Κρασί και καρδιαγγειακά153Πίνακας 3. Διασταυρούμενες μεταγευματικές μελέτες κατανάλωσης κρασιού παράλληλα με ένα γεύμα. Επίδραση σε δείκτες ενδοθηλιακήςλειτουργίας – αιμόστασης.Εθελοντές Παρέμβαση Μετρούμενοι Δείκτες Αποτέλεσμα ΑναφοράΧρονικά διαστήματα12 υγιείς μκ ΣΓ με κ. κρασί ή με FMD Αύξηση στο μη 51(8α, 4γ) μη αλκοολούχο κρασί 0, 30 και 60 λεπτά αλκοολούχο κρασί(ηλικία: 27-35)(250 mL)11 υγιείς μκ α ΣΓ με νερό ή με κ.κρασί ή με FMD Αύξηση στο κρασί και το μη(ηλικία: 33-35) μη αλκοολούχο κρασί 0, 30 και 120 λεπτά αλκοολούχο κρασί σε 52(500 mL) ή βότκα σχέση με το νερό14 ασθενείς ΣΓ με λ.κρασί ή με κ.κρασί ή FMD Όχι διαφορά μεταξύ των 53CAD κ α ισοθερμιδικό αναψυκτικό 0, 1 και 6 ώρες δυο κρασιών, και τα δύο(ηλικία: 30-70) (4 mL/kg) κρασιά αύξησαν το FMD15 ασθενείς Ψωμί και τυρί (4%Λ) FMD, ινωδογόνο Καμία διαφορά στο ινωδογόνο, 54(ηλικία: 42-62) με κ. κρασί ή με μείωση του FMD στο κ.κρασί,μη αλκοολούχο κρασί (250 mL)αύξηση του FMD στο μη0, 30, 60, 90 λεπτά αλκοολούχο κρασί8 υγιείς μκ ΣΓ (10700 kJ: 53%Y, PAI αντιγόνο και δραστικότητα, Αύξηση PAI δραστικότητα 55(ηλικία: 45-55) 34%Λ, 13%Π) με νερό ή tPA αντιγόνο και δραστικότητα και tPA αντιγόνο μείωσηκ. κρασί (400 ml) ή μπύρα 0, 1, 3, 5, 9 και 13 ώρες δραστικότητας tPA με(1000 ml) ή τζίν (144 ml) μέγιστο στις 5 ώρες με τοαλκοόλ. Αύξηση δραστικότηταtPA στις 13 ώρες με το αλκοόλ12 υγιείς μκ ΣΓ (14-22 Kcal/Kg: Συσσώρευση αιμοπεταλίων Μείωση της συσσώρευσης 56(ηλικία:33-59) 55%Υ, 30%Λ, 15%Π) προκαλούμενη από διάτμηση, των αιμοπεταλίων σε όλεςμε νερό ή ΣΓ με κ.κρασί ή PAI-1, von WF, TG, τις παρεμβάσεις, αύξηση τουόχι γεύμα με νερό ή θρομβοξάνια στα ούρα PAI-1 και των TG στο κρασίμε κ. κρασί (60 γρ αλκοόλ)σε σχέση με το νερό10 υγιείς μκ α ΣΓ (782 Kcal: 30%Y, 53%Λ, Συσσώρευση αιμοπεταλίων Μείωση της συσσώρευσης 57(ηλικία: 32-38) 12%Π) με νερό ή με κ. κρασί ή επαγόμενη από PAF, PAI-1, των αιμοπεταλίων στηλ. κρασί ή με αλκοολούχο TBARS, ex vivo οξείδωση ορού παρέμβαση των κρασιώνυδατικό διάλυμα (4 mL/kg)σε σχέση με την παρέμβασηνερού και στην παρέμβασηκ. κρασιού σε σχέση μεαλκοολούχο υδατικό διάλυμα.Αύξηση των επιπέδων PAI-1στις αλκοολούχες παρεμβάσειςσε σχέση με την παρέμβαση νερούσε υγιείς εθελοντές δεν παρατηρήθηκε καμία διαφοροποίησηστα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης στις παρεμβάσεις μελευκό και κόκκινο κρασί σε σχέση με τις παρεμβάσεις αναφοράς(νερό, αλκοολούχο υδατικό δ/μα) 39 . Ένας από τουςπιθανούς μηχανισμούς όπου τα συστατικά του κρασιού μπορείνα έχουν υπογλυκαιμική δράση είναι η αναστολή των ενζύμωνα-αμυλάση και α-γλυκοζιδάση 40 .Επίδραση στα επίπεδα των λιποειδώνΤα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα από την κατανάλωσηκρασιού στα λιποειδή του ορού, και τις λιποπρωτεΐνες μελετήθηκεστην έρευνα των Djousse και των συνεργατώντου 41 . Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρξε μια τάση για μεγαλύτερηαύξηση των τριακυλογλυκερολών και των VLDLμετά το γεύμα με το κρασί, η οποία όμως δεν ήταν στατιστικώςσημαντική. Επίσης δεν παρατηρήθηκαν σημαντικέςαλλαγές στα επίπεδα της HDL-, της LDL- και της ολικής χοληστερόλης.