, warto się tutajzatrzymać może chociaż na jeden dzień, a może na....Największym turystycznym atutem Chorzowa jest unikalnyw skali europejskiej Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku.fot. Piotr OleśA few years ago, Chorzów, a city with over100 thousand inhabitants situated in the veryheart of the four-million Silesian agglomeration,was a typical Upper Silesia industrial center.Thanks to transformations having beenmade in Poland and owing to the rebirth of selfgovernmentidea, the old image of Chorzów isfading away. Chorzów started to believe initself. The city uses its potential and developsdynamically. We invite you to come and seetoday’s Chorzów and its new image.Chorzów is worth visiting and easy to get to.It is located centrally in the region, has perfect road and railwayconnections, lies a 20-minute-drive away from the airportin Pyrzowice and is conveniently situated on the route of A-4expressway between Wrocław and Krakow. All of the abovemake more and more guests come and visit Chorzów. Tocheck hospitality of Chorzów inhabitants you should stay thereat least a day or two or maybe...The greatest tourist asset of Chorzów is the unique, on the Europeanscale, the Park of Culture and Recreation. The attractivenessof this over 600-hectare inimitable nature andrecreation complex, including Amusement Park, the zoo, ethnologypark, planetarium, all year round open tobogganingtrack, hotel and open swimming pool complex, attracts crowdsof inhabitants of the region and visitors from the whole country.The park owes this great popularity to the fact that on its sitethe largest Poland’s stadium – Silesian Stadium considered tobe a national one – is located. Polish national football teamhas played a number of games here. Successful performancesthe team produced and has still been producing at this stadiumwill always be remembered by millions of football fans.The stadium has been modernized and soon its auditoriumSILESIA airport 4 (12) 2007Stadion Śląski - NarodowySilesian Stadium - National

egionlocal8Atrakcyjność tego ponad 600-hektarowego,niepowtarzalnego kompleksu przyrodniczo-rekreacyjnegoz Wesołym Miasteczkiem, ogrodemzoologicznym, parkiem etnograficznym,planetarium, całorocznym torem saneczkowym,hotelem i kompleksem otwartych basenów,fot. Adrian Ślązokprzyciąga tłumy mieszkańców regionu i odwiedzającychz całego kraju. Park zawdzięcza dużą popularnośćrównież temu, że na jego terenie zlokalizowany jest największyw Polsce Stadion Śląski, uznany za Narodowy. To tutaj reprezentacjaPolski w piłce nożnej rozegrała wiele meczów. Sukcesy,jakie odnosiła i odnosi na tym stadionie, na zawszezapadły w pamięci milionów kibiców piłkarskich. Obiekt jestmodernizowany i wkrótce doczeka się zadaszenia widowni.Przygotowuje się do EURO 2012 oraz przyjęcia piłkarzy i kibicówz całej Europy. Kogo jednak nie przywiodła piłka nożnado Chorzowa, mogły to zrobić koncerty megagwiazd muzyki:U2, The Rolling Stones, Metallica czy Genesis. Tylko na koncerttej ostatniej grupy przyjechało do Chorzowa prawie 80 tysięcyfanów muzyki Phila Collinsa.Stadion Śląski - Narodowy tuż przed wejściem kadry narodowejna płytę boiskaSilesian Stadium - National Stadium just before the nationalfootball team enters the pitchAle nie samym Parkiem Chorzów żyje.Dumą Chorzowian jest także reprezentacyjny pasaż handlowy- ulica Wolności. Nowoczesny deptak, na zabytkowej zarazemulicy, z jednej strony wieńczy wzniesiony w XIX wieku budynekpoczty z podświetlaną wieżą i plac z fontanną, z drugiej zaśmonumentalny kościół św. Jadwigi z 1874 roku. Eleganckiesklepy, restauracje, kawiarenki, puby, galerie wkomponowanew piękną XIX-wieczną architekturę mieszczańskich kamienic,tworzą niepowtarzalny klimat pasażu. Deptak zajmuje równieższczególne znaczenie w życiu kulturalnym miasta. Co rokumożna tutaj podziwiać barwny korowód artystów MiędzynarodowychStudenckich Festiwali Folklorystycznych, a latem przywillbe roofed. The facility is getting preparedfor EURO 2012, for hosting footballers andfans from all over Europe. Those who were notattracted to Chorzów by football may havebeen made to come by music megastars likeU2, The Rolling Stones, Metallica, or Genesiswho played concerts here. Only for the latterband almost 80 thousand fans of Phil Collins’s music arrived.Chorzów cannot live by the Park alone.Chorzów residents are proud of their representative shoppingarcade - Wolności street. A modern pedestrianized but at thesame time monumental street from one side is crowned witha post office building erected in the 19th century havinga lightened tower and a square with a fountain. On the otherside there is a monumental St. Jadwiga Church (1874). Elegantstores, cafes, restaurants, pubs, galleries put into thebeautiful 19th century architecture of bourgeois tenementscreate unforgettable atmosphere of the arcade. This street hasa special meaning for the cultural life of the city. Every yearone can admire a colorful parade of artists participating inthe International Student Folklore Festivals. In summer brassbands ingrained in Silesian tradition play there. On 30 August,Wolności street will again be conquered by a colorfulsinging crowd of students from all over the world.Chorzów is well-known because of fabulous musicals stagedby The Entertainment Theater. The Museum famous for its richnumismatic collections is an important institution of culture.The oldest monument dated to the end of the 16th century isthe wooden church of St. Wawrzyniec. Inimitable charm thecity owes to sacral and industrial culture monuments - formerworking colonies and St. Elizabeth’s mining shaft placed inthe city center.fot. Aleksandra SiembigaSILESIA airport 4 (12) 2007Drogowa Trasa Średnicowa (DTŚ)Trans-Regional Highway (DTŚ)

9Pasaż handlowy - ulica WolnościShopping arcade - Wolności streetgrywają zakorzenione w śląskiej tradycji orkiestry dęte.30 sierpnia znowu zawładnął ulicą Wolności kolorowy i rozśpiewanytłum studentów z całego świata.Chorzów jest również znany dzięki wspaniałym musicalom TeatruRozrywki. Ważną instytucją kultury jest Muzeum, słynącez bogatych zbiorów numizmatycznych. Najstarszym zabytkiem,bo pochodzącym z końca XVI wieku, jest drewniany kościółśw. Wawrzyńca. Niepowtarzalny urok nadają miastu zabytkikultury sakralnej oraz przemysłowej: dawne kolonie robotniczei stojący w centrum szyb górniczy św. Elżbiety.Rok 2007 to rok obchodów 750-lecia istnieniaChorzowa.Od zarania swych dziejów Chorzów był zawsze w Europie.I choć nie jest metropolią, nie mamy dziś powodów by wstydzićsię swej przeszłości, by mieć jakiekolwiek kompleksy wobecinnych europejskich miast. W ciągu ostatnich kilku latstworzono w Chorzowie i w regionie najlepszą sieć drogową.Drogowa Trasa Średnicowa (DTŚ) i Autostrada A4 dały miastunowy impuls do gospodarczego rozwoju. Nic dziwnego, żeatrakcyjne dla inwestorów z zakresu handlu i usług okazały siętereny położone przy szlakach komunikacyjnych. Ulokowały siętu salony samochodowe i markety dużych sieci handlowych.Najbardziej spektakularną inwestycją jest wybudowane w 2006 r.centrum logistyczne, zrealizowane przez notowaną na nowojorskiejgiełdzie spółkę ProLogis. Dzięki wsparciu finansowanemuprzez UE realizuje Chorzów duże projekty w sferze społecznej,ochrony środowiska naturalnego i dróg, które zewzględu na swój wysoki koszt najprawdopodobniej nie zostałybytak szybko wykonane.Atrakcyjne tereny rekreacyjne, baseny, kryte pływalnie, kortyi hale sportowe - to kolejne aspekty rozwoju współczesnegomiasta. Chorzów może się pochwalić profesjonalnymi obiektamisportowym, a ich mapę uzupełniają ośrodki jeździeckie,siłownie, kluby fitness i kręgielnie.Chorzów jest przyjazny dla przedsiębiorców i kapitału zagranicznego,a inwestorzy lokujący się w strefach gospodarczychkorzystać mogą z ulg podatkowych i zwolnień.Zachęcamy do spędzenia czasu w Chorzowie przekonani, żebędzie on sprzyjał udanym interesom, dobremu wypoczynkowii rozrywce.fot. Daniel Mitros2007 is the year of celebrating the 750-year existenceof Chorzów.From the very beginning of its history Chorzów has alwaysbeen in Europe. And even though it is not a metropolis, thereare no reasons to be ashamed of our past, or to have anycomplexes towards other European cities. Over the last coupleof years the best road network was built in the region andin Chorzów. Trans-Regional Highway (DTŚ) and A-4 Expresswaygave the city a new stimulus for economic development.It is not weird then, that investors of the trading and servicessectors found the area located near the transport routes attractive.Car dealers and markets of huge shopping networksplaced their businesses there. The most spectacular investmenthas been the logistics center built in 2006 by ProLogis, a companylisted on the New York Stock Exchange. Thanks to supportof UE funding Chorzów implements significant projectsin the social sphere, in the field of environment protection asBarwny korowód uczestników Międzynarodowego Studenckiego Festiwalu FolklorystycznegoThe colorful parade of participants of the International Folklore Student Festivalwell as the roads. Due to their high costs, these projects couldnot be developed so fast without the funding.Attractive recreational areas, indoor and outdoor swimmingpools, tennis courts, sports facilities (halls) are another aspectsof the development of the modern city. The city can be proudof professional sports facilities and the facilities map is completedwith horse riding centers, gyms, fitness clubs and bowlingalleys.Chorzów is friendly for entrepreneurs and foreign capital andinvestors locating their operations in the economic zones mayuse the tax relieves and exemptions.We strongly encourage you to spend some time in Chorzówbecause we are sure that this time will favor successful businessdeals, good relax and entertainment.All about us at www.chorzow.euVisiting Poland? Need a car? Just call !+48 (0)32 350 14 50fot.Adrian ŚlązokregionlocalreklamaWszystko o nas na www.chorzow.euSILESIA airport 4 (12) 2007Katowice Kraków Wrocław Warszawa Łódź Gdańskw w w . j o k a . c om. p l

