کودتا، حاکمیت و فروپاشی - Goftaman.com

www.goftaman.comخون سر بازانپيمانه ای کهو نظاميان شوروی در اين جنگ بيشتر میريخت و از لحاظ سياسی در فشار وانزوایبين المللی قرار می گرفتند،‏ به همان حدبسوی رهبری کارمل باديده بی اعتمادی وترديدنگاه ميکردند.‏ در واقع کارمل درفشار چند جانبه قرار داشت.‏ رقابتواختلاف درداخل حزب دموکراتيک خلق مياندو جناح اصلی وسپس ميان فراکسيونهای آنحزب که بعداً‏ علنی شد،‏ جنگ مجاهدين عليهحکومت او وقوای شوروی که باحمايت گستردهجهان بيرون انجام می گرفت،‏ و فشارازسوی شوروی ها برای تحکيم پايه هایحکومت حزب و گسترش مشروعيت اين حکومتدر جامعه.‏روس ها ازببرک کارمل می خواستند تا درمسند رهبری حزب و دولت بسياری از معضلاتسياسی،‏ نظامی و اجتماعی را درافغانستان حل کند؛ اما وجود نيروهایشوروی به پيچيدگيهای اين معضلات میافزود و مشروعيت زعامت کارمل در سايهحضور اين نيروهادرسطح ملی وبين المللیمورد ترديد قرار می گرفت.‏درحالی که شوروی ها پيوسته به ناتوانیببرک کارمل درايجاد وحدت ميان دوجناحخلق و پرچم انگشت ميگذاشتند،‏ جايگزينیيک رهبر متعلق به قوم پشتون در حزبدموکراتيک خلق وحاکميت آن حزب بخشی ازانگيزه شوروی ها را دراين تغير وتعويض تشکيل می داد.‏ آنگونه که سفيرشوروی درمذاکرات خودبا"ديه گوکوردووز"‏نماينده خاص سر منشی ملل متحد در امورافغانستان چنين ديدگاهی را بيان می521www.goftaman.comگويد:‏کند ومی‏«درکشوری با اين چنين اختلافات اساسیقومی واجتماعی،‏ مشکل بتوان مسايل حزبرا حل کرد،‏ مگر اينکه واقعيت های قومیبرای مان روشن گشته و همکاری خلقی هایمعقول جلب شود.‏ بايد بر بعضی ازرقابتهای شخصی که حزب را تضعيف می کندفائق آئيم.»‏ کوردويز در توضيح وبيانهدف سفير شوروی می نويسد:‏ ‏«پيدا بودکه به نظر روسها جايگزينی کارمل کههويت پشتونی اش مشخص نبود؛ با رهبری کهبرای پشتونها قابل قبولتر باشد،‏ ضرورتداشت؛ اگر چه در اين مرحله مشخصنبودکه حتماًنجيب االله جانشين بعدیباشد.»(‏‎112‎‏)‏توجه به خواست پاکستان درکنارگذاشتنببرک کارمل بخش ديگری از انگيزه هایشوروی در اين مورد بود.‏ به ويژه پس ازمرگ برژنف که دولت شوروی به رهبریاندروپف در صدد بيرون بردن نيروهایشوروی از طريق مذاکرات غير مستقيم ژنوبرآمد،‏ مفکوره قربانی شدن ببرک کارملبه عنوان فرآيند مذاکرات مورد عنايتزمامداران شوروی به خصوص اندروپفقرارگرفت.‏ اندروپف کاملا متقاعد شدهبودکه کارمل را در پای توافق بر آمدهاز اين گفتگوها جهت خروج قوای شورویقربانی کند.‏ زيرا پاکستان به عنوانطرف مهم اين مذاکره هر گونه توافقی رابه کنار رفتن ببرک کارمل از رهبری حاکميتمرتبط می ساخت.‏ ژنرال ضياءالحق رئيسدولت پاکستان گفته بود:‏ ‏«نمی تواند با522