Maj 2011 - Зелс

ЗЕЛСОПШТИНИТЕ ЗАИНТЕРЕСИРАНИ ШТО ПОСКОРОДА ГИ ИСПОЛНАТ ЗАКОНСКИТЕ УСЛОВИ ЗАУПРАВУВАЊЕ СО ГРАДЕЖНОТО ЗЕМЈИШТЕMUNICIPALITIES INTERESTED INFULFILLING THE LEGAL REQUIREMENTSFOR CONSTRUCTION LAND MANAGEMENTГЛАСИЛОЗАЕДНИЦА НАЕДИНИЦИТЕНА ЛОКАЛНАTAСАМОУПРАВАНА РЕПУБЛИКАМАКЕДОНИЈАZELSNEWSLETTERASSOCIATIONOF THE UNITSOF LOCAL SELF -GOVERNMENTOF THE REPUBLICOF MACEDONIAГОЛЕМА ПОСЕТЕНОСТ НАПОЧЕТНИТЕ ОБУКИ ЗАСТЕКНУВАЊЕ СО ЛИЦЕНЦА,ОРГАНИЗИРАНИ ОД ЗЕЛСGREAT TURNOUT OF THEINITIAL TRAININGS FORLICENCE ACQUIRING,ORGANIZED BY ZELS2011

Почитувани,Во месец мај, ЗЕЛС интензивно работешена обезбедувањето на поддршка на своитечленки за обезбедивање на дел од предусловитепредвидени во Законот за градежноземјиште, за да можат да ја реализираат надлежностада управуваат со градежно неизграденоземјиште, сопственост на Република Македонија.За таа цел, ЗЕЛС доби законска обврскада ги организира и спроведе обуките на претставницитена општинската администрација ида ги реализира испитите со спроведување насите претходни потребни подготовки. Па така,во овој период ЗЕЛС подготви и објави Оглас запријавување на кандидатите за почетна обука иполагање на испит, со што и практично започнапроцесот на овластување на лицата од општинската администрацијаи се определија критериумите и динамиката на реализацијата.Од вкупно 244 пријавени кандидати 231 кандидатги исполнија условите и беа повикани да ги проследат обукитеспоред утврден редослед. На 26 и 27 мај во хотелот Континенталсе одржа теоретскиот дел од обуката што го реализирааеминентни професори, а потоа на 30 и 31 мај 2011 година (какои на 7 и 8 јуни) овие кандидати го проследија и практичниотдел, што се одржа во просториите на ЗЕЛС, каде специјалнобеше приспособена компјутерска сала со 28 пристапи, во којапотоа ќе биде одржано и електронското полагање на испитотза стекнување со лиценца. За сите кандидати, ЗЕЛС го организираподготвувањето на Прирачникот, а потоа испечати 510копии на македонски и 120 копии на албански јазик, во кој есодржан материјалот за полагање на испитот, како и упатствоза користење на софтверската апликација за е-регистар и е-аукција. Секој кандидат што ги следеше двата дела од обукатасе стекна со право за полагање на испитот, што е предвиденода се реализира на 13 и 14 јуни, во осум термини, во текот надвата дена.Во овој период ЗЕЛС организираше и други обуки зазајакнување на капацитетите на општинската администрација,согласно со утврдената Годишна програма за реализација наобуки на ЗЕЛС тренинг центарот. Беа одржани обуки за членовитена Мрежата за образование и за претставниците од Мрежатана лица задолжени за ИТ во општините. На овие обукибеа ангажирани експерти за утврдените теми, но исто такаЗЕЛС започнува да ги промовира и капацитетите на општинскитеадминистрации кои во одредени области постигнале одреденнапредок во однос на останатите свои колеги од другитеопштини. Како резултат на добрата соработка со одредениминистерства, добивме поддршка и со нивни стручни и компетентнилица, кои на овие обуки своите искуства и сознанија имги пренесоа на претставниците од локалната власт.Во овој број на Гласилото на ЗЕЛС, ќе ви ги претставимепроектите и активностите и на центри за развој на Источниот,Југоисточниот, Полошкиот и Скопскиот плански регион,што се од огромно значење за сите општини. Соработката наЗЕЛС со центрите за развој на регионите е на задоволителнониво и оди во нагорен позитивен правец, со оглед на исполнувањена заедничките цели, обезбедување на подобри услугии услови за развој на општините, регионите и на сите граѓаниво земјата.Издвоивме и неколку интересни прилози од локалнитевласти, кои пристигнаа во ЗЕЛС, кои може да послужат какодобри практики и за останатите општини. Општина Богданци,меѓу другото, интензивно го промовира руралниот туризами преку слаткото од диви смокви, а општина Пробиштипвозобновува една подзаборавена традиција, која одлично еприфатена од сите граѓани во општината.Со почит,Душица ПеришиќИзвршен директор на ЗЕЛСЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВАНА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈАтел. +389 (0) 2 30 99 033 / факс: +389 (0) 2 30 61 994ул. Женевска бб, п.фах 32, 1000 Скопје, Република Македонијаcontact@zels.org.mk, www.zels.org.mkИзвршен директор на ЗЕЛС - Душица ПеришиќЗаменик извршен директор на ЗЕЛС - Ардита Дема - МехметиУреднички колегиум - Весна Арсовска - Динковска, Виктор АрнаудовскиДизајн и подготовка за печат - Европа 92Печати - Европа 92Respected,In May 2011 ZELS intensively worked on providingsupport for its members in providing partof the preconditions envisaged in the Law on ConstructionLand for the purpose of enabling themto realize the competence to manage with constructionunbuilt land in ownership of the Republicof Macedonia.For that purpose ZELS got legal obligation toorganize and perform the trainings of the representativesof the municipal administration and torealize the exams including implementation of allprevious necessary preparations. So, in this periodZELS prepared and open an Announcement forapplication of candidates for starting training andtaking exam thus practically meaning start of the process of authorisingthe persons of municipal administration and determinationof the criteria and dynamics of the realization. 231from 244applied candidates met the conditions and the same were calledto follow the trainings pursuant to the established time schedule.The theoretical part of the training was held on 26 and 27 May inContinental Hotel realised by eminent professors and then on 30and 31 May 2011 (as well as on 7 and 8 June) these candidates followedthe practical part held in the premises of ZELS where thecomputer hall was specially adjusted with 28 accesses where theinternet taking of the exam for acquiring licence will be held. Forall candidates, ZELS organized the preparation of the Handbookand then ZELS printed 510 copies in Macedonia and 120 copies inAlbanian language thus consisting of the material considered forthe exam as well as guidelines for use of software application fore-register and e-auction. Each candidate that followed the bothparts of the training has acquired the right to take an exam envisagedto be realized on 13 and 14 June in 8 time periods duringboth days.In this period ZELS as well organized other trainings forstrengthening the capacities of the municipal administration pursuantto the established annual program for realization of trainingsof ZELS Training Centre. Trainings were held for the membersof the Network for Education and the representatives of the Networkof persons competent for IT in the municipalities. Expertsfor the established subjects were engaged at these trainings butZELS as well starts to promote the capacities of the municipal administrationsthat achieved certain progress in certain areas oppositeto other colleagues from other municipalities. AS a result ofgood cooperation with certain ministries, we obtain support withexpert and competent persons that transferred their experiencesand knowledge to the representatives of the local government.In this number of the ZESL Newsletter we will present youthe projects and activities of the Centres for Development of East,Southeast, Polog and Skopje Region being of enormous significancefor all municipalities. The cooperation of ZELS with Centresfor Development of the regions is at satisfactory level and it goesupwards having regard to meeting the mutual aims, providing betterconditions and conditions for development of the municipalities,the regions and all citizens in the country.We have distinguished several interesting articles of the localgovernments that arrived in ZELS that may serve as good practicesfor other municipalities. Municipality of Bogdanci, among other,intensively promotes the rural tourism through wild figs jam, andMunicipality of Probishtip resurrects one rusty tradition being acceptedby all citizens in the municipality.Sincerely yours,Dusica PerisikZELS Executive DirectorASSOCIATION OF THE UNITS OF LOCAL SELF-GOVERNMENTOF THE REPUBLIC OF MACEDONIAtel. +389 (0) 2 30 99 033 / fax: +389 (0) 2 30 61 994st. Zhenevska p.box, F.P. 32, 1000 Skopje, Republic of Macedoniacontact@zels.org.mk, www.zels.org.mkExecutive Director of ZELS - Dushica PerishikjDeputy Executive Director - Ardita Dema - MehmetiEditorial Board - Vesna Arsovska - Dinkovska, Viktor ArnaudovskiGraphic design - Evropa 92Print - Evropa 92

ZELSОРГАНИЗИРАНИ ДВЕ ЕДНОДНЕВНИ РЕГИОНАЛНИ ОБУКИЗА ЧЛЕНОВИТЕ НА МРЕЖАТА ЗА ОБРАЗОВАНИЕ НА ЗЕЛСTWO ONE DAYREGIONAL TRAININGSFOR THE MEMBERS MBERS OF THEZELS EDUCATION NETWORKЗЕЛС организираше две еднодневни регионалниобуки за членовите на Мрежата на одговорните лицаза образование од локалните власти, во хотел Романтикво Велес. На 30 јуни 2011 година учествуваа претставницитеод општините од Полошкиот, Скопскиот,Североисточниот и Југозападниот регион, а следниотден присуствуваа одговорните лица за образование одопштините од Пелагонискиот, Вардарскиот, Источниоти Југоисточниот дел.Обуката ја реализираа Ѓорѓи Николов, советник воМинистерството за образование и наука и Соња ЃошевскаИвановиќ, овластен инспектор за образование воГрад Скопје. Темите кои беа разработувани произлегоаод барањата на членовите на Мрежата, доставенидо ЗЕЛС и преточени во Програмата за работа на ЗЕЛСтренинг центарот.На обуката се дискутираше за процедирите и протоколитекако важни алатки за адекватно и навременоспроведување на законските обврски во областа на образованието.Дискусија резултираше во предлог - протоколод МОН за формирање на паралелки со помалброј на ученици, од која произлегоа многу интереснипредлози за оваа област. Беше предложено уписот напрвачињата да започне уште во април, со цел навременозапочнување со активностите на терен за анулирањена неажурноста на родителите кои не ја извршуваатоваа законска обврска. Беше укажано дека дел од податоцитекои пристигнуваат од МВР во одредени срединине даваат најточна слика за бројот на децата (одреденисемејства се иселиле во друг град или држава, атоа не е евидентирано). Речиси заеднички став на присутнитебеше дека не треба да се затвораат подрачнитеZELS organised two one day regional trainings forthe members of the Network for responsible persons foreducation from the local authorities, in Hotel Romanticin Veles. The representatives of the Polog Region, SkopjeRegion, Northeast Region and Southwest Region participatedon 30 June 2011 and the responsible persons for educationfrom the municipalities from Pelagonija Region,Vardar Region, East Region and Southeast Region participatedthe next day.The training was realized by Gjorgji Nikolov, counsellorin the Ministry of Education and Sci3ence and SonjaGjoshevska Ivanovikj, authorised inspector for educationin the City of Skopje. The topics being elaborated derivedfrom the requests by the members of the networksubmitted to ZELS and transformed in the Program forWork of ZELS Training Centre.At the training the debate was aimed at proceduresMAY 2011 3

