Rumbling on performativity_Frits Simon

articuleren, om de medewerkers vervolgens bewust te maken van wat iedereen
feitelijk bond (proces van internal branding). Deze bewustwording zou helpen om de
identiteit van de hogeschool te versterken om onder meer daarmee de marktpositie te
behouden of te versterken.
Het narratieve verslag (in hoofdstuk 4) verhaalt hoe binnen het coördinatieteam van
het project in een proces van 10 weken aanbevelingen en conclusies voor het College
van Bestuur werden opgesteld. Deze aanbevelingen en conclusies betroffen een
evaluatief onderzoek naar de effectiviteit van het project, nadat dit project twee jaar
had gelopen. In welke mate werden de merkwaarden herkend en gedeeld? En werden
ze in de praktijk ook als sturend ervaren? Dat waren twee kernvragen binnen het toen
gehouden evaluatieve onderzoek.
In het narratieve verslag over de 10 weken van het opstellen van aanbevelingen en
conclusies is zichtbaar hoe in de voortdurende interacties tussen de leden van het
coördinatieteam een aantal interpretaties werd geconstrueerd. De betekenissen die
aan het evaluatieve onderzoek werden toegekend verschoven qua inhoud en implicatie
naarmate de tijd voortschreed. Een opvallende verschuiving is bijvoorbeeld dat er
niet meer over merkwaarden maar over kernwaarden werd gesproken, waardoor in
beginsel de gewenste normatieve uitwerking van het project aanmerkelijk werd vergroot.
Hoewel de verschillende leden van het coördinatieteam er verschillend instonden en
verschillende belangen hadden bij de betekenisverlening lag er na 10 weken een gedeelde
set van aanbevelingen en conclusies. Bovendien was deze in redelijk grote
harmonie tot stand gekomen. Omdat aanbevelingen en conclusies beleidsvormend
zijn, was het interessant om te analyseren en te reflecteren wat er was gebeurd. Met
een voor mij als onderzoeker en adviseur belangrijke kanttekening, namelijk dat er
aanbevelingen en conclusies waren opgesteld waarin ik me eigenlijk niet helemaal kon
vinden, maar wel mee akkoord was gegaan. Als ik bovendien al niet twijfels had over
de zinvolheid en haalbaarheid van een dergelijk project. De aanbevelingen en conclusies
hadden zich blijkbaar als het ware zelf georganiseerd.
Voor een verklaring waarom er dan toch na 10 weken gedeelde aanbevelingen en
conclusies liggen ben ik te rade gegaan bij de psychologie. Begrippen als social contagion
(sociale besmetting) en het vermijden van cognitieve dissonantie verhelderen hoe
in de samenwerking tussen mensen gemeenschappelijkheid ontstaat zonder dat ze
dat proces sturen of plannen. Bovendien is er sprake van wederzijdse afhankelijkheid
die bevordert dat er compromissen worden gesloten, waarbij al rekening wordt gehouden
met wat haalbaar wordt geacht voor een ieder en meer in het bijzonder de
opdrachtgever. Social contagion en cognitieve dissonantie verhelderen wat in het werk
van Mead en Elias is te vinden over responsiviteit en wederzijdse afhankelijkheid. In de
aanbevelingen en conclusies hebben micro-politieke processen hun sporen nagelaten.
Er werd voortdurend onderhandeld over wat ‘als waarheid’ zou worden gepresenteerd.
Nederlandse samenvatting | 227