Παρόμοια ο Ventura και οι συνεργάτες του 42δεν παρατήρησαν καμία διαφοροποίηση στα επίπεδα τωντριακυλογλυκερολών σε υγιείς εθελοντές στην παρέμβασητου κρασιού σε σχέση με το γεύμα αναφοράς. Η Naissadesκαι οι συνεργάτες της 38 έδειξαν σε δυσλιπιδαιμικές μεταεμμηνοπαυσιακέςγυναίκες ότι η κατανάλωση κόκκινου κρασιούπαράλληλα με ένα γεύμα έχει ως αποτέλεσμα την αύξησητων τριακυλογλυκερολών σε σχέση με το γεύμα ανα-
154 Ε. Φραγκοπούλουφοράς κάτι που δεν παρατηρήθηκε στο μη αλκοολούχο κόκκινοκρασί. Επιπλέον, σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσοφάνηκε ότι η κατανάλωση κόκκινου και λευκού κρασιού παράλληλαμε το γεύμα αύξησε τα επίπεδα τριακυλογλυκερόλώνσε σχέση με το ισοθερμικό αναψυκτικό 43 . Αντίστοιχασε μελέτη που πραγματοποιήσαμε σε υγιείς εθελοντές παρατηρήθηκεαύξηση των τριακυλογλυκερολών στις παρεμβάσειςμε αλκοολούχο ποτό (λευκό ή κόκκινο κρασί και αλκοολούχουδατικό δ/μα) σε σχέση με την παρέμβαση τουνερού, ενώ καμία επίδραση δεν παρατηρήθηκε στα επίπεδαστα επίπεδα HDL-χοληστερόλης, LDL-χοληστερόλης και ολικήςχοληστερόλης μεταξύ των παρεμβάσεων 39 .Από τις παραπάνω μελέτες φαίνεται ότι η αύξηση τωντριακυλογλυκερολών πιθανώς να οφείλετε στην αλκοόληκαι όχι στα άλλα συστατικά του κρασιούΕπίδραση σε δείκτες οξειδωτικού στρεςΔεδομένου της αύξησης του οξειδωτικού στρες κατά τηνμεταγευματική κατάσταση θεωρήθηκε ότι η ύπαρξη των αντιοξειδωτικώνστο κρασί θα βελτίωνε τους δείκτες οξειδωτικούστρες. Στις περισσότερες μελέτες η ολική αντιοξειδωτικήικανότητα του ορού (TAC, ORAC, TRAP) των εθελοντώναυξήθηκε τόσο σε υγιείς εθελοντές όσο και σε διαβητικούς35,42,44,45 . Τα επίπεδα των TBARS εκφρασμένα ως μηλονηλοαλδεϋδηστον ορό μειώθηκαν στην μελέτη του Gorelicκαι των συνεργατών του 46 στη παρέμβαση του γεύματοςμε το κρασί έναντι του σκέτου γεύματος, ενώ του Blackhurstκαι των συνεργατών του 47 στα επίπεδα των TBARSστα χυλομικρά δεν παρατηρήθηκε κάποια διαφοροποίησημε το κρασί. Επιπλέον, σε δυο μελέτες έχουν μετρήσει τηνex vivo αντίσταση της LDL στην οξείδωση. Η μια πραγματοποιήθηκεσε διαβητικούς ασθενείς που φάνηκε ότι η κατανάλωσηκρασιού παράλληλα με το γεύμα μειώνει την οξείδωσητης LDL σε σχέση με το γεύμα 45 . Η άλλη πραγματοποιήθηκεσε υγιείς εθελοντές και έδειξε να το κρασί δενδιαφοροποιεί την οξείδωση της LDL σε σχέση με το σκέτογεύμα αλλά σε σχέση με την κατανάλωση υδατικού διαλύματοςαιθανόλης παράλληλα με το γεύμα αναφοράς 44 . Επιπρόσθετα,στην μελέτη τη δική μας δεν παρατηρήθηκε καμίαδιαφοροποίηση μεταξύ των τεσσάρων παρεμβάσεων (λευκόκρασί ή κόκκινο κρασί ή αλκοολούχο υδατικό δ/μα ή νερό)στα επίπεδα των TBARS και στην ex vivo αντίσταση τουορού στην οξείδωση 48 . Τέλος η Natella και οι συνεργάτεςτης σε μια πιο πρόσφατη μελέτη παρατήρησαν μείωση τωνπροϊόντων οξείδωσης της χοληστερόλης στη παρέμβαση μετο κρασί έναντι της παρέμβασης αναφοράς 49 .