شماره 61 ، دلو و حوت 1391
شماره 61 ، دلو و حوت 1391
شماره 61 ، دلو و حوت 1391
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
53په هره پېړۍ کی ی<strong>و</strong> هی<strong>و</strong>اد د زبرځ<strong>و</strong>اک په ت<strong>و</strong>ګه را پ<strong>و</strong>رته کیږي <strong>،</strong> هڅهک<strong>و</strong>ي ټ<strong>و</strong>ل نړی<strong>و</strong>ال نظام تر خپلې <strong>و</strong>اکمنۍ الندی را<strong>و</strong>لي ا<strong>و</strong> نړی<strong>و</strong>النظام له خپل<strong>و</strong> ارزښت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> سره برابر کړي . په ا<strong>و</strong><strong>و</strong>لسمې پېړۍ کې فرانسهد کاردنل ریچلی<strong>و</strong> تر رهبری الندې د ی<strong>و</strong>ه زبرځ<strong>و</strong>اک هی<strong>و</strong>اد په ت<strong>و</strong>ګهپه هڅه کې <strong>و</strong>ه <strong>،</strong> چې د خپل<strong>و</strong> ملي ګټ<strong>و</strong> د تر السه ک<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> لپاره په نړی<strong>و</strong>النظام کې د نېشن سټېټ تص<strong>و</strong>ر رامنځته کړي . په اتلسمې پېړۍ کیل<strong>و</strong>یې برتانیې د ځ<strong>و</strong>اک د انډ<strong>و</strong>ل تص<strong>و</strong>ر رامنځته کړ<strong>،</strong> چې تر راتل<strong>و</strong>نک<strong>و</strong>۲۰۰ کل<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> پ<strong>و</strong>ری یی د ار<strong>و</strong>پا دیپل<strong>و</strong>ماسي تر خپلې <strong>و</strong>اکمنۍ الندېنی<strong>و</strong>لې <strong>و</strong>ه . همدارنګه په ن<strong>و</strong>لسمه پېړۍ کي میټرنیخ اتریش د ی<strong>و</strong>ه <strong>و</strong>تليزبرځ<strong>و</strong>اک په ت<strong>و</strong>ګه راپ<strong>و</strong>رته ش<strong>و</strong> ا<strong>و</strong> هڅه یې ک<strong>و</strong>له <strong>،</strong> چې هي<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>نه ترخپل نف<strong>و</strong>ذ الندي <strong>و</strong>ساتي<strong>،</strong> چي بیا د بېسمارک تر مشرۍ الندې الماند د<strong>و</strong>ی <strong>و</strong>اکمنۍ ته د پای ټکی کېښ<strong>و</strong>د ا<strong>و</strong> امپرات<strong>و</strong>ري یې <strong>و</strong>رته ړنګهکړه ا<strong>و</strong> المان بیا د ز<strong>و</strong>ر یا ځ<strong>و</strong>اک سیاست ته مخه کړه . په شلمېپېړۍ کی د ډیم<strong>و</strong>کراسۍ<strong>،</strong> بشري حق<strong>و</strong>ن<strong>و</strong><strong>،</strong> د بیان ازادي ا<strong>و</strong> داسی ن<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>ارزښت<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> تر نامه الندې متحده ایاالت د ی<strong>و</strong>ه داسې زبرځ<strong>و</strong>اک په ت<strong>و</strong>ګهراپ<strong>و</strong>رته ش<strong>و</strong>ل<strong>،</strong> چې هېڅ ساری نه لری ا<strong>و</strong> د دغه هی<strong>و</strong>اد په پرتله هېڅ ی<strong>و</strong>هی<strong>و</strong>اد هم په نړی<strong>و</strong>ال سیاست ا<strong>و</strong> اړیک<strong>و</strong> کې د<strong>و</strong>مره نف<strong>و</strong>ذ ا<strong>و</strong> اغېز نه لریلکه متحده ایاالت چې یې لري .جان ایف کینیډی پر ۱۹۶۱ م کال په پ<strong>و</strong>ره ډاډ سره <strong>و</strong><strong>و</strong>یل <strong>،</strong> چېامریکا تر دي حده ق<strong>و</strong>ي ده چي د ازادۍ د بریا په خاطر دا هي<strong>و</strong>اد”هرقیمت ادا کړی ا<strong>و</strong> هر جبریې برداشت کړی دی“.پر نړۍ د دغه هی<strong>و</strong>اد <strong>و</strong>اکمني دې برید ته رسېدلې<strong>،</strong> چې هېڅ ی<strong>و</strong> هی<strong>و</strong>ادهم د د<strong>و</strong>ی له نف<strong>و</strong>ذ څخه پاتې نه د ی.نف<strong>و</strong>ذ ا<strong>و</strong> تسلط یې تر دې حده زیات ش<strong>و</strong>ی<strong>،</strong> چې هی<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>نه هڅه ک<strong>و</strong>يپه ی<strong>و</strong> نه ی<strong>و</strong> ډ<strong>و</strong>ل خپل<strong>و</strong> ملي ګټ<strong>و</strong> ته د امریکا له ګټ<strong>و</strong> سره تړا<strong>و</strong> <strong>و</strong>رکړي<strong>،</strong> چې د د<strong>و</strong>ی د پرمختللې ټېکنال<strong>و</strong>ژۍ<strong>،</strong> اقتصاد ا<strong>و</strong> ان د د<strong>و</strong>ی د متحد پهحیث له ن<strong>و</strong>ر<strong>و</strong> هی<strong>و</strong>اد<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> څخه امتیازات تر السه کړي .