Καρδιολογική Γνώμη - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ...

Κρασί και καρδιαγγειακά149συγκεκριμένης θεωρίας στηρίζονται στην παρατήρηση ότιη διατροφή των Γάλλων και των Βρετανών ήταν παρόμοιαγια ένα μικρό χρονικό διάστημα περίπου 15 ετών και ότιγια δεκαετίες οι Γάλλοι κατανάλωναν μικρότερες ποσότητεςζωικού λίπους. Θεωρούν επομένως ότι τα παρατηρούμεναμειωμένα επίπεδα θνησιμότητας οφείλονται σε αυτή τηνχρονική υστέρηση. Η θεωρία αυτή προκάλεσε πολλές αντιδράσειςστην επιστημονική κοινότητα και απορρίφθηκε απότην πλειοψηφία των ερευνητών ως απλοϊκή, αφού στηρίχθηκεσε πολύ καθορισμένους παράγοντες κινδύνου όπωςτα επίπεδα χοληστερόλης και δεν έλαβε υπόψη της άλλουςπαράγοντες κινδύνου, που παίζουν σημαντικό ρόλο στα καρδιαγγειακάνοσήματα. Αργότερα ο de Lorgeril, ο οποίοςήταν ένας από τους ερευνητές που εισήγαγε τον όρο «Γαλλικόπαράδοξο» δημοσίευσε το 2002 μια μελέτη που σκοπόείχε να καταγράψει το σύνολο των διατροφικών συνηθειώντων Γάλλων και να εξετάσει εάν η υιοθέτηση μιας Μεσογειακούτύπου δίαιτας είναι υπεύθυνη για τα χαμηλά ποσοστάθνησιμότητας των Γάλλων 9 . Παρόλα αυτά τα αποτελέσματαέδειξαν ότι οι Γάλλοι δεν ακολουθούν μια Μεσογειακούτύπου δίαιτα όπως οι νότιες χώρες της ΜεσογειακήςΛεκάνης. Οι ερευνητές της μελέτης επομένως υποστηρίζουνότι τα χαμηλά ποσοστά θνησιμότητας των Γάλλων δεν οφείλονταιστην προσκόλληση τους σε Μεσογειακού τύπου δίαιταεπισημαίνοντας όμως ότι άλλα χαρακτηριστικά της τυπικήςδίαιτας που ακολουθούν οι Γάλλοι μπορεί να συμβάλουνστην εξήγηση του «Γαλλικού παραδόξου».Φαίνεται επομένως ότι μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί κάποιακοινά αποδεκτή εξήγηση του «Γαλλικού παραδόξου»και ότι η κατανάλωση κρασιού αποτελεί μέχρις στιγμής τηνπιο διαδεδομένη θεωρεία. Η ερευνητική μας ομάδα πάνωαπό μια δεκαετία ασχολείται με την εξήγηση του «Γαλλικούπαραδόξου» και έχει πιστοποιήσει την ύπαρξη στο σταφύλι,τον μούστο και το κρασί την ύπαρξη βιοδραστικών ενώσεωνμε ισχυρή αντιφλεγμονώδη – αντιθρομβωτική δράση αφούαναστέλλουν τη δράση του Παράγοντα Ενεργοποίησης τωνΑιμοπεταλίων (Platelet Activating Factor, PAF).Τα συστατικά του κρασιού και οι δράσεις τουςΗ αθηροσκλήρωση αποτελεί τη βασική συνιστώσα γιατην ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων. Κατά την έναρξηκαι εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης οι βασικοί φυσιοπαθολογικοίμηχανισμοί που κυριαρχούν είναι η φλεγμονή, η θρόμβωσηκαι το οξειδωτικό στρες. Η οξείδωση της λιποπρωτεΐνηςLDL θεωρείται ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξητης βλάβης. Κατά την οξείδωσή της παράγονται ισχυράπρο-φλεγμονώδη μόρια, όπως είναι ο PAF και τα οξειδωμέναφωσφολιποειδή (οξειδωμένες φωσφατιδυλοχολίνες,oxPC), στα οποία οφείλει κατά κύριο λόγο την αθηρογόνοδράση της. Τα βασικά στάδια της αθηροσκληρωτικής βλάβηςείναι η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, η διήθηση της λιποπρωτεΐνηςLDL στον υποενδοθηλιακό χώρο και η οξείδωσή της,η μετατροπή των μακροφάγων σε αφρώδη κύτταρα, ο πολλαπλασιασμόςκαι η μετανάστευση των λείων μυϊκών κυττάρωνκαι τέλος ο σχηματισμός του θρόμβου 10 .