Nepali 200 layout 1-490 org.pmd - Madan Puraskar Pustakalaya

Nepali 200 layout 1-490 org.pmd - Madan Puraskar Pustakalaya Nepali 200 layout 1-490 org.pmd - Madan Puraskar Pustakalaya

madanpuraskar.org
from madanpuraskar.org More from this publisher
06.05.2015 Views

g]kfnL / lxGbLsf tb\ej zAb – 8f= t'n;L e§/fO{ g]kfnL / lxGbLsf] ;DaGw cfo{kl/jf/sf cfw'lgs efiffx¿dWo] g]kfnL / lxGbL b'j} efiffsf aLr clt lgs6 ;DaGw 5 . oL b'j} efiff ;+:s[ltsf ;Gtfg x'g\ . lj:t[ttfsf cfwf/df lxGbL lbbL / g]kfnL alxgL g} x'g\ eGg ;lsG5 . ! g]kfnL / lxGbL b'O{cf]6} efiff Pp6} cfdfsf ;Gtfg ePsf x' Fbf k/:k/ w]/} ;dfgtf kfOG5 . b'j}df Jofs/0f Pj+ zAb–/rgf–k|lqmof k|foM ;dfg 5 . ;ª\1faf]ws zAb hf] ;+:s[td"ns 5g\ b'O{cf]6} efiffdf Ps} k|sf/sf 5g\ . @ x'g t aª\ufnL u'h/ftL, d/f7L cflb efiffx¿sf] d"n cfwf/ klg ;+:s[t g} xf] t/ lnlk km/s ePsfn] g]kfnLsf] ljz]if ;DaGw x'g ;s]sf] 5}g . g]kfnL / lxGbL cfk;df ;DalGwt x'g] csf] { d'Vo sf/0f lnlksf] ;dfgtf xf] . b]jgfu/Llnlk ePsf oL b'j} efiffsf] ljsf;ofqf Pp6} ;do;Dd ;'? ePsf] xf] . oL b'j} efiff O:jL ;g\ b;f} F ztfAbLb]lv ljsf;ofqf k|f/De u/]/ ljleGg sfndf ljeQm x' Fb} cfw'lgs sfn;Dd k'u]sf 5g\ . # /fd|/L ljrf/ ug] { xf] eg] g]kfnL / lxGbLsf kf/:kl/s ;DaGw–;|f]t cg]sf} F kfOG5g\ . oL ;DaGw ;|f]tdWo] ;f+:s[lts cfbfg–k|bfg, j}jflxs ;DaGw, /fhgLlts ;Dks{, Jofkf/;DaGw, lxGbL If]q g]kfnLsf] cWoog:yn x'g', lnlksf] Pstf / ;dfg kfl/jfl/s ;DaGw cflb d'Vo 5g\ . o:t} c¿ klg sltko sf/0fx¿ 5g\ h;n] ubf{ oL b'j} efiffsf aLrdf 3lgi7 ;DaGw;"q != lu|o;{gn] ;+:s[tsL elthLsL k'qL dfg]sf 5g\ lxGbLnfO{ . o;} cfwf/df b'O{6} efiffsf] ljsf;qmd l:ylt p:t} xf] . ef/tLo efiff ;j] {If0f -cg'= lgd{nf ;S;]gf_ efu– ( -klZrdL lxGbL_, k[= #^ . @= 8f= l8NnL/fd ltdl;gf M efiff / ;flxTo, Zofd k|sfzg, k[i7 %) . #= /fdrGb| z'Sn, lxGbL ;flxTosf Oltxf;, kGb|xjfF ;+:s/0f . 327

