patras 2006 - Documentation Centre on European Capitals of ...

που µπορούν, έστω και στιγµιαία, να ανακουφίσουντον πόνο της καθηµερινότητας, καταφέρνει να«εκτονώσει τον πληθωρικό λυρισµό του και ναεκφράσει τα διανοήµατα της ωριµότητάς του».∆ραµατικό υποκείµενο αυτού του µονόλογου µίαηλικιωµένη γυναίκα, ντυµένη στα µαύρα. Ενώπιονενός νέου που την παρακολουθεί βουβός,η ηλικιωµένη γυναίκα µετεωρίζεται ανάµεσαστην ερωτική ικεσία και την εξοµολόγηση.Ο µονόλογός της, µία αριστουργηµατικήκαταβύθιση στα άδυτα της ψυχής, λειτουργείως «εξοµολογητική εκµυστήρευση των πιο µύχιωνπόθων, εσωτερικών αποτυχιών, διαψεύσεων τουίδιου προσώπου». Εξάλλου, σε όλες τις φάσειςτης ποιητικής διαδροµής του Ρίτσου, η γυναίκαείτε ως υπαρκτό είτε ως µυθικό, ιστορικόπρόσωπο, προβάλλεται ως το πιο προικισµένουποκείµενο να νιώσει, να εκφράσει τα πιο βαθιάκαι αγνοηµένα σηµεία της ύπαρξής µας,δείχνοντας τα πράγµατα «όχι όπως µας ταδιαµορφώνουν οι θεωρίες και οι γνώσεις, αλλάόπως αυτά απηχούν, κάτω από τα πολλαπλά µαςστρώµατα, τους πιο πρωτογενείς µας δείκτες».Σε αυτή την επανεξέταση της ζωής που συνιστάστάση βαθυστόχαστη και προϋποθέτει µιαδυνατότητα πάθους, η ηλικιωµένη γυναίκα έχειπλέον συνειδητοποιήσει ότι πίσω από τη µοναξιάτης «κρύβεται η χαοτική απόσταση που χωρίζειτην περίκλειστη ζωή της, από την αληθινή ζωή».Μπροστά σε αυτό το υπαρξιακό τέλµα, η γυναίκατης Σονάτας δεν έχει άλλη ελπίδα, παρά τολυτρωτικό φτερούγισµα της ελευθερίας, αυτήςδηλαδή της ύστατης ευκαιρίας να υπερασπιστείµέσα από το σώµα του έρωτα όλα όσααποτελούν κατάφαση ζωής και επαλήθευσηαιωνιότητας. Γι’ αυτό και όταν βασανιστικάεπανέρχονται στη µνήµη της πολιορκίες απόαδηφάγα κορµιά και µάτια πάναστρα, η ίδιαασφυκτιά και απευθύνει στο νέο τη σπαρακτικήικεσία: «Άφησέ µε νάρθω µαζί σου».Στον επίλογο αυτού του µονόλογου, η ηρωίδα,µετέωρη ανάµεσα σε δύο κόσµους πουτην καταδυναστεύουν, αδυνατεί να αντισταθείσε όσα την συνθλίβουν και περιδινίζεται στη δίνη«µιας ενταφιασµένης πραγµατικότητας».Εγκλωβισµένη πια για πάντα σε αυτό το σπίτιπου ζει µε τη βεβαιότητα του θανάτου,παρακολουθεί τους θησαυρούς των ναυαγισµένωνπλοίων της ζωής της να καταποντίζονται καιαυτοσαρκάζεται - θλιβερό πια άθυρµα στα χέριααυτών που διάψευσαν τα νεανικά της όνειρα.Τα λόγια της κραυγής ενός ανθρώπου πουανηφοράει µε γνώση µέσα στη «σοφία τηςµοναξιάς του», καταυγάζουν τον πόνο της ψυχήςτης και µας συγκλονίζουν:Σχετικά µε τη γυναίκα στην ποίηση του Ρίτσου,έχει εύστοχα επισηµανθεί ότι εκφράζει «ένα φόρτοµατωµένης και ακατανίκητης-προαιώνιας συνείδησης».Η ηρωίδα της Σονάτας του Σεληνόφωτος κραυγάζοντας γιατις αδικαίωτες ελπίδες των ανθρώπων που απαρνήθηκαντην ύπαρξή τους, επειδή ενέδωσαν στον εκβιασµό τωνκοινωνικών συµβάσεων, αρθρώνει µία τελευταία προσδοκία.Σε µια εποχή ναυαγισµένων ονείρων που παραµένει βουβήµπροστά στον πόνο και τη συντριβή του ανθρώπου,ο αγαπηµένος µας Γιάννης Ρίτσος αντιπαρατάσσει µέσααπό τη Σονάτα του Σεληνόφωτος τη δικιά του ονειρεµένηπολιτεία της αγάπης.Πηγές: Στέφανος ∆ιαλησµάς, Εισαγωγή στην ποίηση του ΓιάννηΡίτσου, Επικαιρότητα, Κώστας Τοπούζης, Η Σονάτα τουΣεληνόφωτος, Κέδρος, Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, Τα άδειαγήπεδα: Ποιητικές Κριτικές ∆οκιµές, Σοκόλης, Γ. Βελουδής,Προσεγγίσεις στο έργο του Γιάννη Ρίτσου, Κέδρος.