Καρδιολογική Γνώμη - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ...

136 Γ. Σταματάκης, Κ.Α. ΔημόπουλοςΛιγνάνιαΈνα άλλο παραδοσιακό φάρμακο είναι ο λιναρόσποροςπου περιέχει τα λιγνάνια, τα οποία είναι ευρέως διαδεδομέναστην φύση. Συγκεκριμένα το λιγνάνιο που είναι ο διγλυκοζίτηςτης σεκοϊσολαρισιρεζινόλης (secoisolariciresinol diglucoside,SDG) (Σχήμα 3) αποτελεί αναστολέα του PAF. Η ένωση αυτήυπάρχει σε μεγάλα ποσά στον λιναρόσπορο με συγκεντρώσειςπου φτάνουν το 1,8 g/100 g καρπού 9 . Τα βακτήρια τουεντέρου στον οργανισμό το μεταβολίζουν στο άγλυκο παράγωγοεντεροδιόλη και εντερολακτόνη 10 . Τόσο το SDG όσοκαι τα προϊόντα μεταβολισμού του είναι αντιοξειδωτικά μόρια11,12 . Η αντιαθηρογόνος δράση του έχει αποδειχτεί σε πειράματαμε κουνέλια και ποντίκια. Έτσι η συγχορήγηση SDGσε κουνέλια που τρέφονταν με αθηρογόνο δίαιτα, ανέστειλετο σχηματισμό αθηρωματικών πλακών κατά 73%. Στο λιπιδαιμικόπροφίλ των πειραματόζωων παρατηρήθηκε μείωσητης ολικής χοληστερόλης του ορού (TC) κατά 33%, της LDLχοληστερόλης(LDL-C) κατά 35% και του λόγου TC/HDL-Cκατά 64%, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Ενώ η HDL-Cαυξήθηκε τις 4 πρώτες εβδομάδες κατά 140%, παρέμεινεστην συνέχεια σταθερή μέχρι τη λήξη του πειράματος 13 . Προκαλείόμως και υποστροφή των αθηρωματικών πλακών, όπωςφαίνεται από τα ακόλουθα πειράματα. Τα κουνέλια τα οποίατρέφονταν με τυπική τροφή μετά την ανάπτυξη αθηρωματικώνπλακών, εμφάνισαν αύξηση του σχηματισμού των αθηρωματικώνπλακών, κάτι που δεν παρατηρήθηκε στην ομάδαπου γινόταν παρέμβαση με SDG, το οποίο μηδένισε το ρυθμόαύξησης. Ακόμα παρατηρήθηκε και μείωση των αθηρωματικώνπλακών στις 120 ημέρες, σε ποσοστό 17,5%, χωρίςόμως στατιστική σημαντικότητα 14 . Σε ποντίκια (LDL rKO) πουτρέφοντο με δίαιτα πλούσια σε λίπος μείωσε τα τριγλυκερίδια(TG) του ορού κατά 38% και την TC κατά 15% 15 , ενώ σευπερλιπιδαιμικούς αρουραίους παρατηρήθηκαν μειώσεις τηςTC κατά 33%, των TG κατά 39% και της LDL-C κατά 45%,και αύξηση της HDL-C κατά 22% 16 .Βιταμίνη ΕΣε πειράματα με ποντίκια (ApoE) έχει βρεθεί ότι αναστέλλεταιη αθηρογένεση από την βιταμίνη Ε 17 . Στην βιβλιογραφία,η εξήγηση της αντι-φλεγμονώδους και αντι-αθηρογόνουδράσης, δίνεται μέσω των αντιοξειδωτικών δράσεωντης βιταμίνης 18 , αλλά από πειράματά μας φαίνεται ότιη βιταμίνη Ε αποτελεί και αναστολέα του PAF 19 .Σχετικό θέμα αποτελεί και η δράση του παραδοσιακούλαϊκού φαρμάκου Hippophaea. Έχει βρεθεί ότι αναστέλλειτην αθηρογένεση σε κουνέλια, ικανότητα που στην βιβλιογραφίααποδίδεται στα υψηλά επίπεδα βιταμίνης E 20 .Συστατικά των ψαριώνΌπως θα αναπτυχθεί σε άλλο άρθρο έχουμε διαπιστώσειότι και το κλάσμα των πολικών λιποειδών των ψαριών πουΠίνακας 1. Τιμές των IC 50 και EC 50 των πρότυπων διαλυμάτωντων EPA και DHA. IC 50 : Η ποσότητα του μελετώμενουδείγματος για αναστολή κατά 50% της προκαλούμενης απότον PAF συσσώρευση. EC 50 : Η ποσότητα του μελετώμενουδείγματος που προκαλεί το 50% της μέγιστης αντιστρεπτήςσυσσώρευσης.Πρότυπα διαλύματα EPA & DHAΔράση IC 50 (mg) EC 50 (mg)DHA Αναστολή 0,001 -EPA Αναστολή & 0,05 0,12ΣυσσώρευσηΣχήμα 4. Εικόνα του φυτού Piper sarmentosum και δομή του νέολιγνάνιουκαντσουτερόνη. Η καντσουτερόμη είναι ο πρώτος φυσικόςαναστολέας του PAF που ανακαλύφτηκε από το είδος πιπεριούPiper futokadsurae.περιλαμβάνει γλυκολιποειδή (π.χ. ακετυλιωμένους γαγγλιοζίτες)21 διαθέτει in vitro αντι-PAF δράση και in vivo αναστέλλειτον σχηματισμό αθηρωματικών πλακών σε κουνέλια 22 . Για ταω-3/6 λιπαρά οξέα δεν υπάρχουν in vivo πειραματικά δεδομένασε πειραματόζωα που να δείχνουν με άμεσο τρόπο ότιαναστέλλουν ή/και υποστρέφουν τις αθηρωματικές πλάκες.Υπάρχουν μόνο έμμεσες ενδείξεις για αναστολή/υποστροφήσε πειραματόζωα που και αυτές εμπλέκονται με τις δράσειςτου PAF. Συγκεκριμένα, το λινελαϊκό οξύ (18:2, ω-6) έχει δημοσιευτείότι παρεμποδίζει την πρόσδεση μονοκυττάρων σεενδοθήλιο μέσω παρεμπόδισης βιοσύνθεσης του PAF 23 . Τοδοκοσαεξαενοϊκό οξύ (DHA, 22:6, ω-3) έχει δημοσιευτεί 24,25ότι αναστέλλει κάποιες in vivo δράσεις του PAF. Πρόδρομαπειράματα της ερευνητικής μας ομάδας δείχνουν ότι in vitroαναστέλλουν τον PAF, αφού τα ω-3 δρουν ως ανταγωνιστέςκαι ασθενείς αγωνιστές του PAF στην συσσώρευση των πλυμένωναιμοπεταλίων κουνελιού, δηλαδή τελικά αναστέλλουντην δράση του PAF (Πίνακας 1). Σήμερα ο μηχανισμός προστατευτικήςδράσης από τα ω-3 δεν είναι κατανοητός και ηδιαλεύκανσή του θα ανοίξει νέες θεραπευτικές οδούς.Συστατικά του πιπεριούΕκχύλισμα μαύρου πιπεριού Piper sarmentosum (Σχήμα 4)αναστέλλει την αθηρογένεση σε κουνέλια 26 . Στα πιπέρια