patras 2006 - Documentation Centre on European Capitals of ...

έναν αφροαµερικάνο θεατή. Την ίδια χρονιά (1969)ο Charles Manson προκαλεί µια από τις πιοπολυσυζητηµένες δολοφονίες στον κόσµο τουHollywood. Ο πόλεµος του Βιετνάµ φουντώνει.Τραγική µαταίωση των οραµάτων των παιδιών τωνλουλουδιών. Την ίδια χρονιά ο πρώτος άνθρωποςπατάει στη Σελήνη. Ναι, όλες αυτές οι ηµεροµηνίεςµοιάζουν αρκετά σηµαδιακές, όµως για την Ελλάδασηµαίνουν λίγα πράγµατα. Η στρατιωτικήδικτατορία έχει επιβληθεί τον Απρίλιο του 1967 καιθα τελειώσει τραγικά µε την κατάληψη του βόρειουτµήµατος της Κύπρου, το καλοκαίρι του 1974.Και αυτό, το ’74, θα είναι για πολλούς λόγουςτο ξεκίνηµα µιας νέας εποχής στην Ελλάδα, όπουµια νέα γενιά βγαίνει στο προσκήνιο για ναδιαµορφώσει µια κουτσουρεµένη δεκαετία.Η έλευση και παρέλευση της Χούντας και µαζί τηςτου πνεύµατος των ’60s εξαφάνισε όση αφέλειαείχε αποµείνει. Η Ελλάδα ξύπνησε το 1974 απόέναν επταετή λήθαργο και η κατάσταση διεθνώςήταν αγνώριστη. Σήµερα, ολοένα και περισσότεροτείνουµε να συµφωνήσουµε ότι τα ’70s έδωσαν τηθέση τους σε κάτι πολύ χειρότερο, καλλιτεχνικά,πολιτισµικά, πολιτικά και κοινωνικά. Ο EricHobsbawm το θέτει καλύτερα: «Η ιστορία τηςεικοσαετίας µετά το 1973 είναι η ιστορία τουκόσµου που έχασε τα υποστηρίγµατά του καιγλίστρησε προς την αστάθεια και την κρίση.Κι όµως µέχρι τη δεκαετία του ’80 δεν ήταν σαφέςπόσο ανεπανόρθωτα είχαν ραγίσει τα θεµέλια τηςχρυσής εποχής.».Η έκθεση «Μεγάλη Αναταραχή» διαρθρώνεταιµε βάση «Πέντε Ουτοπίες» που περιλαµβάνουν τακυριότερα κοινωνικά και, κατ’ επέκταση, καλλιτεχνικάγεγονότα της εποχής αυτής, λίγο πριν και λίγο µετάτη δεκαετία του ’70.Η Μοντέρνα Κατάσταση και το αίτηµα τηςνεωτερικότητας, της πρωτοπορίας, της νέαςφόρµας. Σε αυτό το πνεύµα τα νέα -ακόµηστην εικαστική διαδικασία- µέσα της φωτογραφίας,του φιλµ και του βίντεο, των ηλεκτρονικώνυπολογιστών, της περφόρµανς και τωνεγκαταστάσεων, θα αποβούν καθοριστικά.Ο Κόσµος της Κατανάλωσης, ο οποίος θαδηµιουργήσει τη µεγάλη έκρηξη την εποχή αυτήστην Ελλάδα. Σιγά σιγά η ίδια η ταυτότητα τουπολίτη αλώνεται. Αρχίζει να αναπτύσσειτην ικανότητα για ταχύρρυθµη κατανάλωση,αλλάζοντας αυτοκίνητο, αλκοόλ, σπίτι, ράδιο,κορίτσι. Η νέα (δηµοκρατική) εξουσία αποφεύγεινα παραλύσει µε καταναγκασµούς, παραλύει µε τηνυποβολή. Τηλεόραση, θέαµα, κατανάλωση θα είναιτα κυριότερα εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση.Η Ρήξη µε την Κοινωνία θα σηµατοδοτήσει γιαπρώτη φορά σε διευρυµένη κλίµακα την αντίσταση,κριτική και αποστασιοποίηση του καλλιτέχνη απότην κρατική εξουσία, το κατεστηµένο, το ίδιο τοσύστηµα της τέχνης ακόµη. Che Guevarra,Weathermen, Μαύροι Πάνθηρες (Black Panthers), ΝέαΑριστερά, RAF και Baader-Meinchof στη ∆. Γερµανία, ΕρυθρέςΤαξιαρχίες στην Ιταλία, Βάσκοι Αυτονοµιστές της ΕΤΑ στηνΙσπανία, ο ΙRA στη Β. Ιρλανδία, PLO από την Παλαιστίνη.Το Σώµα Ελεύθερο σκιαγραφεί τη νέα ελευθεριότητα πουθα έρθει µετά από δεκαετίες παγιωµένων δοµών καικαταπίεσης, µε το γυµνό σώµα, το σεξ, την αυτοδιάθεσητης γυναίκας, να βγαίνουν στο προσκήνιο. Μετά την ασφυκτικήκαταπίεση, η απελευθέρωση.Ο πουριτανισµός, πριν και κατά τη διαµόρφωση τουελληνοχριστιανικού µορφώµατος, έδωσε τη θέση του σεµια ξέφρενη ελευθεριότητα, µια γιορτή του σώµατος.Φαινοµενικά (;) όλα επιτρέπονται. Από τα φαλλοκρατικά όργιατου playboy της εποχής, όπως διαµορφώνονται από τονκινηµατογράφο του James Paris, στο αίτηµα για αυτοδιάθεσητης γυναίκας πέρα από ηθικές και σωµατικές συµβάσεις. Απότην έκρηξη της πορνογραφίας soft και hard σε µιααντιθεαµατική ελευθεριότητα.Aπό το γιγαντισµό του έρωτα ωςεικόνα στο σεξ χωρίς έρωτα. Από τη ρήξη του παραδοσιακούµονογαµικού ζεύγους στην αναγνώριση της οµοφυλοφιλίας.Από την επανάσταση στο όργιο. Το ίδιο το σώµα, βέβαια, κατάτη διάρκεια της δεκαετίας του ’70 µεταµορφώνεται σεκαταναλωτικό προϊόν par excellence. Ο Εναλλακτικός ∆ρόµος,τέλος, θα ενσωµατώσει το underground, το (αντί-)µοντέλο τουπεριθωριακού, την ψυχεδέλεια, τα κόµικς αλλά και τις µοναχικέςκαλλιτεχνικές παρουσίες µακριά από τις κυρίαρχες τάσεις.