ÎαÏδιολογική ÎνÏμη - ÎÎ¸Î½Î¹ÎºÏ ÎºÎ±Î¹ ÎαÏοδιÏÏÏÎ¹Î±ÎºÏ Î Î±Î½ÎµÏιÏÏήμιο ...
ÎαÏδιολογική ÎνÏμη - ÎÎ¸Î½Î¹ÎºÏ ÎºÎ±Î¹ ÎαÏοδιÏÏÏÎ¹Î±ÎºÏ Î Î±Î½ÎµÏιÏÏήμιο ... ÎαÏδιολογική ÎνÏμη - ÎÎ¸Î½Î¹ÎºÏ ÎºÎ±Î¹ ÎαÏοδιÏÏÏÎ¹Î±ÎºÏ Î Î±Î½ÎµÏιÏÏήμιο ...
Η χρήση ελαιοπυρήνα για την παραγωγή νέων λειτουργικών τροφίμων145Σχήμα 2. Αντιπροσωπευτικές οπτικές μικρογραφίες της αορτής από τις δύο ομάδες κουνελιών με τις αθηρωματικές πλάκες. Α: ομάδαΑ (αθηρογόνος δίαιτα). Β: ομάδα Β (αθηρογόνος δίαιτα και ΠΛ τσιπούρας). Τα βέλη δείχνουν το μέγεθος της αθηρωματικής βλάβης.μιας «νέας ιχθυοτροφής» και να διερευνήσουμε στην συνέχειααν αυτή η «νέα ιχθυοτροφή» θα οδηγήσει σε παραγωγήψαριών ιχθυοκαλλιέργειας με αυξημένες καρδιοπροστατευτικέςιδιότητες. Σε συνεργασία με την εταιρεία ιχθυοκαλλιέργειας«Νηρεύς ΑΕ» εμπλουτίσθηκε η ιχθυοτροφή σε ΕΠκαι με χημικές και βιολογικές δοκιμασίες πιστοποιήθηκε ηύπαρξη του πλΕΠ και στην «νέα ιχθυοτροφή». Αυτή η νέαεμπλουτισμένη σε ΕΠ ιχθυοτροφή χορηγήθηκε στη συνέχειασε τσιπούρες και λαβράκια.Ψάρια ιχθυοτροφείου με συμβατικήιχθυοτροφήΟι αρχικές μας έρευνες επικεντρώθηκαν στην αξιολόγησητης διατροφικής αξίας των ψαριών ιχθυοτροφείου και ειδικάστα ψάρια τσιπούρα και λαβράκι. Έτσι, μελετήθηκαν τα ψάριαπου παράγονται σήμερα με την συμβατική ιχθυοτροφή δηλαδή,ιχθυοτροφή που είναι βασισμένη σε ιχθυέλαια (fish oil).Για να γίνει αυτή η αξιολόγηση, απομονώθηκαν τα κλάσματατων ολικών, των ουδετέρων και των πολικών λιποειδών απότην βρώσιμη σάρκα των δύο ψαριών και τα οποία μελετήθηκανως προς τις in vitro βιολογικές τους δραστικότητες ωςαναστολείς του PAF 10 . Τα αρχικά μας αποτελέσματα έδειξανότι τα πολικά λιποειδή της τσιπούρας έχουν σημαντικές βιολογικέςδραστικότητες και για αυτό το λόγο επικεντρωθήκαμεστην συνέχεια στη μελέτη αυτού του λιποειδικού κλάσματος.Στην επόμενη σειρά πειραμάτων, μελετήσαμε την in vivo δράσητων πολικών λιποειδών της τσιπούρας με διατροφική παρέμβασησε κουνέλια. Στην ομάδα Α, χορηγήθηκε η κανονικήτροφή κουνελιών (κουνελίνη) εμπλουτισμένη με 1% χοληστερόλη(αθηρογόνος δίαιτα) και στην ομάδα Β, χορηγήθηκεη κανονική τροφή κουνελιών (κουνελίνη) εμπλουτισμένη με1% χοληστερόλη (όπως η ομάδα Α) αλλά και επιπλέον με τοπολικό λιποειδικό (ΠΛ) κλάσμα της τσιπούρας (δηλ. αθηρογόνοςδίαιτα και ΠΛ τσιπούρας) (Σχήμα 2) 11 .