ekreacjarecreation10Kolejka górska mknie z prędkością 70 km na godzinę. Przez pierwsze pół minutysześć czteroosobowych wagoników wspina się po szynach na maksymalną wysokość21 m, a potem siłą bezwładu spada w dół, wykonując dwie pętle. Szalona jazda trwazaledwie 1,5 minuty, ale wrażeń jest co niemiara. Sprowadzony z Anglii rollercoasterstał się wielką atrakcją tegorocznego sezonu w Wesołym Miasteczku w Chorzowie.Kolejka górska, której nadano imię TIC TAC TORNADO, ma podwójną pętlę, co jestrzadkością wśród tego typu urządzeń zabawowych.SZYBKO I WYSOKO!czyli nowe atrakcje Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynkuwww.wpkiw.com.plWPKiW przygotował w tym roku jeszcze jedną niespodziankę. W odległości 300 mod lunaparku (na terenie byłego ośrodka BAMBINO - pomiędzy Wesołym Miasteczkiem,a stadionem GKS-u) zbudowano Park Linowy „Palenisko”, czyli tor przeszkód,biegnący nawet na wysokości piątego piętra. Między 26. palami wbitymiw ziemię rozpięte są ścieżki spacerowe o różnym stopniu trudności. Drewniane palemają wysokość nawet 14 m. Pod nadzorem wytrawnych alpinistów rozwieszono międzynimi liny, siatki, drabinki i mostki.Chorzowski park, położony na 600 hektarach, dynamicznie się rozwija i już planujekolejne, nowe inwestycje - zarówno ku pokrzepieniu ciała, jak i duszy.R O Z D A J E M Y Z A P R O S Z E N I A !Mamy dla Was całodzienne wejściówki do nowootwartego parku linowego, znajdującegosię w Wojewódzkim Paku Kultury i Wypoczynku. Otrzymają je trzyosoby, które jako pierwsze prześlą na adres redakcja@gtl.com.pl hasło: ŚląskiPark Linowy „Palenisko“ w WPKiW.A roller coaster speeds 70 km per hour. For the first 30 seconds six four-passengercars climb the rails to the maximum height of 21 meters and then by forceof inertia they fall downwards making two loops. This crazy ride lasts only 1,5minute but it gives quite a lot of sensations. The roller coaster brought from Englandhas become a great attraction of this year’s season in the Amusement Parkin Chorzów. The roller coaster, called TIC TAC TORNADO, has a double loopwhich is rare among similar amusement ride tracks.WPKiW prepared another surprise this year. 300 meters away from the LunaFAST AND HIGH!new attractions of the Silesian Culture and Recreation Park (WPKiW)park (on site of the former BAMBINO center – between the Amusement Parkand the stadium of GKS) „Palenisko” Rope Park has been built. It is an obstaclecourse running at the height of even the fifth floor. Between 26 pilesdriven in the ground strolling paths of different difficulty levels are stretched.Wooden piles are of the height of 14 meters. Under the supervision of seasonedmountaineers, ropes, nets, ropes ladders and bridges were hungamong the piles.The Chorzów park, located in 600 hectares, has been developing dynamicallyand has already been planning another new investments - both for thebody and soul.F R E E I N V I T A T I O N S !We have all-day admission tickets to the newly opened rope park, situated in theSilesian Culture and Recreation Park. They will be handed to three people whowill be the first to send the password: ”Palenisko” Rope Park in the Silesian Cultureand Recreation Park to redakcja@gtl.com.pl.SILESIA airport 4 (12) 2007

konkurscontest12Zwycięzcy upolowani!Winners shot!W naszym fotokonkursie pt. „Upoluj zwierzaka“, realizowanymwspólnie z Leśnym Parkiem Niespodzianek w Ustroniu,wyłoniliśmy zwycięzców. Są nimi: Pani Agnieszka Kozioł z Dobieszowici Pan Zygmunt Sznajder z Radzionkowa. Gratulujemy!Wszystkim „myśliwym” serdecznie dziękujemy za udział!Zdjęcia Laureatów publikujemy poniżej i oczywiście, jak zawsze,nagradzamy. Za pierwsze miejsce dla Pana Zygmuntamamy dwa rodzinne bilety wstępu do Leśnego Parku Niespodzianekoraz prezenty od Wydawcy - Górnośląskiego TowarzystwaLotniczego S.A. Pani Agnieszce, za drugie miejsce,przyznaliśmy jeden rodzinny bilet wstępu do Leśnego ParkuNiespodzianek i także firmowe prezenty GTL S.A.In our photo contest, ”Shoot an animal”, organized togetherwith Forest Surprise Park in Ustroń, winners werechosen. They are: Agnieszka Kozioł from Dobieszowiceand Zygmunt Sznajder from Radzionków. Congratulations!Let us thank all the “shooters” for their participation!The photos are published below and of course, they areawarded as usual. For winning the first place Zygmunt receivestwo family admission tickets to Forest Surprise Parkand gifts funded by the Publisher - Upper Silesian AviationGroup. Agnieszka, ranked second, gets one admissionticket to Forest Surprise Park, and also company giftsfrom GTL S.A.1 miejsce / 1 place: Zygmunt Sznajder 2 miejsce / 2 place: Agnieszka KoziołFoto-konkurs przedłużonyPhoto contest continuesZagadkowa fotografia niestety nie doczekała się prawidłowejodpowiedzi, dlatego dajemy Państwu jeszcze jednąszansę i małą podpowiedź: prosimy dokładnie oglądać samoloty,a na pewno uda Wam się to wypatrzeć. Odpowiedziprosimy przesyłać na adres: redakcja@gtl.com.pl. Czekamytylko do 30 września. Do wygrania atrakcyjne nagrody!The question regarding the mysterious photograph has notbeen answered. That is why you are given another chance anda little hint - if you observe the airplanes carefully you will see it.Please send your answers to: redakcja@gtl.com.pl. We arewaiting for your answers only till 30 September. There areattractive prizes waiting to be won!SILESIA airport 4 (12) 2007

14fot. Piotr AdamczykDwie minuty do pożaru!Two minutes to a fire!ROZMOWA ZE ZBIGNIEWEM WACŁAWCZYKIEM - KOMENDANTEMLOTNISKOWEJ STRAŻY POŻARNEJ W MPL KATOWICE WPYRZOWICACH.Ilu strażaków czuwa nad bezpieczeństwem podróżnychw Międzynarodowym Porcie Lotniczym Katowice w Pyrzowicach?- Gdy zaczynałem służbę w porcie podlegało mi 18 strażaków.Dziś jest nas 47.Jakie szczególne umiejętności musi opanować strażak pracującyna lotnisku?- Zgodnie z międzynarodowymi przepisami, od chwili ogłoszeniaalarmu do momentu rozpoczęcia gaszenia pożaru nie możeupłynąć więcej niż 2 minuty. Na pobranie sprzętu i zajęcie miejscaw wozie bojowym mamy 30 sekund. Następniew ciągu półtorej minuty musimy pokonać 1,5-kilometrowy odcinekdrogi na skraj pasa. Ten manewr ćwiczymy nieustannie.Samochody gaśnicze są w stałej gotowości, aby od razu ruszyłydo akcji i silnik osiągnął maksymalną moc 580 koni mechanicznych.Dlatego też olej w silnikach jest podgrzewany całyczas do temperatury 60 0 C. Dzięki temu ciężki, ważący 40 tonsamochód strażacki w ciągu 24 sekund osiąga prędkość80 km/h. To wystarczy, by za około 1,5 minuty znaleźć się naskraju pasa.Lotnisko w Pyrzowicach spełnia kategorię przeciwpożarową zalecanąprzez Międzynarodową Organizację Lotnictwa CywilnegoICAO?- W dziesięciostopniowej skali mamy kategorię ósmą - takąsamą jak Okęcie czy krakowskie Balice. Kategorie zależą odilości i jakości sprzętu przeciwpożarowego oraz ilości pożarników.Jeśli przewoźnik zażyczy sobie, by lotnisko wykazało siędziewiątą kategorią - jesteśmy w stanie spełnić jego oczeki-AN INTERVIEW WITH ZBIGNIEWEM WACŁAWCZYK - THE COMMAN-DANT OF AERIAL FIRE FIGHTING BRIGADE AT KATOWICE MPL IN PYRZOWICE.How many firefighters watch over the travelers’ safety at Katowice InternationalAirport in Pyrzowice?- When I started my service at the airport there were 18 firefighterssubordinate to me. Today there are 47.Which particular skills does a firefighter working at the airport haveto master?- According to the international regulations from the moment of thefire announcement till the moment the extinguishing action beginsnot more than two minutes may pass. We have 30 seconds to collectthe equipment and board the fire engine. Then, within 90 secondswe have to cover a 1500-meter leg to the edge of the strip. We practicethis particular maneuver constantly.The fire engines are in constant readiness so that they could move toaction at once and the engine could reach the maximum of 580horsepower. Therefore the oil in the motors is heated all the time tothe temperature of 60 Centigrade. Owing to that a heavy, weighing40 tons fire engine reaches the speed of 80 km/h within 24 seconds.It is enough to get to the edge of the strip in 90 seconds.Does the airport in Pyrzowice meet the standards of firefighting categoryrecommended by the International Civil Aviation Organization (ICAO)?- In the 10-grade scale we have category No. 8 – the same as Okęcie orBalice in Kraków. Categories depend on the quantity and quality of thefirefighting equipment as well as on the number of firefighters. If some airlinesrequire the airport to have category No. 9 we are able to meet thisrequirement. More firefighters will have to get employed then.Few airports in the world have the tenth category. These are onlythose that admit the largest aircrafts of Boeing 747, or in the near future,Airbus 380 type on a daily basis.SILESIA airport 4 (12) 2007

