Καρδιολογική Γνώμη - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ...

Καρδιολογική Γνώμη - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ... Καρδιολογική Γνώμη - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ...

11.07.2015 Views

Δυσλιπιδαιμία, φλεγμονή, αθηρογένεση - ρόλος του PAF101Χορήγηση εξωγενών μορίων πρόσδεσης ή των ίδιων τωνπαθογόνων, οδηγεί σε επιτάχυνση της διαδικασίας της αθηροσκλήρωσης,ενώ εξωγενή μόρια πρόσδεσης όπως ταανάλογα του PAF, οδηγούν σε αύξηση της αθηροσκλήρωσης.Κατά την σύνδεση αυτών των μορίων πρόσδεσης διεγείρεταιη έκφραση διαφόρων φλεγμονωδών μορίων όπωςIL-6, IL-1β, TNF-α. Με την ενεργοποίηση των TLR γίνεταιστρατολόγηση πρωτεϊνών γνωστών ως πρωτεΐνες προσαρμογής(adaptor proteins) όπως η myD88 (Myeloiddifferentiationprotein 88), ηTRIF (Toll–interleukin-1-receptordomain-containing adaptorinducing interferon-β), η TRAM(TRIF related adaptor molecule), και η TIRAP (TIR domaincontainingadaptor protein) μέσω αλληλεπίδρασης με τηνδομική περιοχή TIR. Το αποτέλεσμα είναι η ενεργοποίησηMAP κινασών (JNK, ERK, p38a) και προφλεγμονοδών μεταγραφικώνπαραγόντων (NF-κΒ, AP1, Elk1) 7 .Αν και παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον το πως οιTLR ανταποκρίνονται σε συστατικά των τροφίμων, λίγεςμελέτες έχουν γίνει επί του παρόντος. Τα κορεσμένα λιπαράοξέα διεγείρουν τη φλεγμονώδη διαδικασία ενεργοποιώνταςτον NF-κΒ μέσω του TLR-4. Αντίθετα τα μονοακόρεσταλιπαρά οξέα και κυρίως τα ω-3 που υπάρχουν σε λιπαράψάρια αναστέλλουν την πρόσδεση των κορεσμένων λιπαρώνοξέων στους TLR και κατά συνέπεια αναστέλλουν τηνενεργοποίηση των TLR και έμμεσα την ενεργοποίηση τουNF-κΒ 33 . Τρόφιμα φαινομενικά μη αλλοιωμένα, πιστεύεταιότι περιέχουν LPS που - ως ανθεκτικό μόριο στις συνθήκεςμαγειρέματος - οδηγεί σε μαγειρεμένα τρόφιμα με συστατικάπου διεγείρουν τους TLR. Σε πρόσφατη μελέτη αυτάτα μόρια ανιχνεύθηκαν σε προϊόντα κρέατος και επεξεργασμένατρόφιμα, χαρακτηριστικά του δυτικού τρόπου διατροφής,ενώ ήταν ελάχιστα ή μη ανιχνεύσιμα σε φρούτακαι λαχανικά που χαρακτηρίζουν πρότυπα διατροφής όπωςαυτό της μεσογειακής δίαιτας 34 . Αν και αναστολείς του PAFδεν έχουν μελετηθεί κατά πόσο επιδρούν στην ενεργοποίησητων TLR, το γεγονός ότι οι Ox-LDLs (που περιέχουνPAF) καθώς ο PAF και τα ανάλογα του PAF αποτελούν μόριαπρόσδεσης στους TLR-4, αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι οιαναστολείς του PAF, όπως αυτοί που έχουν βρεθεί σε τρόφιματης μεσογειακής δίαιτας, θα μπορούσαν να δρουν καιως αναστολείς της ενεργοποίησης των TLR 32 .Πρόσφατη μελέτη έχει παρουσιάσει νέα δεδομένα γιατην αναστολή της διέγερσης των TLR από τις στατίνες, σύμφωναμε τα οποία οι στατίνες ασκούν την αντιφλεγμονώδηδράση τους (στο πλαίσιο των πλειοτροπικών δράσεώντους) και μέσω επίδρασής τους στη μεταβίβαση του σήματοςτων TLR, αναστέλλοντας την ενεργοποίηση των RhoA 35 .Σημειώνεται ότι - όπως θα αναφερθεί πιο κάτω - οι στατίνεςαποτελούν και αναστολείς του PAF.