Θάνος ΜικρούτσικοςΓεννήθηκε στην Πάτρα το 1947. Ξεκίνησε τις µουσικές σπουδέςτου σε µικρή ηλικία στη Φιλαρµονική Εταιρία Πατρών καιστο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία, αρµονία). Ακολούθησανοι σπουδές και η αποφοίτησή του από το Μαθηµατικό Τµήµατου Πανεπιστηµίου Αθηνών, ενώ παράλληλα µελέτησε αρµονία,αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση µε τον καθηγητή-συνθέτηΓ. Α. Παπαϊωάννου. Ασχολήθηκε µε όλα σχεδόν τα είδη τηςµουσικής. Έχει γράψει όπερες, συµφωνική µουσική, µουσικήδωµατίου, µουσική για το θέατρο και τον κινηµατογράφο,πειραµατική µουσική. Παράλληλα, ένα µεγάλο µέρος της δουλειάςτου κινείται στο χώρο του έντεχνου ελληνικού τραγουδιούσυνθέτοντας εκατοντάδες τραγούδια σε κείµενα Ελλήνων και ξένωνποιητών. Ο Θάνος Μικρούτσικος είναι Ιδρυτής και ήτανΚαλλιτεχνικός ∆ιευθυντής του ∆ιεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας (1986-1990). Yπήρξε Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισµού (1993-1994),Υπουργός Πολιτισµού (1994-1996), Καλλιτεχνικός ∆ιευθυντής για τοθεσµό «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης – Πάτρα <strong>2006</strong>»,από το Νοέµβριο του 2003 έως τον Ιανουάριο του <strong>2006</strong>.Θέµης ΜουµουλίδηςΓεννήθηκε στην Πτολεµαΐδα. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στηΘεσσαλονίκη. Σπούδασε οικονοµικά (Α.Β.Σ.Π.), κινηµατογράφο καιθέατρο (Αθήνα, Παρίσι, Σόφια, 1976-1984). Πρωτοεµφανίστηκε στοθέατρο το 1982, ως βοηθός του Αλέξη ∆αµιανού. Σκηνοθέτησεπερισσότερες από 100 παραστάσεις. Συνεργάστηκε ως σκηνοθέτηςµε διάφορα ∆Η.ΠΕ.ΘΕ., το Φεστιβάλ Αθηνών, το ∆ιεθνές ΦεστιβάλΠάτρας, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Κ.Θ.Β.Ε.Το 1990 σε συνεργασία µε το Θάνο Μικρούτσικο δηµιούργησαντο ραδιοφωνικό «Αναλόγιο» στο ραδιόφωνο του 902 αριστεράστα FM. Ασχολείται συστηµατικά µε τη δραµατοποίηση ποιητικώνκαι λογοτεχνικών κειµένων. Από το Νοέµβριο του 1999 είναιΚαλλιτεχνικός ∆ιευθυντής του ∆Η.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας.28silence, the elderly Woman hovers between eroticplea and confession. Her monologue,a masterly deep search in the innermost partsof the soul, functions as a “confession of theheroine’s most intimate desires, inner failuresand denials”. Besides, in all stages of Ritsos’ poeticpath, woman, either as a real person or a mythical,historic person, is shown as the subject mostgifted to feel and to express the deepest andforgotten parts of our existence, presenting things “not as theories and knowledge shape them for us,but as they resound, under our multiple layers, ourmost primary sensors”.In this reappraisal of life advocating a deep-thinkingstance and presupposing a potential of passion,the elderly Woman has by now realized thatbehind her loneliness “a chaotic space is hidden,a space that separates her contained life from herreal life”. In the face of this existential deadlock,the Woman of the Sonata does not anticipateanything more than the merciful fluttering offreedom, that is to say the ultimate chanceof defending all that comprise affirmation of lifeand truth of eternity within the embodiment oflove. For this reason, when she torturouslyrecollects memories of sieges of voracious bodiesand star-bright eyes, the heroine is smothered andcries to the young man the heartbreaking plea:“Let me come with you”.In the epilogue of this monologue, the heroine,who hovers between her two oppressing worlds,fails to resist all that