ЗЕЛСучилишта каде има паралелки од по само неколку деца,но беше посочен и проблемот со паралелки кои го надминуваатзаконски дозволениот максимум од 34 децакаде доколку се формираат две паралеки, тие би ималеброј на децапод дозволениот минимум, односно помалкуод 24 деца. Во сегашната законска поставеност, бешезабележано дека најдоцниот датум кога МОН треба дасе изјасни дали ќе даде согласност за формирање напаралелки со помал број на ученици, треба да биде - 15август. Целта е општината да направи навремено екипирањена одделението со потребниот наставен кадари обезбедување на други услови. Претставниот од МОНпојасни дека согласноста за формирање на нова паралелка,автоматски не значи дека МОН ќе обезбеди идополнителни средства за општината, бидејќи распределбатана средствата се врши согласно со утврдениотгодишен Буџет на РМ и утврдената распределба наблок дотациите по општините.Во делот на процедурите беше истакнато дека одголемо значење е нивно графичко претставување, коедава увид за евентуалните пропусти кои можат да настанат.Беа дадени и одредени практични примери, абеше истакната и иницијатива за создавање на каталогна вакви важни процедури во образованието. Вниманиепредизвика и одредената законска новина заводење на општински регистри за училиштата. Бешеконстатирано дека исполнувањето на оваа законскаобврска, општините различно ја реализараат и декана поголем број општини им е потребна дополнителнапрактична обука за водењето на овие регистри. Присутнитебеа запознаени и со стратегиските цели за интегриранообразование и со ЕУ долгорочните стратегискипредизвици и итни приоритети.and protocols as important tools for adequate and promptimplementation of the law obligations in the area of education.The Draft-Protocol by Ministry of Education andScience for forming classes with smaller number of studentscaused discussions thus producing interesting suggestionsfor this area. It was suggested that the registrationof the first year children should start in April for thepurpose of prompt starting of the on spot activities forannulling the non-diligence of the parents that do notperform this legal obligation. It was stated that part ofthe data reaching the MoI in certain environments donot provide the clearest picture of the number of children(certain families have changed their city or stateand it was not registered).Almost mutual attitude of thepresent was that the local schools should not be closedin spite of the fact that there are classes with only severalchildren, but the problem was stated with the classesover passing the legally allowed maximum of 34 childrenand where in case of forming of two classes the numberof children will be under the allowed minimum, that islower than 24 children.Within the present law set up, it was stated that thelatest date when Ministry of Education and Science is toexpress its opinion regarding the consent for classes withsmall number of children should be 15 August. The aimof the municipality is to provide prompt equipping of theclass with the necessary teaching staff as well as providingother conditions. The representative of the Ministryof Education and Science explained that the consent forforming new class automatically does not mean that theMinistry will provide additional assets for the municipalityas the disposal of the assets is performed pursuant tothe established annual Budget of the Republic of Macedoniaand the established disposal of block donations permunicipalities.In the part of procedures it was stated that theirgraphical presentation is of bi importance thus providinginsight for eventual faults that5 may appear. Certainpractical examples were given and the initiative for creationof catalogue of such important procedures in theeducation was presented. The attention was drawn bycertain legal novelty for keeping international registersin the school. It was stated that the performance of thislaw obligation is differently realised by the municipalitiesand that the major part of the municipalities need additionalpractical training for keeping these registers. Thepresent were acknowledged with the strategic aims forintegrated education as well with the EU long-term strategicchallenges and emergency priorities.4МАЈ 2011

ZELSПРЕЗЕНТИРАНА ПРЕДЛОГ-ПРОГРАМАТА НА СВЕТСКА БАНКААВСТРИСКАТА УРБАНА ПРОГРАМА ЗА ПАРТНЕРСТВО, ЗА ПОДДРШКА НА ЗЕМЈИТЕ ОД ЗАПАДЕН БАЛКАНDRAFT-PROGRAM OF WORLD BANKAUSTRIAN URBAN PROGRAM FOR PARTNERSHIP, SUPPORT OF THE COUNTRIES OF WEST BALKAN PRESENTEDПретставници од општините Кичево, Прилепи Карпош, претставник од ЗЕЛС и од Асоцијацијатана комунални јавни претпријатија АДКОМ, во периодотод 25 до 27 мај 2011 година, во Виена учествуваана Симпозиум за развој на Западен Балкан, штого организираше Светска банка/ австриската Урбанапрограма за партнерство. Беше одржана работилницана која пред претставниците на асоцијациите залокалната самоуправа беше прикажана анализа напроектите кои донаторите ги реализирале во земјитеод Југоисточна Европа за градење на капацитетитена локалните власти, со акцент на земјите од ЗападенБалкан (Македонија, Србија, Косово, Албанија,Црна Гора, Хрватска и Босна и Херцеговина). Донаторитево овие земји користеле слични или исти методологииза дејствување и реализација на своите Програмиза поддршка на процесот на децентрализација,со ограничен број на пилот општини, а најчесто програмскитеактивности ги спроведувале со поддршкана нивните асоцијации на локалната самоуправа. Најзастапенибиле проектите за градење на капацитетитена локалните власти и тоа: финансиски менаџмент,имплементација на законодавството за локалната самоуправа,просторно и урбанистичко планирање, давањетоуслуги на граѓаните, намалување на невработеностаи економскиот развој, меѓуопштинскатасоработка, стандарди и процедури на локалните властина земјите членки на ЕУ.Заклучено беше дека донаторското финансирањеза директна поддршка на локалните власти генералное во опаѓање, но дека од голема важност е да продолжиразмената на воспоставените добри практикиимплементирани во изминатите десетина години,како и обезбедувањето на нивната одржливост и натамошноразвивање од страна на локалните власти.На Симпозиум за иновативни и одржливи градови,се дискутираше за потребата од поддршка на проектикои даваат нови перспективи за развој на локалнатавласт. Беа презентирани успешни приказни воовој правец, со чија примена бил овозможен напредокIn the period from 25 to 27 May 2011 in Viennathe representatives of the municipalities Kichevo,Prilep and Karposh, representative of ZELS and ofAssociation of Communal Public Enterprises AD-KOM participated on the Symposium for developmentof West Balkan organized by World Bank/ AustrianUrban Program for Partnership. Workshop washeld where the representatives of the associationsfor local self-governments were shown analysis ofthe projects the donors had realized in the countriesof Southeast Europe for the purpose of buildingcapacities of the local governments, with an accentat countries from West Balkan (Macedonia, Serbian,Kosovo, Albania, Montenegro, Croatia and Bosniaand Herzegovina). The donors of these countriesused similar or same methodologies for acting andrealization of their Programs for support of the processof decentralization, including limited number ofpilot municipalities and even more the program activitieswere performed by support of their associationsof local self-government. The most representedwere the projects for capacity building of the localgovernments as follows: financial management, implementationof the legislation of local self-government,physical and urban planning, providing servicesto citizens, reduction of the unemployment andeconomic development, intermunicipal cooperation,standards and procedures of the local governmentsof the EU Member States.The conclusion was made that the donor fundingfor direct support of the local government is ingeneral decreasing but it is of big importance to continuethe exchange of established good practices implementedin the past ten years as well as provisionof their sustainability and further development by localgovernments.At the Symposium for innovative and sustainablecities the need was discussed for the support ofprojects providing new perspectives for local governmentdevelopment. Successful stories were presentedin this direction that would enable promotion ofthe city or the region that is providing better conditionsfor the citizens. Special impression made the“story” of Enrique Peñalosa, former mayor of Bogota,Columbia, regarding the leader role of the managersin policy creation for development and realisationas well as taking reforms for providing promotionand availability of services to the citizens withlow incomes and socially vulnerable citizens. The examplesfrom Poland, India, Bolivia and Uganda wereas well followed by great attention as they referred tothe fact that the role of the local governments in theperforming of these changes is of huge importance.The representatives of World Bank presentedthe Draft-Program of the organization for support ofWest Balkan covering the following areas:Urban/local planning – by support of infrastruc-MAY 2011 5

ЗЕЛСна градот или регионот, односно обезбедување на подобриуслови за граѓаните. Особено впечатлива беше„приказната” на Енрике Пењалоса, поранешен градоначалникна Богота, Колумбија, за лидерската улогана раководните луѓе при креирањето на политиките заразвој и нивната реализација и преземањето реформиза обезбедување на напредок и достапност на услугитена граѓаните со ниски приходи и социјално загрозенитеграѓани. Со внимание беа проследени и примеритена претставниците од Полска, Индија, Боливија иУганда, кои укажаа дека улогата на локалните властипри вршењето на ваквите промени е од огромно значење.Претставниците на Светска банка пред присутнитеја претставија Предлог програмата на организацијатаза поддршка на Западниот Балкан, која гиопфаќа следните области:урбанистичко/локално планирање - со поддршкана инфраструктурното планирање, урбаниот/локалниоттранспорт и јавното приватно партнерство какоможност за урбана ревитализација.Управувањето со партнерстава – со поддршка восферата на општинските услуги на пример, социјалнатазаштита, заштита на животната средина преку вклучувањена невладиниот сектор, граѓаните, но и насамите институции во соработката.ЕУ пристап – директна поддршка за изготвувањена проектна документација, следење на директивитена ЕУ и останатите прописи.Управување со финансии на локално ниво – соподдршка на планирањето на капитални инвестиции.Сектор за специфични знаења – со поддршка наобуки, студиски посети, е-учење, размена на знаења.tural planning, the urban/local transport and publicprivate partnership as possibility for urban revitalisation.Management of partnerships – by support in thearea of municipal services such as social protection,environmental protection through inclusion of thenon-governmental sector, the citizens and the institutionsthemselves in the cooperationEU access- direct support for drafting projectdocumentation, following of the EU Directives andother regulationsManagement of finances at local level- by supportof the planning of capital investments.Sector for specific knowledge – by support of training,study visits, e-learning, knowledge exchange.СЛАТКОТО ОД ДИВИ СМОКВИ ЈА ПРОМОВИРАОПШТИНА БОГДАНЦИ ВО СВЕТСКИ РАМКИWILD FIGS JAM PROMOTES THE MUNICIPALITYOF BOGDANCI IN WORLD FRAMESПовеќестраните активности на општина Богданциза промовирање на општината како туристичка дестинацијасо интересен рурален туризам, сè поинтензивновродуваат со плод.Тргнувајќи од фактот дека на ова подрачје има големброј на дрвја -диви смокви од кои населението традиционално,со зачуваниот автентичен домашен рецепт, подготвуваисклучително вкусно слатко, активно се вклучиво процесот на негово промовирање. При тоа општинатаизработи соодветен проект чија реализација ја оствариподдржувајќи ја невладина организација ЕКОРОЗАЛЕС.Во оваа организација членуваат 32 жени од регионот сосвоите семејства кои со огромна воља и љубов вршат автентичнапромоција на веќе заборавените вештини напроизводство на ова слатко. Примарната цел, слаткотода влезе во групата на Президиуми на фондацијата забиодиверзитет SLOW FOOD foundation for biodiversity,веќе се реализира. Слаткото од диви смокви стана едноод 300–те производи од светот кои се третираат како апсолутноеколошки и е заштитено како уникатен „занаетчиски“производ од страна на SLOWFOOD (организацијаMultiple activities of the municipality of Bogdancifor promotion of the municipality as tourist destinationwith interesting rural tourism more intensivelyproduce results. Starting from the fact that a hugenumber of trees-wild figs exist in this area, used by thepopulation that traditionally, by prevailed authentic domesticreceipt, prepares exclusively tasteful jam, andthe same actively participated in the process of its promotion.The municipality drafted appropriate projectthe realisation of which was made by the supportingnon-governmental organization EKOROZALES. 32 womenfrom the region are members of this organizationand they, accompanied by their families with great willand love make authentic promotion of already forgottenskills for production of this jam. The primary aim,to enter the jam in the group of Presidiums of the Foundationfor Biodiversity, Slow Food Foundation for biodiversity,is already in realisation. The wild figs jam becameone of 300 products in the world being treatedas absolutely ecological and it is protected as unique“craftsmen” product by SLOWFOOD (organization6МАЈ 2011