g]kfnL / lxGbLsf tb\ej zAb<br />

– 8f= t'n;L e§/fO{<br />

g]kfnL / lxGbLsf] ;DaGw<br />

cfo{kl/jf/sf cfw'lgs efiffx¿dWo] g]kfnL / lxGbL b'j}<br />

efiffsf aLr clt lgs6 ;DaGw 5 . oL b'j} efiff ;+:s[ltsf<br />

;Gtfg x'g\ . lj:t[ttfsf cfwf/df lxGbL lbbL / g]kfnL alxgL g}<br />

x'g\ eGg ;lsG5 . ! g]kfnL / lxGbL b'O{cf]6} efiff Pp6} cfdfsf<br />

;Gtfg ePsf x' Fbf k/:k/ w]/} ;dfgtf kfOG5 . b'j}df Jofs/0f<br />

Pj+ zAb–/rgf–k|lqmof k|foM ;dfg 5 . ;ª\1faf]ws zAb hf]<br />

;+:s[td"ns 5g\ b'O{cf]6} efiffdf Ps} k|sf/sf 5g\ . @<br />

x'g t aª\ufnL u'h/ftL, d/f7L cflb efiffx¿sf] d"n<br />

cfwf/ klg ;+:s[t g} xf] t/ lnlk km/s ePsfn] g]kfnLsf] ljz]if<br />

;DaGw x'g ;s]sf] 5}g . g]kfnL / lxGbL cfk;df ;DalGwt x'g]<br />

csf] { d'Vo sf/0f lnlksf] ;dfgtf xf] . b]jgfu/Llnlk ePsf oL<br />

b'j} efiffsf] ljsf;ofqf Pp6} ;do;Dd ;'? ePsf] xf] . oL b'j}<br />

efiff O:jL ;g\ b;f} F ztfAbLb]lv ljsf;ofqf k|f/De u/]/ ljleGg<br />

sfndf ljeQm x' Fb} cfw'lgs sfn;Dd k'u]sf 5g\ . #<br />

/fd|/L ljrf/ ug] { xf] eg] g]kfnL / lxGbLsf kf/:kl/s<br />

;DaGw–;|f]t cg]sf} F kfOG5g\ . oL ;DaGw ;|f]tdWo] ;f+:s[lts<br />

cfbfg–k|bfg, j}jflxs ;DaGw, /fhgLlts ;Dks{, Jofkf/;DaGw,<br />

lxGbL If]q g]kfnLsf] cWoog:yn x'g', lnlksf] Pstf / ;dfg<br />

kfl/jfl/s ;DaGw cflb d'Vo 5g\ . o:t} c¿ klg sltko<br />

sf/0fx¿ 5g\ h;n] ubf{ oL b'j} efiffsf aLrdf 3lgi7 ;DaGw;"q<br />

!= lu|o;{gn] ;+:s[tsL elthLsL k'qL dfg]sf 5g\ lxGbLnfO{ . o;}<br />

cfwf/df b'O{6} efiffsf] ljsf;qmd l:ylt p:t} xf] .<br />

ef/tLo efiff ;j] {If0f -cg'= lgd{nf ;S;]gf_ efu– ( -klZrdL<br />

lxGbL_, k[= #^ .<br />

@= 8f= l8NnL/fd ltdl;gf M efiff / ;flxTo, Zofd k|sfzg, k[i7 %) .<br />

#= /fdrGb| z'Sn, lxGbL ;flxTosf Oltxf;, kGb|xjfF ;+:s/0f .<br />

327


ufFl;Psf] 5 . $ h:t}— aª\ufnL, u'h/ftL, d/f7L cflb efiffsf]<br />

cfwf/ klg ;+:s[t g} xf] . t/ lnlkdf km/s x'gfn] g]kfnLsf]<br />

ljz]if ;DaGw oL efiff;Fu sDtL 5 . lxGbL / g]kfnLsf aLrdf<br />

ljz]if ;DaGw x'g] Pp6f d'Vo sf/0f lnlksf] ;dfgtf klg xf] .<br />

b'O6} efiffsf] lnlk b]jgfu/L xf] .<br />

g]kfnL / lxGbLsf] ;DaGw k|frLg sfnb]lvs} xf] . oL b'j}<br />

efiffsf] ljsf; ofqfsf] k|f/De klg k|foM Pp6} ;doaf6 ePsf]<br />

xf] . oL efiff O:jL ;g\sf] b;f} F ztfAbLaf6 cfˆgf] ljsf; ofqf<br />

k|f/De u/]/ ljleGg sfndf ljeQm x' Fb} cfw'lgs sfn;Dd k'u]sf<br />

x'g\ . jf:tjdf g]kfnL / lxGbLsf] kf/:kl/s ;DaGwsf ;|f]t<br />

w]/} 5g\ .<br />

8f= l8NnL/fd ltdl;gfsf cg';f/ g]kfnL / lxGbLsf] If]q<br />

cnu–cnu x'gfn] oL b'j} efiffdf ;dfgtfsf ;fy;fy} c;dfgtfx¿<br />

x'g' klg :jefljs xf] . b'O{ /fi6« b'O{ d'Vo efiffx¿ x'g\ lxGbL /<br />

g]kfnL / lxGbL ef/tsf] /fi6«efiff xf] eg] g]kfnL g]kfn /fi6«sf]<br />

/fi6«efiff xf] .<br />

efiffsf] ¿k g]kfnLsf] t'ngf ubf{ g]kfnL efiffsf] Oltxf;<br />

k'/fgf] xf] . g]kfnL efiff /fh–efiffsf] ¿kdf !&)) lt/ g}<br />

ljBdfg lyof] . ;Dk"0f{ g]kfnsf] PsLs/0fkl5 -lj=;+= !*#%<br />

lt/_ dxf/fhf k[YjLgf/fo0fn] g]kfnL efiffnfO{ ;Dk"0f{ b]zsf]<br />

/fi6«efiff 3f]lift u/]sf lyP To;kl5 cfh;Dd g]kfnsf]<br />

/fi6«efiff g]kfnL xf] . lxGbL ;g\ !($* kl5dfq /fhefiff ag]sf]<br />

xf] . b'j} efiffsf] ljsf;If]q cyf{t\, ef}uf]lns lgs6tf / lnlksf]<br />

;dfgtf eP klg ¿k, kb, Wjlg, cy{ cflbdf kof{Kt leGgtf<br />

kfOG5 . %<br />

$= k"0f{k|sfz g]kfnL …ofqLÚ, /fhfuulg/fhsf] ofqf, k|yd ;+:s/0f .<br />

8f= l8NnL/fd ltldl;gf, efiff / ;flxTo, k[= %) .<br />

8f= sdnf ;fª\s[Tofog, lbofnf], jfª\doljz]iffª\s, !)), g]kfnL<br />

;flxTo ;Dd]ng bflh{lnª, k[i7 %@ .<br />

%= wL/]Gb| jdf{, lxGbL efiffsf Oltxf;, ci6d ;+:s/0f, k[= ^( .<br />

328


F<br />

g]kfnL / lxGbLsf zAb;Dkbf<br />

ljleGg k|sf/sf zAbx¿ ldn]/ Pp6f efiffsf] zAbe08f/<br />

lgld{t x'G5 . g]kfnL / lxGbLsf] zAbe08f/df ;+:s[t tT;d<br />

zAbx¿sf] dxŒjk"0f{ :yfg /x]sf] 5 . tT;d zAbkl5 bf];|f] :yfg<br />

tb\ej zAbsf] eP klg tb\ej zAb ;fdfGo hg–hLjg;Fu ljz]if<br />

;DalGwt x'g] x' Fbf k|To]s efiffdf km/s x'g] u5{g\ . o;/L k|To]s<br />

efiffdf tb\ej zAb tT;d zAbsf] ck]Iff c‰ h/f uf8]/ /xg]<br />

u/]sf] s'/f ;a}n] :jLsf/ ug' {k5{ .<br />

k|:t't n]vgsf] pb\3f6\o ljifo g]kfnL / lxGbLsf tb\ej<br />

zAb /x]sf] x' Fbf oxfF oL b'j} efiffsf s]xL tb\ej zAbx¿sf<br />

af/]df pNn]v ul/g] 5 . sltko efiffljb\ -s]xL o'/f]lko / s]xL<br />

eflifs ef/tLo_ x¿n] g]kfnL efiffnfO{ …lxGbLs} Pp6f af]nL xf]Ú<br />

eg]/ s]xL ;+/rgfx¿sf cfwf/df b]vfpg vf]h]sf 5g\ .^<br />

oyfy{df oL b'j} efiffsf] d"n ;|f]t Ps} 7fpF ;+:s[tdf k'u]<br />

klg lxGbL efiff, u'h/ftL / klZrdL kGhfaLaf6 km/s eP‰}<br />

g]kfnL klg lxGbLaf6 Psbd} km/s 5 . &<br />