15wania: musi wtedy przyjść do pracy więcej strażaków. Kategoriędziesiątą mają nieliczne lotniska na świecie - tylko te,które na co dzień przyjmują największe maszyny typuBoeing 747 czy - w niedalekiej przyszłości - Airbusy 380.W Katowicach lądowały skrzydlate giganty: Jumbo Jet Cargo,An-124 Rusłan, An-225 Mrija. Kategoria ósma była wystarczająca?- W przypadku samolotów transportowych jest ona wystarczająca.Nic więc nie stoi na przeszkodzie, aby zrealizować planyrozbudowy bazy cargo na naszym lotnisku.Rozbudowuje się ciągle część pasażerska portu, bo ruch jestcoraz większy. Niedawno oddany został do użytku nowy TerminalB. Czy to oznacza, że Lotniskowa Straż Pożarna równieżzwiększa swoje siły?- Planujemy wymianę wozów bojowych Barracuda na nowocześniejsze.Zakup specjalistycznych, lotniskowych samochodówgaśniczych typu Rosenbauer chcemy kupić przy wsparciuunijnych dotacji. Jedno auto kosztuje 600 tys. euro. Pierwszedwa Rosenbauery powinny pojawić się w porcie za dwa lata.Jak większość chłopców w dzieciństwie też chciał pan zostaćodważnym, bohaterskim strażakiem?- Oczywiście! Gdy uczyłem się w Technikum Samochodowymjuż wstąpiłem do Ochotniczej Straży Pożarnej i startowałemw wielu zawodach pożarniczych. Po maturze byłem strażakiemw kopalni Miechowice i Szombierki, a następnie w PaństwowejStraży Pożarnej w Bytomiu i Chorzowie.W wieku 21. lat został pan najmłodszym w Polsce komendantemLotniskowej Straży Pożarnej. Co o tym zdecydowało?- Mieszkałem w pobliżu lotniska i samoloty wzbijały się w powietrzenad moim domem. Wiedziałem, że to jest również miejsce,gdzie chcę wykonywać mój zawód. Widać patron strażaków,święty Florian, mnie sobie upodobał.Potrafi pan ustawić samolot na płycie lotniska. To także należydo obowiązków strażaka?- Nie, ale ja także posiadam uprawnienia dyżurnego portuoraz tzw. marszałka. W sytuacjach wyjątkowych wykonuję równieżte zadania.Winged giants have landed in Katowice, i.e. Jumbo Jet Cargo, An-124 Rusłan, An-225 Mrija. Was the eighth category sufficient?- In case of transport aircrafts it is sufficient. There is no reason whythe plans of development of the cargo base of our airport could notbe implemented.The passenger section of the airport has been constantly extendedbecause the traffic is getting bigger. Recently the new B Terminal hasbeen put into operation. Does that mean that the Aerial FirefightingBrigade also increases its forces?- We are planning to replace Barracuda fire engines with more modernones. The purchase of specialist airport firefighting vehicles ofRosenbauer type is planned with support of UE funding. One vehiclecosts 600 thousand EURO. The first two Rosenbauer fire enginesshould arrive at the airport in two years’ time.Did you want, like most of the boys in the childhood years, to becomea brave and heroic firefighter?- Certainly! When I studied in the Auto Mechanic High School I joinedthe Volunteer Firefighting Brigade and participated in a number offirefighting competitions. After I had left school I was a firefighter in themine in Miechowce and Szombierki. Later I worked in the NationalFirefighting Brigades of Bytom and Chorzów.At the age of 21 you became the youngest commandant of the AerialFirefighting Brigade in Poland? How did it happen?- I lived near the airport and airplanes soared into the air just abovemy home. I knew it was a place where I wanted to do my job. It seemsthe firefighters’ patron saint, St Florian, took the liking to me.You can place an airplane in the airstrip. Does it also belong to a firefighter’sduties?- No, but I have powers of an airport duty officer, so called marshall.In exceptional situations I perform such tasks.Ludzie MPL Katowicepeople of Katowice International AirportreklamaZbigniew Wacławczyk ma 42 lata. Absolwent Szkoły ChorążychPożarnictwa w Krakowie i od 20 lat komendant LotniskowejStraży Pożarnej w MPL Katowice. Zawodowe szkoleniaodbył w Monachium, Londynie i Atenach. Żonaty.Ma dwoje dzieci: córka Milena ma 20 lat, a syn Maciek 4.Zbigniew Wacławczyk - 42, graduated from FirefightingWarrant Officers School in Kraków. For 20 years he hasbeen a commandant of the Aerial Firefighting Brigade inKatowice International Airport. He attended professionaltraining in Munich, London and Athens. Married, two children:his daughter Milena is 20 and Maciek, the son, is 4.rozmawiała / interview by Teresa SemikSILESIA airport 4 (12) 2007

16Słowniczek pasażeraADULT - osoba dorosła, któramoże podróżować sama. Linie lotniczestosują tu zwykle granicę16 lat.APRON - potocznie płyta postojowasamolotów.ARRIVAL - miejsce odprawy pasażerówkończących podróż, zwanetakże halą przylotów.BOARDING CARD - karta uprawniającado wejścia na pokład samolotu,karta pokładowa.CHARTER - rejs samolotu nie wynikającyz rozkładu lotów danej liniilotniczej - wynajęty samolot.CHECK-IN - miejsce przed lotem,gdzie pasażerowie otrzymują kartępokładową (boarding card) i odprawiająbagaż rejestrowany.DEPARTURE - miejsce odprawypasażerów rozpoczynających podróż,zwane także halą odlotów.ETIX - bilet w formie zapisu elektronicznego.Pasażer otrzymuje jedyniepotwierdzenie dokonaniatransakcji wraz z numerem biletu,zamiast tradycyjnego papierowegobloczka biletowego.EXECUTIVE LOUNGE - wydzielone,luksusowe miejsce na lotniskudla pasażerów klasy pierwszejlub biznes.GATE - wyjście (bramka) dla pasażerówz terminalu do konkretnychsamolotów.HANDLING - całość obsługi samolotówi pasażerów linii lotniczych,obejmująca odprawębiletowo-bagażową pasażerów,obsługę towarów i poczty, obsługęrampową samolotów, obsługętechniczną/liniową samolotów,w tym przeglądy i naprawy orazsprzątanie i zaopatrzenie pokładowe.IATA - International Air TransportAssociation - MiędzynarodoweZrzeszenie Przewoźników Lotniczych.INFANT - dziecko w wieku 0-2 lata.Bilet dla niemowlaka jest zazwyczajo ok. 90% tańszy, jednakdziecko podróżuje na kolanach rodzicabez prawa do własnegomiejsca.NO-SHOW - sytuacja, kiedy pasażernie anuluje swojej rezerwacjii nie zgłosi się do odprawy w wyznaczonymczasie lub w ogóle niepojawi się na lotnisku. W takimprzypadku linia kasuje rezerwację.MARSHALL - pracownik portu odpowiedzialnyza prawidłowe ustawianiesamolotów na płytach postojowych.OVERBOOKING - sytuacja, kiedylinia lotnicza sprzedała więcej biletówniż jest miejsc w samolocie.PAX - potoczne określenie pasażera.PUSHBACK - procedura wypychaniasamolotu ze stanowiska na płyciepostojowej za pomocą specjalnegopojazdu.SENIOR - osoba w wieku powyżej65 lat.STOPOVER - przerwa w podróżytrwająca dłużej niż transfer.TAX - opłaty pobierane przez lotniskaw momencie zakupu biletuza obsługę pasażerów, podatkipaństwowe, a także opłaty paliwowe.Są one niezależne od liniilotniczej i agenta sprzedającegobilet.TRANSFER - port lotniczy, w którympasażer jedynie przesiada się i nieprzebywa w danym porcie dłużejniż 24 godziny (w niektórych portachmniej: 12 lub 6 godzin).Określenie stosowane w przypadkupołączeń, które nie są bezpośrednie.WAITLIST - lista oczekujących namiejsce w samolocie lub biletna określony rejs.A passenger glossaryADULT - a grownup who can travelon his or her own. Airlines usuallyset the age limit of 16.APRON - colloquial word used todescribe the paved strip in front andaround airport hangars and terminalbuildings where aircraft areloaded, unloaded and maintained.ARRIVAL - a location where passportcontrol of passengers who finishtheir journey takes place, alsocalled arrival hall.BOARDING CARD - a card that allowspassengers to board on an aircraft,boarding pass.CHARTER - an airplane flight notresulting from the particular airlineschedule - a rented plane.CHECK-IN - a location in the airterminal designated for passengerand baggage check in where passengersreceive their boardingcards before the departure.DEPARTURE - a location wherepassport control of passengerswho start their journey takes place,also called the departure lounge.ETIX - an electronic ticket. A passengerreceives only the confirmationof the transaction having beenmade together with the ticket numberinstead of a traditional ticketbook.EXECUTIVE LOUNGE - a part ofthe airport where passengers ofBusiness Class and First Class travelerscan spend time betweencheck in and boarding the plane.GATE - the area in an airportwhere passengers board a plane -different gates for different airplanes.HANDLING - it means the completeservice of aircrafts and passengersof airlines including passengerand baggage check-in,mail and cargo service, ramp aircraftservice, technical/line serviceof airplanes covering overhaul andrepair as well as aircraft interiorcleaning and on-board supplying.IATA - International Air TransportAssociation.INFANT - a baby who is under theage of 2. A ticket for a baby is usually90% cheaper but the child travelson parents’ knees having noright to his/her own seat.NO-SHOW - a situation in whicha passenger does not cancelhis/her reservation and does notshow up to check in at the definitetime or does not show up at the airportat all. In such case the airlinescancel the reservation.MARSHALL - an airport worker responsiblefor appropriate escortingand placing airplanes on the apron.OVERBOOKING - a situation inwhich the airlines have sold moretickets than the number of seatsavailable in the aircraft.PAX - colloquial term used fora passenger.PUSHBACK - a procedure of pushinga plane from its stand on theapron using a special vehicle.SENIOR - a person who is over 65years old.STOPOVER - a break in travelinglasting longer than a transfer.TAX - fees charged by airport includingpayments for passengerservice, state taxes, and also fuelfees. They are charged at the momentof purchasing a ticket, withoutregard to airlines type or a ticketagent.TRANSFER - an airport where passengersonly change and do notstay longer than 24 hours (at someairports this is 6 or 12 hours). It isa term used when talking about indirectflights.WAITLIST - a list of passengers waitingfor a seat in the plane or a ticketfor a specific flight.Czarek Orzech, PR KatowiceSILESIA airport 4 (12) 2007

17fot. Igor Popławskifot. Jacek Birnbachfot. Jacek Birnbachfot. Igor Popławskifot. Igor Popławskifot. Igor Popławskifot. Igor Popławskifot. Igor Popławski

18„Lataj z Katowic!” liniami tradycyjnymi“Fly from Katowice!“ with traditional airlinesKreta - tam, gdzie urodził się ZeusCrete - where Zeus was bornarchiwum Komitetu Promocji Turystycznej Prefektury Rethymnonarchive of Tourism Promotion Committee of Rethymnon PrefectureNa Kretę można dotrzeć z MPL Katowice korzystając z jednegoz dwóch połączeń na tę wyspę. W sezonie wakacyjnym regularnepołączenie do Heraklionu obsługuje linia lotniczaWizz Air. Z kolei do Chanii można dolecieć korzystającz usług przewoźników czarterowych. Szczegóły dotyczące terminówi godzin wylotów na stronie internetowej katowickiegolotniska: www.katowice-airport.comYou can reach Crete from Katowice International Airport (MPL)taking one of the two available connections with the island. Inthe summer holiday season Wizz Air airlines operate a regularconnection to Heraklion. To Chania you can get flying withcharter flights operators. For details on departures dates andtime please visit MPL website www.katowice-airport.comSILESIA airport 4 (12) 2007Port w mieście ChaniaA port in the city of Chania