ZELSво која членуваат повеќе од 130 земји) и всушност е првпроизвод од Република Македонија кој се најде на оваалиста на производи на оваа светска фондација. Најнапредбеше извршена анализа од страна на експерти-агрономиод Италија, кои го следеа процесот на изработкана слаткото од самите насади, бербата, подготвувањето ипакувањето во тегли, за што изработија Протокол за изработкана истото.where more than 130 countries participate in) and it isactually a product from Republic of Macedonia put onthis list of products of this world foundation. At firstanalysis has been made by expert-agronomists from Italythat monitored the process of production of the jam,from planting, harvest, preparation and packaging injags and they drafted a Protocol for preparation of thesame.Па така на 15 мај 2011 година, во организација наОпштина Богданци, невладината организација за здравахрана SLOW FOOD, ЕКОРОЗАЛЕС, Федерацијата нафармери на РМ се одржа првиот „Фестивал на слаткотоод дива смоква“ во Богданци, кој има тенденција да прераснево традиционална манифестација на општината ида изврши поголема туристичка промоција на руралниоттуризам. На фестивалот учествуваа поголем број напроизводители на ова слатко, кои ја прикажаа автентичнатаподготовка на овој еколошки производ.ЕКОРОЗАЛЕС со ова слатко ја промовираше општинатана разни регионални и светски саеми на храна, ана некои од нив учествуваа и претставници на општината.Како резултат на учеството на саемот „Фестивална вкусот“ во општина Фоча Устиколина (БиХ) две годинипо ред, општина Богданци се збратими со овааопштина. Овој производ предизвика голем интерес и наглавниот саем што се одржува во Торино, Италија, кадеотворањето беше во чест на стекнувањето на Президиумотна слаткото од смокви. За подобра промоција помогнаи Министерството за култура на РМ со иразботкана промотивен материјал. Учесниците од нашата земјабеа преплавени со интервјуа за италијанските медиумии медиумите од 130-те земји учеснички од светот.Слаткото од смокви од Општина Богданци учествува и јапромовира општината и на други значајни саеми во регионоти пошироко, а тоа беше и поводот за повик за интервјусо градоначалникот на општината, Ристо Ичков,од калифорниското радио KCCA1050 AM. Оваа можностбеше искористена да се промовираат и другите културно-историски,традиционални богатства со кои располагаопштината, во правец на привлекување на туристи.При тоа, градоначалникот Ичков даде опис и на областаПаљурци, каде според библиски написи Апостол Павлепрестојувал тука на патот на ширењето на христијанството,а беше истакнато дека тука се наоѓа и борбенаталинија на Солунскиот фронт од Првата светска војна.Софија Николиќ ЛисичковаSo, on 15 May 2011, in organization of municipalityof Bogdanci, the non-governmental organization forhealthy food SLOW FOOD, EKOROZALES, the FarmerFederation of the Republic of Macedonia the first Festivalof Wild Figs Jam was held in Bogdanci having tendencyto grow in traditional manifestation of the municipalityand to make provide bigger tourist promotion of the ruraltourism. A great number of producers of this jam participatedin the festival and they showed the authenticpreparation of this eco product.EKOROZALES hereby used the jam for promotion ofthe municipalities at different regional and world foodfairs and the representatives of the municipality participatedin some of the fairs. As a result of the participationat the fair Festival of Taste in municipality of FochaUstikolina (BiH) two years in line, the municipalityof Bogdanci twinned with this municipality. This productcaused big interest at the main fair held in Torino, Italywhere the opening was in honour of acquiring the Presidiumof figs jam. The Ministry of Culture of the Republicof Macedonia helped for better promotion by makingpromotional material. The participants from our countrywere full of interviews for Italian media and the mediaof 130 countries-participants from the world. The figsjam from Municipality of Bogdanci participated and promotedthe municipality at other significant fairs in theregion and wider and this was subject to the interview ofthe mayor of the municipality, Risto Ichkov, for CaliforniaRadio KCCA1050 AM. This possibility was used for promotionof other cultural and historical, traditional resourcesthe municipality have at disposal for the purpose of attractingtourists. Moreover, the mayor Ichkov made a descriptionof the Paljurci area, where according to Bible articlesApostle Pavle resided here on his way of spreadingthe Christianity and it was as well stated that the combatline of Thessaloniki front from the World I War is locatedat this place.Sofija Nikolikj LisichkovaMAY 2011 7

ЗЕЛСВОЗОБНОВЕНА ТРАДИЦИЈАТА НА МАТУРАНТСКО ДЕФИЛЕ ВО ПРОБИШТИПRESURRECTED TRADITION OF SCHOOL-LEAVER DEFILE IN PROBISHTIPПосле повеќе од дваесет години, повторно се вратистарата традиција во Пробиштип матурантите да дефилираатпред сограѓаните.Иницијативата произлезе од самите матуранти и созадоволство беше поддржана од градоначалникот на Пробиштип,Тони Тоневски и од директорот на средното училиште„Наум Наумовски Борче“, Трајко Трајчев.Така, на 20 мај 2011година, граѓаните на Пробиштипимаа едно несекојдневнодоживување.Сите матуранти во 20,00часот пристигнуваа наградскиот плоштад, кадебеа пречекани од присутнитесо огромни аплаузи.Градоначалникот во своетообраќани им честитаза досега постигнатите резултатии заокружувањетона овој степен на образование,при што изрази довербадека како полнолетниграѓани во иднина ќе се однесуваат уште поодговорно ипосовесно. При тоа, тој изрази желба што поголем број одматурантите да успеат да се запишат на факултетите коитие ги посакуваат и да се стекнат со факултетски, магистерскии докторски дипломи, при што укажа дека локалнатавласт и натаму неуморно ќе работи на обезбедувањена поповолни услови за економски развој и просперитетна општината, со цел обезбедување на поголеми услови занивно вработување.Потоа, пред преполниотплоштад со граѓани,беа прогласени најдобритеученици на генерацијата,кои треба да служат зауглед и поттик за иднитегенерации, а беше прогласени најдобиот ученик нагенерацијата Марија Богатинова.Во знак на сеќавање,постхумно и бешедоделена диплома за извонреднирезултати во текотна четиригодишното образование на, за жал преранопочинатата соученичка, Софија Петрова. Градоначалникотна сите матурантки им подари по една црвена роза.По завршувањето на овој дел од свеченоста започнаматурското дефиле кога сите матуранти по свечено обележанатапатека се упатија кон хотелот каде беше организиранаматурската забава. Дефилето беше проследено со огромниаплаузи, но и со повеќеминутен огномет.Присутните изразија големо задоволство од ваквиотначин на организирање на матурската вечер и враќањетона традицијата, при што голем дел од нив меѓусебно евоцирааспомени за своите матурски денови. Сепак најзадоволниизгледа беа самите матуранти бидејќи нивните коментари,што кружеа во чаршијата неколку дена по оваавечер, гласеа „свеченоста на градскиот плоштад беше најубавиотдел од матурската забава“. Тоа за општината значиобврска да ја одржи традицијата и во следните години.Валентина МитевскаAfter more than twenty years, the old tradition hasbeen back in Probishtip, the school-leaver to hold a defilein front of the fellow citizens.The school-leavers themselves made the initiationand it was pleasantly supported by the mayor of Probishtip,Toni Tonevski and by the Director of the SecondarySchool Naum Naumovski Borche, Trajko Trajchev.Therefore, on May 202011, the citizens of Probishtiphad one unusualexperience. All schoolleavers,at 8 o’clock in theevening arrived at thecity square where theywere welcomed by thepresent with great applauses.In his salutationthe mayor congratulatedfor recently achieved resultsand realisation ofthis level of educationwhere he expressed histrust that as majors willbehave more responsibly and more scrupulously. He aswell expressed the desire in which the major part of theschool-leavers should entry the faculties of their wishand to achieve faculty, master and doctor diplomas andhe as well referred that the local authority will continuouslyand untiringly work on providing more favourableconditions for economic development and prosperity ofthe municipality for the purpose of providing better conditionsfor their employment.Then, in front of thebrimful by citizens squarethe best generation studentshave been proclaimedthat should servefor prestige and stimulationfor future generationsand the best studentin the generation, MarijaBogatinova, was as wellproclaimed. As a token of,diploma for excellent resultsduring the four yeareducation was posthumously given to unfortunately prematuredeath of their fellow, Sofija Petrova. The mayorgave one red rose for each girl school-leaver.After realization of this part of the celebration, theschool-leaver defile started when the whole school-leavers,along the marked path went to the hotel where theparty was organized. The defile was forwarded by enormousapplauses but as well with several minute fireworks.The present expressed huge satisfaction of this way oforganizing the school-leaver night and return of the traditionwhere the great part of the same mutually evoked memoriesfor their school days. However, the most satisfied werethe school-leavers themselves as their comments were stillpresent in the bazaar even several days after this night asfollows: the celebration at the city square was the best partof the school-leaver party”. For the municipality this meansobligation to maintain the tradition in next period.Valentina Mitevska8МАЈ 2011