;+:s[t dftfsf b'O{ 5f]/L lxGbL / g]kfnLsf] k|f/Deaf6}<br />

3lgi7 ;DaGw /xFb} cfPsf] xf] . g]kfnL / lxGbL Pp6} cfdfsf b'O{<br />

5f]/L ePsfn] k/:k/ lgs} ;dfgtf 5 . Jofs/0f Pj+<br />

zAb/rgfk|lqmof p:t}p:t} 5 . ;ª\:s[td"ns ;ª\1fjf]ws zAb<br />

klg p:t}p:t} 5g\ .<br />

k|foM g]kfnL / lxGbLdf tb\ej zAbsf] k|rng efiffsf]<br />

k|f/lDes ljsf;sfnb]lv g} x' Fb} cfPsf] xf] . k|foM b'j} efiffsf<br />

b]jLb]jtf tyf ;ª\1fjfrs w]/}h;f] gfdx¿ tb\ej ¿kdf eGbf<br />

tT;d ¿kd} k|rlnt 5g\ .<br />

^= 8f= ljhokfn l;+x, ;fdfGo lxGbL, k|yd ;+:s/0f, k[= !^ .<br />

r"8fdl0f pkfWofo /]UdL, g]kfnL efiffsf] pTklQ, k|yd ;+:s/0f, k[=<br />

() .<br />

&= …g]kfnLdf Psjrgaf6 ax'jrg agfpg] PsjrgfGt zAbx¿df …x¿Ú<br />

hf]l8G5 . /fdx¿, ltdLx¿===Ú cflb .<br />

329


lxGbL zAb;d"xnfO{ d'Vo ¿kaf6 tLg >]0fLdf ljefhg<br />

ul/Psf] 5 M<br />

!= ef/tLo cfo{ efiffx¿sf zAb;d"x h;df tb\ej / tT;d<br />

5g\ .<br />

@= ef/tLo cgfo{ efiffx¿af6 cfPsf zAb .<br />

#= ljb]zL efiffx¿sf zAb .<br />

lxGbL zAb–;d"xsf] csf] { k|sf/ o:tf] 5— != tT;d, @=<br />

c4{tT;d #= tb\ej $= cg's/0fjfrs %= b]zh ^= ljb]zh . *<br />

g]kfnLsf] zAb;d"xx¿sf] ljefhg o:tf] 5 M<br />

df}lns M tb\ej, tT;d, b]Zo .<br />

cfuGt's M ltAatL ;d"xaf6, cfw'lgs cfo{ efiffx¿af6,<br />

o'/f]k]nL efiffx¿af6 . (<br />

g]kfnLdf / lxGbLdf k|o'Qm cfuGt's zAbdf cGt/—<br />

h'g efiffdf ljb]zL cyjf cfuGt's zAbnfO{ hlt w]/}<br />

;dfj]z ug] { Ifdtf x'G5 Tof] Tolt g} pGgt sxnfpF5 . cGo<br />

efiffsf zAbx¿ krfpg ;Sg] Ifdtf ePsf sf/0f cª\u| ]hL efiff<br />

ljZjdf pGgt 5 . ljleGg cfjfudg, Jofkf/ tyf cGo sltko<br />

sf/0faf6 k/:k/sf efiffefifLx¿sf] ;Dks{ x'G5 clg k/:k/<br />

k|efj klg k5{ .<br />

g]kfnLdf oBlk ef/t;Fu hlt afXo b]z;Fu ;Dks{<br />

ePg . ef/tsf] h:tf] g]kfndf afXo b]zsf] cflwkTo klg<br />

/x]g . t/ klg g]kfnsf lglDt ef/t l5d]sL d'n'sdfq xf]Og .<br />

;Dk"0f{ ;fdflhs, wfld{s, ;f+:s[lts, z}lIfs cflb ofjt\ ljifox¿df<br />

oL b'O{ b]zaLr cgflbsfnb]lv b[9 ;DaGw /xFb} cfPsf] xf] .<br />

*= lu|o;{g, ef/t sf efiff ;j] {If0f, v08 !, efu !, låtLo ;+:s/0f,<br />

k[= @%) .<br />

l8NnL/d0f /]UdL, g]kfnL efiff cf}/ p;sf ;flxTo, g]kfnL /fli6«o<br />

sfª\u| ];, sfzL, k[= !* .<br />

(= g]kfnL efiffsf] pTklQ, k|yd ;+:s/0f, k[= (% .<br />

g]kfnL efiff / ;flxTo, låtLo ;+:s/0f, k[= &% .<br />

330


{<br />

kmntM ef/tdf ljb]zLx¿sf] cflwkTo x' Fbf g]kfndf klg<br />

k|efj kg' :jefljs xf] . kmf/;L, c/aL, cª\u| ]hL d"nsf zAb<br />

ef/tdf k|rlnt ePkl5 g]kfndf klg k|j]z u/] . t/ klg lxGbL<br />

/ g]kfnLsf cfuGt's zAbx¿sf] k|of]udf cGt/ 5 . lxGbLdf<br />

k|rlnt clwsf+z cfuGt's zAb tT;d ¿kdf g} k|rlnt 5 .<br />

k/Gt' g]kfnLdf k|rlnt o:tf cfuGt's zAb k|foM tb\ej cyjf<br />

kl/jlt{t ¿kdf ljBdfg 5g\ .<br />

kmf/;L d"ns<br />

g]kfnL lxGbL<br />

s;fs; szdzs<br />

sDd/ sd/<br />

sfnLu8 sf/Lu/<br />

sf]l;; sf]lzz<br />

rnfv rnfs<br />

lh/f] hL/f<br />

tdfv' tDafs'<br />

wdfwd bdfbd<br />

lgDsL gfdsLg<br />

gf:kftL gfzkftL<br />

k/]h k/x]h<br />

kfph' kfh]a<br />

lk;fk k]zfj<br />

alS;; alVz;<br />

c/aLd"ns<br />

clSsn cSn<br />

lsl;d lsZd<br />

ls/fO{ ls/fof<br />

tflutf tfsLb<br />

331


tof/ t}of/<br />

lbSs lbSst<br />

kmTt'/ k"mt'/<br />

h'n'd h'Nd<br />

df]nfsfh d'nfsft<br />

x's'd x'Sd<br />

dfdf]nL dfd"nL<br />

tnf;L tnfzL<br />

gf]s/ gf]s/<br />

xh'/ x'h"/<br />

c/aL tyf kmf/;L d"nsf oL cfuGt's zAbx¿sf]<br />

p4/0faf6 k|i6 x'G5— lxGbLdf k|foM o:tf zAb tT;d ¿kdf<br />

ljBdfg 5g\ tyf g]kfnLdf rflxF s]xL kl/jt{g ePsf 5g\ .<br />

g]kfnLdf s]xL kl/jt{g;Fu k|rlnt lxGbLsf zAb M<br />

crDd crDef<br />

cn} FrL OnforL<br />

cgf}7f] cg"7f<br />

skbL{ sa8\8L<br />

3'sL{ 3'8\sL<br />

!=$ g]kfnL / lxGbLsf ;ª\1f<br />

lxGbL / g]kfnLdf ;ª\1fsf] ljefhgqmd k|foM Ps} k|sf/sf]<br />

5— lxGbLdf h;/L ;ª\1fsf] k|sf/sf ;DaGwdf ljjfb 5,<br />

g]kfnLdf klg To:t} 5 . ;ª\1fzAb k|foM b'O6} efifdf ;dfg<br />

5g\ . ljz]iftM ;+:s[t tT;d d"nsf zAbx¿df Tolt cGt/<br />

5}g . If]qLo / ef}uf]lns sf/0faf6 ag]sf zAbdf km/s x'g'<br />

:jefljs g} x'G5 .<br />

332


!=% g]kfnL / lxGbLsf ;j{gfd<br />

lxGbLdf ;j{gfd k|of]usf] b[li6af6 5 k|sf/sf ljeflht<br />

kfOG5 . o:t} ljefhg g]kfnLdf klg 5 . lxGbLsf d'Vo ;j{gfd<br />

o;k|sf/ 5g\— d}, t", cfk, ox, jx, ;f], hf], sf]O{, s'5, sf}g,<br />

Sof . o;sf] g]kfnL ¿k o:tf] 5— d, ltdL, tkfO{ +, of], Tof], ;f],<br />

hf], sf]xL, s]xL, sf], s] .<br />

;+:s[t / g]kfnLdf h'g ;j{gfdx¿sf cg]s ¿k 5g\,<br />

ltgsf] lxGbLdf eg] Pp6} ¿k k|rlnt 5 M<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

