11.07.2015 Views

د متحده ایالاتو کانګرس

د متحده ایالاتو کانګرس

د متحده ایالاتو کانګرس

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره ځانګړی عمومي پلټونکی<strong>د</strong> 2008 مالي کال <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع واکمنۍ )110-181 )P.L.الیحې لخوا تاسیس شو.‏<strong>د</strong> سیګار څارونکې ماموریت <strong>د</strong> قانون لخوا <strong>د</strong>اسې تعریف شوې <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> هغو بسپنو ، پروګرامونواو عملیاتونو په• اړه چې <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره تخصیص شوي یا هم په کومه بله الره ورکړ شوي <strong>د</strong>ي،‏پلټنې او تحقیقات په خپلواکه توګه په الره واچوي او ترې نظارت وکړي.‏• <strong>د</strong> هغو وړان<strong>د</strong>یزونو او پالیسیو مشري او همغږي کول چې <strong>د</strong> پروګرامونو او عملیاتونو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>،‏موثریت او ګټې زیاتولو لپاره په پام کې نیول کیږي،‏ او په <strong>د</strong>اسې پروګرامونو او عملیاتونو کې<strong>د</strong> پیسو ضایع کی<strong>د</strong>و،‏ چل،‏ او ناوړه کارونې موار<strong>د</strong> کشف کړي.‏• <strong>د</strong>اسې وسیلې چې <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>و پروګرامونو او عملیاتونو <strong>د</strong> نیمګړتیاو او ستونزو په اړه <strong>د</strong> بهرنیو او<strong>د</strong>فاعي چارو وزارتونه په بشپړ ډول خبر<strong>د</strong>اره وساتل شي،‏ او <strong>د</strong> اصالحي کړنو ضرورت او پرمختګورته په ګوته کړي.‏<strong>د</strong> افغانستان په بیارغونه کې هر هغه لوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ مرسته،‏ هوکړه لیک،‏ یا <strong>د</strong> مرستې هر هغه میکانیزمشامل <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کوم وزارت یا ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره <strong>د</strong> تخصیص شوویا په هر ډول چمتو شوي پيسو په کارولو سره پلي کیږي.‏سرچینه:‏ 110-181 ،P.L. ‏“<strong>د</strong> مالي کال لپاره <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع واکمنۍ الیحه،”‏ 1/28/2008.‏)<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ <strong>د</strong> هغو منځپانګو <strong>د</strong> لست لپاره چې <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لخوا تصویب شوي <strong>د</strong>ي،‏ 3 برخه وګورئ(.‏<strong>د</strong> پوښ تصویر:‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري قطعاتو یو ډلګی مشر او یو توپچي،‏ چې <strong>د</strong>واړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم لوا،‏ څلورم سمن<strong>د</strong>ري کنډک پورې تړاو لري،‏<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> والیت په لی<strong>د</strong>رنیک کمپ کې <strong>د</strong> ترمیم شوي چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکي توکو له مینځه وړلو روزنې په ترڅ کې یو <strong>د</strong>یوال ان<strong>د</strong>ازه کوي.‏‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري قطعاتو تصویر(‏


کولو لپاره سرچینې لري.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> راتلونکې لسیزې لپاره ډیر اساسي کار <strong>د</strong>ی.‏ اغیزمنه څارنه هم لکه <strong>د</strong> افغانستانسیاسي پراختیا او اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې غون<strong>د</strong>ې،‏ یوازې <strong>د</strong> غښتلي امنیت تر سیوری الن<strong>د</strong>ې شونې <strong>د</strong>ه.‏امنیتي اهتمامات چې هر څنګه چمتو شي،‏ او <strong>د</strong> بیارغونې لپاره مستقیم یا غیرمستقیم مرستې ورکړ شي،‏زه تاسو ته ډاډ <strong>د</strong>رکوم چې سیګار به <strong>د</strong> نړۍ په <strong>د</strong>ې ګوټ کې <strong>د</strong> خپل ملت <strong>د</strong> بحراني ماموریت څخه <strong>د</strong> مالتړ لپارهخپل کار ته ا<strong>د</strong>امه ورکوي او <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> عملي،‏ <strong>د</strong> اعتبار وړ،‏ او په وخت معلومات چمتو کولو له الرې <strong>د</strong> مالیهورکونکو امریکایانو ګټې به خون<strong>د</strong>ي کړي.‏په <strong>د</strong>رنښت،‏جان ایف،‏ سوپکو<strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره ځانګړی عمومي پلټونکی2530 Crystal Drive Arlington, Virginia 22202


<strong>د</strong> منځپانګو ج<strong>د</strong>ول1 برخه1 مرسته او لیږ<strong>د</strong><strong>د</strong> امنیت لیږ<strong>د</strong>4 سیاسي او اقتصا<strong>د</strong>ي لیږ<strong>د</strong>6 <strong>د</strong> مسقیم مرستې زیاتولو په لوري لیږ<strong>د</strong>9 <strong>د</strong>رې میاشتنی سرټکي:‏ مستقیم مرسته10 تر ټولو نه کړکیچن پړاو15 2 برخه‏<strong>د</strong> 17 څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګارفعالیتونه20 سیګار <strong>د</strong> فرعي کمیټې په وړان<strong>د</strong>ې افغانستان ته <strong>د</strong> مستقیممرستې ورکولو په اړه رسمي وینا کوي20 سیګار <strong>د</strong> بشپړې کمیټې په وړان<strong>د</strong>ې افغانستان ته <strong>د</strong> مستقیممرستې ورکولو په اړه رسمي وینا کوي22 سیګار په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو خون<strong>د</strong>ي کولوپه اړه لیکلې وینا چمتو کوي23 پلټنې36 تفتیشات42 څیړنې45 <strong>د</strong>رې میاشتنۍ سرټکي:‏ <strong>د</strong> Iowa ملي ساتونکی <strong>د</strong> تیلو غالپه مخه نیولو کې له سیګار سره مرسته کوي55 ځانګړې پروژې58 <strong>د</strong> سیګار بو<strong>د</strong>یجه58 <strong>د</strong> سیګار کارکونکي3 برخه<strong>د</strong> بیارغونې تازه خبرونه61 عمومي کتنه63 <strong>د</strong> مرستو وضعیت67 امنیت81 حکومتولي109 اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا137 <strong>د</strong>رې میاشتنی سرټکي:‏ <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې143 چوکاټ په اړه تازه خبرې


<strong>د</strong> منځپانګو ج<strong>د</strong>ول4 برخه173 <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنه176 <strong>د</strong> څارنې بشپړ شوي فعالیتونه182 <strong>د</strong> څارنې روان فعالیتونهضمیمې او پای لیکونهالف ضمیمه:‏ قانوني شرایطو ته <strong>د</strong> رپوټ متقابل ماخذ196 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرستهب ضمیمه:‏ 202 <strong>د</strong> سیګار لیکلي رپوټونهج ضمیمه:‏ 204 <strong>د</strong> سیګار تحقیقات او <strong>د</strong> شکایتونو شمیره<strong>د</strong> ضمیمه:‏ 208 لنډیزونه او مخففاتهضمیمه:‏ 211 پای لیکونه215


‏“افغانستان <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو ډیرو مهمو اړخونو پهم<strong>د</strong>یریت لګیا <strong>د</strong>ه:‏ امنیتي لیږ<strong>د</strong>،‏ سیاسي لیږ<strong>د</strong>،‏ اواقتصا<strong>د</strong>ي لیږ<strong>د</strong>.‏ امریکا به له افغانانو په <strong>د</strong>ې ټولو<strong>د</strong>ریو برخو کې خپل مالتړ ته ا<strong>د</strong>امه ورکړي.”‏‏—<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزیر جان کیريسرچینه <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> اولسمشر کرزي سره کتنه،‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ 25.


مرستې او<strong>د</strong> امنیتي چارو1 <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong>1


<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې عنوانمنځپانګې<strong>د</strong> مرستو او امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیتلیږ<strong>د</strong> منځپانګېامنیتي لیږ<strong>د</strong> 4سیاسي او اقتصا<strong>د</strong>ي لیږ<strong>د</strong> 6<strong>د</strong> مستقیمې مرستې زیاتولو په لوري لیږ<strong>د</strong> 9<strong>د</strong>ری میاشتنۍ سرټکي:‏ مستقیمې مرستې 10تر ټولو بحراني مرحله 15انځور په تیره پاڼه کې<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزیر جان کیري او افغان اولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي په هغهکنفرانس کې خبرې وکړې چې <strong>د</strong> بهرنیو چارو نوی وزیر کابل ته <strong>د</strong> 2013په مارچ کې <strong>د</strong> سفر په ترڅ کې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ ‏)<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت تصویر(‏30 ېتشایم <strong>د</strong> لاک 2013 <strong>د</strong> I ځانګړی هت عمومي سرګناک پلټونکی I وتالایا <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>حتم <strong>د</strong> افغانستان ټوپر بیارغونې لپاره2


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong><strong>د</strong> سیګار عمومي کتنه:‏ مرستې اواو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیرپه افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته <strong>د</strong> بیارغونې هڅې اوس یولسم کال ته ورسی<strong>د</strong>ې.‏او له 2014 کال سره سم به له <strong>د</strong>غه هیوا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مسولیت اخیستنې په تړاو په څلوروترینګلو برخو کې مالتړ وکړي:‏ امنیت،‏ حکومت<strong>د</strong>ارۍ،‏ اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong> مستقیم م<strong>د</strong>یریتپه برخه کې پرمختیا چې لږ تر لږه <strong>د</strong>ې هیوا<strong>د</strong> ته راتلونکې نیمه برخه بهرنۍ مرستېراونغاړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې تاریخي هڅې بریالیتوب په <strong>د</strong>ې پورې تړلی چې:‏‏•<strong>د</strong> افغان ميل امنیتي ځواکونو )ANSF( وړتیاوې چې وررسه <strong>د</strong> وګړو محافظت وکړي او<strong>د</strong> افراطیانو <strong>د</strong> بیا پیاوړتیا مخه ونیيس.‏‏•<strong>د</strong> افغان حکومت ظرفیت او سیايس ارا<strong>د</strong>ه چې په 2014 کال کې معتربه اولسمرشیزېټاکنې تر رسه کړي،‏ په سوله ایزه توګه سیايس واک ولیږ<strong>د</strong>وي،‏ اسايس خ<strong>د</strong>متونه برابر کړي،‏او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> واک بنسټیز کولو ته کار وکړي.‏‏•<strong>د</strong> افغان اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې کچه چې <strong>د</strong> بهرنیو مرستو له راتلونکو راولوی<strong>د</strong>ه رسه رسه په پښووالړ وي.‏• <strong>د</strong> افغان حکومت پراختیا چې وکوالی يش هغه نړیوالې مرستې چې په مستقیمه توګه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت بو<strong>د</strong>یجې ته راځي په سمه توګه م<strong>د</strong>یریت کړي او حساب یې ورکړي.‏بیارغونیز بریالیتوبونه هم<strong>د</strong>اشان په یوي سیستماتیکې،‏ زیارکښې او پرمختلې لی<strong>د</strong>لوري والړ<strong>د</strong>ي.‏ سیګار په ټولو څلورو یا<strong>د</strong>و شویو ساحو کې <strong>د</strong> څارنې،‏ پلټنې او څیړنې په کار لګیا <strong>د</strong>ی څوهغه مسایل په ګوته کړي چې پلي کونکو ا<strong>د</strong>ارو او <strong>کانګرس</strong> ته یې په وخت پلي کول اړین<strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هغه پالن پلټنه را اخیستې <strong>د</strong>ه چې له مخې بهیې بشپړې شوې پروژې افغان حکومت ته سپارل کیږي.‏ پلټنه <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیر ارزوياو <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو شتو <strong>د</strong> ساتنې په تړاو <strong>د</strong> افغان حکومت وړتیاوې روښانوي.‏ په <strong>د</strong>ې که به هم<strong>د</strong>اشان<strong>د</strong> پلې کونکو ا<strong>د</strong>اراتو هغه ثبت شوي اسنا<strong>د</strong> وڅیړل شي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته <strong>د</strong>ټولو پروژو او شتو موجو<strong>د</strong>ي پکې شوی<strong>د</strong>ه.‏ په عین حال کې،<strong>د</strong> ځانګړو پروژو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر له الرې،‏سیګار له پلې کونکو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> هغه بشپړ لست <strong>د</strong> چمتوکولو غوښتنه کړی<strong>د</strong>ه چې له 2002 کالراهیسې پکې <strong>د</strong> ټولو بیارغونیزو پروژو نوملړ موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو پلټنو <strong>د</strong> یوې برخې په توګه،‏سیګار هم<strong>د</strong>اشان له پلې کونکو ا<strong>د</strong>ارو غوښتنه کړی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره پاتېیا <strong>د</strong> بسپنو لپاره پالن شوې پروژې وپیژني.‏له 2002 کال راهیسې،‏ <strong>کانګرس</strong> شاوخوا 93 ملیار<strong>د</strong> ډالر <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې ته چمتوکړی<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په تاریخ کې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> یوه واح<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> لپاره تر ټولو ستر لګښتبلل کیږي.‏ 1 په <strong>د</strong>ې شمیره کې هغه مرستې شاملې ن<strong>د</strong>ي چې په 2013 مالي کال کې به <strong>د</strong><strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 3 30


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong>افغانستان لپاره تر سره شي ځکه چې بهرنیو چارو او USAID په ګډون یې ډیرو ا<strong>د</strong>ارو ته ال<strong>د</strong> ځانګړنې حساب نهایي شوی ن<strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong><strong>د</strong> یوه <strong>د</strong>یموکراتیک او منځالري افغانستان لپاره ډاډمن امنیت حیاتي ارزښت لري.‏ <strong>د</strong> بیارغونېلپاره تر نیمی ډیرې پیسې — 54 ملیار<strong>د</strong> ډالر — <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او ملي پولیسو<strong>د</strong> جوړولو لپاره لګی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> ګډې امنیتي قومان<strong>د</strong>انۍ )CSTC-A(<strong>د</strong>غه مرستې <strong>د</strong> روزنو <strong>د</strong> چمتوکولو،‏ تجهیزاتو پیرو<strong>د</strong>لو،‏ <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و او پولیسو <strong>د</strong> آسانتیاو جوړولو،‏<strong>د</strong> معاشاتو ورکړې او هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> عملیاتو او پایښت په برخه کې لګولې <strong>د</strong>ي.‏ ‏)<strong>د</strong> 3 برخې107–81 پاڼو ته مراجعه وکړۍ،‏ هلته <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> روزنې په تړاو بشپړ توضیحاتراغلي <strong>د</strong>ي.(‏له 2009 کال راهیسې،‏ سیګار 23 پلټونکې په <strong>د</strong>ې موخه ګمارلي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ANSF لهپرمختیاو لی<strong>د</strong>نه وکړي.‏ پلټونکو <strong>د</strong> زیربنایي پروژو،‏ لوژستیک مالتړ،‏ <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> حسابورکونې،‏ <strong>د</strong> پرسونل سیسمتونه،‏ او <strong>د</strong> عملیاتو او پایښت )O&M( قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په تړاو بیالبیلېستونزې ومون<strong>د</strong>لې.‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> پایلې په توګه،‏ CSTC-A <strong>د</strong> مالیه ورکونکو <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong>ساتنې په موخه ځینې ګامونه پورته کړی<strong>د</strong>ي چې ورسره پروګرام نور هم اغیزمن شي.‏ <strong>د</strong> بیلګېپه توګه،‏ سیګار په وار وار <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> زیربناوو <strong>د</strong> پایښت په تړاو <strong>د</strong> پالنونو نشتوالی برسیرهکړی<strong>د</strong>ی.‏ په پایله کې،‏ CSTC-A هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړ چې ورسره نه یواځې O&M چمتوشو بلکه <strong>د</strong> افغانانو روزنې هم په پام کې ونیول شوې چې له لیږ<strong>د</strong> وروسته هم O&M پر مخبیول کی<strong>د</strong>ی شي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کال په سر کې،‏ سیګار <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> حساب ورکونې په پروسه کې کمزورتیاوېپه ګوته کړې چې <strong>د</strong> افغان ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تیلو په ترتیب،‏ رسولو او پیسو ورکولو کې موجو<strong>د</strong>ې وې.‏سیګار <strong>د</strong> ستونزو <strong>د</strong> روښانولو لپاره شپږ سپارښتنې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې چې CSTC-A په ټوله کې ومنلې.‏CSTC-A په ځانګړې توګه روښانه کړه چې له افغان <strong>د</strong>فاع وزارت )MOD( سره به نويپروسیژرونه پیل کړي چې په هغه کې حسابي مرستې او میاشتنۍ پلټنې شاملې <strong>د</strong>ي-‏ تر څوMOD ته <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> اخیستو په تړاو <strong>د</strong> مسولیت له لیږ<strong>د</strong> سره سم فسا<strong>د</strong> راکم کړي او ال ډیرنظارت ته الرهواره کړي.‏سیګار اووه روانې پلټنې،‏ څیړنې او <strong>د</strong>اسې ځانګړې پروژې لري چې <strong>د</strong> ANSF هغهوړتیاوې روښانوي چې <strong>د</strong> افغان حکومت او خلکو لپاره حیاتي امنیت چمتو کوي.‏ په <strong>د</strong>ې ربعکې،‏ سیګار <strong>د</strong>اسې یوه پلټنه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ANSF عمومي ظرفیت پکې ارزول کی<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong>شخصي اسنا<strong>د</strong>و اعتبار کتل کی<strong>د</strong>ه.‏ افغان حکومت او نړیواله ټولنه <strong>د</strong>ې هوکړې ته سره رسی<strong>د</strong>لي<strong>د</strong>ي چې ANSF بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> 2014 تر <strong>د</strong>سمبر پورې 352,000 تنو ته ورسیږي.‏ او <strong>د</strong>ا به اړینه ويچې <strong>د</strong>ا شمیر <strong>د</strong> څو کلونو لپاره وساتلی شي تر څو القاع<strong>د</strong>ه او نور افراطیان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موقع ونهمومي چې په افغانستان کې بیا خپلې ځالې پیاوړې کړي.‏ نړیوال بانک اټکل کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غهځواک <strong>د</strong> ساتلو لپاره هر کال 5 ملیار<strong>د</strong> ډالرو ته اړتیا <strong>د</strong>ه.‏ 2 سره له <strong>د</strong>ې سیګار او نورو رپوټورکړی چې <strong>د</strong> ANSF ځواک له ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> سیګار پلټونکې به <strong>د</strong>ا په ګوته کړيچې <strong>د</strong> ANA او ANP <strong>د</strong> ځواکونو اسنا<strong>د</strong> څومره معتبر او کارن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ي چې له مخې یې <strong>د</strong> یوهواح<strong>د</strong> موثریت ته نمرې ورکول کیږي.‏ تر کتنې الن<strong>د</strong>ې نور موضوعات <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره4


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong>ویلبر،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري ځواک <strong>د</strong> ځانګړیو عملیاتو برخه،<strong>د</strong> یوه سمن<strong>د</strong>ري سرتیري په توګهپه هلمن<strong>د</strong> والیت کې <strong>د</strong> افغان پولیسو او سرتیرو له نږ<strong>د</strong>ې پوستې لی<strong>د</strong>نه کوي ‏)<strong>د</strong> DOD انځور(‏‏•<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>راتو ض<strong>د</strong> پروګرام ته <strong>د</strong> هوایي-ځوځښت مالتړ:‏ <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کښت کمولواو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>راتو <strong>د</strong> غیرقانوين قاچاق <strong>د</strong> مخنیوي په برخه کې <strong>د</strong> افغان حکومت او نړیوالېټولنې له هڅو رسه رسه افغانستان اوس هم <strong>د</strong> نړۍ %90 اپیم تولی<strong>د</strong>وي.‏ <strong>د</strong> اپیمو تولی<strong>د</strong> <strong>د</strong>طالبانو او نورو یاغیانو لپاره <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و یوه اصيل رسچینه ګرځی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>راتو ض<strong>د</strong> سرتاتیژي په <strong>د</strong>ې هڅه کې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> مخنیوي عملیاتو لپاره هغه مرستېو<strong>د</strong>روي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هغه هوایي مالتړ رسه تړلې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو اوافغان قانون جوړونې له مسولینو مالتړ کوي.‏ سیګار <strong>د</strong> نورو تر څنګ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>هغو مرستو ارزونه کوي چې <strong>د</strong> هغه پای<strong>د</strong>ونکې وړتیاو <strong>د</strong> پراختیا لپاره مرسته کوي چې <strong>د</strong>ګډو هڅو لپاره <strong>د</strong> هوایي مالتړ په موخه تر رسه کیږي.‏• ورکې ترمیاميت پرزې:‏ <strong>د</strong> 2012 کال په سپټمرب کې،‏ <strong>د</strong> نړیوال امنیت مرستن<strong>د</strong>ویه ځواکونو)ISAF( یوې مشوريت ډلې رپوټ ورکړ چې CSTC-A <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> هغوترمیمي پرزو حساب ن<strong>د</strong>ی ورکړی چې ارزښت یې 230 میلیونو ته رسیږي او سپارښتنه یېوکړه چې سیګار به <strong>د</strong> CSTC-A له خوا <strong>د</strong> ترتیب شویو او چمتو شویو پرزو په اړه ارزونهوکړي.‏ سیګار په ازموینه بوخت <strong>د</strong>ی څو <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> رشایطو،‏ پروسیژر،زیرمو،‏ او پرزو <strong>د</strong>ویش په اړه مون<strong>د</strong>ين الس ته راوړي.‏ په پلټنه کې به هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong>اخيل کنرتولهم وارزول يش.‏‏•<strong>د</strong> ANP لپاره تیل،پیطرول او روغنیات پلټنه به هم<strong>د</strong>اشان هغه <strong>د</strong>وه موضوعات وارزويچې <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> تیلو په رسولو کې <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت او حساب ورکونې وړتیا رسه تړلې <strong>د</strong>ي اوپه تیرې پلټنې کې روښانه شوی<strong>د</strong>ه:‏ <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> وړتیاو تعینولو او <strong>د</strong> پیرو<strong>د</strong>لو په برخه کېحساب ورکونه.‏‏•<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> کچه:‏ <strong>د</strong> بیسوا<strong>د</strong>ۍ لوړه کچه <strong>د</strong> افغان پولیسو او ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کیفیتاو موثریت مسله تر سیورې الن<strong>د</strong>ې راويل.‏ سیګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>هکړې هغه <strong>د</strong>رې روزنیز قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ارزوي چې ارزښت یې 200 میلیونو ته ريس.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 5 30


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong>MOD/MOI <strong>د</strong> مستقیمې مرستې م<strong>د</strong>یریت:‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو تر‎3‎ ملیار<strong>د</strong>و ډالره ډیره مرستهپه <strong>د</strong>ې موخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارت ته په مستقیمه توګه ورکړی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> پولیسواو ار<strong>د</strong>و مالتړ ويش.‏ <strong>د</strong>ا پیسې به <strong>د</strong> متې رسه سم په راتلونکو کلونو کې پایښت لوړ کړي،‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ځانګړو پروژو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> DOD هغه پروسیژرونه ازموي چې وررسه <strong>د</strong> مستقیمومرستو <strong>د</strong> بسپنو م<strong>د</strong>یریت او حساب ورکونه ارزول کیږي.‏‏•<strong>د</strong> ANSF تعمیراتي اړتیاوې:‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت <strong>د</strong> ANSF لپاره په سلګونه پالن شوېاو روانې رغونیزې پروژې لري.‏ سیګار به <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو پروژو لپاره غوښتنې او توجیهات روښانهکړي چې څو ملیار<strong>د</strong> ډالره ارزښت لري او وررسه معلومه کړي چې څومره اړین،‏ <strong>د</strong> الرسيسوړ او پای<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong>ي.‏‏•<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انیو پلټنه:‏ سیګار <strong>د</strong> ميل ار<strong>د</strong>و او پولیسو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انیو په تړاو خپلو ساحويمون<strong>د</strong>نو،‏ چمتووالو،‏ رغونو،سمبالولو او ګامرلو ته ا<strong>د</strong>امه ورکوي.‏اقتصا<strong>د</strong>ي او سیاسي لیږ<strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو شاوخوا $23 ملیار<strong>د</strong> ډالر په <strong>د</strong>ې موخه برابر کړی<strong>د</strong>ي چې حکومت<strong>د</strong>ارۍ تقویهکړي او په افغانستان کې اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه ګړن<strong>د</strong>ۍ کړي.‏ <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ او <strong>د</strong> قانون مالتړپروګرامونو لپاره ډیری مرسته <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ <strong>د</strong> بسپنې یا )ESF( او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>راتو <strong>د</strong> نړیوال کنټرول او قانون )INCLE( له لورېبرابریږي.‏ په ټولیز شکل کې <strong>د</strong> 2013 مالي کال تخصیص ن<strong>د</strong>ی شامل ‏)<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ <strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>وتر مهاله وروستۍ شمیره په الس کې نه وه(‏ او <strong>د</strong> 2014 مالي کال <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې غوښتنه همپکې ن<strong>د</strong>ه شامله.‏ په 2013 مالي کال کې،‏ اولسمشر <strong>د</strong> ESF لپاره <strong>د</strong> 1.85 ملیار<strong>د</strong> ډالره او <strong>د</strong>INCLE لپاره <strong>د</strong> 600 میلیون ډالرو غوښتنه وکړه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو مرستو وروستنۍ ځانګړنه تراوسه تر خبرو اترو الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ه.‏ اولسمشر <strong>د</strong> 2014 مالي کال په بو<strong>د</strong>یجه کې تر <strong>د</strong>ې کم3وړان<strong>د</strong>یز لري —1.69 ملیار<strong>د</strong> <strong>د</strong> ESF لپاره او 475 میلیونه <strong>د</strong> INCLE لپاره.‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> توجیه په تړاو تاکی<strong>د</strong> وکړ چې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په بهیر کې‏“<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره پای<strong>د</strong>ونکی مالتړ”،‏ ‏“په تیرې لسیزې کې <strong>د</strong> الس ته راغلو پرمختیاو لپاره اساسي روللري او له افغانانو سره به په یوه باثباته،‏ باسعا<strong>د</strong>ته او امن ساحه کې <strong>د</strong> یوه باثباته،‏ با سعا<strong>د</strong>تهاو امن هیوا<strong>د</strong> په جوړولو کې مرسته وکړي.”‏ 4 <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت هم<strong>د</strong>اشان روښانه کړهچې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په مو<strong>د</strong>ه کې خپل پروګرام <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> عملیاتو پر ځای اوږ<strong>د</strong>مهاله هڅو ته‏“په اقتصا<strong>د</strong>ې و<strong>د</strong>ې،‏ کرهنې،‏ روغتیا،‏ معارف،‏ <strong>د</strong> قانون واکمني،‏ او <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ په ښه والې5کې لګوي.”‏حکومت<strong>د</strong>ارۍ<strong>د</strong> یوه باثباته او نماین<strong>د</strong>ه حکومت په جوړولو کې له افغانانو سره مرسته چې <strong>د</strong> قانون واکمنيپه شمول <strong>د</strong> اساسي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> چمتو کولو وړتیا ولري <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیارغونې په برخهکې اوس هم مهمه موخه بلل کیږي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت یو شمیر هغه پروګرامونو ته بسپنهورکوي چې قضایي ظرفیت لوړ کړي او <strong>د</strong> افغانستان پارلمان،‏ وزارتونو او والیتي ا<strong>د</strong>ارو کېا<strong>د</strong>اره پیاوړې کړي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت هم<strong>د</strong>اشان هغه پروګرامونو څخه مالتړ کوي چې <strong>د</strong> سولېځانګړی عمومي پلټونکی•I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره6


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong>او پخالینې او هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> انتخاباتو په تر سره کولو او له فسا<strong>د</strong> سره په مبارزې څرخي.‏‏)<strong>د</strong> 3 برخې.‏ 135–109 پاڼې وګورۍ چې <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> پیاوړتیا لپاره <strong>د</strong> پروګرامونو بشپړهتشریح پکې راغلې <strong>د</strong>ه.(‏<strong>د</strong> افغانستان په سیاسي لیږ<strong>د</strong> کې مهمې پیښې به <strong>د</strong> 2014 اولسمشریز او <strong>د</strong> 2015 کالپارلماني ټاکنې وي.‏ <strong>د</strong> انتخاباتو <strong>د</strong> خرابی<strong>د</strong>و په صورت کې به <strong>د</strong> حکومت الس ته راغلیمشروعیت اغیزمن شي،‏ عامه مالتړ به زیانمن شي،‏ قومي او توکمیز رقابتونه به زیات شي اوا<strong>د</strong>اري موثریت به لږ شي او هم<strong>د</strong>ا شان به جګړې سیاسي حل ته <strong>د</strong> پام وړ خڼډ رامنځ ته شي.‏افغانستان <strong>د</strong> لوړ اجرایي توان مون<strong>د</strong>لو په برخه کې له ډیرو ستونزو سره مخ <strong>د</strong>ی لکه <strong>د</strong>عملیاتو <strong>د</strong> مصارفو او عوای<strong>د</strong>و تر منځ <strong>د</strong> ستر <strong>د</strong>رز موجو<strong>د</strong>یت،‏ په وزارتونو کې <strong>د</strong> الیقه کارکونکوجذبولو او ساتلو کې ستونزې،‏ <strong>د</strong> انساني او مالي سرمایو تیښته،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> اجرا ټیټه کچه،‏<strong>د</strong> قاضیانو او نورو مامورینو ه<strong>د</strong>في وژنه،‏ ناکافي پروسیژرونه او <strong>د</strong>اخلي کنترول <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> اورشوت لوړه کچه او <strong>د</strong> لوړپوړیو او رابطه لرونکو مجرمینو په تعقیب او سزا ورکولو کې <strong>د</strong>مسولینو نه لیوالتیا.‏ <strong>د</strong>ا ستونزې افغانستان ته مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې ن<strong>د</strong>ي خو په یوه خوار،‏ منزوي او پهمرستو والړ <strong>د</strong>اسې هیوا<strong>د</strong> کې چې په لسیزو له جګړو ربړی<strong>د</strong>لی <strong>د</strong>ی <strong>د</strong> یوه ال موثر او مثمرېحکومت<strong>د</strong>ارۍ په برخه کې ستر خڼډ بلل کیږي.‏افغانستان ښایي امنیت او ثبات ته هغه مهال چې خلک په فسا<strong>د</strong> او ناکاره حکومت خپلاعتما<strong>د</strong> او باور له السه ورکړي ستونزمن وي.‏ سیګار 13 هغه پلټنې خپرې کړی<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> قانونواکمنۍ،‏ <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني خ<strong>د</strong>ماتو پراختیا،‏ والیتي ظرفیت،‏ ټاکنیز مالتړ،‏ او فسا<strong>د</strong> په تړاو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو له ترینګلو پروګرامونو کتنه شوی<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>غه کار ج<strong>د</strong>ي ستونزې راوالړې کړي<strong>د</strong>ي،‏ لکه <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ستراتیژۍ نه شتون.‏ <strong>د</strong>ې کار سیګار وهڅاوه چې په هغه برخه کېپلټنه وکړي چې <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت هغه لومړنی پروګرام پکې وارزول شي چې <strong>د</strong> قضایيسکتور کارکونکو ته پکې روزنه ورکول کیږي او <strong>د</strong> افغانستان قضایي سیستم ټولیز ظرفیتلوړوي.‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ځانګړیو پروژو <strong>د</strong>فتر اوس <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ستراتیژي تر څیړنېالن<strong>د</strong>ې نیسي.‏اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>هسره له <strong>د</strong>ې چې له 2002 کال راهیسي افغان اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پام وړ و<strong>د</strong>ه کړې،‏ خو هیوا<strong>د</strong> تر اوسههم بیوزلی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> سړی سر کلنی عای<strong>د</strong> 543 ډالره <strong>د</strong>ی چې تر <strong>د</strong>ری چن<strong>د</strong>ه هم زیات شوی<strong>د</strong>ی،خو <strong>د</strong> نړۍ په ټیټ کتار کې راځي.‏ 6 <strong>د</strong>غه ترینګلې الس ته راوړنې له <strong>د</strong>وو لوریو تر ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> بهرنیو <strong>د</strong> وتلو او له هغو سره <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> لګښتونو ټیټی<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو <strong>د</strong>مرستو <strong>د</strong> تمې وړ کمی.‏<strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په بهیر کې،‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت او USAID روښانه کړی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>وی به خپلېسرچینې <strong>د</strong> خصوصي پانګونې په برخه کې <strong>د</strong> منظم چاپیریال په و<strong>د</strong>ه کې متمرکزې کړي،‏ لهسیمه ایزو اقتصا<strong>د</strong>ونو سره به اړیکې تقویه کړي،‏ له کرهنې به مالتړ وکړي او په روغتیا اومعارف کې به السته راوړنې خون<strong>د</strong>ي کړي.‏ 7 تر 2014 کال وروسته <strong>د</strong> ښځو او ماشومانو لپاره<strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> پراختیا په تړاو هم <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت خپله ژمنه تکرار کړی<strong>د</strong>ه.‏ ‏)<strong>د</strong> 3 برخې،‏171–137 <strong>د</strong> ټولنیزې او اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې په تړاو <strong>د</strong> ټولو پروګرامونو بشپړه توضیح شوی<strong>د</strong>ه.(‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 7 30


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong>یو افغان بزګر په هلمن<strong>د</strong> والیت کې خپل تراکتور بان<strong>د</strong>ی کارکوي.‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې لپاره مهمې موخې<strong>د</strong> الرو او فارمونو موثریت لوړول <strong>د</strong>ي.‏ ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري ځواکونو تصویر(‏<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیایي پروژو په رابطه سیګار 21 څیړونکې او پلټونکې رپوټونه چمتوکړی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>غه رپوټ ګڼې ستونزې په ګوته کړی<strong>د</strong>ي ‏—ناکافي پالن جوړونه،‏ <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> تامینټیټه کچه،‏ <strong>د</strong> افغان ظرفیت ټیټوالی او <strong>د</strong> پوښتنې وړ پایښت—‏ چې <strong>د</strong> انرژۍ،‏ بانک<strong>د</strong>ارۍ اوکرهنیز سکتور په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته په رغونیز پروګرام کې شامل وو.‏ <strong>د</strong>بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> رپوټ <strong>د</strong> ورکړې پر مهال،‏ سیګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هغو هڅو <strong>د</strong> ارزونېپه موخه ارزونه وکړه چې <strong>د</strong> افغان ملي انرژۍ <strong>د</strong> کارونې په برخه کې <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و لوړولو او <strong>د</strong>انرژۍ <strong>د</strong> خپرولو <strong>د</strong> ضایعاتو <strong>د</strong> کمولو په موخه وې.‏ پلټنې ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> ځینو بریاو تر څنګ،‏<strong>د</strong> افغانستان بریښنا تر اوسه له سبسیډي پرته خپل بیلونه نشي اجرا کوالی.‏سیګار <strong>د</strong>وه روانې پلټنې په <strong>د</strong>ې اړه کوي چې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> لویو پروګرامونو او ګڼونورو هغو بسپنو ارزونه وکړي چې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته تر سره کیږي.‏ په <strong>د</strong>ې ربع کې،‏سیګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هغو هڅو په اړه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو سکتور پراخول غواړيیوه وسیعه پلټنه وکړه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیارغونیزې ستراتیژۍ یوه کلی<strong>د</strong>ي موخه <strong>د</strong>ه.‏متح<strong>د</strong>ه ایاالت په پالن کې لري <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په بهیر کې <strong>د</strong> اوبو سکتور ته پراختیا ورکړي.‏ پلټنهبه په ګوته کړي که چیرته یې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو له بین اال<strong>د</strong>اره اي ستراتیژۍ سره همغږيومون<strong>د</strong>ل شوه او <strong>د</strong>ا چې ایا <strong>د</strong> پایښت پالنونه سره همغږي شوی<strong>د</strong>ي او که نه.‏ نورې پلټنې اوڅارنې <strong>د</strong>اسې <strong>د</strong>ي:‏‏•کرهنیزه پراختیا:‏ <strong>د</strong> افغانستان په سویل کې <strong>د</strong> USAID په مرسته پلې کی<strong>د</strong>ونکو پروژوڅخه موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې په سیمه کې بې ثبايت راکمه کړي او کرهنیز کارونه او عوای<strong>د</strong> زیا<strong>د</strong>کړي.‏ سیګار <strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>عاګانو پلټنه کوي چې پکې <strong>د</strong> USAID پلې کونکي ملګري په<strong>د</strong>ې تورن <strong>د</strong>ي چې له سیمه ایزو <strong>د</strong>ولتي مسولینو رسه همغږي کمزوري وه او له مناسبېتوجیه پرته یې وسایل اخیستي او توضیع کړی<strong>د</strong>ي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره8


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong>‏•<strong>د</strong> اوبو بریښنا خ<strong>د</strong>مات:‏ <strong>د</strong> کجکي بن<strong>د</strong> <strong>د</strong> اوبو او بریښنا <strong>د</strong> نښلولو وړتیا په لویه پیامنه <strong>د</strong>افغانستان اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه او پای<strong>د</strong>ونکې او <strong>د</strong> اعتام<strong>د</strong> وړ انرژي چمتو کوي.‏ خو هغه سرتاو پرمختللی ټوربین چې <strong>د</strong> غره په لورې په 2008 کال کې ورسی<strong>د</strong>ه تر اوسه ن<strong>د</strong>ی نصبشوې.‏ سیګار په کجکي بن<strong>د</strong> په <strong>د</strong>ې موخه پلټنه پیلوي چې تر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>مه <strong>د</strong> شویو کارونوکیفیت وارزوي چې <strong>د</strong>ا پروژه سویيل سیمو ته <strong>د</strong> بریښنا په چمتو کولو کې <strong>د</strong> حیايت ارزښت<strong>د</strong>رولو<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong>ه.‏ټولنیزه و<strong>د</strong>هUSAID روغتیایي پرمختګونو ته په اشارې سره <strong>د</strong>ا په افغان بیارغونه کې یوه ستره بریالۍالس ته راوړنه بولي،‏ چې له 2002 کال راهیسې ورسره <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> تمه 20 زیاته شوی<strong>د</strong>ه.‏ په <strong>د</strong>ېربع کې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> 160,000 ډالرو هغې پلټنې چې <strong>د</strong> کابل والیت کلینکونو بان<strong>د</strong>ې تر سرهشوې <strong>د</strong>ا پیغام ال پیاوړی کوي.‏ <strong>د</strong>وی ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong>غه اسانتیاوې <strong>د</strong> افغان حکومت له لورېپه مناسبه توګه پای<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong>ي او کارول کیږي.‏ په <strong>د</strong>اسې حال کې چې یوې پلټنې ومون<strong>د</strong>لچې <strong>د</strong> 18.5 میلیون ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو لویو روغتونونو لپاره <strong>د</strong> USAID پالن تصویبشوی <strong>د</strong>ی-‏ پرته له <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> عامې روغتیا له افغان وزارت سره همغږي وشي او له عملیاتواو پایښت څخه یې ډاډ ترالسه شي.‏ <strong>د</strong> روغتون <strong>د</strong> پایښت او عملیاتو لګښټونه به له هغوآسانتیاو چې ځای یې نیسي <strong>د</strong> پام وړ لوړ وي،‏ خو نه USAID او نه هم افغان حکومت <strong>د</strong>عملیاتي لګښتونو <strong>د</strong> ورکولو خبره منلې <strong>د</strong>ه.‏ سیګار هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> کارکونکو ج<strong>د</strong>ی کمی په ګوتهکړ.‏ پلټنه هم<strong>د</strong>اشان تاکی<strong>د</strong> کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نه پای<strong>د</strong>ونکو زیربنایي پروژو په اړهسیګار ان<strong>د</strong>یښنه لري.‏زیاتی<strong>د</strong>ونکو مستقیمو مرستو ته لیږ<strong>د</strong>له 2010 کال مخکې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو خپله ډیری مرسته افغانستان ته <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ مرستواو همغږو موافقو په برخې <strong>د</strong> افغانستان له بو<strong>د</strong>یجې او <strong>د</strong> افغان مسولینو له السرسي لرې ترسره کول.‏ له 2010 راهیسې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ویه هیوا<strong>د</strong>ونو هوکړه وکړه چې <strong>د</strong>حکومت څخه حکومت ته مرسته یا مستقیمه بسپنه زیاته کړي—‏ تر څو <strong>د</strong> حکومت ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong><strong>د</strong>ې ظرفیت ومومي چې مرستې جذب او خ<strong>د</strong>مات ارایه کړي.‏ په <strong>د</strong>اسې حال کې چې،‏ نړیوالېمرستن<strong>د</strong>ویې ټولنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په ب<strong>د</strong>ل کې په افغان حکومت غږ کوي چې کورني فسا<strong>د</strong> سرهمبارزه وکړي او <strong>د</strong>ا روښانه کړي چې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> راڼه مصرف وړتیا لري.‏ او مفصل کاريپروګرامونه وړان<strong>د</strong>ې کړي چې پکې <strong>د</strong> پراختیایي مرستو <strong>د</strong> لګولو ډګر په ګوته شوی وي.‏ 8 <strong>د</strong> نوروجزییاتو لپاره <strong>د</strong> ربع جزییات په الن<strong>د</strong>نۍ پاڼې کې وګورئ.‏<strong>د</strong> 2012 په جوالی کې،‏ په ټوکیو کې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویه هیوا<strong>د</strong>ونو په کنفرانس کې چې <strong>د</strong> افغانحکومت او نړیوالې ټولنې ترمنځ <strong>د</strong> ګډې حساب ورکونې چتر چمتو شو چې پکې <strong>د</strong> پرمختیالومړیتوبونه روښانه شوی<strong>د</strong>ي.‏ نړیوالې ټولنې ژمنه وکړه چې تر 16 ملیار<strong>د</strong> ډالرو به ډیره مرستهتر 2015 کال پورې چمتو کړي.‏ مرستن<strong>د</strong>ویانو هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> اغیزمنتوب <strong>د</strong> تقویې پهتړاو خپله ژمنه څرګن<strong>د</strong>ه کړه چې ورسره به افغان حکومت ته مستقیمې مرستې زیاتې شي.‏<strong>د</strong> ټوکیو کنفرانس تر چتر الن<strong>د</strong>ې،‏ افغان حکومت ومنله چې په پنځو پرمختیایي برخو کې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 9 30


<strong>د</strong>ری میاشتنۍ سرټکيمستقیمه مرستهمستقیمې مرستې په اصل کې هغه مرستې <strong>د</strong>ې جې<strong>د</strong> یوه هیوا<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې له الرې ورکول کیږيچې په <strong>د</strong>ې کې نړیوالې مرستې او <strong>د</strong> یوه واح<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong>مرستې <strong>د</strong> یوه <strong>د</strong>وه اړخیزه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په بڼه شاملې <strong>د</strong>ي.‏متح<strong>د</strong>ه ایاالت په <strong>د</strong>واړه الرو پیسې چمتو کوي.‏څوملته خیریه صن<strong>د</strong>وقونهمتح<strong>د</strong>ه ایاالت اوسمهال خپلې ډیری مرستې افغانستانته <strong>د</strong>وه لوی څوملته خیریه صن<strong>د</strong>وقونو له الرې چمتو کوي:‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې خیریه صن<strong>د</strong>وق یا )ARTF( چې<strong>د</strong> نړیوال بانک له خوا یې م<strong>د</strong>یریت کیږي او <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> نظم او قانون لپاره خیریه صن<strong>د</strong>وق یا ،)LOTFA( چې <strong>د</strong>ملګرو ملتونو <strong>د</strong> انکشافي پروګرام یا )UNDP( له لورې یېم<strong>د</strong>یریت کیږي.‏ <strong>د</strong> ARTF او LOTFA په اړه <strong>د</strong> سیګار پلټنو<strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> هغه توانمن<strong>د</strong>ي په اړه سوالونه راوالړکړی<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستن<strong>د</strong>ویه پروژو <strong>د</strong> نظارت او حسابورکونې په برخه کې پکار <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې خیریه صن<strong>د</strong>وقARTF <strong>د</strong> مستقیمې نړیوالې مرستې په تړاو لومړنیمرسته کونکی میکانیزم <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> افغان عملیاتي اوانکشافي بو<strong>د</strong>یجې لپاره برابر شوی<strong>د</strong>ی.‏ افغان حکومت<strong>د</strong>غه مرستې په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره لګښتونو لکه <strong>د</strong> معاشاتو،‏عملیاتو او پایښت په برخه کې او هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> مليانکشافي پروګرامونو په برخه کې لګوي.‏ له 2002 کالڅخه <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې <strong>د</strong> نړیوال بانک پهوینا 33 مرسته کونکو شاوخوا 6.94 ملیار<strong>د</strong> ډالره ژمنهکړې وه چې له هغې جملې نږ<strong>د</strong>ې 6.18 ملیار<strong>د</strong> ډالرARTF ته ورکړل شول.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت ARTF ته ترټولو سترواح<strong>د</strong> مرسته کونکی <strong>د</strong>ی چې 1.74 ملیار<strong>د</strong> یې چې <strong>د</strong>غه9صن<strong>د</strong>وق ته <strong>د</strong> ټولیزې مرستې %28 جوړوي ورکړي <strong>د</strong>ي.‏USAID <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ له مرستو یا ESF څخه ARTF تهپیسې ورکوي.‏ <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> جوالی په هغه پلټنه کېچې سیګار <strong>د</strong> ARTF په اړه ترسره کړه ومون<strong>د</strong>ل شوه چېسره له <strong>د</strong>ې چې افغان وزارتونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي مالي م<strong>د</strong>یریت پهبرخه کې وړتیا مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه،افغان حکومت تر اوسه هم <strong>د</strong>هغه ملکي کارکونکو په ساتنې او روزنې ن<strong>د</strong>ی توانی<strong>د</strong>لی10چې <strong>د</strong> ARTF بسپنو ته حساب او م<strong>د</strong>یریت برابرکړي.‏<strong>د</strong> نظم او قانون خیریه صن<strong>د</strong>وقLOTFA له افغان ملي پولیسو مالتړ کوي چې په لومړنۍتوګه <strong>د</strong> مرستو له الرې ورته معاشات برابروي.‏ له 2002کال راهیسې،‏ مرسته کونکو له LOTFA سره شاوخوا2.65 ملیار<strong>د</strong> ډالره ژمنه وکړه چې نږ<strong>د</strong>ې 2.57 ملیار<strong>د</strong>ډالره یې ورکړل شوی<strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>ې کې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نږ<strong>د</strong>ې970 میلیون ډالر ورکړي چې <strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong> مجموعيمرستو %38 جوړوي.‏ په راتلونکو <strong>د</strong>وو کلونو کې،‏ DODتمه لري چې 567 میلیون ډالر اضافي مرسته هم وکړيچې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مجموعي ونډه به په 2014 کالکې 1.25 ته لوړه کړي.‏ DOD 11 <strong>د</strong> افغان امنیتي ځواکونو<strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وق ASFF له الرې له LOTFA مالتړ کوي،‏ چې<strong>کانګرس</strong> په 2005 کال کې <strong>د</strong> روزنو،‏ تجهیز او پایښت هغوپروګرامونو ته رامنځ ته کړ چې افغان پولیسو او سرتیروته ځانګړې شوې و.‏ <strong>د</strong> سیګار هغه پلټنه چې <strong>د</strong> MOI <strong>د</strong>پرسونل سیستم په اړه وشوه <strong>د</strong>ې پایلې ته ورسی<strong>د</strong>هچې <strong>د</strong> MOI <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> ورکړې سیستم ډاډ کم <strong>د</strong>ی او$380106505203902601301.1 شکلپه 2011–2002 کلونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه <strong>ایالاتو</strong> مستقيمې مرستې ‏(په ميليونه ډالرو)‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيارغونې کومکي صن<strong>د</strong>ق مجموعي شميره:‏ $1,743.2<strong>د</strong>وه اړخيزه مجموعه:‏ $451.8ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره$116.8$124$75.8$72$85$72$48$27.2$40$5.1 $0$4.1 $.1 $1.1 $14.2 $0 $0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏a په 2012 مالي کال کې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> مستقيمو مرستو زیاته برخه <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې ن<strong>د</strong>ي مقي<strong>د</strong> شوي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/18/2013 او 4/11/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځوابونه.‏a2012$207.52011$3592010$6122009$2902008200720062005200420032002


<strong>د</strong>ری میاشتنۍ سرټکيیواځې <strong>د</strong> ANP هغه پرسونل ته ورکول کیږي چې حاضر<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> LOTFA باقي مرستې <strong>د</strong> ANP په نورو اړینولګښتونو لګول کیږي.‏ له <strong>د</strong>ې ور هاخوا،‏ <strong>د</strong> سیګار پلټونکوومون<strong>د</strong>له چې UNDP <strong>د</strong>ا نه مني چې <strong>د</strong> LOTFA مرستې12یواځې <strong>د</strong> ANP په اړینو لګښتونو لګول شوی<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong>وه اړخیزه همکاريUSAID او DOD هم<strong>د</strong>اشان ځانګړیو وزارتونو ته <strong>د</strong> حکومتڅخه حکومت ته مستقیمې مرستې چمتو کوي.‏ له2012–2004 کال پورې USAID له ESF څخه 13 افغانوزارتونو ته 452 میلونه ډالر مرسته برابره کړی<strong>د</strong>ه.‏1.1 شکل ARTF ته <strong>د</strong> USAID مرسته <strong>د</strong> USAID له<strong>د</strong>وه اړخیزو مرستو سره پرتله کوي.‏ 2009 کال څخهتر 2012 کال پورې DOD <strong>د</strong> LOTFA مرستو په شمول3.38 ملیار<strong>د</strong> ډالره له ASFF څخه افغان حکومت ته <strong>د</strong>مستقیمو مرستو په بڼه ورکړی<strong>د</strong>ي.‏ 1.2 شکل <strong>د</strong> DODپه واسطه په برابرو شویو مرستو کې زیاتوالی پهګوته کوي.‏<strong>د</strong> 2011 او 2013 کال ترمنځ،‏ USAID له <strong>د</strong>وومحاسباتي ا<strong>د</strong>ارو سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کړ څو <strong>د</strong>مستقیمو مرستو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت په تړاو <strong>د</strong> افغان ا<strong>د</strong>اروظرفیت وارزوي.‏ <strong>د</strong>غو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> 13 افغان وزارتونو ارزونېبشپړې کړې.‏ <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري او محاساباتيظرفیت په اړه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>یښنو له کبله،‏ <strong>د</strong> سیګارپلټنه USAID او محاسباتي شرکتونو تر منځ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>څیړي،‏ <strong>د</strong> شرکتونو ارزونې خالصه کوي،‏ او <strong>د</strong> مستقیمومرستو <strong>د</strong> چمتو کولو په تړاو <strong>د</strong> ارزونو کارولو ته <strong>د</strong> USAIDپالنونه ارزوي.‏ سیګار هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامېروغتیا هغه پروګرام بان<strong>د</strong>ې نظارت کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو له خوا یې مرسته شوې وه تر څو اساسيروغتیایی خ<strong>د</strong>مات چمتو کړي او <strong>د</strong> USAID هغه پالنونهچې <strong>د</strong> کجکي بن<strong>د</strong> <strong>د</strong> انرژۍ پروژې ته <strong>د</strong> مرستې لپارهله افغان بریښنا شرکت سره په ګډه پالن جوړوي.‏DOD په مستقیمه توګه له افغان <strong>د</strong>فاع وزارت اوکورنیو چارو وزارت او ASFF سره مرسته کوي.‏ <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> بهیر ګډې قوامان<strong>د</strong>انۍ )CSTC-A(چې <strong>د</strong> افغان امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> پراختیا مسولیت لري<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارتونو ته مستقیمه مرستهارزوي.‏ <strong>د</strong> DOD الرښونکي شرطونه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي چېمستقیمې مرستې به <strong>د</strong> معاشاتو په ورکړې،‏ <strong>د</strong> خوړوبرابرولو،‏ اجناسو،‏ او خ<strong>د</strong>ماتو په برخه کې ولګیږي او<strong>د</strong> افغان پولیسو او ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مالتړ لپاره وړو و<strong>د</strong>انیزو چاروته مرسته وکړي.‏ په 2009 کال کې،‏ DOD <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع اوکورنیو چارو وزارتونو بو<strong>د</strong>یجې ته مستقیمې پای<strong>د</strong>ونکېمرستې چمتو کړې.‏ له 2009 کال راهیسې،‏ DODتر 2.32 ملیار<strong>د</strong> ډالرو ډیره مرسته له <strong>د</strong>فاع وزارت سرهوکړه او نږ<strong>د</strong>ې 1.05 ملیار<strong>د</strong> ډالر یې له کورنیو چارووزارت سره وکړه.‏ 13 برسیره پر <strong>د</strong>ې،‏ 1.95 ملیار<strong>د</strong> ډالرمستقیمه مرسته <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارت لپاره<strong>د</strong> ASFF له الرې په 2013 کال کې پالن شوې وه.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کال په سر کې،‏ CSTC-A هغه پالنونه تر بیاکتنې الن<strong>د</strong>ې ونیول چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارتته یې مستقیمې مرستې په <strong>د</strong>ې موخه برابرولېچې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې پر بنیا<strong>د</strong> تیل پرې اخیستلکی<strong>د</strong>ل.‏ په <strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار یوه ځانګړې پروژه <strong>د</strong><strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارتونو <strong>د</strong> هغو وړتیاوو <strong>د</strong> ارزونې پهبرخه کې وکړه چې <strong>د</strong> مستقیمو مرستو <strong>د</strong> حساب اوم<strong>د</strong>یریت لپاره بای<strong>د</strong> ترسره شي.‏1.2 شکل<strong>د</strong> افغان حکومت سره <strong>د</strong> DOD مستقيمې مرستې ‏(په ميليون ډالرو)‏$2,000ټول ټالمعاشاتنور$1,500$1,000$5001388 لمریز کال1389 لمریز کال1390 لمریز کال1391 لمریز کال1392 مالي کال$0(1/1/2013–12/31/2013)(3/21/2012–12/31/2012)(3/21/2011–3/20/2012)(3/21/2010–3/20/2011)(3/21/2009–3/20/2010)مصرف شويپلان شويیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي؛ SY‏=افغان لمریز کال؛ FY‏=افغان مالي کال؛ په ‏"نورو"‏ کې زیاتوالی <strong>د</strong> غيرمستقيمه مرستو څخه مستقيمو مرستو ته <strong>د</strong> پيسو ليږ<strong>د</strong> ته اشاره کوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/16/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 11 30


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong><strong>د</strong> افغانستان بیلګه,‏ <strong>د</strong> پنجشیر غښتلې،‏ کلیواله او کرهنیزه <strong>د</strong>ره.‏ ( <strong>د</strong> ملګرو ملتونو تصویر(‏به کاري پالن چمتوکړي او <strong>د</strong> ناستو <strong>د</strong> موخو په تړاو به <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ او پراختیا برخو لپارهبنسټونه رامنځ ته کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ ورکونې پر مهال،‏ <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong> حساب ورکونې <strong>د</strong> ګډ چترپه وضعیت <strong>د</strong> سیګار غوښتنې ومون<strong>د</strong>له چې افغان حکومت او نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> کاري پالن <strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې په برخه کې ځینې پرمختګونه کړی<strong>د</strong>ي خو <strong>د</strong> ځانګړیو بنسټونو په اړه تر اوسه هوکړې تهن<strong>د</strong>ي رسی<strong>د</strong>لي.‏ ‏)<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع <strong>د</strong> مهمو پیښو په اړه په 143 پاڼې کې <strong>د</strong> چوکاټ <strong>د</strong> عملي کی<strong>د</strong>و پهاړه تازه خبرونه کتالی شئ.(‏متح<strong>د</strong>ه ایاالتو افغان حکومت او ایتالفي ملګرو ته په ډاګه کړی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>وی نیت لري چې<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> پایی<strong>د</strong>ونکو بیارغونیزو مرستو غوښتنه <strong>د</strong> هغې لسیزې لپاره وکړي چېافغان حکومت ورته <strong>د</strong> ‏“ب<strong>د</strong>لون لسیزه”‏ وایي او په 2025 کال کې بشپړیږي.‏ نړیواله ټولڼه پهټوله کې په <strong>د</strong>ې باور <strong>د</strong>ه چې افغان حکومت به په <strong>د</strong>ې ټوله مو<strong>د</strong>ه کې په مرستو متکي پاتېشي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه نړیوال بانک اټکل کوي چې افغانستان به <strong>د</strong> خپلې بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>ننه هرکال 7 ملیار<strong>د</strong> ډالرو ته <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> لسیزې په ټوله مو<strong>د</strong>ه کې اړتیا ولري چې بیارغونیزې پروژېپرې روانې وساتالی شي،‏ <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو لپاره پیسې برابرې کړي او هغه لوی مالي <strong>د</strong>رزتر پوښښ الن<strong>د</strong>ې راولي چې <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي عوای<strong>د</strong>و او روانو عملیاتي لګښتونو ترمنځ شتون لري.‏ 14 <strong>کانګرس</strong> او ا<strong>د</strong>اره به <strong>د</strong>ا روښانه کړي چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رز په ډکولو کې څومرهموثر <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>ې شمیرې ته په کتو متح<strong>د</strong>ه ایاالت په پام کې لرې چې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>لیلونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې<strong>د</strong>ننه مرستې زیاتې کړي:‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره12


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong>•‏•<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي لګښتونو له کمی<strong>د</strong>و رسه به مرستې ال اغیزمنې يش او له افغان حکومت رسه بههمغږي زیاته کړي.‏‏•افغان حکومت به <strong>د</strong> لومړیتوبونو <strong>د</strong> تعقیب وړتیا ومومي،‏ په حکومت به عامه اعتام<strong>د</strong>زیات يش،‏ او <strong>د</strong> حکومتي ا<strong>د</strong>اراتو وړتیاوې به <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> وظایفو په تررسه کولو کې ښې يش.‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> 2014 کال <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> توجیه په برخه کې وویل،‏ ‏“مونږ په ج<strong>د</strong>يتوګه <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> لګښتونو کمولو ته له <strong>د</strong>ې الرې کار کوو چې له سو<strong>د</strong>اګریزو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يپلې کونکو یې نړیوالو ا<strong>د</strong>ارو او موسسو ته ولیږ<strong>د</strong>وو،‏ او په افغان مسلکي کسانو به تکیه زیاتهشي”.‏ 15 په نړیواله بڼه ګمارل شوې هغه افغان ا<strong>د</strong>اره چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ارزونکي او پلټونکېکمیټه یا )MEC( نومیږي رپوټ ورکوي چې ‏“<strong>د</strong> ‏]افغان حکومت[‏ له لورې الس ته راغلېشمیرې ښیې چې <strong>د</strong> نړیوالو مرستو %80 ‏]له 2002[ <strong>د</strong> مرست<strong>د</strong>ویانو او <strong>د</strong> هغو پلې کونکوملګرو له لوري لګی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي چې افغان حکومت سره ډیره کمه سال پرې شوي<strong>د</strong>ه”‏ . 16 MECوایي افغان حکومت <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو مرستو او پروژو له <strong>د</strong>وام سره لږه لیوالتیا لري.‏ MEC <strong>د</strong> 2010 پهمارچ کې <strong>د</strong> اولسمشري فرمان پر بنسټ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره رامنځ ته شو چې <strong>د</strong> فسا ض<strong>د</strong> سپارښتنو تهو<strong>د</strong>ه ورکړي او په افغانستان کې له فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې حالت وارزوي.‏سیګار <strong>د</strong> مستقیمو مرستو ګټې مني.‏ خو په <strong>د</strong>ې ربع کې،‏ تر <strong>کانګرس</strong> مخکې په <strong>د</strong>وو بلنوکې،‏ ځانګړي عمومي پلټونکې <strong>د</strong>ری ج<strong>د</strong>ي ان<strong>د</strong>یښنې په ګوته کړې چې <strong>د</strong> مستقیمو مرستو سرهتړلې <strong>د</strong>ي:‏ او <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:‏<strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> ظرفیت نه شتون چې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویانو بسپنو م<strong>د</strong>یریت اوحساب وکړي.‏• ‏•<strong>د</strong> ژور ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> اغیزې<strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهاله،‏ بشپړې څارنې اړتیا<strong>د</strong> افغان ظرفیتونو نه شتوننړیوال بانک په نړیوالو مرستن<strong>د</strong>ویانو غږ کړی چې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>ننه مرستې زیاتې کړي اواغیزې یې تقویه کړي،‏ خو <strong>د</strong>وی هم<strong>د</strong>اشان خبر<strong>د</strong>اری ورکوي چې افغان حکومت ‏“افغانستاناړ <strong>د</strong>ی چې په بو<strong>د</strong>یجه کې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> اضافي پیسو لپاره <strong>د</strong> ظرفیتونو ش<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یت او ستونزې حل کړي”.‏ MEC 17 <strong>د</strong> 2013 په مارچ کې رپوټ ورکړ ‏“<strong>د</strong> افغانحکومت بنسټونه په ځانګړی توګه <strong>د</strong> عامه ګټو وزارت په څیر هغه ا<strong>د</strong>ارې چې به زیربنایيپروژو کې شاملې <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> څارنو لپاره <strong>د</strong> تخنیکي او ا<strong>د</strong>اري ظرفیتونو نه شتون <strong>د</strong>ی چې18<strong>د</strong> کارونو <strong>د</strong> نقصان سبب کیږي.”‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې اجرا هم له ستونزو سره مخ <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا،‏ له 2008–2007کال راهیسې هر کال تر شاوخوا 1 ملیار<strong>د</strong> ډالرو <strong>د</strong> اساسي پراختیایي بو<strong>د</strong>یجې په برخه کې<strong>د</strong> لګښت وړتیا نلري.‏ <strong>د</strong> رغونیزو او ظرفیتي مسایلو په اجرایي برخه کې بانکونه شامل بللکیږي.‏ ‏“په راتلونکو څو کلونو کې”‏ به <strong>د</strong> بانک په وینا ‏“<strong>د</strong> حکومت او مرستن<strong>د</strong>ویانو ګډوهڅو ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره اړتیا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> انکشافي بو<strong>د</strong>یجې په برخه کې <strong>د</strong> حکومت ظرفیتونه19لوړ کړي.”‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 13 30


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong><strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې خیریه صن<strong>د</strong>وق یا )ARTF( او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نظم او قانونخیریه صن<strong>د</strong>وق یا )LOTFA( لپاره <strong>د</strong> سیګار پلټنو هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> بسپنو <strong>د</strong> حساب ورکونې پهتړاو <strong>د</strong> افغان حکومت پر وړتیاوو شک ښو<strong>د</strong>لی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> ARTF <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> جوالی پهارزونو کې سیګار ومون<strong>د</strong>له چې سره له <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> مالي م<strong>د</strong>یریت په برخه کې <strong>د</strong> افغانوزارتونو ظرفیت اوچت شوی <strong>د</strong>ی،‏ خو بیا هم <strong>د</strong> 2011 <strong>د</strong> مرستو په م<strong>د</strong>یریت او حسابورکونې کې افغان حکومت <strong>د</strong> ملکي کارکونکو په روزنه او سانته کې له ستونزو سره مخ <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> MOI شخصي سیستمونو په تړاو <strong>د</strong> سیګار پلټنو ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> ورکړې سیستم پهاړه ډاډ کم <strong>د</strong>ی چې یواځې <strong>د</strong> ANP هغه پرسونل چې عمآل کار کوي ترې ګټه پورته کوی شياو <strong>د</strong> LOTFA مرستې یواځې <strong>د</strong> ANP په اړینو لګښتونو لګیږي.‏په <strong>د</strong>اسې حال کې چې متح<strong>د</strong>ه ایاالت له افغانستان سره خپلې مستقیمې مرستې زیاتوي،‏ <strong>د</strong>پیسو په لګښت او حساب ورکونې کې <strong>د</strong> افغان حکومت ظرفیت یوه ج<strong>د</strong>ي مساله ګڼل کیږي.‏ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>سره له <strong>د</strong>ې چې افغان حکومت له فسا<strong>د</strong> سره په مبارزه کې ژمنه کړي چې له کورني فاس<strong>د</strong>سره به مبارزه کوي خو تر اوسه هم <strong>د</strong> فاس<strong>د</strong>و مسولینو په تعقیب کې عالقه ډیره ن<strong>د</strong>ه؛ پهځانګړې توګه هغو کسانو ته چې ټینګې اړیکې لري.‏ MEC په خپل وروستي رپوټ کېروښانه کړه چې ځینې <strong>د</strong>ولتې ا<strong>د</strong>اراتو-‏ لکه <strong>د</strong> کانونو او پټرولیم او مالیې وزارتونو <strong>د</strong> کمیټې<strong>د</strong> سپارښتنو په پلې کولو کې پرمختیا مون<strong>د</strong>لې او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې لپاره یې بنسټونهپیژن<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.‏ سره له <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> MEC په وینا قضایي سکتور ورته ګامونه ن<strong>د</strong>ي پورته کړياو روښانه کړې یې <strong>د</strong>ه چې لویه څارنوالي <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې لپاره اړین ګامونه ن<strong>د</strong>ي20اخیستې.‏نظارتمتح<strong>د</strong>ه ایاالت او نور مرستن<strong>د</strong>ویان بای<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې میکانیزمونه په کار واچوي چې مستقیمېمرستې له فسا<strong>د</strong>ه خون<strong>د</strong>ي وساتي او په <strong>د</strong>غو مرستو <strong>د</strong> قوي نظارت مسله ډاډمنه کړي.‏ پلېکونکې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> ضیاع،‏ تقلب او ناوړه کارونې په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع په لومړۍ کرښې کې واقع<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>وی بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت لپاره په قوي شرایطو <strong>د</strong>وه اړخیزه واضح نظارت ولري.‏ له <strong>د</strong>ې سرهسم،‏ په هغه افغان وزارتونو چې تعین شوي پایلې الس ته نه راوړي <strong>د</strong> مستقیمو مرستو پهبرخه کې شرایط وضع شي.‏ خو ورسره به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مستقیمو مرستو په <strong>د</strong>رشل کې <strong>د</strong>پروژو کارکونکو،‏ <strong>د</strong>فترونو،‏ ساحو،‏ کتابونو او اسنا<strong>د</strong>و ته خپلواک السرسی ورکول کیږي.‏ ف<strong>د</strong>راليا<strong>د</strong>ارې ال له مخکې تر بخښنې مخکې خطرونو ارزولو،‏ <strong>د</strong> تسلیمی<strong>د</strong>ونکو پلټنه او رپوټ ورکولاو اسنا<strong>د</strong>و ته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> السرسي په برخه کې ځیني پالیسۍ په پام کې نیولې <strong>د</strong>ي،‏ خوGAO مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه چې یا<strong>د</strong> شوي ګامونه تل په پام کې نه نیول کیږي او که نیول شوي وي نو21په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه نه تعقیبیږي.‏سیګار ګڼې روانې پلټڼې او ځانګړې پروژې لرې چې افغان حکومت ته <strong>د</strong> مستقیمو مرستوپه برخه کې کار کوي.‏ سیګار په <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong>ری پلټنې پیل کړی<strong>د</strong>ي:‏‏•<strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> پالنول:‏ سیګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هغه پالن څاري چې غواړي افغان حکومت تهبشپړې شویې پروژې لیږ<strong>د</strong> کړي.‏ پلټنه به <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> پروسه وارزوي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو شتو <strong>د</strong>ساتلو په تړاو به <strong>د</strong> افغان حکومت له وړتیاوو نظارت وکړي.‏ په <strong>د</strong>ې کې به هغه کچه همځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره14


مرستې او <strong>د</strong> امنیتي چارو <strong>د</strong> مسؤلیت لیږ<strong>د</strong>تعینه يش چې پلې کونکو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته پروژو او شتو ته <strong>د</strong> یوه جامعموجو<strong>د</strong>ي په بڼه ثبت او بشپړ کړی<strong>د</strong>ي.‏‏•<strong>د</strong> وزارتونو ارزونې:‏ په 2011 کال کې USAID <strong>د</strong> حساب ورکونې له ا<strong>د</strong>ارې رسه په <strong>د</strong>ېقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> وکړ چې افغان حکومتونه <strong>د</strong> ظرفیت له پلوه وارزوي چې <strong>د</strong> مستقیمو مرستوحساب ورکوالی يش که نه.‏ USAID په خپلو تړونونو کې یا<strong>د</strong>ونه کوي چې <strong>د</strong>وی لهمعقول ډاډ پرته نيش کوالی له حکومته حکومت ته په مستقیمه توګه بسپنه ورکړي ترهغه چې مربوطه وزارتونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنو ته پوره حساب ورکړي.‏ سیګار <strong>د</strong>غوارزونو ته <strong>د</strong> مالیه ورکونکو <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> محافظې په برخه کې <strong>د</strong> یوه ښه ګام په سرتګه ګوري.‏سیګار <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ارزونې ته پلټنې په الره اچوي چې له حسابورکونکو ا<strong>د</strong>ارو رسه یې کړی<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ا<strong>د</strong>ارو مون<strong>د</strong>نې خالصه کوي او <strong>د</strong> ارزونو کارونې ته<strong>د</strong> USAID هوډ روښانوي.‏‏•<strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت:‏ په <strong>د</strong>ې ربع کې سیګار په افغانستان کې <strong>د</strong> USAID هغه مرستې<strong>د</strong> لومړين رپوټ په بڼه وړان<strong>د</strong>ې کړی<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> روغتیا په برخه کې تر رسه شوی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>وهمرپوټ به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کال په وروستیو کې خپور يش؛ <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت یوه مخکښ پروګرامته پکې مستقیمې مرستې ارزول کیږي.‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ځانګړو پروژو ا<strong>د</strong>اره له مستقیمو مرستو سره <strong>د</strong>وه بیاکتنې په الره اچوي.‏ پهلومړي کې به <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارت هغه وړتیاوې وارزول شي چې <strong>د</strong> هغو مستقیموتر السه شویو مرستو حساب ورکړي چې <strong>د</strong> ANSF معاشاتو،‏ تیلو او یونیفورم ته ځانګړيشوی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>وهم به یې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> هغه پالن ارزونه وي چې <strong>د</strong> مستقیمې مرستې په توګهبه 60-80 میلیونه ډالر په <strong>د</strong>ې موخه ورکړل شي چې په کجکي بن<strong>د</strong> کې ټوړبین نصب کړي.‏ترټولو ترینګلې مرحلهحکومت <strong>د</strong> 2014 کال <strong>د</strong> مالي بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> توجیه لپاره روښانه کړه چې راتلونکی کال ‏“به پهافغانستان کې زمونږ <strong>د</strong> حضور تر ټولو ترینګلی کال وي”.‏ 22 <strong>د</strong> مارچ په میاشت کې افغانستانته په خپل سفر کې <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزیر جان کیري <strong>د</strong>ې ټکي ته اشاره وکړه ‏“راتلونکی کال بهپه افغان معاصر تاریخ کې یو تر ټولو مهم کال وي”.‏ 23 ښاغلي کیري تکرار کړه چې له افغانحکومت سره به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرستې <strong>د</strong> امنیت،‏ سیاسي او اقتصا<strong>د</strong>ي لیږ<strong>د</strong> په برخه کې پهمخه وي.‏<strong>د</strong> ټولو بیارغونیزو هڅو بریا په لویه کچه <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> له څرنګوالې سره تړلې <strong>د</strong>ه.‏ سیګار نیتلري چې ډاډ الس ته راشي چې <strong>کانګرس</strong> او پلې کونکې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> بیارغونیزو هڅو په اړه پورهمعلومات لري او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> ساتنې لپاره اړین معلومات په الس کې لري چې<strong>د</strong> مالیه ورکونکو پیسې په سمه الره لګیږي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 15 30


‏”<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو رسمي چارواکي بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> بیارغونېپه هره برخه کې سیستماتیکې ستونزې په پامکې ونیسي — ناکافي پالن جوړونه،‏ <strong>د</strong> کیفیتکمزوری ضمانت،‏ کمزوری امنیت،‏ مشکوکهپایښت،‏ او هر اړخیزه ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>.“‏‏—ځانګړی عمومي پلټونکی جان ایف.‏ سوپکوسرچینه:‏ جان ایف.‏ سوپکو،‏ <strong>د</strong> څارنې او <strong>د</strong>ولتي اصالحاتو په اړه <strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> کمیټې په وړان<strong>د</strong>ې څرګن<strong>د</strong>ونې،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 10.


<strong>د</strong> څارنې په برخهکې <strong>د</strong> سیګار2 فعالیتونه17


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong> څارنې په برخه کې<strong>د</strong> سیګار فعالیتونهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار 10 لیکلي محصوالت خپور کړ تر څو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیارغونیزو هڅوپه څلورو اساسي برخو کې:‏ امنیت،‏ حکومتولي،‏ اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیا،‏ او <strong>د</strong> بهرنیو مرستو سپارنه،‏له متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سره مرسته وکړي تر څو <strong>د</strong> خپل پروګرام م<strong>د</strong>یریت پياوړی،‏ اغیزمنتیا زیاتهاو <strong>د</strong> پیسو له ضایع کی<strong>د</strong>و،‏ غال او <strong>د</strong>رغلیو څخه مخنیوی وکړي.‏ ځانګړی عمومي پلټونکیجان ایف.‏ سوپکو افغانستان ته <strong>د</strong> مستقیمو مرستو <strong>د</strong> خطرونو په اړه <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> په <strong>د</strong>وو ناستوکې څرګن<strong>د</strong>ونه وکړه.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه سوپکو <strong>د</strong> پیسو له ضایع کی<strong>د</strong>و څخه مخنیوی کول،‏ <strong>د</strong> موثریتزیاتول،‏ او <strong>د</strong> پیسو خون<strong>د</strong>ي ساتلو لپاره یوه وینا ثبته کړه تر څو <strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> تخصیصاتو کمیټېته یې وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏<strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې،‏ <strong>د</strong> سیګار پلټنې او تفتیشات <strong>د</strong> نیمګړي پالن جوړونې،‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>نیمګړی پلي کول،‏ او <strong>د</strong> پایښت نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو په شمول ځینې مسایل په ګوته کړل.‏ یوېپلټنې <strong>د</strong>اسې نتیجه ګیري وکړه چې <strong>د</strong> پالن جوړولو نشتون او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کمزوری م<strong>د</strong>یریت<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي بریښنا <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریز کولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوځواکونه-افغانستان )USFOR-A( او <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>ارې)USAID( هڅې زیانمنې کړي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پيسو ضایع کی<strong>د</strong>و المل شي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویمېپلټنې په رپوټ کې ومون<strong>د</strong>ل شو چې <strong>د</strong> USAID په مرسته جوړ شوي <strong>د</strong>وه نوي روغتونونهپایښت نلري او په ځینو مهمو طبي برخو کې له کموالي سره مخ <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> پلټنې یو بل رپوټومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو په نښه کولو او له قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه لرې کولوپه برخه کې چې له <strong>د</strong>ښمن سره اړیکې لري،‏ نیمګړې پروسې لري.‏ <strong>د</strong> تفتیشاتو <strong>د</strong>رې رپوټونه<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز په والیت کې <strong>د</strong> یو مرکز <strong>د</strong> بریښنا او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پلي کولو ځینې ستونزې؛ <strong>د</strong> ناکارولشوي سون ځایونو لپاره <strong>د</strong> $5 میلیونه ډالرو لګول؛ او <strong>د</strong> قلعه مسلم یو طبي کلینیک کې<strong>د</strong> کامیابۍ یوه کیسه ومون<strong>د</strong>له.‏ ځايي ټولنه <strong>د</strong> $160,000 ډالرو په لګښت کلینیک په اغیزمنډول کاروي او افغان حکومت یې هم په مناسبه توګه ساتنه کوي.‏<strong>د</strong> سیګار څیړنې <strong>د</strong> ځمکې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ویالو مخنیونکی سیستم <strong>د</strong> نه نصبولو په جرم چېله امله یې <strong>د</strong>وه امریکايي سرتیري ووژل شو،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه افغان وګړو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ي کی<strong>د</strong>و المل شو.‏هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> سیګار څیړنې په افغانستان کې <strong>د</strong> نهو نورو کسانو بن<strong>د</strong>ي کی<strong>د</strong>و،‏ اوو جناييتورونو،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو کسانو محکوم کی<strong>د</strong>و المل شو،‏ او په متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کې <strong>د</strong> یو کس بن<strong>د</strong>يکی<strong>د</strong>و،‏ <strong>د</strong> یو مجرم <strong>د</strong>عوا،‏ او <strong>د</strong> څلورو کسانو محکومی<strong>د</strong>و المل شو.‏ <strong>د</strong> لومړي ځل لپاره،‏ <strong>د</strong> سیګاریو استازي په یوه افغاني محکمه کې وینا وکړه،‏ چې له امله یې <strong>د</strong> یو نفوذ لرونکي افغانقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي سزا زیاته شوه.‏ <strong>د</strong> پيسو خون<strong>د</strong>ي کولو په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه پ<strong>د</strong>ېورکړ شوې رسمي ویناوې••13-5T رسمي وینا:‏ افغان حکومت ته<strong>د</strong> مستقیم مرستې ورکولو خطرونه••13-10T رسمي وینا:‏ هغه ننګونېچې افغانستان ته <strong>د</strong> مستقیممرستې ورکول تر اغیزې الن<strong>د</strong>ې راولي••13-11T رسمي وینا:‏ <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> بیارغونې په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> مرستو ضایع کی<strong>د</strong>و څخهمخنیوی،‏ <strong>د</strong> موثریت زیاتول،‏ او <strong>د</strong>مرستو خون<strong>د</strong>ي ساتنهبشپړې شوې پلټنې•• 13-6 پلټنه:‏ له <strong>د</strong>ښمن سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>السلیک کول•• 13-7 پلټنه:‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بریښناملي صنعت••13-9 پلټنه:‏ په افغانستان کېروغتیايي خ<strong>د</strong>متونهبشپړ شوي تفتیشات••13-6 تفتیش:‏ په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> ANP<strong>د</strong> سړک امنیت نیولو مرکز•• 13-7 تفتیش:‏ <strong>د</strong> قالی مسلمطبي کلینیک•• 13-8 تفتیش:‏ <strong>د</strong> FOB سالیرنو سونځایونهبشپړې شوې ځانګړې پروژې••SP-13-3 لیک:‏ <strong>د</strong> K-Span جوړښتخطرونه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 19 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهربع کې،‏ $1.3 میلیونه ډالر <strong>د</strong> جنايي جریمې او تالفي کولو په توګه،‏ $1.1 میلیونه ډالر<strong>د</strong> پس ان<strong>د</strong>از په توګه،‏ او $4.2 میلیونه ډالر <strong>د</strong> ملکي تصفیې پر<strong>د</strong>اخت په توګه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوحکومت ته <strong>د</strong> سپارلو المل شو.‏ <strong>د</strong> 298 پرانیستو څیړنو څخه 52 <strong>د</strong>وسیې یې <strong>د</strong> سیګار لخوانوي پرانیستل شوي <strong>د</strong>ي.‏ 18 کسان او نهه شرکتونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> ځنډ او ګوښه کی<strong>د</strong>ولپاره راجع کړای شوي <strong>د</strong>ي.‏په پای کې،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ځانګړو پروژو <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> هغو تاسیساتو مصونیت په خطر کې وبالهچې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا افغان ملي پوځ ته جوړ شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong>ا ګواښ هغه وخت ورکړ شوچې <strong>د</strong> یو رپوټ په اساس <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي انجینرانو قطعې چارواکو ویلي چې پریکړهلري <strong>د</strong> اور اخیستونکو موا<strong>د</strong>و کارونې ته <strong>د</strong>وام ورکړي.‏ورکړ شوې رسمي ویناوې••13-5T رسمي وینا:‏ افغان حکومتته مستقیم مرستې ورکول لهخطرونو سره مخ <strong>د</strong>ي.‏••13-10T رسمي وینا:‏ هغه ننګونېچې افغانستان ته <strong>د</strong> مستقیممرستې ورکول تر اغیزې الن<strong>د</strong>ې راولي••13-11T رسمي وینا:‏ <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> بیارغونې په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> مرستو ضایع کی<strong>د</strong>و څخهمخنیوی،‏ <strong>د</strong> موثریت زیاتول،‏ او<strong>د</strong> مرستو خون<strong>د</strong>ي ساتنهسیګار افغانستان ته <strong>د</strong> مستقیمو مرستو په اړه<strong>د</strong> فرعي کمیټې په وړان<strong>د</strong>ې ګواهي ورکوي<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري په 13 نیټه جان ایف.‏ سوپکو <strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> څارنې او <strong>د</strong>ولتي اصالحاتوکمیټې <strong>د</strong> ملي امنیت،‏ <strong>د</strong> وطن څخه <strong>د</strong>فاع،‏ او بهرنیو عملیاتونو فرعي کمیټې په وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> افغانستان سره <strong>د</strong> مستقیمو مرستو <strong>د</strong> ننګونو او ستونزو په هکله وینا وکړه.‏سوپکو پ<strong>د</strong>ې اوری<strong>د</strong>نه کې وویل چې راتلونکي <strong>د</strong>وه کلونه او له هغې نه ورورسته به<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره ډیره مهمه <strong>د</strong>وره وي.‏ <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> افغان سون موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پلټنې په اړهچې په 2012 کال کې یې وینا کړې وه،‏ کمیټې ته تازه خبرونه وړان<strong>د</strong>ې کړ.‏ <strong>د</strong>ې پلټنې افغانپوځ ته <strong>د</strong> پترول،‏ تیلو،‏ او ګریسو <strong>د</strong> چمتو کولو په بهیر کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ کمزورتیاومون<strong>د</strong>ه.‏ سوپکو هم<strong>د</strong>ارنګه وویل چې <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> هغو مرستو یوه بیلګه ښيي چې مستقیمورکړل شوې <strong>د</strong>ه.‏لومړی <strong>د</strong>ا چې،‏ <strong>د</strong>اسې بریښي چې افغان حکومت <strong>د</strong> هغو مرستو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت وړتیا نلريچې <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې لخوا په مستقیم ډول ورکول کیږي.‏ او کومې مرستې چې په مستقیمهتوګه ورکول کیږي <strong>د</strong> هغو مرستو په پرتله لږ څارل کیږي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرستهکونکو لخوا <strong>د</strong> پروژو په بڼه پلي کیږي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> څارنې لږه کچه بیا په افغانستان کې چې پراخها<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> شتون لري ډیر ستونزمن کی<strong>د</strong>ای شي.‏سیګار <strong>د</strong> مستقیمې مرستې پروګرامونو په اړه یو شمیر روان او پالن شوي پلټنې لري.‏خو په ساحه کې <strong>د</strong> تفتیش،‏ پلټنې او څیړنو په الره اچولو کې <strong>د</strong> سیګار وړتیا،‏ <strong>د</strong> هر بل پليکونکي ا<strong>د</strong>ارې په څیر،‏ کی<strong>د</strong>ای شي په نږ<strong>د</strong>ې راتلونکي کې <strong>د</strong> امنیتي مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یتونو سره مخ شي.‏په ورستیو کې <strong>د</strong> امنیتي خطرونو له امله <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> یوې شمالي سیمې له کتلو څخه <strong>د</strong>سیګار مخه ونیول شوه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په نتیجه کې،‏ 38 پروژې او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو $72 میلیونه مالیهورکونکي ډالر <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې له تفتیش څخه لرې پاتې کیږي.‏سیګار <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> بهرنیو مرستو په اړهبشپړې کمیټې ته خبرې کوي<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل په 10، جان ایف.‏ سوپکو افغانستان ته <strong>د</strong> مستقیم مرستې ورکولو پهاړه یو وارې بیا وینا وکړه،‏ خو <strong>د</strong>اوارې یې <strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> څارنې او <strong>د</strong>ولتي اصالحاتو <strong>د</strong> بشپړې کمیټېپه وړان<strong>د</strong>ې خبرې وکړې.‏ له <strong>د</strong>ه سره <strong>د</strong> ،USAID ،DOD <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ او <strong>د</strong> عراقبیارغونې لپاره <strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي م<strong>د</strong>ارک هم یوځای شوي ول.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره20


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهسوپکو وویل چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> جنګي ماموریت پای ته رسی<strong>د</strong>نه پ<strong>د</strong>ې معنا ن<strong>د</strong>ه چې<strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره مرستې هم کمې شي.‏ په بله خوا کې،‏ نړیوالې ټولنې اټکلکړی <strong>د</strong>ی چې افغانستان تر 2024 کال پورې یوازې <strong>د</strong> خپل بو<strong>د</strong>یجوي خال بشپړولو لپاره $70میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته اړتیا لري،‏ بناء په راتلونکو کلونو کې افغانستان یو له هغو هیوا<strong>د</strong>ونو څخهپاتې کیږي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو مرستو زیاته برخه تر السه کوي.‏ یوازې په 2012 کالکې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره له $16 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه ډیر چمتو کړي.‏<strong>د</strong>ا مرسته <strong>د</strong> هغو څلورو هیوا<strong>د</strong>ونو له مجموعي مرستې څخه — اسراییل،‏ عراق،‏ مصر،‏او پاکستان — چې په <strong>د</strong>ویمه <strong>د</strong>رجه کې بهرنۍ مرستې تر السه کوي،‏ <strong>د</strong>وه چن<strong>د</strong>ه زیاته <strong>د</strong>ه.‏برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ له $90 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه چې <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> له طرفه <strong>د</strong> افغانستان لپاره تخصیصشوي <strong>د</strong>ي نږ<strong>د</strong>ې $20 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر یې الهم مقی<strong>د</strong> کولو یا مصرف کولو ته چمتو <strong>د</strong>ي.‏افغانستان ته <strong>د</strong> سوپکو <strong>د</strong> وروستي تګ په مو<strong>د</strong>ه کې،‏ <strong>د</strong> USAID او DOD چارواکو <strong>د</strong>ه تهویلي وو چې <strong>د</strong>ولت به <strong>د</strong> پاتې پيسو کافي برخه <strong>د</strong> مستقیمې مرستې په توګه وویشي او ژمنهیې کړې <strong>د</strong>ه چې په راتلونکې کې <strong>د</strong> ټولو مرستو له %50 څخه زیاته برخه په مستقیمه توګهچمتو کړي.‏ مستقیمه مرسته بالقوه ګټې لري،‏ خو په <strong>د</strong>ې اړه <strong>د</strong> سیګار ان<strong>د</strong>یښنه هغه وختزیاته شوه چې <strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong> هغو 13 افغان وزارتونو <strong>د</strong> وړتیا ارزونه یې بیاکتنه وکړهچې <strong>د</strong> مستقیمه مرستې ترالسه کولو لپاره نومول شوي وو.‏ <strong>د</strong> ارزونو السته راوړلو کې له ځینوستونزو څخه وروسته،‏ سیګار په خپل لومړنۍ بیاکتنه کې ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ا ټول 13 وزارتونه<strong>د</strong> مستقیم مرستو <strong>د</strong> کارولو وړتیا نلري.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> ارزول شویو وزارتونو څخه یوه یېمشکوک لګښتونه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> وزارت له مجموعي بو<strong>د</strong>یجې څخه زیات کی<strong>د</strong>ه.‏ کارکونکو یې<strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ارکاتو ح<strong>د</strong>اقل روزنه هم نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه کوم ځانګړی میکانیزم یې هم نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>هچې <strong>د</strong> تروریستانو کړۍ په نښه کړي.‏ په یو بل وزارت کې،‏ ارزونې ومون<strong>د</strong>ل چې کمپیوټرونه <strong>د</strong>خرابی<strong>د</strong>و له ګواښ سره مخ <strong>د</strong>ي،‏ معاشونه په نق<strong>د</strong>ي ډول ورکول کیږي،‏ چې <strong>د</strong>ا وزارت <strong>د</strong> غال لهخطر سره مخ کوي،‏ او <strong>د</strong>ا چې وزارت نشي کولی <strong>د</strong> کارکونکو بان<strong>د</strong>نۍ اړیکې معلومې کړي.‏سیګار به له <strong>د</strong>ې ارزونو څخه خپل پلټنې ته ا<strong>د</strong>امه ورکړي تر څو معلومه کړي چې آیاافغان حکومت کولی شي مستقیمه مرسته وکاروي،‏ او هم USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې نیمګړتیاو پهوړان<strong>د</strong>ې څه غبرګون ښيي.‏ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> یو بل خطر <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> مستقیمې مرستې په چمتو کولو کې ارو مرو بای<strong>د</strong> پهپام کې ونیول شي.‏ سیګار مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه چې افغاني چارواکي نه غواړي په ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کېښکیل چارواکي تعقیب کړي،‏ په ځانګړې توګه که چیرته لوړپوړي چارواګي یا <strong>د</strong> ښو اړیکوخاون<strong>د</strong>ان وي.‏ ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> مرکزي <strong>د</strong>ولت ته <strong>د</strong> ریښتوني افغانانو هیلې او وفا<strong>د</strong>اري هم کمزورېکوي.‏ په یوه غونډه کې چې <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزیرې هیلري کلنټن له افغاني سو<strong>د</strong>اګرو ښځوسره <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه،‏ افغاني سو<strong>د</strong>اګرې ویلې <strong>د</strong>ي چې ویره لري <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> له امله ګوښه کړایشي.‏ یوه له <strong>د</strong>غو ښځو څخه نیویارک ټایمز ته وویل چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ‏”یوازې څو تنه کسانو تهورکول کیږي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت سره واقعي اړیکې لري.“‏سوپکو وویل چې مستقیم مرسته بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> میکانیزمونو په رڼا کې ورکړ شي — چې <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نورو مرسته کونکو لخوا چمتو کیږي — تر څو مرستې خون<strong>د</strong>ي وساتل شياو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ډاډه کولو لپاره ځواکمنه څارنه ترسره شي چې <strong>د</strong>ا مرستې باکفایته قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکوته ورکول کیږي او <strong>د</strong> افغاني سیاستم<strong>د</strong>ارانو په ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ښکیل نږ<strong>د</strong>ې ملګرو السونو تهنه پریوځي.‏ مرستې بای<strong>د</strong> نه یوازې پ<strong>د</strong>ې شرط ورکړ شي چې <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې وړ پایلې ولري،‏ بلکهځانګړی عمومي پلټونکی جان ایف.سوپکو<strong>د</strong> 2013 کال په اپریل کې <strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> څارنې او <strong>د</strong>ولتياصالحاتو کمیټې په وړان<strong>د</strong>ې رسمي وینا ورکوي.‏‏)<strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> څارنې او <strong>د</strong>ولتي اصالحاتو <strong>د</strong> کمیټې انځور(‏21<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong>ا شرایط هم په پام کې ونیول شي چې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو مرسته کونکو کتابونو،‏کارکونکو،‏ او ثبتونو ته،‏ په ځانګړې توګه پروژو او پروګرامونو ته غیرمح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه السرسي ولري.‏پرته له <strong>د</strong>ې نه چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بیارغونیزو مرستو څخه <strong>د</strong> څارنې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو چارواکو ته کافي امنیت چمتو کړای شي،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت به <strong>د</strong> میلیار<strong>د</strong>ونو ډالرو پهارزښت خپل مالیه ورکونکي ډالر <strong>د</strong> ضایع کی<strong>د</strong>و له خطر سره مخ کړي.‏سیګار په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>مرستو خون<strong>د</strong>ي ساتلو لپاره لیکلې بیانیه ورکوي<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل په 18، <strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> تخصیصاتو کمیټې <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ بهرنیوعملیاتونو او اړون<strong>د</strong>و پروګرامونو فرعي کمیټې <strong>د</strong> غوښتنې په اساس،‏ ځانګړي عمومي پلټونکيسوپکو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو ضایع کی<strong>د</strong>و څخهمخنیوی،‏ <strong>د</strong> موثریت زیاتولو،‏ او <strong>د</strong> مرستو خون<strong>د</strong>ي ساتلو لپاره یوه بیانیه <strong>د</strong> ثبت لپاره وړان<strong>د</strong>ېکړه.‏ <strong>د</strong> 2008 کال <strong>د</strong> پای څخه راهیسې،‏ چې <strong>کانګرس</strong> سیګار رامینځته کړی،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارېپلټونکي او مفتشین <strong>د</strong> پلټنې او تفتیش 75 رپوټونه بشپړ کړي او 245 وړان<strong>د</strong>یزونه کړي چېپه ترڅ کې یې $1.8 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> مشکوک لګښت،‏ مرستې په توګه مون<strong>د</strong>ل شوي چېکی<strong>د</strong>ای شي غوره کارونه وشي،‏ او په بالقوه ډول <strong>د</strong> بیرته اخیستنې لپاره مرستې په نښه شوي<strong>د</strong>ي.‏ خو په <strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> انفرا<strong>د</strong>ي پلټنې او تفتیش <strong>د</strong> رپوټونو وړان<strong>د</strong>یزونه کولی شي<strong>د</strong> بیاروغونې پروګرامونه او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مالیه ورکونکي مرستې بیرته اخیستل پیاوړيکړي،‏ <strong>د</strong>ا وړان<strong>د</strong>یزونه اصوال <strong>د</strong> پیښې څخه وروسته ترسره کیږي.‏ په بل عبارت،‏ کله چې سیګاریوه پلټنه یا تفتیش په الره اچوي،‏ یوه ستونزه مومي او <strong>د</strong> حل لپاره یې وړان<strong>د</strong>یز کوي،‏ <strong>د</strong>اپه <strong>د</strong>اسې حال کې <strong>د</strong>ه چې ستونزه ال <strong>د</strong>مخه واقع شوې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>ې لپاره سیګار <strong>د</strong> 2013کال جنوري کې <strong>کانګرس</strong> ته په خپل <strong>د</strong>رې میاشتني رپوټ کې اووه پوښتنې مطرح کړي چې<strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> په شمول ټول پریکړه نیونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې پاتې مرستې څنګه په غوره توګهوکارول شي،‏ په پام کې ونیسي:‏• آیا <strong>د</strong>ا پروژه یا پروګرام <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ميل ګټو یا سرتاتیژیکو موخو په السته راوړلوکې واضحه مرسته کوي؟• آیا افغانان <strong>د</strong>ا غواړي او اړتیا ورته لري؟• آیا <strong>د</strong>ا پروژه یا پروګرام <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت،‏ نورو پيل کونکو ا<strong>د</strong>ارو،‏ او نړیوالو بسپنه ورکونکورسه همغږه شوې <strong>د</strong>ه؟• آیا امنیتي رشایط په موثر ډول پيل کولو او څارلو ته اجازه ورکوي؟• آیا <strong>د</strong>ا پروژه یا پروګرام <strong>د</strong>اسې حفاظتي ګامونه لري چې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>،‏ تشخیص،‏ مخنیویاو یاهم لږې کچې ته راټیټ کړي؟• آیا افغانان <strong>د</strong> پروژې یا پروګرام پرمخ بیولو لپاره مايل رسچینې،‏ تخنیکي ظرفیت،‏ او سیايسواک لري؟• آیا پيل کونکې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> پایلې ټاکلو او <strong>د</strong> بریالیتوب <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولو لپاره ریښتونې محاسبېرامینځته کړي <strong>د</strong>ي؟سوپکو غوښتنه وکړه چې <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> تخصیص ورکونکي،‏ <strong>د</strong> سنا فرعي کمیټې تخصیصورکونکو په شمول،‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت او USAID څخه وغواړي تر څو وړان<strong>د</strong>ې له <strong>د</strong>ېځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره22


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهنه چې نوي پروګرامونو لپاره مرستې تخصیص ورکړي <strong>د</strong>ې پوښتنو ته په لیکلې بڼه ځوابورکړي.‏ که چیرته <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت یا USAID <strong>د</strong>ې پوښتنو ته مثبت ځوابونه ورنکړي،‏سیګار وړان<strong>د</strong>یز کوي چې له <strong>د</strong>وی څخه وغوښتل شي <strong>د</strong> تخصیص شوي مرستې <strong>د</strong> کړنالرې پرمخبیولو لپاره <strong>د</strong>ې خپل <strong>د</strong>الیل او توجیهات په لیکلې بڼه وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏پلټنې<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> وروستۍ رپوټ څخه راهیسې،‏ سیګار <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong>رې رپوټونه خپاره کړي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربعکې،‏ سیګار شپږ نوي پلټنې پيل کړي،‏ چې په <strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> روانو پلټنو شمیر 15 ته رسیږي.‏ خپارهشوي رپوټونه،‏ <strong>د</strong> نورو مسایلو په څنګ کې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کول،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مليبریښنا سو<strong>د</strong>اګریز کول،‏ او <strong>د</strong> افغان روغتیايي خ<strong>د</strong>متونو په اړه ان<strong>د</strong>یښنې څرګن<strong>د</strong>ې کړي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنېپه مجموعي ډول 11 سپارښتنې کړي تر څو ډاډه کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن سره اړیکه لرونکي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکي وپیژن<strong>د</strong>ل شي او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه یې پای ته ورسول شي؛ <strong>د</strong> ملي بریښنا صنعت یوازې په هغهصورت کې پایښت مومي چې سو<strong>د</strong>اګریز کړای شي؛ او USAID <strong>د</strong> ګر<strong>د</strong>یز او خیرخوټ روغتونونو<strong>د</strong> سمې کارونې لپاره چې اوسمهال <strong>د</strong> رغونې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي،‏ یو پالن جوړوي.‏<strong>د</strong> پلټنې خپاره شوي رپوټونه13-6 پلټنه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولDOD <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن سره اړیکه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو <strong>د</strong> پيژن<strong>د</strong>لو او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پایته رسولو لپاره مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه ډاډینه لري<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> هغو کسانو سره سهوا کوم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک نشي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتواو ایتالفي ځواکونو مخالفو وسله والو ته مرستې برابروي،‏ <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> 2012 مالي کال <strong>د</strong> ملي<strong>د</strong>فاع واکمنۍ په الیحه کې 841 برخه زیاته کړه.‏ 841 برخه DOD ته واک ورکوي چې <strong>د</strong>افغانستان په شمول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>انیو ټول عملیاتي تیاترونو کې <strong>د</strong> یوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه <strong>د</strong>مخه <strong>د</strong> هغه کسانو یا ا<strong>د</strong>ارو سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ مرسته،‏ یا تعاوني هوکړه لیک مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>،‏ختم،‏ یا هم ډډه وکړي چې <strong>د</strong> مخالفو وسله والو سره مرسته کوي یا په هره الره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو یا ایتالفي ځواکونو په ض<strong>د</strong> وي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر 18 پورې،‏ CENTCOMڅلورې اعالمیې خپرې کړې چې په ترڅ کې یې پنځه شرکتونه <strong>د</strong> 841 برخې <strong>د</strong> نومان<strong>د</strong>انو پهتوګه اعالن کړ.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه هغه پروسې تشریح کوي چې <strong>د</strong> 841 برخې پلي کولو لپاره <strong>د</strong> DODلخوا رامینځته شوي،‏ ارزوي چې <strong>د</strong> 841 برخې پلي کولو لپاره <strong>د</strong> DOD لخوا په پام کې نیولشوي پروسې تر کومه بری<strong>د</strong>ه توانی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ي چې هغو کسانو ته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>نو<strong>د</strong> تلو مخه ونیسي چې له جنګیالیو سره فعاله اړیکه لري یا په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتویا ایتالفي ځواکونو سره مخالفت لري،‏ او <strong>د</strong> 841 برخې <strong>د</strong> قانون جوړونې ځینې ساحې په ګوتهکوي چې کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن سره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مخه نیولو لپاره پیاوړي کړای شي.‏بشپړې شوي پلټنې••13-6 پلټنه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>السلیک کول:‏ DOD <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن سرهاړیکه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو <strong>د</strong>پيژن<strong>د</strong>لو او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پای ته رسولولپاره مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه ډاډینه لري.‏••13-7 پلټنه:‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مليبریښنا صنعت:‏ <strong>د</strong> مرستې سرتهرسی<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> ،USFOR-A او USAIDلخوا <strong>د</strong> پروژې کمزوري م<strong>د</strong>یریت لهامله <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریز کولو هڅې لهستونزو سره مخ شوي.‏••13-9 پلټنه:‏ په افغانستان کېروغتیايي خ<strong>د</strong>متونه:‏ <strong>د</strong> USAID پهمرسته <strong>د</strong>وه نوي روغتونونه پایښتنلري او موجو<strong>د</strong> روغتونونه په ځینېمهمو طبي برخو کې له کمواليسره مخ <strong>د</strong>ي.‏مون<strong>د</strong>نېDOD <strong>د</strong> 841 برخې سره جوړ راتلو لپاره یو <strong>د</strong>وه پړاو لرونکی بهیر رامینځته کړی.‏ په لومړيپړاو کې <strong>د</strong> 841 برخې کس یا ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> HCA موخه کول،‏ بیاکتنه،‏ نومول،‏ او په پای کېاعالنول شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه-<strong>د</strong> افغانستان عملیاتي ځواک 2010 په روانوخت کې <strong>د</strong> 841 برخې استخباراتي څانګه پر مخ وړي.‏ کله چې یوه موخه وټاکل شوه،‏23<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهTF 2010 <strong>د</strong> موخې په هکله معلوماتي کڅوړه غونډوي او خپل لومړنی استخباراتي او قانونيتحلیل په الره اچوي.‏ <strong>د</strong> 841 برخې معلوماتي کڅوړه وړان<strong>د</strong>ې له <strong>د</strong>ې نه چې <strong>د</strong> وروستۍپریکړې لپاره CENTCOM ته وړان<strong>د</strong>ې شي <strong>د</strong> نړیوال سوله ساتي ځواکونو ګډې قومان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> همغږی کونکو ا<strong>د</strong>ارو یوې لړۍ ته <strong>د</strong> بیاکتنې او موافقې لپاره لیږل کیږي.‏ <strong>د</strong> موافقې څخهوروسته،‏ <strong>د</strong> CENTCOM قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>‎841‎ برخې اعالمیه چمتو کوي چې پکې <strong>د</strong> نښه شووکسانو لست،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې غوښتنې سره یوځای خپروي چې HCAs خپل هغه واک کاروي چې <strong>د</strong>لست شوو کسانو سره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> کول،‏ ختمول،‏ یا ډډه کولو لپاره په 841 برخه کېځانګړی شوې <strong>د</strong>ه.‏ وروسته بیا CENTCOM اعالمیې HCAs ته ویشي.‏ په <strong>د</strong>ویم پړاو کې،‏HCAs معلوموي چې آیا <strong>د</strong> هغه کس یا ا<strong>د</strong>ارې سره چې <strong>د</strong> CENTCOM په اعالمیه کېلست شوي <strong>د</strong>ي کوم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> لري که نه.‏ کله چې HCA په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې شوي کارونو په اړهCENTCOM ته ځوابونه ورکړي پروسه خپلې پایلې ته رسیږي.‏سیګار <strong>د</strong> 841 برخې په پلي کولو کې <strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> بهیر ګڼ شمیر کمزورتیاوې مون<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>يچې له امله یې <strong>د</strong>ا وزارت نشي کولی <strong>د</strong>ا ډاډ ورکړي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرستې هغو کسانویا ا<strong>د</strong>ارو ته نه رسیږي چې <strong>د</strong> جنګیالیو سره مرسته کوي یا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالفي ځواکونوسره مخالف <strong>د</strong>ي.‏ په نتیجه کې،‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو میلیونونه ډالر کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>اسې ځواکونو ته پهالس ورشي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځي او ملکي وګړو ته زیان رسوي او <strong>د</strong>میلیار<strong>د</strong>ونو ډالرو په لګښت <strong>د</strong> بیارغونیزو هڅو مخه نیسي.‏په ځانګړي ډول،‏ سیګار ومون<strong>د</strong>ه چې:‏•ځینې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو )1( <strong>د</strong>اسې رشطونه نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي له <strong>د</strong>ې څخه منعکړي چې <strong>د</strong> 841 برخې له نومان<strong>د</strong>انو رسه فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کړي یا )2( قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکوته <strong>د</strong> HCA مقاماتو په اړه خربتیا نه وه ورکړې.‏ په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رشطنه یا<strong>د</strong>ول کی<strong>د</strong>ای يش <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل يش چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي <strong>د</strong> 841 برخې له نومان<strong>د</strong>انو رسه<strong>د</strong> تړون نه کولو قانوين رشطونه <strong>د</strong>رک کړي او په <strong>د</strong>ې اړه پوه يش چې که چیرته قانوينرشطونه پوره نه کړي <strong>د</strong> HCA مقامات کولی يش <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>،‏ ختم،‏ یاباطل کړي.‏•ځینې HCAs ته <strong>د</strong> CENTCOM لخوا کومه خربتیا ن<strong>د</strong>ه رسی<strong>د</strong>لې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن ګروپونورسه مرسته کونکي یې په نښه کړی وي،‏ چې پ<strong>د</strong>اسې حال کې به HCA ته ستونزمنهوي تر څو <strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په وړان<strong>د</strong>ې ګام پورته کړي چې <strong>د</strong> 841 برخې الن<strong>د</strong>ې نومولشوي <strong>د</strong>ي.‏•HCAs خپل لومړين قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو ته <strong>د</strong> 841 برخې ځانګړنو په اړه ن<strong>د</strong>ي خرب کړي،‏ حتی <strong>د</strong>841 برخې <strong>د</strong> خربتیا غوښتنو په اړه هم چې <strong>د</strong>وی یې کوي،‏ ن<strong>د</strong>ي ویيل.‏ نور <strong>د</strong>اچې،‏ DOD<strong>د</strong> ټولو HCAs لپاره <strong>د</strong>اسې رسمي پالیيس نلري چې خپلو لومړين قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو ته <strong>د</strong> 841برخې <strong>د</strong> ځانګړنو په اړه خربتیا ورکړي،‏ او <strong>د</strong>ا کار یې انفرا<strong>د</strong>ي HCAs ته پریښې تر څوهر یو پخپله جوړه کړي.‏ <strong>د</strong> یو رسمي پالیيس په نشتون کې،‏ کی<strong>د</strong>ای يش HCAs او لومړينقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي <strong>د</strong> قانون په خالف <strong>د</strong> 841 برخې له نومان<strong>د</strong>انو رسه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو السلیککولو ته ا<strong>د</strong>امه ورکړي.‏•CENTCOM <strong>د</strong> 2013 کال په جنوري کې <strong>د</strong> 841 برخې ځانګړنې په خپل ویبپاڼه کېخپور کړ؛ په هرصورت،‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مامورین او لومړين قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي ن<strong>د</strong>ي غوښتل شويڅو <strong>د</strong>ا معلومات په منظم ډول وګوري.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره24


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه‏•لکه څنګه چې HCAs په خپله <strong>د</strong> ډیرو فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخه نيش لی<strong>د</strong>لی،‏ <strong>د</strong>وی بای<strong>د</strong><strong>د</strong> 841 برخې نومان<strong>د</strong>و فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو په پیژن<strong>د</strong>نه کې <strong>د</strong> لومړين قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو پهمعلومات تکیه وکړي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی ختمول،‏ مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> کول او باطلولو لپاره اړین ګامونه واخيل.‏فعآل،‏ <strong>د</strong> لومړين قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو څخه ن<strong>د</strong>ه غوښتل شوې چې <strong>د</strong> 841 برخې نومان<strong>د</strong>و فرعيقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو رسه اړیکه نه نیولو په اړه رسمي سن<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ په نتیجه کې،‏ HCAsپه <strong>د</strong>ې اړه لږ اطمیینان لري چې <strong>د</strong> 841 برخې نومان<strong>د</strong>انو رسه ټول قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه په نښه کړي.‏HCAs• او لومړين قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي <strong>د</strong> 841 برخې نومان<strong>د</strong>انو لخوا <strong>د</strong> قانوين ننګونې رسه مخ<strong>د</strong>ي ځکه چې DOD <strong>د</strong> هغو کارونو <strong>د</strong> پایلو په اړه کومه الرښونه ن<strong>د</strong>ه چمتو کړې چې <strong>د</strong>841 برخې <strong>د</strong> واک له کارولو وروسته تررسه کیږي.‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي مامورین هم وروستهله هغه چې <strong>د</strong> 841 برخې له نومان<strong>د</strong> رسه یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>،‏ ختم،‏ یا باطلوي <strong>د</strong> مايللګښتونو <strong>د</strong> جذب لپاره لکه <strong>د</strong> نوي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي مون<strong>د</strong>ل کوم الرښو<strong>د</strong> نلري.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسېالرښو<strong>د</strong> په نشتون کې،‏ HCAs او لومړين قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي نيش کولی موجو<strong>د</strong> او راتلونکېقانوين ننګونو ته مناسب غربګون وښيي.‏DOD• هغه کارونه په مرکزي ډول نه تعقیبوي چې <strong>د</strong> 841 برخې <strong>د</strong> واک مطابق تررسهشوي <strong>د</strong>ي.‏ 841 برخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر څخه غواړي تر څو په 2014، 2013، او 2015 کلونوکې هر کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې واک <strong>د</strong> کارونې په هکله <strong>کانګرس</strong> ته رپوټ وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ په روانوخت کې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي ت<strong>د</strong>ارکاتو او <strong>د</strong> پالیيس السته راوړلو <strong>د</strong>فرت او CENTCOM <strong>د</strong>واړه <strong>د</strong>امعلومات غونډوي،‏ چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> تکراري هڅو المل کیږي.‏په پای کې،‏ سیګار <strong>د</strong>اسې ساحې ومون<strong>د</strong>لې چې کولی شي 841 برخه پیاوړې کړي.‏ <strong>د</strong> بیلګېپه توګه،‏ 841 برخه یوازې په هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې عملي کیږي چې <strong>د</strong> $100,000، ډالرو څخهیې لګښت زیات وي،‏ که څه هم په افغانستان کې ډیر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کچې څخه لږلګښت لري.‏ سربیره پر<strong>د</strong>ې،‏ 841 برخه <strong>د</strong> 2014 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 31 سرته رسیږي،‏ چې په <strong>د</strong>ېسره <strong>د</strong> هغو کارونو او شرطونو برخلیک تر پوښتنې الن<strong>د</strong>ې راځي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې په اساسوړان<strong>د</strong>ې له <strong>د</strong>ې نیټې څخه ترسره شوي<strong>د</strong>ي.‏سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن سره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مخه نیولو په برخه کې <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت او USAIDهڅې په یوه بیله بیاکتنه کې څیړي.‏سپارښتنېسیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي ت<strong>د</strong>ارکاتو او <strong>د</strong> پالیسي السته راوړلو <strong>د</strong>فتر رییس ته اووه سپارښتنې وړان<strong>د</strong>ېکوي:‏ پنځه سپارښتنې په افغانستان کې <strong>د</strong> فعاله قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخه <strong>د</strong> څارنې زیاتولو په اړه؛یوه سپارښتنه <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> CENTCOM قومان<strong>د</strong>ان په همغږۍ سره معلومه کړي چې کومها<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> 841 برخې <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> تعقیبولو مسولیت په غاړه واخلي تر څو <strong>د</strong> تکراري هڅومخه ونیول شي؛ او بل <strong>د</strong>ا چې ډاډه کړای شي چې HCAs <strong>د</strong> قانوني ننګونو ځواب کولولپاره کافي معلومات لري او هغه مالي تاوانونو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې <strong>د</strong> واک کارولو له املهرامینځته کیږي ورکړي.‏<strong>د</strong> پام وړ مسایلسیګار <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> مالحظې لپاره هم ځینې مسایل په ګوته کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې پهافغانستان کې ټول قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> 841 برخې مطابق ترسره شي،‏ <strong>کانګرس</strong> ته ښايي چې په25<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> $100,000 معیار له مینځه یوسي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې DOD <strong>د</strong> 841 برخېپه اساس ترسره شوي ګامونو <strong>د</strong> راتلونکې په اړه کافي وضاحت ولري،‏ <strong>کانګرس</strong> ښايي <strong>د</strong> کال2014 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 31 کې <strong>د</strong> قانون له اعتباره غورځی<strong>د</strong>و وروسته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ګامونو په اړه یوالرښو<strong>د</strong> چمتو کړي.‏ په پای کې،‏ که چیرته مقص<strong>د</strong> <strong>د</strong>ا وي چې <strong>د</strong> قانون له سرته رسی<strong>د</strong>و سرهسم <strong>د</strong> 841 برخې ګامونه هم پای ته ورسیږي،‏ <strong>کانګرس</strong> ته ښايي چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي ا<strong>د</strong>اروڅخه وغواړي هغه معلومات او استخبارات چې <strong>د</strong> 841 برخې په پروسه غونډ شوي <strong>د</strong>يخون<strong>د</strong>ي وساتي.‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تبصرې،USACE ،CENTCOM او <strong>د</strong> هوايي ځواک <strong>د</strong> ملکي انجینرانو مرکز هم تخنیکي تبصرېچمتو کړې وې،‏ چې سیګار په مناسبو ځایونو کې ځای ورکړی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعيت<strong>د</strong>ارکاتو او <strong>د</strong> پالیسي السته راوړلو <strong>د</strong>فتر هم غیر رسمي تبصرې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې چې په عمومي ډول<strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> السته راوړلو ټولنې او <strong>د</strong> 841 برخې <strong>د</strong> نومان<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> اعالمیې په برخه کې <strong>د</strong> سیګارله نظر سره موافق <strong>د</strong>ي،‏ او ویلي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> وروستي رپوټ له خپری<strong>د</strong>و وروسته به خپل رسميتبصرې چمتو کړي.‏13-7 پلټنه:‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي بریښنا صنعت<strong>د</strong> مرستې سرته رسی<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> ،USFOR-A او USAID لخوا <strong>د</strong> پروژې کمزوريم<strong>د</strong>یریت له امله <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریز کولو هڅې له ستونزو سره مخ شوي<strong>د</strong> 2008 کال څخه <strong>د</strong>یخوا،‏ افغان حکومت ټاکلې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> انرژۍ سکتور پراختیا په خپللومړیتوب کې ونیسي،‏ چې <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو زیاتول او <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> څخه تر ویشه پورې <strong>د</strong> بریښنا لهضایع کی<strong>د</strong>و څخه مخنیوی پکې شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ې هڅو ته په مجموعي ډول سو<strong>د</strong>اګریز کولویل کیږي.‏ <strong>د</strong> 2009 کال څخه <strong>د</strong>یخوا،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نږ<strong>د</strong>ې $88 میلیونه ډالر افغان حکومتته مقی<strong>د</strong> کړي تر څو خپل <strong>د</strong> ملي بریښنا صنعت،‏ <strong>د</strong> افغانستان بریښنا شرکت،‏ سو<strong>د</strong>اګریزکړي.‏ DABS په ټول افغانستان کې <strong>د</strong> بریښنا تولی<strong>د</strong>،‏ وار<strong>د</strong>ول،‏ لیږ<strong>د</strong>ول،‏ او ویشلو کار او ا<strong>د</strong>ارهپه غاړه لري.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پروژې چې <strong>د</strong> USFOR-A او USAID لخوا بو<strong>د</strong>یجه ورکول کیږي<strong>د</strong> DABS سره <strong>د</strong> لګښت پوره کولو،‏ <strong>د</strong> ضیاع کمولو،‏ او <strong>د</strong> ملي بریښنا سیسټم <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې،‏ چلولو،‏او ساتلو لپاره <strong>د</strong> خپل ظرفیت په زیاتولو کې مرسته کوي.‏ تراوسه پورې،‏ USFOR-A اوUSAID خپلې هڅې په کابل،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ او هلمن<strong>د</strong> والیتونو کې متمرکز کړې وې.‏ لومړۍموخه په <strong>د</strong>ې تمرکز کوي چې DABS‏-کابل خو<strong>د</strong>کفا شي ځکه چې هلته <strong>د</strong> نورو ریاستونولپاره <strong>د</strong> ډاډه او السرسۍ وړ معلومات نشته لکه <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو او ضایعاتو په اړه معلومات.‏<strong>د</strong>ا رپوټ <strong>د</strong> DABS په سو<strong>د</strong>اګریز کولو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هڅو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو رپوټونو<strong>د</strong>ویم رپوټ <strong>د</strong>ی.‏ سیګار <strong>د</strong>ا موار<strong>د</strong> ارزولي <strong>د</strong>ي )1( <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرستې تر کومه بری<strong>د</strong>هله DABS‏-کابل سره <strong>د</strong> خو<strong>د</strong>کفا کی<strong>د</strong>و په لوري مرسته کړې <strong>د</strong>ه )2( <strong>د</strong> USFOR-A او USAIDلخوا <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریز کولو پروژو م<strong>د</strong>یریت.‏مون<strong>د</strong>نېکه څه هم <strong>د</strong> USAID پانګونې په وروستیو کلونو کې <strong>د</strong> DABS‏-کابل <strong>د</strong> بریالیتوب المل شوي<strong>د</strong>ي،‏ خو بیا هم <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> افغان حکومت له سب سایډي څخه پرته خپل بیلونه نشي ورکولیچې <strong>د</strong>ا مرستې هم په 2014 کې پای ته رسیږي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> $53 میلیونه ډالرو پهځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره26


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهارزښت یوه پروژه چې DABS‏-کابل <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریز کولو لپاره <strong>د</strong> USAID لخوا چمتو شوې وه،‏<strong>د</strong> پیسو غونډول نږ<strong>د</strong>ې %60 زیات شوه.‏ پهرصورت،‏ DABS‏-کابل په ټول افغانستان کې غورهکارکونکی ریاست تراوسه ال په مالي تاوان کې خپل کار کوي.‏نور <strong>د</strong>اچې،‏ USFOR-A او USAID نږ<strong>د</strong>ې $88 میلیونه ډالر په کابل،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ او هلمن<strong>د</strong>کې <strong>د</strong> DABS سو<strong>د</strong>اګریز کولو لپاره چمتو کړه،‏ خو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو کمزوري م<strong>د</strong>یریتله امله <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هڅې له خنډ سره مخ شوې.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ USFOR-A <strong>د</strong>قومان<strong>د</strong>ان بیړني غبرګون پروګرام اته پروژې تصویب کړې تر څو <strong>د</strong> ضایعاتو کمولو او <strong>د</strong> خرڅشوي بریښنا <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو په زیاتولو کې له DABS سره مرسته وکړي؛ <strong>د</strong>ا پروژې <strong>د</strong>اسې طرحشوې وې چې په کن<strong>د</strong>هار او هلمن<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> بريښنا بیړني ویش لپاره وسایل چمتو کړي.‏ لکهڅنګه چې <strong>د</strong> 2012 کال په <strong>د</strong>سمبر کې <strong>د</strong> سیګار یو موقتي رپوټ یا<strong>د</strong>ونه وکړه،‏<strong>د</strong> $12.8 میلیونه ډالرو په لګښت اخیستل شوي تجهیزات چې <strong>د</strong> USFOR-A په استازیتوب<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي انجینرانو قطعې-<strong>د</strong> افغانستان سیمې انجینرانو لخوا <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong>سو<strong>د</strong>اګریز کولو پروګرام <strong>د</strong> یوې برخې په توګه اخیستل شوې وې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو تر کنترولالن<strong>د</strong>ې ګو<strong>د</strong>امونو کې بیکاره پراته <strong>د</strong>ي.‏سیګار هم<strong>د</strong>ارنګه ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> نصب لپاره څرګن<strong>د</strong> پالنونه شتون نلري.‏ کهڅه هم <strong>د</strong>ا تحهیزات <strong>د</strong> USFOR-A لخوا تصویب او بو<strong>د</strong>یجه ورکړ شوه،‏ او پرته له <strong>د</strong>ې نهچې <strong>د</strong> نصب پالن ولري په ګو<strong>د</strong>ام کې ذخیره شول،‏ بیا هم USFOR-A <strong>د</strong> ورته تجهیزاتو لپاره<strong>د</strong> نصبولو پالن څخه پرته پروژې تصویبوي.‏ په نتیجه کې،‏ <strong>د</strong> $10.2 میلیونه ډالرو په ارزښتاضافي تجهیزات <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> والیت لپاره <strong>د</strong> نصبولو پالن څخه پرته په ګو<strong>د</strong>ام کې پاتې <strong>د</strong>ي.‏عالوه پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong>ا پریکړه چې <strong>د</strong> انفرا<strong>د</strong>ي سرچینې په اساس پراخ کاري منظر تصویبکړي کی<strong>د</strong>ای شي نامناسبه سیالي رامینځته کړي ځکه چې کی<strong>د</strong>ای شي په تخنیکي ډول نور<strong>د</strong>واطلبین هم شتون ولري.‏په پای کې،‏ که څه هم USAID <strong>د</strong> خپل قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي څخه غوښتي و چې په کن<strong>د</strong>هار کې<strong>د</strong> خپل صورتحساب سیسټم <strong>د</strong> کابل له سیسټم سره همغږی او یوشان کړي،‏ خو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېشرطونو پلي کولو لپاره یې فشار رانه وسته،‏ چې په نتیجه کې یې په کن<strong>د</strong>هار کې یو متفاوتسیسټم نصب کړای شو او وروسته بیا <strong>د</strong> USAID او DABS لخوا یو ناکامه سیسټم وانګیرلشو.‏ په نتیجه کې،‏ USAID <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار سیسټم پلي کولو لپاره نږ<strong>د</strong>ې $700,000 ډالر ضایعکړه،‏ چې په پای کې له سره <strong>د</strong> کابل سیسټم نصب کړای شو.‏<strong>د</strong> شورډام <strong>د</strong> ګو<strong>د</strong>ام په و<strong>د</strong>انۍ کې <strong>د</strong> بریښناویشلو ناکاری<strong>د</strong>لي وسایل ‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏سپارښتنېسیګار سپارښتنه کوي چې <strong>د</strong> USFOR-A سیمه ایزې قومان<strong>د</strong>ې-سهیل لوی<strong>د</strong>یځ عموميقومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> DABS سره <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> نصب لپاره <strong>د</strong> مهال ویش خبره پای ته ورسوي.‏سیګار هم<strong>د</strong>ارنګه سپارښتنه کوي چې <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ماموریت رییس تهاړینه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> USAID په مرسته سیسټمونه بای<strong>د</strong> په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> DABS سره همغږیاو یوشان کړای شي.‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تبصرېUSFOR-A <strong>د</strong> سیګار له سپارښتنې سره موافقه وکړه چې په ټاکل شوې مو<strong>د</strong>ه کې لهDABS سره کار وکړي تر څو <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> نصب لپاره وروستی مهال ویش وټاکي.‏USFOR-A <strong>د</strong> ګامونو یوې لړۍ ته اشاره وکړه چې پورته کوي یا په پالن کې لري تر څو <strong>د</strong>27<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهسپارښتنو عملي کولو او <strong>د</strong> ‏”وضعیت سمولو“‏ لپاره یې پلي کړي.‏ سیګار به <strong>د</strong> USFOR-Aسره یوځای 90 ورځې وروسته <strong>د</strong>ا موضوع تعقیب کړي څو معلومه شي چې مناسب ګامونهیې پورته کړي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ په مسو<strong>د</strong>ې بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تبصرې په وخت کې USAID <strong>د</strong> سیګار له ګڼو ویناوسره موافقه ونکړه.‏ <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>ونې وړ خبره <strong>د</strong>ا وه،‏ چې USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>ې خبرې سره موافقهونکړه چې <strong>د</strong> DABS‏-کابل خو<strong>د</strong>کفايي <strong>د</strong> سب سایډي پای ته رسی<strong>د</strong>و له امله ډاډهنه بریښي.‏ USAID ویلي چې <strong>د</strong> سب سایډي لرې کول <strong>د</strong> پیل نه <strong>د</strong> مالیې وزارت او DABSسره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> یوه برخه وه،‏ او <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګريز پایښت لپاره <strong>د</strong> سب سایډي لرې کول <strong>د</strong> DABSسره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ملګرتیا موخه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> سب سایډي کمولو له امله رامینځته شوې خال ډکولو لپاره،‏USAID وايي چې <strong>د</strong> بریښنا کارولو په ب<strong>د</strong>ل کې <strong>د</strong> بیې لوړول او <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> ضایع کی<strong>د</strong>و څخهمخنیوی کولی شي په پای کې عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong> عملیاتي لګښت کچې ته ورسوي.‏ په <strong>د</strong>اسې حالکې چې <strong>د</strong>ا هڅې کی<strong>د</strong>ای شي عای<strong>د</strong>ات/لګښتونه سره برابر کړي،‏ سیګار پوښتنه کوي چې ایا<strong>د</strong>ا مثبتې پایلې کی<strong>د</strong>ای شي مخکې له <strong>د</strong>ې چې په 2014 کې سب سایډې ختمه شي رامینځتهشي،‏ او په هم<strong>د</strong>ې اساس،‏ باور لري چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>ا مون<strong>د</strong>نه چې <strong>د</strong> DABS خو<strong>د</strong>کفايي ترپوښتنې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ه الهم <strong>د</strong> اعتبار وړ <strong>د</strong>ی.‏USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>ې سپارښتنې سره موافقه لري چې هر هغه سیسټم ته چې <strong>د</strong> بریښنالیږ<strong>د</strong>ول او <strong>د</strong> نښلولو پروګرام په اساس بو<strong>د</strong>یجه ورکول کیږي اړین <strong>د</strong>ی چې په ټول هیوا<strong>د</strong>کې له DABS سره همغږی او یوشان کړای شي.‏ USAID <strong>د</strong> DABS سو<strong>د</strong>اګریز کولو لپاره‏”<strong>د</strong> غوښتنې لپاره <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>یز“‏ یو نکل چمتو کړ،‏ چې پکې راغلي و USAID به په هرات،‏کن<strong>د</strong>هار،‏ ننګرهار،‏ او بلخ کې <strong>د</strong> DABS <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریز کولو هڅو <strong>د</strong> پراختیا لپاره <strong>د</strong> mPowerبیل سیسټم څخه کار واخلي.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مناسب م<strong>د</strong>یریت او <strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong>ا ډاډینهورکول چې اضافي پراختیا به <strong>د</strong> ورته شرطونو په رڼا کې ترسره کیږي،په نظر کې نیولو سره <strong>د</strong>USAID کارونه به <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> سپارښتنو مقص<strong>د</strong> ته ورسیږي.‏13-9 پلټنه:‏ په افغانستان کې روغتیايي خ<strong>د</strong>متونه<strong>د</strong> USAID په مرسته <strong>د</strong>وه نوي روغتونونه پایښت نلري او موجو<strong>د</strong> روغتونونهپه ځینې مهمو طبي برخو کې له کموالي سره مخ <strong>د</strong>يUSAID <strong>د</strong> نړیوال بانک او اروپايي ټولنې سره یوځای <strong>د</strong> روغتیایي سکتور په برخه کېله افغان حکومت سره <strong>د</strong> لومړنیو مرسته کونکو څخه <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> ګر<strong>د</strong>یز روغتون <strong>د</strong> رغونېالن<strong>د</strong>ې ‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره28