د لیټ<strong>و</strong>یا د بهرنی<strong>و</strong> چار<strong>و</strong> پخ<strong>و</strong>اني <strong>و</strong>زیر په خپل<strong>و</strong> ت<strong>و</strong>ضیحات<strong>و</strong> کې <strong>و</strong><strong>و</strong>یل<strong>،</strong>چې »م<strong>و</strong>ږ باید په هر قیمت امریکا خ<strong>و</strong>شحاله <strong>و</strong>سات<strong>و</strong>...... د<strong>و</strong>ی ته سالم<strong>و</strong>کړ<strong>و</strong> ا<strong>و</strong> )د اړتیا په <strong>و</strong>خت د ارد<strong>و</strong> د افسران<strong>و</strong> په څېر( په ز<strong>و</strong>ره چیغې<strong>و</strong>کړ<strong>و</strong> چې ه<strong>و</strong>کې ښاغلیه« ......امریکا د زبرځ<strong>و</strong>اک په ت<strong>و</strong>ګه هر هغه بد ا<strong>و</strong> ښه عمل ته مشر<strong>و</strong>عیت<strong>و</strong>رک<strong>و</strong>ي چې د د<strong>و</strong>ی له ملي ګټ<strong>و</strong> سره تړا<strong>و</strong> <strong>و</strong>لري<strong>،</strong> چې په مرسته يېخپلي ملي ګټې خ<strong>و</strong>ندي کړي. ا<strong>و</strong> د ملی ګټ<strong>و</strong> په ل<strong>و</strong>مړیت<strong>و</strong>ب<strong>و</strong>ن<strong>و</strong> کې یېک<strong>و</strong>رنی ا<strong>و</strong> بهرنی امنیت تر ټ<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> مهم ا<strong>و</strong> ارزښتمن اصل دی.د ۲۰۰۲م کال په سېپتمبر میاشت کې د ب<strong>و</strong>ش ادارې خپله ملي امنیتيستراتیژي اعالم کړه<strong>،</strong> په هغې کې په ډاګه ش<strong>و</strong>ه چې امریکا د هر هغهق<strong>و</strong>ت د کار<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> حق لري چې د امریکا نړی<strong>و</strong>الې <strong>و</strong>اکمنۍ ته ګ<strong>و</strong>اښپېښ<strong>و</strong>ي ا<strong>و</strong> دا ستراتیژي به دایمي <strong>و</strong> ا<strong>و</strong>سي . دا په دې معنا چې دامریکا ګټي که د ز<strong>و</strong>ر<strong>،</strong> دیپل<strong>و</strong>ماسۍ ا<strong>و</strong> یا هم د اشغال په بڼه <strong>و</strong>ي بایدخ<strong>و</strong>ندي پاتې شي .د یاد هی<strong>و</strong>اد د ملي امنیتي ستراتېژۍ په رسمی <strong>و</strong>ینا کې <strong>و</strong><strong>و</strong>یل ش<strong>و</strong>ل:»زم<strong>و</strong>ږ ځ<strong>و</strong>اک<strong>و</strong>نه باید د<strong>و</strong>مره ق<strong>و</strong>ی <strong>و</strong>ي چې د هر رنګه باالق<strong>و</strong>ه دښمن<strong>،</strong>چېهڅه ک<strong>و</strong>ي نظامی ق<strong>و</strong>ت تر دې حده ج<strong>و</strong>ړ کړي<strong>،</strong> چې د متحده ایاالت<strong>و</strong>د ق<strong>و</strong>ت برابر یا هم له هغه څخه زیات امید <strong>و</strong>لري مخنی<strong>و</strong>ی <strong>و</strong>کړي«.داستعمار د ل<strong>و</strong>یې ستراتېژۍ م<strong>و</strong>خه دا <strong>و</strong>ه چې ( د متحده ایاالت<strong>و</strong> دحیثیت<strong>،</strong> دریځ ا<strong>و</strong> ځ<strong>و</strong>اک( ته د هر رنګه <strong>و</strong>رپېښېد<strong>و</strong>نکي ګ<strong>و</strong>اښ مخنی<strong>و</strong>ی<strong>و</strong>کړي .یعنی کله چې د هی<strong>و</strong>اد د ملي امنیت ا<strong>و</strong> ګټ<strong>و</strong> مسله مطرح ده<strong>،</strong> ن<strong>و</strong> هرمشر<strong>و</strong>ع ا<strong>و</strong> نا مشر<strong>و</strong>ع عمل الزمي ګڼل کیږي.همدارنګه د ب<strong>و</strong>ش د ادارې جګپ<strong>و</strong>ړ<strong>و</strong> چار<strong>و</strong>اک<strong>و</strong> د ۲۰۰۲ م کال په اکت<strong>و</strong>برکې <strong>و</strong><strong>و</strong>یل<strong>،</strong> چې ”م<strong>و</strong>ږ د امنیت ش<strong>و</strong>را ته هېڅ اړتیا نه لر<strong>و</strong>“. ن<strong>و</strong> کهغ<strong>و</strong>اړي مهمه <strong>و</strong>ا<strong>و</strong>سی<strong>،</strong> د<strong>و</strong>ی باید م<strong>و</strong>ږ ته همد<strong>و</strong>مره صالحیت راکړي<strong>،</strong>چې کانګریس راکړی دی یعنی د ځ<strong>و</strong>اک د کار<strong>و</strong>ل<strong>و</strong> بشپړ <strong>و</strong>اک ا<strong>و</strong>
Change language