ejfg\ tkfO{+ cfk<br />

cqejfg\ oxfF cfk<br />

tq ejfg\ ToxfF, pxfF cfk<br />

Ox ejfg\ oxfF, xh'/<br />

:jo+, cfTdgf cfk"m cfk<br />

cfb/jfrL ;j{gfdsf] g]kfnLdf cg]s ¿k, lxGbLdf Ps ¿k—<br />

g]kfnL lxGbL<br />

tkfO{+ cfk<br />

xh'/ cfk<br />

df};'km cfk<br />

!=^ g]kfnL / lxGbLsf ljelQmx¿<br />

g]kfnL / lxGbLsf ljelQmx¿ ;dfg 5g\ . jrg, lnª\u,<br />

cflbdf cGt/ kfOFb}g . ljelQm lrXgdf yf]/} dfq leGgtf 5 .<br />

g]kfnL lxGbL<br />

stf{ /fd /fd<br />

sd{ /fdnfO{ /fdsf]<br />

s/0f /fdn], /fdåf/f /fd g], ;], åf/f<br />

333


;Dk|bfg /fdsf nflu /fd s] lnP<br />

ckfbfg /fdaf6, /fdb]lv /fd ;]<br />

;DaGw /fdsf], sf, /f, /L /fd sf, s], sL<br />

clws/0f /fddf, dfly /fd d] +, k/<br />

;Daf]wg P x] P] P x] P]<br />

g]kfnL / lxGbLsf JolQmjfrs ;j{gfd<br />

+<br />

g]kfnL jrg lxGbL<br />

k|ydk'?if Tof], pm Psjrg jx<br />

ltgL, pgL ax'jrg j]<br />

dWodk'?if tF, ltdL, tkfO{ Psjrg t'd, cfk<br />

xh'/, df};'km<br />

cfk<br />

ltdLx¿,=== jx'jrg t'dnf]u<br />

pQdk'?if d Psjrg d}<br />

xfdLx¿ jx'jrg xd nf]u<br />

!= ;DaGwaf]ws zAbsf] g]kfnL / lxGbLdf cGt/<br />

5f]/f tyf 5f]/Lsf nflu g]kfnLdf ;fgf]–7"nf] qmdzM !=<br />

h]7f], @= dflxnf], #= ;flxFnf], $= sflxFnf], %= 7flxFnf], ^= cGt/],<br />

&= hGt/], *= vGt/], (= dGt/], !)= 7"nf] sfG5f], !!= sfG5f] .<br />

o;/L g} 5f]/Lx¿sf nflu 5f]/fnfO{ k'sfl/g] gfdsf] cGTodf<br />

O{ …hf]8]/ Tolt ;ª\Vof g} k'¥ofOG5Ú— h]7L, dflxnL===cflb .<br />

lxGbLdf 5f]/f5f]/LnfO{ af]nfpg s]jn tLgcf]6f dfq ;ª\1f<br />

k|rlnt 5g\ .<br />

a8f, d‰nf / 5f]6f . a8L, d‰nL / 5f]6L .<br />

g]kfnLdf kltsL lbbLnfO{ kTgLn] lrgfpg …cfdfh'Ú zAb<br />

k|rlnt 5 clg kltsL alxgLnfO{ …gGbÚ elgG5 . t/ lxGbLdf<br />

lbbLnfO{ …a8L gGbÚ alxgLnfO{ …5f]6L gGbÚ eGg] ul/G5 .<br />

s]xL cGo ;DaGwaf]ws zAb—<br />

334


g]kfnL<br />

lxGbL<br />

h]7L ;f;" -kTgLsL lbbL_ a8L ;fnL<br />

;fnL -kTgLsL alxgL_ 5f]6L ;fnL<br />

h]7fg -kTgLsf] bfh'_ a8] ;fn]<br />

;fnf] -kTgLsf] efO_ 5f]6] ;fn]<br />

o;/L g} cGo sltko ;ª\1fx¿df g]kfnL / lxGbLsf aLr<br />

7"nf] leGgtf kfOG5 .<br />

!=* g]kfnLdf ;+:s[taf6 ljsl;t tb\ej zAb, lxGbLdf cfuGt's<br />

zAb<br />

h'g ;+:s[t tT;d zAbx¿af6 g]kfnLdf tb\ej zAbx¿sf]<br />

ljsf; ePsf] 5 . tL ;+:s[t zAbx¿af6 lxGbLdf tb\ej<br />

zAbx¿sf] ljsf; ePsf] 5}g, cyjf k|rngdf 5}gg\ . g]kfnLdf<br />

k|rlnt sltko tb\ejsf kof{o ¿kdf lxGbLdf cfuGt's, kmf/;L<br />

jf c/aLsf zAb k|rlnt ePsf 5g\ M<br />

;+:s[t g]kfnL -tb\ej_ lxGbL -cfuGt's zAb_<br />

s'Ss'6 s'v'/f] d'uf{ -kmf/;L_<br />

sf]dn sdnf] g/d -kmf/;L_<br />

Ho]i7 h]7f] a8f -kmf/;L_<br />

bfl8dd\ bfl/d cgf/ -kmf/;L_<br />

b'a{n b'Anf] sdhf]/ -kmf/;L_<br />

kf/fjt k/]jf sa"t/ -kmf/;L_<br />

kL8f kL/ bb{ -kmf/;L_<br />

dw' dx zxb -kmf/;L_<br />

/Std\ /ut v"g -kmf/;L_<br />

/St /ftf] nfn -kmf/;L_<br />

l/St l/Qf] vfnL -kmf/;L_<br />

dg'io dflg; cfbdL -c/aL_<br />

and\ an tfst -c/aL_<br />

335


!=( g]kfnL / lxGbL k|fs[t sfnaf6} k[ys\<br />

g]kfnL / lxGbL k|fs[t sfnaf6} k[ys\ x' Fb} cfPsf] k|df0f<br />

b'O6} efiffx¿df k|rlnt sltko zAbx¿sf cfwf/df :ki6<br />

yfxf kfOG5 . k|fs[t / g]kfnLdf ;dfg t/ lxGbLdf kl/jlt{t<br />

s]xL zAb M<br />

k|fs[t g]kfnL lxGbL<br />

alx0fL alxgL axg<br />

;c ;o ;f}<br />

;Q/L ;Q/L ;Q/<br />

nl6\7 n6\7L nf7L<br />

k|fs[t / lxGbLdf ;dfg t/ g]kfnLdf kl/jlt{t<br />

k|fs[t g]kfnL lxGbL<br />

s8fx s8fxf s/fxL<br />

cl8cf vl8cf v/L<br />

k|fs[t, g]kfnL lxGbL tLgcf]6}df leGgleGg ¿k M<br />

k|fs[t g]kfnL lxGbL<br />

vDa vfFaf] vDaf<br />

uUu/ ufu|f] uu/f<br />

ulx/ ulx/f] ux/f<br />

ufjL ufO{ ufo<br />

ufd ufpF ufj<br />

cKk cfk"m cfk<br />

y0f y'g yg<br />

bflx0f bflxgf] bfof<br />

bfO{Hoo bfOhf] bx]h<br />

jLHo lap aLh<br />

336


{<br />

k|fs[t / g]kfnLdf k|rlnt lxGbLdf ck|rlnt M<br />

k|fs[t g]kfnL lxGbL<br />

sljO s}nf] e'/f<br />

5Ss 5Ss cfZro{<br />

b|x bx kf]v/<br />

kx'0f kfx'gf d]xdfg<br />

lk6\7 lk7f] cf6f<br />

la/fn la/fnf] laNnL<br />

lauf/ lauf/ gS;fg<br />

a6\6 af6f] /f:tf<br />

d/n d}nf] uGbf<br />

d0f':; dflg; cfbdL<br />

d2n dfbn 9f]ns<br />

l;F3f0f l;Fufg gfs axgf<br />

lxHh lxhf] aLt x'cf sn -ut lbg_<br />

pko'Qm ljleGg p4/0fsf] cfwf/df g]kfnL / lxGbL b'O6}<br />

efiffx¿sf] d"n cfwf/ ;+:s[t efiff eP/ klg k|fs[tsfnb]lv g} oL<br />

b'j} efiffx¿ leGgleGg kyaf6 ofqf ub} :jtGq¿kn] ljsl;t<br />

ePsf x'g\ eGg] s'/f k|:6 x'G5 .<br />

@= g]kfnL / lxGbLsf tT;d zAb<br />

g]kfnL / lxGbL b'O6} efiffsf] d"n :j¿k ;+:s[t ePsfn] oL<br />

b'O6} efiffdf ;+:s[tsf tT;d zAb ;dfg¿kaf6 k|rlnt 5g\ .<br />

tT;d zAbsf] k|of]u k|lqmof klg b'j} efiffdf ldNbf]h'Nbf] 5 .<br />

cfhsf] kfl/eflifs tT;d zAb klg b'j} efiffdf Pp6} k|lqmofaf6<br />

k|lji6 ePsf x'g\ . cª\u| ]hL cflb ljb]zL efiffsf zAbx¿sf] ;§f<br />

;+:s[ts} ljleGg k|Too, pk;u{ cflbsf cfwf/df gjLg zAbx¿<br />

lgdf{0f ug] { k|lqmof klg g]kfnL / lxGbL b'j}df k|foM ;dfg 5 .<br />

337


efiffx¿sf] If]q leGg ePsfn] ;dfgtf;Fu;Fu} /rgf–ljwfg<br />

/ k|of]u–k|lqmofdf cGt/ x'g'rflxF :jefljs xf] .<br />

@=! g]kfnL / lxGbLdf ;dfg ¿kaf6 k|rlnt tT;d zAb<br />

lxGbL / g]kfnL b'O6} efiffdf clwsf+z tT;d zAb<br />

;dfg ¿kaf6 k|rlnt 5g\ . o:tf ;dfg¿kaf6 k|rlnt s]xL<br />

tT;d zAbx¿df b'O{ k|sf/sf zAb 5g\ . Ps k|frLg sfnaf6}<br />