Οι ουτοπίες αυτής της εποχής απαιτούν επιτακτικά µια ψύχραιµηαποτίµηση (έφθασε άραγε η ώρα;) αλλά και µια σύγκριση µετη σηµερινή κατάσταση των εικαστικών και της κοινωνίας.6061well known murders of Hollywood. The warin Vietnam raged on.A tragic defeat for theHippies’ visions of the world. The same year,man steps on the moon for the very first time.Indeed, all of these dates seem very significant,but for Greece they don’t mean a lot of things.Military dictatorship took over in April of 1967and ended tragically with the capture ofNorthern Cyprus in the summer of 1974. Formany reasons, this year is the beginning of a newperiod for Greece, in which a new generationsteps forward to shape a crippled decade.The coming and going of the Junta, in parallelwith the spirit of the ’60s, destroyed whateverwas left of innocence.After seven lethargic years,Greece was awakened in 1974 and found theworld situation beyond recognition.Today converging opinions agree more and morethat the ’70s gave way to something much worsefrom an artistic, cultural, political and social pointof view. The situation is best described in thewords of Eric Hobsbawm:“The history of thetwenty years after 1973 is that of a world which lost itsbearings and slid into instability and crisis.And yet, untilthe ’80s it was not clear how irretrievably the foundationsof the Golden Age had crumbled.”. The structure of theexhibition entitled “The Great Unrest” is based on the “FiveUtopias” which include major social events and, subsequently,major artistic events of the ’70s, a moment before and amoment after. The Contemporary Situation and the requestof modernism, avant-garde and new forms. In that spirit,the new visual processing media of photography, film andvideo, computers, performance and facilities will be deemeddeterminant.The World of Consumption which led toa great outbreak during this period in Greece. Slowly, citizenslose their identity. They start developing the abilityto consume quickly, constantly changing cars, drinks, homes,radios, partners. The new (democratic) government avoidsparalysation by constraints, but paralyses by subjection:television, shows, consumption will prove to be the maintools towards this direction. The Disagreement with Societysignals the artist’s resistance, criticism and detachment fromthe government, society and even the arts system for thefirst time on a large scale. Che Guevarra,Weathermen, BlackPanthers, New Left, RAF and Baader-Meinchof in WestGermany, Red Brigades in Italy, Basque ΕΤΑ Autonomistsin Spain, ΙRA in Northern Ireland, PLO from Palestine.The Liberal Body outlines the new freedom that came afterdecades of entrenched structures and oppression, in whichnudes, sex, self-determination of women walked into thespotlight.And after choking oppression, came liberation.Puritanism, existing before and after the Greek-Christiansocial formation, was substituted by frantic freedom,a celebration of the body. Seemingly (?) everything ispermitted. From the chauvinistic playboy frenzies of theperiod, as shaped in the cinema by James Paris, to therequest for self-determination of women beyond ethicaland physical conventions. From the outbreak of soft and hardpornography to an unattractive liberality. From the gigantismsof love to loveless sex. From the breach of the traditionalmonogamous couple to the recognition of homosexuality.From revolution to riot. Of course, during the ’70s,the human body was transformed into a product ofconsumption par excellence. Lastly, The Alternative Pathembodies the underground, the (anti-)model of rejects,psychedelics, comics and lonely artistic existences, far awayfrom the prevailing trends.This period’s utopias demanda cool-headed evaluation (has the time come?) anda comparison with the situation of visual arts and societytoday.