شماره 61 ، دلو و حوت 1391
شماره 61 ، دلو و حوت 1391
شماره 61 ، دلو و حوت 1391
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
54د ځ<strong>و</strong>اک سیاست ا<strong>و</strong>افغانستانڅیړند<strong>و</strong>ي احمدشاه کټ<strong>و</strong>ازیاختیار.کله چې ملګر<strong>و</strong> ملت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> د ۱۱/۹ م<strong>و</strong>ض<strong>و</strong>ع تر بحث الندی <strong>و</strong>نی<strong>و</strong>له<strong>،</strong> دسپینی ماڼۍ ددفتر مشر اندری<strong>و</strong> کارد <strong>و</strong><strong>و</strong>یل : »ملګري ملت<strong>و</strong>نه ک<strong>و</strong>الیشي سره <strong>و</strong><strong>و</strong>یني<strong>،</strong> جلسې <strong>و</strong>کړي ا<strong>و</strong> بحث <strong>و</strong>کړي<strong>،</strong> خ<strong>و</strong> م<strong>و</strong>ږ د د<strong>و</strong>یاجازې ته اړتیا نه لر<strong>و</strong> .«همدارنګه د ۲۰۰۳ م کال په فېبر<strong>و</strong>رۍ کې کله چې ک<strong>و</strong>لېن پا<strong>و</strong>ل دملګر<strong>و</strong> ملت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> امنیت ش<strong>و</strong>را ته <strong>و</strong>ینا ک<strong>و</strong>له <strong>،</strong> ن<strong>و</strong> هغه د دې ش<strong>و</strong>را غړ<strong>و</strong> ته پهډاګه کړه چې »امریکا به د ملګر<strong>و</strong>ملت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> له ل<strong>و</strong>ري د صالحیت <strong>و</strong>رک<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ا<strong>و</strong> نه <strong>و</strong>رک<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>) په د<strong>و</strong>اړ<strong>و</strong> ص<strong>و</strong>رت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>( کې پر عراق برید <strong>و</strong>کړي .«له دې څخه معل<strong>و</strong>میږي چې د ځ<strong>و</strong>اک یا ق<strong>و</strong>ت پر <strong>و</strong>ړاندې ملګريملت<strong>و</strong>نه ا<strong>و</strong> د امنیت ش<strong>و</strong>راهېڅ اهمیت نه لري .پر ۲۰۰۱ م کال د امریکا دفاعې ب<strong>و</strong>دیجه ( ۲۹۳( ملیارده ډالره <strong>و</strong>ه<strong>،</strong> ترا<strong>و</strong>سه پ<strong>و</strong>رې دا د نړۍ په کچه د ۱۵ هغ<strong>و</strong> هې<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> په ډله کې چېدخپل<strong>و</strong> هې<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> د دفاع لپاره ډېره ب<strong>و</strong>دیجه ځانګړې ک<strong>و</strong>ي<strong>،</strong> چې ټ<strong>و</strong>لار<strong>و</strong>پایي ځ<strong>و</strong>اکمن هې<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>نه ا<strong>و</strong> چین هم پکې شامل دي<strong>،</strong>له ټ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> نه ډېرهبرخه ج<strong>و</strong>ړ<strong>و</strong>ي .همدارنګه پر ۲۰۰۸م کال د امریکا دفاعي ب<strong>و</strong>دیجه د افغانستان ا<strong>و</strong>عراق په جګړه کې<strong>،</strong> چې ی<strong>و</strong> ټریلین ډالر لګښت پرې راغی ان تر ۶۴۷ملیارده ډالر<strong>و</strong> پ<strong>و</strong>رې <strong>و</strong>رسېده.د خپلې دفاع په خاطر د <strong>و</strong>خت زبرځ<strong>و</strong>اک<strong>و</strong>نه سربیره پر دې چې دځمکې<strong>،</strong> ه<strong>و</strong>ا ا<strong>و</strong> ا<strong>و</strong>ب<strong>و</strong> له الرې ځان ځ<strong>و</strong>اکمن کړي<strong>،</strong> د فضا د ف<strong>و</strong>ځيک<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> ا<strong>و</strong> ن<strong>و</strong>ر<strong>و</strong> بشریت ضد بیال<strong>و</strong>ژیکې ا<strong>و</strong> کیمیا<strong>و</strong>ي <strong>و</strong>سل<strong>و</strong>په کار<strong>و</strong>نه کېهم صرفه نه ک<strong>و</strong>ي<strong>،</strong> بلکې د<strong>و</strong>ی ته تر هر څه زیات د خپل هې<strong>و</strong>ادا<strong>و</strong> <strong>و</strong>ګړ<strong>و</strong> خ<strong>و</strong>ندیت<strong>و</strong>ب مهم دی. د بېلګې په ډ<strong>و</strong>ل »د ب<strong>و</strong>ش ادارې دملګر<strong>و</strong>ملت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> د هغ<strong>و</strong> هڅ<strong>و</strong> مخنی<strong>و</strong>ی <strong>و</strong>کړ چې غ<strong>و</strong>ښتل یې د فضا پهف<strong>و</strong>ځې ک<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> باندې بندیز <strong>و</strong>لګ<strong>و</strong>ي<strong>،</strong> چې د ژ<strong>و</strong>ند لپاره ډېر خطر ج<strong>و</strong>ړ<strong>و</strong>ي. همدې ادارې هغه نړی<strong>و</strong>الې خبرې اترې هم په ټپه <strong>و</strong>در<strong>و</strong>لې چېغ<strong>و</strong>ښتل یې د بیال<strong>و</strong>ژیکي جګړ<strong>و</strong> مخنی<strong>و</strong>ی <strong>و</strong>کړي.