;dfg¿kdf k|rlnt x' Fb} cfPsf tT;d zAb, csf] { cfw'lgs<br />

sfndf gjlgld{t kfl/eflifs tT;d zAb . lxGbL / g]kfnL b'O6}df<br />

;dfg ¿kaf6 klxn]b]lv g} k|rlnt s]xL tT;d zAb o;k|sf/<br />

5g\—<br />

cª\u, c+z, cGt, cGTo, cjZo, cf1f, cft'/, cfu|x, cfo{,<br />

cfrf/, cfwf/, cf/De, cf/f]Uo, OR5f, pQd, pQ/, pGdQ,<br />

pBt, pTkft, pGdfb, pHHjn, pkfWofo, pbo, pTkGg, pQL0f{,<br />

C0f, Ct', Clif, Ps, Ps5q, PskIf, PsfGt, cf}iflw, cf}ifw,<br />

sIff, s6fIf, s0f{, ss{z, syf, sGof, sfn, sfo{, sf08,<br />

s'df/, s'n, s'zn, s'6'Da, sf]if, Iflt, v08, v8\u, udg, u'?,<br />

u'0f, u[x, 3ft, 36gf, rn, r/, rrf{, 5n, hGd, ho, hut\,<br />

hLjg, lht, hGd, lrGtf, tŒj, td, ltSt, t[i0ff, t}n, bUw, bftf,<br />

bfgj, blIf0f, bDklQ, b'i6, b'u{d, b'Uw, wg, wd{, wfd, lg0f{o,<br />

lgod, lgZr, lgTo, lgo'Qm, lgk'0f, klt, kfk, k'0o, k/f]If, k/d,<br />

kljq, kmn, a4, a'l4, elQm, efUo, efjgf, eljio, eLif0f, dg'io,<br />

dfGo, dGq, df]Io, d'lQm, d'lg, o1f, of]Uo, of]hgf, /fhf, /Qm,<br />

/f]u, nIo, nIdL, n'Aw, nf]s, ljho, ljgf]b, ljZj, ljgLt, ljwftf,<br />

zlQm, zf:q z'Sn, z'Ns, if6\sf]0f, ;fu/, ;d'b|, ;'v, ;'t,<br />

;'Gb/, xl/, xjg OToflb .<br />

o:tf xhf/f} F tT;d zAb g]kfnL, lxGbL, aª\ufnL cflb<br />

efiffx¿df k|f/Deb]lv g} k|rlnt eP/ klr;s]sf] s'/f cWoogaf6<br />

k|i6 x'G5 . o:tf zAbsf] cy{df klg ljz]if kl/jt{g ePsf]<br />

kfOFb}g .<br />

338


@=@ cfw'lgs sfndf k|rlnt tT;d zAb<br />

cfw'lgs sfn ljz]iftof ljleGg j}1flgs tyf ljleGg<br />

pks/0fx¿sf ;fwg a9\b} hfFbf ;DalGwt b]zx¿af6 o:tf<br />

;fwgx¿sf] k|j]z x'g yfNof] . o:tf pks/0f— ;fwgsf gfd klg<br />

ljz]if ¿kdf ljb]zL efiffsf zAbdf k|rlnt x'g yfn]kl5 o:tf<br />

zAbsf cg'jfb ;+:s[t efiffdf ul/g yflnof] . pk;u{, k|Too, b'O{<br />

jf b'O{eGbf w]/} zAbx¿nfO{ hf]8]/ klg gofF kfl/eflifs zAbx¿<br />

lgdf{0f ug{ yflnof] .<br />

o; sfo{df lxGbL / g]kfnL b'O6} efiffx¿n] k|foM Pp6}<br />

pkfo u|x0f u/]sf 5g\ . o:tf kfl/eflifs zAb ;dfg¿kaf6}<br />

k|rlnt 5g\ . o:tf kfl/eflifs zAb cbfnt, lzIffs]Gb|, j}1flgs<br />

If]q cflbdf k|rlnt x'g] cª\u| ]hL zAbx¿sf ¿kfGt/0f u/]/ klg<br />

agfO;lsPsf] 5 M<br />

clwgfos, clwsf/, cg'df]bg, cGj]if0f, cGofo, clwjStf,<br />

cleof]u, cleo'Qm, cleefjs, cEoyL{, c/fli6«o, cGt/f{li6«o, cfGbf]ng,<br />

pBf]u ljefu, pQ]hgf, pknAw, pkkTgL, pkfWoIf, pkof]u,<br />

P]lR5s cf}krfl/s, sfo{sfl/0fL, sfo{stf{ {, sfo{zfnf, u0ftGq,<br />

u[xdGqfno, u0fk"lt{, cf}Bf]lus ljsf; s]Gb|, lgbfgs]Gb|, lgof]hg,<br />

lg/f]w, lgo'lQm, lg/LIfs, k/dfb]z, kl/efiff, k~hLs/0f, lg/k/fw,<br />

dgf]gLt, dfggLo, dxfGofoflwjQmf, oftfoft, of]hgfcfof]u,<br />

kl/jf/ lgof]hg, dft[lzz'sNof0f s]Gb|, ljlgod, ;ldlt, ;+o'Qm<br />

;lrj, x:tsnf OToflb .<br />

o:tf c;ª\Vo zAb lxGbL / g]kfnLdf ;dfg¿kdf k|rlnt<br />

5g\ . cª\u| ]hL cflb ljb]zL efiffx¿sf] t'ngfdf ;+:s[t efiff g}<br />

g]kfnL / lxGbLsf] lgs6 ePsfn] oL b'j} efiffn] cfˆgf] efiffdf<br />

k|of]u x'g] zAbx¿ ;+:s[taf6} u|x0f ug] { u/]sf 5g\ .<br />

@=# lxGbLdf ljsNko'Qm, g]kfnLdf ljsNkxLg tT;d zAb<br />

s]xL tT;d zAb g]kfnLdf ax'k|rlnt 5g\ t/ lxGbLdf sd<br />

k|rlnt 5g\ . w]/} k|rlnt ePsf sf/0f g]kfnLn] tT;d zAbnfO{<br />

g} rnfpg] u/]sf] 5 . lxGbLdf o:tf tT;d zAbx¿sf] ;§f tb\ej<br />

339


jf c/aL–kmf/;L cflbsf] zAb k|rlnt x' Fb} cfPsfn] tT;d zAbsf]<br />

k|of]u uf}0f ePsf] b]lvG5 .<br />

g]kfnLdf tT;d zAb lxGbLdf tb\ej jf cGo<br />

Hjfnf<br />

nk]6]F<br />

;Ddfg<br />

sb/<br />

;'Gb/<br />

v"a;'/t<br />

:jf:Yo<br />

taLot<br />

c+z<br />

lx:;f<br />

;d"x<br />

stf/<br />

;DklQ<br />

bf}nt<br />

k|j]z<br />

bflvnf<br />

k/fdz{<br />

;nfx, d;lj/f<br />

s[i0fkIf<br />

jbL<br />

z'SnkIf<br />

;'bL<br />

bf]if<br />

P]a, km/]a<br />

C0f<br />

shf{<br />

PsfGt<br />

;'g;fg<br />

s'df/L<br />

SjfF/L<br />

j+z–s'n<br />

vfgbfg<br />

ljjfx<br />

zfbL<br />

j|taGw<br />

hg]p<br />

efUo<br />

tsbL/<br />

pT;j<br />

hn;f<br />

?lr<br />

k;Gb<br />

a'l4<br />

cSsn<br />

d'v<br />

r]x/f<br />

z/L/<br />

jbg<br />

pQd<br />

pDbf<br />

340


@=$ g]kfnLdf ax'k|rlnt, lxGbLdf ck|rlnt<br />

g]kfnLdf s]xL tT;d zAb clt k|rlnt 5g\ . lxGbLdf<br />

k|rlnt 5}gg\—<br />

s07>L M cltlk|o j:t' jf JolQm, unfdf klxl/g] Ps<br />

k|sf/sf] cfe"if0fsf lglDt s07>L zAb k|rlnt 5, h'g zAb<br />

lxGbLdf 5}g .<br />

efu–zflGt— o; zAbaf6 g]kfnLdf s'g} j:t'nfO{ w]/}<br />

hgfdf kIfkft gu/L a/fa/ afF8\g' cy{ ;lD‰OG5 .<br />

j/0fL— ljjfxdf sGof kIfsf] åf/df hGtL k'u]kl5 sGofkIfsf]<br />

k|ltlglwåf/f ul/g] j/k"hf / tT;DaGwL ljwfg .<br />

ultdlt— bzf, cj:yf, v/fa cfr/0f .<br />

clestf{— cbfntdf k]; ul/g] k|fy{gfkq, lgj]bg cflb<br />

n]Vg] JolQm .<br />

plNnlvt zAbx¿ g]kfnLdf cTolws k|rlnt 5g\ t/<br />

lxGbLdf tL zAbx¿sf] k|of]u kfOFb}g .<br />

Pp6} ljifo leGg–leGg tT;d zAbåf/f k|rlnt<br />

g]kfnL / lxGbLdf sltko tT;d zAbsf kof{ojfrL zAbx¿sf]<br />

Pp6f zAb g]kfnLdf k|rlnt 5 eg] csf] { zAb lxGbLdf k|rlnt<br />

kfOG5 .<br />

df3z'Snk~rdLdf ;/:jtLk"hfsf] cfof]hgf x'G5 . g]kfn<br />

/ ef/t b'j}lt/ o; dxf]T;jsf] k|rng 5 . o; lbgnfO{<br />

g]kfnLdf >Lk~rdL elgG5 . lxGbLdf j;Gtk~rdLsf] gfdaf6<br />

k'sfl/G5 .<br />

>fj0fz'Snk"l0f{dfnfO{ g]kfnLdf Cliftk{0fL k"l0f{dfsf] gfdaf6<br />

k'sfl/G5 . lxGbLdf /IffaGwg k|rlnt 5 .<br />

o:t} s]xL tT;d zAb lxGbLsf] t'ngfdf g]kfnLdf w]/}<br />

