KARDÄ°YORESPÄ°RATUVAR EGZERSÄ°Z TESTLERÄ° ... - Spor Bilim

7.ULUSLARARASI SPOR BİLİMLERİ KONGRESİ27-29 EKİM 2002KONGRE - PANELLERGĠRĠġKalp ve damar hastalıkları günümüzde mortalite ve morbidite nedenleri arasında ilk sıradaki yerinikorumaktadır. Nitekim yapılan bir çalıĢmaya göre A.B.D.‘de tüm ölümlerin yarısından fazlasının nedeni olarakkalp ve damar hastalıkları gösterilmektedir(1).Kardiyovasküler hastalıkların neden olduğu sorunlar fiziksel, ruhsal ve ekonomik olarak sadecehastanın kendisini etkilemekle kalmaz, hastanın sosyal çevresi de bu tablodan olumsuz olarak etkilenir. Buolumsuzluklar; geliĢmiĢ ülkelerde kapsamlı kardiyak rehabilitasyon programlarını, uygulanılan tedavilerinayrılmaz bir parçası haline getirmiĢtir. Kardiyak rehabilitasyon Dünya Sağlık Örgütü tarafından ―Hastalarıntoplumda hastalık öncesi konumlarını yeniden kazanmaları ve idame ettirmelerine yönelik olarak hastalarafiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan optimal koĢulları sağlamak amacıyla yapılan aktivitelerin tümüdür‖ Ģeklindetanımlanmaktadır(1).A.B.D.‘de kalp hastalarında uygulanan egzersiz programları ilk defa 1970 yılında President‘s Council onPhysical Fitness and Sports ve American Heart Association tarafından yayınlanmıĢtır(4). Kardiyakrehabilitasyon programları ile elde edilen baĢarılar neticesinde programlar ülke genelinde yaygınlaĢmıĢ ve 1990yılına gelindiğinde kardiyak rehabilitasyon programı sayısı 1450 adete yükselmiĢtir(9)Kardiyak rehabilitasyon programlarının içeriği ve standartları American Heart Association, AmericanCollege of Sports Medicine, American Medical Association gibi organizasyonlar tarafından belirlenmektedir(3,5,9).Kardiyak rehabilitasyon programlarının esas hedefi hayat kalitesinin yükseltilmesidir. Bu programlar;kardiyovasküler hastalıkların fizyolojik ve psikolojik etkilerini sınırlandırmak, ani ölüm veya tekrar enfarktüsgeçirme riskini azaltmak, kalp hastalığına ait semptomları kontrol altında tutmak, aterosklerotik süreci stabilizeetmek ve hatta geriletmek, hastaların mesleki ve psikososyal konumlarını yeniden kazandırmak ve geliĢtirmekamacıyla tasarlanmıĢ ve hayata geçirilmiĢtir.Kardiyak rehabilitasyon programları ile hastalarda elde edilen faydalar aĢağıdaki baĢlıklarlaözetlenebilir;A- Koroner arter hastalığı değiĢtirilebilir risk faktörlerinin ortadankaldırılması(Tablo 1)B- Egzersiz toleransında artmaC- Semptomlarda iyileĢmeD- Psiko-sosyal olarak kendini iyi hissetme ve stres düzeyinde azalmaE- Mortalitede azalmaTablo 1: Koroner Arter Hastalıkları Risk FaktörleriDeğiĢtirilemeyen Risk FaktörleriDeğiĢtirilebilir Risk FaktörleriErkek cinsiyetSedanter yaĢam alıĢkanlıklarıGenetik faktörlerHiperkolesterolemiKardiyovasküler sistem hastalığıDüĢük HDL kolesterolSerobrovasküler atakYüksek Lipoprotein AHipertrigliseridemiHipertansiyonHiperinsülinemi404