ZELSРЕКОНСТРУИРАНИ СТОЧНИОТ И ЗЕЛЕНИОТ ПАЗАР ВООПШТИНА КРИВОГАШТАНИLIVESTOCK MARKET AND GREEN MARKETRECONSTRUCTED TED IN MUNICIPALITY OF KRIVOGASHTANIОпштина Кривогаштани веќе две години е со целосноблокирана сметка, сепак успеа да реализира неколку активностиво правец на подобрување на условите за своитеграѓани, меѓу кои е и реновирањето на зелениот и на сточниотпазар, места каде што секоја среда доаѓаат голем бројна граѓани од општината, но и од другите краишта на ЗападнаМакедонија.Со бехатон плочки, покриени се 1350м² од вкупната површинана зелениот пазар (1 850м²), инвестиција во висинаод 1 350 000,00 денари, обезбедена со 650 000,00 денари одБирото за регионален развој и 700 000,00 денари од Јавнотокомунално претпријатие „Пелагонија”, Кривогаштани. ОваЈКП инвестираше дополнителни 465 000,00 денари за изработкаи поставување на 74 метални тезги со пластифициранлим, кои служат за продажба на градинарските производи,на текстилот и другите работи за широка потрошувачка штосе изнесуваат на пазарот. Изработена е и урбанистичка документација,според која во втората фаза се планира покривањена целиот зелен пазар.Сточниот пазар, пак, како еден од поголемите пазари одваков тип во РМ, со површина од 5 301м², беше ограден со армиранибетонски столбови и метална ограда, а се изврши иодводнување од атмосферски води и тампонирање. Оваа инвестицијаизнесуваше 1 240 000,00 денари. Напролет се планираи негово покривање, како и довршување на дел од активноститево тампонирањето и асфалтирањето на пазарот.За обезбедување на поголема функционалност, за корисницитена овие два пазара, беа изградени и јавни тоалети(инвестиција од 340 000,00 денари, од кои дел обезбедиМинистерството за транспорт и врски, а дел ЈКП „Пелагонија”.Обезбеден е и паркинг простор, со површина 3 408м², при што е направена изведба за нормално истекувањена водотекот на Стара Река, во самата близина на сточниоти на зелениот пазар, со армирано бетонски цевки во вкупнадолжина од 72 метри, како и насипување на целиот паркингпростор. Целосната инвестиција изнесуваше 310 000,00 денари,што ги обезбеди ЈКП. Наскоро, се планира да се инвестирауште во тампонирање и асфалтирање и оградување напаркинг просторот.Градоначалникот на Општина Кривогаштани, ГоцеДуртаноски, на свеченоста по повод пуштањето во употребана реновираните пазари, на која присуствуваше и Министеротза финансии, Зоран Ставрески, меѓу другото, нагласидека општината и натаму ќе вложува напори адекватнода ги извршува своите надлежности во правец на задоволувањена потребите на своите граѓани.Владо ДеспотоскиMunicipality of Krivogashtani has been with fullyblocked bank account for two years, but it managed to realizeseveral activities in a the way of enhancing the requirementsfor the citizens among which renovation of the greenand livestock market, places where major number of bothmunicipality and the other regions of west Macedonia comeeach Wednesday.1350 m2 of the total area of the Green Market (1 850m2)have been covered by granite tiles, investment in an amountof MKD 1 350 000,00 provided by MKD 650 000,00 from the Bureaufor Regional Development and MDK 700 000,00 by PublicCommunal Enterprise Pelagonija, Krivogashtani. This PublicCommunal Enterprise invested additional MKD 465 000,00for production and establishment of 74 metal booths withplasticated tin serving for sale of gardening products, textileand other items for wide consumption being exposed at themarket. Urban documentation is as well drafted according towhich the covering of the whole green market is being envisagedfor the second phase.The livestock market as one of the bigger markets of thistype in Republic of Macedonia, covering an area of 5301m2 wasfenced in with reinforced concrete pillars and metal enclosureand derivation of atmospheric waters and wadding was as welldone. This investment was MKD 1 240 000,00. Covering of themarket is envisaged for spring as well as finishing of part ofthe activities regarding the wadding and blacktop of the market.Public toilets were built for the purpose of providingbigger functionality for the users of these two markets (investmentof MKD 340 000,00 part of which provided by theMinistry of Transport and Communications and part by thePCE Pelagonija. parking space is as well provided coveringan area of 3 408m2 where the construction was made fornormal spilling of the watercourse of Stara Reka, in thenear close of livestock and green market including reinforcedconcrete pipes in total length of 72 meters as wellas gravelling of the entire parking space. The whole investmentwas MKD 310 000,000 provided by PCE. Wadding,blacktop and fencing of the parking space is envisaged assoon investment.At the ceremony on the occasion of putting into functionof the renovated markets where the minister for finances,Zoran Stavreski, was present, the mayor of Municipality ofKrivogashtani, Goce Durtanoski, stressed that the municipalityis to continue the efforts for appropriate realization of thecompetences for the purpose of meeting the citizens’ needs.Vlado DespotoskiMAY 2011 9

ЗЕЛСИТ претставниците од општините следеа обука воорганизација на ЗЕЛС:УПРАВУВАЊЕ СО СИСТЕМИ,КОНФИГУРАЦИЈА И РАБОТАВО СЕРВЕРСКА ОКОЛИНАЧленовите на мрежата на одговорните лица за информатичкaтехнологиja од општините, имаа можностда проследат обука која во организација на ЗЕЛС се реализирашена 27 и на 28 мај 2011 година, во хотелот Радикаво Леуново.На обуката присуствуваa околу 15 претставнициод општините одговорни за ИТ развојот во локалнатавласт, кои добија значајни информации од презентиранататема „Управување со системи, конфигурација и работаво серверска околина.”Обуката беше спроведена од страна на ЗЕЛС со помошна експерти со завршени докторски студии од областана ИКТ. Обуката се состоеше од два дела. Првиотден учесниците го следеа предавањето за технологијатаза управување и конфигурирање со Windows Сервер2008 како и работа во единствена околина „Domain” соActive Directory и DNS Сервер. Вториот ден на членовитеод ИТ мрежата им беше спроведена обука за работасо бази на податоци (MS SQL и MySQL), како и обуказа дефинирање на правилата и процедурите за управувањесо внатрешна работна околина (интранет), сигурносникопии (backup), политика за безбедност и политиказа заштита на податоци.На крајот од обуката, учесниците на ИТ мрежата изработијакостур-темплејт за правилата и процедурите воелектронско управување со системите во локалната власт,а беше изведена и писмена проверка за стекнатите знаења.Од извршената евалуација беше утврдено декапретставниците од локалната власт го подржуваат ваквиотначин на стекнување на нови знаења од оваа област,кои се корисни за нивните работни активности,при што предложија и повеќе теми кои би сакале да гипроследат на некоја следна обука, а кои би им помигналеза обезбедување на поквалитетно давање на услугиза граѓаните од општината.IT representatives of the municipalities followedtraining organized by ZELS:MANAGEMENT OF SYSTEMS,CONFIGURATION AND WORK INSERVER DOMAINThe members of the Network of competent personsfor information technology from the municipalitieshad the possibility to follow a training being organizedby ZELS and held on 27 and 28 May 2011 inRadika Hotel in Leunovo. About 15 representatives ofthe municipalities competent for IT development inthe local government participated in the training andthey obtained significant information from the presentedtheme Management of systems, configurationand work in server domain.The training was performed by ZELS includingassistance by experts having finished doctor studiesin the area of ICT. The training consisted of twoparts. First day the participants followed the lecturefor technology of management and configuration withWindows Server 2008 as well as work in single environmentDomain with Active Directory and DNS Server.The second day the members of IT Network weretrained in work with databases (MS SQL and MySQL) aswell as training in defining the rules and proceduresfor management of intranet, backup, safety policy anddatabase protection policy.At the end of the training the participants of ITNetwork made base template for the rules and procedurefor internet management of the systems of localgovernment and written test has been made regardingthe knowledge acquired.After the evaluation considered it was stated thatthe representatives of the local government supportthis type of acquiring new knowledge in this area usefulfor their work activities where they suggested severalthemes that they would like to follow at somenext training which are to help them in providingmore quality provision of services for the citizens inthe municipality.10МАЈ 2011

ЗЕЛС ЗАПОЧНА СО РЕАЛИЗАЦИЈА НА ПОЧЕТНИТЕОБУКИ ЗА ДРЖАВНИТЕ СЛУЖБЕНИЦИ СОГЛАСНОСО ЗАКОНОТ ЗА ГРАДЕЖНО ЗЕМЈИШТЕZELS STARTED REALIZATION OF INITIAL TRAININGSFOR STATE EMPLOYEES PURSUANT TO THE LAWON CONSTRUCTION LANDЕдиниците на локалната самоуправа во РепубликаМакедонија, кои ќе ги исполнат условитепредвидени во Законот за градежно земјиште(ЗГЗ стапи во сила на 11 февруари 2011 година), од1 јули 2011 година ќе можат да располагаат со градежнотонеизградено земјиште.Една од законски утврдените услови, општинитеда се стекнат со лиценца за управување соградежното земјиште во сопственост на РепубликаМакедонија, е да имаат соодветен број на државнислужбеници од редот на раководните илистручни државни службеници кои се стекналесо индивидуално овластување. На постапката застекнување на индивидуално овластување за државниотслужбеник & претходи задолжителна посетана почетна обука, по што се стекнува со правотода полага испит, чија содржина, програма ииспитни прашања се подготвени од страна на членовитена Програмскиот совет, основан согласносо законот. За таа цел ЗЕЛС доби законска надлежностза конкретна организација и спроведувањена обуките, како и организирање на испититеи пристап кон објавување на оглас за избор наексперти. По објавен јавен оглас беше формиранПрограмски совет составен од еминентни професори:Родна Живковска, професор на Правниотфакултет, на Универзитетот „Кирил и Методиј“ воThe Units of local self-government in the Republicof Macedonia that are to meet the conditionsenvisaged in the Law on Construction Land(LCL, entered into force on 11 February 2011), from 1July 2011 will be enabled to have at disposal the constructionunbuilt land.One of the legally prescribed conditions for themunicipalities to obtain a licence for managementwith the construction land in ownership of the Republicof Macedonia is to have appropriate numberof state employees from the line of managementor expert state employees that acquired individualauthorisation. Obligatory visit of initial trainingprecedes the procedure for obtaining individualauthorisation for state employee and the sameis followed by acquiring the right to take an examwhose contents, program and exam questions areprepared by the members of the Program Councilestablished pursuant to the law. For that purposeZELS got legal competence for concrete organizationand implementation of the trainings as well asorganizing the exams and access to announcementfor selection of experts. After the announcement isbeing published Program Council has been formedconsisted of eminent professors: Rodna Zhivkovska,professor at the Faculty of Law at St. Cyril andMethodius University in Skopje, Vladimir Arsovski,11

professor at the Faculty of Architectureand Jovan Jovanov, professor attheFaculty of Civil Engineering, geod-esydepartment.Announcement has beenmade on 10 May 2011 in three dailynewspapers for the purpose of applicationof the candidates for initialtraining and taking an exam thuspractically starting the process ofauthorization of the persons fromthe municipal administration anddetermination of the criteria andthe dynamics of the realization.So on 26 and 27 May 2011 in HotelContinental ZELS organized ini-tial training consisted of two parts:Скопје,Владимир Арсовски, професорна Факултетот за архитектура раи Јован Јованов, професор на Градежниотфакултет, оддел геодезија.На 10 мај 2011 година, во тридневни весници беше објавен огласза пријавување на кандидатите за почетнаобука и полагање на испит, сошто и практично започна процесотна овластување на лицата од општинскатаадминистрација и се определијакритериумите и динамиката нареализацијата.Па така на 26 и 27 мај 2011 годинаво хотел „Континетал“ ЗЕЛС ја организирашепочетната обука, која се состоиод два дела: теоретски дел кој јаопфаќа областа на правото иурба-theoretical ti partcovering the area of law and urbanplanning and practical part regardingthe software application for e-register and e-auction available forall municipalities in the Republic ofMacedonia at internet site www.gradezno-zemjiste.mkset within ZELS.The theoretical part was held inContinental Hotel while the practicaltraining for software applicationwas held on 30 and 31 May 2011 (andthen on 7 and 8 June) in the premisesof ZELS. For that purpose, in thepremises of ZELS, the special computerclassroom was organised consistedof 28 computer units. Duringthe training the representatives ofthe municipal administration wereacknowledged with the form of an-12

nualPROGRAM for managementof the construction land theCouncil of each particularmunicipality should adoptin the forthcoming periodhaving regard to the factthat is is an important preconditionfor obtaining licenceof the municipality.ZELS has already submittedthis form of the annualPROGRAM to all municipalitiesin the Republic.Total 244 candidates appliedfor the training andthey submitted an applicationfor participation in theinitial training and takingexam for ac-нистичкото планирање и практичендел кој се однесува на софтверската таапликација за е-регистар и е-аукција, а,која е достапна за сите општини воРепублика Македонија на интернет етстраницата www.gradezno-zemjiste. e.mk поставена во рамките на ЗЕЛС.Во хотелот „Континентал“ се одржатеоретскиот дел, додека на 30 и 31мај 2011 година, (а потоа и на 7 и 8јуни) во просториите на ЗЕЛС се одржаи практичната обука за софтверскатаапликација. За таа цел, вопросториите на ЗЕЛС беше организиранапосебна компјутерска училницасо 28 компјутерски единици.Во текот на обуката, претставницитена општинската администрацијабеа запознати и со образецот на годишнатаПРОГРАМА за управувањесо градежно земјиште која Советотна секоја поединечна општинае потребно да го усвои во периодотшто претстои, со оглед дека истата апретставува нужен предуслов за добивањена лиценца на општината.ЗЕЛС веќе го достави овој образецна годишната ПРОГРАМА до ситеопштини во Републиката.На обуката се пријавија вкупно244 кандидати кои поднесоа пријаваза учество на почетна обука иполагање испит за стекнување наовластување, со задолжено наведувањена личен е-маил (приватна илислужбена електронска адреса) и потврдаза работен однос и статус на13