Από την λεπτομερή μελέτη του λιπιδαιμικού προφίλ στιςδύο ομάδες κουνελιών προέκυψε ότι τα επίπεδα της ολικήςχοληστερόλης, της χοληστερόλης χαμηλής πυκνότητας καθώςκαι των τριγλυκεριδίων δεν διέφεραν στατιστικά σημαντικάστο τέλος του πειράματος. Αντίθετα, η ομάδα Β στο τέλοςτου πειράματος είχε στατιστικά σημαντικά αυξημένα επίπεδαχοληστερόλης υψηλής πυκνότητας (κατά περίπου 70%) 11 .Συνδυάζοντας τα ευρήματα του Σχήματος 1 με τα ευρήματατου λιπιδαιμικού προφίλ και το Σχήμα 2, μπορούμε ναεξάγουμε το συμπέρασμα ότι και παρουσία υψηλών επιπέδωνχοληστερόλης στο αίμα μπορεί να ανασταλεί η αθηρωμάτωσημε κατανάλωση τροφίμων, που περιέχουν αναστολείςτου PAF (π.χ. ΠΛ τσιπούρας). Με άλλα λόγια, η κατανάλωσητέτοιων τροφίμων παρέχει προστασία από καρδιαγγειακέςασθένειες.Εμπλουτισμένη ιχθυοτροφήΑφού μελετήσαμε in vitro και in vivo τις δράσεις των ΠΛτης τσιπούρας, και προχωρήσαμε στον εμπλουτισμό της ιχθυοτροφήςμε ΕΠ, αυτή την ιχθυοτροφή την χορηγήσαμεσε τσιπούρα και λαβράκι. Στο τέλος της εκτροφής έγινε εκχύλισητων ολικών λιποειδών από την σάρκα των ψαριώνπου είχαν εκτραφεί με την συμβατική ιχθυοτροφή και εκείνωνπου είχαν εκτραφεί με την εμπλουτισμένη σε ΕΠ ιχθυοτροφήκαι μελετήθηκαν οι in vitro βιολογικές τους δραστικότητες12 . Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι το κλάσμα πολικώνλιποειδών του ΕΠ (πλΕΠ) που είχε πιστοποιηθεί μεχημικές και βιολογικές δοκιμασίες στην εμπλουτισμένη μεΕΠ τροφή, πέρασε από την εμπλουτισμένη τροφή και στησάρκα της τσιπούρας, όπως επίσης πιστοποιήθηκε με χημικέςκαι βιολογικές δοκιμασίες. Μετά τα θετικά αυτά αποτελέσματαπου υποδηλώνουν ότι αυξήθηκε η διατροφική αξίατου ψαριού (ως προς την αναστολή καρδιαγγειακών παθήσεων)οδηγούμεθα σήμερα στη επόμενη σειρά πειραμάτων,δηλαδή στα in vivo πειράματα με διατροφική παρέμβαση μετην νέα αυτή τσιπούρα σε κουνέλια και κατόπιν διατροφικήπαρέμβαση σε ανθρώπους.
