شماره 61 ، دلو و حوت 1391

88داشته اند.‏ در مواردی مانند از هم پاشی دولتهای بزرگ،‏مانند اتحاد جماهیر شوروی سابق و یوگوسالویا نیز اینمسأله صدق می نماید.‏ ایالت کوبیک را یک مثال از مواردتجزیه طلبی می توان دانست.‏ در چنین موارد نیز آنانیکه در پی شناسایی مستقالنۀ هویت سیاسی خود قراردارنددارای ساختارهایی اند که از این هویت نمایندگی و از آندفاع می نماید.‏درمیان برخی از روشنفکران افغانی،‏ از اصطالح ملت سازیتعبیر نادرست صورت گرفته است.‏ این اشتباه موجب اینشیوه تفکر گردیده که گویا ملت،‏ ساخته میشود و افغانها هنوز ملت ساخته نشده است و باید ملت ساخته شود.‏این احتمال نیز وجود دارد که دستهیی از اصطالح ملتسازی،‏ ناشیانه یک مسأله مهم و کلیدی سیاسی می سازند.‏ادعاهای مربوط به ساختار موزاییک ملت،‏ یک کج فهمیدیگر است که بر اساس آن فکر میشود؛ ملتی که دارایساختار موزاییک باشد ملت واحد نیست،‏ در حالیکه ساختارموزاییک می تواند همزمان کیفیت اصلی تنوع و رنگارنگیو همزیستی را بازتاب دهد.‏ این ساختار موزاییک را درنهاد اجتماعی فامیل نیز می توان یافت،‏ زیرا اعضای یکخانواده نیز از تنوع و رنگارنگی برخوردار اند،‏ آنها از نظررنگ،‏ جسامت،‏ عادت و تفکر ازهمدیگر متفاوت اند و درحالیکه همۀ افراد،‏ مستقل و دارای احساس و تفکر فردیاند و ممکن است از همدیگر گله و شکایتی نیز داشتهباشند،‏ اما با همدیگر یک فامیل را می سازند.‏تفکر کالسیک ملت واحد با نژاد و وابستگی خونی بهیک تفکر راسیستی می تواند منتهی گردد،‏ زیرا از اختالطنژاد و خون به دالیلی ابا می ورزد.‏ نظریۀ اسیمیلیشن)assimilation( در تیوری انتیگریشن اگر گسترش دادهشود نیز می تواند به همرنگی ملی و انکار ساختار موزاییکملت واحد بیانجامد.‏ به این ترتیب روشنفکرانی که ملتنشدن را مطرح می کنند و در امتداد آن ساختار موزاییکرا به مثابه دلیل می آورند،‏ نا آگاهانه به تناقض گوییمتوسل می گردند و خود را در موضع راسیستی قرار میدهند.‏با این مسأله که چرا آنچه در علوم سیاسی بحیث دولتسازی نامیده می شود،‏ در ایاالت متحده امریکا به آن ملتسازی می گویند آنقدر مسأله مهم نیست،‏ زیرا منظور ازملت سازی نیز همان است که دولت سازی بیانگر آن میباشد.‏ اما اصطالح دولت سازی،‏ بیشتر با محتوای هدف وپروسۀ دولت سازی سازگاری دارد تا اصطالح ملت سازی.‏تعریف ملت با و صف دشواریها و ابهام ها دیگر برایهمه آشکار است که جمعیت یک قلمرو ارضی دارایحاکمیت سیاسی را گویند.‏ دولت مفهوم وسیعتر از آن رااحتوا می کند و ملت مشمول آنچه دانسته میشود که دولتنامیده می شود.‏ ملت،‏ قلمرو ارضی و حکومت دولت رامی سازند.‏ حضور ۴۶ کشور جهان در افغانستان یک مثالمعروف از مساعی دولت سازی می باشد.‏ به همین دلیل دراین مقاله اصطالح دولت سازی به جای ملت سازی ترجیحداده می شود.‏ویکی پیدیا ملت سازی را چنین معرفی می کند:‏‏»ملت سازی به پروسۀ ساختن یا شکل دهی یک هویتملی با استفاده از قدرت دولت می باشد.‏ این پروسه هدفاتحاد مجدد مردم در داخل دولت را دارد تا دولت از نظرسیاسی در دراز مدت با ثبا ت و فعال بماند«‏به گمان اغلب،‏ این تعریف درک کارل دوچ را از ملتسازی بازتاب می دهد.‏ اما یک نکته خیلی مهم در اینتعریف نهفته می باشد،‏ اتحاد مجدد مردم در اینجا به دودلیلعمده دارای اهمیت است:‏ نخست اینکه دولت سازی پساز حالتی مطرح می گردد که ساختارهای دولتی نابودشدهاند و هدف این است تا در جامعۀ جنگ زده،‏ مردمرا به دور یک رهبری واحد دولتی متحد گرداند.‏ مفهوموحدت ملی نیز در علوم سیاسی همین هدف را انتقال میدهد.‏ در حالیکه در میان روشنفکران افغانی وحدت ملیدقیقًا دوستی ملیتها،‏ اقوام و قبایل ساکن در افغانستان مراداست.‏ بنابراین،‏ حمایت متحدانۀ مردم از یک حکومتدارای مشروعیت مورد نظر است.‏اصطالح ملت سازی در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ در میاندانشمندان علوم سیاسی دارای عالقمندی به تاریخ،‏ مروجگردید.‏ مهمترین هواداران آن،‏ رهبران جامعه آکادمیکامریکا مانند کارل دوچ Deutsch( .K( چارلیستیلی)‏Tilly )Ch. و راینهارد بندیکس)‏Reinhard)bendix بودند.‏ تیوری ملت سازی مقدم بر همه برایتوضیح پروسۀ امتزاج یا انتیگریشن و استحکام به کار بردهمی شد که از دولت های سنتی مانند دولت های فیودالی،‏دولت های دودمانی،‏ کلیسایی و امپراتوری ها به تأسیسدولت ملی معاصر منتهی می گردید.‏ http://folk.uio.()htm.no/palk/ch02 در درک دوچ،‏ ملت سازیبه معنای انحالل در جامعه بزرگتر و امحای ویژگیهایاتنیکی است.‏ به باور کانر)‏Connor‏(‏ ملت سازی دردرازنای تاریخ،‏ بیشتر به نابودی ملت منتهی گردیده تا به