k|rlnt 5g\ M<br />

341


pNsf, ss{z, r08L, lgi7'/, skfn, hft, 6Lsf, l/k', z]if,<br />

jfo', x+;, slt cflb .<br />

oBlk lxGbLdf klg o:tf zAb k|rlnt 5g\ t/ ;fdfGo<br />

hghLjgdf x'g] k|rngsf cfwf/df a'´bf lxGbLeGbf g]kfnLdf<br />

w]/} Jofks 5 .<br />

o;/L g} lbg zAb lxGbLdf w]/} Jofks 5 . g]kfnLdf<br />

lbj; zAbsf] tb\ej ¿k lbpF;f] zAb ax'k|rlnt 5 . d'v<br />

zAbs] g]kfnLdf s'g} ljsNk 5}g . t/ lxGbLdf d'x pRrf/0f<br />

ul/G5 .<br />

g]kfnL / lxGbLdf k|o'Qm x'g] tT;d zAbx¿af/] cWoog<br />

ubf{ k|i6 x'G5— oL b'O6} efiffdf k|of]u x' Fb} cfPsf tT;d zAbdf<br />

Jofks cGt/ 5 . s]xL tT;d zAb g]kfnLdf ljz]if k|rlnt x'g]<br />

u/]sf 5g\ eg] lxGbLdf sd . s]xL zAb g]kfnLdf sd k|rlnt<br />

5g\ eg] lxGbldf w]/} k|rlnt . oL b'j} efiffsf] cfwf/If]q cnu–<br />

cnu ePsfn] cf–cfˆgf] If]qdf k|rlnt /Llt÷l/jfh, k/Dk/f,<br />

wfld{s ljZjf;, ;fdflhs l:ylt, /fhglts k/Dk/f, ;f+:s[lts<br />

w/ftn cflb cg]sf} F sf/0fn] oL tT;d zAbx¿sf] w]/yf]/ k|rng,<br />

;d–k|rng cflbsf] cfwf/ ag]sf] xf] .<br />

;+:s[taf6 ljsl;t sltko tb\ej zAbsf tb\ej;Fu d"n<br />

¿k -tT;d_ klg k|o'Qm x'g] u5{g\— sdaf6 sfd, sfo{af6 sfh<br />

x:taf6 xft -g]kfnLdf_ xfy -lxGbLdf_ cflb .<br />

sltko tb\ej zAbn] cfˆgf] d"n¿k -tT;d_nfO{<br />

Jojxf/df lhlt;s]sf] 5— clIf zAbaf6 cfFvf -g]kfnL_ cfFvf<br />

-lxGbL_ gfl;saf6 gfsh:tf zAbx¿ k|of]u ubf{ d"n¿klt/ sf]xL<br />

hfFb}g .<br />

w]/}h;f] tb\ej zAbn] cfˆgf] d"n tT;d ¿kdf h'g cy{<br />

lyof] To;nfO{ klg 5f]l8;s]sf 5g\ . h:t} af}4 zAbsf] cy{<br />

a'4sf cg'ofoL x'G5 . k/Gt' o;sf] tb\ej ¿k a'4' zAbn] d"v{<br />

jf c1fgL eGg] a'l‰G5 .<br />

342


g]kfnL / lxGbLdf k|rlnt s]xL tb\ej zAb<br />

oL b'j} efiffdf k|rlnt tb\ej zAbsf] cflb;|f]t Pp6} eP<br />

klg sltko zAbdf cy{ut ;dfgtf b]lvP tfklg zAbut<br />

;dfgtf b'O{cf]6} efiffdf k|rlnt tb\ej zAbsf aLr kfOFb}g .<br />

Pp6} d"n ¿kaf6 ljsl;t eP tfklg pRrf/0f, dfq, j0ff{ud,<br />

j0f{ljko{o, j0f{nf]k cflb cg]sf} F sf/0faf6 g]kfnL / lxGbLsf<br />

tb\ej zAbdf zAbut ;dfgtf k|foM b]lvFb}g .<br />

t;y{ g]kfnL efiff lxGbLs} Pp6f af]nL xf] eg]/ g]kfnL<br />

efiffk|lt b'ef{jgf /fVg]x¿n] klg of] a'´g'k5{— jf:tjdf g]kfnL /<br />

lxGbLsf] af6f] k|fs[t sfnb]lv g} 5'l§Psf] xf] clg oL b'j} efiff<br />

Pscsf{sf cg'jtL{ xf]Ogg\ . b'j} ;dfgfGt/ efiff x'g\ .<br />

g]kfnL / lxGbL k|fs[tsfnb]lv g} k[ys\<br />

F<br />

g]kfnL / lxGbL k|fs[tsfnb]lv g} k[ys\ eP/ cfPsf x'g\<br />

eGg] k|df0f oL efiffdf k|rlnt cg]sf} zAbx¿sf cfwf/df eGg<br />

;lsG5 .<br />

k|fs[t / g]kfnLdf ;dfg, lxGbLdf kl/jlt{t<br />

k|fs[t g]kfnL lxGbL<br />

alx0fL alxgL axg<br />

;c ;o ;f}<br />

;Q/L ;Q/L ;Q/<br />

nl6\7 n6\7L nf7L<br />

sf] sf] sf}g<br />

ulx/f] ulx/f] ux/f<br />

alx/f] alx/f] ax/f<br />

uf]/f] uf]/f] uf]/f<br />

5'/f] 5'/f] 5'/f<br />

343


k|fs[t / lxGbLdf ;dfg÷g]kfnLdf kl/jlt{t<br />

k|fs[t lxGbL g]kfnL<br />

s8fx s8fx s/fxL<br />

vl8of vl8of v/L<br />

k|fs[t, g]kfnL, lxGbL tLgcf]6}df leGg ¿k<br />

k|fs[t g]kfnL lxGbL<br />

vDa vfFaf] vDef<br />

uUu/ ufu|f] uu/f<br />

ulx/ ulx/f] ux/f<br />

ufjL ufO{ ufo<br />

ufd ufpF ufFj<br />

y0f y'g yg<br />

bflx0f bflxhf] bx]h<br />

aLHh lap aLh<br />

rpTyL rf}yf] rf}y<br />

k|fs[t / g]kfnLdf k|rlnt lxGbLdf ck|rlnt<br />

k|fs[t g]kfnL lxGbL<br />

sljO sOnf e"/f -/ª\u_<br />

5Ss 5Ss cfZro{<br />

b|x bx kf]v/<br />

kx'0f kfx'gf d]xdfg<br />

lk6\7 lk7f] cfF6f<br />

lauf/ lauf/ g'S;fg<br />

a6\6 af6f] /f:tf<br />

d0f':o dflg; cfbdL<br />

d2n dfbn 9f]ns<br />

344


dxd\ dx zxb<br />

?Svf] ¿v k]8<br />

hf]Jj0fd\ hf]jg hjfgL<br />

5fjcf] 5fp/f aRrf<br />

dfq kl/jt{gsf;f ;dfg tb\ej zAb<br />

lxGbLdf c sf/fGt cyjf cf sf/fGt ePsf tb\ej zAb<br />

g]kfnLdf cf]sf/fGt ¿kdf 5g\ M<br />

lxGbL g]kfnL<br />

cfu cfuf]<br />

vDef vfFaf]<br />

;;'/ ;;'/f]<br />

pFrf pFrf]<br />

bLof bLof]<br />

b'anf b'Anf]<br />

ljz]if0fd"ns zAb<br />

ljz]if0fd"ns tb\ej zAbx¿ lxGbLdf k|foM cfsf/fGt x'g]<br />

u5{g\ . g]kfnLdf cf]sf/fGt ePsf 5g\ .<br />

lxGbL g]kfnL<br />

sfnf sfnf]<br />

gLnf gLnf]<br />

tLvf tLvf]<br />

ax/f alx/f]<br />

x/f xl/of]<br />

uf]/f uf]/f]<br />

ux/f ulx/f]<br />

dxFuf dxFuf]<br />

345


zAbfGt n Jo~hg<br />

sltko zAbfGt n Jo~hg ePsf tT;d zAbaf6 ag]sf<br />

g]kfnL tb\ej ¿kdf klg n Jo~hgdf kl/jt{g cfPsf] 5}g t/<br />

To;}sf] lxGbL tb\ej ¿kdf nsf] 7fpFdf / ePsf] kfOG5 M<br />

;+:s[t tT;d g]kfnL tb\ej lxGbL tb\ej<br />

c§fnL c6fnL c6f/L<br />

z[ufn l;ofn l;cf/<br />

st}–st} o;sf] ljk/Lt cyf{t\ g]kfnLdf / ePsf] 5—<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

sfi6kmn s6x/ s6xn<br />

sbnL s]/f s]nf<br />

;+:s[t :t<br />

;+:s[t tT;d zAbsf] zAbflb :tsf] g]kfnLdf y', lxGbLdf<br />

y ePsf] 5 . ;+:s[t :tgaf6 y'g -g]kfnL_ yg -lxGbL_ zAbfGt<br />

:tdf eg] ;sf] cfsf/ ePsf] 5 . k/Gt' g]kfnLdf zAbfGt t<br />

ablnPsf] 5}g, lxGbLdf tsf] y ePsf] kfOG5 M<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

x:t xft xfy<br />

x:tL xfQL xfyL<br />

tT;d zAbsf] cGTo pmsf/<br />

;+:s[t tT;d zAbsf] cGTo pmsf/ g]kfnLdf pmsf/ g}<br />

/x]sf] 5 t/ lxGbLdf c ePsf] 5 M<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

Zj>" ;f;" ;f;<br />

g]kfnLdf p sf/fGt lxGbLdf j sf/fGt<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