146 Ι. Ζαμπετάκης και συν.Σχήμα 3. Αραχνοδιάγραμμα σύγκρισης της οσμής της συμβατικήςτσιπούρας με εκείνη που έχει τραφεί με ΕΠ.Σχήμα 4. Αραχνοδιάγραμμα σύγκρισης της γεύσης της συμβατικήςτσιπούρας με εκείνη που έχει τραφεί με ΕΠ.Οργανοληπτικά χαρακτηριστικάΤο επόμενο επιστημονικό ερώτημα το οποίο κληθήκαμενα απαντήσουμε ήταν το εξής: Η «νέα» τσιπούρα που έχειτραφεί με ΕΠ υστερεί οργανοληπτικά σε σχέση με την συμβατικήτσιπούρα; Η απάντηση δίνεται από τα πρόσφατα αδημοσίευτααποτελέσματά μας στα Σχήματα 3, 4 και 5. Εκπαιδευμένοιδοκιμαστές, ηλικίας 25-42, συνέκριναν την οσμή(Σχήμα 3), την γεύση (Σχήμα 4) και την επίγευση (Σχήμα 5)των δύο ψαριών σε μια σειρά όρων και βαθμολόγησαν απότο 0 ως το 10 τα δύο ψάρια (σκορ: 0 μη ισχυρό, 10 ισχυρό).Έτσι, προέκυψαν τρία αραχνοδιαγράμματα.Το συμπέρασμα από τις συγκρίσεις των τριών οργανοληπτικώνιδιοτήτων (άρωμα, γεύση κι επίγευση) των δύοψαριών δείχνει ότι το εμπλουτισμένο ψάρι δεν υστερεί ωςπρος τα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά σε σχέση με τοσυμβατικό.Το γεγονός αυτό, σε σχέση με την αυξημένη διατροφικήαξία της τσιπούρας που έχει παραχθεί με την εμπλουτισμένημε ΕΠ ιχθυοτροφή, μάς οδηγεί στη συνέχιση της έρευνάςγια μια νέα λειτουργική τσιπούρα και λαβράκι κατά των καρδιαγγειακώννοσημάτων.Μελλοντική έρευνα και ο ΕΚ 1924/2006Σχήμα 5. Αραχνοδιάγραμμα σύγκρισης της επίγευσης της συμβατικήςτσιπούρας με εκείνη που έχει τραφεί με ΕΠ.Νομικό οδηγό στην μέχρι τώρα έρευνά μας αποτελεί ο ΕΚ1924/2006 που ορίζει τον τρόπο που μπορούμε να δημιουργήσουμε«ισχυρισμούς υγείας» (health claims) για νέα τρόφιμα13 . Το πιο σημαντικό άρθρο του εν λόγω ΕΚ είναι το άρθρο13 (Πίνακας 1). το οποίο αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:Αξιοποιώντας τις δυνατότητες που περιγράφει αυτό τοάρθρο του ΕΚ 1924/2006, ο απώτερος σκοπός μας είναινα δημιουργήσουμε νέα ψάρια με αυξημένες καρδιοπροστατευτικέςιδιότητες αξιοποιώντας παράλληλαένα παραπροϊόν της ελαιουργίας (το ΕΠ) με υψηλόρυπαντικό φορτίο. Δηλαδή στα νέα ψάρια θα έχει ενισχυθείη αντιαθηρογόνος τους δράση και από το κλάσμα πλΕΠπου έχουμε δείξει ότι και αναστέλλει αλλά και υποστρέφειτις αθηρωματικές πλάκες. Κατ΄αυτόν τον τρόπο, θα υπάρχεικαι ένα πρόσθετο όφελος: τρώγοντας ψάρι, θα εμπλουτίζεταιμε τα εν λόγω βιολογικά δραστικά συστατικά πουυπάρχουν στην ελιά, το ελαιόλαδο και τα παραπροϊόνταελαιουργίας και η διατροφή πληθυσμών που δεν έχουν (οι-
- Page 25 and 26: Στο τετράδιο του πί
- Page 27 and 28: 96 Χ.X. Καραντώνης κα
- Page 29 and 30: 98 Χ.X. Καραντώνης κα
- Page 31 and 32: 100 Χ.X. Καραντώνης κα
- Page 33 and 34: 102 Χ.X. Καραντώνης κα
- Page 35 and 36: Καρδιολογική Γνώμη
- Page 37 and 38: 106 Π. Ντετοπούλου κα
- Page 39 and 40: 108 Π. Ντετοπούλου κα
- Page 41 and 42: Καρδιολογική Γνώμη
- Page 43 and 44: 112 Μ. Χίνη και συν.Ει
- Page 45 and 46: 114 Μ. Χίνη και συν.Πί
- Page 47 and 48: 116 Μ. Χίνη και συν.Σχ
- Page 49 and 50: 118 Μ. Χίνη και συν.39.