19Wyłaniająca się z wód Morza Śródziemnego wyspa Kreta,zawieszona między Europą a Afryką, tworzy odrębny świat. Jejuroki sławił już Homer, a i dzisiaj każdy, kto raz na wyspę zawita,będzie do niej wracał po wielokroć, bo na Krecie możnaodbywać podróże do świata mitów, podróże w czasie i przestrzeni.To tutaj narodził się ojciec bogów Olimpu - Zeus. Tutajznajdował się tajemniczy labirynt króla Minosa. To tu pełnośladów obecności najstarszych kultur: od minojskiej, poprzezrzymską, bizantyjską, wenecką, aż po osmańską.O wyjątkowości Krety w dużej mierze decydują góry: Lefka nazachodzie, Idi i Dikti w części środkowej oraz Triptiz na wschodzie.One to strzegą wyspy, ukrywając malownicze wioski.Wybrzeże to z kolei raj dla turystów: ciepłe morze, piaszczystelub żwirowe plaże i urokliwe zatoczki zapraszają do odpoczynku.Większość miast ulokowała się na północnym wybrzeżu.W nich można znaleźć malownicze porty, pałace weneckiejarystokracji, stare uliczki, meczety o smukłychminaretach i gościnne pasaże kupieckie.Wyspa liczy ponad 600 tysięcy mieszkańców, z czego stolicęHeraklion i jej okolicę zamieszkuje 150 tysięcy osób. Tłum ludzi,bezplanowa zabudowa oraz duży ruch uliczny nie zachęcajądo odwiedzenia tego miejsca. Jednak pominięcie Heraklionuto spory błąd. Warto zrobić po nim krótki spacer,zajrzeć do Rocca al Mare - średniowiecznej fortecy weneckiej,broniącej wejścia do herakliońskiego portu czy przejść sięwzdłuż murów miejskich z bastionem Martinengo, w którymznajduje się grób Nikosa Kazantzakisa. Godna obejrzenia jesttakże kolekcja ikon w kościele Agia Ekaterini. Koniecznie trzebazwiedzić muzeum archeologiczne, w którym szczególne wrażenierobią zbiory pochodzące z okresu minojskiego, czyli sprzedV w. p.n.e. Także te z pobliskiego Knossos - największego, alenie najbardziej efektownego z czterech kreteńskich pałacówminojskich. Arthur Evans - Anglik o bogatej wyobraźni - rozpo-Muzeum archeologiczne w Knossos / Archeological Museum in KnossosThe Island of Crete arising from the Mediterranean Seaand hung between Europe and Africa creates a distinct world.When Homer lived he already praised its beauty and todayeveryone who visited the island once will keep coming backhere again and again. While in Crete you can travel to theworld of myths, travel in time and space. It is the place whereZeus, the father of Olympus gods, was born. The mysteriousMinos labyrinth is said to have existed here and the place is fullof traces of existence of the oldest cultures, with the Minoan,through Roman, Byzantine, Venetian, and the Ottomanamong others. The exceptionality of Crete is mostly owed tomountains: Lefka in the west, Idi and Dikti in the central partarchiwum Greckiej Organizacji Turystykiarchive of Greek National Tourism Organizationfot. Waldemar KobędzaSILESIA airport 4 (12) 2007Urokliwa zatoczka w Kalives koło miasta ChaniaA charming bay in Kalives near the city of Chania

20„Lataj z Katowic!” liniami tradycyjnymi“Fly from Katowice!“ with traditional airlinesWąwóz Samaria - najwęższe miejsce / Samaria Gorge - the narrowest sectionczął w 1900 r. jego odbudowę i chyba ta wyobraźnia zbyt goponiosła, sądząc z rekonstrukcji pałacowego labiryntu, zadziwiającychbetonowych fragmentów kolumn i zbyt kolorowychfresków na ścianach. Jednakże do pałacu Knossos ciągną codziennietłumy ludzi żądnych dotknięcia legendy i dlategowarto zwiedzać pałac wczesnym rankiem lub wieczorem (czynnyjest w godz. 8-19).Pora opuścić Heraklion i udać się… no właśnie - kierunek zależyod tego, co chcemy zobaczyć? Jeśli inne ośrodki kulturyminojskiej, to trzeba skierować się ku centralnej części wyspydo Festos, na wschód do Kato Zakros, albo na zachód od Heraklionudo Malii (polecamy ten właśnie wybór!). Idąc tropemhistorii warto zajrzeć do Gortis - gdzie narodził się systemprawny starożytnej Grecji - i do Rethimnonu, Spinalongi lubFrangokastello, by obejrzeć forty weneckie. Bogate Bizancjumfot. Waldemar Kobędzaand Triptiz in the east guard the island hiding picturesque villages.The coast is a paradise for tourists. Warm sea, sandand gravel beaches, charming bays invite you to relax. Mostcities got situated in the northern coast where you can findscenic ports, palaces of Venice aristocracy, old streets,mosques with slender minarets and hospitable merchant arcades.There are over 600 thousand inhabitants in the island.The capital city - Heraklion - and its area is inhabited by 150thousand people. The crowd of people, chaotically plannedbuildings and huge traffic discourage potential visitors. However,skipping this place is a bad mistake; the place is worthtaking a short stroll, visiting Rocca al Mare, a medieval Venetianfortress guarding the entrance to the Heraklion port,and walking along the city walls in which there is the Martinengobastion with Nikos Kazantzakis’s grave. Icon collectionsof the church of Agia Ekaterini are also worth seeing.Visiting the Archeological Museum, whose Minoan collectionsdating the fifth century B.C. make special impression, isa must. The collections of the nearby Knossos - the largest(but not the most impressive) of the four Minoan palaces arealso worthwhile. Arthur Evans, an Englishman having richimagination, started the palace reconstruction in 1900 andthis imagination of his carried him away a bit. The conclusionof this kind is inevitable when you see the reconstructedpalace labyrinth, astonishing concrete fragments of columnsand too colorful frescos on the walls. Nevertheless, crowdsof people hungry for touching the legend head towards theKnossos palace every day and it is a good reason to visit thepalace early in the morning or in the early evening (it is openfrom 8 a.m. to 7 p.m.).Now it is time to leave Heraklion and go to… well, the directiondepends on what you want to see. If these are othercenters of Minoan culture, you should make your way towardsthe central part of the island - to Festos or to the east,to Kato Zakros, or to the west from Heraklion, to Malia (thelatter strongly recommended). Following this route youshould definitely visit Gortis, where the legal system of AncientGreece was developed, then go to Rethimnon, Spinalongaor Frangokastello to see Venetian forts. The richByzantine left its traces in the churches that were built, withthe most famous of them located in Kritsa (the Panagia Kerachurch).If you really want to sunbathe on wide white beaches, themost famous of them can be found in Elafonis (the westerncoast) in Mali, near Heraklion and Vai (on the edge of theolive grove) at the northeast cape of the island. Itanosbeaches, lying only two kilometers from the noisy Vai or Xerakombos- a town in the northeast (little quiet bays must beKamienista plaża przed campingiem Nopigia (20 km od Elafonis) / A stony beach in front of Nopigia campsite (20 km from Elafonis)SILESIA airport 4 (12) 2007fot. Waldemar Kobędza

21Plaża w Vai na skraju palmowego gajuA beach in Vai on the edge of a palm grovepozostawiło ślady w postaci wielu kościołów, z których najbardziejznany znajduje się w Kritsa. To kościół Panagia Kera.Jeśli zależy nam na opalaniu się na białych, szerokich plażach,to najbardziej renomowane są Elafonis w Mali, niedaleko Heraklionui Vai na skraju gaju palmowego, na północno-wschodnimcyplu wyspy. Lubiącym ciszę i spokój polecam plaże Itanos- miasteczka leżącego tylko dwa kilometry od hałaśliwego Vailub Xerokambos, gdzie do małych, cichych zatoczek trzeba dotrzećpieszo.Tym, którzy chcą uciec od zgiełku proponuję kierowanie sięz Heraklionu na zachód w stronę uroczej Chanii - miasta bardziejwłoskiego, niż greckiego, bowiem pełno tu śladów weneckiegopanowania. Można też udać się do mniejszych, trudniejdostępnych miejscowości wybrzeża zachodniegoi południowego. Z wizyty w tej części wyspy zadowoleni będąwszyscy, którzy lubią aktywny sposób spędzania wakacjiw kontakcie z przyrodą. Tutaj bowiem znajdują się Białe Góryz wieloma interesującymi szlakami turystycznymi. U ich stóp zaśrozciąga się 18-kilometrowy, najdłuższy w Europie WąwózSamaria. Miłośnikom wędrówek polecam wycieczkę z Chersonisosdo Ierapetry - najdalej na południe wysuniętego miastaEuropy. Najciekawsza będzie droga przez niezwykły krajobrazowopłaskowyż Lasithi. Jego główną atrakcją jest jaskiniaDikte, w której według legendy narodził się Zeus. W maleńkichwioskach w kafenionie siedzą mężczyźni grający w „tavli”,warcaby lub karty i popijający rakiję (wódkę produkowaną nabazie winogron, przypominającą w smaku włoską grappę)lub mocną, aromatyczną kawę parzoną na sposób grecki, bogotowaną z cukrem w małym tygielku.Jeżeli i Ty, cudzoziemcze, przypadkowo się tam znajdziesz, gościnnikreteńczycy uśmiechną się ciepło i poczęstują anyżówką(ouzo) i mezedes (przekąska). Wtedy pamiętaj, że życie na Kreciesmakuje się małą łyżeczką i powoli (siga, siga), aby żadenz wielu smaków nie umknął!fot. Waldemar Kobędzareached on foot), will be perfect for those who enjoy peaceand silence.Those who want to leave the bustle behind should leave Heraklionand head west, towards charming Chania. The townlooks more Italian than Greek because there are still a lot ofsigns of Venetian reign here. Smaller and less easily accessibleplaces of the western and southern coasts are a goodchoice, too. Visiting this part of island will make those wholove active holidays and spending time in contact with naturehappy. One of the reasons is the presence of White Mountainsoffering many interesting tourist routes. At the foot ofthe mountains, there is an 18-kilometer long - the longest inEurope- Samaria Gorge. Trips lovers are recommended tohitchhike - yes, hitchhike - from Chersonisos situated in thenorth of the island, to Ierapetra that is Europe’s southernmosttown. The most interesting route runs through unusual landscapesof Lasithi plateau. Its main but not only attraction isDikte cave where, according to a legend, Zeus was born.Those who really want to get to know the real life of the Cretansmay find other attractions there. In tiny villages, in cafes(”kafeneions”) there are men sitting and playing “tavli”,checkers or cards, drinking “rakija” (vodka made of grapesresembling Italian grappa in taste) or strong aromatic coffeebrewed in a Greek way (boiled with sugar in a tiny pot). IfYou, a foreigner, happen to be there, always hospitableCretenians will smile at you warmly and treat you with aniseedspirit (ouzo) and mezedes (a snack). Life in Crete should betasted slowly (siga, siga) with a teaspoon so that the manytastes were not missed.„Lataj z Katowic!” liniami tradycyjnymi“Fly from Katowice!“ with traditional airlinesreklamaAnna Lenar i Waldemar KobędzaSILESIA airport 4 (12) 2007