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهUSAID <strong>د</strong> خپلې مرستې له الرې،‏ <strong>د</strong> طبي تسهیالتو او طبي متخصصینو زیاتولو سره افغانخلکو ته <strong>د</strong> روغتیايي سیسټم السرسي زیاتوي.‏ په <strong>د</strong>ې مرستو کې <strong>د</strong> روغتیايي او ښوونیزومرکزونو رغولو پروګرام )CHEF( له الرې په ګر<strong>د</strong>یز او خیر خوټ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو روغتونو جوړولاو <strong>د</strong> روغتیا لپاره <strong>د</strong> ملګرتیا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه )PCH( شاملیږي چې په 13 والیتونو کې روغتیاييخ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کوي،‏ البته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې څخه په پنځه والیتونو کې <strong>د</strong> روغتون <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو اساسيکڅوړه )EPHS( شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> PCH پروګرام ډیره مرسته په مستقیمه توګه <strong>د</strong> افغان عامېروغتیا وزارت ته سپارل شوې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong>ا رپوټ ارزوي چې آیا )1( USAID <strong>د</strong>ا ډاډمنه کړې <strong>د</strong>ه چې افغان حکومت هغه<strong>د</strong>وه روغتونونه ساتلی شي چې <strong>د</strong>مګړۍ <strong>د</strong> USAID په مرسته <strong>د</strong> رغی<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ي،‏ او)2( <strong>د</strong> هغو پنځو والیتي روغتونونو لپاره چې <strong>د</strong> USAID په مرسته چلیږي طبي کارکونکيچمتو کیږي.‏مون<strong>د</strong>نېافغان حکومت <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong>وه روغتونونو <strong>د</strong> ساتلو وړتیا نلري چې <strong>د</strong> پکتیا والیت په ګر<strong>د</strong>یز او<strong>د</strong> پکتیکا والیت په خیرخوټ کې <strong>د</strong> USAID په مرسته <strong>د</strong> جوړی<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>USAID لخوا <strong>د</strong> $18.5 میلیونه ډالر پانګه اچونه چې په <strong>د</strong>ې نوي روغتونونو کې لګول کیږي<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستو غوره اقتصا<strong>د</strong>ي او تجربي کارونه نه بریښي.‏ لومړی،‏ USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې روغتونونوله بشپړی<strong>د</strong>و وروسته په ساتلو او کارولو کې یې <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت وړتیا ن<strong>د</strong>ه ارزولې.‏<strong>د</strong>ویم،‏ <strong>د</strong> نوي روغتونونو رغونه یو کال وړان<strong>د</strong>ې له هغه نه پیل شوه چې USAID <strong>د</strong> عامېروغتیا وزارت سره خپل ډیزاین پالنونه همغږي کړه.‏ <strong>د</strong> USAID ناوخته همغږي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې الملشو چې لوی لوی تسهیالت جوړ شي <strong>د</strong> ګر<strong>د</strong>یز روغتون <strong>د</strong> هغه مرکز څخه 12 چن<strong>د</strong>ه لوی <strong>د</strong>یچې په ځای یې جوړیږي چې پایښت یې ګران <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> نوي تسهیالتو عملیاتي لګښت <strong>د</strong>موجو<strong>د</strong>و لګښتونو سره نا انډول <strong>د</strong>ي.‏سیګار <strong>د</strong>وه هغه روغتونونه چې <strong>د</strong> CHEF پروګرام تر سیورې الن<strong>د</strong>ې جوړیږي بیاکتنهوکړه او ویې مون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> عملیاتونو او ساتنې کلنی لګښت <strong>د</strong> هغو روغتونونو پنځهچن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ی چې په ځای یې جوړیږي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> ګر<strong>د</strong>یز موجو<strong>د</strong> روغتون په یو کالکې،‏ <strong>د</strong> سون موا<strong>د</strong>و په شمول،‏ نږ<strong>د</strong>ې $611,000، ډالر لګښت لري،‏ او USAID اټکل کوي چې<strong>د</strong> نوي طبي مرکز یوازې <strong>د</strong> سون موا<strong>د</strong>و کلنۍ لګښت به تر‎$3.2‎ میلیونه ډالرو پورې ورسیږي.‏په هم<strong>د</strong>ې ډول،‏ <strong>د</strong> خیرخوټ موجو<strong>د</strong> روغتون په یو کال کې نږ<strong>د</strong>ې $98,000 ډالر عملیاتيلګښت لري،‏ او <strong>د</strong> USAID په اټکل <strong>د</strong> نوي روغتون <strong>د</strong> عملیاتونو او ساتنې کلنۍ لګښتبه نږ<strong>د</strong>ې $587,000 ډالرو ته ورسیږي.‏ نه USAID او نه هم MOPH <strong>د</strong> نوي روغتونونو<strong>د</strong> اضافي عملیاتونو <strong>د</strong> لګښت پوره کولو په اړه کومه ژمنه ن<strong>د</strong>ه کړې.‏سیګار هم<strong>د</strong>ارنګه مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه چې ځینې والیتي روغتونونه په ځینې مهم طبي پوستونوکې <strong>د</strong> کسانو له کمبو<strong>د</strong> سره مخ <strong>د</strong>ي.‏ په ځانګړې ډول،‏ <strong>د</strong> پنځو والیتي روغتونونو څخه چېسیګار <strong>د</strong> طبي کارمن<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> معیار بشپړ کولو لپاره معاینه کړي و،‏ څلور هغو یې <strong>د</strong> غیر <strong>د</strong>ولتيموسسو <strong>د</strong> چارواکو <strong>د</strong> وینا په اساس،‏ په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ډول تش پوستونو <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل چې ځینې یېآن <strong>د</strong> څوکلونو لپاره تش پاتې شوي.‏ <strong>د</strong> EPHS پروګرام په والیتونو کې <strong>د</strong> لومړني روغتیاييخ<strong>د</strong>متونو وړان<strong>د</strong>ې کولو لپاره <strong>د</strong> ډاکترانو ح<strong>د</strong>اقل شمیره ټاکي،‏ او <strong>د</strong> بشپړ روغتیايي خ<strong>د</strong>متونولپاره <strong>د</strong> ډاکترانو ‏“مشوره شوې”‏ شمیرې په ان<strong>د</strong>ازه اړین بولي.‏ سیګار ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> پنځو29<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهروغتونونو څخه یوازې یو روغتون <strong>د</strong> کارمن<strong>د</strong>انو ح<strong>د</strong> اقل معیار <strong>د</strong> پنځو مهمو پوستونو لپارهپوره کړی و.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ هیڅ یو له پنځو روغتونونو څخه <strong>د</strong> عمومي معالج او <strong>د</strong> اطفالومعالج ډاکتر څخه پرته <strong>د</strong> ‏“مشوره شوي”‏ کارمن<strong>د</strong>انو معیار نه و پوره کړی؛ <strong>د</strong>رې روغتونونوانستیزیولوجست نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه،‏ یو یې <strong>د</strong> اطفالو معالج نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong>وه یې <strong>د</strong> وال<strong>د</strong>ي/نساييډاکتران نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل.‏<strong>د</strong> MOPH قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه له NGOs څخه غواړي چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په ټوله مو<strong>د</strong>ه کې<strong>د</strong> روغتیايي خ<strong>د</strong>متونو ټول معیارونه <strong>د</strong> کارمن<strong>د</strong>انو په شمول په روغتونونو کې پلي کړي.‏پهرصورت،‏ <strong>د</strong> NGO چارواکي وايي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>و ډاکترانو او <strong>د</strong> ټیټمعاش له امله <strong>د</strong>ا ستونزمنه <strong>د</strong>ه چې په والیتي روغتونونو کې مهم پوستونه ډک کړي.‏ کهڅه هم MOPH په شپږمیاشتني او کلني ډول <strong>د</strong> خپل کړنو په اړه USAID ته رپوټ وړان<strong>د</strong>ېکوي،‏ خو په <strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> غوښتل شوي کارمن<strong>د</strong>انو په اړه <strong>د</strong> EPHS الرښو<strong>د</strong> په اساس <strong>د</strong> پروګرام<strong>د</strong> کامیابۍ ارزونه شامل نه وي.‏سپارښتنېسیګار سپارښتنه کوي چې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ماموریت رییس <strong>د</strong> افغان عامې روغتیا وزارت پههمغږۍ سره الن<strong>د</strong>ې ګامونه پورته کړي،‏ )1( <strong>د</strong> ګر<strong>د</strong>یز او خیرخوټ روغتونونو <strong>د</strong> مناسبه کارونېلپاره چې <strong>د</strong> جوړی<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ي،‏ یو پالن چمتو کړي،‏ او )2( په والیتي روغتونونو کې<strong>د</strong> کارمن<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> ح<strong>د</strong>اقل او مشوره شوي معیار ته <strong>د</strong> رسی<strong>د</strong>و لپاره پړاوونه وټاکي او <strong>د</strong> پروګرامپه کلنۍ بیاکتنه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پړاوونو په اړه معلومات ورکړ شي.‏نوي پلټنې‏••<strong>د</strong> USAID بیارغونیزو پروژو بان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> خصوصي امنیتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکوڅخه افغان عامه محافظت ځواکونوته <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> اغیزه‏••<strong>د</strong> افغان حکومت لخوا <strong>د</strong> معاشاتو منلشوی سیسټم کارونه•• <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو سکتور سره<strong>د</strong> USAID مرسته•• <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو<strong>د</strong> پرسونل معلومات باوري توب‏••<strong>د</strong> بیارغونې لیږ<strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت پالن‏••<strong>د</strong> افغان وزراتونو <strong>د</strong> ظرفیت ارزونه<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تبصرېکله چې <strong>د</strong>ا رپوټ مطبوعاتو ته وړان<strong>د</strong>ې شو،‏ ا<strong>د</strong>ارې الهم <strong>د</strong> رپوټ <strong>د</strong> مسو<strong>د</strong>ې په اړه رسميتبصرې چمتو کولې.‏ په وروستي رپوټ کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تبصرې او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو اوسپارښتنو په وړان<strong>د</strong>ې غبرګونونه هم شامل <strong>د</strong>ي .)www.sigar.mil(په <strong>د</strong>ې ربع کې نوي اعالن شوي پلټنې<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې په ترڅ کې سیګار شپږ پلټنې پیل کړي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنې الن<strong>د</strong>ې موار<strong>د</strong> ارزوي:‏‏•<strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong> خصويص امنیتي رشکتونو په ځای افغان عامه محافظت ځواک ته<strong>د</strong> امنیت <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> اغیزه• ‏•<strong>د</strong> افغان حکومت لخوا <strong>د</strong> معاشاتو تص<strong>د</strong>یق شوی پروګرام‏•<strong>د</strong> 2010 مايل کال څخه <strong>د</strong>یخوا <strong>د</strong> اوبو په برخه کې <strong>د</strong> USAID پروژې‏•<strong>د</strong> افغان ميل امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> پرسونل معلوماتو باوري توب‏•<strong>د</strong> بیارغونیزو فعالیتونو <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت پالن<strong>د</strong> مستقیم مرستو په ا<strong>د</strong>اره او حساب ورکولو کې <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> وړتیا معلومولو لپاره<strong>د</strong> USAID هڅېځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهAPPF ته <strong>د</strong> امنیتي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و سپارنهسیګار <strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong> بیارغونیزو پروژو امنیت <strong>د</strong> خصوصي امنیتي شرکتونو څخه APPFته <strong>د</strong> سپارلو په اړه <strong>د</strong> خپل 2012 کال <strong>د</strong> جون <strong>د</strong> پلټنې په تعقیب یوه بله پلټنه پیل کړې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> 2011 کال په مارچ کې،‏ ولسمشر کرزي <strong>د</strong> ټولو خصوصي امنیتي شرکتونو <strong>د</strong> منحل کی<strong>د</strong>واعالن وکړ او <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> مارچ څخه وروسته یې <strong>د</strong> ټولو پراختیايي پروژو <strong>د</strong> امنیت پړه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت تر ولکې الن<strong>د</strong>ې APPF ته وسپارله.‏ په 2012 کال کې <strong>د</strong> سیګار رپوټ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لیږ<strong>د</strong> پهاړه ان<strong>د</strong>یښنه ښکاره کړې وه.‏ USAID ژمنه وکړه چې <strong>د</strong>ا لیږ<strong>د</strong> به په کلکه څاري او پایلې یېوارزوي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به الن<strong>د</strong>ې ټکي معلوم کړي )1( <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ټاکلې پروژو <strong>د</strong> امنیتي خ<strong>د</strong>متونولګښت او کومه اغیزه چې APPF ته <strong>د</strong> امنیت سپارلو نه وروسته په امنیتي لګښت پریوتیوي،‏ )2( <strong>د</strong> امنیتي لګښتونو څخه <strong>د</strong> بیاکتني او څارنې لپاره <strong>د</strong> USAID میکانیزمونه،‏ او)3( په بیارغونیزو پروژو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> APPF <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> اغیزه.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه پلټنه به <strong>د</strong>ا هم وګوري چېآیا <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ټاکلو پروژو پلي کونکي ملګري <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې شرکتونو څخه کار اخلي چې <strong>د</strong>افغان <strong>د</strong>ولت لخوا اجازه ورکړ شوی وي.‏<strong>د</strong> معاشاتو په اجراکولو کې <strong>د</strong> افغان حکومت ظرفیتسیګار <strong>د</strong> افغان حکومت لخوا <strong>د</strong> معاشاتو تص<strong>د</strong>یق شوي پروګرام په اړه یوه پلټنه پیل کړې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong>ا پلټنه به <strong>د</strong> افغان حکومت لخوا <strong>د</strong> معاشاتو تص<strong>د</strong>یق شوی پروګرام په پلي کولو تمرکز کوياو <strong>د</strong>ا به معلومه کړي چې افغان حکومت تر کومه بری<strong>د</strong>ه کولی شي <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> شرطونو اوملي قانون په اساس یوازې خپل رسمي ملکي کارکونکو ته <strong>د</strong> معاشاتو منل شوي جوړښتپه اساس په نق<strong>د</strong>ي بڼه او په ټاکل شوې زماني چوکاټ کې معاش ورکړي.‏<strong>د</strong> اوبو په سکتور کې <strong>د</strong> USAID پروژې<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو زیرمو پراختیا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیارغونیزو هڅو مهمه موخه <strong>د</strong>ه.‏څو لسیزه شخړې او پرله پسې وچکالي <strong>د</strong> اوبه لګونې او نورو زیربناو <strong>د</strong> ویجاړی<strong>د</strong>و،‏ <strong>د</strong> اوبوناکافي څارنې او ساتنې،‏ <strong>د</strong> څښاک خون<strong>د</strong>ي او مناسبه اوبو ته السرسي نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> اوبو پهاړه <strong>د</strong> ډاډه معلوماتو نشتون،‏ او <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت په برخه کې <strong>د</strong> تکړه بشري سرچینو نه<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو المل شو.‏ په نورو مسایلو کې <strong>د</strong> اوبو پیاوړي حکومتولي او مقرراتو ته اړتیا،‏او محیطي څارنه شاملیږي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت <strong>د</strong> حساب ورکونې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> 2010 کال په نومبر کې رپوټ ورکړچې متح<strong>د</strong>ه ایاالت به <strong>د</strong> افغان اوبو سکتور څخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره هڅې وکړي.‏ GAO سپارښتنهوکړه چې USAID <strong>د</strong> DOD او اړون<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارو په همغږۍ سره،‏ <strong>د</strong> افغانستان اوبو لپاره <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بین اال<strong>د</strong>اري ستراتیژي چمتو کړي؛ یو مرکزي <strong>د</strong>یټابیس طرح،‏ او <strong>د</strong> کړنې م<strong>د</strong>یریتته و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه GAO وویل چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت پالن لري <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong>سکتور پراختیا ګړن<strong>د</strong>ۍ کړي،‏ چې <strong>د</strong>ا هڅې به <strong>د</strong> 2010 مالي کال څخه تر 2014 مالي کالپورې $2.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر لګښت ولري.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې موخه به <strong>د</strong>ا وي چې )1( معلومه کړي چې بشپړ شوي،‏ روانې او پالن شويپروژې تر کومه ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> پروژې موخې ته رسیږي او <strong>د</strong> افغانستان اوبو لپاره په2010 کال کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بین اال<strong>د</strong>اري ستراتیژي سره برابر <strong>د</strong>ي او )2( <strong>د</strong> 2014 کال څخهوروسته <strong>د</strong> اوبو سکتور <strong>د</strong> پروژو لپاره <strong>د</strong> USAID پالنونه معلوم او وارزوي.‏31<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهروانې پلټنېپه سهیلي سیمه کې <strong>د</strong> نړیوالې سوکالي او پراختیا شرکتسره <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> کرهنیزې پراختیا پروژې ملګرتیاUSAID <strong>د</strong> سهیلي سیمې <strong>د</strong> کرهنیزې پراختیا پروژې بو<strong>د</strong>یجه ورکوي تر څو له سیمه ایزه بېثباتۍ سره مبارزه وکړي،‏ کرهنیز کارونه او عای<strong>د</strong>ات زیات کړي،‏ او سیمه له نا امنۍ څخه <strong>د</strong>پای<strong>د</strong>اره او سوکاله کرهنیز اقتصا<strong>د</strong> لرونکې سیمې ته ب<strong>د</strong>له کړي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال په فبروري کې،‏سیګار <strong>د</strong>اسې تورونه تر السه کړل چې <strong>د</strong> USAID پلي کونکی ملګری <strong>د</strong> نړیواله سوکالۍ اوپراختیا شرکت.‏ <strong>د</strong> سیمې له حکومت او پوځي چارواکو سره په همغږۍ کې پاتې راغلی او<strong>د</strong> <strong>د</strong>لیل نه پرته په شمسي او <strong>د</strong> ځمکې په ټراکټور بان<strong>د</strong>ې پيسې لګوي.‏ سیګار <strong>د</strong>ا معاینه ترسرهکوي ترڅو <strong>د</strong> شمسي او کرهنیز ټراکټور السته راوړلو اساس ومومي،‏ او <strong>د</strong>ا چې آیا <strong>د</strong> IRDمصارف <strong>د</strong> ستراتیژیکې ملګرتیا له شرطونو او <strong>د</strong> پروګرام له موخو سره برابر <strong>د</strong>ي که نه.‏پر هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغانستان اسالميجمهوري <strong>د</strong>ولت لخوا تجارتي مالیې چې په افغانستانکې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو څخه مالتړ کويمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیارغونیزو پروګرامونو پلي کولو لپارهپه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو او فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو بان<strong>د</strong>ې ډیره تکیه کوي.‏ افغان حکومت په هغوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو بان<strong>د</strong>ې مالیه او جریمه وضع کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> فعالیتونو څخه مالتړکوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې معلومه کړي )1( <strong>د</strong> هغه نامناسب مالیې او جریمېان<strong>د</strong>ازه چې افغان حکومت ټاکلې <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> ورکړشوي مالیې ان<strong>د</strong>ازه چې په افغانستان کې <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو لخوا ورکړ شوې <strong>د</strong>ه،‏ او )2( معلومه کړي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارې کوم ګامونه پورته کړي تر څو پر <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong>مالیې پیټی کم کړي.‏روانې پلټنې‏••په جنوبي سیمه کې <strong>د</strong> نړیوالهسوکالي او پراختیا شرکت سره<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> کرهنیزې پراختیاپروژې ملګرتیا‏••تعرفې،‏ مالیې او نور فیسونه چې<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوريحکومت لخوا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>بیارغونیزو پروژو له قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکوڅخه اخیستل کیږي‏••<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ممانعت افغانيعملیاتونو لپاره <strong>د</strong> هواييخوځښت مالتړ‏••په افغانستان کې <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت <strong>د</strong> لګښتونو مالي پلټنه‏••<strong>د</strong> ANSF لپاره روانې رغونیزې پروژې•• <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو پترول،‏ تیل،‏او ګریس••$230 میلیونه ډالر په ورک شويترمیمي پرزو کې•• <strong>د</strong> افغان ملي امنیت <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>هکولو روزنه••<strong>د</strong> افغان قضايي سکتور پرسونلته روزنهافغان <strong>د</strong> ځانګړي ماموریتونو څانګې څخه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو مالتړ<strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کښت او <strong>د</strong> غیر قانوني موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قاچاق څخه مخنیوي لپاره <strong>د</strong> نړیوالې ټولنېاو افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> هڅو سربیره،‏ بیا هم افغانستان <strong>د</strong> نړۍ %90 کوکنار تولی<strong>د</strong>وي.‏ غیر قانونيسو<strong>د</strong>اګري <strong>د</strong> جنګیالیو سره هم مرسته کوي.‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ستراتیژيهڅه کوي څو <strong>د</strong> مخنیونکي عملیاتونو له الرې جنګیالیو ته <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> رسی<strong>د</strong>لو مخه ونیسي.‏<strong>د</strong>ا عملیاتونه <strong>د</strong> قانون پلي کونکو امریکايي او افغاني چارواکو ته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته<strong>د</strong> هوایي خوځښت مالتړ پورې اړه لري.‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> عملیاتونو پایښت لپاره <strong>د</strong>افغان <strong>د</strong> ځانګړي ماموریتونو څانګې وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> هواي مخنیوی واح<strong>د</strong> په نوم یا<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> وړتیاوو<strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هڅې اړینې <strong>د</strong>ي.‏ یا<strong>د</strong>ه پلټنه <strong>د</strong>ا مسایل په نښه کوي )1( <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو مرستې تر کومه ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> یو پای<strong>د</strong>اره SMW رامینځته کولو کې مرسته کړې <strong>د</strong>ه چېکولی شي په خپلواکه توګه خپل ماموریت سرته ورسوي؛ او )2( <strong>د</strong> SMW څخه مالتړ لپاره<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو/وظیفوي فرمانونو څخه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت <strong>د</strong> څارنې اغیزه.‏33<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت لخوا په افغانستان کې <strong>د</strong> بخششونواو تعاوني هوکړه لیکونو مالي پلټنه<strong>د</strong> 2002 کال څخه <strong>د</strong>یخوا،‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې بو<strong>د</strong>یجې څخه<strong>د</strong> $315 میلیونه ډالرو په ارزښت 140 بخششونه او تعاوني هوکړه لیکونه السلیک کړي چېهر یو یې $1 میلیون ډالر یا زیات ارزښت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> هغو مرستو مالي پلټنه چې په <strong>د</strong>ې بڼهقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوي <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستو په څرنګوالي بان<strong>د</strong>ې یوه خپلواکهارزونه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏ په 2012 کال کې،‏ سیګار <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> بیارغونیزو هڅو په اړه یوه پلټنهبشپړه کړه)سیګار 12-9 پلټنه(.‏ اوس یوه ورته پلټنه <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> هغو لګښتونوپه اړه ترسره کوي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بخششونو او تعاوني هوکړه لیکونو په بڼه مصرفشوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ANSF لپاره رغونیزې اړتیاوې<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جون تر 30 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ANSF لپاره 311 روانې رغونیزې پروژې<strong>د</strong> $3.73 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> $2.4 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت یېنورې 244 پروژې په پالن کې وې.‏ سیګار به <strong>د</strong> پروژې شرطونو لپاره <strong>د</strong> امنیتي لیږ<strong>د</strong> ګډېقومان<strong>د</strong>ې–افغانستان توجیه او مالتړ معاینه کړي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه پلټنه به الن<strong>د</strong>ې موار<strong>د</strong> معلومکړي:‏ )1( <strong>د</strong> ANSF لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالفي ځواکونو <strong>د</strong> مرکز جوړولو پالنونه تر کومهح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ANSF شمیر په پام کې نیولو سره طرح کیږي؛ )2( آیا CSTC-A <strong>د</strong> نویو و<strong>د</strong>انیو لپارهکوم ب<strong>د</strong>یل په پام کې نیولی <strong>د</strong>ی؛ )3( او آیا CSTC-A مناسب معیارونه جوړ کړي او کارولي<strong>د</strong>ي تر څو معلومه کړي چې <strong>د</strong> ANSF لپاره وړان<strong>د</strong>یز شوې پروژې اړین،‏ ګټور،‏ او <strong>د</strong> افغانحکومت لخوا <strong>د</strong> ساتلو وړ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو پترول،‏ تیل،‏ او ګریسپه 2012 کال کې سیګار <strong>د</strong> پترول،‏ تیل،‏ او ګریسو په برخه کې <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> لوجیستیکي ظرفیتپه اړه یوه پلټنه خپره کړه.‏ <strong>د</strong> سیګار 13-4 پلټنې معلومه کړه چې <strong>د</strong> ANA POL کنترولاړین <strong>د</strong>ی تر څو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> $1.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>د</strong>رغلۍ،‏ ضایع،‏ او ناوړه کارونېڅخه مخنیوی وشي.‏ <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو POL هم لکه <strong>د</strong> ANA POL <strong>د</strong> ورته لنډ انتقالمهال ویش او ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ی،‏ او سیګار وړان<strong>د</strong>وینه کوي چې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong>لوژستیک ظرفیت په پلټنه کې به ورته مسایل را برسیره کیږي.‏ نوې پلټنه به <strong>د</strong> ANA POLپه اړه پر <strong>د</strong>وو مسایلو ټینګار کوي:‏ <strong>د</strong> سون موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> اړتیا <strong>د</strong>قت،‏ او <strong>د</strong> سون موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> اخیستنېحساب ورکونه.‏$230 میلیونه ډالر په ورک شوي ترمیمي پرزو کې<strong>د</strong> 2012 کال په سپتمبر کې،‏ <strong>د</strong> نړیوال سوله ساتي ځواکونو <strong>د</strong> سالمشورې او مرستې ډلېقومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> نظامي ارزونې ډلې رپوټ ورکړ چې CSTC-A نشي کولی <strong>د</strong> 500 بارلرونکيکانتینرانو څخه <strong>د</strong> 474 هغو په اړه حساب ورکړي چې <strong>د</strong> $230 میلیونه ډالرو په ارزښت<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> تجهیزاتو ترمیمي پرزې پکې وې.‏ CSTC-A <strong>د</strong>ا ترمیمي پرزې <strong>د</strong> 2007 او 2011کلونو ترمینځ <strong>د</strong> افغان ځواکونو لپاره اخیستې <strong>د</strong>ي.‏ یا<strong>د</strong>ې ډلې ویلې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> پرزو نا<strong>د</strong>رکهکی<strong>د</strong>نه کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شوې وي چې CSTC-A نږ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> $137 میلیونه ډالرو پهځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره34


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهارزښت <strong>د</strong> نورو ترمیمي پرزو فرمايښت ورکړی وي.‏ ډلې <strong>د</strong> یو رپوټ په خپرولو سره له سیګارنه غوښتنه وکړه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ترمیمي پرزو <strong>د</strong> فرمایښت او م<strong>د</strong>یریت لپاره <strong>د</strong> CSTC-A له بهیرڅخه څیړنې ترسره کړي.‏ رپوټ <strong>د</strong> ترمیمي پرزو په ټوله لوژستیکي کړۍ کې <strong>د</strong> حساب ورکونېمالحظات مون<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي،‏ لکه افغانستان ته <strong>د</strong> پرزو لیږ<strong>د</strong>ول،‏ په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوحکومت لخوا <strong>د</strong> پرزو منل،‏ <strong>د</strong> ANSF قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو او فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو لخوا <strong>د</strong> پرزوذخیره کول،‏ او ANSF ته <strong>د</strong> پرزو انتقالول.‏ <strong>د</strong> سیګار پلټنه به )1( معلومه کړي چې CSTC-A<strong>د</strong> ANSF لپاره <strong>د</strong> کالس IX ترمیمي پرزو <strong>د</strong> اړتیاو معلومولو او اخیستلو،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ ذخیره کولواو ویشلو لپاره <strong>د</strong> کوم بهیر نه کار اخلي؛ او )2( <strong>د</strong>اخلي کنترول ارزوي تر څو معلومه کړيچې <strong>د</strong> کالس IX ترمیمي پرزو <strong>د</strong> حساب ورکولو او <strong>د</strong> چل،‏ ضایع کی<strong>د</strong>نې،‏ او ناوړه کارونې څخهمخنیوي لپاره کافي <strong>د</strong>ي که نه.‏<strong>د</strong> ANSF سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو روزنه<strong>د</strong> ANSF په لیکو کې بې سوا<strong>د</strong>ي ال هم <strong>د</strong> تکړه او خو<strong>د</strong>کفا ځواک رامینځته کولو په الره کېچې <strong>د</strong> خپلواکو عملیاتونو او <strong>د</strong> افغان خلکو څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وړتیا ولري،‏ یو لوی خنډ <strong>د</strong>ی.‏ متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> $200 میلیونه ډالرو په ارزښت <strong>د</strong>رې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه السلیک کړي څو تر 2015 کاله پورېANSF ته <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو روزنه ورکړي.‏ <strong>د</strong> پروګرام موخه به <strong>د</strong>ا وي چې <strong>د</strong> بې سوا<strong>د</strong>ۍ کچه<strong>د</strong> پام وړ ټیټه کړي.‏ سیګار به <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong>رې واړو پروګرامونو له تطبیقاو څارنې څخه ارزونه وکړي.‏ <strong>د</strong>ا به معلومه کړي چې آیا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي مناسب استاذان اوخ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کوي؛ CSTC-A ترکومه بری<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي کړنه او <strong>د</strong> روزنې پایلېڅاري؛ او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> تر کومه ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ANSF لپاره <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> اساسي او پای<strong>د</strong>اره کچې چمتو کولوموخه تر السه کوي.‏<strong>د</strong> افغان قضايي سکتور پرسونل ته روزنه<strong>د</strong> ستراتیژیکه بیارغونې په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو لومړیتوب په افغانستان کې <strong>د</strong> قانونحاکمیت او <strong>د</strong> قضايي سکتور پراختیا څخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره مرستن<strong>د</strong>ویه پروګرامونه او بو<strong>د</strong>یجېچمتو کول شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به په سر کې <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> قضايي سکتور څخه<strong>د</strong> مالتړ پروګرام بان<strong>د</strong>ې تمرکز ولري.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> قضايي سکتور پرسونلته روزنه ورکړي او <strong>د</strong> افغان قضايي سیسټم عمومي ظرفیت زیات کړي.‏ سیګار هم<strong>د</strong>ارنګهپه پالن کې لري چې <strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> قانون حاکمیت برخې ځواک افغانستان او <strong>د</strong> USAID<strong>د</strong> قانون حاکمیت باثباته کولو پروګرام ته هم کتنه وکړي،‏ چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>واړه هم <strong>د</strong> قضا پرسونلته روزنه ورکوي.‏مالي پلټنې<strong>د</strong> سیګار مالي پلټنې پروګرام <strong>د</strong> خطر په اساس کړنالره کاروي ترڅو <strong>د</strong> هغو لګښتونو پلټنهوکړي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ بخششونو،‏ اوتعاوني هوکړه لیکونو په بڼه ورکړ شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام وروسته له هغه رامینځته شو چې<strong>کانګرس</strong> او څارونکې ټولنې <strong>د</strong> سین<strong>د</strong> نه پورې غاړې <strong>د</strong> عملیاتونو په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او بخششونوکې <strong>د</strong> پلټنې نشتون په اړه ان<strong>د</strong>یښنې څرګن<strong>د</strong>ې کړې.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې نوښت له الرې به،‏ سیګار:‏35<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه• معلومه کړي چې کوم لګښتونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او بخششونو په بڼه<strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره ورکړ شوي <strong>د</strong>ي منطقي،‏ <strong>د</strong> تخصیص وړ،‏ او <strong>د</strong> زغم وړ <strong>د</strong>ي؛• ‏•<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> یا مرستې په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخيل کنرتول چاپیریال ارزوي؛<strong>د</strong> نه منلو یا کمزوري <strong>د</strong>اخيل کنرتول په صورت کې،‏ بالقوه چل یا ناوړه کارونه پهګوته کوي؛ او‏•<strong>د</strong> مخکینیو پلټنو مون<strong>د</strong>نې او سپارښتنې تعقیبوي.‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> مالي پلټنو لومړی <strong>د</strong>وره بشپړی<strong>د</strong>و ته نږ<strong>د</strong>ې شوې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> 12 څخه 11 مالي پلټنېبه په راتلونکې ربع کې خپرې شي.‏ <strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې،‏ سیګار <strong>د</strong> 11 نوې مالي پلټنو پهاعالنولو سره <strong>د</strong> خپل مالي پلټنو لمنه پراخه کړه،‏ چې په <strong>د</strong>ې سره په پروګرام کې ټولې 23پلټنې شاملیږي او <strong>د</strong> $1.8 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو لګښت په اړه پلټنې کوي.‏ سیګار به نوې پلټنې<strong>د</strong> 2013 کال په می کې په رقابتي ډول <strong>د</strong> پلټنې خپلواکو شرکتونو سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کړي.‏ <strong>د</strong> نوياو روانو مالي پلټنو لست <strong>د</strong> ج ضمیمې په 206–205 مخونو کې مون<strong>د</strong>لی شی.‏تفتیشاتسیګار پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong>رې تفتیشات بشپړ کړي.‏ بشپړ شوي تفتیشات <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز په والیت کې<strong>د</strong> یو مرکز <strong>د</strong> بریښنا او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پلي کولو ځینې ستونزې؛ <strong>د</strong> قلعه مسلم یو طبي کلینیک کې<strong>د</strong> کامیابۍ یوه کیسه؛ او <strong>د</strong> ناکارول شوي سون ځایونو لپاره <strong>د</strong> $5 میلیونه ډالرو لګول ومون<strong>د</strong>ل.‏<strong>د</strong> تفتیشاتو رپوټونه خپاره شولبشپړ شوي تفتیشات••13-6 تفتیش:‏ په کن<strong>د</strong>ز والیت کې<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> عموميسړک مرکز،‏ له مهال ویشه ورستهپاتې او کی<strong>د</strong>ای شي پایښت ونلري.‏••13-7 تفتیش:‏ <strong>د</strong> قالی مسلم طبيکلینیک ټولنې ته ښه خ<strong>د</strong>مت وړان<strong>د</strong>ېکوي،‏ خو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ کیفیت په بشپړهتوګه نشي ارزول کی<strong>د</strong>ای.‏••13-8 تفتیش:‏ <strong>د</strong> سالیرنو وړان<strong>د</strong>ېعملیات کولو مرکز:‏ نامناسبه پالنجوړونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې $5میلیونه ډالر <strong>د</strong> بیکاره سون ځایونو اوپه پرله پسې ډول په سرخالصه کن<strong>د</strong>وکې <strong>د</strong> خطرناکو موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سوزی<strong>د</strong>نېعملیاتونو لپاره مصرف شي.‏13-6 تفتیش:‏ افغان ملي پولیس <strong>د</strong> عمومي سړک امنیتيشرکت،‏ <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز والیت له مهال ویشه وروسته <strong>د</strong>ی او کی<strong>د</strong>ایشي پایښت ونلري.‏<strong>د</strong> کال په فبروري کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي انجینرانو قطعې-افغانستان <strong>د</strong> انجینرانوسیمې-شمال <strong>د</strong> $1.7 میلیونه ډالرو په ارزښت یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> بامیک ګلوبل کانسترکشن کمپنيسره السلیک کړ تر څو په کن<strong>د</strong>ز والیت کې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> عمومي سړک امنیتيشرکت لپاره یو کمپ ډیزاین او جوړ کړي.‏ <strong>د</strong> سیګار تفتیش معلوموي چې آیا رغونه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> شرطونو او <strong>د</strong> استعمالی<strong>د</strong>ونکي معیارونو سره سم ترسره شوی،‏ او ایا <strong>د</strong> رغونې یا طرحې کومهمساله <strong>د</strong> مرکز اوږ<strong>د</strong>مهاله پایښت له خطر سره مخ کړې <strong>د</strong>ه.‏مون<strong>د</strong>نېسیګار <strong>د</strong> خاورې ټینګولو <strong>د</strong>اسې پروسه ولی<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> افغان پولیسو <strong>د</strong> عمومي سړک امنیتيشرکت کمپ په راتلونکې کې <strong>د</strong> ځمکې کیناستلو او <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> ناکامۍ له خطر سره مخ کوي.‏په ځانګړې ډول،‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي <strong>د</strong> خاورې ټینګولو لپاره <strong>د</strong> وزن لرونکې ډمټرک یا نوماټیکټایر لرونکی رولر په ځای یو سا<strong>د</strong>ه فوال<strong>د</strong>ي تایر لرونکی رولر کارولی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> USACE چارواکوویلي چې <strong>د</strong> تویی<strong>د</strong>ونکې خاورې ستونزې هوارولو لپاره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي لخوا <strong>د</strong> کین<strong>د</strong>نې کارځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره36


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهیو امریکايي سرتیری <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> عمومي سړک امنیتي کمپ کې پیره کوي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له ځانګړنو سره سم ترسره شوی <strong>د</strong>ی.‏ پهر صورت،‏ کومه پروسه چې <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکي لخوا کارول شوی <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ الرښو<strong>د</strong> سره سمه نه وه اوهم<strong>د</strong>ارنګه په ساحه کې او <strong>د</strong>کن<strong>د</strong>ز په شاوخوا سیمه کې <strong>د</strong> تویی<strong>د</strong>ونکې خاورې له املهیوه لویه ان<strong>د</strong>یښنه <strong>د</strong>ه.‏پروژه <strong>د</strong> مهال ویشه وروسته پاتې او کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> می تر 18 پورې چې ټاکلشوې <strong>د</strong>ه بشپړه شي،‏ پای ته ونه رسیږي.‏ که څه هم <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> لی<strong>د</strong>نې پرمهال <strong>د</strong> کړنې مو<strong>د</strong>ې%54 پای ته رسی<strong>د</strong>لې وه،‏ یوازې %15 کار بشپړ شوی و.‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي ژمنه وکړه چې <strong>د</strong>رغونې مهال ویش سره برابری<strong>د</strong>و لپاره ځینې ګامونه،‏ لکه <strong>د</strong> کاري <strong>د</strong>ورې <strong>د</strong>وه چن<strong>د</strong>ه کول،‏ پورتهکړي.‏ <strong>د</strong> USACE چارواکو ویلي چې <strong>د</strong>ا لومړی ځل <strong>د</strong>ی چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی <strong>د</strong> لومړي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکي په توګه کار کوي او هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي کړنالرو له امله هم یو څه الن<strong>د</strong>ې شوی <strong>د</strong>ی.‏ چارواکيباور لري چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي کړنې و<strong>د</strong>ه مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏سیګار ومون<strong>د</strong>ه چې مرکز ته یوازې یو جنریتر بریښنا ورکوي،‏ پرته له <strong>د</strong>ې نه چې مرستیالجنریتر ولري یا <strong>د</strong> محلي بریښنا سره اړیکه ولري.‏ بله <strong>د</strong>اچې،‏ <strong>د</strong> تفتیش په وخت کې،‏ پ<strong>د</strong>ېاړه هیڅ کوم پالن نه و چې افغان حکومت ته <strong>د</strong> مرکز له سپارلو نه وروسته به <strong>د</strong> عملیات اوساتنې مسولیت <strong>د</strong> چا په غاړه وي.‏ <strong>د</strong> خاورې ټینګولو،‏ <strong>د</strong> بریښنا کومکي سرچینې،‏ او <strong>د</strong> عملیاتاو ساتنې مسایلو ته <strong>د</strong> پام نه کولو په صورت کې کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو $1.7 میلیونهډالر پانګونه پ<strong>د</strong>ې مرکز کې له خطر سره مخ شي.‏سپارښتنېسیګار <strong>د</strong> USACE عمومي قومان<strong>د</strong>ان او <strong>د</strong> ناټو روزنې ماموریت-افغانستان/<strong>د</strong> امنیتي لیږ<strong>د</strong>ګډې قومان<strong>د</strong>ې-افغانستان عمومي قومان<strong>د</strong>ان ته <strong>د</strong>وې سپارښتنې لري چې <strong>د</strong> بریښنا کومکيسرچینه،‏ او <strong>د</strong> عملیات او ساتنې لګښت په پام کې ونیسي.‏37<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تبصرېسیګار <strong>د</strong> USACE او NTM-A/CSTC-A څخه رسمي تبصرې ترالسه کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رپوټ<strong>د</strong> مسو<strong>د</strong>ې په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> تبصرو له امله سیګار خپل سپارښتنې بیاوکتلې او مناسب تغیراتیې په رپوټ کې راوستل.‏<strong>د</strong> قالی مسلم طبي کلینیک <strong>د</strong> زیږون نه وروستهکوټه ‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏13-7 تفتیش:‏ <strong>د</strong> قالی مسلم طبي کلینیک ټولنې ته ښهخ<strong>د</strong>مت وړان<strong>د</strong>ې کوي،‏ خو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ کیفیت په بشپړه توګهنشي ارزول کی<strong>د</strong>ای<strong>د</strong> 2010 کال په سپتمبر کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه-افغانستان په چوکاټ کې <strong>د</strong> کابلګډ عملیاتي ځواک،‏ <strong>د</strong> $160,000 ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> CERP یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ځواکمن نبي زیکانسترکشن کمپني سره السلیک کړ.‏ په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> یو طبي کلینیک جوړول شامل و چې<strong>د</strong> کابل والیت په قالی مسلم کلي کې جوړی<strong>د</strong>و.‏ سیګار <strong>د</strong> خپل تفتیشي پروګرام په یوه برخهکې له <strong>د</strong>ې مرکز څخه لی<strong>د</strong>نه وکړه تر څو معلومه کړي چې آیا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له شرطونو او<strong>د</strong> استعمال وړ معیارونو سره سم جوړ شوی <strong>د</strong>ی که نه،‏ او ایا و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> کوم مقص<strong>د</strong> لپارهچې جوړه شوې کارول او ساتنه کیږي که نه.‏مون<strong>د</strong>نې<strong>د</strong> CERP په مرسته <strong>د</strong> قالی مسلم طبي کلینیک جوړول <strong>د</strong> یو کامیابه کیسې په توګه بریښي.‏<strong>د</strong> 4,000 کسانو ټولنې <strong>د</strong> کلینیک په جوړولو کې مرسته کړې،‏ یو کلیوال ځمکه بخشش کړې،‏او تسهیالت یې په ورځینی ډول کارول کیږي.‏ کلینیک <strong>د</strong>رې و<strong>د</strong>انۍ لري یوه سا<strong>د</strong>ه کیسه،‏څو اتاقه طبي کلینیک،‏ یو <strong>د</strong>رملتون،‏ او یو تشناب او په ابت<strong>د</strong>ایي ډول ښځو او ماشومانو ته<strong>د</strong> واکسین په شمول اساسي طبي پاملرنه چمتو کوي.‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> تفتیش په وخت کې،‏ موجو<strong>د</strong>اسنا<strong>د</strong> یې <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> سپتمبر څخه تر اوسه پورې 1,565 سرپا مشورې،‏ 63 مخکې لهزیږون نه ناروغان،‏ او 63 زیږونې ثبتې کړې وې.‏<strong>د</strong> سیګار تفتیش هم<strong>د</strong>ا رنګه وښو<strong>د</strong>ه چې تسهیالت په ښه توګه ساتل کیږي.‏ MOPH<strong>د</strong> پروژې تصویب کی<strong>د</strong>و <strong>د</strong> یوې برخې په توګه السلیک کړی و چې <strong>د</strong> کلینیک له بشپړی<strong>د</strong>وسره سم یې <strong>د</strong> ساتنې مسولیت په غاړه واخلي او خپله ژمنه یې سرته ورسوله.‏ په تفتیشکې ومون<strong>د</strong>ل شو چې مرکز ګرمي کارکوي،‏ فرشونه یې پاک وي،‏ بسترونه زیات او ښه ساتلشوي،‏ او <strong>د</strong>رملتون یې هم ښه تنظیم شوی و.‏که څه هم سیګار <strong>د</strong> تفتیش په ترڅ کې کومه لویه نیمګړتیا ونه مون<strong>د</strong>له،‏ خو مفتشینونه توانی<strong>د</strong>ل تر څو په بشپړه توګه معلومه کړي چې <strong>د</strong> کلینیک و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شرطونواو <strong>د</strong> رغونې له معیارونو سره سم جوړه شوی که نه.‏ <strong>د</strong>ا ارزونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره شونې نه وه چې<strong>د</strong> پروژې له نیمايي نه زیات اړین اسنا<strong>د</strong>،‏ لکه لومړنی نقشه او <strong>د</strong> کیفیت ډاډینې رپوټونه،‏<strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> ګډ معلوماتي شبکې ب<strong>د</strong>لولو )CIDNE( <strong>د</strong>یټابیس څخه ورک شوي وو.‏ سیګاروړان<strong>د</strong>ې هم <strong>د</strong> CERP پروژو <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ورکی<strong>د</strong>و ستونزې په اړه رپوټ ورکړې وه،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېپروژې <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و ورکی<strong>د</strong>نه په ډاګه کوي چې <strong>د</strong>ا ستونزه الهم ن<strong>د</strong>ه هواره شوې.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره38


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهسپارښتنېسیګار سپارښتنه کوي چې <strong>د</strong> USFOR-A عمومي قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ې ټکو بان<strong>د</strong>ې مناسب فشارراولي ترڅو )1( ډاډه کړي چې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پروژو اسنا<strong>د</strong> <strong>د</strong> CERP له الرښو<strong>د</strong>ونو سره سمچمتو کیږي او )2( <strong>د</strong> CIDNE ډیټابیس په <strong>د</strong>وره ای ډول وکتل شي تر څو ډاډه شي چې<strong>د</strong> ټولو پروژو <strong>د</strong>وسیې پورته شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې تبصرېUSFOR-A <strong>د</strong> سیګار سپارښتنو سره موافقه وکړه او ویې ویل چې <strong>د</strong> پلي کولو لپاره یېګامونه پورته کوي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> سپارښتنو په اساس،‏ <strong>د</strong> USFOR-A عموميقومان<strong>د</strong>ان خپل پرسونل ته امر وکړ چې اسنا<strong>د</strong> <strong>د</strong> CERP الرښو<strong>د</strong> سره سم وي او <strong>د</strong> CIDNEډیټابیس په <strong>د</strong>وره اي شکل بیاکتنه وشي.‏13-8 تفتیش:‏ <strong>د</strong> سالیرنو وړان<strong>د</strong>ې عملیات کولو مرکز:‏نامناسبه پالن جوړونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې $5 میلیونه ډالر<strong>د</strong> بیکاره سون ځایونو او په پرله پسې ډول په سرخالصهکن<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> خطرناکو موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سوزی<strong>د</strong>نې عملیاتونو لپارهمصرف شيUSACE <strong>د</strong> $5.4 میلیونه ډالرو په لګښت یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کړ تر څو <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې عملیاتکولو مرکز کې <strong>د</strong> جام<strong>د</strong>و موا<strong>د</strong>و م<strong>د</strong>یریت لپاره تسهیالت جوړ کړي.‏ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه 8 ټنهظرفیت لرونکې سون ځایونو <strong>د</strong> جوړولو غوښتنه کوله چې مرستن<strong>د</strong>ویه تسهیالت لکه <strong>د</strong> ایروکن<strong>د</strong>ه او هم ا<strong>د</strong>اري <strong>د</strong>فتر ولري.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په وخت کې،‏ یا<strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> خپلو اضافي موا<strong>د</strong>و لهمینځه وړلو لپاره <strong>د</strong> سرخالصو کن<strong>د</strong>و څخه کار اخیستل.‏ FOB سالیرنو ویلي چې په څو <strong>د</strong>الیلو<strong>د</strong> سون ځایونو جوړولو پریکړه یې کړې <strong>د</strong>ه،‏ لکه هغه احتمالي خطرونو چې په ازا<strong>د</strong>ه هوا کې<strong>د</strong> جام<strong>د</strong>و موا<strong>د</strong>و له سوځی<strong>د</strong>و ورسته خپریږي او <strong>د</strong> کارمن<strong>د</strong>انو روغتیا له ګواښ سره مخ کوي.‏ <strong>د</strong>اپه FOB سالیرنو کې <strong>د</strong> جام<strong>د</strong>و ضایعاتو لپاره جوړ شوي سون ځایونه ‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏39<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهرپوټ ارزوي چې )1( آیا رغونه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شرطونو او <strong>د</strong> استعمال وړ معیارونو سره سمترسره شوې <strong>د</strong>ه،‏ )2( آیا سون ځایونه او مرستن<strong>د</strong>ویه تسهیالت <strong>د</strong> کوم مقص<strong>د</strong> لپاره چې جوړشوي کارول او ساتنه کیږي،‏ او )3( په سرخالصه ځایونو کې <strong>د</strong> سوزی<strong>د</strong>نې عملیاتونو وضعیت.‏مون<strong>د</strong>نېFOB سالیرنو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې سون ځایونو او مرستن<strong>د</strong>ویه تسهیالتو لپاره $5 میلیونه ډالر مصرف کړي<strong>د</strong>ي چې هیڅکله به یې هم ونه کاروي.‏ <strong>د</strong>وه 8 ټنه ظرفیت لرونکي سون ځایونه په عموميډول تخنیکي ځانګړنې لري او <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> ورځینی بیکاره جام<strong>د</strong>و موا<strong>د</strong>و لپاره مناسبه ان<strong>د</strong>ازه لري،‏منو چې په ورځ کې 24 ساعته کار کولی شي.‏ سیګار ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> ګواښونو وضعیت<strong>د</strong> سون ځایونو کارونه په ورځ کې 12 ساعتونو پورې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>وي،‏ چې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> ورځینیبیکاره جام<strong>د</strong>و موا<strong>د</strong>و یوازې‎%50–57‎ له مینځه وړلی شي.‏ ځکه نو،‏ که چیرته سون ځایونههم وکارول شي،‏ بیا هم مرکز نورو وسیلو ته اړتیا لري لکه په سرخالصه کن<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> سوزی<strong>د</strong>نېعملیاتونه تر څو خپل بیکاره جام<strong>د</strong> موا<strong>د</strong> له مینځه یوسي.‏ پهرصورت،‏ روغتیایي ان<strong>د</strong>یښنې <strong>د</strong>هغو <strong>د</strong>وړو او خاورو <strong>د</strong> تنفس کولو په اړه شته <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> سرخالصه کن<strong>د</strong>و څخه پورته کیږي.‏که څه هم رغونه <strong>د</strong> پرانیستی ‏“پنچ لست”‏ پرزو له امله بشپړه نه شوه،‏ <strong>د</strong> FOB سالیرنوچارواکو تسهیالت ومنل او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> هم <strong>د</strong> USACE لخوا و تړل شو.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه،‏ <strong>د</strong> ساتنېاق<strong>د</strong>اماتو نشتون له امله،‏ تسهیالت له خرابۍ سره مخ شول.‏ په یوه پیښه کې،‏ <strong>د</strong> سون ځایونوالن<strong>د</strong>ې والړې اوبه ټولې شوې،‏ او ځایي خلکو ته یې <strong>د</strong> مالریا میاشو له امله روغتیايي خطررامینځته کړ.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ټولو فکټورونو په څنګ کې،‏ <strong>د</strong>ا موضوع چې <strong>د</strong> تسهیالتو کارونه او ساتنهپه کال کې $1 میلیون ډالر لګښت لري،‏ <strong>د</strong> FOB سالیرنو چارواکي <strong>د</strong>ې ته اړ کړه چې سونځایونه او مرستن<strong>د</strong>ویه تسهیالت ونه کاروي.‏<strong>د</strong> سون ځایونو په نشتون کې،‏ FOB سالیرنو په سرخالصه کن<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> سوزی<strong>د</strong>نې عملیاتونوته ا<strong>د</strong>امه ورکوي چې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> DOD الرښو<strong>د</strong>ونه او <strong>د</strong> CENTCOM مقررات تر پښوالن<strong>د</strong>ې کوي.‏ په پای کې،‏ <strong>د</strong> FOB سالیرنو چارواکي <strong>د</strong> سون ځایونو ترتیب کولو لپاره انتخابونهلټوي،‏ خو <strong>د</strong> غوره انتخاب مون<strong>د</strong>لو لپاره یې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت ته <strong>د</strong> لګښت-ګټې تجزیهن<strong>د</strong>ه وړان<strong>د</strong>ې کړې.‏سپارښتنېسیګار سپارښتنه کوي چې <strong>د</strong> USFOR-A قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ا ګامونه پورته کړي،‏ )1( مناسب ګامونهپورته کړي تر څو بیا <strong>د</strong> سون ځایونو الن<strong>د</strong>ې والړې اوبه ټولې نشي؛ )2( <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> بیکاره شیانولرې کولو لپاره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ګړن<strong>د</strong>ی کړي؛ او )3( <strong>د</strong> FOB سالیرنو <strong>د</strong> سون ځایونو ترتیب کولو لپاره<strong>د</strong> انتخابونو یو لست چمتو کړي،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت ته ډیر اقتصا<strong>د</strong>ي انتخاب په ګوتهکړي،‏ او پایلې یې په 60 ورځو کې سیګار ته وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې تبصرېکله چې <strong>د</strong>ا رپوټ مطبوعاتو ته وړان<strong>د</strong>ې شو،‏ ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> رپوټ <strong>د</strong> مسو<strong>د</strong>ې په اړه <strong>د</strong> خپل رسميتبصرو په چمتو کولو بوخت و.‏ په وروستي رپوټ کې <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو او سپارښتنو په اړه تبصرېاو غبرګونونه شامل کړای شوي <strong>د</strong>ي .)www.sigar.mil(ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره40


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> سپارښتنو وضعیت<strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي 1978 کال الیحه،‏ لکه څنګه چې اصالح شوې،‏ <strong>د</strong> سیګار څخهغواړي تر څو <strong>د</strong> خپل سپارښتنو <strong>د</strong> وضعیت په هکله رپوټ ورکړي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار<strong>د</strong> 5 پلټنو او تفتیشاتو په ترڅ کې 21 سپارښتنې تړلې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2009 څخه <strong>د</strong> 2013 کال ترمارچ پورې،‏ سیګار <strong>د</strong> پلټنې او تفتیشاتو 73 رپوټونه خپاره کړي او 245 سپارښتنې یې کړيچې په ترڅ کې یې $1.8 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مشکوک لګښت په ګوته کړی چې کی<strong>د</strong>ای شي سمهکارونه وشي،‏ او <strong>د</strong> بیرته اخیستنې لپاره یې مرستې په نښه کړي <strong>د</strong>ي.‏ تراوسه پورې،‏ سیګار<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سپارښتنو %70 تړلې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> یوې سپارښتنې تړل <strong>د</strong>ا معنا ورکوي چې یوې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> سیګارسپارښتنه پلي کړې <strong>د</strong>ه او یاهم موضوع ته په مناسبه توګه پاملرنه شوې <strong>د</strong>ه.‏ ځینې وخت یوهتړلې سپارښتنه <strong>د</strong> یو تعقیبي پلټنې موضوع وي.‏کوم اصالحي کارونه چې پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> تړل شویو سپارښتنو په ځواب کې ترسرهشوي،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:‏‏•<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژۍ ماسرت پالن ته بیاکتنه او <strong>د</strong> کلیوايل انرژي پروژو په اړه <strong>د</strong> معمويلتخنیکي معیارونو چمتو کول )10-4 پلټنه(‏‏•<strong>د</strong> ميل پيوستون پروګرام <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې څخه $2.8 میلیونه ډالر بیرته السته راوړل چې<strong>د</strong> یو حواله کونکي لخوا ساتل شوی و )11-8 پلټنه(.‏‏•<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ظرفیت زیاتونې هڅو انسجام او همغږي کول،‏ او <strong>د</strong> ملکي-پوځيپرمختګ ان<strong>د</strong>ازه کولو رسه <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> ظرفیت زیاتی<strong>د</strong>نه )12-1 پلټنه(‏‏•<strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ او ساتنې نیمګړتیاو <strong>د</strong> ترمیم لپاره <strong>د</strong> نقلیه وسیلو <strong>د</strong> ساتنې و<strong>د</strong>انۍ او <strong>د</strong> توفاينتخلیې سیسټم جوړول )13-2 تفتیش(‏هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي په اړه <strong>د</strong> 1978 کال الیحه،‏ لکه څنګه چې اصالحشوې،‏ <strong>د</strong> سیګار څخه غواړي هغه مخکینۍ سپارښتنې هم په ګوته کړي چې په ځواب کېیې اصالحي ګامونه ن<strong>د</strong>ي پورته شوي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار په 13 پلټنو او 4 تفتیشي رپوټونوکې <strong>د</strong> سپارښتنو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو غبرګونونه څارلی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>رې رپوټونه چې 12 میاشتېمخکې وړان<strong>د</strong>ې شوي،‏ 17 مهمې سپارښتنې لري چې پریکړه یې ځنډول شوې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>رې رپوټونه یا خو <strong>د</strong> هغه سیسټم <strong>د</strong> کمزورتیاو کنترول ته اشاره کوي چې <strong>د</strong> افغانحکومت کارکونکو او تخنیکي مشاورینو ته <strong>د</strong> $45 میلیونه ډالرو معاشات تعقیب اومصرفوي،‏ <strong>د</strong> هغو امریکايي ډالرو څارنې ته اشاره کوي چې <strong>د</strong> افغان اقتصا<strong>د</strong> له الرې توییږي،‏یا <strong>د</strong> هغه $654 میلیونه ډالرو <strong>د</strong> اغیزې څارنې ته بلنه ورکوي چې <strong>د</strong> افغان لومړنۍ بیارغونیزنوښت له الرې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوي <strong>د</strong>ي.‏ په ځانګړې توګه،‏•11-5 پلټنه،‏ <strong>د</strong> هغو مرستو <strong>د</strong> نابرابرۍ او ناخون<strong>د</strong>یتوب کمولو لپاره مناسبو ګامونو ته اړتیالی<strong>د</strong>ل کیږي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا <strong>د</strong> افغان حکومت کارکونکو او تخنیکي سالکارانو تهورکول کیږي،‏ <strong>د</strong> 2010 کال <strong>د</strong>اکتوبر په 29 خپره شوې وه.‏ 10 سپارښتنې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوسفیر ته وړان<strong>د</strong>ې شوې تر څو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> معاشونو مالتړ کې حساب ورکونه اوتوافق زیات کړي.‏ سیګار یوه سپارښتنه وروسته له هغه وتړله چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفیریو کس وټاکله څو <strong>د</strong> معاشونو مالتړ <strong>د</strong> غوښتنې لپاره <strong>د</strong> محراقي نفر په توګه کار وکړي،‏ او<strong>د</strong> هغه معايش مالتړ څخه څارنه وکړي چې <strong>د</strong> امریکا لخوا چمتو کیږي.‏ پاتې نه سپارښتنېتراوسه پرانیستې <strong>د</strong>ي.‏41<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه•11-13 پلټنه،‏ مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> بین اال<strong>د</strong>اري همغږي او په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستوناسم کنرتول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هغې هڅې له خنډ رسه مخ کوي چې <strong>د</strong> افغان مايلسکتور پراختیا او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> پيسو خون<strong>د</strong>ي ساتلو لپاره یې کوي.‏ <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> جوالیپه 20 خپره شوې <strong>د</strong>ه.‏ په <strong>د</strong>ې رپوټ کې څلور سپارښتنې وې.‏ یوه یې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوسفیر څخه غوښتنه کوله چې <strong>د</strong> مايل سکتور پراختیايي پروګرامونو په اړه بین اال<strong>د</strong>اريهمغږۍ ته و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏ <strong>د</strong>رې نورې سپارښتنې <strong>د</strong> بهرنیو او <strong>د</strong>فاعي چارو له وزیرانو غوښتنهکوله څو <strong>د</strong> هغو امریکايي پیسو څارنه وکړي چې <strong>د</strong> افغان اقتصا<strong>د</strong> له الرې توییږي.‏ څلورواړه سپارښتنې پرانیستې <strong>د</strong>ي.‏‏•<strong>د</strong> 12-6 پلټنې رپوټ،‏ <strong>د</strong> افغان لومړی نوښت <strong>د</strong> افغاين رشکتونو رسه په کار پیل کړ،‏ خو<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> غوښتنه او <strong>د</strong>اوطلبي ناسمه،‏ او <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام معلومات یې هم مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي،‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جنوري په 31 خپور شوی.‏ څلور سپارښتنې <strong>د</strong> USFOR-A قومان<strong>د</strong>اناو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفیر څخه غوښته کوله تر څو <strong>د</strong> USACE ،C-JTSCC او <strong>د</strong> USAIDماموریت <strong>د</strong> مرش په همغږۍ رسه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> غوښتنې او <strong>د</strong>اوطلبۍ او هم <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام<strong>د</strong> معلوماتو غونډولو لپاره سیسټامتیکه تګالرې وټاکي.‏ <strong>د</strong>ا سپارښتنې هم پرانیستېپاتې <strong>د</strong>ي.‏په <strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> ځینو پلټنو او تفتیشونو <strong>د</strong> رپوټونو سپارښتنې پرانیستې پاتې<strong>د</strong>ي،‏ خو په هوارولو کې یې مهم پرمختګونه شوي <strong>د</strong>ي.‏ په یوه بیلګه کې )11-15 پلټنه(،‏سیګار ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> USACE قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي مامورین خبر نه و چې کوم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي<strong>د</strong> خپل کارګرانو لګښت زیات شمیرلی وي،‏ اضافي پيسې بای<strong>د</strong> بیرته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومتته وسپاري.‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> سپارښتنو څخه وروسته،‏ USACE فوري ګامونه پورته کړل تر څو <strong>د</strong>اپيسې بیرته واخلي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت ته یې وسپاري.‏ تر <strong>د</strong>ې چې بیرته اخیستلشوي پیسې $11 میلیون ډالرو ته ورسی<strong>د</strong>.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ USACE <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> سپارښتنې پهاساس <strong>د</strong> پيسو غونډولو یو بهیر رامینځته کړ تر څو هغه $58.5 میلیونه ډالر بیرته واخلي چېپه پلټنه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت بالقوه پيسو په توګه یا<strong>د</strong> شوي و.‏ په یوه بله بیلګه کې )11-10 پلټنه(،‏ <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفیر <strong>د</strong> سیګار یوې سپارښتنې په ځواب کې UNDP <strong>د</strong>ې ته اړ کړه چې مرستهکونکو ته <strong>د</strong> خپل ا<strong>د</strong>اري خ<strong>د</strong>مت فیس کم کړي.‏ <strong>د</strong>ې کار سره $5.5 میلیونه ډالر خون<strong>د</strong>ي شو.‏<strong>د</strong> سیګار شکایاتو شمیرې <strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>متونوخبرتیاڅیړنېپ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> څیړنېو له امله په امریکا کې یو پوځي سرتیری بن<strong>د</strong>ی،‏ یو <strong>د</strong> جرما<strong>د</strong>عا،‏ او څلور کسان محکوم کړای شول.‏ په افغانستان کې،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> کارونو په نتیجه کې <strong>د</strong>ویالو مخنیونکی سیسټم نه نصبولو له امله چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه امریکايي سرتیرو له مینځه تلو سببشو،‏ <strong>د</strong>وه افغان وګړي بن<strong>د</strong>یان شول.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong>ا کارونه <strong>د</strong> نهو کسانو بن<strong>د</strong>ي کی<strong>د</strong>و،‏ اوو جنایيتورونو،‏ او <strong>د</strong> افغان قوانینو په اساس <strong>د</strong> غیرقانوني پیسو،‏ بډې،‏ او <strong>د</strong> تیلو غال کولو په جرمونو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو کسانو محکومی<strong>د</strong>و المل شو.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې یوه مهمه پیښه <strong>د</strong>ا وه چې <strong>د</strong> لومړي ځللپاره <strong>د</strong> سیګار یو څیړنه کونکی په یوه افغان محکمه کې ګواهي ورکړه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ه ګواهي <strong>د</strong> یوځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره42


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهنفوذ لرونکی افغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي <strong>د</strong> جرم زیاتی<strong>د</strong>و المل شو.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه سیګار پ<strong>د</strong>ې ربع کې<strong>د</strong> شکایاتو <strong>د</strong> شمیرې په اړه <strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong> پوهاوي لپاره خپله هڅه زیاته کړه،‏ <strong>د</strong> پوځي ځواکونوپه راډیويي او تلویزیوني شبکو کې یې <strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>متونو اعالنونه ورکړ،‏ او <strong>د</strong> هغو اعالنونوبیاکتنه او اپ<strong>د</strong>یټ یې ترسره کړه چې <strong>د</strong> ستورې او نښېپه مینځنی ختیځ ایډیشن کې خپریږي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې مالي نتیجه $1.3 میلیونه ډالر <strong>د</strong> جنايي جریمو او تاوانونو له <strong>د</strong>رکه،‏$1.1 میلیونه ډالر <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت ته <strong>د</strong> پس ان<strong>د</strong>از په توګه،‏ او $4.2 میلیونه ډالر<strong>د</strong> ملکي تصفیې په توګه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت ته سپارل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې،‏ سیګار 52 نوي <strong>د</strong>وسیې پيل او 22 <strong>د</strong>وسیې تړلي <strong>د</strong>ي،‏ چې پ<strong>د</strong>ېسره <strong>د</strong> فعالو څیړنو موجو<strong>د</strong> شمیر 298 ته رسیږي،‏ لکه چې په 2.1 انځورکې ښو<strong>د</strong>ل شوی.‏سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وسیو 247 هغو مشري کوي.‏<strong>د</strong> سیګار ځانګړی استازی <strong>د</strong> لومړي ځل لپاره په افغانمحکمه کې ګواهي ورکوي<strong>د</strong> 2013 په مارچ کې،‏ یوه افغاني محکمه یو بانفوذه افغاني چارواکی <strong>د</strong> بډې په جرم ونیواو <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ځانګړي استازي په ګواهي یې په <strong>د</strong>رې کالو بن<strong>د</strong> محکوم کړ.‏ <strong>د</strong> سیګار ځانګړیاستازی ګواهي ورکړه چې ابراهیم آشنا <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> سیګار یو مخبر ته بډې ورکړي.‏ محاکمه<strong>د</strong> لومړي ځل لپاره ولی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> سیګار ځانګړی استازی په افغاني محکمه کې ګواهي ورکوي.‏<strong>د</strong> سیګار ګواهي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې <strong>د</strong> آشنا بن<strong>د</strong> له <strong>د</strong>وو کلو څخه <strong>د</strong>رې کالو ته زیات شي،‏<strong>د</strong> افغان قانون پلي کونکو سره <strong>د</strong> ښه اړیکې جوړولو په الره کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې کامیابي ښيي.‏آشنا،‏ چې <strong>د</strong> بلخ والیت په جور<strong>د</strong>انیا او مارمل کمپونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځي تاسیساتوته <strong>د</strong> تیلو رسولو کار کوله،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 21 <strong>د</strong> غال او بډې په جرم بن<strong>د</strong>ي شو.‏<strong>د</strong> سیګار هغه استازي چې <strong>د</strong> مزار شریف نوی مرکز څخه <strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې کار کوي <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> په ټاکلوکې <strong>د</strong> افغان لوی څارنوال سره مرسته وکړه.‏ سیګار <strong>د</strong> آشنا <strong>د</strong> تیلو غال کولو هغه لوی پالنکشف کړ چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځي تاسیسات يې په نښه کړې وه.‏ آشنا <strong>د</strong> ‏“ترانسپورتیشن<strong>د</strong> خوځښت غوښتنې”‏ جعلي یا تغیر شوي اسنا<strong>د</strong> جوړوله چې په مرسته په <strong>د</strong>رواغو ځایيذخیرې ته تیل وړل کی<strong>د</strong>ه.‏ آشنا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت ته <strong>د</strong> تیلو راوړلو پړه واخیسته چېهیڅکله یې را نه وړ.‏ <strong>د</strong> څیړنو په مو<strong>د</strong>ه کې،‏ آشنا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>مت یو غړي ته،‏<strong>د</strong> سیګار یو پټ مخبر ته،‏ او <strong>د</strong> سیګار ځانګړی استازي ته رشوت ورکړ تر څو په <strong>د</strong>رواغو وښييچې تیل لیږل شوی،‏ چې په <strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> $75,000 ډالرو جریمې څخه چې<strong>د</strong> تیلو ماموریت <strong>د</strong> ‏“نه ښو<strong>د</strong>لو”‏ په تور جریمه شوی،‏ ځان وژغوري.‏ <strong>د</strong>ه هم<strong>د</strong>ارنګه څلورټانکرونه چې <strong>د</strong> غال شوي تیلو نه ډک و له مرکز نه ویستلې <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> جنوري په 8، <strong>د</strong> سیګار یو څیړونکی،‏ یو افغان ملي ژباړونکی او <strong>د</strong> ناټو/<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> قانون حاکمیت ډلې له استازو سره یوځای،‏ <strong>د</strong> افغانستان په بلخ والیت کې <strong>د</strong> آشنا<strong>د</strong> محاکمې وروستۍ ورځې ته حاضر شول.‏ <strong>د</strong> محاکمې په ترڅ کې،‏ قاضي <strong>د</strong> سیګار له ځانګړياستازي نه <strong>د</strong> هغو شواه<strong>د</strong>و په اړه پوښتنه وکړه چې <strong>د</strong> آشنا په ض<strong>د</strong> یې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> څیړنو پهمو<strong>د</strong>ه کې مون<strong>د</strong>لې وه.‏ محکمې ومنله چې آشنا څیړونکي ته $42,000 ډالر رشوت ورکړې <strong>د</strong>یڅو <strong>د</strong> تیل رسونې <strong>د</strong>رواغ اسنا<strong>د</strong> ‏“اصالح”‏ کړي.‏ پهرصورت،‏ محکمه ونه منله چې آشنا هغه ورځټول ټال:‏ 298متفرقه74غلا222.1 شکل<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏<strong>د</strong> پرانيستو څيړنو شميره<strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ارکاتواو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ټګبازۍ122ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>80سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> څيړنو ریاست،‏ 4/8/2013.<strong>د</strong> لومړي ځل لپاره <strong>د</strong> استیناف افغاني محکمه<strong>د</strong> سیګار یو ځانګړي استازي ګواهي اوري.‏‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏43<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong> تیلو په غال کې الس <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> استازو لخوا نیول شوی و.‏ <strong>د</strong> محاکمې په پایلهکې،‏ آشنا <strong>د</strong> 1976 افغان جزا قانون له مخې په رشوت اخیستلو مجرم وګڼل شو او <strong>د</strong> مزارشریف په زن<strong>د</strong>ان کې په <strong>د</strong>وه کالو بن<strong>د</strong> محکوم شو.‏ <strong>د</strong> غال تورونه لرې کړای شو.‏آشنا یو وارې بیا <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 16 <strong>د</strong> افغانستان بلخ والیت <strong>د</strong> استیناف په محکمهکې <strong>د</strong> استیناف غوښتنه وکړه.‏ <strong>د</strong>ا ځل <strong>د</strong> سیګار ځانګړی استازی الس په کار شو.‏ <strong>د</strong> سیګارځانګړی استازی ګواهي ورکړه چې آشنا <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> سیګار مخبر ته <strong>د</strong> TMRs اسنا<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لولو او<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> تیلو په غال کې <strong>د</strong> مرستې په ب<strong>د</strong>ل رشوت ورکړې <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> اوری<strong>د</strong>نې په پایلهکې،‏ <strong>د</strong> استیناف محکمې قاضي یوه نوې پریکړه وکړه او <strong>د</strong> غال جرم یې چې په جنايي محکمېکې ایسته شوی و،‏ بیرته په <strong>د</strong>وسیه کې ځای کړه.‏ <strong>د</strong>ا جرم <strong>د</strong> آشنا <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ه له <strong>د</strong>وو کلونوڅخه <strong>د</strong>ریو کلونو ته زیاته کړه.‏ قاضي هم<strong>د</strong>ارنګه آشنا <strong>د</strong> $42,000 ډالرو سربیره چې وړان<strong>د</strong>ېجریمه شوی و $42,000 ډالر نور هم جریمه کړه چې په <strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> مجموعي جریمې کچه$84,000 ډالرو ته ورسی<strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> پیچلې څیړنې په مو<strong>د</strong>ه کې،‏ <strong>د</strong> سیګار استازي هغه بیالبیلې الرې ومون<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> آشنالخوا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت <strong>د</strong> تیرایستلو لپاره کارول کی<strong>د</strong>ې.‏ <strong>د</strong> څیړنې په نتیجه کې <strong>د</strong>$1 میلیونه ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پيسې خون<strong>د</strong>ي او غالشوې <strong>د</strong>ولتي تیل ضبط شو.‏ <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>وسیه <strong>د</strong> سیګار هغه پریکړه پياوړی کوي چې په مزارشریف کې یو نوی مرکز جوړ کړیشي ترڅو <strong>د</strong> سیمې په پوځي تاسیساتو کې بالقوه تیرایستنې وڅاري.‏<strong>د</strong> سیګار استازي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځيځواکونه <strong>د</strong> افغانستان په ختیځه کې <strong>د</strong> ویالومخنیونکی سیسټمونو په اړه یوه سروې په الرهاچوي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏<strong>د</strong>وه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي <strong>د</strong> ویالو مخنیونکي سیسټم په نصبولوکې له ناکامی<strong>د</strong>و وروسته بن<strong>د</strong>يان شولپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong>وه افغان وګړي <strong>د</strong> یوې څیړنې څخه وروسته بن<strong>د</strong>یان شول،‏ چې په ترڅ کې یېومون<strong>د</strong>ل شو <strong>د</strong>وی <strong>د</strong>ویالو مخنیونکی سیسټم په نصبولو کې ناکامه شوي و چې له امله یې<strong>د</strong>وه امریکايي سرتیري خپل ژون<strong>د</strong> له السه ورکړ.‏ <strong>د</strong> امریکا پوځي پرسونل نتیجه ګیري وکړهچې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ځانګړنو ته غاړه نه ایښو<strong>د</strong>نه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې په غزني والیت کې <strong>د</strong> بحرانياوږ<strong>د</strong> سړک په څنګ کې ‏“<strong>د</strong> IED مصروفیت زون”‏ مینځته راشي.‏وروسته له هغه چې AMCC <strong>د</strong> جنګیالیو لخوا <strong>د</strong> IEDs ځای په ځای کولو نه مخنیویلپاره پنجرې نصبې نه کړې،‏ عب<strong>د</strong>االنس سلطاني <strong>د</strong> افغان مرکیوري کانسترکشن کمپني)AMCC( رییس،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په 27 <strong>د</strong> ټګۍ او <strong>د</strong> بې باکه مړینې په جرمونو <strong>د</strong>لوی څارنوالۍ لخوا په کابل کې بن<strong>د</strong>ي شو.‏ حمی<strong>د</strong>الله <strong>د</strong> AMCC یو فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی هم<strong>د</strong> ټګۍ په جرم <strong>د</strong> AGO څارنوال لخوا <strong>د</strong> 2013 په جنوري کې بن<strong>د</strong>ي شو.‏<strong>د</strong> 2012 کال په جوالی کې <strong>د</strong>وه پوځیان په غزني والیت کې هغه وخت ووژل شو چېموټر یې <strong>د</strong> یوې لښتۍ نه تیری<strong>د</strong>ه او ځای په ځای شوی IED وچاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ه.‏ یوه بله څیړنهوښو<strong>د</strong>ه چې AMCC په <strong>د</strong>رواغو ا<strong>د</strong>عا کړی او <strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>نې سیمې نه یې غولونکي انځورونهاخیستي څو وښيي چې <strong>د</strong> مخنیولو سیسټم یې جوړ کړی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرځای،‏ AMCC اوفرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی <strong>د</strong> 1 لویه الرې په اوږ<strong>د</strong>و یې 122 نا سم <strong>د</strong> ویالو مخنیونکی سیسټمونهنصب کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پر ځای چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په اساس <strong>د</strong> پنجرو په مینځ کې کانکریت واچوي،‏AMCC او فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی یې <strong>د</strong> سپاټ ویلډنګ نه کار اخیستې <strong>د</strong>ی،‏ چې پ<strong>د</strong>ې صورتځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره44


<strong>د</strong>رې میاشتنۍ مهمې خبرې<strong>د</strong> Iowa ملي ساتونکیله سیګار سره مرستهکوي څو <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غالمخه ونیسيکه چیرته <strong>د</strong> ځینو نورو زیار او نوښتونه نه وای <strong>د</strong> سیګار لخواپه افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> لګښتونو څارنه به کله هم<strong>د</strong>ومره اغیزمنه شوې نه وه،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی په مینځ کې <strong>د</strong> Iowa پوځملي ساتونکی <strong>د</strong> جګړې څخه <strong>د</strong> مالتړ 1034th لمبر لوا یو افسراو یو غیر پوځي کار کونکی <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>ونې وړ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2012 کال په اکتوبر کې،‏ ډګرمن وسلي ګولډن او لومړیبری<strong>د</strong>مل جورج توبیکیس <strong>د</strong> افغانستان په شمال مزار شریفکې،‏ <strong>د</strong> ځایي قومان<strong>د</strong>ه-شمال په مرمل کمپ کې <strong>د</strong> تیلو و <strong>د</strong>یشمسولیت په غاړه واخیست.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ا وه چې په کمپکې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> رسونې څارنه او <strong>د</strong> کیفیت تضمین ترسره کړي،‏په - RC شمال کې <strong>د</strong> تیلو ټول عملیاتونه وڅاري او اووه لویمرکزونه او ګڼ شمیر واړه مرکزونه اکمال کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی په کارکې <strong>د</strong> لیږنو او انتقاالتو ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> تیلو کچه،‏ <strong>د</strong> تیلو وړان<strong>د</strong>وینه کول،‏بیا اکمالول،‏ او ورځنی او میاشتنی رپوټونه او پلټنې شامل <strong>د</strong>ي.‏ساتونکی ژر متوجه شو چې <strong>د</strong> اکماالتو مرکز څخه <strong>د</strong> تیلوزیاته کچه غالوې <strong>د</strong> ټولې قومان<strong>د</strong>ې په سیمه کې حساب ورکونهاو عملیاتونه له ګواښ سره مخ کړي.‏ یوازې <strong>د</strong> 2012 کال پهاکتوبر میاشت کې 340,000 ګیلنه تیل <strong>د</strong> مرمل کمپ څخه ورکشوي و.‏ که چیرې په نظر کې ونیسو چې پوځ <strong>د</strong> یوګیلن تیل <strong>د</strong>چمتوکولو،‏ لیږلو،‏ ذخیره کولو،‏ او په ټول افغانستان کې یې <strong>د</strong>ویشلو لپاره $15 ډالر ورکوي،‏ نو <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> $5 میلیونه ډالرو خبره <strong>د</strong>ه.‏LTC ګولډن او SFC توبکیس <strong>د</strong> سیګار له ځانګړو استازوسره مرسته وکړه تر څو <strong>د</strong> تیلو ویشلو په بهیر کې ستونزمنېسیمې تر بری<strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې ونیسي.‏ <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> تیلو ټولو ټانکرانو سرهسرتیري وګومارل تر څو <strong>د</strong> غال لپاره <strong>د</strong> موقې کمولو په موخه<strong>د</strong> تیلو اخیستنه او ورکونه وڅاري.‏ <strong>د</strong> ګڼو مرکزونو څخه الستهراغلي معلومات <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې <strong>د</strong> تیلو حساب ورکونېسیسټم،‏ <strong>د</strong> سم ان<strong>د</strong>ازه کولو تخنیکونو،‏ او <strong>د</strong> سم رپوټ ورکولو پهاړه اپریټرانو ته روزنه ورکړ شي.‏ LTC ګولډن او SFC توبیکیس<strong>د</strong> رپوټ ورکولو بهیر <strong>د</strong>اسې جوړ کړ چې <strong>د</strong> تیلو هر مرکز بای<strong>د</strong><strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال په ض<strong>د</strong> جګی<strong>د</strong>ونکي:‏ <strong>د</strong> Iowa پوځ ملي ساتونکيسرتیري ګولډن)چپ(‏ او توبیکیس)ښی(‏ <strong>د</strong> افغانستان په شمال کې<strong>د</strong> ځانګړی عمومي پلټونکی سره یوځای لی<strong>د</strong>ل کیږي.‏ ‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏<strong>د</strong> خپل رپوټ اصل 1034th ته او نکل یې خپل مرکز ته ولیږي.‏اوس 1034th <strong>د</strong> معلوماتو او اړیکې نیولو یوازینی مرکز په توګه،‏<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولو او رپوټ ورکولو،‏ <strong>د</strong> ټانکرانو ځای په ځای چیککولو،‏ او په هغو ټانکرونو بان<strong>د</strong>ې امنیتي ټاپې لګولو په اړه چې<strong>د</strong> تیلو بار لري،‏ معیارونه پلي کوي.‏<strong>د</strong> LTC ګولډن او SFC توبیکیس <strong>د</strong> هڅو په پایله کې<strong>د</strong> RC‏-شمال په مرکز کې <strong>د</strong> تیلو غال خپل ټیتې کچې ته راټیټشوی او په میلیونونه ډالر خون<strong>د</strong>ي شو.‏ په هم<strong>د</strong>ې وخت کې،‏سیګار <strong>د</strong> پوځ او افغاني چارواکو سره یوځای کار کوي تر څو<strong>د</strong> تیلو غله معلوم،‏ بن<strong>د</strong>ي او سزا ورکړي.‏ ‏)<strong>د</strong> الزیاتو معلوماتولپاره،‏ 2 برخه وګورئ(‏وروسته له هغه چې جان ایف.سوپکو افغانستان ته<strong>د</strong> خپل سفر په ترڅ کې <strong>د</strong> LTC ګولډن او SFC توبیکیس لههڅو خبر شو،‏ ډګر جنرال سکاټي کارپنټر،‏ <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> اضافيمصارفو پایښت 311th قومان<strong>د</strong>انۍ چې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار په هوايي ډګرکې <strong>د</strong>ه،‏ قومان<strong>د</strong>ان ته یو خط ولیږه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی ستاینه یې وکړه.‏سوپکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی کارونه ‏“<strong>د</strong> ستاینې وړ او <strong>د</strong> مشرتوب کیفیت<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکي کارونه”‏ وباله،‏ او زیاته یې کړه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی کړنې‏“په افغانستان کې <strong>د</strong> ضیاع،‏ <strong>د</strong>رغلۍ،‏ او ناوړه کارونې به وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> مبارزې ماموریت سره زیاته مرسته کړې <strong>د</strong>ه.”‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 45 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهکې جنګیالي کولی شي پکې الس وهنه وکړي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه کارګران <strong>د</strong> هغو میلو په مینځ کېخال پریښې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> IEDs ځای په ځای کولو څخه مخنیوی لپاره کارول کیږي.‏څیړنه روانه <strong>د</strong>ه او امکان لري چې نور کسان هم بن<strong>د</strong>یان شي.‏ځانګړی عمومي پلټونکی سوپکو په FOBسالیرنو کې <strong>د</strong> تیلو پمپ څخه لی<strong>د</strong>نه کوي.‏‏)<strong>د</strong> سیګار انځور(‏څلور کسان بن<strong>د</strong>یان شول،‏ او <strong>د</strong> تیلو څخه $1.1 میلیونهډالر خون<strong>د</strong>ي شوپ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> سیګار او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ لخوا یوه څیړنه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ FOBسولیرنو $1.1 میلیونه ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> تیلو غال مخه ونیوله او یو افغان ژباړونکی او <strong>د</strong>رې<strong>د</strong> باري موټرو افغاني چلونکي بن<strong>د</strong>یان کړل چې له مرکز څخه <strong>د</strong> تیلو په غال کولو لی<strong>د</strong>ل شوي و.‏څیړنه هغه وخت پیل شوه چې،‏ <strong>د</strong> 2012 کال په نومبر کې <strong>د</strong> FOB سولیرنو قومان<strong>د</strong>ان<strong>د</strong> سیګار نه وغوښته تر څو <strong>د</strong> تیلو هغه روان غال په مخه نیولو کې مرسته وکړي چې پهمیاشت کې <strong>د</strong> 53,000 ګیلن تیلو ورکی<strong>د</strong>و المل کی<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> پرسونل په مرستې سره <strong>د</strong>سیګار څیړونکي په بیړه ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> تیلو راوړلو افغاني ټانکرانو یو زیات شمیر کله چې<strong>د</strong> FOB سولیرنو زیرمې ته رسیږي <strong>د</strong> خپل لستونو له کچې څخه 600 تر‎2,400‎ ګیلنه لږ تیللري.‏ څیړونکو ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> تیلو ټانکر په امنیتي ټاپو او انتقال پاڼو کې کوم څرګن<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لونیا جعل کاري نه تر سترګو کی<strong>د</strong>ه.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه څیړونکو ومون<strong>د</strong>ه چې په <strong>د</strong>ې کارونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو کوم پرسونل الس نلري.‏سیګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> تروریزم په ض<strong>د</strong> پوځي عملیاتي ځواک،‏ راکاسان عملیاتي ځواک،‏افغان تریت فایننس سنتر،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> قانون پلي کولو څارنواالنو،‏ او افغان ځایيڅارنواالنو سره یوځای یو څیړنیز پالن چمتو کوي.‏ په پالن کې <strong>د</strong>ا موار<strong>د</strong> شامل <strong>د</strong>ي:‏ په کومځای کې چې انتقال صورت مومي رسمي ویډیويي مراقبت،‏ <strong>د</strong> سیګار څیړونکو لخوا زیاتله 40 څخه بیړنی څیړنېز بیاکتنې ترسره کول،‏ <strong>د</strong> TF راکاسان او ATFC لخوا تحلیلي مالتړ،‏<strong>د</strong> هغه زیات شمیر افغاني موضوعاتو <strong>د</strong> څیړلو لپاره چې <strong>د</strong> څیړنې په ترڅ کې مون<strong>د</strong>ل کیږي<strong>د</strong> ROL څارنواالنو او افغاني څارنواالنو په همغږۍ سره یوه ستراتیژي چمتو کول.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ <strong>د</strong> تیلو هر ګیلن لپاره $15 ډالر ورکوي،‏ چې پ<strong>د</strong>ې کې پوځي تاسیساتوته <strong>د</strong> تیلو رسولو ترانسپورتي او امنیتي لګښتونه شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> سیګار او متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځلخوا <strong>د</strong> څیړنې له بشپړی<strong>د</strong>و نه وروسته میاشتو کې،‏ <strong>د</strong> FOB سالیرنو <strong>د</strong> تیلو ضایعات په ثابتډول کم شوې <strong>د</strong>ی،‏ چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر څخه تر اوسه پورې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت$1.1 میلیونه ډالر پیسې خون<strong>د</strong>ي شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر څخه تر <strong>د</strong>سمبر پورې <strong>د</strong> تیلوضایعات <strong>د</strong> 31,114 ګیلنو څخه 23,364 ګیلینو ته راټیټ شوې <strong>د</strong>ی،‏ چې <strong>د</strong> $116,250 ډالروخون<strong>د</strong>ي کی<strong>د</strong>و المل شو ‏)یا 7,750 ګیلن تیل(.‏ <strong>د</strong> تیلو ضایعات <strong>د</strong> 2013 کال په جنوري کې،‏11,125 ګیلنو ته ورسی<strong>د</strong> چې پ<strong>د</strong>ې سره $298,335 ډالره خون<strong>د</strong>ي شول ‏)یا 19,889 ګیلنه تیل(.‏<strong>د</strong> 2013 په فبروري کې،‏ <strong>د</strong> تیلو ضایعات 8,998 ګیلنو ته راکم شول چې <strong>د</strong> $331,740 ډالروخون<strong>د</strong>ي کی<strong>د</strong>و المل شو ‏)یا 22,116 ګیلنه تیل(.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري 22 څخه <strong>د</strong>یخوا <strong>د</strong> FOBسالیرنو <strong>د</strong> زیرمو څخه هیڅ تیل ن<strong>د</strong>ه ضایع شوی.‏ 2.2 انځور وګورئ.‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ له 1 څخه تر 31 پورې $497,265 ډالره خون<strong>د</strong>ي شوي <strong>د</strong>ي ‏)یا <strong>د</strong> 2012کال په نومبر کې <strong>د</strong> ورځینی 1,037 ګیلنه ضایع کی<strong>د</strong>و په حساب 33,151 ګیلنو ته رسیږي(.‏<strong>د</strong> لومړی مالي ربعې له پای ته رسی<strong>د</strong>و سره سم <strong>د</strong> تیلو له امله په مجموعي ډول $116,250ډالره خون<strong>د</strong>ي شوي <strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>ویم مالي ربعه کې په مجموعي ډول <strong>د</strong> $1.1 میلیونه ډالرو پهارزښت تیل له غال څخه خون<strong>د</strong>ي ساتل شوي <strong>د</strong>ي.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره46


0<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه2.2 شکل<strong>د</strong> FOB ساليرنو څخه <strong>د</strong> غلاشوي تيلو <strong>د</strong> ګيلنو شمير <strong>د</strong> مياشتې په حساب40,00023,36431,11430,00020,0008,99811,12510,0000نومبر 2012 <strong>د</strong>سمبر 2012 جنوري 2013 فبروري 2013 مارچ 2013سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> څيړنو ریاست،‏ 4/8/2013.<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر څخه وروسته <strong>د</strong> FOB سالیرنو په زیرمو کې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> ضایعاتوش<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> کموالي برسیره،‏ <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> ټانکر نور 27 افغاني چلونکو،‏ چې مجموعا 87 کسانو تهرسیږي،‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> FOB سالیرنو یا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو/ناټو نورو پوځي تاسیساتو ته <strong>د</strong>السرسۍ څخه منع شول.‏ یو افغان ژباړونکی چې په FOB سالیرنو کې <strong>د</strong> ROL سره کار کوله<strong>د</strong> 2013 کال په جنوري کې بن<strong>د</strong>ي شو او تراوسه ال په توقیف ځای کې <strong>د</strong> څارنوالۍ انتظارباسي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال په فبروري کې <strong>د</strong>رې افغان ټانکر چلونکي بن<strong>د</strong>ي،‏ توقیف،‏ او ځايي افغانيڅارنواالنو ته سپارل شوي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ یو <strong>د</strong>لګۍ مشر <strong>د</strong> $1 میلیونه ډالرو <strong>د</strong> غالپه جرم په پنځه کاله بن<strong>د</strong> محکوم شو<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ یو پخوانی ډلګۍ مشر تونیا النګ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 4 <strong>د</strong> ډیروزیاتو پیسو په غال او <strong>د</strong> ورته پيښو په مرسته او هڅونه کې الس <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو په جرم په 60میاشتې بن<strong>د</strong> او <strong>د</strong>رې کاله <strong>د</strong> نظارت الن<strong>د</strong>ې ازا<strong>د</strong>ۍ په سزا محکوم شو.‏ عالوه پر<strong>د</strong>ې،‏ النګ تهامر وشو چې $1 میلیونه ډالر بیرته ورکړي.‏النګ <strong>د</strong> 2008 کال <strong>د</strong> جنوري څخه <strong>د</strong> 2009 کال تر اپریل پورې په افغانستان کې <strong>د</strong> ځانګړوعملیاتونو ګډ عملیاتي ځواک په چوکاټ کې <strong>د</strong> ګمرکاتو <strong>د</strong> مفتش په توګه <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ترسره کړې<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ا وه چې <strong>د</strong> پوځي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> غړو شخصي شتمنۍ وړان<strong>د</strong>ې له <strong>د</strong>ې نه چېبیرته متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته لیږ<strong>د</strong>ول کیږي،‏ تفتیش وکړي.‏<strong>د</strong> 2009 کال له جنوري څخه تر فبروري پورې،‏ النګ <strong>د</strong> یوبل پوځي خ<strong>د</strong>ماتو غړي سرهمرسته وکړه څو $1 میلیون ډالره نق<strong>د</strong>ې پیسې له افغانستان څخه وباسي.‏ <strong>د</strong> پوځي خ<strong>د</strong>ماتو بلغړی <strong>د</strong> VCRs <strong>د</strong>اخلي میکانیزمونه بربنډه کړی او په ګډوډ شوي ماشینونو کې یې پیسې پټېکړي <strong>د</strong>ي.‏ النګ VCRs په کانتینرانو کې ځای په ځای کړی او متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته له لیږ<strong>د</strong>ولوڅخه وړان<strong>د</strong>ې یې ګمرکي مسایل تصفیه کړې <strong>د</strong>ه.‏ النګ په خپل <strong>د</strong>ې کار سره <strong>د</strong> هغه قانونڅخه سرغړونه وکړه چې له مخه یې <strong>د</strong> ټولو پیسو په اړه چې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته لیږ<strong>د</strong>ول کیږي،‏بای<strong>د</strong> رپوټ ورکړ شي.‏47<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong>ا څیړنه <strong>د</strong> سیګار،‏ <strong>د</strong> څیړنې فی<strong>د</strong>رالي ا<strong>د</strong>ارې،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي جنايي څیړنو خ<strong>د</strong>مت )DCIS(لخوا په ګډه ترسره شوه.‏ النګ <strong>د</strong> شمالي کارولینا په ختیځه سیمه کې تعقیب کړای شو.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ ډلګۍ مشر <strong>د</strong> زیاتو پیسو قاچاق وړلوپه تور مجرم وګڼل شو<strong>د</strong> سیګار یوې څیړنې څخه وروسته،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ لومړی <strong>د</strong>رجې ډلګۍ مشر رینيمارتینز <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په 29 توقیف ځای ته یوړل شو،‏ او <strong>د</strong> شمالي کارولینا ختیځهسیمې په محکمه کې <strong>د</strong> زیاتو پیسو قاچاق وړلو په تور مجرم وګڼل شو.‏څیړنه <strong>د</strong> 2011 کال په اکتوبر کې <strong>د</strong> سیګار لخوا وروسته له هغه پیل شوه چې <strong>د</strong> یومعمولي کتنې په ترڅ کې په یوه کڅوړه کې چې <strong>د</strong> افغانستان څخه متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته لیږلکی<strong>د</strong>ه چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکي بقایا ومون<strong>د</strong>ل شوې.‏ <strong>د</strong> متحتویاتو په السي لټونه کې کوم چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکیشی ونه مون<strong>د</strong>ل شو،‏ خو چارواکو په کڅوړه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>یوالټ ټینګونکی او تنظیم شوي السيشیان،‏ او $12,000 امریکايي ډالر،‏ چې 120 امریکايي سلګونان پکې وې،‏ ومون<strong>د</strong>ل چې پهکڅوړه کې ځای په ځای شوي و.‏ په کڅوړه کې ا<strong>د</strong>رس،‏ مارتینز <strong>د</strong> هوپس میلز،‏ شمالي کارولینااستوګن لیکل شوی و.‏ څیړنه ومون<strong>د</strong>ه چې مارتینز په خپل واح<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> آرمي فیلډ ارډرینګافیسر په توګه ګومارل شوی و،‏ چې مرکز یې په لیترنیک کمپ کې و،‏ او <strong>د</strong>اچې هغه <strong>د</strong> یوځایي خرڅونکي لپاره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> بیه لوړه شمیرلې <strong>د</strong>ه چې په نتیجه کې <strong>د</strong>ا پیسې <strong>د</strong> رشوتپه توګه ورته لیږل کیږي.‏<strong>د</strong> مهال ویش په اساس مارتینز ته <strong>د</strong> 2013 په پسرلي کې سزا ورکول کیږي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ پخوانی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي ته <strong>د</strong> رشوتاخیستلو په جرم سزا ورکول کیږي<strong>د</strong> 2013 په جنوري کې،‏ <strong>د</strong>یانا مونتیس په نه میاشتو بن<strong>د</strong> او 12 میاشتو تر نظارت الن<strong>د</strong>ې ازا<strong>د</strong>ۍسزا وروسته له هغه ورکړ شوه چې په <strong>د</strong>اسې یوه <strong>د</strong>سیسه کې په الس لرلو تورنه شوه چې لهمخه یې <strong>د</strong> جعلي اسنا<strong>د</strong>و په مرسته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ څخه په افغانستان کې <strong>د</strong> بارچلولوپیسې اخیستل کی<strong>د</strong>ې.‏مونتیس <strong>د</strong> کیلوګ،‏ برون،‏ او رووټ شرکت،‏ کارګره وه.‏ <strong>د</strong>ا شرکت <strong>د</strong> بګرام په هوايي ډګرکې ګومارل شوې وه تر څو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ <strong>د</strong> موفمنټ کنترول څانګې سره مرسته وکړيترڅو په ټوله افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځي وسایل،‏ تیل او نورو موا<strong>د</strong>و په رسونه کېله بارچلونکو شرکتونو سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کړي.‏ مونتیس <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه تر څو مخکې له <strong>د</strong>ې چېTMRs <strong>د</strong> پیسو لپاره منظوره کړای شي <strong>د</strong> TMRs بیاکتنه وکړي،‏ او ورکړ شوی بیل <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ېشوې خ<strong>د</strong>مت سره پرتله کړي.‏ په <strong>د</strong>ې موقعیت کې،‏ مونتیس <strong>د</strong> افغانستان تریډ ترانسپورټیشن پهنوم یو افغاني شرکت سره په <strong>د</strong>اسې <strong>د</strong>سیسه کې شریکه شوه چې له مخه یې <strong>د</strong> جعلي TMRs لهمخې <strong>د</strong> اضافي مسیرونو پیسې ترالسه کولې.‏ <strong>د</strong> TMRs لپاره <strong>د</strong> پیسو ورکولو نه وروسته،‏ مونتیس<strong>د</strong> ATT څخه <strong>د</strong> $50,000 ډالرو په ان<strong>د</strong>ازه نق<strong>د</strong>ې پیسې ترالسه کړې.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سیمه ایزه محکمه <strong>د</strong> کولمبیا په سیمه کې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په31 مونتیس ته سزا ورکړه.‏ له خالصی<strong>د</strong>و سره سم،‏ هغه بای<strong>د</strong> ارومرو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولتته <strong>د</strong> مهال ویش له مخې $50,000 ډالر بیرته ورکړي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 21، سیګار،‏ <strong>د</strong> پوځ وزارت <strong>د</strong> تعلیق او مخنیونې چارواکو تهمونتیس راجع کړه تر څو په راتلونکې کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په ټولو اجرايي څانګو کې په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>هځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره48


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهونه ګومارل شي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په 29، <strong>د</strong> DOA<strong>د</strong> قانوني خ<strong>د</strong>ماتو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> سیګار لهاشارې سره سم مونتیس <strong>د</strong> مخنیونې لپاره وړان<strong>د</strong>یز کړه.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 26، <strong>د</strong> DOA<strong>د</strong> قانوني خ<strong>د</strong>ماتو ا<strong>د</strong>اره،‏ مونتیس <strong>د</strong> <strong>د</strong>ريو کلونو لپاره یا <strong>د</strong> 2016 کال <strong>د</strong> اکتوبر تر 31 پورې <strong>د</strong>اجرايي څانګو سره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو نه منع کړه.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ په 13، کیلوګ،‏ برون،‏ او رووټ په اوهایو،‏ کولمبس کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع مالياو حساب<strong>د</strong>اري خ<strong>د</strong>متونو ته $22,480 ډالر <strong>د</strong> شرطي اعتبار په توګه ورکړه)پلټنې ته وړان<strong>د</strong>ېکیږي(.‏ <strong>د</strong>ا اعتبار <strong>د</strong> هغو غیر قانوني کارونو په ځواب کې ورکړ شو چې مونتیس <strong>د</strong> 2008 کال<strong>د</strong> اپریل له 1 څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې ترسره کړي و.‏ کیلوګ،‏ برون،‏ او رووټ ویلي چې <strong>د</strong>ااعتبار <strong>د</strong> هغه کاري ساعتونو او اړون<strong>د</strong>و ډالرو په ب<strong>د</strong>ل کې ورکړ شوي <strong>د</strong>ي چې مونتیس <strong>د</strong> جعلکارۍ مو<strong>د</strong>ه کې په خپل وخت پاڼه کې لیکلې وه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي ته <strong>د</strong> زیاتو پیسو قاچاق وړلوپه جرم سزا ورکړ شوپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته <strong>د</strong> $150,000 ډالرو قاچاقيوړلو په جرم په 30 میاشتو بن<strong>د</strong> او یو کال <strong>د</strong> نظارت الن<strong>د</strong>ې ازا<strong>د</strong>ۍ محکوم شو.‏ ډونال<strong>د</strong> جینګارست <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري په 12، <strong>د</strong>کانزاس په سیمه کې محکوم شو،‏ او <strong>د</strong> بیالبیلونظریاتو څخه وروسته $52,117 ډالره جریمه وټاکل شوه.‏ګارست <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی خصوصي شرکت لخوا <strong>د</strong> بګرام په هوايي ډګرکې <strong>د</strong> 2009 له جنوري څخه <strong>د</strong> 2011 کال تر می پورې ګومارل شوی و.‏ <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> هغو افغانيشرکتونو پيژن<strong>د</strong>نه،‏ څارنه او ارزونه په غاړه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه چې فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ورسره السلیککی<strong>د</strong>ه.‏ ګارست <strong>د</strong> خپل موقعیت نه په ګټه پورته کولو سره <strong>د</strong> یو افغان رغونیز شرکت،‏ سومولوجیستیکس،‏ څخه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په سر غیر قانوني پیسې تر السه کولې،‏ او په ب<strong>د</strong>ل کې یې <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو بهیر <strong>د</strong> یا<strong>د</strong> شرکت په ګټه پریکړه کوله.‏<strong>د</strong> 2010 په <strong>د</strong>سمبر کې،‏ ګارست سومو لوجیستیکس ته <strong>د</strong> بګرام هوايي ډګر <strong>د</strong> رغونیزوپروژو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ران<strong>د</strong>ه وسیلو کرایه اخیستلو پروژې په ورکولو سره $60,000 ډالر غیر قانونيپیسې السته راوړلې.‏ <strong>د</strong>ه نږ<strong>د</strong>ې $20,000 ډالره غیر رسمي پيسې له ځانه سره متح<strong>د</strong>ه ایاالتویوړه.‏ <strong>د</strong>ه پاتې غیر قانوني پيسې <strong>د</strong> تعمیر شوې وایر ترانسفر له الرې <strong>د</strong> سومو لوجیستیکسڅخه تر السه کړه.‏ <strong>د</strong> 2011 په می کې،‏ ګارست،‏ سومو لوجیستیکس ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ران<strong>د</strong>ه وسیلو یو بلقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په ورکولو سره $150,000 ډالر تر السه کړه.‏ <strong>د</strong>ه یا<strong>د</strong>ې پیسې په یو جاکټ کې وګنډلهاو متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته یې ولیږله،‏ چې هلته بیا <strong>د</strong> قانون پلي کونکي <strong>د</strong> بار <strong>د</strong> ارزښت په ویلو کې<strong>د</strong> <strong>د</strong>ه پاتې راتلل کشف کړه.‏ <strong>د</strong>ا په وخت مون<strong>د</strong>نه <strong>د</strong> ګارست مخه ونیوله تر څو نور $400,000ډالر السته رانه وړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په ب<strong>د</strong>ل کې <strong>د</strong> سومو لوجیستیکس لخوا <strong>د</strong>ه ته ژمنهشوې وه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سټاف یو ډلګۍ مشر ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي پیسو غالاو <strong>د</strong> زیاتو پیسو قاچاقي وړلو په جرم سزا ورکړ شو<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په 10، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ یو ډلګۍ مشر نانسي نیکول سمیت <strong>د</strong><strong>د</strong>ولتي پیسو غالکولو او افغانستان څخه متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته <strong>د</strong> زیاتو پیسو قاچاقي وړلو په جرمپه 20 میاشتې بن<strong>د</strong> او <strong>د</strong>رې کاله تر نظارت الن<strong>د</strong>ې ازمایښتې <strong>د</strong>ورې په سزا محکوم شو.‏ <strong>د</strong> شماليکارولینا <strong>د</strong> ختیځې سیمې محکمه سمیت ته امر وکړ څو $100,000 ډالره تاوان ورکړي.‏49<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهسیګار <strong>د</strong> پوځ جنايي څیړنیزې قومان<strong>د</strong>ې له <strong>د</strong>ې څیړنې سره <strong>د</strong> 2010 کال په اکتوبر کېیوځای شو.‏ <strong>د</strong>وسیه هغه وخت پیل شوه چې <strong>د</strong> افغانستان په بګرام هوايي ډګر کې <strong>د</strong> ځانګړوعملیاتونو ګډ عملیاتي ځواک یو مامور <strong>د</strong> 2010 کال په می کې،‏ <strong>د</strong> افغانستان CID <strong>د</strong>فتر ته<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولتي پیسو <strong>د</strong> احتمالي غال په هکله رپوټ ورکړ.‏ <strong>د</strong> 230th مالي م<strong>د</strong>یریتشرکت،چې په بګرام هوايي ډګر کې مرکز لري،‏ په یوه پلټنه کې چې <strong>د</strong> JSOTF لخوا ترسرهشوې وه ومون<strong>د</strong>ل شو چې <strong>د</strong> شرکت <strong>د</strong> مصارفو نماین<strong>د</strong>ه،‏ نانسي سمیت،‏ <strong>د</strong> پر<strong>د</strong>اختونو ریکار<strong>د</strong> کېالسوهنه کړې <strong>د</strong>ه.‏ سمیت <strong>د</strong> مصارفو هغه ثبتونو په کارولو سره چې <strong>د</strong> مخکینیو پوځي غړولخوا سپارل شوي وې،‏ <strong>د</strong> سمې اجازې نه پرته پیسې اخیستي <strong>د</strong>ي.‏ څیړنه ومون<strong>د</strong>له چې سمیت<strong>د</strong> ثبتونو په ب<strong>د</strong>لولو سره په مجموعي ډول $100,000 ډالر غال کړې <strong>د</strong>ه.‏ غال شوي پیسې <strong>د</strong>هغې کوټې څخه اخیستل شوي چې <strong>د</strong> بیارغونیزو پروژو لپاره ځانګړې شوې وه.‏ سمیتیوازینی کس و چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کوټې ساتنه او کنترول یې په غاړه وه.‏ <strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ا پيسې په خپله بکسهچې <strong>د</strong> افغانستان څخه ،Ft. Brag شمالي کارولینا ته په الوتنه کې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه پټه کړه او متح<strong>د</strong>هایاالتو ته یې قاچاقي یوړله.‏سمیت هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ له 26 څخه <strong>د</strong> څلورو کلونو او اتو میاشتو لپاره<strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رالي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو له اخیستلو څخه منع شوه،‏ چې <strong>د</strong>ا مو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> 2017 کال <strong>د</strong> سپتمبرپه 10 پای ته رسیږي.‏ملکې تصفیه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومتته $4.2 میلیون ډالره ورکړ شي<strong>د</strong> 2012 کال په اپریل کې،‏ سیګار او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په اړه نړیوال عملیاتي ځواکپه کمپ لی<strong>د</strong>رنیک،‏ افغانستان کې،‏ وروسته له هغه ګډه څیړنه پيل کړه چې <strong>د</strong> معلوماتو پهاساس <strong>د</strong> کمپ لی<strong>د</strong>رنیک او FOB شین<strong>د</strong>ن<strong>د</strong> څخه 38 کانټینران <strong>د</strong> محتویاتو سره یې غال شوي و.‏کانټینرونه <strong>د</strong> امریکن پریزډنت الینز،‏ لمټډ،‏ او مایرسک الینز لیمتډ پورې تړاو <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ څیړنهمعلومه کړه چې <strong>د</strong> هر ورک شوې کانټینر لپاره په <strong>د</strong>رواغو <strong>د</strong> انتقال اسنا<strong>د</strong> چمتو شوي و،‏ چېپه اساس یې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو ته <strong>د</strong> رسول شوي کانټینرانو پيسې ورکړ شوې.‏سربیره پر<strong>د</strong>ې څیړنه کشف کړه چې کی<strong>د</strong>ای شي په ټوله افغانستان کې <strong>د</strong> APL او مایرسکګڼو کانټینرانو لپاره جعلي PODs چمتو شوي وي،‏ او <strong>د</strong>ا چې پ<strong>د</strong>ې اړه <strong>د</strong> الینویس په سهیليسیمه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> لوی څارونوالۍ <strong>د</strong>فتر لخوا یوه پلټنه روانه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> 2012 کال پهاګست کې،‏ <strong>د</strong> کمپ لی<strong>د</strong>رنیک په څیړنه کې <strong>د</strong> سیګار/‏ICCTF سره ګډه ملکي څیړنه یو ځایشوه چې په <strong>د</strong>ې کې ،CID <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هوايي ځواک <strong>د</strong> ځانګړو څیړنو <strong>د</strong>فتر،‏ او DCISشامل <strong>د</strong>ي،‏ څو <strong>د</strong> APL او مایرسک سره <strong>د</strong> تصفیې په اړه وغږیږي.‏<strong>د</strong> 2013 کال په جنوري کې،‏ <strong>د</strong> تصفیې یوه هوکړه لیک <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او APL لخواترمینځ السلیک شوه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو استازیتوب <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت لخوا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ترانسپورتیشن قومان<strong>د</strong>انۍ لخوا ترسره کی<strong>د</strong>ه.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو واييچې <strong>د</strong> APL په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>اسې ا<strong>د</strong>عاوې لري چې <strong>د</strong> USTRANSCOM سره په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کېخپله ژمنه ماته کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په مو<strong>د</strong>ه کې،‏ APL متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته بیلونه ورکړي او<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو څخه <strong>د</strong> افغانستان پوځي مرکزونو ته <strong>د</strong> پوځ او هوايي ځواک <strong>د</strong> تبا<strong>د</strong>لې خ<strong>د</strong>متځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره50


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهاو <strong>د</strong>فاعي لوجیستیکه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> باري کانتینرانو <strong>د</strong> انتقال په ب<strong>د</strong>ل کې پیسې ورکړ شوي <strong>د</strong>ي،‏او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> APL په صورتحساب کې ګڼ شمیر جعلي PODs شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او APL <strong>د</strong> ملکي تصفیې خبرو اترو په نتیجه کې،‏ او هم <strong>د</strong> تاخیر،‏ځورونې،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>عوا له لګښت څخه مخنیوی کولو لپاره APL ومنله چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو حکومت ته $4,250,000 ډالره ورکړي.‏په افغانستان کې <strong>د</strong> لوی څارنوالي <strong>د</strong>فتر ځايي وګړی<strong>د</strong> غال په تور بن<strong>د</strong>ي کوي<strong>د</strong> 2013 کال په فبروري کې،‏ <strong>د</strong> سیګار په مشرۍ یوې څیړنې په نتیجه کې،‏ افغان چارواګویو افغان ژباړونکی <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو جنریترانو غال کولو په تور چې $45,000 ډالر یې خرڅ کړي،‏بن<strong>د</strong>ي کړ.‏<strong>د</strong>ا ګډه څیړنه په کابل کې <strong>د</strong> نول جنايي څیړنې خ<strong>د</strong>متونو او افغان لویه څارنوالي سره یوځای <strong>د</strong> 2012 کال په اګست کې پیله شوه.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت کشف کړ چې <strong>د</strong> هغو19 جنریترانو څخه چې <strong>د</strong> بلک ووډ کانسترکشن کمپني څخه یې السته راوړې وه <strong>د</strong>رې هغویې څو اونۍ مخکې <strong>د</strong> کمپ لی<strong>د</strong>رنیک څخه غال شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> سیګار سره په مرکه کې،‏ <strong>د</strong> بلکووډ کانسترکشن کمپني څښتن وویل چې 46 جنریترونه یې،‏ هر جنریتر په $34,000 ډالره،‏ <strong>د</strong>نور مصطفی کمپنۍ څخه اخیستې وه.‏وروسته بیا،‏ <strong>د</strong> نور مصطفی شرکت څښتن اعتراف وکړ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ه کمپني په کافي شمیرجنریترونه نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه څو <strong>د</strong> بلک وو<strong>د</strong> کمپنۍ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شرایط پوره کړي او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ه زوی<strong>د</strong>رې اضافي جنریترونه له یو ځايي سړي نه اخیستي و.‏ زوی یې ویلې چې جنریترونه یې لهذکر الله څخه چې په کمپ لی<strong>د</strong>رنیک کې ژباړونکی <strong>د</strong>ی،‏ اخیستي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروريپه 7، ذکر الله اعتراف وکړ چې <strong>د</strong>رې جنریترونه یې غال کړي،‏ او په هلمن<strong>د</strong> والیت کې <strong>د</strong> کباړواوسپنو په اخیستونکي بان<strong>د</strong>ې یې $45,000 ډالره خرڅ کړي.‏ <strong>د</strong> ګرمشیر لوی څارنوالي ذکر اللهبن<strong>د</strong>ي کړه او <strong>د</strong> ګرمشیر یو زن<strong>د</strong>ان ته یې ولیږله.‏ <strong>د</strong>ی به تر محاکمې پورې هلته پاتې شي.‏<strong>د</strong>وه افغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي ته <strong>د</strong> افغان جنايي محکمې لخواسزا ورکړ شوهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ یوه افغاني محکمه <strong>د</strong>وه افغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي په <strong>د</strong>رې کاله بن<strong>د</strong> او هر یو$5,000 ډالر نق<strong>د</strong>ي جریمې وروسته له هغه محکوم کړ چې <strong>د</strong> سیګار یوې څیړنې په ترڅ کېرشوت ورکړ.‏څیړنه وروسته له هغه پیله شوه چې <strong>د</strong> USACE قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي پرسونل <strong>د</strong> یو نا غوښتلشوی بریښنالیک ترالسه کول رپوټ ورکړ چې <strong>د</strong> ،JACC یو افغان بیارغونکی شرکت،لخوالیږل شوی و،‏ چې <strong>د</strong> سړکونو جوړولو په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> مرستې په ب<strong>د</strong>ل کې یې <strong>د</strong> رشوتوړان<strong>د</strong>یز کړی و.‏ وروسته بیا <strong>د</strong> DOD او DLA پرسونل رپوټ ورکړ چې ورته غوښتنې یې<strong>د</strong> JACC لخوا ترالسه کړي.‏ سیګار یو پټ بریښنالیک جوړ کړ تر څو له یا<strong>د</strong> شرکت سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او رشوت په اړه خبرې وکړي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر په 23، سیګار <strong>د</strong> JACC له غړو وحی<strong>د</strong>الله متون او نوی<strong>د</strong>اللهمتون سره په ایګرز کمپ،‏ کابل کې یوه ناسته جوړه کړه.‏ په <strong>د</strong>ې ناسته کې چې <strong>د</strong> AGO51<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهاو ICCTF غړو لخوا څارل کی<strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>وه کسانو <strong>د</strong> مذاکرې څخه وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سیګار ځانګړیاستازې ته رشوت ورکړ.‏ <strong>د</strong>واړه کسان <strong>د</strong> افغان قانون په اساس <strong>د</strong> رشوت په تور ونیول شو.‏<strong>د</strong>وی <strong>د</strong> ANP لخوا <strong>د</strong> ایګرز کمپ څخه افغان توقیف ځای ته ولیږل شول.‏سیګار تعرضي او فعاله ګامونه پورته کوي تر څو <strong>د</strong> پوځيتاسیساتو <strong>د</strong> خروجي ځایونو پلټنې ته و<strong>د</strong>ه ورکړي<strong>د</strong> 2012 کال په نومبر کې،‏ <strong>د</strong> سیګار یو ځانګړی استازی په لی<strong>د</strong>رنیک کمپ کې <strong>د</strong> بالیوووډ له افسر قومان<strong>د</strong>ان سره وکتله تر څو په خروجي ځایونو کې <strong>د</strong> هغو افغاني ټانکرچلونکو <strong>د</strong> پلټنې پالیسي په اړه ورسره خبرې وکړي چې <strong>د</strong> لیډرنیک کمپ او باستیون کمپڅخه وځي.‏ <strong>د</strong> سیګار ځانګړی استازی قومان<strong>د</strong>ان ته <strong>د</strong> سیګار هغه روانې څیړنې په اړهمعلومات ورکړ چې په کمپ لی<strong>د</strong>رنیک کې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال په اړه یې کوي.‏ قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> پلټنېپه روانو کړنالرو کې نیمګړتیا ومنله او ژمنه یې وکړه چې ښه میتو<strong>د</strong>ونه وکاروي څو <strong>د</strong> تیلوغال که بشپړه ختمه نکړي،‏ تر ډیره ح<strong>د</strong>ه پورې یې کمه کړي.‏ <strong>د</strong> سیګار ځانګړی استازیوړان<strong>د</strong>یز وکړ چې که قومان<strong>د</strong>ان موافقه ولري <strong>د</strong> نوي کړنالرو <strong>د</strong> شرایطو په چمتو کولو او پليکولو کې به مرسته وکړي.‏<strong>د</strong> سیګار هم<strong>د</strong>غه څیړونکی وروسته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ري قطعاتو <strong>د</strong> TFBW امنیتيځواک له مرستیال قومان<strong>د</strong>ان سره په کمپ لی<strong>د</strong>رنیک کې ولی<strong>د</strong>له تر څو <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> غال په هکلهاو هم په خروجي ځایونو کې <strong>د</strong> غال امکانیت په اړه خبرې وکړي.‏ <strong>د</strong> مرستیال قومان<strong>د</strong>انپرسونل خروجي <strong>د</strong>روازه ا<strong>د</strong>اره کوي او <strong>د</strong> هغو افغان سو<strong>د</strong>اګریزو موټرونو تفتیش په غاړه لريچې لی<strong>د</strong>رنیک کمپ ته ځي راځي.‏ <strong>د</strong> سیګار ځانګړی استازی مرستیال قومان<strong>د</strong>ان ته <strong>د</strong> غالمخکینۍ پیښو او <strong>د</strong> خروجي ځایونو موجو<strong>د</strong>و پلټنو په اړه وویل.‏ مرستیال قومان<strong>د</strong>ان اشارهوکړه چې <strong>د</strong> خروجي ځایونو موجو<strong>د</strong>ه کړنې بیاکتنه کوي تر څو <strong>د</strong> غال موجو<strong>د</strong> احتماالت راکمکړي.‏ <strong>د</strong> سیګار څیړونکی <strong>د</strong> مرستې وړان<strong>د</strong>یز وکړ.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرو اترو څخه وروسته <strong>د</strong> سیګار ځانګړی استازی <strong>د</strong> سوپریم فیول په همغږۍ سره،‏نږ<strong>د</strong>ې 18 سمن<strong>د</strong>ري غړو ته چې په خروجي ځایونو کې ټاکل شوي و <strong>د</strong> نقلیه وسیلو <strong>د</strong> پلټنېتریننګ ورکړ.‏ په نتیجه کې،‏ <strong>د</strong> لی<strong>د</strong>رنیک او بوستیون کمپونو <strong>د</strong> پلټنې یوه الزیاته ټینګه کړنالرهپلي کړه.‏ <strong>د</strong> سیګار لخوا <strong>د</strong> مخکینیو نیمګړتیاو مون<strong>د</strong>ل او کړنالرو ته و<strong>د</strong>ه ورکونه ژمنه کوي چې<strong>د</strong> تیلو په غال کې <strong>د</strong> پام وړ کموالی رامینځته کیږي.‏تعلیق او مخنیونېپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار 18 کسان او 9 شرکتونه <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>ې رویې له امله تعلیق او مخنیونې ته راجعکړه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې 27 موار<strong>د</strong>و څخه،‏ نه کسان او نه شرکتونه په <strong>د</strong>ې تور مخنیونې ته راجع شول چې<strong>د</strong> $6,083,344 ډالرو په ارزښت په شپږو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې په ټګۍ او کار نه کولو تورن شوي و.‏پاتې نه کسان <strong>د</strong> ایتالفي ځواکونو څخه <strong>د</strong> غال کولو یا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته <strong>د</strong> زیاتو پیسو قاچاقيوړلو په جنايي تورونو مخنیونې ته وړان<strong>د</strong>ې شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا 27 مراجعې <strong>د</strong> 2008 څخه راهیسې<strong>د</strong> سیګار لخوا <strong>د</strong> ټولو راجع شوو کسانو شمیر 285 ته رسوي 160 کسان او 125 شرکتونه لکهچې په 2.3 انځورکې ښو<strong>د</strong>ل شوی.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره52


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong> تعلیق او مخنیونې موضوع ته <strong>د</strong> سیګار زیاته پاملرنه له <strong>د</strong>ې نه ښکاره کیږي چې <strong>د</strong> 285مراجعو څخه چې تراوسه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې لخوا شوي 249 هغو یې <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویمې ربعېراهیسې وړان<strong>د</strong>ې شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال له جوالی څخه سیګار خپل <strong>د</strong> تعلیق او مخنیونېپروګرام ګړن<strong>د</strong>ی کړی او 103 کسان او شرکتونه یې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخه لرې کولو لپاره <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو<strong>د</strong> تعلیق او مخنیونې چارواګو ته وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ په <strong>د</strong>ې نهو میاشتو کې <strong>د</strong> سیګار مراجعې <strong>د</strong>غال،‏ ټګۍ،‏ نیمګړې کړنه،‏ <strong>د</strong> جنګیالیو سره مالي مرستې،‏ او نیمګړې ا<strong>د</strong>ارې په تورونو ترسرهشوي چې <strong>د</strong> $159,981,282 ډالرو په ارزښت بیارغونیزو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو سره یې اړه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> سیګار څیړنه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي <strong>د</strong> مخنیونې المل شو<strong>د</strong> 2013 کال په مارچ کې،‏ یو افغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی او شرکت یې وروسته له هغه مخه ونیولشوه چې <strong>د</strong> سیګار څیړنه ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکو مامورینو یو استازي تهیې <strong>د</strong> رشوت ورکولو هڅه کړې وه.‏ څیړنه <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جوالی په 8، وروسته له هغه پیلهشوه چې کپټان اریک نورګارډ،‏ یو ،COR سیګار ته <strong>د</strong> خپل هغه خبرو باره کې رپوټ ورکړچې <strong>د</strong> 2012 کال په فبروري کې یې <strong>د</strong> میرزالي نصیب کانسترکشن اینډ ترانسپورټیشن کمپنيله مشر میرزالي نصیب سره <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ نورګارډ په هغه وخت کې هڅه کوله تر څو په ګر<strong>د</strong>یز،‏افغانستان کې یو FOB ته <strong>د</strong> جغلې وړلو لپاره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو نرخونه السته راوړي.‏نصیب <strong>د</strong> جغلې <strong>د</strong> وضعیت په هکله <strong>د</strong> پوښتلو لپاره له نورګارډ سره څو وارې اړیکه نیولې<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> 2012 کال په جون کې،‏ نصیب نورګارډ ته یو بریښنالیک ولیږله چې <strong>د</strong> NTV نقلیهوسیلو انځور یې ورسره نښلولی و.‏ کله چې نورګارډ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې انځورونو <strong>د</strong> لیږلو موخه وپوښتلهنصیب په ځواب کې وویل چې یو NTV موټر به ورته وړیا ورکړي.‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جونپه وروستیو کې،‏ نصیب بیا نورګارډ ته <strong>د</strong>اسې یو پیغام ولیکله:‏ ‏“سالم،‏ ملګریه مهرباني وکړه<strong>د</strong> خپلې ښځې نوم راته راکړه،‏ زه غواړم یوه تحفه ورته وړان<strong>د</strong>ې کړم)میرزالي نصیبکانسترکشن کمپني(.”‏ نورګارډ <strong>د</strong> بریښنالیک له الرې <strong>د</strong>ا پیغام سیګار ته ولیږله.‏ <strong>د</strong> 2012کال <strong>د</strong> جون په 28، نورګارډ <strong>د</strong> جغلې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> هغه کڅوړه سیګار ته چمتو کړه چې <strong>د</strong> الستهراوړلو بیاکتنې ګډ هییت ته وړان<strong>د</strong>ې شوې وه.‏په یو بریښنالیک کې چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اګست په 21 نیټه لیږل شوې وه،‏ نورګارډ <strong>د</strong>سیګار ځانګړی استازې ته خبر ورکړ چې <strong>د</strong> جغلې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> چې MNCC یې غوښتنه کوله،‏<strong>د</strong> یو بل شرکت سره السلیک شو.‏ MNCC <strong>د</strong> نورګارډ ژباړونکي سره اړیکه ونیوله ترڅوخبر ورکړي چې غواړي <strong>د</strong> لومړی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي څخه فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السته راوړي.‏ نصیبژباړونکي ته وویل که چیرته MNCC فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> وګټله،‏ هغه به <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنترول ځایته <strong>د</strong> 8,000 متر مکعب په ځای 6,000 متر مکعب جغلې یوسي.‏ په بیره راتګ کې که چیرتهنورګارډ <strong>د</strong> بشپړ پیسو اخیستلو لپاره په اسنا<strong>د</strong>و کې السلیک وکړي،‏ یوه ‏“تحفه”‏ ورته ورکوو.‏نصیب وویل چې مخکې له <strong>د</strong>ې هم <strong>د</strong>ا کارونه یې په سمه توګه ترسره کړي،‏ خو تفصیالتیې ورنکړ.‏ <strong>د</strong> سیګار یو ځانګړی استازی <strong>د</strong> ژباړونکي سره یوه مرکه وکړه څو <strong>د</strong> نورګارډ <strong>د</strong>بریښنالیک خبرې تایی<strong>د</strong> کړي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 21، سیګار میرزالي نصیب او MNCC <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ<strong>د</strong> تعلیق او مخنیونې ا<strong>د</strong>ارې ته <strong>د</strong> تعلیق او مخنیونې لپاره وړان<strong>د</strong>ې کړه.‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> مراجعېپه نتیجه کې نصیب او MNCC <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو کلونو لپاره یا <strong>د</strong> 2016 کال <strong>د</strong> مارچ تر 26 <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخه منع شول.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره54


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهیو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی وروسته له هغه منع شوه چې <strong>د</strong>عوایې کوله <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی مامور <strong>د</strong>ی<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبرورۍ په 8، <strong>د</strong> سیګار یوې څیړنې څخه وروسته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ یوافغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکی او شرکت یې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو کلونو لپاره یا <strong>د</strong> 2016 کال <strong>د</strong> فبرورۍ تر 8 پورېله قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخه منع کړه.‏ هلمن توینکل کانسترکشن کمپني او هلمن وزیري وړان<strong>د</strong>ې له<strong>د</strong>ې نه زښت زیات قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه السلیک کړي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت لخوا په افغانستانکې <strong>د</strong> بیارغونیزو هڅو په ب<strong>د</strong>ل کې یې پیسې اخیستې <strong>د</strong>ي.‏HTCC او وزیري هڅه کوله څو په افغانستان کې <strong>د</strong> راتلونکو پروژو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه یا فرعيقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه السته راوړي چې په هم<strong>د</strong>ې وخت کې سیګار <strong>د</strong> 2011 کال په <strong>د</strong>سمبر کې خپلهڅیړنه پیل کړه.‏ څیړنه ومون<strong>د</strong>له چې وزیري یو جعلي یاهو بریښنالیک جوړ کړی او له <strong>د</strong>ېپتې نه <strong>د</strong>اسې بریښنالیکونه لیږي چې ګواکی <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی مامور وي.‏<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بریښنالیک په مرسته <strong>د</strong> رغونیزو پروژو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبۍ غوښتنې ټولولې،‏ او بیا یې <strong>د</strong>خپلو سیاالنو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبیو څخه په خپله ګټه معلومات راټولوله.‏ وزیري <strong>د</strong> مرکې په وختکې خپل جرم ومنله،‏ او ورته وویل شو چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> یو مامور پيښې کول،‏<strong>د</strong> U.S.C. 912 18 څخه سرغړونې په جرم،‏ <strong>د</strong>ی به په راتلونکی کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخهمحروم کړي.‏سیګار <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 25، HTCC او وزیري <strong>د</strong> مخنیوی لپاره وړان<strong>د</strong>ې کړه.‏ځانګړي پروژې<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ځانګړو پروژو <strong>د</strong>فتر یوه عملي ډله <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ځانګړی عمومي پلټونکي لخواجوړه شوې او <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه یې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې رامینځته کی<strong>د</strong>ونکي مسایل په بیړه معاینه او <strong>د</strong> تعقیبوړ رپوټونه او خبرتیا لیکونه فی<strong>د</strong>رالي ا<strong>د</strong>ارې او <strong>کانګرس</strong> ته وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ ځانګړی عموميپلټونکی <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>فتر وروسته له هغه جوړ کړ چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پخواني چارواکو شکایتوکړه چې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> سیګار معلوماتو ته وړان<strong>د</strong>ې له <strong>د</strong>ې نه چې <strong>د</strong> پلټنې په بڼه یې وړان<strong>د</strong>ېکړي،‏ اړتیا لرو.‏<strong>د</strong>ا ربع <strong>د</strong>فتر،‏ چې بشپړ کارکونکي لري،‏ <strong>د</strong> ANA په تسهیالتو کې <strong>د</strong> اور لګی<strong>د</strong>نې او ژون<strong>د</strong>خون<strong>د</strong>ي کولو په اړه یو خبرتیا لیک خپور کړ.‏ <strong>د</strong> هغه موخو په ترالسه کولو کې <strong>د</strong> مرستهکونکو او افغان <strong>د</strong>ولت پرمختګ تر تجزیې الن<strong>د</strong>ې ونیوله چې <strong>د</strong> 2012 کال په جوالی کې<strong>د</strong> ټوکیو په کنفرانس او <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې په چوکاټ کې ژمنه شوې وه.‏<strong>د</strong> الزیاتو معلوماتو لپاره،‏ 3 برخه،‏ 143 مخ وګورئ.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong>وه معلوماتي غوښتنې یې همخپرې کړې.‏ په لومړی کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته په افغانستان کې <strong>د</strong> بیارغونیزو پروژواو پروګرامونو په اړه بشپړ معلومات غوښتل شوي و او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معلومولو غوښته یې کړې وهچې پاتې یا پالن شوي تخصیص شوي یا په کومه بله الره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې لپاره چمتوشوی وي مرستې به څنګه وکارول شي.‏ په <strong>د</strong>ویمه غوښتنه کې <strong>د</strong> DOD ،USAID او Stateڅخه غوښتل شوی چې سیګار ته <strong>د</strong> هغو 10 پروژو لست چمتو کړي <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا ډیر غورهارزول شوي او <strong>د</strong> هغو 10 پروژو لست چمتو کړي چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا ډیر لږ کامیابه ارزولشوي،‏ او <strong>د</strong> خپل ارزونې معیارونه <strong>د</strong>ې تشریح کړي.‏55<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهخپور شوي خبرتیا لیکونهبشپړې شوې ځانګړيپروژې‏••سیګار :SP-13-3 <strong>د</strong>K-Spanجوړښتونه کولی شي <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نېاو <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> خطر المل شيکارګران په بګرام هوايي ډګر کې <strong>د</strong> یو K-spanپه جوړلو بوخت <strong>د</strong>ي.‏ ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>پوځ انځور(‏:SP-13-3 <strong>د</strong> K-Span جوړښتونه کولی شي اور لګی<strong>د</strong>نه او<strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> خطر رامینځته کړيسیګار پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> هغو و<strong>د</strong>انیو <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>یتوب په اړه خبرتیالیک خپور کړ چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو پوځ ANA ته جوړ کړي.‏ سیګار رپوت ورکړ چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي انجینرانوقطعې چارواکو پریکړه کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> هغو موا<strong>د</strong>و کارونې ته ا<strong>د</strong>امه ورکړي چې <strong>د</strong> ناسمنصبی<strong>د</strong>و له امله یې <strong>د</strong>رې اور لګی<strong>د</strong>نې رامینځته شوي <strong>د</strong>ي.‏ سیګار وايي چې USACE <strong>د</strong>K-Span په جوړښتونو کې <strong>د</strong> اسفنجي عایق او <strong>د</strong> تو<strong>د</strong>وخي مخنیونکي سیسټم <strong>د</strong> ANA پهو<strong>د</strong>انیو کې کاروي،‏ سره له <strong>د</strong>ې چې پوهیږي که چیرته سم نصب نشي،‏ <strong>د</strong>ا موا<strong>د</strong> کولی شي<strong>د</strong> ش<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې او <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong>خطر المل شي.‏DOD <strong>د</strong> K-Span جوړښت،‏ <strong>د</strong>اسې جوړښت ته وايي چې <strong>د</strong> زنګ،‏ هوا او اورلګی<strong>د</strong>نېپه وړان<strong>د</strong>ې مقاومت ولري.‏ <strong>د</strong> USACE په وینا،‏ <strong>د</strong> 2010 په شاوخوا کې <strong>د</strong> ANA په ګڼوپروژو کې <strong>د</strong> کانکریټ/معماري په ځای <strong>د</strong> K-Span جوړښتونه کارول شوي <strong>د</strong>ي.‏ خو تیر کال،‏<strong>د</strong> ANA په <strong>د</strong>ریو و<strong>د</strong>انیو کې <strong>د</strong> K-Span له امله <strong>د</strong> جوړولو په وخت کې اور ولګی<strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong>شتمنۍ له مینځه تلوالمل شو.‏ USACE په وروستیو کې <strong>د</strong>ا موضوع وڅیړله او یوه پریکړهپاڼه یې خپره کړه چې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 10 تازه شوې <strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong>ا اورلګی<strong>د</strong>نه یې <strong>د</strong>اسفنجي عایق او <strong>د</strong> تو<strong>د</strong>وخي مخنیونکي سیسټم سره نښلولې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي لخوا<strong>د</strong> K-Span په جوړښت کې کارول شوي و.‏ کی<strong>د</strong>ای شي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی <strong>د</strong>اسې اسفنجي عایقاو <strong>د</strong> تو<strong>د</strong>وخي مخنیونکی سیسټم نصب کړی وي چې <strong>د</strong> تعمیراتو نړیوال قانون له معیارونوسره سم نه و.‏ USACE ویلي چې <strong>د</strong> ANA په هغو و<strong>د</strong>انیو کې چې په K-Span جوړښتونوکې یې اسفنجي عایق په سم ډول او <strong>د</strong> IBC له معیارونو سره سم ن<strong>د</strong>ي نصب شوي،‏ <strong>د</strong> بالقوهاورلګی<strong>د</strong>نې او <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> خطرات شته <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> USACE خطر ارزونه ښو<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه چې ‏“تقریبا په ټولو بشپړ شوو و<strong>د</strong>انیو کې <strong>د</strong> عایق<strong>د</strong>اسې سیسټم کارول شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>اسې نه ښکاري چې <strong>د</strong> IBC قانون شرطونه پوره کړي.”‏USACE اټکل کوي چې یوازې <strong>د</strong> افغانستان په سهیل کې،‏ ‏“<strong>د</strong> K-Span تقریبا 1,002جوړښتونه <strong>د</strong> رغونې په بیالبیلو پړاوونو کې <strong>د</strong>ي”‏ چې په پای کې <strong>د</strong> ANA کارونې ته سپارلکیږي.‏ <strong>د</strong> خطر خبره <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې ”704 جوړښتونه <strong>د</strong> اسفنجي عایق او تو<strong>د</strong>وخي مخنیونېسیسټم <strong>د</strong> نصب په بیالبیلو پړاوونو کې <strong>د</strong>ي”‏ چې <strong>د</strong> USACE لخوا <strong>د</strong> IBC معیارونو سره سمن<strong>د</strong>ي ارزول شوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> اضافي لګښت او هم <strong>د</strong> پروژې په پای نیټه کې له ځنډڅخه مخنیوی وشي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې و<strong>د</strong>انیو قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو ته چې بشپړ سیسټم تر کار الن<strong>د</strong>ې نلري<strong>د</strong> USACE الرښوونه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې ‏“<strong>د</strong> منل شوو موا<strong>د</strong>و سره او کوم چې په ساحه کې موجو<strong>د</strong> ويخپل کار ته <strong>د</strong>وام ورکړي.”‏<strong>د</strong> K-Span هغه تسهیالتو شمیر په پام کې نیولو سره چې تر رغونې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي،‏ سیګارUSACE ته یو خبرتیا لیک لیکلې <strong>د</strong>ی چې په ترڅ کې <strong>د</strong> ANA هغو سرتیرو <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> په هکلهیې خپله ان<strong>د</strong>يښنه څرګن<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong>ا و<strong>د</strong>انۍ ورته سپارل کیږي.‏ سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موضوعپه اړه یوه څیړنه پيل کړې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> مصونیت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرتیا لیک په ځواب کې،‏ USACE سیګار ته <strong>د</strong> هغو ګامونو په اړهتازه خبرونه ورکړ چې <strong>د</strong> ANSF په <strong>د</strong>اسې و<strong>د</strong>انیو کې <strong>د</strong> اسفنجي عایق سیسټم <strong>د</strong> خطر کمولولپاره یې په پام کې نیولې <strong>د</strong>ی.‏ USACE <strong>د</strong> ANA په تسهیالتو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې اورلګی<strong>د</strong>نې په اړهځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره56


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong> USACE مخکینی اسنا<strong>د</strong> اصالح کړه،‏ او ویې ویل چې <strong>د</strong>وه اورلګی<strong>د</strong>نې <strong>د</strong> رغونې په ترڅکې <strong>د</strong> لوړ تو<strong>د</strong>وخی <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکي عملیاتونو له امله رامینځته شوي،‏ او <strong>د</strong>ریم تعمیر اسفنجيعایق نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه بلکه یو موقتي کور و چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی <strong>د</strong> خپل ځان لپاره جوړ کړی و.‏په هرصورت،‏ <strong>د</strong> USACE مرستیال قومان<strong>د</strong>ان ویلي چې USACE <strong>د</strong> هر تعمیر په جوړولوکې خون<strong>د</strong>یتوب او <strong>د</strong> تعمیراتو <strong>د</strong> قوانینو شرایط په نظر کې نیسي.‏ <strong>د</strong>ه وویل چې USACE<strong>د</strong> ANSF ټول arch-span و<strong>د</strong>انیو په اړه بیاکتنه کوي تر څو معلومه کړي چې <strong>د</strong> تعمیراتونړیوال قانون سره یې <strong>د</strong> برابرولو لپاره کومو ګامونو ته اړتیا شته <strong>د</strong>ی.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ USACEپالن لري چې <strong>د</strong> مهن<strong>د</strong>سو انجینرانو یو شرکت سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کړي تر څو <strong>د</strong> هر تعمیرقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> بیاکتنه وکړي چې <strong>د</strong> قانون له شرطونو سره سم وي،‏ او <strong>د</strong> اسفنجي عایق او تو<strong>د</strong>وخيمخنیونکي موا<strong>د</strong>و کیفیت چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی یې کاروي وارزوي چې <strong>د</strong> تعمیراتو نړیوال قانونسره سم <strong>د</strong>ي که نه.‏ USACE هغه اسنا<strong>د</strong> ټولوي چې سیګار یې غوښتنه کړې <strong>د</strong>ه او سیګارته به یې وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ سیګار به <strong>د</strong> خپل روانې پلټنې <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موضوع څارنې تها<strong>د</strong>امه ورکړي.‏نوي ځانګړې پروژې<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>فاع او <strong>د</strong>اخلې وزارتونو سره مستقیمه مرسته کول<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او <strong>د</strong>اخلې وزارتونه تر اوسه پورې <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> معاشاتو،‏ یونیفارم،‏او سون موا<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت لخوا له $3 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه ډیره مستقیمهمرسته ترالسه کړي.‏ تمه کیږي چې په راتلونکو کلونو کې <strong>د</strong>ا شمیره زیاته شي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا <strong>د</strong> مستقیمې مرستې کارونې څخه <strong>د</strong> سیګار روانې څارنې <strong>د</strong> یوې برخېپه توګه،‏ <strong>د</strong>ا بیاکتنه به معلومه کړي چې DOD <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو په ا<strong>د</strong>اره او حسابورکونه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او <strong>د</strong>اخلې وزارتونو ظرفیت څنګه ارزولی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> کجکي <strong>د</strong> بریښنا بن<strong>د</strong> پروژې لپاره مستقیم مرسته ورکولUSAID په ورستیو کې اعالن کړه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مستقیمې مرستې $60 میلیونوڅخه تر $80 میلیونه ډالرو پورې به افغان ملي صنعت،‏ <strong>د</strong> افغانستان بریښنا شرکت تهورکړي،‏ څو <strong>د</strong> کجکي په بن<strong>د</strong> کې یو توربین نصب کړي.‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا <strong>د</strong> مستقیم یا ‏“<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجېپه اساس”‏ مرستې له کارونې څخه <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> څارنې یوې برخې په توګه،‏ سیګار به معلومهکړي چې USAID کوم پالن په نظر کې لري څو ډاډه شي چې <strong>د</strong> افغانستان بریښنا شرکتته ورکړ شوي مرستې په سم ډول ا<strong>د</strong>اره کیږي.‏نوي ځانګړې پروژې‏••<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو افغاني وزارتونوسره مستقیم مرسته کول‏••<strong>د</strong> بریښنا کجکي بن<strong>د</strong> پروژې سرهمستقیم مرسته کول••<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو موخې<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت موخې<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه او <strong>د</strong> حساب ورکونې زیاتول په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> بیارغونې ستراتیژي مهمه برخه جوړوي.‏ <strong>د</strong> بیارغونې په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتواو نړیوالو بیالبیلې ستراتیژۍ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه ډیره مهمه بللې ، او <strong>د</strong>بیارغونې په برخه کې راتلونکې مرستې یې په <strong>د</strong>ې برخه کې له پرمختګ سره تړلې <strong>د</strong>ي.‏سیګار <strong>د</strong> یو مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> بیاکتنې مسولیت په غاړه اخیستې <strong>د</strong>ی څو په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اريفسا<strong>د</strong> په ض<strong>د</strong> خپلو موخو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پرمختګ وارزوي.‏57<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونهروانې ځانګړې پروژېځانګړي روانې پروژې‏••<strong>د</strong> ویالو مخنیونکي سیسټمونو ارزونه<strong>د</strong> ویالو مخنیونکي سیسټمونو ارزونه<strong>د</strong> هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو په اړه <strong>د</strong> سیګار یوه څیړنه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت ته یې <strong>د</strong> ویالومخنیونکی <strong>د</strong>اسې سیسټم بیل وړان<strong>د</strong>ې کړی چې یا یې ناسم جوړ کړی و او یاهم له سره نهو جوړ کړی،‏ ش<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ې ان<strong>د</strong>یښنې راپورته کړي.‏ <strong>د</strong> بالقوه <strong>د</strong>رغلۍ سربیره،‏ <strong>د</strong>ا ناسم جوړ شويیا نشتوالی <strong>د</strong> ویالو مخنیونکی سیسټم جنګیالیو ته موقه ورکړه څو په ویالو کې IEDs ځایپه ځای کړي چې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> ایتالفي او نورو ځواکونو څو سرتیري خپل ژون<strong>د</strong> له السه ورکړ.‏سیګار په افغانستان کې <strong>د</strong> ویالو مخنیونکی سیسټم نصبولو په اړه ه<strong>د</strong>ف لرونکې ارزونهترسره کوي.‏ <strong>د</strong>ا ارزونه به <strong>د</strong> سیګار په څیړنه کې او هم <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 10 <strong>د</strong> سیګارهغه خبرتیا لیک کې یا<strong>د</strong> شوي مسایل تعقیب کړي چې <strong>د</strong> CENTCOM او USFOR-Aقومان<strong>د</strong>انانو ته په ترتیب سره وړان<strong>د</strong>ې شوي و.‏ <strong>د</strong>ا به هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه معلوم کړي چې <strong>د</strong> ویالومخنیونکي سیسټم لپاره السلیک شوي او هم<strong>د</strong>ارنګه تر کوم ح<strong>د</strong>ه پورې <strong>د</strong> ویالو مخنیونکيسیسټمونو <strong>د</strong> نصب په اړه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو کړنې څارل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> سیګار بو<strong>د</strong>یجهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ټول 2013 مالي کال <strong>د</strong> عملیاتي مصارفو لپاره$49.9 میلیونه ډالر تخصیص ورکړ.‏ <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> بشپړ کال <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره تخصیصاتو 2013 الیحې،‏له مخې چمتو شوي )113-6 .)P.L. پهرصورت له <strong>د</strong>ې شمیرې نه په <strong>د</strong>ولتي کچه <strong>د</strong> غیر <strong>د</strong>فاعيمصارفو احتیاطي کموالي له امله،‏ <strong>د</strong> روانې الرښونې په اساس تقریبا $2.5 میلیونه ډالر کمشوي.‏ <strong>د</strong> تخصیصاتو ستونزمن بهیر په ترڅ کې،‏ او <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رالي بو<strong>د</strong>یجې په اړه <strong>د</strong> خبرو اتروسربیره،‏ <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لخوا <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>یز شوې بو<strong>د</strong>یجې تخصیص کول څرګن<strong>د</strong>وي چې <strong>کانګرس</strong> او<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مالیه ورکونکو ته <strong>د</strong> سیګار کارونه ډیر اهمیت لري.‏سیګار په 2008 کال کې تاسیس شوی.‏ په مجموعي ډول،‏ <strong>کانګرس</strong> تر 2013 کاله پورې<strong>د</strong> سیګار عملیاتونو لپاره $166 میلیونه ډالر تخصیص کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2014 مالي کال لپاره<strong>د</strong> ولسمشر بو<strong>د</strong>یجه،‏ چې په ورستیو کې <strong>کانګرس</strong> ته وړان<strong>د</strong>ې شوې <strong>د</strong>ه،‏ سیګار ته <strong>د</strong> نورو$49.7 میلیونه ډالرو غوښتنه کوي څو <strong>د</strong> بیارغونیزو مرستو څخه خپلې مهمې څارنې تها<strong>د</strong>امه ورکړي.‏<strong>د</strong> سیګار کارکونکي<strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې،‏ سیګار خپل کارکونکي له 177 څخه 182 فی<strong>د</strong>رالي کارکونکو ته زیاتکړه.‏ سیګار <strong>د</strong> ګومارنې وړان<strong>د</strong>یزونه زیات کړي چې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> می تر پایه پورې به <strong>د</strong> بشپړوخت کارکونکو شمیر یې 189 کسانو ته ورسیږي.‏ سیګار موخه لري چې <strong>د</strong> 2013 مالي کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمې ربعې تر پایه خپل بشپړ وخت کارکونکي 200 کسانو ته ورسوي او <strong>د</strong> 2014 ماليکال لپاره 205 تنه کاري ځواک ولري.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره58


<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> سیګار فعالیتونه<strong>د</strong> یوه لنډ مهاله ا<strong>د</strong>ارې په توګه سیګار <strong>د</strong> کارکونکو په ګومارنه او ساتنه کې له ننګونې سرهمخ <strong>د</strong>ی،‏ خو له <strong>د</strong>ې ننګونو سره خپلې مبارزې ته ا<strong>د</strong>امه ورکوي.‏ سیګار په افغانستان کې 57اجازه لیکونه لري.‏ سیګار پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ 32 رسمي پرسونل په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پهسفارت کې،‏ او 14 رسمي کارکونکي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له سفارت څخه بهر <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> سیګارا<strong>د</strong>اري غړي په ټول هیوا<strong>د</strong> کې په اتو مرکزونو کې ځای په ځای شوي <strong>د</strong>ي،‏ لکه <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار اوبګرام هوايي ډګرونه،‏ مزار شریف،‏ کیمپ سټون،‏ کیمپ لی<strong>د</strong>رنیک،‏ FOB سالیرنو،‏ په کابل کې<strong>د</strong> USFOR-A مرکزونه،‏ او په هرات کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو قونسلګري.‏ سیګار په کابل کې <strong>د</strong>خپل پلټنو او څیړنو سره <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong>رې ځايي افغانان ګومارلي <strong>د</strong>ي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ سیګارپه خپلو کارونو کې له <strong>د</strong>اسې کسانو څخه ګټه اخلي چې <strong>د</strong> لنډ وخت لپاره یې په افغانستانکې ګومارلی وي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ سیګار 16 پرسونل <strong>د</strong> موقتي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و لپاره په افغانستان کې <strong>د</strong>316 ورځو لپاره ګومارلي و.‏59<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


‏“زه <strong>د</strong> نن څخه تر 10 کاله پورې په افغانستانکې <strong>د</strong> ثبات او امنیت لپاره لوی فرصت وینم.‏ مګر<strong>د</strong>ا اوږ<strong>د</strong> مهاله پروسه <strong>د</strong>ه.‏ ... څه چې موږ غواړو<strong>د</strong> 2014 پای کې په واقعیت سره ترسره کړو <strong>د</strong> هغهڅه افغانانو ته چمتو کول <strong>د</strong>ي څه چې زه <strong>د</strong> ‎٫‎فرصتلسیزې‎٬‎ په حیث شرح کوم.‏ په <strong>د</strong>غه وخت کېبه امنیت او ثبات <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی په السونو کې وي.”‏‏—جنرال جوزف ډانفورډسرچینه:‏ ABC نیوز،‏ <strong>د</strong> جنرال جوزف ډانفورډ سره مرکه،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ 29.