- Page 51 and 52: 120 Α. Μικελλίδη, Τ. Ν
- Page 53 and 54: 122 Α. Μικελλίδη, Τ. Ν
- Page 55 and 56: 124 Α. Μικελλίδη, Τ. Ν
- Page 57 and 58: 126 Α. Μικελλίδη, Τ. Ν
- Page 59 and 60: 128 Σ. Αντωνοπούλουε
- Page 61 and 62: 130 Σ. ΑντωνοπούλουΠ
- Page 63 and 64: 132 Σ. Αντωνοπούλουλ
- Page 65 and 66: Καρδιολογική Γνώμη
- Page 67 and 68: 136 Γ. Σταματάκης, Κ.Α
- Page 69 and 70: 138 Γ. Σταματάκης, Κ.Α
- Page 71 and 72: 140 Γ. Σταματάκης, Κ.Α
- Page 73 and 74: 142 Γ. Σταματάκης, Κ.Α
- Page 75: 144 Ι. Ζαμπετάκης και
- Page 79 and 80: Καρδιολογική Γνώμη
- Page 81 and 82: 150 Ε. Φραγκοπούλουτ
- Page 83 and 84: 152 Ε. ΦραγκοπούλουΠ
- Page 85 and 86: 154 Ε. Φραγκοπούλουφ
- Page 87 and 88: 156 Ε. Φραγκοπούλου32.
- Page 89: 158 Οδηγίες προς του
Η χρήση ελαιοπυρήνα για την παραγωγή νέων λειτουργικών τροφίμων145Σχήμα 2. Αντιπροσωπευτικές οπτικές μικρογραφίες της αορτής από τις δύο ομάδες κουνελιών με τις αθηρωματικές πλάκες. Α: ομάδαΑ (αθηρογόνος δίαιτα). Β: ομάδα Β (αθηρογόνος δίαιτα και ΠΛ τσιπούρας). Τα βέλη δείχνουν το μέγεθος της αθηρωματικής βλάβης.μιας «νέας ιχθυοτροφής» και να διερευνήσουμε στην συνέχειααν αυτή η «νέα ιχθυοτροφή» θα οδηγήσει σε παραγωγήψαριών ιχθυοκαλλιέργειας με αυξημένες καρδιοπροστατευτικέςιδιότητες. Σε συνεργασία με την εταιρεία ιχθυοκαλλιέργειας«Νηρεύς ΑΕ» εμπλουτίσθηκε η ιχθυοτροφή σε ΕΠκαι με χημικές και βιολογικές δοκιμασίες πιστοποιήθηκε ηύπαρξη του πλΕΠ και στην «νέα ιχθυοτροφή». Αυτή η νέαεμπλουτισμένη σε ΕΠ ιχθυοτροφή χορηγήθηκε στη συνέχειασε τσιπούρες και λαβράκια.Ψάρια ιχθυοτροφείου με συμβατικήιχθυοτροφήΟι αρχικές μας έρευνες επικεντρώθηκαν στην αξιολόγησητης διατροφικής αξίας των ψαριών ιχθυοτροφείου και ειδικάστα ψάρια τσιπούρα και λαβράκι. Έτσι, μελετήθηκαν τα ψάριαπου παράγονται σήμερα με την συμβατική ιχθυοτροφή δηλαδή,ιχθυοτροφή που είναι βασισμένη σε ιχθυέλαια (fish oil).Για να γίνει αυτή η αξιολόγηση, απομονώθηκαν τα κλάσματατων ολικών, των ουδετέρων και των πολικών λιποειδών απότην βρώσιμη σάρκα των δύο ψαριών και τα οποία μελετήθηκανως προς τις in vitro βιολογικές τους δραστικότητες ωςαναστολείς του PAF 10 . Τα αρχικά μας αποτελέσματα έδειξανότι τα πολικά λιποειδή της τσιπούρας έχουν σημαντικές βιολογικέςδραστικότητες και για αυτό το λόγο επικεντρωθήκαμεστην συνέχεια στη μελέτη αυτού του λιποειδικού κλάσματος.