Αναστολή και υποστροφή της αθηρογένεσηςΤα παραπάνω δεδομένα, που διέπουν τους μηχανισμούςμίας ανοσοφλεγμονώδους κατάστασης, υποδεικνύουν ότιφάρμακα που έχει φανεί να αναστέλλουν την αθηρογένεση,πιθανώς να δρουν μηχανιστικά μειώνοντας τα επίπεδα τουPAF στο αίμα και έτσι να αναστέλλουν και τη δράση ή/καιβιοσύνθεσή του, ενώ αντίστροφα συστατικά που έχει φανείνα αναστέλλουν τη δράση ή/και βιοσύνθεση του PAF καιμειώνουν τα επίπεδα του PAF στο αίμα, πιθανώς να αναστέλλουνκαι την αθηρογένεση.Φάρμακα που αναστέλλουν την αθηρογένεσηΜε την εμφάνιση της λοβαστατίνης το 1987, οι στατίνεςαποτέλεσαν μία πολύ ισχυρή ομάδα φαρμακευτικών σκευασμάτωνγια την αντιμετώπιση των διαταραχών του μεταβολισμούτων λιποπρωτεϊνών και της μείωσης της LDL-χοληστερόλης(LDL-C) στο αίμα, ενώ ταυτόχρονα έχει φανείότι μειώνουν τον κίνδυνο για όλες τις αθηροσκληρωτικέςκλινικές καταστάσεις. Οι στατίνες αποτελούν αυτή τη στιγμήτην κυριότερη ομάδα φαρμάκων που αναστέλλει και υποστρέφειτην αθηρογένεση (Σχήμα 2, ΟΜΑΔΑ Ζ). Πέρα απότην πλέον γνωστή δράση των στατινών που είναι η αναστολήτης βιοσύνθεσης της χοληστερόλης, πλήθος μελετώνκαταδεικνύουν και άλλες δράσεις που έχουν αυτά τα μόριακαι γίνεται λόγος για πλειοτροπικές δράσεις των στατινών.Η αντιφλεγμονώδης δράση είναι μία από τις πολλές δράσειςτων στατινών. Η διερεύνηση της σχέσης της αντιφλεγμονώδουςδράσης των στατινών με τον PAF σε πειράματαin vitro, ex vivo και in vivo με χρήση κυτταροκαλλιεργειών,πειραματόζωα και ανθρώπους, έδειξε ότι οι στατίνες είναιαναστολείς τόσο των δράσεων του PAF, όσο και της βιοσύνθεσήςτου 36,37 . Μπορούν όμως να επιδρούν ανασταλτικάστον PAF και δευτερογενώς, αφού αναστέλλουν καιτη δράση των TLR, που δευτερογενώς προκαλούν βιοσύνθεσηPAF.Συστατικά που αναστέλλουν τη δράση ή/και βιοσύνθεσητου PAFΠολλά φυσικά συστατικά, που έχουν απομονωθεί απότρόφιμα, αποτελούν ειδικούς αναστολείς του υποδοχέα τουPAF 27 ή γενικά αναστολείς των δράσεων και της βιοσύνθεσηςτου PAF 38,39 . Οι δράσεις αυτές των συστατικών τωντροφίμων, σύμφωνα με τα όσα αναπτύχθηκαν παραπάνωείναι σε θέση να μειώσουν τα επίπεδα του PAF στο αίμα καινα αναστείλουν με αυτό τον τρόπο την αθηρογένεση.Πειράματα της ερευνητικής μας ομάδας, αλλά και άλλωνερευνητών, σε κουνέλια, στα οποία πραγματοποιήθηκε διατροφικήπαρέμβαση με συγχορήγηση αφ’ ενός μεν αθηρογόνουδίαιτας και πρόκληση δισλιπιδαιμίας, αφ’ ετέρου δεφυσικών συστατικών από τα οποία πολλά προέρχονται απότρόφιμα της μεσογειακής δίαιτας, όπως λινάρι, σκόρδο,ελαιόλαδο, ψάρια, κρασί, φαινολικά, βιταμίνη E, βιταμίνηD, αλλά και εκχύλισμα από Gingko biloba, έδειξαν ότι ο σχηματισμόςπρώιμων αθηρωματικών βλαβών αναστέλλεται(Σχήμα 2, ΟΜΑΔΑ Ε) και υποστρέφεται (Σχήμα 2, ΟΜΑΔΑΖ) με ταυτόχρονη μείωση των επιπέδων του PAF στο αίματων πειραματόζωων (Σχήμα 2, ΟΜΑΔΑ Ε) 26,27 . Η μείωση

102 Χ.X. Καραντώνης και συν.αυτή των επιπέδων του PAF συμβαδίζει με μείωση της δραστικότηταςτων βιοσυνθετικών ενζύμων του PAF στα έμμορφασυστατικά του αίματος των πειραματόζωων. Αντίθετασε ομάδα ελέγχου στην οποία χορηγήθηκε μόνο αθηρογόνοςδίαιτα (Σχήμα 2, ΟΜΑΔΑ Γ) παρατηρήθηκαν αυξημένηδραστικότητα βιοσυνθετικών ενζύμων και επιπέδωνγια τον PAF και αυξημένες πρώιμες αθηρωματικές βλάβες 28 .