u|fd ufpF ufFj<br />

346


3ft 3fp 3fj<br />

kfb kfp kfFj<br />

g]kfnLdf dWo p sf/, lxGbLdf j sf/dWo<br />

g]kfnL tb\ej lxGbL tb\ej<br />

pQfpnf] ptfjnf<br />

s;fpg' s;jfgf<br />

;'gfpg' ;'gjfgf<br />

;fpg ;fjg<br />

g]kfnLdf zAbdWo Osf/, lxGbLdf osf/<br />

g]kfnL sf]on<br />

sf]Onf sf]onf<br />

g]kfnLdf zAbfGt O{sf/, lxGbLdf osf/<br />

g]kfnL lxGbL<br />

ufO{ ufo<br />

wfO{ wfo<br />

lxGbLsf tb\ej zAb g]kfnLdf<br />

lxGbLefiffdf k|rlnt s]xL tb\ej zAb g]kfnLdf klg<br />

;dfgfGt/ ¿kdf k|rlnt 5g\ . k/Gt' g]kfnL efiffn] cGo<br />

efiffaf6 lnPsf zAb s]xL kl/jt{gsf ;fy dfq u|x0f u/]sf]<br />

kfOG5 .<br />

lxGbL g]kfnL<br />

crDef crDd<br />

cg"7f cgf}7f]<br />

On} +rL cn} FrL<br />

3'8sL 3'sL{<br />

347


+<br />

g]kfnLdf ;+:s[t lgld{t tb\ej zAb, lxGbLdf cfuGt's zAb<br />

g]kfnLdf w]/} o:tf tb\ej zAbx¿ 5g\ hf] ;+:s[taf6 lgld{t<br />

ePsf 5g\ t/ lxGbLdf o:tf zAbsf 7fpFdf ;+:s[t–lgld{t tb\ej<br />

zAb geP/ cfuGt's c/aL cyjf kmf/;Lsf zAbx¿ kfOG5g\ M<br />

;+:s[t -tT;d_ g]kfnL -tb\ej_ lxGbLdf k|rlnt zAb<br />

s'Ss'6 s'v'/f] d'uf{ -kmf/;L_<br />

sf]dn sdnf] g/d<br />

bfl8dd\ bfl/d cgf/ -kmf/;L_<br />

kf/fjt k/]jf sa"t/ -kmf/;L_<br />

kL8f kL/ bb{ -kmf/;L_<br />

dw' dx zxb -kmf/;L_<br />

/Qmd /ut v"g -kmf/;L_<br />

l/Qm l/QL vfnL -kmf/;L_<br />

and\ an tfst -kmf/;L_<br />

g]kfnL tyf lxGbLsf cfb/fyL{ tb\ej zAb<br />

g]kfnL tyf lxGbLdf k|rlnt ;j{gfdjfrL zAbx¿df klg<br />

k|foM ;dfgtf kfOFb}g . ljz]iftM cfb/fyL{ ;j{gfd zAbdf w]/}<br />

leGgtf 5 .<br />

g]kfnLdf tkfO{ eGbf lxGbLsf] cfk zAbsf] t'ngfdf lgs}<br />

b'Anf] 5 . pbfx/0fdf x]/f} F— g]kfnLdf tkfO{ +eGbf a9L cfb/ oxfF<br />

pxfF zAbaf6 ‰lNsG5 . c‰ w]/} cfb/ ug' {kbf{ xh'/ zAbsf]<br />

k|of]u x'G5 . cfk"m zAb klg cfb/ ul/g] JolQmk|lt x'G5 . k/Gt'<br />

lxGbLdf Pp6} cfk zAbn] dfq sfd rnfpg'k5{ .<br />

cfuGt's zAb<br />

h'g;'s} efiffdf klg cfuGt's zAbsf] /fd|f] :yfg /x]sf]<br />

x'G5 . cfuGt's zAb hlt ;dfj]z ug{ ;Sof] Tolt g} Tof] efiff<br />

pGgt sxnfpF5 . o;sf/0f g} cª\u| ]hL efiff ljZjdf pGgt<br />

7xl/Psf] xf] . ljleGg cfjfudg, Jofkf/ tyf cGo sltko<br />

348


sf/0fn] ubf{ Pscsf{ efiffsf] efiffz}nLsf] ;Dks{ x'G5 . o;}af6<br />

efiffsf] cfbg–k|bfg x'G5 .<br />

g]kfnL / lxGbLsf tb\ej zAbsf] t'ngf ug] { qmddf, oL b'O{<br />

efiffaLr h'g efiffn] cfuGt's zAb s'g ¿kdf /x]sf 5g\ eGg]<br />

s'/f b]vfpg' g} pko'Qm x'g]5 . oL b'O{ efiffdf k|o'Qm x'g]<br />

cfuGt's zAbdf d'Vo e]b— sltko cfuGt's zAb g]kfnLdf<br />

tb\ej ¿kdf k|rlnt x'g' / lxGbLdf tT;d ¿kd} /xg' xf] .<br />

kmf/;Laf6<br />

lxGbL g]kfnL<br />

sfzdsz s;fs;<br />

rfnfs rnfv<br />

tDafs" tdfv'<br />

k]zfa lk;fk<br />

c/aLaf6<br />

lxGbL g]kfnL<br />

lsZd lsl;d<br />

tfsLb tflutf<br />

h'Nd h'n'd<br />

gf}s/ gf]s/<br />

asfof aSof}tf]<br />

cª\u| ]hLaf6<br />

lxGbL g]kfnL<br />

n]lˆ6g]G6 nK6g<br />

hg/n hg] {n OGoflb<br />

o;/L lxGbL / g]kfnLsf tb\ej zAbnfO{ s]nfP/ x]bf{<br />

oL b'j} efiffaLr 7"nf] cGt/ 5 . oL b'j} efiff k/:k/ cfl>t<br />

efiff geP/ ;dfgfGt/ efiff x'g\ . oL b'O{cf]6}sf] cf–cfˆgf]<br />

349


;flxTo 5 . If]q km/s 5 . cf–cfˆg} 9ª\un] ljsl;t eP/<br />

cfPsf 5g\ .<br />

tb\ej zAbsf] oL b'j} efiffdf ljz]if dxŒj ePsf] s'/f<br />

ljåfg\x¿n] dfg]sf 5g\ . lxhf]cfh efiffdf ‰/f]{kg Nofpg]<br />

k|lqmofcGtu{t tb\ej zAbsf] dxŒj lgs} a9]sf] 5 .<br />

…tb\ej zAb g} c;nL lxGbL zAb x'g\ t;y{ oLk|lt ljz]if<br />

df]x x'g'k5{ .Ú !)<br />

…tb\ej zAb g} g]kfnL efiffsf] ljsf;qmddf cfPsf zAb<br />

x'g\ . o:tf zAb g]kfnLn] k}t[s ;DklQsf ¿kdf k|fKt u/]sf]<br />

5 .Ú !! lxGbL tyf g]kfnL b'j} efiffIf]qsf ljåfg\x¿n] tb\ej<br />

zAbnfO{ ljz]if dxŒj lbg yfn]sf] s'/f dflysf egfOaf6 k|:6<br />

x'G5 .<br />

#=^ ;dfg¿kdf k|rlnt tb\ej–zAb<br />

g]kfnL / lxGbLdf clwsf+z tb\ej zAb ;dfg¿kn] ;dfg<br />

cy{df k|rlnt 5g\ . oBlk tT;d zAbsf] h:tf] k"0f{tof ;dfg<br />

tb\ej zAb kfOFb}gg\ . tb\ej zAbsf] pRrf/0fdf cyjf ljsf;–<br />

k|lqmofdf :yfge]bsf sf/0f kof{Kt leGgtf x'G5 . lxGbL efiffdf<br />

klg :yfge]b x'g]lalQs} sltko zAbx¿sf] pRrf/0f ablnG5 .<br />

dfq, Wjlge]b cflbnfO{ lnlvt ¿kdf dfGotf glbg' csf] { s'/f .<br />

g]kfnL / lxGbLsf tb\ej zAbx¿sf] aLr c;dfgtf x'g' :jefljs<br />

g} xf] .<br />

lxGbL / g]kfnLdf ;dfg tb\ej<br />

;+:s[t -tT;d_ g]kfnL -tb\ej_ lxGbL -tb\ej_<br />

u[x 3/ 3/<br />

cfzf cf; cf;<br />

sd{ sfd sfd<br />

!)= wL/]Gb| jdf{, lxGbL efiffsf Oltxf;, ci6d ;+:s/0f, k[i7 &) .<br />

!!= r"8fdl0f aGw', g]kfnL efiffsf] pTklQ, k|yd ;+:s/0f, k[= (! .<br />

350


3f]6s 3f]8f 3f]8f<br />

t}n t]n t]n<br />

s0f{ sfg sfg<br />

gfl;sf gfs gfs<br />

#=& dfqf kl/jt{gsf ;fy ;dfg tb\ej zAb<br />

lxGbLdf csf/fGt cyjf cfsf/fGt tb\ej zAb g]kfnLdf<br />

cf]sf/fGt M<br />

;+:s[t -tT;d_ g]kfnL -tb\ej_ lxGbL -tb\ej_<br />

clUg cfuf] cfu<br />

pRr pFrf] pFrf<br />

:tDe vfFaf] vDef<br />

bLks bLof] bLof<br />

jT; aRrf] aRrf<br />

Zj;'/ ;;'/f ;;'/<br />

#=* ljz]if0fjfrs tb\ej zAb<br />

;+:s[tsf ljz]if0fjfrs tT;d zAbx¿sf] cGTo csf/<br />

lxGbLsf] tb\ej ¿kdf cfsf/ ag]sf] 5 eg] g]kfnLdf cf]sf/—<br />

;+:s[t -tT;d_ g]kfnL -tb\ej_ lxGbL -tb\ej_<br />

sfnM sfnf] sfnf<br />

xl/tM xl/of] x/f<br />

gLnM gLnf] gLnf<br />

uf}/M uf]/f] uf]/f<br />

tLI0f tLvf] tLvf<br />

u+eL/ ulx/f] ux/f<br />

alw/ alx/f] ax/f<br />

dxf3{ dxFuf] dxFuf<br />

b'a{n b'Anf] b'anf<br />

351


#=( dfqf, Jo~hg cflbdf kl/jlt{t tb\ej zAb–zAbfGt n<br />

Jo~hg<br />

sltko zAbfGt n Jo~hg tT;d zAbsf] nsf] g]kfnL<br />

tb\ej ¿kdf kl/jt{g ePsf] 5}g, lxGbLdf nsf] :yfgdf …/Ú<br />

k|rlnt 5—<br />

;+:s[t -tT;d_ g]kfnL -tb\ej_ lxGbL -tb\ej_<br />

c6\6fnL c6fnL c6f/L<br />

z[ufn l;ofn -:ofn_ l;uf/<br />

sltko zAbdf ljk/Lt cyf{t\ lxGbLdf …nÚ g]kfnLdf …/Ú<br />

ePsf] 5 .<br />

;+:s[t -tT;d_ g]kfnL -tb\ej_ lxGbL -tb\ej_<br />

sfi6kmn s6x/ s6xn<br />

sbnL s]/f s]nf<br />

;+:s[t :tsf] lxGbLdf y g]kfnLdf y'<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

:tg y'g yg<br />

zAbflb cf] :j/<br />

;+:s[t tT;d zAbsf] cflb cf] sf] lxGbLdf xf] ag]sf] 5<br />

eg] g]kfnLdf cf] g} k|rlnt 5 M<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

cf] cf] -;Daf]wgzAb_ xf]<br />

zAb dWo ; Jo~hg tyf zAbfGt t<br />

lxGbL tyf g]kfnL b'O6} efiffdf ;+:s[tsf] zAbdWo ;sf]<br />

cfsf/df kl/jt{g ePsf] 5 . t/ o:tf zAbsf] cGTo t j0f{sf]<br />

lxGbLdf y ePsf] 5 eg] g]kfnL t g} l:y/ 5 M<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

x:t xft xfy<br />

x:tL xfQL xfyL<br />

352


zAbfGt z Jo~hg<br />

;+:s[t tT;d zAbsf] cGTo z lxGbLdf k|foM x ePsf]<br />

5 . g]kfnLdf eg] st} O 5 st} / ag]sf] 5 . clg st} xsf]<br />

nf]k ePsf] 5 .<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

åfbz afx| af/x<br />

iff]8z ;f]x| ;f]nx<br />

Psfbz P3f/ Uof/x<br />

rt'b{z rf}w rf}bx<br />

;Ktbz ;q ;qx<br />

;+:s[t tT;d zAbsf] cGTo pm :j/<br />

;+:s[tdf k|o'Qm zAbfGt pm sf] lxGbLdf csf/ ag]sf] 5<br />

eg] g]kfnLdf pm g} k|rlnt 5 M<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