<strong>د</strong> بیارغونې3 نوي خبرونه61


<strong>د</strong> بیارغونې تازه حالت منځپانګې63عمومي کتنه 67<strong>د</strong> بسپنو وضعیت 81امنیت 109حکومت<strong>د</strong>اري اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پرمختیا 137تصویر په تیره پاڼهیوه قابله <strong>د</strong> سرې حوض روغتیایی کلینیک کې <strong>د</strong> روغتیا او تغذیه و<strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف پروګرام برخېپه حیث <strong>د</strong> یوې ځوانې مور سره غږیږي،‏ په بیله بیا په افغانستان کې <strong>د</strong> ماشوم زیږی<strong>د</strong>نېاو ماشوم مړینې لوړ میزان راټیټول.‏ ‏)<strong>د</strong> نړیوال بانک تصویر(‏ځانګړی عمومي پلټونکیکېI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره62


<strong>د</strong> بیارغونې تازه حالتعمومي کتنه•3 برخه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې په تړاو لومړیتوبونه،‏ ننګونې او بشپړتیاوې وړان<strong>د</strong>ې کويڅو <strong>د</strong> پلټنې لپاره یې زمینه برابره کړي.‏ په حاشیو کې له <strong>د</strong>غو هڅو سره <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> هغو تړلوپلټنو پیژن<strong>د</strong>نه شوی<strong>د</strong>ه چې بشپړې شوی<strong>د</strong>ې او یا روانې <strong>د</strong>ي.‏ په 1 برخه کې راغلې ماخذونهنورو جزییاتو ته الر هواروي.‏سیګار په <strong>د</strong>غه برخه کې معلومات له 110-181 عامه قانون سره په تطابق کې وړان<strong>د</strong>ېکوي،‏ په <strong>د</strong>ې قانون کې حکم شوی <strong>د</strong>ی چې <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې په تړاو<strong>د</strong> سیګار په چمتو کی<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong>ری میاشتني رپوټ کې <strong>د</strong> نورو موار<strong>د</strong>و برسیره الن<strong>د</strong>ني مسایلشامل <strong>د</strong>ي:‏<strong>د</strong> ځانګریو شویو بسپنو ژمنه او لګول• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ بسپنو،‏ پریکړو او نورو میکانیزمونو پهاړه توضیحات• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اراتو له لوري بسپنه شوې پروژو ته <strong>د</strong> نړیوالو ا<strong>د</strong>اراتواو بهرنیو هیوا<strong>د</strong>ونو له لوري چمتو شوې مرستې.‏مطالبپه <strong>د</strong>غه برخه کې څلور نورې فرعې برخې شاملې <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> بسپنو وضعیت،‏ امنیت،‏ حکومت<strong>د</strong>اري،‏اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پرمختیا<strong>د</strong> بسپنو وضعیت په برخه کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې په ډګر کې ځانګړې شویو،‏ ژمنهشویو او لګول شویو پیسو توضیحات راغلي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو مرستې پکېشامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو نورو فرعي برخو تنظیمول <strong>د</strong> لومړیتوب ورکولو او عملي کولو <strong>د</strong> پالن هغه <strong>د</strong>ریستنې توضیح کوي چې په 2010 کال کې په یوه نړیوال کانفرانس کې و<strong>د</strong>ه ورکړل شوه اوافغان حکومت یې اعالن وکړ.‏<strong>د</strong> امنیت برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هغه هڅې چې غواړي افغان ملي امنیتي ځواکونه‏)ار<strong>د</strong>و او پولیس(‏ پیاوړي کړي روښانه شوی<strong>د</strong>ي.‏ هم<strong>د</strong>اشان له خصوصي امنیتي شرکتونو سره<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو پای ته رسول او <strong>د</strong> نشه اي توکو <strong>د</strong> قاچاق پروړان<strong>د</strong>ې مبارزه هم پکې شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اري په برخه کې <strong>د</strong> افغان حکومت هغه پرمختګونه تر غور الن<strong>د</strong>ې راغلي<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ظرفیت جوړونو له الرې یې <strong>د</strong> ښې حکومت<strong>د</strong>ارۍ لپاره تر سره کړی<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> قانون<strong>د</strong> حاکمیت لومړیتوب او <strong>د</strong> بشري حقونو رعایت یې هم یوه برخه <strong>د</strong>ه.‏ په <strong>د</strong>ې برخه کېهم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> بیایوځای کی<strong>د</strong>لو او پخالینې پروسه هم روښانه شوی<strong>د</strong>ه،‏ په بیالبیلو والیتونو کې <strong>د</strong>افغان حکومت <strong>د</strong> ولکې کچه او له فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې لومړیتوبونه هم پکې څیړل شوی<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 63 30


<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزې پرمختیا په برخه کې <strong>د</strong> انرژۍ،‏ کان کین<strong>د</strong>نې او روغتیا په ډګر کې<strong>د</strong> بیارغونیزو هڅو جاج اخیستل شوی<strong>د</strong>ی.‏ په <strong>د</strong>ې کې اقتصا<strong>د</strong>ي حالت انځور شوی<strong>د</strong>ی او ماليشبکو،‏ <strong>د</strong> مالي پایښت الس ته راوړل او <strong>د</strong> بنسټیزو خ<strong>د</strong>متونو په وړان<strong>د</strong>ې کولو کې <strong>د</strong> پرمختګونونوي خبرونه روښانه شوی<strong>د</strong>ي.‏میتو<strong>د</strong>ولوژيپه 3 برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اراتو او آزا<strong>د</strong>و سرچینو معلومات راغونډ شوی<strong>د</strong>ي.‏ سرچینېیې په پایلیکونو او یا له شکلونو او ج<strong>د</strong>ولونو سره په راغلو توضیحاتو کې په ګوته شوی<strong>د</strong>ي،‏له <strong>د</strong>ې چې بیالبیلې ا<strong>د</strong>ارې معلومات برابروي نو کی<strong>د</strong>ی شي چې شمیرې سره په ټکر کې ويیا توپیر ولري.‏ سیګار له خپلو پلټنو او څیړنو پرته نور معلومات نه تایی<strong>د</strong>وي.‏ <strong>د</strong> نورو سرچینومعلومات <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریځ منعکس کونکي ن<strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> څیړنو او پلټنو<strong>د</strong> جزییاتو لپاره 2 برخه وګورئ.‏معلومات غوښتنهمعلومات غوښتنه <strong>د</strong> پوښتنو هغه لړۍ <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اراتو ته متوجه <strong>د</strong>ه او پهافغانستان کې <strong>د</strong> بیارغونې او <strong>د</strong> کارونو <strong>د</strong> وضعیت په تړاو <strong>د</strong> هغو ونډه او ښکیلتیا تر څیړنېالن<strong>د</strong>ې نیسي.‏ په تر ټولو وروستۍ معلومات غوښتنې کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو شمیر ا<strong>د</strong>اراتوګډون کړی وو چې په هغو کې <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> ترانسپورت وزارت،‏<strong>د</strong> خزانې وزارت او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا ا<strong>د</strong>ارې برخه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه.‏ ځواب ورکونکوا<strong>د</strong>اراتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې برخې په تړاو یوه لومړنۍ مسوبه ترالسه کړی<strong>د</strong>ه.‏ له <strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong>وی توانی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>يچې په <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> چمتو شویو ځانګړیو معلوماتو په اړه تبصره وکړي او تایی<strong>د</strong> یې کړي.‏<strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>و سرچینو څیړنه<strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>و سرچینو څیړنه تر ټولو <strong>د</strong> السرسي وړ وروستي معلومات په ګوته کوي چې کره او <strong>د</strong>اعتما<strong>د</strong> وړ <strong>د</strong>ي او تر السه شوی<strong>د</strong>ي.‏ په سرچینو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هغه ا<strong>د</strong>ارې هم شاملې<strong>د</strong>ي چې په معلومات غوښتنې کې شاملې <strong>د</strong>ي.‏ په هغو کې نړیوال سوله ساتي ځواکونه،‏ملګري ملتونه ‏)او تړلي برخې(،‏ <strong>د</strong> پیسو نړیوال صن<strong>د</strong>وق،‏ نړیوال بانک،‏ افغان وزارتونه او نورحکومتي ا<strong>د</strong>ارې شامل وو.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره64


$0<strong>د</strong> <strong>د</strong> بیارغونې ګرافیک تازه الرښو<strong>د</strong> حالت<strong>د</strong> معلوماتو شرایط او ګرافیکو بان<strong>د</strong>ې پوهاویټول شکلونه او ج<strong>د</strong>ولونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې په اړه معلومات ورکوي او استثنأت په ځانګړیو ځایونو کې روښانه شوی<strong>د</strong>ي.‏بارچارتونهپه <strong>د</strong>غه رپوټ کې ډیری بسپنې او پروژې <strong>د</strong> ډالرو په بنسټروښانه شوی<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> میلیونو څخه تر میلیار<strong>د</strong>و ډالرو پهکچه <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو شمیرو <strong>د</strong> سمې ګرافیکي توضیح <strong>د</strong> چمتوکولو په موخه،‏ ځینې بارګرافونه له یوې قطع شوې برخېسره تر سترګو کیږي ‏)موجې کرښې(‏ او په هغو کې<strong>د</strong> صفر او یوې لوړې شمیرې تر منځ ب<strong>د</strong>لون په ګوته کوي.‏واح<strong>د</strong>ونه په ملیار<strong>د</strong>ونو او میلیونونوروښانه شوی<strong>د</strong>يله <strong>د</strong>ې کبله چې په <strong>د</strong>غه رپوټ کې <strong>د</strong> بسپنې جزییات په<strong>د</strong>واړه میلیونونو او میلیار<strong>د</strong>ونو روښانه شوی<strong>د</strong>ي،‏ په رپوټ کېلی<strong>د</strong>ل کی<strong>د</strong>ونکې اشارې په <strong>د</strong>ې موخه راغلي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړوواح<strong>د</strong>ونو ان<strong>د</strong>ازې سره بیلې کړي.‏ په میلیار<strong>د</strong> رپوټ شوي ډالرپه آسماني رنګ په نښه شوی<strong>د</strong>ي او په میلیون رپوټ شويډالر په شنه رنګ په نښه شوی<strong>د</strong>ي.‏INCLEDoSESFUSAIDDoD CNCERPDoDASFFASFF$200$150$100$50DoDCERP$500$450$400$350$0په ان<strong>د</strong>ازه کې وقفه<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی بارچارتپه ان<strong>د</strong>ازه کې وقفه نه<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی بارچارتپای چارت پهميليار<strong>د</strong>ونوپای چارت په ميليونوDoD<strong>د</strong> بسپنو نښې<strong>د</strong> بسپنو نښې په متن کې <strong>د</strong> توضیح شویو انفرا<strong>د</strong>يبسپنو پیژن<strong>د</strong>نه کوي.‏ <strong>د</strong> بسپنې ا<strong>د</strong>راه کوونکې مسولها<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> بسپنې تر نومونو الن<strong>د</strong>ې په تان باکس کېDoDلست شوی<strong>د</strong>ه.‏کلیزه ‏)جنتري(‏ او لمریز کلونهپه افغانستان کې <strong>د</strong> هجري لمریز کلیزه <strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>عیسوي تاریخ له 622 میال<strong>د</strong>ي کال څخه را پیلیږي.‏ سیګارهجري لمریز کلونه په معا<strong>د</strong>ل عیسوي کلونو اړوي.‏ روانافغان مالي کال 1392 <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>غه کال <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچپه 21 پیل شوی <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> 2014 کال <strong>د</strong> مارچ په 20 پای تهرسیږي.‏ <strong>د</strong> افغان حکومت مالي کال <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرله 21 تر <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې <strong>د</strong>ی.‏ESFDoD CNUSAIDINCLEمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 65 30DoS


<strong>د</strong> فنډونوحالت<strong>د</strong> فنډونو <strong>د</strong> حالت منځپانګه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> بیا رغونې لپاره مرستې 68<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو فنډ 71<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې فعالیتونه 71<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انانو <strong>د</strong> بیړني غبرګون پروګرام 72<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیر بنا فنډ 73<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګری او ثبات <strong>د</strong> عملیاتووظیفوي ځواک 74<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهتوکو <strong>د</strong> مخنیوی او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکوپر وړان<strong>د</strong>ې فعالیتونه 75<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ فنډ 76نړیوال مخ<strong>د</strong>ره توکو کنترول او<strong>د</strong> قانون پلې کول 77<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> نړیوالو<strong>د</strong> بیا رغونې مرسته 7830 لیرپا <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> Iځانګړی روپار هت عمومي سرګناک پلټونکی وتالایا I <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>حتم <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره66


<strong>د</strong> فنډونو حالت<strong>د</strong> فنډونو حالت•<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> قانون جوړونې <strong>د</strong> ماموریت <strong>د</strong> تر سره کولو لپاره،‏ <strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې <strong>د</strong> فعالیتونو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> تخصیص شویو،‏ ژمنه شویو،‏ او تا<strong>د</strong>یه شویوفنډونو په اړه توضیحات ورکوي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ له 2002 مالي کال څخهمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرستې او بیا رغونې لپاره نږ<strong>د</strong>ې $92.73 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تخصیصورکړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا ټول په الن<strong>د</strong>ې ډول ویشل شوې <strong>د</strong>ي:‏$54.27 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> امنیت لپاره• •$22.97 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> حکومتوايل او پراختیا لپاره•$6.39 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو رسه <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> هڅو لپاره•$2.43 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> برش<strong>د</strong>وستې مرستې لپاره$6.66 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> عملیاتو او نظارت لپارهعکس 3.1 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هغه مهم فنډونه ښیې چې پ<strong>د</strong>غو هڅو کې برخه اخلې.‏عکس 3.1<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيارغونې څخه <strong>د</strong> ملاتړ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه <strong>ایالاتو</strong> مرستې ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏<strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> امنيتيځواکونوبو<strong>د</strong>یجهیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍاو ثبات لپارهوظيفويځواک<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهتوکو څخه<strong>د</strong>مخنيوي او <strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره توکوض<strong>د</strong> فعاليتونها<strong>د</strong>ارېa په ګڼ شمير ا<strong>د</strong>ارو کې ،USAID ،DOD ،State ،DOJ خزانه،‏ او USDA شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>يملاتړ بو<strong>د</strong>یجهسرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 10/14/2009، 10/22/2012، 4/1/2013، 4/2/2013، 4/16/2013، 4/17/2013، او 10/1/2009 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> DODځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 10/5/2012، 4/5/2013، 4/10/2013، 4/15/2013، او 6/27/2012 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> State ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 4/5/2013معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/15/2010، 10/15/2010، 4/18/2013،او 10/9/2009 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> USAID ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 7/7/2009 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoJ ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 4/2009 معلوماتيغوښتنې ته <strong>د</strong> USDA ځواب؛ 113-6 ،P.L. ‎3/26/2013‎؛ 112-74 ،P.L. ‎12/23/2011‎؛ 112-10 ،P.L. ‎4/15/2011‎؛ 111-212، 10/29/2010 ‏.‏P.L؛،P.L. 111-118 ‎12/19/2009‎؛ <strong>د</strong> 2010 مالي کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع تشریحي وینا.‏:ASFF <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو فنډ:CERP <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنې غبرګون پروګرام:AIF <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیر بنا فنډ:TFBSO <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګری او ثبات عملیاتو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ځواکDOD‏:<strong>د</strong> CN متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> مخنیوی او له مخ<strong>د</strong>ره توکوسره <strong>د</strong> مبارزې فعالیتونه:ESF <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ فنډ:INCLE نړیوال مخ<strong>د</strong>ره توکو کنترول او <strong>د</strong> قانونپلې کولنور:‏ نورې مرستې$15.05<strong>د</strong> نړیوالومخ<strong>د</strong>ره توکوکنترول او<strong>د</strong>قانون پلیکول$3.58نور$13.33$2.68$0.67$52.75<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انبيړنیغبرګونپروګرام$3.64<strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> زیربنابو<strong>د</strong>یجه$1.02<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت (DOD)$60.76<strong>د</strong> مرستو سرچينې ‏(مجموعه:‏ $92.73)USAID$15.05<strong>د</strong> بهرنيوچارو وزارت(State)$3.58ګڼ شميرا<strong>د</strong>ارو تهویشل شوي a$13.33<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 67 30


<strong>د</strong> فنډونو حالتج<strong>د</strong>ول 3.1<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> 2013 مالي کال لپاره <strong>د</strong> تخصیصونو پیسې له $6.22 میلیار<strong>د</strong>هډالرو څخه زیاته شوه،‏ لکه څنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس 3.3 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏ ل<strong>د</strong>ې پیسو څخه،‏ له$5.12 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه زیات <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتی ځواکونو فنډ )ASFF( ته تخصیص شوي.‏<strong>د</strong> ASFF لپاره <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> مرستو ان<strong>د</strong>ازه له $11.2 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه لکه څنګه چې په2012 مالي کال کې لمړی تخصیص ورکړ شوی له‎$6‎ میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه زیاته کمه شوي.‏ <strong>د</strong> 2012له می څخه،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو لپاره ډیری<strong>د</strong>ونکي تخصیص ټول $3 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرکم شوی.‏ <strong>د</strong> فعالیتونو بیا پروګرامونو جوړول او بیرته اخیستلو <strong>د</strong> 2012 مالي کال <strong>د</strong> تخصیص پیسېله $11.2 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه $9.2 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو ته،‏ او <strong>د</strong> بیا پروګرامونو جوړولو فعالیت25<strong>د</strong> 2011 مالي کال تخصیص له $11.6 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه $10.6 میلیار<strong>د</strong> ډالرو ته کم شوي.‏لکه څنګه چې په تیر ربع کې راپور ورکړ شوی،‏ <strong>د</strong> 2012 مالي کال <strong>د</strong> پیسو ډیره برخه<strong>د</strong> ژمنو کی<strong>د</strong>لو لپاره پاتې وه.‏ له $11.76 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه زیات چې <strong>د</strong> 2012 مالي کال<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> څلورو سترو بیا رغونو فنډونو لپاره تخصیص شوي،‏ نږ<strong>د</strong>ې $5.21 میلیار<strong>د</strong>هډالر <strong>د</strong> ژمنو کی<strong>د</strong>لو لپاره شتون لري،‏ لکه څنګه چې پ<strong>د</strong>ې ج<strong>د</strong>ول 26 3.1. کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏عکس 3.3<strong>د</strong> مالي کال،‏ مق<strong>د</strong>ار،‏ او کتګورۍ په اساس تخصيصات ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالرو)‏<strong>د</strong> 2012 مالي کال تخصیصونه اوژمنې،‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې‏)میلیونونه ډالر(‏تخصیص شوېژمنه شوې$5,936$321$0$9,200$400$1,837ASFFAIFESFINCLEټول$293$324$11,761چې ژمنه یې بای<strong>د</strong> وشي$6,550$5,211یا<strong>د</strong>ښتونه:‏ شمیرې راټولې شوې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارتپه 2012 مالي کال کې <strong>د</strong> $1 ASFF میلیار<strong>د</strong>ه ډالر بیرته پروګرام کړي،‏او 113-6 P.L. <strong>د</strong> 2012 مالي کال $1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر یې بیرته ایستلې،‏چې <strong>د</strong> مرستو کچه یې له $11.2 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه $9.2 میلیار<strong>د</strong>وډالرو ته را کمه کړې.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې په اړه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong>فاع وزارت ځواب،‏ 4/17/2013 او ‎4/16/2013‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو<strong>د</strong> غوښتنې په اړه <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ ‎4/18/2013‎؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو<strong>د</strong> غوښتنې په اړه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب،‏‎4/15/2013‎؛ 112-74 ،P.L. .12/23/2011$15.74$16.65$17$16$14.52$15$12.98$14$13$10.38$10.03$12$11$10$9$8$6.22ª$6.19$7$6$5$4$3$2$120132012201120102009200820072002–2006$0امنيتحکومتولي/پراختيا<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکيو په وړان<strong>د</strong>ې مبارزهبشر پالنهڅارنه او عملياتونهټول ټالیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ DOD <strong>د</strong> 2011 مالي کال ASFF څخه $1 ميليار<strong>د</strong> ډالر بيا پروګرام کړي.‏ DOD <strong>د</strong> 2012 مالي کال ASFF څخه $1 ميليار<strong>د</strong>ه ډالر بيا پروګرام کړې <strong>د</strong>ي.‏ 113-6 .P.L. <strong>د</strong> 2012 مالي کال ASFF څخه $1 ميليار<strong>د</strong>ډالر فسخ کړه.‏ DOD <strong>د</strong> 2011 مالي کال AIF څخه $101 ميليونه ډالر <strong>د</strong> 2011 مالي کال ESF ته انتقال کړه تر څو <strong>د</strong>اسې یو زیربنايي پروژې ته بو<strong>د</strong>یجه ورکړي چې <strong>د</strong> USAID لخوا پلي کيږي.‏a <strong>د</strong> State او USAID په شمول <strong>د</strong> ګڼو شميرو لپاره <strong>د</strong>‎2013‎ مالي کال <strong>د</strong> تخصيصاتو وروستی شميرې ن<strong>د</strong>ي ټاکل شوي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 10/14/2009، 10/22/2012، 4/1/2013، 4/2/2013، 4/16/2013، 4/17/2013، او 10/1/2009 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> DOD ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 10/5/2012، 4/5/2013، 4/10/2013، 4/15/2013، او 6/27/2012 معلوماتيغوښتنو ته <strong>د</strong> State ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 4/5/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> خزانې ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/3/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/15/2010، 10/15/2010، 4/18/2013، او 10/9/2009 معلوماتي غوښتنو ته<strong>د</strong> USAID ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 7/7/2009 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DoJ ځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 4/2009 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USDA ځواب؛ 113-6 ،P.L. ‎3/26/2013‎؛ 112-74 ،P.L. ‎12/23/2011‎؛ 112-10 ،P.L. ‎4/15/2011‎؛،P.L. 111-212 ‎10/29/2010‎؛ 111-118 ،P.L. ‎12/19/2009‎؛ <strong>د</strong> 2010 مالي کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع تشریحي وینا.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 69 30


<strong>د</strong> فنډونو حالتINCLEESFDOD CN TFBSOAIFCERPASFFDOSUSAID<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو فنډ<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو )ASFF( فنډ جوړ کړی ترڅو <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو لپاره تجهیزات،‏ موا<strong>د</strong>،‏ خ<strong>د</strong>متونه،‏ او روزنې،‏ او تاسیسات اوزیر بنا <strong>د</strong> ترمیم،‏ بیا رغونه،‏ او و<strong>د</strong>انول برابر کړي.‏ 27 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong>جوړولو مسول سازمان <strong>د</strong> شمالي اتالنتیک <strong>د</strong> تړون سازمان )NATO( <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> روزنې28ماموریت/<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي سپارلو ګډه قومان<strong>د</strong>اني <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> 2013، <strong>د</strong> ځواکمن او <strong>د</strong> ال نورو <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارو تخصیصونو قانون،‏ په 2013 مالي کال کې<strong>د</strong> ASFF لپاره له $5.12 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه زیات تخصیص ورکړی،‏ چې <strong>د</strong> فنډ ورکولوډیری<strong>د</strong>ونکي ټوله ان<strong>د</strong>ازه نږ<strong>د</strong>ې $52.75 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته زیاته شوي.‏ 29 <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31پورې،‏ <strong>د</strong> ASFF له ټول فنډ څخه نږ<strong>د</strong>ې $44.13 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو ژمنه شوې <strong>د</strong>ه،‏ چې ل<strong>د</strong>ې څخه$39.99 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تا<strong>د</strong>یه شوي <strong>د</strong>ي.‏ 30 <strong>د</strong>ا عکس 3.4 په هر مالي کال کې <strong>د</strong> ASFF لپارهورکړ شوی پیسې ښیې.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارت راپور ورکړی چې ډیری<strong>د</strong>ونکي ژمنې <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31پورې،‏ نږ<strong>د</strong>ې $1.04 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو ته <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې پر ډیری<strong>د</strong>ونکو ژمنوبرسیره زیاتې شوي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 ډیری<strong>د</strong>ونکي تا<strong>د</strong>یاتو <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورېپر ډیری<strong>د</strong>ونکو تا<strong>د</strong>یاتو برسیره،‏ له $1.85 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه ډیر زیات شوي.‏ 31 عکس 3.5<strong>د</strong> ASFF لپاره <strong>د</strong> ډیری<strong>د</strong>ونکو فنډونو ان<strong>د</strong>ازه چې شتون لري،‏ ژمنه یې شوې،‏ او تا<strong>د</strong>یه شوي یوبل سره پرتله کوي.‏عکس 3.5عکس 3.4DOD CNDODDODDODCERPASFF<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> فنډ اصطالحات<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارت راپور ورکړی چې<strong>د</strong> ASFF فنډونه څنګه تخصیص شوې،‏ ژمنهشوې،‏ یا تا<strong>د</strong>یه شوې.‏تخصیصونه:‏ <strong>د</strong> ژمنو لپاره ټولې شته پیسېژمنې:‏ <strong>د</strong> پیسو ورکولو لپاره ژمنېتا<strong>د</strong>یات:‏ هغه پیسې چې لګول شوې <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې په اړه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب،‏ 4/13/2010.<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> ASFF تخصيصات‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏<strong>د</strong> ASFF بو<strong>د</strong>یجې،‏ مجموعي پرتله ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏$55.0$12.0ESFتخصيصشوي$49.63تخصيصشوي$52.75$50.0$10.0$8.0USAIDمقي<strong>د</strong> شوي$43.09مقي<strong>د</strong> شوي$44.13$45.0$6.0INCLEمصرفشوي$38.14مصرفشوي$39.99$40.0$35.0$4.0$2.0DOSAIF<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې$013b12 a 11 100908070605$0.0DODیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏DOD a <strong>د</strong>‎2011‎ مالي کال ASFF څخه $1 ميليار<strong>د</strong> ډالر بيا پروګرام کړې <strong>د</strong>ي.‏DOD b <strong>د</strong> 2012 مالي کال ASFF څخه $1 ميليار<strong>د</strong> ډالر بيا پروګرام کړې<strong>د</strong>ي؛ $1 ميليار<strong>د</strong> ډالر نورې پيسې <strong>د</strong> 113-6 P.L. په اساس فسخ شوې.‏سرچينې:<strong>د</strong> سيګار 4/16/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DOD ځواب؛.3/26/2013 ،P.L. 113-6یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار‎4/16/2013‎ او 1/17/2013 معلوماتي غوښتنو ته<strong>د</strong> DOD ځوابونه؛ 113-6 ،P.L. .3/26/2013TFBSOځانګړی عمومي پلټونکیDODI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره70DOD


<strong>د</strong> فنډونو حالت<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې فعالیتونه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارت په ASFF کې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> فعالیتونو <strong>د</strong>ریو ډلو ته فنډونه ورکوي:‏<strong>د</strong>فاعي ځواکونه ‏)<strong>د</strong> افغانستان ميل ار<strong>د</strong>و،‏ (ANA• ‏•کورين ځواکونه ‏)<strong>د</strong> افغانستان ميل پولیس،‏ )ANPاړون<strong>د</strong> فعالیتونه ‏)تر ډیرې کچې <strong>د</strong> توقیف شویو عملیات(‏<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> فعالیتونو ډلې:‏ په هرتخصیص یا <strong>د</strong> فنډ په حساب کې هغهبرخې چې <strong>د</strong> فعالیتونو موخې،‏ پروژې،‏ یاډولونه پیژنې چې <strong>د</strong> تخصیص یا <strong>د</strong> فنډ <strong>د</strong>فرعې فعالیت <strong>د</strong> ډلو لخوا یې لګښتورکړ شوی:‏ <strong>د</strong> محاسبې ډلې چې <strong>د</strong>قومان<strong>د</strong>انی تا<strong>د</strong>یات په کاري ساحو بان<strong>د</strong>ېویشې.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“الرښو<strong>د</strong> M-7110.1<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> الرښونې الرښو<strong>د</strong>،”‏ الس رسی‎9/28/2009‎؛ <strong>د</strong> بهرې ځواکونو ا<strong>د</strong>اره،‏ ‏“<strong>د</strong> روغتیا <strong>د</strong> تاسیساتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارهکولو الرښو<strong>د</strong>،”‏ .p 5 الس رسی 10/2/2009.•<strong>د</strong> هرې ډلې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> فعالیتونو لپاره فنډونه بیا <strong>د</strong> فعالیتونو څلورو فرعي ډلو ته ورکول32کیږي:‏ زیربنا،‏ تجهیزات او ترانسپورت،‏ روزنه او عملیات،‏ او ساتنه.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارت نږ<strong>د</strong>ې $39.99 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو نوښتونو لپاره تا<strong>د</strong>یه کړي <strong>د</strong>ي.‏ ل<strong>د</strong>ې څخه،‏ نږ<strong>د</strong>ې $26.25میلیار<strong>د</strong>ه ډالر ملي ار<strong>د</strong>و ته تا<strong>د</strong>یه شوي،‏ او نږ<strong>د</strong>ې $13.47 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر ملي پولیس ته تا<strong>د</strong>یه33شوي،‏ او پاتې له $0.27 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه زیات اړون<strong>د</strong>و فعالیتونو ته تللي <strong>د</strong>ي.‏لکه څنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس کې ښو<strong>د</strong>ل شوي 3.6، <strong>د</strong> فنډونو ډیره برخه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و لپارهتا<strong>د</strong>یه شوې،‏ چې نږ<strong>د</strong>ې $10.38 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> تجهیزاتو او ترانسپورت مالتړ لپاره و.‏ملي پولیسو ته له تا<strong>د</strong>یه شوي فنډ څخه،‏ تر ټولو ډیره برخه،‏ له $4.67 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه34زیات،‏ <strong>د</strong> ساتنې مالتړ کړی،‏ لکه څنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس 3.7 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏عکس 3.7عکس 3.6<strong>د</strong> فعاليت فرعي ډلو په اساس <strong>د</strong> هغومصارفو شميرې چې ASFF <strong>د</strong> افغان مليپوځ لپاره کړې <strong>د</strong>ه 2005 مالي کال-‏ <strong>د</strong> 2013کال <strong>د</strong> مارچ 31 ‏(ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏<strong>د</strong> فعاليت فرعي ډلو په اساس <strong>د</strong> هغو مصارفوشميرې چې ASFF <strong>د</strong> افغان ملي پوليسولپاره کړې <strong>د</strong>ه.‏ 2005 مالي کال-‏ <strong>د</strong> 2013کال <strong>د</strong> مارچ 31 ‏(ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏ټول ټال:‏ $26.25ټول ټال:‏ $13.47تجهيزات اوترانسپورتيشن$10.38تریننګاو عمليات$2.68تجهيزات اوترانسپورتيشن$3.46تریننګاو عمليات$3.05زیربنا$2.28زیربنا$3.93پایښت$4.67پایښت$9.25یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/16/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DOD ځواب.‏یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/16/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DOD ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 71 30


<strong>د</strong> فنډونو حالتASFFESFDOD CNDODDODCERP<strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> فنډونو اصطالحات<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> فنډونو<strong>د</strong> تخصیص شویو،‏ ژمنه شویو او تا<strong>د</strong>یه شویوراپور ورکړیتخصیصونه:‏ <strong>د</strong> ژمنو لپاره ټولې شته پیسېژمنې:‏ <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یه کولو ژمنېتا<strong>د</strong>یات:‏ هغه پیسې چې لګی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلومات <strong>د</strong> غوښتې په اړه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب،‏ 4/14/2010.<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنې غبرګون پروګرام<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنې غبرګون پروګرام )CERP( په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو قومن<strong>د</strong>انانوته <strong>د</strong>ا توان ورکوي چې <strong>د</strong> خپلو مسولیتونو په ساحو کې بیړنیو بشر<strong>د</strong>وستانه مرستو او <strong>د</strong> بیارغونې اړتیاو پر وړان<strong>د</strong>ې غبرګون وښیې او <strong>د</strong> هغو پروګرامونو مالتړ وکړي چې ډیر ژر لهسیمیزو خلکو سره مرسته کوالی شي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام پر اساس <strong>د</strong> وړو پروژو لپاره مرستې35<strong>د</strong> هغو وړو پروژو لپاره <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> لګښت اټکل یې له $500,000 ډالرو څخه کم وي.‏که <strong>د</strong> پروژې اټکل شوی لګښت تر $1 میلیونو ډالرو زیات وي اجازه لري،‏ مګر <strong>د</strong>ا پروژېبای<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>انی لخوا تایی<strong>د</strong> شي؛ له $5 میلیونو ډالرو څخه زیاتېپروژې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر <strong>د</strong> معاون لخوا تایی<strong>د</strong> ته اړتیا لري.‏ <strong>د</strong> CERP لخوا تمویل شوي پروژې بای<strong>د</strong>36له 20 میلیونو ډالرو څخه زیات نشي.‏<strong>د</strong> ځواکمنو او ال <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارو تخصیصونو قانون،‏ په 2013 مالي کال کې <strong>د</strong> CERP لپاره $200میلیونه ډالر تخصیص ورکړی،‏ چې <strong>د</strong> ټولې ډیری<strong>د</strong>ونکی مرسته یې نږ<strong>د</strong>ې $3.64 میلیار<strong>د</strong>ه ډالروته زیات کړی.‏ 37 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارت راپور ورکړی چې ل<strong>د</strong>ې پیسو څخه،‏ له $2.2738میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه زیاتو ژمنه شوې،‏ چې ل<strong>د</strong>ې څخه $2.20 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تا<strong>د</strong>یه شوي.‏<strong>د</strong>ا عکس 3.8 <strong>د</strong> مالي کال لپاره <strong>د</strong> CERP تخصیص ښیې،‏ او <strong>د</strong>ا عکس 3.9 <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پروژو<strong>د</strong> ډیری<strong>د</strong>ونکې تخصیص شویو،‏ ژمنه شویو،‏ او تا<strong>د</strong>یه شویو پیسو پرتله کول ښیې.‏عکس 3.9عکس 3.8<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> CERP تخصيصات‏(په ميليون ډالر)‏<strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>یجې،‏ مجموعي پرتله‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏USAID$4.0$1000INCLEتخصيصشوي$3.45تخصيصشوي$3.64$3.6$3.2$800DOS$2.8مقي<strong>د</strong> شوي$2.28مصرفشوي$2.17مقي<strong>د</strong> شوي$2.27مصرفشوي$2.20$2.4$2.0$1.6$1.2$600$400AIFDOD$0.8$200$0.4$0.013 12 11 10 09 08 07 06 05 04$0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DODځواب؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMB ځواب؛،P.L. 113-6 ‎3/26/2013‎؛ ،P.L.112-74 ‎12/23/2011‎؛.4/15/2011 ،P.L. 112-10<strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې<strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> مارچ تر 31 پورېیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ <strong>د</strong> تازه معلوماتو له امله <strong>د</strong> مقي<strong>د</strong> شويمرستو شميره کمه شوه.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 3/17/2013 او 1/15/2013 معلوماتي غوښتنو ته<strong>د</strong> DOD ځوابونه؛ <strong>د</strong> سيګار 1/4/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> OMBځواب؛ 113-6 ،P.L. ‎3/26/2013‎؛ 112-74 ،P.L. ‎12/23/2011‎؛.4/15/2011 ،P.L. 112-10TFBSODODځانګړی عمومي پلټونکیDODI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره72


USAID<strong>د</strong> فنډونو حالتINCLEDOSTFBSOAIFDOD<strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> فنډونو اصطالحات<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> فنډونوپه اړه لکه څنګه چې تخصیص شوې،‏ ژمنهشوې،‏ یا تا<strong>د</strong>یه شوې راپور ورکړیتخصیصونه:‏ <strong>د</strong> ژمنو لپاره شته پیسېDOD<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیر بنا فنډ<strong>د</strong> 2011 کال لپاره <strong>د</strong> آیکه سکیلتن <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> صالحیت قانون <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربنا فن<strong>د</strong>)AIF( تاسیس کړی ترڅو <strong>د</strong> لوړو لمړیتوبونو،‏ او <strong>د</strong> هغو زیر بنايي سترو پروژو چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو ملکي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> هڅو مالتړ کوي لګښت ورکوي.‏ <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> غوښتنه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> AIF لخواتمویل شوي پروژې به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او بهرنیو چارو وزارتونو لخوا په ګډه غوره اوا<strong>د</strong>اره کیږي.‏ له <strong>د</strong>یرشو ورځو څخه وړان<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> AIF یوې پروژې ته <strong>د</strong> فنډ ژمنه او تا<strong>د</strong>یهکیږي،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او بهرنیو چارو وزیران بای<strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>یز شوي پروژې له جزییاتوڅخه خبر کړي،‏ پشمول <strong>د</strong> ساتنې پالن او <strong>د</strong>اچې <strong>د</strong>ا پروژه څنګه په افغانستان کې <strong>د</strong> یاغیانو39سره <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> ستراتیژی مالتړ کوي.‏<strong>د</strong> 2013، <strong>د</strong> ځواکمنو او زیاتو <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارو تخصیصونو قانون،‏ په 2013 کال کې <strong>د</strong> AIFلپاره $325 میلیونه ډالر تخصیص کړی،‏ چې ټول ډیری<strong>د</strong>ونکی فنډ یې له $1.02 میلیونو ډالروڅخه ډیرو ته زیات کړی.‏ 40 پ<strong>د</strong>ې شمیره کې <strong>د</strong> 2011 مالي کال لپاره <strong>د</strong> $101 AIF میلیونډالره فنډونه شامل ن<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> 2011 مالي کال <strong>د</strong> USAID او AIF لپاره <strong>د</strong> زیر بنا پروژې<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ فنډ ته لیږل شوي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ نږ<strong>د</strong>ې $616.40 میلیونهډالر <strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> ټولې مرستې ژمنه شوې،‏ چې ل<strong>د</strong>غو څخه نږ<strong>د</strong>ې $102.90 میلیونه ډالر تا<strong>د</strong>یهشوي <strong>د</strong>ي.‏ 41 <strong>د</strong>ا عکس 3.10 <strong>د</strong> مالي کال پر اساس <strong>د</strong> AIF تخصیص ښیې،‏ او <strong>د</strong>ا عکس 3.11<strong>د</strong> AIF<strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> تخصیص شوې،‏ ژمنه شوې،‏ او تا<strong>د</strong>یه شوې پیسو پرتله کول ښیې.‏ژمنې:‏ <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یه کولو ژمنېتا<strong>د</strong>یات:‏ هغه پیسې چې لګول شوې <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلومات <strong>د</strong> غوښتې په اړه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب،‏ 4/13/2012.عکس 3.11عکس 3.10<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> AIF تخصيصات‏(په ميليون ډالر)‏<strong>د</strong> AIF بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليون ډالر)‏$1200$800تخصيصشوي$1,024.00$1000$800$600تخصيصشوي$699.00مقي<strong>د</strong>شوي$512.76مقي<strong>د</strong>شوي$616.40$600$400$400$200مصرفشوي$68.29<strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورېمصرفشوي$102.90<strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې$200$020132012a 2011$0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏a <strong>د</strong> 2011 مالي کال په رقم کې هغه $101 ميليونه ډالر شامل ن<strong>د</strong>ي چې<strong>د</strong> AIF یوې پروژې پلي کولو لپاره USAID ته انتقال شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 3/17/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DOD ځواب؛،P.L 113-6 ‎3/26/2013‎؛ 112-74 ،P.L ‎12/23/2011‎؛.4/15/2011 ،P.L. 112-10یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2011 مالي کال په رقمکې هغه $101 ميليونه ډالر شامل ن<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> AIF یوې پروژې پلي کولولپاره USAID ته انتقال شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 3/17/2013 او 1/17/2013 معلوماتي غوښتنو ته<strong>د</strong> DOD ځوابونه؛ 113-6 ،P.L. ‎3/26/2013‎؛ 112-74 ،P.L. ‎12/23/2011‎؛.4/15/2011 ،P.L. 112-10<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 73 30


<strong>د</strong> فنډونو حالتAIFDODTFBSODOD<strong>د</strong> TFBSO <strong>د</strong> فنډونو اصطالحات<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> TFBSO<strong>د</strong> فنډونو په اړه لکه څنګه چې تخصیصشوې،‏ ژمنه شوې،‏ یا تا<strong>د</strong>یه شوې راپور ورکړیتخصیصونه:‏ <strong>د</strong> ژمنو لپاره شته پیسېژمنې:‏ <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یه کولو ژمنېتا<strong>د</strong>یات:‏ هغه پیسې چې لګول شوې <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګری او ثبات عملیاتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ځواک<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګری او ثبات عملیاتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ځواک )TFBSO( <strong>د</strong> 2006 په جون کې تاسیس شویاو <strong>د</strong> څو کلنو لپاره یې په عراق کې کار کړی.‏ TFBSO په افغانستان کې په 2010 کې په کارپیل کړی او موخه یې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> بې کارې <strong>د</strong> کمولو او <strong>د</strong> افغانانو لپاره <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي فرصتونو<strong>د</strong> پی<strong>د</strong>ا کولو له الرو هیوا<strong>د</strong> با ثباته کړي او له اقتصا<strong>د</strong>ي پلوه <strong>د</strong> تاوتریخوالې مخه ونیسي.‏ <strong>د</strong>TFBSO په پروژو کې خصوصي پانګونه،‏ صنعتي پراختیا،‏ بانک<strong>د</strong>اري او مالي سیستم پراختیا،‏42<strong>د</strong> کرنې پراختیا او بیا ژون<strong>د</strong>ې کول،‏ او <strong>د</strong> انرژې <strong>د</strong> پراختیا لپاره آسانتیاوې شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> 2013 مالي کال لپاره TFBSO له $117.28 میلیونو ډالروڅخه ډیر تخصیص ورکړي <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong>ا ډیری<strong>د</strong>ونکې تخصیصونه نږ<strong>د</strong>ې $672.04 میلیونو ډالرو تهرسوي.‏ 43 ل<strong>د</strong>غو پیسو څخه،‏ له $551.11 میلیونو ډالرو څخه ډیرو ژمنه شوې او له $369.97میلیونو ډالرو څخه ډیر تا<strong>د</strong>یه شوي.‏ 44 <strong>د</strong>ا عکس 3.12 <strong>د</strong> هر مالي کال پر اساس <strong>د</strong> TFBSO<strong>د</strong> پروژو لپاره تخصیص شوي پیسې ښیې،‏ او <strong>د</strong>ا عکس 3.13 <strong>د</strong> TFBSO <strong>د</strong> پروژو لپاره <strong>د</strong> شتهو،‏ ژمنه شویو،‏ او تا<strong>د</strong>یه شویو پیسو ډیری<strong>د</strong>ونکی پرتله کول ښیې.‏عکس 3.13عکس 3.12سرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلومات <strong>د</strong> غوښتې په اړه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب،‏ 4/13/2010.<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> TFBSO تخصيصات‏(په ميليون ډالر)‏<strong>د</strong> TFBSO <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليون ډالر)‏تخصيصشوي$601.13مقي<strong>د</strong>شوي$539.46مصرفشوي$334.97تخصيصشوي$672.04مقي<strong>د</strong>شوي$551.11مصرفشوي$369.97$700$600$500$400$300$250$200$150$100$200$100$50<strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې<strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې$020132012 2011 20102009$0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/2/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DODځواب؛ 113-6 ،P.L. ‎3/26/2013‎؛ 112-74 ،P.L. ‎12/23/2011‎؛.4/15/2011 ،P.L.112-10یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/2/2013 او 1/4/2013 معلوماتي غوښتنو ته<strong>د</strong> DOD ځوابونه؛ 113-6 ،P.L. ‎3/26/2013‎؛ 112-74 ،P.L. ،12/23/2011.4/15/2011 ،P.L. 112-10ځانګړی عمومي پلټونکیDOSI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره74


DOD<strong>د</strong> فنډونو حالتCERPDODINCLEDOD CNDOD<strong>د</strong> DOD CN <strong>د</strong> فنډونو اصطالحاتDOD reported DOD CN funds asappropriated, ESF obligated, or disbursedتخصیصونه:‏ <strong>د</strong> ژمنو لپاره ټولې شته پیسېژمنې:‏ <strong>د</strong> پیسو ورکولو ژمنېDOSUSAID<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong>مخنیوی او مخ<strong>د</strong>ره توکو سره <strong>د</strong> مبارزې فعالیتونه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> مخنیوی او مخ<strong>د</strong>ره توکو سره <strong>د</strong> مبارزېفعالیتونو فنډ CN( )DOD <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري او اړون<strong>د</strong>و فعالیتونو سره <strong>د</strong> مبارزې لهالرې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> هڅو مالتړ کوي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له DOD CNڅخه کار اخلي ترڅو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> عملیاتو مالتړ وکړي؛<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخنیوی عملیات پراخ کړي؛ او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> پلې کوونکو ا<strong>د</strong>اروظرفیت زیات کړي،‏ او پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> افغانستان سرح<strong>د</strong>ي پولیسو لپاره <strong>د</strong> تخصیصي روزنې،‏45تجهیزات،‏ او تاسیسات برابرول شامل <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> DOD CN فنډونه <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و ټولو خ<strong>د</strong>ماتو ته <strong>د</strong> یوې بو<strong>د</strong>جې په توګه <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لخواتخصیص ورکول کیږي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو سره <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> سپارلوله مرکزي حساب څخه <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع ا<strong>د</strong>ارو ته فنډونه بیرته پروګراموي چې<strong>د</strong> فنډونو ژمنې او سپارل تعقیبوي.‏ <strong>د</strong> هر مالي کال لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong>46افغانستان لپاره <strong>د</strong> DOD CN <strong>د</strong> حسابونو په اړه <strong>د</strong> یو لګښت په توګه راپور ورکړی.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارت راپور ورکړی چې <strong>د</strong> افغانستانلپاره DOD CN <strong>د</strong> 2013 مالي کال لپاره $372.07 میلیونه ډالر السته رواړي،‏ چې <strong>د</strong>ا له 2004مالي کال څخه <strong>د</strong> DOD CN لپاره <strong>د</strong> ډیری<strong>د</strong>ونکو فنډونو ان<strong>د</strong>ازه نږ<strong>د</strong>ې $2.68 میلیار<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>الروته رسوي.‏ 47 عکس 3.14 <strong>د</strong> DOD CN تخصیص <strong>د</strong> هر مالي کال لپاره ښیي‎٫‎ او عکس 3.15 <strong>د</strong>DOD CN <strong>د</strong> پروژو لپاره نظامي خ<strong>د</strong>متونو او <strong>د</strong>فاعي ا<strong>د</strong>ارو ته <strong>د</strong> تخصیص شوي او سپارل شويمق<strong>د</strong>ارونو ډیری<strong>د</strong>ونکې پرتله ښیي.‏تا<strong>د</strong>یات:‏ هغه پیسې چې لګول شوې <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلومات <strong>د</strong> غوښتې په اړه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب،‏ 4/13/2010.AIFDODعکس 3.15عکس 3.14<strong>د</strong> DOD CN <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏<strong>د</strong> DOD CN <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏TFBSOتخصيصشوي$2.68$2.7$2.6$450$400$2.5$350DODانتقالaشوي$2.44تخصيصاو ليږ<strong>د</strong>ولشوي$2.44$2.4$2.3$2.2$300$250$200$150$2.1$100$2.0$50$0<strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې<strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې1312 1110 09 0807 06 05$02004یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/1/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DOD ځواب.‏یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏DOD a <strong>د</strong> پوځي خ<strong>د</strong>ماتو او <strong>د</strong>فاعي ا<strong>د</strong>ارو ټولې بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> مقي<strong>د</strong> کي<strong>د</strong>و اومصارفو لپاره بيا پروګرام کوي.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/1/2013 او 1/2/2013 معلوماتي غوښتنو ته<strong>د</strong> DOD ځوابونه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 75 30


<strong>د</strong> فنډونو حالتDOD CNDODINCLEDOSESFUSAID<strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> فنډ اصطالحاتUSAID <strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> فنډونو په اړه لکه څنګه چېتخصیص شوي،‏ ژمنه شوې،‏ یا تا<strong>د</strong>یه شويراپور ورکړی.‏تخصیصونه:‏ <strong>د</strong> ژمنو لپاره ټولې شته پیسېژمنې:‏ <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یه کولو ژمنېتا<strong>د</strong>یات:‏ هغه پیسې چې لګول شوې <strong>د</strong>يسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلومات <strong>د</strong> غوښتې په اړه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب،‏ 4/15/2010.<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ فنډ<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ فنډ )ESF( پروګرامونه له هیوا<strong>د</strong>ونو سره مرسته کوي ترڅو خپلې لنډېاو اوږ<strong>د</strong>ې سیاسي،‏ اقتصا<strong>د</strong>ي،‏ او امنیتي اړتیاوې پوره کړي او <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له ګټوسره مرسته کوي.‏ <strong>د</strong> ESF پروګرامونه <strong>د</strong> تروریزم پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> پروګرامونو مالتړ کوي؛ ملياقتصا<strong>د</strong>ونه ځواکمن کوي؛ او <strong>د</strong> ال ډیر شفاف او حساب ورکوونکي حکومت لپاره <strong>د</strong> اغیزمن،‏48<strong>د</strong> الس رسي وړ،‏ او خپلواک قانوني سیستم <strong>د</strong> پراختیا لپاره مرسته کوي.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> فنډ <strong>د</strong> پای ان<strong>د</strong>ازه معلومه شوېن<strong>د</strong>ه.‏ USAID راپور ورکړی چې <strong>د</strong> ESF لپاره <strong>د</strong> ډیری<strong>د</strong>ونکې فنډ ان<strong>د</strong>ازه له $15.05 میلیار<strong>د</strong>وډالرو څخه زیاته شوې <strong>د</strong>ه.‏ ل<strong>د</strong>ې پیسو څخه،‏ نږ<strong>د</strong>ې $12.90 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو ژمنه شوې،‏ چېل<strong>د</strong>ې څخه $10.61 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تا<strong>د</strong>یه شوي.‏ 49 <strong>د</strong>ا عکس 3.16 <strong>د</strong> هر مالي کال لپاره <strong>د</strong> ESFتخصیص ښیې.‏USAID راپور ورکړی چې <strong>د</strong> 2013 تر مارچ پورې ډیری<strong>د</strong>ونکي ژمنې،‏ <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر31 پورې پر ډیری<strong>د</strong>ونکو ژمنو بان<strong>د</strong>ې نږ<strong>د</strong>ې $2.98 میلونه ډالر زیات شوي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر31 پورې،‏ <strong>د</strong> ډیری<strong>د</strong>ونکي تا<strong>د</strong>یاتو،‏ <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې پر ډیری<strong>د</strong>ونکو تا<strong>د</strong>یاتو له نږ<strong>د</strong>ې$232.60 میلیونو ډالرو څخه ډیر زیات شوي.‏ 50 <strong>د</strong>ا عکس 3.17 <strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> پروګرامونو<strong>د</strong> تخصیص شوې،‏ ژمنو شویو او تا<strong>د</strong>یه شوی <strong>د</strong> ډیری<strong>د</strong>ونکو پرتله کولو ان<strong>د</strong>ازه ښیې.‏عکس 3.17عکس 3.16AIFDOD<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> ESF تخصيصات‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏<strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏$16$3.5TFBSO<strong>د</strong> 13 مالي کال <strong>د</strong> تخصيصاتو کچه ن<strong>د</strong>ه ټاکل شویتخصيصشوي$15.05مقي<strong>د</strong> شوي$12.90مصرفشوي$10.38تخصيصشوي$15.05مقي<strong>د</strong> شوي$12.90مصرفشوي$10.61$14$12$10$8$3.0$2.5$2.0$1.5$1.0$0.5DOD$0<strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې<strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې$0.013 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2011 مالي کال پهشمير کې هغه $101 ميليون ډالر شامليږي چې <strong>د</strong> افغانستان زیربنابو<strong>د</strong>یجې څخه ESF ته انتقال شوی و.‏ <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> تخصيصاتووروستۍ شميره ن<strong>د</strong>ه ټاکل شوې.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/18/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ په یا<strong>د</strong>و شميرو کې <strong>د</strong> 2011 مالي کالهغه 101 ميليونه ډالر هم شامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربنا له بو<strong>د</strong>یجېڅخه ESF ته ليږ<strong>د</strong>ول شوي وې.‏ <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> تخصيصاتو وروستۍشميره ن<strong>د</strong>ه ټاکل شوې.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/18/2013 او 1/3/2013 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong>USAID ځوابونه.‏ځانګړی عمومي پلټونکیDODI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره76


DOD<strong>د</strong> فنډونو حالتESFUSAIDINCLEDOS<strong>د</strong> INL <strong>د</strong> فنډونو اصطالحاتINL <strong>د</strong> INCLE او نورو INL <strong>د</strong> فنډونو په اړه لکهڅنګه چې تخصیص شوي،‏ ژمنه شوې،‏ یاتا<strong>د</strong>یه شوي راپور ورکړی.‏TFBSOAIFتخصیصونه:‏ <strong>د</strong> ژمنو لپاره ټولې شته پیسېDODژمنې:‏ <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یه کولو ژمنېتا<strong>د</strong>یات:‏ هغه پیسې چې لګول شويسرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې په اړه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب،‏ 4/9/2010.DOD<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو نړیوال کنترول او <strong>د</strong> قانون پلې کول<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوال مخ<strong>د</strong>ره توکو او <strong>د</strong> قانون پلې کولو چارو <strong>د</strong>فتر )INL( <strong>د</strong> قانون<strong>د</strong> حاکمیت <strong>د</strong> پراختیا ورکولو او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو له تولی<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې او قاچاق یو حسابا<strong>د</strong>اره کوي،‏ چې <strong>د</strong> نړیوال مخ<strong>د</strong>ره توکو کنترول او <strong>د</strong> قانون پلې کولو )INCLE( <strong>د</strong> حساب پهنوم <strong>د</strong>ی.‏ INCLE <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> څو پروګرامونو،‏ پشمول <strong>د</strong> پولیسو،‏ مخ<strong>د</strong>ره توکو سره مبارزې،‏ او51<strong>د</strong> قانون حاکمیت او ع<strong>د</strong>الت مالتړ کوي.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31، <strong>د</strong> INCLE لپاره <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> فنډ پر ان<strong>د</strong>ازې بان<strong>د</strong>ېپریکړه نه وه شوې.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت راپور ورکړی چې <strong>د</strong> INCLE لپارهډیری<strong>د</strong>ونکی فنډ پیسې له $3.58 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه زیاتې وې.‏ ل<strong>د</strong>ې پیسو څخه،‏ نږ<strong>د</strong>ې$3.49 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو ژمنه شوې <strong>د</strong>ه،‏ چې ل<strong>د</strong>ې څخه نږ<strong>د</strong>ې $2.58 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تا<strong>د</strong>یه شوې<strong>د</strong>ي.‏ 52 <strong>د</strong>ا عکس 3.18 <strong>د</strong> مالي کال لپاره <strong>د</strong> INCLE تخصیص ښیې.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت راپور ورکړی چې <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ډیری<strong>د</strong>ونکي ژمنې <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پر ډیری<strong>د</strong>ونکو ژمنو بان<strong>د</strong>ې نږ<strong>د</strong>ې $247.71 میلیونهډالر زیات شوي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31، ډیری<strong>د</strong>ونکې تا<strong>د</strong>یات،‏ <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر <strong>د</strong> 31 پرډیری<strong>د</strong>ونکو تا<strong>د</strong>یاتو نږ<strong>د</strong>ې $68.37 میلیونه ډالر زیات شوي.‏ 53 <strong>د</strong>ا عکس 3.19 <strong>د</strong> INCLE لپاره <strong>د</strong>تخصیص شویو،‏ ژمنه شویو،‏ او تا<strong>د</strong>یه شویو ډیری<strong>د</strong>ونکو پرتله کول ښیې.‏عکس 3.19عکس 3.18<strong>د</strong> مالي کال په اساس <strong>د</strong> INCLE تخصيصات‏(په ميليون ډالر)‏<strong>د</strong> INCLE <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مجموعي پرتله‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏$4.5$700<strong>د</strong> 13 مالي کال <strong>د</strong> تخصيصاتو کچه ن<strong>د</strong>ه ټاکل شویتخصيصشوي$3.58مقي<strong>د</strong>شوي$3.24مصرفشوي$2.51اتخصيصشوي$3.58مقي<strong>د</strong>شوي$3.49مصرفشوي$2.58$4.0$3.5$3.0$2.5$2.0$600$500$400$300$200$100$0a 13 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02$0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښايي بينالا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏a <strong>د</strong>ا شميره هغه ارقام ښيي چې <strong>د</strong> روانې پریکړې په اساس مقي<strong>د</strong> شوي <strong>د</strong>يځکه چې <strong>د</strong> 13 مالي کال <strong>د</strong> وروستيو تخصيصاتو شميره ن<strong>د</strong>ه ټاکل شوې.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/15/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> State ځواب.‏<strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې<strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> مارچ تر 31 پورېیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ په معلوماتو کې ښاييبين الا<strong>د</strong>اري ليږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي.‏ <strong>د</strong> 13 مالي کال <strong>د</strong> وروستيو تخصيصاتوشميره ن<strong>د</strong>ه ټاکل شوې.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/15/2013 او 1/8/2013 معلوماتي غوښتنو ته<strong>د</strong> State ځوابونه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 77 30


<strong>د</strong> فنډونو حالت<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> بیا رغونې نړیواله مرسته<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا پر مرستو برسیره،‏ نړیواله ټولنه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرستې او بیا رغونې<strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> پیسو ډیره ان<strong>د</strong>ازه برابروي.‏ لکه څنګه چې <strong>د</strong> سیګار په <strong>د</strong>ریومیاشتینیو پخوانیو راپورونو کې راغلې،‏ <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې ډیرې مرستې <strong>د</strong> وجهې صن<strong>د</strong>وق لخواا<strong>د</strong>اره کیږي.‏ <strong>د</strong> وجهې صن<strong>د</strong>وق له الرې برخې اخیستنې سره یوځای کیږي او بیا <strong>د</strong> بیا رغونې<strong>د</strong> فعالیتونو لپاره تا<strong>د</strong>یه کیږي.‏ <strong>د</strong>وه اصلي وجهې صن<strong>د</strong>وقونه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې وجهې54صن<strong>د</strong>وق )ARTF( او <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> قانون او نظم وجهې صن<strong>د</strong>وق )LOTFA( <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې وجهې صن<strong>د</strong>وق<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عملیاتو او پراختیا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې لپاره <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې ډیره لویه برخه اخیستل<strong>د</strong> ARTF له الرې راځي.‏ له 2002 څخه <strong>د</strong> 2013 تر مارچ پورې،‏ نړیوال بانک راپور ورکړیچې 33 مرسته کوونکو هیوا<strong>د</strong>ونو له $6.94 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه ډیره ژمنه کړي،‏ ل<strong>د</strong>غو څخهنږ<strong>د</strong>ې $6.18 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر وجهې صن<strong>د</strong>وق ته اچول شوې <strong>د</strong>ي.‏ 55 <strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا،‏ مرستهکوونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> 1392 مالي کال لپاره نږ<strong>د</strong>ې $830.35 میلیونه ډالرو ژمنهکړې <strong>د</strong>ه،‏ چې <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر له 21 څخه <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 مو<strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong>ي.‏ 56 <strong>د</strong>اعکس 3.20، ARTF ته <strong>د</strong> 1392 مالي کال لپاره 10 غټ بسپنه ورکوونکي ښيي.‏عکس 3.20<strong>د</strong> بسپنه ورکونکو په اساس <strong>د</strong> 1392 مالي کال لپاره <strong>د</strong> ARTF مرستې،‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې ‏(ميليون ډالر)‏ټولې ژمنې:‏ $830 ټول ورکړ شوي:‏ $624003003002001291107779100545436متح<strong>د</strong>ه ایالاتانګلستانجاپانجرمنياروپايي کميسيون/‏اروپايي ټولنهآسټریلياسویډنکاناډافينلنډيډنمارکنورو000003150130100850ورکړ شويژمنېیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ = FY 1392 12/20/2013–12/21/2012.سرچينه:‏ نړیوال بانک،‏ :ARTF” <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې،‏ <strong>د</strong> مالي وضعيت په هکله <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کونکي رپوټ،“‏ 1 مخ.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره78


<strong>د</strong> فنډونو حالت<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له $2.04 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه ډیره ژمنه کړې عکس 3.21وه او له 2002 څخه یې $1.74 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر ورکړي.‏ 57 متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او انګلستان <strong>د</strong> ARTF<strong>د</strong>وه لوی مرسته کوونکې هیوا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong>ي،‏ لکه څنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس 3.21 کې ښو<strong>د</strong>ل شوې،‏هغوی یو ځای <strong>د</strong> ټول فنډ %47 ورکړې.‏په ARTF کې برخه اخیستل په <strong>د</strong>وه چینلونه ویشل شوي،‏ <strong>د</strong> روانو لګښتونه )RC( کړکیاو پانګې اچونې کړکی <strong>د</strong>ي.‏ 58 <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 20، <strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا،‏ <strong>د</strong> روانو لګښتونوله الرې <strong>د</strong> $2.69 ARTF میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> افغانستان حکومت ته تا<strong>د</strong>یه شوې <strong>د</strong>ي،‏ ترڅو لهروانو لګښتونو سره لکه <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>متونو معاشونو سره مرسته وکړي.‏ 59 <strong>د</strong> روانو لګښتونوکړکی <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> عملیاتو <strong>د</strong> لګښتونو مالتړ کوي ځکه چې <strong>د</strong> حکومت کورنيعوای<strong>د</strong> اوس هم کم <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> روانو لګښتونو مالتړ وکوالی شي.‏ ترڅو <strong>د</strong>ا وکتل شي چې<strong>د</strong> روانو لګښتونو کړکی په پوره ان<strong>د</strong>ازه مرستې ترالسه کوي،‏ کی<strong>د</strong>ای شي ARTF ته مرستهکوونکې هیوا<strong>د</strong>ونه له نیمې څخه ډیره برخه اخیستنه <strong>د</strong> پام وړ پروژو لپاره و نه ‏“غواړي”‏60‏)په نښه کول(.‏<strong>د</strong> پانګې اچونې کړکی <strong>د</strong> پراختیايي پروژو <strong>د</strong> لګښتونو مالتړ کوي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر20 پورې،‏ <strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا،‏ <strong>د</strong> پانګې اچونې <strong>د</strong> کړکی له الرې له $2.91 له میلیار<strong>د</strong>و ډالروڅخه ډیرو ژمنه شوې <strong>د</strong>ه،‏ ل<strong>د</strong>غه څخه $1.91 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر تا<strong>د</strong>یه شوې <strong>د</strong>ي.‏ نړیوال بانک <strong>د</strong>22 روانو پروژو راپور ورکړی چې ټول ژمنه شوی ارزښت یې نږ<strong>د</strong>ې $1.86 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong>ي،‏61ل<strong>د</strong>غه څخه نږ<strong>د</strong>ې $856.00 میلیونه ډالر تا<strong>د</strong>یه شوې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> قانون او نظم وجهې خیریه صن<strong>د</strong>وق<strong>د</strong> ملګرو ملتونو پراختیايی پروګرام )UNDP( LOTFA ا<strong>د</strong>اره کوي ترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ملي پولیسو معاشونه ورکړي او <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت ظرفیت ډیر کړي.‏ 62 <strong>د</strong> وروستیو شتهمعلوماتو پر اساس،‏ له 2002 څخه،‏ مرسته کوونکو هیوا<strong>د</strong>ونو LOTFA ته له $2.75 میلیار<strong>د</strong>و63ډالرو څخه ډیره ژمنه کړې <strong>د</strong>ه،‏ چې ل<strong>د</strong>غه څخه نږ<strong>د</strong>ې $2.75 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر ورکړ شوې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> LOTFA شپږمه <strong>د</strong>وره <strong>د</strong> 2011 <strong>د</strong> جنوری په 1 پیل شوې او <strong>د</strong> 2013 تر مارچ پورې یې<strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> شپږمې <strong>د</strong>ورې په 24 میاشتو کې،‏ UNDP <strong>د</strong> افغانستان حکومت ته نږ<strong>د</strong>ې$1.03 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر سپارلې ترڅو <strong>د</strong> ملي پولیسو او مرکزي بن<strong>د</strong>یخانې <strong>د</strong> ریاست <strong>د</strong> کارکوونکومعاشونه ورکړي او نور اضافې $22.55 میلیونه ډالر یې <strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong> لوړولو او <strong>د</strong> LOTFA<strong>د</strong> نوښتونو لپاره ورکړي.‏ 64 <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 31 پورې،‏ مرسته کوونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> LOTFA<strong>د</strong> شپږمې <strong>د</strong>ورې لپاره له $1.22 میلیار<strong>د</strong>و ډالرو څخه ډیره ژمنه کړې <strong>د</strong>ه.‏ ل<strong>د</strong>غو پیسو څخه،‏متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له $394.56 میلیونو ډالرو څخه ډیره ژمنه کړې <strong>د</strong>ه،‏ او جاپان له $485.27میلیونو ډالرو څخه ډیره ژمنه کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> هغوی ګډې ژمنې <strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong> شپږمې <strong>د</strong>ورېنږ<strong>د</strong>ې %72 جوړوې.‏ 65 <strong>د</strong> وجهې صن<strong>د</strong>وق له پیل څخه متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له $950.22 میلیونو ډالروڅخه ډیر LOTFA ته ورکړې <strong>د</strong>ي.‏ 66 <strong>د</strong> وروستیو شته معلوماتو پر اساس،‏ <strong>د</strong>ا عکس 3.22 له2002 څخه <strong>د</strong> LOTFA تر ټولو څلور ستر مرسته کوونکي هیوا<strong>د</strong>ونه ښیې.‏<strong>د</strong>ARTF هغه مرستې چې <strong>د</strong> بسپنه ورکونکولخوا ورکړ شوي <strong>د</strong>ي.‏ 1381 لمریزکال(2002) - <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ 20 ‏(سلنه)‏عکس 3.22ټول ورکړ شوي:‏ $6.2 ميليار<strong>د</strong>ه ډالرمتح<strong>د</strong>ه ایالات%28یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏کاناډا%9انګلستان%18جرمني%8نور%30ني<strong>د</strong>رلين<strong>د</strong>ز%7سرچينه:‏ نړیوال بانک،‏ :ARTF” <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې،‏ <strong>د</strong> ماليوضعيت په هکله <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کونکي رپوټ،“‏ 4 مخ.‏<strong>د</strong> LOTFA سره <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو مرستې<strong>د</strong> 2002 کال څخه،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبرتر 31 پورې ‏(سلنه)‏متح<strong>د</strong>ه ایالات%35جاپان%29اروپايي کميسيون/‏اروپايي ټولنه%16جرمني%6نورو%14یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ = EC/EU اروپاييکميسيون/اروپایي ټولنه.‏ په ‏”نورو“‏ کې 18 بسپنه ورکونکي شامل <strong>د</strong>ي.‏سرچينې:‏ ،UNDP ‏”<strong>د</strong> LOTFA 2012 کلنۍ پروژې <strong>د</strong> پرمختګ رپوټ،“‏24 ‏.مخ،‏ ‎3/17/2013‎؛ <strong>د</strong> UNDP لخوا <strong>د</strong> LOTFA کلنۍ او <strong>د</strong>رې مياشتنېرپوټونو په اړه <strong>د</strong> سيګار تحليل،‏ 4/20/2013.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 79 30


<strong>د</strong> برخې عنوانمنځپانګې<strong>د</strong> امنیت منځپانګې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنه ورکوونه 81<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو روانې بو<strong>د</strong>یجېمرسته ANSF ته 82<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې مهمې پیښې 83<strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیر 86<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه 86<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو پیاوړتیااو پرسونل معلومات 87افغان سیمه ایز پولیس 88<strong>د</strong> افغان عامه محافظت ځواک 90<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو ارزونې 91<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او کورنیو چارو وزارت ارزونې 93افغان ملي ار<strong>د</strong>و 94افغان ملي پولیس 100<strong>د</strong> افغانستان ملي امنیتي ځواکونوطبي/صحي پاملرنې 104<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>و توکو لرې کول 104<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> 104ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره30 تشایم <strong>د</strong> لاک 2013 <strong>د</strong> ټوپر هت I سرګناک وتالایا ه<strong>د</strong>حتم <strong>د</strong>80


ا منیتامنیت<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ 31، <strong>د</strong> امریکا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو)ANSF( <strong>د</strong> مالتړ په موخه تر 54 میلیار<strong>د</strong> ډالرو ډیرې پیسې ځانګړې کړی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> نوموړيبسپنو لویه کچه )52.7 میلیار<strong>د</strong> ډالره(‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وق )ASFF(له الرې ځانګړې شوي او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ګډ امنیتي انتقال قومان<strong>د</strong>انۍ .)CSTC-A( ته برابرشوی<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> ANSF پرمختګ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو رهبري کونکې مسؤل ا<strong>د</strong>اره.‏ <strong>د</strong> بسپنو ه<strong>د</strong>ف<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> جوړونې،‏ تجهیز،‏ روزنه او پیاوړتیا <strong>د</strong>ه،‏ چې پکې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و )ANA(او افغان ملي پولیس )ANP( شامل <strong>د</strong>ي.‏ ASFF ته <strong>د</strong> ځانګړي شویو 52.7 میلیار<strong>د</strong> ډالرو لهجملې <strong>د</strong> شاوخوا 44.1 میلیار<strong>د</strong> ډالرو ژمنه شوی<strong>د</strong>ه او له هغې جملې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر6731 پورې 40.0 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر لګول شوی<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو یا ANSF او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارتونوارزونې په اړه غږیږي؛ په هغو کې ANSF ته <strong>د</strong> جوړولو،‏ تجهیزاتو،‏ روزنو او پایښت په موخه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بسپنو جاج اخیستل شوی<strong>د</strong>ی؛ او <strong>د</strong> هغو هڅو په اړه نوي خبرونه هم پکېشامل <strong>د</strong>ي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> کر او قاچاق <strong>د</strong> مخنیوي په موخه سر تهرسیږي.‏ په <strong>د</strong>ې برخه کې هم<strong>د</strong>اراز هغه ننګونې په ګوته شوی<strong>د</strong>ي چې افغان امنیتي ځواکونوته <strong>د</strong> 2014 کال تر پای پورې به <strong>د</strong> امنیتي انتقال په ډګر کې موجو<strong>د</strong> وي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنه ورکوونه<strong>د</strong> 2013 کال مارچ په 26 رییس جمهور اوباما قانون کې <strong>د</strong> ‏“یو کړی شوي او نور روانوتخصیصونو قانون،‏ 2013” السلیک کړ.‏ <strong>د</strong>ا قانون په 2013 مالي کال کې <strong>د</strong> ASFF لپاره5.12 ملیار<strong>د</strong> ډالر چمتو کوي.‏ <strong>د</strong>ا مق<strong>د</strong>ار <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت )DOD( <strong>د</strong> 2013 مالي کال غوښتلشوې بو<strong>د</strong>یجې غوښتنې څخه 625 ملیون ډالر کم و.‏ پ<strong>د</strong>ې لږولو کې 100 ملیون ډالر <strong>د</strong> ANAزیربنا او <strong>د</strong> 525 ملیون ډالرو عمومي کمول <strong>د</strong> ‏“پلي کی<strong>د</strong>و نه شتون له امله”‏ شامل <strong>د</strong>ي.‏ 68 پ<strong>د</strong>ېکې کوم <strong>د</strong>اسې مق<strong>د</strong>ار ن<strong>د</strong>ی شامل چې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې جال کولو په واسطه ممکن اغیزمن شوی وي.‏<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> تیر کال بسپنه ورکوونه هم کم کړی شوې.‏ DOD <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> 2011 مالي کال1 ملیار<strong>د</strong> ډالر بیا پروګرام کړي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ DOD <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> 2012 مالي کال او <strong>د</strong> 2013مالي کال تخصیصونو 1 ملیار<strong>د</strong> ډالر بیا پروګرام کړي،‏ کانګریس <strong>د</strong> نورو 1 ملیار<strong>د</strong> فسخ چمتوکړې.‏ <strong>د</strong>ا ب<strong>د</strong>لونونه <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> 2012 مالي کال مق<strong>د</strong>ار <strong>د</strong> 11.2 ملیار<strong>د</strong> ډالرو څخه 9.2 ملیار<strong>د</strong>69ډالرو ته کموي.‏<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> قانون او نظم خیریه بو<strong>د</strong>یجهلکه څنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور ‏)مخ 67( <strong>د</strong> بسپنو برخې <strong>د</strong>ریځ کې په نښه شوي،‏ <strong>د</strong> افغانستانلپاره <strong>د</strong> قانون او نظم خیریه بو<strong>د</strong>یجه )LOTFA( یو څو ملته خیریه بسپنه <strong>د</strong>ه،‏ چې <strong>د</strong> ملګروملتونو پراختیایی پروګرام )UNDP( له الرې ا<strong>د</strong>اره کیږي،‏ ترڅو <strong>د</strong> ANP معاشات او <strong>د</strong> ANP<strong>د</strong> بیاپروګرامولو عمل:‏ <strong>د</strong> بسپنو<strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> په واسطه اصال نومولشوي اه<strong>د</strong>افو پرته نورو لپاره کارولو تهاجازه ورکوي.‏ <strong>د</strong> څرنګوالو پورې اړه لري،‏<strong>د</strong> بیاپروګرامولو لپاره تصویب ممکن<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong>نننی وي یا <strong>کانګرس</strong>پکې <strong>د</strong>خیل وي.‏فسخ:‏ <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> په واسطه په تیره کېچمتو کړی شوي بو<strong>د</strong>یجې واک ر<strong>د</strong>وي.‏ <strong>د</strong>1974 <strong>د</strong> ساتنې کنټرول قانون ځانګړیکوي چې ولسمشر ممکن <strong>کانګرس</strong> تهوړان<strong>د</strong>یز وکړي چې بسپنې فسخ شي.‏که چیرې <strong>د</strong>واړه شوراګانو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارهغونډې په 45 ورځو کې <strong>د</strong> فسخ پروپوزلتصویب نکړ ‏)<strong>د</strong> قانون په واسطه پاس کول(‏نو هرډول ساتل کی<strong>د</strong>ونکې بسپنې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong>ژمنه کی<strong>د</strong>و لپاره چمتو کړی شي.‏سرچینې:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع کسبولو پوهنتون،‏ “10 <strong>د</strong>رس:‏ مالي م<strong>د</strong>یریت:‏<strong>د</strong> پروګرام/بو<strong>د</strong>یجې پلي کول،”‏ په 4/12/2013 کې خپور شوی؛<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سنا قاموس،‏ په 4/12/2013 کې خپور شوی.‏81<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 81 30


ا منیتنور اړون<strong>د</strong> لګښتونه ورکړي،‏ <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت ظرفیت لوړ کړي او <strong>د</strong> ټولنې پولیسينوښتونو لپاره.‏ <strong>د</strong> 2002 کال راهیسې،‏ ډونر هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>ې بسپنې ته <strong>د</strong> $2.7 ملیار<strong>د</strong> څخه ډیرېورکړي،‏ چې په کوم کې متح<strong>د</strong>ه ایاالت،‏ ترټولو لوي اعانه ورکونکي له $950 ملیون څخه ډیرېچمتو کړي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> LOTFA له الرې چمتو کړی شوي ډیری بسپنې <strong>د</strong> ASFF څخه<strong>د</strong>ي ‏)پ<strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong> ANP معاشات وګورئ،‏ مخ 101(.پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ LOTFA <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پولیس افسرو او زن<strong>د</strong>ان پرسونل <strong>د</strong> معاش او اجرتاړتیاو پوره کولو ته ا<strong>د</strong>امه ورکړه،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي مطابق.‏ <strong>د</strong> UNDP <strong>د</strong> تحقیقاو پلټنې <strong>د</strong>فتر پر LOTFA یو تحقیق بشپړ کړ او لنډیز یې ډونرانو ته توضیح کړ.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پهبسپنه کوونې عمل طمع شوی.‏ 70 سیګار هغه مهال <strong>د</strong>ا تحقیق نه و لی<strong>د</strong>لی کله چې <strong>د</strong>ا راپورمطبوعاتو ته ورکول کی<strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> NATO ANA خیریه بو<strong>د</strong>یجه<strong>د</strong> امنیت په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو چمتو کړی شوي بسپنې برسیره،‏ چې ډیری یې <strong>د</strong>ASFF له الرې جاري شوي،‏ ناټو هم <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> ANA خیریه بو<strong>د</strong>یجې له الرې بسپنه چمتوکوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>یجې له الرې،‏ 22 هیوا<strong>د</strong>ونو ‏)په شمول <strong>د</strong> غیر ناټو هیوا<strong>د</strong> جاپان(‏ له 2007راهیسې نږ<strong>د</strong>ې 715 ملیون ډالر ورکړي،‏ که څه هم ځینې وختونه په کارولو کې <strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یتسره.‏ <strong>د</strong> ANA خیریه بو<strong>د</strong>یجې ورکړه افغان <strong>د</strong>ولت ته مستقیم کومک ن<strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>ا بسپنې <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په واسطه <strong>د</strong> ناټو او غیر ناټو ډونرانو پرځای ا<strong>د</strong>اره کیږي او ASFF له الرې <strong>د</strong>ANA پیاوړتیا لپاره ورکول کیږي ‏)لکه معاشات او انګیزشي طرحې(،‏ لوژستیکي مالتړ،‏ او غیرتکراري لګښتونه ‏)لکه تجهیزات(.‏ <strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>امهال <strong>د</strong> NATO ANA71خیریه بو<strong>د</strong>یجه پلټي؛ طمع کیږي نوموړې پلټنه <strong>د</strong> 2013 کال اوړي کې بشپړه شي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو روانې بو<strong>د</strong>یجې مرسته ANSF ته<strong>د</strong> 2009 کال مارچ 21 راهیسې،‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر 31 په اوږ<strong>د</strong>و کې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFFڅخه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت روانې بو<strong>د</strong>یجې مرستې په مستقیم ډول 3.38 ملیار<strong>د</strong> ډالر چمتوکړي؛ 1.95 ملیار<strong>د</strong> ډالر یې په مستقیم مرسته کې <strong>د</strong> 2013 لپاره پالن شوي،‏ مګر تراوسه ن<strong>د</strong>يلګول شوي.‏ ډیری لګول شوي او پالن شوي بسپنې )3.75 ملیار<strong>د</strong> ډالر(‏ <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت عملیاتيبو<strong>د</strong>یجې مالتړ لپاره <strong>د</strong>ي چې معاشات ورکړي،‏ لکه څنګه چې په انځور 3.23 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏پاتې )1.59 ملیار<strong>د</strong> ډالر(‏ <strong>د</strong> پیاوړتیا اړون<strong>د</strong> لګښتونه پوښي لکه <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انیو او تجهیزاتو ترمیم او72محافظت،‏ او <strong>د</strong> اوبو او بریښنا خ<strong>د</strong>مات.‏نور روانې بو<strong>د</strong>یجې مرسته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چمتو کیږي چې افغانان <strong>د</strong> خپل مالي م<strong>د</strong>یریتوړتیا او ظرفیت ته و<strong>د</strong>ه ورکولو ته <strong>د</strong>وام ورکړي.‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پانګو لی<strong>د</strong> او<strong>د</strong> <strong>د</strong>وی کاروونې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنه ورکوونې خطر ډیروي،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولتظرفیت هم ډیروي چې <strong>د</strong> ANSF راتلونکي اړتیاوې پیژن<strong>د</strong>لو او ورکولو لپاره لوی مق<strong>د</strong>ار اجرااو چمتو کړي.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره82


ا منیتانځور 3.23<strong>د</strong> افغان حکومت سره <strong>د</strong> ASFF مستقيمې مرستې ‏(ميليون ډالر)‏1,952.4ټول ټالمعاشاتنور$2,000$1,6001,055.5896.91388 لمریز کال1389 لمریز کال1390 لمریز کال 1391 لمریز کال1392 مالي کال(1/1/2013–12/31/2013)1,178.9955.8728.4822.5450.5133.3(3/21/2012–12/31/2012) (3/21/2011–3/20/2012)811.1744.167.0(3/21/2010–3/20/2011)432.6395.137.5(3/21/2009–3/20/2010)$1,200$800$400$0مصرف شويپلان شويیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي؛ SY‏=افغان لمریز کال؛ FY‏=افغان مالي کال؛ په ‏"نورو"‏ کې زیاتوالی <strong>د</strong> غيرمستقيمه مرستو څخه مستقيمومرستو ته <strong>د</strong> پيسو ليږ<strong>د</strong> ته اشاره کوي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/16/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې مهمې پیښېپه امنیت کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې ډیری مهمې پیښې <strong>د</strong> ایتالفي ځواکونو څخه ANSF ته <strong>د</strong> امنیتمسؤلیت لیږ<strong>د</strong> پورې اوړن<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي.‏ پ<strong>د</strong>ې پیښو کې شامل <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> ناټو په مشرۍ <strong>د</strong> نړیوال امنیتمرستن<strong>د</strong>ویه ځواک )ISAF( <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې ب<strong>د</strong>لون،‏ <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong> ANP لپاره نوی10 کلن لی<strong>د</strong>؛ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نوي <strong>د</strong>فاع وزیر او ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي لومړۍ ناسته؛ او <strong>د</strong>ANSF <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې په اړه خبرې،‏ په راتلونکي کلونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نظامي ځای،‏ او پهځینې والیتونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځانګړي ځواک شتون.‏ <strong>د</strong> امنیت چاپیریال کې نور اړون<strong>د</strong>مهمو پیښو کې <strong>د</strong> ANSF مرګ ژوبلې ډیری<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونو موجو<strong>د</strong> ګواښ،‏ او <strong>د</strong> ایتالفمشرۍ څخه <strong>د</strong> ANSF مشرۍ ته <strong>د</strong> والیتونو او ولسوالیو اخر ته <strong>د</strong>وهم،‏ امنیتي لیږ<strong>د</strong> شامل <strong>د</strong>ی.‏جنرال ډانفورډ <strong>د</strong> ایساف قومان<strong>د</strong>ه په غاړه اخلي<strong>د</strong> فبروري 10 په مراسمو کې،‏ <strong>د</strong> ایساف او متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونو تلونکي قومان<strong>د</strong>ان جنرالجان آر آلین واګې راتلونکي قومان<strong>د</strong>ان جنرال جوزیف ایف ډانفورډ Jr ته وسپارله.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ناټو مشرانو <strong>د</strong> جنرال آلن څخه په افغانستان کې <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> 19 میاشتوقومان<strong>د</strong>ې کار لپاره ستاینه وکړه.‏ جنرال ډانفورډ په خپلو توضیحاتو کې وویل،‏ ‏“نن ورځ <strong>د</strong>73ب<strong>د</strong>لون په اړه ن<strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام په اړه <strong>د</strong>ه.”‏جنرال جوزیف ایف ډانفورډ <strong>د</strong> 2013 کال مارچپه 18 <strong>د</strong> ANSF روزنه ګوري.‏ جنرال ډانغورډ <strong>د</strong> 2013کال فبروري کې <strong>د</strong> ایساف او USFOR-A قومان<strong>د</strong>ه پهغاړه واخیسته.‏ ‏)<strong>د</strong> NTM-A عکس(‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 83 30


ا منیت<strong>د</strong> نوي پولیس نوښت<strong>د</strong> 2013 کال فبروري په 5 <strong>د</strong> کورنیو چارو وزیر <strong>د</strong> وزارت او ANP لپاره <strong>د</strong> پولیسو هماهنګۍنړیوالې ا<strong>د</strong>ارې ته <strong>د</strong> 10 کلن لی<strong>د</strong> طرحه وړان<strong>د</strong>ې کړه،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي مطابق.‏نوموړې ستراتیژي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره رامنځته کړی شوی وه چې پولیس <strong>د</strong> امنیتي ځواک څخه <strong>د</strong>قانون پلي کولو او ټولنې پولیسي ځواک ته واړوي.‏ <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> آلمان <strong>د</strong>ولت په واسطه بسپنه شوي<strong>د</strong> ملګرو ملتونو پرالره اچول شوې <strong>د</strong>موکراتیک پولیسي پروژه تعقیبوله.‏ <strong>د</strong>رې کلنه پروژه،‏چې <strong>د</strong> ښځو او ماشومانو توسعې بان<strong>د</strong>ې تاکی<strong>د</strong> کوي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ډیزاین شوې چې افغانانو ته74ځواک ورکړي النور هم <strong>د</strong> پولیس مسؤل ګڼلو او <strong>د</strong> ټولنې ترتیباتو مسالو کې فعال شي.‏په فبروري کې <strong>د</strong> کورنیو چارو مشر چارواکو تورکیه ته هم سفر <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> چې هلته<strong>د</strong> 10 ورځو سفر پرمهال <strong>د</strong> ټولنې پولیسي نوښتونه وګوري.‏ <strong>د</strong> LOTFA بسپنو نوموړی سفر75حمایه کړ.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر ولسمشر کرزي سره ولی<strong>د</strong>ل<strong>د</strong> 2013 کال مارچ په 10 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر چوک هاګل په کابل کې <strong>د</strong> ولسمشر کرزي سره ولی<strong>د</strong>ل.‏ناستې <strong>د</strong> ولسمشر کرزي په واسطه جنجالي یا <strong>د</strong> شخړې توضیحات تعقیبول چې ویل یېمتح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> طالبانو سره توطیه کوله چې <strong>د</strong> تاوتریخوالي کچه لوړه وساتي ترڅو <strong>د</strong>2014 کال وروسته په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نظامي شتون باوري کړي.‏ وزیر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېتوضیحاتو په اړه افغان ولسمشر سره وغږی<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> نوموړي تور څخه یې انکار وکړ.‏ وزیر76<strong>د</strong>ا هم وویل چې <strong>د</strong> طالبانو سره هرډول مذاکره ‏“بای<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت وکړي.”‏متح<strong>د</strong>ه ایاالت،‏ ایتالف،‏ او <strong>د</strong> ANSF ځواک ثبات تر 2018 پورېلکه څنګه چې په ټول افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت مشري لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> ایتالف څخه افغانانو ته <strong>د</strong>واملري،‏ پالیسي جوړونکي او نظامي مشران بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> راتلونکي کلونو په اوږ<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> افغان اوایتالفي ځواکونو سمه موازنه مالحظه کړي.‏ په 2012 کې په شیکاګو کې <strong>د</strong> ناټو لوړپوړي،‏ <strong>د</strong>ایساف شریک هیوا<strong>د</strong>ونو مشرانو په 2017 کې ANSF <strong>د</strong> النور مالي پیاوړي ‎228,500‎‏-ځواکته کمولو پالن طرح کړ.‏ په هرصورت،‏ پ<strong>د</strong>ې ربعه کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو چارواکو <strong>د</strong> ANSFاوسنی پای-ځواک <strong>د</strong> 352,000 ه<strong>د</strong>ف ساتل تر 2018 پورې وړان<strong>د</strong>یز کړ.‏<strong>د</strong> 2013 کال فبروري په 22، په بروسل کې <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong>فاع وزیرانو په یوه غونډه کې <strong>د</strong>فاعوزیر لیون پنیټا وویل چې <strong>د</strong> افغان ځواکونو کمولو پالن به پرمخ الړ نشي او <strong>د</strong> 2018 پهاوږ<strong>د</strong>و کې به <strong>د</strong> ‎352,000‎‏-شمیر ANSF وساتل شي.‏ هغه <strong>د</strong>ا هم وویل چې متح<strong>د</strong>ه ایاالت به<strong>د</strong> پسرلي او اوړي جنګي موسمونو په اوږ<strong>د</strong>و کې په افغانستان کې <strong>د</strong> 60,000 عسکرو ځواکوساتي او <strong>د</strong> 2014 کال په فبروري کې به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ا شمیر 34,000 ته راټیټ کړي.‏طمع کیږي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه <strong>د</strong> افغان ټولټاکنو <strong>د</strong>ورې،‏ 2014 پورې نوموړې کچه77وساتي او بیا نهایی وتل.‏<strong>د</strong> 2013 کال مارچ په 5 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرکزي قومان<strong>د</strong>ې )CENTCOM( قومان<strong>د</strong>ان جنرالجیمز میټس <strong>د</strong> سنا مسلح ځواکونو خ<strong>د</strong>ماتو کمیټې ته وویل چې هغه په افغانستان کې <strong>د</strong>2014 څخه وروسته <strong>د</strong> 20,000 ایتالفي سرتیرو ځواک وړان<strong>د</strong>یز کړی ‏—چې 13,600 به یې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو وي.‏ <strong>د</strong> فبروري په ناسته کې <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong>فاع وزیرانو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو 9,500 اوځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره84


ا منیت6,000 ایتالفي سرتیرو پریښو<strong>د</strong>لو په اړه خبرې وکړې.‏ 78 کله چې <strong>د</strong>ا راپور مطبوعاتو ته ورکولکی<strong>د</strong>ه نو <strong>د</strong> 2014 کال وروسته <strong>د</strong> ایتالفي ځواک په اړه نهایی پریکړه نه وه شوې.‏<strong>د</strong> 2013 کال مارچ په 8، <strong>د</strong> المان لومړي وزیر اعالن کړ چې هالن<strong>د</strong> به <strong>د</strong> 2013 کال جوالی79میاشت کې <strong>د</strong> افغان پولیسو روزنې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه پای ته ورسوي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځانګړي ځواکونه په ور<strong>د</strong>ګ کې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځانګړي ځواکونه <strong>د</strong> افغان ا<strong>د</strong>عاو پراساس ور<strong>د</strong>ګ پریږ<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong>وی اوسی<strong>د</strong>ونکيازارکړي او وژلي <strong>د</strong>ي.‏ ولسمشر کرزي وویل چې یو افغان-امریکایی اوسی<strong>د</strong>ونکی چې اصال <strong>د</strong>کن<strong>د</strong>هار څخه <strong>د</strong>ی په ور<strong>د</strong>ګ کې <strong>د</strong> ځانګړي ځواکونو ډلې برخه وه او ‏“<strong>د</strong> افغان وګړو حق یېله ح<strong>د</strong>ه ډیر ترپښو الن<strong>د</strong>ې کړی.”‏ 80 په یوه بیلګه کې،‏ هغه په نښه کړي چې ځایی اوسی<strong>د</strong>ونکووروسته له هغې شکایت وکړ چې <strong>د</strong> یوه محصل مړی ومون<strong>د</strong>ل شو او ا<strong>د</strong>عا یې وکړه چېنوموړی محصل <strong>د</strong>وه ورځې <strong>د</strong>مخه <strong>د</strong> خپل کور څخه امریکایی ځواکونو وړی و.‏ 81 <strong>د</strong> ایسافمقاماتو ویلي چې په سیمه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سرتیرو پورې اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> ناوړه ګټه اخیستنې یاوژنې په اړه هیڅ شواه<strong>د</strong> ن<strong>د</strong>ي مون<strong>د</strong>ل شوي،‏ مګر <strong>د</strong> ایساف/افغان ګډ کمیسیون <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>عاو النورڅیړلو لپاره جوړ شوی و.‏ 82 <strong>د</strong> 2013 کال فبروري په 24، ولسمشر کرزي اعالن کړ چې ایسافبه په ور<strong>د</strong>ګو کې <strong>د</strong> ‏“امریکایی ځانګړي ځواکونو په واسطه <strong>د</strong> ازار او ازیت په اړه <strong>د</strong> ځاییتکراري شکایتونو”‏ راپورونو په تعقیب <strong>د</strong> ځانګړي ځواکونو ټول عملیاتونه و<strong>د</strong>روي.‏ 83 کرزي <strong>د</strong><strong>د</strong>فاع وزیر)‏MOD‏(‏ ته وویل چې باوري شي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ټول ځانګړي ځواکونه <strong>د</strong> والیت84څخه په <strong>د</strong>وه اونیو کې وتلي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2013 کال مارچ په 25، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یوه مشر چارواکي وویل چې ایساف او افغان<strong>د</strong>ولت یوه ‏“مناسب حل”‏ ته رسی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.‏ نوموړي چارواکي وویل،‏ ‏“<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ور<strong>د</strong>ګو والیت څخه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونو بشپړ وتل نه و؛ <strong>د</strong>ا په پای کې <strong>د</strong> ور<strong>د</strong>ګ په یوه کوچنۍ برخه کې <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو امنیتي ځواکونو څخه افغان امنیتي ځواکونو ته لیږ<strong>د</strong> و.”‏ 85 ولسمشر کرزي <strong>د</strong><strong>د</strong>غه لرې کی<strong>د</strong>و <strong>د</strong>رناوی وکړ او وې ویل چې افغان ځواکونه به ‏“په سیمه کې <strong>د</strong> امنیت چمتو86کولو لپاره پرمخ الړ شي.”‏<strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونو ‏)په <strong>د</strong>ریشي کې افغانانو بری<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> هغوی په ایتالفي ملګرو(‏ شمیر زیاتشوی،‏ په 2008 کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه بری<strong>د</strong>ونو څخه 46 بری<strong>د</strong>ونو ته په 2012 کې . 87 <strong>د</strong> 2012 کال بری<strong>د</strong>ونو<strong>د</strong> 62 ایتالفي سرتیرو مړینې پایله <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه چې 35 یې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پرسونل و.‏ 88 <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو له %11 سلنې څخه ډیره <strong>د</strong> ټولې مرګ ژوبلې او %15 سلنه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ټولې مرګژوبلې چې په 2012 کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>شمن حمالتو څخه پایله کیږي،‏ جوړوي،‏ لکه څنګه چې پهانځور 3.24 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> ANSF پرسونل ‏)یا <strong>د</strong> ANSF پرسونل پهحیث افرا<strong>د</strong>(‏ په واسطه <strong>د</strong> ANSF په نورو پرسونل <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونه په 2008 کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې څخه8929 ته په 2012 کې رسی<strong>د</strong>لي ‏)<strong>د</strong> سپتمبر پای په اوږ<strong>د</strong>و کې(.‏پ<strong>د</strong>ې ربعه کې،‏ <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> مارچ په 8، <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سرتیري او<strong>د</strong>وه افغان سرتیري وژل شوي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو 10 سرتیري هغه مهال ټپي شول چې یوهافغان چې <strong>د</strong>ریشي په غاړه وه پرهغوی ډزې وکړې.‏ <strong>د</strong> پیښې په اړه <strong>د</strong> مطبوعاتو ارقام مطابق،‏ایتالفي ځواکونو په چټکۍ سره ځوابي ډزې وکړې او بری<strong>د</strong> کونکی یې وواژه.‏ 90 <strong>د</strong>ا په 2013کې <strong>د</strong>ریم <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong> و.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کال په جال پیښو کې،‏ <strong>د</strong> جنوري په 7 یو بریتانوي سرتیری وژل91شوی او <strong>د</strong> مارچ په 8 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي وژل شوی.‏ټول ټال:‏ 313<strong>د</strong>ښمن 202انځور 3.24په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه <strong>ایالاتو</strong> <strong>د</strong> پوځمړینې:‏ <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جنوري له پيل څخه<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر‎31‎ پورېغير <strong>د</strong>ښمن76<strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونه 35یا<strong>د</strong>ونه:‏ په ‏”غير <strong>د</strong>ښمن“‏ کې هغه مړینې شامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ټکر،‏ ژوبلې،‏ناروغي،‏ قتل،‏ یا ځان وژنې له امله شوي وي.‏سرچينې:‏ ،DOD <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي پيښو <strong>د</strong> تحليل سيسټم،‏ <strong>د</strong> لاسرسۍ نيټه‎4/17/2013‎؛ ،DOD ‏”په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لوري <strong>د</strong>پرمختګ په اړه رپوټ،“‏ 35–34 12/2012، مخ؛ ،DOD ‏”څرګن<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong><strong>د</strong> 2 امریکايانو او 2 افغانيانو <strong>د</strong> مړینې لامل شو،“‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 85 30


ا منیت<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالفي ځواکونو په ه<strong>د</strong>ف کې نیولو لپاره <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونو برسیره،‏ <strong>د</strong>افغان پولیسو او سرتیرو په واسطه په خپلو همکارانو <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>ې ربعه کې <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> پام وړ،‏ 17 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو روزل شوي افغان سیمه ایز پولیس )ALP( پرسونل پهغزني کې <strong>د</strong> فبروري په 27 هغه مهال ووژل شول چې له <strong>د</strong>وی څخه یو یې <strong>د</strong>وی روږ<strong>د</strong>ي اووې ویشتل،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی وسله یې پټه کړه او وتښتی<strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> مطبوعاتو راپور مطابق.‏ 92 طالبانو <strong>د</strong>نوموړي بری<strong>د</strong> پړه پرغاړه واخیسته.‏ 93 په یوه پیښه کې <strong>د</strong> مارچ په 21 <strong>د</strong> ALP یوه غړي په94با<strong>د</strong>غیس کې <strong>د</strong> افغان پولیسو پنځه پرسونل ووژل.‏<strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیر<strong>د</strong> DOD مطابق،‏ <strong>د</strong> 2013 کال فبروري پورې <strong>د</strong> پنځه برخو څخه څلور)جغرافیه ایی سیمې(‏<strong>د</strong> ANSF مشرۍ امنیت ته انتقال شوي او برخه 4 بهیر <strong>د</strong>ې ربعه کې پیلیږي.‏ <strong>د</strong> 2013 کالفبروري پای پورې،‏ ANSF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> 405 ولسوالیو څخه 312 ولسوالیو کې امنیت په غاړهاخیستی چیرې چې نږ<strong>د</strong>ې %87 سلنه افغانان اوسیږي.‏ <strong>د</strong> افغانستان ټولو 34 والیتونو 23 یېپه بشپړ ډول انتقال کې و او په ټولو 34 والیتونو کې سیمې <strong>د</strong> انتقال په ځینې مرحلو95کې وې.‏<strong>د</strong> DOD مطابق،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په سیمو کې <strong>د</strong> امنیت ساتلو څخه اطمیینانالسته راشي،‏ ایساف به ANSF ته روزنه،‏ مشورې او نور مالتړ چمتو کولو ته <strong>د</strong>وام ورکړي.‏څنګه چې <strong>د</strong> ANSF وړتیاو و<strong>د</strong>ه وکړه،‏ ایساف په خپل مالتړ تنظیم کړي،‏ ترڅو ANSF تهاجازه ورکړي <strong>د</strong> عملیاتو مشري پرغاړه واخلي.‏ DOD په نښه کړي چې <strong>د</strong> یاغیتوب ض<strong>د</strong>عملیات په ډیره کچه <strong>د</strong> افغان پالن شوي،‏ چمتو شوي او اجرا شوي البته <strong>د</strong> ایتالف امنیتیځواک مرستن<strong>د</strong>ویه ډلو په واسطه چمتو کړی شوي مالتړ او مشورې سره.‏ پ<strong>د</strong>ې مالتړ کې <strong>د</strong> ډز،‏هوای،‏ الوتکو،‏ روغتیای لګښت او <strong>د</strong> سړک <strong>د</strong> غاړې ماینونو ض<strong>د</strong> مالتړ شامل <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> ANSFوړتیاوې لوړوي چې التر اوسه هم <strong>د</strong> پرمختګ په حال کې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ورې پرمهال،‏ایتالفي ځواکونه به خپل <strong>د</strong>ریځ بیا برابر کړي ترڅو ANSF ته اوضاع برابر کړي چې <strong>د</strong> 201496پای کې بشپړ امنیتي مسؤلیت په غاړه واخلي،‏ <strong>د</strong> پاتې ایتالفي سرتیرو <strong>د</strong> وتلو څخه مخکې.‏<strong>د</strong> DOD مطابق،‏ 5 پړاو به پ<strong>د</strong>ې پسرلي کې اعالن شي او هغه ټکی به په نښه کړي چېANSF به <strong>د</strong> ایساف په مالتړي رول کې <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> روزنې-مشورې مرستې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې له الرې <strong>د</strong>%100 نفوس لپاره عملیاتي مشري پرغاړه واخلي.‏ 5 پړاو به <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> بهیر کې اخرنی پړاو وياو طمع کیږي چې <strong>د</strong> 2013 کال په اوړي کې پلي شي.‏ 97 پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> 11 والیتونو ټولټال 91ولسوالۍ شامل <strong>د</strong>ي،‏ اساسا <strong>د</strong> پاتې ختیځ پولې سیمو سره،‏ لکه څنګه چې په انځور 3.25 کېښو<strong>د</strong>ل شوي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرکزي قومان<strong>د</strong>ې مطابق،‏ 70,000 امریکایی ځواکونو په افغانستان کې <strong>د</strong>2013 کال مارچ تر 31 پورې خ<strong>د</strong>مت کاوه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی تقریبا 48,200 یې ایساف ته ګومارل شويو او 1,800 یې <strong>د</strong> ناټو روزنیزې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ‏—افغانستان (NTM-A)/CSTC-A ته.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو پاتې پرسونل،‏ 7,500 یې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواک—‏ افغانستان ته ګومارل شوي و او12,500 یې ‏“نور نظامي پرسونل”‏ ته نومول شوي و.‏ 98 <strong>د</strong> 2013 کال اپریل تر 15 پورې،‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره86


ا منیتانځور 3.25هغه سيمې چې افغان مشرتابه امنيت ته <strong>د</strong> ليږ<strong>د</strong> په بهير کې <strong>د</strong>ي1 برخه2 برخه3 برخه4 برخههغه سيمې چې لا تراوسه <strong>د</strong> ليږ<strong>د</strong> په بهيرکې شامل ن<strong>د</strong>يیا<strong>د</strong>ونه:‏ په یا<strong>د</strong>و برخو کې ښارونه،‏ ولسوالۍ،‏ او ولایتونه ‏(یا <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی برخې)‏ شامل <strong>د</strong>ي.‏ 1 برخه <strong>د</strong> 2011 په جولای کې،‏ 2 برخه <strong>د</strong> 2011 په نومبر کې،‏ 3 برخه <strong>د</strong> 2012 کال په جولای کې،‏ او 4 برخه <strong>د</strong> 2013 کال په فبروري کې پيلشوې <strong>د</strong>ه.‏سرچينه:‏ ناټو،‏ ‏”افغان مشرتابه ته ليږ<strong>د</strong>:‏ انتقال،“‏ <strong>د</strong> لاسرسۍ نيټه 4/18/2013.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ټولټال 2,072 نظامي پرسونل په افغانستان کې مړه شوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی%83 سلنه په عملیاتو کې وژل شوي او 18,404 <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong>وام عملیاتو برخې په حیث99زخمي شوي و.‏<strong>د</strong> ANSF ځواک او پرسونل معلوماتپه فبروري کې،‏ بیا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر لیون پنیټا وویل چې <strong>د</strong> 2018 په اوږ<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong>‎352,000‎‏-پیاوړي ANSF مالتړ کول ‏“یوه پانګوونه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> لوی ارزښت رامنځته کول بهوي ځکه چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> خورا لوی انعطاف پزیرۍ اجازه موږ ته راکړي کله چې زموږ سرتیريووزي.”‏ 100 <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ‎228,500‎‏-پیاوړي ANSF څخه یو ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> ایساف ګډون کونکيملتونو مشران ورسره <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> می 2012 شیکاګو ناسته کې مخ وو.‏ 101 پ<strong>د</strong>ې ربعه کې <strong>د</strong>ANSF ځواک 332,753 و )181,834 افغان ملي ار<strong>د</strong>و او هوای ځواک ته مقرر شوي او150,919 افغان ملي پولیسو ته(.‏ 102 <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ANSF ځواک <strong>د</strong> مارچ 337,516 2012، څخه 4,763لږ او <strong>د</strong> نهایی وسعت ه<strong>د</strong>ف څخه 19,247 لږ <strong>د</strong>ي،‏ لکه څنګه چې <strong>د</strong> بل مخ په ج<strong>د</strong>ول 3.2 کېښو<strong>د</strong>ل شوي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 87 30


ا منیت<strong>د</strong> 2/2013 پورې <strong>د</strong>ریځ<strong>د</strong> اوسني قوت او ه<strong>د</strong>ف شوينهایی قوت ترمنځ توپیر-11,559-6,081-1,607-19,247175,441150,9196,393332,753ج<strong>د</strong>ول 3.2<strong>د</strong> ANSF ګومارل شوی ځواک،‏ <strong>د</strong> 2013 کال فبروري 18اوسنی ه<strong>د</strong>ف<strong>د</strong> ANSF و<strong>د</strong>انۍ<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر پورې 187,000افغان ملي ار<strong>د</strong>و<strong>د</strong> 2013 کال فبروري پورې 157,000افغان ملي پولیس<strong>د</strong> 2014 کال <strong>د</strong>سمبر پورې 8,000افغان هوای ځواک352,000ټولټال ANSFسرچینې:‏ ،DOD ‏"په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات پروړان<strong>د</strong>ې و<strong>د</strong>ه،"‏ 56 12/2012، مخ؛ CSTC-A <strong>د</strong> سیګار 4/1/2013 1/6/2013، 1/4/2013، 1/2/2013، معلوماتو غوښتنو ته ځوابونه.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهپ<strong>د</strong>ې ربعه کې،‏ سیګار <strong>د</strong> ANSFمجاز،‏ ګمارل شوي او روزل شويشمیرو لپاره <strong>د</strong> معلوماتو ګټورتوباو اعتبار ټاکلو په اړه یوه پلټنهپیل کړه.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به په ANSF <strong>د</strong>معلوماتو راټولولو لپاره میتو<strong>د</strong>ولوژيهم وګوري،‏ په شمول <strong>د</strong> هغې چې<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت راټول شوي معلوماتبیاګوري او اعتبار ورکوي.‏ <strong>د</strong> اضافيمعلوماتو لپاره،‏ 2 برخه 32 مخوګورئ.‏<strong>د</strong> ANA ځانګړي ځواکنو یو سرتیری <strong>د</strong> ALPاحتمالي نومان<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> 2013 کال اپریل په 4هلمن<strong>د</strong> والیت کې غږیږي.‏ ALP <strong>د</strong> ANSF مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>شتون سره په کلیوالو سیمو کې امنیت چمتوکوي.‏ ‏)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرین قل ار<strong>د</strong>و عکس(‏<strong>د</strong> 2012 کال اکتوبر بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> 352,000 پرسونل ‏“روزل او ځای کولو”‏ ه<strong>د</strong>فسرته ونه رسی<strong>د</strong>ه،‏ که څه هم DOD راپور ورکړی چې ANSF <strong>د</strong> 352,000 ه<strong>د</strong>ف ‏“ګمارل”‏السته راوړی <strong>د</strong>ی.‏ 103 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر راپور کې،‏ DOD په نښه کړيچې <strong>د</strong> ANSF پرسونل راپور ورکړی شوی شمیر په 2012 کې هغه مهال راټیټ شو چې <strong>د</strong>ANA ځواک څخه ملکي پرسونل لرې کړی شو.‏ DOD <strong>د</strong>ا هم وویل چې <strong>د</strong> ANSF پرسونل352,000 ځواک پوره کولو نیټه <strong>د</strong> 2014 کال <strong>د</strong>سمبر میاشت <strong>د</strong>ه:‏ 187,000 په ANA کې تر<strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong>سمبر پورې،‏ 157,000 ملي پولیس تر 2013 فبروري پورې او 8,000 افغان هوایځواک تر 2014 <strong>د</strong>سمبر پورې.‏ په هرصورت،‏ <strong>د</strong> DOD مطابق،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ټولو پرسونلو روزلو،‏تجهیز او ځای پرځای کولو لپاره نیټې پ<strong>د</strong>ې ترتیب <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong>سمبر <strong>د</strong> ANA او ANP104لپاره او <strong>د</strong> 2017 کال <strong>د</strong>سمبر <strong>د</strong> افغان هوای ځواک لپاره.‏<strong>د</strong> ANSF پرسونلو سم او واقعیی محاسبه اړینه <strong>د</strong>ه ترڅو اطمیینان السته راوړو کې مرستهوکړي چې <strong>د</strong> ANSF مالتړ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنې <strong>د</strong> قانوني او وړ لګښتونو لپاره لګولشوي.‏ په هرصورت،‏ سیګار او نورو راپور ورکړی چې <strong>د</strong> ANSF ځواک تشخیصول <strong>د</strong> ننګونوسره مخ <strong>د</strong>ی.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالفي ځواکونه افغان ځواکونو بان<strong>د</strong>ې تکیه کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویخپلو پرسونلو شمیر راپور ورکړي،‏ چې ډیری وختونه په غیرمتمرکز،‏ بې ربط او متناقضسیسټمونو کې <strong>د</strong> پرسونل السي چمتو شوي ثبت څخه راوړل کیږي.‏ تیره ربعه کې CSTC-Aراپور ورکړ چې <strong>د</strong> پرسونلو شمیر اعتباري کولو هیڅ ډول مناسب سیستم شتون نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏افغان سیمه ایز پولیسافغان محلي پولیس )ALP( <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور حکومت<strong>د</strong>ارۍ برخه کې <strong>د</strong> کلي ثبات عملیات شرحکوي <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ایساف او ځانګړي عملیاتونو ګډ کاري ځواک ‏—افغانستان )SOJTF-A( <strong>د</strong> یاغیتوبض<strong>د</strong> ستراتیژي برخه <strong>د</strong>ه.‏ 105 پ<strong>د</strong>ې ربعه کې <strong>د</strong> ALP ‏—“ساتونکو”—‏ شمیره 21,656 وه.‏ چې<strong>د</strong> <strong>د</strong>وی،‏ نږ<strong>د</strong>ې %97 سلنه یې په بشپړ ډول روزل شوي او ټاکل شوي <strong>د</strong>ي.‏ 106 پ<strong>د</strong>ې ربعه کې107ALP په 104 ساحو کې عملیاتي وه.‏<strong>د</strong> DOD مطابق،‏ <strong>د</strong> طالبانو مشران ALP <strong>د</strong> یاغیتوب وړتیا پروړان<strong>د</strong>ې ترټولو لویګواښ ګڼي ترڅو خلک کنټرول او افغان <strong>د</strong>ولت وګواښي.‏ یاغیان <strong>د</strong> ANSF نورو واح<strong>د</strong>ونو پهپرتله <strong>د</strong> ALP په واح<strong>د</strong>ونو 10 چن<strong>د</strong>ه ډیر بری<strong>د</strong>ونه کوي.‏ په هرصورت،‏ DOD په نښه کړي،‏چې ALP <strong>د</strong> وخت %80 سلنې څخه ډیر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بری<strong>د</strong>ونو پروړان<strong>د</strong>ې خپل ځان څخه په بریا108سره <strong>د</strong>فاع کوي.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره88


ا منیتانځور 3.26<strong>د</strong> افغان محلي پوليسو مهال ویش:‏ تاریخچه،‏ و<strong>د</strong>ه،‏ او لویې پيښېجنوري 2013جنوري 2012جنوري 2011سپتمبر 2011 <strong>د</strong>سمبر 2011 می 2012 اګست 2012 اکتوبر 2012 نومبر 2012 جنوري 2013اګست 2010Insiderattacksled tore-vetting ofALPALP <strong>د</strong> ولسمشر حام<strong>د</strong>کرزي <strong>د</strong> فرمان پهاساس تاسيس شو<strong>د</strong> تاسيس کړنلارېخپرې شوې،‏ چې <strong>د</strong>ALP اړتيا په ګوته کوي<strong>د</strong> بشري حقونو ناظر<strong>د</strong> هغو جنايي او ناوړهکارونې تورونو په اړهیو رپوټ خپور کړ چې<strong>د</strong> ALP غړو په اړه ویلشوي واميرالبحر مک راون‏(<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه <strong>ایالاتو</strong> <strong>د</strong>SOCOM قومان<strong>د</strong>ان)‏اعلان وکړ چې غواړي<strong>د</strong> ALP پروګرام <strong>د</strong> اصليفرمان له شميرې څخهچې 10,000، و تر 2015کاله پورې 30,000کسانو ته ورسويMOI <strong>د</strong> ALP پهمرکزونو کې <strong>د</strong>کنترول او ارزونېریاست تاسيسکړ تر څو <strong>د</strong> ALPجنايي کړنو په اړهڅيړنې وکړيALP په کابلکې لومړیملي مرکزخلاص کړ<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارتمعين رحمانوړان<strong>د</strong>یز وکړ چېALP <strong>د</strong> یونيفارمپوليس په چوکاټکې تنظيم شيولسمشر کرزي <strong>د</strong><strong>د</strong>اخلې وزیر پتنګ تهلارښوونه وکړه چېپه ځينې ولایتونوکې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه <strong>ایالاتو</strong><strong>د</strong> مرستو څخهپرته محلي پوليسجوړ کړي.Sources: SOJTF-A, response to SIGAR vetting, 4/12/2013; Human Rights Watch, "Just Don't Call It a Militia," 9/2011, pp. 5–8<strong>د</strong> ALP غړي په محلي توګه ګمارل شوي،‏ <strong>د</strong> سپین ګیرو په واسطه وړان<strong>د</strong>یز شوي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویخپلو کلیو ساتنې ته ګمارل شوي.‏ ځکه چې <strong>د</strong>وی سیمه ایز ځواک <strong>د</strong>ی،‏ نو ALP <strong>د</strong> طالبانوپه واسطه <strong>د</strong> نفوس پروړان<strong>د</strong>ې ‏“یو ځانګړی غزی<strong>د</strong>نه”‏ ښو<strong>د</strong>لې ‏“که چیرې کوم څوک <strong>د</strong> سیمېنه وي نو ژرترژره به <strong>د</strong> بهرني په حیث وپیژن<strong>د</strong>ل شي.”‏ 109 برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ ALP <strong>د</strong> ټول ANSFترټولو سخت روشونه لري،‏ <strong>د</strong> SOJTF-A مطابق.‏ DOD 110 په نښه کړي چې <strong>د</strong> ALP ټولغړي پ<strong>د</strong>ې وروستیو کې له سره ازمول شوي.‏ یوازې %5 سلنه یې <strong>د</strong> ALP لیکو څخه ایستل111شوي چې ډیری یې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو کارولو لپاره و.‏ALP په 2010 کال اګست کې <strong>د</strong> رامنځته کی<strong>د</strong>و راپ<strong>د</strong>یخوا و<strong>د</strong>ه کوي.‏ لکه څنګه چې پهانځور 3.26 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ مګر ننګونې پرځای پاتې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> DOD مطابق،‏ <strong>د</strong> ALP اصليننګونه <strong>د</strong> ‏“کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong> پروګرام مالتړ او ا<strong>د</strong>اره کولو وړتیا”‏ <strong>د</strong>ه.‏ DOD 112 <strong>د</strong>ا هم پهنښه کړي چې <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت ‏“<strong>د</strong>غه ستونزې پیژن<strong>د</strong>لي او <strong>د</strong> ‏]ناټو ځانګړي عملیاتو واح<strong>د</strong>قومان<strong>د</strong>ې-افغانستان ])NSOCC-A( سره <strong>د</strong> زغملو لوژستیک رامنځته کولو او <strong>د</strong> کورنیو چارووزارت کې ظرفیت مالتړ لپاره کار کوي ترڅو <strong>د</strong> ALP اړتیاوې پوره کړي.”‏ 113 برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏NSOCC-A <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت سره <strong>د</strong> ALP روشونو اصالح شوي سن<strong>د</strong> ته و<strong>د</strong>ه ورکولولپاره کار کړی چې <strong>د</strong> ALP پروګرام تر 2025 پورې غزوي،‏ چې <strong>د</strong> ALP احتمالي ساتونکو لپاره<strong>د</strong> ح<strong>د</strong> اکثر عمر <strong>د</strong> 45 څخه تر 50 پورې ډیروي او ALP <strong>د</strong> افغان یونیفارم پولیسو )AUP( یوهجز په حیث ټاکي،‏ <strong>د</strong> SOJTF-A مطابق.‏ اخرنۍ مرحله یې طمع کیږي چې <strong>د</strong> ALP رسميکول وي،‏ <strong>د</strong>ریځ یې ANSF ته لوړ شي،‏ او <strong>د</strong> ALP مشري <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړ شي چې <strong>د</strong> AUP زیربنا <strong>د</strong>ورکړې او لوژستیکي سیستمونه وکاروي.‏ <strong>د</strong> اصالح شوي روشونو سن<strong>د</strong> <strong>د</strong> ALP ساتونکو <strong>د</strong> تړوناعظمي ح<strong>د</strong> هم <strong>د</strong> یو کال څخه <strong>د</strong>رې کلونو ته غزوي.‏ نوموړي اسنا<strong>د</strong> <strong>د</strong>امهال <strong>د</strong> کورنیو چارو114وزارت کې بیاکتل کیږي،‏ او طمع کیږي چې په اپریل کې خپاره شي.‏<strong>د</strong> 2013 کال مارچ په 31 متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ALP مالتړ لپاره ASFF ته 139.9 ملیون ډالرتضمین کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مق<strong>د</strong>ار،‏ 47.7 ملیون ډالر یې افغان مالېې وزارت ته مستقیمه مرسته <strong>د</strong>هاو 91.6 ملیون ډالر یې ‏“قسمي”‏ بسپنې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونو په واسطه <strong>د</strong> ALP<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 89 30