22kuchniacuisineTawerna u GrekaTavern at the Greek’sKusi greckim wystrojem, muzyką, a przede wszystkim smakiemi zapachem greckich potraw. W tym ruchliwym miejscu Katowic,gdzie znajduje się Tawerna Grecka Hellas, życie jakbyzwolniło tempa. Nikt się nie spieszy i nie pokrzykuje na kelnera,bo kuchnia grecka to przede wszystkim radość wspólnego biesiadowania.Hellas - najzdrowszą kuchnią w Polsce!Tawerna Grecka Hellas z Katowic uznana została wiosną 2007 r.przez miesięcznik „Twój Styl” za najzdrowszą restaurację w Polsce.- To dla nas wielki zaszczyt - mówi Savvas Patsidis, właściciel Hellasa.- Komisja konkursowa doceniła przede wszystkim to, żew naszej kuchni dominują naturalne produkty. Stosujemy oliwęz oliwek z pierwszego tłoczenia, która jest fundamentem kuchnigreckiej. Serwujemy dużo świeżych warzyw oraz dań z ryb. Smakpotrawom dodają naturalne przyprawy, głównie oregano, bazylia,papryka, zielona pietruszka i zielony seler.Savvas Patsidis sam szkoli swoich polskich kucharzy. W Katowicachjest od początku lat 90. Potraw greckich nie modyfikujepod gusta swoich śląskich klientów. Zachowuje oryginalne receptury,czasem je tylko urozmaica własnymi pomysłami.- Polacy powoli zmieniają swoje kulinarne upodobania i to mniecieszy, bo dzięki temu stają się smakoszami. Pobyt w restauracjinie traktują jak wyjścia do stołówki, nabierają nawyku biesiadowania- mówi Savvas Patsidis.Wystrój katowickiego Hellasa jest prosty i elegancki. Aranżacjawnętrza podkreśla panującą tu atmosferę spokoju i relaksu, jakz wiejskiej prowincji. Dominują kolorysłońca: pomarańczowy i żółty. Sporojest elementów nawiązujących do kulturykraju Sokratesa i Platona.Z bogatego menu można polecić:„spanaki salata” - czyli sałatkę ześwieżego szpinaku, „melitzana sharas”- bakłażan z grilla z fetą i warzy-It tempts with decor, music, and most importantly with flavorsand smells of Greek dishes. In this busy place of Katowicewhere Hellas, the Greek Tavern is located, life seems toslow down its pace. Nobody is in a hurry, no one shouts ata waiter. Greek cuisine is first and foremost the joy of commonfeasting.Hellas - the healthiest cuisine in Poland!In spring of 2007, Hellas - the Greek Tavern in Katowice, wasdecided to be the healthiest restaurant in Poland by „Twój Styl”monthly.- It is a great honor for us – says Savvas Patsidis, the owner ofHellas. - First of all the contest committee appreciated thedominance of natural products used in our kitchen. We useolive oil from the first pressing which is a foundation of Greekcuisine. We serve a lot of fresh vegetables and fishdishes. Natural seasonings, mostly oregano, basil, peppers,green parsley and celery enrich the taste of dishes.Savvas Patsidis trains his Polish cooks himself. He has been inKatowice since the beginning of the 1990s. He does not modifyGreek dishes to fit the tastes of his Polish clients. He usesoriginal recipes, sometimes varying them with his own ideas.- I’m glad that Polish people change slowly their culinary likings.They become gourmets. They don’t treat being ina restaurant like eating in a canteen any more. They acquirethe habit of feasting - Savvas Patsidis says.The decor of Hellas is simple and elegant. The interior decorationemphasizes the atmosphere ofcalm and relaxation like that of provincialvillage’s. Sunny colors are dominant– orange and yellow. There are anumber of elements referring to the cultureof Socrates’s and Plato’s country.The following dishes from the richmenu are worth recommending:SILESIA airport 4 (12) 2007

23Przepis na Mussakę, podawaną w Tawernie Hellasskładniki na 8 porcji:4 bakłażany1 kg ziemniaków1,5 kg mięsa wołowego mielonego300 g żółtego sera1 kg świeżych pomidorówBakłażany i ziemniaki kroimy w cienkie plasterki i smażymy.Po usmażeniu najpierw przekładamy ziemniakami, potembakłażanem, następnie mięsem wołowym, uprzednio podsmażonymz pomidorami, cebulą i czosnkiem. Doprawiamysolą i pieprzem. Po ułożeniu mięsa dajemy znów ziemniakii bakłażany, każdorazowo je soląc. Na górze posypujemystartym serem i polewamy sosem beszamelowym. Pieczemyok. 20-30 minut w temperaturze 180 0 C do uzyskania rumianegokoloru.Sos beszamelowy:1l mleka1 jajko100 g masła100 g mąkigałka muszkatołowa, sól, pieprzMasło rozgrzać i dodać mąkę. Dolać mleko, jajkai przyprawy.The recipe for Mussaka served in Hellas TavernIngredients for 8 portions:4 eggplants1 kg potatoes1,5 kg beef minced meat300 g cheese1 kg fresh tomatoesSlice eggplants and potatoes thin and then fry them. Thencover the bottom of a dish with potatoes then cover themwith eggplants and then with the beef meat which was earlierfried with tomatoes, onions and garlic, seasoned withsalt and pepper. After the meat had been placed repeat thelayers of potatoes and eggplants seasoning them with salteach time. Sprinkle the top with some grated cheese andbéchamel sauce. Bake it for about 20-30 minutes in the temperatureof 180 degrees so as to have the rubicund color.Béchamel sauce:1l milk1 egg100 g butter100 g flournutmeg, salt, pepperHeat the butter, add flour and then add milk, eggs andthe seasoning.kuchniacuisinewami, „reges plaki” - świeże śledziki z pieca, „saganaki toybekri” - krewetki i małże z pomidorami i fetą, gaszone oyzoi winem. Wybornie smakuje także stek wołowy z grilla.Chleb, ser, oliwki, oliwa z oliwek, świeże warzywa i dary morzaod wieków są podstawą greckiej kuchni. Smak wszystkichspecjałów dopełnia, oczywiście, wino.KALI OREXI! - smacznego!reklamaWarto zapamiętać to miejsce:Katowice, plac Rostka 2 (naprzeciw Pałacu Młodzieży)tel. 032/205 07 77, www.hellas.com.pl“spanaki salata“, i.e. a salad made of fresh spinach,“melitzana sharas“ - a grilled eggplant with feta and vegetables,“reges plaki“ - fresh herrings baked in an oven,“saganaki toy bekri“ - shrimps and mussels with tomatoes andfeta quenched with oyzo and wine. A grilled beef steak alsotastes delicious.Bread, cheese, olives, olive oil, fresh vegetables and seafoodhave been fundamental in the Greek cuisine for ages. Thetaste of all the specialties is complete with wine, of course.KALI OREXI! - enjoy!The place is worth remembering:Katowice, Rostek Square 2 (opposite Pałac Młodzieży -Youth Palace), tel. +48 32/205 07 77, www.hellas.com.pl(tes)SILESIA airport 4 (12) 2007

24fot. MNTO in Rabat/MoroccoMaroko - królestwo z 1001 nocyMorocco - Kingdom of 1001 NightsOpuszczona wioska Aid Ben Hadou ok. 15 km od Ourzzazate / A deserted village: Aid Ben Hadou about 15 km from OurzzazateBaśnie Szeherezady to już tylko literacki zabytek - mówią turyściw modnych kurortach państw arabskich, zmęczeni hałasemi zatłoczeniem. Zmieniają zdanie dopiero ci, którzy odwiedziliMaroko.Państwem stało się dopiero w roku 1956. Wcześniej ten północno-wschodniskrawek Sahary, wciśnięty między brzeg Atlantykui wyniosłe góry Atlas, rządzony był przez Maurów, Kartagińczyków,Rzymian, Bizancjum i rozmaite dynastie arabskie.W epoce kolonialnej walkę o dominację nad tym terenem wygraliz Anglikami Francuzi, stąd Maroko od roku 1912 byłoprotektoratem francuskim. Do roku1956 nasiąkało francuskimi zwyczajamii kulturą, kiedy to zyskałoniepodległość jako monarchiakonstytucyjna.Ta konstytucyjność jest dość słaba,bo marokańscy królowie mają władzępraktycznie nieograniczoną,ale na szczęście jest to władza ludzimądrych, którzy potrafią ją ograniczać.Jeśli więc innymi państwamiislamu wstrząsały skurcze religijnegofundamentalizmu i ksenofobii,to Maroko pozostało krajemprzyjaznym dla przybyszów.Warto tam pojechać dla egzotyki,by poznać atmosferę starych „kasbah”,miejskich twierdz, które stanowiąplątaninę wąskich uliczek,sklepików i kawiarenek. Warto zrobićzakupy na suku, czyli bazarze,SILESIA airport 4 (12) 2007Scheherazade’s stories are now only literature monuments- say tourists tired of the noise and the crowd of the trendy resortsof Arab countries. Only those who have visited Moroccochange their mind.Morocco became a state only in 1956. Earlier, this northeastpatch of Sahara, squeezed between the Atlantic coast and thehigh Atlas Mountains, was ruled by the Moors, Carthaginians,Romans and the Byzantine Greeks as well as various Arab dynasties.In the colonial era the French defeated the English inthe fight for domination over his territory. Since 1912 Moroccowas the French protectorate,which made it soak with French customsand culture until 1956 whenMorocco gained independence as aconstitutional monarchy.The constitutionality is quite weaksince the power of Moroccan kingsis actually unlimited. Fortunately itis the power of smart people whocan limit it themselves. Thus, whileother Islamic countries were shakenby outbreaks of religious fundamentalismand xenophobia Moroccoremained a friendly place forvisitors.Morocco is worth visiting due to itsexoticism. The atmosphere of theold “kasbah” – city fortresses beinga tangle of narrow streets, tinystores and cafes is worth feeling,too. Doing shopping in a ”suku”fot. MNTO in Rabat/MoroccoTaras: Tanger / The terrasse: Tanger