torment her and thus eddiesin the whirlpool of an “entombed reality”.Now, forever entrapped in this house in whichshe lives with the certainty of death, she observesthe engulfment her life’s shipwrecks and scoffsat herself - now a sad toy in the hands of thosewho deprived her of her youthful dreams.A woman rises with the “wisdom of her loneliness”as her companion, as the words of her cry lightenup the pain in her soul and overwhelm us.The Woman in Ritsos’ poetry is aptly identifiedas expressing a “burden of blood-stained andundefeatable long-standing consciousness”.The heroine of The Moonlight Sonata, who isbawling about unjustified hopes of people whodenied their existence because they gave in tothe blackmail of social conventions, speaks ofone last expectation. In a epoch of sunken dreamswhich keeps silent in the face of pain and humandistress, with his The Moonlight Sonata ourbeloved Yiannis Ritsos meets his divine nationof love.Resources: Stephanos Dialismas, Isagogi stin Piisitou Yianni Ritsou (Introduction to the Poetry of YiannisRistos), Epikerotita Publications, Costas Topouzis, I Sonata touSelinofotos (The Moonlight Sonata), Kedros Publications, CostasG. Papageorgiou, Ta adia gipeda: Piitikes Kritikes Dokimes(Empty Fields: Essays of Poetry Critiques), Sokolis Publications,Y. Veludes, Prosegissis sto Ergo tou Yianni Ritsou (Approachingthe work of Yiannis Ritsos), Kedros Publications.Thanos MikroutsikosBorn in Patras in 1947, he began his music studies early in hischildhood at the Patras Philharmonic Society and the HellenicConservatory (piano, theory, harmony). He continued his studiesand graduated from the Department of Mathematics of theUniversity of Athens, while simultaneously studying harmony,counterpoint, fugue and composition under the professorcomposerY. A. Papaioannou. He was engaged in almost all kindsof music. He has composed operas, symphonic music, chambermusic, music for the theatre and cinema and experimentalmusic. At the same time, a great part of his work includesGreek artistic songs and he has composed hundreds of songsbased on poems of Greek and foreign poets. ThanosMikroutsikos was the founder and Artistic Director of the PatrasInternational Festival from 1986 to 1990, Artistic Director of"Moussiko Analogio" (Music-Stand) at the Athens Concert Hallfrom 1990 to 1993, Deputy Minister of Culture from 1993 to1994, Minister of Culture from 1994 to 1996 and Artistic Directorof “Cultural Capital of Europe – Patras <strong>2006</strong>” from November2003 to January <strong>2006</strong>.Themis MoumoulidisBorn in Ptolemaida, he spent his childhood in Thessaloniki.He studied economics, cinema and theatre (Athens, Paris, Sofia,1976-1984). He first appeared in theatre in 1982, as assistant toAlexis Damianos. He has directed more than 100 performances.Αs a director, he has cooperated with various Municipal andRegional Theatres, the Athens Festival, the Patras InternationalFestival, the Athens Concert Hall, the National Theatreof Northern Greece. In 1990, in collaboration with ThanosMikroutsikos, he created the theatrical radio programme on902 FM. He regularly engages in the dramatization of poemsand literature. From November 1999, he has been the ArtisticDirector of the Municipal and Regional Theatre of Patras.Θάνος Μικρούτσικος / Thanos Mikroutsikos29