Καρδιολογική Γνώμη - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ...

Καρδιολογική Γνώμη (2012) 7(2):127-133Μεσογειακή δίαιτα: αντιφλεγμονώδης - αντιοξειδωτικήκαι αντιθρομβωτική δράσηΣμαραγδή ΑντωνοπούλουΤμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο ΠανεπιστήμιοΛέξεις ευρετηρίου:Μεσογειακή δίαιτα,Αντιφλεγμονώδηςδράση,Αντιοξειδωτική δράση,Αντιθρομβωτική δράση,PAFΗ ευεργετική δράση της ΜΔ θεωρείται ότι οφείλεται στην ύπαρξη βιοδραστικών συστατικών στατρόφιμα, τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδη, αντιοξειδωτική, αντιθρομβωτική δράση, βελτιώνουν τομεταβολισμό λιποειδών, μειώνουν την αρτηριακή πίεση, επιτυγχάνουν καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχοκαι συντελούν στην καλή λειτουργία του ενδοθηλίου. Η αντιφλεγμονώδης, αντιοξειδωτική και αντιθρομβωτικήδράση της ΜΔ που αναπτύσσονται στην συνέχεια, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον,διότι οι μηχανισμοί που εμπλέκονται στο σχηματισμό και την εξέλιξη των αθηρωματικών πλακών καιεν τέλει στις καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η φλεγμονή, το οξειδωτικό stress και η θρόμβωση. Είναιδε σημαντικό να επισημάνουμε ότι οι τρεις αυτοί μηχανισμοί δεν είναι ανεξάρτητοι μεταξύ τους,αλλά αλληλεπιδρούν σε σημαντικό βαθμό. Τέλος υπενθυμίζεται ότι η ΜΔ, σύμφωνα και με τον ορισμότης UNESCO, είναι κάτι παραπάνω από διατροφικό πρότυπο και «… περιλαμβάνει δεξιότητες, γνώσεις,πρακτικές και παραδόσεις που ξεκινούν από την καλλιέργεια της γης και καταλήγουν στην κατανάλωσητου γεύματος …». Οι δε ευεργετικές επιδράσεις της ΜΔ αυξάνουν σημαντικά όταν συνδυάζονται μεένα υγιεινό πρότυπο ζωής.ΕισαγωγήΗ μεσογειακή δίαιτα (ΜΔ) αποτελεί ένα υγιεινό διατροφικόπρότυπο παγκοσμίως, αφού πλήθος επιδημιολογικών μελετώνέχουν δείξει ότι η υιοθέτηση αυτού του προτύπου σχετίζεταιμε χαμηλή θνησιμότητα και έναντι καρδιαγγειακών παθήσεων.Παρόλο που το πρότυπο της ΜΔ δεν εμφανίζει ομοιογένειαλόγω των διαφορετικών τροφίμων που καταναλώνονται στιςχώρες που χαρακτηρίζονται από την υιοθέτηση της μεσογειακήςδιατροφής, κοινά χαρακτηριστικά είναι η υψηλή κατανάλωσηπροϊόντων φυτικής προέλευσης, η χρήση ελαιολάδου,τα ψάρια και τα πουλερικά ως κυριότερες πηγές πρωτεϊνώνκαι η μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών και κρασιού 1 .Η ευεργετική δράση της ΜΔ θεωρείται ότι οφείλεται στηνύπαρξη βιοδραστικών συστατικών στα τρόφιμα τα οποίαέχουν αντιφλεγμονώδη, αντιοξειδωτική, αντιθρομβωτικήδράση, βελτιώνουν το μεταβολισμό λιποειδών, μειώνουν τηναρτηριακή πίεση, επιτυγχάνουν καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχοκαι συντελούν στην καλή λειτουργία του ενδοθηλίου.* Διεύθυνση Επικοινωνίας: Σμαραγδή Αντωνοπούλου, Τμήμα ΕπιστήμηςΔιαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, ΕλευθερίουΒενιζέλου 70, ΤΚ 17671, ΚαλλιθέαE-mail: antonop@hua.grΗ αντιφλεγμονώδης, αντιοξειδωτική και αντιθρομβωτικήδράση της ΜΔ παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι οιμηχανισμοί που εμπλέκονται στο σχηματισμό και την εξέλιξητων αθηρωματικών πλακών και εν τέλει στις καρδιαγγειακέςπαθήσεις είναι η φλεγμονή, το οξειδωτικό stress και η θρόμβωση.Είναι δε σημαντικό να επισημάνουμε ότι οι τρεις αυτοίμηχανισμοί δεν είναι ανεξάρτητοι μεταξύ τους αλλά αλληλεπιδρούνσε σημαντικό βαθμό. Χαρακτηριστικά αναφέρεταιότι η δραστικότητα πολλών κυττάρων της φλεγμονήςεξαρτάται από την ικανότητά τους να παράγουν δραστικέςρίζες οξυγόνου και αζώτου, η δε παραγωγή ελεύθερων ριζώνοδηγεί σε επαγωγή της σύνθεσης προφλεγμονωδώνκυτταροκινών. Επιπλέον, η ενεργοποίηση των αιμοπεταλίωνείναι κοινό σημείο ανάμεσα στη θρόμβωση και στη φλεγμονή,στη δε διαδικασία της φλεγμονής σημαντικό ρόλοπαίζει το ενζυμικό σύστημα του καταρράκτη της πήξης καιτης ινωδόλυσης, που αποτελεί την καρδιά της αιμόστασης.Πρωταγωνιστικό δε ρόλο και στους τρεις μηχανισμούς παίζειη ενεργοποίηση του NF-κB. Ο NF-κB είναι ένας από τουςπιο σημαντικούς επαγόμενους μεταγραφικούς παράγοντεςγιατί ρυθμίζει την έκφραση γονιδίων, οι πρωτεΐνες τωνοποίων ρυθμίζουν τη φλεγμονώδη απόκριση, τον κυτταρικόπολλαπλασιασμό και την προσκόλληση κυττάρων 2 .Επιπλέον, και ο Παράγοντας Ενεργοποίησης Αιμοπεταλίων(Platelet-Activating Factor, PAF) είναι ένα μόριο που