KARDÄ°YORESPÄ°RATUVAR EGZERSÄ°Z TESTLERÄ° ... - Spor Bilim

7.ULUSLARARASI SPOR BİLİMLERİ KONGRESİ27-29 EKİM 2002KONGRE - PANELLERbelirtmiĢlerdir. Watson‘da (1984) literatür taraması ile yaptığı çalıĢmada özellikle çocuklarda ödüllerin içselmotivasyonu azalttığını rapor etmiĢtir. Ryan (1977) ise çalıĢmasında kolejli öğrencilerin burslu olanlarınınspordan daha az zevk aldıklarını ve burssuz öğrencilere göre daha fazla dıĢsal ödül ile spora katılımgösterdiklerini saptamıĢtır. Yine Ryan (1982) daha sonraki çalıĢmalarında hem erkek, hemde bayan kolejliburslu öğrencilerin motivasyonlarını değerlendirdiğinde, futbol bursu alan erkek sporcuların içselmotivasyonlarını düĢük bulurken, erkek güreĢçiler ve kız sporcuların içsel motivasyonlarında bir değiĢmegörülmediğini rapor etmiĢtir. Bu bulgular BiliĢsel Değerlendirme Kuramıyla yorumlanırsa; futbol oyuncularınınalgıladıkları bursun takımda kalabilmek için bir yol olarak gördükleri söylenebilir. Bununla birlikte güreĢcilerin vekız sporcuların, futbolculara oranla bursu daha düĢük oranda algıladıkları ve kiĢisel rekabetleri için bir onayolarak gördükleri Ģeklinde yorumlanabilir.Sporda Self Determinasyon : Sporda motivasyonu sağlayan en önemli etken sporculara yol gösteren yada motive olmalarını sağlayan aile, antrenör, danıĢman ya da diğer önemli kiĢilerdir. Çoğu sporcununmotivasyonu dıĢsal zorlamalar, özendiriciler, baskılar, kontroller, ödül ve kazança bağlı olarak yükselmegöstermektedir. Diğer bir kısım sporcu ise çok az oranda dıĢsal özendiricilerden etkilenmekte ve daha çoközerkliklerini onaylayarak, katılımcı olarak seçilmelerine önem verdikleri görülmektedir. Spor ortamındaantrenörlerin ve danıĢmanların önemli rollerinin olduğu biliniyor olmasına karĢın, çok az sayıdaki çalıĢmadaantrenörlük stili, ailenin davranıĢları ve sporcunun motivasyonu konusuna değinildiği görülmektedir. Bu azsayıdaki çalıĢmanın ortak bulguları Ģu Ģekilde özetlenebilir. Kontrole karĢın özerklik desteğinin önemli ve olumlufeedbackin sporcuların spora katılımının devamlılığında ve içsel motivasyonlarının yükselmesinde oldukçaönemli olduğu ortaya konulmuĢtur. Ġlginç olan ise düĢük rekabete sahip olan katılımcıların özerklik desteğinidaha düĢük olarak kabul ettiklerini ve bu durumun da içsel motivasyonlarını engellediği belirlenmiĢtir (Anshel,1990; Anshel & Sailes, 1990; Courneya & McAuley, 1991; Brustad, 1988; Sinclair & Vealey, 1989).Elde edilen bulguların ortak değerlendirmesinin biliĢsel olduğunu vurgulamamız gerekmektedir. Fakat buaçıklamaların neden içsel ya da dıĢsal ya da hepsinden öte neden sporcunun motivasyonsuzlaĢtığı noktalarınınaçıklanması gerekmektedir. BiliĢsel Değerlendirme Kuramında bunlara verilecek yanıt sınırlı gibi görünmektedir.Bu noktada BiliĢsel Değerlendirme Kuramının bir uzantısı olarak Self Determinasyon Kuramı ortayaçıkmaktadır. Kuram alıĢıldık olan motivasyon tekniklerinin ve tiplerinin fiziksel alandaki etkilerini ve sosyalunsurların, bu yöntemler üzerine etki derecesini belirlemek için oluĢturulmuĢtur. Motivasyon çıktıları ileyöntemleri arasında yordayıcı bir nitelik olarak geliĢtirilen Self Determinasyon Kuramı üç ana motivasyontiplemesi üzerine kurulmuĢtur.1- İçsel Motivasyon: maddesel bir ödül bulunmaksızın, sadece bir eğlence amacıyla egzersize girmeyikapsar. Bireysel olarak etkinlige katılımdan hoĢlanma/ memnuniyet hissetme, merak dıĢında yeni Ģeyleröğrenmek ve ustalaĢmak ya da diğer etkinliklerin geliĢimi. Bu noktada daha sonra açılacak olan insanındoğuĢtan gelen temel gereksinimlerinden yetkinlik, özerklik ve bağlanma içsel motivasyonda önem kazananüç noktadır.İçsel Motivasyonun Boyutları: (Vallerand ve Ark. 1992).Ġçsel Motivasyon; Bilmek, AraĢtırmak, Öğrenmektir. Bilmek ―fitnesle ilgili önemli etmenlerin keĢfedilmesininyarattığı memnuniyettir‖.‣ Ġçsel Motivasyon; OluĢturma ve Ġçsel DeğiĢimlerdir. OluĢturmak ―Bu nedenle farklı aerobik rutinlerdehoĢnutluk duymaktır‖.‣ Ġçsel Motivasyon; BaĢarı ve Uyarandır. Uyaran, ―içsel duyumlarım için hissederim‖.2- Dışsal motivasyon: Bireysel performans baĢarısının anlamı kesinlikle arzulanan çıktılardır. Ödül sadecesosyal ya da maddidir. Sıklıkla da duygusal gerginlik ve baskıdır. Suçluluk duygusu ve sağlıksız yaĢamtarzından vaz geçmek gibi.Dışsal Motivasyonun Boyutları:‣ DıĢsal Motivasyonda DıĢsal Tipler vardır (onu yapmak zorundayım). ―dıĢsal ödül, dıĢsalhoĢlanım,tanınma ve kazanma arzusudur.‖.321