کودتا، حاکمیت و فروپاشی - Goftaman.com

www.goftaman.comنظامی حزب وعنوان کودتایيا انقلاب ثور بلکه به عنوان پيروزیقبيله غلجايی به قبيله درانی قومپشتون می ديدند.‏ آنگونه که يکیازاعضای جناح پرچم حزب می نويسد:«پساز ثور عده ای از رهبران خلقی به اينباور بودند که با از بين رفتن حاکميتقبايل درانی حق حکومت از قبايل غلجايیاست زيرا بالآخره اين ميرويس خان بودکه برای اولين مرتبه در افغانستاناعلان حکومت کرد.‏ شاهد عينی حکايت میکند که در روز ثور يکی از اعضای دفترسياسی حزب دموکرايتک خلق ‏(برخی اظهاراين مطلب را به سليمان لايق نسبتميدهند)‏ در دهليز راديو افغانستان درحالی که اشک خوشی از چشمانش جاری بودخطاب به تره کی گفت:‏ ‏"دميرويس نيکه شملهرا اوچته کره"‏ ‏(شف دستار ميرويس بابارا بلند کردی)»‏داکتر اکرم عثمان نويسنده و پژوهشگرکشور،‏ حزب دموکراتيک خلق را يکی از‏"سازمانهای طراز قبيله ای"‏ می خواند:‏‏«يک فرد در داخل قبيله فقط با هويتقبيله اش هويت ميابد،‏ در غير آن هيچکسنيست.‏ نه رسميت دارد نه اهليت.‏ برایکسب مجدد ناچار است که به قبيله ديگریپناه ببرد تا از حقوقی برخوردار گردد.‏در افغانستان حتا به اصطلاح مترقی تريناحزاب،‏ سازمانهای طراز قبيله ای بودند؛تشکيلاتی بسته،‏ کندپو و ما قبل مدرن.‏مگرنه آن بود که سرشناس ترين اعضایرهبری حزب دموکراتيک خلق درآستانه یفروپاشی،‏ هر يک به قبيله تيره و تبار(103)1337.7www.goftaman.comبهوخود پيوستندآيدئولوژی خود پشت کردند.‏ علتش آن بودکه مظروف اذهانشان با ظرف جامعه نمیخواند.‏ وقتيکه حامی ورزاق خان،‏ اتحادشوروی نامردانه پايش راپس کشيدآنها کهبدون توطئه راه ديگری بلد نبودند عليهيکديگر متوسل به دسيسه شدند و به قيمتانهدام حزب وسر بريدن رفقای شان،‏ بااستفاده از کودتای درون حزبی،‏ ماهرانهگليم شانرا از موج بدر کردند و خودرا به هالند،‏ آلمان،‏ سويس،‏ انگلستان وحتی ايالات متحده امريکا رساندند.‏ همانکشور هايی که از بام تاشام از سوی مابه اصطلاح ‏"روشنفکران انقلابی!‏ يا بهگفته ی"‏ شادروان يونس سرخابی"‏ کمونيستهای سالونی!‏ مورد لحن وطعن قرارميگرفتند.»‏تمايلات قبيلوی وقومی از نخستين دورانشکل گيری حزب دموکراتيک خلق پيوسته درافکار و عملکرد رهبران حزب متبارز بود.‏به گفته ی عبدالقدوس غوربندی و برخیديگر از اعضای حزب دموکراتيک خلق،‏ ببرککارمل هميشه تره کی را مظهر تفکراتقبيلوی ميدانست و او را متهم ميکرد کهدر صدد رهبری حزب طراز نوين با نورم هاو معيارهای قبيلوی است.‏ برخی ازتحليلگران افکار و عملکرد نور محمدتره کی را بيشتر از ببرک کارمل متأثر ازتمايلات قومی و قبيلوی ارزيابی می کنند.‏در اين ارزيابی ها حمايت متداوم تره کیاز ارتقای موقعيت و موقف حفيظ االله اميندر داخل حزب به تمايلات قومی تره کی نسبتداده می شود.‏ اين در حاليست که جناح134(104)