«همدا رنګه د افغانستان ګا<strong>و</strong>نډي هې<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>نه لکه پاکستان چې ډېر بې<strong>و</strong>زله ا<strong>و</strong> د نړی<strong>و</strong>ال<strong>و</strong> د پ<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> پر مټ پرهې<strong>و</strong>اد حک<strong>و</strong>مت ک<strong>و</strong>ي د ب<strong>و</strong>دیجېزیاته سلنه دفاع ته ځانګړې کړې . ایران چې نږدې ټ<strong>و</strong>له نړۍ یې دات<strong>و</strong>م ج<strong>و</strong>ړ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> پر خالف ده ا<strong>و</strong> تر اقتصادي ا<strong>و</strong> ن<strong>و</strong>ر<strong>و</strong> فشار<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> الندېدی بیا هم د ات<strong>و</strong>م پر ج<strong>و</strong>ړ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> باندې ټینګار ک<strong>و</strong>ي<strong>،</strong> ځکه چې د خپلژ<strong>و</strong>ند ا<strong>و</strong> بقا راز په ځ<strong>و</strong>اکمنېد<strong>و</strong> کې <strong>و</strong>یني . ځ<strong>و</strong>اکمن کیدل یا په ن<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>ټک<strong>و</strong> له خپل ځان نه په خپله دفاع ا<strong>و</strong> ساتنه د ی<strong>و</strong>ه هي<strong>و</strong>اد <strong>و</strong>لس باید پهخپله <strong>و</strong>کړي.څرنګه چې په نړی<strong>و</strong>ال نظام کې داسی هېڅ برالسی ځ<strong>و</strong>اک نشته<strong>،</strong> چېد ز<strong>و</strong>ر یا ق<strong>و</strong>ت د استعمال مخنی<strong>و</strong>ی <strong>و</strong>کړی<strong>،</strong> ن<strong>و</strong> هې<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>نه پر خپل زیار یاخپلې مرستې پخپله اعتماد ک<strong>و</strong>ي <strong>،</strong> د دې لپاره چې خپل امنیت پخپلهخ<strong>و</strong>ندي کړي ا<strong>و</strong> د امنیت د خ<strong>و</strong>ندیت<strong>و</strong>ب لپاره اقدامات <strong>و</strong>کړي<strong>،</strong> ی<strong>و</strong> هې<strong>و</strong>ادپه ات<strong>و</strong>ماتیک ډ<strong>و</strong>ل د بل هې<strong>و</strong>اد امنیت له خطر سره مخامخ<strong>و</strong>ي . دغهحالت یا د نا امنۍ دې حالت ته د امنیت مشکل حالت یا سیکی<strong>و</strong>رټیډایلیما )له داسې د<strong>و</strong><strong>و</strong> حاالت<strong>و</strong> څخه د ی<strong>و</strong>ه انتخاب چې ی<strong>و</strong> هم د دهخ<strong>و</strong>ښ نه <strong>و</strong>ي( <strong>و</strong>یل کیږی.نړی چې په ل<strong>و</strong>یه کچه یا د ل<strong>و</strong>ی<strong>و</strong> هی<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> په کچه ی<strong>و</strong> نا منظم ا<strong>و</strong> ګډ<strong>و</strong>ډنظام لری<strong>،</strong> د ځ<strong>و</strong>اک ا<strong>و</strong> ز<strong>و</strong>ر معیار تر ن<strong>و</strong>ر<strong>و</strong> ټ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> ن<strong>و</strong>رم<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> په کې ل<strong>و</strong>ړګڼل کیږي ا<strong>و</strong> ځ<strong>و</strong>اکمن هي<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>نه د ن<strong>و</strong>ر<strong>و</strong> هي<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> برخلیک ټاکي.د ت<strong>و</strong>سیدیدیز* <strong>و</strong>ینا چې”ستر ملت<strong>و</strong>نه هر هغه څه ک<strong>و</strong>ي چې خ<strong>و</strong>اهشیې ک<strong>و</strong>ي ا<strong>و</strong> <strong>و</strong>اړه ملت<strong>و</strong>نه باید هر هغه څه قب<strong>و</strong>ل کړي چې د<strong>و</strong>ی ته <strong>و</strong>یلکیږي. “دا ی<strong>و</strong>اځې امریکا نه ده بلکې د نړۍ ن<strong>و</strong>ر ډېر هی<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>نه هم د خپل<strong>و</strong> مليګټ<strong>و</strong> د خ<strong>و</strong>ندیت<strong>و</strong>ب لپاره له ځ<strong>و</strong>اک څخه کار اخلي <strong>،</strong>چې <strong>و</strong>کړی شيخپل <strong>و</strong>ګړي ا<strong>و</strong> ملي ګټې خ<strong>و</strong>ندي کړي .نړی<strong>و</strong>ال حق<strong>و</strong>ق ا<strong>و</strong> ملګري ملت<strong>و</strong>نه ک<strong>و</strong>الی شي هي<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>نه په رسمیت
Change language