ا منیتمالتړ لپاره کارول شوي.‏ 115 <strong>د</strong> SOJTF-A مطابق،‏ یوځل چې <strong>د</strong> ALP ساتونکي وروزل شيوروسته بیا <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت کارمن<strong>د</strong>ان کیږي،‏ یو کلن تړون السلیک کوي،‏نیمه وخت <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> پولیسو اساسي معاش نږ<strong>د</strong>ې %60 سلنه معاش ورکول کیږي ‏)شااوخوا116120 ډالر په میاشت کې(.‏<strong>د</strong> امنیت شورا ته <strong>د</strong> هغې خورا اخرني راپور کې،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي وویل‏“پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> نوښت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره اعانه شوی چې په ځینې سیمو کې ثبات تهو<strong>د</strong>ه ورکړي او و<strong>د</strong>ه کونکي حساب ورکوونه کې پرمختګ،‏ خو <strong>د</strong> ارزولو،‏ قومان<strong>د</strong>ې او کنټرولاو په محلي کچه نظارت پورې اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> پالیسیو ناکافي پلي کولو ان<strong>د</strong>یښنې پرځای پاتې<strong>د</strong>ي.”‏ عمومي منشي <strong>د</strong>ا هم په نښه کړي چې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو مرستن<strong>د</strong>ویه <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه-افغانستان)UNAMA( ALP پورې اوړن<strong>د</strong> 55 پیښې ثبت کړي چې په 2012 کې یې <strong>د</strong> 62 ملکي مرګ117ژوبلې پایله <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه )24 مړینه او 38 ټپي کی<strong>د</strong>ل(.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهپ<strong>د</strong>ې ربعه کې سیګار <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>2012 کال مارچ ګواهي او <strong>د</strong> هغې<strong>د</strong> 2012 کال جون راپور بان<strong>د</strong>ې یوهروانه تعقیبي پلټنه پیل کړې،‏ چې<strong>د</strong> PSCs څخه APPF ته <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>پروژو لپاره <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> امنیت لیږ<strong>د</strong>فعالیتونو احتمالي هڅې ارزوي.‏<strong>د</strong> اضافي معلوماتو لپاره،‏ 2 برخه30 مخ وګورئ.‏<strong>د</strong> افغان عامه محافظت ځواک<strong>د</strong> افغان عامه محافظت ځواک )APPF( <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت واک الن<strong>د</strong>ې یو <strong>د</strong>ولتي نها<strong>د</strong><strong>د</strong>ی چې په افغانستان کې امنیتي خ<strong>د</strong>مات چمتو کوي.‏ <strong>د</strong> ولسمشر کرزي <strong>د</strong> 2010 فرمان پهتعقیب کې چې <strong>د</strong> ټولو ملي او نړیوال خصوصي امنیتي شرکتونو )PSCs( منحل کول و،‏ افغان<strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مرحله شوي لیږ<strong>د</strong> پروسې لپاره عامه امنیتي شرکت ته،‏ یوه اتصالي ستراتیژي پليکړه.‏ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> برخې په حیث،‏ <strong>د</strong> APPF څخه طمع کی<strong>د</strong>ه چې په مارچ 2012 کې <strong>د</strong> پراختیاییاو بشر<strong>د</strong>وستانه پروژو امنیتي مسؤلیت پرغاړه واخلي او مارچ 2013 کې <strong>د</strong> نظامي تاسیساتوامنیت.‏پ<strong>د</strong>ې ربعه کې،‏ سیګار <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> 2012 مارچ میاشتې ګواهي او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> 2012 جونمیاشتې راپور بان<strong>د</strong>ې یو روان تحقیق پیل کړی چې APPF ته <strong>د</strong> PSCs څخه <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> پروژېلپاره <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> امنیت لیږ<strong>د</strong> فعالیتونو احتمالي هڅې ارزوي.‏ <strong>د</strong>ا تحقیق به الن<strong>د</strong>ې موار<strong>د</strong> پهنښه کړي:‏‏•<strong>د</strong> USAID انتخاب شوې پروژو لپاره <strong>د</strong> امنیتي خ<strong>د</strong>ماتو لګښتونه او APPF ته هرډول <strong>د</strong>لیږ<strong>د</strong> هڅه چې <strong>د</strong> بیارغوونې پروژو لپاره <strong>د</strong> ټول امنیت لګښت یې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏• ‏•<strong>د</strong> امنیت لګښتونو او مرشي کونکي امنیتي خ<strong>د</strong>ماتو بیاکتلو ته <strong>د</strong> USAID میکانیزمونه<strong>د</strong> بیارغوونې پروژو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> APPF <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> اغیزتحقیق به <strong>د</strong>ا هم وټاکي چې ایا <strong>د</strong> انتخاب شوي پروژو لپاره <strong>د</strong> USAID پلي کونکوشریکانو په مناسب ډول <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت مجوز شرکتونه کارول.‏<strong>د</strong> 2013 کال مارچ په 6، APPF ته ګمارل شوي پرسونل شمیر 16326 و <strong>د</strong> تیرې ربعېراهیسې %15 سلنه ډیروالی <strong>د</strong> CSTC-A مطابق.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی څخه 1158 یې افسران و،‏ 1217خور<strong>د</strong>ظابطان ،)NCOs( او 13951 ساتونکي و.‏ 118 <strong>د</strong> APPF لپاره تقریبا 23000 پرسونلو119ه<strong>د</strong>ف ټاکل شوی <strong>د</strong>ی.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره90


ا منیت<strong>د</strong> ANSF ارزونې<strong>د</strong> ANA او ANP ارزونې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هڅو کفایت ښو<strong>د</strong>نه کوي او <strong>د</strong> وسعت پهواسطه،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنه ورکوونه <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> جوړونې،‏ روزنې،‏ تجهیز او ثبات لپاره.‏<strong>د</strong>ا ارزوونې <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او افغان ذینفع ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځواکونو <strong>د</strong>ریځ بان<strong>د</strong>ې منظم تازهخبر هم چمتو کوي لکه څنګه چې لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong>وام لري او افغانستان <strong>د</strong> خپل امنیت لپاره مسؤلیتپرغاړه اخلي.‏ سیګار <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې نه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ارزونو نظارت او راپور ورکوونې ته <strong>د</strong>وام ورکوي.‏<strong>د</strong> ANA او ANP واح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ظرفیت ارزونه کې،‏ <strong>د</strong> ایساف ګډې قومان<strong>د</strong>ې )IJC( <strong>د</strong>120قومان<strong>د</strong>ان واح<strong>د</strong> ارزونې اسباب )CUAT( کاروي،‏ چې پنځه پوړونه لري:‏‏•له سالکارانو رسه خپلواک:‏ په <strong>د</strong>ې حالت کې واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> ماموریتونو <strong>د</strong> پالن او اجرا وړتیالري،‏ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې مراعات او تر الس الن<strong>د</strong>و کسانو کنرتول وکوالی يش،‏ <strong>د</strong> چټک غربګونله ځواکونو او طبي مرستو لپاره همغږۍ او خرب<strong>د</strong>اری ورکړی يش،‏ استخبارايت معلوماتراوایستالی يش او <strong>د</strong> یوه پراخ استخبارايت سیستم تر سیورې الن<strong>د</strong>ې عملیات تر رسه کوي.‏‏•له سالکارانو رسه اغیزمن:‏ واح<strong>د</strong> اغیزمنه پالن جوړونه،‏ همغږي،‏ او م<strong>د</strong>یریت اجرا کوالیيش او <strong>د</strong> عملیاتو او حاالتو په اړه رپوټ برابروالی يش.‏ مرشان،‏ غړي او واح<strong>د</strong> له اخالقيقوانینو پیروي کوي او افغان حکومت ته وفا<strong>د</strong>اري لري.‏ ایتاليف ځواکونه <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> غړو تهځینې وخت یواځې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې الرښوونې ورکوي او <strong>د</strong> اړتیا په وخت کې پیاوړي کوونکياق<strong>د</strong>امات رس ته رسوي.‏ ایتاليف ځواکونه یواځې په خپلو مواقعو کې مالتړ اجرا کوي.‏‏•له ملګرو رسه اغیزمن:‏ واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> پالن جوړونې،‏ همغږي،‏ م<strong>د</strong>یریت او <strong>د</strong> وضعیت اوعملیاتو په اړه رپوټ جوړونې په برخه کې ورځنیو څارنو ته اړتیا لري؛ هم<strong>د</strong>اشان له نوروواح<strong>د</strong>ونو رسه همغږي او مفاهمه؛ او <strong>د</strong> تیارۍ <strong>د</strong> اغیزمنو رپوټونو چمتو کول.‏ رهربان،‏غړي،‏ او <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> ډیری برخه له اخالقي قوانینو پیروي کوي او افغان حکومت ته وفا<strong>د</strong>اريلري.‏ <strong>د</strong> ANSF ‏“پیاوړي کوونکي”‏ واح<strong>د</strong> ته مالتړ چمتو کوي او وررسه ایتاليف ځواکونهکوالی يش <strong>د</strong> مالتړ بشپړولو ته تقویوي اهتاممات برابر کړي.‏‏•له ملګرو رسه <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې په حال کې:‏ <strong>د</strong>ا واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> پالن جوړونې،‏ همغږۍ،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ او <strong>د</strong>وضعیت او عملیاتو په تړاو رپوټ جوړونې برخه کې مرستې او همکارۍ ته اړتیا لري؛هم<strong>د</strong>اشان له نورو واح<strong>د</strong>ونو رسه <strong>د</strong> همغږۍ او مفاهمې لپاره؛ او <strong>د</strong> اغیزمنو رپوټونو چمتوکولو مرستو او همکارۍ ته اړتیا لري.‏ رهربان،‏ غړي،‏ او <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> ډیری برخه له اخالقيقوانینو پیروي کوي او افغان حکومت ته وفا<strong>د</strong>اري لري.‏ ځیني پیاوړي کوونکي اغیزمنشتون لري او ګڼ مالتر برابروي.‏ ایتاليف ځواکونه پیاوړي کوونکي او ګڼ مالتړ چمتو کوي.‏‏•تاسیس شوي:‏ واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> جوړښت په <strong>د</strong>رشل کې <strong>د</strong>ی خو په لږه کچه <strong>د</strong> پالن جوړونې،‏همغږۍ،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ یا <strong>د</strong> عملیاتو او وضعیت <strong>د</strong> رپوټ ورکولو وړتیا لري؛ حتی <strong>د</strong> ملګريواح<strong>د</strong> <strong>د</strong> مرستې او موجو<strong>د</strong>یت په صورت کې.‏ <strong>د</strong>غه واح<strong>د</strong> په لږه کچه له نورو واح<strong>د</strong>ونورسه <strong>د</strong> همغږۍ او مفاهمې وړتیا لري.‏ رهربي او غړي کی<strong>د</strong>ی يش له اخالقي قوانینو پیرويونکړي یا به افغان حکومت رسه وفا<strong>د</strong>اري ونلري.‏ <strong>د</strong> واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> پیاوړي کوونکو ډیری برخهموجو<strong>د</strong>ه ن<strong>د</strong>ه او یا په ټیټه کچه شتون لري.‏ <strong>د</strong>غه پیاوړي کوونکي لږ او یا هیچ مالتړ همواح<strong>د</strong> ته نيش برابروالی.‏ ایتاليف ځواکونه <strong>د</strong> مالتړ ډیری برخه برابروي.‏وړ کونکي:‏ ځانګړي شوي واح<strong>د</strong>ونهچې <strong>د</strong> محاربې واح<strong>د</strong>ونو مالتړ کوي لکهانجینري،‏ ملکي چارې،‏ نظامي اطالعات،‏چورلکه،‏ نظامي پولیس،‏ استخبارات،‏ څار،‏او <strong>د</strong> کشف پانګې.‏سرچینه:‏ ،DoD ‏“مولن په افغانستان کې له سرح<strong>د</strong>ي پوستو څخهلی<strong>د</strong>نه کوي،”‏ 4/22/2009 په 1/4/2012 کې خپور شوی.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 91 30


ا منیتانځور 3.27<strong>د</strong> ربعې په اساس،‏ <strong>د</strong> ANSF واح<strong>د</strong>ونو ته <strong>د</strong> CUAT نمرې،‏ 2013افغان ملي پوځافغان ملي پوليس1971932001741411301541601091209155413746334963548040<strong>د</strong> سلاکارانوپه شتونکې خپلواک<strong>د</strong> سلاکارانوپه شتونکې اغيزمن<strong>د</strong> ملګرو پهشتون کېاغيزمن<strong>د</strong> ملګرو پهشتون کېپرمخ تلونکيتاسيسشوين<strong>د</strong>ي ارزولشوي<strong>د</strong> سلاکارانوپه شتون کېخپلواک<strong>د</strong> سلاکارانوپه شتونکې اغيزمن<strong>د</strong> ملګرو پهشتون کېاغيزمن<strong>د</strong> ملګرو پهشتون کېپرمخ تلونکيتاسيسشوين<strong>د</strong>ي ارزولشوي111315144513160528 – ANP ټول | Q2 2013536 - ANP ټول | Q1 2013302 - ANA ټول | Q2 2013292 - ANA ټول | Q1 2013سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/17/2013 بررسۍ ته <strong>د</strong> DOD ځواب.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهپه یوې نوې پلټنه کې،‏ سیګار هغهمیتو<strong>د</strong>ونه او اسباب ارزوي چې<strong>د</strong> ANSF عملیاتي مؤثریت ان<strong>د</strong>ازهکولو او څیړلو لپاره کارول شوي،‏په شمول <strong>د</strong> هغې کوم ته چې <strong>د</strong>امیتو<strong>د</strong>ونه او اسباب په نامتناقضډول پلي شوي،‏ اعتباري او وړ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> اضافي معلوماتو لپاره،‏ 2 برخه32 مخ وګورئ.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور <strong>د</strong>ورې پرمهال،‏ <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> واح<strong>د</strong>ونو ټولټال شمیر له 292 څخه 302 ته لوړشوی.‏ <strong>د</strong> IJC مطابق،‏ <strong>د</strong>ا لوړی<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> نوي واح<strong>د</strong>ونو ځای پرځای کی<strong>د</strong>و پایله <strong>د</strong>ه،‏ چې ډیری یې121215 قل ار<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ANP لپاره،‏ <strong>د</strong> واح<strong>د</strong>ونو ټولټال شمیر <strong>د</strong> 536 څخه 528 ته راټیټ شوی.‏ <strong>د</strong> IJC مطابق،‏122‏“<strong>د</strong> پولیسو ځانګړي واح<strong>د</strong>ونه”‏ ن<strong>د</strong>ي راپور شوي،‏ نو <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ې راپور <strong>د</strong>وره کې نه څرګن<strong>د</strong>یږي.‏ځکه چې هر واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> CUAT هرې <strong>د</strong>وره کې ن<strong>د</strong>ی راپور شوی،‏ IJC <strong>د</strong> ‏“<strong>د</strong>ورې پرتله کولوکې وړ <strong>د</strong>ورې”‏ ته خورا اخرنۍ ارزوونې ‏)<strong>د</strong> تیرو 18 میاشتو(‏ کاروي.‏ کله چې <strong>د</strong>ا ډول پرتلهشو،‏ <strong>د</strong> ANA نور 9 واح<strong>د</strong>ونه او <strong>د</strong> ANP نور 11 واح<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> ‏“سالکارانو سره خپلواک”‏ ارزولشوي و،‏ لکه څنګه چې په انځور 3.27 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏ <strong>د</strong> خورا ورستیو ارزونو مطابق،‏ <strong>د</strong>ANA ټولو واح<strong>د</strong>ونو له %78 سلنې څخه ډیر <strong>د</strong>وه ترټولو لوړو کچو ته ارزول شوي و:‏ نږ<strong>د</strong>ې%21 سلنه <strong>د</strong> ‏“سالکارانو سره خپلواک”‏ و او نږ<strong>د</strong>ې %58 سلنه ‏“<strong>د</strong> سالکارانو سره اغیزمن”‏ و.‏<strong>د</strong> %5 سلنې څخه کم واح<strong>د</strong>ونه په تیرو 18 میاشتو کې نه و ارزول شوي.‏ <strong>د</strong> ANP لپاره،‏ <strong>د</strong>%63 سلنې څخه ډیر واح<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong>وه ترټولو لوړو کچو ته ارزول شوي و:‏ نږ<strong>د</strong>ې %27 سلنه<strong>د</strong> ‏“سالکارانو سره خپلواک”‏ و او نږ<strong>د</strong>ې %37 سلنه ‏“<strong>د</strong> سالکارانو سره اغیزمن”‏ و.‏ <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong>123%10 سلنې څخه ډیر واح<strong>د</strong>ونه په تیرو 18 میاشتو کې نه و ارزول شوي.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره92


ا منیت<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارتونو ارزوونې<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت ارزونې <strong>د</strong>ې ربعه کې پرمختګ ښو<strong>د</strong>لو ته <strong>د</strong>وام ورکړ.‏NTM-A <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>واړو وزارتونو <strong>د</strong> وړتیاو ارزولو لپاره <strong>د</strong> وړتیا موخې )CM( نمبر ورکولو لهسیسټم څخه کار اخلي.‏ <strong>د</strong>ا سیسټم <strong>د</strong> څلور ابت<strong>د</strong>ايي او <strong>د</strong>وه ثانوي <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>یو په مرسته <strong>د</strong>سټاف برخې ‏)لکه هغه <strong>د</strong>فترونه چې <strong>د</strong> وزیرانو <strong>د</strong> مرستیال یا معین لخوا یې مشري کیږي(‏124او متقابل کاري سیمې ‏)لکه <strong>د</strong> عمومي سټاف <strong>د</strong>فترونه(‏ ارزوي:‏:CM-1A• <strong>د</strong> خپلواکو عملیاتونو وړتیا لري:CM-1B•• یوازې <strong>د</strong> ایتالف ترڅارنې الن<strong>د</strong>ې کارونه تررسه کولی يش:CM-2A• <strong>د</strong> ایتالف په لږه مرسته کولی يش کارونه تررسه کړي:CM-2B• خپل کارونه رسته رسولی يش خو <strong>د</strong> ایتالف لږې مرستې ته اړتیا لري:CM-3• <strong>د</strong> ایتالف <strong>د</strong> پام وړ مرستې څخه پرته خپل ماموریت رسته نيش رسولی:CM-4 شتون لري خو خپل ماموریت رسته نيش رسولیپ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> سټاف ټولې 46 برخې او متقابلې کاري سیمې و ارزولشوې،‏ په شمول <strong>د</strong> نوي ارزول شوي ځمکني ځواکونو قومان<strong>د</strong>ه،‏ چې په CM-2B یې پیل کړی.‏125اته <strong>د</strong>فترو پرمختګ کړی،‏ چې پکې شامل <strong>د</strong>ي:‏• <strong>د</strong> لوژستیک قومان<strong>د</strong>اين )CM-1B(• ‏•<strong>د</strong> عمومي سټاف ارتباطات )CM-2A(‏•<strong>د</strong> عمومي سټاف ځواک جوړښت،‏ روزنه او <strong>د</strong>وکرتین )CM-2A(‏•روغتیایی قومان<strong>د</strong>اين )CM-2A(‏•<strong>د</strong> نظامي مالتړ قومان<strong>د</strong>اين )CM-2A(‏•<strong>د</strong> عمومي سټاف رییس )CM-2A(‏•<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> روغتیای چارو رییس )CM-2B(<strong>د</strong> سرتاتیژیکي ارتباطاتو رییس )CM-2B(<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong>وه <strong>د</strong>فترونو ټیټه ارزونه السته راوړې:‏ <strong>د</strong> اکتساب ا<strong>د</strong>اره CM-2B( ته راټیټهشوه(‏ او <strong>د</strong> عمومي سټاف لوژستیکي <strong>د</strong>فتر .)CM-3( <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong>رې <strong>د</strong>فترونه CM-4ارزول شوي،‏ پ<strong>د</strong>ې معنی چې <strong>د</strong>وی نشي کولی خپلې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې سرته ورسوي،‏ لکه څنګه چې<strong>د</strong> بل مخ انځور 3.28 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏ <strong>د</strong>غه <strong>د</strong>فاتر <strong>د</strong> انټل پالیسۍ لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع مرتسیال وزیر،‏126<strong>د</strong> هوای ځواک قومان<strong>د</strong>اني او <strong>د</strong> جن<strong>د</strong>ر یووالی و.‏<strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong> سټاف ټولې 32 برخې ارزول شوې وې؛ څلورو <strong>د</strong> تیرې ربعېراهیسې پرمختګ کړی.‏ <strong>د</strong> افغان سیمه ایز پولیسو لپاره <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> تیرېربعې راهیسې <strong>د</strong> ارزونې <strong>د</strong>وه کټګورۍ و<strong>د</strong>ه کړې،‏ <strong>د</strong> CM-3 څخ CM-2A ته.‏ <strong>د</strong> قانوني سالحاو افغان ملي عامه نظم پولیسو نورو <strong>د</strong>فاترو CM-1B ته و<strong>د</strong>ه کړې ‏)<strong>د</strong>وهم ترټولو لوړه <strong>د</strong>127ارزوونې کټګوري(.‏ <strong>د</strong> سرطبیب ‏)طبي(‏ <strong>د</strong>فتر هم CM-2A ته و<strong>د</strong>ه کړې.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 93 30


ا منیتانځور 3.28<strong>د</strong> MOD او MOI <strong>د</strong> وړتيا پړاوونو ته نمبر ورکونه،‏ <strong>د</strong>رې مياشتنۍ ب<strong>د</strong>لونMOlMOD11101099931110000CM-1ACM-1BCM-2ACM-2BCM-3CM-4:CM-1A <strong>د</strong> خپلواکوعملياتونو وړتيالري:CM-1B یوازې <strong>د</strong> ایتلافترڅارنې لان<strong>د</strong>ې کارونهترسره کولی شي:CM-2A <strong>د</strong> ایتلاف په لږهمرسته کولی شي کارونهترسره کړي:CM-2B خپل کارونه سرتهرسولی شي خو <strong>د</strong> ایتلافلږې مرستې ته اړتيالري:CM-3 <strong>د</strong> ایتلاف <strong>د</strong> پام وړمرستې څخه پرته خپلماموریت سرته نشي رسولی:CM-4 شتون لري خوخپل ماموریت سرته نشيرسولین<strong>د</strong>ي ارزول شويCM-1ACM-1BCM-2ACM-2BCM-3CM-4ن<strong>د</strong>يارزولشوين<strong>د</strong>يارزولشوي171313121086633000018151296301815129630<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر<strong>د</strong> MOD <strong>د</strong> کارکونکو برخېمارچ 2013<strong>د</strong> MOD <strong>د</strong> کارکونکو برخې<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong>سمبر<strong>د</strong> MOI <strong>د</strong> کارکونکو برخېمارچ 2013<strong>د</strong> MOI <strong>د</strong> کارکونکو برخېسرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 1/2/2013 او 4/1/2013 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> CSTC-A ځوابونه.‏افغان ملي ار<strong>د</strong>و<strong>د</strong> 2013 کال مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بسپنو څخه <strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> جوړولو،‏128روزلو،‏ او پایښت لپاره $28.9 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مقی<strong>د</strong> کړي و چې $26.2 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مصرف شو.‏<strong>د</strong> افغان ملي پوځ قوت<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پوځ عمومي ګمارل شوی قوت <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري تر18 پورې 181,834 پرسونل و )175,441 تنه پوځ او 6,393 تنه هوايي ځواک(.‏ 129 <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> تیرېربعې راهیسې 1,317 ډیر <strong>د</strong>ی لکه څنګه چې په ج<strong>د</strong>ول 3.3 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي مګر <strong>د</strong> 191,592130څخه ټیټ چې <strong>د</strong> 2012 می کې راپور ورکړل شوی و.‏<strong>د</strong> افغان ملي پوځ پایښت<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> پایښت لپاره <strong>د</strong> ASFF له131بسپنو څخه $9.7 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مقی<strong>د</strong>کړي و چې $9.3 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مصرف شول.‏<strong>د</strong> پایښت بسپنو برخې په حیث،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو افغان ملي ار<strong>د</strong>و ته <strong>د</strong> تقریبا 1.03 ملیار<strong>د</strong>132ډالرو په لګښت مهمات چمتو کړي،‏ <strong>د</strong> CSTC-A مطابق.‏<strong>د</strong> ANA معاشات،‏ خواړه او جایزې<strong>د</strong> 2013 کال مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ANA معاشاتو،‏ خواړو او جایزو ورکړې لپاره<strong>د</strong> ASFF له الرې نږ<strong>د</strong>ې 1.6 ملیار<strong>د</strong> ډالر چمتو کړي ‏)له 2008 مالي کال راهیسې(.‏ <strong>د</strong> ،ANA‎195000‎‏-کسان <strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ایی معاشاتو،‏ حق االمتیاز او جایزو لپاره <strong>د</strong> اړینې بسپنې تخمین شوی133کلنی مق<strong>د</strong>ار 686.1 ملیون ډالر <strong>د</strong>ي.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره94


ا منیتج<strong>د</strong>ول 3.3<strong>د</strong> ANA قوت،‏ <strong>د</strong>رې میاشتنی ب<strong>د</strong>لونمجازګومارل شويQ1 2013<strong>د</strong> ANA اجزاوې<strong>د</strong>رې میاشتنیب<strong>د</strong>لون<strong>د</strong>رې میاشتنیب<strong>د</strong>لون-53917,427Q4 201217,966-600Q1 201317,821Q4 201218,421201 قل ار<strong>د</strong>و-1,53019,09520,625-59220,02220,614203 قل ار<strong>د</strong>و-87418,98219,856-59918,47619,075205 قل ار<strong>د</strong>و-45812,80313,261-39314,31314,706207 قل ار<strong>د</strong>و-1,10513,06514,170-39414,45814,852209 قل ار<strong>د</strong>و+17217,30717,135-60916,93317,542215 قل ار<strong>د</strong>و-4988,6549,152-3359,2739,608111 مرکزي فرقه+2810,36610,338-26412,261<strong>د</strong> ځانګړي عملیاتونو ځواک 12,525+97937,83736,858-7,12037,59244,712<strong>د</strong> قل ار<strong>د</strong>و ګانو <strong>د</strong>برهلوړې ق<strong>د</strong>مې a+81916,103هیڅ کوم 15,284--b TTHS+796175,441174,645-10,906161,149<strong>د</strong> ANA ټولټال شمیر 172,055+5216,3935,8727,6397,639افغان هوایی ځواک )AAF(هیڅ کوم+1,317181,834180,517-10,906168,788179,694ANA + AAF ټولټالیا<strong>د</strong>ونې:‏ <strong>د</strong> Q4 نیټه تر 11/21/2012 پورې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> Q1 نیټه تر 2/18/2013 پورې <strong>د</strong>ه.‏a کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ عمومي کارمن<strong>د</strong>ان،‏ او وسطي قومان<strong>د</strong>انان شامل <strong>د</strong>يb په کې روزونکي،‏ لنډمهال،‏ نیونکي او ز<strong>د</strong>ه کونکي شامل <strong>د</strong>ي؛ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> مجاز پرسونل حساب کې ن<strong>د</strong>ي شامل کړی شوي؛ هم 3,802 ز<strong>د</strong>ه کونکي پکې شامل <strong>د</strong>ي.‏سرچینې:‏ ،CSTC-A <strong>د</strong> سیګار 4/1/2013 1/6/2013، 1/4/2013، 1/2/2013، او 4/16/2013 معلوماتو غوښتنې ته ځوابونه.‏CSTC-A ویلي چې <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر له 20 نیټې څخه <strong>د</strong> افغان ملي پوځ ټولپرسونل ‏)په شمول <strong>د</strong> افغان هوای ځواک(‏ یو ډول بخششي معاشونه ترالسه کړي <strong>د</strong>ي.‏هم<strong>د</strong>ارنګه CSTC-A وايي چې <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> لست شمیرې له نهايي شمیرو څخه لږې <strong>د</strong>يځکه چې <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> لست سیسټم او <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> محاسبې سیستم تر مینځ په رپوټورکولو کې تاخیر شته <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ کوم پرسونل چې له رخصتۍ نه پرته کار ته نهراځي معاش نه اخلي،‏ خو تر څو چې <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> معاشونو له لست نه ویستل شوی نه وي134<strong>د</strong> افغان ملي پوځ په نهايي مصرف کې شمیرل کیږي.‏<strong>د</strong> ANA تجهیزات او ټرانسپورټیشن<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> تجهیزولو هڅې پای ته رسی<strong>د</strong>و حالت کې <strong>د</strong>ي ځکه چې ټول وسایطاو <strong>د</strong> ارتباطاتو تجهیزات پیرو<strong>د</strong>ل شوي او یوازې <strong>د</strong> 858,920 ډالرو په ارزښت وسلې بای<strong>د</strong> وپیرو<strong>د</strong>ل135شي چې <strong>د</strong> ANA اړتیاوې پوره کړي،‏ لکه څنګه چې په ج<strong>د</strong>ول 3.4 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> تجهیزاتو او136ټرانسپورټیشن لپاره <strong>د</strong> ASFF له بسپنو څخه $10.4 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مقی<strong>د</strong> او مصرف کړي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.4<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنه ورکړل شوي ANA تجهیزاتو لګښت<strong>د</strong> تجهیزاتو ډولوسلېنقلیه وسایطمخابراطي یا ارتباطي تجهیزاتټولټالپیرو<strong>د</strong>ل شوي$878,027,233پاتې چې بای<strong>د</strong> وپیرو<strong>د</strong>ل شي$858,920$0$0$5,556,502,248$580,538,328$7,015,067,809سرچینه:‏ ،CSTC-A <strong>د</strong> سیګار 4/1/2013 معلوماتو غوښتنې ته ځواب.‏$858,920<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 95 30


ا منیتمجموعي لګښت:‏ $7.0 ميليار<strong>د</strong> ډالر<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بسپنو زیاته برخه <strong>د</strong> وسلو او اړون<strong>د</strong>و تجهیزاتو،‏ نقلیه وسایط،‏ مخابراتي وسیلو،‏ الوتکېاو هوانور<strong>د</strong>ۍ پورې اړون<strong>د</strong>و وسیلو په اخیستلو لګول شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نږ<strong>د</strong>ې %80سلنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کتګورۍ بسپنې <strong>د</strong> نقلیه وسایطو او ټرانسپورټیشن پورې اړون<strong>د</strong> تجهیزاتو لپاره و،‏137لکه څنګه چې په انځور 3.29 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong>ا ربع <strong>د</strong> افغان هوايي ځواک په اجناسو کې 113 الوتکې شاملې وې،‏138په شمول <strong>د</strong> روسیه ساخت Mi‏-لړیو څرخي الوتکې:‏• 48 Mi-17s ‏)ترانسپوريت چورلکې(‏• 11• Mi-35s ‏)بری<strong>د</strong>کونکي چورلکې(‏•16 C-27As ‏)بار وړونکي الوتکې(‏•26 C-208s ‏)<strong>د</strong> سپک ترانسپورت الوتکې(‏•6 C-182s ‏)څلور کسیزه ټریرنان(‏MD-530Fs 6 ‏)سپکې چورلکې(‏اوس هم بای<strong>د</strong> 12 <strong>د</strong> Mi-17 ترانسپورتي چورلکې او 20 <strong>د</strong> سپک ترانسپورت الوتکېوپیرو<strong>د</strong>ل شي.‏ 139 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هوای ځواک یو امریکایی شرکت او <strong>د</strong> هغې برازیلي فرعييقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي ته 427 ملیون ډالر ټاکلي چې 20 <strong>د</strong> 29-A Super Tocanos رامنځته کړيیو یووستوی انجن،‏ <strong>د</strong> هوا څخه ځمکې ته جګړه،‏ <strong>د</strong> سپک ترانسپورت الوتکه <strong>د</strong> افغان هوایځواک لپاره.‏ کله چې تحویل شوې،‏ <strong>د</strong>ا الوتکې به <strong>د</strong> ‏“جګړې پرمختللي روزنې،‏ څار،‏ نږ<strong>د</strong>ېهوایی مالتړ او <strong>د</strong> هوایی مخنیوي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و”‏ لپاره وکارول شي.‏ 140 برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> مارچ په 28، <strong>د</strong>C-27A 20 باروړونکي الوتکو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پای ته ورسی<strong>د</strong> او نوی شوی ن<strong>د</strong>ی؛ چې <strong>د</strong> 20 څخه 16یې <strong>د</strong>مخه افغان هوایی ځواک سره <strong>د</strong>ي.‏ پاتې څلور به یې <strong>د</strong> څلور C-130H باروړونکو الوتکو141سره عوض شي.‏<strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> Mi-17 چورلکو پیر<strong>د</strong>لو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> GAO راپورDOD <strong>د</strong> 2005 کال راهیسې <strong>د</strong> ANSF لپاره <strong>د</strong> روسیې جوړې Mi-17 چورلکې اخلي.‏Mi-17 <strong>د</strong> څو-کاروونې ترانسپورتي چورلکه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> زوړ شوروي اتحا<strong>د</strong> په واسطه <strong>د</strong>افغانستان لوړې ارتفاع نرۍ هوا کې کاروونې لپاره جوړه شوې.‏ ANSF <strong>د</strong> 2012 کال142راهیسې نږ<strong>د</strong>ې Mi-17 50 لري،‏ <strong>د</strong> شااوخوا 80 چورلکو ژر السته راوړو ه<strong>د</strong>ف سره.‏نوي Mi-17 <strong>د</strong> روسیې <strong>د</strong>ولتي وسلو صا<strong>د</strong>راتو شرکت،‏ Rosoboronexport په واسطه پلورلکیږي،‏ <strong>د</strong> روسیه څخه <strong>د</strong> نظامي پای–کاروونې تولی<strong>د</strong>اتو واک<strong>د</strong>اره صا<strong>د</strong>ر کونکی.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> قانون څخه ډیری ځل سرغړونې پایله کې،‏ Rosoboronexport په 2006 کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه143ایاالتو بن<strong>د</strong>یزونو سره مخ شوی و.‏ <strong>د</strong>غه بن<strong>د</strong>یز په 2010 کې وچت کړی شو.‏<strong>د</strong> 2010 څخه مخکې،‏ DOD په رقابتي ډول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو شرکتونو له الرې <strong>د</strong> Mi-17لږ شمیر وپیرو<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> چا فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو چې په روسیه کې <strong>د</strong> اصلي تجهیزاتو جوړونکيڅخه نوي یې واخیستل.‏ په 2010 کې،‏ بحري ځواک په یوه ملکي تنوع کې <strong>د</strong> Mi-17 21لپاره رقابتي پیرو<strong>د</strong>ل پیل کړل،‏ مګر <strong>د</strong> DOD په الرښو<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه غوښتنه ر<strong>د</strong>شوه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مسؤلیتار<strong>د</strong>و ته ولیږ<strong>د</strong>ول شو.‏ په 2011 کې،‏ ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> Rosoboronexport سره <strong>د</strong> 12 اضافي الوتکواخیستلو شرط سره <strong>د</strong> Mi-17 21 نظامي چورلکو پيرو<strong>د</strong>لو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> وکړ.‏ <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> غړو سوریهته <strong>د</strong> Rosoboronexport <strong>د</strong> وسلې پلورلو تور له امله په <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> جوړښت او144لګښت لپاره انتقا<strong>د</strong> وکړ.‏<strong>د</strong> سنا 112-173 راپور کې <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع مجوز 2013 مالي کال قانون سره،‏ <strong>د</strong> سنا <strong>د</strong>مسلح ځواک خ<strong>د</strong>ماتو کمیټې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت حساب ورکوونې <strong>د</strong>فتر )GAO( ته الرښو<strong>د</strong> وکړ چې <strong>د</strong>وسلې%13انځور 3.29<strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> تجهيزاتو لګښت چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<strong>ایالاتو</strong> په مرسته اخيستل شوي،‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې ‏(سلنه)‏نقليه وسایط %79یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهمخابراتيوسایل %8سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/1/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏په یوه روانه پلټنه کې به سیګار <strong>د</strong>ANSF لپاره <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> ترمیميپرزو السته راوړلو،‏ ا<strong>د</strong>اره کولو،‏خون<strong>د</strong>ي کولو او توضیع کولو او <strong>د</strong> اړتیاوتشخیصولو لپاره کاروونې پروسهوارزوي،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ټاکلو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>نننيکنټرول څیړل چې ایا <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرزوحسابولو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغلۍ،‏ ضایع کی<strong>د</strong>و اوناوړه ګټه اخیستنې څخه مخنیويلپاره کافي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> اضافي معلوماتولپاره،‏ 2 برخه 34 مخ وګورئ.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره96


ا منیتانځور 3.30Rosoboronexport څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> Mi-17 چورلکو پیرو<strong>د</strong>ل بیاوګوري.‏ GAO ومون<strong>د</strong>لچې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت بحري ځواک ګمارلی چې <strong>د</strong> 21 ملکي Mi-17 تقاضا ر<strong>د</strong> کړي ځکه چېروسي چارواکو متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مقاماتو ته ویلي چې نوموړې چورلکې <strong>د</strong> نظامي استعمال لپارهنومول شوي،‏ او یوازې <strong>د</strong> Rosoboronexport له الرې پلورل کی<strong>د</strong>ی شي.‏ GAO <strong>د</strong>ا هم ومون<strong>د</strong>لچې <strong>د</strong>فاع وزارت ب<strong>د</strong>یل مفهوم <strong>د</strong> Mi-17 پیرو<strong>د</strong>لو لپاره ن<strong>د</strong>ی ټاکلی <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تایی<strong>د</strong>ولو وروسته چېروسیه به <strong>د</strong>ا یوازې <strong>د</strong> Rosoboronexport له الرې وپلوري.‏ په هرصورت،‏ GAO په نښه کړي،‏چې یوه نظامي څیړونکي ټاکلي چې <strong>د</strong> Mi-17 پیرو<strong>د</strong>لو لپاره Rosoboronexport ته ورکړشوی قیمت )17.5 ملیون ډالر(‏ مناسب و او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> Mi-17 تیرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په پرتله <strong>د</strong>145تخنیکي معلوماتو ته لوی السرسی او <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>یتوب و<strong>د</strong>ه شوې بیمې وړان<strong>د</strong>یز کوي.‏<strong>د</strong> مطبوعاتو یوه حساب مطابق،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت معین آشتون کارټر <strong>د</strong> اپریل په 3 <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong>غړي خبر کړي چې <strong>د</strong> روسیې څخه <strong>د</strong> Mi-17 پیرو<strong>د</strong>لو ته <strong>د</strong>وام ورکولو کې ملي ګټه وه ترڅو146افغان ځواکونه تجهیز شي.‏<strong>د</strong> ANA زیر بنا<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بسپنو څخه $6.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر147<strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> زیربناو لپاره مقی<strong>د</strong> کړي ؤ چې $3.9 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر یې مصرف شوي.‏<strong>د</strong> CSTC-A په وینا <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو 213 زیربنايي پروژېپای ته رسولي ‏)<strong>د</strong> $2.63 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت(،‏ 138 نورې پروژې ترکار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي‏)<strong>د</strong> $3.11 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت(‏ او 20 پروژې په پالن کې نیول شوي <strong>د</strong>ي)<strong>د</strong> $321 ملیونډالرو په ارزښت(.‏ <strong>د</strong> تر کار الن<strong>د</strong>ې پروژو څخه،‏ 37 نوي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ‏)<strong>د</strong> 645 ملیون ډالرو څخه148ډیر ارزښت سره(‏ پ<strong>د</strong>ې ربعه کې ټاکل شوي و.‏<strong>د</strong> ANA تجهیزولو سره،‏ ANA ته <strong>د</strong> زیربنا چمتو کولو متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هڅه هم پای تهرسی<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ه.‏ په مجموعي ډول،‏ <strong>د</strong> ANA زیربنا لپاره %95 سلنه بسپنې هغه پروژوته تلي چې اوس بشپړې شوي یا <strong>د</strong> کار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏ 20 پالن شوي پروژې چې 321 ملیون ډالرارزښت لري <strong>د</strong> ANA زیربنا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نهایی %5 سلنه وړان<strong>د</strong>ې کوي لکه څنګه149چې په انځور 3.30 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پوځ لويې زیربنايي پروژې پ<strong>د</strong>ې ډول وې:‏ په کنړ والیت کې <strong>د</strong>201 قل ار<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> لیوا یوه قشله ‏)<strong>د</strong> $115.8 میلیونه ډالرو په ارزښت(،‏ په کابل کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انیو اوله مرحله ‏)<strong>د</strong> $89.5 میلیونه ډالرو په ارزښت(،‏ او په کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> 205150قل ار<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> لیوا یوه قشله ‏)<strong>د</strong> $89.1 میلیونه ډالرو په ارزښت(.‏په 2013 مالي کال کې <strong>د</strong> ANA زیربنا لپاره <strong>د</strong> DOD لخوا وړان<strong>د</strong>یز شوې <strong>د</strong> 190 ملیونډالرو بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> 2012 مالي کال په پرتله %85 لږه وه.‏ په هرصورت،‏ <strong>د</strong> 2013 مالي کاللپاره نهایی تخصیص شوی مق<strong>د</strong>ار )90 ملیون ډالر(‏ <strong>د</strong> غوښتل شوي مق<strong>د</strong>ار څخه 100 ملیونډالر او په 2012 مالي کال کې ورکړل شوي مق<strong>د</strong>ار څخه %93 سلنه لږ و.‏ <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> 2013مالي کال بسپنه <strong>د</strong> ساختماني پروژو لپاره ن<strong>د</strong>ه،‏ بلکه <strong>د</strong> قشلو لوړولو او م<strong>د</strong>رن کولو او <strong>د</strong>ځواک–محافظت سیسټمونو لپاره <strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong> ایتالفي تسهیالتو چمتو کول چې هغه مهال151یې ANSF ته وسپاري کله چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه وزي.‏<strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> زیربنايي پروژو لګښت چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<strong>ایالاتو</strong> په مرسته ترسره شوي،‏ <strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏مجموعي لګښت:‏ $6.1 (371 پروژې)‏$2.6 <strong>د</strong> 213بشپړ شويپروژو لپاره<strong>د</strong> سیګار پلټنه$3.1 <strong>د</strong> 138روانو پروژولپارهیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏$0.3 <strong>د</strong> 20 پاتې پلانشوي پروژو لپارهسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/1/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏په یوې روانې پلټنه کې،‏به سیګار <strong>د</strong> ANSF زیربنا پروژې اړتیاولپاره <strong>د</strong> CSTC-A تص<strong>د</strong>یق او مالتړوازموي.‏ پلټنه به <strong>د</strong>ا هم وارزوي:‏)1( <strong>د</strong> ANSF ځواک-قوت پروژیکشنANSF انعکاس لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو او ایتالف اساسي پالنونه؛)2( ایا CSTC-A نوي ساختمان تهب<strong>د</strong>یلونه په بشپړ ډول مالحظه کړي؛)3( ایا CSTC-A مناسب معیار تهو<strong>د</strong>ه ورکړې او کارولی یې <strong>د</strong>ی ترڅواطمیینان ورکړي چې <strong>د</strong> ANSF لپارهاوسني او وړان<strong>د</strong>یز شوي ساختمانيپروژې الزمي،‏ السته راتلونکې او <strong>د</strong>افغان <strong>د</strong>ولت په واسطه <strong>د</strong> ساتلو وړ<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> اضافي معلوماتو لپاره،‏2 برخه 34 مخ وګورئ.‏<strong>د</strong> ANA او MOD روزنه او عملیاتونه<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بسپنو څخه <strong>د</strong> افغان ملي پوځ152او <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عملیاتونو او روزنې لپاره $2.7 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مقی<strong>د</strong> او مصرف کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 97 30


ا منیتپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پوځ 62,298 پرسونل په بیالبیلو روزنو کېګومارل شوي ول چې له <strong>د</strong>ې شمیرې څخه 46,264 کسان <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو په روزنه کېبوخت و.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ 8,211 تنه خ<strong>د</strong>متي پرسونل <strong>د</strong> جنګیالیو اساسي کورسونو کې معرفيشوي و،‏ 2,090 کسان <strong>د</strong> افسرۍ روزنې ته معرفي شوي و،‏ او 1,652 کسان <strong>د</strong> بری<strong>د</strong>ملۍ روزنېته معرفي شوي و.‏ په نورو روزنو کې <strong>د</strong> جګړې ځانګړي کورسونه لکه <strong>د</strong> پیا<strong>د</strong>ه نظام روزنه؛<strong>د</strong> جګړې مالتړې کورسونه لکه انجینري،‏ زیګنالي،‏ او لوژستیک؛ او <strong>د</strong> هغو نقلیه وسیلو <strong>د</strong>ګرځونې کورسونه شامل <strong>د</strong>ي چې ګړن<strong>د</strong>ی حرکت لري او <strong>د</strong> بیالبیلو موخو لپاره جوړ شوي <strong>د</strong>ي153چې ”Humvees“ په نوم پیژن<strong>د</strong>ل کیږي.‏<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> روزنې لپاره <strong>د</strong> بیالبیلو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونوبو<strong>د</strong>یجه ورکوي.‏ CSTC-A اټکل کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong>ا فعالیتونه پ<strong>د</strong>ې ربعه کې تقریبا$106 میلیونه ډالر لګښت لري ‏)په تیرې ربعه کې راپور شوي <strong>د</strong> $140 میلیونه ډالرو څخهټیټ(‏ البته پ<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> پرسونل،‏ خواړه،‏ سون موا<strong>د</strong>،‏ مهمات،‏ او <strong>د</strong> طبي مرستو لګښتونه شامل154<strong>د</strong>ي.‏ CSTC-A اټکل کړې <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې روزنې لګښت هرکال $560 میلیونه ډالر <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> روزنیزو نها<strong>د</strong>ونو ارزول<strong>د</strong> ظرفیت پړاو )CM( ټاکنې سیسټم <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عملیاتي وړتیاو ارزولو او همچنان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت روزنیز نها<strong>د</strong>ونو ارزوونې لپاره کاروول شوی.‏ <strong>د</strong> روزنې ارزوونې هم ورته څلور ابت<strong>د</strong>ایی155او <strong>د</strong>وه منځني ټاکنې کاروي:‏:CM-1A• <strong>د</strong> خپلواکو عملیاتونو وړتیا لري:CM-1B•• یوازې <strong>د</strong> ایتالف ترڅارنې الن<strong>د</strong>ې کارونه تررسه کولی يش:CM-2A• <strong>د</strong> ایتالف په لږه مرسته کولی يش کارونه تررسه کړي:CM-2B• خپل کارونه رسته رسولی يش خو <strong>د</strong> ایتالف لږې مرستې ته اړتیا لري:CM-3• <strong>د</strong> ایتالف <strong>د</strong> پام وړ مرستې څخه پرته خپل ماموریت رسته نيش رسولی:CM-4 شتون لري خو خپل ماموریت رسته نيش رسولیپ<strong>د</strong>ې ربعه کې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> 35 روزنیز نها<strong>د</strong>ونو څخه 31 یې ارزول شوي.‏ <strong>د</strong> %61څخه ډیرو یې CM-1B یا لوړه کچه السته راوړې.‏ <strong>د</strong>رې روزنیز نها<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> تیرې ربعې راهیسېخورا لوړې کچې ته رسی<strong>د</strong>لي:‏ په مزار شریف کې <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و سیمه ایز روزنیز مرکز ،)CM-1A(<strong>د</strong> کابل نظامي روزنیز مرکز <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> روزنې لیوا ،)CM-1B( او <strong>د</strong> کابل نظامي عالي ښوونځی156.(CM-1A)<strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړه<strong>د</strong> CSTC-A/NTM-A <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې پروګرام،‏ چې <strong>د</strong> 2009 کال په اکتوبر کې پیل شو،‏<strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> لوی کچې السته راوړو غوښتونکی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې پروګرام<strong>د</strong> 312 <strong>د</strong>رسي ساعت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی نصاب په اساس <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چېیو شاګر<strong>د</strong> له بشپړې بې سوا<strong>د</strong>ۍ څخه وظیفوي سوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو پورې مزل ووهي،‏ بای<strong>د</strong> اووهازموینې تیرې کړي.‏ <strong>د</strong> شاګر<strong>د</strong> کړنه ښيي چې ایا راتلونکي پړاو ته پرمختګ کولی شي که نه.‏کله چې نوموړی پروګرام پیل شو،‏ پ<strong>د</strong>ې ازموینو کې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> بریالیتوب کچه پهالن<strong>د</strong>ې ډول وه:‏ %95 <strong>د</strong> 1 کچې سوا<strong>د</strong> لپاره،‏ %97 <strong>د</strong> 2 کچې سوا<strong>د</strong> لپاره،‏ او %97 <strong>د</strong> 3 کچې157سوا<strong>د</strong> لپاره.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره98


ا منیت<strong>د</strong> 1 سویې په سوا<strong>د</strong> کې ز<strong>د</strong>ه کوونکی کولی شي یووستوي لغتونه ولولي یا ولیکي،‏ تر1,000 پورې وشمیري او ټولې شمیرې سره جمع او منفي کړي.‏ په 2 کچې کې یو ز<strong>د</strong>هکوونکی کولی شي جملې ولولي یا ولیکي،‏ اساسي ضرب او ویش ترسره کړي او <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولوواح<strong>د</strong>ونه وپیژني.‏ په 3 کچه کې یو کس کولی شي وظیفوي سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي او <strong>د</strong> ‏“لیکل شويیاچاپ شوي موا<strong>د</strong>و پیژن<strong>د</strong>نه،‏ پوهه،‏ تعبیر،‏ جوړول،‏ اړیکه نیول،‏ شمیرل او کارونه ترسره کړي.”‏<strong>د</strong> 2013 کال مارچ تر 1 پورې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> 3 کچې څخه فارغ شوي افرا<strong>د</strong>و شمیر27,111 و.‏ <strong>د</strong> CSTC-A/NTM-A پروګرام پای ته رسی<strong>د</strong>و نیټې پورې ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> 1 کچې %100158او <strong>د</strong> 3 کچې %50 السته راوړه <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2010 کال څخه راپ<strong>د</strong>یخوا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ANSF لپاره <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو <strong>د</strong>رېقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه بسپنه کړي <strong>د</strong>ي.‏ هره پروژه یو قاع<strong>د</strong>ه وي کال او پنځه کلن ح<strong>د</strong> لري <strong>د</strong> یو کلنانتخاب په توګه چې <strong>د</strong> هرکال په اګست میاشت کې تمرین ترسره کیږي او اعظمي لګښتیې $200 میلیونه ډالرو ته رسیږي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوونکي 724 <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>159روزونکي <strong>د</strong> ANA لپاره چمتو کول:‏• OT ټریننګ سولوشن،‏ یو امریکايي رشکت 254 روزونکي چمتو کول.‏• ‏•انسایټ ګروپ،‏ یو افغاين رشکت 178 روزونکي برابرول.‏<strong>د</strong> کاروان <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو انسټیټیوټ،‏ یو افغاين رشکت چې 292 روزونکي یې برابرول.‏160<strong>د</strong> روزونکو شمیر په تیرې ربعه کې راپور شوي 1,391 څخه په تیزۍ سره راټیټ شو.‏CSTC-A وویل چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> پروګرام و<strong>د</strong>ې بان<strong>د</strong>ې تمرکز کولو ته ب<strong>د</strong>لون له امله و چې اطمیینانالسته راشي په پروګرام کې ز<strong>د</strong>ه کونکي 3 کچې ته رسي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سرته رسولو لپاره،‏ <strong>د</strong> ټولګیوشمیر کم کړی شوی <strong>د</strong>ی ‏“یوه هڅه چې مناسب نظارت وساتل شي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اطمیینان السته161راوړل چې نوموړي ز<strong>د</strong>ه کونکي <strong>د</strong>مخه پروګرام کې پرمختګ کوي”‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف پروړان<strong>د</strong>ې.‏CSTC-A وویل چې <strong>د</strong> ANA پرسونلو سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې روزنې لپاره مسؤلیت به <strong>د</strong> 2013 کالجوالی 1 او <strong>د</strong> 2014 کال جوالی 1 ترمنځ ANA ته ولیږ<strong>د</strong>ول شي.‏ <strong>د</strong> ANA روزنیز مراکزو کې <strong>د</strong>سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې روزنې لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> 2014 اپریل پورې طمع شوی.‏ په ورته وخت کې،‏ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې162افغان سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې روزونکو لپاره <strong>د</strong> روزنې چمتو کولو یو نوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> هماهنګ شوی.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهپه یوې روانه پلټنه کې،‏ سیګار<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> روزنې پروګرام<strong>د</strong>رې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو پلي کول او نظارتارزوي.‏ سیګار به <strong>د</strong>ا هم وارزويچې ایا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکي وړ ښوونکياو خ<strong>د</strong>مات وړان<strong>د</strong>ې کوي که نه؛کوم ته چې غزول شوی CSTC-A<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکو فعالیت او روزنېالسته راوړنې نظارت کړي؛ او ترهغه ح<strong>د</strong>ه چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> ANSFلپاره <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ایی او باثباتکچې چمتو کولو ه<strong>د</strong>ف پوره کوي.‏<strong>د</strong> اضافي معلوماتو لپاره،‏ 2 برخه 35مخ وګورئ.‏ښځې په افغان ملي پوځ کې<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري تر 20 پورې،‏ 366 ښځې 254 افسرانې،‏ 105بری<strong>د</strong>ملې،‏ او اووه ثبت شوي پرسونل <strong>د</strong> افغان پوځ په پرسونل کې شاملې وې.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ېافغان هوای ځواک کې 46 ښځې شامل <strong>د</strong>ي:‏ 18 افسرانې،‏ 21 بری<strong>د</strong>ملې او اووه ثبت شويپرسونل.‏ روانه موخه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ښځو شمیر <strong>د</strong> افغان پوځ او هوايي ځواک په 195,000پیاوړو سرتیرو کې %10 ته ورسیږي.‏ 163 په هرصورت،‏ <strong>د</strong> راپور ورکوونې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې،‏ ښځې<strong>د</strong> افغان ملي پوځ او افغان هوای ځواک ګډ قوت %0.2 جوړوي یا <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف شوي کچې یو پهپنځلسو کې.‏پ<strong>د</strong>ې ربعه کې،‏ <strong>د</strong> بری<strong>د</strong>مالنو یو کورس چې په ځانګړي ډول <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> روزنې لپاره جوړشوی و خپل <strong>د</strong> ‎70‎‏-نفرو سهم ته ونه رسی<strong>د</strong> او 15 ګومارل شوي ښځو کې یوازې شپږو یې <strong>د</strong>کورس لپاره تعلیمي معیارونه پوره کړل.‏ په هرصورت،‏ پاتې نهه ښځې چې تعلیمي معیارونهیې نه و پوره کړي <strong>د</strong> موافق ابت<strong>د</strong>ایی محاربې روزنې کورس څخه فارغې شوې.‏ لکه څنګه چې<strong>د</strong> افسرانو لپاره،‏ 13 ښځې <strong>د</strong> 2017 افغانستان ملي نظامي اکاډمۍ صنف ته نومولو لپارهانتخاب شوې وې.‏ <strong>د</strong>وی به په اکاډمۍ کې 16 <strong>د</strong>مخه موجو<strong>د</strong> ښځو سره یوځای شي چې طمع<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 99 30


ا منیتکیږي په 2016 کې فارغ شي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> افسرانو اکاډمۍ یو یوکلن کورسپه هرکال کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې <strong>د</strong>اخلی<strong>د</strong>و نیټو سره طمع کیږي چې <strong>د</strong> هر صنف لپاره 400–300 پورېز<strong>د</strong>ه کونکي <strong>د</strong>اخل کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی،‏ %10 سلنه یې طمع کیږي چې ښځې اوسي،‏ <strong>د</strong> CSTC‐A164مطابق.‏<strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> ښځو ګومارلو وړتیا ډیری مسالو اغیزمنه کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> CSTC‐A مطابق،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېترمنځ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې او کلتوري خنډونو ننګونې <strong>د</strong>ي چې ښځې په ار<strong>د</strong>و کې خ<strong>د</strong>مت وکړي.‏ که څههم <strong>د</strong> روزنې او جن<strong>د</strong>ر مناسب موقعیتونه شتون لري،‏ ایتالفي مشاورین مطمیین ن<strong>د</strong>ي چې ایاکورنۍ اوس هم <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> ګومارلو مالتړ ته بې میله <strong>د</strong>ي یا <strong>د</strong> ANA رهبري <strong>د</strong>ې ته چمتو ن<strong>د</strong>ه165چې نورې ښځې وګماري.‏متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او افغان ملي <strong>د</strong>فاع پوهنتون ته سالکاران ټاکلي چې <strong>د</strong>جن<strong>د</strong>ر یوکولو مسالو سره مرسته وکړي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> NTM-A سالکاران او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی افغانهمکاران <strong>د</strong> ګومارنې یو پالن بان<strong>د</strong>ې کار کوي ترڅو <strong>د</strong> لیسو ز<strong>د</strong>ه کونکي <strong>د</strong> افسرۍ روزنې ه<strong>د</strong>فوګرځوي.‏ نوموړی پالن به یو خالص کور هم شامل کړي ‏“ترڅو <strong>د</strong> کورنۍ نارینه غړو ته <strong>د</strong>166تسهیالت وښیې چې <strong>د</strong> غلطې انګیرنې مخه نیولو کې مرسته وکړي.”‏افغان ملي پولیس<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجې څخه $14.9 میلیار<strong>د</strong>هډالر <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> جوړولو،‏ روزنې،‏ او پایښت لپاره مقی<strong>د</strong> او 13.5 ملیار<strong>د</strong> ډالر مصرف167کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو قوتCSTC-A راپور ورکړی چې،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري تر 18 پورې،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پولیسومجموعي شمیر 150,919 و:‏ 103,851 تنه افغان یونیفارم پولیس‎22,029‎‏،‏ (AUP) تنه افغانسرح<strong>د</strong>ي پولیس 14,592، (ABP) تنه <strong>د</strong> افغان عامه نظم پولیس 3,059، (ANCOP) تنه <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> پولیس)‏CNPA‏(،‏ او 7,388 تنه ز<strong>د</strong>ه کوونکي <strong>د</strong> روزنې په حالکې <strong>د</strong>ي.‏ لکه څنګه چې په 3.5 ج<strong>د</strong>ول کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ا رقم <strong>د</strong> تیرې ربعې په پرتله 161پرسونل کم <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو پرسونل کې ‏)په روزنه کې <strong>د</strong> هغو پرته(‏ 25,171 تنه168افسران،‏ 44,709 تنه بری<strong>د</strong>مالن،‏ 74,151 تنه ګزمه کوونکي کسان شامل <strong>د</strong>ي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.5<strong>د</strong> ANP قوت،‏ <strong>د</strong>ری میاشتنی ب<strong>د</strong>لون<strong>د</strong> ANP اجزاوېمجازګومارل شويQ1 2013Q4 2012106,235<strong>د</strong>رې میاشتنیب<strong>د</strong>لون<strong>د</strong>رې میاشتنیب<strong>د</strong>لون-2,384103,851-2,157Q1 2013108,122Q4 2012110,279AUP+10122,02921,92823,090 هیڅ کوم23,090ABP+20914,59214,38314,541 هیڅ کوم14,541ANCOP+1,4357,3885,9539,000 هیڅ کوم-a NISTA-639147,860148,499-154,753-<strong>د</strong> ANP ټولټال شمیر+4783,0592,581-2,247-CNPA-161150,919b 157,000 هیڅ کوم 151,080ټولټال b 157,000 CNPA + ANPیا<strong>د</strong>ونې:‏ Q4 2012 <strong>د</strong> 11/20/2012 نیټې پورې <strong>د</strong>ی.‏ 2013 Q1 <strong>د</strong> 2/18/2013 نیټې پورې <strong>د</strong>یپرسونل په روزنه کېa <strong>د</strong> ANP ټولټال بڼې <strong>د</strong> ،ABP ،AUP او ANCOP جمع څخه لوړې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا روښانه نه وه چې نور اجزاوې <strong>د</strong> ANP مجموعې کې شامل کړی شوې وې او که نه.‏b سرچینې:‏ ،CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> 1/2/2012 10/1/2012، او 1/4/2013 معلوماتو غوښتنو ته ځوابونه.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره100


ا منیت<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو پایښت<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>و ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجو څخه $4.8 میلیار<strong>د</strong>هډالر <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> پایښت لپاره مقی<strong>د</strong> کړي ؤ چې له <strong>د</strong>ې څخه‎$4.7‎ میلیار<strong>د</strong>ه ډالر169یې مصرف شو.‏<strong>د</strong> CSTC-A مطابق،‏ <strong>د</strong> پایښت بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> یوې برخې په توګه،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو افغان ملي170پولیسو ته <strong>د</strong> $288 میلیونه ډالرو په ارزښت مهمات برابر کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو معاشونه<strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> رپوټ په اساس،‏ <strong>د</strong> 2008 کال څخه <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو حکومت <strong>د</strong> ASFF له الرې $818 میلیونه ډالر <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> معاشونو اوجوایزو لپاره برابر کړي ؤ ‏)جوایز هغه اضافي معاشونه <strong>د</strong>ي چې په جګړو او یا کومه ځانګړېبرخه کې <strong>د</strong> ګډون کونکو سرتیرو لپاره ورکول کیږي(.‏ په هر صورت،‏ په <strong>د</strong>غه شمیره کې <strong>د</strong> غیرASFF بو<strong>د</strong>یجې شاملې ن<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2002 کال څخه <strong>د</strong>یخوا،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغان ملي پولیسوڅخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> قانون او نظم خیریه بو<strong>د</strong>یجې )LOTFA( له الرې <strong>د</strong>$950 میلیون ډالرو څخه ډیر چمتو کړې <strong>د</strong>ي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong> مرستو څخه پرته171$51.5 میلیونه ډالر <strong>د</strong> افغان محلي پولیسو <strong>د</strong> معاشونو او جایزو لپاره چمتو کړي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ کله چې افغان پولیس خپل 157,000 پرسونل نهایی قوت تهورسیږي،‏ نو هرکال به نږ<strong>د</strong>ې $628.1 میلیونه ډالرو ته <strong>د</strong> معاشونو )$265.7 میلیونه ډالر(،‏172جایزو )$224.2 میلیونه ډالر(،‏ او خواړو )$138.2 میلیونه ډالر(‏ لپاره اړتیا ولري.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو تجهیزات او ټرانسپورټیشن<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو تجهیز هڅه پای ته رسی<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong>ه؛ یوازې <strong>د</strong> $8.8 ملیونډالرو په ارزښت وسلې او وسایط ‏)<strong>د</strong> ANP تجهیزاتو لپاره <strong>د</strong> مجموعي بسپنې %0.2 سلنه(‏173بای<strong>د</strong> واخیستل شي،‏ لکه څنګه چې په انځور 3.6 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>و ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجو څخه $3.5 میلیار<strong>د</strong>هډالر <strong>د</strong> افغان پولیسو <strong>د</strong> تجهیزاتو او ټرانسپورټیشن لپاره مقی<strong>د</strong> او مصرف کړي.‏ 174 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېبو<strong>د</strong>یجې ډیرې برخې <strong>د</strong> وسلو او اړون<strong>د</strong>و وسایلو،‏ نقلیه وسایط،‏ مخابراتي وسایلو او مهماتو پهاخستلو کې مصرف شوي.‏ 175 لکه څنګه چې په 3.31 ج<strong>د</strong>ول کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ه پ<strong>د</strong>ې برخهکې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ډیرې مرستې <strong>د</strong> نقلیه وسیلو او <strong>د</strong> ټرانسپورټیشن اړون<strong>د</strong> تجهیزاتو لپارهورکړ شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهپه یوې روانې پلټنه کې،‏ به سیګار<strong>د</strong> پترولو،‏ تیلو او غوړ لپاره <strong>د</strong> افغانملي پولیسو ظرفیت وارزوي.‏ پلټنهپه <strong>د</strong>وه اصلي مسالو تمرکز لري:‏<strong>د</strong> سونګ توکو اړتیاو <strong>د</strong>رستي او <strong>د</strong>سونګ توکو پیرو<strong>د</strong>لو لپاره حسابورکوونه.‏ <strong>د</strong> اضافي معلوماتو لپاره،‏2 برخه 34 مخ وګورئ.‏انځور 3.31<strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> تجهيزاتو لګښت چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه <strong>ایالاتو</strong>په مرسته اخيستل شوي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> مارچ تر‎31‎ پورې ‏(سلنه)‏مجموعي لګښت:‏ $3.2 ميليار<strong>د</strong> ډالروسلې11%ج<strong>د</strong>ول 3.6<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنه شوي ANP تجهیزاتو لګښتپیرو<strong>د</strong>ل شوي<strong>د</strong> تجهیزاتو ډولوسلېنقلیه وسایطمخابراتي تجهیزاتټولټالپاتې چې بای<strong>د</strong>و پیرو<strong>د</strong>ل شي$2,853,472$5,960,454$0$8,813,926سرچینه:‏ ،CSTC-A <strong>د</strong> سیګار 4/1/2013 معلوماتو غوښتنې ته ځواب.‏نقليه وسایط %82یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏مخابراتيوسایل %6سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/1/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏$366,108,080$2,643,049,123$201,958,600$3,211,115,803<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 101 30


ا منیت<strong>د</strong> سیګار کتنهپ<strong>د</strong>ې ربعه کې،‏ سیګار په کن<strong>د</strong>ز کې<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو اصلي سړکامنیتي شرکت و<strong>د</strong>انۍ ساختمانکتنه بشپړه کړې.‏ سیګار مون<strong>د</strong>ليچې ممکن پروژه <strong>د</strong> مهالویش هاخواوي او باثباته نه وي.‏ <strong>د</strong> اضافيمعلوماتو لپاره،‏ 2 برخه 36 مخوګورئ.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو زیربنا<strong>د</strong> CSTC-A په وینا <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجوڅخه $3.5 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> زیربنا لپاره مقی<strong>د</strong> کړي ؤ چې $2.3 میلیار<strong>د</strong>هډالر یې مصرف شوي.‏ 176 <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو<strong>د</strong> زیربنا 495 پروژې ‏)<strong>د</strong> $1.57 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت(‏ بشپړې کړي،‏ او <strong>د</strong> 246 پروژو کار‏)<strong>د</strong> $1.30 میلیار<strong>د</strong>ه ډالرو په ارزښت(‏ روان <strong>د</strong>ی،‏ او 22 نورې پروژې ‏)<strong>د</strong> $157 میلیونه ډالرو په177ارزښت(‏ په پالن کې نیول شوي <strong>د</strong>ي لکه څنګه چې په انځور 3.32 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏<strong>د</strong> ANA په څیر <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو زیربنا چمتو کولو ته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هڅه پای تهرسی<strong>د</strong>و حالت کې <strong>د</strong>ه.‏ په مجموعي ډول،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو زیربنا لپاره %95 بسپنې هغهپروژو ته تللي <strong>د</strong>ي چې بشپړې شوي یا تر کار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏ یوازې 22 پالن شوي پروژې ‏)<strong>د</strong> 157ملیون ډالرو په ارزښت(‏ پاتې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو زیربنا پروژو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو178اخرني %5 سلنه بسپنه ورکوونه <strong>د</strong>ه.‏پ<strong>د</strong>ې ربعه کې،‏ <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو ترټولو لوی روانې پروژې په کن<strong>د</strong>هار او هرات کې <strong>د</strong>پولیسو روزنې سیمه ایز مراکز ‏)<strong>د</strong> 62.3 او 62.2 ملیون ډالرو په لګښت(‏ او <strong>د</strong> کورنیو چارو179وزارت قومان<strong>د</strong>انیو کې ا<strong>د</strong>اري تسهیالت ‏)<strong>د</strong> 59.5 ملیون ډالرو په لګښت(‏ و.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> 2013 مالي کال <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو زیربنا لپاره <strong>د</strong> غوښتل شوې بو<strong>د</strong>یجې180ټول 50 ملیون ډالر تخصیص کړی شوي و.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو روزنه او عملیاتونه<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>و ایاالتو <strong>د</strong> ASFF له بو<strong>د</strong>یجو څخه $3.1 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو او <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong> روزنې او عملیاتونو لپاره مقی<strong>د</strong> کړي ؤ چېله <strong>د</strong>ې څخه $3.0 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر يې مصرف شوي.‏ 181 <strong>د</strong> CSTC-A مطابق،‏ پ<strong>د</strong>ې ربعه کې <strong>د</strong>افغان ملي پولیسو 8,034 پرسونل په بیالبیل روزنو کې بوخت و.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی څخه،‏ 910 تنو یې<strong>د</strong> افسرۍ روزنه لی<strong>د</strong>ه او 4,692 تنو یې <strong>د</strong> بری<strong>د</strong>ملۍ روزنه لی<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> روزنې نور پروګرامونو کې182APPF او <strong>د</strong> طبي روزنې کورسونه شامل و.‏NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> DynCorp نړیوال سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوي ترڅو <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په اوږ<strong>د</strong>و کېپه ډیری روزنیز ساحو کې <strong>د</strong> روزنې،‏ نظارت او مالتړ خ<strong>د</strong>مات چمتو کړي.‏ <strong>د</strong> ASFF‏-بسپنهشوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ‏)<strong>د</strong>وه اساسي کلونه او یو انتخابي کال(‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> بهرني ار<strong>د</strong>و پلورلوقضیې سیسټم پراساس <strong>د</strong>ی او 340 نظارت کونکي او روزونکي چمتو کوي په بیله بیا تقریبا3,000 مالتړي پرسونل په سیمه ایز روزنیز مراکزو کې او <strong>د</strong> مالتړ موبایل یا محرک ډلو کې.‏ <strong>د</strong>183نوموړي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ارزښت 1.18 ملیار<strong>د</strong> ډالر <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړه<strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A’s <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې پروګرام،‏ چې <strong>د</strong> 2009 کال په اکتوبر کې پیل شو،‏<strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> لوی کچې السته راوړو غوښتونکی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې پروګرام <strong>د</strong>ANA په څیر <strong>د</strong> 312 <strong>د</strong>رسي ساعت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی نصاب په اساس <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong><strong>د</strong>ې لپاره چې یو شاګر<strong>د</strong> له بشپړې بې سوا<strong>د</strong>ۍ څخه وظیفوي سوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو پورې مزل ووهي،‏بای<strong>د</strong> اووه ازموینې تیرې کړي.‏ <strong>د</strong> شاګر<strong>د</strong> کړنه ښيي چې ایا راتلونکي پړاو ته پرمختګ کولی شيکه نه.‏ کله چې نوموړی پروګرام پیل شو،‏ پ<strong>د</strong>ې ازموینو کې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> بریالیتوبکچه په الن<strong>د</strong>ې ډول وه:‏ %90 <strong>د</strong> 1 کچې سوا<strong>د</strong> لپاره،‏ %90 <strong>د</strong> 2 کچې سوا<strong>د</strong> لپاره،‏ او %86 <strong>د</strong> 3184کچې سوا<strong>د</strong> لپاره.‏انځور 3.32<strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> زیربنايي پروژو لګښت چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<strong>ایالاتو</strong> په مرسته تر سره شوي،‏ <strong>د</strong> 2013 کال<strong>د</strong> مارچ تر‎31‎ پورې ‏(په ميليار<strong>د</strong> ډالر)‏مجموعي لګښت:‏ $3.0 (763 پروژې)‏$1.6 <strong>د</strong> 495بشپړ شويپروژو لپاره$1.3 <strong>د</strong> 246روانو پروژولپارهیا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏$0.2 <strong>د</strong> 22 پاتې پلانشوو پروژو لپارهسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/1/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> CSTC-A ځواب.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره102


ا منیت<strong>د</strong> 1 سویې په سوا<strong>د</strong> کې ز<strong>د</strong>ه کوونکی کولی شي یووستوي لغتونه ولولي یا ولیکي،‏ تر1,000 پورې وشمیري او ټولې شمیرې سره جمع او منفي کړي.‏ په 2 کچې کې یو ز<strong>د</strong>هکوونکی کولی شي جملې ولولي یا ولیکي،‏ اساسي ضرب او ویش ترسره کړي او <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولوواح<strong>د</strong>ونه وپیژني.‏ په 3 کچه کې یو کس کولی شي وظیفوي سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي او <strong>د</strong> ‏“لیکل شويیاچاپ شوي موا<strong>د</strong>و پیژن<strong>د</strong>نه،‏ پوهه،‏ تعبیر،‏ جوړول،‏ اړیکه نیول،‏ شمیرل او کارونه ترسره کړي.”‏<strong>د</strong> 2013 کال مارچ تر 1 پورې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> 3 کچې څخه فارغ شوي افرا<strong>د</strong>و شمیر18527,251 و.‏<strong>د</strong> 2010 کال څخه راپ<strong>د</strong>یخوا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ANSF لپاره <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کولو <strong>د</strong>رېقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه بسپنه کړي <strong>د</strong>ي.‏ هره پروژه یو قاع<strong>د</strong>ه وي کال او پنځه کلن ح<strong>د</strong> لري <strong>د</strong> یو کلنانتخاب په توګه چې <strong>د</strong> هرکال په اګست میاشت کې تمرین ترسره کیږي او اعظمي لګښتیې $200 میلیونه ډالرو ته رسیږي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوونکي 742 <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>186روزونکي <strong>د</strong> ANP لپاره چمتو کول:‏• OT ټریننګ سولوشن،‏ یو امریکايي رشکت 290 روزونکي چمتو کول.‏• ‏•انسایټ ګروپ،‏ یو افغاين رشکت 152 روزونکي برابرول.‏<strong>د</strong> کاروان <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو انسټیټیوټ،‏ یو افغاين رشکت چې 300 روزونکي یې برابرول.‏187<strong>د</strong> روزونکو شمیر په تیرې ربعه کې راپور شوي 1,776 څخه په تیزۍ سره راټیټ شو.‏CSTC-A وویل چې <strong>د</strong> ANA پروګرام په څیر <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> پروګرام و<strong>د</strong>ې بان<strong>د</strong>ې تمرکز کولو ته ب<strong>د</strong>لونانعکاس و چې اطمیینان السته راشي په پروګرام کې ز<strong>د</strong>ه کونکي 3 کچې ته رسي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سرتهرسولو لپاره،‏ <strong>د</strong> ټولګیو شمیر کم کړی شوی <strong>د</strong>ی ‏“یوه هڅه چې مناسب نظارت وساتل شي او<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اطمیینان السته راوړي چې نوموړي ز<strong>د</strong>ه کونکي <strong>د</strong>مخه پروګرام کې پرمختګ کوي”‏ <strong>د</strong><strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف پروړان<strong>د</strong>ې.‏ CSTC-A 188 وویل چې <strong>د</strong> ANP پرسونلو سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې روزنې لپارهمسؤلیت به <strong>د</strong> 2013 کال جوالی 1 او <strong>د</strong> 2014 کال جوالی 1 ترمنځ ANP ته ولیږ<strong>د</strong>ول شي.‏<strong>د</strong>ANP روزنیز مراکزو کې <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې روزنې لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> 2014 اپریل پورې طمع شوی.‏ پهورته وخت کې،‏ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې افغان سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې روزونکو لپاره <strong>د</strong> روزنې چمتو کولو یو189نوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> هماهنګ شوی.‏ښځې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو په لیکه کې<strong>د</strong> CSTC-A په وینا <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري تر 20 پورې 1,489 ښځې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو پهپرسونل کې 226 افسرانې،‏ 605 کسه ،NCOs او 658 کسه لست شوي پرسونل شاملې وې.‏ <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> تیرې ربعې راهیسې،‏ 32 ډیروالی ښیې.‏ افغان ملي پولیس <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> ښځو لپاره په افغانملي پولیسو کې 2,995 مجوز پوستونه لري.‏ 190 ټاکل شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2014 کال تر مارچ پورې5,000 ښځې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو په لیکو کې وګومارل شي.‏ 191 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور ورکوونې <strong>د</strong>ورېپرمهال،‏ ښخې <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو له %1 څخه کمه برخه جوړوي.‏<strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong> 2013 کال می لپاره یو کنفرانس پالنوي چې په ترڅ کې ANP ته<strong>د</strong> ښځو ګومارلو لپاره <strong>د</strong> مذهبي مشرانو او ټولنې مالتړ السته راوړي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مالتړیوه هڅه <strong>د</strong> CSTC-A مطابق.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A څخه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتویو سالکار <strong>د</strong> کورنیو چارو <strong>د</strong> بشري حقونو،‏ جن<strong>د</strong>ر،‏ او ماشوم حقونو ریاست څاري.‏ CSTC-Aپه نښه کړي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> کابل سفارت <strong>د</strong>ا هڅې <strong>د</strong> هغې جن<strong>د</strong>ر ستراتیژۍ ته یوځای192کړي،‏ کوم چې <strong>د</strong> تمرکز څلور برخو پراساس <strong>د</strong>ي:‏• ع<strong>د</strong>الت او امنیت ته الرسسی‏•رهربيت او م<strong>د</strong>ين اشتغال<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 103 30


ا منیت• اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ‏•تعلیم او روغتیا<strong>د</strong>ا ستراتیژي <strong>د</strong> ښځو لپاره ملي عمل پالن او <strong>د</strong> افغانستان ملي پراختیا ستراتیژۍ کې طرحشوي <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت لومړیتوبونو سره همقطاره <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا هڅې نورې ستراتیژیانې هم حمایهکوي لکه <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه اړخیزه ځواب ورکوونې کاري چوکاټ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ملکي193ستراتیژي په افغانستان کې <strong>د</strong> ښځو سره مرستې لپاره.‏<strong>د</strong> ANSF طبې/روغتیايي پاملرنه<strong>د</strong> CSTC-A مطابق،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربعې په پای کې،‏ <strong>د</strong> ANSF په روغتیايي سیسټم کې له 1,056ډاکترانو څخه چې اړتیایې ورته <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه 915 ډاکټر له تیرې ربعې راهیسې 169 کسان ډیر<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> له <strong>د</strong>ې شمیر څخه 706 کسان افغان ملي پوځ او 209 کسان افغان ملي پولیسو لپارهګومارل شوي و.‏ افغان ملي امنیتي ځواکونو په نورو طبي پرسونل کې له 9,840 کسانو څخهچې اړتیایې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه ‏)په شمول <strong>د</strong> نرسو او طبي کارمن<strong>د</strong>انو(‏ 6,821 کسان <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل <strong>د</strong> تیرې ربعې194راهیسې 731 نفرو په کموالي سره.‏<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>لو مهماتو لرې کول<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> 2002 کال څخه تر 2013 کال پورې په افغانستانکې <strong>د</strong> وسلو ویجاړولو او ماین پاکولو لپاره نږ<strong>د</strong>ې $260 میلیونه ډالره مرسته چمتو کړې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong><strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سیاسي او پوځي چارو <strong>د</strong> وسلو لرې کولو او لږولو <strong>د</strong>فتر )PM/WRA( په وینا.‏ <strong>د</strong> بهرنیوچارو وزارت <strong>د</strong> وسلو ویجاړولو کنوانسیوني پروګرام له الرې پنځو غیر<strong>د</strong>ولتي افغانې موسسو،‏پنځو نړیوالو موسسو،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو ماین اکشن سرویس،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت یوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي ته بو<strong>د</strong>یجه ورکوي.‏ <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>یجې مرسته کوي ترڅو هغې سیمې له ماین څخهپاکې کړي چې <strong>د</strong> جګړو په ترڅ کې ککړې شوې <strong>د</strong>ي،‏ کومې بیکارې وسلې چې جنګیاليورڅخه چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکي توکي ممکن جوړوي ویجاړې او خرابې کړي ، او <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong>195ماین پاکولو ریاست ته مشورې او الرښونې برابر کړي.‏PM/WRA څخه خورا وروستي معلوماتو مطابق،‏ <strong>د</strong> جنوري 1 څخه <strong>د</strong> 2012 کال تر<strong>د</strong>سمبر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنه شوي پاکونکي ملګرو نږ<strong>د</strong>ې 41 ملیون متر مربعپه ماین ککړه سیمه پاکه کړې.‏ 196 لکه څنګه چې په انځور 3.7 کې ښو<strong>د</strong>ل شوي تقریبا 570ملیون متر مربع ککړې سیمې التر اوسه پاتې <strong>د</strong>ي چې بای<strong>د</strong> پاکې شي.‏ PM/WRA <strong>د</strong> ‏“ماینلرونکې”‏ سیمه <strong>د</strong> ځمکني ماینونو په واسطه ککړه ساحه تعریفوي او یوه ‏“ککړه ساحه”‏ <strong>د</strong><strong>د</strong>اسې ساحې په حیث چې <strong>د</strong>واړو <strong>د</strong> ځمکې ماینونو او <strong>د</strong> جګړې راپاتې چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکو توکو په197واسطه ککړه وي.‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong><strong>د</strong> کوکنارو کښت او نامشروع مخ<strong>د</strong>ره توکو قاچاق کمولو ته <strong>د</strong> نړیوالې ټولنې او افغان <strong>د</strong>ولتهڅو پرته،‏ افغانستان اوس هم <strong>د</strong> نړۍ %90 سلنه اپیوم تولی<strong>د</strong>وي.‏ غیرمشروع سو<strong>د</strong>اګري <strong>د</strong>یاغیتوب بسپنه هم کوي.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> ستراتیژي <strong>د</strong> مخنیوي عملیاتو لهالرې یاغیتوب ته <strong>د</strong> پیسو جریان پرې کولو کوښښ کوي.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره104


ا منیتج<strong>د</strong>ول 3.7<strong>د</strong> کنوانسیوني وسلو له منځه وړلو پروګرام میتریکونه،‏ <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> جنوري 1 څخه تر <strong>د</strong>سمبر 31 پورې<strong>د</strong> نیټې ح<strong>د</strong>تخریب شويAP/ATتخریب شويUXOتخریب شويSAAټوټې یې پاکېشوي<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> 2002 کال له پیل څخه چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهتوکو په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه پیله شوې $6.4 میلیار<strong>د</strong> ډالر تخصیص کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستو ډیرهبرخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو سرچینو له الرې تخصیص شوې وه:‏ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> نړیوالو مخ<strong>د</strong>ره توکوکنترول او <strong>د</strong> قانون پلي کولو )INCLE( بانکي حساب )$3.6 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر(،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو څخه <strong>د</strong> مخنیوي او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> فعالیتونو CN( )DOD بو<strong>د</strong>یجه198)$2.7 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر(.‏<strong>د</strong> INL په وینا،‏ <strong>د</strong> DOD او State <strong>د</strong> نړیوالو مخ<strong>د</strong>ره توکو او <strong>د</strong> قانون پلي کولو چاروا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> افغان کورنیو چارو وزارت او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> افغان پولیسو )CNPA( سرهخپلې مرستې په همغږۍ ترسره کوي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه په ځینو والیتونو کې،‏ DOD <strong>د</strong> هغوعملیاتي مرکزونو <strong>د</strong> جوړولو بو<strong>د</strong>یجه ورکړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> CNPA <strong>د</strong> ملي مخنیوی واح<strong>د</strong> لخوا199کارول کیږي؛ او INL <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرکزونو <strong>د</strong> ساتنې بو<strong>د</strong>یجه ورکوي.‏<strong>د</strong> UNODC <strong>د</strong> 2013 اپیومو خطر ارزونهپ<strong>د</strong>ې ربعه کې،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او جرم <strong>د</strong>فتر )UNODC( <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>اپیومو خطر خپله <strong>د</strong> 2013 ارزونه خپره کړه.‏ UNODC په ډیری سیمو کې <strong>د</strong> کوکنارو کښتډیری<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> کوکنارو–و<strong>د</strong>ه کونکي والیتونو طمع لري.‏ په ټولو،‏ 12 والیتونو کې طمع کیږيچې <strong>د</strong> کوکنارو کښت ډیر شي او په یوه کې <strong>د</strong> کمی<strong>د</strong>و طمع کیږي.‏ <strong>د</strong> نورو 14 څخه طمعکیږي چې <strong>د</strong> کوکنارو څخه پاک خپل <strong>د</strong>ریځ وساتي او <strong>د</strong> کوکنارو کښت لرونکي اووه والیتونوڅخه طمع نه کیږي چې په 2013 کې خپل <strong>د</strong>ریځ کې کوم ب<strong>د</strong>لون راوړي.‏ په هلمن<strong>د</strong> اوکن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> اپیومو اوسني لوړ نرخ او په 2012 کې <strong>د</strong> اپیومو لږ محصول له امله <strong>د</strong> پام وړډیروالي طمع کیږي.‏ UNODC خبر<strong>د</strong>اری ورکوي چې ځینې والیتونه به <strong>د</strong> کوکنارو څخه خپلپاک <strong>د</strong>ریځ له السه ورکړي که <strong>د</strong> وخت سره سم <strong>د</strong> له منځه وړل پلي نشي.‏ UNODC <strong>د</strong>ا پهسویلي،‏ ختیځې،‏ لوی<strong>د</strong>یزې او مرکزي سیمو کې ‏“<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>یښنې وړ وضعیت”‏ هم په نښه کړیچیرې چې په سیمو کې <strong>د</strong> کوکنارو کښت ډیری<strong>د</strong>و طمع کیږي چیرې چې <strong>د</strong>مخه موجو<strong>د</strong> او هم200په ‏“نوي سیمو یا هغه سیمو کې چې <strong>د</strong> کوکنارو کښت <strong>د</strong>ری<strong>د</strong>لی و.”‏<strong>د</strong> ماین ککړهپاکه شوېسیمه )m2(ککړه پاتې تخمین شوېسیمه )m2(585,000,000563,000,000550,000,00014,604,3617,251,25711,830,3353,364,8853,601,3782,569,701467,07120,580121,52062,04328,222165,1002,1131,5595,5421/1–3/31/20124/1–6/30/20127/1–9/30/201210/1–12/31/2012ټولټال570,000,000‏)پاتې(‏ 570,000,0007,265,74140,951,6943,672,66113,208,62522,373631,54462,449317,8142,14611,370یا<strong>د</strong>وونې:‏ = AP/AT <strong>د</strong> ټانک ض<strong>د</strong>/پرسونل ض<strong>د</strong> مهمات = UXO ناچاو<strong>د</strong>ل شوي مهمات = SAA <strong>د</strong> کوچنۍ وسلې مهمات ټوټې شوي او راپور کړی شوي ځکه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی پاکول هم <strong>د</strong> نورو توکو په څیر ورته پاملرنې تهاړتیا لري ترڅو پورې چې اصلیت یې وټاکل شي.‏سرچینه:‏ ،WRA/PM ،State <strong>د</strong> سیګار 4/3/2013 معلوماتو غوښتنې ته ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 105 30


ا منیتUNODC په نښه کړي چې ‏“<strong>د</strong> بې امنیتۍ،‏ <strong>د</strong> کرهنیزې مرستې نه شتون او اپیومو کښتترمنځ قوي ملګرتیا خپل شتون ته <strong>د</strong>وام ورکوي.”‏ هغه کلي <strong>د</strong> لږ امنیت سره،‏ چې تیرکالیې کرهنیزه مرسته السته نه وه راوړې،‏ او هغه چې <strong>د</strong> کوکنارو ض<strong>د</strong> خبرتیا کمپاین ورته نهو رسی<strong>د</strong>لی،‏ په لویه کچه <strong>د</strong> کوکنارو و<strong>د</strong>ې ته خورا مناسب و.‏ <strong>د</strong> تیر کال برعکس،‏ بزګرانو په201<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ار ډول <strong>د</strong> له منځه وړو ویره <strong>د</strong> کوکنارو نه کرلو یوه <strong>د</strong>لیل په حیث راپور کړې.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهپه یوې روانې پلټنې کې،‏ به سیګارپه نښه کړي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکومخنیوي عملیاتو لپاره <strong>د</strong> هوای–چلن<strong>د</strong>ځوابي مالتړ تر کوم ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو مرسته یې چمتو کوي،‏ <strong>د</strong>افغان ځانګړي <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و وزر ته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong>ولت ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> مرستې نظارتټاکل،‏ او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> هڅولپاره <strong>د</strong> هوای–چلن<strong>د</strong> مالتړ چمتو کولوته <strong>د</strong> باثبات وړتیا و<strong>د</strong>ه کې پایه شوی<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرستې څیړل.‏ <strong>د</strong>اضافي معلوماتو لپاره،‏ 2 برخه 33مخ وګورئ.‏<strong>د</strong> کوکنارو له مینځه وړلINL <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت ترمشرۍ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کوکنارو له مینځه وړلو )GLE( پروګرام ته بو<strong>د</strong>یجهورکوي.‏ INL ویلي چې <strong>د</strong> GLE پروګرام له الرې په 2012 کال کې 9,672 هکتاره ځمکې له202کوکنارو څخه پاکې شوي <strong>د</strong>ي.‏INL هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پروړان<strong>د</strong>ې مبارزې افغان وزارت )MCN( سره کار کويتر څو والیتونه له کوکنارو څخه پاک کړي او هم<strong>د</strong>اسې یې وساتي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ INL<strong>د</strong> MCN <strong>د</strong> ښوکړنو نوښت )GPI( ته بو<strong>د</strong>یجه ورکوي کوم چې له والیانو سره مرسته کوي<strong>د</strong> جوایزو له الرې په خپلو والیتونو کې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کښت کمولو ګټې وګوري.‏ <strong>د</strong> INL پهوینا،‏ <strong>د</strong> GPI پراختیايي پروژو کې یو والیت سره هغه وخت $1 میلیون ډالر مرسته کیږيچې له کوکنارو څخه پاک وي او یا په هماغه کال کې <strong>د</strong> کوکنارو کرل شوي ځمکو ساحه یېله 100 هکتارو څخه کم وي.‏ په 2012 کال کې،‏ 17 والیتونه <strong>د</strong> GPI جایزو ته نومول شوي<strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> 2011 کال له شمیر سره مساوي <strong>د</strong>ه.‏ INL وايي چې په 2007 کال کې <strong>د</strong> GPIله پيل نه تر<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>مه پورې،‏ له 100 نه زیاتې پراختیايي پروژې <strong>د</strong> ښوونځیو،‏ سړکونو،‏ پلونو،‏کرهنیزو پروژو،‏ او طبي تسهیالتو په شمول په 33 والیتونو کې یا خو بشپړې شوي <strong>د</strong>ي یاهم203تر کارالن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏INL <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> عامه پوهاوي پروګرام بو<strong>د</strong>یجه هم ورکوي ترڅو <strong>د</strong> ټول ملت<strong>د</strong>مخه کرهنې موسم عامه پوهاوي او کوکنار کښت کونکي سیمو کې <strong>د</strong> رسنیو کمپاین له الرېپه والیتونو کې <strong>د</strong> کوکنارو څخه پاک <strong>د</strong>ریځ و<strong>د</strong>ه کول <strong>د</strong>وام ومومي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ INL <strong>د</strong> آغاخان نها<strong>د</strong> سره مرسته کوي ترڅو په شپږو کلی<strong>د</strong>ي والیتونو کې <strong>د</strong> ټولنو او محلي انجیو ګانوسره کار وکړي او <strong>د</strong> کوکنارو سره تړاو نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکي کارونو په رامینځته کولو سره <strong>د</strong> کوکنارو204کښت له مینځه یوسي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> مبارزې پولیس<strong>د</strong> CSTC-A مطابق،‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په ض<strong>د</strong> پولیسو )CNPA( په205لیکو کې 3,059 کسان ګومارل شوي و.‏NTM-A او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قانون پلي کولو ا<strong>د</strong>اره )DEA( <strong>د</strong> CNPA لپاره سالکاراناو الرښونکي چمتو کوي.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ ،NTM-A 16 سالکاران چمتو کوي او DEA33 <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> روزونکي چمتو کوي ‏)چې 20 تنه یې په یو وخت کې په هیوا<strong>د</strong> کېوي(.‏ <strong>د</strong> CSTC-A په وینا،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو یوه کمپنۍ <strong>د</strong> CNPA سره <strong>د</strong> مرستې لپاره 37 تنهکارکونکي چمتو کوي.‏ 206 برسیره پر<strong>د</strong>ې INL <strong>د</strong> CNPA <strong>د</strong> مخنیوي ملي واح<strong>د</strong> روزنې ته بسپنهچمتو کوي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ځانګړې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې وزر ته بسپنه ورکوي ‏)چې <strong>د</strong> INL چورلکو پهواسطه هم حمایه کیږي(.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> CNPA تاکتیکي عملیاتو/اطالعاتو یوځای کولو207مرکز ته هم بسپنه چمتو کوي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق شبکې ه<strong>د</strong>ف نیسي.‏ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره106


ا منیتINL <strong>د</strong> تحقیقي او ستراتیژیکي نظارت،‏ لوژستیک،‏ میشته کولو،‏ خواړو،‏ او سونګ توکو اوپه بیله بیا <strong>د</strong> مخنیوي عملیاتو ساحو څخه او ورته <strong>د</strong> ټرانسپورټیشن چمتو کولو په واسطه <strong>د</strong>208CNPA <strong>د</strong> مخنیوي ملي واح<strong>د</strong> او ځانګړي تحقیقي واح<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنیوي فعالیتونه حمایه کوي.‏<strong>د</strong> مخنیوی عملیاتونه<strong>د</strong> DOD په وینا،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري له 1 څخه <strong>د</strong> مارچ تر 28 پورې،‏ ANSF <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو او ایساف سره <strong>د</strong> مخنیوي 50 عملیاتونو سرته رسولو لپاره ملګرتیا کړې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> پیرې،‏ګزمې او څیړنې ګډ عملیاتونه،‏ او <strong>د</strong> توقیف عملیاتونو سنجول.‏ <strong>د</strong>ې عملیاتونو <strong>د</strong> 57 توقیفپایله <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه او په زرهاو کلوګرام تاریاکو او تاریاکو پورې اړون<strong>د</strong> کیمیکلز <strong>د</strong> نیولو یا ضبطولو.‏له 2008 کال راهیسې،‏ <strong>د</strong> افغان او ایتالفي <strong>د</strong> مخنیوي مجموعا 1,650 عملیاتونو <strong>د</strong> 2,245209توقیفونو او <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې کچې قاچاق شوي مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> نیول کی<strong>د</strong>و پایله <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه:‏• 730,076 کیلو ګرام حشیش• •346,059 کیلوګرام تریاک•43,432 کیلوګرام مورفین•25,308 کیلوګرام هیرویین412,082 <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پورې اړون<strong>د</strong> کیمیاوي موا<strong>د</strong><strong>د</strong> DOD په وینا،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ پ<strong>د</strong>ې عملیاتونو کې <strong>د</strong> عمومي لوژستیکي اواستخباراتي مالتړو سربیره ځمکنۍ بیړنۍ مرستې رسولې.‏ DEA په ټول هیوا<strong>د</strong> کې ځانګړوواح<strong>د</strong>ونو ته مشورې ورکولې ترڅو <strong>د</strong> تحقیقاتو او قانون پلي کولو ظرفیت تاسیس کړي.‏برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو اطالعاتي ټولنې ایتالفي همکارانو ته <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف او څیړنیز مالتړ210چمتو کړی.‏لکه <strong>د</strong> تیرو ربعو په شان،‏ <strong>د</strong> مخنیولو ډیر عملیاتونه په سهیلي او سهیل لوی<strong>د</strong>یځو سیمو کېترسره شوې،‏ کومه سیمه چې <strong>د</strong> اوپياتونو ډیره برخه کښت،‏ پروسس،‏ او له افغانستانه بهر تهلیږ<strong>د</strong>ول کیږي.‏ <strong>د</strong> DOD په وینا،‏ په <strong>د</strong>غو سیمو کې افغان ځواکونه په ډیری<strong>د</strong>ونکي توګه <strong>د</strong> ګزمواو پوځی عملیاتونو مشري کوي.‏ DOD ویلي چې افغان ځانګړي واح<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> هغوی ایتالفيهمکارانو په واسطه مرسته شوي،‏ خپل تحقیقونه <strong>د</strong> کنوانسیوني ‏)قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي(‏ نظامي عملیاتو211سره یوکوي ترڅو قاچاقچیان <strong>د</strong> یاغیتوب سره په تړاو کې ه<strong>د</strong>ف ورګرځوي.‏افغان کنوانسیوني او ځانګړو واح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> بین اال<strong>د</strong>اري عناصرو لکه ګډ بین اال<strong>د</strong>اري وظیفويځواک–نیکسس )CJIATF-N( او <strong>د</strong> بین اال<strong>د</strong>اري عملیاتونو <strong>د</strong> همغږۍ مرکز )IOCC( پهګډون سره یو شمیر عملیاتونه ترسره کړي <strong>د</strong>ي.‏ CJIATF-N او IOCC <strong>د</strong> بیالبیلو پوځي او<strong>د</strong> قانون پلی کونکو ا<strong>د</strong>ارو څخه السته راغلي معلومات منسجم کوي ترڅو <strong>د</strong> تریاکو-یاغیانوفاس<strong>د</strong>و عناصرو په وړان<strong>د</strong>ې عملیاتونه اسانه کړي.‏ <strong>د</strong> DOD په وینا،‏ ټول عملیاتونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه212ایاالتو او ایتالفي ځواکونو <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انانو لخوا همغږې او مالتړ کړای شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 107 30


<strong>د</strong> برخې سرلیکمنځپانګې<strong>د</strong> حکومتولۍ منځپانګې109مهمې پیښې 109پخالینه اوبیا یوځای کی<strong>د</strong>ل 113ملي او سیمه ایزه حکومتولي 123<strong>د</strong> قضا اصالحات او <strong>د</strong> قانون حاکمیت 126<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې 132بشري حقونه 30 تشایم <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> Iځانګړی ټروپر هت عمومي سرګناک پلټونکی اکیرما <strong>د</strong> I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره108


حکو متو ليحکومتولي<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ امریکا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اري او اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ لپاره$23 میلیار<strong>د</strong>ه امریکايي ډالر برابر کړي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې فنډ ډیری برخه،‏ له 15 میلیار<strong>د</strong>و امریکاييډالرو څخه ډیر،‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> مالتړ فنډ )ESF( ته تخصیص ورکړ شوی،‏ چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو213چارو وزارت او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> نړیوالې پراختیايي ا<strong>د</strong>ارې )USAID( لخوا ا<strong>د</strong>اره کیږي.‏مهمې پیښې<strong>د</strong> راپور ورکولو پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> افغانستان چارواکو،‏ سیاسي ګون<strong>د</strong>ونو،‏ او م<strong>د</strong>ني ټولنې پرامنیتي او سیاسی سپارلو بان<strong>د</strong>ې کار کاوو چې په پای کې به په 2014 کې <strong>د</strong> نړیوال امنیتمرستن<strong>د</strong>ویه ځواک )ISAF( <strong>د</strong> ماموریت پای او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشری ټولټاکنې وي.‏<strong>د</strong> ملګرو ملتونو )UN( عمومي منشي خبر<strong>د</strong>اری ورکړی چې <strong>د</strong> افغانستان سیاسي رهبرانبای<strong>د</strong> په نږ<strong>د</strong>ې راتلونکي کې ځینې مهمې پریکړې وکړي.‏ ډیر ژر،‏ ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزی بای<strong>د</strong><strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون لپاره،‏ هغه ا<strong>د</strong>اره چې ټولټاکنې ا<strong>د</strong>اره کوي،‏ نوی ریسوټاکي.‏ پارلمان هم بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> عملیاتو <strong>د</strong> پالن کولو او چمتووالي لپاره اړون<strong>د</strong> قوانینتايي<strong>د</strong> کړي.‏ 214 <strong>د</strong> افغانستان حکومت په <strong>د</strong>ریو نورو مهمو برخو کې یووازې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> پر مختګونه<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل — له طالبانو سره <strong>د</strong> سولې <strong>د</strong> پروسې تاسیسول،‏ <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت بنسټیز کول،او<strong>د</strong> پراخ فسا<strong>د</strong> مخه نیول و.‏پخالینه او بیا یوځای کی<strong>د</strong>لپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي په وینا <strong>د</strong> افغانستان حکومت تر ډیرېکچې <strong>د</strong>ا هڅه کوله چې <strong>د</strong> سولې <strong>د</strong> عالي شورا تر الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> پخالیني احتمالې پروسې بڼهتعریف کړي.‏ په فبروری کې،‏ <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان حکومتونو پالنونه اعالن کړل ترڅو<strong>د</strong> قطر په <strong>د</strong>وهه کې <strong>د</strong> خبرو یو <strong>د</strong>فتر پرانیزې،او ژمنه یې وکړه چې هر ممکنه کار به ترسرهکړي ترڅو له طالبانو سره سوله ایزه جوړه وشي.‏ امریکا <strong>د</strong> خبرو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>فتر لپاره پخوا مالتړڅرګن<strong>د</strong> کړی او پر<strong>د</strong>ې یې ټینګار کړی چې اړینه <strong>د</strong>ه ترڅو افغانستان <strong>د</strong> پخالینې <strong>د</strong> پروسېمشري وکړي.‏ <strong>د</strong> فبروری په 14، پاکستان <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> <strong>د</strong> کچې <strong>د</strong> ډیری<strong>د</strong>و لپاره پاکستان اعالن وکړ215چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> طالبانو 26 غړې یې آزا<strong>د</strong> کړي <strong>د</strong>ي چې له پاکستان سره په بن<strong>د</strong> کې و.‏<strong>د</strong> مارچ په 31 ولسمشر کرزي په <strong>د</strong>وهه کې <strong>د</strong> قطر له امیر،‏ شیخ حما<strong>د</strong> بن خلیفه الثانې،‏ سره216<strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> پرانیستلو په اړه وکتل،‏ مګر له غونډې وروسته هیڅ پرمختګ اعالن شوی ن<strong>د</strong>ی.‏څو ورځې وروسته افغانستان پر پاکستان تور ولګاوو چې <strong>د</strong> سولې پر هڅو بان<strong>د</strong>ې یې <strong>د</strong> نهمنلو شرطونه ایښې.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو ګاونډویو هیوا<strong>د</strong>ونو ترمنځ <strong>د</strong> اړیکو پریکی<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> میز خبرو ته <strong>د</strong>217طالبانو راوستلو هڅې له ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> سره مخ کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 109 30


حکو متو ا لي<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سولې او بیا یوځایکی<strong>د</strong>لو پروګرام:‏ <strong>د</strong> یاغیانو <strong>د</strong> بیا یوځای کولو<strong>د</strong> هڅولو او ا<strong>د</strong>اره کولو لپاره <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> حکومت اصلي پروګرام.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong>طالبانو <strong>د</strong> غړو او <strong>د</strong> حکومت مخالفو نوروعناصرو لپاره یوه الر برابروي چې لهتاوتریخوالې الس واخلي او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ټولنې ګټور غړي شي.‏ پروګرام هڅه کويچې هغو انفرا<strong>د</strong>ي کسانو ته چې په سولهایزه توګه بیا ټولنې ته راځې پراختیاييفرصتونه ورکړي.‏ یوه ګډه <strong>د</strong>ارالنشا،‏ چې<strong>د</strong> څو ا<strong>د</strong>ارو یو <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> نړیوال امنیتمرستن<strong>د</strong>ویه ځواک لخوا استازیتوب لري،‏<strong>د</strong>ا پروګرام ا<strong>د</strong>اره کوي.‏سرچینه:‏ ،UNDP ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سولې او بیا یوځای کی<strong>د</strong>لوپروګرام ته <strong>د</strong> UNDP مالتړ،”‏ 5/2011، الس رسی 7/17/2012.<strong>د</strong> سولې عاليپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> سولې عالي شورا <strong>د</strong> کورني او نړیوال مالتړ ترالسه کولو لپاره خپلو هڅو ته<strong>د</strong>وام ورکړ چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> پخالینې <strong>د</strong> اړینو شرطونو لپاره زمینه برابره کړي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیوچارو وزارت په وینا،‏ له طالبانو سره <strong>د</strong> ډاډ تر السه کولو لپاره،‏ شورا <strong>د</strong> افغانستان له حکومتاو <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> امنیت له شورا سره کار وکړ ترڅو <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> 2082 له لستڅخه <strong>د</strong> طالبانو <strong>د</strong> لوړ پوړو غړو نومونه وایستل شي.‏ <strong>د</strong>ا غړې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره غوره شوي چې <strong>د</strong>وی218<strong>د</strong> پخالینې له پروسې سره <strong>د</strong> یو ځای کی<strong>د</strong>لو خپله لیوالتیا څرګن<strong>د</strong>ه کړې.‏<strong>د</strong> سولې عالي شورا او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سولې او بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام )APRP(ګډې <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong> افغانستان له م<strong>د</strong>ني ټولنې سره کار وکړ ترڅو <strong>د</strong> پروسې لپاره ملي توافقتاسیس کړي.‏ په جنوری کې،‏ شورا او <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنو له استازو سره غونډه وکړهترڅو <strong>د</strong> سولې لپاره <strong>د</strong> الرې پر نقشې او <strong>د</strong> راتلونکي لپاره پر یوه ګډ میکانیزم بان<strong>د</strong>ې خبرېوکړي.‏ شورا او <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong> یاغیانو <strong>د</strong> غړو لپاره <strong>د</strong> خبرو <strong>د</strong> موقعیتونو پر خون<strong>د</strong>ې الرو،‏ والیتيارزونې،‏ لوړ پوړو غړو بیا یو ځای کی<strong>د</strong>ل،‏ او نورو ډاډ تر السه کولو مسلو بان<strong>د</strong>ې خبرو ته219هم <strong>د</strong>وام ورکړ.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سولې او بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو پروګرام<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په لمړیو <strong>د</strong>وو میاشتو کې <strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو هڅې نږ<strong>د</strong>ې بشپړې <strong>د</strong>ری<strong>د</strong>لو تهراغلي،‏ ځکه چې <strong>د</strong> پروګرام ګډې <strong>د</strong>ارالنشا مالي حسابونه نشو همغږي کوالی.‏ <strong>د</strong> ملګروملتونو <strong>د</strong> پراختیا پروګرام ،)UNDP( چې <strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> عملیاتو ډیر فن<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کوي،‏ له ګډې<strong>د</strong>ارالنشا څخه غواړي ترڅو وکوالی شي چې <strong>د</strong> فنډونو %80 حساب ورکړي مخکې تر <strong>د</strong>ېچې <strong>د</strong> ډونرانو پیسو ایستلو ته اجازه ورکړي.‏ ګډه <strong>د</strong>ارالنشا ډیری وختونه ل<strong>د</strong>ې %80 اړتیاسره ستونزه لري.‏ <strong>د</strong> والیتي <strong>د</strong>ارالنشا ګډ تیمونه )PJST( بای<strong>د</strong> په هر ربع کې خپل حسابونههمغږي کړي او <strong>د</strong>ارالنشا ته راپور ورکړي.‏ <strong>د</strong>ا یوه <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ستونزه <strong>د</strong>ه مګر روزنه یې آسانهکوي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ UNDP <strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> کاري پالن خپل تایی<strong>د</strong> ځنډولی،‏ چې بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> فنډله توزیع وړان<strong>د</strong>ې اجرا شوی وای.‏ په پایله کې،‏ <strong>د</strong> کارکوونکو معاشونه ن<strong>د</strong>ې ورکړ شوي.‏ <strong>د</strong>امسله <strong>د</strong> ربع په پای کې حل شوې.‏ UNDP کاري پالن تایی<strong>د</strong> کړ،‏ <strong>د</strong> APRP تخنیکي کمیټې<strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> 1392 مالي کال بو<strong>د</strong>جه تایی<strong>د</strong> کړه،‏ او <strong>د</strong> سولې عالي شورا او ګډې <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong>توزیع شویو فنډونو %80 همغږې کړي.‏ <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو فنډونو ته اجازه ورکړې220ترڅو ساحې ته الر پی<strong>د</strong>ا کړي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ یووازې 208 بیا یو ځای کی<strong>د</strong>ونکي له APRP سره یو ځای شوي،‏ <strong>د</strong>ا لهپخوانیو 12 میاشتو څخه ډیر کم و چې په هر ربع کې یې اوسط 597 و.‏ <strong>د</strong> مارچ تر 29 پورې،‏په APRP کې 6,409 بیا یو ځای کی<strong>د</strong>ونکي ثبت و،‏ لکه څنګه چې پ<strong>د</strong>ې عکس 3.33 کېښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ ډیر له شماله او لوی<strong>د</strong>یځ څخه و.‏ <strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>ونکو ډیری چې پ<strong>د</strong>ې ربع کېپروګرام ته راغلي هغه پخوانې توقیف شوي و چې <strong>د</strong> پروان )DFIP( له توقیف خانې څخهآزا<strong>د</strong> شوي.‏ نږ<strong>د</strong>ې 900 اضافې یاغیان <strong>د</strong> خبرو په بیال بیلو پړاونو کې و ترڅو <strong>د</strong> ربع په پای کې221پرواګرام ته راشي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیشوراI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره110


0حکو متو ليعکس 3.33<strong>د</strong> سيمه ایزې قومان<strong>د</strong>ې په اساس بيا یو ځای شوي کسان،‏ مارچ – 2012 مارچ 20138,0007,000- RC شمال6,000- RC لوی<strong>د</strong>یځ- RC مرکز- RC ختيځ5,0004,0003,000- RC سهيل لوی<strong>د</strong>یځ- RC سهيل2,0001,000مارچ 2012 جون 2012 سپتمبر 2012 جنوري 2013 مارچ 2013سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong>رې مياشتنی رپوټ،‏ ‎97‎‏.مخ؛ 1/30/2013، <strong>د</strong> سيګار 7/5/2012، 10/2/2012، 1/2/2013، 4/2/2013، او 3/30/2012 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> State ځوابونه.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور ورکولو په وخت کې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارو ننګونو بر سیره،‏ ګډې <strong>د</strong>ارالنشا 14 والیتونوته <strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو ماموریت <strong>د</strong> تخار،‏ کنر،‏ لغمان،‏ ننګرهار،‏ ور<strong>د</strong>ګ،‏ غزني،‏ <strong>د</strong>ایکن<strong>د</strong>ي،‏ارزګان،‏ سرپل،‏ جوزجان،‏ کن<strong>د</strong>ز،‏ لوګر،‏ پکیتکا،‏ او هیلمن<strong>د</strong> والیتونو ته تر سره کړی.‏ ګډه <strong>د</strong>ارالنشا<strong>د</strong>ا اټکل کوي چې 208 کسان یې بایو میتریکي ثبت کړي او <strong>د</strong> والیتي <strong>د</strong>ارالنشا ګډ ټیمونو په222ټول هیوا<strong>د</strong> کې یو ځای کی<strong>د</strong>ونکو ته <strong>د</strong> انتقالي مرستو 164 بستې توزیع کړي.‏<strong>د</strong> شخرې <strong>د</strong> حلولو ملي ستراتیژيAPRP ال تر اوسه <strong>د</strong> شخړې <strong>د</strong> حلولو ملي ستراتیژی ن<strong>د</strong>ه تطبیق کړي ترڅو <strong>د</strong> بیا یو ځایکی<strong>د</strong>ونکو احتمالي شکایتونه حل کړي.‏ که څه هم ګډې <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong> 2012 په جون کېستراتیژي تایی<strong>د</strong> کړې،‏ مګر <strong>د</strong>ا روښانه ن<strong>د</strong>ه چې آیا ګډه <strong>د</strong>ارالنشا،‏ <strong>د</strong> شخړو <strong>د</strong> حلولو خپلواککمیسیون،‏ یا <strong>د</strong> افغانستان کومه بله ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ا ماموریت لري چې له یاغیانو سره <strong>د</strong> شخړو حلولو<strong>د</strong> هڅو مشري وکړي.‏ <strong>د</strong> UNDP یوې ارزونې <strong>د</strong>ا ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو هڅې <strong>د</strong>223شخړو <strong>د</strong> تحلیل او <strong>د</strong> فرصتونو <strong>د</strong> نقشو له وسایلو څخه ډیر کار نه اخلي.‏<strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> ظرفیت لوړول<strong>د</strong> والیتي <strong>د</strong>ارالنشا ګډ ټیمونو ظرفیت،‏ وړتیا،‏ او <strong>د</strong> فعالیتونو کچه په ټول هیوا<strong>د</strong> کې اوس همتوپیر لري.‏ <strong>د</strong> والیتي <strong>د</strong>ارالنشا ګډ ټیمونه <strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> ګډې <strong>د</strong>ارالنشا لخوا جوړ شوي تر څو <strong>د</strong>والیتونو په کچه <strong>د</strong> APRP او بیا رغونې پروګرامونو له تطبیقولو سره مرسته وکړي.‏ 224 پ<strong>د</strong>ېربع کې <strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> مالي بن<strong>د</strong>یز له کبله،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په لمړنیو <strong>د</strong>وو میاشتو کې په والیتونوکې فعالیتونه په ټپه والړ و،‏ او په هغو والیتي <strong>د</strong>ارالنشا ګډو ټیمونو کې لږ پرمختګ شوی<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 111 30


حکو متو ا ليچې اوس هم ستونزې لري.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ په هغو والیتونو کېچې والیان <strong>د</strong> APRP مالتړ کوي او <strong>د</strong> سولې <strong>د</strong> والیتي شوراګانو ،)PPC( والیتي <strong>د</strong>ارالنشا ګډوټیمونو،‏ او <strong>د</strong> والیتي امنیتي کارکوونکو تر منځ همغږي شتون لري،‏ APRP په مناسبه توګهښه کار کوي او <strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>ونکو شمیره هم تر ډیرې کچې لوړه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا حالتونه تر ډیرېکچې په شمال او لوی<strong>د</strong>یځ کې شتون لري.‏ <strong>د</strong> والیتي <strong>د</strong>ارالنشا هغه ګډ ټیمونه چې <strong>د</strong> بیا یوځای کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> هڅو په مالتړ کولو او ا<strong>د</strong>اره کولو کې بریالی نه وي،‏ ډیری وختونه یې په خپلوعملیاتي ساحو کې له کم امنیت څخه تاوان لی<strong>د</strong>لی،‏ سیمه ایز طالبان جنګیالي <strong>د</strong> پخالینې225لپاره لیواله ن<strong>د</strong>ي،‏ او والي او والیتي شورا مناسب مالتړ ن<strong>د</strong>ی برابر کړی.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> APRP او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> امنیتيځواکونو تر منځ همغږي ښه شوې.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> همغږی کچه په اړون<strong>د</strong>و شخصیتونو پورې اړهلري او <strong>د</strong> والیتونو تر منځ توپیر لري.‏ کله چې مهم والیتي چارواکي <strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لومالتړ کوي،‏ APRP <strong>د</strong> احتمالې یو ځای کی<strong>د</strong>ونکو په ارزونه کې او نورو فعالیتونو کې ډیرهبریالی <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> افغانستان امنیتي وزارتونو <strong>د</strong> ارزونې پروسهډیره ښه کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> امنیتي وزارتونو والیتي استازې په پاملرنې سره <strong>د</strong> هر احتمالې یو ځایکی<strong>د</strong>ونکي ارزونه کوي او <strong>د</strong> والیتي حکومت او <strong>د</strong> هغې ټولنې چې بیا یو ځای کی<strong>د</strong>ونکيغواړې ورسره یو ځای شي له معلوماتو څخه کار اخلي.‏ کله چې <strong>د</strong> سیمیزې ارزونې پروسهبشپړه شي،‏ <strong>د</strong> ارزونې فورمې کابل ته لیږل کیږي،‏ چیرته چې ملي امنیتي وزارتونه اضافي226ارزونه تر سره کوي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ UNDP <strong>د</strong> APRP <strong>د</strong> یوې ارزونې پایلې خپرې کړي.‏ ارزونې <strong>د</strong> والیت پهعملیاتو کې څو ځایونه <strong>د</strong> ښه کی<strong>د</strong>لو لپاره پیژن<strong>د</strong>لي.‏ ګډه <strong>د</strong>ارالنشا او UNDP یو کاري ګروپجوړ کړی ترڅو سپارښتنې تطبیق کړي.‏ ګډې <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong> UNDP په مرسته <strong>د</strong> PJSTs او <strong>د</strong>PPCs ارزونه هم ترسره کړي،‏ ترڅو کمزورې والیتي پروګرامونه وپیژن<strong>د</strong>ل شي او خبر ورکړيچې خپلې هڅې ښه کړي.‏ ګډې <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong> پروان او بامیان په والیتونو کې نوي PPCs اوPJSTs پرانیستلې ترڅو سیمیزه او والیتي بیا یو ځای کی<strong>د</strong>ل ښه کړي.‏ ګډې <strong>د</strong>ارالنشا 75 اضافي<strong>د</strong> ټولنې مشران او <strong>د</strong> کلیو سپین ګیري هم <strong>د</strong> سولې مالتړ پروګرام ته راوړي،‏ چې ټوله شمیرهیې 158 ته زیاته شوې.‏ <strong>د</strong> سولې مالتړ کوونکي پخپلو ټولنو کې <strong>د</strong> سولې لپاره کار کوي،‏ عامه227آګاهي ترسره کوي،‏ او <strong>د</strong> سولې <strong>د</strong> هڅو مالتړ کوي.‏<strong>د</strong> امریکا مرکزي قومان<strong>د</strong>انی )CENTCOM( پ<strong>د</strong>ې وروستیو کې <strong>د</strong> PJST <strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong>لوړولو <strong>د</strong> نوی پروګرام جوړول تایی<strong>د</strong> کړي،‏ چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیایوځای کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> فنډ لخوا یې مالتړ کیږي.‏ <strong>د</strong> امریکا چارواکو سیګار ته ویلي هغوی228تمه لري چې یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> به په جون کې وړان<strong>د</strong>ې شي.‏<strong>د</strong> بیا یو ځای کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> پروګرام فنډ ورکولګډه <strong>د</strong>ارالنشا <strong>د</strong> UNDP تر نظارت الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> APRP بو<strong>د</strong>جه تطبیقوي.‏ <strong>د</strong> بشپړو شویو فنډونووروستي شمیرو ښو<strong>د</strong>لې چې له $173.5 میلیونو امریکايي ډالر چې APRP له 12 ډونروهیوا<strong>د</strong>ونو څخه تر السه کړي <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> 2012 تر <strong>د</strong>سمبر پورې $71.6 میلیونه امریکايي ډالرلګولي،‏ چې <strong>د</strong> ټول لګښت %41.2 <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> 1391 په مالي کال تر %48.5<strong>د</strong> تطبیقولو تر ان<strong>د</strong>ازې یو څه کمه وه.‏ له $173 میلیونو امریکايي ډالرو څخه،‏ امریکا یووازې229$50 میلیونه امریکايي ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره112


حکو متو لي<strong>د</strong> ټولنې بیا رغونې پروګرامونه<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ APRP هغه انفرا<strong>د</strong>ي کسان هڅولي چې کی<strong>د</strong>ایشي پرته ل<strong>د</strong>ې به هغوی خپله وسله پر ځمکه کې نږ<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> هغوی او <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> ټولنو لپارهاقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز مالتړ برابریږي ترڅو له خپلو ټولنو سره بیرته یوځای شي.‏ <strong>د</strong> APRP<strong>د</strong> ټولنې بیا رغونې پروژې لکه <strong>د</strong> مینونو پاکول،‏ کرنه،‏ واړه پورونه،‏ او <strong>د</strong> مهارتونو او سوا<strong>د</strong>ز<strong>د</strong>ه کړې پروژو څخه کار اخیستل کیږي ترڅو احتمالي یو ځای کی<strong>د</strong>ونکي وهڅول شيچې پروګرام ته راشي او ټولني ل<strong>د</strong>ې پروګرام څخه مالتړ وکړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په پای کې،‏ ګډې<strong>د</strong>ارالنشا راپور ورکړی چې <strong>د</strong> APRP له پیل څخه له %70 څخه ډیر یو ځای کی<strong>د</strong>ونکو او <strong>د</strong>یو ځای کی<strong>د</strong>ونکو په ټولنو کې له 1,785,000 څخه ډیرو خلکو،‏ <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> بیا رغونې له پروژو230څخه ګټه اخیستې.‏ملي او سیمه ایزه حکومت<strong>د</strong>اري<strong>د</strong> فبروری په 12، <strong>د</strong> همغږی او نظارت ګډ بور<strong>د</strong>،‏ چې <strong>د</strong> پریکړې نیولو لویه ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه چې<strong>د</strong> کوربه توب معاونیت یې <strong>د</strong> ماليی وزارت )MOF( او په افغانستان کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو<strong>د</strong> نړیوال معاونت ماموریت )UNAMA( کوي،‏ <strong>د</strong> ملي لمړیتوبونو څلور پروګرامونه یېتایی<strong>د</strong> کړي:‏ فعال او اغیزمنه حکومت<strong>د</strong>اري؛ اوبه او طبیعي سرچینې؛ <strong>د</strong> کرنې <strong>د</strong> محصوالتو او<strong>د</strong> مارکیټ هر اړخیزه ملي پراختیا؛ او په ملي کچه <strong>د</strong> انرژی برابرول.‏ <strong>د</strong> کابل په 2012کنفرانس کې،‏ افغانستان نړیوالې ټولنې ته ژمنه ورکړي چې 22 ملي لمړیتوبونو پروګرامونوته به پراختیا او بشپړ کړي چې <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> وړتیا <strong>د</strong> پراختیا او ښه والې لپاره <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 30 پورې،‏ <strong>د</strong>وه پروګرامونه ال <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong> په تمه و:‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې،‏ او231قانون او ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> ټولو لپاره.‏کله چې یې خپلې وسلې وسپارلې،‏ پخوانيافغان یاغیان <strong>د</strong> غور والیت په انګړ کې <strong>د</strong> بیا یوځایکی<strong>د</strong>لو په لمانځنه کې یو ځای لمونځ کوي.‏‏)<strong>د</strong> ISAF عکس(‏<strong>د</strong> کرزي <strong>د</strong> فرمان تطبیقول<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ کله چې <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> جوالی په 26 <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> مبارزې 45 فرمان صا<strong>د</strong>ر شو،‏ <strong>د</strong> افغانستان حکومت ورته <strong>د</strong> تطبیقولو لپاره ډیرې سرچینېټاکلې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري چارو <strong>د</strong>فتر )OAA( راپور ورکوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې فرمان <strong>د</strong> 164ما<strong>د</strong>و له 91 تر %100 پورې په لمړیو <strong>د</strong>ریو میاشتو کې بشپړې شوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> فرمانماموریت بشپړ شوی وي،‏ ځینو وزارتونو نا تمامه کارونه بشپړ کړل او اړیکي او ملګرتیا یېله نورو وزارتونو او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري چارو له <strong>د</strong>فتر سره ښې کړې.‏ <strong>د</strong> فرمان له خپری<strong>د</strong>لو وروسته پهلمړنیو څلورو میاشتو کې،‏ <strong>د</strong> مرکزي حکومت استازو <strong>د</strong> والیتونو او ولسوالیو مرکزونو ته سفروکړ ترڅو <strong>د</strong> موکلینو ان<strong>د</strong>یښنې واوري او کابینې ته یې راپور ورکړی.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې خپلواکې ګډې کمیټي )MEC( <strong>د</strong>مارچ په میاشت کې راپور خپور کړ او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري چارو <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> احصايې په اړه یې پوښتنه کړې.‏MEC لیکلي چې ډیری ما<strong>د</strong>ې طرزالعملي <strong>د</strong>ي،‏ او له تطبیق کوونکو ا<strong>د</strong>ارو څخه غواړي چېیو پالن وړان<strong>د</strong>ې کړي یا یو راپور ورکړي،‏ نه <strong>د</strong>ا چې په حقیقت کې هغوی بای<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>یز شوينوښت تطبیق کړي.‏ <strong>د</strong>ې کمیټې ویلې چې پخپله <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري چارو <strong>د</strong>فتر اشاره کړې چې نشيکوالی چې له وزارتونو څخه ټول اخیستل شوي راپورونه تایی<strong>د</strong> کړي.‏ امنیتي اوضاع <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> ارزونې ټیمونو ته <strong>د</strong>ا اجازه نه ورکوي چې ټولو والیتونو ته سفر وکړي او ارزونه232ترسره کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 113 30


حکو متو ا ليسره ل<strong>د</strong>ې چې ټولټاکنې په مخکې <strong>د</strong>ي،‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې پارلمان <strong>د</strong> ټولټاکنو په قانون کې هیڅب<strong>د</strong>لون ن<strong>د</strong>ی راوړی.‏ <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong>وه مسو<strong>د</strong>ې اوس <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې سره <strong>د</strong>ي،‏ یو یې <strong>د</strong> وزیرانو شورا<strong>د</strong> اجرايي څانګې لخوا،‏ او بل یې <strong>د</strong> همکاری <strong>د</strong> شورا لخوا،‏ چې <strong>د</strong> مخالفینو او نورو سیاسيرهبرانو یوه سسته اتحا<strong>د</strong>یه <strong>د</strong>ه وړان<strong>د</strong>ې شوی.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>وه وړان<strong>د</strong>یزونه بای<strong>د</strong> سره همغږې شيترڅو <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> شکایتونو او <strong>د</strong> پارلمان <strong>د</strong> چوکیو <strong>د</strong> شمیرې طرزالعملونه واضح شي.‏ که<strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> قانون ب<strong>د</strong>لونونه تایی<strong>د</strong> شي،‏ <strong>د</strong>ا ب<strong>د</strong>لونونه بای<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون)IEC( له اصالح شوي جوړښت سره برابر شي،‏ چې په قانون بان<strong>د</strong>ې یې پارلمان خبرې233کوي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون کارکوونکي<strong>د</strong> ټولټاکنو زاړه موا<strong>د</strong> <strong>د</strong> له منځه وړلو لپاره راټولوي،‏<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> 2014 <strong>د</strong> ولسمشری او والیتي شورا <strong>د</strong> ټولټاکنو<strong>د</strong> چمتووالي لپاره یو احتیاطي ګام <strong>د</strong>ی.‏‏)<strong>د</strong> UNDP عکس(‏<strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کمیسیونپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> افغانستان حکومت <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> یوه ځواکمن سیستم <strong>د</strong> جوړولو لپارهخپلو هڅو ته <strong>د</strong>وام ورکړی.‏ <strong>د</strong> جنوری په 23، <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کمیسیون ویلې چې <strong>د</strong>کاغذ پر اساس <strong>د</strong> رای ورکونکو <strong>د</strong> ثبتولو پروسه به <strong>د</strong> 2014 <strong>د</strong> اپریل <strong>د</strong> ولسمشری او والیتيشورا <strong>د</strong> ټولټاکنو لپاره <strong>د</strong> 2013 په اپریل کې پیل شي.‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کمیسیون پالنلري چې له 2.5 میلیونو څخه تر 3.5 میلیونو <strong>د</strong> رای ورکونکو نوي کارتونه توزیع کړي،‏ <strong>د</strong>اکمیسیون وايي چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> رای ورکونکو شمیره ډیره کړي او <strong>د</strong> رای ورکولو <strong>د</strong> تقلب مخهبه ونیسي.‏ نوي کارتونه به هغو احتمالي رای ورکونکو ته چې <strong>د</strong> 2011 له ټولټاکنو څخه <strong>د</strong>18 کلنو عمر ته رسی<strong>د</strong>لي،‏ هغو کسانو ته چې په تیر کې یې ځانونه ن<strong>د</strong>ې ثبت کړي،‏ هغوکسانو ته چې زاړه کارتونه یې ورک شوي یا یې <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلې حوزې ته ب<strong>د</strong>لون ورکړی،‏هغو کسانو ته چې له بهر څخه بیرته افغانستان ته راغلي،‏ او هغو کسانو ته چې کارتونه234یې ډیر خراب شوي ورکړي.‏<strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> نوي کارتونو <strong>د</strong> ثبتولو <strong>د</strong> پروګرام ټول لګښت له $15 تر$20 میلیونو امریکايي ډالرو اټکل کړی.‏ کمیسیون ا<strong>د</strong>عا کوي چې <strong>د</strong> ثبت <strong>د</strong> پروسې <strong>د</strong> تر سره235کولو لپاره له وړان<strong>د</strong>ې فنډ او تخنیکي ظرفیت ته اړتیا لري.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>و او عا<strong>د</strong>النه ټولټاکنو بنسټ وویل چې <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواککمیسیون پالن به هغه وخت کار وکړي چې <strong>د</strong> ټولټاکنو چارواکي او کارکونکي په مناسبهتوګه روزل شوي وي تر څو <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>نې جعلې کارتونه وپیژنې او <strong>د</strong> انفرا<strong>د</strong>ي کسانو مخهونیسي چې <strong>د</strong>وه ځلې رای ورنکړي.‏ 236 رای ورکونکي اجازه لري چې له خپلو زړو کارتونوڅخه کار واخلي،‏ او <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> یوه تلویزیون په پروګرام کې <strong>د</strong> کمیسیون ریس وویل چې <strong>د</strong>اا<strong>د</strong>اره به ونشي کوالی چې جعلې کارتونه وپیژنې ځکه چې کمیسیون <strong>د</strong> زړو کارتونو <strong>د</strong> ثبت237معلومات نلري.‏<strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون په وینا،‏ نوي کاغذې کارتونه به یووازې په هغو ځایونوکې وویشل شي چې <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>لو بریښنايي کارتونه چې ‏“اي-تذکره”‏ ورته ویل کیږي نهوي توزیع شوي،‏ په تیرو ربعونو کې،‏ <strong>د</strong> اي-تذکرې <strong>د</strong> سیستم <strong>د</strong> پروسې،‏ طرزالعملونو،‏ اوتخنیکي اړخونو تاسیسول له خنډونو سره مخه شوي و.‏ په پایله کې،‏ <strong>د</strong> جنوری په 31،ولسمشر کرزي یو فرمان صا<strong>د</strong>ر کړ او <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت ،)MOI( <strong>د</strong> سیمه ایزو ارګانونوخپلواکه ا<strong>د</strong>اره ،)IDLG( او <strong>د</strong> احصايي مرکزي ریاست )CSO( ته یې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ورکړه چې <strong>د</strong>2013 <strong>د</strong> مارچ تر 21 پورې <strong>د</strong> بريښنايي کارتونو توزیع پیل کړي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیټولټاکنېI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره114