Brama Bab Mansour w MeknesThe gate - Bab Mansour in Meknes25gdzie targowanie się jest ulubionym„sportem” zarówno miejscowych handlarzy,jak i turystów. Im więcej utargujeszz pierwotnej ceny (czasem udajesię zbić ją nawet o 70%), tym większymszacunkiem cieszysz się w oczachkupca.Niezapomnianym przeżyciem dla każdegopozostają wyprawy na Saharę.Jest u jej wrót drogowskaz, który ma przeszło 100 lat, a podktórym lubią fotografować się przybysze. Napis na nim głosi:„Timbuktu 52 dni“ - tyle jedzie się tam na dobrym wielbłądzie...Niecodzienne w Afryce uroki prezentują góry Atlas. Najwyższyz nich - Dżabal Tubkal (4165 m) - imponuje ośnieżonymtakże w lecie wierzchołkiem.Turyści ciągną jednak przede wszystkim nad Atlantyk. Trochępobędą w stołecznym Rabacie, ale na ogół potem ruszają napołudnie: do sławnej z filmowego romansu wszechczasówCasablanki, do Mohammedii, El Jadida, Safi i wreszcie doszczególnie przez nas polecanego Agadiru.Marokańczycy mówią, że to miasto swój zapas pecha wyczerpałow roku 1960, kiedy trzęsienie ziemi zniszczyło je kompletnie.Potem jednak Agadir odbudowano, tworząc ośrodeksportów wodnych nie mający sobie równych, któremu towarzysząprzepiękne pola golfowe (także sławny Royal Golf Agadir),130 kortów tenisowych, a przy tym wiele luksusowychi - uwaga! - rozsądnych w cenach hoteli.Pływanie w morzu u wybrzeży Afryki często przypomina moczeniesię w płynie, choć na ogół burzliwym, to w temperaturzezupy. W Agadirze woda jest cudownie czysta i chłodna,i.e. a bazaar where haggling isa favorite kind of sports of both the localvendors and the tourists. The greaterdiscount you manage to get (sometimesit can be even 70%), the greater respectyou earn in the seller’s eyes.Expeditions to Sahara are unforgettableexperiences for everyone. At the gatewayto Sahara there is an over 100years old road sign under which tourists love to be photographed.The sign says: “Timbuktu, 52 days“ - that long ittakes to get there on the back of a good camel…The Atlas Mountains show unusual charm. The highest peak- Jbel (Jebel) Toubkal (4165m) impresses with the snow-coveredpeak all year long.Tourists usually head towards the Atlantic. They spend sometime in the capital city of Rabat, then they set off to the south,to Casablanca, the city famous for the movie romance of alltime, then to Mohammadia, El Jadida, Safi and then to Agadirwhich we strongly recommend.Moroccans say that the city ran out of its bad luck in 1960when it was totally destroyed by an earthquake. AfterwardsAgadir was rebuilt and a second to none water sports centerwas built there accompanied by beautiful golf fields (famousRoyal Golf Agadir including), 130 tennis courts, and plenty ofluxurious and – attention! – reasonably costing hotels.Swimming in the sea at the African coast is often similar tosoaking in a liquid. Although it is stormy in the main, its temperatureis of that of a soup. In Agadir, the water is wonderfullyclean and cool owing to the Canary current flowing roundthis piece of coast.reklamafot. MNTO in Rabat/Morocco„Lataj z Katowic!” liniami czarterowymi“Fly from Katowice!“ with charter airlines

„Lataj z Katowic!” liniami czarterowymi“Fly from Katowice!“ with charter airlines26Marakesz - stroje ludoweMarrakech - national dressesdzięki opływającemu ten fragmentbrzegu prądowi kanaryjskiemu.Kuchnia marokańska to bogactwosmaków i aromatów: kuskus, daktyle,baranina, oliwki, owoce, orzechyi mnóstwo ziół. W hotelowych restauracjach,choć to kraj muzułmański,także kieliszek wina można wypić,ale afiszowanie się z piciem alkoholunależy mocno odradzić.Maroko jest stosunkowo tanie. Równowartośćsumy 100-150 zł na dzieńpozwala na pobyt w warunkach wysokiegostandardu. Za 50 zł też dasię przeżyć. Walutą jest tu dirham(MAD). 1 euro to ok. 10 dirhama.Paszport przybysza do Maroka powinien być ważny przez conajmniej 6 miesięcy. Polacy wiz nie potrzebują, ale czasemmogą być na granicy przepytani z posiadania odpowiednichśrodków finansowych.Maroko - gościnny kraj nad Atlantykiem - ma znakomite(a ostatnio coraz lepsze) połączenia lotnicze z Polską. Marokańskastolica Agadir to nowość roku 2007 w ofercie lotówczarterowych, realizowanych z MPL Katowice. Wyloty z Katowicdo Maroka oferują następujące biura podróży i touroperatorzy:Neckermann, Rainbow Tour, Sky Club, Triada, Sun&Funi TUI. Szczegóły dotyczące wylotów do Maroka oraz programu„Latam z Katowic!” są dostępne na stronie internetowej katowickiegoportu lotniczego: www.katowice-airport.comfot. Michał i Monika Guziak; ze zbiorów Stowarzyszenia Kultury i Turystyki Krajów Arabskichphot. Michał and Monika Guziak; from the collection of the Association of Arab Countries Culture and TourismMoroccan cuisine shows the richnessof tastes and aromas: cuscus, mutton,dactyls, olives, fruit, nuts andloads of herbs. Even though Moroccois a Muslim country, in thehotel restaurants you can have aglass of red wine. However, flauntingdrinking alcohol is strongly advisedagainst.Morocco is relatively cheap. Equivalentof 100-150 PLN a day guaranteeshigh standard of living. Youcan also survive for 50 PLN a day.The currency in Morocco is dirham(MAD). 1 EURO is about 10,60 Moroccandirhams.When you arrive in Morocco your passport should be still validfor another 6 months. Polish people do not need visas butsometimes at the border they might be asked about sufficientfinancial resources they should have coming to the country.This hospitable country at the Atlantic has superb (more superbrecently) flying connections with Poland. Moroccan city ofAgadir is the novelty of 2007 in the offer of charter flightsavailable at Katowice International Airport (MPL). Flights fromKatowice to Morocco are also offered by tourist agencies andtour operators such as: Neckermann, Rainbow Tour, SkyClub, Triada, Sun&Fun and TUI. For details on the departuresto Morocco and “I fly from Katowice!” program go to the websiteof MPL www.katowice-airport.comTomasz BieleckiKoutoubia w Marakeszu z górami Atlas w tleThe Koutoubia in Marrakech with the Atlas mountains in the backfot. MNTO in Rabat/MoroccoSILESIA airport 4 (12) 2007

ATRAKCYJNE NIERUCHOMOŚCIPO ROZSĄDNYCH CENACHSpółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. dysponuje wieloma atrakcyjnymi, zrewitalizowanymi terenami pogórniczymiSkarbu Państwa, doskonale nadającymi się na lokalizacje nowych inwestycji.Ich położenie w centrach dużych miast lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie to szczególny walor, dający również możliwośćpozyskania wysoko wykwalifikowanej kadry pracowników oraz szybkiego nawiązania kontaktów kooperacyjnych.Część tych obszarów znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie terenów Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej,co jest ich wyjątkowym walorem.Oferowane nieruchomości położone są w sąsiedztwie istniejących systemów komunikacyjnych oraz w rejonach, gdzietaka infrastruktura jest modernizowana lub obecnie budowana od podstaw.Dostępność komunikacyjna, bliskie sąsiedztwo linii energetycznych, gazowych, układów wodno-kanalizacyjnych, czynije wyjątkowo przydatnymi pod budowę nowych zakładów usługowych lub wytwórczych. W wielu przypadkach strategiai kierunki ich zagospodarowania ujęte zostały w nowych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.Oferujemy nabycie prawa wieczystego użytkowania tych nieruchomości w trzech województwach południowej Polski,tj. w województwie śląskim, małopolskim i dolnośląskim w nieskomplikowanych procedurach przetargowych.Więcej informacji uzyskacie Państwo kontaktując się z nami bezpośrednio - zapraszamy na ul. Kopalnianą 6w Katowicach - lub telefonicznie dzwoniąc pod numery 0 48 32 35 13 316, 0 48 32 35 13 307 (w języku angielskim).KatowiceZapraszamy również na stronę internetową Spółki.ATTRACTIVE REAL ESTATE AT GOOD PRICEKaczyceSpółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. has at its disposal a lot of attractive, revitalized post-mining ground lots ownedby the Treasury of Poland which are perfect for new investment locations.Their setting in the centers of large cities or in the neighborhood is a special asset giving the opportunity of obtaininghighly qualified personnel and quick establishing corporate contacts. A part of the ground lots is located in theclose proximity of Katowice Special Economic Zone, which is of significant advantage.The offered real estate sites are neighboring the existing transport systems or are located in the regions where suchinfrastructure has been modernized or currently built from the very bases.Transport service accessibility, close proximity of power and gas lines as well as water and sewage systems make thelots exceptionally suitable for building new service or manufacturing plants. In many cases strategies and directionsfor their development have been included in the new local site planning plans.We offer acquisition of the right for perpetual lease of such real estate in three provinces in the south of Poland,i.e. Silesian, Małopolskie and Dolnośląskie, by way of simple tender procedures.For more information please contact us directly visiting our office in Katowice at Kopalniana 6 or calling0 48 32 35 13 316, 0 48 32 35 13 307 (English).Please visit our website.JaworznoTrzebiniaKatowice • Sosnowiec • Bytom • JaworznoTrzebinia • Jastrzębie Zdrój • Wodzisław ŚląskiKaczyce • Nowa RudaPowierzchnie od 0,1 ha do 66 haLots sizes from 0,1 ha to 66 haWodzisław ŚląskiSpółka Restrukturyzacji Kopalń S.A.ul. Kopalniana 640-205 Katowicetel. 032/ 35 13 301, 35 13 313fax: 032/ 35 13 309, 35 13 310e-mail: sekretariat@srk.com.plwww.srk.com.pl

