KARDÄ°YORESPÄ°RATUVAR EGZERSÄ°Z TESTLERÄ° ... - Spor Bilim

7.ULUSLARARASI SPOR BİLİMLERİ KONGRESİ27-29 EKİM 2002KONGRE - PANELLERTarih : 29 10 2002Saat : 11:45Salon : 2Panel Konusu : DopingModeratör : Turgay AtasüDÜNYADA DOPİNG İLE MÜCADELE EDEN KURULUŞLAR VEDOPĠNGĠN TARĠHÇESĠAhmet AramanĠ.Ü. Eczacılık Fakültesi Eczacılık Teknolojisi Bölümü ve Eczacılık Mevzuatı ve ĠĢtletmeciliği A.B.D. BaĢkanı, ĠSTANBULDoping, sporcunun sağlığına zarar verecek derecede tehlikeli ve/veya performansını arttırmaya nedenolabilecek bir madde veya metodun kullanılması, sporcunun vücudunda dıĢarıdan alınan bir maddenin tespitive olimpik anti-doping kodunda verilen ekli listede mevcut olan bir yöntemin uygulanmasıdır.Doping kelimesi muhtemelen Flamanca‘da mevcut olan DOP adlı bir kelimeden türetilmiĢtir. ZulusavaĢçıları savaĢta güçlerini ve mukavemetlerini arttırmak için, üzümden kabuğundan yapılmıĢ alkollü bir içeceküretmiĢlerdir. Doping, 20. yüzyılın baĢında giderek önem kazanmıĢ ve bilhassa illegal olarak at yarıĢlarındakullanılmıĢtır. Performansı arttırmak için vücuda dıĢarıdan maddelerin alımı çabaları sporun tarihi kadar eskidir.Eski Yunan‘da atletler, özel diyetler uygulayarak ve stimüle edici posyonlar alarak güçlerini arttırmayaçalıĢmıĢlardır. Aynı Ģekilde 19. yüzyılda uzun mukavemet koĢu atletleri ve bisikletçiler striknin, kafein, kokain,alkol gibi droglar kullanmıĢlardır.1928‘de Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu doping kullanımını yasaklayan ilk spor federasyonuolmuĢtur. Buna zamanla diğer federasyonlar da katılmıĢ, ancak testlerin yapılmaması nedeniyle kısıtlamalaretkisiz kalmıĢtır.1930‘larda sentetik hormonların devreye giriĢi ve 1950‘lerden bu yana kullanımı ile problem daha daiçinden çıkılmaz bir hale gelmiĢtir. Danimarkalı bisiklet yarıĢçısı Knud Enemark Jensen Roma 1960olimpiyatlarında yarıĢ esnasında ölünce (AMFETAMĠN) spor otoriteleri ilaç kontrollerinin baĢlatılması içinbaskılarını arttırmıĢlardır.1966‘da UCI ve FIFA ilk uluslararası doping testini uygulayan federasyonlardır. 1967 de IOC medikalkomisyonunu kurarak yasaklı maddeler listesini yayınlamıĢtır. Ġlaç testleri ilk defa Grenoble‘daki Olimpik KıĢOyunları‘nda ve 1968 Meksika‘daki olimpiyatlarda gerçekleĢtirilmiĢtir. 1967‘de Tour de France‘da Tom Simpsonadlı bisikletçinin trajik ölümü bu iĢlemi hızlandırmıĢtır.Bir çok Uluslararası Spor Federasyonu ilaç kontrolüne 1970‘lerde baĢlamıĢtır.Yine bu yıllarda anaboliksteroidlerin kullanımı yaygınlaĢmıĢtır. Anabolik steroidlerin uygun biçimde test edilmesine ait bir metod ancak1974‘de tespit edilmiĢ ve IOC 1976 listesine bu tür maddeleri de eklemiĢtir. Bu olay 1970‘lerin sonuna kadarbilhassa gülle atma ve halter gibi branĢlarda bir çok diskalifikasyonu beraberinde getirmiĢtir. 70‘lerde ve 80‘lerdebazı ülkelerde devlet eliyle doping gerçekleĢtirilmiĢtir. Eski Alman Demokratik Cumhuriyeti buna bir örnektir.1968‘den 1988‘e kadar olan tüm olimpiyatlarda bilhassa yüzme ve atletizm branĢlarında Doğu Almanyaikincilikle beĢincilik arasında derecelere ulaĢmıĢtır. 1988 Seul Olimpiyatları‘nda 100 metre yarıĢında Ben389