ΣυμπεράσματαΠειραματικά δεδομένα φανερώνουν ότι η υπερλιπιδαιμίαοδηγεί σε αύξηση των επιπέδων του PAF στο αίμα, πρόκλησηφλεγμονής και αθηρογένεσης προς πρώιμες αθηρωματικέςβλάβες. Μία τέτοια αύξηση επιπέδων PAF στο αίμαείναι δυνατόν να προέλθει και από χρόνιες φλεγμονώδειςκαταστάσεις που παρατηρούνται σε διάφορες ασθένειες,ή προκαλούνται από μολυσματικούς παράγοντες και μικροοργανισμούςλόγω της ανεπάρκειας κατάλληλων μηχανισμώνρύθμισης των μηχανισμών της φλεγμονής.Οι στατίνες, πέρα από τη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης,μέσω της αντιφλεγμονώδους δράσης τους (με τιςπλειοτροπικές ιδιότητές τους) αναστέλλουν άμεσα αφ’ ενόςμεν τη βιοσύνθεση του PAF αφ’ ετέρου δε τις βιολογικέςδράσεις του, αλλά αναστέλλουν και έμμεσα την παραγωγήPAF μέσω της αναστολής των TLR. Καθώς η επίδραση τουPAF στην καρδιακή λειτουργία αποτελεί γνωστή και μελετημένηβιολογική δράση 40 αποκτά ιδιαίτερη σημασία η μελέτητων δράσεων των στατινών, ως αναστολέων του PAF, στηγνωστή επίδραση του PAF και στην καρδιακή λειτουργία.Διάφορα φυσικά συστατικά, τα περισσότερα από ταοποία απαντώνται σε τρόφιμα της μεσογειακής δίαιτας,αναστέλλουν τη δέσμευση του PAF στον υποδοχέα του ήγενικά αναστέλλουν τις βιολογικές δράσεις του PAF, ενώμειώνουν και τα επίπεδα του PAF, αναστέλλοντας την βιοσύνθεσήτου. Συγχρόνως δε, συντείνουν στην μείωση τωνεπιπέδων του PAF, μέσα από την αντιοξειδωτική τους δράσηκαι την μείωση του οξειδωτικού στρες.Βιβλιογραφία1. Lopez AD, Murray CC. The global burden of disease 1990-2020.Nat Med 1998; 4:1241-1243.2. Musunuru K. Atherogenic dyslipidemia: Cardiovascular risk and dietaryintervention. Lipids 2010; 45:907-914.3. Koba S, Hirano T. Dyslipidemia and atherosclerosis. Nihon Rinsho2011; 69:138-143.4. Nathan C. Points of control in inflammation. Nature 2002;420:846–52.5. Hansson GK. Inflammation, atherosclerosis, and coronary artery disease.N Engl J Med 2005; 352:1685-1695.6. Libby P, Theroux P. Pathophysiology of coronary artery disease. Circulation2005; 111:3481-3488.7. Tedgui A, Mallat Z. Cytokines in atherosclerosis: Pathogenic and regulatorypathways. Physiol Rev 2006; 86:515-581.8. Janssens S, Beyaert RA. Universal role for MyD88 in TLR/IL-1Rmediatedsignaling. Trends Biochem Sci 2002; 27:474-482.9. Ross R, Glomset J, Harker L. Response to injury and atherogenesis.Am J Pathol 1977; 86:675-684.10. Poole JC, Florey HW. Changes in the endothelium of the aorta andthe behaviour of macrophages in experimental atheroma of rabbits.J Pathol Bacteriol 1958; 75:245-251.11. Gimbrone Jr MA, Buchanan MR. Interactions of platelets and leukocyteswith vascular endothelium: in vitro studies. Ann NY Acad Sci1982; 401:171-183.12. Ross R. Atherosclerosis-an inflammatory disease. N Engl J Med 1999;340:115-126.13. Frostegard J, Huang YH, Ronnelid J, Schafer-Elinder L. Platelet-activatingfactor and oxidized LDL induce immune activation by a commonmechanism. Arterioscler Thromb Vasc Biol 1977; 17:963-968.14. Liapikos TA, Antonopoulou S, Karabina SA, et al. Platelet-ActivatingFactor formation during oxidative modification of low-density lipoproteinwhen PAF-acetylhydrolase has been inactivated. Biochim BiophysActa 1994; 1212:353-360.15. Marathe GK, Davies SS, Harrison KA, et al. Inflammatory plateletactivatingfactor-like phospholipids in oxidized low