شماره 61 ، دلو و حوت 1391
شماره 61 ، دلو و حوت 1391
شماره 61 ، دلو و حوت 1391
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
71شهرت د بدنام<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> لپاره هر څه ک<strong>و</strong>ي<strong>،</strong> دارنګه چې ی<strong>و</strong>ازې مالتړيم<strong>و</strong> ک<strong>و</strong>لی شي ستاس<strong>و</strong> ناکامۍ حس کړي. که تاس<strong>و</strong> د افغانستان د<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>ستی<strong>و</strong> لسیز<strong>و</strong> ژ<strong>و</strong>ند <strong>و</strong>ګ<strong>و</strong>رئ<strong>،</strong> ډیری خلک په دې پ<strong>و</strong>هیږي چې تاس<strong>و</strong>په مخکنی<strong>و</strong> رژیم<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> کې چیرته <strong>و</strong>ی. ډاډه ا<strong>و</strong>سئ چې له دغه شانڅنګه ا<strong>و</strong> چیرته څخه به ستاس<strong>و</strong> پر ضد کار اخستل کیږي. دغه شان<strong>،</strong>د دغه سرچپه هم ی<strong>و</strong> حقیقت دی<strong>،</strong> که تاس<strong>و</strong> بیرته په دې <strong>و</strong>ر<strong>و</strong>ستی<strong>و</strong> کېافغانستان ته راغلي <strong>و</strong>ی<strong>،</strong> خلک تاس<strong>و</strong> د هغ<strong>و</strong> بهرنیان<strong>و</strong> به ن<strong>و</strong>م پیژني چېد خلک<strong>و</strong> له <strong>و</strong>رځنی<strong>و</strong> ست<strong>و</strong>نز<strong>و</strong> څخه هیڅ خبر نه لری.دا ا<strong>و</strong> دیته <strong>و</strong>رته ن<strong>و</strong>ر هغه شهرتي عناصر لکه چې کله م<strong>و</strong> رش<strong>و</strong>ت یابډې منلې ا<strong>و</strong> یا م<strong>و</strong> له خپل م<strong>و</strong>قف څخه د ن<strong>و</strong>ر<strong>و</strong> د مالتړ لپاره استفادهکړې ده. دغه شان<strong>،</strong> په دا شان ځای<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> کې ستاس<strong>و</strong> شخصي مسایل لکهاخالقي سل<strong>و</strong>ک چې ښايي ځین<strong>و</strong> کسان<strong>و</strong> ته <strong>و</strong>رمعل<strong>و</strong>م <strong>و</strong>ي<strong>،</strong> ک<strong>و</strong>لی شي درایه <strong>و</strong>رک<strong>و</strong><strong>و</strong>نکي اعتماد پر تاس<strong>و</strong> له منځه ی<strong>و</strong>سي. له همدې امله<strong>،</strong> د ی<strong>و</strong>هن<strong>و</strong>ماند لپاره د حل الره داده چې ی<strong>و</strong><strong>و</strong>الی ا<strong>و</strong> اعتبار <strong>و</strong>لري څ<strong>و</strong> د ترخ<strong>و</strong>شریر<strong>و</strong> برید<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> پر <strong>و</strong>ړاندې د مقا<strong>و</strong>مت <strong>و</strong>س <strong>و</strong>لري. د ی<strong>و</strong>ه عادل سیالپه شان<strong>،</strong> باید تاس<strong>و</strong> د خپل مخالف د شخصي ا<strong>و</strong> مسلکي ژ<strong>و</strong>ند په ت<strong>و</strong>پیرباندې قایل شی. ستاس<strong>و</strong> د سیال شخصي ژ<strong>و</strong>ند باید د انتخاباتي مسابقېبرخه <strong>و</strong>نه ګرځي. د سیال عامه ا<strong>و</strong> سیاسي ژ<strong>و</strong>ند ته که چلنج <strong>و</strong>رکړیدا به ډیره په ځای <strong>و</strong>ي.