شماره 61 ، دلو و حوت 1391
شماره 61 ، دلو و حوت 1391
شماره 61 ، دلو و حوت 1391
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
84ترکي ژبې خ<strong>و</strong> د تاتاري ا<strong>و</strong> باشقري ژب<strong>و</strong> ته د نېږدي<strong>و</strong>الي لهامله <strong>،</strong> خ<strong>و</strong>را <strong>و</strong>ده کړې <strong>و</strong>ه . د دې ژب<strong>و</strong> ترڅنګ د افغانستانله رسمي ژب<strong>و</strong> نه<strong>،</strong> د پښت<strong>و</strong> ا<strong>و</strong> فارسي ژب<strong>و</strong> زده کړه هم پهدې هې<strong>و</strong>اد کې لرغ<strong>و</strong>نی تاريخ لري. دا هم څ<strong>و</strong>ک په ډاګهنشي <strong>و</strong>يالی چې ل<strong>و</strong>مړني ر<strong>و</strong>سان<strong>و</strong> به دغه د<strong>و</strong>ه ژبې څه <strong>و</strong>ختزده کړې <strong>و</strong>ي<strong>،</strong> خ<strong>و</strong> د ا<strong>و</strong>سني<strong>و</strong> کتاب<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> د ر<strong>و</strong>ايت ا<strong>و</strong> شهادتله مخې<strong>،</strong> فارسي ژبې زده کړې له د فارسي ژبې ل<strong>و</strong>مړنۍقام<strong>و</strong>س په ۱۷۸۶ کال کې په سنت پترزب<strong>و</strong>رګ کې چاپش<strong>و</strong>ی دی .په دې مقاله کې م<strong>و</strong>ږ په شلمه پېړۍ کې د ی<strong>و</strong>ه استاد پرژ<strong>و</strong>ند ا<strong>و</strong> کار<strong>،</strong> چې ي<strong>و</strong>ه پېړۍ يې د افغانستان فرهنګ په تېرهبیا پښت<strong>و</strong> ژبې ا<strong>و</strong> ادب ته خدمت کړی دی<strong>،</strong> خبرې ک<strong>و</strong><strong>و</strong><strong>،</strong> دااستاد څ<strong>و</strong>ک دی:دا استاد پر<strong>و</strong>فيس<strong>و</strong>ر کانستانتين الکساندري<strong>و</strong><strong>و</strong>يچ لېبېدېف.لنډ ژ<strong>و</strong>ند لیک :استاد د ۱۹۲۰ کال د مارچ په شلمه د مسک<strong>و</strong> د څنډ<strong>و</strong> دکالمنسکي په ښارګ<strong>و</strong>ټې کې پيدا ش<strong>و</strong>ی دی. په سیمه کې دښ<strong>و</strong><strong>و</strong>نځې تر پای ته رسېد<strong>و</strong> پر ۱۹۳۹ کال د مسک<strong>و</strong> د ختيځپېژندنې په انستیت<strong>و</strong>ت کې زده کړې<strong>،</strong> دپښت<strong>و</strong> ژبې زده کړېپیل کړې دي. پر ۱۹۴۲کال همالته استاد ش<strong>و</strong>ی دی.له ۱۹۴۹ تر ۱۹۵۴ پ<strong>و</strong>رې د پښت<strong>و</strong> ژبې ا<strong>و</strong> ادب د څانګې دمشرتابه کفیل پاتې ش<strong>و</strong>ی دی.له ۱۹۶۷ تر ۱۹۶۹ پ<strong>و</strong>رې د ر<strong>و</strong>سیې د بهرنی<strong>و</strong> چار<strong>و</strong> د <strong>و</strong>زارتد نړی<strong>و</strong>ال<strong>و</strong> اړیک<strong>و</strong> د انستیت<strong>و</strong>ت مرستیال ا<strong>و</strong> هممهاله دبښت<strong>و</strong> ژپېاستاد <strong>و</strong>.له ۱۹۸۱ نه تر ۱۹۸۶ پ<strong>و</strong>رې د مسک<strong>و</strong> د د<strong>و</strong>لتي پ<strong>و</strong>هنت<strong>و</strong>ن دآسیا ا<strong>و</strong> افریقا د انستیت<strong>و</strong>ت د فالل<strong>و</strong>ژۍ د څانګې مشر.۹۳ کلن استاد<strong>،</strong> ال تر ا<strong>و</strong>سه هم د هماغې څانګې استاد ا<strong>و</strong> پههغه انستیت<strong>و</strong>ت کې د پښ<strong>و</strong> ژبې ا<strong>و</strong> ګرامر تدریس ک<strong>و</strong>ي.