حکو متو لي<strong>د</strong> 2013 په فبروری کې،‏ <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ثبت <strong>د</strong> 401 ټیمونو<strong>د</strong> تاسیس لپاره <strong>د</strong> کارکونکو په استخ<strong>د</strong>امولو پیل کړل چې له وګړو څخه <strong>د</strong> اړینو شخصيمعلوماتو په را ټولولو پیل وکړي ترڅو <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>نې بریښنايي کارتونه جوړ کړي.‏ <strong>د</strong> مارچپه 23، <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong> کابل په والیت کې یې <strong>د</strong> اي-تذکرې <strong>د</strong> ثبتولو هڅه پیل کړه.‏<strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کمیسیون بیا وروسته اعالن وکړ چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> رای ورکونکو ثبتول <strong>د</strong> میتر 26 پورې وځنډوي ترڅو فعالیتونه <strong>د</strong> اي تذکرې له تطبیقولو سره همغږې کړي او <strong>د</strong>کارتونو امنیتي ځانګړتیاوي ښه کړي.‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو په وینا،‏ <strong>د</strong> اي تذکرې موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې238<strong>د</strong> 2014 <strong>د</strong> مارچ تر 14 پورې <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong>نې 14 میلیونه کارتونه توزیع کړي.‏<strong>د</strong> ربع په پای کې،‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong> عملیاتو یو هر اړخیز پالن چمتو کاووچې <strong>د</strong> رای ورکولو پر طرزالعملونو،‏ عامه پوهاوي،‏ <strong>د</strong> رای ورکولو په اړه روزنه،‏ <strong>د</strong> تقلب239<strong>د</strong> مخنیوی طرزالعملونه،‏ او <strong>د</strong> رای ورکولو <strong>د</strong> مرکزونو لپاره امنیت بان<strong>د</strong>ې به کار وکړي.‏<strong>د</strong> ټولټاکنو امنیت<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong>افغانستان امنیتي ځواکونو ته <strong>د</strong> رای ورکولو <strong>د</strong> مرکزونو لست تیار کړ او سپارښتنه یې وکړهچې <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> <strong>د</strong>وبې تر پایه <strong>د</strong>ې امنیتي اروزنه بشپړه کړي.‏ 240 <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت کتليچې <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> کمیسیون،‏ <strong>د</strong> کورنیو چارو او <strong>د</strong>فاع وزارتونو او <strong>د</strong> نړیوالو ا<strong>د</strong>ارو تر منځ <strong>د</strong>پالن کولو پروسه ځنډنی پر مخ ځي.‏ آیساف <strong>د</strong> کورنیو چارو او <strong>د</strong>فاع وزارتونو سره <strong>د</strong> هغوی<strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> امنیت په پالن کولو کې مرسته کوي او <strong>د</strong> ټولټاکنو په وخت کې به امنیتي مرستهبرابره کړي.‏ <strong>د</strong> آیساف <strong>د</strong>ا مالتړ به تر ډیرې کچې <strong>د</strong> لوژستیکي،‏ استخباراتو او الرو پرانیستلو پهبرخو کې وي.‏ آیساف به <strong>د</strong> افغانستان ملي امنیتي ځواکونو ته بیړنی امنیتي مرسته هم برابرهکړي که ورته اړتیا وي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت اټکل کړی سره ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ځواکونوشمیره ټیټیږي،‏ امریکايي ځواکونه کوالی شي <strong>د</strong> 2014 په ټولټاکنو کې که څه هم بې امنیتی241را منځ ته شي مناسب امنیتي مالتړ برابر کړي.‏<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ټولټاکنو مالتړUSAID <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> هڅو مشري کوي ترڅو <strong>د</strong> افغانانو اړین ظرفیت ته پراختیا ورکړي ترڅوبریالی ټولټاکنې ترسره کړي.‏ له 2009 څخه تر 2013 پورې،‏ USAID <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټولټاکنو<strong>د</strong> چمتووالې لپاره $179 میلیونه امریکايي ډالر برابر کړي <strong>د</strong>ي.‏ USAID به خپله بو<strong>د</strong>جه اوپروګرامونه ډیر کړي ترڅو <strong>د</strong> 2014 <strong>د</strong> ولسمشری او والیتي شوراګانو ټولټاکنې،‏ او <strong>د</strong> 2015پارلمانې ټولټاکنې تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې راوړي.‏ په مرسته کې <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون <strong>د</strong>عملیاتي پالن <strong>د</strong> اړینو برخو لپاره <strong>د</strong>متخصصینو مشوره او روزنه شامل <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> USAID له فنډڅخه په کار اخیستنې،‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> سیستمونو نړیوال بنسټ <strong>د</strong> تقلب <strong>د</strong> کمولوارزونه ترسره کړه چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> ټولټاکنو له خپلواک کمیسیون او UNDP سره <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong>تقلب پر وړان<strong>د</strong>ې هڅو کې مرسته وکړي.‏ ملي <strong>د</strong>یموکراتیک انستیتوت له سیاسي ګون<strong>د</strong>ونو اوایتالفونو سره خپلو کارونو ته <strong>د</strong>وام ورکړ،‏ پشمول <strong>د</strong> ځانګړو روزنو چې څنګه غړې استخ<strong>د</strong>ام242او غونډ کړي.‏پر <strong>د</strong>ې برسیره،‏ USAID له نړیوالې <strong>د</strong>یموکراسي څخه یې مالتړ وکړ چې <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنو لهسازمانونو او <strong>د</strong> پارلمان له غړو سره یې څلور لمړنی غونډې تر سره کړي چې <strong>د</strong> ټولټاکنو پهقانون کې ان<strong>د</strong>یښنې وپیژني او پارلمان ته <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> ښه کی<strong>د</strong>و لپاره سپارښتنې برابرې کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 115 30


حکو متو ا ليپر <strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ټولټآکنو او سیاسي پروسې ټیم په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> عامهپوهاوی هڅه پیل کړې ترڅو <strong>د</strong> ټولټاکنو له برخه اخیستونکو سره اړیکه ونیسې.‏ <strong>د</strong>ې ټیم تر243اوسه پورې مزار شریف،‏ جالل آبا<strong>د</strong>،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ پکتیکا،‏ پکتیا،‏ او هلمن<strong>د</strong> ته سفرونه کړي <strong>د</strong>ي.‏ملي شورا<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> جنوری له 20 څخه <strong>د</strong> مارچ تر 2 پورې پارلمان رخصت و.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت په وینا،‏ پارلمان نوې <strong>د</strong>وره <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې هیت له ټولټاکنو سره پیل کړه او په بل ربع کې به244<strong>د</strong> ټولټاکنو او کانونو پر قوانینو بان<strong>د</strong>ې کار وکړي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت وویل چې <strong>د</strong> افغانستان ملي شورا که څه هم ځنډنی <strong>د</strong>هخو مخ پر ډیری<strong>د</strong>و ظرفیت او سیاسي و<strong>د</strong>ه یې ښو<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> 2012 له جوالی څخه <strong>د</strong> 2013تر جنوری په <strong>د</strong>وره کې،‏ پارلمان وروستی بو<strong>د</strong>جه تایی<strong>د</strong> کړې او له وزیرانو څخه یې <strong>د</strong> هغوی<strong>د</strong> ناکامی په اړه چې بو<strong>د</strong>جه یې په مناسبه توګه ن<strong>د</strong>ه تطبیق کړي سوالونه کړي.‏ اوس هممقننه څانګه <strong>د</strong> اجرايي څانګې په پرتله کمزورې <strong>د</strong>ه،‏ مګر <strong>د</strong>اسې ښکاري چې <strong>د</strong> پارلمان غړيهڅه کوي تر څو خپل السونه ځواکمن کړي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> کارکونکو ستونزې،‏ فسا<strong>د</strong>،‏ او ټیټه روزنه245او تجربه اوس هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې پر وړان<strong>د</strong>ې ستونزې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت ویلې چې له ملي بو<strong>د</strong>جې څخه <strong>د</strong> پارلمان نظارت،‏ کله چې پارلمانڅو ځلې او په بریا سره <strong>د</strong> اجراييه څانګې <strong>د</strong> لګښتونو لمړیتوبونه پوښتلې،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې مخپر و<strong>د</strong>ه یو ښه بیلګه <strong>د</strong>ه.‏ پارلمان <strong>د</strong> ‏“پیسو کم ځواک”‏ لري:‏ <strong>د</strong> افغانستان اساسي قانون یوازې<strong>د</strong>ا اجازه ورته ورکوي ترڅو <strong>د</strong> اجراييه څانګې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې وړان<strong>د</strong>یز یا ومنې یا یې ر<strong>د</strong> کړي.‏ مګرپارلمان له هغه ځواک څخه چې لري یې کار اخیستی ترڅو اجراييه څانګه اړ باسې چې <strong>د</strong>لګښتونو پر پالنونو بان<strong>د</strong>ې جوړه وکړي.‏ پارلمان <strong>د</strong> روانو پروژو <strong>د</strong> ډیر نظارت غوښتنه هم کړې،‏او اوس په منظمه توګه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> چمتو کولو او <strong>د</strong> کارونو <strong>د</strong> نویو معلوماتو لپاره <strong>د</strong> ماليي246وزارت چارواکي را غواړې.‏<strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>ماتو ظرفیتپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ ملګرو ملتونو او نړیوال بانک ژمنه کړې چې خپل معاشونه <strong>د</strong> حکومتکارکونکو ته چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی له فنډ څخه ورکول کیږي <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> ملي تخنیکي مرستو <strong>د</strong>معاشونو له کچې سره برابر کړي.‏ پر نړیوالو ډونرانو بان<strong>د</strong>ې انتقا<strong>د</strong> شوی چې <strong>د</strong>ویمه ملکيا<strong>د</strong>اره یې تاسیس کړې چیرته چې هغه افغانان چې په مستقیمه توګه حکومت ته کار کويیا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو په توګه له ډونرانو څخه مالتړ معاش تر السه کوي <strong>د</strong> معاش کچه یې تر ملکيخ<strong>د</strong>ماتو 11 برابره ډیره <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong>ا کچه <strong>د</strong> ډونرانو له <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارو ډیرو مالي مرستو څخهپرته نشي ساتل کی<strong>د</strong>ای.‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> معاشونو له کچې سره معاشونه برابرول به له 6,000 تر2477,000 کارکونکو بان<strong>د</strong>ې په راتلونکو <strong>د</strong>وو تر <strong>د</strong>ریو کلونو پورې اغیز ولري.‏USAID ویلي چې پر امنیتي ننګونو او <strong>د</strong> روزل شویو او با تجربه کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو پر کموالېبرسیره یې <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>ماتو له کمیسیون سره <strong>د</strong> خالې بستونو په ډکولو کې مرسته کړې.‏USAID <strong>د</strong> کمیسیون <strong>د</strong> کارونو له نن<strong>د</strong>ارتونونو سره په اوو والیتونو کې مرسته کړې چېوتوانی<strong>د</strong>ل 1,096 ملکي کارکونکي استخ<strong>د</strong>ام کړي )64 ښځینه او 1,032 نارینه(.‏ کمیسیون<strong>د</strong> نا امنو والیتونو په ګاونډیو ساحو کې هم بستونه اعالنوي ترڅو <strong>د</strong> مجربو کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو شمیرهزیاته کړي.‏ <strong>د</strong> ولسمشر کرزي <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ګامونو پر اساس،‏ <strong>د</strong> ولسمشری 45 فرمان،‏<strong>د</strong> نویو ملکي کارکونکو ډیری شمیره به <strong>د</strong> ټول هیوا په کچه په یوه آزموینه کې چې په کابلځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره116


حکو متو ليکې اخیستل کیږي استخ<strong>د</strong>ام شي.‏ 248 <strong>د</strong> ملکي کارکونکو لپاره <strong>د</strong> اهلیت پر اساس <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>امپروسه <strong>د</strong> والیتونو <strong>د</strong> والیانو <strong>د</strong> معاونینو او ولسواالنو له استخ<strong>د</strong>امولو سره پیل شوه.‏ <strong>د</strong> ملکي249کارکوونکو عمومي آزموینه به <strong>د</strong> 2013 په نیمايي کې تر سره شي.‏ملي بو<strong>د</strong>جې جوړولپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> نړیوالې بو<strong>د</strong>جې ملګرتیا،‏ یوه ډله چې موخه یې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه ترڅو <strong>د</strong>ا وګوري چې<strong>د</strong> حکومت بو<strong>د</strong>جه <strong>د</strong> بې وزلو <strong>د</strong> اړتیاو پر وړان<strong>د</strong>ې ځواب ویونکې <strong>د</strong>ه،‏ <strong>د</strong> خپلې خالصې سروېپایله وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ <strong>د</strong> ملګرتیا سروې <strong>د</strong>ا ومون<strong>د</strong>له چې افغانستان <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> اصلي اسنا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>شفافیت،‏ بشپړتیا،‏ ګټور توب،‏ او مهال ویش په برخو کې ډیر پرمختګونه کړي.‏ لکه څنګه چېپ<strong>د</strong>ې عکس 3.34 کې لی<strong>د</strong>ل کیږي،‏ افغانستان په 2008 کې له 100 نمرو څخه اته او په 2012کې له 100 څخه 59 ته پر مختګ کړی <strong>د</strong>ی.‏ له 100 هغو هیوا<strong>د</strong>ونو څخه چې سروې شوي،‏اوسط نمره یې 43 وه.‏ راپور ویلي چې <strong>د</strong> افغانستان حکومت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> کال په وخت کېعامو خلکو ته <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> ملي بو<strong>د</strong>جې او مالي فعالیتونو په اړه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه ان<strong>د</strong>ازه معلوماتورکوي.‏ <strong>د</strong> نړیوالې بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> ملګرتیا په وینا،‏ <strong>د</strong>ا کار وګړې له ننګونو سره مخامخ کوي ترڅوله حکومت څخه <strong>د</strong> عامه پیسو لپاره حساب واخلي.‏ 250 راپور سپارښتنه کړې چې <strong>د</strong> افغانستان251حکومت <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> خپلې بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> ښه کولو په برخه کې ګامونه واخلي،‏ په شمول <strong>د</strong>:‏• <strong>د</strong> مقننه څانګې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> نظارت ځواکونه او مسولیتونه <strong>د</strong>ې ښه کړي.‏‏•<strong>د</strong> پلټل شوي حقیقي لګښتونو،‏ او مایکرو اقتصا<strong>د</strong>ي اټکلونو او حقیقي پایلو <strong>د</strong> توپیرونو،‏غیر مايل معلوماتو،‏ <strong>د</strong> فعالیت نښې،‏ او هغه فنډونه چې <strong>د</strong> بې وزلو لپاره <strong>د</strong>ي،‏ ل<strong>د</strong>غو برخوڅخه په ګټې اخیستنې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کال <strong>د</strong> پای <strong>د</strong> راپورونو هر اړخیز والی زیات کړي.‏• <strong>د</strong> عامه خلکو توان <strong>د</strong>ې ډیر کړي ترڅو پوه يش،‏ بوخت يش،‏ او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> موضوعاتوپه برخه کې <strong>د</strong> پریکړې اخیستلو <strong>د</strong> پروسې یوه برخه وي.‏عکس 3.34<strong>د</strong> افغان بو<strong>د</strong>یجې بهير <strong>د</strong> کيفيت په اړه <strong>د</strong> سروی ارزونه،‏ 2012–2008‏(نمرې <strong>د</strong> 100 نه ورکړ شوي)‏59 432012<strong>د</strong> افغانستان اوسط نمبر212010<strong>د</strong> 100 هيوا<strong>د</strong>ونو اوسطې نمرېارزول شوي ‏(یوازې 2012)82008100806040200یا<strong>د</strong>ونه:‏ نمرې <strong>د</strong> سروې <strong>د</strong>اسې پوښتنو په کارولو سره ورکړل شوي چې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې روڼوالی،‏ جامعيت،‏ ګټورتوب،‏ او مهال ویش په اړه پوښتل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې نړیواله ملګرتيا،‏ ‏”<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې پرانيستی سروې“،‏ 1/23/2013.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 117 30


حکو متو ا ليسیمه ایزه<strong>د</strong> جنوری په 8، <strong>د</strong> سیمه ایزو ارګانونو خپلواکې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> وړتیا <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام <strong>د</strong> پروسې پر اساس،‏60 ولسواالن او 17 <strong>د</strong> والیتونو معاونین وټاکل.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروسې موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> هغو فاس<strong>د</strong>وکارونو چې <strong>د</strong> تعیناتو پر پروسې اغیز لرې مخه ونیسي.‏ <strong>د</strong> 364 ولسوالیو <strong>د</strong> ولسواالنو له نیمیڅخه ډیر او له 34 څخه <strong>د</strong> 32 والیتونو معاونین <strong>د</strong> وړتیا پر اساس <strong>د</strong> غوره کولو له پروسېڅخه تیر شوي.‏ په وروستیو ټاکنو کې په هیوا<strong>د</strong> کې لمړی ښځه <strong>د</strong> ثریا شکیب سا<strong>د</strong>ات ټاکنه252<strong>د</strong> جوزجان والیت <strong>د</strong> فیض آبا<strong>د</strong> ولسوالې په توګه <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> افغانستان په جنوب کې <strong>د</strong> حکومت کنترولپه جنوب کې ښه امنیت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب شوی چې <strong>د</strong> افغانستان حکومت <strong>د</strong> ښارونو ډیریمرکزونه وساتي،‏ مګر <strong>د</strong> لرو پرتو سیمو <strong>د</strong> خلکو پر کنترول بان<strong>د</strong>ې حکومت <strong>د</strong> یاغیانو له ډلوسره سیالي کوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلې چې سیمه ایز ا<strong>د</strong>اري چارواکې <strong>د</strong> کابلله وزارتونو څخه ښه فعالیتونو ته اړتیا لري ترڅو خپل اغیز وساتي او پراخ کړي.‏ سیمه ایزا<strong>د</strong>ارې کارکوونکي له تخنیکي پلوه ځواکمن <strong>د</strong>ي،‏ مګر تر ډیرې کچې <strong>د</strong> سیمه ایزو ارګانونو <strong>د</strong>253ا<strong>د</strong>ارې لخوا بې اعتباره مالتړ،‏ او غیر منظم فنډ <strong>د</strong> هغوی کارونه له ننګونو سره مخ کړي.‏<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> والیت<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیم )PRT( او <strong>د</strong> ولسوالیو <strong>د</strong> مالتړ ټیم )DST( <strong>د</strong> والیت له نوېوالې،‏ محم<strong>د</strong> نعیم بلوچ،‏ <strong>د</strong> ملي امنیت <strong>د</strong> ریاست )NDS( تورن جنرال سره یې خپلې کلکېملګرتیا ته <strong>د</strong>وام ورکړی.‏ <strong>د</strong> والیتي بیا رغونې او <strong>د</strong> ولسوالی <strong>د</strong> مالتړ ټیمونو <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> شمالخوا ته <strong>د</strong> والي <strong>د</strong> کارونو له خوځښت څخه مالتړ کوي،‏ او ځانګړی ټینګار یې <strong>د</strong> کجکي پرپروژي او له مخ<strong>د</strong>ره توکو سره پر مبارزې <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>ا هڅې <strong>د</strong> افغانستان په جنوب کې <strong>د</strong> امریکاستراتیژیکي هڅې ځواکمنې کوي،‏ ځکه چې <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> شمال لکه <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> مرکز په پرتله <strong>د</strong>254امنیت،‏ حکومتولی،‏ یا پراختیا له پلوه پرمختګ ن<strong>د</strong>ی کړی.‏<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په مرکز او جنوب کې،‏ سیمه ایز چارواکي اغیز منه حکومتولي کوي،‏ او <strong>د</strong>انګلستان <strong>د</strong> حکومت لخوا یې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې پر اساس <strong>د</strong> فنډ مرسته تر سره کیږي.‏ <strong>د</strong> نوزا<strong>د</strong>،‏ کجکي،‏موسی کال،‏ باغران او واشیر <strong>د</strong> ولسوالیو مرکزونه <strong>د</strong> حکومت تر کنترول الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي،‏ مګر <strong>د</strong>افغانستان حکومت او ملي امنیتي ځواکونه هڅه کوي ترڅو خپله ولکه ل<strong>د</strong>ې حکومتي جزیروڅخه پراخه کړي.‏ <strong>د</strong> والیت والي،‏ <strong>د</strong> شورا غړي،‏ او <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و وزارتونو چارواکي کوالی شيګرمسیر،‏ ناوه،‏ مارجه،‏ نا<strong>د</strong>علي،‏ لشکر ګاه،‏ او نهر سراج،‏ او تر ډیرې کچې موسی کال او سنګینته <strong>د</strong> سړک له الرې سفر وکړي.‏ چارواکو ځینې وختونه کجکي،‏ خان نشین،‏ او نو زا<strong>د</strong> ته <strong>د</strong>افغانستان ملي امنیتي ځواکونو له کاروان سره په موټر کې سفر کړی،‏ مګر ډیری وختونه <strong>د</strong>255آیساف لخوا <strong>د</strong> هلیکوپتر په مرسته سفر کوي.‏<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار والیت<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه <strong>د</strong>اسې شواه<strong>د</strong> ګوري چې <strong>د</strong> افغانستانحکومت خپل ظرفیتونه ښه کوي ترڅو په ټول کن<strong>د</strong>هار کې،‏ او په ځانګړې توګه لکه څنګهچې په مهمو ولسوالیو کې امنیتي السته راوړنې لري حکومت وکړي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> طالبانو پټېحکومتي ا<strong>د</strong>ارې په هغو ساحو کې چې حکومت نشته لکه غورک،‏ شوراوک،‏ میانشین،‏ او256خاکریز ولسوالیو کې غیر رسمي کنترول لري.‏ځانګړی عمومي پلټونکیحکومتوليI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره118


حکو متو ليمخ پر ښه کی<strong>د</strong>و امنیت <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> چارواکو <strong>د</strong> سفر کولو توان ډیر کړی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> والیتوالي په ډیرو ولسوالیو کې په آزا<strong>د</strong>ه توګه سفر کوي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ په 24 <strong>د</strong> والیت ډیروچارواکو <strong>د</strong> نوروز یا بزګر ورځ په خاکریز که ولمانځله،‏ <strong>د</strong>ا په والیت کې یوه لرې پرته سیمه<strong>د</strong>ه.‏ په تیرو کلونو کې،‏ هغوی مجبوره و چې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار په یوه با امنه سیمه کې لمانځنه ترسره کړي.‏ مګر <strong>د</strong> ګمان پر اساس <strong>د</strong> امنیتي خطرونو له کبله،‏ <strong>د</strong> ټاکل شویو ولسوالیو پر ځای،‏257<strong>د</strong> ولسوالیو ډیر چارواکي تر اوسه <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار په ښار کې ژون<strong>د</strong> کوي.‏<strong>د</strong> افغانستان په ختیځ کې <strong>د</strong> حکومت کنترول<strong>د</strong> پکتیا،‏ پکتیکا،‏ او خوست ختیځ والیتونه اوس هم له بې امنیتی او <strong>د</strong> مرکزي حکومت لهنا مناسب مالتړ څخه اغیزمن <strong>د</strong>ي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> سیمه ایز حکومت چارواکي ډیری وختونهنشي کوالی مناسب خ<strong>د</strong>مات وړان<strong>د</strong>ې کړي یا له خپلو موکلینو سره اړیکې پراخې کړي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې والیتونو په لرو پرتو ولسوالیو کې،‏ په ځانګړې توګه له پاکستان سره په ختیځ اوجنوبې سرح<strong>د</strong>ونو کې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه حکومتولي شتون لري.‏ <strong>د</strong> افغانستان چارواکو لپاره ځینېځایونه ډیر نا امنه <strong>د</strong>ي چې وکوالی شي هلته ژون<strong>د</strong> وکړي او په نورو ځایونو کې چارواکي258ګمارل شوي ن<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې ځینې <strong>د</strong>ا ستونزې حل شي،‏والیتي حکومتونه تر ډیرې کچې <strong>د</strong>ا توان لري چې پراختیا وهڅوې او <strong>د</strong> امنیتي خ<strong>د</strong>متونوسره کارونه همغږي کړي ترڅو والیتي حکومتونه <strong>د</strong> سیمه ایزو خلکو سره اړیکي ونیسي.‏کله چې <strong>د</strong> افغانستان په ختیځ کې <strong>د</strong> افغانستان ملي امنیتي ځواکونه <strong>د</strong> یاغیانو پر وړان<strong>د</strong>ېبری تر السه کوي،‏ هغوی بیا هڅه کوي تر څو <strong>د</strong> اوسی<strong>د</strong>ونکو او سیمه ایز حکومت ترمنځ259غونډې همغږې کړي.‏په پکتیکا کې،‏ له پاکستان سره په ختیځ او جنوبې سرح<strong>د</strong>ونو کې څو ولسوالی او نورېلرې پرتې سیمې <strong>د</strong> حکومت لږ اغیز لري.‏ <strong>د</strong> لرې پرته نکه ولسوالی،‏ ولسوال نلري،‏ او نورولسواالن له خپلو ولسوالیو <strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> پکتیکا په مرکز شرنه کې ژون<strong>د</strong> کوي.‏ <strong>د</strong> افغانستانحکومت نه په شرنه او نه په ارګون کې فعاله ا<strong>د</strong>اري حکومتولي تر سره کوي،‏ او <strong>د</strong> سروبې،‏260مټه خان،‏ جانې خیل،‏ او سرحوزې په سیمو کې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> اغیز لري.‏پ<strong>د</strong>ې والیتونو کې <strong>د</strong> والیت او ولسوالی بیا رغونې ټیمونه پ<strong>د</strong>ې وروستیو وختونو کې<strong>د</strong> عامو افغانانو او <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مشرانو تر منځ <strong>د</strong> اړیکو <strong>د</strong> رامنځ ته کولو لپاره هڅې او <strong>د</strong> عامهپوهاوی یو کمپاین پیل کړی.‏ <strong>د</strong>ا هڅې له 2001 څخه <strong>د</strong> افغانستان پر پرمختګ او <strong>د</strong> سپارلو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ورې لپاره <strong>د</strong> حکومت پر چمتوالې بان<strong>د</strong>ې ټینګار کوي.‏ په مارچ کې،‏ <strong>د</strong> خوست والي <strong>د</strong>والیتي شورا،‏ <strong>د</strong> والیت <strong>د</strong> سولې شورا،‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و وزارتونو ریسانو،‏ <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> حقونومالتړ کونکو،‏ قومي مشرانو،‏ او په ختیځ کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> سیمه ایزې قومان<strong>د</strong>انی <strong>د</strong> لوړ پوړوملکي استازو تر منځ <strong>د</strong> ښار په سالون کې یوه غونډه جوړه کړه.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> پکتیکا<strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیم <strong>د</strong> لمړې ځل لپاره له والیتي حکومت سره مرسته وکړه ترڅو <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> 2014 ملي بو<strong>د</strong>جې لپاره خپل لمړني وړان<strong>د</strong>یزونه تیار کړي.‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې وړان<strong>د</strong>یزپر وخت وړان<strong>د</strong>ې شو،‏ چې <strong>د</strong>ا به له والیت سره مرسته وکړي ترڅو <strong>د</strong> وزارتونو <strong>د</strong> تخصیص261<strong>د</strong> کچې له پریکړو وروسته،‏ له مرکزي حکومت څخه فنډ تر ال سه کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 119 30


حکو متو ا لي<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ثباتپه مهمو ځایونه کې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ثبات پروګرامپه مهمو ځایونو کې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ثبات )SIKA( پروګرام موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه ترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>حکومت <strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong> لوړولو له الرې <strong>د</strong> عامو خلکو ډاډ نور هم ډیر کړي ترڅو حکومت <strong>د</strong>ولسوالی په کچه په اغیزمنه توګه کار وکړي،‏ خلکو ته تمه کی<strong>د</strong>ونکې خ<strong>د</strong>مات ورسوي او <strong>د</strong>خلکو ستونزې حل کړي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام څلور برخې لري:‏ SIKA لوی<strong>د</strong>یځ،‏ ختیځ،‏ شمال او جنوب.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام لپاره نږ<strong>د</strong>ې $81.6 میلیونه امریکايي ډالر مکلفکړي <strong>د</strong>ي،‏ چې ل<strong>د</strong>ې څخه $46.8 میلیونه امریکايي ډالر مصرف شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> SIKA ټوله اټکلشوې بو<strong>د</strong>جه $203.2 میلیونه امریکايي ډالر <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong> والیت او ولسوالیو له بنسټونه سرهمرسته کوي ترڅو <strong>د</strong> بې ثباتی ستونزې حل کړي او <strong>د</strong> مخنیوی ګامونه ترسره کړي.‏ <strong>د</strong> بیلګې پهتوګه،‏ SIKA لوی<strong>د</strong>یځ په فبروری کې <strong>د</strong> 30 ولسوالیو <strong>د</strong> ثبات کمیټو <strong>د</strong> غړو او نورو تر منځ غونډهجوړه کړه.‏ برخه اخیستونکو ویلې چې <strong>د</strong> کاري فرصتونو نشتون <strong>د</strong> سیمه ایزې بې ثباتی سرچینه<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> نورو وړان<strong>د</strong>یزونو په منځ کې،‏ هغوی <strong>د</strong>ا نظر ورکړ چې حکومت <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> اوبو لګلولو سیستمبیا ورغوي او <strong>د</strong> نارینه او ښځو لپاره <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې کورسونه برابر کړي،‏ لکه څنګه چېپ<strong>د</strong>ې ج<strong>د</strong>ول 262 3.8. کې ښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ سیګار اوس <strong>د</strong> SIKA پر پروګرام بیا کتنه کوي.‏ج<strong>د</strong>ول 3.8SIKA‏-لوی<strong>د</strong>یځ DSC غونډه <strong>د</strong> والیتي بې ثباتي پيژن<strong>د</strong>نهسرچینې او بې ثباتي‏•بې وزلي او <strong>د</strong> کاريفرصتونو نشتوناساسي علتونه• <strong>د</strong> کرنې سکتور لپاره<strong>د</strong> حکومت مالتړ نشتون<strong>د</strong> کرنې محصوالتو لپاره<strong>د</strong> بازار نشتون<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې مناسبسیستم نشتون‏•<strong>د</strong> بې ثباتۍ بهرنۍ اغیزې••سرچینه:‏ ،USAID په مهمو ساحو کې ثبات ‏)‏SIKA‏(-لوی<strong>د</strong>یځ میاشتنی راپور،‏ 2013.اصالحي فعالیتونه‏•<strong>د</strong> پراختیايي پروژو له الرې کاريفرصتونو برابرول‏•<strong>د</strong> اوبو لګولو <strong>د</strong> سیستم بیا رغونه‏•<strong>د</strong> نارینه او ښځو لپاره <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong>ز<strong>د</strong>ه کړې کورسونو په الرې اچول‏•<strong>د</strong> کرنې محصوالتو لپارهبازارمون<strong>د</strong>نه‏•<strong>د</strong> افغانستان حکومت بهسرح<strong>د</strong>ي پولیس ښه کړي اوروزنه ورکړي<strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> ثبات عملیات<strong>د</strong> امریکا په مشری او <strong>د</strong> آیساف او افغانستان لخوا مالتړ شوی <strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> ثبات عملیات )VSO(او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سیمه ایزو پولیسو )ALP( پروګرامونه <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتونو ګډ کاري ځواک– افغانستان <strong>د</strong> یاغیانو پر وړان<strong>د</strong>ې ستراتیژی تکمیلي عناصر <strong>د</strong>ي.‏ VSO او ALP یو ځای کارکوي او له سیمه ایزو پولیسو څخه کار اخلي چې سیمه ایز خلک خپل امنیت پخپله وساتيترڅو <strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> ثبات عملیات وکوالی شي <strong>د</strong> افغانستان له حکومت سره مرسته وکړي چې خپلشتون او اغیز <strong>د</strong>ې ځایونو ته وغزوې.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> افغانستان حکومت په هغو ولسوالیو کې چې <strong>د</strong> کلي<strong>د</strong> ثبات پروګرام شتون لري ډیر فعاله،‏ ځواب ورکونکی،‏ او له خلکو سره نږ<strong>د</strong>ې اړیکي لري.‏ځانګړی عمومي پلټونکیپروګرامونهI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره120


حکو متو لي<strong>د</strong> کلیو <strong>د</strong> ثبات له عملیاتو سره <strong>د</strong>ې ولسوالیو <strong>د</strong> خپل حکومت %90 بستونه ډک کړي <strong>د</strong>ي،‏ چې<strong>د</strong>ا په افغانستان کې له یوه عا<strong>د</strong>ې ولسوالی څخه ډیره ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong>ه.‏ ټولنیزې پراختیايي شوراګانې،‏چې <strong>د</strong> حکومت او عامو خلکو <strong>د</strong> اړیکو <strong>د</strong> زیاتولو لپاره جوړې شوي،‏ <strong>د</strong> کلیو <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> عملیاتو263په ولسوالیو کې یې ډیر خلک حاضر شوي او برخه اخیستې.‏ډیری والیتي او <strong>د</strong> ولسوالیو حکومتونه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سیمه ایزو پولیسو مالتړ کوي اوډیری وختونه <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> پراختیا غوښتنه کوي،‏ ترڅو هغوی وکوالی شي په ښه توګه اړینخ<strong>د</strong>مات او توکې برابر کړي.‏ په پیل کې ولسمشر کرزي <strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> عملیاتو او<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سیمه ایزو پولیسو په اړه ډاډه نه و،‏ مګر پ<strong>د</strong>ې وروستیو کې یې <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارتونو ته ه<strong>د</strong>ایت ورکړی ترڅو <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>خشان او نورستانپه والیتونو کې،‏ په ځانګړې توګه <strong>د</strong> ور<strong>د</strong>وج او کام<strong>د</strong>یش په ولسوالیو کې پلې کړي.‏ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong>فاع وزارت ویلې چې په تکتیکي کچه به پ<strong>د</strong>ې ځایونو کې <strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> ثبات عملیاتو او <strong>د</strong> سیمه264ایزو پولیسو <strong>د</strong>ا پروګرامونه په بشپړه توګه له آیساف څخه پرته پیل شي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> عامه ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو پروګرام<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشري قوا پراختیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بیا رغونو <strong>د</strong> هڅو یوه مهمه موخه <strong>د</strong>ه.‏ امریکا څوپروګرامونه تطبیقوي ترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي،‏ والیتي او سیمه ایزې حکومت<strong>د</strong>ارۍ ظرفیت تهو<strong>د</strong>ه ورکړي.‏ <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>نی برخه <strong>د</strong>ې ځینو هڅو ته کتنه کوي.‏<strong>د</strong> افغانستان م<strong>د</strong>نې ټولنې <strong>د</strong> پراختیا نوښت<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> م<strong>د</strong>نې ټولنې <strong>د</strong> پراختیا نوښت ،)I-PACS( په افغانستان کې <strong>د</strong>فعالې سیاسي م<strong>د</strong>نې تولنې پراختیا هڅوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام له الرې،‏ USAID په ټول هیوا<strong>د</strong>کې <strong>د</strong> م<strong>د</strong>نې ټولنو سازمانونو ته تخنیکي مرستې،‏ <strong>د</strong> ظرفیت لوړول او فنډونه برابروي.‏ په2013 مالي کال کې،‏ I-PACS <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستو <strong>د</strong> مالتړ لپاره خپل فنډ $11.6 میلیونه امریکاييډالرو ته زیات کړ،‏ چې $6.5 میلیونه امریکايي ډالر یې مصرف شوي.‏ USAID <strong>د</strong>یموکراسی<strong>د</strong> اصولو اساسي خبرتیا او <strong>د</strong> هغوی ونډه په <strong>د</strong>یموکراتیک جوړښت کې <strong>د</strong> نشتون مسلې بان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> I-PACS له الرې کار کوي.‏ په ورته توګه،‏ USAID کار کوي ترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت265په اړه <strong>د</strong> وګړو پوهه او ډاډ زیات کړي.‏<strong>د</strong> فعالیت پر اساس <strong>د</strong> حکومتولی فنډ<strong>د</strong> فعالیت پر اساس <strong>د</strong> حکومتولی فنډ <strong>د</strong> والیتونو والیانو ته عملیاتي بو<strong>د</strong>جه برابروي ترڅوله وګړو سره <strong>د</strong> هغوی اړیکو ته پراختیا ورکړي او <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو هر اړخیز ظرفیتزیات کړي.‏ <strong>د</strong> هر والیت والي <strong>د</strong>فتر په اوسط ډول په هر کال کې له $200,000 تر $370,000امریکايي ډالر ترالسه کوي.‏ هغه والیان چې ډیر فعالیت کوي ډیر فنډ تر السه کوي مګرهغه والیان چې کم فعالیت کوي لږ فنډ تر السه کوي.‏ 266 <strong>د</strong>ا پروګرام په هر <strong>د</strong>فتر کې سیمهایز مشاروین هم استخ<strong>د</strong>اموي ترڅو مشوره او نظارت برابر کړي.‏ <strong>د</strong> کارکونکو ټیمونه په هرربع کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فترونو ارزونه کوي.‏ کله چې <strong>د</strong>ا فنډ په 2009 کې پیل شو،‏ <strong>د</strong>فترونو خپلې بو<strong>د</strong>جېمرکزي حکومت ته نه چمتو کولي او وړان<strong>د</strong>ې کولي.‏ <strong>د</strong> USAID په وینا،‏ <strong>د</strong> محاسبې <strong>د</strong> اساسيطریقو پر اساس اوس ټول <strong>د</strong>فترونه له کښته و پورته ته په پالن کولو او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> جوړولو267په پروسه کې کار کوي او <strong>د</strong>ایې ز<strong>د</strong>ه کړي <strong>د</strong>ي چې فنډ ا<strong>د</strong>اره او ولګوي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 121 30


حکو متو ا لي<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> RAMP-UP او <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> ښار نوښت<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سیمه ایزو ښاروالیو پروګرام <strong>د</strong> ښاري نفوسو لپاره )RAMP-UP(او <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> ښار نوښت )KCI( پروګرامونه <strong>د</strong> کابل په ښار او نورو ښاري مرکزونو کې <strong>د</strong>ښاروالیو له ا<strong>د</strong>ارو سره مرسته کوي ترڅو <strong>د</strong> ښاروالی <strong>د</strong> چارواکو ظرفیت زیات کړي،‏ <strong>د</strong> ښاروالیو268<strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو رسول ښه کړي،‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې نوښت مالتړ وکړي او عوای<strong>د</strong> زیات کړي.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31، USAID له $210.1 میلیونو امریکايي ډالرو څخه زیات <strong>د</strong>RAMP-UP لپاره او $41.4 میلیونه امریکايي ډالر یې <strong>د</strong> KCI لپاره مکلف کړي <strong>د</strong>ي.‏269USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرامونو ځینې اړون<strong>د</strong>ې السته راوړنې یا<strong>د</strong>ښت کړي:‏KCI• <strong>د</strong> عامه نظر خپله <strong>د</strong>ریمه کلنی رسوې بشپړه کړي او په کابل کې یې <strong>د</strong>رې پارکونهاو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو یو مرکز پرانیستی.‏RAMP-UP• مرسته کړې چې <strong>د</strong> جام<strong>د</strong>و کثافاتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو سیستم <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار ښاروالیته وسپارې،‏ <strong>د</strong> ختیځ په 10 ښاروالیو کې یې <strong>د</strong> فعالیت پر اساس <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> جوړولوسیستم پیل کړی،‏ <strong>د</strong> شامل <strong>د</strong> نهو ولسوالیو <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و په ډیرولو کې یې مرسته کړي،‏ او<strong>د</strong> لوی<strong>د</strong>یځ په څلورو ولسوالیو کې یې <strong>د</strong> مشورې بور<strong>د</strong>ونه جوړ کړي.‏<strong>د</strong> USAID په وینا،‏ <strong>د</strong> RAMP-UP او KCI لخوا پیل شوي نوښتونه،‏ لکه <strong>د</strong> جام<strong>د</strong>و کثافاتوټولول،‏ <strong>د</strong> عامه پوهاوي پروګرامونه،‏ <strong>د</strong> ډونر سره همغږي،‏ او <strong>د</strong> پارک ساتنه اوس <strong>د</strong> ښاروالیو<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا پخپلواکه توګه پرمخ وړل کیږي.‏ کله چې پروګرامونو بشپړی<strong>د</strong>و ته نږ<strong>د</strong>ې کیږي<strong>د</strong> ښاروالی نور فعالیتونه به هم <strong>د</strong> ښاروالیو ا<strong>د</strong>ارو ته وسپارل شي.‏ <strong>د</strong>ې لپاره چې خپلو وګړوته ډیر حساب ورکوونکي وي،‏ څو ښاروالی،‏ لکه <strong>د</strong> کابل،‏ کن<strong>د</strong>هار،‏ او لشکر ګاه،‏ پ<strong>د</strong>ې ورسیتوکې یې <strong>د</strong> وګړو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو مرکزونه پرانیستې،‏ لکه ‏“<strong>د</strong> ټولو کارونو لپاره <strong>د</strong> یوه مرکز”‏ په ټوګه<strong>د</strong> وګړو لپاره یو <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> ښاروالی معلومات را ټول کړي،‏ <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو غوښتنه وکړي،‏ او270فیسونه او مالیه ورکړي.‏ ورته مرکزونه به ډیر ژر په نورو ښاروالیو کې پرانیستل شي.‏USAID ویلې چې <strong>د</strong> RAMP-UP اصلي ننګونې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغانستان له بیرو کراسيسره کار کوي،‏ چیرته چې سیاسي او قومي جوړښتونه ډیر پیچلې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> افغانستان چارواکيډیری وختونه <strong>د</strong> ډیرو بیال بیلو ا<strong>د</strong>ارو خ<strong>د</strong>مت کوي چې هغه بیا ډیری وختونه له یو بل سرهمخالفت کوي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ وروسته ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong>وه کاله وړان<strong>د</strong>ې فنډ ډیر کم شو،‏ ځینې افغانچارواکي له پروګرامونو څخه کم مالتړ کوي.‏ مګر،‏ نور ښارواالن او <strong>د</strong> هغوی کارکوونکي ل<strong>د</strong>ې271پروژو څخه اوس هم مالتړ کوي.‏<strong>د</strong> افغانستان له پورته و ښکته ته <strong>د</strong> حکومت جوړښت <strong>د</strong> سیمه ایزو حکومتونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جېجوړولو پر وړان<strong>د</strong>ې یو خنډ <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> ماليي وزارت اوس هم <strong>د</strong> ټولو ښاروالیو لپاره کلنی بو<strong>د</strong>جېتایی<strong>د</strong> وي،‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ې وزارت ته <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> پریکړو په نیولو کې ډیر ځواک ورکوي.‏ مګر،‏ USAIDویلې چې ښاروالی اوس <strong>د</strong>ا ځواک لري چې خپل عوای<strong>د</strong> ټول کړي او ل<strong>د</strong>ې عوای<strong>د</strong>و څخه کارواخلي ترڅو خ<strong>د</strong>مات وړان<strong>د</strong>ې کړي پرته ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong>ا عوای<strong>د</strong> <strong>د</strong> ماليي وزارت ته وسپاري.‏<strong>د</strong> ماليي وزارت او والیان <strong>د</strong>ا صالحیت نلري چې <strong>د</strong> ښاروالی پر بشپړې شوي بو<strong>د</strong>جې بان<strong>د</strong>ې272امضا وکړي.‏<strong>د</strong> مطبوعاتو پراختیا<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مطبوعاتو پراختیا او توان ورکولو پروژه )AMDEP( هڅې کويچې <strong>د</strong> تخنیکي مالتړ،‏ <strong>د</strong> تجهیزاتو نوي کول،‏ مخامخ روزنه،‏ او <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګری <strong>د</strong> پراختیا له الروځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره122


حکو متو لي<strong>د</strong> سیمه ایزو خپلواکو مطبوعاتو ظرفیت لوړ کړي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ USAID273<strong>د</strong> AMDEP لپاره $31.8 میلیونه امریکايي ډالر مکلف کړي <strong>د</strong>ي.‏نی،‏ <strong>د</strong> پروژې لپاره <strong>د</strong> افغانستان یو فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ژورنالیستانو اوسنیاتحا<strong>د</strong>يي <strong>د</strong> یوه چت تر الن<strong>د</strong>ې یو ځای کړي <strong>د</strong>ي:‏ چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ژورنالیستانو فی<strong>د</strong>راسیون<strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> USAID په وینا،‏ <strong>د</strong>ې یو ځای کی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> اتحا<strong>د</strong>یو تر منځ ښو معلوماتو شریکولو او <strong>د</strong>حکومت له استازو سره ډیر منظمو خبرو اترو ته اجازه ورکړي.‏ نی <strong>د</strong>ا مرسته هم کړي چې<strong>د</strong> افغان ژورنالیستانو لپاره نظام نامه جوړه کړي.‏ <strong>د</strong> اطالعاتو او فرهنګ وزارت )MOIC( او<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ژورنالیستانو فی<strong>د</strong>راسیون به <strong>د</strong>ا نظام نامه سیمه ایزې مشورې ته <strong>د</strong> معلوماتو274راټولولو لپاره وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏انتر نیوز،‏ یوه نړیواله موسسه چې AMDEP هم تطبیقوي،‏ <strong>د</strong> مخابراتو او معلوماتيټیکنالوژی )MCIT( او <strong>د</strong> اطالعاتو او فرهنګ وزارت ته <strong>د</strong> طیف په ا<strong>د</strong>اره کولو کې تخنیکيمالتړ او مشوره برابروي ترڅو <strong>د</strong> افغانستان مطبوعات وکوالی شي <strong>د</strong> ټیکنالوژی له پلوه پرمختللي نشرات وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ <strong>د</strong>ې مالتړ <strong>د</strong> مخابراتو او معلوماتي ټیکنالوژی او <strong>د</strong> اطالعاتو اوفرهنګ <strong>د</strong> وزارتونو تر منځ زیاتو اړیکو ته الر پرانیستې چې <strong>د</strong>ې کار <strong>د</strong> معلوماتو او معلوماتيټیکنالوژی،‏ <strong>د</strong> طیف <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او سپارل،‏ <strong>د</strong> ملي سایبر <strong>د</strong> امنیت ستراتیژي،‏ او لکه څنګه چې<strong>د</strong> افغانستان حکومت غواړي ډیجیټل تلویزیون ته خوځښت وکړي،‏ <strong>د</strong> یوه قانون مسو<strong>د</strong>ې275جوړولو ته اجازه ورکړي.‏انتر نیوز او نی <strong>د</strong> مطبوعاتو <strong>د</strong> عا<strong>د</strong>النه مقرراتو لپاره یو ځای کمپاین کوي.‏ پ<strong>د</strong>ې مالتړکې <strong>د</strong> عامه اړیکو فعالیتونه،‏ هڅول،‏ او <strong>د</strong> مطبوعاتو <strong>د</strong> عملي سرچینو پراختیا،‏ لکه حقوقيروزنه او موا<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> خبرونو یو اخبار،‏ <strong>د</strong> ژورنالیستانو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتریخوالي معلوماتي بانک،‏او <strong>د</strong> مطبوعاتو الرښو<strong>د</strong> شامل <strong>د</strong>ی.‏ 276 نی <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت په هغې کمیټي کې چوکی الستهراوړي چې <strong>د</strong> ټولو قوانینو،‏ پشمول <strong>د</strong> مطبوعاتو قانون،‏ معلوماتو <strong>د</strong> الس رسي قانون،‏ او <strong>د</strong>مطبوعاتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> قانون ارزونو مسولیت لري.‏ USAID ویلې چې <strong>د</strong>ې ملګرتیا <strong>د</strong> یوه کاريګروپ په جوړولو کې مرسته کړي چې م<strong>د</strong>ني ټولنه او مطبوعاتو مشران پکې برخه لري ترڅو277<strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> الس رسي قانون کتنه وکړي او سپارښتنې وړان<strong>د</strong>ي کړي.‏<strong>د</strong> قضا اصالح او <strong>د</strong> قانون حاکمیتافغانستان <strong>د</strong> یوه مجرب او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره قضا سیستم <strong>د</strong> تاسیسولو کې اوس هم <strong>د</strong> ستونزې سرهمخ <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اعتبار نظارت موسسې په وینا،‏ افغانستان <strong>د</strong> قضا په سیستم کې پراخفسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب شوی چې له %50 ډیر افغانان عنعنوي محکمو څخه چې <strong>د</strong> طالبانو لخواا<strong>د</strong>اره کیږي کار واخلي.‏ بې امنیتی او <strong>د</strong> محکمو نشتون هم افغانان اړ باسې چې <strong>د</strong> ټولنیزوشوراګانو او عنعنوي طریقو په لټه کې شي تر څو ع<strong>د</strong>الت تر السه کړي.‏ 278 له ملي لمړیتوبونوپروګرامونو څخه یو هم چې <strong>د</strong> همغږی او نظارت ګډه کمیټه ن<strong>د</strong>ه توانی<strong>د</strong>لې بشپړ کړي <strong>د</strong>279‏“قانون او ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> ټولو لپاره”‏ <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> جنايي اجراتو قانونپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> افغانستان حکومت یو ځل بیا و نشو کړای چې یو نوی قانون تایی<strong>د</strong> کړي.‏<strong>د</strong> 2010 <strong>د</strong> کابل په کنفرانس کې حکومت ژمنه وکړه چې <strong>د</strong> 2011 په پیل کې به نوی قانوننافذ کړي.‏ <strong>د</strong> 2012 په جون کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت تع<strong>د</strong>یل شوي مسو<strong>د</strong>ه پارلمانته وړان<strong>د</strong>ې کړه.‏ <strong>د</strong> امریکا او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قضا متخصصین،‏ او په نړیواله ټولنه کې نورو پر<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 123 30


حکو متو ا ليمسو<strong>د</strong>ې نیوکې کړي،‏ او ویلې چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت <strong>د</strong> یوه بریالي سیستم اساس نشيکی<strong>د</strong>الی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په پای کې،‏ <strong>د</strong> پارلمان یوې کمیټې پر مسو<strong>د</strong>ې بان<strong>د</strong>ې بیا کار کاوو.‏ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ امریکا ل<strong>د</strong>ې کمیټې سره <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تع<strong>د</strong>یلونو او اصالحاتو په280برخو کې کار کوي.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهسیګار <strong>د</strong> JSSP یوه پلټنه تر سرهکوي.‏ سیګار <strong>د</strong>ا پالن هم لريچې په افغانستان کې <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> قانون حاکمیتساحوې ځواک او <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> قانون<strong>د</strong> حاکمیت ثبات پروګرام اروزنهوکړي،‏ چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>واړه غواړي <strong>د</strong> قضاکارکونکي وروزي.‏ پالن شوې پلټنه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور <strong>د</strong> 2 برخې په 35 پاڼهکې تشریح شوې.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> قضا سکتور روزنهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> پراختیا نړیوال سازمان )IDLO( <strong>د</strong> قضا سکتور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام)JSSP( <strong>د</strong> امریکايي قرار<strong>د</strong>اي شرکت )PAE( څخه <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> برخې مسولیت واخیست.‏ <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> امریکا لخوا تمویل شوی او <strong>د</strong> IDLO لخوا ا<strong>د</strong>اره شوی پروګرام به <strong>د</strong> قضا <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> سپارلوپروګرام )JTTP( په نوم یا<strong>د</strong>یږي.‏ <strong>د</strong>ا ب<strong>د</strong>لون ځکه راغلی چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت<strong>د</strong> نړیوالو مخ<strong>د</strong>ره توکو او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> پلې کولو <strong>د</strong> چارو <strong>د</strong>فتر )INL( پریکړه وکړه چې <strong>د</strong> امنیت<strong>د</strong> سپارلو <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره پروسه <strong>د</strong>ا معنی لري چې <strong>د</strong> قضا بریالی او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره روزنه به <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت لخوا <strong>د</strong> بهرني خ<strong>د</strong>مت په پرتله په ښه توګه تر سره شي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې افغانستان <strong>د</strong> IDLO <strong>د</strong> عامه نړیوال سازمان یوغړی <strong>د</strong>ی.‏ IDLO <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکمیت په کار کې تخصص لري.‏ پ<strong>د</strong>ې موخه،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیوچارو وزارت پریکړه وکړه چې IDLO به تر یوه امریکايي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي په ښه موقف کې ويچې <strong>د</strong> افغانستان له حکومت څخه اړین بنسټیز مالتړ تر السه کړي ترڅو <strong>د</strong> افغانانو په مشری<strong>د</strong> قضا سکتور روزنه تر سره کړي.‏ JTTP به <strong>د</strong> څارنواالنو،‏ م<strong>د</strong>افع وکیالنو،‏ قاضیانو،‏ او جناييتحقیق کونکو <strong>د</strong> قانوني روزنې پروګرام په برخه خپلو کارونو ته <strong>د</strong>وام ورکړي،‏ او <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليی وزارت به وکوالی شي چې <strong>د</strong> 2014 په پای کې یې پخپله پر مخ یوسي.‏ <strong>د</strong> 30 میاشتو281قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> $47.7 میلیونه امریکايي ډالرو لپاره <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> JSSP ډیری فعالیتونه له پروګرام سره <strong>د</strong>وام مومي او هڅې یې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لييوزارت لپاره <strong>د</strong> ظرفیت لوړول او تخنیکي مرستو برابرولو په برخو کې <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>حکومت <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو لپاره <strong>د</strong>ي ترڅو جنايی قضیې تعقیب کړي،‏ <strong>د</strong> قضیو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو282سیستم یوځای کول وهڅوي،‏ او <strong>د</strong> قانون جوړونې <strong>د</strong> اصالحاتو په برخه کې مرسته وکړي.‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رو توکو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قضا مرکز<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ په کابل کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قضا په مرکز)CNJC( کې تحقیق کونکي او څارنواالن تر ډیرې ان<strong>د</strong>ازې په لوړه کچه کارونه پر مخ وړي.‏هغه قضیي چې په CNJC کې محاکمه کیږي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رو توکو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قانونتر الن<strong>د</strong>ې راځي.‏ <strong>د</strong> قضا متخصصین چې په CNJC کې کار کوي په منظمه توګه <strong>د</strong> شواه<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې ارزونه کوي،‏ <strong>د</strong> قضیې <strong>د</strong> جوړښت په اړه ستراتیژی طرح کوي،‏ او اغیزمنه جنايیقضیې جوړوي.‏ وروستی شته احصاییه ښیې چې <strong>د</strong> 2011 له اپریل څخه <strong>د</strong> 2012 تر مارچپورې،‏ <strong>د</strong> CNJC په ابت<strong>د</strong>اييه محکمه کې <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ی کولو کچه %97 و.‏ پ<strong>د</strong>غه مو<strong>د</strong>ه کې،‏44 افغان حکومتي چارواکي <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رو توکو په جرمونو بن<strong>د</strong>ی شوې.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې <strong>د</strong> CNJC <strong>د</strong> محکمې پروسه له فسا<strong>د</strong> څخه کمهاغیزمنه شوې او <strong>د</strong> قضا <strong>د</strong> سکتور په پرتله ډیره فعاله،‏ عا<strong>د</strong>النه،‏ او رڼه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏په فبروری کې،‏ <strong>د</strong> CNJC ابت<strong>د</strong>ايي محکمې،‏ حاجې لعل جان،‏ بن<strong>د</strong>ې کړ،‏ <strong>د</strong> امریکا لخوا نومولشوی <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رو توکو ستر قاچاقبر،‏ هغه څوک چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> چارواکو لخوا له خپلو <strong>د</strong>ووځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره124


حکو متو ليملګرو سره <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رو توکو په قاچاق کې نیول شوی.‏ ټولو <strong>د</strong>ریو ته <strong>د</strong> 20 کلونو لپاره <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> جزاورکړ شوه.‏ که څه هم لعل جان له سیاسي لوړ پوړو سره قومي او سیاسي اړیکي لري،‏ مګر283هغه بیا هم ونیول شو او بن<strong>د</strong>ي شو.‏$31 INL میلیونه امریکايی ډالر لګولي ترڅو په کابل کې <strong>د</strong> CNJC <strong>د</strong> تاسیساتو <strong>د</strong>و<strong>د</strong>انولو،‏ عملیاتو او ساتنې مالتړ وکړي.‏ $18.8 INL میلیونه امریکايي اضافي ډالر <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت )DOJ( <strong>د</strong> هغو پروګرامونو لپاره وسپارل چې <strong>د</strong> استا<strong>د</strong>ی،‏ روزنې،‏ او مشورېخ<strong>د</strong>متونه پر مخ وړي،‏ چې ډیری برخه یې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جنايي ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> وظیفوي ځواکپولیسو،‏ څارنواالنو او قاضیانو ته ځي،‏ هغه کسان چې په CNJC کې کار کوي.‏ 284 <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې <strong>د</strong> CNJC <strong>د</strong>وام مستقیماً‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت پر توانپورې اړه لري چې مرکز په بو<strong>د</strong>جې کې راوړي،‏ اوس په بهرنی بو<strong>د</strong>جې که <strong>د</strong>ی.‏ INL لهخپلو اړون<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارو او نړیوالو شریکانو سره همغږي کوي ترڅو <strong>د</strong>ې ب<strong>د</strong>لون ته <strong>د</strong> رسی<strong>د</strong>لولپاره یوه پروسه جوړه کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت ته په بریا وسپارل شي،‏،INL <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت او <strong>د</strong> انګلستان سفارت کار کوي ترڅو عملیاتي لګښتونه کمکړي او <strong>د</strong>اسي ګامونه اخلي چې تاسیسات <strong>د</strong> بریښنا سیمه ایزې شبکې سره ونښلوي.‏ پر<strong>د</strong>ېبرسیره،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> CNJC عملیات <strong>د</strong>وام ومومي،‏ له سترې محکمې،‏ <strong>د</strong> لوی څارنوالله <strong>د</strong>فتر ،)AGO( او له کورنیو چارو وزارت څخه <strong>د</strong> قضا متخصصین په CNJC کې <strong>د</strong> پولیسو،‏285څارنواالنو،‏ او قاضیانو <strong>د</strong> تخصصي پرمختګ نظارت کوي.‏<strong>د</strong> توقیف <strong>د</strong> مرکز سپارل<strong>د</strong> ژورو او لوړو پوړونو خبرو څو لړی،‏ پشمول <strong>د</strong> 2013 په جنوری کې امریکا ته <strong>د</strong> ولسمشرکرزي <strong>د</strong> سفر په وخت <strong>د</strong> ولسمشرانو اوباما او کرزي ترمنځ یوه غونډه،‏ په پایله کې یوهموافقه تر سره شوه چې په پروان کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> توقیف تاسیسات <strong>د</strong> افغانستان حکومتکنترول ته وسپارل شي.‏ په پروان کې <strong>د</strong> توقیف تاسیسات <strong>د</strong> افغانستان حکومت تر کنترولالن<strong>د</strong>ې.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ په 25، امریکا او افغانستان <strong>د</strong> تفاهم یو یا<strong>د</strong>ښت بان<strong>د</strong>ې السلیک وکړچې <strong>د</strong> ټولو افغان توقیف شویو کارونه به افغانستان ته وسپارل شي.‏ <strong>د</strong> سپارلو غونډه په هغهورځ تر سره شوه.‏ <strong>د</strong> افغانستان چارواکو په پروان کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تاسیساتو نوم <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مليتوقیف <strong>د</strong> تاسیساتو په نوم ب<strong>د</strong>ل کړ.‏له سپارلو وروسته،‏ ټول توقیف شوي <strong>د</strong> افغانستان تر پاملرنې او کنترول الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> افغانستان او امریکا تر منځ <strong>د</strong> توقیف شويو <strong>د</strong> سپارلو په اړهخبري ښه پرمخ تللي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ارزونې بور<strong>د</strong>،‏ چې یووازې افغانان به وي،‏ اوس به <strong>د</strong>سپارلو سپارښتنې کوي.‏ افغانانو ژمنه کړي چې هغه توقیف شوي چې <strong>د</strong> امریکا لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ایميامنیت لپاره ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> په نښه شوي وساتي.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت لخوا له توقیف شویو سره<strong>د</strong> چلن<strong>د</strong> په اړه هم ډیرې ان<strong>د</strong>یښنې شتون لري،‏ لکه څنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې <strong>د</strong> بشري حقونوبرخه کې ور بان<strong>د</strong>ې خبرې شوي.‏ 286 امریکا به <strong>د</strong> افغانستاان <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> توقیف خانو <strong>د</strong>عملیاتو قومان<strong>د</strong>انی تمویلولو ته <strong>د</strong>وام ورکړي او <strong>د</strong> امنیتي ځواک له مرستو به کار واخليترڅو روزنه،‏ مشوره او مرستې برابرې کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په پای کې،‏ امریکا <strong>د</strong> پروان او څرخېپله <strong>د</strong> تاسیساتو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انولو لپاره له‎$250‎ میلیونه امریکايي ډالرو څخه ډیر ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ امریکاژمنه کړې چې $39 میلیونه امریکايي اضافې ډالر به <strong>د</strong> پروان <strong>د</strong> توقیف تاسیساتو <strong>د</strong> مالتړ287لپاره برابر کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 125 30


حکو متو ا لي<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پرپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رو توکو او جرمونو <strong>د</strong>فتر )UNODC( او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>ارې )HOO( یوه سروې خپره کړې چې <strong>د</strong> افغانستانپه حکومت او پراخ اقتصا<strong>د</strong> کې یې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر خطر او پراخوالي بان<strong>د</strong>ې ډیر ټینګار کړی.‏ په2012 کې،‏ له سروې شویو څخه نیم افغانانو راپور ورکړی چې <strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> غوښتنېلپاره یې رشوت ورکړی.‏ عامه چارواکو ته <strong>د</strong> ورکړ شوي رشوت ټول لګښت $3.9 میلیار<strong>د</strong>هامریکايي ډالرو ته رسیږي.‏ که <strong>د</strong>ا سمه وي،‏ <strong>د</strong>ا شمیره به <strong>د</strong> افغانستان له کورنیو عوای<strong>د</strong> څخهچې $2.4 میلیار<strong>د</strong>ه امریکايي ډالر <strong>د</strong>ي بیخې ډیره وي.‏ <strong>د</strong> UNODC <strong>د</strong> 2009 <strong>د</strong> سروې پراساس په حقیقت کې <strong>د</strong> %40 زیاتوالې استازیتوب کوي.‏ په 2009 کې،‏ هغو افغانانو چېرشوت ورکړی ویلي چې هغوی په اوسط ډول په هر کال کې 4.7 رشوتونه ورکړي.‏ په 2012کې،‏ هغو افغانانو چې رشوت ورکړی ویلي چې پ<strong>د</strong>غه کال کې یې په اوسط ډول 5.6 رشوتونهورکړي.‏ له 2009 څخه،‏ <strong>د</strong> یوه رشوت اوسط لګښت %29 ته له $158 امریکايي ډالرو څخه$214 امریکايي ډالرو ته زیات شوی <strong>د</strong>ی.‏ په روزنه کې،‏ هغو کسانو شمیره چې ښوونکي ته288یې <strong>د</strong> رشوت ورکولو راپور ورکړی له %16 په 2009 کې %51 په 2012 کې زیات شوی.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فترسیاسي کمه ارا<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> مناسبو سرچینو نشتون <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لوی څارنوال په <strong>د</strong>فتر کې <strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې )ACU( توان اوس هم ډیر مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> کړی ترڅو <strong>د</strong> لوړ پوړو چارواکویا <strong>د</strong> هغو انفرا<strong>د</strong>ي کسانو چې ښی اړیکي لري تحقیق وکړي او محاکمه کړي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کېMEC راپور ورکړی چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر هغه نوښتونه چې MEC پخپلوسپارښتنو کې په نښه کړي هغو ته یې لمړیتوب ن<strong>د</strong>ی ورکړی،‏ او <strong>د</strong>غه وجه <strong>د</strong>ه چې اوس همډیر فسا<strong>د</strong> شتون لري.‏ 289 په تیر ربع کې،‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې ریس وروسته له هغهچې څارنواالنو هغه ته الکهول ورکړل او بیایې ورڅخه فلم واخیست چې <strong>د</strong> لوی څارنوال پهاړه یې نا سمې خبرې کولې له <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ګوښه شو.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت له نوي ریس سره<strong>د</strong> مثبتو اړیکو راپور ورکړی <strong>د</strong>ی.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې اوس هموختې <strong>د</strong>ی تر څو <strong>د</strong>ا وویل شي چې په رهبری کې ب<strong>د</strong>لون به <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ډیرومحکمه کولو سبب شي.‏ INL او <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت غواړي چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ېا<strong>د</strong>اره کې <strong>د</strong> څارنواالنو روزنې ته <strong>د</strong>وام ورکړي،‏ مګر <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>اره او <strong>د</strong> لوی څارنوال په <strong>د</strong>فتر کې په عمومي توګه به <strong>د</strong> څارنواالنو290اساسي خپلواکي او <strong>د</strong> قضیو په ا<strong>د</strong>اره کولو کې فسا<strong>د</strong> به په راتلونکي کې هم ستونزه وي.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت لی<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> کابل بانک په قضیهکې <strong>د</strong> 21 تورنو کسانو محاکمه کول تر سره کړي.‏ <strong>د</strong> مارچ په 5، <strong>د</strong> بانک <strong>د</strong> قضیې ځانګړېمحکمې <strong>د</strong>واړه <strong>د</strong> بانک موسس او پخوانی عمومي ریس <strong>د</strong> باور ماتولو لپاره بن<strong>د</strong>ي کړل.‏ <strong>د</strong>اکسان <strong>د</strong> پنځو کلنو لپاره بن<strong>د</strong>ي شول او ورته وویل شول چې ټول $808 میلیونه امریکايي ډالربیرته راوړي.‏ محکمې ونشو کړای چې <strong>د</strong> نورو ډیرو مهمو جرمونو لکه <strong>د</strong> پیسو مینځل،‏ تقلب،‏او جعلي کارونو په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> جرم حکم صا<strong>د</strong>ر کړي،‏ چې <strong>د</strong>ې به تر 20 کلنو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> جزا <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>هاو <strong>د</strong>ا حکم به یې کړی وای چې <strong>د</strong> هغوی شتمني ضبظ شي.‏ <strong>د</strong> مارچ په 16، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> لمړني حکم پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> استیناف غوښتنه وکړه ځکه چې <strong>د</strong>ې حکمونشو کړای چې په مناسبه توګه شواه<strong>د</strong> په پام کې ونیسي چې کی<strong>د</strong>ای شول <strong>د</strong> بانک <strong>د</strong>وه لوړځانګړی عمومي پلټونکیوړان<strong>د</strong>ېI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره126


حکو متو ليپوړې چارواکي <strong>د</strong> ډیرو مهمو جرمونو په اړون<strong>د</strong> محاکمه شي.‏ <strong>د</strong>ا روښانه ن<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> استینافکومه محکمه به <strong>د</strong>ا استیناف په غاړه واخلي،‏ مګر <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> می تر 15 پورې بای<strong>د</strong> حکم صا<strong>د</strong>رشي.‏ امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې استیناف مالتړ کوي،‏ که څه هم پ<strong>د</strong>ې پوهیږي چې <strong>د</strong> استیناف په پروسهکې کی<strong>د</strong>ای شي اوسنی بن<strong>د</strong> بیرته واخیستل شي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> کابل بانک قضیه یووازینیقضیه وه چې محاکمه شوي،‏ چې پکې مهم سیاسي مشران،‏ <strong>د</strong> حکومت لوړ پوړې چارواکي،‏291یا <strong>د</strong> تجارت مشران چې ښې اړیکي لري شامل و.‏که څه هم <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت <strong>د</strong> ټیټ پوړو چارواکو چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> په قضیو کېیې الس <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> <strong>د</strong> قضیو <strong>د</strong> محاکمه کولو تعقیبول مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> او بې اعتباره <strong>د</strong>ي،‏ ځینو سیمهایزو قضیو اطمینان ساتلی.‏ په کنړ کې،‏ <strong>د</strong> څوکی ولسوالی <strong>د</strong> پولیسو قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> رشوت پهاخیستلو محاکمه شوی او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه نیمو کلونو لپاره بن<strong>د</strong>ي شوی.‏ <strong>د</strong> ټولې قضیې کشف،‏ تحقیق،‏او محکمه کول <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> چارواکو لخوا ترسره شوی،‏ هغوې تر یوې ان<strong>د</strong>ازې <strong>د</strong> تحقیقله عصري تخنیکونو څخه کار واخیست ترڅو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> جزا تر السه کړي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ پهلغمان،‏ مزار شریف،‏ پکتیکا او نورو والیتونو که هم <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> محکمې تر سره شوي.‏ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت والیتونو ته الس رسي،‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ل<strong>د</strong>غو قضیو څخه یې پوهه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه کړي،‏ مګرپ<strong>د</strong>ې حقیقت چې <strong>د</strong>ا تر سره کیږي او افغانان یې مشري کوي <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> ظرفیت <strong>د</strong> لوړی<strong>د</strong>و292نښه <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> ځانګړو قضیو کمیټهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ هغه کسان چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> خان <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و روغتون په قضیې پورې تړاو لري په کومولوړ پوړو چارواکو بان<strong>د</strong>ې رسمي تور لګول شوی ن<strong>د</strong>ی،‏ په 2012 کې <strong>د</strong> ځانګړو قضیو <strong>د</strong> کمیټېلخوا لمړی قضیه <strong>د</strong> تحقیق او محکمه کولو لپاره پیژن<strong>د</strong>ل شوي وه.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت پهوینا،‏ پ<strong>د</strong>ې قضیه کې پرمختګ اوس هم ځنډنی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> روغتون لوړ پوړې ا<strong>د</strong>اري چارواکي،‏ پهځانګړې توګه،‏ تورن جنرال ضیا یفتلي،‏ په اړه تحقیقونه <strong>د</strong>وام لري،‏ مګر ډیر شک شتون لريچې آیا کوم کس به کوم وخت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ټولو تورونو په اړه محکمه شي.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت یووازې یوه محکمه کول پ<strong>د</strong>ې قضیه کې خپلواکه تعقیب کړي.‏ پ<strong>د</strong>ې کې هغه ټیټپوړې چارواکي شامل و چې <strong>د</strong> پاملرنې نه کولو او له صالحیت څخه ناوړې ګټې اخیستنې<strong>د</strong> وړو تورونو چې <strong>د</strong> تاریخ تیر شويو <strong>د</strong>واګانو چې ارزښت یې $120 امریکايي ډالره و له کبله293بن<strong>د</strong>ي شوي.‏<strong>د</strong> مهمو جرمونو وظیفوي ځواک<strong>د</strong> تحقیق ف<strong>د</strong>رال <strong>د</strong>فتر )FBI( <strong>د</strong> 2013 په فبروری کې <strong>د</strong> مهمو جرمونو له وظیفوي ځواک)MCTF( سره خپل ماموریت پای ته ورساوو.‏ FBI ډاډه و چې <strong>د</strong>ا ځواک <strong>د</strong> ظرفیت لوړولوخپلو موخو ته رسی<strong>د</strong>لی.‏ له سیاسي او مالي مناسب مالتړ سره،‏ <strong>د</strong>ا ځواک <strong>د</strong>ا توان لری چې <strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې یوه اغیزمنه ا<strong>د</strong>اره و اوسي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر اوس همهغه اړینه سیاسي ارا<strong>د</strong>ه نلري چې <strong>د</strong> MCTF لخوا <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> جوړې شوي قضیې محاکمه کړي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې ریس تر اوسه <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> قضیو<strong>د</strong> محاکمه کولو زیاته لیوالیتا او توان ن<strong>د</strong>ی ښو<strong>د</strong>لی.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې294<strong>د</strong> MCTF راتلونکي روښانه ن<strong>د</strong>ه ځکه چې <strong>د</strong> قانون او سیاست له اړخه کمزورې ښکاري.‏وروسته ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لویڅارنوال <strong>د</strong>فتر ونشو کړای په مناسبه توګهډیری پخوانی قضیې محاکمه کړي،‏ <strong>د</strong> ځانګړوقضیو کمیټه )SCC( <strong>د</strong> 2011 په <strong>د</strong>سمبر کې<strong>د</strong> افغانستان او نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> میکانیزمپه توګه جوړه شوه ترڅو په مهمو عامهقضیو کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> هڅو مالتړ وکړي.‏ SCC <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ن<strong>د</strong>ه چې<strong>د</strong> قضیو تحقیق او محاکمه ترسره کړي مګر<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړه شوې چې ACU ته هغېمهمې قضیې چې ځانګړې پاملرنې ته اړتیالري وروپیژني او سپارښتنه وکړي او بیا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قضیو پرمختګ تعقیب کړي.‏ په SCCکې <strong>د</strong> نړیوالو مشاورینو،‏ پشمول <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> کارکونکو ونډه <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه ترڅو <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> لوی څارنوال له <strong>د</strong>فتر سره مرسته وکړيچې <strong>د</strong> ځانګړې پاملرنې لپاره قضیې غورهکړي او که مالتړ کونکي شواه<strong>د</strong> شتونولري <strong>د</strong> تحقیق او محاکمې لپاره یېسرچینې برابرې کړي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏نړیوال مشاروین <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لویڅارنوال له <strong>د</strong>فتر سره مرسته کوي ترڅو<strong>د</strong> خپل تحقیقونو او محاکمه کولو ستراتیژیجوړه کړي.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لوی څارنوال له<strong>د</strong>فتر سره <strong>د</strong> نړیوالو برخه اخیستل <strong>د</strong>ا مرستههم کوي چې که <strong>د</strong> پام وړ <strong>د</strong> قضیو له پرمختګسره مرسته کوالی شي <strong>د</strong> نړیوالې ټولنېپه واک کې معلومات هم تر السه کړي.‏سرچینه:‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې په اړه،‏ امریکا <strong>د</strong> بهرنیوچارو وزارت ځواب،‏‎3/26/2013‎ او 7/5/2012.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 127 30


حکو متو ا ليپه 2012 کې،‏ کورني امنیت،‏ کورنی <strong>د</strong>فاع،‏او بهرني عملیاتو <strong>د</strong> نظارت او حکومت <strong>د</strong> اصالح<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ولسي جرګې کمیټې <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong><strong>د</strong>او<strong>د</strong> خان <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په روغتون کې چې کوم غلطکارونه ترسره شوي،‏ په اړه یوه اوری<strong>د</strong>نه کړي.‏په 2011 کې،‏ مطبوعاتو <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> خان<strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په روغتون کې <strong>د</strong> ناروغانو لپاره <strong>د</strong> ډیرب<strong>د</strong> حالت په اړه راپور ورکړی و.‏ پراخ فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> فنډونو <strong>د</strong> کمولو او <strong>د</strong> روغتیا <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>وچې <strong>د</strong> روغتون <strong>د</strong> عملیاتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره و <strong>د</strong>غال کولو لپاره الر پرانیستله.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ډیری وختونه ناروغانو ته پاملرنه ن<strong>د</strong>ه شويځکه چې هغوی یا <strong>د</strong> هغوی کورنیو ونشوکړای <strong>د</strong> روغتون کارکونکو ته رشوت ورکړي.‏<strong>د</strong> افغانستان په <strong>د</strong>فاع وزارت او ملي ار<strong>د</strong>و کېچارواکو،‏ پشمول <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و سر طبیب،‏تورن جنران ضیا یفتلي،‏ پ<strong>د</strong>ې توطیه کې الس<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و ځینې چارواکې هم ترنیوکو الن<strong>د</strong>ې راغلي چې <strong>د</strong> تحقیق او <strong>د</strong> توطیې<strong>د</strong> مخې نیولو لپاره یې نور کار ن<strong>د</strong>ی کړی.‏سرچینه:‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> خان <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و روغتون:‏ څه شوياو څه کارونه خراب شوي؟،”‏ <strong>د</strong> 112 <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> جوالی 24په <strong>د</strong>ویمه غونډه کې <strong>د</strong> ولسي جرګې <strong>د</strong> ملي امنیت،‏ کورني <strong>د</strong>فاع،‏او بهرني عملیاتو لپاره <strong>د</strong> فرعي کمیټي،‏ او <strong>د</strong> نظارت او حکومت <strong>د</strong>اصالح <strong>د</strong> کمیټې پروړان<strong>د</strong>ې اوری<strong>د</strong>نه کې،‏ 4–2 .pp.<strong>د</strong> نظارت او ارزونېپ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې کمیټې )MEC( <strong>د</strong>رې راپورونه خپاره کړي.‏ لمړی راپور <strong>د</strong>ولسمشر کرزي <strong>د</strong> حکومتولي او فسا<strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> ولسمشری 45 فرمان <strong>د</strong> تطبیق په اړه و،‏ چېتیر کال صا<strong>د</strong>ر شوی.‏ <strong>د</strong>ې راپور <strong>د</strong>ا ومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> افغانستان حکومت <strong>د</strong> فرمان <strong>د</strong> 38 ما<strong>د</strong>و پهتطبیقولو کې توپیر لرونکې پایلې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې،‏ چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې هڅې به پراخېکړي.‏ له 38 ما<strong>د</strong>و څخه،‏ اته تطبیق شوي <strong>د</strong>ي،‏ 23 تر یوې کچې تطبیق شوي <strong>د</strong>ي او اوه ن<strong>د</strong>يتطبیق شوي.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ MEC ومون<strong>د</strong>ل چې له روښانه راتلونکي څخه پرته افغاناناوس هم په توقیف کې ساتل کیږي،‏ چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> قضیو <strong>د</strong> تحقیق او محاکمه کولو <strong>د</strong> واټنونو یوهبیلګه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ې کمیټې <strong>د</strong>ا هم ومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> کابل له هوايي ډګر څخه <strong>د</strong> نغ<strong>د</strong>و پیسو <strong>د</strong> قاچاقپه اړه <strong>د</strong> فرمان پالیسي په اغیزمنه توګه تطبیق شوي ن<strong>د</strong>ه.‏ 295 په <strong>د</strong>ویم راپور کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې لپاره <strong>د</strong> کمیسیون <strong>د</strong> سپارښتنو او نښو پنځمه ټولګه وه.‏ په سپارښتنو کې،‏MEC وړان<strong>د</strong>یز کړی چې <strong>د</strong> حکومت ټول بنسټونه چې له بنسټیزو پروژو سره کار کوي بای<strong>د</strong><strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> راپور ورکولو میکانیزم،‏ لکه <strong>د</strong> ‏“تیلفون کولو مرکز”‏ تاسیس کړي.‏ <strong>د</strong>ا وړان<strong>د</strong>یز یې همکړی و چې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مهاجرینو عالي کمیشنری <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مهاجرینو <strong>د</strong> چلن<strong>د</strong> <strong>د</strong> جناييپلټنې پایلې خپرې کړي ترڅو <strong>د</strong> هغو تورونو په اړه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> لوړ پوړوچارواکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه ځلې معاشونه او <strong>د</strong> کرايي <strong>د</strong> سهولتونو په اړه <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> حل الر پی<strong>د</strong>ا شي.‏ 296 <strong>د</strong>ریمراپور <strong>د</strong> MEC <strong>د</strong> سپارښتنو <strong>د</strong> توپیر لرونکو پایلو سروې کړې.‏ <strong>د</strong>ې راپور ومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> قضاسکتور او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>ارې لکه <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> نورو ساحو په څیر له297فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې ورته بریا ن<strong>د</strong>ه لرلې.‏<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>اره )HOO(<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>ارېخپلو موخو ته <strong>د</strong> رسی<strong>د</strong>لو لپاره <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې په برخه کې کمه بریا <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليی وزارت له HOO سره ډیر مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> کارکړی.‏ 298 مګر،‏ USAID ویلې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې پروګرام مرسته کوي چې299<strong>د</strong> شتمنی په ثبتولو او <strong>د</strong> وزارتونو په ارزولو کې <strong>د</strong> HOO ظرفیت زیات کړي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ېا<strong>د</strong>ارې )4A( سره مرسته:‏ <strong>د</strong> USAID<strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې،‏ <strong>د</strong> نظارت او فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>ارې ،)HOO( هغهوزارتونه چې عامو خلکو ته مهم خ<strong>د</strong>ماترسوي،‏ او <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنو هغو سازمانونهته چې <strong>د</strong> عامه فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې پهکارونو بوخت <strong>د</strong>ي ستراتیژیک،‏ تخنیکي او<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې ظرفیت <strong>د</strong> لوړولو مالتړ برابروي.‏سرچینه:‏ ،USAID ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې سرهمرسته،”‏ 12/2012، الس رسی 4/23/2013.<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې له ا<strong>د</strong>ارېسره <strong>د</strong> USAID مرستهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ USAID راپور ورکړی چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې )4A پروژې(‏300سره یې مرستې <strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> ترڅو <strong>د</strong> عملیاتو په څو برخو کې <strong>د</strong> HOO ظرفیت ښه کړي.‏‏•په انرتنت کې <strong>د</strong> شتمنی ثبتول:‏ <strong>د</strong> افغانستان قانون غوښتنه کوي چې عامه کارکونکي <strong>د</strong>ېخپله شتمنی اعالن کړي،‏ مګر پ<strong>د</strong>ې ورستیو کلونو کې هغې هڅې چې <strong>د</strong> شتمنیو <strong>د</strong>قیقاو پراخ ثبت تر رسه يش له خنډ رسه مخ شوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> شتمنی <strong>د</strong> ثبتولو پروسهآسانه يش،‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> 4A پروژې په انرتنت کې یو سیستم جوړ کړی چې مته کیږي<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> اپریل په نیمی کې به ورڅخه کار واخیستل يش.‏•<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ارزونې پر وړان<strong>د</strong>ې کمزوري:‏ 4A پروژې <strong>د</strong> HOO <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنیوی <strong>د</strong> ریاستټول کارکوونکي په وزارتونو کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ارزونې پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کمزوری په اړه روزيل.‏ریاست پ<strong>د</strong>ې هم موافقه کړې چې <strong>د</strong> عامې روغتیا او <strong>د</strong> کانونو او مرنالونو <strong>د</strong> وزارتونو پهځانګړی عمومي پلټونکیکمیټهI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره128


حکو متو ليغوره شویو کاري پروسو کې ارزونې تر رسه کړي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارتلپاره <strong>د</strong> روغتونونو او <strong>د</strong>واګانو په اړون<strong>د</strong>و مسلو ارزونې تر رسه شوي،‏ مګر <strong>د</strong> کانونو اومرنالونو په وزارت کې <strong>د</strong> اروزنې کارونه ن<strong>د</strong>ي تر رسه شوي.‏•<strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام او انتخابولو پالیسی:‏ په جنوری کې،‏ <strong>د</strong> 4A پروژې <strong>د</strong> HOO <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام اوانتخابولو په پالیسی کې ځینې نیمګړتیاوې له منځه یووړې.‏له HOO سره پر کارونو برسیره،‏ 4A <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې له څو نورو هڅو څخه هم مالتړکوي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong>ې پروژې <strong>د</strong> آریانا له تلویزیونې شبکې سره کار وکړ چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پروړان<strong>د</strong>ې 10 پروګرامونه خپاره کړي،‏ چې <strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> نشتون او کیفیت په اړه یې <strong>د</strong> وګړونظرونه ثبت کړل،‏ ورپسې له اړون<strong>د</strong>و وزارتونو څخه چارواکې را وغوښتل شول چې <strong>د</strong> لمړنیوخ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> نیمګړتیاو په اړه توضیح ورکړي.‏ <strong>د</strong>ې پروژې <strong>د</strong> پارلمان <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ېله کمیټې سره هم کار کړی ترڅو <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> قانون جوړونې ظرفیت <strong>د</strong> نظارت،‏ بو<strong>د</strong>جې301جوړولو،‏ او <strong>د</strong> ګټو <strong>د</strong> مخالفت په ساحو کې زیات کړي.‏<strong>د</strong> افغانستان په امنیتي ځواکونو کې فسا<strong>د</strong><strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزرات په وینا،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>فاع وزارت پخپلو ځواکونو کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> لهمنځه وړلو په برخه کې یو څه پرمختګ کړی <strong>د</strong>ی.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> ملي امنیت شورا <strong>د</strong>فتر اوس هم<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> شفافیت او حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر ته ه<strong>د</strong>ایت نه ورکوي او ورسرهکار نکوي چې څنګه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> شفافیت او <strong>د</strong> حساب ورکولو له کاريګروپ څخه کار واخلي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر او <strong>د</strong> شفافیت او حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر پریکړه وکړه چې<strong>د</strong> کاري ګروپ غونډې وکړي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع په وزارت کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې اصالحات راوړي.‏ <strong>د</strong>پاملرنې وړ <strong>د</strong>ه چې پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>فاع وزارت په لوړه کچه <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې غونډې302کړي <strong>د</strong>ي،‏ چې مشري یې <strong>د</strong> وزیر یا <strong>د</strong>ویم معاون لخوا ترسره شوي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت هم <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې پخپلو هڅو کې پر مختګکړی،‏ مګر <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع تر وزارت یو څه ځنډنی و.‏ بیا هم،‏ وزیر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو او پهځانګړې توګه <strong>د</strong> خپل عمومي پلټونکي په مالتړ کې خپل آواز اوچت کړی.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کورنیو چارو وزات عمومي پلټونکي بیا له خپله ځانه ارا<strong>د</strong>هاو <strong>د</strong> شخصیت ځواک ښو<strong>د</strong>لی،‏ چې <strong>د</strong> کورنیو چارو په وزارت کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې ځینې303اصالحات رواړی <strong>د</strong>ي.‏CJIATF‏-شفافیت<strong>د</strong> ګډو ا<strong>د</strong>ارو وظیفوي ځواک ‏)‏CJIATF‏(-شفافیت،‏ <strong>د</strong> آیساف <strong>د</strong> څو ا<strong>د</strong>ارو ډله چې په2010 کې جوړه شوی ترڅو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> هڅې همغږې کړي،‏ خپلې موخې یې کمې کړي او<strong>د</strong> افغانستان په ملي امنیتي ځواکونو کې <strong>د</strong> شفافیت او حساب ورکولو په هڅولو بان<strong>د</strong>ېکار کوي.‏ CJIATF‏-شفافیت کار کوي ترڅو <strong>د</strong> 2014 له پای څخه وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ېغوره شوي نوښتونه ويیژنې او وسپارې.‏ <strong>د</strong> سپارلو پ<strong>د</strong>ې هڅو کې <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تحولله وظیفوي ځواک او نورو نړیوالو ملګرو سره نږ<strong>د</strong>ې کار کول شامل <strong>د</strong>ي ترڅو معلومه شيچې څوک به په راتلونکې کې اوسنې ماموریت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و ترسره کول او بشپړولو کارونه پرغاړه واخلي.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهلکه څنګه چې <strong>د</strong> نړیوال امنیتمرستن<strong>د</strong>ویه ځواک )ISAF( په 2014کال کې خپل ماموریت پای تهرسوي،‏ سیګار <strong>د</strong> سپارلو یوه پلټنهترسره کوي.‏ <strong>د</strong>ا پلټنه به وګوريچې آیا <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>سپارلو پالن پر ځای لري او آیا <strong>د</strong>اپالنونه <strong>د</strong> شتمنیو <strong>د</strong> سپارلو پروسه،‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت توان <strong>د</strong><strong>د</strong>ې شتمنیو <strong>د</strong> ساتلو،‏ او <strong>د</strong>ا چې<strong>د</strong> امریکا لخوا <strong>د</strong> ټولو تمویل شویوپروژو او شتمنیو تر کومې کچې هراړخیزه لست جوړ شوی او مستن<strong>د</strong>شوی.‏ <strong>د</strong> ال نورو جزییاتو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېراپور په <strong>د</strong>ویمه برخه کې <strong>د</strong>ا پاڼه32 وګوری.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 129 30


حکو متو ا لي<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وینا،‏ وظیفوي ځواک آیساف او <strong>د</strong> افغانستان رهبران هڅولېچې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سپارلو <strong>د</strong> بور<strong>د</strong>ونو له الرو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې او تنظیم شوي جرمونومسلې <strong>د</strong> امنیت <strong>د</strong> سپارلو په پروسه کې راوړي.‏ <strong>د</strong>ا بور<strong>د</strong>ونه په هغو والیتونو او ولسوالیو کې<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> اروزنه کوي چې <strong>د</strong> سپارلو <strong>د</strong> تیری<strong>د</strong>و په پالن کې <strong>د</strong>ي.‏ پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ بور<strong>د</strong>ونه هغهمفس<strong>د</strong> چارواکي په نښه کوي چې <strong>د</strong> سپارلو په مهمو بستونو کې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومتسیاسي ارا<strong>د</strong>ه او ظرفیت به <strong>د</strong> وظیفوي ځواک <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> هڅو او په راتلونکو کې304<strong>د</strong> <strong>د</strong>ایمي پایلو <strong>د</strong> تر السه کولو ښکارن<strong>د</strong>وی وي.‏فسا<strong>د</strong> او <strong>د</strong> ګمرکونو عوای<strong>د</strong>په ګمرکونو کې تقلب او فسا<strong>د</strong> اوس هم ډیره ستونزه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت مالي<strong>د</strong>وام یې له ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> سره مخ کړی ځکه چې په سرح<strong>د</strong>ونو،‏ <strong>د</strong> ګمرکونو په ډیپوګانو او هواييډګرونو کې <strong>د</strong> ګمرکونو را ټول شوي عوای<strong>د</strong> ورکیږي.‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> زیاتوالې له کبله په 2012 کې<strong>د</strong> ګمرکونو عوای<strong>د</strong> کم شوي.‏ مګر،‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> افغانستان حکومت ځینې مهم ګامونه305اخیستې ترڅو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> مخه ونیسي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماليی وزارت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ګمرکونو او <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر پراخ اصالحاتپیل کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> ګمرک چارواکي ونشي کړای <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سیمه ایزه شبکه جوړه کړي،‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماليي وزارت ډیری شمیر لوړ پوړي چارواکې ب<strong>د</strong>ل کړل او <strong>د</strong> والیتونو <strong>د</strong> ګمرکرییسان یو بل سره ب<strong>د</strong>ل کړي.‏ <strong>د</strong> ماليی وزیر <strong>د</strong> نویو لوړ پوړو چارواکو په توان بان<strong>د</strong>ې ډاډڅرګن<strong>د</strong> کړی.‏ <strong>د</strong> ربع په پای کې،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت لپاره ال وختې وه ترڅو،‏ پ<strong>د</strong>ې306پوه شي چې <strong>د</strong>ا خوځښت څومره اغیزمن و،‏ مګر <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کموالی امکانات لري.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کال په فبروری کې،‏ <strong>د</strong> ماليی وزارت <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ونو،‏ هوايي ډګرونو،‏ او <strong>د</strong> ګمرکونو<strong>د</strong> ډیپو ګانو په اړه <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong> اجرايي کمیسیون )PEC( فرمان امضا کړ.‏ له PEC څخه<strong>د</strong> تیر کال په اوږ<strong>د</strong>ه مو<strong>د</strong>ه کې کار نه و اخیستل شوی.‏ PEC <strong>د</strong> څو ا<strong>د</strong>ارو یوه نوې ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>هچې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه یې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کارونو پیژن<strong>د</strong>نه،‏ <strong>د</strong> وزارتونو تر منځ <strong>د</strong> اصالحاتو سپارښته،‏ او <strong>د</strong> هڅوهمغږی <strong>د</strong>ه تر څو عوای<strong>د</strong> زیات شي او په عین وخت کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> فرصتونه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> شي.‏ <strong>د</strong>امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ PEC <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په پای کې کار نه و پیل کړی،‏ مګرکله چې په کار پیل وکړي او په اغیزمنه توګه ورڅخه کار واخیستل شي،‏ کی<strong>د</strong>ای شي تر ډیرې307کچې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سکتور شفافیت او حساب ورکول ښه کړي.‏<strong>د</strong> افغانستان حکومت <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو ماډل )BMM( <strong>د</strong> تطبیقولو پراخولو ته هم<strong>د</strong>وام ورکړی.‏ BMM غواړې چې په سرح<strong>د</strong>ونو کې ونډې او مسولیتونه روښانه کړي ترڅو <strong>د</strong>سرح<strong>د</strong>ونو په <strong>د</strong>روازو کې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> غیر ضروري ا<strong>د</strong>ارو شمیره کمه کړي.‏ <strong>د</strong> ربع په پای کې،‏BMM <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ونو په <strong>د</strong>ریو <strong>د</strong>روازو کې کار کاوه،‏ او تمه کیږي چې څلورې نورې <strong>د</strong>روازې به<strong>د</strong> 2013 په جوالی کې له BMM څخه کار واخلي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې308<strong>د</strong> BMM پراخول به <strong>د</strong> ډونرانو <strong>د</strong> راتلونکو مرستو لپاره <strong>د</strong> IMF یوه نښه وی.‏USAID <strong>د</strong> افغانستان له حکومت سره کار کړی ترڅو <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> هوايي ډګر <strong>د</strong> ګمرک پهانګړ کې <strong>د</strong> خطر <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو یو آزمیښتې پروګرام پیل کړي.‏ تمه کیږي چې پروګرام <strong>د</strong> لوړخطر کارګو <strong>د</strong> تفتیش لپاره په نښه کولو سره سو<strong>د</strong>اګری عصري کړي او <strong>د</strong> تفتیش لپاره به <strong>د</strong>309کارګو <strong>د</strong> اتومات غوره کولو له الرې فسا<strong>د</strong> کم کړي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره130


حکو متو لي<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،اوس <strong>د</strong> ګمرک <strong>د</strong> معلوماتو لپاره اتومات سیستم)ASYCUDA( <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ونو په مهمو <strong>د</strong>روازو او <strong>د</strong> ګمرکونو په ډیپوګانو کې کار کوي.‏ پروګرام<strong>د</strong>ې ته اجازه ورکوي چې له یوه مرکزي موقعیت څخه <strong>د</strong> ګمرکونو معلومات تعقیب او پلټنهوکړي.‏ <strong>د</strong> پروګرام بریښنايي سیستم <strong>د</strong> کاغذ پر اساس <strong>د</strong> سیستم په پرتله <strong>د</strong> ډیر شفافیت اوحساب ورکولو اجازه ورکوي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong> کار اخیستونکي<strong>د</strong> نه پاملرنې،‏ په لرو پرتو سرح<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> بریښنا نشتون،‏ او فسا<strong>د</strong> له کبله ډیری کارګو <strong>د</strong>ASYCUDA په سیستم کې هیڅ نه راوستل کیږي.‏ 310 عکس 3.35 په هغو ځایونو کې چېASYCUDA کار کوي ښیې.‏عکس 3.35په افغانستان کې <strong>د</strong> ګمرکاتو ASYCUDA سيسټم پلي کولچينتاجکستانازبکستانشيرخان بن<strong>د</strong>رکن<strong>د</strong>وزحيرتانمزار شریفترکمنستانکابل او <strong>د</strong> کابل هوايي ډګرجلال آبا<strong>د</strong>تورخمتورغونډياسلام قلعههراتپاکستانزرنج/نيمروزایران<strong>د</strong> ترانزیت سيسټم<strong>د</strong> اعلان پروسس کولو سيسټمسرچينه:‏ ASYCUDA ،UN افغانستان،‏ <strong>د</strong> لاسرسي نيټه 4/17/2013.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 131 30


حکو متو ا لي<strong>د</strong> امریکا حکومت له افغانستان څخه <strong>د</strong> نغ<strong>د</strong>وپیسو <strong>د</strong> وتلو په اړه له اوږ<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې څخهزیاته ان<strong>د</strong>یښنه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> 2011 پهجوالی کې،‏ سیګار <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong> هڅو په اړه چې <strong>د</strong> افغانستان په اقتصا<strong>د</strong>کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> فنډونو پر بهیر نظارت ځواکمنشي،‏ پشمول <strong>د</strong> ډیرو نغ<strong>د</strong>و پیسو <strong>د</strong> شمیرلوماشینونه ترڅو <strong>د</strong> کابل په نړیوال هوايی ډګرکې <strong>د</strong> نغ<strong>د</strong>و پیسو بهیر په ښه توګه منظمکړي،‏ راپور ورکړی.‏ په تیر ربع کې پ<strong>د</strong>ې پسېیوه ځانګړي راپور مون<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong> نغ<strong>د</strong>و پیسو<strong>د</strong> شمیرلو له ماشینونو څخه تر اوسه <strong>د</strong> پالنشویو موخو لپاره کار ن<strong>د</strong>ی اخیستل شوی.‏سرچینه:‏ <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 45–44 1/30/2013, .pp.<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ګمرکونو عصري کولو او اصالح <strong>د</strong> هڅو له پروسو سره <strong>د</strong> امریکا څو ا<strong>د</strong>ارېمالتړ کوي.‏ <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګری الس رسی او آسانتیا پروګرام مرسته کويترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت ډیری اصالحات تطبیق کړي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> کورنی امنیت وزارت)DHS( <strong>د</strong> ګمرکونو او سرح<strong>د</strong>ونو خون<strong>د</strong>ي کول <strong>د</strong> CENTCOM لخوا تمویل شوي <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong> <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>اره کولو وظیفوي ځواک )BMTF( ا<strong>د</strong>اره کوي.‏ په مستقیمه توګه <strong>د</strong> ګمرګ له چارواکو سرهپه مرکزي <strong>د</strong>فترونو او <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong> په کچه کارکوي تر څو په ښو کارونو او تطبیقولو کې وروزي.‏<strong>د</strong> DHS <strong>د</strong> کورني امنیت تحقیق کونکي )HSI( <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> کابل سفارت <strong>د</strong> هڅو مشري کويترڅو له هیوا<strong>د</strong> څخه بهر ته <strong>د</strong> ډیرو پیسو لیږلو مخه ونیسي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ HSI په عزیزيبانک او <strong>د</strong> افغان یونایت<strong>د</strong> بانک په څانګو کې <strong>د</strong> نغ<strong>د</strong>و پیسو <strong>د</strong> حسابولو <strong>د</strong>رې ماشینونه نصبکړي چې <strong>د</strong> بانک له کارکونکو سره <strong>د</strong> $10,000 یا ډیرو امریکايي ډالرو اچول او ایستل مستن<strong>د</strong>کولو کې مرسته وکړي.‏ هغه ټول معلومات چې له معامالتو څخه ‏)<strong>د</strong> لړی شمیره،‏ بایو ګرافي،‏او نور(‏ را ټولیږي،‏ مالي معامالتو او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> راپور تحلیلولو مرکز )FinTRACA( ته311به تحلیل لپاره راپور ورکړ شي.‏بشرې حقونهپ<strong>د</strong>ې ربع کې ملګرو ملتونو عمومي منشي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشري حقونو په اړه <strong>د</strong> توپیرلرونکي پرمختګ راپور ورکړی.‏ <strong>د</strong> 2012 په فبروری کې یونما په وسله ایزه جګړه کې <strong>د</strong> ملکيوګړو <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>ي کولو خپل کلنی راپور خپور کړ.‏ راپور په 2012 کې <strong>د</strong> 2,754 ملکیانو وژل او<strong>د</strong> 4,805 ملکیانو زخمي کی<strong>د</strong>ل ثبت کړي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> 2011 په پرتله <strong>د</strong> ملکیانو په قربانیانو کې %4کموالی و،‏ په شپږو کلنو کې <strong>د</strong>ا لمړی کموالی <strong>د</strong>ی.‏ بل لور ته،‏ <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> حقونو <strong>د</strong> فعالینو <strong>د</strong>خون<strong>د</strong>یتوب او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> توقیف په مرکزونو کې <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>یانو شکنجه کول اوس هم ډیره <strong>د</strong>312ان<strong>د</strong>یښنې وړ موضوع <strong>د</strong>ه.‏توقیف شوي<strong>د</strong> یونما په وینا،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> توقیف په مرکزونو کې اوس هم شکنجه یوه لویه ستونزه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>2013 په جنوری کې،‏ یونما له توقیف شویو سره <strong>د</strong> چلن<strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> جنوری پخپل راپورپسې بل راپور خپور کړ.‏ راپور ومون<strong>د</strong>ل چې له 635 توقیف شویو څخه چې مصاحبه ورسره شوېنیمو یې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پولیسو،‏ ملي امنیت،‏ ملي ار<strong>د</strong>و او سیمه ایزو پولیسو په تاسیساتوکې شکنجه لی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏ پ<strong>د</strong>ې شکنجه کې عموماً‏ <strong>د</strong> توهین ډوله استنطاق کولو تخنیکونه و چېافغان استنطاق کونکو قص<strong>د</strong>اً‏ توقیف شویو ته <strong>د</strong>ر<strong>د</strong> او رنځ رساوو ترڅو له هغوی څخه اقرار یامعلومات ترالسه کړي.‏ یونما لی<strong>د</strong>لي چې له 105 توقیف شویو ماشومانو څخه چې مصاحبه یېورسره کړي،‏ 80 ماشومانو )%76( شکنجه یا ناوړه چلن<strong>د</strong> لی<strong>د</strong>لی،‏ <strong>د</strong> یونما <strong>د</strong> تیر راپور په پرتله <strong>د</strong>ا%14 زیاتوالی <strong>د</strong>ی.‏ 313 یونما معتبر او <strong>د</strong> باور وړ شواه<strong>د</strong> هم مون<strong>د</strong>لي چې له 79 توقیف شویوڅخه 25 توقیف شویو سره چې مصاحبه شوې )%31( هغه کسان چې <strong>د</strong> نړیوالو له ار<strong>د</strong>وځواکونو یا بهرنیو استخباراتي ا<strong>د</strong>ارو څخه <strong>د</strong> افغانستان ساتلو ته سپارل شوي و <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ملي پولیسو،‏ ملي امنیت،‏ یا ملي ار<strong>د</strong>و لخوا یې شکنجه لی<strong>د</strong>لي.‏ یونما ویلې چې آیساف <strong>د</strong> نړیوالقانون پر اساس مقررات پر ځای لري،‏ او <strong>د</strong>ا غوښتنه کوي چې انفرا<strong>د</strong>ي کسان بای<strong>د</strong> هغو تاسیساتو314ته و نه سپارل شي چیرته چې <strong>د</strong> شکنجې او ناوړه چلن<strong>د</strong> خطر شتون ولري.‏یونما با اعتباره تورونه هم تر السه کړي چې 81 انفرا<strong>د</strong>ي کسان چې په کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong>افغانستان ملي پولیسو ته سپارل شوي <strong>د</strong> 2011 له سپتمبر څخه <strong>د</strong> 2012 تر اکتوبر پورې ال315<strong>د</strong>رکه شوي.‏ <strong>د</strong> 2013 تر جنوری پورې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې انفرا<strong>د</strong>ي کسانو موقعیت معلوم نه و.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره132


حکو متو لي<strong>د</strong> یونما <strong>د</strong> راپور په ځواب کې،‏ ولسمشر کرزي <strong>د</strong> حقیقت مون<strong>د</strong>لو یو هییت جوړ کړ ترڅو<strong>د</strong> شکنجې <strong>د</strong> تورونو تحقیق وکړي.‏ <strong>د</strong> 2013 په فبروری کې،‏ هییت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پولیسواو ملي امنیت <strong>د</strong> چارواکو لخوا پر افغان توقیف شویو له شکنجې کار اخیستل او ناوړه چلن<strong>د</strong>تایی<strong>د</strong> کړ.‏ <strong>د</strong> هیت په وینا،‏ نږ<strong>د</strong>ې %48 ل<strong>د</strong>غو څخه چې مصاحبه ورسره شوې ویلې <strong>د</strong>ي چېهغوی شکنجه شوي او %66 ویلې چې هغوی م<strong>د</strong>افع وکیل ته الس رسی ن<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ <strong>د</strong> ستونزو316<strong>د</strong> حلولو لپاره،‏ هییت <strong>د</strong> افغانستان ا<strong>د</strong>ارو ته 11 سپارښتنې وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> امن کورونه<strong>د</strong> افغانستان حکومت <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> امن کورونو ا<strong>د</strong>اره کول اوس هم متناقض <strong>د</strong>ي.‏ هغه ښځېچې <strong>د</strong> امن کورونو ته اړتیا لري ډیری وختونه ورته الس رسی نلري.‏ په 13 والیتونو کې <strong>د</strong> ښځو25 <strong>د</strong> امن کورونه شتون لري.‏ ل<strong>د</strong>غو امن کورونو څخه INL <strong>د</strong> 10 <strong>د</strong> تمویلولو فنډ ورکوي.‏<strong>د</strong> INL لخوا تمویل شوي <strong>د</strong> امن کورونه په بشپړه توګه افغانان کارکونکي لري او پر مخ یېوړي.‏ هغه والیتونه چې <strong>د</strong> امن کورونه نلري،‏ لکه کن<strong>د</strong>هار او ارزګان،‏ انجوګانې هڅه کويترڅو <strong>د</strong> جنسیت پر اساس <strong>د</strong> تاوتریخوالې قربانیان هغه نږ<strong>د</strong>ې والیت ته یوسي چې <strong>د</strong> امن کورلري.‏ مګر،‏ په هغو والیتونو کې چې <strong>د</strong> امن کور نشته،‏ ښځې چې <strong>د</strong> امن خون<strong>د</strong>ې کور ته اړتیالري ډیری وختونه ورته پاملرنه نکیږي یا سیمه ایزې انجوګانې سرچینې نلري چې م<strong>د</strong>اخلهوکړي.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلې چې <strong>د</strong> نورو امن کورونو لپاره،‏ په ځانګړې توګه317په لرو پرتو سیمو کې اړتیا شته.‏پولیسو او څارنواالنو <strong>د</strong> امن کورونو راجع کولو لپاره خپلې غوښتنې زیاتې کړې <strong>د</strong>ي،‏ اوپه پایله کې ښځې <strong>د</strong> امن له کورونو او چې څنګه <strong>د</strong>ا کورونه کوالی شي هغوی له ناورینهاو فیزیکي تاوان څخه خون<strong>د</strong>ې وساتي ډیرې خبر <strong>د</strong>ي.‏ عموماً‏ ښځې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> چارو <strong>د</strong> وزرات‏)‏MOWA‏(<strong>د</strong> ښځو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> محکمه کولو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو یا <strong>د</strong> پولیس لخوا <strong>د</strong> امن کورونو ته318راجع کیږي.‏کله چې حکومت اعالن وکړ چې <strong>د</strong> امن ټول کورونه به ملي کړي او <strong>د</strong> امن شته کورونهیې له فاحشه خانو سره ورته وګڼل،‏ په 2011 کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت او <strong>د</strong> امن کورونو<strong>د</strong> برابرونکو اړیکې خرابې شوي،.‏ <strong>د</strong> امن کورونو او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> چارو وزارت،‏ هغهافغانې ا<strong>د</strong>اره چې <strong>د</strong> امن کورونو <strong>د</strong> عملیاتو نظارت <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه لري،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی ترمنځ شک شتون لري.‏319مګر،‏ اړیکې مخ پر ښه کی<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښځو چارو وزارت یووازې هغه وخت چې <strong>د</strong>ا وزارت ورته اجازه ورکړيښځې <strong>د</strong> امن له کور څخه وتالی شي.‏ <strong>د</strong>ا کار <strong>د</strong> ښځو پر وړان<strong>د</strong>ې تر هغه وخته خنډ <strong>د</strong>یمګر که هغوی وا<strong>د</strong>ه وکړي یا خپلې کورنی ته بیرته ورشي.‏ <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> چارو والیتي ریاستونو،)DOWAs( چې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> چارو وزارت تر صالحیت الن<strong>د</strong>ې راځي،‏ په ټول هیوا<strong>د</strong> کې یې اغیزډیر توپیر لري.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په جنوری کې ویلي چې،‏ وروسته ل<strong>د</strong>ې چېپه یوې ځوانې انجلی بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ایکن<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> چارو ریاست په <strong>د</strong>فترونو کې جنسي تیریوشو،‏ هغه <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>یتوب په لټه کې شوه.‏ پ<strong>د</strong>ې والیت کې <strong>د</strong> امن کور نشته،‏ ځکه نو هغه بای<strong>د</strong>تر هغه وخته پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>فترونو کې پاتې شوې وای ترڅو چې هغه <strong>د</strong> امن کور ته وړل شوې واییا بیرته خپلې کورنی ته سپارل شوې وای.‏ <strong>د</strong>اسې ا<strong>د</strong>عا کیږي چې په <strong>د</strong>فتر کې <strong>د</strong> هغې په لمړیشپه <strong>د</strong> DOWA محافظینو وربان<strong>د</strong>ې جنسي تیری کړی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په پای کې،‏ والیتي چارواکو<strong>د</strong> پیښې تحقیق تر سره کاوه.‏ بل لور ته،‏ <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> چارو ریاست <strong>د</strong> غلطو تورونو پروړان<strong>د</strong>ې چې له ښځو یې <strong>د</strong> فاحشو په بڼه کار اخیست <strong>د</strong> ښځو له امن کور څخه په بریا <strong>د</strong>فاعکړې.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلې چې امنیت <strong>د</strong> ښځو چارو <strong>د</strong> ریاستونو پر وړان<strong>د</strong>ې یو<strong>د</strong> یونما راپور <strong>د</strong> افغانستان په تاسیساتو کې<strong>د</strong> شکنجو څوارلس بیالبیل ډولونه تشریحکوي،‏ پشمول <strong>د</strong>:‏ ځړول ‏)له چت څخه <strong>د</strong>السونو له بن<strong>د</strong>ونو یا له یوه زنځیر څخه چېپه <strong>د</strong>یوال بن<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی،‏ یا <strong>د</strong> اوسپنې له میلې څخهیا بل کوم شي څخه ځړول،‏ چې <strong>د</strong> قربانې<strong>د</strong> پښو ګوتې یووازې په ځمکه لګیږي یابیخي په هوا کې وي او <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>ن وزن<strong>د</strong> ډیر وخت لپاره <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> السونه پر بن<strong>د</strong>ونووي(؛ <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>ه وخت لپاره په کیبل،‏ پیپونو،‏ربړې پیپونو یا په لرګي وهل ‏)پشمول <strong>د</strong>پښو په تلو او پښو وهل(؛ توقیف شوی پهسوک او پښو وهل؛ <strong>د</strong> تناسلې اعضاو پیچل؛<strong>د</strong> بریښنا شوک،‏ ستونزمن حالتونه،‏ <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>وخت لپاره تر سړې هوا الن<strong>د</strong>ې راوستل؛ <strong>د</strong>وژلو ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> او یا <strong>د</strong> توقیف شویو پر وړان<strong>د</strong>ېجنسي تاوتریخوالی.‏سرچینه:‏ یونما،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانانو په ساتنه کې <strong>د</strong> جنګ له کبله له توقیفشویو سره چلن<strong>د</strong>:‏ له یوه کال څخه وروسته،”‏ <strong>د</strong> 2013 جنوری،‏ .p. 4<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 133 30


حکو متو ا ليلوی خنډ <strong>د</strong>ی ترڅو <strong>د</strong> امن له کورونو څخه ساتنه او مالتړ وکړي.‏ په 2012 کې،‏ <strong>د</strong> ښځو چاروریاست <strong>د</strong>وه رییسان <strong>د</strong> لغمان په والیت کې له ښځو سره <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> کار کولو له کبله په جال320پیښو کې ووژل شول.‏مهاجرینپاکستان <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې 1.7 میلیون افغان مهاجرینو لپاره چې په پاکستان کې اوسیږي پخپلوسرح<strong>د</strong>ونو کې یې <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې اوسی<strong>د</strong>لو لپاره موافقه ن<strong>د</strong>ه کړې.‏ کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> نوي حکومتتر منځ ته راتلو پورې به هیڅ کومه پریکړه پ<strong>د</strong>ې اړه و نه نیول شي.‏ مګر،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیوچارو وزارت په وینا،‏ <strong>د</strong>اسې نه ښکارې چې په نږ<strong>د</strong>ې راتلونکې کې <strong>د</strong>ې پاکستان ډیره شمیرهمهاجرین په زور وباسي.‏ <strong>د</strong> 2012 په <strong>د</strong>سمبر کې،‏ پاکستان موافقه وکړه چې <strong>د</strong> مهاجرینو لپاره<strong>د</strong> ثبت کارتونو ته <strong>د</strong> 2013 تر جون پورې اجازه ورکړي.‏ <strong>د</strong> پاکستان <strong>د</strong> حکومت ویان<strong>د</strong>ویانوویلې چې <strong>د</strong>ا هیوا<strong>د</strong> منې چې <strong>د</strong> مهاجرینو بیرته ستنی<strong>د</strong>نه بای<strong>د</strong> پخپله رضا وي او <strong>د</strong>ا چې په زور321ایستل به تر سره نشي.‏<strong>د</strong> انسانانو قاچاقافغانستان <strong>د</strong> انسان <strong>د</strong> قاچاق پر وړان<strong>د</strong>ې پالن په اصالح کولو کې ځینې پرمختګونه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل،‏مګر نور کارونه بای<strong>د</strong> ترسره شي.‏ <strong>د</strong> 2012 په جون کې،‏ <strong>د</strong> انسانانو <strong>د</strong> قاچاق په راپور کې،‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت افغانستان <strong>د</strong> سرچینې،‏ ترانزیت او <strong>د</strong> سفر <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په بڼهپیژن<strong>د</strong>لی چې <strong>د</strong> نارینه و،‏ ښځو،‏ او ماشومانو بان<strong>د</strong>ې په زور کار کیږي او جنسي قاچاق ترسرهکیږي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم پر له پسې کال لپاره،‏ افغانستان په <strong>د</strong>ویمه <strong>د</strong>رجه <strong>د</strong> نظارت په لست کېراغلی،‏ چې <strong>د</strong>ویمه ټیټه <strong>د</strong>رجه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې په هغو وختونوکې به هیوا<strong>د</strong>ونو ته تر ټولو ټیټه <strong>د</strong>رجه ورکړ شي چې <strong>د</strong> انسانانو <strong>د</strong> قاچاق خپل پالن یې نهوي اصالح کړی.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انسانانو <strong>د</strong> قاچاق پر وړان<strong>د</strong>ې عالي کمیسیون خپلو <strong>د</strong>ریومیاشتینیو غونډو ته <strong>د</strong>وام ورکړی او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر هم ځینې قاچاقکونکي <strong>د</strong> 2008 <strong>د</strong> قاچاق پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قانون پر اساس محاکمه کړي،‏ مګر <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو قضیو322<strong>د</strong> استیناف غوښتنه شوې.‏امریکا <strong>د</strong> څو پروګرامونو <strong>د</strong> روزنو او پراختیا په مالتړ کې کار کوي ترڅو <strong>د</strong> هغو حالتونومخه ونیسي چې <strong>د</strong> انسان پراخ قاچاق ته الر پرانیزي.‏ هغه <strong>د</strong>فتر چې <strong>د</strong> انسانانو <strong>د</strong> قاچاقڅخه نظارت او مبارزه کوي <strong>د</strong> هګر نړیواله موسسه په هغو هڅو کې تمویلوي چې <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنې او <strong>د</strong> حکومت تر منځ <strong>د</strong> قاچاق پر وړان<strong>د</strong>ې اړون<strong>د</strong> فعالیتونه همغږېکوي.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>فتر په هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> هګر نړیوالې موسسې <strong>د</strong> قاچاق <strong>د</strong> مهمو ځایونو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېمنطقې ځانګړې ستونزې <strong>د</strong> بڼې او کچې پیژن<strong>د</strong>لو په برخو کې تحقیق هم تمویلوي.‏ <strong>د</strong> امریکابهرنیو چارو وزارت نظر ورکړی چې <strong>د</strong>ې تحقیق تر 18 کلنو پورې <strong>د</strong> قاچاق شویو هلکانو<strong>د</strong> بیرته راوړلو <strong>د</strong> یوه ماډل <strong>د</strong> جوړولو خبر ورکړي،‏ ل<strong>د</strong>ې ماډل څخه به له خطر سره په یوه323ټولنه کې <strong>د</strong> یوه آزمویښتې پروژې په بڼه کار واخیستل شي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره134


حکو متو لي<strong>د</strong> مطبوعاتو آزا<strong>د</strong>يپه فبروری کې،‏ <strong>د</strong> م<strong>د</strong>نې ټولنو او مطبوعاتو <strong>د</strong> نظارت سازمانونو حکومت وهڅاوو چې ډیر ژرمعلوماتو ته <strong>د</strong> الس رسي <strong>د</strong> قانون مسو<strong>د</strong>ه،‏ چې عامو خلکو ته <strong>د</strong> حکومت معلوماتو ته اجازهورکوي،‏ پارلمان ته <strong>د</strong> تايي<strong>د</strong> لپاره ولیږي.‏ <strong>د</strong> پرمختګ لپاره <strong>د</strong> م<strong>د</strong>نې ټولنو او <strong>د</strong> مطبوعاتو مالتړ،‏<strong>د</strong> قانون مسو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> 2012 کال له فبروری څخه <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليي وزارت سره <strong>د</strong> تقنیني کتنې لپاره پرته<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> افغانستان پر شفافیت <strong>د</strong> نظارت ا<strong>د</strong>ارې ویلي چې <strong>د</strong> وګړو لخوا <strong>د</strong> حکومت معلوماتو تهالس رسی نشتون،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب شوی چې <strong>د</strong> عامو خلکو لخوا نظارت کمزوری وي او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong>324<strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې لپاره یې زمینه برابره کړي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ بې پولې راپور ورکونکو <strong>د</strong> نړیوالو مطبوعاتو <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ی خپل کلنی لست خپورکړی.‏ <strong>د</strong>ې راپور له 179 هیوا<strong>د</strong>ونو څخه افغانستان ته 128 <strong>د</strong>رجه ورکړي،‏ <strong>د</strong>ا له تیر راپور څخه22 <strong>د</strong>رجې پرمختګ <strong>د</strong>ی.‏ راپور ویلي چې په 2012 کې هیڅ ژورنالیست ن<strong>د</strong>ی وژل شوی او<strong>د</strong> مطبوعاتو <strong>د</strong> کارکوونکو نیول را ټیټ شوي.‏ راپور اشاره کړي چې حکومت <strong>د</strong> هغو کسانوپه اړه چې <strong>د</strong> ژورنالیستانو <strong>د</strong> تاوتریخوالي په اړون<strong>د</strong> تورن <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> معافیت مسله ن<strong>د</strong>ه حل کړي.‏پر<strong>د</strong>ې برسیره،‏ <strong>د</strong> بهرنیو ځواکونو وتل او په ګاون<strong>د</strong>ي هیوا<strong>د</strong> پاکستان کې <strong>د</strong> حالت خرابی<strong>د</strong>ل <strong>د</strong>ا325معنی لري چې پرمختګونه له خطر سره مخ <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشري حقونو خپلواک کمیسیون<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزرات په وینا،‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشري حقونو خپلواک کمیسیون)AIHRC( که څه هم ډیری کمیشنران شتون نلري اوس هم خپلو کارونو ته <strong>د</strong>وام ورکوي.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر ‎22‎‏،<strong>د</strong> نهو کمیشنرانو له بستونو څخه،‏ پنځه بستونه خالې پاتې و.‏<strong>د</strong> 2011 په جنوری کې،‏ یو کمیشنر په ځانمرګي بری<strong>د</strong> کې ووژل شو.‏ <strong>د</strong> 2011 په <strong>د</strong>سمبر کې،‏ولسمشر کرزي پریکړه وکړه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو کمیشنرانو <strong>د</strong>ورې تم<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> نکړي.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشريحقونو خپلواک کمیسیون <strong>د</strong>ا پریکړه هم کړې چې خپل یو کمیشنر <strong>د</strong> 2012 په سپتمبر کېله معلوماتو څخه <strong>د</strong> غلط کار اخیستلو په اړه له <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ګوښه کړي.‏ راپور ورکړ شوی چېولسمشر کرزي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشري حقونو <strong>د</strong> کمیشنرانو <strong>د</strong> نومان<strong>د</strong>انو یو لست جوړ کړیمګر <strong>د</strong>اسې ویل کیږي چې <strong>د</strong>ا کسان <strong>د</strong> بشري حقونو مناسبه تجربه نلري.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع په پایکې،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنو سازمانونه او <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> بشري حقونو خپلواک کمیسیون یو ځای کار کوي ترڅو ولسمشر کرزي ته <strong>د</strong> تجربه لرونکو326کان<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>انو لست وړان<strong>د</strong>ي کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 135 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیااقتصا<strong>د</strong>ي منځپانګېمهمې پیښې 137نړیوال بانک ‏’افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې،‏<strong>د</strong> 2014 څخه اخوا ته کتنه‘‏ 138اقتصا<strong>د</strong>ي نقشه 139بو<strong>د</strong>یجه 140<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ ستراتیژي 141<strong>د</strong>رې میاشتنی سرټکی:‏ <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزهحساب ورکونې چوکاټ په اړه تازه خبرې 143بانک<strong>د</strong>اري او مالیه 144<strong>د</strong> طبیعي زیرمو پراختیا 146کرهنه 149اساسي خ<strong>د</strong>متونه/پراختیا 152ترانسپورتیشن 158ز<strong>د</strong>ه کړه 160کار 162روغتیا 163<strong>د</strong> خصوصي سکتور پراختیا 168سو<strong>د</strong>اګري 171مخابرات 171ځانګړی عمومي پلټونکیمنځپانګېI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره136


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیااقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په افغانستان کې <strong>د</strong> حکومتولۍ او اقتصا<strong>د</strong>يپراختیا څخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره نږ<strong>د</strong>ې $23 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر چمتوکړې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستو ډیره برخه<strong>د</strong> څلورو لویو پروګرامونو او بانکي حسابونو له الرې ورکړ شوي <strong>د</strong>ه:‏ <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا لپاره<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ صن<strong>د</strong>ق،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګونپروګرام،‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ ثبات عملیاتونو لپاره وظیفوي ځواک،‏ او <strong>د</strong> بهرنیو-<strong>د</strong>فاعي چارو وزارتونوتر ګډ اثر الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربنا پروګرام چې <strong>د</strong> <strong>د</strong> فاع وزارت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربنا327بو<strong>د</strong>یجې لخوا لګښت ورکول کیږي.‏<strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو سکتور چې <strong>د</strong> مخابراتو،‏ ترانسپورت،‏ او <strong>د</strong>ولتي خ<strong>د</strong>ماتو لخوا مشري کیږي،‏<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې تر ټولو مهم چلونکی ګڼل شوی،‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې رغونه <strong>د</strong> صنعتيسکټور څخه وړان<strong>د</strong>ې تلې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا،‏ قانوني کرهنه <strong>د</strong> GDP <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ویمډیر مهم المل <strong>د</strong>ی،‏ خو <strong>د</strong> هوا په ب<strong>د</strong>لی<strong>د</strong>و سره نوسان کوي.‏ <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې تولی<strong>د</strong>ات تر اوسه ال328مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي،‏ خو باالخره <strong>د</strong> GDP په و<strong>د</strong>ه کې 3–%2 برخه اخلي.‏<strong>د</strong> 2002 کال څخه راهیسې <strong>د</strong> افغانستان اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نړیوال پوځ <strong>د</strong> مصارفو او پراختیاييمرستو سربیره په اوسط ډول هر کال %9 و<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong>ه.‏ اټکل شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2014 کال څخهوروسته چې نړیوال ځواکونه بیرته ځي،‏ <strong>د</strong>ا و<strong>د</strong>ه هم کمه شي.‏ په <strong>د</strong>اسې یو هیوا<strong>د</strong> کې چې<strong>د</strong> غربت لوړه کچه،‏ بیکاري،‏ <strong>د</strong> خواړو نشتون،‏ او <strong>د</strong> کوکنارو کرهنې څخه رنځ وړي <strong>د</strong> مرستو329کموالی به <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> مصارفو او عای<strong>د</strong>اتو ترمینځ یوه لویه خال رامینځته کړي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو هڅې <strong>د</strong>وام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې ترڅو له افغانستان سرهمرسته وکړي چې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> څخه وروسته <strong>د</strong> ملي امنیت بشپړ مسولیت په غاړه واخلي او 2014کال څخه وروسته چې ایتالفي ځواکونه وځي <strong>د</strong> ‏“انتقال په لسیزه”‏ کې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي انقباضکچه ټیټه کړي.‏ پهرصورت،‏ سیګار ته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت ځوابونه ښيي چې <strong>د</strong> امنیتنشتون الهم په افغانستان کې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا پروژو کامیابه پلي کولو پهوړان<strong>د</strong>ې یو غښتلی خنډ <strong>د</strong>ی.‏مهمې پيښېپ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong>رې مهمې پراختیاوې ترسره شوې.‏ لومړی،‏ <strong>د</strong> کابلبانک ځانګړی محکمه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بانک اصلي طرح کونکو په شمول <strong>د</strong> 21 کسانو په اړه فیصلې خپرې کړې چې په<strong>د</strong>ې توطیه کې یې السونه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل.‏ په هرصورت،‏ ګوته نیونکي وایي چې مجرمینو ته سمه330سزا ن<strong>د</strong>ه ټاکل شوې.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 137 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong>ویم،‏ USAID <strong>د</strong> افغان حکومت سره یوه <strong>د</strong>وه اړخیزه موافقه السلیک کړه چې له مخېبه یې <strong>د</strong> ملي صنایعو شرکت،‏ <strong>د</strong> افغانستان بریښنا شرکت ته،‏ مستقیمه مرسته ورکوي څو <strong>د</strong>هلمن<strong>د</strong> والیت په کجکي بن<strong>د</strong> کې <strong>د</strong>ریم توربین نصب کړي.‏ که څه هم په 2008 کال کې <strong>د</strong>انګلستان <strong>د</strong>ولت لخوا په ډیر لګښت توربین بن<strong>د</strong> ته ورسول شو،‏ خو هیڅکله هم نصب نهشو.‏ USAID 331 ویلي چې DABS کولی شي <strong>د</strong> نصبولو مسولیت په غاړه واخلي،‏ خو وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> سیګار یوه پلټنه په ګوته کړې <strong>د</strong>ه چې DABS <strong>د</strong> بریښنا سو<strong>د</strong>اګریز کولو لپاره <strong>د</strong> وسایلو <strong>د</strong>332نصب او م<strong>د</strong>یریت لپاره کافي ظرفیت نلري.‏<strong>د</strong>ریم،‏ <strong>د</strong> څارنې او همغږۍ ګډ هییت )JCMB( <strong>د</strong> ملي اولویتونو <strong>د</strong> شپږ پاتې پروګرامونوڅخه څلور نور یې هم تصویب کړ چې پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> ملي اولویتونو منل شوي پروګرامونوشمیر 20 ته ورسی<strong>د</strong>.‏ JCMB 333 <strong>د</strong> پریکړه نیونې لوړ رتبه هییت <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> افغان مالیېوزارت او په افغانستان کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مارموریت مشر لخوا یې په ګډه مشري کیږي،‏مسولیت لري تر څو <strong>د</strong> پراختیايي پروګرامونو په برخه کې <strong>د</strong> افغانستان او متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ستراتیژیو تر مینځ همغږي رامینځته کړي.‏ ،NPPs په 2008 کال کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مليپراختیا ستراتیژي حاصل <strong>د</strong>ی چې په سلهاوو <strong>د</strong>وه اړخیزه او څو اړخیزه پراختیايي پروژې334<strong>د</strong>اسې سره یو ځای کوي چې <strong>د</strong> الښه پايښت لپاره <strong>د</strong> افغان بو<strong>د</strong>یجې له الرې پلي کړای شي.‏پ<strong>د</strong>ې ربع کې څلور تصویب شوي پروګرامونه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> اوبو او طبیعي زیرمو ملي پراختیا،‏ <strong>د</strong>کرهنې جامع تولی<strong>د</strong>ات او <strong>د</strong> مارکیټ ملي پراختیا،‏ <strong>د</strong> ملي بریښنا رسونه،‏ او اغیزمن او ګټورهحکومتولي.‏ تمه کیږي چې <strong>د</strong> NPPs <strong>د</strong>وه پاتې پروګرامونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کال په وروستیو کې JCMB335ته وړان<strong>د</strong>ې کړای شي.‏په نورو پراختیاو کې،‏ نړیوال بانک <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> هغو مطالعو وروستی رپوټ خپورکړ چې په 2011 کال کې یې <strong>د</strong> بن کنفرانس څخه وړان<strong>د</strong>ې پیل کړی و؛ 336 <strong>د</strong> مالیې وزارت <strong>د</strong>کابل بانک اخیستلو لپاره یوه <strong>د</strong>اوطلبي ر<strong>د</strong> کړه؛ 337 او <strong>د</strong> وزیرانو شورا <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې قانون یوه338بیاکتل شوې مسو<strong>د</strong>ه تصویب کړه.‏نړیوال بانک ‏‛افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې،‏<strong>د</strong> 2014 څخه اخوا ته کتنه’‏نړیوال بانک <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په اړه خپل یو جامع معاینې په ترڅ کې ګڼو ننګونو تهاشاره کړې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> 2002 څخه راهیسې <strong>د</strong> افغانستان ګړن<strong>د</strong>ی اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ <strong>د</strong>مرستو سره تړاو <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت عای<strong>د</strong>اتو و<strong>د</strong>ه کړې خو بیاهم اړتیاوېنه پوره کوي.‏ 339 نړیوال بانک اټکل کوي چې افغانستان <strong>د</strong> خپل ملي عای<strong>د</strong>اتو او مصارفو ترمینځ <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>ه خال ډکولو لپاره تر 2021/2022 کاله پورې هر کال $7 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته<strong>د</strong> مستقیمه مرستې په توګه اړتیا لري چې $5 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر یې <strong>د</strong> امنیتي پایښت لپارهلګول کیږي.‏ حتی <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستې سره به <strong>د</strong> افغانستان مالي پس منظر غیر ثابته او <strong>د</strong> ګواښ340سره مخ وي.‏<strong>د</strong>ولت او نړیواله ټولنه <strong>د</strong>واړو په خپل مالي طرح کې یا<strong>د</strong>ه کړې چې <strong>د</strong> عینک مسوکان او حاجي ګک <strong>د</strong> اوسپنو کان تولی<strong>د</strong>ات به په 2017 کال کې پيل شي.‏ 341 پهرصورت،‏په افغانستان کې قانوني،‏ لوژستیکي،‏ او امنیتي ننګونې کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>ا نیټه وځنډوي.‏<strong>د</strong>ا مسایل په 149–146 مخونو کې څیړل شوي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره138