له مطب<strong>و</strong>عات<strong>و</strong> ا<strong>و</strong> عامه کانال<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> سره ښې اړیکې: مطب<strong>و</strong>عات<strong>و</strong> په دې<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>ستي<strong>و</strong> کې په ن<strong>و</strong>ره نړۍ سربیره په افغانستان کې د پام <strong>و</strong>ړ ځاىني<strong>و</strong>لي<strong>،</strong> که ښه <strong>و</strong>ي ا<strong>و</strong> که بد<strong>،</strong> اخبار ا<strong>و</strong> ن<strong>و</strong>ر معل<strong>و</strong>مات په چاپي<strong>،</strong> غږيز<strong>و</strong>ا<strong>و</strong> تص<strong>و</strong>يري رسني<strong>و</strong> سربيره په انټرنيټ هم خپريږي چې د رسني<strong>و</strong> دغهپراخ فعاليت د خلک<strong>و</strong> په افکار<strong>و</strong> ا<strong>و</strong> اعمال<strong>و</strong> هم تاثير کړى <strong>و</strong>ي<strong>،</strong> خص<strong>و</strong>صًاپه ل<strong>و</strong>ي<strong>و</strong> ښار<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> کې چې د هر ډ<strong>و</strong>ل رسني<strong>و</strong> د فعاليت سيمې دي. ک<strong>و</strong>رپه ک<strong>و</strong>ر ګرځيدل ا<strong>و</strong> له خپل<strong>و</strong> پالن<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> ا<strong>و</strong> پر<strong>و</strong>ګرام<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> څخه د خلک<strong>و</strong>خبر<strong>و</strong>ل کافي نه دي په تيره بيا په هغه لنډ ا<strong>و</strong> تنګ <strong>و</strong>خت کې چېستاس<strong>و</strong> انتخاباتي کمپاين لپاره ټاکل ش<strong>و</strong>ى دى<strong>،</strong> ن<strong>و</strong> مطب<strong>و</strong>عات له تاس<strong>و</strong>سره هغ<strong>و</strong> کسان<strong>و</strong> ته د پيغام په رس<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> کې خ<strong>و</strong>را مرسته ک<strong>و</strong>ي چې دالس <strong>و</strong>رک<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> چانس م<strong>و</strong> نه دى <strong>و</strong>ر سره پيدا کړى)مخامخ کتل( له<strong>و</strong>رځپاڼ<strong>و</strong><strong>،</strong> تل<strong>و</strong>يزي<strong>و</strong>ن ا<strong>و</strong> رادي<strong>و</strong> څخه استفاده <strong>و</strong>کړئ ا<strong>و</strong> له دې الرې درايه <strong>و</strong>رک<strong>و</strong><strong>و</strong>نک<strong>و</strong> د جلب<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> چانس <strong>و</strong>ګټئ. اضافي <strong>و</strong>خت له مطب<strong>و</strong>عات<strong>و</strong>سره د ښ<strong>و</strong> ر<strong>و</strong>ابط<strong>و</strong> په تامين کې مؤثر دى<strong>،</strong> په دې اساس الندې څ<strong>و</strong>ټکي په پام کې <strong>و</strong>نيسئ: د مطب<strong>و</strong>عات<strong>و</strong> له کارک<strong>و</strong><strong>و</strong>نک<strong>و</strong> سره ښه ر<strong>و</strong>ابطهپيدا کړئ ا<strong>و</strong> <strong>و</strong>یې پالئ<strong>،</strong> منصفانه عمل <strong>و</strong>کړئ<strong>،</strong> معنا داچې له مطب<strong>و</strong>عات<strong>و</strong>سره د معاملې په <strong>و</strong>خت کې ي<strong>و</strong> ته په بل غ<strong>و</strong>را<strong>و</strong>ی مه <strong>و</strong>رک<strong>و</strong>ئ<strong>،</strong> کله چېله تاس<strong>و</strong> نظر پ<strong>و</strong>ښتل کيږي دقيق ځ<strong>و</strong>اب <strong>و</strong>رکړئ ځکه دا <strong>و</strong>ړيا تبليغاتدي ا<strong>و</strong> له السه بايد <strong>و</strong>رنه کړل شي<strong>،</strong> مطب<strong>و</strong>عات هميشه د خبر په لټه کې<strong>و</strong>ي ن<strong>و</strong> خپل<strong>و</strong> فعاليت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> ته خبري بڼه ا<strong>و</strong> ارزښت <strong>و</strong>رکړئ<strong>،</strong> رايه <strong>و</strong>رک<strong>و</strong><strong>و</strong>نک<strong>و</strong>ته د رسيد<strong>و</strong> په هدف له هر ډ<strong>و</strong>ل مطب<strong>و</strong>عات<strong>و</strong> څخه استفاده <strong>و</strong>کړئ.