28Orzech w niebie - podniebne opowieści Czarka OrzechaOrzech in heaven - soaring tales by Czarek OrzechZanim pasażerowie pojawili się w Pyrzowicach, na lotniskustacjonował 39 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego.Before passengers turned up in Pyrzowice the 39th Regimentof Fighter Aviation was stationed there.Strzegli polskiego niebaThey guarded the Polish skyNiewielu pamięta,że z Pyrzowicstartowały kiedyśtylko wojskowemyśliwce i nikto ruchu pasażerskimw tym miejscunawet nie myślał.fot. Piotr Adamczyk Historia awiacjizna jednak wiele takich przypadków, kiedy lotnisko służyło najpierwpilotom wojskowym, a z czasem przechodziło we władaniecywilów.Lotnisko polowe w Pyrzowicach zbudowali okupujący Polskę Niemcy.Rozpoczęli od osuszenia bagiennego terenu w roku 1940. Następniewytyczyli trzy bitumiczno-betonowe pasy startowe o długościod 1000 do 1500 m, ale jednakowej szerokości - 50 m.Miały kształt litery „delta”. Do dziś zachowały się fragmenty pasówzbudowanych w tamtych czasach.W historiografii lotnisko to zajmuje szczególne miejsce. Znane jestpod nazwą Udetfeld. To tutaj, pod koniec drugiej wojny światowejstacjonowały eskadry szkolne pierwszych na świecie samolotówo napędzie rakietowym Messerschmitt 163 Komet.Po wyzwoleniu, przez blisko sześć lat pozostawało pod nadzoremArmii Czerwonej. Sowieci dokonali zmian, tworząc awaryjny pastrawiasty, równoległy do betonowego - tego samego, którypo wielu modernizacjach istnieje do dzisiaj. Zlikwidowane zostałypasy skośne, choć kawałek jednego z nich pozostał i można gozobaczyć z tarasu widokowego, to tzw. skośna.Rosjanie przekazali lotnisko polskim żołnierzom na początku latpięćdziesiątych. 17 kwietnia 1951 roku powołany został 39 PułkLotnictwa Myśliwskiego z wydzielonych sił i środków 7 Dywizjiw Krakowie. Jednostka otrzymała jawny numer 1901 Mierzęcice.Do dziś powoduje to pewne nieporozumienia, jakby chodziłoo dwa różne lotniska. Tymczasem dla określania części wojskowejprzyjęto nazwę „Mierzęcice”, a cywilnej - „Pyrzowice“.39 Pułk wyposażony był zawsze w najnowocześniejsze samoloty,w które uzbrajana była nasza armia - najpierw tłokowe, późniejodrzutowe i w końcu naddźwiękowe. Były to m. in.: Jak-23,Lim-2, Lim-5, TS-11 Iskra, MiG-19, MiG-21.O doskonałym wyszkoleniu pilotów stacjonujących w Mierzęcicachświadczy ich udział w wielu pokazach lotniczych, m.in.w spektakularnym przelocie w formacji „tafla”.- W zwartym szyku, skrzydło w skrzydło, leciały 64 samoloty. Byłto duży wyczyn i niesamowite przeżycie - wspomina ppłk pilot MarekZapiór, uczestnik niezapomnianej defilady.Piloci z Mierzęcic, majorzy Andrzej Bugała i Henryk Wrzesień, bylikandydatami na członków załogi pierwszego lotu w kosmosz udziałem Polaka. Po morderczych testach znaleźli się w ścisłejpiątce kandydatów na kosmonautów w Gwiezdnym MiasteczkuNot many people remember that once only military fighters usedto take off from Pyrzowice and nobody even thought about passengertraffic in this place. Aviation history knows a number of cases, however,when the airport was first used for military purposes and within timewas passed to civilians for their handling.The airfield in Pyrzowice was built by German occupiers. In 1940 theystarted with drying the swampy ground. Then they marked out three bituminousand concrete airstrips, 1000 and 1500 meters long but of equalwidth. They were of delta letter shape. Until now there have been fragmentsof airstrips built in those days preserved.In the historiography this airport occupies a special place. It is knownunder the name of Udetfeld. Here, at the end of the II World War, schoolsquadrons of the first world’s rocket propelled Messerschmitt 163 Kometairplanes were stationed.For six years after the liberation the airport was under supervision of theRed Army. The Soviets made changes creating an emergency grass airstripparallel to the concrete one – the same which after a number of modernizationshave existed until now. Diagonal strips were removed, althougha piece of one of them was left and can be seen from the overlook terrace– it is the so called skew.The Russians handed the airport over to the Polish soldiers at the beginningof the 1950s. On 17 April 1951 the 39th Regiment of FighterAviation was formed out of the forces and resources of the 7th Divisionof Kraków. The unit received an open number - 1901 Mierzęcice. Uptill now there has been some misunderstanding as if two different airportswere discussed. Meanwhile the name Mierzęcice was adopted torefer to the military part, and Pyrzowice – to the civilian one.The 39th Regiment was always equipped with the most modern airplaneswith which our army was armed - at first with piston-engined and thenwith jet and supersonic planes. These were Jak-23, Lim -2, Lim-5, TS-11 Iskra, MiG-19, and MiG-21 among others.- The participation of our pilots stationed Mierzęcice in many flying showsproves their excellent flying skills. One of them was a spectacular “panel”flight - 64 airplanes flew wing by wing in a close formation. It was agreat feat and extraordinary experience - recalls colonel pilot Marek Zapiór,a participant of the unforgettable parade.Pilots from Mierzęcice, majors Andrzej Bugała and Henryk Wrzesień appliedto be members of the crew of the first space flight participated bya Pole. After murderous tests they qualified to the tight five of the candidatesfor astronauts in Stellar Town near Moscow. Finally Mirosław Hermaszewskiwas selected and then they were never given a chance to flyinto the stars.Civilians turned up at the airport in Pyrzowice in 1966 because startingfrom the end of the 1960, Katowice was deprived of the air transport.The airport in Muchowiec was closed down due to mining damages whichresulted in protests expressed by a lot of business circles. Companies,especially of mining and metallurgic industry, demanded opening flyingconnections to seaside cities, at least for the holiday season.This is how Pyrzowice was made available also for the passenger traf-SILESIA airport 4 (12) 2007

29fot. Igor Popławskipod Moskwą. Wybrano Mirosława Hermaszewskiego, a potemnie było im już dane odbyć podróży do gwiazd.Cywile pojawili się na wojskowym lotnisku w Pyrzowicachw 1966 roku, ponieważ od końca lat sześćdziesiątych Katowicebyły pozbawione komunikacji powietrznej. Lotnisko na Muchowcuzostało zamknięte z powodu szkód górniczych, co spotkało sięz protestem przede wszystkim środowisk gospodarczych. Przedsiębiorstwa,zwłaszcza górnicze i hutnicze, domagały się uruchomieniapołączeń z miastami nadmorskimi przynajmniejw okresie wakacyjnym.Pyrzowice udostępnione zostały więc również dla ruchu pasażerskiego.6 października 1966 roku odbył się inauguracyjny rejsdo Warszawy samolotem Polskich Linii Lotniczych LOT. Piloci narodowegoprzewoźnika korzystali z wojskowych pomocy nawigacyjnych:radiolokacyjnego systemu lądowania (RSL), bliższej radiostacjiprowadzącej (BRD), dalszej radiostacji prowadzącej (DRP),radionamiernika. Nawet oświetlenia pasa startowego zapewniałwojskowy system ŁUCZ-1. Wojskowi kontrolerzy przestrzeni powietrznejbyli przeszkoleni również w procedurach cywilnych. Takasytuacja trwała przez wiele lat, aż do przejęcia lotniska w zarządprzez Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze w 1994 roku.Sąsiedztwo wojska bywało dla podróżnych czasami bardzo widowiskowe.Mogli podziwiać starty i lądowania samolotów myśliwskichMiG-21, gdyż one zawsze miały pierwszeństwoprzed maszynami pasażerskimi.Dla bardziej wtajemniczonych jeszcze większą atrakcją był pobytw Bazie Statków Powietrznych - wydzielonej jednostce na terenie39. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Była to jedyna w Polscespecjalna jednostka, powołana w myśl Traktatu o konwencjonalnychsiłach zbrojnych z 1990 roku do niszczenia uzbrojenialotniczego. Trafiały tam wycofywane z użytkowania samoloty. Jednakczęść z nich nie została pocięta na żyletki, lecz znalazła nabywcówza granicą. Jeszcze sprawny do lotu MiG-15 popłynąłdo hobbysty w Australii, a MiG-21 wzbogacił kolekcję zacumowanegow Nowym Jorku lotniskowca - muzeum Intrepid. Ogółemkolekcjonerzy zakupili około 30 samolotów, najwięcej typuLim-5 oraz TS-11 Iskra. Dziś o obecności wojska w Pyrzowicachprzypomina postawiony przed terminalem pasażerskim i pomalowanyprzez młodzież MiG-21M (nr boczny podczas służby6813) oraz tablica pamiątkowa.W 1987 roku, po 35. latach służby, przyszedł rozkaz rozformowania39. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Jeszcze przez kolejnych12 lat korzystali z lotniska (choć w coraz to mniejszym zakresie)piloci 11. Pułku Myśliwskiego z Wrocławia.Obecnie z biało-czerwonymi szachownicami lądują już tylko samoloty36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego, któreprzewożą głowy państwa i członków rządu, czyli tzw. VIP-ów.fic. On 6 October 1966 the first flight was done from Warsaw on theboard of LOT Polish Airlines airplane. Pilots of the national air carrierused military navigation equipment, e.g. radiolocation system of landing(RSL) and others. Even the lightning of the airstrip was ensured byŁUCZ-1 military system. Military airspace service was also trained in civilprocedures. This situation lasted for many years until the managementof the airport was taken over by the Upper Silesian Aviation Group in1994.The neighborhood of the army was sometimes spectacular for travelers.They could admire takeoffs and landings of MiG-21 fighters since theyalways took precedence over passenger planes.For the initiated a visit to the Spaceship Base was even of greater attraction- a unit separated in the area of the 39th Regiment of Fighter Aviation.It was the only special unit founded in Poland – according to the Treatyon conventional military forces of 1990 – to destroy aviation armaments.Airplanes withdrawn from the active use were directed there. However,part of them was not cut into razors but found buyers abroad. MiG-15which was still able to fly sailed to a hobbyist to Australia and MiG-21enriched a collection of an air carrier moored in New York – InterpidMuseum. In total, collectors purchased about 30 airplanes, Lim-5 andTS-11 Iskra types being in majority.Nowadays presence of the army in Pyrzowice is reminded by MiG-21M,fancily painted by the youth and placed in front of the passenger terminal(side number when on duty - 6813) and the commemoration plaque.In 1987, after 35 years in service, the 39th Regiment of Fighter Aviationwas ordered to be deformed. For another 12 years pilots of the 11thFighter Regiment from Wrocław used the airport but in a lesser range.Now, the only airplanes with white and red chess boards that land in Pyrzowiceare the ones of the 36th Special Regiment of Transport Aviations thatcarry heads of states and members of the government, i.e. so called VIPs.Orzech w niebieOrzech in heavenreklamaCzarek Orzech, PR KatowiceSILESIA airport 4 (12) 2007