Στην επόμενη σειρά πειραμάτων, μελετήσαμε την in vivo δράσητων πολικών λιποειδών της τσιπούρας με διατροφική παρέμβασησε κουνέλια. Στην ομάδα Α, χορηγήθηκε η κανονικήτροφή κουνελιών (κουνελίνη) εμπλουτισμένη με 1% χοληστερόλη(αθηρογόνος δίαιτα) και στην ομάδα Β, χορηγήθηκεη κανονική τροφή κουνελιών (κουνελίνη) εμπλουτισμένη με1% χοληστερόλη (όπως η ομάδα Α) αλλά και επιπλέον με τοπολικό λιποειδικό (ΠΛ) κλάσμα της τσιπούρας (δηλ. αθηρογόνοςδίαιτα και ΠΛ τσιπούρας) (Σχήμα 2) 11 .Από την λεπτομερή μελέτη του λιπιδαιμικού προφίλ στιςδύο ομάδες κουνελιών προέκυψε ότι τα επίπεδα της ολικήςχοληστερόλης, της χοληστερόλης χαμηλής πυκνότητας καθώςκαι των τριγλυκεριδίων δεν διέφεραν στατιστικά σημαντικάστο τέλος του πειράματος. Αντίθετα, η ομάδα Β στο τέλοςτου πειράματος είχε στατιστικά σημαντικά αυξημένα επίπεδαχοληστερόλης υψηλής πυκνότητας (κατά περίπου 70%) 11 .Συνδυάζοντας τα ευρήματα του Σχήματος 1 με τα ευρήματατου λιπιδαιμικού προφίλ και το Σχήμα 2, μπορούμε ναεξάγουμε το συμπέρασμα ότι και παρουσία υψηλών επιπέδωνχοληστερόλης στο αίμα μπορεί να ανασταλεί η αθηρωμάτωσημε κατανάλωση τροφίμων, που περιέχουν αναστολείςτου PAF (π.χ. ΠΛ τσιπούρας). Με άλλα λόγια, η κατανάλωσητέτοιων τροφίμων παρέχει προστασία από καρδιαγγειακέςασθένειες.Εμπλουτισμένη ιχθυοτροφήΑφού μελετήσαμε in vitro και in vivo τις δράσεις των ΠΛτης τσιπούρας, και προχωρήσαμε στον εμπλουτισμό της ιχθυοτροφήςμε ΕΠ, αυτή την ιχθυοτροφή την χορηγήσαμεσε τσιπούρα και λαβράκι. Στο τέλος της εκτροφής έγινε εκχύλισητων ολικών λιποειδών από την σάρκα των ψαριώνπου είχαν εκτραφεί με την συμβατική ιχθυοτροφή και εκείνωνπου είχαν εκτραφεί με την εμπλουτισμένη σε ΕΠ ιχθυοτροφήκαι μελετήθηκαν οι in vitro βιολογικές τους δραστικότητες12 . Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι το κλάσμα πολικώνλιποειδών του ΕΠ (πλΕΠ) που είχε πιστοποιηθεί μεχημικές και βιολογικές δοκιμασίες στην εμπλουτισμένη μεΕΠ τροφή, πέρασε από την εμπλουτισμένη τροφή και στησάρκα της τσιπούρας, όπως επίσης πιστοποιήθηκε με χημικέςκαι βιολογικές δοκιμασίες. Μετά τα θετικά αυτά αποτελέσματαπου υποδηλώνουν ότι αυξήθηκε η διατροφική αξίατου ψαριού (ως προς την αναστολή καρδιαγγειακών παθήσεων)οδηγούμεθα σήμερα στη επόμενη σειρά πειραμάτων,δηλαδή στα in vivo πειράματα με διατροφική παρέμβαση μετην νέα αυτή τσιπούρα σε κουνέλια και κατόπιν διατροφικήπαρέμβαση σε ανθρώπους.