density lipoproteinsare fragmented alkyl phosphatidylcholines. J Biol Chem 1999;274:28395-404.16. Prescott SM, McIntyre TM, Zimmerman GA, Stafforini DM. Inflammationas an early component of atherosclerosis and vascular damage- a role for P-selectin and platelet-activating factor. Jpn Circ J 1996;60:137-41.17. Weyrich AS, McIntyre TM, McEver RP, et al. Monocyte tethering byP-selectin regulates monocyte chemotactic protein-1 and tumor necrosisfactor-alpha secretion. Signal integration and NF-kappa Btranslocation. J Clin Invest 1995; 95:2297-303.18. Leitinger N. Oxidized phospholipids as modulators of inflammationin atherosclerosis. Curr Opin Lipidol 2003; 14:421-430.19. Bochkov VN, Kadl A, Huber J, et al. Protective role of phospholipidoxidation products in endotoxin-induced tissue damage. Nature2002; 419:77-81.20. Kotani K, Yamada S, Uurtuya S, et al. The association between bloodglucose and oxidized lipoprotein(a) in healthy young women. LipidsHealth Dis 2010; 9:103.21. Mehta JL, Saldeen TGP, Rand K. Interactive Role of Infection, Inflammationand Traditional Risk Factors in Atherosclerosis and CoronaryArtery Disease JACC 1998; 31:1217-1225.22. Parul Lakhanpal, Deepak Kumar Rai. Role of quercetin in cardiovasculardiseases. Internet J Med Update 2008; 3:31-49.23. Dentan C, Lesnik P, Chapman MJ, Ninio E. Phagocytic activation inducesformation of platelet-activating factor in human monocytederivedmacrophages and in macrophage-derived foam cells-relevanceto the inflammatory reaction in atherogenesis. Eur J Biochem1996; 236:48-55.24. Antonopoulou S, Nomikos T, Karantonis HC, et al. PAF, a potentlipid mediator. In: Bioactive Phospholipids: Role in Inflammation andAtherosclerosis. 1st Edition. TselepisAD; Transworld Research Network2008; 85-134.25. Αντωνοπούλου Σ, Δημόπουλος ΚΑ. Αθηρογένεση. Αναστολή σχηματισμούκαι υποστροφή αθηρωματικών πλακών. Καρδιολογική Γνώμη2007; 2:158.26. Karantonis HC, Antonopoulou S, Perrea DN, et al. In vivo antiatherogenicproperties of olive oil and its constituent lipid classes in hyperlipidemicrabbits. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2006; 16:174-185.27. Tsantila N, Karantonis HC, Perrea DN, et al. Antithrombotic and antiatheroscleroticproperties of olive oil and olive pomace polar extractsin rabbits. Mediators Inflamm 2007; 36204:1-11.28. Nasopoulou C, Tsoupras AB, Karantonis HC, et al. Fish polar lipidsretard atherosclerosis in rabbits by down-regulating PAF biosynthesisand up-regulating PAF catabolism. Lipids Health Dis 2011; 10:213.29. Demopoulos CA, Karantonis HC, Antonopoulou S. Platelet activatingfactor-a molecular link between atherosclerosis theories. Eur J LipidSci Technol 2003; 150:705-716.30. http://www.chem.uoa.gr/research/PAF_mechanism.htm31. Shimizu T. Lipid Mediators in Health and Disease: Enzymes and Re-