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاپه هغو هیوا<strong>د</strong>ونو کې چې ورته شرایط لري <strong>د</strong> نړیوال بانک تجزیې ښو<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong> بریالیلیږ<strong>د</strong> لپاره سیاسي ځواک او ثبات اړین <strong>د</strong>ي.‏ پهرصورت،‏ <strong>د</strong> بانک <strong>د</strong> رپوټ په اساس افغانستانپ<strong>د</strong>ې برخو کې مخ په شا روان <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> بیکارۍ کچه چې اوس %8 اټکل شوې،‏ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> سرهکی<strong>د</strong>ای شي زیاته شي،‏ ځکه چې <strong>د</strong> کار زیاته برخه چې <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو او رغونې څانګې وې،‏<strong>د</strong> بهرنیو مرستو پورې تړاو <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.‏ ډیر ب<strong>د</strong> ګوزار به یې هغه %48 کاري ځواک وي چېنیمايي کارونه لری)په اونۍ کې په اوسط ډول 35 ساعتونه کار کوي(.‏ ډیر کارونه چې <strong>د</strong>مرستو په پیسې رامینځته شوي ‏“ناڅاپي”‏ کارونه <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> روزانه کار،‏ خواړه،‏ پیسې <strong>د</strong> کار لپارهپروګرامونه.‏ کله چې نړیوال ځواکونه او <strong>د</strong> والیتي بیارغونې ټیمونه افغانستان پریږ<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>اکارونه به په اول ق<strong>د</strong>م کې له السه ووځي.‏ عالوه پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا،‏ لکه څنګهچې <strong>د</strong> بهرنیو مرستو زیاته برخه ناامنه والیتونو ته ځانګړې شوې وه،‏ نو <strong>د</strong> مرستو راکمی<strong>د</strong>و342سره به ناامنه والیتونه <strong>د</strong> امنو والیتونو په پرتله زیات اغیزمن شي.‏نړیوال بانک سپارښتنه کوي چې بسپنه ورکونکي بای<strong>د</strong> په مرستو کې <strong>د</strong> ډیر کموالي څخهډډه وکړي،‏ چې پ<strong>د</strong>ې سره کی<strong>د</strong>ای شي افغان حکومت <strong>د</strong>ې ته اړ شي چې <strong>د</strong> امنیتي او ملکيمصارفو لپاره سخت بو<strong>د</strong>یجوي پریکړې ونیسي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong>ا کی<strong>د</strong>ای شي ناڅاپي اقتصا<strong>د</strong>يستونزې لکه <strong>د</strong> افغاني پیسو <strong>د</strong> ارزښت کمی<strong>د</strong>نه او <strong>د</strong> کار بازار بې ثباته کی<strong>د</strong>نه راوالړ کړي.‏په مرستو کې ت<strong>د</strong>ریجي کموالی <strong>د</strong> مرستو په وخت او بو<strong>د</strong>یجه کې <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>وینې لپاره وخت343ورکوي او هم <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهاله اقتصا<strong>د</strong>ي پالن په جوړونه کې مرسته کوي.‏اقتصا<strong>د</strong>ي نقشه<strong>د</strong> 2002 کال څخه راهیسې <strong>د</strong> افغانستان اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پام وړ و<strong>د</strong>ه کړې.‏ <strong>د</strong> GDP کلنۍ و<strong>د</strong>ه یې%9 شوې چې <strong>د</strong> ګڼو ګاونډیو هیوا<strong>د</strong>ونو څخه زیات او یا برابر <strong>د</strong>ه.‏ 344 لکه څنګه چې په3.9 ج<strong>د</strong>ول کې لی<strong>د</strong>ل کیږي نړیوال بانک په 2012 کال کې <strong>د</strong> غنمو او حبوباتو بې ساری حاصلله امله <strong>د</strong> افغانستان ریښتونی GDP و<strong>د</strong>ه %10.3 اټکل کړی،‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې تورم پهنسبي ډول ټیټ پاتې شوی <strong>د</strong>ی.‏ 345 ج<strong>د</strong>ول ښيي چې تجزیه کونکو په بیالبیلو الرو <strong>د</strong> افغانستاناقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه تجزیه کړي خو عمومي تګالره یې یوه <strong>د</strong>ه.‏ نړیوال بانک اټکل کوي چې GDP346تر 2018 کاله پورې به %6 ته او په اوږ<strong>د</strong>مهال کې %5 ته راټیټ شي.‏3.9 ج<strong>د</strong>ولاقتصا<strong>د</strong>ي بڼې،‏ په رپوټ ورکولو کې ب<strong>د</strong>لونونه2011 مالي کال2012 مالي کال*‏2013 مالي کال*‏WBIMFADBCIAWBIMFADBCIAWBIMFADBCIAN/A6.53.3N/A10.35.211.9117.35.87.2<strong>د</strong> GDP واقعیی،‏ % ب<strong>د</strong>لون 5.8N/A6.76.1N/A6.56.66.2N/A11.311.811.813.8انفالسیون،‏ %N/AN/AN/AN/A528N/AN/A1,000543N/AN/A1,000سړي سر عای<strong>د</strong> ،GDPپه ډالرونوټ:‏ * اټکل شویسرچینې:‏ نړیوال بانک،‏ سیګار ته ایمیلي پیغام،‏ ‎1/2013‎؛ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې تر 2014 کال وروسته کتنه”.‏ 2/28/2013، <strong>د</strong> السرسي نیټه 3/18/2013. نړیوال بانک،‏GDP“ سرانه عای<strong>د</strong> ‏)روان امریکایي ډالر(،”‏ <strong>د</strong> السرسي نیټه 4/10/2013. ،IMF ‏”نړیواله اقتصا<strong>د</strong>ي نظریه،”‏ 10/2012، <strong>د</strong> السرسي نیټه ‎4/9/2013‎؛ ،CIA ‏“نړیوال فکټ بوک،”‏3/27/2013، <strong>د</strong> السرسي نیټه ‎4/9/2013‎؛ ADB ‏“<strong>د</strong> اسیایي پراختیا کتنه”‏ 2013، <strong>د</strong> السرسي نیټه 4/9/2013.<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 139 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> افغان حکومت مالي کال له هجري کالسره سمون خوري خو په وروستي کال)1391( کې به یواځې یو ځل <strong>د</strong>ا کل <strong>د</strong>2012 <strong>د</strong> مارچ له 21 بیا <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>ې 2012 کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 پورې وي تر څو <strong>د</strong> مرستهکونکو له مالي کلونو سره په سمه توګهمطابقت ومومي.‏ <strong>د</strong>غه یواځني نهه میاشتنيمالي کال هغه ب<strong>د</strong>لون ته زمینه برابره کړهچې اوس به <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر له 20 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر20 <strong>د</strong>وام کوي.‏ <strong>د</strong> “12 میاشتو پرتله”‏ هغهمتن ته راجع کیږي چې <strong>د</strong> پرتلې کولو لهنورمال شوي فورم سره سمون خوري.‏‏“افغانستان به <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره نړیوالو مرستوته په راتلونکې لسیزې کې اړتیا ولريچې خپل خصوصي سکتور ته و<strong>د</strong>هورکړي او <strong>د</strong> جنوبي اسیا له مخ په و<strong>د</strong>ېاقتصا<strong>د</strong> سره خپل توامیت پراخ کړي.”‏سرچینه:‏ سپینه ماڼۍ ‏“فکټ شیټ:‏ افغانستان،”‏ 2/12/2013.<strong>د</strong> 1392 مالي کال مجموعي بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> 1391 مالي کال په پرتله چې $6.07 ملیار<strong>د</strong>ه ډالروه،‏ $7.04 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر ټاکل شوې ‏)‏‎12‎‏-میاشتنی پرتله(.‏ بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong>وه اساسي برخې لري:‏عملیاتي بو<strong>د</strong>یجه )$3.77 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر(،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت روان لګښتونه امنیت،‏ معاشات،‏عملیاتونه او ساتنې،‏ پانګونه،‏ او <strong>د</strong>اسې نور ورکوي او انکشافي بو<strong>د</strong>یجه )$3.27 ملیار<strong>د</strong>هډالر(،‏ چې <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو په مرسته پروژو او پروګرامونو ته چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخوا پلي347کیږي مصرف ورکوي.‏<strong>د</strong> 1392 مالي کال انکشافي بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> 1391 مالي کال څخه %37 زیاته <strong>د</strong>ه.‏ 348 په تیرهربع کې سیګار ومون<strong>د</strong>ه چې په تاریخي ډول <strong>د</strong>ولت په 1390 مالي کال کې <strong>د</strong> انکشافيبو<strong>د</strong>یجې لږه برخه،‏ %52 مصرف کړې وه.‏ DOD په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات پهلوري <strong>د</strong> مختګ په اړه <strong>کانګرس</strong> ته خپل رپوټ کې <strong>د</strong>ا ان<strong>د</strong>يښنه څرګن<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong>ه.‏ 349 <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجېکمزوری مصرف یو له هغو ان<strong>د</strong>یښنو څخه <strong>د</strong>ه چې بسپنه ورکونکي افغان حکومت ته<strong>د</strong> الزیاتو مستقیمو مرستو ورکولو په اړه يې لري.‏ سیګار یوه روانه پلټنه لري چې په ترڅکې به یې <strong>د</strong> USAID هغه هڅې وارزوي چې <strong>د</strong> مستقیمه مرستو په ا<strong>د</strong>اره او حساب ورکونهکې <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> وړتیا معلومولو لپاره یې کاروي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې په اړه <strong>د</strong> الزیاتومعلوماتو لپاره <strong>د</strong> 2 برخې،‏ مخ وګورئ 32.مالي پایښت<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مالي پایښت نسبت ملي عای<strong>د</strong>ات تقسیم پر عملیاتي لګښتونه په نړۍ کېیو له ټیټو نسبتونو څخه <strong>د</strong>ی.‏ 350 که څه هم <strong>د</strong> افغانستان کلنۍ خالص عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong> 2006کال څخه تر 2011 کال پورې <strong>د</strong> $0.6 څخه $2 ته زیات شوی،‏ چې ډیری برخه یې <strong>د</strong> مالیواو ګمرکاتو له امله وه،‏ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> عامه مصارفو کلنۍ مجموعه<strong>د</strong> $5.8 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه $17.4 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته زیات شوی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مصارفو مجموعه<strong>د</strong> 2006 کال څخه 2011 کاله پورې $72.9 ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو ته رسیږي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مصارفو یوازې)$7.3 %10 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ <strong>د</strong> افغانستان ملي عای<strong>د</strong>اتو لخوا تامین شوي.‏ پاتې یې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه351ایاالتو )$46.3 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ او پاتې نړیوالې ټولنې لخوا )$19.3 ملیار<strong>د</strong>ه ډالر(‏ تامین شوي.‏<strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو ټولول<strong>د</strong> مجموعي عای<strong>د</strong>اتو %68 <strong>د</strong> مالیو څخه راټولیږي.‏ 352 <strong>د</strong> ماليې وزارت پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> ګمرکاتو،‏عای<strong>د</strong>اتو،‏ عامه شتمنۍ،‏ او <strong>د</strong>اخلي تفتیش او ا<strong>د</strong>ارې ریاستونو په مشري کې هر اړخیزهب<strong>د</strong>لونونه راوستل.‏ <strong>د</strong>ا ب<strong>د</strong>لون،‏ <strong>د</strong> ‏“ال تکړه،‏ ځواکمن او <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> وړ مشرتوب”‏ له الرې په10 والیتونو کې <strong>د</strong> ګمرکاتو رییسان ب<strong>د</strong>ل کړ څو په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو کچه لوړهشي او مالي پایښت ته الره هواره شي.‏ وزارت تمه لري چې پ<strong>د</strong>ې ب<strong>د</strong>لون سره به <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري353فسا<strong>د</strong> مخه ونیسي او سترې ګټې السته راوړي.‏که څه هم <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو په راټولولو کې متوقع و<strong>د</strong>ې رامینځته شوي،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت او ایتالفيملګرو یې باور لري چې په روان او متوسطو شرایطو کې به افغانستان ونشي کولی څو<strong>د</strong> خپل مصارفو بشپړ کولو لپاره کافي عوای<strong>د</strong> السته راوړي.‏ نړیوال بانک اټکل کوي چې تر2021/2022 کاله پورې به <strong>د</strong>ا مالي خال <strong>د</strong> GDP له %25 سره برابر شي او وايي چې نړیوالې354ټولنې ته ښايي تر څو <strong>د</strong>ا خال ډکه کړي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیبو<strong>د</strong>یجهI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره140


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ USAID او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ګمرکاتو او پولو <strong>د</strong> ساتنې ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> افغانګمرکاتو ریاست سره مرسته کوي چې <strong>د</strong> کابل په نړیوال هوايي ډګر کې بارونه په اغیزمنډول تفتیش کړي.‏ <strong>د</strong> ګمرک چارواکي موخه لري چې <strong>د</strong> سرکښو سو<strong>د</strong>اګرانو لخوا <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>مخه ونیسي او هم قانوني سو<strong>د</strong>اګرۍ ته الره هواره کړي.‏ State ویلي چې <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>و هڅو پهنتیجه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هوايي ډګر له الرې سو<strong>د</strong>اګري %36 زیاته شوې <strong>د</strong>ه.‏ تمه کیږي چې په 2013کال کې <strong>د</strong> ګمرکاتو عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong>وه ملیار<strong>د</strong>ه افغانیو ته )$36.9 میلیونه ډالر(‏ زیات شي،‏ چې355<strong>د</strong> 2012 کال په پرتله %43 زیاتوالی ښيي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ ستراتیژيپه افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي لیږ<strong>د</strong> ستراتیژي <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> 2014 کال له پایته رسی<strong>د</strong>لو سره <strong>د</strong> نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویه ځواکونو له وتلو او <strong>د</strong> بسپنه ورکونکو <strong>د</strong> مرستې متوقعکمښت له امله منفي اقتصا<strong>د</strong>ي اغیزې کمې کړي.‏ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> افغانستان سره مرسته کويتر څو <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره و<strong>د</strong>ې لپاره خپلې زیرمې په کار واچوي.‏ 356 <strong>د</strong> ستراتیژیکې ملګرتیا تړون لهالرې چې <strong>د</strong> 2012 کال په می کې السلیک شو،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ژمنه کړې چې تر 2024 کالهپورې <strong>د</strong> افغانستان سره امنیتي او اقتصا<strong>د</strong>ي مرسته وکړي.‏ که څه هم افغان <strong>د</strong>ولت وړان<strong>د</strong>یزکړی و چې هر کال $2 ملیار<strong>د</strong> ډالر اقتصا<strong>د</strong>ي مرسته ورکړ شي،‏ خو متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په تړونکې کوم مق<strong>د</strong>ار ن<strong>د</strong>ی ټاکلی.‏ 357 متح<strong>د</strong>ه ایاالت تمه لري چې <strong>د</strong> 2024 کال څخه وروسته افغانحکومت <strong>د</strong> خپل عملیاتي مصارفو لپاره عای<strong>د</strong>ات تولی<strong>د</strong> کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو اقتصا<strong>د</strong>ي مرستې <strong>د</strong> عامه او خصوصي سکتور پر پراختیا،‏ <strong>د</strong> خصوصي پانګهاچونې پر پراختیا،‏ <strong>د</strong> خواړو مصونیت،‏ او <strong>د</strong> کاري موقو پر مون<strong>د</strong>لو تمرکز کوي.‏ لکه څنګه چې<strong>د</strong> راتلونکې پاڼې په 3.36 شکل کې ښو<strong>د</strong>ل کیږي،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغانستان سره <strong>د</strong> مستقیمومرستو کچه په ت<strong>د</strong>ریجي ډول زیات کړی.‏ <strong>د</strong> حکومت حساب ورکونې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> یو رپوټ پهوینا،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت په نظر کې لري <strong>د</strong> عای<strong>د</strong>اتو تولی<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو وړان<strong>د</strong>ې کول،‏ او <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري<strong>د</strong>وستانه چاپیریال رامینځته کولو لپاره په مرکزي او ملي کچه <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت ظرفیت زیاتکړي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> وریښمو نوې الرې له نوښت سره مرسته کوي،‏ <strong>د</strong>اسې یوهپالیسي چې <strong>د</strong> پایښت او جامع اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ لپاره جوړ شوی او <strong>د</strong> افغانستان سره مرسته358کوي چې په ت<strong>د</strong>ریجي ډول <strong>د</strong> سیمې په اقتصا<strong>د</strong> کې خپل ځای ونیسي.‏وروسته برخه په لویو اقتصا<strong>د</strong>ي سکتورونو کې پرمختګونه او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرستههڅو ته اشاره کوي:‏ بانک<strong>د</strong>اري او ماليه،‏ طبیعي زیرمې،‏ کرهنه،‏ او <strong>د</strong> بریښنا،‏ ترانسپورتیشن،‏روغتیا او ز<strong>د</strong>ه کړې په شمول اساسي خ<strong>د</strong>متونه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 141 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاشکل 3.36<strong>د</strong> USAID مستقيمه مرسته،‏ 2011–2002 ‏(ميليون ډالر)‏$612$650$520$359<strong>د</strong> افغانستان بيارغونې خيریه صن<strong>د</strong>ق مجموعه:‏ $1,743.2<strong>د</strong>وه اړخيزه مجموعه:‏ $451.8$390$290$207.5$260$116.8$124$85$75.8$72$72$48$40$27.2$38$5.1 $4.1$14.2$0$.1 $1.1$0 $0a 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002$130$0یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏a <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې <strong>د</strong> 2012 مالي کال <strong>د</strong> USAID ډیری بسپنه ورکوونه <strong>د</strong> مستقيم مرستې لپاره ن<strong>د</strong>ه مقي<strong>د</strong> شوې.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/18/2013 او 4/11/2013 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> USAID ځوابونه.‏په افغانستان کې <strong>د</strong> ځمکې اصالحاتو پروژهUSAID <strong>د</strong> ځمکې اصالحاتو و<strong>د</strong>ې ته په <strong>د</strong>ې موخه ا<strong>د</strong>امه ورکړې <strong>د</strong>ه،‏ چې <strong>د</strong> خصوصي سکتورپانګونې او <strong>د</strong> کار پی<strong>د</strong>ا کولو لپاره <strong>د</strong> شتمنیو پيژن<strong>د</strong>نه او <strong>د</strong> پلي کی<strong>د</strong>و وړ قانوني حقونه اړین<strong>د</strong>ي.‏ په 2010 کال کې،‏ <strong>د</strong> کرهنې،‏ اوبه لګونې او مال<strong>د</strong>ارۍ وزارت <strong>د</strong> افغان ځمکې واکمنيرامینځته کړه څو پانګه اچونکي وهڅوي چې <strong>د</strong>ولتي ځمکې <strong>د</strong> کرهنې لپاره اجاره ونیسي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موخې پرمختګ لپاره،‏ <strong>د</strong> 2011 کال په مارچ کې USAID په افغانستان کې <strong>د</strong> ځمکېاصالحات پروژه پيل کړه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅې لپاره <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې $30.6 میلیونه359ډالر مقی<strong>د</strong> شوی و.‏LARA <strong>د</strong> جالل آبا<strong>د</strong> ښاروالۍ سره کار کاو تر څو <strong>د</strong> شتمنیو <strong>د</strong> ثبت سیستمونو او <strong>د</strong>شتمنیو بریښنایي اسنا<strong>د</strong> چمتو کړي.‏ USAID سیګار ته رپوټ ورکړی چې <strong>د</strong> ځمکې-نومسافټ ویر پروګرام بشپړ شوی او په جالل آبا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> الرا په <strong>د</strong>فتر کې <strong>د</strong> ازمایښت لپاره نصبشوی،‏ او له 2,000 څخه زیاتې برخې چې <strong>د</strong> ښاروالۍ <strong>د</strong> مالیې نقشې سره نښلی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي پکې<strong>د</strong>اخل شوي <strong>د</strong>ي.‏ USAID رپوټ ورکړی چې <strong>د</strong> افغان ځمکې واکمنۍ سره <strong>د</strong> الرا یوځای کی<strong>د</strong>لوڅخه وروسته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي ځمکو عای<strong>د</strong>ات زیات شوي <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> 2011 کال څخه وړان<strong>د</strong>ې هر کال7 میلیونه افغانۍ )$127,872( او په 2012 کال کې چې الرا په کار پیل کړی 175 میلیونه360افغانۍ )$3.2 میلیونه ډالر(‏ او <strong>د</strong> الزیاتو ګټو تمه هم کیږي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره142


<strong>د</strong>رې میاشتنی سرټکي<strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې چوکاټ په اړهتازه خبرونه<strong>د</strong> رپوټ پ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وره کې،‏ سیګار <strong>د</strong> State سرهیوځای تعقیب کړه چې <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزهحساب ورکونې چوکاټ پلي کولو لپاره چې <strong>د</strong>2012 کال په جوالی کې <strong>د</strong> افغانستان او نړیوالېټولنې لخوا مطرح شوی و،‏ کوم عملي ګامونهپورته شوي <strong>د</strong>ي.‏ سیګار ومون<strong>د</strong>ه چې افغان <strong>د</strong>ولتاو نړیواله ټولنه زیاتی<strong>د</strong>ونکی پرمختګ لري.‏چوکاټ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوی و چې تر2015 کال پورې افغانستان سره <strong>د</strong> نړیوالوپراختیايي مرستې تنظیم کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې چوکاټ پهاساس،‏ نړیوالې ټولنې ژمنه وکړه چې <strong>د</strong> افغانستانسره <strong>د</strong> مستقیمه مرستو زیاتولو او <strong>د</strong> افغان مليلومړیتوبونو پروګرام سره <strong>د</strong> مرستو برابرولو لهالرې به <strong>د</strong> مرستو اغیزمنتیا زیاته کړي.‏ پهرصورت،‏نړیواله ټولنه وايي چې ‏”<strong>د</strong> افغانستان څخه <strong>د</strong><strong>د</strong>وی پای<strong>د</strong>اره مالتړ <strong>د</strong>ې پورې تړلې <strong>د</strong>ی چېافغان حکومت تر کومه ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وهاړخیزه حساب ورکونې په چوکاټ کې کړې ژمنې361پلي کوي”.‏ژمنې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> پراختیا او حکومتولۍ پهپنځو برخو کې ځانګړي ګامونه چې په چوکاټکې ورته ‏“شاخصونه”‏ ویل شوي <strong>د</strong>ي پورته کړي:‏‏•واقعي ډیموکرايس او منصفانه ټاکنې‏•حکومتويل،‏ <strong>د</strong> قانون حاکمیت،‏ او برشي حقونه‏•<strong>د</strong> عامه مالیې او سو<strong>د</strong>اګریزه بانک لرنېانسجام‏•<strong>د</strong>ولتي عای<strong>د</strong>ات،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې اجرا،‏ او فرعي ميل‏)محيل(‏ حکومتويل‏•جامع او پای<strong>د</strong>اره و<strong>د</strong>ه او پراختیا<strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong> لومړی لویې ساحې موخه<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغان اساسي قانون په اساس په2014 او 2015 کلونو کې جامع،‏ <strong>د</strong> اعتبار وړ،‏او روڼ ولسمشري او پارلماني ټاکنې ترسره شي.‏شاخصونه یې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> 2013 کال په لومړیوکې <strong>د</strong> ټاکنې لپاره جامع مهال ویش وټاکل شياو ډاډه کړي چې ‏“<strong>د</strong> ټاکنې جوړښت په مصون،‏مشارکتي،‏ او روڼ <strong>د</strong>و<strong>د</strong> جوړ شوی او ټاکنې به په362بریالی توګه په خپل وخت ترسره کیږي”.‏چوکاټ <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت څخه غواړي چې<strong>د</strong> حکومتولۍ او پراختیا شاخصونو ترالسه کولولپاره چې <strong>د</strong> پنځو ساحو په هره برخه کې ښو<strong>د</strong>لشوي،‏ کاري پالن او مهال ویشو چمتو کړي.‏هم<strong>د</strong>ارنګه چوکاټ افغان <strong>د</strong>ولت او نړیواله ټولنېته <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه سپاري چې <strong>د</strong> یو بل محاسبې لپاره‏“<strong>د</strong> څارنې یو منظم او شفاف بهیر”‏ رامینځتهکړي.‏ <strong>د</strong> څارنې میکانیزم <strong>د</strong>رې عناصر لري:‏‏•<strong>د</strong>ایمي کمیټې او <strong>د</strong> څارنې او همغږۍ ګډهییت به په منظم ډول پرمختګ وارزوي.‏‏•په 2013 کال کې <strong>د</strong> لوړ رتبه چارواکو یوهناسته جوړیږي چې وروسته به په هر<strong>د</strong>ویم کال کې رسه کښيني تر څو پرمختګوارزوي او <strong>د</strong> رضورت په وخت کې شاخصونهتازه کړي.‏‏•په 2014 کال کې <strong>د</strong> وزارتونو په کچه یوهناسته جوړیږي چې وروسته به په هر <strong>د</strong>ویمکال کې رسه کښیني،‏ تر څو پرمختګ وارزوي،‏شاخصونه تازه،‏ او <strong>د</strong> رسچینو اړتیاوې وارزوي،‏او <strong>د</strong> نړیوالو ژمنې نوي کړي.‏افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جوالی په 31<strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې چوکاټ پليکولو لپاره <strong>د</strong> خپلې ‏“طرحې پاڼې”‏ مسو<strong>د</strong>ه اعالنکړه.‏ <strong>د</strong>ا طرح <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت څخه غواړي چې <strong>د</strong>حکومتولۍ او پراختیا <strong>د</strong> پنځو واړو ساحو لپارهکاري پالنونه بشپړ او <strong>د</strong> څارنې لپاره یې <strong>د</strong> افغان<strong>د</strong>ولت په چوکاټ کې <strong>د</strong> همغږۍ میکانیزمونهمعلوم کړي.‏<strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 14 افغان <strong>د</strong> مالیېوزیر <strong>د</strong> ټوکیو تخنیکي کمیټې په لومړی ناسته کې<strong>د</strong> پلي کولو پالنونه وړان<strong>د</strong>ې کړ.‏ <strong>د</strong>ا پالنونه <strong>د</strong> پنځوساحو څخه <strong>د</strong>رې ساحې یې په پام کې نیولېوې:‏ ډیموکراسي او ټاکنې،‏ <strong>د</strong> قانون حاکمیت اوبشري حقونه،‏ او پای<strong>د</strong>اره و<strong>د</strong>ه او پراختیا.‏ <strong>د</strong> 2013کال په فبروري کې،‏ افغان حکومت <strong>د</strong>وه پاتېکاري پالنونه هم نړیواله ټولنې ته <strong>د</strong> تصویبلپاره وړان<strong>د</strong>ې کړ.‏ په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>سفارت په وینا بسپنه ورکونکو پ<strong>د</strong>ې پروګرامونوکې <strong>د</strong> اساسي لومړیتوب ټاکلو څخه وروسته <strong>د</strong>واړهیې تصویب کړه.‏ <strong>د</strong> State په وینا،‏ افغان <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong> ټوکیو اصالحاتو <strong>د</strong> پرمختګ څخه <strong>د</strong> څارنېاو نړیواله ټولنې ته <strong>د</strong> خپلو مون<strong>د</strong>نو وړان<strong>د</strong>ې363کولو ابت<strong>د</strong>ايي مسولیت په غاړه لري.‏JCMB <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري په ورستیوکې ناسته <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه او کاري پالنونه یې وڅیړل.‏<strong>د</strong> JCMB <strong>د</strong> رپوټ په اساس،‏ <strong>د</strong>رې لومړی وړان<strong>د</strong>ېشوي کاري پالنونه وڅیړل شو تر څو <strong>د</strong> نړیوالهټولنې ان<strong>د</strong>یښنې او نظریاتو ته پکې ځای ورکړشي.‏ په <strong>د</strong>ې ناسته کې نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> افغان<strong>د</strong>ولت سره موافقه وکړه چې <strong>د</strong> تخنیکي اوږ<strong>د</strong>همباحثې په ځای په بحراني،‏ او لوړې سویېشاخصونو خبرې وکړي.‏ نړیواله ټولنه به <strong>د</strong>افغانستان پرمختګ <strong>د</strong> لوړ رتبه چارواکو په ناستهکې چې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جوالی په 3 <strong>د</strong>ایریږي،‏او وروسته بیا <strong>د</strong> وزیرانو په ناسته کې چې په2014 کال ترسره کیږي وڅیړي،‏ چې وروسته به<strong>د</strong> اړتیا په صورت کې شاخصونه،‏ <strong>د</strong> زیرمو اړتیا،‏<strong>د</strong> افغانانو او نړیواله ټولنې ژمنې،‏ له شرایطو سره364برابر کړي.‏په هم<strong>د</strong>ې وخت کې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت <strong>د</strong> خپل‏“جوایزو پروګرامونو”‏ په مرسته چې <strong>د</strong> څو اړخیزهمیکانیزمونو له الرې لکه <strong>د</strong> نړیوال بانک ،ARTFورکول کیږي افغان <strong>د</strong>ولت هڅوي تر څو پر خپلژمنو عمل وکړي.‏ 365 افغانستان ته <strong>د</strong> جوایزوپروګرام هغه وخت سپارل کیږي چې <strong>د</strong> ټاکل366شوو معیارونو سره سم السته راوړنه ولري.‏په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت به په خپلوار سره،‏ <strong>د</strong> هغو تشریحي معیارونو په نشتونکې چې <strong>د</strong> نړیواله ټولنې او افغان <strong>د</strong>ولت لخوامنل شوې وې،‏ <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزه حسابورکونې چوکاټ له 16 واړه شاخصونو څخه به367څارنه او ارزونه ترسره کړي.‏<strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې چوکاټیو مهم ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> افغانستان او نړیوالهټولنې اړیکه <strong>د</strong> اخیستونکی او بسپنه ورکونکيڅخه <strong>د</strong> مالک او ملګری اړیکې ته ب<strong>د</strong>ل کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 143 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیابانک<strong>د</strong>اري او<strong>د</strong> خصوصي سکتور پراختیا <strong>د</strong> ټینګ مالي بنسټونو تاسیس ته اړتیا لري تر څو پانګهچمتوکړي او <strong>د</strong> اسبابو او خ<strong>د</strong>ماتو لپاره <strong>د</strong> پیسو تبا<strong>د</strong>له اسانه کړي.‏ په هرصورت،‏ <strong>د</strong> افغانستانمالي سکتور ډیر وروسته پاتې <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې پانګې په چمتو کولو سره <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> خصوصي سکتور په و<strong>د</strong>ه کې لږه برخه اخلي.‏ 368 بانکي سکتور تر اوسه ال <strong>د</strong> 2010 کالسقوط ته نږ<strong>د</strong>ې کابل بانک شتمنۍ ن<strong>د</strong>ی ترالسه کړی،‏ او <strong>د</strong> پیاوړی مالي نظارت،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اريفسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> کړنې،‏ او له خطرسره <strong>د</strong> مخامخ کی<strong>د</strong>و کمولو په شمول اصالحي ګامونو تهاړتیالري.‏ DOD 369 خبر<strong>د</strong>اری ورکړی چې که څه هم <strong>د</strong> بانک<strong>د</strong>ارۍ نوی قانون پالن کړای شيبیا هم په بانکي سکتور کې <strong>د</strong> مشرتابه او مسلکي ظرفیت <strong>د</strong> نشتون په صورت کې <strong>د</strong> خوښې370وړ اصالحات نشي رامینځته کی<strong>د</strong>ای.‏<strong>د</strong> غزول شوي اعتبار سهولت برابرول<strong>د</strong> خزانې په وینا،‏ <strong>د</strong> پیسو نړیوال صن<strong>د</strong>ق رهبري بورډ لخوا <strong>د</strong> افغانستان سره <strong>د</strong> غزول شوياعتبار سهولت څیړنه او <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یې څیړنه چې ټاکل شوې وه <strong>د</strong> 2012 کال په <strong>د</strong>سمبرکې تر سره شي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کمزوری کړنې له امله و ځنډول شو.‏ 371 <strong>د</strong> ،ECF $129 میلیونهډالر <strong>د</strong>رې کلنه قرضه چې <strong>د</strong> 2011 کال په نومبر کې السلیک شو،‏ <strong>د</strong> شرایطو په اساس ورکولکیږي.‏ <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یو سپارنه <strong>د</strong>ې پورې اړه لري چې افغانستان <strong>د</strong> بانک<strong>د</strong>ارۍ او مالي جوړښتونو پهبرخه کې ځانګړي اصالحات رامینځته کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هوکړه لیک السلیک کولو څخه وروسته،‏IMF <strong>د</strong>وه ځل $18.2 میلیون ډالره پیسې سپارلي <strong>د</strong>ي.‏ لومړی ځل <strong>د</strong> 2011 کال په نومبر،‏او <strong>د</strong>ویم ځل یې <strong>د</strong> 2012 کال په جون کې برسیره پر<strong>د</strong>ې ورکړ شو چې <strong>د</strong> افغانستان اصالحات372<strong>د</strong> IMF لخوا ورو او کمزوری ارزول شوي و.‏<strong>د</strong> IMF غړي <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 19 څخه <strong>د</strong> فبروري تر 2 پورې <strong>د</strong> کابل څخه لی<strong>د</strong>نهوکړه تر څو <strong>د</strong> ECF <strong>د</strong>ویم او <strong>د</strong>ریمې څیړنې لپاره چې ټاکل شوې <strong>د</strong>ه په پسرلی کې ترسره شي<strong>د</strong> پرمختګ وضعیت په اړه خبرې وکړي.‏ لکه څنګه چې افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> معیارونو په پوره کولوکې پاتې راغلی،‏ نو <strong>د</strong> خزانې په وینا کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> څیړنې او تا<strong>د</strong>یاتو بهیر چې په پسرلی کې373ټاکل شوې <strong>د</strong>ه وځنډول شي.‏کابل بانک<strong>د</strong> کابلبانک په اړه <strong>د</strong> سترې محکمې ځانګړی هییت <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 5، <strong>د</strong> هغو کسانوپه تړاو چې <strong>د</strong> کابل بانک په غال کې تورن و،‏ خپلې پریکړې واورولې.‏ <strong>د</strong> توطیې <strong>د</strong>وه مشران،‏پخوانی رییس شیرخان فرنو<strong>د</strong> او پخوانی اجرايي رییس خلیل الله فیروزي،‏ په امانت کې<strong>د</strong> خیانت په جرم محکوم او په اعظمي ډول پنځه کاله <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> سزا ورکړ شو.‏ فرنو<strong>د</strong> ته حکم374وشو چې $278 میلیون ډالره او فیروزي ته امر وشو $530 میلیونه ډالر بیرته وسپاري.‏<strong>د</strong>وی <strong>د</strong> اختالس،‏ جعل کاري،‏ او <strong>د</strong> پیسو غیر قانوني لیږلو جرمونو څخه تبریه کړای شولکوم چې کی<strong>د</strong>ای شو <strong>د</strong> زیاتې مو<strong>د</strong>ې بن<strong>د</strong> سزا ورکړ شي.‏ 375 <strong>د</strong>ا معلومه ن<strong>د</strong>ه چې آیا <strong>د</strong> 2011کال څخه راهیسې کوم وخت فرنو<strong>د</strong> او فیروزي په خپلو کورونو کې <strong>د</strong> نظر بن<strong>د</strong> په توګه تیرکړي چې <strong>د</strong> ورځي لخوا ووځي او <strong>د</strong> شپې لخوا په توقیف کې وي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی په بن<strong>د</strong> کې شمیرل376کیږي که نه.‏مسعو<strong>د</strong> غازي،‏ <strong>د</strong> نوی کابلبانک <strong>د</strong> منقوله شتمنیو اجرايي رییس ته امر وشو چې$5 میلیونه ډالر بیرته وسپاري او په <strong>د</strong>رې کاله بن<strong>د</strong> محکوم شو.‏ <strong>د</strong> افغانستان بانک پخوانیځانګړی عمومي پلټونکیمالیهI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره144


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیارییس،‏ عب<strong>د</strong>الق<strong>د</strong>یر فطرت چې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته تښتی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ی،‏ <strong>د</strong> قانون نه پلي کولو مجرمپیژن<strong>د</strong>ل شوی او په غایبانه توګه په <strong>د</strong>وه نیم کاله بن<strong>د</strong> محکوم شو.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مالي انتقاالتو <strong>د</strong>تحلیل او رپوټ ورکولو ا<strong>د</strong>ارې پخوانی رییس،‏ مصطفی مسعو<strong>د</strong>ي په <strong>د</strong>ې جرم 24,000 افغاني)$500 ډالر(‏ جریمه شو چې <strong>د</strong> پیښې په اړه یې مقاماتو ته خبر نه و ورکړی.‏ <strong>د</strong> بانک<strong>د</strong>ارۍ377او نظم 16 نورو چارواکو ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې میاشتو څخه تر <strong>د</strong>وو کالو پورې سزا ورکړ شو.‏MOF په ویاړ سره وویل چې <strong>د</strong>ا سزاوې ښيي چې <strong>د</strong>ولت کولی شي <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي-ماليجرمونو په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه وکړي.‏ 378 خو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> څارنې او ارزونې ګډهخپلواکه کمیټه بیا مجرمینو ته <strong>د</strong> سپکو سزاو په اړه خپله ان<strong>د</strong>یښنه وښو<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی پهان<strong>د</strong> <strong>د</strong> مراتبو سلسله او کړي جرمونو سره یې انډول ن<strong>د</strong>ي.‏ 379 کوم متن چې بیا <strong>د</strong> قضاییه380هییت <strong>د</strong>الیل څرګن<strong>د</strong>وي تر اوسه ال ن<strong>د</strong>ی خپور شوی.‏MEC هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> تور او سزا عمومي بڼه نامناسبه وبلله او زیاته یې کړه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وسیېقاضیانو ونه شو کولی چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پيسو ناقانونه انتقال په ض<strong>د</strong> او جنايي قانون پهاساس <strong>د</strong> اموالو <strong>د</strong> مصا<strong>د</strong>رې حکم وکړي چې پ<strong>د</strong>ې سره به <strong>د</strong>ولت ته ګرانه وي څو غال شويپیسې بیرته السته راوړي.‏ 381 <strong>د</strong> لوی څارنوال <strong>د</strong>فتر موافقه وکړه او <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په16 یې <strong>د</strong> استیناف لپاره نوم لیکنه کړې <strong>د</strong>ه.‏ پ<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong>وسیه بیا پرانیستل کیږي،‏ <strong>د</strong> استینافمحکمې چارواکي کولی شي <strong>د</strong> سترې محکمې پریکړه تایی<strong>د</strong>،‏ تورونه سرچپه،‏ یا هم سختېفیصلې وکړي.‏ تمه کیږي چې <strong>د</strong> استیناف محکمه <strong>د</strong> نوم لیکنې څخه تر 60 ورځو پورې <strong>د</strong>ایرهشي.‏ وروسه له هغه نه،‏ ستره محکمه پنځه میاشتې وخت لري چې وروستی څیړنه وکړي382او پریکړه وکړي.‏کابلبانک په افغانستان کې <strong>د</strong> بانکي خ<strong>د</strong>ماتو تر ټولو څخه لوی چمتو کونکی و،‏ او<strong>د</strong> افغان حکومت لخوا یې <strong>د</strong> ملکي معاشاتو ډیره برخه ویشله.‏ 383 په 2010 کال کې<strong>د</strong> بانک سقوط ته نږ<strong>د</strong>ې وضعیت روښانه کړ چې میلیونه ډالر غال شوي <strong>د</strong>ي.‏ تیره ربعهافغان حکومت <strong>د</strong> ‏“غیر قرضي مهمو ا<strong>د</strong>عاو”‏ یوځای کولو څخه وروسته لکه له اجازې پرته384<strong>د</strong> پیسو تا<strong>د</strong>یې او <strong>د</strong> مصارفو ا<strong>د</strong>عا،‏ <strong>د</strong> $982 پر شمیرې بان<strong>د</strong>ې تازه قرضونه هم عالوه کړه.‏385<strong>د</strong> غال شوي پیسو %92 څخه زیاته برخه 19 کسانو او شرکتونو ته ورکړ شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ورک شوو پیسو تاوان چې <strong>د</strong> افغانستان مجموعي 6–%5، GDP کی<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> افغانستانمرکزي بانک <strong>د</strong> افغانستان بانک لخوا ورکړ شو.‏ 386 <strong>د</strong> ’IMF <strong>د</strong> ECF اهتماماتو په اساس له<strong>د</strong>ولت څخه غوښتل شوی چې مرکزي بانک ته بیرته شتمني ورکړي؛ ورک شوي شتمنيبیرته السته راوړي او <strong>د</strong> کابلبانک بحران مسولو کسانو څخه حساب واخلي؛ <strong>د</strong> افغانستانمرکزي بانک له الرې <strong>د</strong> بانک<strong>د</strong>ارۍ اصالحات او څارنه پیاوړی کړي؛ <strong>د</strong> عامه پیسو م<strong>د</strong>یریتاو روڼوالي ته و<strong>د</strong>ه ورکړي؛ او <strong>د</strong> پیسو ناقانونه انتقال او ترهګرو ته <strong>د</strong> پیسو ورکولو په387وړان<strong>د</strong>ي مبارزه وکړي.‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ ټول $138 میلیونه ډالر بیرته اخیستل شوي <strong>د</strong>ي،‏چې <strong>د</strong> تیر ربعې سره کوم تو پیر نلري.‏ عالوه پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> مالي شخړو هوارولو کمیسیون چېټاکل شوی و هغه ملکي <strong>د</strong>وسیې فیصله کړي چې <strong>د</strong> کابلبانک <strong>د</strong> امالکو م<strong>د</strong>یریت له الرېنشي حل کی<strong>د</strong>ای،‏ ټول نهه <strong>د</strong>وسیې چې ورسپارل شوې وې حلې کړي،‏ او په هره <strong>د</strong>وسیه کېیې <strong>د</strong> امالکو م<strong>د</strong>یریت په خوښه چلن وکړه.‏ پهرصورت،‏ <strong>د</strong> State په وینا <strong>د</strong>ا کمیسیون بای<strong>د</strong><strong>د</strong> بیاپر<strong>د</strong>اخت کولو هوکړې نهايي کړي.‏ <strong>د</strong> امالکو م<strong>د</strong>یریت شپږ نورې <strong>د</strong>وسیې نهایي کوي تر388څو FDRC ته یې وسپاري.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 145 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاخصوصي پانګه اچونکو ته <strong>د</strong> نوی کابل بانک خرڅول<strong>د</strong> کابل بانک له ژغورلو څخه وروسته <strong>د</strong>ولت نوی کابل بانک تاسیس کړ چې <strong>د</strong> یو ‏‘پلبانک’‏په توګه <strong>د</strong> کابلبانک منقوله شتمني او سپارل شوي پیسې وساتي.‏ <strong>د</strong> NKB خصوصي کول<strong>د</strong> ECF یو معیار <strong>د</strong>ی؛ MOF په نظر کې لري <strong>د</strong> 2013 کال تر پایه پورې NKB خصوصي یا389هم منحل کړي.‏ <strong>د</strong> عالقې ښو<strong>د</strong>لو لپاره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر تر 27 پورې نیټه ټاکل شوې وه.‏پنځه <strong>د</strong> عالقې ښو<strong>د</strong>نه السته راغلې وې خو یوازې یوه یې <strong>د</strong>اوطلبي وکړه چې هغه هم390<strong>د</strong> MOF لخوا ر<strong>د</strong> شو.‏ وزارت نوی ستراتیژي ال ن<strong>د</strong>ه اعالن کړی.‏<strong>د</strong> طبیعي زیرمو پراختیاافغان حکومت او نړیواله ټولنه <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیا څخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره په ځانګړی ډول<strong>د</strong> مرستو کمی<strong>د</strong>و څخه وروسته <strong>د</strong> افغانستان پر طبیعي زیرمو په خاصه بیا کانونو بان<strong>د</strong>ې ډیرحساب کوي.‏ که څه هم کان کین<strong>د</strong>نې تر اوسه پورې <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په GDP کې یوازې %1 برخهاخیستې،‏ افغان حکومت تمه لري په عینک ‏)مس(‏ او حاجي ګک ‏)اوسپنه(‏ پروژو کې <strong>د</strong> پراخهپانګه اچونې څخه زیات عوای<strong>د</strong> تر السه کړي.‏ پهرصورت،‏ سیګار په ثابت ډول افغان حکومتته خبر<strong>د</strong>اری ورکړی چې په لنډ وخت کې به ونشي کولی چې <strong>د</strong> $1 تریلیون ډالرو په ارزښت<strong>د</strong> منرال،‏ سکاره،‏ پترول،‏ او طبیعي ګاز له زیرمو څخه کافي عوای<strong>د</strong> السته راوړي،‏ ځکه چې<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې عوای<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> پام وړ زیربنايي پانګونو ته اړتیا شته <strong>د</strong>ی.‏ 391 <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> څیړنیزوخ<strong>د</strong>ماتو رپوټ وايي حتا که چیرته <strong>د</strong> افغانستان طبیعي زیرمې هم په بریالی توګه استخراجشي او اقتصا<strong>د</strong> یې هم په سیمه کې خپل ځای ونیسي بیا به هم ‏“افغانستان <strong>د</strong> ناڅرګن<strong>د</strong>ه392<strong>د</strong>الیلو لپاره بهرنیو مرستو ته اړتیا ولري.”‏متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ ثبات وظیفوي ځواک <strong>د</strong> عملیاتونو له الرې <strong>د</strong> افغانحکومت سره مرسته کوي تر څو <strong>د</strong> کانونو په سکتور کې پانګه اچونه راجذب کړي.‏ <strong>د</strong> ګڼوسیمو <strong>د</strong>اوطلبیو په اړه چې په تیره ربعه کې شوې وې <strong>د</strong> TFBSO په مرسته خبرې اترېپيل شوي <strong>د</strong>ي.‏ مرسته به تر 2013 کال پورې چې افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبیو نوی <strong>د</strong>وره پيل کوي<strong>د</strong>وام وکړي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ <strong>د</strong> $6.8 میلیون ډالرو څخه چې <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نېسکتور پراختیا لپاره ټاکل شوې وې،‏ $4.8 TFBSO میلیون ډالر یې مقی<strong>د</strong> کړي،‏ او له <strong>د</strong>ې393څخه یې $2 میلیونه ډالر سپارلي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> منرالونو نوی قانونپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ افغان کابینه <strong>د</strong> منرالونو نوی قانون وروستی مسو<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> IMF او <strong>د</strong> ټوکیو<strong>د</strong>وه اړخیزه حساب ورکونې چوکاټ معیار <strong>د</strong>ی،‏ تصویب کړه.‏ 394 <strong>د</strong> قانون تازه کول پ<strong>د</strong>ې موخهترسره شوه چې افغان زیرمې خون<strong>د</strong>ي شي،‏ پانګه اچونکې وهڅول شي،‏ او مقررات <strong>د</strong> نړیوالوغوره تجربو سره برابر شي.‏ 395 <strong>د</strong> TFBSO په وینا،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قانون ځنډول <strong>د</strong> خصوصي سکتورپانګه اچونکو کارونه له خنډ سره مخ کړي و،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وی په ان<strong>د</strong> <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې شرکتونو ته396<strong>د</strong> امنیت څخه سیاسي او قانوني ثبات ډیر ارزښت لري.‏<strong>د</strong> کابینې غړو پخوانی تکرار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ر<strong>د</strong> کړی و چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبۍ/مزای<strong>د</strong>ې بهیر،‏<strong>د</strong> څپړلو حقونو پر خبرو اترو،‏ او <strong>د</strong> نړیوالو شرکتونو <strong>د</strong> ونډې په هکله یې ان<strong>د</strong>يښنې<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې.‏ 397 په وروستی مسو<strong>د</strong>ه کې ګڼ شمیر مسایل چې مخکې یې په هکله موافقه شوېوه،‏ په نښه شوې وې.‏ <strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ نوی مسو<strong>د</strong>ه په ټولو <strong>د</strong>اوطلبیو کې <strong>د</strong> کشف اوځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره146


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیااستخراج حقونه سره نه يوځای کوي کوم شی چې نړیوال پانګه اچونکي یې غوښتنه کوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په ځای <strong>د</strong>ا نوې مسو<strong>د</strong>ه وايي چې که چیرته یو پانګه اچونکي ته <strong>د</strong> کشف او استخراجحقونه هم ورکړ شي په هره پيښه کې بیل بیل معلومیږي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه ټولې شتمنۍ،‏ <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازېپه نظر کې نیولو څخه پرته،‏ <strong>د</strong>اوطلبۍ ته وړان<strong>د</strong>ې کوي او غوښتنه کوي چې <strong>د</strong> استعمال په398ځای <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې صنعتي پروژې <strong>د</strong>اوطلبۍ ته وړان<strong>د</strong>ې کړای شي.‏399<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ویلي چې <strong>د</strong> منرالونو قانون به اوس پارلمان ته وړان<strong>د</strong>ې شي.‏TFBSO خبر<strong>د</strong>اری ورکړی چې که چیرته <strong>د</strong> کشف او استخراج حقونه سره یوځای نشيګڼ شمیر شرکتونه په نوي <strong>د</strong>اوطلبیو کې ګډون نه کوي او <strong>د</strong> شته <strong>د</strong>اوطلبیو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه400به السلیک نکړي.‏ <strong>د</strong> پارلمان وروستی مالحظات تر اوسه ال ن<strong>د</strong>ي ټاکل شوي.‏<strong>د</strong> کانونو وزارت او <strong>د</strong> افغانستان جیولوژیکي سروېسره مرستهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ TFBSO <strong>د</strong> جیولوژي رپوټونو،‏ <strong>د</strong> زلزلې معلومات،‏ <strong>د</strong> څاګانو او تولی<strong>د</strong>اتو پهیا<strong>د</strong> <strong>د</strong>اشت لیکنه کې <strong>د</strong> کانونو او پترول وزارت او <strong>د</strong> تیلو او ګاز <strong>د</strong> معلوماتو م<strong>د</strong>یریت لپاره<strong>د</strong> افغانستان جیولوژيک سروې سره خپلې مرستې ته ا<strong>د</strong>امه ورکړه.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ TFBSOپه لوګر والیت کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> شمالي عینک برمه کولو پروګرام سره مرسته وکړه،‏ تر څو<strong>د</strong> MOMP او AGS ظرفیت لوړ او <strong>د</strong> مسو بالقوه کان په اړه نتایج السته راوړي.‏ <strong>د</strong> AGSکار کونکو ته <strong>د</strong> ځمکنۍ جیوفزیک،‏ برمه کول،‏ او <strong>د</strong> سمپل چمتو کولو په برخو کې روزنه401ورکړ شوه؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> معلوماتو نتایج په راتلونکې <strong>د</strong>اوطلبیو کې <strong>د</strong> کارولو وړ <strong>د</strong>ي.‏هم<strong>د</strong>ارنګه TFBSO او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو جیولوژیکي سروې <strong>د</strong> MOMP او AGS سرهمرسته کوي ترڅو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کانونه،‏ او رسمي ناستې وګوري،‏ او <strong>د</strong> زیرمو <strong>د</strong> پراختیا402لپاره په اړون<strong>د</strong>و نړیوالو غونډو کې برخه واخلي.‏MIDAS<strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong> افغان پایښت لپاره <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>نې پانګه اچونه او پراختیا پروژه <strong>د</strong>2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 31 السلیک شوه.‏ $45 میلیون ډالر غیرمستقیمه او $45 میلیونه ډالرمستقیمه مرسته به <strong>د</strong> MOMP ظرفیت زیات کړي تر څو <strong>د</strong> بهرنیو مرستو له کمی<strong>د</strong>و سره<strong>د</strong>ولتي عای<strong>د</strong>اتو ته و<strong>د</strong>ه ورکړي.‏ <strong>د</strong> MIDAS غیر مستقیمه مرسته په <strong>د</strong>ریو ابت<strong>د</strong>ايي برخوپاملرنه کوي:‏ <strong>د</strong> قانون او مقرراتو اصالح،‏ <strong>د</strong> MOMP سره تخنیکي مرسته،‏ او <strong>د</strong> وړو اومتوسطو پانګه اچونو پراختیا.‏ مستقیمه مرسته به <strong>د</strong> اړتیا په صورت کې <strong>د</strong> جیوساینس برخې403څیړنو او نورو برخو سره مرسته وکړي.‏ تر اوسه کومه مرسته ن<strong>د</strong>ه سپارل شوې.‏عینک <strong>د</strong> مسو کان:‏ تازه خبرونهچینامیتالورجیکل ګروپ سره په 2007 کال کې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک شو چې <strong>د</strong> لوګر والیت<strong>د</strong> مس عینک کان <strong>د</strong> استخراج کار پيل کړي،‏ خو تر اوسه یې الن<strong>د</strong>ی پیل کړی.‏ پهرصورت،‏<strong>د</strong> کان په شاوخوا کې <strong>د</strong> فرعي زیربنايي تسهیالتو کار پ<strong>د</strong>ې ربع کې پيل شو.‏ پ<strong>د</strong>ې کې512 نقشه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکی پالټونو ښارګوټی شامل <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> کان په سبب بې ځایه شووکسانو ته سپارل کیږي.‏ په ښارګوټی کې به <strong>د</strong> کسانو لپاره جومات،‏ ښوونځي،‏ پلونه،‏روغتیايي مرکز،‏ سړک،‏ او <strong>د</strong> خری<strong>د</strong>ارۍ سیمې په نظر کې ونیول شي.‏ هره کورنۍ ته به404450 متر مربع ځمکه ‏)چې <strong>د</strong> یو ایکړ نهمه برخه کیږي(‏ ورکړ شي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 147 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاپخپله <strong>د</strong> کان را ایستنه به په سیمه کې <strong>د</strong> لرغونو آثارو،‏ <strong>د</strong> ځمکې په اخیستلو کې ستونزې،‏<strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ایي زیربنا نشتون،‏ او امنیتي ان<strong>د</strong>یښنو له امله نوره هم وځنډیږي.‏ <strong>د</strong> State په وینا،‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې وزارت او MOMP ن<strong>د</strong>ي توانی<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong> سیمې امنیتي مسایلو ته په سمه توګهرسی<strong>د</strong>نه وکړي.‏ State 405 هم<strong>د</strong>ارنګه خبرا<strong>د</strong>ری ورکړ چې <strong>د</strong> نور ځنډ امکان شته <strong>د</strong>ی.‏ MCCکولی شي په 2013 کال کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په اړه له سره مذاکره وکړي،‏ او کی<strong>د</strong>ای شي خپله زیاتهپانګه اچونه وځنډوي ترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> 2014 کال ولسمشري ټاکنو پایلې او <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> څخه406وروسته امنیتي وضعیت روښانه شي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ناڅرګن<strong>د</strong>ه ټکو سربیره،‏ افغان <strong>د</strong>ولت الهم <strong>د</strong> خپل راتلونکي عای<strong>د</strong>اتو په ارزولو کې<strong>د</strong> عینک پر عای<strong>د</strong>اتو تکیه کوي.‏ نړیوال بسپنه ورکونکې ټولنه هم <strong>د</strong>ا اټکل شوي عای<strong>د</strong>ات <strong>د</strong>راتلونکې مرستو په محاسبه کې کاروي.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> خپور شوی لنډیز په اساس،‏ ټاکل شوې<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ولت ته %19.5 یا $808 میلیون ډالر په پیشکي بڼه <strong>د</strong> حق االمتیاز په توګه،‏407400 میګاواټ <strong>د</strong> سکاره سوځونکي بریښنا مرکز،‏ او یو بل <strong>د</strong> سکارو کان ورکړ شي.‏حاجي ګک <strong>د</strong> اوسپنو تیږې کان:‏ تازه خبرونه<strong>د</strong> حاجي ګک <strong>د</strong> اوسپنو تیږې <strong>د</strong> امتیاز لپاره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مذاکرې روانې <strong>د</strong>ي.‏ MOMP <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>رې بالکه <strong>د</strong> هن<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> یو اووه غړی لرونکی شرکت سره السلیک کړی چې مشري یې<strong>د</strong> سټیل اتوریتي انډیا لمیت<strong>د</strong> په نوم یو <strong>د</strong>ولتي شرکت کوي.‏ )SAIL( <strong>د</strong> 2011 کال په نومبرکې،‏ او یو بالک یې <strong>د</strong> کیلو ګولډماینس په نوم کاناډايي شرکت سره السلیک کړې <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> State په وینا،‏ هن<strong>د</strong>ي او کاناډايي شرکتونو <strong>د</strong> خپل پانګه اچونې لپاره شرط ایښی و چې408<strong>د</strong> منرالونو بیاکتل شوی قانون تصویب کړای شي.‏<strong>د</strong> یو کان کین<strong>د</strong>نې شرکت خپرونه <strong>د</strong> څرګن<strong>د</strong>و شرطونو په اړه <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت نه ختمی<strong>د</strong>ونکېمذاکراتو څخه ګیله کړې <strong>د</strong>ه.‏ لیکنه وايي،‏ حکومت ټینګار کوي چې اړون<strong>د</strong> شرکتونه <strong>د</strong>ې<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کولو څخه تر شپږ میاشتو پورې استخراج پیل کړي یا به قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورسرهپای ته ورسول شي.‏ <strong>د</strong>ولت هم<strong>د</strong>ارنګه په هر شپږ میاشت کې ثابت تولی<strong>د</strong> غواړي او هرکال <strong>د</strong> شپږ میلیون ټنه صا<strong>د</strong>راتو غوښتنه کوي.‏ <strong>د</strong> موخو نه تر السه کول به هم <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>پای ته رسولو المل شي.‏ 409 یا<strong>د</strong>ه خپرونه رپوټ ورکوي چې <strong>د</strong> هن<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> SAIL په مشري<strong>د</strong> شرکتونو مجموعې ته <strong>د</strong> قرضې له ورکولو ډډه کړې چې په <strong>د</strong>ې سره به <strong>د</strong>وی ته ستونزمنهوي چې <strong>د</strong> کان په سیمه کې <strong>د</strong> زیربنا او لوژستیکي تسهیالتو لپاره قرض السته راوړي او410پانګونه وکړي.‏های<strong>د</strong>روکاربن<strong>د</strong> ګاز او تیلو <strong>د</strong> پراختیا په برخه کې <strong>د</strong> افغانستان هڅې په <strong>د</strong>وو ساحو تمرکز کوي:‏ افغانتاجک حوزه او <strong>د</strong> آمو سین<strong>د</strong> حوزه،‏ چې <strong>د</strong>واړه <strong>د</strong> افغانستان په شمال کې <strong>د</strong>ي.‏ پ<strong>د</strong>ې ربع کېTFBSO <strong>د</strong> MOMP او افغان جیولوژیکي سروې سره خپلې مرستې ته ا<strong>د</strong>امه ورکړه تر څو<strong>د</strong>ې سکټور ته پراختیا ورکړي.‏<strong>د</strong> آمو <strong>د</strong>ریا حوزې تولی<strong>د</strong>:‏ تازه خبرېاټکل شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> آمو <strong>د</strong>ریا حوزه 87 میلیون بیرل اومه تیل لري.‏ <strong>د</strong> چاینا نیشنل پترولیمکارپوریشن وطن انرژي افغانستان لمیټ<strong>د</strong>.‏ په 2012 کال کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو بالکونو څخه شاو خواځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره148


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا5,000 بیرل تیل تولی<strong>د</strong> کړی و.‏ TFBSO رپوټ ورکړی چې CNPCI-W <strong>د</strong> 2013 کال پهجنوري/فبروري کې 500 ټنه اومه تیل)شاوخوا 3,665 بیرل(‏ تولی<strong>د</strong> <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> چې په ب<strong>د</strong>ل کېیې $45,000 ډالر حکومت ته <strong>د</strong> حق االمتیاز په توګه ورکول کیږي.‏ <strong>د</strong>ولت رپوټ ورکړیچې که څه هم CNPCI-W کولی شي خپل تولی<strong>د</strong> ته ا<strong>د</strong>امه ورکړي،‏ په روان وخت کېتولی<strong>د</strong> بن<strong>د</strong> کړې <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> خپل تولی<strong>د</strong>اتو لپاره اخیستونکی لټوي.‏ افغانستان <strong>د</strong> تیلو تصفیهکولو ظرفیت نلري،‏ ځکه CNPCI-W <strong>د</strong>ې ته اړ شوې <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> سیمې تصفیه کونکو سره411نمایشي هوکړه لیکونه السلیک کړي.‏<strong>د</strong> آمو <strong>د</strong>ریا څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت عای<strong>د</strong>ات به په راتلونکی کې <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong>اتو کچه او <strong>د</strong> بازار بیوپورې تړاو ولري.‏ CNPCI-W پالن لري په 2013 مالي کال کې 1.75 میلیون بیرل تولی<strong>د</strong>اتولري.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شرایطو په اساس حکومت به <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> %15 بیه <strong>د</strong> حق االمتیاز په توګه،‏%20 <strong>د</strong> مالیې عای<strong>د</strong>اتو په توګه،‏ او وروسته له هغه څخه چې <strong>د</strong> امتیاز حق وضع شي اوCNPCI-W هم خپل عملیاتي لګښتونه پوره کړي،‏ بیا نو حکومت په ګټه کې 70–%50شریک ګڼل کیږي.‏ TFBSO 412 <strong>د</strong> آمو <strong>د</strong>ریا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت لپاره <strong>د</strong> آمو <strong>د</strong>ریا پترولیمچارواکو سره تخنیکي مرستې کوي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> های<strong>د</strong>روکاربن موجو<strong>د</strong> او راتلونکو413قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت لپاره <strong>د</strong> یو لوی افغاني ا<strong>د</strong>ارې په جوړولو کې مرسته کوي.‏<strong>د</strong> افغان تاجک حوزې )I پړاو(‏ تازه خبرېپ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> افغانستان بین الوزارتي کمیسیون <strong>د</strong> MOMP <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ارزونې ټیم ته واکورکړ تر څو <strong>د</strong> ډرګن آیل،‏ ترکش پترولیم کارپوریشن،‏ کویت انرژي،‏ او غضنفر ګروپ سره<strong>د</strong> افغان تاجک حوزې هغه <strong>د</strong>وه بالکونو <strong>د</strong> کشف او تولی<strong>د</strong> په اړه یو مشترک قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>السلیک کړي چې <strong>د</strong> 2012 کال په نومبر کې یې ورکړی و.‏ <strong>د</strong> TFBSO سالکارانو <strong>د</strong> مذاکراتوپه ترڅ کې <strong>د</strong> CET سره تخنیکي،‏ قانوني،‏ او سو<strong>د</strong>اګریزه مرسته کوي.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له ورکولو414څخه وروسته به مالي تشریحات یې <strong>د</strong> السرسۍ وړ وګرځي.‏کرهنهکرهنه <strong>د</strong> افغانستان په اقتصا<strong>د</strong> کې ستر عامل <strong>د</strong>ی.‏ اتیا سلنه افغانان په مستقیمه او غیرمستقیمه توګه له <strong>د</strong>ې سکتور څخه ګټه تر السه کوي.‏ GDP 415 یا <strong>د</strong> سړي سر عای<strong>د</strong> په برخه<strong>د</strong>وهم ځای قانوني کرهنه لري.‏ کاري ځواک ته <strong>د</strong> خپل ارزښت <strong>د</strong> ورکړې له الرې،‏ کرهنه کوالیشي <strong>د</strong> GDP <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې لپاره اغیزمنه وي،‏ هم<strong>د</strong>اشان غذایي امنیت ډاډمن کړي او ال ثابتې کاريموقع رامنځ ته کړي.‏ 416 له 2002 کال راهیسې،‏ USAID خپلې %15 کرهنیزو پروګرامونو تهځانګړي کړی<strong>د</strong>ي،‏ چې له افغانستان سره یې له 2007 کال راهیسې <strong>د</strong> کرهنیزو محصوالتو په417<strong>د</strong>وه برابرولو کې مرسته وکړه.‏په <strong>د</strong>ې ربع کې،‏ JCMB <strong>د</strong> کرهنې په تړاو <strong>د</strong>وه NPP ګانې تصویب کړې چې یوه <strong>د</strong> ملي418اوبو او ملي سرچینو <strong>د</strong> پراختیا او بله <strong>د</strong> جامع ملي کرهنېزو تولی<strong>د</strong>اتو او بازار پرمختیا <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> ملي اوبو او طبیعي زیرمو پراختیا<strong>د</strong> کرهنې او کلیوالي پراختیا په ګروپ کې <strong>د</strong> ملي لومړیتوبونو څلورو پروګرامونو څخه یو <strong>د</strong>او چې <strong>د</strong> افغانستان په اګرو-ایکو سیسټم بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> وچکالۍ او بی<strong>د</strong>یاګرځی<strong>د</strong>نې اغیزه وارزوي.‏<strong>د</strong> حکومت په وینا،‏ په شمال،‏ لوی<strong>د</strong>یځ،‏ او سهیل کې %75 ځمکې <strong>د</strong> بی<strong>د</strong>یاګرځی<strong>د</strong>نې څخه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 149 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیااغیزمنې کیږي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام موخه لري چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> زیرمو په سمه توګه م<strong>د</strong>یریتاو کارونه وکړي ترڅو کرهنیز تولی<strong>د</strong>ات و<strong>د</strong>ه،‏ پاکو اوبو ته السرسي زیاته،‏ او کلیوالي سیمو تهبریښنا چمتو شي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام په نظر کې لري چې <strong>د</strong> وزارتي او بنیا<strong>د</strong>ي ظرفیت په زیاتولو،‏<strong>د</strong> اوبه لګونې پراخولو،‏ <strong>د</strong> طبیعي زیرمو ساتلو،‏ او کلیوالي سیمو ته <strong>د</strong> اګروبیزنسس لپارهبریښنا چمتو کولو له الرې <strong>د</strong>ا موخې السته راوړي.‏ افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې NPP لپاره په <strong>د</strong>ریوکلونو کې $1.87 ملیار<strong>د</strong> ډالر بو<strong>د</strong>یجه ټاکلې <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ې پروګرام $1.15 ملیار<strong>د</strong> ډالر خون<strong>د</strong>ي کړي،‏او $714.6 میلیون ډالر کسر لري.‏ <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>یجه به په مستقیمه توګه <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې419خیریه صن<strong>د</strong>ق یا کوم بل ځانګړې حساب له الرې ورکول کیږي.‏جامع ملي کرهنیز تولی<strong>د</strong>ات او <strong>د</strong> مارکیټ پراختیا<strong>د</strong> جامع ملي کرهنیزو تولی<strong>د</strong>اتو او <strong>د</strong> مارکیټ پراختیا پروګرام موخه <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>ونکي کرهنیزوتولی<strong>د</strong>اتو پیاوړتیا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> خوړو تامین،‏ اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> کر کیلې سره <strong>د</strong> اړتیاو راکمول او<strong>د</strong> قانوني موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> لپاره هڅونې پکې شاملې <strong>د</strong>ي.‏ حکومت په پام کې لري چې <strong>د</strong> بزګرانواو <strong>د</strong> خوړو سو<strong>د</strong>اګریزو تولی<strong>د</strong>ونکو لپاره غوره مقرراتي چاپیریال رامنځ ته کړي چې ورسرهکریډټ ته السرسی پیاوړی شي،‏ <strong>د</strong> ځمکې مالکیت،‏ کلیوالي زیربناوې،‏ <strong>د</strong> خوړو <strong>د</strong> پروسساو ذخیرې آسانتیاوې،‏ او <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریزو پراختیاو نور خ<strong>د</strong>متونه.‏ <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> وزارتونو ظرفیتبه هم<strong>د</strong>اشان پیاوړې شي څو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> پلې کولو برسیره مناسبې پالیسۍ او مقرراترامنځ ته کړي.‏افغانستان <strong>د</strong>ې NPP ته په <strong>د</strong>ریو برخو کې تر $1.13 ملیار<strong>د</strong> ډیره بو<strong>د</strong>یجه ځانګړېکړی<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> لپاره خواړه،‏ <strong>د</strong> خوړو زون،‏ او <strong>د</strong> مارکیټ او تشبثاتو پرمختیا.‏ حکومت یواځې$270 میلیون ډالر تامین کړی<strong>د</strong>ي،‏ چې <strong>د</strong> $859 میلیون ډالرو کمښت په ګوته کوي.‏ USAIDبه په 2013 کال کې له بو<strong>د</strong>یجې بهر $10 میلیونه مرسته برابره کړي او <strong>د</strong> خوړو <strong>د</strong> زونپروګرام ته به په 2014 کال کې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>ننه $10 میلیون ډالر ورکړي،‏ چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>رهموا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> په مبارزې به تمرکز کوي او له کن<strong>د</strong>هاره به پیل شي.‏ <strong>د</strong> NPP لپاره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې420له الرې <strong>د</strong>ا مرستې به <strong>د</strong> ARTF یا نورو ځانګړو حسابونو له الرې ولګو ل شي.‏USAID <strong>د</strong> کرهنې سکتور ته <strong>د</strong> ګڼو پروګرامونو له الرې مرستې چمتو کوي.‏ هغه <strong>د</strong>ری421عم<strong>د</strong>ه لومړیتوبونه چې تر $350 میلیون ډالرو یې ټولیز ارزښت زیات <strong>د</strong>ی <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:‏• <strong>د</strong> کرهنې <strong>د</strong> پرمختیا بو<strong>د</strong>یجه یا ADF او <strong>د</strong> کرهنیز کریډټ پیاوړتیا یا ACE• ‏•<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي متبا<strong>د</strong>لو پرمختیاو خوځښت شامل،‏ رشق او غرب )IDEA-NEW(<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریزې باغ<strong>د</strong>اري او کرهنیز مارکیټنګ پروګرام یا CHAMP<strong>د</strong> کرهنې <strong>د</strong> پرمختیا بو<strong>د</strong>یجه یا ADF او <strong>د</strong> کرهنیز اعتبارپیاوړتیا یا ACE<strong>د</strong> کرهنې <strong>د</strong> پرمختیا بو<strong>د</strong>یجه او <strong>د</strong> کرهنیز کریډټ پیاوړتیا ،)ADF-ACE( <strong>د</strong> $150 میلیونډالرو <strong>د</strong> کرهنیز کړی<strong>د</strong>ټ پروژه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>وه بشپړونکي فعالیتونه لري چې <strong>د</strong> کرهنې وزارتله هڅو <strong>د</strong> قرضو له رامنځ ته کولو او <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت په برخه کې <strong>د</strong> ظرفیت له جوړولومالتړ کوي.‏ ADF <strong>د</strong> کرهنې <strong>د</strong> ارزښت <strong>د</strong> کړیو ، فارمي ذخیرو،‏ <strong>د</strong> اجارې شرکتونو او غذایيپروسیسرونو په برخه کې <strong>د</strong> قرضې <strong>د</strong> رامنځ ته کولو په موخه تاسیس شوي وه چې په خپلوار بزګرانو ته کرهنیز کریډیټونه چمتو کوي.‏ ADF-ACE <strong>د</strong> مالي قرضې <strong>د</strong> محصوالتو پهځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره150


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیابرخه کې نهه ابتکارات طرح او عملي کړل.‏ یو په هغو کې <strong>د</strong> ښځو لپاره منحصره و.‏<strong>د</strong> ADF <strong>د</strong> ټولیز $75 میلیون ډالرو له مجموعي ځانګړنې،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 30،$64.6 میلیون ډالرو ژمنه وشوه چې $53.7 میلیونه ولګول شول )$9 میلیونه یې422<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې په چوکاټ کې(.‏،ACE <strong>د</strong> تخنیکي مرستو برخه،‏ <strong>د</strong> ADF <strong>د</strong> قرضو <strong>د</strong> ټولو فعالیتونو م<strong>د</strong>یریت کوي او<strong>د</strong> کرهنې وزارت په ظرفیت جوړونې کې هم برخه اخلي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 30،<strong>د</strong> $46 میلیون ډالرو له قرضې 16,000 بزګرانو ګټه پورته کړه چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> تیرې ربعله رپوټ څخه 1,000 زیات شوی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بریاو سره سره،‏ USAID روښانه کړه چې افغانسیاسي او قانوني موانعو <strong>د</strong> ADF قانوني راجستیریشن وځڼډاوه او <strong>د</strong> قرضو بو<strong>د</strong>یجو تهیې السرسی مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> کړ.‏ چې ورسره <strong>د</strong> تصویب شویو قرضو او ګټه اخیستونکو شمیره هم423کمه شوه.‏<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي متبا<strong>د</strong>لو پرمختیاو خوځښت شمال،‏ شرق او غرب<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي متبا<strong>د</strong>لو پرمختیاو خوځښت شمال،‏ شرق او غرب )IDEA-NEW( <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>يهمکاریو هغه پنځه کلن پروګرام <strong>د</strong>ی چې اقتصا<strong>د</strong>ي مرستې او <strong>د</strong> کوکنارو کښت تهاقتصا<strong>د</strong>ې متبا<strong>د</strong>لې الرې <strong>د</strong> ختیځ په ځانګړو والیتونو کې په الر اچوي او هم<strong>د</strong>اشان یې<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> په شمال او لوی<strong>د</strong>یځ کې په پام کې لري.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 30، USAIDله IDEA-NEW پروګرام سره <strong>د</strong> $127.1 میلیون ډالرو ژمنه وکړه او له هغې جملې یې$118.2 میلیونه ولګول.‏ IDEA-NEW له بزګرانو سره مرسته کوي څو قانوني کرهنیزوتولی<strong>د</strong>اتو ته یې وهڅوي او <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریزو فرصتونو <strong>د</strong> زیاتولو،‏ مالي خ<strong>د</strong>متونو ته <strong>د</strong> السرسيپراخولو،‏ او <strong>د</strong> کلی<strong>د</strong>ي سیمه ایزو صنایعو او سو<strong>د</strong>اګریزو <strong>د</strong>هلیزونو لپاره <strong>د</strong> ارزښت-کړي<strong>د</strong> پراختیا له الرې پیاوړتیا رامنځ ته کړي.‏ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> مارکیټونو <strong>د</strong> معلوماتو له الرې او424<strong>د</strong> خرڅالو <strong>د</strong> پیاوړتیا له الرې <strong>د</strong> پانګونکو،‏ سو<strong>د</strong>اګرو او پیرو<strong>د</strong>ونکو تر منځ اړیکې تامینوي.‏له یوې پراخې کتنې وروسته،‏ IDEA-NEW له زیربنایي فعالیتونو،‏ ضمانتي پروګرامونو،‏او له بزګرانو سره <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> <strong>د</strong> کچې په تړاو کارونو لرې کړای شوه.‏ او په ځای یې،‏ <strong>د</strong> ارزښتله کړۍ سره یې خپلې هڅې متمرکزې کړې،‏ او له سو<strong>د</strong>اګرۍ،‏ کوپراتیفونو،‏ ټولنو او <strong>د</strong> فارمي425خ<strong>د</strong>متونو له مراکزو او نورو منځګړو سره یې خپلې اړیکې زیاتې کړې.‏USAID رپوټ ورکړ چې تر 950,000 ډیرو کورونو له IDEA-NEW څخه مستقیمهګټه تر السه کړه،‏ چې په پایله کې یې تر 46,000 ډیرې بشپړې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې او $4.35 میلیون ډالريکرهنیز صا<strong>د</strong>رات الس ته راغلل.‏ په <strong>د</strong>اسې حال کې چې څارنه تر اوسه هم یوه ننګونه <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> سیګار کتنې <strong>د</strong> اغیزمنې پلټنې یوه مهمه برخه <strong>د</strong>ه،‏ خو <strong>د</strong> والیتي بیارغونې ډلو او جګړهایزو ځواکونو له افغانستان وتل به ساحې <strong>د</strong> السرسي او مصونیت په تړاو ان<strong>د</strong>یښنې ال همزیاتې کړي.‏ 426 سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستونزې په تړاو په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره توګه خپلې ان<strong>د</strong>یښنې روښانه کړی<strong>د</strong>ي.‏سو<strong>د</strong>اګریزه باغ<strong>د</strong>اري او <strong>د</strong> کرهنیز مارکیټنګ پروګرامسو<strong>د</strong>اګریزه باغ<strong>د</strong>اري او <strong>د</strong> کرهنیز مارکیټنګ پروګرام یا CHAMP <strong>د</strong> $40.3 میلیون ډالرو پهارزښت هغه پروګرام <strong>د</strong>ی چې په 2010 کال کې پیل شوی <strong>د</strong>ی،‏ موخه یې <strong>د</strong> بزګرانو <strong>د</strong> نیالګیومرسته او <strong>د</strong> میوو او انګورو باغونو ال ګټه ور توب <strong>د</strong>ی.‏ CHAMP له بزګرانو سره په ګډهپه <strong>د</strong>ې کار کوي چې <strong>د</strong> کرهنې کیفیت ښه کړي او <strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو او سو<strong>د</strong>اګریز <strong>د</strong>هلیزونه پیاوړي<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 151 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاکړي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام هم<strong>د</strong>اشان له بزګرو سره په <strong>د</strong>ې کار کوي چې <strong>د</strong> ذخیره کولو،‏ ګیډۍ کولو،‏427سړو ذخیرو او لیږ<strong>د</strong> الرې چارې تقویه کړي.‏<strong>د</strong> CHAMP په مرسته شاوخوا 6,000 هکټاره ځمکه <strong>د</strong> نویو سو<strong>د</strong>اګریزو میوه اي او<strong>د</strong> انګورو باغونه رامنځ ته شول،‏ چې تر 18,000 ډیر بزګران ورڅخه ګټه پورته کوي.‏ <strong>د</strong> 2013کال <strong>د</strong> مارچ تر 30، USAID <strong>د</strong> $24.3 میلیون ډالرو ژمنه وکړه او له هغې جملې یې شاوخوا$23.3 میلیونه ولګول.‏ په <strong>د</strong>اسې حال کې چې نا امني اوس هم <strong>د</strong> CHAMP لپاره سترهننګونه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> بشپړې پلې کونې او <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> توضیع په برخه کې پرته <strong>د</strong>ه.‏ یاغي ډلې<strong>د</strong> بزګرو او CHAMP <strong>د</strong> کارکونکو لپاره ګواښونه کوي چې په ځانګړې توګه په کن<strong>د</strong>هار،‏428هلمن<strong>د</strong>،‏ زابل،‏ ور<strong>د</strong>ګ لوګر او غزني والیتونو کې لی<strong>د</strong>ل کیږي.‏بنسټیز خ<strong>د</strong>مات/‏ پراختیاله 2002 کال راهیسې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بریښنا زیاتولو،‏ سړکونو او پلونو جوړولو اوروغتیایي او تعلیمې پیاوړتیا ته بو<strong>د</strong>یجه برابره کړی<strong>د</strong>ه.‏ په <strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوهغه هڅې روښانه کیږي چې بنسټیزو خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> پیاوړتیا په برخه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت توانزیاتوي لکه بریښنا،‏ ترانسپورت،‏ روغتیا او تعلیم.‏انرژيپه <strong>د</strong>ې ربع کې،‏ له انرژۍ سره تړلې NPP تصویب شوه–‏ <strong>د</strong> انرژۍ <strong>د</strong> تامین ملي ستراتیژيیا NESP .NESP <strong>د</strong> څلورو NPP ګانو له جملې <strong>د</strong>ریمه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> زیربناو <strong>د</strong> پراختیا پهټولګي کې شامله <strong>د</strong>ه،‏ چې <strong>د</strong> زیربناو <strong>د</strong> پانګونې،‏ <strong>د</strong> منرالي سرچینو پراختیا،‏ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ېګړن<strong>د</strong>ي کولو ته سیمه ایز توامیت پکې شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بریښنا سکتور لهماستر پالن سره په همغړیتوب په مخ ځي.‏ <strong>د</strong> NESP له الرې،‏ به افغانستان <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong>تامین په کړۍ کې لومړنۍ پانګونې ترسره کړي،‏ او <strong>د</strong> حکومت ظرفیت او حساب ورکونهبه <strong>د</strong> خپلو هغو موخو په تړاو پیاوړي کړي چې غواړي هر کال <strong>د</strong> انرژۍ <strong>د</strong> تامین په لور%10 پرمختګ وکړي.‏ په خپلې <strong>د</strong>ری کلنې بو<strong>د</strong>یجې کې چې <strong>د</strong> 2013 په جنوري کې پیلشوی<strong>د</strong>ه $3.48 ملیار<strong>د</strong> ډالر شامل <strong>د</strong>ي چې تر اوسه افغانستان $1.98 ملیار<strong>د</strong> ډالر ترالسهکړی<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> $1.49 ملیار<strong>د</strong> ډالرو کمښت په خپل ځای پاتې <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> مرستې <strong>د</strong>غې برخې429په اړه چې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې له الرې به ولګول شي تر اوسه پریکړه ن<strong>د</strong>ه شوي.‏<strong>د</strong> افغانستان پرمختیا ته بریښنا مهمه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> افغانستان له حکومت سره په همکارۍاو <strong>د</strong> هغو له <strong>د</strong>ولتي لومړیتوبونو په منلو،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> انرژي جامع سکتور پراختیا تهله 2002 کال راهیسې <strong>د</strong> یوه مهم لومړیتوب په سترګه ګوري.‏ له 2011–2002 کال پورې،‏USAID په یواځې نږ<strong>د</strong>ې $2 ملیار<strong>د</strong> ډالر <strong>د</strong> ESF له الرې په <strong>د</strong>ې لګولي <strong>د</strong>ي چېجنراتورونه،‏ سبستیشنونه او <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> لینونه جوړ کړي او <strong>د</strong>ې سکتور ته تخنیکي مرستېچمتو کړي.‏ په پالن کې <strong>د</strong>ه چې لږ تر لږه $900 میلیون نور ډالر به په کمو کلونو کېولګوي.‏ DOD 430 برسیره پر <strong>د</strong>ې $292 میلیون ډالر <strong>د</strong> CERP له الرې <strong>د</strong> بریښنا پروژو تهورکړی<strong>د</strong>ي او $530 میلیون ډالر یې <strong>د</strong> AIF له الرې ورکړی<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> DOD او بهرنیوچارو وزارت له لورې یې په ګډه م<strong>د</strong>یریت کیږي.‏ 431 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو مرستو په پایله کې بریښنا432ته <strong>د</strong> افغانانو السرسی چې په 2001 کال کې %5 وو په 2012 کال کې %30 ته لوړ شو.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره152


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاشکل 3.37<strong>د</strong> انرژۍ په سکټور کې <strong>د</strong> USAID روانې او بشپړې شوي پروژېتاجکستانازبکستان<strong>د</strong> شبرغان راتلونکی <strong>د</strong> ګاز پاور پلانټب<strong>د</strong>خشانتخارکن<strong>د</strong>وزبلخجوزجانترکمنستانپاکستانبغلانپنجشيرنورستانکونړ کاپيسا پروانلغمانور<strong>د</strong>ګکابلننګرهارلوګرپکتياخوستپکتيکاسمنګانغزنيباميانزابلسرپل<strong>د</strong>ایکن<strong>د</strong>يارزګانفاریابغوربا<strong>د</strong>غيسهراتفراهایرانهلمن<strong>د</strong>نيمروزکن<strong>د</strong>هار<strong>د</strong> انرژۍ وار<strong>د</strong>لو لارېموجو<strong>د</strong>ه فرعي سټيشن<strong>د</strong> برق ليږ<strong>د</strong>ولو موجو<strong>د</strong>ې ليکېتر کار لان<strong>د</strong>ې پروژې<strong>د</strong> کجکي <strong>د</strong> بریښنا بن<strong>د</strong>سرچينې:‏ <strong>د</strong> آسيا پراختيايي بانک،‏ (AFG)” TA7637 <strong>د</strong> بریښنا سکټور ماسټر پلان،“‏ ‎11/2012‎؛ <strong>د</strong> سيګار 7/13/2012 معلوماتيغوښتنې PTEC” ډشبورډ“‏ ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏اقغانستان نهه بیل بریښنایي سیستمونه لري.‏ <strong>د</strong>وه لومړني هغه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> شمال ختیځبریښنا سیستم یا NEPS او <strong>د</strong> سویل لوی<strong>د</strong>یځ بریښنایي سیستم یا USAID .SEPS په<strong>د</strong>واړو سیستمونو کې <strong>د</strong> بریښنا رسونې <strong>د</strong> زیاتولو او ارتباط <strong>د</strong>ری پروژې په الس کې لري.‏433لکه په 3.37 شکل کې چې روښانه شوی<strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> شبرغان پروګرامUSAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو میکانیزمونو له الرې <strong>د</strong> شبرغا په پروګرام کې خپله ونډه پلې کوي:‏ <strong>د</strong> شبرغان<strong>د</strong> ګاز <strong>د</strong> پرمختیا پروژه یا SGDP چې <strong>د</strong> 90 میلیون ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې له الرېلګول کیږي،‏ او <strong>د</strong> شبرغان <strong>د</strong> ګاز <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> <strong>د</strong> فعالیتونو پروژه چې 35 میلیون ډالرو په ارزښت<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې له چوکاټه بهر لګول کیږي.‏ 434 <strong>د</strong> بهرنیو شخصي پانګونو شرکت <strong>د</strong> هغو 300 میلیونډالرو شخصي مرستو مالتړ کوي چې MW 200 <strong>د</strong> ګازي بریښنایي ماشین لپاره ورکول کیږي؛435<strong>د</strong> اسیا پراختیایی بانک یا ADB به <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> تړلو لینونو له جوړولو مالتړ وکړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 153 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> SGDP <strong>د</strong> بیارغوني او برمه کاري لپاره <strong>د</strong>واطلبي په <strong>د</strong>ې ربع کې پرانیستل شوه؛ ارزونې<strong>د</strong> پرمختګ په حال کې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> هوکړه به <strong>د</strong> تمې پر اساس <strong>د</strong> 2013 په جون کې وشي.‏هم<strong>د</strong>اشان،‏ USAID روښانه کړه چې <strong>د</strong> پروژې وسعت به تر څلورو څاګانو پورې وي.‏ <strong>د</strong> برمهکولو شرکتونه <strong>د</strong>ې کار ته <strong>د</strong> وړې پانګونې په سترګه ګوري کله چې سیاسي او امنیتي خطرونو436سره پرتله کیږي.‏په شبرغان کې په نورو پرمختیاو کې TFBSO <strong>د</strong> متراکمو طبعي ګازو یا CNG <strong>د</strong> ستیشن<strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبي عملیاتو په تړاو <strong>د</strong> MOMP ارزونه کوي.‏ چې TFBSO مرسته ورکړه او په 2012کال کې MOMP ته تسلیم شوه.‏ خصوصي پانګونکي په سیمه کې <strong>د</strong> فعالیتونو <strong>د</strong> ممکنهپراختیا په اړه پلټنه کوي.‏ CNG تر پټړول %50 ارزانه <strong>د</strong>ي؛ که چیرته <strong>د</strong> پام وړلوړه کچهولري نو په وار<strong>د</strong>اتي تیلو به <strong>د</strong> افغانستان تکیه راکمه کړي.‏ 437 <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31،438TFBSO <strong>د</strong> 11.2 میلیونو ژمنه وکړه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو لپاره یې $345,000 ورکړل.‏<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هلمن<strong>د</strong> بریښنا پروژه<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هلمن<strong>د</strong> بریښنا پروژه یا ،KHPP لکه په 3.38 شکل کې چې ښو<strong>د</strong>ل شوی<strong>د</strong>ي،‏په سویل ختیځ افغانستان کې <strong>د</strong> یاغیانو ض<strong>د</strong> ستراتیژۍ <strong>د</strong> یوه مهم عنصر په سترګه ورتهکتل کیږي.‏ په پام کې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> بریښنا رسول به په یوه مهال کې په کن<strong>د</strong>هار کې زیاتکړي او <strong>د</strong> وګړو لپاره به یې نور هم <strong>د</strong> السرسي وړ وګرځوي.‏ په 2010 کال کې USAID<strong>د</strong> $266 میلیون ډالرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له بلک این<strong>د</strong> ویتچ سره <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> سب ستیشنونو <strong>د</strong> رغولو پهبرخه کې السلیک کړ،‏ او په کن<strong>د</strong>هار ښار کې یې <strong>د</strong> منځني ولټاژ <strong>د</strong> توضیح سیستم پرمختیاته کار وکړ،‏ هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> کجکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم ټوربین <strong>د</strong> نصب او <strong>د</strong> ډیزلي جنراتورونو <strong>د</strong> طرح اونصبولو مسله هم په پام کې وه.‏ DOD <strong>د</strong> پیسو ورکړې ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ژمن <strong>د</strong>ی او هم<strong>د</strong>اشان<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> انجنیرانو <strong>د</strong> قطعې له خوا نور نصب شوي جنراتورونو ته به هم تر2014 کال پورې <strong>د</strong> AIF له الرې پیسې ورکړي.‏ <strong>د</strong> تیلو سبسیډي به پراخه شي،‏ خو USAIDتمه لري چې <strong>د</strong> افغانستان ملي لګښت به کم شي ځکه DABS هغه اړین ګامونه نیولي <strong>د</strong>يچې <strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره لګښتونو لپاره اړین عوای<strong>د</strong> تامین کړي.‏ 439 <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 15،USAID <strong>د</strong> KHPP لپاره <strong>د</strong> ESF له بو<strong>د</strong>یجې $229.6 میلیون ډالره ځانګړي کړی<strong>د</strong>ي له هغې440جملې $152.2 میلیون ډالر لګول شوی<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> والیت <strong>د</strong> کجکي های<strong>د</strong>روالکتریک سټیشن <strong>د</strong> توربین هال <strong>د</strong>وه تربینونه لري چې یو یې په چپلورې کې لی<strong>د</strong>ل کیږي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالت به <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong>ریم توربین نصبولو ته هم مرسته چمتو کړي چې په2008 کال کې تسلیم کړای شو.‏ ‏)<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت تصویر(‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره154


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاشکل 3.38<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-هلمن<strong>د</strong> <strong>د</strong> بریښنا پروګرامموسی قلعه<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار ولایت<strong>د</strong> کجکيسټيشنغورکRt. 611<strong>د</strong> تنګي فرعيسټيشن اوویش یېسنګينارغن<strong>د</strong>اب<strong>د</strong> <strong>د</strong>وراييجنکشنفرعي سټيشنميون<strong>د</strong>ګریشکHW1<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار ښار<strong>د</strong> ویش لوړول <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong>بریشنا کوټفرعي سټيشنکن<strong>د</strong>هار<strong>د</strong> شيرین<strong>د</strong>امصنعتي پارکپوشموللشکرګاهموجو<strong>د</strong>ه فرعي سټيشنوړان<strong>د</strong>یز شوی سټيشن<strong>د</strong> بریښنا موجو<strong>د</strong> ځواکسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 11/6/2012 معلوماتي غوښتنې KHPP” ډشبورډ،“‏ ته <strong>د</strong> USAID ځواب.‏<strong>د</strong> اولسمشر کرزي <strong>د</strong> غوښتنې په ځواب کې چې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> واشنګټن په سفر کېیې وکړه،‏ اولسمشر اوباما <strong>د</strong> کجکي په بن<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> KHPP له قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم ټوربین<strong>د</strong> نصبولو خبره راپورته کړه.‏ په عوض کې یې USAID <strong>د</strong> MOF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې له الرې441<strong>د</strong> 80–$60 میلیون ډالرو مرستې خبره ومنله چې DABS به ټوربین پرې نصب کړي.‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل په 9، سیګار <strong>د</strong> USAID هغه پالنونه اعالن کړل چې له مخې به یېمستقیمې مرستې چمتو شي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې م<strong>د</strong>یریت ته یې <strong>د</strong> DABS ظرفیت وآزمایه،‏ او <strong>د</strong> پیسو<strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت په تړاو یې <strong>د</strong> DABS <strong>د</strong> مالتړ په برخه کې خپل ت<strong>د</strong>ابیر په ډاګه کړل.‏USAID له DABS سره مرسته کوي چې <strong>د</strong> ټوربین <strong>د</strong> نصب لپاره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> اعالن او عمليکړي.‏ <strong>د</strong> پلې کولو نوې ستراتیژي به <strong>د</strong> رقابت لپاره مهال ویش <strong>د</strong> 2015 کال پای ته ب<strong>د</strong>ل کړي.‏<strong>د</strong> بلک این<strong>د</strong> ویچ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ چې تخنیکې مرستې هم پکې شاملې <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> سپټمبر په 30پای ته رسیږي.‏ له <strong>د</strong>ې سره به DABS ته <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي له تللو مخکې <strong>د</strong> نصبولو لپاره لږه مو<strong>د</strong>هپاتې شي.‏ 443 <strong>د</strong> USAID په وینا به <strong>د</strong> KHPP نور ټول اجزا له <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> تمې په اساس444بشپړ شي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ځواکونه-افغانستان،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> انجینیرانو قطعه،‏ او USAID<strong>د</strong> SEPS په چوکاټ کې <strong>د</strong> بریښنا زیربناو سره په تړلو مسلو سره په ګډه کار کوي.‏ به <strong>د</strong>ېربع کې هم KHPP <strong>د</strong> لوژستیکي ستونځو حلولو ته هڅې روانې وساتلې.‏ USAID رپوټورکړ چې تر 100 زیات هغه کانټینرونو کې چې <strong>د</strong> بیړۍ له الرې راوړل کیږي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتوځنډ رامنځ ته شو چې له وسایلو او تجهیزاتو بار وو او <strong>د</strong> نوي ګمرکي مقرراتو،‏ اعتراضونواو نارازیو له کبله <strong>د</strong> پاکستان په سرح<strong>د</strong> کې ایسار شول.‏ <strong>د</strong> افغانستان لورې ته په پوله کې،‏اته اونۍ <strong>د</strong> 14 زیانمنو شویو ترانسفارمرونو په ترمیم ولګی<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> هغو غلو له خوا چې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 155 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیامسي برخې یې غال کړې وي خرابې شوې وې.‏ برسیره پر <strong>د</strong>ې،‏ DABS <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> کنترولپه برخه کې له ستونزو سره مخامخ <strong>د</strong>ه،‏ له <strong>د</strong>ې امله <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> توضیع په برخهکې ستونزې موجو<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> DABS له کارکونکو سره USAID په <strong>د</strong>ې موخه کار کوي چې<strong>د</strong> هغوی ظرفیت لوړ کړي او هغوی <strong>د</strong> بریښنا<strong>د</strong> توضیع <strong>د</strong> سستم په پراختیا او ساتلو کې پهمستقیمه توګه شامل کړي.‏ 445 نورې پروژې <strong>د</strong> مهال ویش سره سم یا تر هغو مخکې روانې<strong>د</strong>ي،‏ لکه <strong>د</strong> بریښنا کوټ په سبسټیشن کې <strong>د</strong> MW 10.5 ډیزلي بریښنا جوړول،‏ چې تر446مهال ویش څخه 68 ورځې مخکې وه.‏<strong>د</strong> سیګار پلټنهپه <strong>د</strong>ې ربع کې سیګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو په مرسته له هغو پروژو پلټنهخپره کړه چې <strong>د</strong> DABS سو<strong>د</strong>اګریزکولو په موخه تر سره کیږي،‏ <strong>د</strong>ویومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار–‏DABS چې<strong>د</strong> سیخونو په برخه کې مسولیتپه غاړه واخلي،‏ په خپلواکه توګه<strong>د</strong> سیستمونو <strong>د</strong> تجهیزاتو ا<strong>د</strong>ارې،‏نصبولو،‏ عملیاتو،‏ او الس ته راوړنېپه برخه کې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ظرفیت لري.‏<strong>د</strong> نورو معلوماتو لپاره <strong>د</strong> 2 برخې،‏26 پاڼه وګورئ .<strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> پراختیا او نښلونې پروګرام<strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> پراختیا او نښلونې پروګرام یا PTEC <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته هغهپروګرام <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> پراختیا،‏ لیږ<strong>د</strong> او توضیع سیستمونو لپاره طرح او پیاوړی شوی<strong>د</strong>ی.‏ په مستقیمه توګه <strong>د</strong> انرژي رسولو <strong>د</strong> ملي پروګرام مالتړ کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انکشافيملي ستراتیژۍ یوه برخه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong>ا ستراتیژي <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> بل او <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> زیاتی<strong>د</strong>ونکې اړتیااو جمع کولو پیاوړتیا رامنځ ته کوي.‏<strong>د</strong> PTEC یو اصلي جز <strong>د</strong> کابل او کن<strong>د</strong>هار تر منځ لیږ<strong>د</strong>ونکی لین <strong>د</strong>ی چې NEPS اوSEPS سره نښلوي.‏ <strong>د</strong> 530 کیلومترو په اوږ<strong>د</strong>والې <strong>د</strong>ا نښلونه <strong>د</strong> کجکي <strong>د</strong> بریښنا ماشینسره په ګډه،‏ 2010 کال کې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> یواځنۍ ممکنې،‏ اوږ<strong>د</strong>مهالې حل الرې په توګهوپیژن<strong>د</strong>ل شوه چې په کن<strong>د</strong>هار کې به ګران او نه پای<strong>د</strong>ونکې مطمینې بریښنا ځای ناستی شي.‏PTEC به په څو پړاونو کې پلې شي.‏ ADB <strong>د</strong> لومړنیو 40 کیلو مترو مسولیت لري،‏<strong>د</strong> کابل-ارغن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> فرعي ستیشن نښلونکی USAID به له ارغن<strong>د</strong>ې تر غزني <strong>د</strong> 120 کیلومترورغونې ته بسپنې چمتو کړي او DABS ته به <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې په چوکاټ کې پیسې برابرې کړي.‏USAID <strong>د</strong> DABS <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبۍ غوښتنه تصویب کړه په <strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو447<strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> انجینرانو قطعه له ارغن<strong>د</strong>ې تر ګر<strong>د</strong>یز او پل علم پورې <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په رغولو کې کارکوي.‏DABS ته به <strong>د</strong> PTEC <strong>د</strong> اټکل شوې ټولیز 814 میلیون ډالرو لګښت له جملې417 میلیون ډالر <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربناوو <strong>د</strong> ګڼو تمویلونکو خیریه بو<strong>د</strong>جې یا AITF لهالرې ولیږ<strong>د</strong>ول شي چې <strong>د</strong> ADB له الرې پلې کیږي.‏ ADB <strong>د</strong> 2010 په <strong>د</strong>سمبر کې AITFتاسیس کړ،‏ تر څو <strong>د</strong>وه اړخیزه،‏ ګڼ اړخیزه او شخصي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو ته موقع ورکړي چې<strong>د</strong> ADB <strong>د</strong> مالي زیربناو په پانګونو کې برخه واخلي.‏ USAID <strong>د</strong> انتقال په هوکړې کارکوي.‏ په نورو پرمختیاو کې <strong>د</strong> ظرفیت جوړونې او سو<strong>د</strong>اګریز کولو په پروژې کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبيغوښتنې <strong>د</strong> DABS له خوا خپرې او <strong>د</strong> USAID له خوا تصویب شوې.‏ تمه کیږي چې <strong>د</strong>2013 په مې کې به ورکړل شي.‏ USAID هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> سالنګ تونل <strong>د</strong> فرعي سټیشن پهطرح او انکشاف کې مرسته کړی<strong>د</strong>ه ‏،هم<strong>د</strong>اشان یې له جالل آبا<strong>د</strong> څخه <strong>د</strong> حصار شاهي صنعتي448پارک ته <strong>د</strong> لوړ ولټاژ لین او <strong>د</strong> NEPS موجو<strong>د</strong>ې زیربناوې هم ځواکمنې کړې <strong>د</strong>ي.‏•<strong>د</strong> DOD له لورې تمویل شوي پروګرامونهپه <strong>د</strong>ې ربع کې DOD <strong>د</strong> انرژۍ سکتور <strong>د</strong> لومړیتوبونو ګڼې پروژې پلې کړې چې پیسې یې<strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> 2012 او 2013 مالي کال له بو<strong>د</strong>یجې تر السه کی<strong>د</strong>ې.‏ چې په هغو کې <strong>د</strong>ا شامل وو:‏<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> برق <strong>د</strong> ستونزې حل• ‏•<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-<strong>د</strong>ورایي <strong>د</strong> جنکشن <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> لینونه<strong>د</strong> چاریکار-بازارک او چاریکار-محمو<strong>د</strong>راقي <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> لینونه او <strong>د</strong> بریښنا فرعي سټیشنونهځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره156


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> ستونزې حل<strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار ښار لپاره <strong>د</strong> ډیزلي جنریترانو تیل برابروي تر هغې چې KHPP بشپړیږي.‏<strong>د</strong> 2012 مالي کال پیسې 79.8 میلیون ډالر پاتې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2013 مالي کال اټکل شوی لګښت100 میلیونه اټکل شوی <strong>د</strong>ی چې 90 میلیون ډالر یې <strong>د</strong> تیل او 10 میلیونه <strong>د</strong> ساتنې او عملیاتویا O&M لپاره ځانګړې شوی<strong>د</strong>ي.‏ DOD 449 په پام کې لري چې <strong>د</strong> تیلو پیرو<strong>د</strong>لو ته <strong>د</strong>وام ورکړياو تر 2015 مالي کال پورې O&M ته مالتړ چمتو کړي.‏ 450 بریښنا ته <strong>د</strong> یاغیانو ض<strong>د</strong> ستراتیژۍ<strong>د</strong> یوې ترینګلې ستراتیژۍ په بڼه کتل کیږي او هڅه کیږي چې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> ښاریانو<strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> <strong>د</strong> کیفیت <strong>د</strong> اوچتولو له الرې ثبات ته الر هواره کړي.‏ <strong>د</strong> DOD په وینا <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong>بریښنا <strong>د</strong> ستونزې هواری <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بریښنایي کولو <strong>د</strong> پالن او <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> بهرنیو451چارو وزارت په پراختیایي پروګرام کې مهم بلل کیږي.‏<strong>د</strong> 2012 کال په جوالی کې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> 2011 مالي کال <strong>د</strong> AIF پروژې ومون<strong>د</strong>له چې،‏<strong>د</strong> تیلو <strong>د</strong> معا<strong>د</strong>لې سرچینې تر مون<strong>د</strong>لو پورې چې وکوالی شي ډیزلي جنراتورانو ځای ونیسياو یا کن<strong>د</strong>هار ته <strong>د</strong> واری<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکو تیلو مق<strong>د</strong>ار زیات شي،‏ <strong>د</strong>اسې په پام کې ن<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> بریښنا452<strong>د</strong> حل لپاره لګښتونه راکم شي.‏<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار-<strong>د</strong>ورایي <strong>د</strong> جنکشن <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> لینونه<strong>د</strong> SEPS <strong>د</strong> پراختیا <strong>د</strong> یوې برخې په توګه،‏ <strong>د</strong>غه پروژه له کن<strong>د</strong>هار څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ورایي تر جنکشنپوري <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> لینونو <strong>د</strong> نصب او ترمیم هڅو ته <strong>د</strong>وام ورکوي او په میون<strong>د</strong> او پاشمول کې<strong>د</strong> فرعي ستیشنونو په جوړولو یا بیارغولو کې مرسته کوي.‏ <strong>د</strong> 2012 مالي کال په پیسو کې<strong>د</strong> <strong>د</strong>غې پروژې لګښت 40 میلیون ډالر پاتې شوی <strong>د</strong>ی.‏ چې <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> 2012 مالي کال<strong>د</strong> پای په رپوټ کې DOD روښانه کړه چې له هغې جملې 115,000 ډالر پاته <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong><strong>د</strong>ا لینونه به <strong>د</strong> هغو اړتیا و په کمولو کې مرسته وکړي چې <strong>د</strong> افغانستان په سویل او سویلختیځ کې <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> یوه مطمین سیستم لپاره لی<strong>د</strong>ل کیږي او <strong>د</strong> PTEC <strong>د</strong> هغې پراخېپروژې په برخه کې چې SEPS او NEPS سره نښلوي پراخه ونډه لري.‏ DOD 453 په پامکې لري چې اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه،‏ امنیت،‏ ثبات او <strong>د</strong> ظرفیت جوړونې هڅې <strong>د</strong> DABS لپاره ترسره کړي څو <strong>د</strong> بریښنا سو<strong>د</strong>اګریز کی<strong>د</strong>ل پیاوړي کړي چې ورسره به <strong>د</strong> پام وړ عوای<strong>د</strong> تر السهشي او په <strong>د</strong>ې برخه کې لویې الس ته راوړنو ته ورسیږي.‏ DOD 454 وایي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژې455<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره اړین <strong>د</strong>ی څو په کجکي بن<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم ټوربین <strong>د</strong> نصب چارې بشپړې شي.‏<strong>د</strong> چاریکار-بازارک او چاریکار-محمو<strong>د</strong>راقي <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> لینونهاو <strong>د</strong> بریښنا فرعي سټیشنونهپه <strong>د</strong>ې پروژه کې به 52 کیلومترو په اوږ<strong>د</strong>والې لینونه نصب شي چې له چاریکار تر بازارکاو له چاریکار تر محمو<strong>د</strong>راقي به <strong>د</strong>وام وکړي،‏ او <strong>د</strong> NEPS <strong>د</strong> پراختیا لپاره به <strong>د</strong>ری فرعيستیشنونه هم جوړ کړي.‏ <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> څرګن<strong>د</strong>ونو پر بنست <strong>د</strong> ې پروژې ته <strong>د</strong>48 میلیونو ځانګړې شوې مرسته <strong>د</strong> 2013 مالي کال څخه لیږ<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه او 22 میلیون ډالرهنور پرې حواله شول چې ټولیزه اټکل شوی لګښت یې 71 میلیون ډالره کیږي.‏ کلنی اټکلشوی لګښت یې 580,000 ډالر بلل کیږي.‏ DOD 456 <strong>کانګرس</strong> ته روښانه کړه چې <strong>د</strong>ا پروژهبه 1.15 میلیون افغانانو ته په <strong>د</strong>ریو والیتونو کې مطمینه بریښنا برابره کړي او <strong>د</strong> خصوصيسکتور له و<strong>د</strong>ې سره به مرسته وکړي،‏ په ځانګړې توګه په کرهنې،‏ پروسس کولو،‏ تولی<strong>د</strong> او<strong>د</strong> کانونو سکتور په برخه کې.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 157 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاDOD وایي چې DABS به <strong>د</strong> O&M ملي مسولیت په غاړه واخلي او هم<strong>د</strong>اشان به <strong>د</strong>بشپړو شویو زیربناو <strong>د</strong> پیاوړتیا لپاره،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړتیا به ولري چې ځواکمنو عای<strong>د</strong>اتي سرچینواو ظرفیتونو په برخه کې یې مرسته وکړي.‏ 457 پهرصورت،‏ لکه چې وړان<strong>د</strong>ې وویل شو،‏ سیګار <strong>د</strong>DABS ظرفیت په اړه ان<strong>د</strong>یښنې څرګن<strong>د</strong>ې کړي،‏ او نورو پلټنو ښو<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه چې افغانستان458<strong>د</strong> O&M <strong>د</strong> ژمنو بشپړولو ته اړینې سرچینې په واک کې نلري.‏<strong>د</strong> بریښنا په سکتور کې <strong>د</strong> CERP پروژې<strong>د</strong> CERP پیسې <strong>د</strong> DOD له لورې په هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ټیټې کچې پریښنایي پروژو په برخه کېلګول کیږي،‏ لکه <strong>د</strong> جنراتورانو نصبول،‏ <strong>د</strong> بریښنایي تختو سیستمونه او ګټورې پایې.‏ <strong>د</strong> 2013مالي کال په لومړۍ ربع کې،‏ <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> بریښنا پروژو کې اتو نویو پروژو ته <strong>د</strong> پیسو ژمنهوشوه.‏ ‏)ارزښت یې $56,312( <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې نویو پروژو تر ټولو پراخه )$28,500( به په پروان کې<strong>د</strong> بریښنا پایې او لینونه بیارغول شامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> نظامي ګاډو په واسطه ویجاړ شوي <strong>د</strong>ي او18 کورونه او یو مسج<strong>د</strong> یې اغیزمن کړی <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong>ا پروژه به <strong>د</strong> 12 اونیو لپاره 45 کسان په کار459وګماري.‏ترانسپورتیشن460<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ترانسپورتي زیربناو نه شتون <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې مخه نیسي.‏<strong>د</strong>غه هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نړي په هیوا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> سرکونو یو تر ټول خراب سیستم <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong>ی.‏ تر100 میلو <strong>د</strong> ریل پټلۍ کمه الره لري،‏ او <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې سمن<strong>د</strong>ري الرې 2,000 کیلومتره واټن لريچې په وچه کې <strong>د</strong> ګیرو مخ په و<strong>د</strong>ه هیوا<strong>د</strong>ونو کې تر ټولو ډیر واټن بلل کیږي.‏ 461 برسیرهپر<strong>د</strong>ې ګاونډي هیوا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> افغان توکو په لیږ<strong>د</strong> کې په خپلو پولو کې تل ستونزې رامنځ462ته کوي.‏<strong>د</strong> افغانستان زیربنایي کمښت <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو او کرهنې سکتور په برخه کې په ځانګړېتوګه ستونزې راوالړوي چې اوسمهال <strong>د</strong> GDP تر ټولو ستره برخه جوړوي.‏ هغویهم<strong>د</strong>اشان استخراجي صنعت څخه مالتړ کوي چې افغان حکومت او نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویانتمه لري چې راتلونکی کې به عوای<strong>د</strong> ترې الس ته راوړي او <strong>د</strong> کمی<strong>د</strong>ونکو نړیوالو مرستهتشه به ډکه کړي.‏ 463 <strong>د</strong> نړیوال بانک <strong>د</strong> تحلیل له مخې <strong>د</strong> ترانسپورتي سکتور رغونه <strong>د</strong>اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې او پرمختګ لپاره اړینه <strong>د</strong>ه.‏ 464 په <strong>د</strong>ې ربع کې،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ترانسپورتيقوانینو <strong>د</strong> پراختیا لپاره خپلې هڅې روانې ساتلې <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> ظرفیت لوړول او لهنړیوالو معیارونو سره یې مطابقت ته کارکوي.‏سړک<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> 39,000 کیلومتړو په اوږ<strong>د</strong>و ډیری سړکونه بیارغونې ته اړتیا لري،‏ <strong>د</strong> نړیوالبانک په وینا افغانستان <strong>د</strong> سړکونو پای<strong>د</strong>ونکې بیارغونې ته 3 ملیار<strong>د</strong> ډالرو ته اړتیا لري.‏ ټاکل465شوی<strong>د</strong>ه چې په 2014 کال کې به <strong>د</strong> سړکونو شبکه 46,000 کیلومټرو ته ورسیږي.‏په لومړني توګه متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سړکونو بیارغونې ته <strong>د</strong> ESF او CERP له الرې مرستهکړی<strong>د</strong>ه.‏ له 2002 کال راهیسې،‏ 2.1 USAID ملیار<strong>د</strong> ډالر <strong>د</strong> سړکونو او پلونو جوړولو ته466ځانګړي کړی<strong>د</strong>ي چې په افغانستا کې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ټول لګښت %25 جوړوي.‏USAID وایي <strong>د</strong>غو پروژو تر 2,000 کیلومټرو زیات سړکونه بشپړ کړي او پایښت ته یې467مرسته کړی<strong>د</strong>ه.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره158


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> سیمې اوسی<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> پراختیا په پالن غږیږي.‏ ‏)<strong>د</strong> USAID تصویر(‏<strong>د</strong> نړیوال بانک په وینا <strong>د</strong> مرسته کونکو کارونه <strong>د</strong> سړکونو په رغونه او بیارغونه کې <strong>د</strong>O&M پر خالف تر سره شوی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> 2011/2012 <strong>د</strong> O&M اساسي بو<strong>د</strong>یجې پهبرخه کې یواځې 28 میلیونه ځانګړي شوي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> 290 میلیون ډالرو <strong>د</strong> اړتیا اټکل کی<strong>د</strong>ه.‏تمه کیږي چې <strong>د</strong>غه شمیره به په 2014 کال کې 394 میلیونو ته لوړه شي.‏ <strong>د</strong> O&M ش<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>468کمښت <strong>د</strong> ترانسپورتي سکتور په و<strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> مرسته کونکو پانګه اچونه ګواښوي.‏USAID <strong>د</strong> نویو سړکونو په و<strong>د</strong>انولو کې <strong>د</strong> پانګه اچونې بڼې ته پالن جوړوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرځای به <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> O&M <strong>د</strong> پیاوړتیا له الرې پر پایښت تمرکز وکړي،‏ او <strong>د</strong> افغان حکومتظرفیت او بنسټیز سمون چې ورسره به <strong>د</strong> رغونې کیفیت سم شي او په ترانسپورتي زیربناووبه عملیات پیل شي.‏ <strong>د</strong>ا کار به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته تر سره شي.‏ <strong>د</strong> ترانسپورت وزارت،‏<strong>د</strong> سړکونو <strong>د</strong> سکتور <strong>د</strong> پایښت یا RSS <strong>د</strong> راتلونکې پروژې له الرې چې په هغه کې به لهبو<strong>د</strong>یجې بهر او <strong>د</strong> ګڼو مرسته کونکو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>ننه مرسته شامله وي تر څو <strong>د</strong> وزارتونو<strong>د</strong> رغونې پالنونو ته و<strong>د</strong>ه ورکړي،‏ ځانګړتیاوې او سټنډرډونه په پام کې ونیسي،‏ <strong>د</strong> وسایطو <strong>د</strong>نظارت او مقررو عملیات؛ <strong>د</strong> لومړیتوب وزارتونه؛ لکه <strong>د</strong> سړکونو ا<strong>د</strong>اره،‏ <strong>د</strong> سرکونو پیسې،‏469<strong>د</strong> ترانسپورټ بنسټ.‏O&M به لڼډمهاله اړتیاو ته <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې 5 میلیون ډالره برابر کړي چې <strong>د</strong> RSS<strong>د</strong> بیړني حساب له الرې به تر سره شي.‏ په منځني مهال به 33 میلیونو ته ورسي،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې<strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> O&M پروګرام به <strong>د</strong> ADB <strong>د</strong> AITF له الرې تر سره شي.‏ هم<strong>د</strong>اشان 33 میلیونه به<strong>د</strong> عامه فوای<strong>د</strong>و وزارت <strong>د</strong> څارنې او م<strong>د</strong>یریت <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو کې ولګول شي.‏ په اوږ<strong>د</strong> مهالکې به RSS <strong>د</strong> سړک ا<strong>د</strong>ارې،‏ <strong>د</strong> سړکونو بسپنې،‏ او ترانسپورت انسټیټیوټ ته 35 میلیون ډالرهتخنیکي مرسته تر سره کړي.‏ AITF به <strong>د</strong> نویو سرکونو رغولو ته پیسې <strong>د</strong> افغان حکومتوړتیاو ته په پام کې نیولو سره چې آیا <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و آسانتیاو پوره ساتنې ته وړتیا لري که470نه تر سره شي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 159 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیابرسیره پر <strong>د</strong>ې DOD <strong>د</strong> CERP مرستې <strong>د</strong> خپل ماموریت <strong>د</strong> مالتړ په خاطر <strong>د</strong> سرکونو<strong>د</strong> رغولو په پروژو لګوي.‏ <strong>د</strong> 509 CERP میلیون ډالره له 2005 کال راهیسې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>سرکونو په پروژو لګی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي؛ <strong>د</strong> 44 میلیون ډالرو په ارزښت 44 پروژې هم<strong>د</strong>ا اوس روانې<strong>د</strong>ي.‏ 471 <strong>د</strong> 2013 مالي کال په لومړۍ ربع کې <strong>د</strong> سرکونو <strong>د</strong> رغولو <strong>د</strong> 11 هغو پروژو ژمنهوشوه چې CERP په پیسو به تر سره کیږي.‏ ‏)ارزښت یې $830,249( <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو پروژو ترټولو ستره هغه <strong>د</strong> پکتیکا <strong>د</strong> هغې لویې الرې ترمیم وو چې په والیت کې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریز مهم472ارزښت لرونکې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> 2013 کال په جنوري کې <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربناو <strong>د</strong> پلې کولو پروګرام پهرپوټ کې،‏ DOD <strong>د</strong> 2011 مالي کال په بسپنه کې <strong>د</strong> سړکونو یوه روانه پروژه په ګوته کړه.‏473‏)<strong>د</strong> 22 میلیون ډالرو(‏ او <strong>د</strong>وه <strong>د</strong>اسې چې <strong>د</strong> 2012 مالي کال په بسپنو روانې <strong>د</strong>ي )45.6 میلیون(.‏DOD <strong>د</strong> سړکونو هغو پروژو له څارلو او پایښت الس په سر شوی چې <strong>د</strong>وی افغان حکومتته له رغولو وروسته تسلیم کړی<strong>د</strong>ي.‏ که چیرته <strong>د</strong> بیارغونې <strong>د</strong>وام ته اړتیاوي،‏ حکومت کوالی474شي <strong>د</strong> غوښتنې <strong>د</strong> معیاري پروسې له الرې <strong>د</strong> CERP بسپنو ته <strong>د</strong>رخواست وکړي.‏یو پولیس <strong>د</strong> افغانستان په شمال کې<strong>د</strong> ریل پټلۍ په اوږ<strong>د</strong>و کې په ګزمه بوخت <strong>د</strong>ی.‏‏)<strong>د</strong> AFP تصویر(‏ریلمتح<strong>د</strong>ه ایاالت او نړیوال ملګري له افغان حکومت سره <strong>د</strong> اورګا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> سکتور په و<strong>د</strong>ه کېمرسته کوي،‏ موخه <strong>د</strong> یوه پای<strong>د</strong>ونکي او ګټور سیستم رامنځ ته کول <strong>د</strong>ي اوسمهال،‏ افغانستان<strong>د</strong> ریل پټلۍ پراختیا ته عملیاتي تجربه او ظرفیت نلري.‏ یواځني بشپړه شوې ریل پټلۍ <strong>د</strong>75 کیلومټرو په اوږ<strong>د</strong>والې له حیرتان څخه چې <strong>د</strong> ازبکستان سرح<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی تر مزار شریف پورې475غځی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرستو کې <strong>د</strong> عامه فوای<strong>د</strong>و له وزارت سره <strong>د</strong> افغان ریلوې ا<strong>د</strong>ارې پهجوړولو کې مرستې هم شاملې <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> ریل پټلۍ یوه ملي پالن ته و<strong>د</strong>ه ورکول یې هم یوهبرخه <strong>د</strong>ه.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> ګڼو ریل پټلیو ‏“بن<strong>د</strong>رونو”‏ یا <strong>د</strong> بارونو <strong>د</strong> تسلیمۍ سیمې<strong>د</strong> سړکونو،‏ تجهیزاتو،‏ او جوړښتو سره ارزولې <strong>د</strong>ي.‏ 476 <strong>د</strong> DOD په پیسو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ریلپټلۍ ملي پالن یا DOD مطالعه روانه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت یوه کاري ډله او <strong>د</strong>عامه فوای<strong>د</strong>و او کانونو او پټرولیم وزارتونو مسولین <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>،‏ موډلونو او تحلیلونو لنډیزونهپه خپلو مطالعو کې شامل کړی<strong>د</strong>ي.‏ وروستی رپوټ به <strong>د</strong> تمې له مخې <strong>د</strong> 2013 په جوالی کې477خپور شي.‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 20، له تاجکستان او ترکمنستان سره هغه تفاهم لیک السلیککړ چې له مخې به یې یوه نښلونکي ریل پټلۍ رامنځ ته شي،‏ چې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او صا<strong>د</strong>راتولپاره به ډیر فرصتونه رامنځ ته کړي.‏ وړان<strong>د</strong>یز شوې 400 کیلومتره لیکه به اتامورات-امام نظرپه ترکمنستان کې له اکینه-ان<strong>د</strong>خوی سره په افغانستان کې ونښلوي چې وروسته به <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز <strong>د</strong>شیرخان بن<strong>د</strong>ر له الرې <strong>د</strong> تاجکستان پاین<strong>د</strong>ژ ته ورسیږي.‏ <strong>د</strong> تفاهم لیک پر بنسټ ویل شوی<strong>د</strong>ي478چې <strong>د</strong> رغونې کار به <strong>د</strong> 2013 په جوالی کې له ترکمنستان څخه پیل شي.‏ز<strong>د</strong>ه کړهله 2002 کال راهیسې،‏ USAID <strong>د</strong> ښونځیو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انولو،‏ <strong>د</strong> نصاب پرمختګ او روزنو په پلېکولو کې له معارف سره مرسته کړی<strong>د</strong>ه.‏ USAID <strong>د</strong> معارف <strong>د</strong> روانو لومړیتوبونو پروګرامونهچې ESF له الرې لګی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ي په <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره160


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا• اسايس ز<strong>د</strong>ه کړې،‏ سوا<strong>د</strong>،‏ تخنیکې-مسلکي ښونې او روزنې یا BELT• ‏•<strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو پروژه یا HEP<strong>د</strong> افغانستان امریکایي پوهنتون یا AUAFاساسي ز<strong>د</strong>ه کړې،‏ سوا<strong>د</strong>،‏ تخنیکې-مسلکيښونې او روزنېاساسي ز<strong>د</strong>ه کړې،‏ سوا<strong>د</strong>،‏ تخنیکې-مسلکي ښونې او روزنې یا BELT <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>ننه هغه <strong>د</strong>ریکلنه ‏)<strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر څخه <strong>د</strong> 2014 تر اوکتوبر پورې(‏ پروژه <strong>د</strong>ه چې 173 میلیون ډالرپرې لګیږي او باکیفیته اساسي ز<strong>د</strong>ه کړو ته <strong>د</strong> السرسي پراختیا <strong>د</strong>ه چې په ټولنیزه توګه په هغوسیمو کې ترسره کیږي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت له السرسي <strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا پروګرام تخنیکي-مسلکيتعلیمات او روزنې او هم<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>شان <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې پروګرامونه برابروي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچتر 31، USAID <strong>د</strong> 20 میلیون ډالرو مرسته ځانګړې کړی<strong>د</strong>ه او له هغې شمیرې شاوخوا4794.7 میلیون ډالر لګی<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.‏تخنیکي مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړي او روزنې یا TVET <strong>د</strong> BELT په تعقیب عملي کی<strong>د</strong>ونکېبرخه <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موخه به افغان ماشومانو او ځوانانو ته <strong>د</strong> باکیفیته تعلیماتو او روزنو چمتوکول وي چې <strong>د</strong>وی په کار وپوهي.‏ په ځانګړې توګه په لرې پرتو سیمو کې <strong>د</strong> نجونو لپاره.‏USAID او <strong>د</strong> معارف وزارت <strong>د</strong> اجرایي پړاوونو په هغې مجموعې هوکړه کړی<strong>د</strong>ه چې<strong>د</strong> ترسره کی<strong>د</strong>و په صورت کې به <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې له الرې <strong>د</strong> بسپنو په مصرف کې مرسته وکړي.‏USAID تمه لري چې <strong>د</strong> پلې کولو السلیک به <strong>د</strong> 2013 په مې کې وکړي او <strong>د</strong> TVET ښونځيبه <strong>د</strong> 2013 کال تر پایه وپیژن<strong>د</strong>ل شي.‏ 480 <strong>د</strong> پلې کی<strong>د</strong>و هوکړه لیک به <strong>د</strong> اجرایي پړاوونو،‏<strong>د</strong> تص<strong>د</strong>یق موخې او له هر پړاو سره <strong>د</strong> مرستو کچه روښانه کړي.‏ USAID به په پروګرامکې <strong>د</strong> برخه اخیستونکو ښونځیو ځانګړنې او شمیرې په ډاګه کړي،‏ خو ټاکنه به یې <strong>د</strong> معارف481وزارت په اختیار کي وي.‏BELT TVET <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو یو بله برخه <strong>د</strong>ه څو <strong>د</strong> TVET روزونکو ته <strong>د</strong> کیفیت اوپروفشنلیزم په اړه ز<strong>د</strong>ه کړې ورکړي.‏ موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې له <strong>د</strong>ې سره لوړې،‏ ثانوي،‏ او لهثانوي ورسته ز<strong>د</strong>ه کونکي له معتبرو او منل شویو مهارتونو سره فارغ کړي او <strong>د</strong> معارفپه وزارت کې به <strong>د</strong> TVET <strong>د</strong> منلو یو ملي سیستم چې <strong>د</strong> معا<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>رجې په توګه ومنل482شي رامنځ ته کړي.‏<strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو پروژه<strong>د</strong> USAID په وینا،‏ په 2006 کال کې <strong>د</strong> HEP <strong>د</strong> پروژې له پیل راهیسې،‏ <strong>د</strong>ې پروژې <strong>د</strong> لوړوز<strong>د</strong>ه کړو له وزارت سره په بریالۍ توګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه وزارت <strong>د</strong> ستراتیژیک پالن <strong>د</strong> عملې کی<strong>د</strong>و پهبرخه کې مرسته کړی<strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> 2013 کال په اګست کې به <strong>د</strong> HEP وروستی پړاو هم بشپړ شي،‏چې <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو ته <strong>د</strong> مسلکي روزنو،‏ <strong>د</strong> کیفیت تضمین او اعتبار مون<strong>د</strong>نې پهبرخه کې کار کوي او <strong>د</strong> نصاب بیاکتنه،‏ <strong>د</strong> پوهنتونونو مشارکت،‏ اکاډیمکي پالیسۍ او مقرراتیې په پام کې <strong>د</strong>ي.‏ USAID ویلي <strong>د</strong>ي چې په <strong>د</strong>اسې چاپیریال کې چې له قانوني او امنیتيننګونو سره مخ <strong>د</strong>ی،‏ HEP <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> پام وړ اسنا<strong>د</strong> چې موثریت یې ثابته کړي الس ته راوړېن<strong>د</strong>ي.‏ په <strong>د</strong>اسې حال کې چې،‏ USAID <strong>د</strong> HEP <strong>د</strong> تعقیبي ارزونې لپاره په طرح کار کوي)2017–2013) چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> معلوماتو په راټولولو او پایلو مطالعې کې زیاته پاملرنهجلب کړي.‏ 2013 483 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31، USAID <strong>د</strong> HEP له الرې 21.2 میلیون ډالرځانګړي کړل او له هغې جملې یې 12.4 میلیون ډالر ولګول،‏ چې په تیرې ربع کې484ب<strong>د</strong>لون نه په ګوته کوي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 161 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفیر جیمز کونینګام <strong>د</strong> امریکایي پوهنتون په هغه غونډه کې خبرې کوې چې<strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې په نړیوال مرکز کې یې خپل مالتړ اعالن کړ.‏‏)<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت تصویر(‏<strong>د</strong> افغانستان امریکایي پوهنتونپه تیرو پنځو کلونو کې ‏)<strong>د</strong> 2008 له اګست څخه <strong>د</strong> 2013 تر جوالی پورې(،‏ 42 میلیون ډالر<strong>د</strong> افغانستان امریکایي پوهنتون یا AUAF ته <strong>د</strong> انګلیسي ژبې لیسانس او ورپسې ز<strong>د</strong>ه کړوپروګرامونو لپاره ځانګړي شوی<strong>د</strong>ي چې البته په بشري علومو بان<strong>د</strong>ې خاص تمرکز لري.‏ پهلیسانس ز<strong>د</strong>ه کړو کې یې سو<strong>د</strong>اګریز م<strong>د</strong>یریت،‏ معلوماتي ټکنالوژي او کمپیوټر ساینس،‏سیاسي علوم او عامه ا<strong>د</strong>اره او جمعي ارتباطات شامل <strong>د</strong>ي.‏ AUAF هم<strong>د</strong>اشان په سو<strong>د</strong>اګریزم<strong>د</strong>یریت کې <strong>د</strong> ماستړۍ سن<strong>د</strong> ورکوي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31، USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو هڅو په تړاو39.6 میلون ډالره ځانګړي کړل او 37.6 میلیونه یې ولګول،‏ په <strong>د</strong>ې کې له تیرې ربع څخه485کوم ب<strong>د</strong>لون ن<strong>د</strong>ی راغلی.‏کارګران<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کار په مارکیټ <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> بهیر ارزول ستونزمن <strong>د</strong>ی،‏ ځکه <strong>د</strong> نړویوال بانک پهوینا په <strong>د</strong>ې برخه کې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> او انحصاري معلومات په الس کې <strong>د</strong>ي.‏ په 2009 کال کې یواځې%6.8 افغانان وزګار ښو<strong>د</strong>ل شوي وو،‏ خو په حقیقت کې تر %48 زیات وزګار وو ‏)چې پهاوسط ډول یې په اونۍ کې تر 35 ساعتونو لږ کار کاو(.‏ په تاوتریخوالو کې ښکیلو والیتونوکې وزګاري تر نورو کمه ښو<strong>د</strong>ل شوې خو لږ مصروفیت پکې زیات <strong>د</strong>ی.‏ نړیوال بانک اټکلکوي چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> موقتي کاري فرصتونو له کبله چې <strong>د</strong> والیتي بیارغونې ډلو له خوا په هم<strong>د</strong>ې486سیمو کې رامنځ ته شوې وه په علت لوړ وو.‏<strong>د</strong> کار مارکیټ سروېسیګار په تیر کې هم په ټوله <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عالي تحصیالتو <strong>د</strong> نصاب ټیټ کیفیت په ډاګهکړی وو.‏ USAID له افغان حکومت او نورو سره په ګډه کار کوي څو <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> عامهسکتور له تخنیکي ښونځیو سره مرسته وکړي چې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري او صنایعو په تړاو اړینمهارتونه ور ز<strong>د</strong>ه کړي.‏ په 2012 کال کې،‏ USAID <strong>د</strong> افغان حکومت له هغو هڅو سرههمغږي اعالن کړه چې موخه یې <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړو او صنعتي اړتیاوو انډول په پام کې نیول وو اوپه شپږو ښاري سیمو کې یې <strong>د</strong> وړو او منځنیو کچو تشبثاتو <strong>د</strong> کار مارکیټ سروې تر سره کړه.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره162