له مطب<strong>و</strong>عات<strong>و</strong> سره ښه ر<strong>و</strong>ابط ا<strong>و</strong>ږد مهاله پانګه اچ<strong>و</strong>نه ده<strong>،</strong> له معم<strong>و</strong>ل سرهسم<strong>،</strong> خبرياالن هغه کانديدان ذهن ته سپاري چې د<strong>و</strong>ى يې له پ<strong>و</strong>هنې ا<strong>و</strong>درک څخه تر اغیز ا<strong>و</strong> سی<strong>و</strong>ري الندې راغلي <strong>و</strong>ي ا<strong>و</strong> له د<strong>و</strong>ى سره ش<strong>و</strong>ىعمل له خپل<strong>و</strong> ن<strong>و</strong>ر<strong>و</strong> همکاران<strong>و</strong> سره شريک<strong>و</strong>ي. په بحراني حاالت<strong>و</strong> کېستاس<strong>و</strong> مطب<strong>و</strong>عاتي د<strong>و</strong>ستان ک<strong>و</strong>لى شي ژ<strong>و</strong>رناليستان<strong>و</strong> ته د مناسب<strong>و</strong> مش<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>په <strong>و</strong>رک<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> سره<strong>،</strong> هغ<strong>و</strong>ى ستاس<strong>و</strong> ل<strong>و</strong>ر ته رامات ا<strong>و</strong> په <strong>و</strong>ړيا ډ<strong>و</strong>ل ستاس<strong>و</strong>تبلیغاتي مرستند<strong>و</strong>يان شي.د ی<strong>و</strong> کاندید د بریا لپاره به په پاسنی<strong>و</strong> طالیي رمز<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> برسیره<strong>،</strong> بده نه<strong>و</strong>ي که ی<strong>و</strong> کاندید د کاندید<strong>و</strong>الي پر مهال ځان ارز<strong>و</strong>نه )َ له کاندیدۍڅخه یې م<strong>و</strong>خې<strong>،</strong> په شرایط<strong>و</strong> باندې یې برابر<strong>و</strong>الی<strong>،</strong> د ن<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ړي ارزښت<strong>و</strong>نه<strong>،</strong>د هغه شخصیت<strong>،</strong> شهرت<strong>،</strong> د مالتړ میکانیزم<strong>،</strong> د کاندید شتمني<strong>،</strong> <strong>و</strong>ړتیا ا<strong>و</strong>برجسته ګي<strong>،</strong> ا<strong>و</strong> د ګټل<strong>و</strong> چانس – دا ټ<strong>و</strong>ل باید <strong>و</strong> ارز<strong>و</strong>ل شي. (<strong>،</strong> له منفيکمپاین<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> سره معامله ک<strong>و</strong>ل<strong>،</strong> د خپل<strong>و</strong> انتخاباتي ح<strong>و</strong>ز<strong>و</strong> پیا<strong>و</strong>ړتیا<strong>،</strong> د خپلچاپیریال ارز<strong>و</strong>نه<strong>،</strong> د انتخابات<strong>و</strong> په <strong>و</strong>رځ بالق<strong>و</strong>ه اختالالت<strong>و</strong> ته اماده ګي<strong>،</strong>د خپل<strong>و</strong> ټاکنیز<strong>و</strong> سیاالن<strong>و</strong> پیژندنه<strong>،</strong> د خپل<strong>و</strong> م<strong>و</strong>کلیین<strong>و</strong> د م<strong>و</strong>قعیت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> ټاکلا<strong>و</strong> پيژندنه<strong>،</strong> د ټیم یا ډلې پیا<strong>و</strong>ړي ک<strong>و</strong>ل<strong>،</strong> د پرمختګ<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> ارز<strong>و</strong>نه<strong>،</strong> ټاکنیزتا<strong>و</strong>تریخ<strong>و</strong>الي کنتر<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ل<strong>،</strong> د اجرای<strong>و</strong>ي مس<strong>و</strong><strong>و</strong>لین<strong>و</strong> پيا<strong>و</strong>ړي ک<strong>و</strong>ل<strong>،</strong> مالتړ ا<strong>و</strong><strong>و</strong>سنج<strong>و</strong>ل<strong>،</strong> د