102 Χ.X. Καραντώνης και συν.αυτή των επιπέδων του PAF συμβαδίζει με μείωση της δραστικότηταςτων βιοσυνθετικών ενζύμων του PAF στα έμμορφασυστατικά του αίματος των πειραματόζωων. Αντίθετασε ομάδα ελέγχου στην οποία χορηγήθηκε μόνο αθηρογόνοςδίαιτα (Σχήμα 2, ΟΜΑΔΑ Γ) παρατηρήθηκαν αυξημένηδραστικότητα βιοσυνθετικών ενζύμων και επιπέδωνγια τον PAF και αυξημένες πρώιμες αθηρωματικές βλάβες 28 .ΣυμπεράσματαΠειραματικά δεδομένα φανερώνουν ότι η υπερλιπιδαιμίαοδηγεί σε αύξηση των επιπέδων του PAF στο αίμα, πρόκλησηφλεγμονής και αθηρογένεσης προς πρώιμες αθηρωματικέςβλάβες. Μία τέτοια αύξηση επιπέδων PAF στο αίμαείναι δυνατόν να προέλθει και από χρόνιες φλεγμονώδειςκαταστάσεις που παρατηρούνται σε διάφορες ασθένειες,ή προκαλούνται από μολυσματικούς παράγοντες και μικροοργανισμούςλόγω της ανεπάρκειας κατάλληλων μηχανισμώνρύθμισης των μηχανισμών της φλεγμονής.Οι στατίνες, πέρα από τη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης,μέσω της αντιφλεγμονώδους δράσης τους (με τιςπλειοτροπικές ιδιότητές τους) αναστέλλουν άμεσα αφ’ ενόςμεν τη βιοσύνθεση του PAF αφ’ ετέρου δε τις βιολογικέςδράσεις του, αλλά αναστέλλουν και έμμεσα την παραγωγήPAF μέσω της αναστολής των TLR. Καθώς η επίδραση τουPAF στην καρδιακή λειτουργία αποτελεί γνωστή και μελετημένηβιολογική δράση 40 αποκτά ιδιαίτερη σημασία η μελέτητων δράσεων των στατινών, ως αναστολέων του PAF, στηγνωστή επίδραση του PAF και στην καρδιακή λειτουργία.Διάφορα φυσικά συστατικά, τα περισσότερα από ταοποία απαντώνται σε τρόφιμα της μεσογειακής δίαιτας,αναστέλλουν τη δέσμευση του PAF στον υποδοχέα του ήγενικά αναστέλλουν τις βιολογικές δράσεις του PAF, ενώμειώνουν και τα επίπεδα του PAF, αναστέλλοντας την βιοσύνθεσήτου. Συγχρόνως δε, συντείνουν στην μείωση τωνεπιπέδων του PAF, μέσα από την αντιοξειδωτική τους δράσηκαι την μείωση του οξειδωτικού στρες.Βιβλιογραφία1. Lopez AD, Murray CC. The global burden of disease 1990-2020.Nat Med 1998; 4:1241-1243.2. Musunuru K. Atherogenic dyslipidemia: Cardiovascular risk and dietaryintervention. Lipids 2010; 45:907-914.3. Koba S, Hirano T. Dyslipidemia and atherosclerosis. Nihon Rinsho2011; 69:138-143.4. Nathan C. Points of control in inflammation. Nature 2002;420:846–52.5. Hansson GK. Inflammation, atherosclerosis, and coronary artery disease.N Engl J Med 2005; 352:1685-1695.6. Libby P, Theroux P. Pathophysiology of coronary artery disease. Circulation2005; 111:3481-3488.7. Tedgui A, Mallat Z. Cytokines in atherosclerosis: Pathogenic and regulatorypathways. Physiol Rev 2006; 86:515-581.8. Janssens S, Beyaert RA. Universal role for MyD88 in TLR/IL-1Rmediatedsignaling. Trends Biochem Sci 2002; 27:474-482.9. Ross R, Glomset J, Harker L. Response to injury and atherogenesis.Am J Pathol 1977; 86:675-684.10. Poole JC, Florey HW. Changes in the endothelium of the aorta andthe behaviour of macrophages in experimental atheroma of rabbits.J Pathol Bacteriol 1958; 75:245-251.11. Gimbrone Jr MA, Buchanan MR. Interactions of platelets and leukocyteswith vascular endothelium: in vitro studies. Ann NY Acad Sci1982; 401:171-183.12. Ross R. Atherosclerosis-an inflammatory disease. N Engl J Med 1999;340:115-126.13. Frostegard J, Huang YH, Ronnelid J, Schafer-Elinder L. Platelet-activatingfactor and oxidized LDL induce immune activation by a commonmechanism. Arterioscler Thromb Vasc Biol 1977; 17:963-968.14. Liapikos TA, Antonopoulou S, Karabina SA, et al. Platelet-ActivatingFactor formation during