کودتا، حاکمیت و فروپاشی - Goftaman.com
کودتا، حاکمیت و فروپاشی - Goftaman.com
کودتا، حاکمیت و فروپاشی - Goftaman.com
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
www.goftaman.<strong>com</strong>قبل زمينه های اینجنگيدند. تيم<strong>و</strong>رشاه ازجنگ قدرت را با ت<strong>و</strong>ظيف پسران در حک<strong>و</strong>مت <strong>و</strong>لایات مختلف آماده کرده ب<strong>و</strong>د.در زمان <strong>و</strong>فات تيم<strong>و</strong>رشاه، پسران مشه<strong>و</strong>ر ا<strong>و</strong> هریک: همای<strong>و</strong>ن <strong>و</strong>الیقندهار، محم<strong>و</strong>د <strong>و</strong>الی هرات، عباس <strong>و</strong>الی پشا<strong>و</strong>ر، زمان <strong>و</strong>الی کابل <strong>و</strong>شجاع الملک <strong>و</strong>الی غزنی <strong>و</strong> زابلستان ب<strong>و</strong>دند. نخستين جنگ برسرپادشاهی تيم<strong>و</strong>ر شاه ميان د<strong>و</strong>پسرش زمان شاه <strong>و</strong> همای<strong>و</strong>ن درميلادی رخ داد. زمانشاه در این جنگ غلبه یافت <strong>و</strong> اعلان سلطنت کرد <strong>و</strong>به امر ا<strong>و</strong> چشم برادرش همای<strong>و</strong>ن ک<strong>و</strong>رشد. سپس برادر دیگر ا<strong>و</strong> شهزادهمحم<strong>و</strong>د <strong>و</strong>الی هرات در بغا<strong>و</strong>ت کرد اما از س<strong>و</strong>ی شاه شکست خ<strong>و</strong>رد.درسال 1799ده نفر از سران قبایل را شاه به جرم مشارکت در ت<strong>و</strong>طئهبراندازی سلطنت سر برید که در ميان آنها رئيس قبيله بارکزایی یامحمدزایی سردار پاینده محمد قرار داشت. سپس پسران ا<strong>و</strong> به رهبریفتح محمدخان در انتقام قتل پدر سربه ش<strong>و</strong>رش برداشتند <strong>و</strong> در اینش<strong>و</strong>رش شهزاده محم<strong>و</strong>د برادر شاه را پيش کشيدند تا به سلطنتبرسانند. محم<strong>و</strong>د به کمک آنهاشاه زمان را از سلطنت خلع کرد <strong>و</strong> درانتقام برادر عينی اش همای<strong>و</strong>ن، چشم شاه زمان را در سال1801 ک<strong>و</strong>رساخت <strong>و</strong> تا1804 پادشاهی نم<strong>و</strong>د. سپس در جنگ با برادران <strong>و</strong> مخالفانسلطنت خ<strong>و</strong>یش د<strong>و</strong>ام نيا<strong>و</strong>رد <strong>و</strong> سلطنت را از ا<strong>و</strong> برادرش شجاع الملکگرفت.شجاع الملک یا شاه شجاع تا1809 به پادشاهی در ميان جنگ <strong>و</strong>کشمکش با برادران خ<strong>و</strong>د <strong>و</strong> پسران پاینده محمدخان ادامه داد. امادر1809بار دیگرشاه محم<strong>و</strong>د در همدستی با پسران پاینده محمد خان بهسلطنت رسيد <strong>و</strong> تا1818در تخت سلطنت باقی ماند. این بار شاه، فتحمحمدخان را <strong>و</strong>زیر خ<strong>و</strong>د <strong>و</strong> به مفه<strong>و</strong>م امر<strong>و</strong>زی صدر اعظم تعيين کرد <strong>و</strong> <strong>و</strong>زیرکه در <strong>و</strong>اقع بيشتر از شاه اداره ام<strong>و</strong>ر را بدست گرفت برادرانش را بهحک<strong>و</strong>مت <strong>و</strong>لایات گذاشت. سپس جنگ ميان شاه <strong>و</strong> <strong>و</strong>زیر در گرفت. <strong>و</strong>زیرفتح خان ت<strong>و</strong>سط کامران پسرشاه درسال 1817ک<strong>و</strong>ر ساخته شد <strong>و</strong>محب<strong>و</strong>س گردید. برادران <strong>و</strong>زیر که شمارشان به بيست تن می رسيد کمربه انتقام برادر بستند <strong>و</strong> پایتخت را از شاه تصرف کردند. اما شاه <strong>و</strong>پسرش کامران باسران <strong>و</strong> خ<strong>و</strong>انين متحد قبایلی خ<strong>و</strong>د فتح محمد خان نابينارا به شکل فجيعی به قتل رساند. نخست چشمانش را از حدقه کشيد<strong>و</strong> سپس اعضای بدنش را جدا ساخت. برادران <strong>و</strong>زیر به <strong>و</strong>لایات مختلفمسلط شدند <strong>و</strong> هرکدام یک فردی را از خاندان سلطنتی سد<strong>و</strong>زایی بهنام شاه عن<strong>و</strong>ان کردند <strong>و</strong> خ<strong>و</strong>د در سایه ا<strong>و</strong> قدرت را بدست گرفتند. اما آنهابر سر ت<strong>و</strong>سعه قلمر<strong>و</strong> <strong>و</strong> حاکميت خ<strong>و</strong>د <strong>و</strong> سلطه بر پایتخت از یکس<strong>و</strong> درجنگ ميان هم <strong>و</strong> از س<strong>و</strong>ی دیگر با خاندان سد<strong>و</strong>زایی به سربردند. در ایند<strong>و</strong>ره بسياری از <strong>و</strong>لایات خراسان چ<strong>و</strong>ن کشمير، ملتان، دیره جات، پشا<strong>و</strong>ر <strong>و</strong>ترکستان تجزیه گردید. برادران سد<strong>و</strong>زایی نيز ميان خ<strong>و</strong>د در جنگ ب<strong>و</strong>دند.شاه محم<strong>و</strong>د <strong>و</strong>قتی از تخت سلطنت در کابل برافتيد به هرات رفت <strong>و</strong> باپسرش کامران حاکم هرات بر سرحک<strong>و</strong>مت هرات جنگيد. پسر در اینجنگ بر پدر غلبه یافت.179391797www.goftaman.<strong>com</strong>شاهان ، شاهزادگان <strong>و</strong>نکته مهم در جنگسرداران این ب<strong>و</strong>د که آنها در جهت غلبه <strong>و</strong> دست یابی به سلطنتباخارجی ها به زد <strong>و</strong>بند پرداختند <strong>و</strong> با آنها به هرگ<strong>و</strong>نه معامله ای تندادند. از پذیرش سلطه آنها در سياست داخلی <strong>و</strong> خارجی تا چشمپ<strong>و</strong>شی از بخش های قلمر<strong>و</strong> <strong>و</strong>سرزمين اداره <strong>و</strong> حاکميت شاهان خلفشان. درچنين ر<strong>و</strong>ندی نخستين بارشاه شجاع پسر تيم<strong>و</strong>ر شاه <strong>و</strong>ارد زد<strong>و</strong>بند <strong>و</strong> معامله با انگليس ها <strong>و</strong> سيک ها در شبه قاره هند شد <strong>و</strong> دربه کمک لشکر انگليس به تخت کابل رسيد. سردار د<strong>و</strong>ست محمد کهامير کابل ب<strong>و</strong>د به بخارا گریخت. شاه شجاع تا1843 سلطنت کرد. در ایند<strong>و</strong>ره در <strong>و</strong>اقع نام رسمی کش<strong>و</strong>ر از خراسان به افغانستان تغيریافت <strong>و</strong> درمکاتبات <strong>و</strong> معاهدات رسمی با د<strong>و</strong>لت های خارجی نامافغانستان بکار رفت.