14државен службеник во единицатаза локална самоуправа, од кои 231кандидат во целост ги исполнијазаконските услови. Тие, во рок одтри дена од приемот на пријаватадобија поединечно известување еза термин за посета на обуката.Пријавените кандидати добија исоодветен материјал за подготовкана испитот, односно електронско ипечатено издание на Прирачник заполагање на испит за стекнување ена овластување за спроведување епостапка и за отуѓување и давањепод закуп на градежно земјиште, е,сопственост на РМ и упатство за користењена софтверската аплика-ацијаза е-регистар и е-аукција.Прирачникот го подготвија проофесорите,членови на Програмскиотодбор, кои наедно ја жеа и самата обука, а го отпечати ЗЕЛС во тираждр-од 510 примероци на македонски јазик и 120 примероцина албански јазик. Дополнителниот материјал,составен дел на прирачникот, кој се однесувана софтверската апликација, е изготвен одкомпанија ангажирана од УСАИД, која го изготвии целиот софтвер.Право на полагање на испит стекнуваат самооние кандидати кои присуствувале на двата делаод обуката и на теоретскиот и на практичниот дел.Општините кои, на објавениот јавен повик кој истечена 17 мај 2011 година, не успеаа да обезбедатпријава на претставници од својата администрација,со цел да можат да го исполнат условот одзаконот, ќе можат истото да го сторат на следниотјавен повик кој се предвидува да биде објавен вотекот на месец септември.quir-ing authorization, including ligatory reference to personal e-obmail(private or official e-mail)and confirmation for work statusand status of state employeein the unit for local self-government231 of which met the legalconditions in its entirety. In a periodof three days from the receiptof the application they got informationregarding the period forvisiting the training. The appliedcandidates were provided with materialfor preparation of the examthat is electronic and written editionof the Handbook for taking anexam for acquiring authorisationfor implementation of proceduresfor expropriation and granting onlease of construction land in ownershipof the Republic of Macedoniaas well Guideline for use of softwareapplication for e-register and e-auction.The Handbook was prepared by professors,members of the program Board that simultaneouslymaintained the training itself and ZELS printedit in edition of 510 copies in Macedonian languageand 120 copies in Albanian language. The additionalmaterial part of the Handbook regarding the softwareapplication is made by the company, engagedby USAID that drafted the whole software.Only the candidates that participated on bothparts of the training, on both theoretical and practicalpart obtain the right to take an exam. The municipalitiesthat did not manage to provide applicationfor representatives of its administration till 17May 2011 at the public announcement for the purposeof meeting the condition of the Law, may dothe same at the next public announcement envisagedto be published in September.

ЗЕЛСте (тимско работење, комуницирање (интерно и екстерно),носење одлуки, итн. Со проектот беа опфатени вработенитена ЦРППР, вработените на ЛЕР канцелариитена општините од Полошкиот регион, а беа обучувани ипретставници од неколку невладини организаци и одбизнис секторот. Целта е подобрување на кавалитетоти ефикасноста на услугите што ги нуди ЦРППР и останатитечинители во регионот.За општини Тетово, Теарце, Јегуновце, Желино, Брвеница,Боговиње, Врапчиште, Градежниот факултетод Скопје ќе изработи Физибилити студија за регионаленводовод што ќе овозможи добра основа за заедничкинастап при обезбедување на средства за реализирањена главниот проект за регионален водовод, какоод домашни така и странски извори и долготрајно решениеза рационално искористување за водата за пиењекојашто во последно време претставува голем проблемза секоја општина. За финансирање на студијата епотпишан договор помеѓу сите општини кои се опфатенисо студијата за регионален водовод.Во средината на 2010 година од страна на ЕПИ-ЦЕНТАР–Скопје беше изработена „Студија за развој натуризмот во шарпланинскиот регион“. Оваа студија гидава сите позначајни одговори како и на кој начин дасе развие туризмот во шарпланинскиот регион и го опишувацелокупниот потенцијал што го поседува ШарПланина.НОВИ ПРОЕКТИ ВО 2011Полошкиот плански регион од средствата на Биротоза регионален развој годинава ќе реализира шестпроекти од доменот на инфраструктурата, во вредностод над 12 милиони денари. Во поголемиот дел од проектитевклучени се по две-три општини. Тоа се проектите:„Проект за регулација на коритото на река Речица,село Г.Речица-Тетово”, „Изработка на просторен план„Индустриско-стопанска зона, с.Врапчиште”, „Доводенцевковод за водоснабдување на с.Дебреше - општинаГостивар”, „Изградба на фекална канализациона мрежаво н.м. Желино, општина-Желино”, „Изработка напросторен план (урбанистичка документација) за с. Доброште”.Постапката за давање под концесија на регионалнатадепонија- Русино,во завршна фазаment offers possibility for all interested parties from theeconomy to buy construction area for their needs for thepurpose of expanding the business activities or realisationof new business ideas. The location is really attractiveand the tendency exists for attracting not only nationalbut foreign investors and in particular to stimulatethose from diaspora for the purpose of investing inhometown.The project for strengthening the capacities of CDERincluding several one day trainings was realized through3 activities as follows: 1. program for project management,preparation and implementation of IPA and otherprojects, 2. Training for organizational set-up and efficientfunctioning of the processes in the Centre and 3.Program for development of soft skills of the employees(team work, communication (internal and external),making decisions etc. The project covered the employeesof CDER and the representatives of several non-governmentalorganizations and business sector were as welltrained. The aim is improvement of the quality and efficiencyof the services offered by CDER and by other actorsin the region.For the municipality of Tetovo, Tearce, Jegunovce,Zhelino, Brvenica, Bogovinje and Vrapchishte, the Facultyof Civil Engineering from Skopje will draft FeasibilityStudy for regional water supply thus providing goodbasis for mutual performance while providing assets forrealization of the main project for regional water supplyboth from national and foreign sources and long-term solutionfor rational use of drinking water as a major problemfor each municipality in the last period. An Agreementon Financing the Study has been signed betweenall municipalities covered by the study for regional watersupply.In the middle of 2010 EPICENTAR-Skopje made Studyon development of the Tourism in Shar Planina Region.The Study provides all more significant answers how todevelop the tourism in Shar Planina region and describesthe entire potential owned by Shar Planina.NEW PROJECTS IN 2011By using the assets of the Bureau for Regional Development,this year Polog Region will realise six projectsin the area of infrastructure in an amount of over MKD12 million. Two-three municipalities are involved in themajor part of the projects. The projects are as follows:Project for Regulation of Rechica River bed, G. Rechicavillage-Tetovo, Drafting Physical plan Industrial –economiczone, Vrapchishte village, afferent pipeline for watersupply of Debreshe village- Municipality of Gostivar,Construction of faecal drainage in Zhelino settlement,Municipality of Zhelino, Drafting Physical Plan (planningdocumentation) for Dobroshte village.Procedure on granting under concession of regionalrubbish dump – Rusino, in final phaseThe procedure on granting under concession of regionalrubbish dump Risino, in Gostivar is of special importance.The procedure is implemented by REC Skopje authorizedby the Ministry of Environment and Physical Planning,through mixed commission consisted of representativesof MEPP and representatives of the municipalitiesin Polog Region. The procedure is implemented by competencedialog and it is in final phase that is the third phase isin ongoing related to finding technical solution and signingof the agreement with the best business entity. The agreementis expected to be signed till the end of July.16МАЈ 2011

ZELSОд посебно значење е постапката за давање подконцесија на регионалната депонијата Русино, во Гостивар.Постапката ја спроведува РЕЦ Скопје која е овластенаод страна на Министерството за животна срединаи просторно планирање, преку мешана комисијаво која членуваат претставници од МЖСПП и претставнициод општините во Полошкиот регион. Постапкатасе спроведува преку конкурентен дијалог и е во завршнафаза, односно во тек е третата фаза за изнаоѓање натехничко решение и потпишување на договор со најповолниотекономски оператор. Договорот се очекува дасе потпише до крајот на месец јули.ПРОЕКТИ ШТО ЧЕКААТ ОДОБРУВАЊЕ ОД МЕЃУНАРОДНИИЗВОРИОсвен реализираните проекти финансирани од домашниизвори, Центарот за развој на Полошкиот планскирегион изработи и достави проекти (кои се очекувада бидат усвоени) преку ИПА, (компонентите 2), во соработкасо партнери од Албанија. Всушност, во вториотповик за прекугранична соработка помеѓу Македонијаи Албанија, Центарот се јавува како функционаленпартнер, а како партнер од другата страна на границатае Национална федерација на шуми и пасишта. Предлог- проектот спаѓа во мерката Економски развој со акцентна развој на туризмот и има за цел да го развиетуризмот во Полошкиот регион и на регионот Дибра воРепублика Албанија. Исто така, ЦРППР се јавува какопартнер и во предлог - проект во кој функционаленпартнер е Фондацијата ЦЕЕД Македонија, а проектотповторно спаѓа во мерката (Економски развој со акцентна развој на туризмот).Во повикот од Министерството за финансии на РМза Оперативната програма „Развој на човечките ресурси“(ИПА IV), ЦРППР се јавува како здружен партнер вопроектот кој беше подготвен од страна на ФондацијатаЦЕЕД Македонија-Скопје. Проектот се однесува на меркатаза „Подобрување на потенцијалите за вработувањена жените од немнозинските етнички заедници на пазаротна трудот“.СКОПСКИ ПЛАНСКИ РЕГИОНСкопскиот плански регион (СПР) го опфаќа басенотна Скопската котлина и зафаќа вкупна површинаод 1812 км2 или 7% од територијата на Република Македонија.Во СПР влегуваат 17 општини и Градот Скопјекако посебна единица на локалната самоуправа, алоцирани се 142 населени места, од кои 141 се руралнинаселби. Густината на населеност изнесува 319 жители/км2 и е четири пати повисока од просекот на земјата (81жители/км2). Во Скопскиот плански регион, по својоттуристички потенцијал посебно се издвојуваат археолошкиотлокалитет Скупи, тврдината Кале, аквадуктот,старата градска чаршија во градот Скопје, бројни црквии манастири, како и неколку природни резервати испоменици на природата, меѓу кои е и кањонот „Матка”и езерото „Треска”.Според податоците од Државниот завод за статистика,СПР имал БДП од 9.978 евра по жител во 2005година, што е за 64% над просекот на Република Македонијаи 45% од просекот на ЕУ27. Со тоа, Скопскиотрегион е далеку најразвиениот регион во РепубликаМакедонија и учествува со дури 47% во создавањето наPROJECTS WAITING FOR APPROVEMENT BYINTERNATIONAL SOURCESApart from the realized projects funded by naturalsources, the Centre for Development of Polog Regiondrafted and submitted projects (expected to be adopted)through IPA (component 2) in cooperation with partnersfrom Albania. As a matter of fact, in the second call forcross border cooperation between Macedonia and Albania,the Centre occurs as functional partner and the NationalFederation of Woods and pastures as partner onthe other side of the border. The draft-project is part ofthe measure Economic development with accent on thedevelopment of the tourism and it is aimed at developingthe tourism in Polog Region and the region of Dibra inRepublic of Albania. Moreover, CDER occurs as partnerof draft-project where the functional partner is CEEDFoundation Macedonia and the project is again part ofthe measure (Economic development with accent on developmentof tourism).In the call by the Ministry of Finance of the Republicof Macedonia regarding the Operational program Developmentof Human Resources (IPA IV); CDER occurs asjoint partner in the project prepared by the CEED FoundationMacedonia – Skopje. The project refers to themeasure of Improvement of the potentials for employmentof women from non-majority communities on labourmarket.SKOPJE REGIONSkopje Region covers the basin of Skopje valley andit covers total area of 1812 km2 or 7% of the territory ofthe Republic of Macedonia. 17 municipalities belong toSkopje Region as well as the city of Skopje as particularunit of the local self government and 142 settlementsMAY 2011 17