30pomysł na Śląska concept for SilesiaW POPRZEDNIM WYDANIU PRZEDSTAWILIŚMY SYLWETKI CZTERECH ZAGRA-NICZNYCH GOŚCI, KTÓRZY ZAKOCHALI SIĘ W ŚLĄSKU. NASI PIERWSIROZMÓWCY POCHODZILI Z CHŁODNYCH WYSP BRYTYJSKICH ORAZ ZESTANÓW ZJEDNOCZONYCH. DZISIAJ POSTANOWILIŚMY POROZMAWIAĆZ OSOBAMI, KTÓRE PRZYJECHAŁY TUTAJ Z CIEPŁEGO POŁUDNIA. CZYMDLA NICH JEST NASZ REGION?LAST WEEK WE PRESENTED FIGURES OF FOUR FOREIGN GUESTS WHOFELL IN LOVE WITH SILESIA. OUR FIRST INTERLOCUTORS CAME FROMCOOL BRITISH ISLANDS AND THE UNITED STATES. TODAY WEDECIDED TO TALK TO PEOPLE WHO CAME HERE FROM THE WARMSOUTH. WHAT IS OUR REGION FOR THEM?Śląsk. Przystanek na żądanieSilesia. A Request StopRodrigo Vizeu de Oliveira, Savvas Patsidis i AntonioFabbri przyjechali na Śląsk z odległych zakątków Europyi świata. Zapytaliśmy ich co odnaleźli w naszym regioniei dlaczego zdecydowali się tu pozostać.Rodrigo Vizeu de Oliveira, Savvas Patsidis and AntonioFabbri came to Silesia from distant corners of Europeand the world. We asked them what they had found in ourregion and why they had decided to stay here.Śląsk egzotycznyExotic SilesiaNa granicy z wielkimi lasamiAmazonii, w brazylijskiej stolicytańca Rio de Janeirodorastał Rodrigo Vizeu deOliveira. Dzisiaj jest chybanajbardziej rozpoznawalnymmieszkańcem małej miejscowościPawłowice niedalekoŻor, z której codzienniedojeżdża do pracy w Katowicach.- To Polska jest egzotyczna.Brazylia? Owszem ciepła, alejak się w niej długo mieszka,to człowiek się przyzwyczaja -ocenia Rodrigo, który uczy ażtrzech języków w Szkole JęzykówEMPiK w Katowicach.Swoje wojaże po całym świecieprzerwał gdy poznałLudmiłę, dziewczynę z Polski.Obecnie są już małżeństwem,a jego obecność w Pawłowicachwzbudziła niemałąsensację.- Dzisiaj każdy, nawet najstarszy sąsiad mówi mi już„Hello“ zamiast „Dzień dobry“. Cieszę się, że dzięki mnieuczą się języków - śmieje się Rodrigo. Mimo, że tęskni trochęza brazylijskim karnawałem, to Śląsk stał się już jegodrugim domem.- Nie ruszamy się stąd zbyt daleko, bo mamy kilkumiesięcznedziecko. Chętnie natomiast całą rodzinąwyjeżdżamy w Beskidy - przyznaje. Przyzwyczaił się też dopolskich temperatur:- Najlepiej (jak w domu) czuję się w 40-stopniowych upałach.Gdy temperatura spadnie do 20 stopni muszęubierać się na cebulkę - mówi de Oliveira.Rodrigo Vizeu de Oliveira był już z żoną Ludmiłą na wakacjach w rodzinnymRio de Janeiro. Na stałe zamieszkał jednak w Pawłowicach, niedaleko Żor.Rodrigo Vizeu de Oliveira has already spent vacations with Ludmiła in his hometown- Rio de Janeiro. He decided to stay in Pawłowice, near Żory, for good.Ffot. archiwum rodzinne / Family ArchiveIn Rio de Janeiro, the Braziliancapital city of dancing,neighboring great Amazonwoods Rodrigo Vizeu deOliveira grew up. Today hemay be the most recognizableresident of Pawłowice, asmall place near Żory fromwhere he commutes toKatowice every day.- It is Poland that is exotic.Brazil? Yes, it is warm butwhen you live there long youget used to it - says Rodrigowho teaches three languagesin EMPiK Foreign LanguageSchool in Katowice.He interrupted his travelingaround the world when hemet Ludmiła, a girl fromPoland. Now they are marriedand his presence inPawłowice induced a hugesensation.- Today every, even the oldestneighbor greets me saying ”Hello” instead of ”Dzieńdobry” (Good Day). It is great that thanks to me peoplelearn languages - Rodrigo smiles. Even though he missesthe Brazilian carnival a little, Silesia has already becomehis second home.- We do not move from here far and a lot because we havea few-month old baby. Though we love going to Beskidywith the whole family - Rodrigo admits.He got used to Polish temperatures:- He feels best (like home) in 40-degree heats. When thetemperature drops to 20 degrees I need to ”dress like anonion” - de Oliveira says.SILESIA airport 4 (12) 2007

31fot. Łukasz Buszmanpomysł na Śląska concept for SilesiaSavvas Patsidis na Śląsku czuje się tak samo jak w GrecjiSavvas Patsidis feels in Silesia like in GreecePolska jak HelladaSavvas Patsidis urodził się w Bielsku-Białej, ale już jako kilkunastolatek,wraz rodzicami pochodzącymi z Grecji,wyjechał do Salonik.- To był 1974 rok i ogromny przeskok. W Polsce komunistycznaszarzyzna, a tam piękna pogoda i ludzie weseli,bardziej towarzyscy. Z dzisiejszej perspektywy mogę powiedzieć,że to tylko powierzchowne różnice. Teraz, poprzemianach i w Grecji, i w Polsce czuję się tak samo -mówi Patsidis.Na Śląsk wrócił w 1993 roku i już pozostał. Wszystko zasprawą Barbary - dziewczyny z Katowic, w której się zakochał.Dzisiaj są już małżeństwem. Mają dwóch synów.- Dwunastoletniego Teodora i 9-letniego Bartka - opowiadaPatsidis.W Katowicach założył już kilka pizzeri i restauracji, ale dzisiajjego oczkiem w głowie jest Grecka Tawerna Hellasprzy pl. Rostka, w której jest szefem kuchni. W tegorocznymrankingu miesięcznika „Twój Styl” Hellas zostałwybrany najzdrowszą restauracją w Polsce.- Zawsze miałem smykałkę do gotowania, dlatego wszystkichkucharzy szkolę sam. Klienci na Śląsku zwyklezamawiają tradycyjne dania, czyli owoce morza, mięsaz grilla, mussakę czy sałatę wiejską, w Polsce nazywanągrecką - ocenia.Podobnie jak Brazylijczyk, Rodrigo upodobał sobie Beskidy.- Jestem zapalonym narciarzem, więc zimą, jak tylko mamczas, wyjeżdżam do Szczyrku - stwierdza Patsidis.SILESIA airport 4 (12) 2007Poland like HellasSavvas Patsidis was born in Bielsko-Biała but when he was a fewyears old, together with his parents who came from Greece heleft for Saloniki. - It was 1974. The change was enormous. InPoland there was communist greyness and in Greece the weatherwas beautiful and people were cheerful and more sociable. Lookingback I can say that the differences are only superficial. Nowafter the transformation, in Greece and in Poland I feel the same -Patsidis says. He came back to Silesia in 1983 and he stayedhere. It was Barbara, a girl from Katowice whom he fell in lovewith that made him stay. Today they are married and have twosons: twelve-year old Theodore and nine-year old Bartek - tellsPatsidis. He opened a couple of pizza places and restaurants inKatowice but today Hellas - a Greek restaurant situated at RostekSquare where he is a chef, is an apple in his eyes. In this month’sranking list of ”Your Style” monthly (”Twój Styl”), Hellas was chosenas the Healthiest Restaurant in Poland.- I had always this gift for cooking that is why I train all cooks bymyself. Customers in Silesia usually order traditional dishes i.e.seafood, grilled meat, mussaka or rural salad which is calledGreek salad in Poland - he states.Similarly to Rodrigo, the Brazilian, Patsidis loves Beskidy.- I am a skiing lover so in winter whenever I have times I go toSzczyrk - tells Patsidis.reklamaatenainstytut pięknościK o s m e t y k a t w a r z y i c i a ł aSKIN JET: mikrodermabrazja, złuszczanie naskórka,blizny, przebarwieniaPREMIUM 2: modelowanie i wyszczuplanieENZYMSONIK: mikrodermabrazja + enzymy + ultradźwięki,lifting bez skalpelaZDROWE CIAŁO: usuwanie cellulitu, ujędrnianie itp.2B najnowsza kuracja liftingującaZABIEGI BIUSTU, KAPSUŁA SPAKatowice, ul. Żwirki i Wigury 7, tel. 0693 585 954,www.ipatena.pl

32pomysł na Śląska concept for Silesiafot. Arek ŁawrywianiecAntonio Fabbri (z lewej) w Tychach nie tylko pracuje. W mieście jest znanym filantropem, za co uhonorowano go tytułem Dobroczyńca Roku 2006.Antonio Fabbri (left) not only works in Tychy. He is a well-known philanthropist in town which made him awarded with the honorary title of the Benefactor of the Year 2006.Samotnik z PaprocanAntonio Fabbri, prezes Denso Thermal Systems Polska Sp. z o.o.do Tychów przyjechał dziewięć lat temu. Do Polski skierowałago firma.- Miłość zostawiłem we Włoszech. Na początku bardzo tęskniłemza moim rodzinnym Neapolem oraz Capri i Sorrento- opowiada.W Tychach mieszka sam, ale dużo czasu spędza z przyjaciółmi,których poznał w Polsce. Raz na trzy miesiące z Italiiprzyjeżdża do niego żona, przywożąc zapasy włoskiego jedzenia,z którego Fabbri samodzielnie przygotowuje późniejposiłki.- Nic nie zastąpi mi spaghetti, ale jak dla mnie numerem jedenw polskiej kuchni jest żurek - przyznaje.Kiedy szuka wyciszenia pędzi rowerem nad zalew Paprocany -jego ulubiony zakątek w mieście. Jest kibicem piłki nożnej,sponsoruje siatkówkę kobiet, a sam czynnie uprawia sport.Jeździ na basen, na boisku jest bramkarzem. W mieściekochają go także za działalność filantropijną. Trzy lata temuzaczął wspierać Ośrodek Usług Opiekuńczo-Wychowawczychw Tychach, który stał się dla niego drugą rodziną. Do dzisiaj,wraz z żoną, organizuje spotkania wigilijne dla dzieciz ośrodka, remontuje i wyposaża im mieszkania, zainicjowałwakacyjne wyjazdy swoich podopiecznych do rodzin we Włoszech.Aby czuły się tam dobrze zapewnia im naukę językawłoskiego. Pomaga obu stronom utrzymać więzi i przyjaźniejakie zawierają, pośrednicząc w korespondencji i tłumacząc ją.- Czuję się spełnioną osobą pomagając innym. To wielki dar,który otrzymałem na Śląsku. Największa satysfakcja to widziećradość dzieciaków - dodaje.W tym roku otrzymał z rąk prezydenta Tychów nagrodęDobroczyńca Roku 2006.A lone wolf from PaprocanyAntonio Fabbri, the president of Denso Thermal Systems PolskaSp. z o.o. came to Tychy nine years ago. He was sent hereby his company.- I left my love in Italy. At first I really missed Naples - my hometown, Capri and Sorrento - he tells.He lives on his own in Tychy but he spends a lot of time withfriends whom he met in Poland. Once in three months his wifecomes from Italy to visit. She brings supplies of Italian foodwhich Fabbri uses later to prepare his own meals.- Nothing can substitute for spaghetti but what I love mostabout Polish cuisine is ”żurek” - he admits.When he seeks for peace and silence he rushes on his bike toPaprocany lake, his favorite place in town. He is a footballfan, a sponsor of a female volleyball team and does sportshimself. He likes to go swimming and when in football pitchhe is a goalkeeper. In town he is loved also for his philanthropicactivities. Three years ago he started to supportGuardian and Education Center in Tychy which became hissecond family. Until now together with his wife he organizesChristmas meetings for children from the center. He refurbishesand decorates their flats. It was his initiative to send hischarges to spend holidays with Italian families. To make themfeel comfortable there he helps the kids to learn the language.He assists both sides to keep the bonds and friendship actingas a messenger and translator.- I feel to be a fulfilled person when I help others. It is a hugegift which I got in Silesia. The greatest satisfaction is to see thejoy of the kids - he adds.This year he was awarded with ”the Benefactor of the Year2006” award which was handed to him by the president ofTychy.Aneta Bergieł, Łukasz BuszmanSILESIA airport 4 (12) 2007