oxidative modification of low-density lipoproteinwhen PAF-acetylhydrolase has been inactivated. Biochim BiophysActa 1994; 1212:353-360.15. Marathe GK, Davies SS, Harrison KA, et al. Inflammatory plateletactivatingfactor-like phospholipids in oxidized low density lipoproteinsare fragmented alkyl phosphatidylcholines. J Biol Chem 1999;274:28395-404.16. Prescott SM, McIntyre TM, Zimmerman GA, Stafforini DM. Inflammationas an early component of atherosclerosis and vascular damage- a role for P-selectin and platelet-activating factor. Jpn Circ J 1996;60:137-41.17. Weyrich AS, McIntyre TM, McEver RP, et al. Monocyte tethering byP-selectin regulates monocyte chemotactic protein-1 and tumor necrosisfactor-alpha secretion. Signal integration and NF-kappa Btranslocation. J Clin Invest 1995; 95:2297-303.18. Leitinger N. Oxidized phospholipids as modulators of inflammationin atherosclerosis. Curr Opin Lipidol 2003; 14:421-430.19. Bochkov VN, Kadl A, Huber J, et al. Protective role of phospholipidoxidation products in endotoxin-induced tissue damage. Nature2002; 419:77-81.20. Kotani K, Yamada S, Uurtuya S, et al. The association between bloodglucose and oxidized lipoprotein(a) in healthy young women. LipidsHealth Dis 2010; 9:103.21. Mehta JL, Saldeen TGP, Rand K. Interactive Role of Infection, Inflammationand Traditional Risk Factors in Atherosclerosis and CoronaryArtery Disease JACC 1998; 31:1217-1225.22. Parul Lakhanpal, Deepak Kumar Rai. Role of quercetin in cardiovasculardiseases. Internet J Med Update 2008; 3:31-49.23. Dentan C, Lesnik P, Chapman MJ, Ninio E. Phagocytic activation inducesformation of platelet-activating factor in human monocytederivedmacrophages and in macrophage-derived foam cells-relevanceto the inflammatory reaction in atherogenesis. Eur J Biochem1996; 236:48-55.24. Antonopoulou S, Nomikos T, Karantonis HC, et al. PAF, a potentlipid mediator. In: Bioactive Phospholipids: Role in Inflammation andAtherosclerosis. 1st Edition. TselepisAD; Transworld Research Network2008; 85-134.25. Αντωνοπούλου Σ, Δημόπουλος ΚΑ. Αθηρογένεση. Αναστολή σχηματισμούκαι υποστροφή αθηρωματικών πλακών. Καρδιολογική Γνώμη2007; 2:158.26. Karantonis HC, Antonopoulou S, Perrea DN, et al. In vivo antiatherogenicproperties of olive oil and its constituent lipid classes in hyperlipidemicrabbits. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2006; 16:174-185.27. Tsantila N, Karantonis HC, Perrea DN, et al. Antithrombotic and antiatheroscleroticproperties of olive oil and olive pomace polar extractsin rabbits. Mediators Inflamm 2007; 36204:1-11.28. Nasopoulou C, Tsoupras AB, Karantonis HC, et al. Fish polar lipidsretard atherosclerosis in rabbits by down-regulating PAF biosynthesisand up-regulating PAF catabolism. Lipids Health Dis 2011; 10:213.29. Demopoulos CA, Karantonis HC, Antonopoulou S. Platelet activatingfactor-a molecular link between atherosclerosis theories. Eur J LipidSci Technol 2003; 150:705-716.30. http://www.chem.uoa.gr/research/PAF_mechanism.htm31. Shimizu T. Lipid Mediators in Health and Disease: Enzymes and Re-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!