د استاد داستان:ده خپله ماته <strong>و</strong><strong>و</strong>یل:په ۱۹۳۹ کال کې د مسک<strong>و</strong> د ختیځ پېژندنې په انستیتی<strong>و</strong>تکې شامل ش<strong>و</strong>م. دې انستیتی<strong>و</strong>ت د افغانستان څانګه هم درل<strong>و</strong>ده. زه ا<strong>و</strong> نهه تنه ن<strong>و</strong>ر محصالن په همدې انستیت<strong>و</strong>ت کې شاملا<strong>و</strong> د ختیځ<strong>و</strong> ژب<strong>و</strong> زده کړې م<strong>و</strong> پیل کړې. ال م<strong>و</strong> زده کړېپای ته رس<strong>و</strong>لې نه <strong>و</strong>ې<strong>،</strong> چې د ۴۱ کال د ج<strong>و</strong>ن په میاشتکې<strong>،</strong> د د<strong>و</strong>یمې نړې<strong>و</strong>الې جګړې لمن ش<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>ي ته را<strong>و</strong>رسېده .ټ<strong>و</strong>ل ځ<strong>و</strong>انان باید جګړې ته تللي <strong>و</strong>ای. ک<strong>و</strong>الی ش<strong>و</strong>م <strong>و</strong><strong>و</strong>ایمچې زه د ی<strong>و</strong>سف استالین نه په مننې سره<strong>،</strong> جګړې ته نه الړم. ستالین داسې ی<strong>و</strong> فرمان <strong>و</strong>رکړ چې هیڅ څ<strong>و</strong>ک نه شيک<strong>و</strong>الی چې د ختیځ پېژندنې د انستیتی<strong>و</strong>ت ی<strong>و</strong> محصل ا<strong>و</strong> یااستاد جګړې ته <strong>و</strong>لېږي. )استاد <strong>و</strong>ایي چې د دغه فرمان متنماسره شته دی(. کله چې دې جګړې ز<strong>و</strong>ر <strong>و</strong>اخیست<strong>،</strong> داانستیتی<strong>و</strong>ت سره له محصلین<strong>و</strong> ا<strong>و</strong> استادان<strong>و</strong><strong>،</strong> د ازبکستان فرغانېته <strong>و</strong>لېږد<strong>و</strong>ل ش<strong>و</strong>. هر څه شي ا<strong>و</strong> له هغې ډلې نه د انستیتی<strong>و</strong>تق<strong>و</strong>انین<strong>و</strong> پ<strong>و</strong>ځي بڼه پیدا کړه. زم<strong>و</strong>ږ استاد هلته )فرغانه( کېاسالن<strong>و</strong>ف <strong>و</strong> . هغه پښت<strong>و</strong> ژبه په کندهاري ګړد<strong>و</strong>د <strong>و</strong>یله <strong>،</strong> خ<strong>و</strong>څ<strong>و</strong> م<strong>و</strong>ده ال تېره نه <strong>و</strong>ه چې د جګړې د اغېز<strong>و</strong> له امله دغهاستاد د ستا<strong>و</strong>راپ<strong>و</strong>ل په نامه ی<strong>و</strong> ښار ته <strong>و</strong>لېږل ش<strong>و</strong> . هلته ی<strong>و</strong>پ<strong>و</strong>ځي انستیتی<strong>و</strong>ت <strong>و</strong> چې د ختیځ ژبې په کې ل<strong>و</strong>ستل کېدې .م<strong>و</strong>ږ هم دې ته اړ <strong>و</strong><strong>و</strong> ش<strong>و</strong><strong>،</strong> چې هماغه انستیتی<strong>و</strong>ت ته الړ ش<strong>و</strong>.۱۹۴۲ کال <strong>و</strong><strong>،</strong> چې داسې ی<strong>و</strong> فرمان راغی: ټ<strong>و</strong>ل محصلینباید په چټکه آزم<strong>و</strong>ینې <strong>و</strong>رکړي ا<strong>و</strong> کار<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> ته <strong>و</strong>ګمارل شي.د استاد آثار:۱- د پښت<strong>و</strong> ژبې گرامر<strong>،</strong> )۱( ۱۹۴۵۲- د افغانستان افسانې<strong>،</strong> قصې ا<strong>و</strong> شعر<strong>،</strong> ۱۹۵۳۳- پښت<strong>و</strong> ژبې گرامر<strong>،</strong> )۲( ۱۹۵۶۴-په ر<strong>و</strong>سيه کې د پښت<strong>و</strong> ژبې زده کړه. ۱۹۵۸۵-ک<strong>و</strong>چنی دايرة المعارف<strong>،</strong> ۱۹۶۱۶-د ر<strong>و</strong>سي ژبې د زده کړې درسي کتاب<strong>،</strong> پښت<strong>و</strong> ژبه )۱(۱۹۶۱۷- ر<strong>و</strong>سي- افغاني جيبي قام<strong>و</strong>س ۱۹۶۲۸-څرنګه ک<strong>و</strong>الی ش<strong>و</strong> د زده کړې لپاره جالب درسي کتابتيار کړ<strong>و</strong>؟ ۱۹۶۳۹- ر<strong>و</strong>سي- افغاني جيبي قام<strong>و</strong>س ۱۹۶۷۱۰- افغاني متل<strong>و</strong>نه<strong>،</strong> ۱۸۶۷
Change language