Τα συστατικά του κρασιού έχει βρεθεί ότι μπορούν ναασκήσουν προστατευτική δράση αναστέλλοντας ή επιβραδύνονταςτα διάφορα στάδια της αθηροσκλήρωσης. Η αιθανόληπου αποτελεί το 10 με 13 % του όγκου του κρασιούέχει βρεθεί ότι προκαλεί αύξηση της HDL-χοληστερόλης,μείωση της LDL-χοληστερόλης και μείωση της συσσώρευσηςτων αιμοπεταλίων. Οι δράσεις αυτές της αιθανόλης μπορούννα εξηγήσουν μόνο εν μέρη την προστατευτική δράση τηςκατανάλωσης κρασιού 1 . Εκτός από την αιθανόλη το κρασίείναι πλούσιο σε άλλα μικρο-συστατικά, φαινολικές ενώσειςκαι τα κλασικά φωσφο- και γλυκο-λιποειδή 6,11 , τα οποίαπροέρχονται από το σταφύλι και φαίνεται να είναι υπεύθυναγια την υπεροχή του κρασιού έναντι των άλλων αλκοολούχωνποτών. Το κόκκινο κρασί λόγο του τρόπου οινοποίησηςέχει περισσότερες φαινολικές ενώσεις έναντι του λευκούκρασιού και για αυτό το λόγο αρχικά αποδόθηκαν μόνο σεαυτό οι προστατευτικές ιδιότητες του κρασιού. Πιο συγκεκριμένατα βιοδραστικά συστατικά του κρασιού αναστέλλουν:την οξείδωση της LDL δρώντας ως αντιοξειδωτικά(δεσμευτές προ-οξειδωτικών μετάλλων, εκκαθαριστές ελευθέρωνριζών, αναστολείς οξειδωτικών ενζύμων), τη συσσώρευσητων αιμοπεταλίων από διάφορους συσσωρευτικούςπαράγοντες (ADP, θρομβίνη), τον πολλαπλασιασμότων λείων μυϊκών κυττάρων, προκαλούν αγγειοχαλάρωσηκαι τέλος αναστέλλουν την δράση προ-φλεγμονωδών παραγόντωνόπως των κυτταροκινών 12-13 . Στο πλαίσιο αυτόη ερευνητική μας ομάδα έχει μελετήσει την βιολογική δράσηεκχυλισμάτων κρασιών από διάφορες ποικιλίες έναντι τηςεπαγόμενης από PAF συσσώρευσης αιμοπεταλίων. Τα αποτελέσματαέδειξαν ότι δυο κρασιά ένα κόκκινο, με κύριαποικιλία το Cabernet Sauvignon, και ένα λευκό κρασί, με κύριαποικιλία τη Ρομπόλα, παρουσίασαν την καλύτερη ανασταλτικήδράση 6,14 . Τα εκχυλίσματα των συγκεκριμένωνκρασιών παρατηρήσαμε ότι παρουσιάζουν και ισχυρή αντιοξειδωτικήδράση, αφού είχαν την ικανότητα να αναστέλλουντην δράση της λιποξυγονάσης, να εκκαθαρίζουν ελεύθερεςρίζες και να δεσμεύουν προ-οξειδωτικά μέταλλα 15 .Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι δεν έχουν όλα τα φαινολικάσυστατικά την ίδια ικανότητα να εκδηλώνουν προστατευτικήδράση με τους παραπάνω μηχανισμούς. Αυτή η παρατήρησημπορεί να εξηγήσει αφενός το γεγονός ότι δεν εκδηλώνουνόλα τα κόκκινα κρασιά την ίδια δράση, αλλά καιαφετέρου γιατί υπάρχουν λευκά κρασιά τα οποία εκδηλώνουνπαρόμοια ή και καλύτερη δράση από τα κόκκινα κρασιά.Επιπρόσθετα, είναι σημαντικό πριν αξιολογηθεί η διατροφικήαξία του κρασιού να μελετηθεί η απορρόφηση καιη βιοδιαθεσιμότητα των συστατικών του από τον ανθρώπινοοργανισμό. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι κάποια από ταφαινολικά συστατικά του κρασιού, όπως οι ανθοκυανίνες,η κερκετίνη και η ρεσβερατρόλη, απορροφούνται σε ικανοποιητικέςσυγκεντρώσεις, ώστε να εκδηλώσουν τη βιολογικήτους δράση 16,17 . Σε κλινικές μελέτες έχει βρεθεί ότι κατά