خپل<strong>و</strong> تګالر<strong>و</strong> غ<strong>و</strong>را<strong>و</strong>ی<strong>،</strong> ریښت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>الی<strong>،</strong> په خپل<strong>و</strong> بیانی<strong>و</strong> دقیقفکر ک<strong>و</strong>ل<strong>،</strong> له رایه <strong>و</strong>رک<strong>و</strong><strong>و</strong>نک<strong>و</strong> سره اړیکې ټینګ<strong>و</strong>ل<strong>،</strong> د ټاکن<strong>و</strong> لپاره دکاندید اماده ګي<strong>،</strong> سیاسي ا<strong>و</strong> سنتي غ<strong>و</strong>نډ<strong>و</strong> ته پام ا<strong>و</strong> د هغ<strong>و</strong> کنټر<strong>و</strong>ل<strong>،</strong>پ<strong>و</strong>سټر<strong>و</strong>نه ا<strong>و</strong> تبلیغات<strong>،</strong> د کمپاین سیاسي ادبیات<strong>،</strong> مالي چارې سنج<strong>و</strong>ل<strong>،</strong>سیاسي اعالنات<strong>،</strong> د رای<strong>و</strong> شمیرل<strong>و</strong> په بهیر کې اخري اختالالت – ا<strong>و</strong>دیته <strong>و</strong>رته ن<strong>و</strong>ر هغه مهم ټکي ا<strong>و</strong> م<strong>و</strong>ض<strong>و</strong>عات دي چې د کاندید لپاره یېمنظم تنظیم ا<strong>و</strong> ثابت مدیریت- دده د بریا په فیصدي کې غ<strong>و</strong>څ مثبتا<strong>و</strong>ښت<strong>و</strong>ن را<strong>و</strong>ستلی شي.د افغانستان انتخابات څ<strong>و</strong>ک ا<strong>و</strong> څه ډ<strong>و</strong>ل مخته <strong>و</strong>ړي:ټاکنې ی<strong>و</strong> سخت مس<strong>و</strong><strong>و</strong>لیت ا<strong>و</strong> د <strong>و</strong>لس په سرن<strong>و</strong>شت پ<strong>و</strong>رې تړلې مسلهده<strong>،</strong> په دې جریان کې بې طرفي<strong>،</strong> ښه مدیریت<strong>،</strong> جرات<strong>،</strong> د خلک<strong>و</strong> لپارهد حق د ثب<strong>و</strong>ت په ت<strong>و</strong>ګه دد<strong>و</strong>ی حق<strong>و</strong>ق په نظر کې نی<strong>و</strong>ل ټ<strong>و</strong>ل حیاتيمسایل دي. مشخص ارګان<strong>و</strong>نه ا<strong>و</strong> اشخاص دي چې باید د ټاکن<strong>و</strong> چارېداسې تنظیم کړي چې د <strong>و</strong>لس ا<strong>و</strong> ټ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> ذیدخله اړخ<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> غ<strong>و</strong>ښتن<strong>و</strong> تهداسې ځ<strong>و</strong>اب <strong>و</strong><strong>و</strong>یلی شي چې د ی<strong>و</strong> ل<strong>و</strong>ري ګیله هم پاتې نه شي ا<strong>و</strong> دغهګیلې ا<strong>و</strong> عقدې د <strong>و</strong>لس سیاسي سرن<strong>و</strong>شت ک<strong>و</strong>مې سیاسي کندې تهبرابر نه کړي<strong>،</strong> الندې د ټاکن<strong>و</strong> تنظیم<strong>و</strong><strong>و</strong>نکي ا<strong>و</strong> ذیدخله ارګان<strong>و</strong>نه درتهلنډ معرفي ک<strong>و</strong><strong>و</strong>:•تر ټ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> غټ مس<strong>و</strong><strong>و</strong>لیت<strong>و</strong>نه ا<strong>و</strong> چارې د ټاکن<strong>و</strong> خپل<strong>و</strong>اک کمیسی<strong>و</strong>نترسره ک<strong>و</strong>ي. )IEC( په افغانستان کې د ټاکن<strong>و</strong> د ټ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> م<strong>و</strong>ض<strong>و</strong>عات<strong>و</strong>ا<strong>و</strong> ټ<strong>و</strong>لپ<strong>و</strong>ښتنې د ټ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> ډ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> په اړه د څارنې ا<strong>و</strong> ادارې چارېمخته بیایي. )د اساسي قان<strong>و</strong>ن 156 مه ماده( د ټاکن<strong>و</strong> کمیسی<strong>و</strong>ن