Zj>" ;f;" ;f;<br />

g]kfnLdf psf/fGt lxGbLdf jsf/fGt<br />

;+:s[t -tT;d_ g]kfnL -tb\ej_ lxGbL -tb\ej_<br />

u|fd ufpF ufj<br />

cfd cfpF cfFj<br />

3ft 3fp 3fj<br />

kfb kfp kfFj<br />

g]kfnLdf dWo p lxGbLdf j<br />

g]kfnL -tb\ej_ lxGbL -tb\ej_<br />

pQfpnf] ptfjnf<br />

8/fpg' 8/fjgf<br />

;'gfpg' s;jfgf<br />

;fpg ;fjg<br />

353


lxGbLdf dWo o g]kfnLdf O<br />

lxGbL g]kfnL<br />

sf]on sf]OnL<br />

sf]onf sf]Onf<br />

lxGbLdf cGTo o g]kfnLdf O<br />

lxGbL g]kfnL<br />

ufo<br />

ufO{<br />

wfo<br />

wfO{<br />

#=! g]kfnL k|rlnt lxGbLdf ck|rlnt tb\ej zAb<br />

;+:s[tsf cg]sf}F tT;d zAb ljs[t eP/ k|fs[t x'Fb}<br />

g]kfnLdf tb\ej ¿kdf k|rlnt ePsf 5g\ t/ lxGbLdf o:tf zAb<br />

k|rlnt 5}gg\ M<br />

;+:s[t k|fs[t lxGbL g]kfnL<br />

b[9 b8 b/f] dha't<br />

klt kO{ kf]O{ klt<br />

slkn sljn sOnf] e"/f<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

k/fl/ k/f/ bf] ;fn kxn]<br />

XoM lxhf] latf x'cf sn<br />

cf;Lt\ cl:t s'5 lbg kxn]<br />

dg'io dflg; cfbdL<br />

d;[0f dl;g' d'nfod<br />

jqm afª\uf] 6]9f<br />

;'u[x ;'U3/ ;kmf<br />

;dfg ¿kdf k|rlnt tb\ej zAb<br />

;+:s[t -tT;d_ g]kfnL -tb\ej_ lxGbL -tb\ej_<br />

sfo{ sfh sfh<br />

sd{ sfd sfd<br />

354


uf] ufO{ ufo<br />

dftf cfdf dfF<br />

u]x 3/ 3/<br />

od'gf hd'gf hd'gf<br />

nIf0f nlR5g nR5g<br />

do"/ d'h"/ df]/<br />

clUg cfuf] cfu<br />

pRr pFrf] pFrf<br />

b'a{n b'Anf] b'anf<br />

cfzf cf; cf;<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

låtLo k|x/ bf]k/ bf]kx/ -dWofXg_<br />

If]q v]t -s]jn wfg /f]lkg]_ v]t -;Dk"0f{_ pkh,<br />

pj{/ e"ld<br />

:yfg y/ -g]kfnLdf pkgfdaf]w_ y/ -:yfgljz]if_<br />

g]kfnL / lxGbLdf cy{ leGgtf<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

bLkfjnL b]jfnL lbjfnL<br />

plNnlvt bLkfjnLaf6 ag]sf] lxGbL tb\ej bLjfnL zAbaf6<br />

Pp6f ltxf/ljz]ifsf] af]w x'G5 k/Gt' g]kfnL tb\ej b]jfnL<br />

zAbaf6 s'nb]jtfsf] ljz]if k"hf ;lD‰G5 .<br />

ltlyjf/ zAbaf6 ljsl;t tb\ej zAb<br />

ltlyjf/ zAbaf6 lxGbLdf Tof}xf/ tyf g]kfnLdf ltxf/<br />

leGg–leGg tb\ej zAb ljsl;t 5g\ . oL b'O6} zAbsf] cy{df<br />

leGgtf 5 . lxGbLdf Tof}xf/ zAbaf6 g} s'g} klg kj{–<br />

pT;jljz]ifsf] af]w x'G5 . g]kfnL ltxf/ zAbaf6 s]jn odk~rs<br />

-bLkdflnsf–e|ft[låtLof_ ;lD‰OG5 . lxGbL Tof}xf/ zAbsf] cy{sf]<br />

lj:tf/ 5 t/ ltxf/sf] cy{ ;ª\s'rg ePsf] 5 .<br />

355


#=!$ k[ys\–k[ys\ tT;d zAbaf6 ljsl;t tb\ej zAb<br />

Ps} j:t'sf] cy{af]w u/fpg] ;+:s[t zAbdWo] s'g} Pp6f<br />

zAbsf] tb\ej¿k lxGbLdf ljz]if k|rlnt 5 eg] g]kfnLdf To;}sf]<br />

kof{ojfrL csf] { tT;d zAbaf6 tb\ej¿k ljsl;t ePsf] 5 .<br />

xl/0f Ps kz'ljz]if zAbsf] lxGbLdf lx/g zAb tb\ej<br />

¿kdf k|rlnt 5 . g]kfnLdf xl/0fsf] g} kof{ojfrL zAb d[uaf6<br />

ag]sf] ldu{ tb\ej ¿k k|rlnt 5 . ;"o{ zAbsf] ljsl;t ¿k<br />

;"/h lxGbLdf k|rlnt 5 . g]kfnLdf csf] { kof{ojfrL 3d{<br />

zAbaf6 ljsl;t 3fd zAb ;"o{ cy{df k|rlnt 5 . o;} k|sf/<br />

rGb| | zAb tb\ej¿k rfFb zAb lxGbLdf Jofks 5 . g]kfnLdf<br />

Hof]T:gf zAbsf] tb\ej ¿k h"g zAb rGb|sf] af]ws 5 .<br />

#=!% lxGbL Pj+ g]kfnLsf lqmofx¿<br />

g]kfnLdf s]xL lqmofx¿ hf] g]kfnLdf k|rlnt 5g\ lxGbLdf<br />

k|rlnt 5}gg\ M<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

j;\–j;lt a:5 a}7tf x}<br />

vg\–vglt vG5 vf]btf x}<br />

r/\–r/lt r5{ r'utf x}<br />

s]xL tb\ej lqmofx¿ hf] g]kfnLdf k|rlnt lxGbLdf 5}gg\ M<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

e0f\–e0flt eG5 sxtf x}<br />

qmL–qmL8lt lsG5 v/Lbtf x}<br />

pt±rnÖpRrfnolt rfN5 p7ftf x}<br />

tIf–tIflt tf:5 l5ntf x}<br />

#=!^ g]kfnLdf tT;d ¿kd} k|rlnt, lxGbLdf tb\ej ¿k<br />

;+:s[t g]kfnL lxGbL<br />

cfZro{ cfZro{ cr/h<br />

wd{ wd{ w/d<br />

356


{<br />

{<br />

sd{ sd{ s/d<br />

k"0f{ k"0f{ k"/g<br />

d"v{ d"v{ d"/v<br />

eQm eQm eut<br />

tLy{ tLy{ tL/y<br />

st{Jo st{Jo s/ta<br />

lj£g lj£g lj3g<br />

e|d e|d e/d<br />

;"o{ ;"o{ ;'/h<br />

dfly g]kfnL / lxGbL efiffx¿sf] ;fdfGo t'ngf ub} b'j}<br />

efiffx¿df k|o'Qm tT;d zAb Pj+ tb\ej zAbsf] ;dfgtf /<br />

ljifdtfaf/] ;ª\If]kdf pNn]v ul/Psf] 5 . ;fy} lxGbL tyf<br />

g]kfnLsf tb\ej zAbx¿sf] t'ngfaf6 b'O6} efiffx¿sf aLr s]xL<br />

;dfgtfsf ;fy} w]/} k/:k/ leGgtf 5 eGg] s'/f af]w x'G5 . oL<br />

b'O6} efiffx¿ ;dfgfGt/ efiff x'g\ . clg Pp6} d"n cyf{t\<br />

;+:s[taf6 ljsl;t x'g\ t/ If]q leGgtfsf sf/0f b'j}df c;dfgtf<br />

x'g' :jefljs 5 .<br />

lxGbL tyf g]kfnL b'O6} efiffdf ;+:s[tsf tT;d zAb<br />

cyjf tb\ej zAb g} d'Vo zAb;d"x x'g\ . cfhsf efiffj}1flgsx¿<br />

tT;d tyf tb\ej b'O6} zAb;d"xnfO{ ;dfg¿kaf6 k|of]u ub}<br />

cfPsf 5g\ .<br />

lxGbLdf /fli6«o–cGt/f{li6«o— bL3{ Osf/fGt .<br />

;ª\Vofjfrs …sltÚ zAbsf] g]kfnLdf s'g} tb\ej ¿k 5}g,<br />

lxGbLdf …lstgfÚ zAb …sltÚsf] :yfgdf k|rlnt 5 .<br />

k|:t't cfn]v tof/ kfg{— ;+:s[t, g]kfnL, k|fs[t / lxGbLsf<br />

ljleGg sf]z / Jofs/0fx¿sf] ;xfotf lnOPsf] 5 . lj:t[ttfsf<br />

eon] ;a}sf] pNn]v ug{ ;lsPg .<br />

<br />

357

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!