پادشاهی شاه شجاع در حض<strong>و</strong>ر ق<strong>و</strong>ای انگليس به مخالفت <strong>و</strong> مقا<strong>و</strong>متمردم ر<strong>و</strong> بر<strong>و</strong> شد. د<strong>و</strong>ست محمد خان در ا<strong>و</strong>ج قيام مردم از بخارا به شمالکابل آمد اما در به انگليس ها تسليم شد <strong>و</strong> انگليس ها ا<strong>و</strong> را بههند فرستادند. شاه شجاع در کشته شد <strong>و</strong> پس از ا<strong>و</strong> جنگ ميانسرداران محمد زایی <strong>و</strong> سران قبایل بر سر قدرت تشدید یافت. فتح جنگپسر شاه شجاع که به جای پدر به تخت سلطنت نشست بعد از یکماه جنگ ت<strong>و</strong>سط محمد اکبرخان پسر د<strong>و</strong>ست محمدخان دستگير <strong>و</strong>محب<strong>و</strong>س گردید. در این <strong>و</strong>قت د<strong>و</strong>ست محمد خان به ت<strong>و</strong>افق انگليسها بهسلطنت کابل جل<strong>و</strong>س کرد. پسر دیگر شاه شجاع صفدر جنگ در قندهارکه اعلان سلطنت کرد از س<strong>و</strong>ی مهردل خان شکست خ<strong>و</strong>رد <strong>و</strong> به هندگریخت. در سایر <strong>و</strong>لایات برادران د<strong>و</strong>ست محمدخان حک<strong>و</strong>مت می کردند کههر کدام در جنگ <strong>و</strong> دع<strong>و</strong>ا ب<strong>و</strong>دند. د<strong>و</strong>ست محمدخان که در <strong>و</strong>فات کرداز همه برادران بيشتر فعال ب<strong>و</strong>د <strong>و</strong> کابل را در تصرف خ<strong>و</strong>د نگهداشت <strong>و</strong> درآخر هرات را نيز متصرف شد.از د<strong>و</strong>ست محمد خان پسران زیادی باقی ماند که از جمله 9تن آنها(محمدافضل خان، محمد اعظم خان، شيرعلی خان، محمدامين خان،محمدشریف خان، <strong>و</strong>لی محمدخان، فيض محمدخان، محمداسلم خان <strong>و</strong>محمدحسن خان) هرکدام حک<strong>و</strong>مت <strong>و</strong>لایتی را در دست داشتند. هرکداماین ها نيز دارای پسرانی ب<strong>و</strong>دند <strong>و</strong> سپس بر سرپادشاهی <strong>و</strong> حک<strong>و</strong>مت<strong>و</strong>لایات ميان هم به جنگ پرداختند. نخست شيرعلی خان پادشاه شد <strong>و</strong>بعضی برادران ا<strong>و</strong> در صدد براندختن سلطنتش برآمدند. ا<strong>و</strong> برادرشمحمداعظم را شکست داد. سپس عبدالرحمن خان پسرمحمدافضلبرادر دیگرشاه که محب<strong>و</strong>س شده ب<strong>و</strong>د به طرف بخارا گریخت اما بعداً کابلرا از شيرعلی خان گرفت <strong>و</strong> پدرش محمد افضل خان به امارت رسيد.افضل خان به ز<strong>و</strong>دی بمرد <strong>و</strong> برادرش محمداعظم خان امير شد اما بابرادرزاده اش عبدالرحمن خان اختلاف پيدا کرد. در چنين <strong>و</strong>ضعييتشيرعلی خان به کمک انگليس ها که د<strong>و</strong>لک ر<strong>و</strong>پيه <strong>و</strong> سه هزار قبضهتفنگ از لاردلارنس <strong>و</strong>یسرای جدید هند بدست آ<strong>و</strong>رد عبدالرحمن <strong>و</strong>محمداعظم خان را شکست داد. آنها د<strong>و</strong> باره به بخارا فرار کردند. با این183318611843101840(1838)
Change language