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاUSAID په یوې <strong>د</strong>وه کلنې <strong>د</strong>ورې کې <strong>د</strong> څلورو سروې ګانو پلې کول پالن کړل؛ چې <strong>د</strong>وه پکېبشپړ شول.‏ USAID په <strong>د</strong>ې ربع کې رپوټ ورکړ چې <strong>د</strong>ریمه سروې له <strong>د</strong>ې کبله تر سره نه487شوه چې له پلې کونکې ا<strong>د</strong>ارې سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> لغو شو او <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ولو امر یې وشو.‏<strong>د</strong> افغانستان کاري ځواک پراختیایي پروګرام<strong>د</strong> افغانستان کاري ځواک پراختیایي پروګرام یا AWDP <strong>د</strong> USAID له خوا په <strong>د</strong>ې موخهپه الره اچول شوی<strong>د</strong>ی چې 25,000 افغان ښځو او نارینه و ته <strong>د</strong> کار په مارکیټ والړېمسلکې روزنې او تعلیمات ورکړي،‏ له سو<strong>د</strong>اګریزې پراختیا مالتړ وکړي،‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري ا<strong>د</strong>ارېروزنیز پروګرامونه عملي کړي،‏ <strong>د</strong> مالي کری<strong>د</strong>یت او په کار ګمارنې خ<strong>د</strong>متونه چمتو کړي.‏AWDP هڅه کوي چې لوړ بې روزګاري راکمه او <strong>د</strong> تخینکي او ماهرو افغانانو شمیر لوړکړي او روزل شوي افغان سو<strong>د</strong>اګریز م<strong>د</strong>یران زیات کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام موخه <strong>د</strong> کار زیږولوآسانتیاوې،‏ <strong>د</strong> پرمختللي کاري ځواک او نیمه مسلکي کاري ځواک پراختیا او ځاني کارونه488زیاتول <strong>د</strong>ي تر څو <strong>د</strong> افغانستان له اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې مالتړ وشي.‏AWDP هم<strong>د</strong>اشان له هغو هڅو مالتړ کوي چې <strong>د</strong> تخنیکي/مسلکي ښونکو او روزونکوشمیره لوړه کړي.‏ AWDP <strong>د</strong> عامه او خصوصي ګډون له الرې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو روزنو <strong>د</strong> کیفیت لوړولتقویه کوي او تر څنګ یې هغو ته السرسي آسانه کوي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري تر 31،AWDP شاوخوا 3.7 میلیون ډالر په هغو 5 میلیونو ډالرو چې په سر کې ژمنه شوي ووزیات کړل.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ په 10، AWDP ته 6.7 میلیون اضافي پیسې ورکړل شوې چې489ټولیزه شمیره یې 11.7 میلیونو ته لوړه کړه.‏روغتیا<strong>د</strong> روغیتا په څیر په افغانستان کې هیڅ بل سکتور هم په <strong>د</strong>ې کچه ن<strong>د</strong>ی رغول شوی.‏افغانستان له 2002 کال راهیسې په خپلو روغتیایي شاخصونو کې فوق العا<strong>د</strong>ه الس تهراوړنې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې.‏ سره له <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong>ا هیوا<strong>د</strong> اوس هم <strong>د</strong> نړۍ په کچه <strong>د</strong> مور او ماشوم <strong>د</strong>تلفاتو لوړه شمیره لري.‏ <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> تمه <strong>د</strong> په <strong>د</strong>ې هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> USAID په مرسته <strong>د</strong> هغهپروګرام په وینا چې په 2010 افغانانو مړینه مطالعه کړه روښانه شوه چې 20–15 کالهلوړه شوی<strong>د</strong>ه.‏ 490 سره له <strong>د</strong>ې چې افغان عامه راډیو رپوټ ورکړ چې هغو متخصصینوچې په <strong>د</strong>ې سروې مطالعه کړې <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> اعتبار په تړاو پوښتنې لري،‏ USAID په خپلو491معلوماتو ډاډ لري او ب<strong>د</strong>لون یې ن<strong>د</strong>ی پکې راوستی.‏له 2002 تر 2011 مالي کال پورې،‏ <strong>د</strong> افغانستان روغتیایي سکتور ته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوهغه مرستې چې <strong>د</strong> افغان حکومت له الرې یا <strong>د</strong> حکومت له بو<strong>د</strong>یجې بهر لګول شوی<strong>د</strong>ي492926 میلیونه ښيي لکه په 3.39 شکل کې چې په راتلونکې پاڼه کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت چوکاټ کې <strong>د</strong>ننه مرسته کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرسته <strong>د</strong> جوړوشویو آسانتیاو په معاشاتو،‏ طبي او غیر طبي اکماالت،‏ <strong>د</strong>اخل خ<strong>د</strong>مت روزنې،‏ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انیو وړېبیارغونې،‏ طبي تجهیزات او نظارت او ارزونه شامل <strong>د</strong>ی.‏ له بو<strong>د</strong>یجې بهر مرسته کې <strong>د</strong>رمل او493کانتراسپتیف شامل <strong>د</strong>ي.‏په افغانستان کې تر 1,970 ډیر روغتیایي مرکزونه شتون لري چې متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لههغې جملې په 1,970 والیتونو کې 545 مرکزونو ته مرسته چمتو کړي چې 27 غیر والیتيروغتونونه هم پکې شامل <strong>د</strong>ي.‏ متح<strong>د</strong> ایاالتو هم<strong>د</strong>اشان په والیتي روغتونو او یوه ملي<strong>د</strong> سیګار پلټنه<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ربع خپره شوې پلټنه<strong>د</strong> افغانستان مالي وړتیا تر سوالالن<strong>د</strong>ې راولي چې و به توانیږي چې<strong>د</strong> USAID په مرسته رغی<strong>د</strong>ونکیروغتون به وساتالی شي او <strong>د</strong>USAID په مرسته پنځو والیتيروغتونونو ته مناسب کارکونکيوګماري.‏ <strong>د</strong> نورو معلوماتو لپاره،‏2 برخه،‏ 28 پاڼه وګورئ.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 163 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاشکل 3.39<strong>د</strong> روغتيايي سکتور سره <strong>د</strong> USAID مرسته 2002 مالي کال-‏‎2011‎ مالي کال،‏ مستقيمهاو غير مستقيمه مرسته ‏(ميليون ډالر)‏$152$146$160$113$113$111$120$73$92$83$80$51$52$56$36$27$402011201020092008$42007$0.122006$0.11200520042003$82002$0<strong>د</strong> مستقيمه او غير مستقيمه مرستو مجموعي مقي<strong>د</strong>شوي شميرې:‏ $926,000,000<strong>د</strong> مستقيمه مرستو مجموعي مقي<strong>د</strong>شوي شميره:‏ $190,286,910یا<strong>د</strong>ونه:‏ شميرې په تقریبي ډول ليکل شوي <strong>د</strong>ي.‏سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/11/2013 او 4/1/2013 معلوماتي غوښتنو ته <strong>د</strong> USAID ځوابونه.‏<strong>د</strong> سیګار څارنهپه <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> سیګار څارنېومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> CERP په مرسته <strong>د</strong>قلعه مسلم روغتیایي کلینیک پهسمه توګه په مخ ځي او په اغیزمنهتوګه <strong>د</strong> خپلې ټولنې 4,000 غړو تهخ<strong>د</strong>مت کوي.‏ په 2011 کال کې یېله تاسیس را په <strong>د</strong>ې خوا شاوخوا <strong>د</strong>1,500 مریضانو <strong>د</strong>رملنه کړی<strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> ډیرو معلوماتو لپاره،‏ <strong>د</strong> 2 برخې38 پاڼه وګورئ.‏روغتون کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمې کچې مراقبت په تړاو مرستې کړی<strong>د</strong>ي.‏ لکه په.‏ 3.40 494 شکل کې چېروښانه شوی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> USAID په وینا،‏ %60 <strong>د</strong> روغیتایي آسانتیاو له مراکزو یو ساعت <strong>د</strong> پښو495مزل په واټن لري پراته <strong>د</strong>ي.‏په 2002 کال کې،‏ <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت له نړیوالې ټولنې سره <strong>د</strong> اساسي روغیتایيخ<strong>د</strong>متونو مجموعې یا BPHS په نامه ستراتیژي طرح کړه څو زیان منونکو وګړو ته پهمناسب لګښت مرستې برابرې کړي.‏ له <strong>د</strong>ې سره یې په سیمه ایزو روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو کېله غیر<strong>د</strong>ولتي موسسو سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه وکړل تر څو وزارت ته <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> روغتیا ساتنېپه ملي سیستم <strong>د</strong> تمرکز فرصت برابر شي.‏ غیر <strong>د</strong>ولتي موسسي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> 34 والیتونوپه 31 هغو کې کارکوي.‏ په پاته <strong>د</strong>ریو والیتونو کې <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت کارکونکې496خ<strong>د</strong>متونه چمتو کوي.‏<strong>د</strong> BPHS تر چتر الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> روغتیا ساتنې لومړنی مراقبت شپږ ډوله آسانتیاوېلري چې <strong>د</strong>لته له لومړنیو تر پرمختللو هغو ټول روښانه شوی<strong>د</strong>ي:‏روغتیایي پوستې <strong>د</strong> لومړنیو روغتیایې مراقبتونو هغه برخه <strong>د</strong>ه چې ټولنې ته غځی<strong>د</strong>لې<strong>د</strong>ه،‏ په اصل کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو رضاکاره ټولنیزو روغتیایي کارکونکو څخه جوړه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>وه ښځېاو یو نارینه پکې شاملې <strong>د</strong>ي چې 1,000 تر 1,500 وګړو لپاره له کوره بهر مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونهبرابروي.‏ په <strong>د</strong>ې خ<strong>د</strong>متونو کې <strong>د</strong> مالریا تشخیص او <strong>د</strong>رملنه،‏ کورنی تنظیم،‏ غذایي بشپړونکياو مشورې شا ملې <strong>د</strong>ي.‏ ښځینې ټولنیز روغتیایي کارکونکي هم وړې ناروغۍ ت<strong>د</strong>اوي کوي اوځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره164


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاشکل 3.40<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه <strong>ایالاتو</strong> په مرسته <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمې <strong>د</strong>رجې پاملرنې روغتونونهتاجکستانازبکستانچينفيض آبا<strong>د</strong>ب<strong>د</strong>خشانتخارکن<strong>د</strong>وزبلخجوزجانترکمنستانبغلانسمنګانفاریابنورستانپنجشيرسرپلکونړکاپيسالغمانكابلننګرهارلوګرپروانور<strong>د</strong>ګباميانغوربا<strong>د</strong>غيسهراتپاکستانخوستپکتياګر<strong>د</strong>یزخوستشرنهپکتيکاغزنیغزنيزابل<strong>د</strong>ایکن<strong>د</strong>يارزګانفراهولایتي او ملي روغتونونهPCH <strong>د</strong> BPHS او EPHS روغتيايي مرکزونو سره مرسته کويکن<strong>د</strong>هارهلمن<strong>د</strong>نيمروزایرانPCH <strong>د</strong> BPHS روغتيايي مرکزونو سره مرسته کوينور بسپنه ورکونکي <strong>د</strong> BPHS او EPHS روغتياييمرکزونو سره مرسته کويیا<strong>د</strong>ونه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمې <strong>د</strong>رجې پاملرنه په <strong>د</strong>اسې یو مرکز کې ځانګړی مشاورتي پاملرنې ته وایي چې <strong>د</strong> ځانګړو څيړنو او <strong>د</strong>رملنو لپاره پرسونل او تسهيلات ولري.‏سرچينې:‏ <strong>د</strong> سيګار 4/11/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID ځواب؛ ،USAID ‏”<strong>د</strong> روغتيايي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ملګرتيا،‏ معلومات پاڼه،“‏ 1/2013، <strong>د</strong> لاسرسۍ نيټه ‎4/16/2013‎؛ جانس هاپکينز ميډیسن،‏ ‏”<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمې <strong>د</strong>رجې پاملرنې تعریف،“‏<strong>د</strong> لاسرسۍ نيټه 4/19/2013.کمزورۍ او روحي وضعیت پیژن<strong>د</strong>نه کوي.‏ ښځینه روغتیايي کارکونکي <strong>د</strong> امین<strong>د</strong>وارۍ او وال<strong>د</strong>ت497چمتو والې او <strong>د</strong> نوې زیږی<strong>د</strong>لې ماشوم اساسي چمتو والي نیسي.‏فرعی روغتیایي مرکزونه موقتي روغتیایي مرکزونه <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> روغتیایي پوستو او BPHSنورو آسانتیاو تر منځ خ<strong>د</strong>متونه برابروي.‏ فرعي روغتیایي مرکزونه یا HSC <strong>د</strong> 3,000 تر7,000 کلیوالو خلکو ته روغتیایي خ<strong>د</strong>متونه برابروي.‏ <strong>د</strong>ا په شخصي کورونو کې موقعیت لرياو مریضان بای<strong>د</strong> تر <strong>د</strong>وو ساعتونو ډیر مزل ورته ونه کړي.‏ HSC <strong>د</strong>ایمي آسانتیاو نه مخکې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 165 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاپرته <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ټولنو له ژمنو او موجو<strong>د</strong>و اړتیاو سره تړلي.‏ په خ<strong>د</strong>متونو کې روغتیايي روزنې،‏معافیت،‏ تر وال<strong>د</strong>ت مخکې مراقبت،‏ کورنی تنظیم،‏ <strong>د</strong> توبرکلوز مون<strong>د</strong>نه،‏ راجع کول او تعقیب،‏او <strong>د</strong> اسهال او سینه بغل ت<strong>د</strong>اوي شامله <strong>د</strong>ه.‏ په HSC کې نارینه نرس او یوه ټولنیزه قابله کار498کوي او هم<strong>د</strong>اشان یو محافظ هم لري.‏اساسي روغتیایي مرکزونه لومړني سراپا مراقبت پکې تر سره کیړي چې <strong>د</strong> معافیت،‏تر وال<strong>د</strong>ت مخکې،‏ <strong>د</strong> وال<strong>د</strong>ت پر مهال،‏ تر وال<strong>د</strong>ت وروسته او نویو زیږی<strong>د</strong>لو مراقبت تر سرهکیږي،‏ <strong>د</strong> موقتي کانتراسپتیفونو،‏ <strong>د</strong> ماشومانو <strong>د</strong> نارغیو جامع <strong>د</strong>رملنه،‏ <strong>د</strong> روحي کمزوریو اووضعیت پیژن<strong>د</strong>نه او <strong>د</strong> راجع کولو او مراقبت شامل <strong>د</strong>ی.‏ اساسي روغتیایي مرکزونه یاBHC تر خپل مسولیت الن<strong>د</strong>ې سیمو کې له روغتیایي پوستو نظارت کوي چې مربوطهساحه یې <strong>د</strong> 30,000–15,000 وګړو <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong>ه.‏ ح<strong>د</strong> اقل بای<strong>د</strong> یو نرس،‏ یوه ټولنیزه قابله499او <strong>د</strong>وه واکسیناتوران پکې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ولري.‏ګرځن<strong>د</strong>ه روغتیايي ډلې <strong>د</strong> BHC یوه برخه <strong>د</strong>ه چې ورته خ<strong>د</strong>متونه وړو او لریو پرتو ټولنوته چمتو کوي.‏ ګرځن<strong>د</strong>ه روغتیایي ډلې له یوه نارینه ډاکټر یا نرس،‏ یوه ټولنیزه ښځینه قابله یا500نرسه،‏ یو واکسیناتور،‏ او یو ډریور څخه رامنځ ته کیږي.‏جامع روغتیایي مراکز تر BHC په پراخه کچه فعالیت کوي.‏ هغوی <strong>د</strong> ماشوم <strong>د</strong> زیږون پرمهال اختالطات تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې راوستالی شي،‏ <strong>د</strong> ماشومانو ج<strong>د</strong>ي ناروغۍ،‏ <strong>د</strong> مالریا بیالبیلېپیښې،‏ او <strong>د</strong> رواني روغتیا <strong>د</strong> مراقبت سراپا خ<strong>د</strong>متونه چمتو کوي.‏ جامع روغتیایي خ<strong>د</strong>متونه ترBHC پراخ کارکونکي لري،‏ په هغو کې نارینه او ښځینه ډاکټران او نرسان شامل <strong>د</strong>ي،‏ قابلهګانې،‏ یو ټولنیز-رواني سالکار او هم<strong>د</strong>اشان البراتواري او فارمسي تکنیشنان پکې کار کوي.‏<strong>د</strong> ولسوالۍ له روغتون څخه فزیوتراپیستان <strong>د</strong> ساحوي لی<strong>د</strong>نې په ترڅ کې له <strong>د</strong>ې مرکز څخه501لی<strong>د</strong>نه کوي.‏<strong>د</strong> ولسوالۍ روغتون <strong>د</strong> BPHS ټول خ<strong>د</strong>متونه په الره اچوي چې په هغې کې لویجراحي عملیات،‏ ایکسري،‏ عاجل وال<strong>د</strong>ي مراقبتونه،‏ تعقیم،‏ <strong>د</strong> روغتیا ساتنې جامع مراقبت،‏او فزیوتراپي <strong>د</strong>رملنې.‏ <strong>د</strong> ولسوالۍ روغتون <strong>د</strong> اساسي <strong>د</strong>رملو پراخه کچه وړان<strong>د</strong>ې کوي،‏ <strong>د</strong>ش<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ې سو تغذې <strong>د</strong>رملنه او البراتواري خ<strong>د</strong>متونه چمتو کوي.‏ په <strong>د</strong>ې کې ښځینه نسایي وال<strong>د</strong>يمتخصصه،‏ یو جراح،‏ <strong>د</strong> ماشومانو ډاکټر،‏ انستیټست،‏ <strong>د</strong> رواني روغتیا ډاکټر،‏ رواني ټولنیزسالکاران/ناظرین،‏ قابله ګانې،‏ <strong>د</strong> البراتوار او ایکسرې ټکنیشنان،‏ یو فارمسست،‏ یو <strong>د</strong> غاښوډاکټر او <strong>د</strong> غاښو ټکنیشن،‏ او <strong>د</strong>وه فزیوتراپیستان ‏)ښځه او نارینه(‏ شامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> ولسوالي502روغتون له 100,000 تر 300,000 کسان تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې راولي.‏په <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> روغتیا سکتور سره تړلي <strong>د</strong> USAID تر ټولو لوړ لومړیتوبونه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:‏• ‏•<strong>د</strong> روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> مشارکت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> یا PCH‏•<strong>د</strong> روغتیایي پالیسیو پروژه یا HPP<strong>د</strong> مرشتابه،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ او حکومت<strong>د</strong>ارۍ پروژه یا LMG<strong>د</strong> روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> مشارکت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong> 218 میلیون ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې له الرې <strong>د</strong>ا پنځه کلن پروګرام )2013–2008(چې <strong>د</strong> روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> مشارکت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نومیږي <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت له هغوکارونو مالتړ کوي چې <strong>د</strong> BPHS او په افغانستان کې <strong>د</strong> روغتونونو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو اساسيمجموعې په برخه کې یې کوي.‏ لکه په 163 پاڼه کې چې روښانه شوی<strong>د</strong>ه،‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره166


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیا<strong>د</strong> <strong>د</strong>غو آسانتیاو له ډلې 545 یې حمایه کوي.‏ <strong>د</strong> سیګار یوې پلټنې په <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong>افغانستان هغه وړتیا وارزوله چې <strong>د</strong> USAID په مرسته <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو PCH او پنځو والیتيروغتونونو په روان ساتلو بریالي کی<strong>د</strong>ای شي که نه.‏ پلټنې ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> عامې روغتیاوزارت <strong>د</strong> USAID په مرسته له بشپړی<strong>د</strong>و وروسته <strong>د</strong>غه روغتونونه روان ساتالی نشي اوځیني روغتونونه په اساسي برخو کې <strong>د</strong> کارکونکو له کمښت سره مخ <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong>مارچ تر 30، USAID <strong>د</strong>ې پروګرام ته 190.3 میلیون ډالر ځانګړې کړل او له هغې جملې503یې 121.3 میلیونه ولګول.‏PCH له لومړنیو تر لوړ تخصصي او تشخیصي او <strong>د</strong>رملنې خ<strong>د</strong>متونه چمتو کوي.‏ <strong>د</strong>اهم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> اجتماعي قابله ګانو روزنه یا CME قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه هم په الره اچوي چې <strong>د</strong> موراو ماشوم په مړینې کې اغیزمنه تمامیږي.‏ په <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> CME ګانو 136 شاګر<strong>د</strong>انفارغ او په روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو کې په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه وګمارل شول،‏ <strong>د</strong> 17 نا<strong>د</strong>ولتي موسسو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر تر 20 وِغځول شول،‏ او <strong>د</strong> CME قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>وهم پړاو <strong>د</strong> عملي کی<strong>د</strong>وپه <strong>د</strong>رشل کې <strong>د</strong>ی.‏ USAID <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> غوره پلې کی<strong>د</strong>نې په تړاو ګڼې ننګونې رپوټکړی<strong>د</strong>ي،لکه ناامني،‏ په خوځن<strong>د</strong>ه سیمو کې <strong>د</strong> هوایي لیږ<strong>د</strong> زیاتی<strong>د</strong>ونکې نه شتون،‏ <strong>د</strong> PCH په504لومړیتوبونو کې سیاسي م<strong>د</strong>اخله،‏ او په هره کچه <strong>د</strong> ښځینه صحي کارکونکو نه شتون.‏<strong>د</strong> روغتیا پالیسي پروژه<strong>د</strong> روغتیا پالیسي پروژه یا HPP <strong>د</strong> 18 میلون ډالرو هغه 18 میاشتنۍ ‏)<strong>د</strong> 2012 له جونڅخه <strong>د</strong> 2013 تر نومبر پورې(‏ پروژه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> عامې روغیتا وزارت په ظرفیت جوړونه کېکار کوي چې <strong>د</strong> عامه او خصوصي ګډون له الرې بنسټیز روغتیایي ضرورتونه روښانه کړي.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 31، USAID شاوخوا 8.8 میلیون ډالر <strong>د</strong>غه پروګرام ته ځانګړې کړل.‏HPP <strong>د</strong> خصوصي سکتور <strong>د</strong> ظرفیت لوړولو په برخه کې کار کوي څو باکیفیته خ<strong>د</strong>ماتوړان<strong>د</strong>ې کړي،‏ HIV پاملرنې او مخنیوي ته پالیسۍ پیاوړې کړي،‏ او <strong>د</strong> ټولنیزو رسنیو <strong>د</strong>بازار مون<strong>د</strong>نې له الرې رفتاري ب<strong>د</strong>لونونه ځواکمن کړي.‏ <strong>د</strong> HPP په بشپړتیا کې <strong>د</strong> عامېروغتیا وزارت <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> یوه عامه خصوصي ګډون واح<strong>د</strong> جوړول شامل <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> جمهوریتروغتون سو<strong>د</strong>اګریز ارزښت او و<strong>د</strong>ه،‏ او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټولنیزو بازار مون<strong>د</strong>نې ا<strong>د</strong>ارو لپارهتخنیکي مرسته هم شامله <strong>د</strong>ه.‏ <strong>د</strong> پلې کونې په برخه کې ننګونو کې ناامنه والیتونهشامل <strong>د</strong>ي،‏ په عامه-خصوصي ګډون کې <strong>د</strong> قانوني چتر نه شتون،‏ او <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong>505بیروکراتیکو خڼډونو په برخه کې <strong>د</strong> خصوصي سکتور ستونزې.‏<strong>د</strong> مشرتوب،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ حکومت<strong>د</strong>ارۍ پروژې<strong>د</strong> مشرتوب،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ حکومت<strong>د</strong>ارۍ یا 18 LMG میاشتنۍ ‏)<strong>د</strong> 2012 له سپټمبر څخه <strong>د</strong>2014 تر فبرورۍ پورې(،‏ پروژه <strong>د</strong>ه چې 25 ملیون ډالر ارزښت لري.‏ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> عامې روغتیا اوپوهنې له وزارتونو سره په ګډه په والیتي او مرکزي کچه په افغان روغتیایي او پوهنیزوسیستمونو کې <strong>د</strong> مشرتوب،‏ م<strong>د</strong>یریت،‏ حکومت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> ظرفیتونو لوړولو په موخه پلې کیږي.‏هم<strong>د</strong>اشان په پام کې <strong>د</strong>ه چې په عامې روغتیا وزارت کې حساب ورکونه او روڼوالی پیاوړیکړي او له <strong>د</strong>واړه وزارتونو سره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې په چوکاټ کې مرسته کوي.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچتر 31، USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام لپاره 16.3 میلیون ډالره څانګړې کړل او 2.5 میلیونه506یې ولګول.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 167 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاUSAID په <strong>د</strong>ې ربع کې رپوټ ورکړ چې <strong>د</strong> LMG سره ملګرې ټول 14 روغتونونو چېمخکې به یې <strong>د</strong> خپلو بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> تنظیم هیڅ واک نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> 100–%76. ته لوړ شو.‏ <strong>د</strong>غېا<strong>د</strong>ارې هم<strong>د</strong>اشان وویل چې <strong>د</strong>غو آسانتیایي مرکزونو ا<strong>د</strong>ارې کمیټې رامنځ ته کړی<strong>د</strong>ي اوڅلور په والیتې کچه یې <strong>د</strong> مور او ماشوم لپاره څلور روغتیایي کمیټې جوړې کړی<strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>عامې روغتیا وزارت <strong>د</strong> والیتي او ولسوالیو <strong>د</strong> صحي همغږۍ په موخه <strong>د</strong> ارزونې وسایل اوالرښونې برابرې کړی<strong>د</strong>ي،‏ او <strong>د</strong> رپوټ ورکونې <strong>د</strong> معیاري تخنیک په برخه کې یې <strong>د</strong> ټولو74 ډیپارټمینټونو غړي روزلي <strong>د</strong>ي.‏ USAID پروګرام ته په والیتي کچه ځانګړی امنیتيګواښ ن<strong>د</strong>ی په ډاګه کړی،‏ خو تاکی<strong>د</strong> کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ځواکونو له وتلو سره507ځینې امنیتې تشې بای<strong>د</strong> وپلټل شي.‏<strong>د</strong> خصوصي سکتور پراختیامتح<strong>د</strong>ه ایاالت <strong>د</strong> ESF ،TFBSO او CERP له الرې په افغانستان کې <strong>د</strong> خصوصي سکتور مالتړکوي.‏ USAID <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې پروژو ته لومړیتوب ورکوي،‏ چې <strong>د</strong> ESF له خوا یې مرسته508کیږي او <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:‏• <strong>د</strong> تشبثاتو له الرې <strong>د</strong> افغانستان په و<strong>د</strong>انولو کې مرسته یا ABADE• ‏•<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې او حکومت<strong>د</strong>ارۍ لومړیتوبونه یا EGGI<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ الرسيس او آسانتیاوې یا TAFA I او II<strong>د</strong> تشبثاتو له الرې <strong>د</strong> افغانستان په و<strong>د</strong>انولو کې مرسته<strong>د</strong> تشبثاتو له الرې <strong>د</strong> افغانستان په و<strong>د</strong>انولو کې مرستې یا ABADE ته USAID<strong>د</strong> 105 میلیون ډالرو مرسته کوي چې په هغو مرستو تمرکز وکړي چې مول<strong>د</strong>،‏ او په افغانستانکې راجسترکی<strong>د</strong>ونکې واړه او منځني تشبثات زیات کړي او کارونه رامنځ ته کړي،‏ پانګونهاوچته کړي او کورني تولی<strong>د</strong>ات او خ<strong>د</strong>متونو پلور پیاوړی کړي.‏ ABADE به <strong>د</strong> خصوصيسکتور له هغو سو<strong>د</strong>اګرو مالتړ وکړي چې <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>ونکې اقتصا<strong>د</strong>ې و<strong>د</strong>ې لپاره غوره کچه اوفرصتونه رامنځ ته کوي.‏ په <strong>د</strong>ې ربع کې ABADE کارکونکي و ګمارل او کاري پالن او اجرایيمتریک یې نهایي کړ.‏ ABADE 509 <strong>د</strong> رپوټ ورکونې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ورکې په رسمي توګه کارونه پیلکړ او به کابل،‏ جالل آبا<strong>د</strong>،‏ هرات او مزارشریف کې یې <strong>د</strong> بالقوه سو<strong>د</strong>اګریزو ملګرو <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نې510په موخه <strong>د</strong> سرک سر نن<strong>د</strong>ارې په الر واچولې.‏<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ې و<strong>د</strong>ې او حکومت<strong>د</strong>ارۍ لومړیتوبونه<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ې و<strong>د</strong>ې او حکومت<strong>د</strong>ارۍ لومړیتوبونو یا 92 EGGI میلیون ډالري پروژې موخه<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> حکومت ظرفیت ال پیاوړی کړي څو اغیزمنه عامه مالي ا<strong>د</strong>اره رامنځ ته کړي.‏په <strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> ملې بو<strong>د</strong>یجې په برخه کې مرستې،‏ <strong>د</strong> مالیاتو ا<strong>د</strong>اره او <strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و ټولول همشامل <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>وی هم<strong>د</strong>اشان په <strong>د</strong>ولت کې <strong>د</strong> ښځو ګډون ته زیاتوالی په پام کې لري چې پهملکې خ<strong>د</strong>متونو کې یې ونډه %30 ته لوړه کړي چې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي اه<strong>د</strong>افو اصغري ح<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> جنوري تر 208 31، ښځې <strong>د</strong> 2012 مالي کال <strong>د</strong> انترنشیپ له پروګرامه فارغې511شوې،‏ چې له هغې ډلې %76 په <strong>د</strong>ې بریالۍ شوې چې بشپړ کار الس ته راوړي.‏EGGI <strong>د</strong> پلې کولو په برخه کې له ننګونو سره ال هم مخ <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> والیتيبو<strong>د</strong>یجې جز <strong>د</strong> 2013 کال مارچ پورې ټاکل شوې وه.‏ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>ماتو کمیسیونتر اوسه <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام په پروسیژر کې ب<strong>د</strong>لون نهایي کړی ن<strong>د</strong>ی چې له بشپړی<strong>د</strong>و سره به پهځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره168


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاحکومت کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> انټرنشیپ پروګرام بیا <strong>د</strong>ې ته ژمن شي چې نویو غوښتنو ته خپلې512هڅې ګرن<strong>د</strong>ۍ کړي.‏ EGGI هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> پیسو له کمښت سره مخ <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ السرسی او آسانتیا I او II<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ السرسی او آسانتیا لومړۍ او <strong>د</strong>وهمه برخه یا TAFA<strong>د</strong> 83 میلیون ډالرو ګډه مرسته <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ې و<strong>د</strong>ې،‏ سو<strong>د</strong>اګرۍ او پانګونې <strong>د</strong> تقویېلپاره طرح شوی<strong>د</strong>ه،‏ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت او خصوصي سکتور لپاره <strong>د</strong> نړیوال تجارت او ترانزیتپه برخه کې <strong>د</strong> وضعیت ښه کولو ته کارکوي.‏ TAFA له افغان حکومت سره په <strong>د</strong>ې برخهکې کار کوي:‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ-پالیسي آزا<strong>د</strong>ول،‏ ګمرکي ریفورمونه او سو<strong>د</strong>اګریزې آسانتیاوې.‏TAFA نړیوال سو<strong>د</strong>اګریز سازمان ته <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> السرسي <strong>د</strong> برابرولو او <strong>د</strong> سیمه ایزواو <strong>د</strong>وه اړخیزو سو<strong>د</strong>اګري موافقو او <strong>د</strong> ګمرکونو او صا<strong>د</strong>راتو <strong>د</strong> پروسیژرونو <strong>د</strong> سا<strong>د</strong>ه کولو لهالرې <strong>د</strong> وریښمو <strong>د</strong> نوې الرې لومړیتوب تقویه کوي،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 30، شاوخوا51319.8 میلیون ډالر TAFA II ته ځانګړې شول او 4 میلیونه زیات شول.‏په <strong>د</strong>ې ربع کې،‏ TAFA په ګډه له افغان ګمرکي ا<strong>د</strong>ارې سره په <strong>د</strong>ې برخه کې کار کويچې ګمرکي پروسیژرونه په شپږو <strong>د</strong>اخلي ګمرکي زیرمو او کابل نړیوال ډګر کې معیارياو سمبال کړي.‏ TAFA <strong>د</strong> خطر <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت پیاوړتیا ته مرسته او کنترول تر سره کوي څو<strong>د</strong> ګمرکونو <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و لپاره اتومات سیستم یا ASYCUDA په <strong>د</strong>ې موقعیتونو کې پیاوړیکړي،‏ چې هر کال به په بالقوه توګه <strong>د</strong> افغان حکومت له 90 تر 100 میلیونو ډالرو ساتنهوشي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ TAFA <strong>د</strong> افغانستان بانک او مالیې وزارت سره په <strong>د</strong>ې مرسته کويچې <strong>د</strong> ګمرکي مسولیتونو او مالیو ورکړې ته <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یې الکترونیکي سیستم په کار514واچوي او ورسره له فسا<strong>د</strong> سره مبارزه وکړي.‏په <strong>د</strong>ې ربع کې،‏ TAFA <strong>د</strong> خطر <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت یو میاشتنی روزنیز پروګرام په کابل نړیوال ډګرکې <strong>د</strong> ګمرکي مسولینو لپاره په الر واچاوه.‏ روزنه په هغه غوره عملي الرو چارو والړه وه چې<strong>د</strong> لوړ خطر <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکو بارونو <strong>د</strong> څارنې په برخه کې تر سره کیږي،‏ تر څو قانوني سو<strong>د</strong>اګرۍته <strong>د</strong> ګړن<strong>د</strong>ي تیری<strong>د</strong>و زمینه برابره کړي.‏ <strong>د</strong> USAID په وینا،‏ <strong>د</strong> خطر م<strong>د</strong>یریت لومړنۍ پایلېښیې چې <strong>د</strong> انفرکشن په رپوټونو کې <strong>د</strong> پام وړ لوړوالی راغلی <strong>د</strong>ی،‏ چې ورسره <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګر <strong>د</strong>خطر کچه تعینی<strong>د</strong>الی شي.‏ انفرکشن لرونکي سو<strong>د</strong>اګر بای<strong>د</strong> تر ډیرې څارنې الن<strong>د</strong>ې ونیول شي،‏515او <strong>د</strong> قانون تابع سو<strong>د</strong>اګر ته بای<strong>د</strong> په لیږه کچه ب<strong>د</strong>له ورکړل شي.‏<strong>د</strong> معیاري کولو په برخه کې <strong>د</strong> TAFA کتنې په 2012 کال کې ومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> ګمرکيتصفیې مراحل له 23 څخه 12 ته راکمه شوه چې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرو تر 40 میلیونو ډیر ډالر اووخت خون<strong>د</strong>ي کوي.‏ 516 برسیره پر<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ګمرکاتو له ا<strong>د</strong>ارې سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرستې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېسبب شوې چې <strong>د</strong> ګمرکاتو <strong>د</strong> تصفیې مو<strong>د</strong>ه چې په 2011 کال کې 24 ساعته وه په 2012کال کې اوو ساعتونو ته راکمه کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بریاو سره سره،‏ USAID روښانه کړه چې <strong>د</strong>ګمرکاتو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لی<strong>د</strong>ونکو موقفونو په حصار کې <strong>د</strong>ه چې په هر شپږو تر 12 میاشتو کېپیښیږي او <strong>د</strong> افغان ظرفیت جوړونې په بهیر کې <strong>د</strong> TAFA پرمختګ له ننګونو سره مخکوي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ TAFA له افغان حکومت سره تر اوسه هم <strong>د</strong> ستراتیژیک عیني تړونپر بنسټ <strong>د</strong> راتلونکو مرستو <strong>د</strong> ترکیب پر سر هوکړې ته ن<strong>د</strong>ه رسی<strong>د</strong>لې.‏ <strong>د</strong>ې کار په خپل وار <strong>د</strong>ځانګړې شوې مرستې په الس ته راوړلو کې TAFA له ستونزو سره مخ کړی<strong>د</strong>ه،‏ او په وخت517خ<strong>د</strong>متونو ته یې <strong>د</strong> وړتیاو برابرول له ګواښ سره مخ کړی<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> ASYCUDA سافټویر <strong>د</strong> نړی تر 80 ډیروهیوا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> ګمرکاتو <strong>د</strong> یوه هر اړخیز اوجامع معلوماتي سیستم په ډول کارولکیږي.‏ کمپیوټري کول <strong>د</strong> ګمرکونو ا<strong>د</strong>اره په<strong>د</strong>ې پیاوړې کوي چې <strong>د</strong> ګمرکونو <strong>د</strong> تصفیېاو سا<strong>د</strong>ه کونې پروسیژرونه ګړن<strong>د</strong>ي کوي او <strong>د</strong>سو<strong>د</strong>اګرۍ <strong>د</strong> آسانتیاو برابرولو ته له هیوا<strong>د</strong>ونوسره مرسته کوي.‏سرچینه:‏ ASYCUDA“ ،UNCTAD څه <strong>د</strong>ی”‏ <strong>د</strong> السرسي نیټه.4/3/2013<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 169 30


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاپه <strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> خصوصي سکتور <strong>د</strong> بلې و<strong>د</strong>ې په تړاو،‏ USAID له آغاخان بنیا<strong>د</strong> سره<strong>د</strong> نړیوال پرمختیایې تړون یا GDA په برخه کې پرمختګ وکړ چې یوه لویه غیر انتفاعيپراختیایي ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه او مقر یې په ژینوا کې <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ په 24، USAID <strong>د</strong> آغا خانله انکشافي شبکې سره <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرریز انکوبیتر په پلې کولو کې هوکړې ته ورسی<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong> پانګونې-‏بسپنې <strong>د</strong>غه پروژه <strong>د</strong> MIAD په نامه یا<strong>د</strong>یږي.‏ 518 <strong>د</strong> 60.9 میلیون ډالرو <strong>د</strong>ا پروژه چې له افغانبو<strong>د</strong>یجې بهر <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> 2013 په مې کې پیلیږي.‏ <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> خصوصي سکتور په پانګونې اغیزه وکړيڅو په ب<strong>د</strong>خشان والیت کې پای<strong>د</strong>ونکې ټولینزې او اقتصا<strong>د</strong>ي پراختیا ته الره هواره کړي.‏ <strong>د</strong>اپروګرام به <strong>د</strong>وه برخې ولري:‏ یوه یې <strong>د</strong> MIAD مالي آسانتیاوې <strong>د</strong>ي چې په وړو،‏ منځنیو اولویو کچو تشبثاتو به پانګونه کوي او اقتصا<strong>د</strong>ي چلونکو ته به خ<strong>د</strong>متونه چمتو کوي او بلهیې <strong>د</strong> MIAD <strong>د</strong> ټولنیزې پرمختیا خیریه مرستې <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> کلیوالې پراختیا په برخه کې به <strong>د</strong>ولسوالیو په سطح حکومتي ا<strong>د</strong>ارو ته مشروطې مرستې ورکوي،‏ ټولنیزو خ<strong>د</strong>ماتو ته به کارکوي519او <strong>د</strong> سیمه ایز حکومت <strong>د</strong> ظرفیت جوړونې په برخه کې به مرستې کوي.‏USAID به $7.5 میلیون ډالر <strong>د</strong> MIAD مالي آسانتیاو ته چمتو کړي او آغاخان بنیا<strong>د</strong>به په منظمه توګه $22.5 میلیونه ډالر ورته برابر کړي.‏ USAID به $22.5 میلیون ډالر <strong>د</strong>MIAD خیریه مرستو ته ورکړي او آغاخان بنیا<strong>د</strong> به ورته $7.5 میلیون ډالر ورکړي.‏520<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> لومړي کال پروګرام به شاوخوا 5.5 میلیون ډالر وي.‏<strong>د</strong> آغاخان بنیا<strong>د</strong> به په <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> پلې کی<strong>د</strong>و او پایلو/اغیزو <strong>د</strong> ارزونې لپاره منظمې څارنېپه الره واچوي.‏ USAID به <strong>د</strong>غه څارنې له نږ<strong>د</strong>ې ارزوي او <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong> پایلو <strong>د</strong> تایی<strong>د</strong> لپاره بهساحوي لی<strong>د</strong>نې په الره اچوي.‏ USAID به هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> اجراتو <strong>د</strong> ارزونې یو پالن چمتو کړيچې <strong>د</strong> اجراتو او اغیزو معلومونکي هم پکې شامل <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> ټولنیزې پراختیا خیریه صن<strong>د</strong>وقته له راګرځی<strong>د</strong>لو اقتصا<strong>د</strong>ي چلونکو <strong>د</strong> رامنځ ته شوې ګټې فیص<strong>د</strong>ي روښانوي؛ افغان ګټهاخیستونکو ته <strong>د</strong> خالصو فعلي اقتصا<strong>د</strong>ي چلونکو،‏ او <strong>د</strong> ټولنیزې پراختیا له پروژه څخه <strong>د</strong> ګټه521اخیستونکو ب<strong>د</strong>خشان میشتو شمیره هم پکې راغلې <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګریزو او ثبات عملیاتو کاري ځواکله افغان حکومت سره <strong>د</strong> طبیعي سرچینو <strong>د</strong> پراختیا لپاره <strong>د</strong> مرستې په موخه،‏ TFBSO<strong>د</strong> خصوصي سکتور له لومړیتوبونو مالتړ کړی<strong>د</strong>ی.‏ TFBSO <strong>د</strong> افغانستان امریکایي پوهنتونته <strong>د</strong> 5 میلیون ډالرو مرسته په <strong>د</strong>ې موخه وکړه چې په 5,500 متر مربع ځمکه کې په خپلپوهنتون کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې په موخه <strong>د</strong> سټیټ-آف-<strong>د</strong>ې-ارت نړیوال په نوم مرکزو<strong>د</strong>ان کړي.‏ ټاکل شوی<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ا مرکز به <strong>د</strong> 2013 په اپریل کې پرانیستل شي چې نړیوال اوافغان عمومي او خصوصي سکتورونو سره په همغږۍ کې هڅې وکړي څو په اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه522کې <strong>د</strong> ښځو رول پیاوړی شي.‏TFBSO په <strong>د</strong>ې ربع کې په 50 کمپنیو مناسبې څارنې عملي او پالن کړې،‏ چې <strong>د</strong> 2013<strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې یې <strong>د</strong> ارزول شوو کمپنیو ټولیز شمیر 650 ته لوړ کړ.‏ TFBSO هم<strong>د</strong>اشان<strong>د</strong> غالیو،‏ زیوراتو او کشمیرې له تولی<strong>د</strong>ونکو او نورو کورنیو تجارتونو سره مرسته کوي تر څو له523نړیوالو معیارونو سره برابر شي او نړیوالو مارکیټونو ته السرسی ومومي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره170


اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیزه پراختیاسو<strong>د</strong>اګري<strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> څیړنیزو خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> رپوټ له مخې سویلي او مرکزي آسیا ترمنځ <strong>د</strong> افغانستانجغرافیایي موقعیت،‏ سیمه ایزه اقتصا<strong>د</strong>ي بشپړی<strong>د</strong>نه،‏ لکه وریښمو <strong>د</strong> نوې الرې لومړیتوبکوالی شي خالص پای<strong>د</strong>ونکي ګمرکي عوای<strong>د</strong> رامنځ ته کړي،‏ <strong>د</strong> منځ الرې او باثباته افغانستان پهتړاو <strong>د</strong> مرکزي آسیا <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong> مهاله عالقې سره سره متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هڅې ن<strong>د</strong>ی بریالۍشوې چې <strong>د</strong> افغانستان ټول ګاونډي په <strong>د</strong>ې قانع کړي چې <strong>د</strong> افغانستان له ثبات سره ځانګړېعالقه پی<strong>د</strong>ا کړي.‏ 524 طلوع نیوز <strong>د</strong> فبروري په میاشت کې رپوټ ورکړ چې پاکستاني مقاماتوله افغان سو<strong>د</strong>اګرو شاوخوا 50 میلیون ډالر <strong>د</strong> هغو 3,700 ایسار شویو کانټینرونو په ب<strong>د</strong>ل کېاخیستې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> 85 ورځو لپاره په کراچۍ بن<strong>د</strong>ر کې <strong>د</strong>رول شوي وو.‏ <strong>د</strong>غو ځڼډونو <strong>د</strong> توکو525او تیلو په آزا<strong>د</strong>ه لیږ<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> افغان سو<strong>د</strong>اګرو لګښتونه لوړ کړل.‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري په 27 <strong>د</strong> افغانستان او متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مسولینو په واشنګټن کېسره وکتل،‏ تر څو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو–افغانستان <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او پانګونې <strong>د</strong> هغه چتر پرمختګوارزول شي چې په 2004 کال کې السلیک شو.‏ په خبرواترو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو.‏ <strong>د</strong> غوره والېپراخ سیستمونو،‏ نړیوال سو<strong>د</strong>اګریز سازمان ته <strong>د</strong> افغانستان السرسی،‏ او <strong>د</strong> روڼ ان<strong>د</strong>و <strong>د</strong> شتوحقونو ته پیژن<strong>د</strong>نه هم وشوه ، هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> سکتورونو سره تړلي ځانګړي هغه ننګونې چې لهپانګه اچونې سره تړلي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو هیوا<strong>د</strong>ونو تر منځ <strong>د</strong> پانګونې او سو<strong>د</strong>اګرۍ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې په526وړان<strong>د</strong>ې خڼډونه <strong>د</strong>ي.‏مخابرات<strong>د</strong> مخابراتو سکتور په افغانستان کې <strong>د</strong> خصوصي سکتور په برخه کې تر ټولو ګړن<strong>د</strong>ۍ پرمختیابلل کیږي او <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> یوه بریالۍ کیسه بلل کیږي.‏ 527 په 2010/2011 کلونو کې مخابراتو <strong>د</strong>مالیاتي عوای<strong>د</strong>و %45 جوړوله او تمه کیږي چې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې او پراختیا په برخه کې په528راتلونکې کې هم مخ په وړان<strong>د</strong>ې روان وي.‏<strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ په 9، USAID شاوخوا 15.2 میلیون ډالر ځانګړي او ولګول،‏ چې <strong>د</strong>مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژۍ یا MCIT <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې له الرې په <strong>د</strong>وو پروژو ولګول شول‏–یوه <strong>د</strong> ولسوالیو مخابراتي شبکه او بله <strong>د</strong> پالیسۍ <strong>د</strong> ظرفیت لومړیتوب وو چې <strong>د</strong>واړه بشپړ529شوي <strong>د</strong>ي.‏ MCIT ته USAID کومه روانه مرسته په الس کې نلري.‏<strong>د</strong> UNAMA په وینا،‏ افغان حکومت په پالن کې لري چې پخپله مخابراتي سټالیت فضاته واستوي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوطلبۍ <strong>د</strong> یوې رقابتې پروسې له الرې او یا <strong>د</strong> شته سټالیټونو سره <strong>د</strong> اړیکېله الرې یې په کار واچوي.‏ نړیوالو کمپنیو حکومت ته وړان<strong>د</strong>یزونه تسلیم کړی<strong>د</strong>ي خو <strong>د</strong><strong>د</strong>اوطلبۍ رسمې پروسه تر اوسه ن<strong>د</strong>ه پیل شوې.‏ ګټونکی به ټول لګښتونه په غاړه لري،‏ چې530<strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> ورکړې په ب<strong>د</strong>ل کې به پیسې تر السه کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 171 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو4څارنیز فعالیتونه173


<strong>د</strong> برخې عنوانمنځپانګې<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> څارنیزو فعالیتونومنځپانګې<strong>د</strong> څارنې بشپړ شوي فعالیتونه 176<strong>د</strong> څارنې روان فعالیتونه 182تصویر په مخکینۍ پاڼهکېافغان سرتیري او پولیس چې <strong>د</strong> هسپانیې پوځ او ایساف عناصرو لخوا یې مالتړ شوی،‏ <strong>د</strong> با<strong>د</strong>غیسوالیت په مرغاب <strong>د</strong>ره کې <strong>د</strong> جنګیالیو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> یو عملیات مشري کوي،‏ <strong>د</strong> 2013 کال اپریل.‏DOD( انځور <strong>د</strong> هسپانیې پوځ په اجازه(‏هټین 30 ېتشایم <strong>د</strong> لاک 2013 ځانګړی <strong>د</strong> ټوپر عمومي هت I پلټونکی I <strong>د</strong> سرګناک وتالایا افغانستان ه<strong>د</strong>حتم <strong>د</strong> بیارغونې لپاره174


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه•<strong>د</strong> څارنې په برخه کې <strong>د</strong> نوروا<strong>د</strong>ارو فعالیتونه<strong>د</strong> سیګار قانوني مسولیت غوښتنه کوي چې <strong>د</strong> بیارغونیزو پروګرامونو په ا<strong>د</strong>ارې کې <strong>د</strong> ستونزوپه هکله <strong>د</strong>فاع او بهرنیو چارو وزارتونو ته خبرتیا ورکړي،‏ او <strong>د</strong> هر ربعې پای ته رسی<strong>د</strong>و سرهتر یو میاشتې پورې <strong>د</strong> خپل څارنیزو کارونو او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بیارغونیزو هڅو په اړه یورپوټ <strong>کانګرس</strong> ته وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ هره ربعه،‏ سیګار <strong>د</strong> نور څارونکي ا<strong>د</strong>ارو څخه غوښتنه کويچې <strong>د</strong> خپل څارنې بشپړ شوي او روانو فعالیتونو په اړه تازه خبرونه وروسپاري.‏ په <strong>د</strong>ې برخهکې <strong>د</strong>ا تازه خبرونه شامل <strong>د</strong>ي.‏تشریحات ټول لکه څنګه چې تسلیم شوي وړان<strong>د</strong>ې کیږي،‏ یوازې <strong>د</strong> رپوټ نورو برخو سره<strong>د</strong> برابرۍ لپاره ځینې جزيي ب<strong>د</strong>لونونه راوستل شوي <strong>د</strong>ي:‏ <strong>د</strong> بشپړ نومونو په ځای <strong>د</strong> لنډیزونواو مخففاتو کارونه؛ معیاري کپیتالیزیشن،‏ هایفنشین،‏ نقطه ګذاري،‏ او غوره امال؛ او <strong>د</strong> لومړيکس په ځای <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم کس جوړونه.‏<strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې په افغانستان کې څارنیز فعالیتونه ترسره کوي او پایلې یې سیګارته وړان<strong>د</strong>ې کوي:‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فرت OIG( )DOD• ‏•<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فرت OIG( )State‏•<strong>د</strong> حکومت حساب ورکونې <strong>د</strong>فرت )GAO(‏•<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong>فرت )USAAA(<strong>د</strong> نړیوالې پراختیا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فرت OIG( )USAID<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 175 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه<strong>د</strong> څارنې بشپړ شوي فعالیتونه4.1 ج<strong>د</strong>ول <strong>د</strong> بیارغونې په برخه کې ۹ څارنیزې پروژې ښيي چې <strong>د</strong> شرکت کونکو ا<strong>د</strong>ارو لخوایې څارنه پای ته رسی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.‏4.1 ج<strong>د</strong>ولا<strong>د</strong>ارهپه وروستیو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو بشپړ شوي څارنیز فعالیتونه،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې<strong>د</strong> رپوټ شمیره<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>و نیټه3/28/20133/22/20133/13/20133/8/20131/31/20131/15/20133/20132/11/20131/29/2013DODIG-2013-062DODIG-2013-058DODIG-2013-053DODIG-2013-052DODIG-2013-040DODIG-2013-037AUD/MERO-13-20GAO-13-218-spGAO-13-182DOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOS OIGGAOGAO<strong>د</strong> پروژې موضوعهغه پالیسۍ او کړنالرې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> سالکارانو پروګرام مصارف <strong>د</strong> DOD له نورو ا<strong>د</strong>ارو سره برابرولولپاره اړین <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ه،‏ کنترول،‏ او همغږۍ سیسټم په پراختیا کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> هڅو ارزونه<strong>د</strong> <strong>د</strong>اوو<strong>د</strong> خان په ملي پوځي روغتون کې <strong>د</strong> طبي وضعیت و<strong>د</strong>ه کولو او <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو لپاره<strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره طبي لوژستیک برابرولو په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالف <strong>د</strong> هڅو څارنهپه افغانستان کې <strong>د</strong> پوځي رغونیز پروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ناسمه څارنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شوې چې <strong>د</strong> ایتالفي ځواکونو<strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> مصونیت په وړان<strong>د</strong>ې ګواښ زیات شي<strong>د</strong> G222 جال پرزو <strong>د</strong> لګښت او السرسۍ معلومولو لپاره مهمو معلوماتو ته اړتیا شتهپه افغانستان کې <strong>د</strong> څرخي الوتکو ترانسپورت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> کیفیت تضمین و<strong>د</strong>ې ته اړتیا لري<strong>د</strong> بیړنی کاري پالن بیاکتنه-<strong>د</strong> کابل سفارتافغانستان:‏ <strong>د</strong> څارنې مهم موضوعاتپوځي پرسونل:‏ DOD <strong>د</strong> ګومارل شوي ښځینه کارکونکو روغتیا پالنې لپاره ځینې ګامونه پورته کړي خو<strong>د</strong> جنسي تیریو قرباني شوي ښځینه کارکونکو روغتیا پالنې لپاره الهم ځینې ګامونه اړین <strong>د</strong>يسرچینې:‏ <strong>د</strong> سیګار 3/22/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DOD OIG ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 3/22/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DOS OIG ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 3/25/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> GAO ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار3/21/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAAA ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 3/21/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID OIG ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فترپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ DOD OIG <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې په اړه څلور رپوټونه خپور کړي.‏هغه پالیسۍ او کړنالرې چې <strong>د</strong> DOD نورو ا<strong>د</strong>ارو سره <strong>د</strong><strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> سالکارانو پروګرام <strong>د</strong> مصارفوبرابرولو لپاره اړین <strong>د</strong>ي‏)<strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،DODIG-2013-062 <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 28 خپور شوی(‏<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> سالکارانو په اړه <strong>د</strong> رپوټونو یوې لړۍ څخه <strong>د</strong>ویم رپوټ <strong>د</strong>ی.‏ په <strong>د</strong>ې رپوټکې،‏ DOD OIG معلومه کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> MODA پروګرام چارواکو <strong>د</strong> DOD نورو ا<strong>د</strong>ارو ته<strong>د</strong> ګومارل شوي ملکیانو <strong>د</strong> معاشاتو،‏ جوایزو،‏ او روزنې لګښتونو په برخه کې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو ویشلپاره مناسب کنترول نلري.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرځای،‏ <strong>د</strong> پروګرام چارواکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرې ډاډه کولو لپاره چې<strong>د</strong> پوځي خپل مینځي مصارفو 118 غوښتنو لپاره $19.3 میلیونه ډالر چې <strong>د</strong> 2010 مالي کالڅخه تر‎2012‎ مالي کال پورې خپور شوي <strong>د</strong> وروستۍ پر<strong>د</strong>اخت له کچې سره برابر <strong>د</strong>ي،‏<strong>د</strong> DOD پر نورو ا<strong>د</strong>ارو اعتما<strong>د</strong> کړی <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong>ا ځکه چې <strong>د</strong> MODA پروګرام چارواکو <strong>د</strong> ریښتونی لګښت معلومات السته راوړلو،‏<strong>د</strong> اصالحاتو ترسره کولو،‏ او <strong>د</strong> DOD ا<strong>د</strong>ارو ته <strong>د</strong> وروستۍ پر<strong>د</strong>اخت برابرولو لپاره پالیسۍ اوکړنالرې جوړې کړي او پلي کړي ن<strong>د</strong>ي.‏ په نتیجه کې،‏ <strong>د</strong> MODA پروګرام چارواکو په MIPRSځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره176


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه••‎56‎کې چې‎$3.6‎ میلیونه ډالر مصرف شوي،‏ MIPRs 9 ته په بالقوه ډول $124,195 ډالر زیاتهاو MIPRs 13 ته په بالقوه ډول $318,892 ډالر کمې ورکړي <strong>د</strong>ي.‏ پاتې MIPRs 34<strong>د</strong> لګښتونو برابرولو غوښتنې ن<strong>د</strong>ي کړي.‏ <strong>د</strong> اصالحي کړنو څخه پرته،‏ <strong>د</strong> MODA پروګرامچارواکي <strong>د</strong> MODA یا <strong>د</strong> DOD نورو ا<strong>د</strong>ارو تخصیصات له ګواښ سره مخ کوي،‏ چې کی<strong>د</strong>ایشي <strong>د</strong> نیمګړتیاو ض<strong>د</strong> الیحې څخه <strong>د</strong> سرغړونې المل شي.‏<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ه،‏ کنترول،‏ او همغږۍسیسټمونو په پراختیا کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هڅو ارزونه‏)<strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،DODIG-2013-058 <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 22 خپور شوی(‏DOD OIG معلومه کړه چې <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> اغیزمنه قومان<strong>د</strong>ې،‏ کنترول،‏ او <strong>د</strong> همغږۍ سیسټمپه جوړولو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو هڅې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ه او کنترول اساسي وړتیا رامینځته کی<strong>د</strong>والمل شو.‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیتي سکتور <strong>د</strong> ظرفیت پراخولو په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتواو ایتالف ش<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> او پرله پسې هڅې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې افغان ملي پوځ تر یو ح<strong>د</strong>ه پورې<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او کنترول اغیزمن سیسټم السته راوړي،‏ چې برابر،‏ همغږی او <strong>د</strong> 2014 کالرارسی<strong>د</strong>و سره سم به <strong>د</strong> پالنونو او عملیاتونو مشري کولو وړتیا ولري.‏ پهرصورت،‏ <strong>د</strong> ANA<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او کنترول اغیزمن سیسټم پایښت الهم کمزوری <strong>د</strong>ی او په لوړه کچه <strong>د</strong> ایسافمرسته کونکو بان<strong>د</strong>ې تکیه لري،‏ او په <strong>د</strong>ویمه <strong>د</strong>رجه،‏ <strong>د</strong>اسې بهرنیو عواملو پورې اړه لري چېکولی شي <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او کنترول اغیزمنتیا او ظرفیت راټیټ کړي.‏<strong>د</strong> نړیوال سوله سايت ځواکونو مرسته کونکي هغه امکانات <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> جنګي عملیاتونو<strong>د</strong> بریا لپاره ځواک زیاتوي.‏ <strong>د</strong> 2014 څخه وروسته <strong>د</strong>ا امکانات ن<strong>د</strong>ي معلوم شوي،‏ خوکی<strong>د</strong>ای يش استخبارات،‏ پاملرنه،‏ او <strong>د</strong> پيژن<strong>د</strong>نې امکانات،‏ <strong>د</strong> تحلیل وړتیا،‏ <strong>د</strong> IED ض<strong>د</strong>ټکنالوژي او <strong>د</strong> ماین پاکولو شتمنۍ،‏ ‏)<strong>د</strong> غیر مستقیم او هوايي(‏ ډزونو امکانات،‏ ځمکنۍاو هوايي خوځښت،‏ او لوژستیکي پایښت شامل وي.‏‏•په بهرنيو عواملو کې چې کولی يش <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او کنرتول سیسټم تر اغیزېالن<strong>د</strong>ې راويل <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مسایلو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې اړتیا شامله <strong>د</strong>ه:‏په والیتي او ولسوالي کچو کې <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong>اخلي ظرفیت،‏‏•له پاکستان سره <strong>د</strong> پولې مسالې بیا راڅرګن<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ل،‏ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کمول،‏ <strong>د</strong> سیمه ایزامنیت لپاره پر افغان ملي پولیسو اعتبار کول،‏ او پولیس او پوځیانو ته <strong>د</strong> معاشاتوورکولو وسیله ډاډمنه کول.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> خان په ملي پوځي روغتون کې <strong>د</strong> روغتیا پالنېشرایط و<strong>د</strong>ه کولو او <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> طبيلوژستیک <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره پراختیا په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځاو ایتالف <strong>د</strong> هڅو څارنه‏)<strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،DODIG-2013-053 <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په ‎13‎خپور شوی(‏<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> یوې لړۍ څلورم رپوټ <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> DOD OIG لخوا خپریږي او <strong>د</strong> افغان ملي امنیتيځواکونو څخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره طبي لوژستیک او <strong>د</strong> روغتیا پالنې پر امکانات تمرکزکوي.‏ په <strong>د</strong>ې رپوټ کې،‏ ،DOD OIG 11 بیلګو ته اشاره کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> پالن جوړونې پهبرخه کې؛ <strong>د</strong> روغتیاپالنې معیارونو چمتوکولو ته،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې وسیلو رامینځته کولو ته چې<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معیارونو په پوره کولو کې <strong>د</strong> روغتون السته راوړنې ارزوي؛ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو طبي<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 177 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونهسالکارانو ته <strong>د</strong> ګومارنې څخه مخکې روزنې ته؛ <strong>د</strong> روغتون حفظ الصحه،‏ <strong>د</strong> کارکونکو حسابورکونې،‏ او <strong>د</strong> طبي لوژستیک مالتړ په شمول <strong>د</strong> <strong>د</strong>اوو<strong>د</strong> خان ملي پوځي روغتون کې <strong>د</strong> ناروغانو<strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې او روغتیا پالنې <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې لپاره اق<strong>د</strong>اماتو کې پرمختګ ښيي.‏که څه هم په 2011 2010، او <strong>د</strong> 2012 کال په فبروري کې <strong>د</strong> DOD OIG <strong>د</strong> پخوانیوکتنو څخه تر اوسه پورې پرمختګ شوې <strong>د</strong>ه،‏ ایساف،‏ <strong>د</strong> شمالي اتالنتیک موسسې روزنېماموریت-افغانستان،‏ او <strong>د</strong>ANA صحیه قومان<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> NMH په شمول <strong>د</strong> ANA په نوروروغتونونو کې <strong>د</strong> روغتیاپالنې اغیزمن عملیاتونو او طبي لوژستیک په چمتو کولو کې لهننګونو سره مخ <strong>د</strong>ي.‏ په ځانګړې توګه،‏ ISAF او NTM-A <strong>د</strong> ایتالف له طبي مرکزونو څخهNMH ته <strong>د</strong> ANSF ناروغانو په وخته لیږلو او پریکړه نیولو په برخه کې <strong>د</strong> پالیسیو اوکړنالرو بیاکتنې ته اړتیا لري.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> NMH په <strong>د</strong>رملتون کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملو <strong>د</strong> کنټرول اوامنیت په اړه پرمختګ شوې <strong>د</strong>ه،‏ په <strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رمل <strong>د</strong> غال او کمزوری م<strong>د</strong>یریت څخهمخنیوی لپاره الزیات کار ته اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي.‏ نور <strong>د</strong>اچې،‏ <strong>د</strong> ناروغانو <strong>د</strong> څارنې واح<strong>د</strong>ونو پهشمول،‏ <strong>د</strong> طبي اساسي تجهیزاتو <strong>د</strong> السرسۍ او کارونې په اړه <strong>د</strong> NMH کړنې و<strong>د</strong>ې ته اړتیالري،‏ تر څو ډاډه شي چې ټول ناروغان کولی شي له <strong>د</strong>ې تجهیزاتو څخه ګټه واخلي.‏که څه هم په تیر کال کې <strong>د</strong> ANA طبي پرسونل عمومي شمیر زیات شو،‏ خو بیاهم پهخاصه توګه <strong>د</strong> نرسنګ او <strong>د</strong>رملتون په برخو کې NMH <strong>د</strong> پرسونل له کموالي سره مخ <strong>د</strong>ی.‏<strong>د</strong> ANA روغتونونه <strong>د</strong> طبي تجهیزاتو <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره کارونه او ترمیمي پروګرامونو لپاره <strong>د</strong> طبيتجهیزاتو <strong>د</strong> ترمیم په برخه کې تکړه تخنیکي کسان نلري.‏ که څه هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام په برخهکې NMH یو څه پرمختګ کړی و،‏ خو کوم شرکت چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السلیک کړی و څو په ټولANA کې <strong>د</strong> طبي تجهیزاتو لست چمتو کړي،‏ <strong>د</strong> تکړه تخنیکي کسانو نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لو او ځینونور نیمګړتیاو له امله <strong>د</strong> کار پرمخ بیولو څخه پاتې راغی،‏ او په نتیجه کې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پای تهورسول شو.‏ کوم ز<strong>د</strong>ه کونکي چې <strong>د</strong> پوځي ځواکونو اکاډمۍ <strong>د</strong> طبي علومو په برخه کې <strong>د</strong>طبي تجهیزاتو تخنیکي روزنې پروګرام تعقیبوي،‏ تمه کیږي چې <strong>د</strong> روزنې له بشپړی<strong>د</strong>و سرهبه <strong>د</strong> طبي تجهیزاتو <strong>د</strong> ترمیم په برخه کې ستونزې یو څه هوارې کړي،‏ <strong>د</strong>ا ز<strong>د</strong>ه کونکي <strong>د</strong> 2013مالي کال په <strong>د</strong>ویمه ربعه کې روزنه پای ته رسوي.‏په پای کې،‏ <strong>د</strong> روغتون پاکولو او ض<strong>د</strong>عفوني کولو لپاره چې له انتاني ناروغیو څخه مخنیویوشي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>یزانفکتانت او نور پاکونکي موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> رسونې په برخه کې و<strong>د</strong>ې ته اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي.‏په افغانستان کې <strong>د</strong> پوځي رغونیزو پروژو له قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخهناسمه څارنه <strong>د</strong> ایتالفي ځواکونو ژون<strong>د</strong> او خون<strong>د</strong>یتوب ته<strong>د</strong> ګواښ زیاتی<strong>د</strong>و المل شوی‏)<strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،DODIG-2013-052 <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 8 خپور شوی(‏<strong>د</strong> انجینرۍ او چاپيریال لپاره <strong>د</strong> هوايي ځواکونو مرکز <strong>د</strong> احتمالي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څانګې چارواکوپه افغانستان کې <strong>د</strong> پوځي رغونیزو پروژو څخه سمه څارنه ن<strong>د</strong>ه کړې.‏ په ځانګړې توګه،‏<strong>د</strong> AFCEE چارواکو <strong>د</strong> $36.9 میلیونه ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> څلورو پروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو لخواترسره شوي کار <strong>د</strong> څارنې،‏ ارزونې،‏ او <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و کیفیت په اړه کوم رسمي بهیر په الره ن<strong>د</strong>هاچولې.‏ <strong>د</strong> AFCEE چارواکو وایي چې <strong>د</strong>ا کار یې ځکه ن<strong>د</strong>ه کړی چې <strong>د</strong> خپل قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکيپه تخنیکي وړتیا یې پوره باور <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> AFCEE چارواکو ویلي چې <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رالاکویزیشن مقرره <strong>د</strong> معمارۍ انجینري قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> کیفیت ډاډه کولو لپاره نه پلي کیږي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره178


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونهنو په نتیجه کې،‏ <strong>د</strong> AFCEE لخوا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شرطونو چمتو کول او بیاکتنې ناسم بهیرو نه شو کولی څو په یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> بریښناستونزمن معیارونو <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>و مخه ونیسياو په <strong>د</strong>وو نورو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې ض<strong>د</strong> غیر معیاري اهتماماتو یا<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>و مخه ونیسي.‏عالوه پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> AECOM پرسونل په بوستیون/لی<strong>د</strong>رنیک کمپونو کې و نه شو کولی څوپه کار کې <strong>د</strong> پام وړ نیمګړتیاوې معلومې کړي.‏ <strong>د</strong>ا نیمګړتیاوې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل شو چې پهبوستیون/لی<strong>د</strong>رنیک کمپونو کې <strong>د</strong> څلورو بیاکتل شوو و<strong>د</strong>انیو څخه په <strong>د</strong>وو کې <strong>د</strong> ایتالفيځواکونو <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې خطر زیات شي،‏ او په یوه کې یې <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ منل <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخواشپږ میاشتې وځنډیږي.‏DOD OIG <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې نیمګړتیاو په اړه یو ځل <strong>د</strong> 2012 کال په می کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کتنېپه ترڅ کې او بیا په یوه غونډه کې چې <strong>د</strong> 2012 کال په جون کې ترسره شوې وه،‏ <strong>د</strong> AFCEEچارواکو ته وویل.‏ <strong>د</strong> هوايي ځواکونو <strong>د</strong> ملکي انجینرۍ مرکز <strong>د</strong> چارواکو په وینا ټول بریښنايينیمګړتیاوې <strong>د</strong> 2012 کال تر اکتوبر پورې سمې شوې.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ <strong>د</strong> هوایي ځواکونو <strong>د</strong>ملکي انجینرۍ مرکز چارواکو ویلي چې په یوه و<strong>د</strong>انۍ کې اضافي لوی چراغونه <strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> اکتوبر په 15 ولګول شو،‏ او <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې <strong>د</strong>یپارتمنت هم <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې خبرتیا او وظیفهوازمویله خو کومه ستونزه یې ونه مون<strong>د</strong>ه.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> هوايي ځواکونو <strong>د</strong> ملکي انجینرۍچارواکي وايي چې <strong>د</strong>وی پالن لري <strong>د</strong> یوې و<strong>د</strong>انۍ په <strong>د</strong>ویم منزل کې خروجي <strong>د</strong>روازې نصبکړي؛ پهرصورت،‏ <strong>د</strong>وی په هیڅ یوه و<strong>د</strong>انۍ کې <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې ارامونکی سیسټم <strong>د</strong> نصب لپارهکوم پالن نلري.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی<strong>د</strong>فتر-<strong>د</strong> مینځني ختیځ سیمه ایز <strong>د</strong>فترپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ State OIG <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې په هکله یو رپوټ خپور کړی.‏<strong>د</strong> بیړنی کاري پالن بیاکتنه-<strong>د</strong> کابل سفارت‏)<strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،AUD/MERO-13-20 <strong>د</strong> 2013 کال په مارچ کې خپور شوی(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ارزونې پایلې مهم خو محرم ن<strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت حساب ورکونې <strong>د</strong>فترپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ GAO <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې په هکله <strong>د</strong>وه رپوټونه خپور کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 179 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونهافغانستان:‏ <strong>د</strong> څارنې مهم مسایل‏)<strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،GAO-13-218-sp <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري په 11 خپور شوی(‏<strong>د</strong> GAO <strong>د</strong> روان کار په اساس،‏ مهم مسایل <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې موضوعاتو په اړه <strong>د</strong> ځانګړې څارنېغوښتنه کوي:‏‏•<strong>د</strong> افغانستان امنیتي چاپیریال.‏ <strong>د</strong> افغانستان امنیتي وضعیت الهم ثابت ن<strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخيلبری<strong>د</strong>ونو زیاتوالی یې تر یو ح<strong>د</strong>ه پورې المل کی<strong>د</strong>ای يش.‏• افغان امنیتي ځواکونو ته <strong>د</strong> امنیت مرشي لیږ<strong>د</strong>ول امنیتي لیږ<strong>د</strong> په جریان کې <strong>د</strong>ی،‏او نړیوال ځواکونه <strong>د</strong> مشورې او مرستې ماموریت غوره کوي.‏‏•<strong>د</strong> افغان امنیتي ځواکونو راتلونکی لګښت او پایښت <strong>د</strong> افغان امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ویل شوی لګښت پوره کولو کې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>اخيل عای<strong>د</strong>اتو او نړیوالو ژمنو ترمینځکرس موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی،‏ او <strong>د</strong> تیرو سپارښتنو او <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> یو حکم رسبیره DOD ال تر اوسهپورې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځواکونو اوږ<strong>د</strong>مهاله لګښت ن<strong>د</strong>ی اټکل کړی.‏‏•په افغانستان کې <strong>د</strong> تجهیزاتو ویستلو لپاره <strong>د</strong> DOD پالن جوړونه.‏ DOD <strong>د</strong> عراق څخهځینې ترالسه کړې تجربې په خپل پالن جوړونه کې کاروي او <strong>د</strong> افغانستان څخه وتلو تهچمتو کی<strong>د</strong>و لپاره یې ګڼ شمیر ګامونه اخیستې <strong>د</strong>ي،‏ خو <strong>د</strong> زیاتو تجهیزاتو <strong>د</strong> بیرته وړلولګښت او ګټې یې ن<strong>د</strong>ي ارزويل.‏• پر مرسته کونکو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغانستان اتکا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>اخيل عای<strong>د</strong>ات نيش کولی چېټول عامه مصارف یې پوره کړي،‏ <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>ې امله له 90 سلنو زیات مصارف یې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو او نړیوالو ملګرو لخوا چمتو کیږي.‏ نړیواله ټولنې ژمنه کړې چې خپلې مرستېجاري وسايت.‏‏•<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هغو مرستو څارنه او حساب ورکونه چې <strong>د</strong> افغانستان څخه <strong>د</strong> مالتړلپاره یې ورکوي.‏ متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت مايل ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> ظرفیت و<strong>د</strong>ې لپارهاو هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مستقیمه مرستې حساب ورکونې و<strong>د</strong>ې لپاره خپل مرستېته ا<strong>د</strong>امه ورکوي.‏• <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پراختیايي مرستو څارل او اغیزمن کول.‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو څخه<strong>د</strong> پروګرام په اساس څارنه ښه شوې <strong>د</strong>ه،‏ خو یو ګډ <strong>د</strong>یټابیس کولی يش په افغانستان کې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پراختیايي هڅو ته ګټه ورسوي.‏‏•په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څارنه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت او برريس<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره پاملرنې ته اړتیا لري.‏‏•په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو راتلونکي شتون لپاره پالن جوړونه.‏ په عراق کې <strong>د</strong> پوځڅخه ملکي مرشۍ ته لیږ<strong>د</strong> کولی يش په افغانستان کې <strong>د</strong> ورته پیښو لپاره یو ښه <strong>د</strong>رسيش ځکه چې متح<strong>د</strong>ه ایاالت پنځه ډپلوماتیک مرکزونه په پام کې لري،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوپوځي شتون تر مذاکرې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ی.‏پوځي پرسونل:‏ DOD <strong>د</strong> پوځي ښځو <strong>د</strong> روغتیايي اړتیاو چمتوکولو لپاره ګامونه پورته کړي،‏ خو <strong>د</strong> جنسي تیریو قربانیانوڅخه پاملرنه کول ځینې کارونو ته اړتیا لري‏)<strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،GAO-13-182 <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري 29 کې خپور شوی(‏په پوځ کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> زیاتی<strong>د</strong>و او پراخی<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ي.‏ نن سبا پوځي ښځې<strong>د</strong> جګړې،‏ جګړې څخه مالتړ،‏ او <strong>د</strong> یاغیانو ض<strong>د</strong> عملیاتونو لپاره ډیر مهم بلل کیږي،‏ او <strong>د</strong>اسېځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره180


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې ترسره کوي چې مخکې یې نشو کولی.‏ <strong>د</strong> 112-81 عامه قانون،‏ )2011( 725 برخه پرGAO امرکوي چې <strong>د</strong> ښځو روغتیايي خ<strong>د</strong>متونو په اړه چې <strong>د</strong> DOD لخوا <strong>د</strong> پوځ ښځو ته،‏<strong>د</strong> جنسي تیریو قرباني شوي ښځو په شمول،‏ وړان<strong>د</strong>ې کیږي،‏ څیړنه وکړي.‏ پ<strong>د</strong>ې رپوټ کې،‏GAO ارزوي چې تر کومه ح<strong>د</strong>ه پورې )1( DOD <strong>د</strong> ګومارل شوو ښځو روغتیا پالنې تهپاملرنه کوي؛ )2( ښځینه کارکونکو ته <strong>د</strong> روغتیاپالنې خ<strong>د</strong>متونه <strong>د</strong> السرسۍ وړ <strong>د</strong>ي؛ او)3( هغو ښځینه کارکونکو ته چې <strong>د</strong> جنسي تیریو قرباني شوي طبي او ذهني روغتیا پالنه<strong>د</strong> السرسۍ وړ <strong>د</strong>ي.‏ GAO <strong>د</strong> DOD پورې اړون<strong>د</strong> پالیسي،‏ الرښو<strong>د</strong>،‏ او معلوماتو بیاکتنه وکړه.‏GAO هم<strong>د</strong>ارنګه په افغانستان او سمن<strong>د</strong>ري بیړیو کې <strong>د</strong> 15 تاسیساتو په شمول <strong>د</strong> 18 <strong>د</strong>اسېځایونو څخه <strong>د</strong> کتنې پرمهال چې <strong>د</strong>مګړۍ ښځینه کارکونکي په کار بوختې وې،‏ <strong>د</strong> روغتیاپالنېچمتوکونکو،‏ ښځینه کارکونکي،‏ او نورو سره لی<strong>د</strong>نه وکړه.‏DOD ګامونه پورته کوي څو <strong>د</strong> ګومارل شوو ښځو روغتیايي اړتیاو ته رسی<strong>د</strong>نه وکړي.‏<strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ DOD په ځانګړې توګه <strong>د</strong> ښځو روغتیايي اړخونو لپاره <strong>د</strong>اسې پالیسۍ اوالرښو<strong>د</strong>ونه لري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې په ترڅ کې ښځینه کارکونکو ته روغتیايي خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏هم<strong>د</strong>ارنګه وړان<strong>د</strong>ې له <strong>د</strong>ې چې یوه ښځینه کارکونکی وګومارل شي <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې حاالتو له نظرهمعاینه کیږي چې <strong>د</strong> هغې ګومارنه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ولی شي لکه امی<strong>د</strong>اوري،‏ او <strong>د</strong> DOD هغو چارواکيچې GAO ورسره کتلي وايي چې <strong>د</strong>ا معاینې مرسته کوي څو له ګومارنې څخه وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ښځینه کارکونکو روغتیا ته پاملرنه وشي.‏ GAO هم<strong>د</strong>ارنګه و مون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> DOD څانګې<strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې په ترڅ کې <strong>د</strong> ښځینه کارکونکو روغتیايي اړتیاو ته بیاکتنه کوي او <strong>د</strong> هغو طبيخ<strong>د</strong>متونو په اړه معلومات راغونډوي چې ښځینه کارکونکو ته چمتو شوي <strong>د</strong>ي.‏په 15 انتخاب شوي ځایونو کې چې GAO په افغانستان او لرې پراته سمن<strong>د</strong>ري بیړیوکې کتلې <strong>د</strong>ي،‏ <strong>د</strong> روغتیاپالنې چمتو کونکي او زیات ښځینه کارکونکي ویلي چې <strong>د</strong> روغتیاپالنې شته خ<strong>د</strong>متونه <strong>د</strong> ښځینه کارکونکو اړتیاوې بشپړ کوي.‏ په افغانستان او لرې پراتهسمن<strong>د</strong>ري بیړیو کې <strong>د</strong> روغتیاپالنې چمتو کونکي وايي چې <strong>د</strong>وی <strong>د</strong> ښځینه روغتیاپالنې ټولخ<strong>د</strong>متونه چې ښځینه کارکونکي یې غواړي،‏ وړان<strong>د</strong>ې کولی شي،‏ او هغه ښځینه کارکونکې چې<strong>د</strong> GAO سره غږی<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه ویلي چې <strong>د</strong> ښځینه کارکونکو اړتیاوې په عمومي ډول پوره کیږي.‏په ځانګړې توګه،‏ <strong>د</strong> 92 ښځینه کارکونکو څخه تر السه شوي معلوماتو په اساس چې GAOورسره مرکه کړې <strong>د</strong>ه،‏ 60 ښځینه کارکونکي وايي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې په ترڅ کې <strong>د</strong> ښځینه کارکونکوروغتیايي اړتیاوې په عمومي توګه پوره کیږي؛ 8 ښځو ویلي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې په ترڅ کې <strong>د</strong> ښځینهکارکونکو روغتیايي اړتیاوې په عمومي توګه نه پوره کیږي؛ 8 ښځو مخلوط نظر <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه؛ او16 ښځو کوم نظر ورنکړ.‏ <strong>د</strong> مثال په ډول،‏ ځینې ښځینه کارکونکو GAO ته ویلي چې پهعملیاتي چاپیریال کې <strong>د</strong> چمتو شوي روغتیايي خ<strong>د</strong>متونو څخه راضي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> هغو ښځو له ډلېنه چې <strong>د</strong> پوځي روغتیايي خ<strong>د</strong>متونو څخه ناراضه و،‏ یو تن یې GAO ته <strong>د</strong> <strong>د</strong>رمل په الستهراوړلو کې ستونزې په نښه کړې.‏ <strong>د</strong> هغو په مینځ کې چې مخلوط نظر یې ورکړې و،‏ یو نظر<strong>د</strong>ا و چې <strong>د</strong> روغتیاپالنې نوي کارکونکي <strong>د</strong> ځینې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>و کړنالرو لپاره ځانګړي شوي او عمليوړتیا نلري.‏DOD <strong>د</strong> جنسي تیریو قربانیانو ته <strong>د</strong> طبي او ذهني روغتیا برابرولو لپاره ځینې ګامونهپورته کړي،‏ خو ګڼ شمیر فکټورونه شته چې <strong>د</strong>ې خ<strong>د</strong>متونو ته السرسۍ تر اغیزې الن<strong>د</strong>ې راولي.‏<strong>د</strong> بیلګې په توګه،‏ <strong>د</strong>ا پاملرنه <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>مت له ډول سره فرق کوي او <strong>د</strong> عملیاتي فکتورونو لهامله هم فرق کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې له چاپیریال سره نښتي <strong>د</strong>ي لکه ترانسپورتیشن او مخابراتي<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 181 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونهننګونې.‏ نور <strong>د</strong>ا چې،‏ <strong>د</strong> پوځي روغتیاپالنې چمتو کونکي <strong>د</strong> جنسي تیریو قربانیانو ته <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متکولو په وړان<strong>د</strong>ې خپل مسولیتونه سم نه پیژني،‏ ځکه چې <strong>د</strong>ا وزارت <strong>د</strong> هغو ژوبلو او ستونزوپه اړه چې <strong>د</strong> جنسي تیریو څخه پی<strong>د</strong>ا کیږي یو الرښو<strong>د</strong> ن<strong>د</strong>ی چمتو کړی،‏ څو روغتیاپالونکوته په ډاګه کړي چې <strong>د</strong> راز ساتنې په نظر کې نیولو سره <strong>د</strong> جنسي تیریو قربانیانو ته خ<strong>د</strong>متوړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ په <strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا لومړیو مسولینو ته په کلنۍډول تازه روزنې ورکول کیږي،‏ GAO ومون<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ا مسولین <strong>د</strong> هغو روغتیاپالنې خ<strong>د</strong>متونوپه اړه خبر نه <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> جنسي تیریو قربانیانو ته چمتو <strong>د</strong>ي،‏ ځکه چې ځینې له <strong>د</strong>وی نه <strong>د</strong>اروزنې نه بشپړوي.‏ <strong>د</strong> مسولیتونو په اړه <strong>د</strong> پوهې څخه پرته،‏ <strong>د</strong> روغتیاپالنې چمتو کونکي اولومړی مسولین نشي کولی <strong>د</strong> جنسي تیریو څخه اغیزمنې شوي ښځینه کارکونکو سره سمهمرسته وکړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ پلټونکې ا<strong>د</strong>ارهUSAAA پ<strong>د</strong>ې ربع کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې په هکله کوم رپوټ ن<strong>د</strong>ی خپور کړی.‏<strong>د</strong> نړیوالې پراختیا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> عموميپلټونکي <strong>د</strong>فترپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ USAID OIG <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې په هکله کوم رپوټ ن<strong>د</strong>ی خپور کړی.‏<strong>د</strong> څارنې روان فعالیتونه<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏ شرکت کونکي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې په هکله28 روانې پلټنې خپرې کړي.‏ <strong>د</strong>ا فعالیتونه په 4.2 ج<strong>د</strong>ول کې لست شوي،‏ او <strong>د</strong> هرې ا<strong>د</strong>ارېفعالیتونه په الن<strong>د</strong>ې برخه کې تشریح کیږي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> سین<strong>د</strong>ونو څخه پورې غاړې احتمالي عملیاتونو په ترسره کولو الهم <strong>د</strong> ننګونوسره مخ <strong>د</strong>ی.‏ DOD OIG <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ننګونو او لوړو خطرونو په پام کې نیولو سره لومړیتوبونهټاکلي <strong>د</strong>ي.‏ په 2013 مالي کال کې،‏ DOD OIG په افغانستان کې <strong>د</strong> مالتړو سرچینو په کارولوسره <strong>د</strong> سین<strong>د</strong>ونو څخه پورې غاړې احتمالي عملیاتونو په اړه تمرکز کوي.‏ DOD OIG پهافغانستان کې <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجې،‏ پوځي تاسیسات،‏ <strong>د</strong> پرسونل مصونیت،‏ ا<strong>د</strong>اري اواجرايي کارونو څخه او <strong>د</strong> ایتالفي ځواکونو په مرسته <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره او څارنې څخه خپلتعقیب ته ا<strong>د</strong>امه ورکوي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ DOD OIG په افغانستان کې <strong>د</strong> ځواکونو ایستلو او<strong>د</strong> عملیاتونو <strong>د</strong> انتقال مسایلو په اړه هم څارنه کوي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره182


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه4.2 ج<strong>د</strong>ول<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو روانې پلټنې،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورېا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> پروژې شمیره<strong>د</strong> پيل نیټه2/8/20131/3/201212/18/201212/3/201211/1/201210/5/20129/28/20128/21/20123/9/20123/8/20122/28/20122/14/20122/14/201212/7/20112/201312/201212/20113/6/20131/18/20131/14/201310/17/201210/11/20126/19/20126/11/201211/28/201210/14/201210/9/20125/1/201210/25/2011D2013-D000AS-0097.000D2013-D000AT-0083.000D2013-D00SPO-0087.000D2013-D000FL-0056.000D2013-D000AS-0052.000D2013-D000AS-0001.000D2012-D000JA-0221.000D2012-D00SPO-0210.000D2012-D000AS-0137.000D2012-D000AT-0129.000D2012-D00SPO-0090.000D2012-DT0TAD-0002.000D2012-DT0TAD-0001.000D2012-D000AS-0075.00013AUD05212AUD7912AUD30121119351798320962351772121096351743351747FF100712FF101412FF100612FF101112FF101712DOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOD OIGDOS OIG-MERODOS OIG-MERODOS OIG-MEROGAOGAOGAOGAOGAOGAOGAOUSAID OIGUSAID OIGUSAID OIGUSAID OIGUSAID OIG<strong>د</strong> پروژې موضوع<strong>د</strong> W58RGZ-09-D-0130-0102 وظیفوي فرمان په اساس <strong>د</strong> Mi-17 <strong>د</strong> پیلوټ ځای تغیرات<strong>د</strong> ډاترون ورلډ کمونیکیشن.‏ انکارپوریشن لپاره <strong>د</strong> بیې سموالی معلومول.‏ هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو پوځ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکې قومان<strong>د</strong>ې لخوا <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو لپاره السلیک شوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> 2014 کال څخه وروسته <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> مهم پیاوړي کونکي امکاناتو لیږ<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> پالنجوړونې ارزونه<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا <strong>د</strong> شمالي اتالنتیک پیمان سازمان ‏)ناټو(‏ <strong>د</strong> مرسته کونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> افغانستان مليپوځ خیریه بو<strong>د</strong>یجې سره <strong>د</strong> هغو مرستو معاینه چې <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره پروژو لپاره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر تر 30پورې تصویب شوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> شین ډنډ <strong>د</strong> روزنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ترانسپورتیشن قومان<strong>د</strong>انۍ لپاره <strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو مراقبتي جوړښتونه چې <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> څرخي الوتکو پروګرام څخه مالتړ کويپه بګرام هوايي ډګر،‏ افغانستان کې <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتونو ځواکونو لپاره <strong>د</strong> پوځي و<strong>د</strong>انیو <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>م<strong>د</strong>یریت او څارنه<strong>د</strong> افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیسو <strong>د</strong> روزنې،‏ تجهیز،‏ او مشورې په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالف <strong>د</strong> هڅو ارزونه<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> مشورې/روزنې او لوژستیکي مالتړ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه <strong>د</strong> څارنې بهیر او کړنالرې<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو څخه <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> ډاترون راډیو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> افغان ملي پوځ په لیکو کې <strong>د</strong> مشرانو روزلو په برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالف هڅې<strong>د</strong> افغانستان په ټاکلو مرکزونو کې <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې مخنیولو معیارونو سره <strong>د</strong> پوځي و<strong>د</strong>انیو <strong>د</strong> توافقتخنیکي ارزونه<strong>د</strong> افغانستان په ټاکلو و<strong>د</strong>انیو کې <strong>د</strong> بریښنا له معیارونو سره <strong>د</strong> پوځي رغونې <strong>د</strong> توافق تخنیکي ارزونه<strong>د</strong> Mi-17 ترمیم او <strong>د</strong> پیلوټ ځای <strong>د</strong> تغیراتو لپاره وظیفوي فرمانپه یوروشلیم او افغانستان کې <strong>د</strong> خوځی<strong>د</strong>نې او سکون امنیتي خ<strong>د</strong>ماتو لپاره <strong>د</strong> 11 9، 2، وظیفويفرمانونو په اړه <strong>د</strong> ډپلوماټیک امنیت ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> نړیوال محافظتي خ<strong>د</strong>ماتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پلټنهپه افغانستان کې <strong>د</strong> پوځي شتون کمولو لپاره <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> پالن پلټنهپه افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او قانون پلي کولو نړیواله ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> چارو اصالحي سیسټم مالتړپروګرام پلټنه<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت او <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>ارې احتمالي قرارا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونهپه افغانستان کې <strong>د</strong> تجهیزاتو کمول او <strong>د</strong> مراکزو تړلافغان <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونهپه افغانستان کې له جګړې څخه وروسته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځونو ونډې په معلومولو کې<strong>د</strong> DOD کړنالره<strong>د</strong> Mi-17 هیلیکوپټرو ت<strong>د</strong>ارکاتپه افغانستان کې <strong>د</strong> سالکارۍ ډلېافغان عامه محافظت ځواک ته <strong>د</strong> DOD لیږ<strong>د</strong><strong>د</strong> USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> پالنونو پلټنه<strong>د</strong> USAID‏/افغانستان لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> وګړو کارونې بیاکتنه<strong>د</strong> اضافي پر<strong>د</strong>اختونو په برخه کې <strong>د</strong> USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري کنترول څخه بیاکتنه<strong>د</strong> USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار هلمن<strong>د</strong> بریښنا نوښت پلټنه<strong>د</strong> USAID‏/افغانستان لخوا <strong>د</strong> ټاکلو پروژو لپاره <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام <strong>د</strong> کارونې بیاکتنهسرچینې:‏ <strong>د</strong> سیګار 3/22/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DOD OIG ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 3/22/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> DOS OIG ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 3/25/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> GAO ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار3/21/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAAA ځواب؛ <strong>د</strong> سیګار 3/21/2013 معلوماتي غوښتنې ته <strong>د</strong> USAID OIG ځواب.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 183 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونهلکه څنګه چې التراوسه په افغانستان کې میلیار<strong>د</strong>ونه ډالر مصرفیږي،‏ یو مهم لومړیتوب<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> افغانستان امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> روزنې،‏ تجهیز،‏ او پایښت لپاره <strong>د</strong> ترسره کی<strong>د</strong>ونکوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو څخه څارنه او نظارت ته ا<strong>د</strong>امه ورکړ شي.‏ DOD OIG <strong>د</strong> افغانستان امنیتيځواکونو <strong>د</strong> تجهیزاتو لکه چورلکې،‏ الوتکې،‏ مهمات،‏ راډیو،‏ او په شپه کې <strong>د</strong> لی<strong>د</strong>نې وسایلو<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره او څارنې لپاره ځینې پالنونه په پام کې نیولي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه DOD OIGبه <strong>د</strong> ANP روزنې لپاره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او اجرا څخه بیاکتنه او ارزونې ته ا<strong>د</strong>امه ورکړي.‏لکه څنګه چې په افغانستان کې <strong>د</strong> پوځي و<strong>د</strong>انیو جوړونه ا<strong>د</strong>امه لري او <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> نويځایونه،‏ <strong>د</strong> خواړه او لوبې ځای،‏ طبي کلینیکونه،‏ <strong>د</strong> مرکزونو پراختیا،‏ او پولیس سټیشنونهجوړوي،‏ DOD OIG به <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>ارې او پوځي رغونیزو پروژو څخه ش<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ه څارنېته ا<strong>د</strong>امه ورکوي.‏ DOD OIG به <strong>د</strong> شتمنیو حساب ورکونې،‏ لکه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي په ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong><strong>د</strong>ولت شتمني او <strong>د</strong> پوځ ډیر اړین وسایل؛ <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مسلکي ظرفیت و<strong>د</strong>ه؛ او <strong>د</strong>مالي ا<strong>د</strong>اري پر کنترول بان<strong>د</strong>ې خپل تمرکز ته ا<strong>د</strong>امه ورکوي.‏DOD OIG <strong>د</strong> سهیل لوی<strong>د</strong>یځ اسیا پالن جوړونې ګډ ګروپ همغږي او فی<strong>د</strong>رالي او<strong>د</strong> DOD OCO پورې تړلې فعالیتونو په اړه څارنه په الره اچولې <strong>د</strong>ه.‏ DOD OIG <strong>د</strong> سیګاراو نورو ملګرو عمومي پلټونکو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي څارنې ټولنې له غړو سره یو ځای کار کوي څوپه افغانستان کې <strong>د</strong> څارونکو ټولنو لپاره <strong>د</strong> پلټنې هغه ستراتيژیک پالن پلي کړي چې په 2013مالي کال کې خپور شوی.‏ <strong>د</strong> سیګار په مشرۍ هڅې <strong>کانګرس</strong> او اساسي سهام لرونکو ته<strong>د</strong> بیارغونیزو پروګرامونو په اړه اغیزمنه څارنه وړان<strong>د</strong>ې کوي.‏<strong>د</strong> پلټنې لپاره <strong>د</strong> عمومي پلټونکې <strong>د</strong> مرستیال <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> OEF پورې اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> DOD OIG لخوا روانه څارنه <strong>د</strong> رغونیزو هڅو په تړاو <strong>د</strong> پرسونلمصونیت؛ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پرسونل لپاره <strong>د</strong> ځواک ساتنې پروګرامونه؛ <strong>د</strong> شتمنۍ حسابورکونه؛ ناسم پر<strong>د</strong>اختونه؛ <strong>د</strong> رغونیزو پروژو په شمول <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره او په الره اچونه؛<strong>د</strong> افغان پولیسو <strong>د</strong> روزنې لپاره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه څارنه؛ په افغانستان کې <strong>د</strong> لوژستیکو ویشنه؛بیرته تلونکې عملیاتونه،‏ روغتیاپالنه؛ <strong>د</strong> افغانستان امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> مرستو کنترول او الستهراوړلو پالنونه په نظر کې لري.‏<strong>د</strong> W58RGZ-09D-0130-0102 وظیفوي فرمان په اساس<strong>د</strong> Mi-17 Cockpit ب<strong>د</strong>لونونه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2013-D000AS-0097.000 <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> فبروري په 8 پیل شوی(‏<strong>د</strong> W58RGZ-09-D-0130-0102 وظیفوي فرمان په اساس ب<strong>د</strong>لونونه DOD IG <strong>د</strong> Mi-17<strong>د</strong> چلونکي او سپرو <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لونونو په اړه <strong>د</strong> وظیفوي فرمان څخه یو تعقیبوي پلټنه تر سره کوي‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ .)D2012-D000AS-0075.000 په <strong>د</strong>ې تعقیبي پلټنه کې DOD IGمعلوموي چې ایا <strong>د</strong> DOD چارواکو <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رالي او DOD مقرراتو او پالیسیو په اساس <strong>د</strong>ډوله الوتکو <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون په اړه،‏ <strong>د</strong> وظیفوي فرمان W58RGZ-09-D-0130 0102، Mi-17شمیره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې نامعینه انتقال او نامعینه مق<strong>د</strong>ار په سمه توګه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او ا<strong>د</strong>اره کړي که نه.‏<strong>د</strong> تیرې پروژې په اساس،‏ DOD OIG <strong>د</strong> پاکستان په ملکیت Mi-17 ډوله الوتکې <strong>د</strong> ترمیملپاره هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> بیاکتنه وکړه چې <strong>د</strong> 0102 وظیفوي فرمان لخوا السلیک شوی و.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره184


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه•<strong>د</strong> ډاترون ورلډ کمونیکیشن،‏ انکارپوریشن لپاره <strong>د</strong> منطقيبیو ټاکنه.‏ هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کونکي قومان<strong>د</strong>انۍ لخوا <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو لپارهالسلیک شوي‏)<strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،2013-D000AT-0083.000 <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په 3 پیل شوی(‏DOD IG معلوموي چې آیا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکې قومان<strong>د</strong>اني <strong>د</strong> افغانملي امنیتي ځواکونو لپاره مخابراتي تجهیزات او پرزې <strong>د</strong> ډاترون ورلډ کمونیکیشنانکارپوریشن څخه په مناسبه بیه اخیستې <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong> یوې لړۍ څخه <strong>د</strong>ویمه پلټنه<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ډاترون ورلډ کمونیکیشن قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو بان<strong>د</strong>ې تمرکز کوي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لړۍ لومړی پلټنهD2012-D000AT-0129.000 <strong>د</strong>ه.‏<strong>د</strong> 2014 کال څخه وروسته <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو<strong>د</strong> مهم پیاوړي کونکي امکاناتو لیږ<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> پالن جوړونې ارزونه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2013-D00SPO-0087.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 18 پیل شوی(‏DOD OIG معلوموي چې آیا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالف موخې،‏ اه<strong>د</strong>اف،‏ پالنونه،‏الرښو<strong>د</strong>ونه،‏ او سرچینې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کافي <strong>د</strong>ې چې افغان ملي پوځ او ملي پولیسو ته <strong>د</strong> مهموپیاوړي کونکو امکاناتو لیږ<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره،‏ او په الره واچوي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ DOD OIG معلومويچې پياوړي کونکي امکانات به <strong>د</strong> 2014 کال څخه وروسته کومو پرمختیاو ته اړتیا ولري.‏هم<strong>د</strong>ارنګه،‏ DOD OIG معلوموي چې آیا کمونکي کارونه په پالن کې نیول شوي او <strong>د</strong>ANSF مهمو پیاوړي کونکي امکاناتو په اړه چې له 2014 کال څخه وروسته <strong>د</strong>ي یا <strong>د</strong>پراختیا الن<strong>د</strong>ې وي،‏ څه وايي.‏ په اصل کې،‏ DOD OIG بیاکتنه کوي چې <strong>د</strong> پیاوړي کونکيځواک <strong>د</strong> کارونو لپاره کوم پالنونه او کړنو ته اړتیا شته څو ANSF <strong>د</strong> خپلواکو عملیاتونو پهالره اچونه او ساتنه سرته ورسوي.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا <strong>د</strong> شمالي اتالنتیک پیمان سازمان<strong>د</strong> مرسته کونکو هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> افغانستان ملي پوځ خیریهبو<strong>د</strong>یجې سره <strong>د</strong> هغو مرستو معاینه چې <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره پروژولپاره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر تر 30 پورې تصویب شوي <strong>د</strong>ي‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2013-D000FL-0056.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 3 پيل شوی(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت تر واک الن<strong>د</strong>ې)کنترولر(/<strong>د</strong> مالي مامورینو مشر،‏ ]USD(C)/CFO[ DOD<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معاینې غوښتنه کړی <strong>د</strong>ی.‏ USD(C)/CFO پالن لري څو ثابته کړي چې <strong>د</strong> ټولو موا<strong>د</strong>وپه اړه <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې ج<strong>د</strong>ول په سمه توګه کارول شوې <strong>د</strong>ی:‏<strong>د</strong> افغانستان ميل پوځ <strong>د</strong> خیریه بو<strong>د</strong>یجې رسه <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویه هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> مرستو ج<strong>د</strong>ولچې <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره پروژو لپاره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمرب تر 30 پورې تصویب شوي <strong>د</strong>ي‏•<strong>د</strong> افغانستان ميل پوځ <strong>د</strong> خیریه بو<strong>د</strong>یجې رسه <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویه هیوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> ج<strong>د</strong>ولمايل وضعیت چې <strong>د</strong> پای<strong>د</strong>اره پروژو لپاره <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمرب تر 30 پورې تصویب شوياو <strong>د</strong> امریکا متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ته لیږ<strong>د</strong>ول شوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 185 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونهDOD OIG معلوموي چې آیا USD(C)/CFO <strong>د</strong> هغو مرستو سم رسی<strong>د</strong> او مصارف چې<strong>د</strong> افغانستان ملي پوځ خیریه بو<strong>د</strong>یجې ته ورکړ شوي <strong>د</strong>ي،‏ چمتو کړي او DOD ته یې وړان<strong>د</strong>ېکړي څو <strong>د</strong> امریکا او شمالي اتالنتیک تړون او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>و ځواکونو <strong>د</strong> سترو مرکزونو–اروپا <strong>د</strong>تفاهم لیک په اساس <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوځ <strong>د</strong> مالتړ او پایښت لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستو څخهاجراات وکړي.‏ برسیره پر<strong>د</strong>ې،‏ DOD OIG به <strong>د</strong> مالي رپوټونو <strong>د</strong>اخلي کنترول څخه بیاکتنهوکړي،‏ او معلوموي چې <strong>د</strong> قوانین او مقرراتو سره جوړ راځي که نه.‏ USD(C)/CFO <strong>د</strong> یا<strong>د</strong>وج<strong>د</strong>ولو مسولیت په غاړه لري.‏ <strong>د</strong> DOD OIG مسولیت <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> خپل معایناتو په اساسخپل نظر وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏<strong>د</strong> شین ډنډ <strong>د</strong> روزنې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2013-D000AS-0052.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر په 1 پیل شوی(‏DOD OIG معلوموي چې آیا کوم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې <strong>د</strong> شین ډنډ په هوايي ډګر کې <strong>د</strong> څرخياو غیرڅرخي الوتکو په اړه پیلوټانو ته ورکول کیږي <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال او DOD شرطونو سره سمالسلیک شوي <strong>د</strong>ي که نه.‏ په ځانګړې ډول،‏ DOD OIG به معلومه کړي چې آیا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>شرطونه په نظر کې نیول کیږي،‏ او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> څارنې اغیزه ارزوي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ترانسپورتیشن قومان<strong>د</strong>انۍ لپاره <strong>د</strong> هغوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو مراقبتي جوړښتونه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> څرخيالوتکو پروګرام څخه مالتړ کوي‏)<strong>د</strong> رپوټ شمیره.‏ ،D2013-D000AS-0001.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 5 پیل شوی(‏DOD OIG <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> څرخي ترانسپورت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په اړه <strong>د</strong> رپوټونو يوې لړۍ څخه<strong>د</strong>ویم رپوټ تر کار الن<strong>د</strong>ې نیولی <strong>د</strong>ی.‏ په عمومي توګه موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې معلومه کړي آیا <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ترانسپورتیشن قومان<strong>د</strong>اني او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>انۍ چارواکي<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له کړنالرو او بهیر څخه سمه څارنه کوي که څنګه.‏ لومړی پلټنه <strong>د</strong>اوه ‏“<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> ترانسپورتیشن قومان<strong>د</strong>انۍ لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> څرخي الوتکو <strong>د</strong> ترانسپورتقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه”‏ .)D2012-D000AS-0031.000(په بګرام هوايي ډګر،‏ افغانستان کې <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتونوځواکونو لپاره <strong>د</strong> پوځي و<strong>د</strong>انیو <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریتاو څارنه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2012-D000JA-0221.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> سپتمبر په 28 پيل شوی(‏DOD OIG معلوموي چې آیا DOD په افغانستان کې <strong>د</strong> پوځي رغونیزو پروژو څخه سمهڅارنه کوي که نه.‏ په ځانګړې توګه،‏ DOD OIG به معلومه کړي،‏ چې آیا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> پوځي انجینرانو قطعه <strong>د</strong> هغه رغونیزو پروژو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او کیفیت ډاډه کولو په اړه سمهڅارنه کوي چې په بګرام هوايي ډګر کې <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتونو ځواکونو لپاره جوړیږي.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره186


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه<strong>د</strong> افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیسو <strong>د</strong> روزنې،‏ تجهیز،‏ او مشورېپه برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالف <strong>د</strong> هڅو ارزونه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2012-D00SPO-0210.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اګست په 21 پيل شوی(‏DOD OIG معلوموي چې آیا <strong>د</strong> افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیسو په روزنه،‏ تجهیز او مشورو کې کومپالنونه او عملیات چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالف له خوا په پام کې نیول شوي اغیزمن <strong>د</strong>يکه نه.‏ په <strong>د</strong>ې ترڅ کې به <strong>د</strong> ABP پراختیا او <strong>د</strong> پروګرام په م<strong>د</strong>یریت کې <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارتوړتیاو ته و<strong>د</strong>ه ورکولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالف <strong>د</strong> هڅو ارزولو لپاره <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پولیسو<strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> په بیالبیو پړاوونو کې <strong>د</strong> هڅو نتایج ارزول کیږي.‏<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> مشورې/روزنې او لوژستیکي مالتړ<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه <strong>د</strong> څارنې بهیر او کړنالرې‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2012-D000AS-0137.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ په 9 پيل شوی(‏DOD OIG <strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې/مشورې او لوژستیکي مالتړ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونوپه اړه <strong>د</strong> یوې لړۍ څخه <strong>د</strong>ویمه پلټنه پيل کړې <strong>د</strong>ه.‏ DOD OIG عمومي موخه <strong>د</strong> پلټنو <strong>د</strong>ېلړۍ څخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې معلومه کړي آیا <strong>د</strong> DOD چارواکي <strong>د</strong> ماموریت <strong>د</strong> اړتیاو سره سم <strong>د</strong>قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مناسب بهیر کاروي او <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال او DOD پالیسیو په اساس <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه سمهڅارنه کوي که نه.‏ په <strong>د</strong>ې پلټنه کې به DOD OIG معلومه کړي چې آیا پوځ،‏ <strong>د</strong> شمالياتالنتیک تړون ماموریت په افغانستان کې/<strong>د</strong> امنیتي لیږ<strong>د</strong> ګډه قومان<strong>د</strong>ه په افغانستان کې،‏او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې استازی <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څارلو لپاره مناسبه کړنالرې او بهیر لري که نه.‏عالوه پر<strong>د</strong>ې،‏ DOD OIG به معلومه کړې چې آیا پوځ،‏ <strong>د</strong> شمالي اتالنتیک تړون ماموریتپه افغانستان کې/<strong>د</strong> امنیتي لیږ<strong>د</strong> ګډه قومان<strong>د</strong>ه په افغانستان کې،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارېاستازی <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> څخه مناسبه نظارت کړې <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لړۍ لومړی پلټنه ‏“<strong>د</strong> افغان مليپولیسو مشوره/روزنه او لوژستیکي مالتړ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>”،‏ DODIG-2012-094 و،‏ چې <strong>د</strong> 2012 کال<strong>د</strong> می په 30 خپور شوی.‏<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> ډاترونراډیو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2012-D000AT-0129.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> مارچ په 8 پيل شوی(‏DOD OIG معلوموي چې آیا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مخابراتو-بریښنا قومان<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> ډاترونراډیو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو،‏ <strong>د</strong> منطقي بیو په ټاکلو،‏ په وخت تسلیمولو،‏ او <strong>د</strong> کیفیت ډاډه کولو لپاره<strong>د</strong> استعمال وړ شرطونو له مخې اغیزمنه پالیسۍ او کړنالرې کارولې <strong>د</strong>ي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 187 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونهپه افغان ملي پوځ کې <strong>د</strong> مشرانو تربیه کولو په برخه کې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او ایتالف هڅې‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2012-D00SPO-0090.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> فبروري په 28 پيل شوی(‏DOD OIG <strong>د</strong> افغان ملي پوځ <strong>د</strong> صاحب منصبانو او بری<strong>د</strong>منانو په تربیه کولو کې <strong>د</strong> ایتالف<strong>د</strong> مشرتوب پروګرامونو اغیزه او بستیاکول ارزوي.‏<strong>د</strong> افغانستان په ټاکلو مرکزونو کې <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې مخنیولومعیارونو سره <strong>د</strong> پوځي و<strong>د</strong>انیو <strong>د</strong> توافق تخنیکي ارزونه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2012-DT0TAD-0002.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> فبروري په ‎14‎پيل شوی(‏DOD OIG معلوموي چې آیا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په مرکزونو کې <strong>د</strong> جوړ شوي و<strong>د</strong>انیو <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نېمخنیولو سیسټم <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>و معیارونو او <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې څخه<strong>د</strong> مخنیوی لپاره <strong>د</strong> ملي اتحا<strong>د</strong>یې له معیارونو سره توافق لري که نه.‏ DOD OIG به <strong>د</strong> اړتیا پهصورت کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا نیول شوي مرکزونه په کن<strong>د</strong>هار هوايي ډګر،‏ بګرام هوايي ډګر،‏کمپ ایګرز،‏ او نورو ځایونو کې هم وارزوي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه DOD OIG <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې مخنیولوسیسټم په اړه <strong>د</strong> پخوانیو ارزونو <strong>د</strong> سپارښتنو په ځواب کې <strong>د</strong> DOD OIG اصالحي کړنې ارزوي.‏<strong>د</strong> رپوټونو یوه لړۍ په پالن کې نیول شوي او <strong>د</strong>ا پروژه به <strong>د</strong> بریښنايي معیارونو له ارزونو سره یوځای کړای شي ‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ .)D2012-DT0TAD-0001.000 لومړی رپوټ به په کن<strong>د</strong>هاراو بګرام هوايي ډګرونو کې بریښنا او <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې څخه مخنیولو سیسټم ته رسی<strong>د</strong>نه وکړي.‏ <strong>د</strong>ویمرپوټ به کابل بیس کلسټر و ارزوي.‏<strong>د</strong> افغانستان په ټاکلو و<strong>د</strong>انیو کې <strong>د</strong> بریښنا له معیارونو سره<strong>د</strong> پوځي رغونې <strong>د</strong> توافق تخنیکي ارزونه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2012-DT0TAD-0001.000 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> فبروري په 14 پيل شوی(‏DOD OIG معلوموي چې آیا په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو په پوځي و<strong>د</strong>انیو کې جوړشوی بریښنايي سیسټمونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>و معیارونو او <strong>د</strong> بریښناملي الیحې له معیارونو سره سم <strong>د</strong>ي که نه.‏ DOD OIG به <strong>د</strong> اړتیا په صورت کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو لخوا نیول شوي مرکزونه په کن<strong>د</strong>هار هوايي ډګر،‏ بګرام هوايي ډګر،‏ کمپ ایګرز،‏ اونورو ځایونو کې هم وارزوي.‏ هم<strong>د</strong>ارنګه DOD OIG <strong>د</strong> بریښنايي سیسټم په اړه <strong>د</strong> پخوانیوارزونو <strong>د</strong> سپارښتنو په ځواب کې <strong>د</strong> DOD OIG اصالحي کړنې ارزوي.‏ <strong>د</strong> رپوټونو یوه لړۍپه پالن کې نیول شوي او <strong>د</strong>ا پروژه به <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې څخه مخنیونکي معیارونو له ارزونو سرهیو ځای کړای شي ‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ .)D2012-DT0TAD-0002.000 لومړی رپوټ به پهکن<strong>د</strong>هار او بګرام هوايي ډګرونو کې بریښنا او <strong>د</strong> اورلګی<strong>د</strong>نې څخه مخنیولو سیسټم ته رسی<strong>د</strong>نهوکړي.‏ <strong>د</strong>ویم رپوټ به کابل بیس کلسټر و ارزوي.‏<strong>د</strong> Mi-17 ترمیم او <strong>د</strong> پیلوټ ځای <strong>د</strong> تغیراتو لپاره وظیفوي فرمان‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،D2012-D000AS-0075.000 <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په 7 پیل شوی(‏DOD OIG معلوموي چې آیا <strong>د</strong> DOD چارواکو <strong>د</strong> Mi-17 ترمیم او <strong>د</strong> پیلوټ ځای <strong>د</strong> تغیراتووظیفوي فرمانونه <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال او DOD مقرراتو او پالیسیو سره سم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او ا<strong>د</strong>اره کړی.‏قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو مامورینو <strong>د</strong>ا وظیفوي فرمانونه <strong>د</strong> IDIQ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> W58RGZ-09-D-0130شمیرې الن<strong>د</strong>ې خپور کړ.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره188


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر-<strong>د</strong> مینځنیختیځ سیمه ایز <strong>د</strong>فترState OIG <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې په هکله یوه پروژه پيل کړې <strong>د</strong>ه.‏په یوروشلیم او افغانستان کې <strong>د</strong> خوځی<strong>د</strong>نې او سکونامنیتي خ<strong>د</strong>ماتو لپاره <strong>د</strong> 11 9، 2، وظیفوي فرمانونو په اړه<strong>د</strong> ډپلوماټیک امنیت ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> نړیوال محافظتي خ<strong>د</strong>ماتوقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پلټنه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،13AUD052 <strong>د</strong> 2013 کال فبروري(‏<strong>د</strong> پلټنې عمومي موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> WPS قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> 9، 2، او 11 وظیفوي فرمانونو په اړه<strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او څارنې موثریت معلومه کړي.‏ پلټونکې ډله به په ځانګړی ډول معلومهکړي چې آیا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکی خپل کارونه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> له شرطونو سره سم کوي،‏ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کارونه سم څارل کیږي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>قت ډاډه کولو او <strong>د</strong> لګښت بشپړوالي لپاره <strong>د</strong> صورتحساببیاکتنه او <strong>د</strong> منلو کړنالې کارول کیږي.‏په افغانستان کې <strong>د</strong> پوځي شتون کمولو لپاره <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> پالن پلټنه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،12AUD79 <strong>د</strong> 2012 کال په <strong>د</strong>سمبر کې پیل شوی(‏<strong>د</strong> پلټنې عمومي موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې په افغانستان کې <strong>د</strong> پوځي شتون څخه ملکي ماموریتته <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> وزارت انتقالي پالنونه وارزوي.‏ OIG به په ځانګړې توګه معلومه کړي چېآیا وزارت <strong>د</strong> خپل ماموریت او مرستن<strong>د</strong>ویه شرایط لپاره مناسب تعریف لري،‏ خپل پرسونلاو بو<strong>د</strong>یجوي اړتیا یې ارزولی،‏ او خپل پالن یې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو نورو اړون<strong>د</strong>وا<strong>د</strong>ارو سره،‏ <strong>د</strong> افغانستان حکومت،‏ او نور غیر امریکايي ا<strong>د</strong>ارو سره همغږی کړی.‏ هم<strong>د</strong>ارنګهOIG به معلومه کړي چې آیا په پالن جوړونه کې <strong>د</strong> عراق له لیږ<strong>د</strong> څخه ترالسه شوي ز<strong>د</strong>هکړې کارول شوي <strong>د</strong>ي.‏په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او قانون پلي کولو نړیوالها<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> چارو اصالحي سیسټم مالتړ پروګرام پلټنه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،12AUD30 <strong>د</strong> 2011 کال په <strong>د</strong>سمبر کې پیل شوی(‏<strong>د</strong> پلټنې موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> یو خون<strong>د</strong>ي،‏ مصون،‏ او انساني بن<strong>د</strong>یخانې سیسټم په جوړولوکې چې <strong>د</strong> نړیوالو معیارونو او افغاني کلتور له شرایطو سره سم وي،‏ <strong>د</strong> INL اصالحيسیسټم مالتړ پروګرام موثریت وارزوي.‏ OIG به په ځانګړې ډول وارزوي چې آیا INL<strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې CSSP برخو له الرې ټاکل شوي او پای<strong>د</strong>اره پایلې تر السه کوي:‏ روزنه او مشوره؛<strong>د</strong> ظرفیت زیاتول؛ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> قضايي مرکز او <strong>د</strong> قضا امنیتي واح<strong>د</strong> عملیاتونه او ساتنه؛<strong>د</strong> پل چرخي <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او ثبات ډله؛ <strong>د</strong> محابسو مرکزي ریاست بوختیا او <strong>د</strong> بیایوځاکی<strong>د</strong>لو ډله؛او <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار <strong>د</strong> پراخونې او مالتړ ډله.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 189 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت او <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتوا<strong>د</strong>ارې احتمالي قرارا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ 121119، <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ په 6 پیل شوی(‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت او <strong>د</strong> نړیوالې پراختیا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره په عراق او افغانستانکې په لوړه کچه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو بان<strong>د</strong>ې اعتما<strong>د</strong> کړې <strong>د</strong>ی.‏ پ<strong>د</strong>اسې حال کې چې په <strong>د</strong>اسېاحتمالي عملیاتونو کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو کارونه نوې ن<strong>د</strong>ي،‏ GAO او نورو مون<strong>د</strong>لي چې Stateاو USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې عملیاتونو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په ا<strong>د</strong>اره کې له ننګونو سره مخ شوي <strong>د</strong>ي.‏ State اوUSAID تر کومه ح<strong>د</strong>ه:‏ )1( <strong>د</strong> احتمالي عملیاتونو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو لپاره خپل تنظیمي جوړښتارزولي او <strong>د</strong>ا یې معلومه کړې چې آیا کوم ب<strong>د</strong>لون ته اړتیا لري،‏ )2( <strong>د</strong> احتمالي عملیاتونو<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو لپاره خپل <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او م<strong>د</strong>یریت پالیسي ارزولی او معلومه کړې یې <strong>د</strong>ه چې آیا<strong>د</strong>ې پالیسیو کې کوم ب<strong>د</strong>لون ته اړتیا شته،‏ )3( <strong>د</strong> احتمالي عملیاتونو لپاره یې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکوپه شمول خپل کاري ځواک ارزولې او معلومه کړې یې <strong>د</strong>ه چې آیاکوم ب<strong>د</strong>لون ته اړتیا لري؟په افغانستان کې <strong>د</strong> تجهیزاتو کمول او <strong>د</strong>مراکزو تړل‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ 351798، <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په 18 پیل شوی(‏DOD ویلي چې له افغانستان څخه <strong>د</strong> 90,000 کانټینر موا<strong>د</strong> او 50,000 نقلیه وسیلوویستلو لپاره لږ تر لږه $5.7 میلیار<strong>د</strong>ه ډالر مصرف کړي.‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> زیات شمیرمرکزونو او ستونزمن شرایطو په نظر کې نیولو سره،‏ یو موثر او اقتصا<strong>د</strong>ي وتنه <strong>د</strong>ې پورې تړلې<strong>د</strong>ه چې DOD ته معلومه وي څومره تجهیزات په افغانستان کې لري او <strong>د</strong> ځای په ځای کولولپاره یې کم لګښته پریکړې ونیسي.‏ مهمې پوښتنې:‏ تر کومه ح<strong>د</strong>ه )1( DOD <strong>د</strong> تجهیزاتوحساب ورکونې په شمول <strong>د</strong> مرکز تړلو کړنالرې پلي کړي،‏ تر څو <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې موخې او مهالویش سره برابر شي؟ )2( آیا له افغانستان څخه <strong>د</strong> تجهیزاتو <strong>د</strong> ویستنې موخې او مهال ویش<strong>د</strong> DOD تسهیالتو او بهیرونو لخوا مالتړ شوي؟ )3( آیا DOD <strong>د</strong> کم لګښته پریکړې نیولولپاره لګښت او نورو مسایلو معلومات کاروي؟افغان <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ 320962، <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> جنوري په 14 پيل شوی(‏<strong>د</strong> 2007 کال څخه راهیسې <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو پرسونل په وار وار سرهپه DOD پرسونل بری<strong>د</strong>ونه کړي.‏ GAO <strong>د</strong> 2012 کال په اپریل کې،‏ هغه ګامونه تشریحکړ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونو تعقیب،‏ <strong>د</strong> الملونو معلومول،‏ او <strong>د</strong> DOD پرسونل <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> خون<strong>د</strong>يساتلو لپاره <strong>د</strong> ،DOD ناټو،‏ او ایساف لخوا پورته شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونو تګ ګړن<strong>د</strong>یشوی،‏ <strong>د</strong>اسې چې په 2012 کال کې یې شمیر <strong>د</strong> ټولو تیرو کلونو په پرتله زیات و.‏ مهمېپوښتنې:‏ )1( ،DOD ناټو،‏ او ایساف تر کومه ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ANSF لخوا <strong>د</strong> DOD پر پرسونل بان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي بری<strong>د</strong>ونو علت معلوم کړې <strong>د</strong>ی؟ )2( <strong>د</strong> 2012 کال بیاکتنې څخه وروسته <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي190<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت حساب ورکونې <strong>د</strong>فتر ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونهبری<strong>د</strong>ونو په وړان<strong>د</strong>ې کوم ساتونکي ګامونه په پام کې نیول شوي،‏ او څنګه پلي شوي <strong>د</strong>ی؟)3( DOD تر کومه ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> افغان حکومت څخه <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> پرسونل او نومان<strong>د</strong>انو <strong>د</strong>بیومتریک معلومات السته راوړلو کې پرمختګ کړی؟په افغانستان کې له جګړې څخه وروسته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو<strong>د</strong> ونډې په معلومولو کې <strong>د</strong> DOD کړنالره‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ 351772، <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 17 پیل شوی(‏GAO به په افغانستان کې له 2014 څخه وروسته <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ او <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> ونډې په هکله <strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> پالن طبیعت او ح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې پرمختګونو په شمول،‏ بیاکتنهوکړي:‏ )1( <strong>د</strong> مهو پریکړو لکه په DOD کې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> تنظیمي مسولیتونو او جوړښتونوګومارنې لپاره یو چوکاټ برابرول؛ )2( <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې مسایلو معلومولو لپاره یو پالن جوړول:‏)a( په افغانستان کې <strong>د</strong> چاپیریال په اړه مهمې انګیرنې او <strong>د</strong> وزارت،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ،‏او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکو ونډه ؛ )b( وزارت به له نورو ا<strong>د</strong>ارو سره څنګه خپلې هڅې شریکې کړي؛او )c( هغه مسایل چې ښايي حل کړی شي،‏ لکه DOD تر کوم ح<strong>د</strong>ه نورو ا<strong>د</strong>ارو سره مرستهکوي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> تجهیزاتو او شتمنیو وضعیت؛ )3( <strong>د</strong> پریکړو پلي کولو لپاره مهمټکي او اړون<strong>د</strong> پړاوونه معلومول؛ او )4( <strong>د</strong> بالقوه خطرونو او مخنیونکی ستراتیژي معلومول.‏<strong>د</strong>Mi-17‎ هیلکوپټرانو ت<strong>د</strong>ارکات‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ 121096، <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 11 پيل شوی(‏DOD وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغان پوځ سره <strong>د</strong> مرستې لپاره په رقابتي ډول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> شرکتونو پهواسطه <strong>د</strong> Mi-17 هیلي کوپټرانو ملکي بڼې اخیستی و.‏ په 2010 کې <strong>د</strong> رقابتي غوښتنو فسخکولو څخه وروسته،‏ DOD په انفرا<strong>د</strong>ي ډول <strong>د</strong> جنګي وسیلو صا<strong>د</strong>رونکی <strong>د</strong> روسیې یو <strong>د</strong>ولتيشرکت،‏ ،Rosoboronexport سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> وکړ څو 21 پوځي Mi-17s الوتکې واخلي.‏ مهمېپوښتنې:‏ )1( <strong>د</strong> Mi-17s 21 الوتکو لپاره <strong>د</strong> 2010 کال رقابتي غوښتنه په کوم <strong>د</strong>الیل <strong>د</strong> DODلخوا فسخ شوه؟ )2( آیا DOD <strong>د</strong> Mi-17 ملکي یا پوځي بڼو لپاره ب<strong>د</strong>یل ت<strong>د</strong>ارکاتي کړنالره ترکومه ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> السرسۍ او شونتیا له نظره ارزولې <strong>د</strong>ه؟ )3( آیا DOD تر کوم ح<strong>د</strong>ه ارزولې <strong>د</strong>هچې <strong>د</strong> Rosoboronexport سره مستقیمآ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کول به <strong>د</strong> تخنیکي معلوماتو ته السرسي،‏<strong>د</strong> الوتکي مصونیت،‏ او جعل کارۍ بان<strong>د</strong>ې څه اغیزې ولري؟په افغانستان کې <strong>د</strong> سالکارۍ ډلې‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ 351743، <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جون په 19 پیل شوی(‏په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو مالتړ مشاورینو په نظر کې نیولو سره،‏ GAO بهمعلومه کړي چې تر کومه ح<strong>د</strong>ه )1( DOD <strong>د</strong> سالکارانو ډلې ته <strong>د</strong> ونډو،‏ ماموریتونو،‏ او<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې اړیکو په اړه تعریفونه وړان<strong>د</strong>ې کړي؛ )2( سمن<strong>د</strong>ري قطعات او پوځ <strong>د</strong> پرسونل،‏تجهیزاتو،‏ او روزنې اړتیاوې تعریف کړي؛ )3( DOD پالن لري چې <strong>د</strong> سالکارۍ ماموریتلپاره <strong>د</strong> جنګیالۍ غونډ/کنډک ډلې کارونه تنظیم کړي؛ او )4( سمن<strong>د</strong>ري قطعات او پوځ<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړتیا لري چې <strong>د</strong> سالکارۍ ډلو <strong>د</strong> پرسونل او تجهیزاتو اړتیاوې،‏ <strong>د</strong> رپوټ شوي تیارۍپه شمول،‏ پوره کړي.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 191 30


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونهافغان عامه محافظت ځواک ته <strong>د</strong> DOD لیږ<strong>د</strong>‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ 351747، <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> جون په 11 پيل شوی(‏افغان عامه محافظت ځواک به <strong>د</strong> 2013 کال په مارچ کې <strong>د</strong> DOD <strong>د</strong> تاسیساتو مسولیت پهغاړه واخلي.‏ مهمې پوښتنې:‏ )1( DOD تر کومه ح<strong>د</strong>ه افغان عامه محافظت ځواک ته <strong>د</strong>امنیت <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong>ولو مصارف اټکل کړی،‏ او <strong>د</strong> لګښت کمولو لپاره یې کوم ګامونه پورته کړي؟)2( DOD <strong>د</strong> څارنې او ا<strong>د</strong>ارې کوم میکانیزمونه پلي کړي تر څو ډاډه کړي چې APPF او<strong>د</strong> خطر کمولو نور شرکتونه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> سره سم خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کوي؟ )3( <strong>د</strong> خصوصي امنیتيشرکتونو څخه APPF ته <strong>د</strong> قطار امنیت لیږ<strong>د</strong>ول په افغانستان کې <strong>د</strong> DOD پر عملیاتونوکومه اغیزه کړې،‏ او <strong>د</strong> منفي اړخونو کمولو لپاره یې DOD کوم ګامونه پورته کړي؟)4( DOD تر کومه ح<strong>د</strong>ه پالن لري <strong>د</strong> ساکن امنیت مسولیت <strong>د</strong> خصوصي امنیتي شرکتونوڅخه APPF ته ولیږ<strong>د</strong>وي،‏ په شمول <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې چې DOD تر کوم ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> مراکزونو <strong>د</strong> امنیتلپاره احتمالي پالنونه لري؟<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ پلټونکې ا<strong>د</strong>ارهپ<strong>د</strong>ې ربع کې،‏ USAAA <strong>د</strong> بیارغونیزو نوښتونو په اړه کومه روانه پلټنه نلري.‏<strong>د</strong> نړیوالې پراختیا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> عموميپلټونکي <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> پالنونو پلټنه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،FF100712 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> نومبر په 28 پیل شوی(‏آیا USAID په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> په بهیر کې <strong>د</strong> احتمالي پیښو لپارهکوم پالن لري؟<strong>د</strong> USAID‏/افغانستان لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریم هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> وګړوکارونې بیاکتنه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،FF101412 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 14 پیل شوی(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معلومول چې USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> ماموریت پروګرامونو موثر پلي کولو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریمهیوا<strong>د</strong> وګړي وکاروي څو <strong>د</strong> خپل مسولیت منلو په برخه کې افغان کارکونکو ته روزنه ورکړي.‏<strong>د</strong> اضافي پر<strong>د</strong>اختونو په برخه کې <strong>د</strong> USAID‏/افغانستان<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري کنترول څخه بیاکتنه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،FF100612 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 9 پيل شوی(‏موخه:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معلومولو لپاره چې آیا USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> خپل کارکونکو <strong>د</strong> اضافي معاشاتوتسلیمول،‏ واک،‏ منل،‏ او تص<strong>د</strong>یق لپاره <strong>د</strong> فی<strong>د</strong>رال وخت او حاضري پالیسیو او کړنالرو په اساسکافي ا<strong>د</strong>اره لري.‏ځانګړی عمومي پلټونکیI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره192