ЗЕЛСмакедонскиот БДП. Условите за развој на бизнисот воовој регион се мошне поволни со оглед на фактите штониз СПР регион поминуваат двата пан-европски коридори8 и 10, во јуни 2009 година пуштена е во употребаобиколницата околу градот Скопје, во Петровец е лоцираннационалиот аеродром, постои железница, а низнего поминува гасниот цевководен систем, како и нафтоводотСолун – Скопје.Согласно со Законот за рамномерен регионаленразвој (донесен во 2007 година) во 27 јули 2008 годинаформиран е Совет за развој на СПР, што претставуватело за усогласување и спроведување на политикатаза развој на планскиот регион, сочинето од вкупно 18градоначалници (на Град Скопје и на општините: ГазиБаба, Аеродром, Бутел, Ѓорче Петров, Карпош, КиселаВода, Сарај, Центар, Чаир, Шуто Оризари, Арачиново,Зелениково, Илинден, Петровец, Сопиште, Студеничани,Чучер Сандево).Центарот за развој на Скопскиот плански регион(ЦРСПР) е основан во мај, а започна да функционираво декември 2009 година со седиште во општината ГазиБаба. Согласно со одлуките за основање на Центаротдонесени од општините и Градот Скопје, секоја ЕЛС одрегионот предвидува годишна ставка во својот буџетза финансирање на Центарот во висина од три денарипо глава на жител, а Министерството за локална самоуправако-финансира со 50% од вкупниот буџет на Центротна годишно ниво, во текот на првите 5 (пет) годиниод почетокот на формирањето на Центрите за развој(2008-2012 година).АКТИВНОСТИ:Согласно со Програмата за развој на планските региониза финансирање на проекти во 2009 година, одстрана на Владата на Р. Македонија за Скопскиот планскирегион беа одобрени вкупно 9.523.616,00 денари.Тука влегува Проектот „Реконструкција на локален патДрачево-мотел Китка” во должина од 1.100 м кај населеноместо Горно Количани, општина Студеничани. Изведбатасе имплементира во периодот 2010/2011 годинаи е во завршна фаза.За финансирање на проекти за развој на подрачјаза специфични развојни потреби за 2009 година, воСкопскиот плански регион имплементиран е проектот„Чистење на главен канал и секундарна каналска мрежа”,каде носител е општина Илинден. Проектот е кофинансиранод Владата на РМ во висина од 2.144.360 денари,а општината учествува и со средства од својот буџет.are located here 141 of which are rural. The density ofthe population is 319 km2 and it four times higher thanthe average of the country (1 citizens/km2). The archaeologicallocality Skupi, Kale Fortress, aqua duct, the oldcity bazaar in the city of Skopje, numerous churches andmonasteries as well several natural reservoirs and naturalmonuments among which the Canyon Matka andTreska lake are particularly selected in Skopje Regiondue to their tourist potential.According to the data of the State Statistical office,Skopje Region had GDP of 9978 EUR per citizen, in 2005which is 64% above the average of the Republic of Macedoniaand 45% of the average in EU27. Therefore, SkopjeRegion is far the most developed region in the Republicof Macedonia and it participates with even 47% in thecreation of Macedonia GDP. The conditions for businessdevelopment in this region are so favourable having regardto the facts that two pan-European corridors 8 and10 pass through Skopje Region and the ring road was putinto function in June 2009, the national airport is locatedin Petrovec, railway exists and the gas pipeline systemas well the oil pipeline Thessaloniki-Skopje passesthrough it.Pursuant to the Law on Balanced Regional Development(adopted in 2007) on 27 July 2008 the Council forDevelopment of Skopje Region was formed presenting abody for harmonization and implementation of the policyfor development of region consisted of 18 mayors (of theCity of Skopje and the municipalities: Gazi Baba, Aerodrom,Butel, Gjorche Petrov, Karposh, Kisela Voda, Saraj,Centar, Chair, Shuto Orizari, Arachinovo, Zelenikovo, Ilinden,Petrovec, Sopishte, Studenichani, Chucher Sandevo).The Centre for Development of Skopje Region (CDSR)is established In May and it started functioning in December2009 located in the municipality of Gazi Baba.Pursuant to the decisions on establishment of the Centre,adopted by the municipalities and the City of Skopje,each Unit of Local Self Government from the region, envisagesannual item in its budget for the purpose of fundingthe Centre, amounting to three MKD per citizen, andthe Ministry of Local Self Government co-finances with50% from the total budget of the Centre, at annual level,during the first five (5) years from the beginning of theformation of the Centres for Development (2008-2012)ACTIVITIES:Pursuant to the program for Development of Regionsfor funding projects in 2009 the Government of theRepublic of Macedonia approved 9.523.616,00 for SkopjeRegion. This includes the Project Reconstruction of localroad Drachevo-Kitka motel having length of 1.100 m atGorno Kolichani settlement, municipality of Studenichani.The performance is being implemented in the period2010/2011 and it is in final stage.For the purpose of funding projects for developmentof areas for specific developing needs in 2009, the projectCleaning of the main channel and secondary drainagewas implemented in Skopje Region where the Municipalityof Ilinden is the holder. The Project is co-funded by theGovernment of the Republic of Macedonia in amount of2.144.360,00 MKD and the municipality participates withassets from its own budget. The Project was implementedin 2010.Regarding the Program for Development of Villagesin 2009 the total amount of 2.353.750 MKD was ap-18МАЈ 2011

ZELSПроектот е имплементиран во текот на 2010 година.Во однос на Програмата за развој на селата, во текотна 2009 годинаодобрени се вкупно 2.353.750 денариза Скопскиот плански регион, при што во текот на 2010година реализирани се следните проекти: „Изработкана техничка документација за локален пат Сопиште-Усје”, во вредност од 800.000,00 денари и „Реконструкцијана локален пат с.Шишево-с.Грчец” во вредностод 1.553.750,00 денари, каде носители на проектите сеопштините.Во однос на Програмата за развој на планските региони,на повик објавен од страна на Бирото за регионаленразвој МЛС во 2010 година, Центарот за развојаплицираше со 10 (десет) проекти од регионален карактеркои се однесуваат на подготовка на проектна документацијаза реконструкција на локални патишта, канализационисистеми, како и изработка на студии замапирање на инвестиционите потенцијали и промоцијана природното и културно-историско наследствово Скопскиот плански регион. Согласно со Одлука наВладата на РМ, вкупно за развој на регионот одобренисе 5.944.268 денари за 6 (шест) проекти, за чија имплементацијасопствено финансиско учество ќе обезбедатЦентарот за развој и општините и Градот Скопје кои сепартнери на конкретни проекти. За одобрените проекти,Центарот за развој потпиша Договор за финансирањесо Бирото за регионален развој/Министерствотоза локална самоуправа и ќе се имплементираат во текотна 2011 година.Во однос на Програмата за развој на специфичниразвојни потреби за 2010 година, за Скопскиот планскирегион одобрен е проектот „Реконструкција на локаленпат Мралино-Петровец-Дрма”, каде носител е општинаИлинден.Во однос на Програмата за развој на селата за 2010година, за Скопскиот плански регион одобрен е проектот„Изградба на локален правец Шишево-Грчец”, каденосител е општина Сарај и воедно овој проект претставувапродолжување на проектот кој беше одобрен согласносо програмата за 2009 година и ќе обезбедизатворање на процесот на реконструкција на овој локаленпатен правец.Во текот на 2010 и 2011 година, ЦРСПР заедно соостанатите седум Центри за развој воспоставија активнасоработка со одредени министерства (Министерствоза транспорт и врски, Министерство за животна срединаи просторно планирање, Министерство за економијаи Министерство за земјоделство и водостопанство) воделот на утврдување на допирните точки на програмитеи активностите кои институциите ги имплементираат,како и можностите за вклучување на Центрите какопотенцијални корисници при програмирање на меркитеод националните програми и ИПА фондовите за финансискаподдршка во различни области.proved for Skopje Region where during 2010 the followingprojects were realised: Drafting technical documentationfor local area Sopishte-Usje in an amount of 800.000,00MKD and Reconstruction of local road Shishevo village-Grchec village in an amount of 1.553.750,00 KMKD wherethe municipalities rare the holders of the projects.Regarding the Program for Development of Regionsthe call has been published by the Bureau for RegionalDevelopment, MLS in 2009, the Centre for Developmentapplied for 10 (ten) projects having regional character regardingthe process of drafting project documentationfor reconstruction of local roads, drainage systems aswell as drafting studies for mapping the investment potentialsand promotion of natural and cultural-historicalheritage in Skopje Region. Pursuant to the Decisionof the Government of the Republic of Macedonia the totalamount of 5.994.268 MKD are approved for 6 projectsfor the implementation of which the Centre for developmentas well as the municipalities and the City of Skopjewill provide financial participation as partners of concreteprojects.Regarding the approved projects, the Centre for Developmenthas signed a Financing Agreement with theBureau for Regional Development/Ministry of Local Self-Government and the same will be implemented in 2011.Regarding the Program for Development of specificdeveloping needs for 2010 for Sk0opje Region the ProjectReconstruction of the local road Mralino-Petrovec-Drmahas been approved where the municipality of Ilinden appearsas holder. What refers to the Program for Developmentof Villages for 2010, the Project Construction of localroad Shishevo-Grchec has been approved for SkopjeRegion where the municipality of Saraj appears as holderand at the same time this projects is a continuation ofthe project approved pursuant to the program for 2009and it will provide realization of the process of reconstructionof this local road.In 2010 and 2011 CDSR together with the other sevenCentres for Development, established active cooperationwith certain ministries (Ministry of Transport andCommunications, Ministry of Environment and Physicalplanning, Ministry of Economy and the Ministry of Agricultureand Water Supply) in the part of establishment ofcontact points of the programs and activities the institutionsare to implements as well as the possibilities forinclusion of the Centres as potential users in the processof programming of the measures from the nationalprograms and IPA funds for financial support in differentareas.MAY 2011 19