Επίδραση σε δείκτες φλεγμονήςΟι μελέτες που μετράνε μεταγευματικά τους δείκτες φλεγμονήςκατά την κατανάλωση κρασιού παράλληλα με ένα γεύμαείναι περιορισμένες. Ο Williams και οι συνεργάτες τουεξέτασαν σε ασθενείς με CAD την μεταγευματική μεταβολήτης IL6, της CRP, του ICAM-1 και του sVCAM-1 μετά τηνκατανάλωση είτε λευκού είτε κόκκινου κρασιού, είτε αναψυκτικούπαράλληλα με ένα γεύμα. Τα αποτελέσματα έδειξανότι μόνο τα επίπεδα της IL6 αυξήθηκαν και στις δυο παρεμβάσειςμε το κρασί στις 6 ώρες 43 . Οι συγγραφείς απέδωσαντην αύξηση αυτή στη δράση της αιθανόλης στο ήπαρ.Επιπλέον, σε μελέτη όπου εξετάσανε την ενεργοποίηση τουμεταγραφικού παράγοντα NF-κΒ σε περιφερειακά μονοκύτταρα,ο οποίος εμπλέκεται στην παραγωγή προ-φλεγμονωδώνκυτταροκινών, είδαν ότι η κατανάλωση κρασιού παράλληλαμε ένα λιπαρό γεύμα οδηγεί σε μείωση της ενεργοποίησηςτου σε σχέση με το γεύμα αναφοράς 50 .Επίδραση σε δείκτες ενδοθηλιακής λειτουργίαςΟι μελέτες που εξετάζουν την μεταγευματική επίδρασητης κατανάλωσης κρασιού σε δείκτες συνήθως μετράνε τηναγγειοδιαστολή μέσω ροής (Flow-Mediated-Dilatation,FMD). Σε όλες τις μελέτες φάνηκε ότι το μη αλκοολούχοκρασί αύξησε το FMD 51,52,54 . Αντίθετα τα αποτελέσματα γιατην κατανάλωση κρασιού είναι αντικρουόμενα αφού δενέδειξε να επιδρά στο FMD 51 , ούτε έδειξε να το αυξάνει 53και σε μια μελέτη έδειξε να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα δηλαδήνα προκαλεί μείωση του FMD 54 . Αξίζει να σημειωθείότι στη μελέτη των Whelan και των συνεργατών του πουεξέτασαν την επίδραση τόσο του λευκού όσο και του κόκκινουκρασιού δεν φάνηκε να υπάρχει διαφοροποίηση ανάμεσαστους δυο τύπους κρασιών 53 .Επίδραση σε δείκτες αιμόστασηςΟι μελέτες που εξετάζουν την μεταγευματική επίδραση τηςκατανάλωσης κρασιού σε δείκτες αιμόστασης συνήθως μετράνεδείκτες ινωδόλυσης και συγκεκριμένα τον αναστολέαενεργοποίησης του πλασμαλογόνου (PAI) ή δείκτες πήξηςόπως τον παράγοντα VII, τον ενεργοποιητή του πλασμαλογόνου(tPA) ή τον παράγοντα von Willebrand. Από τις πρώτεςμελέτες είναι του Hendriks και των συνεργατών του 55 , όπουμελέτησαν την επίδραση της κατανάλωσης τριών αλκοολούχωνποτών σε σχέση με την κατανάλωση νερού παράλληλαμε το γεύμα. Όλα τα αλκοολούχα ποτά αύξησαν την δραστικότητατου PAI και το αντιγόνο του tPA, ενώ μείωσαν τηνδραστικότητα του tPA σε σχέση με το νερό. Το επόμενο όμωςπρωί η δραστικότητα του tPA ήταν μεγαλύτερη στα αλκοολούχαποτά σε σχέση με το νερό. O Numminen και οι συνεργάτεςπαρατήρησαν μείωση της επαγόμενης από διάτμησησυσσώρευσης αιμοπεταλίων τόσο στο γεύμα αναφοράς όσοκαι στην παρέμβαση με το κόκκινο κρασί. Επίσης στην ίδιαμελέτη παρατηρήθηκε αύξηση του PAI-1 και μείωση των πολυμερώντου παράγοντα von WF στο κρασί σε σχέση με τονερό, ενώ δεν παρατηρήθηκε καμία διαφορά στα επίπεδατων θρομβοξανίων στα ούρα 56 . Στη μελέτη που πραγματοποίησεη ερευνητική μας ομάδα σε υγιείς εθελοντές που έλαβανμέρος σε 4 παρεμβάσεις (λευκό κρασί ή κόκκινο κρασί