<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څارنیز فعالیتونه<strong>د</strong> USAID‏/افغانستان <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار هلمن<strong>د</strong> بریښنا نوښت پلټنه<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،FF101112 <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> می په 1 پیل شوی(‏موخه:‏ آیا <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار بریښنا نوښت <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> جنګیالیو ض<strong>د</strong> ستراتيژۍ په مرستهکولی شي <strong>د</strong> افغانستان له سهیل ختیځ څخه <strong>د</strong> بريښنا په پراخولو او ویشلو کې په خاصه بیا<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار ښار ته،‏ خپل اساسي موخې السته راوړي؟<strong>د</strong> USAID‏/افغانستان لخوا <strong>د</strong> ټاکلو پروژو لپاره <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انبیړنی غبرګون پروګرام <strong>د</strong> کارونې بیاکتنه‏)<strong>د</strong> پروژې شمیره.‏ ،FF101712 <strong>د</strong> 2011 کال <strong>د</strong> اکتوبر په 25 پیل شوی(‏موخه:‏ تر څو معلوم کړي چې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړنی غبرګون پروګرام بو<strong>د</strong>یجې چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو ځواکونه-افغانستان لخوا USAID ته ورکول کیږي،‏ <strong>د</strong> ټاکل شوو موخو لپاره کارولکیږي،‏ <strong>د</strong> استعمال وړ قوانین او مقرراتو سره توافق لري،‏ او آیا <strong>د</strong> CERP په مرسته پروژولپاره چې کوم لګښتونه ښو<strong>د</strong>ل شوي منطقي،‏ روا،‏ او <strong>د</strong> منلو وړ <strong>د</strong>ي که نه.‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 193 30


ضمیمې او <strong>د</strong> پایلیکونو منځپانګې196 ضمیمه A202 ضمیمه B204 ضمیمه C208 ضمیمه D211 ضمیمه E215پایلیکونه <strong>د</strong> سیګار رسمي ټاپه<strong>د</strong> سيګار رسمي ټاپه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او افغانستان تر منځ <strong>د</strong> همغږۍ <strong>د</strong> هڅواستازيتوب کوي څو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> <strong>د</strong> فعالیتونو سیګار لپاره رسمي مسؤولیت ټاپه او نظارت برابر کړي.‏ <strong>د</strong><strong>د</strong> سيګار رسمي ټاپه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ټاپې او په منځ کې افغانستان <strong>د</strong> تر منځ <strong>د</strong> پورتنۍ همغږۍ <strong>د</strong> هڅو استازيتوب کوي څو <strong>د</strong> بيارغونې <strong>د</strong> فعالیتونو لپاره مسؤولیت او غاړې نظارت عبارت په برابر <strong>د</strong>ري کړي.‏ <strong>د</strong> کې ټاپې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> او،‏ په مرکز په پورتنۍ انګليسي برخه کې کې ژباړل عبارت په شوې،‏ چې <strong>د</strong> ‏“سيګار”‏ مانا<strong>د</strong>ری <strong>د</strong>ی او مانا یی <strong>د</strong> افغانستان لري.‏ <strong>د</strong> بیا ټاپې په رغونی منځ لپاره کې <strong>د</strong> ځانګړی کښتنۍ عمومي غاړې پلټونکی سره ‏)سیګار(‏ عبارت په <strong>د</strong>ی.‏ <strong>د</strong> پښتو ټاپې کې <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> انګليسيمرکز ژباړې په له مخې الن<strong>د</strong>ینی هم<strong>د</strong>ا برخه کی مانا لري.‏ عبارت په پښتو ژبه <strong>د</strong>ی او ورته مانا لري.‏194194هنوغرایب ناتسناغفا <strong>د</strong> I یکنوټلپ يمومع یړګناځ هنوغرایب ناتسناغفا <strong>د</strong> I یکنوټلپ يمومع یړګناځ


ضمیمېاو پایلیکونه195


ضمیمه aقانوني غوښتنو ته<strong>د</strong> راپور متقابل مراجعه<strong>د</strong>ا ضمیمه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي راپور پاڼې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې میاشتني راپور ورکولو او نورو اړون<strong>د</strong> شرایطو سره <strong>د</strong>سیګار <strong>د</strong> جوړونکي قانون په اساس،‏ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> اختیاراتو قانون <strong>د</strong> 2008 مالي کال لپارهP.L. شمیره 110-181، § 1229 ‏)ج<strong>د</strong>ول 1.A( او <strong>د</strong> شپږمیاشتني راپور ورکولو شرایطو په اساسچې په ډیر عام ډول ځانګړي عمومي پلټونکي ته <strong>د</strong> 1978 کال <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> تع<strong>د</strong>یلشوي قانون )3 App. 5( U.S.C. ‏)ج<strong>د</strong>ول 2.A( الن<strong>د</strong>ې تجویز شوی.‏ج<strong>د</strong>ول 1.A<strong>د</strong> P.L. لمبر 110-181, § 1229 الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني راپورونو <strong>د</strong> غوښتنو متقابل مراجعه<strong>د</strong> عامه قانون برخهمقص<strong>د</strong><strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>د</strong> راپور برخهبرخه 1229)a()3(څارنه<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پروګرامونو او عملياتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې سره تړليو ستونځو او کمښتونوپه اړه او <strong>د</strong> پرمختګ او اصالحي اق<strong>د</strong>ام <strong>د</strong> ضرورت لپاره <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزیراو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> وزیر <strong>د</strong> بشپړ او تازه معلوماتو څخه <strong>د</strong> خبر ساتلو مستقل اوه<strong>د</strong>فمن<strong>د</strong> ذريعې برابرولجاري،‏ <strong>د</strong>رې میاشتنی راپورپوره راپوربرخه 1229)e()1(<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ېعمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> نیغ په نیغه <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزیر او يا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر تهراپور ورکړي او يا <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> عمومي څارنې الن<strong>د</strong>ې وي<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزیر او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیرته راپور ورکولپوره راپوربرخه 1229)f()1(<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغونې نظارت —<strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> عمومي پلټونکي وظيفه وي چې <strong>د</strong> هغو پیسو چې اختصاصشوي او يا په بله مانا په ا فغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره په السورکړل شوي،‏ او <strong>د</strong> هغو پروګرامونو،‏ عملياتو او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو هم چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېبسپنو په کارولو سره ترسره شوي،‏ <strong>د</strong> چلن<strong>د</strong>،‏ سمبالولو او لګښتونوڅارنه وکړي او <strong>د</strong> کنترول او تفتیش او تحقيقاتو انسجام يې وکړي،‏ پهشمول <strong>د</strong> فرعي برخو )A( تر <strong>د</strong> )G( الن<strong>د</strong>ې پورېاختصاص شوې\‏چمتو بسپنو بیاکتنههغو پروګرامونو،‏ عملياتو،‏قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو بیاکتنه چې اختصاصشوې\موجو<strong>د</strong>ې بسپنې کارويپوره راپوربرخه )A()1()f(1229<strong>د</strong> <strong>د</strong>ا ډول بسپنو <strong>د</strong> تعه<strong>د</strong> او لګښت حساب او نظارت<strong>د</strong> اختصاص شويو\موجو<strong>د</strong> بسپنو <strong>د</strong>تعه<strong>د</strong>اتو او لګښتونو بیاکتنه<strong>د</strong> سیګار نظارتبسپنه ورکولبرخه )B()1()f(1229<strong>د</strong> بیا رغونې هغه فعاليتونو نظارت او بیاکتنه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ا ډول بسپنو پهواسطه تمویل شوې وي<strong>د</strong> بیا رغونې هغه فعاليتونو بیاکتنهچې <strong>د</strong> اختصاصونو او اه<strong>د</strong>ا شويومرستو لخوا تمویل شوي وي<strong>د</strong> سیګار نظارتیا<strong>د</strong>ونه 1ضمیمه Bبرخه )C()1()f(1229برخه )D()1()f(1229برخه )E()1()f(1229<strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نظارت او بیاکتنه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ا ډول بسپنو لخوا تمویلشوې وي<strong>د</strong> رياستونو،‏ ا<strong>د</strong>ارو،‏ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سازمانونو،‏ او شخصي اوغیر<strong>د</strong>ولتي نها<strong>د</strong>ونو ترمنځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ا ډول بسپنو او ورسره تړلي معلوماتو <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong>نظارت او بیاکتنه<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بسپنو <strong>د</strong> کارولو ثبتونو ‏)ریکارډ(‏ سمبالتيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې پهراتلونکي کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بسپنو/‏ پلټنې او تحقیقات اسان کړي<strong>د</strong> هغو قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو بیاکتنه چېاختصاص شوې او موجو<strong>د</strong>ېبسپنې کاروي<strong>د</strong> اختصاص شويو\موجو<strong>د</strong> بسپنو<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي او خارجي لیږ<strong>د</strong> بیاکتنه<strong>د</strong> پلټنې ثبت سمبالول<strong>د</strong> سیګار نظارتضمیمه Cضمیمه Dځانګړی عمومي پلټونکیضمیمېI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره196


ضمیمېج<strong>د</strong>ول 1.A ‏)<strong>د</strong>وام لري(‏<strong>د</strong> P.L. لمبر 110-181, § 1229 الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني راپورونو <strong>د</strong> غوښتنو متقابل مراجعه<strong>د</strong> عامه قانون برخه<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<strong>د</strong> افغانستان تړون او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا <strong>د</strong> ستراتيژۍ پهتطبيقولو کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت او نورو مرستن<strong>د</strong>ويه هیوا<strong>د</strong>ونو سره<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ارتباط <strong>د</strong> اغیزمنتيا نظارت او بیاکتنه<strong>د</strong> اضافی تا<strong>د</strong>یې لکه ډبل تا<strong>د</strong>یه او یا ډبل بیل او یا هم <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رال کارکوونکو،‏قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو او یا مربوطه کړیو غیر قانونی یا غیراخالقي کړنو پلټنې کولاو <strong>د</strong> ضرورت له مخې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت ا<strong>د</strong>ارې ته <strong>د</strong> نورو پلټنو او <strong>د</strong> مالی منابعو <strong>د</strong>بیرته اخیستو او تعقیب لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې راپورونو راجع کول اړین بریښینظارت پورې اړون<strong>د</strong> نورې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې —عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې سيسټمونه،‏ پروسيژرونه،‏ او کنټرولونهجوړ،‏ سمبال او تر نظارت الن<strong>د</strong>ې وساتي چې عمومي پلټونکى يې <strong>د</strong>)1( پراګراف الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> وظيفو <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره مناسب ګڼي<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې او مسؤ ولیتونه <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> 1978 کال قانون الن<strong>د</strong>ې —سربیره پر <strong>د</strong>ې،...‏ عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> 1978<strong>د</strong> قانون الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عمومي پلټونکيو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې او مسووليتونه هم ولري<strong>د</strong> سيګار عملنظارت او بیاکتنه څرنګه چېتشريح شوي<strong>د</strong> تحقیقاتو ترسره کول او راپورکول څرنګه چې تشريح شوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> سيسټمونو،‏ پروسيژرونو،‏ اوکنټرولونو جوړول،‏ سمبالول اونظارت کولهغه <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> عموميپلټونکي په قانون کې مشخصشوې <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> راپور برخهپلټنېتحقیقاتپوره راپورپوره راپوربرخه )F()1()f(1229برخه )G()1()f(1229برخه 1229)f()2(برخه 1229)f()3(برخه 1229)f()4(ف<strong>د</strong>رالي مالتړ او نورې سرچينې<strong>د</strong> هڅو همغږي —عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې هر يو سره همغږي وکړي او <strong>د</strong> هغوىهمکاري هم ترالسه کړي:‏ )A( <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکى،‏)B( <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت عمومي پلټونکى،‏ او )C( <strong>د</strong> نړيوالې پراختيالپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې عمومي پلټونکى<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او بهرنیو چارو وزارتونو اوUSAID له عمومي پلټونکو سرههمغږي<strong>د</strong> بلې ا<strong>د</strong>ارېنظارتبرخه )A()5()h(1229برخه )B()5()h(1229راپورونه<strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي ا<strong>د</strong>ارو څخه مرسته —<strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي حکومت <strong>د</strong> هر رياست،‏ ا<strong>د</strong>ارې،‏ يا بل سازمان څخه <strong>د</strong> عموميپلټونکي <strong>د</strong> کومو معلوماتو يا مرستې په غوښتلو سره،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې ا<strong>د</strong>ارېمشر باي<strong>د</strong>،‏ تر کومه ح<strong>د</strong>ه چې عملي کی<strong>د</strong>ونکي او <strong>د</strong> کوم موجو<strong>د</strong> قانونخالف نه وي،‏ عمومي پلټونکي،‏ يا <strong>د</strong> هغه استازي ته،‏ <strong>د</strong>غسې معلوماتيا مرسته ورکړي<strong>د</strong> ر<strong>د</strong> شوې مرستې راپور ورکول —کله چې عمومي پلټونکی <strong>د</strong> معلوماتو یا مرستې غوښتونکی شی او <strong>د</strong>نوموړي په فکر بې له کوم <strong>د</strong>لیله له <strong>د</strong>ه سره <strong>د</strong> مرستې کولو او معلوماتو<strong>د</strong> اما<strong>د</strong>ه کولو څخه انکار وشي،‏ نو عمومي پلټونکی بای<strong>د</strong> پرته له کومځنډه <strong>د</strong> بهرنیو چارو او <strong>د</strong>فاع وزیرانو هم<strong>د</strong>ار نګه <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> ټاکلو کمیټو ته<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې حالت مناسب راپور ورکړیڅرنګه چې غوښتل شوى وي<strong>د</strong> مالتړ تمه وکړئراپور نه <strong>د</strong>ی ورکړل شویپوره راپور<strong>د</strong> تطبیق وړ ن<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 197 30


ج<strong>د</strong>ول 1.A ‏)<strong>د</strong>وام لري(‏<strong>د</strong> p.l. لمبر 110-181, § 1229 الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني راپورونو <strong>د</strong> غوښتنو متقابل مراجعه<strong>د</strong> عامه قانون برخه<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<strong>د</strong>رې میاشتنې راپورونه —<strong>د</strong> هر مالي کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو <strong>د</strong> پاى نه تر 30 ورځو زيات نه،‏ عموميپلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> مناسبو کمیټو ته يو راپور وړان<strong>د</strong>ې کړي چې <strong>د</strong><strong>د</strong>غې <strong>د</strong>ورې،‏ او تر کومه ح<strong>د</strong>ه چې امکان لري <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې <strong>د</strong>رې میاشتنۍراپور <strong>د</strong> پاى <strong>د</strong> وخت څخه <strong>د</strong> راپور <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلولو <strong>د</strong> وخت پورې په <strong>د</strong>ې مهالکې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي او <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> هغو پروګرامونو او عملياتوالن<strong>د</strong>ې چې بو<strong>د</strong>يجه او پیسې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ورکړلشوې وي يوه خالصه وړان<strong>د</strong>ې کړي.‏ په هر راپور کې،‏ <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>ورې چېپه <strong>د</strong>ې راپور کې يې يا<strong>د</strong>ونه شوې وي،‏ <strong>د</strong> هغو مسووليتونو،‏ لګښتونو،‏او عاي<strong>د</strong>اتو يو تفصيلي بيان چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې او بيارغونې <strong>د</strong> فعاليتونو سره ملګري وي،‏ باي<strong>د</strong> په ګډون <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې شامل وي:‏<strong>د</strong> اختصاص شويو/اه<strong>د</strong>ا شویو بسپنو ژمنې او لګښتونه<strong>د</strong> سيګار عملراپور - 30 ورځې وروسته <strong>د</strong> هرکال <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتو پای څخه<strong>د</strong> عمومي پلټونکي فعاليتونولنډیزکول<strong>د</strong> ټولو مسووليتونو،‏ لګښتونو،‏او عاي<strong>د</strong>اتو تفصيلي بيان<strong>د</strong> اختصاص شويو/اه<strong>د</strong>ا شویوبسپنو ژمنې او لګښتونه<strong>د</strong> راپور برخهپوره راپورضمیمه Bضمیمه B<strong>د</strong> هغو لګښتونو يو پروژه په پروژه او پروګرام په پروګرام حساب چې تر<strong>د</strong>ې نیټې <strong>د</strong> افغانستان په بیا رغونه کې لګول شوي،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong>بهرنيو چارو وزارت،‏ او <strong>د</strong> نړيوالې پراختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې،‏تر کومه چې تطبيقی<strong>د</strong>ونکى وي،‏ <strong>د</strong> هرې پروژې او پروګرام <strong>د</strong> بشپړولو <strong>د</strong>لګښتونو <strong>د</strong> يو اټکل سره ملګريهغه عوای<strong>د</strong> چې تړلي وي له او يا <strong>د</strong>اسې بسپنې په کې شاملېوي چي <strong>د</strong> بهرنيو ملتونو يا نړيوالو سازمانونو لخوا ورکړل شوې ويهغو پرګرامونو او پروژو ته کوم چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کوم رياست ياا<strong>د</strong>ارې لخوا تمویل شوي وي،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې عاي<strong>د</strong>اتو هر ډول تعه<strong>د</strong>ات او يالګښتونه<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو سره تړلي يا شامل عاي<strong>د</strong>ات چې هغو پروګرامونو او پروژوته <strong>د</strong> بهرنیو نيول شويو يا کنګل شويو شتمنيو څخه ورکړل شوي وي <strong>د</strong>کومو بو<strong>د</strong>يجې چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کوم رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخوا ورکړلشوې وي،‏ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې عاي<strong>د</strong>اتو هر ډول مسووليتونه او يا لګښتونه<strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو يا سازمانونو عملیاتي لګښتونه چې اختصاص شوې پیسېترالسه کوي او يا په بله توګه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ورکړلشوې وي<strong>د</strong> لګښتونو پروژه په پروژه اوپروګرام په پروګرام حساب <strong>د</strong> هرېپروژې يا پروګرام <strong>د</strong> نالګول شويوبسپنو ليست جوړول<strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجوعاي<strong>د</strong>ات،‏ تعه<strong>د</strong>ات،‏ او لګښتونه<strong>د</strong> نيول شويو يا کنګل شويوشتمنيو <strong>د</strong> بسپنو عاي<strong>د</strong>ات،‏مسووليتونه او لګښتونه<strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو يا کوم سازمانعملیاتي لګښتونه چې اختصاصشوې بسپنې ترالسه کويبسپنېیا<strong>د</strong>ونه 1بو<strong>د</strong>یجېبسپنېبو<strong>د</strong>یجېضمیمه Bیا<strong>د</strong>ونه 1<strong>د</strong> هر هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ بالعوضه مرستې،‏ تړون يا <strong>د</strong> بسپنې <strong>د</strong> بل کومميکانزم په صورت کې چې په پراګراف )2(* کې يې يا<strong>د</strong>ونه شوې )i( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> بسپنې <strong>د</strong> بل کوم ميکانزم رقم؛)ii( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> بسپنې <strong>د</strong> بل کوم ميکانزم <strong>د</strong> طرحې لنډ بحث؛)iii( په <strong>د</strong>ې اړه يو بحث چې څرنګه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت هغهرياست يا ا<strong>د</strong>ارې چې په <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ بالعوضه مرستې،‏ تړون،‏ يا <strong>د</strong>بسپنې په بل ميکانزم کې کار کوي <strong>د</strong> مهمو کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو وړان<strong>د</strong>يزونو پیژن<strong>د</strong>ل ياغوښتل چې <strong>د</strong>غه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ بالعوضه مرسته،‏ تړون،‏ يا <strong>د</strong> بسپنې بل کومميکانزم ترسره کړي،‏ <strong>د</strong> نورو مهمو ا<strong>د</strong>ارو يا اشخاصو <strong>د</strong> يو ليست سره چې<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړان<strong>د</strong>يز ورته شوى يا غوښتل شوى و؛ او)iv( <strong>د</strong> حق او منظورۍ هغه اسنا<strong>د</strong> په کومو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروسو <strong>د</strong> پرېکړېبنسټ و له هغو پروسو پرته چې بشپړه او پرانستې مقابله وړان<strong>د</strong>ې کوي<strong>د</strong> قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> جزييات تشريح کړئبرخه 1229)i()1(برخه )A()1()i(1229برخه )B()1()i(1229برخه )C()1()i(1229برخه )D()1()i(1229برخه )E()1()i(1229برخه )F()1()i(1229ځانګړی عمومي پلټونکیضمیمېI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره198


ضمیمېج<strong>د</strong>ول 1.A ‏)<strong>د</strong>وام لري(‏<strong>د</strong> p.l. لمبر 110-181, § 1229 الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني راپورونو <strong>د</strong> غوښتنو متقابل مراجعه<strong>د</strong> عامه قانون برخه<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>د</strong> راپور برخهعامه موجو<strong>د</strong>یت —عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> په يوه عامه ترالسه کی<strong>د</strong>ونکې انټرنیټي ويبپاڼهکې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ضمني برخې <strong>د</strong> پراګراف )1( الن<strong>د</strong>ې هر راپور په انګليسياو نورو هغو ژبو کې خپور کړي چې عمومي پلټونکى پوهیږي چې پهافغانستان کې په پراخه پیمانه ويل کیږي او خلک پرې پوهیږي<strong>د</strong> راپور څرنګه چې پهwww.sigar.mil کې الرښو<strong>د</strong>نهشوې خپور کړئ<strong>د</strong>ري او پښتو ژباړه په جریانکې <strong>د</strong>هپوره راپوربرخه 1229)i()3(فورمه —<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي فرعي برخې الن<strong>د</strong>ې غوښتل شوی هر راپور بای<strong>د</strong> په ښکاره بڼهوړان<strong>د</strong>ې شي،‏ خو کی<strong>د</strong>ای شي محرمي ضمیمې ولري،‏ که چیرېعمومي پلټونکې هغه ضروري وګني<strong>د</strong> راپور خپرول څرنګه چې يېالرښو<strong>د</strong>نه شوېپوره راپوربرخه 1229)i()4(عمومي پلټونکی بای<strong>د</strong> هر راپور چې <strong>د</strong> )i( فرعي برخې غوښتل شوي<strong>د</strong> بان<strong>د</strong>نیو چارو وزیر و <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزیر ته تسلیم کړي<strong>د</strong>ري میاشتنی راپور تسلیم کړئپوره راپوربرخه 1229)j()1(یا<strong>د</strong>ونه 1: که څه هم <strong>د</strong>ا معلومات په عام ډول سره <strong>د</strong> سیګار په ویب سایټ کې )www.sigar.mil( ترالسه کی<strong>د</strong>ای شي،‏ هغه معلومات چې سیګار ترالسه کړي <strong>د</strong>ي په ابت<strong>د</strong>ایي بڼه کې وي او اوسمهال ترکتنې،‏ تحلیل او تنظیم الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> راتلونکو ټولو موخو لپاره ور څخه کار واخیستل شي.‏‏*پوښښ شوي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه،‏ بالعوضه مرستی،‏ موافقتنامې،‏ او <strong>د</strong> تمویل میکانیزمونه <strong>د</strong> P.L. <strong>د</strong> 1229)i( برخې په )2( پرګراف کې تعریف شوي.‏ شمیره.‏ 110-181 <strong>د</strong>اسې چې —‏"هر لوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،‏ مالي مرسته،‏ تړون،‏ یا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې مکانیزم چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> هر ریاست یا ا<strong>د</strong>ارې لخوا پکې برخه اخیستل کیږي،‏ او په هغوی کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغوني لپارهاختصاص شوي او یا بل ډول ورکړ شو پیسي شاملې وي،‏ که له هر ډول <strong>د</strong>ولتي یا شخصي سازمان سره <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې هر مقص<strong>د</strong> لپاره وي:‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> فزیکي زیربنا جوړول یا بیا رغول.‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سیاسي یا ټولنیزې ا<strong>د</strong>ارې تاسیس یا بیا تاسیس.‏<strong>د</strong> افغانستان خلکو ته <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong>اتو یا خ<strong>د</strong>متونو برابرول."‏<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 199 30


<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> شپږ مياشتني راپورونو <strong>د</strong> غوښتنو متقابل مراجعه <strong>د</strong> 1978 کال <strong>د</strong> عمومي پلټونکي قانون <strong>د</strong>5 برخې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې،‏ چې تع<strong>د</strong>یل شوی )3 app. 5( u.s.c. ‏)"<strong>د</strong> عمومي پلټونکي قانون"(‏IG Act ژبهج<strong>د</strong>ول 2.AIG Act برخهبرخه 5)a()1(برخه 5)a()2(برخه 5)a()3(برخه 5)a()4(برخه 5)a()5(برخه 5)a()6(برخه 5)a()7(برخه 5)a()8(<strong>د</strong> مهمو ستونزو،‏ ناوړه ګټه اخستل او کمښتونو شرح<strong>د</strong> مهمو ستونزو،‏ ناوړه ګټه اخستلو او کمښتونو‎په اړه<strong>د</strong> اصالحي اق<strong>د</strong>اماتو <strong>د</strong> سپارښتنو شرح<strong>د</strong> هرې مهمې سپارښتنې پیژن<strong>د</strong>ل چې په مخکینېراپورونو کې یا<strong>د</strong> شوې او پرې اصالحي اق<strong>د</strong>ام سرتهن<strong>د</strong>ی رسی<strong>د</strong>لی<strong>د</strong> هغو موضوعاتو خالصه چې ع<strong>د</strong>لې مقاماتو ته راجعشوي او په نتیجه کې چې کوم قانوني څارنې اومحکومیتونه شوي<strong>د</strong> هر هغه راپور خالصه چې ‏/]<strong>د</strong>فاع وزیر[‏ ته <strong>د</strong>6)b()2( برخې الن<strong>د</strong>ې ړل شوي ‏)هغه مثالونهچیرته چې غوښتل شوی معلومات ر<strong>د</strong> شوی او یان<strong>د</strong>ي برابر شوی(‏<strong>د</strong> هری صا<strong>د</strong>ر شوي پلټنې را‎پور،‏ <strong>د</strong> تفتیش راپور اوارز مون<strong>د</strong>نې راپور یو لست چې <strong>د</strong> موضوع په اساسویشل شوی وي او <strong>د</strong> پوښتنې الن<strong>د</strong>ې لګښتونو <strong>د</strong> ډالر<strong>د</strong> ارزښت او سپارښتنې <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> بهتر استعمالښکارن<strong>د</strong>وی وي<strong>د</strong> هر ځانګړي مهم راپور یو لنډیزاحصاییوي ج<strong>د</strong>ولونه <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> راپورونو ټول شمیر او<strong>د</strong> تر پوښتنې الن<strong>د</strong>ې مصارفو ټول ډالرو ارزښت ښيئ<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتواستخراجول<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنو،‏ څیړنو،‏ او تفتیش له راپورونو څخه<strong>د</strong> ستونزو،‏ ناوړه استعمال،‏ او نیمګړتیاوو لست<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتواستخراجول<strong>د</strong> سیگار <strong>د</strong> پلټنو له راپورونو څخه <strong>د</strong> سپارښتنو لست<strong>د</strong> مخکینیو شپږمیاشتنیو راپورونو څخه <strong>د</strong> ټولو نابشپړشویو اصالحي کړنو لست برابرول<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتواستخراجول<strong>د</strong> سیگار <strong>د</strong> هغو څیړنو لست چې راجع شوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتواستخراجول <strong>د</strong> هغو بیلګو لست چې <strong>د</strong>سیګار پلټونکو،‏ څیړونکو،‏ یا معاینه کوونکو ته <strong>د</strong>معلوماتو له ورکولو انکار شوی وه<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتواستخراجول<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> راپورونو لست<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتواستخراجول<strong>د</strong> سیگار <strong>د</strong> پام وړ راپورونو لنډیز برابر کړئ<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتواستخراجولبرخه<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>اراتو نظارتپه www.sigar.mil کېپوښتنلیکونو ته کتنه وکړئ<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>اراتو نظارتپه www.sigar.mil کېپوښتنلیکونو ته کتنه وکړئتر کار الن<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> بلې ا<strong>د</strong>ارې نظارت<strong>د</strong> بلې ا<strong>د</strong>ارې نظارت<strong>د</strong> بلې ا<strong>د</strong>ارې نظارت<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<strong>د</strong> مهمو راپورونو بشپړ لستپه www.sigar.mil کېمون<strong>د</strong>الی شئ<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړوراپورونو ته کتنه وکړئاحصاییوي ج<strong>د</strong>ولونو جوړول چې <strong>د</strong> سیګار له راپورونوڅخه <strong>د</strong> تر پوښتنې الن<strong>د</strong>ې مصارفو ډالري ارزښتڅرګن<strong>د</strong>ويپه جریان کېاحصاییوي ج<strong>د</strong>ولونه چې <strong>د</strong> پلټنې راپورونو،‏ <strong>د</strong> تحقیق<strong>د</strong> راپورونو،‏ او ارزونې راپورونو ټول شمیر ښيې او<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې له خوا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> ال غوره استعمال او کاراخیستلو لپاره <strong>د</strong> سپارښتنو ډالري ارزښت څرګن<strong>د</strong>کړي<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتواستخراجول<strong>د</strong> سیګار له راپورونو څخه احصاییوي ج<strong>د</strong>ولونو جوړولچې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> غوره استعمال لپاره کارول شويوبو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> ډالري ارزښت څرګن<strong>د</strong>وی وي<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړوراپورونو ته کتنه وکړئپه جریان کېبرخه 5)a()9(<strong>د</strong> پلټنې،‏ معاینې او ارزونۍ <strong>د</strong> هر راپور لنډیز چې <strong>د</strong>راپور ورکولو له <strong>د</strong>ورې نه مخکې خپاره شوي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong>کومو په اړه چې تر اوسه پورې ا<strong>د</strong>اري پریکړه <strong>د</strong> راپورورکولو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ورې تر پایه پورې نه وي شوي،‏ <strong>د</strong> هغو<strong>د</strong>الیلو یوه تشریح چې ا<strong>د</strong>اري پریکړې ولې نه <strong>د</strong>يشوي،‏ او یو بیان چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې پریکړي <strong>د</strong> ترالسه کولولپاره <strong>د</strong> خوښې وړ مهال ویش وړان<strong>د</strong>ې کړي<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه مربوطه معلوماتواستخراجول<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> راپورونو یو لنډیز وړان<strong>د</strong>ې کړئ چېپه هغو کې <strong>د</strong> سیګار لخوا ورکړ شوي سپارښتنېاوس هم پرانیستي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړوراپورونو ته کتنه وکړئهیڅ کومبرخه 5)a()10(ځانګړی عمومي پلټونکیضمیمېI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره200


ضمیمېج<strong>د</strong>ول 2.A ‏)ا<strong>د</strong>امه لري(‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> شپږ مياشتني راپورونو <strong>د</strong> غوښتنو متقابل مراجعه <strong>د</strong> 1978 کال <strong>د</strong> عمومي پلټونکي قانون <strong>د</strong>5 برخې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې،‏ چې تع<strong>د</strong>یل شوی )3 app. 5( u.s.c. ‏)"<strong>د</strong> عمومي پلټونکي قانون"(‏IG Act برخه IG Act ژبهبرخه 5)a()11(<strong>د</strong> هرې مهمې تع<strong>د</strong>یل شوي ا<strong>د</strong>اري پریکړې شرحاو توضیح<strong>د</strong> سيګار عمل<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطهمعلوماتو استخراجولبرخه<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړوراپورونو ته کتنه وکړئمعلومات <strong>د</strong> هرې مهمې ا<strong>د</strong>اري پریکړې په باره کېچې عمومي پلټونکی ورسره مخالفت لري<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې هغه راپورونه تشریح کړئ چې پههغوی کې په ا<strong>د</strong>ارې پریکړو <strong>د</strong> پام وړ بیاکتنه شوي <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه <strong>د</strong> مربوطهمعلومات راواخلئهیڅ کوم<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړیوراپورونه وګورئبرخه 5)a()12(هغه معلومات چې <strong>د</strong> 1996 کال <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي ماليا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> ښه والي قانون <strong>د</strong> /]804)b( برخې[‏ برخېالن<strong>د</strong>ې راغلی ‏)مثالونه او <strong>د</strong>الیل <strong>د</strong> هغه وختونو پهباره کې چې یوه ا<strong>د</strong>اره هغه تاریخ پوری کوم چېپه بهبو<strong>د</strong>ی بالن کې معین شوی خپله <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ای ن<strong>د</strong>هترسره کړی(‏یوه ضمیمه چې <strong>د</strong> هغې کتنې نتیجې پکې وي چې<strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> یو بل <strong>د</strong>فتر لخواه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ی راپور بهمو<strong>د</strong>ه کې سرته رسی<strong>د</strong>لې وي،‏ او یاکه <strong>د</strong> راپور به مو<strong>د</strong>ه کې هیڅ همپوړی کتنه سرته نويرسی<strong>د</strong>لی،‏ یو پرېکړه ليک چې <strong>د</strong> تیر همپوړي کتنېتاریخ چې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> بل <strong>د</strong>فتر لخوا سرتهرسی<strong>د</strong>لی څرګن<strong>د</strong> کړي<strong>د</strong> هر همپوړي کتنې <strong>د</strong> پاتو سپارښتنو لست چې <strong>د</strong>عمومي پلټونکي <strong>د</strong> بل <strong>د</strong>فتر لخواه سرته رسی<strong>د</strong>لیوي خو په پوره ډول عملي شوي نوي،‏ په شمول<strong>د</strong> پریکړه لیک چې <strong>د</strong> عملي کی<strong>د</strong>و څرنګوالی او <strong>د</strong> نهتکمیلی<strong>د</strong>لو <strong>د</strong>الیل څرګن<strong>د</strong>ویټول همپوړي کتنې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ی راپور په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong>عمومي پلټونکي <strong>د</strong> بل <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> سیګار لخواه سرتهرسی<strong>د</strong>لي،‏ په شمول <strong>د</strong> ټولو هغو پاتو سپارښتنو لستچې په پخوانې همپوړې کتنو کې شوي وي...‏ چېپاتې وي او په پوره ډول تطبیق شوي نوي<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې هغه راپورونه تشریح کړئ چېپه هغوی کې سیګار <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري پریکړو سره مخالفتکړی وه<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي راپورونو څخه مربوطه معلوماتراواخلئکله چې م<strong>د</strong>یریت اصالحي پالن په وخت نه وي بشپړکړي،‏ معلومات ورکړئسیګار <strong>د</strong> تازه همپوړیزو کتنو ‏)چې په جوالي 2010کال کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې حاضر راپور <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې نه وړان<strong>د</strong>ې تکمیلشوي(‏ نتیجې او را‎پورونه یې په خپل ویب پاڼه کېخپاره کړي<strong>د</strong> راپور ورکولو په <strong>د</strong>ي<strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> مناقشېوړ پریکړې نشته<strong>د</strong> SWA/JPG <strong>د</strong> غړیوراپورونه وګورئ<strong>د</strong> راپور ورکولو په <strong>د</strong>ي<strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong> مناقشېوړ پریکړې نشتهپه پوره ډول کې خپارهښوي په www.sigar.milپه پوره ډول کې خپارهښوي په www.sigar.mil15 جوالی 2010هیڅ — <strong>د</strong> همپوړې کتنو سپارښتنې په اغیزمن ډولسرته رسی<strong>د</strong>لي،‏ او اصالحي اق<strong>د</strong>امونه تطبیق شو‎ي،‏<strong>د</strong> 2010 کال <strong>د</strong> سپتمبر 30 پوری<strong>د</strong> تطبیق وړ ن<strong>د</strong>ي ‏)<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې سیګار <strong>د</strong>عمومي پلټونکي <strong>د</strong> بل <strong>د</strong>فتر همپوړې کتنه ن<strong>د</strong>ه سرتهرسولی او یا یی په کې برخه ن<strong>د</strong>ه اخیستې(‏سپارښتنې او اړون<strong>د</strong> موا<strong>د</strong> پهپوره ډول په www.sigar.milکې خپاره شوي<strong>د</strong> سیګار نظارتبرخه 5)a()13(برخه )A()14()a(5برخه )B()14()a(5برخه 5)a()15(برخه 5)a()16(<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 201 30


ضمیمېضمیمه B<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو بسپنې <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> بیا رغونې لپاره )$ په میلیون(‏ج<strong>د</strong>ول 1.B <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>یجو لست <strong>د</strong>ی چې <strong>د</strong> پرګرام لخوا په هر کال کې <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره تخصیص ورکول شوي،‏ تر 31 مارچ 2013.ج<strong>د</strong>ول 1.Bیا<strong>د</strong>ونې:‏ شمیرې بشپړې شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت 1 میلیار<strong>د</strong>امریکايي ډالر <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> 2011 مالي کالبسپنې څخه بیا پرګرام کړي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت 1 میلیار<strong>د</strong> امریکاييډالر <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> 2012 مالي کال بسپنېڅخه بیا پرګرام کړي.‏ 113-6 ،P.L. 1 میلیار<strong>د</strong> امریکايي ډالر <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> 2012 مالي کال څخه فسخ كړل.‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت 101 میلیونه امریکایی ډالر <strong>د</strong> AIF <strong>د</strong> 2011 مالي کال<strong>د</strong> بسپنې څخه <strong>د</strong> ESF 2011 مالي کال بسپنې ته <strong>د</strong> یوې زیربناییپروژې <strong>د</strong> تمویل لپاره انتقال کړل چې <strong>د</strong> USAID لخوا به تطبیق شي.‏a <strong>د</strong> اختصاص ورکول شویو بو<strong>د</strong>یجو آخري شمیری <strong>د</strong> 2013 ماليکال <strong>د</strong> ډیرو حسابونو لپاره <strong>د</strong> USAID او State حسابونو په ګډونمعلومې ن<strong>د</strong>ي.‏سرچینې:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ځوابونه <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏،10/22/2012 ،4/1/2013 ،4/2/2013 ،4/16/2013 ،4/17/201310/14/2009 او ‎10/1/2009‎؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ځوابونه <strong>د</strong> سيګارمعلوماتو غوښتنې ته،‏ 4/5/2013، 4/10/2013، 4/15/2013،10/5/2012، او ‎6/27/2012‎؛ خزانه،‏ <strong>د</strong> سيګار معلوماتو غوښتنېته ځواب،‏ ‎4/5/2013‎؛ ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې تهځواب،‏ ‎1/3/2013‎؛ ،USAID ځواب <strong>د</strong> سيګار معلوماتو غوښتنېته،‏ 1/15/2010 10/15/2010، 4/18/2013، او ‎10/9/2009‎؛<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت،‏ ځواب <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏‎7/7/2009‎؛ ،USDA ځواب <strong>د</strong> سيګار معلوماتو غوښتنې ته‎4/2009‎؛ 113-6 ،P.L. ‎3/26/2013‎؛ 112-74 ،P.L. ‎12/23/2011‎؛،P.L. 112-10 ‎4/15/2011‎؛ 111-212 ،P.L. ‎10/29/2010‎؛،P.L. 111-118 ‎12/19/2009‎؛ <strong>د</strong> 2010 مالي کال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعتشریحي بیان<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بسپنو سرچینېامنیت<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بسپنه )ASFF(روزنه او تجهیزات ‏)<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت(‏بهرني پوځي مالي مرستي )FMF(نړيواله نظامي ښوونه او روزنه )IMET(<strong>د</strong> 1207 NDAA مې برخې انتقالا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارتمجموعه2002مالي کال0.000.0057.260.180.0057.440.000.000.00117.5118.300.007.527.480.0044.000.000.90195.7160.000.000.5860.580.00159.50197.098.07135.4723.9325.000.0046.460.000.00595.520.00155.60155.6052,749.87440.001,059.1412.709.9054,271.613,639.001,024.00672.0415,053.32885.10550.00554.3331.6549.59505.705.704.4522,974.883,584.332,679.57127.376,391.275.00716.71513.6136.23782.0869.3325.20109.4995.1850.4922.402,425.71216.996,442.406,664.90StateStateمجموعه - امنیتحکومت<strong>د</strong>اري او پرمختیا<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )CERP(<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربنا بسپنه )AIF(<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او <strong>د</strong> ثبات عملیاتو لپاره کاريځواک )TFBSO(<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بسپنه )ESF(نورې<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو پراختیاییا<strong>د</strong>اره USAIDپرمختیایي مرسته )DA(<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مالتړ قانون )AFSA(<strong>د</strong> ماشوم بقا او روغتيا GHAI( )CSH +<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو پراختیاییا<strong>د</strong>اره USAID<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو پراختیاییا<strong>د</strong>اره USAID<strong>د</strong> تولي<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> اعتبار ار<strong>د</strong>و )CCC(<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو پراختیاییا<strong>د</strong>اره USAID<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو پراختیایی ا<strong>د</strong>اره ‏)نورې(‏<strong>د</strong> تولی<strong>د</strong> مخنیوی،‏ تروريزم ض<strong>د</strong>،‏ ماينونه ليرې کول،‏او اړون<strong>د</strong> )NADR(<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيم مشاوران<strong>د</strong> خزانې تخنیکي مرستې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو پراختیاییا<strong>د</strong>اره USAIDStateUSDAمجموعه - حکومت<strong>د</strong>اري او پرمختیا<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و نړيوال کنټرول او <strong>د</strong> قانون نفاذخزانهState)INCLE(<strong>د</strong> نشه يي توکو بن<strong>د</strong>ېز او <strong>د</strong> نشه يي توکو پر ض<strong>د</strong><strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارتفعاليتونه CN( )DoD<strong>د</strong> نشه يي توکو په اړه <strong>د</strong> تنفيذ ا<strong>د</strong>اره )DEA(مجموعه - <strong>د</strong> نشه يي توکو ض<strong>د</strong> مبارزه<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارتUSDA<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو پراختیاییا<strong>د</strong>اره USAIDبشر <strong>د</strong>وستيI عنوان P.L. 480II عنوان P.L. 480په مصيبت کې مرسته )IDA(<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو پراختیاییا<strong>د</strong>اره USAID<strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong> ابتکارات )TI(<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو پراختیاییا<strong>د</strong>اره USAIDStateStateStateUSDAUSDAUSDAUSDA<strong>د</strong> مهاجرت او کډوالو مرستې )MRA(<strong>د</strong>اوطلب سوله ساتنه )PKO(<strong>د</strong> کډوالو او مهاجرت بيړنۍ مرستې )ERMA(خواړه <strong>د</strong> پرمختګ لپاره(b)416 <strong>د</strong> خوړو مرستېخواړه <strong>د</strong> تعليم لپاره<strong>د</strong> ايمرسن بو<strong>د</strong>يجهمجموعه - بشر <strong>د</strong>وستي<strong>د</strong> نړیوالو چارو عملیاتنظارتنورېمجموعه - <strong>د</strong> نړیوالو چارو عملیات1,064.8592,728.37مجموعي بسپنېځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره202


203 30 لیرپا <strong>د</strong> لاک 2013 <strong>د</strong> ټوپر هت I سرګناک وتلاایا ه<strong>د</strong>حتم <strong>د</strong>203ېمیمض2003لاک يلام2004لاک يلام2005لاک يلام2006لاک يلام2007لاک يلام2008لاک يلام2009لاک يلام2010لاک يلام2011لاک يلام2012لاک يلام2013a لاک يلام0.000.00968.181,908.137,406.402,750.005,606.949,166.7710,619.289,200.005,124.170.00150.00290.000.000.000.000.000.000.000.000.00191.00414.08396.800.000.000.000.000.000.000.000.000.390.670.950.981.191.661.401.761.561.180.800.000.000.000.000.009.900.000.000.000.000.00191.39564.751,655.921,909.117,407.592,761.565,608.349,168.5310,620.849,201.185,124.970.0040.00136.00215.00209.00488.33550.671,000.00400.00400.00200.000.000.000.000.000.000.000.000.00299.00400.00325.000.000.000.000.000.000.0014.4459.26239.24241.82117.28239.29893.831,279.49473.391,210.711,399.512,088.323,346.002,168.511,836.760.0042.54153.14169.21184.99166.81149.430.400.300.000.000.00165.00135.00250.000.000.000.000.000.000.000.000.0049.6833.4038.0041.45100.7763.0758.2392.3069.910.000.001.330.000.000.000.0010.774.224.223.090.550.000.505.000.000.000.0020.373.554.906.257.181.8434.7066.9038.2018.2036.6026.6048.6057.8069.3064.800.000.000.000.000.000.000.005.700.000.000.000.001.000.060.950.190.130.750.470.000.000.000.00534.041,327.331,911.84933.221,724.022,158.822,774.614,564.783,255.292,951.11644.120.00220.00709.28232.65251.74307.57484.00589.00400.00324.006.080.0071.80224.54108.05290.97192.81230.06392.27376.53420.47372.072.873.7216.7723.6620.3840.5918.800.000.000.000.002.87295.52950.59364.36563.09540.97732.86981.27776.53744.47378.155.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.0046.1049.2056.6060.0060.00177.0065.4127.4015.500.000.0085.5211.164.220.040.0316.9027.1329.7366.1061.4114.2611.6911.221.600.000.000.000.750.871.110.700.2261.5063.3047.1041.8053.8044.2576.7981.4865.0098.9312.669.9020.0015.500.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.200.000.000.000.004.969.0830.1023.249.4720.5512.090.000.000.000.0014.1434.580.000.000.000.000.000.000.000.000.009.276.1210.0225.080.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.0022.400.000.000.000.000.00248.08204.66165.14150.16123.30281.10182.37139.48147.72161.0427.140.000.000.000.002.5014.3025.2034.4037.2059.0049.9035.30207.60136.10131.90207.80434.401,060.701,761.70905.101,406.200.0035.30207.60136.10131.90210.30448.701,085.901,796.10942.301,465.2049.901,011.682,599.864,819.593,488.7510,028.316,191.1510,384.0816,650.1515,742.6714,523.006,224.28


ضمیمېضمیمه<strong>د</strong> یس ار لیکل شوي محصوالت<strong>د</strong> سیګار پلټنېبشپړې شوي پلټنېسیګار <strong>د</strong>رې پلټنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې بشپړې کړي:‏<strong>د</strong> سیګار بشپړ شوي پلټنې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې<strong>د</strong> راپور شمیره<strong>د</strong> سیګار 13-9مه پلټنه<strong>د</strong> راپور سرلیکپه افغانستان کې روغتیایي خ<strong>د</strong>متونه:‏ <strong>د</strong>وه نوي <strong>د</strong> USAID لخوا تمویلشوي روغتونونه ممکن <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره نه وي او موجو<strong>د</strong> روغتونونه په مهموپوستونو کې <strong>د</strong> کموالي سره مخ <strong>د</strong>ي<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>لو نیټه4/20134/20134/2013<strong>د</strong> سیګار 13-7مه پلټنه<strong>د</strong> سیګار 13-6مه پلټنه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بریښنا ملی ټولګټې:‏ <strong>د</strong> تجارتي کولو هڅې <strong>د</strong>ختمی<strong>د</strong>ونکې سبسای<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> USFOR-A او USAID <strong>د</strong> پروژې بیکارهم<strong>د</strong>یریت له امله ننګونو سره مخ <strong>د</strong>يله <strong>د</strong>ښمن سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کول:‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت کم باور لري چې <strong>د</strong>ښمنګروپونو سره <strong>د</strong> اړیکو <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>نکي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یان پیژن<strong>د</strong>ل کیږي او <strong>د</strong> هغویقرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه فسخ کیږينوې پلټنېسیګار شپږ پلټنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې پیل کړي:‏<strong>د</strong> سیګار نوې پلټنې <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې<strong>د</strong> پلټنې شمیره<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> پیل نیټه4/20133/20132/20132/20132/20132/2013سیګار 081Aسیګار 080Aسیګار 079Aسیګار 077Aسیګار 075Aسیګار 074A<strong>د</strong> افغان وزارتونو <strong>د</strong> ظرفیت څیړنه<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بیارغونې انتقالي پالن<strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> پیژن<strong>د</strong> <strong>د</strong> معلوماتو اعتبار<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو سکټور سره <strong>د</strong> USAID مرستې<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخوا <strong>د</strong> معاشاتو <strong>د</strong> ورکولو تفکیک شوي پرګرام استعمالولله خصوصي امنیتي قرار<strong>د</strong>ایانو )PSCs( څخه افغان عامه ساتنې ځواک)APPF( ته <strong>د</strong> انتقال اغیزې <strong>د</strong> USAID په بیارغونې پروژو بان<strong>د</strong>ېروانې پلټنې<strong>د</strong> سیګار نهه پلټنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې په جریان کې وې:‏<strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې <strong>د</strong> سیګار روانې پلټنې<strong>د</strong> پلټنې شمیره <strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> پیل نیټه12/201211/201210/20129/2012سیګار 073Aسیګار 072Aسیګار 071Aسیګار 070A<strong>د</strong> افغانستان ع<strong>د</strong>لي سکتور <strong>د</strong> پرسونل روزنه<strong>د</strong> افغان ملي امنیت <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړه<strong>د</strong> ترمیم ورکې شوې پرزې <strong>د</strong> 230 ملیون ډالرو په ارزښت<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو پطرولي موا<strong>د</strong>،‏ تیل او روغنیاتځانګړی عمومي پلټونکیCI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره204


ضمیمې<strong>د</strong> پلټنې شمیره<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> پیل نیټه9/20128/20127/20126/20124/2012<strong>د</strong> سیګار روانې پلټنې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30 پورې ‏)ا<strong>د</strong>امه لري(‏سیګار 069Aسیګار 065Aسیګار 064Aسیګار 060Aسیګار 058A<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( لپاره تر کار الن<strong>د</strong>ې ساختماني پروژېپه افغانستان کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مالي پلټنې <strong>د</strong> لګښت راپور<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> له منځه وړلو عملیاتو لپاره هوايي مالتړهغه تعرفې،‏ ماليې،‏ یا نور فیسونه چې <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوريحکومت له خوا <strong>د</strong> امریکا په بیارغونې فعالیتونو بوخت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو بان<strong>د</strong>ېوضع کړي<strong>د</strong> نړیوال معاونت او پراختیا شرکت سره <strong>د</strong> USAID سویلې سیمې کرنیزهپراختیايي پروژې ملګرتیانوې مالي پلټنېسیګار 11 مالي پلټنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې پیل کړي:‏<strong>د</strong> سیګار نوې مالي پلټنې <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې<strong>د</strong> پلټنې شمیره<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> پیل نیټه4/20134/20134/20134/20134/20134/20134/20134/20134/20134/20134/2013سیګار - F013سیګار - F014سیګار - F015سیګار - F016سیګار - F017سیګار - F018سیګار - F019سیګار - F020سیګار - F021سیګار - F022سیګار - F023<strong>د</strong> USAID تعاوني تړون <strong>د</strong> مرکزي آسیا پراختیایي ګروپ شرکت سره)FIRUP( <strong>د</strong> خوراکي ناامنۍ غبرګون <strong>د</strong> ښاري اوسی<strong>د</strong>ونکو <strong>د</strong> پرګرام )CADG(لپاره په سویلي او ختیځ افغانستان کې<strong>د</strong> USAID کاري فرمایشونه <strong>د</strong> Checchi او کمپني مشورتي شرکت سره <strong>د</strong>USAID <strong>د</strong> افغانستان پروګرام معلوماتي سیستم ښه کولو لپاره او<strong>د</strong> قانون واک<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> ثبات پروګرام ته <strong>د</strong> تخنیکي مرستو <strong>د</strong> ورکولو لپاره<strong>د</strong> USAID کارِي فرمایشونه او تعاوني تړون له کریتف اسوسیتس انټرنیشنلسره په افغانستان کې <strong>د</strong> لومړنۍ ز<strong>د</strong>ه کړو پروګرام ته <strong>د</strong> مالتړ لپاره<strong>د</strong> USAID تعاوني تړون جپیګو شرکت سره <strong>د</strong> روغتیایې خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> مالتړپروژې )HSSP( لپاره<strong>د</strong> USAID تعاوني تړون له میرسي کور انټرنیشنل <strong>د</strong> هوساینې اوپرمختیایي شرکت سره <strong>د</strong> خوراکي ناامنۍ غبرګون <strong>د</strong> ښاري اوسی<strong>د</strong>ونکو<strong>د</strong> پرګرام )FIRUP( لپاره په شمالي افغانستان کې<strong>د</strong> USAID تعاوني تړون <strong>د</strong> نړیوال پاملرنې ا<strong>د</strong>ارې سره <strong>د</strong> خوراکي ناامنۍغبرګون <strong>د</strong> ښاري اوسی<strong>د</strong>ونکو <strong>د</strong> پرګرام )FIRUP( لپاره په کابل کې<strong>د</strong> USAID تعاوني تړون <strong>د</strong> کری<strong>د</strong>یت <strong>د</strong> اتحا<strong>د</strong>یو نړیوالې شورا سره <strong>د</strong> کلیومالي او کوپراتیفونو <strong>د</strong> پراختیا پروګرام ته <strong>د</strong> مالتړ لپاره په سویلي او ختیځافغانستان کې<strong>د</strong> USAID تعاوني تړون <strong>د</strong> کونټر پارټ انټرنیشنل سره <strong>د</strong> افغانستان م<strong>د</strong>نيټولنې ته و<strong>د</strong>ې ورکولو پروژې سره <strong>د</strong> مالتړ لپاره )I-PACS(<strong>د</strong> USAID کاري فرمایش <strong>د</strong> انټرنیشنل رسورسز ګروپ سره <strong>د</strong> افغانستانپاکې انرژۍ پروګرام )ACEP( ته <strong>د</strong> مالتړ لپاره<strong>د</strong> USAID تعاوني تړون <strong>د</strong> ورلډ ویژن سره <strong>د</strong> افغانستان م<strong>د</strong>ني ټولنې ته و<strong>د</strong>ېورکولو نوښت مالتړ لپاره )I-PACS(<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت بالعوضه مرستې <strong>د</strong> ATC موسسې سره په افغانستان کې<strong>د</strong> ماینونو او ناچاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>لې منفجره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پاکولو لپاره205<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


ضمیمېروانې ماليسیګار 12 مالي پلټنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې پیل کړي:‏<strong>د</strong> سیګار روانې مالي پلټنې <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې<strong>د</strong> پلټنې شمیره<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> پیل نیټه10/201210/201210/201210/201210/201210/201210/201210/201210/201210/201210/201212/2012سیګار - F001سیګار - F002سیګار - F003سیګار - F004سیګار - F005سیګار - F006سیګار - F007سیګار - F008سیګار - F009سیګار - F010سیګار - F011سیګار - F012<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغان انټیګریټ<strong>د</strong> مالتړي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې سره‏)ګډه پروژه <strong>د</strong> انهام FZCO او AECOM ترمینځ(‏ <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> وسایلو<strong>د</strong> خون<strong>د</strong>يتوب پروګرام لپاره<strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کیمانکس سره په هلمن<strong>د</strong> والیت کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل ژون<strong>د</strong>انه<strong>د</strong> برابرولو <strong>د</strong> پروګرام لپاره<strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ډیویلپمنټ الټرناتیفز شرکت سره په ننګرهار والیتکې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل ژون<strong>د</strong>انه <strong>د</strong> برابرولو <strong>د</strong> پروګرام لپاره<strong>د</strong> USAID تعاوني تړون <strong>د</strong> ایشیا فاونډیشن سره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولتستراتیژیک مالتړ لپاره<strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نړیوال معاونت او پراختیا شرکت سره <strong>د</strong> بشري منابعواو لوژستیک مالتړ پرګرام لپاره<strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت علومو سره <strong>د</strong> USAID تعاوني تړون <strong>د</strong> روغتیا لپاره ترڅو <strong>د</strong> روغتیاوزارت ته تخنیکي مالتړ چمتو کړي<strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ARD شرکت سره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل پراختیا او ب<strong>د</strong>یل ژون<strong>د</strong>انهوسعت پروګرام شمال او لوری<strong>د</strong>یځ پروژې لپاره<strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ایمرجنګ مارکیټس ګروپ شرکت سره <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> SOE خصوصي کولو،‏ <strong>د</strong> اضافي مځکو خصوصي کولو،‏ او <strong>د</strong> مځکو<strong>د</strong> قانونی اسنا<strong>د</strong>و پروژې لپاره<strong>د</strong> USAID قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> فیوچر ګروپ انټرنیشنل LLC شرکت سره <strong>د</strong> خصوصيسکتور روغتیایي محصوالتو او خ<strong>د</strong>متونو ته <strong>د</strong> السرسي پراختیا پروګرام لپاره<strong>د</strong> USDA تعاوني تړون <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې ټلوالې لپاره رضاکارانو )VEGA(سره <strong>د</strong> کرهنې،‏ اوبو لګوونې او مال<strong>د</strong>ارۍ وزارت <strong>د</strong> ظرفیتونو لوړولو او<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> پروګرام لپاره<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت بالعوضه مرستې <strong>د</strong> هو<strong>د</strong>ا پرمختیایي موسسې سره <strong>د</strong> پوهنتون<strong>د</strong> رسنیو عملیاتي مرکز <strong>د</strong> پروژو لپاره<strong>د</strong> USAID تعاوني تړون <strong>د</strong> نړیوال معاونت او پراختیا شرکت سره<strong>د</strong> ستراتیژیکو والیتي الرو پروژې لپاره په سویلي او ختیځ افغانستان کي<strong>د</strong> سیګار تفتیشونهبشپړ شوي تفتیشونهسیګار <strong>د</strong>رې تفتیشونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې بشپړې کړي:‏<strong>د</strong> سیګار بشپړ شوي تفتیشونه <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې<strong>د</strong> راپور شمیره<strong>د</strong> راپور سرلیک<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>لو نیټه4/20134/20134/2013<strong>د</strong> سیګار تفتیش 13-8سیګار معاینه 13-7سیګار معاینه 13-6<strong>د</strong> مخکښو عملیاتو قرارګاه سالیرنو:‏ <strong>د</strong> ناکافي پالن رغونې <strong>د</strong> نااستعمال شوي سوځولو ماشنینونو لپاره او <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ې هوا سوځولوځای <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره خطرناکه کارولو له امله 5 میلیونه امریکايي ډالرپه مصرف ورسی<strong>د</strong>ل<strong>د</strong> قالی مسلم روغتیاي کلینیک <strong>د</strong> خلکو ښه خ<strong>د</strong>مت کوي،‏ خو<strong>د</strong> جوړوني <strong>د</strong> کیفیت ارزونه په مکمل ډول ونه ټاکل شوه<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> عمومي سرک امنیتي هډه،‏په کن<strong>د</strong>ز والیت کې،‏ شاتې پاتې <strong>د</strong>ه او کی<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره نه ويځانګړی عمومي پلټونکیپلټنېI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره206


ضمیمې<strong>د</strong> سیګار ځانګړي پروژېځانګړي بشپړې شوي پروژېسیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> خبر<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>رۍ یو مکتوب صا<strong>د</strong>ر کړ:‏<strong>د</strong> سیګار ځانګړي بشپړې شوي پرورژې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې<strong>د</strong> پروژې شمیرهسیګار SP-13-3<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> K-Span جوړښتونه <strong>د</strong> اور باعث ګرځی<strong>د</strong>لی شي او ژون<strong>د</strong> ته خطرپیښولی شينوې ځانګړي پروژېسیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې نوي ځانګړو پروژو اعالن وکړ:‏<strong>د</strong> پیل نیټه4/2013<strong>د</strong> سیګار ځانګړي بشپړې شوي پرورژې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې<strong>د</strong> پروژې شمیرهSP-12<strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او کورنیو چارو وزارتونو ته مستقیمه مرسته<strong>د</strong> پیل نیټه4/2013SP-10<strong>د</strong> کجکي بن<strong>د</strong> انرژۍ پروژې ته مستقیمه مرسته4/2013SP-6<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت فسا<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې اه<strong>د</strong>افروانې ځانګړي پروژېسیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>ه کې یوه روانه نوې ځانګړې پروژه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>له:‏2/2013<strong>د</strong> سیګار روانې ځانګړي پرورژې <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې<strong>د</strong> پروژې شمیره <strong>د</strong> پروژې عنوان<strong>د</strong> پیل نیټه12/2012SP-3<strong>د</strong> پلچکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ینایل سیستومونو ارزونه<strong>د</strong> سیګار نور لیکل شوي محصوالت<strong>د</strong> سیګار بیانځانګړی عمومي پلټونکی <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونې لپاره،‏ جان اف.‏ سوپکو،‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور په مو<strong>د</strong>هکې <strong>د</strong>وه ځلي <strong>کانګرس</strong> مخې ته بیان ورکړ،‏ او یو تحریري بیان يې <strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong> ساتلو لپاره برابر کړ.‏<strong>د</strong> سیګار نوی بیان <strong>د</strong> 2012 کال <strong>د</strong> اپریل تر 30 پورې<strong>د</strong> بیان شمیره<strong>د</strong> بیان عنوان<strong>د</strong> بیان نیټه4/18/20134/10/20132/13/2013سیګار 13-11Tسیګار 13-10Tسیګار 13-5T<strong>د</strong> ضایعاتو کمول،‏ <strong>د</strong> اغیزمنتوب ښه کول،‏ او <strong>د</strong> پیسو بچول،‏ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>هایاالتو <strong>د</strong> افغانستان بیارغونه کېهغه ننګونې چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایالتو بهرنۍ مرستې افغانستان تهاغیزمنې کوي<strong>د</strong> مشرانو جرګې <strong>د</strong> ملي امنیت <strong>د</strong> فرعي کمیټې په وړان<strong>د</strong>ې بیان207<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


ضمیمېضمیمه<strong>د</strong> سیګار تحقیقات او تلیفون اړیکه<strong>د</strong> سیګار تحقیقاتپ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ریو میاشتو کې سیګار 52 نوې تحقیقات پیل کړي او 22 یې تړلې،‏ چې <strong>د</strong> خالصو تحقیقاتوشمیره 298 ته رسوي.‏ <strong>د</strong> نوي تحقیقاتو څخه،‏ ډیر ېې <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ارکاتو/قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>رغلي،‏ بډېاخیستنې او غال اړون<strong>د</strong> وؤ،‏ څرنګه چې په انځور 1.D کې څرګن<strong>د</strong> شوي.‏ <strong>د</strong> تړل شوي تحقیقاتوڅخه،‏ <strong>د</strong>یریې <strong>د</strong> بې بنسټه تورونو له امله وتړل شول،‏ څرنګه چې په انځور 2.D کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏انځور 1.D<strong>د</strong> سيګار نوي څيړنې،‏جنوري – 1 مارچ 2013 ،31ټول ټال:‏ 52انځور 2.D17ت<strong>د</strong>ارکات/‏<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><strong>د</strong>رغلۍ28ا<strong>د</strong>اريفسا<strong>د</strong>9غلا3متفرقه جناييفعاليتونه1هغه سرغړونېچې لستشوي ن<strong>د</strong>ي11<strong>د</strong> سيګار تړل شوي څيړنې،‏ جنوري – 1 مارچ 2013 31،بې بنسټه ا<strong>د</strong>عاوېغير پر<strong>د</strong>اختي مسایل حل کړای شول<strong>د</strong> شواه<strong>د</strong>و نشتون<strong>د</strong> روانو تحقيقاتو سره یوځای شويمتهم ته سزا ورکړ شوی او خپلهسزا ګالي2111201510سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> څيړنو ریاست،‏ 4/5/2013.ټول ټال:‏ 2250<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> څيړنو ریاست،‏ 4/4/2013.<strong>د</strong> سیګار ځانګړې شمیرهپه تیرو <strong>د</strong>رې میاشتو کې <strong>د</strong> تماس شمیرې له الرې <strong>د</strong> ترالسه شویو 97 شکایتونو څخه،‏ ډیریي په بریښنایی ډول ترالسه شوي،‏ څرنګه چې په انځور 3.D کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.‏ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېشکایتونو څخه،‏ اکثریت وتړل شول،‏ څرنګه چې <strong>د</strong> 4.D انځور کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.‏انځور 4.D<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> شکایتونو شميرې سرچينه،‏جنوري – 1 مارچ 2013 ،31ټول ټال:‏ 97<strong>د</strong> سيګار شکایتونو شميرې <strong>د</strong> شکایاتو وضعيت،‏ جنوري – 1 مارچ 2013 31،انځور 3.D6323بریښنايي(بریښناليک،‏ویب،‏ یا فکس)‏93تړل شوي<strong>د</strong> بياکتنې لان<strong>د</strong>ې9<strong>د</strong> نورو تحقيقاتولپاره په نښه شوي807060504030201020فون3ناڅاپيشکایتونه1نورو ته راجع شويسرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> څيړنو ریاست،‏ 4/5/2013.ټول ټال:‏ 97سرچينه:‏ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> څيړنو ریاست،‏ 4/5/2013.ځانګړی عمومي پلټونکیDI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره208


ضمیمېځنډونې او مخنیوۍ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارجاع ګانو څخهڅرنګه چې په ج<strong>د</strong>ول 1.D کې په ترتیب سره ښو<strong>د</strong>ل شوي،‏ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورې،‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارجاع ګانو په نتیجه کې،‏ 59 ځن<strong>د</strong>ونې او 56 مخنیوۍ شوي.‏ج<strong>د</strong>ول 1.Dځنډونې او مخنیوۍ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورېمخنیويځنډونېفاروقي،‏ حشمت اللهالوطن ساختماني شرکتحام<strong>د</strong> لیس ساختماني شرکتبصیرت ساختماني شرکتحمی<strong>د</strong> لیس ګروپبرافي،‏ کنیتلو<strong>د</strong>ین،‏ روح الله فاروقينقیب الله،‏ ن<strong>د</strong>یمبینیت،‏ فاوچ اسوسیتس،‏ LLCرحمن،‏ عبی<strong>د</strong>الربران<strong>د</strong>ن،‏ ګاريکمپبل،‏ نیل پاتریکبوکاتا،‏ راول ای.‏کلوس،‏ جار<strong>د</strong> لينړیوال لوژستیکي عملیاترابنسن،‏ فرانز مارتینټیلر،‏ ذاچري <strong>د</strong>ستنآریا ګروپ ساختماني شرکتآریا ګروپآریا هروي جنرال ټریډنګآریا M.E. جنرال ټریډینګ LLCآریا میډل ایسټآریا میډل ایسټ شرکت LLCآریا میډل ایسټ لمیټډ - هراتآریا سپالیز لمیټډ<strong>د</strong> آریا ت<strong>د</strong>ارکاتي او مشورتي خ<strong>د</strong>متونه‎آفتیک انټرنیشنلآفتیک انټرنیشنل خصوصي شرکتعلم،‏ احم<strong>د</strong> فرزا<strong>د</strong>البحر لوژستیکسآمریکايي آریا شرکت LLCآمریکايي آریا LLCبارکزی،‏ ننګیالیفارمی<strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ارکات او خ<strong>د</strong>متونهګرین الیټ جنرال ټریډینګکابل هاکل لوژستیکي شرکتشارپویی لوژستیکس<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو کالیفورنیا لوژستیکي شرکتیوسف،‏ نجیب اللهرحیمي،‏ محم<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ریسK5 ګلوبلاحم<strong>د</strong>،‏ نورنور احم<strong>د</strong> یوسفزی ساختماني شرکتآیني،‏ شریل ا<strong>د</strong>ینایککانن،‏ جستینکانستنتینو،‏ اپریل انکانستنتینو،‏ <strong>د</strong>يکانستنتینو،‏ رامل پالمیزکریلي،‏ برامډراتلف،‏ کریستوفرفیل - تیک انجنیري او ساختماني شرکتهان<strong>د</strong>ا،‏ سی<strong>د</strong>ارتجبک،‏ عما<strong>د</strong>جمالي،‏ روح اللهخال<strong>د</strong>،‏ محم<strong>د</strong>خان،‏ <strong>د</strong>اروماریانو،‏ اپریل آن پریزمیکابي،‏ ایلتن موریسمیهالسزو،‏ جانقاسمي،‏ محم<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ریسراضي،‏ محم<strong>د</strong> خال<strong>د</strong>صافي،‏ فضل احم<strong>د</strong>شین ګل شاهین،‏ a.k.a. ‏“شین ګل شاهین”‏اسپینوزا-لور،‏ پی<strong>د</strong>رو الفری<strong>د</strong>وکمپبل،‏ نیل پاتریکحضرتي،‏‎آرشمیډفیلډ انټرنیشنلمور،‏ رابرت جي.‏209<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


ضمیمېج<strong>د</strong>ول 1.D ‏)<strong>د</strong>وام لري(‏ځنډونې او مخنیوۍ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> مارچ تر 31 پورېووتن،‏ فلیپ ستیون<strong>د</strong>امینیک،‏ الویتی کییمارکویت،‏ جیمزآل پواینټس انټرنیشنل <strong>د</strong>سټريبیوټرز شرکتسیپوال،‏ جیمزهرکولیز ګلوبل لوژسټیکسشورای<strong>د</strong>ر،‏ رابړتAISC LLCنړیوال امریکایي امنیتي شرکتبرا<strong>د</strong>رز،‏ ریچار<strong>د</strong> ایس.‏<strong>د</strong>یوی<strong>د</strong> ای یانګ ساختماني او ترمیماتي شرکتفورس ډایریکټ سلوشنز LLCهارس،‏ کریستوفرهیرنان<strong>د</strong>و کاونټي هولډینګز LLCهای<strong>د</strong>-ای-وریک LLCپانترز LLCپیپر میل ویلیج شرکتشرولډ الین LLCسپاډا،‏ کارولټیلر،‏ مایکلوالوینچر LLCورلډ وایډ ټرینرز ‏)نړیوال روزونکي(‏ LLCیانګ،‏ <strong>د</strong>یوی<strong>د</strong>اسپینوزا،‏ موریسیویانګ،‏ تونیامخنیوينوري،‏ نور علم،‏ .a.k.a ‏“نور علم”‏شمالي بیارغونې موسسهشمال پامیر تعمیراتي او سرک ساختماني شرکتوی<strong>د</strong>،‏ <strong>د</strong>یسي ډي.‏بلو پلینټ لوژستیکي خ<strong>د</strong>متونهمحمو<strong>د</strong>ي،‏ پا<strong>د</strong>ریسمحمو<strong>د</strong>ي،‏ شکیبصابر،‏ محم<strong>د</strong>واټسن،‏ براین ایریکآل پواینټس انټرنیشنل <strong>د</strong>سټريبیوټرز شرکتهرکولیز ګلوبل لوژسټیکسشورای<strong>د</strong>ر،‏ رابړتهلمن<strong>د</strong> ټوینکل ساختماني شرکتوزیري،‏ هیوار<strong>د</strong> عمرځ<strong>د</strong>ران،‏ محم<strong>د</strong>افغان میرکیوري ساختماني شرکت،‏ d.b.a. ‏“افغانمیرکیوري ساختماني او لوژستیکي شرکت”‏میرزلي نصیب ساختماني شرکتمانتیس،‏ <strong>د</strong>یانانصیب،‏ میرزليرابنسن،‏ فرانز مارتینسمیت،‏ نانسيسلطاني،‏ عب<strong>د</strong>ل انس a.k.a. ‏“عب<strong>د</strong>ل انس”‏ځانګړی عمومي پلټونکیځنډونېI <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره210


ضمیمېضمیمه Eمخففات او لنډيزونهمخففاتاو لنډيزونه4AAAFABADEABPACEACUADBADFAFCECAGOAGSAIFAIHRCAIPAITFALPAMCCAMDEPANAANCOPANPANRPANSFAPLAPPFAPRPARPARTFASFFASYCUDAATFCATTAUAFAUPAWDPBELTBHCBMMBMTFBPHSCENTCOMCERPCHAMPCHEFتعریف<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې له ا<strong>د</strong>ارې سره مرستهافغان هوایې ځواک<strong>د</strong> پراختیایی شرکتونو په واسطه <strong>د</strong> افغانستان جوړونې کې مرستهافغان سرح<strong>د</strong>ي پولیسکرهنیز اعتبار لوړول<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پرض<strong>د</strong> مبارزې څانګه<strong>د</strong> آسیا پراختیایی بانک<strong>د</strong> کرهنې پرمختیايي بسپنه<strong>د</strong> هوایی پوځ ملکي انجنیري مرکز<strong>د</strong> افغانستان لوی څارنوالي<strong>د</strong> افغانستان جیالوژیکي سروې<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربنا تمویلول<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقوقو خپلواک کمیسیون<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربنا پروګرام<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زیربنا خیریه فنډافغان سیمه ایز پولیسافغان میرکیوري ساختماني شرکت<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> رسنیو <strong>د</strong> پراختیا او ځواکمن کولو پروژهافغان ملي ار<strong>د</strong>و<strong>د</strong> افغان عامه نظم پولیسافغان ملي پولیس<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي ریل پالنافغان ملي امنیتي ځواکونهامریکایی پریزیډنټ الینز لمیټډ<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه تحفظ ځواکافغان سولې او بیا پخالینې پالن<strong>د</strong> افغانستان بیاځای په ځای کولو پروګرام<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې خیریه فنډ<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بسپنهاتومات سیتمونه <strong>د</strong> ګمرکي معلوماتو لپاره<strong>د</strong> افغان ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> مالي مرکز<strong>د</strong> افغانستان سو<strong>د</strong>اګرۍ ترانسپورت<strong>د</strong> افغانستان امریکایی پوهنتونافغان يونیفورم لرونکي پولیس<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کاري ځواک پراختیايي پالنلومړنۍ ز<strong>د</strong>ه کړه،‏ سوا<strong>د</strong>،‏ تخنیکي او مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړه او روزنهلومړنۍ روغتیايي مرکز<strong>د</strong> پولې ا<strong>د</strong>اره کولو ماډل<strong>د</strong> پولې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې کاري ځواک<strong>د</strong> روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو ابت<strong>د</strong>ایي مرستې<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایالتو مرکزي قومان<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرامسو<strong>د</strong>اګريزه باغواني او <strong>د</strong> زراعتي بازار مون<strong>د</strong>نې پروګرام<strong>د</strong> روغتیایي او ز<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong> مرکزونو جوړول211<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 211 30


ضمیمېمخففاتاو لنډيزونهتعریف<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایالتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> جنایي تحقیقاتو قومان<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> ګډ معلوماتو <strong>د</strong> تبا<strong>د</strong>لې شبکهمرکب ګډ بین اال<strong>د</strong>اري کاري ځواک-‏Nexus<strong>د</strong> وړتیا پړاو<strong>د</strong> ټولنیز قابلګي ز<strong>د</strong>کړېمتراکم طبیعي ګاز<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> انصاف مرکز<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> پولیس<strong>د</strong> چین ملي پترولیم شرکت وطن انرژی افغانستان لمیټ<strong>د</strong><strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کونکي افسر استازی<strong>د</strong> مرکزي احصاییې مرکز<strong>د</strong> سموني <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<strong>د</strong> امنیت لیږ<strong>د</strong> ګډه قومن<strong>د</strong>اني-افغانستان<strong>د</strong> واح<strong>د</strong>ونو لپاره <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> ارزونې وسیله<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> برشنا شرکت<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعي جنایي تحقیقاتو خ<strong>د</strong>متونه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> نشه يي توکو په اړه <strong>د</strong> تنفيذ ا<strong>د</strong>اره ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏په پروان کې <strong>د</strong> توقیف مرکز<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع لوژستیکي ا<strong>د</strong>اره ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و وزارت ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>راتو <strong>د</strong> فعالیتونو،‏ او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>راتو <strong>د</strong> کمولو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت بو<strong>د</strong>یجه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکې <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> چارو ریاست ‏)افغان(‏<strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> مالتړ ټيم<strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>ه کر<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ت آسانتیا<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ او حکومت<strong>د</strong>ارۍ نوښت<strong>د</strong> روغتون خ<strong>د</strong>ماتو ضروري ګیډۍ<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بسپنه<strong>د</strong> ښځو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاوتريخوالي <strong>د</strong> له منځه وړلو قانون<strong>د</strong> تحقیقاتو ف<strong>د</strong>ارلي ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> مالي النجو <strong>د</strong> حل کمیسیون<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مالي معامالتو او راپورونو <strong>د</strong> تحلیل مرکز<strong>د</strong> مخکښو عملیاتو قرارګاهمالي کال<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> حساب <strong>د</strong>فتر ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا اتحا<strong>د</strong>كورنی ناخالص تولی<strong>د</strong><strong>د</strong> والي له خوا <strong>د</strong> كوكنارو <strong>د</strong> فصلونو له منځه وړل<strong>د</strong> ښه فعالیت کوونکو نوښت<strong>د</strong> یو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوونکي فعالیت مشر<strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو پرګرام<strong>د</strong> کورني امنیت تحقیقات<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزي لپاره <strong>د</strong> نظارت لوی <strong>د</strong>فتر ‏)افغان(‏<strong>د</strong> روغتیایي پالیسۍ پروژه<strong>د</strong> روغتیا فرعي مرکزCIDCIDNECJIATF-NCMCMECNGCNJCCNPACNPCI-WCORCSOCSSPCSTC-ACUATDABSDCISDEADFIPDLADOADODDOD CNDOD OIGDOJDOSDOS OIGDOWADSTECFEGGIEPHSESFEVAWFBIFDRCFinTRACAFOBFYGAOGDAGDPGLEGPIHCAHEPHISHOOHPPHSCځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره212


ضمیمېمخففاتاو لنډيزونهتعریفهلمن توینکل ساختماني شرکتنړیوال تعمیراتي قانون<strong>د</strong> شمال،‏ ختيځ،‏ او لوي<strong>د</strong>يځ لپاره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پی<strong>د</strong>ا کولو مراعات<strong>د</strong> سیمه ایزې حکومت<strong>د</strong>ارۍ خپلواک ریاست ‏)افغان(‏<strong>د</strong> نړیوال پرمختیایي قانون نها<strong>د</strong><strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون ‏)افغان(‏په الس جوړشوي چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکي موا<strong>د</strong><strong>د</strong> نړیوال امنیت مرستن<strong>د</strong>ویه ځواک ګډه قومان<strong>د</strong>ه<strong>د</strong> پیسو نړيوال صن<strong>د</strong>وق<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو نړیوال کنټرول او <strong>د</strong> قانون نفاذ ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏په نړیواله کچه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تطبیق ا<strong>د</strong>اره ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اراتو تر مینځ <strong>د</strong> ګ<strong>د</strong>و عملیاتو <strong>د</strong> انسجام مرکز<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> م<strong>د</strong>ني ټولنې سره <strong>د</strong> مرستې لپاره نوښتنړیواله هوساینه او پرمختیا<strong>د</strong> امنیت نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویه ځواک ‏)ايساف(‏<strong>د</strong> انسجام او نظارت ګډه ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> ځانګړو عملیاتو ګډ کاري ځواک<strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي روزني انتقالي پرګرام<strong>د</strong> کابل ښار نوښت<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار - هلمن<strong>د</strong> <strong>د</strong> برق پروژه<strong>د</strong> مځکې اصالحات په افغانستان کې<strong>د</strong> رهبري،‏ ا<strong>د</strong>اره،‏ حکومت <strong>د</strong>اري پروژه<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه<strong>د</strong> زراعت،‏ اوبه لګولو،‏ او مال<strong>د</strong>اري وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> چاینا میتلورجیکال ګروپ شرکت<strong>د</strong> مخابراتو او معلوماتي ټکنالوجي وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> غټو جرمونو په خالف <strong>د</strong> عملیاتو قوه ( افغان(‏<strong>د</strong> نظارت او ارزونې کمیټه ‏)افغان(‏ملټي-انپوټ پراختیا<strong>د</strong> معا<strong>د</strong>نو پانګونه او پراختیا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بقا لپاره<strong>د</strong> میرزلي نصیب ساختماني،‏ لوژستیک او ترانسپورت شرکت<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> مالیي وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> اطالعاتو او کلتور وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> معا<strong>د</strong>نو او پټرولیم وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> چارو وزارت ‏)افغان(‏<strong>د</strong> شمالي اتالنیتک <strong>د</strong> تړون سازمانبحري جنايي تحقیقاتي خ<strong>د</strong>متونه ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏خور<strong>د</strong> ظابط<strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک قانون<strong>د</strong> ملي امنیت ریاست<strong>د</strong> شمال ختیځ انرژۍ سیستمغیر<strong>د</strong>ولتي نها<strong>د</strong>نوی کابل بانکHTCCIBCIDEA-NEWIDLGIDLOIECIEDIJCIMFINCLEINLIOCCI-PACSIRDISAFJCMBJSOTFJSSPJTTPKCIKHPPLARALMGLOTFAMAILMCCMCITMCNMCTFMECMIADMIDASMNCCMODMOFMOIMOICMOJMOMPMOPHMOWANATONCISNCONDAANDSNEPSNGONKB213<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 213 30


ضمیمېمخففاتاو لنډيزونهتعریف<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و روغتون<strong>د</strong> ملي لومړیتوب پروګرام<strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> ځانګړو عملیاتو <strong>د</strong> څانګې قومن<strong>د</strong>اني-افغانستان<strong>د</strong> ناټو روزنیز ماموریت-افغانستانغیر تکتیکي واسطېعملیات او ساتنه<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري چارو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ر پورې غاړه راتلونکي عمليات<strong>د</strong> روغتیايي خ<strong>د</strong>متونو لپاره مشارکتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<strong>د</strong> ولسمشر اجراییوي کمیسیون<strong>د</strong> تحریراتو ګډ والیتي ټیم ‏)افغان(‏<strong>د</strong> عسکري-سیاسي چارو <strong>د</strong>فتر-<strong>د</strong> وسلو <strong>د</strong> غصب او لرې کولو <strong>د</strong>فتر ‏)متح<strong>د</strong>ه ایاالت(‏<strong>د</strong> تحویلۍ سن<strong>د</strong>پټرولیم،‏ تیل او روغنیات<strong>د</strong> سولې والیتي شورا<strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیم<strong>د</strong> امنیت خصوصي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> برق <strong>د</strong> انتقال او اتصال پراختیا<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښاروالیو سیمه ایز پروګرام <strong>د</strong> ښاري وګړو لپارهبیاپیښی<strong>د</strong>ونکې لګښتونهسیمه ایزه قومان<strong>د</strong>انۍ-شمال<strong>د</strong> قانون حاکمیت<strong>د</strong> سرکونو <strong>د</strong> سکتور بقاسټیل اتاریټي انډیا لمیټیډ<strong>د</strong> ځانګړو قضیو کمیټه ‏)افغان(‏<strong>د</strong> جنوب ختیځ برقي انرژۍ سیستم<strong>د</strong> شبرغان <strong>د</strong> ګازو پراختیاي پرګرام<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره ځانګړی عمومي پلټونکیپه مهمو سیمو کې امنیت<strong>د</strong> ځانګړو ماموریتونو څانګه ‏)افغان(‏<strong>د</strong> ځانګرو عملیاتو ګډ کاري ځواک-افغانستانلمریز کالپه سو<strong>د</strong>اګري تړونو کې شامیلی<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ اسانتیاکاري ځواکپه افغانستان کې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او <strong>د</strong> ثبات عملیاتو کاري ځواک<strong>د</strong> ټرانسپورټیشن <strong>د</strong> حرکت غوښتنهتخنیکي مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړه او روزنهملګري ملتونهپه افغانستان کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو مرستن<strong>د</strong>ویه ماموریت<strong>د</strong> ملګرو ملتونو پراختیایي پروګرام<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او جرمونو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong>فتر<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایالتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انجینیرانو قول ار<strong>د</strong>و<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایالتو نړیواله پراختیايي ا<strong>د</strong>اره<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایالتو ځواکونه-افغانستان<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایالتو جیولوژیکي سروې<strong>د</strong> کلیو <strong>د</strong> ثبات په موخه عملیاتونهNMHNPPNSOCC-ANTM-ANTVO&MOAAOCOPCHPECPJSTPM/WRAPODPOLPPCPRTPSCPTECRAMP-UPRCRC‏-شمالROLRSSSAILSCCSEPSSGDPسیګارSIKASMWSOJTF-ASYTAFATFTFBSOTMRTVETUNUNAMAUNDPUNODCUSACEUSAIDUSFOR-AUSGSVSOځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره214


پای لیکونه1. پ<strong>د</strong>ې شمیره کې <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> 2013 مالي کال تخصیصونهشامل <strong>د</strong>ي،‏ مګر <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چاور وزارت او <strong>د</strong> USAID تخصیصونه شامل ن<strong>د</strong>ې،‏ چې اوسهم پ<strong>د</strong>ې پریکړه کې وربان<strong>د</strong>ې خبرې کیږي.‏2. نړیوال بانک،‏ افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2013 2014، وړان<strong>د</strong>ې کتل.‏3. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې اجرايي لنډیز،‏ 150 فعالیتونه او نور نړیوال پروګرامونه،‏2014 مالي کال.‏4. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې اجرايي لنډیز،‏ 150 فعالیتونه او نور نړیوال پروګرامونه،‏2014 مالي کال.‏5. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې اجرايي لنډیز،‏ 150 فعالیتونه او نور نړیوال پروګرامونه،‏2014 مالي کال.‏6. نړیوال بانک،‏ ،http://www.dataworldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD الس رسی.4/21/20137. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې اجرايي لنډیز،‏ 150 فعالیتونه او نور نړیوال پروګرامونه،‏2014 مالي کال.‏8. <strong>د</strong> افغانستان ته نړیوال کنفرانس،‏ لن<strong>د</strong>ن ‎2010‎؛ <strong>د</strong> کابل کنفرانس،‏ کابل ‎2010‎؛ <strong>د</strong> افغانستان تهنړیوال کنفرانس،‏ بن ‎2011‎؛ <strong>د</strong> افغانستان ته <strong>د</strong> ټوکیو کنفرانس،‏ 20129. ،USAID <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ 30.10. <strong>د</strong> سیګار پلټنه 11-13، نړیوال بانک او <strong>د</strong> افغانستان حکومت میکانیزمونه تاسیس کړي ترڅو <strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې په وجهې صن<strong>د</strong>وق کې <strong>د</strong> فنډونو <strong>د</strong> برخې اخیستنې حساب او نظارت وکړي،‏مګر ځینې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>یتونه او ننګونې بای<strong>د</strong> حل شي.‏ <strong>د</strong> 2011 <strong>د</strong> جوالی 22.11. <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ په 29 سیګار ته <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> معاون <strong>د</strong> مالي کنترولرلخوا <strong>د</strong> برابر شوې نقشې پر اساس.‏12. <strong>د</strong> سیګار 11-10 پلټنه،‏ سره ل<strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت <strong>د</strong> کارکوونکو په سیستمکې پرمختګ شوی،‏ اضافي کارونو ته اړتیا شته ترڅو په بشپړه توګه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پولیسو<strong>د</strong> معاشونو لګښت او <strong>د</strong> کارکوونکو شمیره تص<strong>د</strong>یق شي.‏13. سیګار ته <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ځواب پر اساس،‏ <strong>د</strong> 2012 جوالی.‏14. نړیوال بانک،‏ افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2013 2014، وړان<strong>د</strong>ې کتل.‏15. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې اجرايي لنډیز،‏ 150 فعالیتونه او نور نړیوال پروګرامونه،‏2014 مالي کال.‏16. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه ‏)افغانستان(،‏ ‏“<strong>د</strong> سپارښتنو اوشاخصونو 5 مه ټولګه،”‏ 3/17/2013.17. نړیوال بانک،‏ افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2013 2014، وړان<strong>د</strong>ې کتل.‏18. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه،‏ ‏“<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت اواروزنې <strong>د</strong> ګډې کمیټې <strong>د</strong> شپږو میاشتو <strong>د</strong>ریم راپور ‏)<strong>د</strong> 2012 جوالی-<strong>د</strong>سمبر(،”‏ 3/13/2013.19. نړیوال بانک،‏ افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2013 2014، وړان<strong>د</strong>ې کتل.‏20. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه،‏ ‏“<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارتاو اروزنې <strong>د</strong> ګډې خپلواکې کمیټې <strong>د</strong> شپږو میاشتو <strong>د</strong>ریم راپور ‏)<strong>د</strong> 2012 جوالی-<strong>د</strong>سمبر(،”‏.3/13/201321. <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر راپور 11-710، افغانستان:‏ عملي ګامونو ته اړتیا <strong>د</strong>ه ترڅو<strong>د</strong> افغانستان حکومت لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرستې حساب ورکوونه و<strong>د</strong>ه وکړي،‏ <strong>د</strong> 2011 جوالی.‏22. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې اجرايي لنډیز،‏ 150 فعالیتونه او نور نړیوال پروګرامونه،‏2014 مالي کال.‏23. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزیر جان کیري لخوا نظرونه،”‏ 3/25/2013.24. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور B ضمیمه وګوری.‏25. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/16/2013‎؛ 113-6 ،P.L..3/26/201326. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته ځواب،‏ 4/17/2013 او ‎4/16/2013‎؛،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/18/2013‎؛ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/15/2013‎؛ 112-74 ،P.L. 12/23/2011.،P.L. 111-32 27. ‏“<strong>د</strong> تخصیص بشپړونکی قانون،”‏ 6/24/2009.28. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزونې ته ځواب،‏ 7/20/2009.29. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور B ضمیمه وګوری.‏<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته ځواب،‏ 4/16/2013.30. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته ځوابونه،‏ 4/16/2013 او 1/17/2013.31. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> فنډ لپاره <strong>د</strong>32. فنډونو توزیع او <strong>د</strong> ژمنو اعتبار – 1 برخه،”‏ 11/5/2007 ص 2.<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته ځواب،‏ 4/16/2013.33. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته ځواب،‏ 4/16/2013.34. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مالي ا<strong>د</strong>ارې مقررات،‏ ‏“<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنې غبرګون پروګرام:‏ جل<strong>د</strong>.‏ 12،35. ،”Ch. 27 ،1/2009 ص .27-3،USFOR-A Pub 1-06 ،“SOP )CERP( قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنې غبرګون پروګرام ‏“<strong>د</strong> ،USFOR-A .36،2/2011 ص ‎35‎؛ 112-74 ،P.L. .12/23/2011<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور B ضمیمه وګوری.‏37. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته ځواب،‏ 4/17/2013.38. <strong>د</strong> امریکا سنا <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و خ<strong>د</strong>ماتو کمیټه،‏ مطبوعاتي خبرتیا،‏ ‏“سنا <strong>د</strong> 2011 مالي کال لپاره <strong>د</strong> آیکه39. سکیلټن <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> صالحیت قانون تایی<strong>د</strong>وي،”‏ 12/22/2010.<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور B ضمیمه وګوری.‏40. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/17/2013.41. ،TFBSO ‏“<strong>د</strong> TFBSO ته،”‏ السی رسی ‎10/20/2011‎؛ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو42. غوښتنې ته ځواب،‏ 4/17/2013.<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې راپور B ضمیمه وګوری.‏43. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.44. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو مخنیوی او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر وړان<strong>د</strong>ې فعالیتونه،‏ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره45. توکو <strong>د</strong> مخنیوی او مخ<strong>د</strong>ره توکو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> فعالیتونو <strong>د</strong> 2009 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع بشپړونکې غوښتنه،”‏الس رسی،‏ 4/13/2010.<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر،‏ ‏“<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> 2011 مالي کال <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو46. <strong>د</strong> ملي کنترول <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> فعالیتونو ژمنه شویو فنډونو محاسبې په اړه <strong>د</strong> خپلواک پلټونکي هراړخیز راپور،”‏ راپور شمیره.‏ ،DODIG-2012-04 1/30/2012.<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.47. ،USAID <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنی مرستې <strong>د</strong> مراجعې الرښو<strong>د</strong>،‏ 1/2005، ص 6.48. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/18/2013.40. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځوابونه،‏ 4/18/2013 او 1/3/2013.50. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 10/13/2009.51. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/15/2013.52. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځوابونه،‏ 4/15/2013 او 1/8/2013.53. سیګار،‏ ‏“<strong>د</strong> امریکا <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینې راپور،”‏ 7/30/2010، ص 51.54. نړیوال بانک،‏ :ARTF“ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې،‏ په مالي حالت <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یر راپور،”‏ ص 4.55. نړیوال بانک،‏ :ARTF” <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې،‏ په مالي حالت <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یر راپور،”‏ ص 1.56. نړیوال بانک،‏ :ARTF” <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې،‏ په مالي حالت <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یر راپور،”‏ ص 4.57. نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې میاشتیني نوي معلومات:‏ افغانستان،”‏ 4/2011، ص 16.58. نړیوال بانک،‏ :ARTF” <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې،‏ په مالي حالت <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یر راپور،”‏ ص 4.59. نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې میاشتیني نوي معلومات:‏ افغانستان،”‏ 4/2011، ص 16.60. نړیوال بانک،‏ :ARTF” <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ تر 20 پورې،‏ په مالي حالت <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یر راپور،”‏ ص 6.61. <strong>د</strong> ټولټاکنو کمیسیون،‏ ‏“افغانستان:‏ <strong>د</strong> کارونو حالت،‏ <strong>د</strong> 2011 جنوري،”‏ 3/31/2011، ص 7.62. UNDP <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> پرمختګ راپور،”‏ ص ‎3/17/2013‎؛ 24، <strong>د</strong> LOTFA ‏“<strong>د</strong> ،UNDP 63.<strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong>ریو میاشتینیو او کلنیو راپورونو په اړه <strong>د</strong> سیګار تحلیل،‏ 4/20/2013.UNDP <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> پرمختګ راپور،”‏ ص ‎3/17/2013‎؛ 24، <strong>د</strong> LOTFA ‏“<strong>د</strong> ،UNDP 64.<strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong>ریو میاشتینیو او کلنیو راپورونو په اړه <strong>د</strong> سیګار تحلیل،‏ 4/20/2013.،UNDP ‏“<strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> پرمختګ راپور،”‏ ص 3/17/2013. 24،65. UNDP <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> پرمختګ راپور،”‏ ص ‎3/17/2013‎؛ 24، <strong>د</strong> LOTFA ‏“<strong>د</strong> ،UNDP 66.<strong>د</strong> LOTFA <strong>د</strong>ریو میاشتینیو او کلنیو راپورونو په اړه <strong>د</strong> سیګار تحلیل،‏ 4/20/2013.<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/16/2013.67. <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> سن<strong>د</strong>،‏ ولسي جرګه،‏ 3/6/2013، ص H1013‎؛ <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> سن<strong>د</strong>،‏ سنا،‏ 3/11/2013، ص68. .H.R. ص 933–136 ،3/26/2013 ،H.R. 933 ،GPO S1531‎؛215<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


پای لیکونه221. امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.222. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSG‏،‏ <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/12/2013.223. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA ځواب،‏ 4/2/2013.224. <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/30/2013، ص 97.225. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځوابونه،‏ 1/4/2013،.4/2/2013226. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.227. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSAD‏،‏ <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/12/2013.228. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځوابونه،‏ 4/2/2013.229. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013. <strong>کانګرس</strong>ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینې راپور،‏ 1/30/2013، ص 98-99.230. <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/30/2013، ص 98، <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSG‏،‏<strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/12/2013.231. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي،‏ ‏“په افغانستان کې اوضاع او اغیز یې پر نړیوالې سولې او امنیت،”‏3/5/2013، ص 8 او ص 10، <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/30/2013، ص 75.232. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.233. <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/30/2013، ص ‎111‎؛ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیوچارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.234. یونما،‏ ‏“<strong>د</strong> رای ورکوونکو <strong>د</strong> ثبت پروسه به <strong>د</strong> اپریل په پای کې پیل شي:‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواککمیسیون،”‏ 1/24/2013، USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزونې په ا ړه ځواب،‏ 4/14/2013.235. یونما،‏ ‏“<strong>د</strong> رای ورکوونکو <strong>د</strong> ثبت پروسه به <strong>د</strong> اپریل په پای کې پیل شي:‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواککمیسیون،”‏ 1/24/2013.236. یونما،‏ ‏“<strong>د</strong> رای ورکوونکو <strong>د</strong> ثبت پروسه به <strong>د</strong> اپریل په پای کې پیل شي:‏ <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواککمیسیون،”‏ 1/24/2013.237. یونما،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان اې تذکره توزیع په مارچ کې پیلیږي،”‏ 2/6/2013.238. یونما،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان اې تذکره توزیع په مارچ کې پیلیږي،”‏ 2/6/2013. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/12/2013.239. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.240. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.241. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSD ځواب،‏ 4/1/2013.242. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزونې په ا ړه ځواب،‏ 4/14/2013.243. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.244. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزونې په ا ړه ځواب،‏ 4/14/2013، <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګارارزونې ته ځواب،‏ 4/12/2013.245. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزونې په ا ړه ځواب،‏ 4/1/2013.246. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزونې په ا ړه ځواب،‏ 4/1/2013.247. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي،‏ ‏“په افغانستان کې اوضاع او اغیز یې پر نړیوالې سولې او امنیت،”‏3/5/2013.، ص ‎8‎؛ <strong>د</strong> نړیوال بانک ګروپ،‏ ‏“<strong>د</strong> I ضمیمه،‏ <strong>د</strong>وهم ملکي خ<strong>د</strong>مت،”‏ ص 198.248. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزونې په ا ړه ځواب،‏ 4/1/2013.249. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزونې په ا ړه ځواب،‏ 4/1/2013.250. <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې نړیواله ملګرتیا،‏ ‏“<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې خالصه سروې،”‏ 1/23/2013.251. <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې نړیواله ملګرتیا،‏ ‏“<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>جې خالصه سروې،”‏ 1/23/2013.252. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي،‏ ‏“په افغانستان کې اوضاع او اغیز یې پر نړیوالې سولې او امنیت،”‏،3/5/2013 ص .10253. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب 4/12/2013.254. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/12/2013.255. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/12/2013.256. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/12/2013.257. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/12/2013.258. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/25/2013.259. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/25/2013.260. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/25/2013.261. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/25/2013.262. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013. <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینیراپور،‏ 1/30/2013، ص 109.263. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSD‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013، <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSD‏،‏ <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/12/2013.264. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSD‏،‏ <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/1/2013.265. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013، ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونېته ځواب،‏ 4/14/2013.266. ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/14/2013.267. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.268. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.269. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.270. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.271. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.. 272 ،USAID <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013، ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏.4/14/2013273. ،USAID <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.274. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.275. ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/1/2013.276. ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/14/2013.277. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 4/1/2013.278. ابراهیم خیل،‏ شکیال،‏ ‏“<strong>د</strong> قضا په سیستم کې فسا<strong>د</strong> خلک عنعنوي محکمو ته وړي:‏ <strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> اعتبار نظارت،”‏ طلوع نیوز،‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> فبروری 19.270. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي،‏ ‏“په افغانستان کې اوضاع او اغیز یې پر نړیوالې سولې او امنیت،”‏،3/5/2013 ص .10280. <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینې راپور،‏ 10/30/2012، ص 115-117.281. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.282. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.283. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.. 284 <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.285. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL ځواب،‏ 4/1/2013.286. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSD‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“هیګل <strong>د</strong> توقیف <strong>د</strong> تاسیساتو په تړون کې <strong>د</strong> کرزي له ژمنو څخه خوښي څرګن<strong>د</strong>وي،”‏3/24/2013، <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSD‏،‏ <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/12/2013، ‏“<strong>د</strong> امریکاار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> خپل آخرنې توقیف مرکز کنترول افغانانو ته سپارې،”‏ اسوشیتی<strong>د</strong> پریس،‏ 3/25/2013.287. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/‏OSD‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ <strong>د</strong> امریکا<strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“هیګل <strong>د</strong> توقیف <strong>د</strong> تاسیساتو په تړون کې <strong>د</strong> کرزي له ژمنو څخه خوښي څرګن<strong>د</strong>وي،”‏.3/24/2013288. UNODC او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>اره،‏ ‏“په افغانستان کې فسا<strong>د</strong>:‏ وروستنې بڼېاو خوځښتونه،”‏ 2/7/2013.289. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه کمیټه،‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډېکمیټې <strong>د</strong>ریم شپږ میاشتینی راپور،‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ 13، ص 8.. 390 <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013، <strong>کانګرس</strong>ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/30/2013، ص 17.291. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.292. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب ، 3/26/2013.293. <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/30/2013، ص 17.294. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.295. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه،‏ ‏“<strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې<strong>د</strong> 45 فرمان <strong>د</strong> تطبیقولو <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و برخو ته راپور،”‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ 13، ص 1-7.296. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه ‏)افغانستان(،‏ ‏“<strong>د</strong> سپارښتنو اوشاخصونو 5 مه ټولګه،”‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ 17، ص 1-14.218 ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره


پای لیکونه297. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډې کمیټې،‏ ‏“<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډېکمیټې 3 یم شپږ میاشتینی راپور،”‏ <strong>د</strong> 2013 <strong>د</strong> مارچ 13، ص 8.298. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 1/30/2013، ص 117.299. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.300. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.. 301 ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.302. ،CENTCOM <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/27/2013.303. ،CENTCOM <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/27/2013.. 304 ،CENTCOM <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/27/2013.305. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/4/2013.306. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA ځواب،‏ 4/4/2013.307. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA ځواب،‏ 4/4/2013.308. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA ځواب،‏ 4/4/2013.309. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA ځواب،‏ 4/4/2013.310. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA ځواب،‏ 4/4/2013.311. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA ځواب،‏ 4/4/2013.312. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي،‏ ‏“په افغانستان کې اوضاع او اغیز یې پر نړیوالې سولې او امنیت،”‏،3/5/2013 ص .7313. یونما،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان تر ساتنې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> جنګ په اړون<strong>د</strong> توقیف شویو سره چلن<strong>د</strong>،‏ یو کال وروسته،”‏.1/2013314. یونما،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان تر ساتنې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> جنګ په اړون<strong>د</strong> توقیف شویو سره چلن<strong>د</strong>،‏ یو کال وروسته،”‏.1/2013. 315 یونما،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان تر ساتنې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> جنګ په اړون<strong>د</strong> توقیف شویو سره چلن<strong>د</strong>،‏ یو کال وروسته،”‏.1/2013316. یونما،‏ ‏“یونما <strong>د</strong> توقیف شویو ته <strong>د</strong> ولسمشر راپور یا<strong>د</strong>ښت کوي،”‏ 2/11/2013.317. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.318. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.319. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.320. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.321. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013،<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/30/2013، ص 121.322. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013،<strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> انسانانو <strong>د</strong> قاچاق راپور،‏ <strong>د</strong> 2012 جون،‏ ص 62.323. کانګریس ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ <strong>د</strong> 2012 <strong>د</strong> جوالی 30، ص ‎106‎؛ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارووزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.324. یونما،‏ ‏“م<strong>د</strong>نې ټولنه او <strong>د</strong> مطبوعاتو فعالین معلوماتو ته <strong>د</strong> الس رسي <strong>د</strong> قانون مسو<strong>د</strong>ې تايي<strong>د</strong> غوښتنهکوي،”‏ 2/11/2013.325. بې پولې راپورتران،‏ ‏“<strong>د</strong> مطبوعاتو <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ی نړیوال فهرست 2013.”326. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/‏SCA‏،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.327. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر،‏ ‏“افغانستان:‏ <strong>د</strong> نظارت مهمې مسلې،”‏ 2/2013، السرسی 3/8/2013.328. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014،” 2013 وړان<strong>د</strong>ې کتل،‏ 2/28/2013، الس رسی.3/18/2013329. <strong>د</strong> ملي استخباراتو رییس،‏ ‏“<strong>د</strong> ساتلو لپاره اعالمیه،‏ <strong>د</strong> امریکا استخباراتو <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> نړیوال ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ارزونه،‏ استخباراتو ته <strong>د</strong> سنا غوره شوې کمیټه،”‏ ‎3/12/2013‎؛ نړیوال بانک،‏ السرسی ‎3/13/2013‎؛نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014 وړان<strong>د</strong>ې کتل،”‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.330. <strong>د</strong> افغانستان ماليي وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماليی وزارت <strong>د</strong> کابل بانک په اړه <strong>د</strong> ځانګړې محکمېحکم <strong>د</strong>رناوی کوي،‏ 3/6/2013،” الس رسی ‎3/14/2013‎؛ ،USIP ‏“کابل افالس کړی؟ حکم<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> پراخو ان<strong>د</strong>یښتو معنی لري،”‏ 3/11/2013 الس رسی 3/31/2013 <strong>د</strong> سیګارغوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب،‏ 3/25/2013.331. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تحلیل کوونکو شبکه،‏ ‏“<strong>د</strong> عقاب غونډه بیا ولی<strong>د</strong>ل شوه،”‏ 1/2013، الس رسی‎3/31/2013‎؛ الیکس تیر،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کجکي بن<strong>د</strong> لپاره سمه الر،”‏ واشنګټن پوسټ،‏ 3/9/2013الس رسی 3/14/2013.332. الیکس تیر،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کجکي بن<strong>د</strong> لپاره سمه الر،”‏ واشنګټن پوسټ،‏ 3/9/2013 الس رسی‎3/14/2013‎؛ سیګار،‏ ‏“پلټنه 13-2، <strong>د</strong> افغانستان ملي بریښنا خ<strong>د</strong>مات:‏ <strong>د</strong> $12.8 میلیار<strong>د</strong>و امریکاييډالرو په ارزښت <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا اخیستل شوي تجهیزاتو له کار اخیستلو څخه پرتهایښې <strong>د</strong>ي،‏ او USAID یوه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ته <strong>د</strong> کار نه کولو پر وړان<strong>د</strong>ې پیسې ورکړي،”‏ 12/2012.333. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماليی وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان حکومت او نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> مليلمړیتوبونو څلور پروګرامونه تایی<strong>د</strong> کړل،”‏ 2/12/2013، الس رسی،‏ 3/15/2013.334. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 10/2012، ص ‎74‎؛ <strong>د</strong> افغانستان اسالميجمهوري حکومت،‏ ‏“<strong>د</strong> کابل پروسه:‏ <strong>د</strong> همغږی او نظارت ګډ بور<strong>د</strong>،”‏ الس رسی 4/10/2013.. 335 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماليی وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان حکومت او نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> مليلمړیتوبونو څلور پروګرامونه تایی<strong>د</strong> کړل،”‏ 2/12/2013، الس رسی،‏ 3/15/2013.336. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014،” وړان<strong>د</strong>ې کتل،‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.337. پژواک،‏ افغان خبرې آژانس،‏ ‏“<strong>د</strong> کابل بانک لپار یووازینی <strong>د</strong>اوطلبې ر<strong>د</strong> شوې،‏ 3/6/2013، السرسی،”‏ 3/18/2013.338. رویترز،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان کابینه <strong>د</strong> کانونو ځنډنې قانون ته لمړنی تايی<strong>د</strong> ورکوي،”‏ 2/23/2013،الس رسی 3/18/2013.339. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014 وړان<strong>د</strong>ې کتل،”‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.340. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014 وړان<strong>د</strong>ې کتل،”‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.341. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014 وړان<strong>د</strong>ې کتل،”‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.342. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014 وړان<strong>د</strong>ې کتل،”‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.343. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014 وړان<strong>د</strong>ې کتل،”‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.344. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014 وړان<strong>د</strong>ې کتل،”‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 7/2012، ص 113-114.345. سیګار ته <strong>د</strong> نړیوال بانک کارکوونکو <strong>د</strong> ایمیل پیغام،‏ ‎1/22/2013‎؛ نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستاناقتصا<strong>د</strong> نوي معلومات،”‏ 10/2012، الس رسی 4/15/2012.346. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014 وړان<strong>د</strong>ې کتل،”‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.347. ،ACTA ‏“<strong>د</strong> 1392 ملي بو<strong>د</strong>جې ارزونه،”‏ 12/2/2012، الس رسی ‎4/9/2013‎؛ نړیوال بانک،‏‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014،” وړان<strong>د</strong>ې کتل،‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.348. ،ACTA ‏“<strong>د</strong> 1392 ملي بو<strong>د</strong>جې ارزونه،”‏ 12/2/2012، الس رسی 4/9/2013.349. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص ‎125‎؛ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“په افغانستانکې <strong>د</strong> امنیت او ثبات <strong>د</strong> پرمختګ په لور راپور،”‏ 12/2012، الس رسی 3/15/2013.350. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات <strong>د</strong> پرمختګ په لور راپور،”‏ 12/2012،الس رسی 12/24/2012.351. <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر،‏ ‏“افغانستان:‏ <strong>د</strong> نظارت مهمې مسلې،”‏ 2/2013،الس رسی 3/8/2013.352. <strong>د</strong> افغانستان ماليی وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> عوای<strong>د</strong>و ریاست،”‏ الس رسی 1/8/2013.353. <strong>د</strong> افغانستان ماليی وزارت،‏ ‏“وزارت په ا<strong>د</strong>اره کې پراخ ب<strong>د</strong>لونونه راوړي،”‏ 3/20/2013، السرسی 3/31/2013.354. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 126-127 1/2013، .pp.355. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.356. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات <strong>د</strong> پرمختګ په لور راپور،”‏ 12/2012،الس رسی 3/15/2013.357. ،CRS ‏“افغانستان:‏ له طالبانو وروسته حکومتولي،‏ امنیت،‏ او <strong>د</strong> امریکا پالیسي،”‏ 2/8/2013،الس رسی 3/15/2013.358. <strong>د</strong> امریکا حکومت <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>فتر،‏ ‏“افغانستان:‏ <strong>د</strong> نظارت مهمې مسلې،”‏ 2/2013،الس رسی 3/8/2013.359. ،USAID ‏“<strong>د</strong> حقیقت سن<strong>د</strong>:‏ په افغانستان کې <strong>د</strong> ځمکو اصالح ”،)LARA( 12/2012، الس رسی‎4/5/2013‎؛ <strong>د</strong> کرنې،‏ اوبو لګلولو او مال<strong>د</strong>اری وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ځمکې ا<strong>د</strong>اره،”‏ الس رسی‎4/5/2013‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013. ،USAID <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 1/5/2012.219<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


پای لیکونه360. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ ،CoinMill.com ‏“<strong>د</strong> افغانستانافغانی )AFN( او <strong>د</strong> امریکا ډالر )USD( <strong>د</strong> پیسو <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لولو نرخ حسابوونکی،”‏ الس رسی.4/15/2015361. <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>وه اړخیز کاري چوکاټ،‏ 2012 <strong>د</strong> جوالی 8.362. <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>وه اړخیز کاري چوکاټ،‏ 2012 <strong>د</strong> جوالی 8.363. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.364. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎3/26/2013‎؛ <strong>د</strong> امریکا بهرنیوچارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/12/2013.365. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.366. نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې وجهې صن<strong>د</strong>وق،‏ <strong>د</strong> ARTF <strong>د</strong> هڅولو پروګرام 2012-2014،<strong>د</strong> موافقې یا<strong>د</strong>ښت،”‏ 7/12/2012.. 367 سیګار،‏ <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه اړخیز کاري چوکاټ <strong>د</strong> تطبیقولو پرمختګ،‏ <strong>د</strong>اخلي سن<strong>د</strong>،‏‎4/2013‎؛ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎3/26/2013‎؛368. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات <strong>د</strong> پرمختګ په لور راپور،”‏ 12/2012،الس رسی 12/24/2012.369. نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> نوي معلومات،”‏ 10/2012، الس رسی ‎4/14/2013‎؛امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات <strong>د</strong> پرمختګ په لور راپور،”‏ 12/2012،الس رسی 4/14/2012.370. امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ ‏“په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات <strong>د</strong> پرمختګ په لور راپور،”‏ 12/2012،الس رسی 12/24/2012.371. <strong>د</strong> امریکا ماليی وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.372. نړیوال وجهې صن<strong>د</strong>وق،‏ ‏“نړیوال وجهې صن<strong>د</strong>وق اجرايی بور<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري لپارهیې <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong> مهاله کری<strong>د</strong>یت <strong>د</strong> آسانتیا <strong>د</strong> برابرولو پر اساس لمړنی ارزونه بشپړه کړي،‏ <strong>د</strong> 18.2 میلیونوامریکايي ډالرو توزیع تايي<strong>د</strong>وي،”‏ ‎6/29/2012‎؛ الس رسی ‎3/31/2013‎؛ نړیوال وجهې صن<strong>د</strong>وق،‏‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوري لپاره یې <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong> مهاله کری<strong>د</strong>یت <strong>د</strong> آسانتیا <strong>د</strong> برابرولو پر اساسلمړنی ارزونه بشپړه کړې،‏ <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> معیار لپاره له قانوني مسولیت څخه معافي،‏ او <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یاتوبیا وخت ټاکلو غوښته کړې،”‏ 6/19/2012، الس رسی،‏ 3/31/2013.373. <strong>د</strong> امریکا ماليی وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013 او 4/10/2013.374. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/25/2013.375. <strong>د</strong> امریکا ماليی وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.376. سیګار،‏ <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 4/2012، ص 111.377. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/25/2013.378. <strong>د</strong> افغانستان ماليي وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماليی وزارت <strong>د</strong> کابل بانک په اړه <strong>د</strong> ځانګړې محکمېحکم <strong>د</strong>رناوی کوي،”‏ 3/6/2013، الس رسی 3/14/2013.379. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه،‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارتاو اروزنې <strong>د</strong> ګډې خپلواکې کمیټې <strong>د</strong> ‏“شپږو میاشتو <strong>د</strong>ریم راپور ‏)<strong>د</strong> 2012 جوالی-<strong>د</strong>سمبر(،”‏3/13/2013، ص ‎31‎؛ ،USIP ‏“کابل افالس کړی؟ حکم <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> پراخو ان<strong>د</strong>یښتو معنیلري،”‏ 3/11/2013، الس رسی 3/31/2013.380. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تحلیل کوونکو شبکه،‏ ‏“<strong>د</strong> کابل بانک محکمه:‏ <strong>د</strong> کنترولولو یو تمرین،”‏ 3/9/2013الس رسی 3/31/2013.381. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه،‏ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارتاو اروزنې <strong>د</strong> ګډې خپلواکې کمیټې <strong>د</strong> ‏“شپږو میاشتو <strong>د</strong>ریم راپور ‏)<strong>د</strong> 2012 جوالی-<strong>د</strong>سمبر(،”‏3/13/2013، ص ‎31‎؛ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تحلیل کوونکو شبکه،‏ ‏”<strong>د</strong> کابل بانک محکمه:‏ <strong>د</strong> کنترولولو یوتمرین،”‏ 3/9/2013 الس رسی 3/31/2013.382. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/25/2013.383. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه،‏ ‏“<strong>د</strong> کابل بانک بحران په اړه <strong>د</strong> عامهمعلوماتو غوښتنې ته راپور،”‏ 11/15/2012، ص 2.385. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري حکومت،‏ ‏“<strong>د</strong> کابل بانک <strong>د</strong> شتمنی <strong>د</strong> بیرته ترالسه کولو راپور،”‏.12/26/2012385. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه،‏ ‏“<strong>د</strong> کابل بانک <strong>د</strong> بحران په اړه <strong>د</strong> عامهمعلوماتو غوښتنې ته راپور،”‏ 11/15/2012، ص 9.385. <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظارت او ارزونې ګډه خپلواکه کمیټه،‏ ‏“<strong>د</strong> کابل بانک <strong>د</strong> بحران په اړه <strong>د</strong> عامهمعلوماتو غوښتنې ته راپور،”‏ 11/15/2012، ص 2.387. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص ‎128-129‎؛ <strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong> حساب ورکولو <strong>د</strong>وهاړخیز کاري چوکاټ،‏ 7/8/2012، الس رسی،‏ 3/31/2013، نړیوال وجهې صن<strong>د</strong>وق،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان<strong>د</strong> اسالمي جمهوري لپاره یې <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong> مهاله کری<strong>د</strong>یت <strong>د</strong> آسانتیا <strong>د</strong> برابرولو پر اساس لمړنی ارزونهبشپړه کړې،‏ <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> معیار لپاره له قانوني مسولیت څخه معافي،‏ او <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یاتو بیا وخت ټاکلوغوښته کړې،”‏ 6/19/2012، الس رسی 3/31/2013.388. <strong>د</strong> امریکا بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/25/2013.389. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/30/2013، ص 129.390. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماليی وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> نوي کابل بانک لپاره له سیمه ایز کنسورسیم څخه یوه <strong>د</strong>اوطلبېاخیستل شوي،”‏ ‎2/17/2013‎؛ فرنتیر پوست،‏ ‏“<strong>د</strong> کابل بانک لپاره یووازې یوه <strong>د</strong>اوطلبې ر<strong>د</strong> شوې،”‏.3/6/2013391. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص 131.392. ،CRS ‏“افغانستان:‏ له طالبانو وروسته حکومتولي،‏ امنیت،‏ او <strong>د</strong> امریکا پالیسي،”‏ 2/8/2013،الس رسی 3/15/2013.383. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې ته ځواب.‏ 4/2/2013.394. نړیوال وجهې صن<strong>د</strong>وق،‏ ‏“<strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong> مهاله کری<strong>د</strong>یت <strong>د</strong> آسانتیا <strong>د</strong> برابرولو پر اساس لمړنی ارزونه بشپړهکړې،‏ <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> معیار لپاره له قانوني مسولیت څخه معافي،‏ او <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یاتو بیا وخت ټاکلو غوښتهکړې،‏ <strong>د</strong> فعالیت <strong>د</strong> معیار تع<strong>د</strong>یل،‏ او <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>یاتو بیا وخت ټاکنې غوښتنه کړې،”‏ 6/19/2012، السرسی ‎3/31/2013‎؛ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري حکومت،‏ ‏“<strong>د</strong> ټوکیو <strong>د</strong> کاري چوکاټ <strong>د</strong> تطبیقولوبان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نظر سن<strong>د</strong>،”‏ 9/24/2012، الس رسی ‎4/2/2013‎؛ ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې تهځواب،‏ 4/2/2013.395. ،MOMP <strong>د</strong> کانونو وزارت <strong>د</strong> منرالونو <strong>د</strong> ښه قانون <strong>د</strong> مالتړ لپاره مشورتي پروسه پیلوي،‏ 5/5/2012،الس رسی 4/2/2013.396. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.397. ،State <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 10/1/2012.398. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.399. ،State <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.400. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.401. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.402. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎3/26/2013‎؛ ،TFBSO<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.403. USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013. ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/15/2013.404. ،MOMP ‏“<strong>د</strong> کانونو وزارت په عینک کې زیر بنا پرانیزې،”‏ 2/10/2013، الس رسی 4/2/2013.405. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص ‎132‎؛ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.. 406 <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.407. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.408. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.409. ‏“<strong>د</strong> کانونو اونیزه،‏ سخت شرطونه <strong>د</strong> هن<strong>د</strong>وستان <strong>د</strong> کنسورسیم <strong>د</strong> افغانستان پروژه ځنډوي،”‏1/18/2013، الس رسی 4/2/2013.410. <strong>د</strong> کانونو اونیزه،‏ ‏“په افغانستان کې <strong>د</strong> هن<strong>د</strong>وستان <strong>د</strong> خامې اوسپنې،‏ فوال<strong>د</strong> پروژه له ته<strong>د</strong>ی<strong>د</strong> سره مخ<strong>د</strong>ه،”‏ 3/19/2013 الس رسی 4/2/2013.411. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ سیګار،‏ ‎3/26/2013‎؛سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/2013، ص ‎133‎؛ “ ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتوغوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/2/2013‎؛ CME ګروپ،‏ <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لولو حسابوونکی،‏http://www.cmegroup.com/tools-information/calc_crude.html الس رسی 4/10/2013.412. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎3/26/2013‎؛ ‏”سیګار،‏<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص ‎133‎؛ ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې تهځواب،‏ 4/2/2013.413. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.220 ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره


پای لیکونه414. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.415. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> کرنې وزارت،‏ ‏“په افغانستان کې کرنې ته یوه لنډه کتنه،”‏ الس رسی 4/1/2013.416. ،NSC ‏“<strong>د</strong> 2011 مالي کال لپاره <strong>د</strong> آیکه سکیلتن <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> صالحیت قانون <strong>د</strong> (c)1535 برخې<strong>د</strong> ځواب ته راپور (111-383 ”،)P.L. الس رسی 4/11/2013.417. ،CRS ‏“افغانستان:‏ له طالبانو وروسته حکومتولي،‏ امنیت،‏ او <strong>د</strong> امریکا پالیسي،”‏ 2/8/2013، السرسی 3/15/2013.418. <strong>د</strong> افغانستان ماليی وزارت،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان حکومت او نړیوالې ټولنې <strong>د</strong> ملي لمړیتوبونو څلورپروګرامونه <strong>د</strong> مرستې لپاره تایی<strong>د</strong> کړل،”‏ 2/12/2013، الس رسی،‏ 4/11/2013.418. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري حکومت،‏ ‏“کرنه او <strong>د</strong> سیمه ایزې برخې پراختیا،‏ 1 ملي لمړیتوبپروګرام:‏ ملي اوبه او طبیعي سرچینو پراختیا،”‏ الس رسی 4/11/2013.420. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري حکومت،‏ ‏“<strong>د</strong> کرنې ملي هر اړخیز محصوالت او <strong>د</strong> مارکیت <strong>د</strong> پراختیاپروګرام،‏ <strong>د</strong> ملي لمړیتوب <strong>د</strong>ویم پروګرام،”‏ الس رسی 4/11/2013.421. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.. 422 ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.423. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.424. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینیراپور،”‏ 1/2013، ص 135.425. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.426. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.427. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ سیګار،‏ ‎4/1/2013‎؛ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینیراپور،”‏ 135-136 ،1/2013 .pp.428. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 4/1/2013، سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رېمیاشتینی راپور،”‏ 135-136 ،1/2013 .pp.429. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري حکومت،‏ ‏“<strong>د</strong> انرژی برابرولو ملي پروګرام ”،)NESP( 1/2013، السرسی 4/11/2013.430. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص ‎136‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/15/2013.431. ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ ‎4/15/2013‎؛ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/15/2013.432. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري حکومت،‏ ‏“<strong>د</strong> انرژی ملي برابرولو پروګرام ”،)NESP( الس رسی.4/11/2013433. ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/15/2013.. 434 ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎12/30/2012‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتوغوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.435. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎12/31/2012‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/15/2013.436. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/15/2013.437. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/2/2013‎؛ ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏.4/15/2013438. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/2/2013‎؛ سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینیراپور،”‏ 7/2012، ص 123.439. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/15/2013.440. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.441. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013، ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/15/2013.442. سیګار،‏ <strong>د</strong> ځانګړې پروژې خبرتیا،‏ .SIGAR-SP-10, 4/9/2013. 443 ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.444. ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/15/2013.445. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/15/2013.446. ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/15/2013.447. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 139-140 1/2013، ‏.‏pp؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتوغوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013، USAID ، <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/15/2013.448. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینیراپور،”‏ 1/2013، ص ‎140‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/15/2013.449. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.540. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 1/3/2012.451. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.452. <strong>د</strong> سیګار پلتنه 12-12، ‏“<strong>د</strong> 2011 مالی کال <strong>د</strong> افغانستان زیر بنا <strong>د</strong> فنډ پروژې تر مهال ویش شا ته<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> ساتنو مناسب پالنونه نلري،”‏ 7/2012.453. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.454. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 1/3/2012.455. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 1/3/2012.456. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.457. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.458. <strong>د</strong> سیګار پلتنه 12-12، ‏“<strong>د</strong> 2011 مالی کال <strong>د</strong> افغانستان زیر بنا <strong>د</strong> فنډ پروژې تر مهال ویش شا ته<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> ساتنو مناسب پالنونه نلري،”‏ 7/2012.459. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.. 460 سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 10/2012، ص 149.461. نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ترانسپورت سکتور،”‏ 2012، الس رسی 3/21/2013.462. UNDP ‏“سو<strong>د</strong>اګري،‏ <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګري آسانتیا او <strong>د</strong> ترانزیت ترانسپورت مسلې په اوچه کې <strong>د</strong> پراختیا پهحال کې هیوا<strong>د</strong>ونو لپاره،”‏ 8/22/2007، الس رسی 3/21/2013.463. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 7/2012، ص 130 ملکي او ار<strong>د</strong>و یو ځای کی<strong>د</strong>لو مرکز،‏<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ریل را پورته کی<strong>د</strong>ل:‏ سیمه ایز ریل اړیکي او په افغانستان کې اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ،”‏3/2013، الس رسی 3/21/2013.464. نړیوال بانک،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ترانسپورت سکتور،”‏ 2012 الس رسی 3/21/2013.465. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ له 2014 څخه وړان<strong>د</strong>ې کتل 2/28/2013،” الس رسی.4/8/2013466. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتې غوښتنې ته ځواب،‏ ‎12/27/2012‎؛ ،CRS ‏“افغانستان:‏ له طالبانووروسته حکومتولي،‏ امنیت،‏ او <strong>د</strong> امریکا پالیسي،”‏ 2/8/2013، الس رسی ‎3/15/2013‎؛ ،USAID<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب 4/1/2013.467. ،USAID ‏“<strong>د</strong> زیربنا سکتور <strong>د</strong> حقیقت سن<strong>د</strong>،”‏ 2/2013 الس رسی 3/14/2013.468. ړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ له 2014 څخه وړان<strong>د</strong>ې کتل 2/28/2013،” الس رسی.4/8/2013. 469 ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب ‎4/1/2013‎؛ ،DOT <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتوغوښتنې ته ځواب،‏ 1/3/2013.470. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.471. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص 143.472. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب،‏ ‎4/2/2013‎؛ ‏“<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنېغبرګون پروګرام )CERP( <strong>د</strong> 2013 مالي کال،”‏ 4/2013.473. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.474. <strong>د</strong> امریکا <strong>د</strong>فاع وزارت،‏ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.474. سیګار،‏ <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 130-131 7/2012، pp.475. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/2013، ص ‎145‎؛ سیګار،”‏ <strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینیراپور،‏ 7/2012، ص 132.476. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.478. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري حکومت،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان،‏ ترکمنستان او تاجکستان ترمنځ <strong>د</strong> ریل <strong>د</strong>جوړولو تفاهم لیک،”‏ 3/20/2013 الس رسی ‎3/21/2013‎؛ ،AP ‏“افغانستان به نوی ریل جوړ کړياو له ترکمنستان او تاجکستان سره به ونښلوي،‏ 3/20/2013،” الس رسی 3/21/2013.479. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎12/30/2012‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتوغوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.480. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.221<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong>I ته رپوټ <strong>د</strong> 2013 کال <strong>د</strong> اپریل 30


پای لیکونه481. ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې ته ځواب،‏ 4/15/2013.482. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 4/1/2013.483. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎12/30/2012‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونېته ځواب،‏ 1/14/2013.484. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎12/30/2012‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتوغوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ سیګار،‏ ‏"<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،‏ 1/2013، ص 147.485. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب ، 12/30/2012، ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتوغوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.486. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ تر 2014 وړان<strong>د</strong>ې کتل،”‏ 2/28/2013، الس رسی 3/18/2013.487. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص ‎148‎؛ USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتوغوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.488. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/15/2013.489. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.490. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2012، ص 125.491. ،NRP ‏“<strong>د</strong> افغانستان په روغتیا کې پرمختګونه:‏ <strong>د</strong> نه منلو وړ خبره <strong>د</strong>ه؟”‏ 1/17/2013، الس رسی‎4/10/2013‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.492. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 4/11/2013.493. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 4/11/2013.494. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص ‎148‎؛ ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتوغوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/11/2013‎؛ ،USAID ‏“<strong>د</strong> روغتیا لپاره <strong>د</strong> ملګرتیا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ”،)PCH( 1/2013،الس رسی 4/16/2013.495. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/11/2013.496. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري حکومت،‏ ‏“<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مور او ماشوم <strong>د</strong> مړینې سروې 2010،”11/2011، الس رسی 4/11/2013.497. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/11/2013.498. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب 4/11/2013.499. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب 4/11/2013.500. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/11/2013.501. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 4/11/2013.502. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.503. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/11/2013.504. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.505. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.506. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینېراپور،”‏ 1/2013، ص 150.507. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته،‏ <strong>د</strong> USAID ځواب،‏ 4/1/2013.508. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب ، 4/1/2013.509. سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینې راپور،”‏ 1/2013، ص 151.510. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.511. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینېراپور،”‏ 1/2013، ص 151.512. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب 4/1/2013.513. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.514. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 3/26/2013.515. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.516. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.517. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.518. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.519. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.520. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.521. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/1/2013.522. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/2/2013‎؛ ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار ارزونې تهځواب،‏ 4/10/2013.523. ،TFBSO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ 4/2/2013.524. ،CRS ‏“افغانستان:‏ له طالبانو وروسته حکومتولي،‏ امنیت،‏ او <strong>د</strong> امریکا پالیسي،”‏ 2/8/2013، السرسی 3/15/2013.525. طلوع نیوز،‏ ‏“<strong>د</strong> ځنډنیو کانتینرونو په اړون<strong>د</strong> پاکستان افغان سو<strong>د</strong>اګر $50 میلیونه امریکايی ډالرجریمه کوي،”‏ 2/2/2013، السرسی ‎4/11/2013‎؛ خامه،‏ ‏“پاکستان <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> 3,700 کانتینرونوبن<strong>د</strong>ول ختموي،”‏ 2/5/2013، الس رسی 4/11/2013.526. ،USTR ‏“<strong>د</strong> امریکا-افغانستان <strong>د</strong> TIFA له اومې غونډې څخه اخیستل شوی متن،”‏ 2/28/2013،الس رسی 4/11/2013.527. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ له 2014 څخه وړان<strong>د</strong>ې کتل 2/28/2013،” الس رسی‎3/18/2013‎؛ سیګار،‏ ‏“<strong>کانګرس</strong> ته <strong>د</strong>رې میاشتینی راپور،”‏ 1/2013، ص 152.528. نړیوال بانک،‏ ‏“افغانستان په لیږ<strong>د</strong> کې:‏ له 2014 څخه وړان<strong>د</strong>ې کتل 2/28/2013،” الس رسی.3/18/2013529. ،USAID <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې ته ځواب،‏ ‎4/1/2013‎؛ ،USAID ‏“<strong>د</strong> حقیقت سن<strong>د</strong>:‏ پنجشیروالیت،”‏ 6/2011، الس رسی 4/11/2013.530. ،UNAMA ‏“افغانستان غواړې هوا ته <strong>د</strong> سپوږمکې لیږلو له الرې خپل مخابراتي سیستم ښهکړي،”‏ 2/13/2013، الس رسی 4/11/2013.222 ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره


سنتي جامه او عصري نقلیه وسیله:‏ <strong>د</strong>وه افغاني ښځې چې څا<strong>د</strong>ري لري په یوه موټرسایکلکې سپرې <strong>د</strong>ي.‏ ‏)<strong>د</strong> مایکل فوستر په الس <strong>د</strong> سیګار تصویر(‏


سیګارځانګړی عمومي پلټونکی<strong>د</strong> افغانستان بیارغونې لپاره<strong>د</strong> یکنوټلپ يمومع یړګناځهراپل ېنوغرایب ناتسناغفاراګیس2530 کریستل <strong>د</strong>رایفارلینګتون،‏ VA 22202www.sigar.mil

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!