KARDÄ°YORESPÄ°RATUVAR EGZERSÄ°Z TESTLERÄ° ... - Spor Bilim

7.ULUSLARARASI SPOR BİLİMLERİ KONGRESİ27-29 EKİM 2002KONGRE - PANELLEREgzersiz test sürecinin standardizasyonu:Son yıllarda teknolojideki hızlı geliĢmeler ve bilgisayarların geniĢ biçimde kullanım alanına girmesiyleözellikle ―breath-by-breath‖ ölçüm tekniğinde önemli geliĢmeler sağlamıĢtır. Bu teknik ile kısa test zamanıiçerisinde yoğun metabolik, ventilatuvar ve dolaĢımla ilgili bilgi toplamak mümkündür. Bu testlerle ilgili olarakdikkat edilecek noktalar Ģunlardır:Deneğin hazırlanması:a) Testler öncesinde denekten ayrıntılı tıbbi bir anamnezi alınmalı ve denek testler öncesinde ayrıntılı birfiziksel muayeneden geçirilmelidir.b) Denek, testten 24 saat öncesine kadar ağır fiziksel aktivite yapmaması, 2 saat öncesine kadar ağır biryemek yememesi, kahve, nikotin tüketiminden kaçınması gerektiği konusunda uyarılmalıdır.c) Test aletleri, ekip ve ekipmanların kiĢiye oluĢturacağı stres minimuma indirilmelidir. Bunu sağlamak içingerekli görüldüğünde gerçek testlerden önce 1 veya 2 deneme testi yapılabilir.d) Deneğe yapılacak test ve iĢlemler açıklanmalı, bireysel olarak denek için oluĢabilecek riskler belirlenmelive test öncesinde açıklanmalıdır. Takiben deneğin soruları yanıtlanarak, kabul ettiği takdirde deneğinteste katılımı ile ilgili yazılı ―olur‖ u alınmalıdırTest sırasında ve sonrasında:a) Test sırasında labaratuarda en az iki sorumlu olmalı ve deneğin sürekli gözlenmesi (gerek EKG vediğer parametreler gerekse test yapılan kiĢi) ihmal edilmemelidir.b) Deneğin EKG‘si ve solunumsal iĢlevleri teste geçmeden önce, dinlerimde ve yüksüz ısınma evresindeyeterli süre izlenmeli ve normal olduklarından emin olunmalıdır.c) Özelikle EKG test sonrası en az 3-5 dak (veya gerektiği kadar) izlenmeli, denek an az 1 saatlabaratuvarda (özellikle maksimal testlerden sonra) gözlem altında tutulmalıdır.d) Test sırasında gerekli anlarda denekle konuĢulabilir (nasıl hissettiğini sormak, pedal çevirim sayısınıbelirtmek gibi). Özellikle maksimal testlerde denek, en üst performansını göstermesi amacı ile sözlüolarak teĢvik edilebilir.e) Kardiyorespiratuvar egzersiz testinin amacına bağlı olarak denekte aĢırı yüklenme iĢaretlerini gözdenkaçırmadan ve yeterli aralar vermek kaydı ile testler egzersiz sezonu süresince birden fazla sayıdauygulanabilir.Denek testi normal suresinden önce bitirdiğinde kendisine hangi belirtilerin egzersizi sonlandırmasına yolaçtığı sorulmalıdır. Sorularla belirtilerin gerçekliği ve derecesi araĢtırılarak testin güvenilirliğine olan etkisi ortayakonmalıdır. Örneğin; baldır ağrısını uyluk ağrısından ayırmak, göğüs veya sırt ağrılarının tam yerini belirlemekbu açıdan önemlidir.Test bitimini takiben elde edilen veriler kısa bir değerlendirme sonucunda egzersizin erken veya vakitsiz(prematüre) olarak sonlandırıldığını düĢündürüyor veya teknik herhangi bir sebepten dolayı aynı izlenimeulaĢılıyorsa 30 ila 45 dakikalık bir toparlanma safhasından sonra test tekrar edilebilir. Yüksek bir kalp yedeğirezervi ile beraber yüksek solunum frekansı, düĢük R, bikarbonatta hafif bir azalma gibi bulgular deneğinyeterince efor sarf etmediğini düĢündürür.Testin yeterli olduğu düĢünülüyorsa deneğin fiziksel özellikleri ve test sırasında elde edilen bulgularınbirleĢtirilmesiyle kısa bir değerlendirme raporu düzenlenmesi önerilir.Bu raporda:a) Uygulanan egzersiz protokolünün tanımlanması ve açıklanması.b) Deneğin kısaca fiziksel-fizyolojik özelliklerinin vurgulanması.c) Deneğin test sırasındaki performansına iliĢkin kiĢisel ve nesnel gözlemlerin belirtilmesi.d) Sonuçlara iliĢkin baĢlıca tablo ve Ģekillerin eklenmesi (özellikle EKG. VO 2 , VCO 2 , V E ile bağlantılıdeğiĢkenlerin egzersiz öncesi, sırası ve sonrası değerlerinin verilmesi).e) Elde edilen verilere iliĢkin kısa bir yorumun yapılması gerekir.309