ЗЕЛССТЕКНУВАЊЕ ИСКУСТВА ОД РЕГИОНАЛНАТА РАЗВОЈНААГЕНЦИЈА-ГОРЕЊСКАВо текот на 2010 година, Центарот за равој на СПРимплементираше проект на билатерално ниво со Регионалнатаразвојна агенција-Горењска од Р. Словенија,со кој се обезбеди техничка помош за Центарот, а беапренесени и искуствата во подготвувањето и имплементацијатана регионалните развојни програми и проектифинансирани од ЕУ фондовите. Проектот е во висинаод 50.000 евра од кои 40.000 евра се финансискаподдршка од Министерството за локална самоуправа ирегионална политика на Р. Словенија, а со 10.000 евраучествуваше Регионалната развојна агенција БСЦ -Горењска.Средствата се темелат на меѓународната развојнапрограма на Словенската држава на подрачје налокалната самоуправа и регионален развој за 2009 и2010 година. Во рамките на проектот беше потпишанМеморандум за соработка помеѓу двата региона, а беареализирани и неколку меѓусебни средби и работилници,како во регионот Горењска така и во Скопскиот регион.Во рамките на овој проект, на оперативно нивосе развија 30 проектни идеи за развој на Скопскиотрегион и општините во него. Членовите на Советот заразвој на СПР го посетија регионот-Горењска во Р. Словенија,а потоа слична посета беше организирана и завработените од општинската администрација, кои имааможност да се запознаат со улогата и функцијата на Регионалнатаагенцијата за развој-Горењска, со системотна регионално партнерство и со подготвувањето и реализацијатана регионални развојни програми (како штое регионалниот развоен програм Горењска 2007 – 2013година) со изработка и имплементација на проекти финансираниод ЕУ фондовите и друго.ИСТОЧЕН ПЛАНСКИ РЕГИОНИсточниот плански регион (ИПР) ги опфаќа општинитеБерово, Виница, Делчево, Зрновци, Карбинци,Кочани, Македонска Каменица, Пехчево, Пробиштип,Чешиново-Облешево и Штип. Се простира на територијаод 3537 км2,односно опфаќа 14% од територијатана Р. Македонија, има 181.858 жители и учествува со 6%во создавањето на БДП на национално ниво. По степенотна развиеност Источниот плански регион е еденод најнеразвиените и го зазема претпоследното местопред Североисточниот плански регион.Центарот за развој на Источниот плански регион(ЦРИПР) ги покрива активностите на регионот и е формиранво мај 2008 година, со седиште во општина Штип.Своето работење во деловната 2010 година, Центаротго реализираше согласно со Законот за рамномерен регионаленразвој на Република Македонија, Програматаза развој на Источниот плански регион 2009-2013 година,Акциониот план за реализација на Програмата заразвој на Источниот плански регион 2009-2013 годинаво 2010 година, како и во согласност со другите актикои ја регулираат областа на регионалниот развој.АКТИВНОСТИ:Една од клучните активности на ЦРИПР е изготвувањетои поднесувањето на предлог-проекти за развојна планскиот регион за финансирање од различнирасположливи фондови: Буџетот на Република Македонијапреку Програмата за рамномерен регионален раз-ACQUIRING EXPERIENCES FROM REGIONAL DEVELOPMENTAGENCY GORENJSKAIn 2010, the Centre for Development of Skopje Regionimplemented a project at bilateral level with the RegionalDevelopment Agency Gorenjska from Republic ofSlovenia thus providing technical help for the Centre andtransfer of experiences for drafting and implementationof the regional development programs and projects fundedby EU fund. The project is in an amount to EUR 50.00040.000 EUR of which are financial assistance by the Ministryof Local Self-Government and Regional Policy of theRepublic of Slovenia and EUR 10.000 by the Regional DevelopmentAgency BSC - Gorenska. The assets are basedon the international development program of Slovenia inthe area of local self-governments and the regional developmentfor 2009 and 2010.Within the frames of the Project the Memorandumfor Cooperation between the two regions has been signedand several internal meetings and workshops were heldboth in the Gorenjska Region and Skopje Region.Within the frames of this project, 30 project ideashave been developed at operational level for the purposeof development of Skopje Region and the municipalitiesthere. The Members of the Council for Development of SkopjeRegion visited Gorenjska Region, Republic of Slovenia,and after that similar visit has been organized for the staffof the municipal administration having the possibility tomeet the role and function of the Regional DevelopmentAgency Gorenjska, the system for regional partnership andwith the preparation and realisation of the regional developmentprograms (such as the regional development programGorenjska 2007-2014) including drafting and implementationof projects funded by EU funds and other.EAST REGIONThe East Region (IR) covers the municipalities ofBerovo, Vinica, Delchevo, Zrnovci, Karbinci, Kochani,Makedonska Kamenica, Pehchevo, Probishtip, Cheshinovo-Obleshevoand Shtip. It spread in the territory of3537km2 that is it covers 14% of the territory of the Republicof Macedonia, 181.858 citizens and it participateswith 6% in the creation of GDP at national level. Accordingto the level of development the East Region is one ofthe less developed and it is at the last but one place beforethe Northeast Region.20МАЈ 2011

ZELSвој, Програмите на ресорните министерства, странскии домашни донатори и Фондовите на Европската унијаи други меѓународни извори.Со Одлука на Владата на Р. Македонија за доделувањена средства за финансирање на проекти за развојна планските региони во текот на 2010 година, Центаротза развој во координација со партнерските општиниреализираше шест регионални проекти. „Сигнализацијаи сигналитика на туристичките локалитети вомикрорегионот Пијанец-Малеш“, проект во висина од1.152.748,00 денари. „Изградба на еко патека за поврзувањена с. Лесново, општина Пробиштип и с.Панталеј,општина Кочани“- 2.193.429,00 денари. Мошне интереснае и „Физибилити студија за изградба на мини кумулацијана река Косевичка“-2.404.409,00 денари. Вофаза на изработка од страна на општина МакедонскаКаменица е урбанистичкиот план за вон населено место,по што Центарот ќе распише јавна набавка за изработкана урбанистичкиот проект за мини акумулацијасогласно со Студијата. Во завршна фаза е проектот„Физибилити студија со идејни решенија за изградбана мали акумулации во месноста Арамиска чешма“-1.250.000,00 денари. Во моментов се работи на рецензијана Студијата. Во фаза на реализација е Проектот„Асфалтирање на патен правец с. Панталеј – с. Рајчани,општина Кочани со поврзување на с. Турско, Рударе,општина Пробиштип“ - 9.501.090,00 денари, а во завршнафаза е и реализацијата на проектот „Изградба на колекторскисистем во с. Митрашинци, општина Берово(прва) фаза - 3.000.000,00 денари. Најголемиот процентод средствата за реализација на овие проекти беа обезбедениод Буџетот на Република Македонија, при штосоодветен придонес во повеќето проекти имаа и самитеопштини.Во првото тромесечие од 2010 година беа потпишанидоговори за изработка на три стратешки проекти одрегионално значење, за чија реализација Центарот соОдлука на Советот за развој на Источниот плански регионнасочи дел од средствата наменети за извршувањена задачите на Центарот. За утврдување на потенцијалитена регионот и откривање на можностите за развој,како прв чекор при аплицирањето за искористување наЕУ фондовите изработени се следните регионални проекти:„Студија за искористување на потенцијалите набиомасата за производство на енергија во Источниотплански регион“ - 1.139.880,00 денари; „Студија за можностиза регулација на река Брегалница мини акумулации,каскади, брани“ - 2.384.780,00 денари; и „Студијаза одржлив развој на органско земјоделско производствово Источниот плански регион - 1.768.540,00 денари;Во 2010 година, Центарот за развој во координацијасо општините изготви и поднесе четири Предлогпроектиза кофинансирање од страна на ГТЗ Програматаза регионален развој во Република Македонија.На седумнаесеттото Собрание на градоначалниците одБрегалничко-Струмичкиот регион беше одлучено да сефинансира проектот: “Интегрирана туристичка понудадолж патеката на железната завеса”. Проектот ги обединуваопштините: Берово, Делчево, Зрновци и Пехчевосо буџет од 2.397.809,00 денари, од кои -41% т.е.984.735,00 денари се средства донирани од ГТЗ Програматаза регионален развој во Р. Македонија.На објавениот повик за прибирање на предлогпроекти во рамките на Програмата за прекуграничнасоработка ИПА Бугарија-Македонија, на 14 декември2009 година, Центарот и инволвираните општини под-The Centre for Development of East Region (CDER)covers the activities of the region and it is formed in May2008 located in Municipality of Shtip. In the business2010, the Centre has realised its activity pursuant to theLaw on Balanced Regional Development of the Republicof Macedonia, the program for Development of East Region2009-2013, Action Plan for Realisation of the Programfor Development of East Region 2009-2013 in 2010as well as in accordance with other acts regulating thearea of regional development.ACTIVITIES:One of the key activities of CDER is drafting and submissionof draft-projects for development of region forfunding from different available funds: the Budget of theRepublic of Macedonia through the program for BalancedRegional Development, programs for Ministries in lines,foreign and national donors and European Union Fundsas well as other international sources.By a Decision of the Government of the Republic ofMacedonia on granting assets for funding projects for developmentof regions during 2010, the Centre for Developmentin coordination with the parent municipalitieshas realised six different regional projects. Signalisationand signalitics of tourist localities in micro region Pijanec-Malesh, project in amount of 1.152.748 MKD.Construction of Eco path for connection of Lesnovovillage, municipality of Probishtip and Pantelej village,municipality of Kochani - MKD 2.193.429. Of great interestis the Feasibility Study on mini accumulation of KosevichkaRiver – MKD 2.404.409. The physical plan for place outof settlement is in phase of drafting by the municipality ofMakedonska Kamenica after what the Centre will publishpublic call for drafting physical project for mini accumulationpursuant to the Study. The Project Feasibility Studyincluding idea solutions for construction of small accumulationsin the area Aramiska cheshma is in final phase-MKD 1.250.000. Currently the work is focused on the reviewon the Study. The Project Asphalting of the road Pantelejvillage - Rajchani village, municipality of Kochani andconnection with Tursko village, Rudare, municipality ofProbishtip is in phase of realisation, - MKD 9.501.090, whilethe realisation of the project Construction of collectionsystem in Mitrashinci village, municipality of Berovo is inthe realisation (first) phase – MKD 3.000.000. The greatestpercentage of the assets for realization of these projectswas provided by the Budget of the Republic of Macedoniawhere the municipalities as well made appropriate contributionin many projects.In the first quarter of 2010 agreements on draftingthree strategic projects of regional importance have beensigned for the realization of which the Centre by a Decisionof the Council for Development of East Region aimedpart of the assets aimed at performance of the tasks of theCentre. For the purpose of establishment of the potentialsof the region and detection of the possibilities for developmentas first step in application for EU finds use the followingregional projects have been elaborated: Study on use ofpotentials of biomassapplication of energy in East Region0 MKD 1.139.880; Study on the possibilities for regulationof Bregalnica River mini accumulations, cascades, weirs -MKD 2.384.780; and ,Study on sustainable development oforganic agriculture in East Region – MKD 1.768.540;In 2010, the Centre for Development in coordinationwith the municipalities made and submitted four Draft-Projects for cofounding by GTZ Program for Regional De-MAY 2011 21

