Amasya - Türkiye Seyahat Acentaları Birliği

Köy evlerinde ahşap dolaplarıniçinde ya da leğenlerde ısıtılmışsıcak suyla yıkandığımızgünler gerilerde kaldı. Artıkbanyolarımızda içinegirip yayılabileceğimizküvetler, sırtımıza supüskürten, bu aradamüzik çalan ve masaj yapanözel modeller, jakuziler var. Peki ya daha önceleri? Banyo geleneğieskiden bu yana nasıl bir şekil aldı?Tarih boyunca kişisel temizlik; din, kültür ve teknolojinin büyük etkisialtında kaldı. İddiasız pek çok uygarlığın temizliğe önem vermesinerağmen güçlü ve gösterişli toplumlar temizlikten sakınmışlardı.Örneğin Polinezyalılar, adalarına gelen Avrupalı araştırmacılardan çokdaha temizlerdi. Ganj Nehri’nde (temizlenmekten ziyade ruhsal arınmaiçin) yıkanmanın tarihçesi de Avrupa’nın en eski uygarlığından dahaeskiydi.Aslında, temizlik ya da banyo gibi bir konuda, sağlıklı bir bulgudanve en önemlisi bir “ilk”ten söz etmek mümkün değil. Nehirde, göletteyıkanan ilk insanların kimler olduğunu nereden bileceğiz! Yine dearkeolojik araştırmalar yaklaşık bir tarihe ulaşabiliyor. Örneğin,bugünkü Gazze’nin bulunduğu topraklarda banyonun 5 bin yıllık birgeçmişi olduğu ortaya çıktı. Babil kazılarında da, MÖ 2800 yıllarınaait, içinden sabun benzeri bir madde çıkan kil kaplar bulundu.Roma’da buluşma mekanıBilinen ilk “banyo küvetleri” Girit’teki Minos uygarlığı dönemineait. MÖ 1700’lü yıllarda efsanevi Kral Minos için yapılmış olan buküvetler muhteşem Knossos Sarayı’nda bulunuyordu ve bugünkümodern küvetlerle neredeyse aynı ölçülere sahipti. En etkileyici tarafıise bu kraliyet küvetlerine bağlı su tesisatıydı. Her biri suya tazyiksağlamak, dolayısıyla tıkanmayı önlemek amacıyla ucuna doğruincelen terrakotta (pişmiş toprak) künkler, çimento benzeri bir harçlabirleştirilmişti.Roma’da ise banyo asillerin tekelindedeğildi. Köleler hariç her yurttaşıngelip buluştuğu, bir yandan yıkanırve ter atarken bir yandan politikya da sanatsal sohbetlere giriştiğive hatta yemek yediği bir mekandı.Günümüzdeki benzerleri gibi birerhamamdı.Tirilye’deki Osmanlı Hamamı (üstte), İngiltere’nin Bath kentinde bulunan antikRoma Hamamı (altta).An Ottoman Bath in Tirilye (upper), The Ancient Rome Bath in the Bath city of England(bottom).Leaving behind the days when we bathed with heatedwater in wooden closets or basins in village houses, wenow have large bathtubs where we can lay down and otherspecial models or Jacuzzis that spurt water onto our backsand play music while we relax. What about in thepast? How much has the tradition of the bathchanged?Throughout history, personal hygiene wasTÜRSAB DERGİ | AĞUSTOS 2013 53