ЗЕЛСнесоа три регионални проекти. Во текот на 2010 годинапристигнатите проекти беа оценувани од страна наЗаеднички комитет за следење и одобрено е финансирањена два од нив: „Прекугранична образовна мрежаза деца со посебни потреби“ со вкупен буџет од279.810,00 ЕУР и „Прекугранично бизнис вмрежувањеза одржлив раст“ со вкупен буџет од 89.738,00 евра.Иплементација ќе започне во тековната 2011 година, попотпишувањето на договорот кон крајот на месец мај.Не беше одобрен проектот „Создавање на мрежа во областана здравството и социјална кохезија помеѓу Р. Бугаријаи Р. Македонија“.Проект кој е од стратешко значење за Источниотплански регион и се спроведува во координација соМинистерството за животна средина и просторно планирање,ЦРИПР, општините во регионот и ЕвропскатаКомисија е: “Воспоставувањето на систем за интегрираноуправување со цврст отпад во Источниот планскирегион”. Временска рамка на проектот е 2009-2015 година.Средствата за овој проект се од третата компонентаод инструментот за предпристапна помош ИПА-Регионален развој. Реализацијата започна во 2009година, кога 11-те општини од регионот потпишаа Меморандумза соработка и беше регистрирано Регионалнојавно претпријатие за управување со отпад “ДепонијаИсток” со седиште во Штип. Во 2010 годинаактивностите од проектот беа насочени кон спроведувањена меки мерки, односно реализација на: “Зајакнувањена административните капацитети на локално ицентрално ниво за имплементација и примена на законодавствотоза управување со отпад”. Овој проект сеспроведува во периодот од јули 2010 година - февруари2012 година. Вредноста на проектот изнесува 1,3 милиониевра. Корисници на проектот се МЖСПП, особеноУправата за животна средина и Државниот инспекторатза животна средина и природа, Општините и Комуналнитепретпријатија во Источниот и Североисточниотплански регион и Регионалните тела за управувањесо отпад во Источниот и Североисточниот регион. Проектоте во напредна фаза и се разгледуваат повеќе опцииза регионалните тела за управување со отпад. Вопоследниот квартал од тековната 2011 година се планирада се започне со ревидирање на Физибилити студијатаза управување со отпад, изготвена од страна наЕвропската агенција за реконструкција (ЕАР) во септември2005 година.Врз основа на утврдена Годишна листа на приоритетнипредлог-проекти од страна на Советот за развојна ИПР, до Бирото за регионален развој во 2010 годинабеа поднесени десет апликации: „Студија за развој иосовременување на транспортната инфраструктура воИсточниот плански регион; „Студија за одржлив развојна туризмот во Источниот плански регион; „Зајакнувањена капацитетите на ЦРИПР, Советот за развоји ЛЕР канцелариите во состав на регионот; „Студија заразвој на Ски-центарот Пониква-Осогово, со идејни решенија;„Студија за формирање на регионален репроцентар за поддршка на сточарството“, „Предфизибилитистудија за регионален технолошки парк“, „Етнокултурентуризам во функција на регионалниот раст“,„Културен туризам-Минатото во поддршка на идниотразвој на регионот“, „Инвестиционо техничка документацијаза регионален сточен пазар“ и „Студија заводоснабдување на Голак“. Вкупно побарани средстваод БРР се 25.520.178,00 денари. Од страна на Комисијатаза оценка при Бирото за регионален развој, позиvelopmentin the Republic of Macedonia. At the seventeenthAssembly of the mayors from Bregalnica-Strumicaregion it was decided that the project Integrated touristoffer along the path of iron curtain is to be funded. Theprojects unites the municipalities of Berovo, Delchevo, Zrnovciand Pehchevo with budget of MKD 2.397.809, 41% ofwhich that is MKD 984.735 are assets obtained by GTZ Programfor Regional Development in the Republic of Macedonia.At the public call for collection of draft projects in theframes of the Cross Border Program IPA Bulgaria Macedonia,on 14 December 2009, the Centre and the involvedmunicipalities submitted three regional projects. In 2010the projects received were evaluated by the Joint MonitoringCommittee and two of three were approved for funding:Cross border educational network for children withspecial needs with total budget of EUR 279.810 and Crossborder business networking with sustainable growth withtotal budget of EUR 89.738. The implementation will startin the current 2011, after the signing of the agreement atthe end of May. The project Creation a network in the areaof health and social cohesion between Republic of Bulgariaand Republic of Macedonia was not approved.The project of strategic importance for East regionand implemented in coordination of the Ministry of Environmentand Physical Planning, CDER, municipalitiesin the region and the European Commission is Establishmentof integration solid waste management system inEast Region. The time framework for the project is 2009-2015. The assets for this project are obtained by the thirdcomponent of the Instrument for Pre-accession AssistanceIPA- Regional Development. The realisation startedin 2009 when 11 municipalities from the region signed theCooperation Memorandum and the Regional Public Enterprisefor Waste Management Deponija Istok was registeredlocated in Shtip. In 2010 the activities of the projectwere aimed at implementation of soft measures that is realisationof Strengthening the administrative capacities atlocal and central level for implementation and applicationof the legislation for waste management. This project isimplemented in the period from July 2010- February 2012.The value of the project is EUR 1.3 million.Users of the project are MEPP, in particular the Directoratefor Environment and State Inspectorate for Environmentand Nature, Municipalities and Communal Enterprisesin East and Northeast Region as well the Regionalbodies for waste management in Eat and Northeast Region/The project is in advance phase and several optionsfor regional bodies for waste management have been analysed.In the last quarter of the current 2011 the revisionof the Feasibility Study on Waste Management is plannedto start made by the European Agency for Reconstruction(EAR) in 2005.On the basis of the established Annual list of prioritydraft-projects by the Council for Development of East22МАЈ 2011

ZELSтивно се оценети 8 (осум) проекти со вкупен буџет од21.583.178,00 денари. Финансирањето на овие проектие од средствата на „Програмите за рамномерен регионаленразвој” во 2010 година (Сл. Весник бр. 8/2010 и20/2010), а ќе бидат одобрени на Центрите за развој вотековната година. Поради направените рестрикции воБуџетот на РМ намалени се средствата за финансирањена регионални проекти на планските региони. За Источниотплански регион одобрени се 13.000.000,00 денариза четири од 8 (осум) позитивно оценети проектии тоа за Студијата за Ски центарот Пониква-Осогово,со идејни решенија, „Студија за формирање на регионаленрепро-центар во поддршка на сточарството“ „Етнокултурентуризам во функција на регионалниот раст“и „Културен туризам-Минатото во поддршка на идниотразвој на регионот“.ПРОЕКТ СО СРЕДСТВА ОД ЕВРОПСКИТЕ ФОНДОВИПроектот “Балканска велосипедска патека”, изработенво координација со повеќе партнери од раз-лични земји (Центарите за развој на Источниот и наЈугоисточниот плански регион, Здружението на Југоза-падните општини од Благоевград и БИКЦ Санданскиод Р. Бугарија, општина Като Неврокопи Грција, КарпатБике-Романија), е директно аплициран на објавениотповик од страна на Европската комисија во Бри-сел за поднесување на предлог-проекти за промоцијана велосипедскиот туризам во Европската унија, какосредство за одржлив развој на туризмот, посебно прекуграничниот/транс-националниотвелосипедски туризампо “патеката на железната завеса”. Проектот е одо-брен за финансирање. Буџетот на овој проект, иако мали изнесува околу 60.000,00 евра, сепак е од големо значењебидејќи претставува прв чекор во идните актив-ности на Центарот и партнерите за искористување наевропските фондови наменети за проекти од ваков тип.Општата цел на проектот е создавање на предуслови заразвој на велосипедскиот туризам во транснационал-ниот регион помеѓу РО/МК/БГ/ГР. Имплементацијатана проектот е во тек. Станува збор за продолжение наактивностите на претходен проект, во организација нацентрите за развој на Источниот и Југоисточниот планскирегион, со поддршка на ГТЗ РЕД Програмата и Гер-манската амбасада. Настанот под наслов: „Патеката нажелезната завеса” – „Развивање на потенцијалите заалтернативен туризам“, кој се одвиваше од 8 до 10 ап-рил 2010 година, е меѓународен настан кој доби широкпублицитет, не само во локалните туку и во национал-ните пишани и електронски медиуми. На овој настан,кој започна во општина Штип, присуствуваше и претставникотод Европскиот парламент г-дин Михаел Крамер,„таткото” на целокупната идеја, а во општина Дел-чево се одржа Меѓународниот симпозиум на оваа тема,со околу 160 учесници.Region, ten applications were submitted to the Bureau ofRegional Development in 2010: Study on Development andmodernization of transport infrastructure in East Region;Study on sustainable development of tourism in East Region;Strengthening the capacities of CDER, Council forDevelopment and LER offices part of the region; Studyon development of Ski centre Ponikva-)Osogovo, includingidea solutions; Study on forming of regional repro centresupporting the stockbreeding; Pre-feasibility study onregional technological park; Ethno-cultural tourism infunction of regional growth; Investment and technologicaldocumentation for regional stock market and Study onwater supply of Golak.The total requested assets of the Bureau for RegionalDevelopment is MKD 25.520.178. 8 (eight) projectswith total budget of MKD 21.583.178 are positively assessedby the Commission for assessment within the Bureau forRegional Development. The funding of these projects isfrom the assets of Programs for Balanced Regional Developmentin 210 (Official Gazette No 8/2010 and 20/2010)and the same will be approved by the Centres for Developmentin the current year. Due to the restrictions madein the Budget of the Republic of Macedonia the assets arereduced for funding regional projects of regions. MKD13.000.000 have been approved for East Region for fourfrom eight (eight) positively assessed projects as follows:Study on Ski centre Ponikva – Osogovo, including idea solutions,Study on forming regional repro centre as supportof stock breeding, Ethno-cultural tourism in function ofregional growth and Cultural tourism- Past in support offuture development of the region.PROJECT WITH ASSETS FROM EUROPEAN FUNDSThe project Balkan Bike Path made in coordinationof many partners from different countries (the Centresfor Development of East and Southeast Region, Associationof Southwest municipalities from Blagoevgrad andBIKC Sandanski from Republic of Bulgaria, municipalityKato Nevrokopiu Greece, Karpat Bike – Romania) is directlyapplied at the public call by the European Commissionin Brussels for the purpose of submission draftprojectsfor promotion of bike tourism in the EuropeanUnion as a mean for sustainable development of tourism,in particular cross border /transnational bike tourismalong the path of iron curtain. The project is approvedfor funding. The Budget of this project even small andit is around EUR 60.000 thus making it of bigger importanceas it is first step in future activities of the Centreand the partners for use of European funds aimed atprojects of this type.The general aim of the project is creating preconditionsfor development of bike tourism in transnationalregion between RO/MK/BG/GR. The implementation ofthe project is in process. The matter is about continuationof the activities from previous project, in organizationof the centres for development of East and Southeastregion supported by GTZ RED Program and GermanEmbassy. The event under title Path of Iron Curtain - Developmentof potentials for alternative tourism held on8-10 April 2010 is an international event of wide publicity,not only in local but in national written and electronicmedia. The representative of the European parliamentMr. Michael Kramer, “father “of the whole idea, participatedin this event that started in municipality of Shtipand the International Symposium was held in municipalityof Delchevo with around 160 participants.MAY 2011 123

ЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТАСАМОУПРАВА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА - ЗЕЛСтел. +389 (0)2 30 99 033 / факс: +389 (0)2 30 61 994ул. Женевска бб, п.фах 32, 1000 Скопје, Република Македонијаwww.zels.org.mk . contact@zels.org.mkASSOCIATION OF THE UNITS OF LOCAL SELF-GOVERNMENTOF THE REPUBLIC OF MACEDONIA - ZELStel. +389 (0)2 30 99 033 / fax: +389 (0)2 30 61 994st. Zhenevska p.box, F.P. 32, 1000 Skopje, Republic of Macedoniacontact@zels.org.mk , www.zels.org.mk24