Download - ราชวิทยาลัย โสต ศอ นาสิกแพทย์ แห่งประเทศไทย

บทที่ 5 อภิปรายผล
ผู้ ป่ วย Deep neck infection ในโรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช พบอุบัติการณ์ร้อยละ 9.50
ของผู ้ป่ วยที่นอนโรงพยาบาลในแผนกโสต ศอ นาสิก ซึ่งใกล้เคียงกับ pilot study ที่ได้ร้อยละ 10
แต่เมื่อเปรียบเทียบกับโรงพยาบาลชัยภูมิที่มีอุบัติการณ์ร้อยละ 21 1 ถือว่าต่างกันมากถึงสองเท่า
อาจเนื่องจากประชากรทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีจํานวนมากกว่ามาก จากการศึกษานี ้พบ
ผู ้ป่ วยตั ้งแต่อายุ 5-93 ปี อายุเฉลี่ย 36.86 ปี ช่วงอายุที่พบบ่อยที่สุดคือ 21-30 ปี (24.62%) ซึ่ง
สอดคล้องกับข้อมูลจากโรงพยาบาลอื่นๆ 1-4 ที่พบผู ้ป่ วยอยู่ในวัยทํางานมากที่สุด
ตําแหน่งที่มีการอักเสบติดเชื ้อมากที่สุดในการศึกษานี ้คือ peritonsillar space (29.23%)
รองลงมาคือ Submandibular space (20%) เมื่อเปรียบเทียบกับ โรงพยาบาลขอนแก่น 2 พบ
Submandibular space มากที่สุด 32.49% รองลงมาคือ Parotid space 25.1% , โรงพยาบาล
รามาธิบดี4 พบ Masticator space และ submandibular space มากที่สุด(27.4%) จะเห็นได้
ว่า Submandibular space infection พบได้บ่อยทั ้งในภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ,
Parotid space abscess พบได้น้อยใน ภาคกลาง แต่พบเป็ นอันดับต้นๆใน ภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ และเมื่อเปรียบเทียบข้อมูลกับประเทศแถบเอเชียด้วยกัน (Huang TT,et al 7
ประเทศไต้หวันและ Lee JK ,et al 6 ประเทศเกาหลี) พบ parapharyngeal space มากที่สุด ตาม
ด้วย Submandibular space
CT scan เป็ นเครื่องมือสําคัญในการช่วยวินิจฉัย deep neck infection 7,9 เนื่องจาก
สามารถแยกฝี หนองกับ cellulitis ได้
6,7 นอกจากนั ้นยังบอกขอบเขตการลุกลามของโรคและเป็ น
แนวทางในการวางแผนรักษาได้ แต่ไม่จําเป็ นต้องทําทุกรายเช่น รายที่ดูดเจาะได้หนองชัดเจน แต่
อาจทําCT scan เมื่ออาการของผู ้ป่ วยไม่ดีขึ ้นหลังรักษา 24-48 ชั่วโมง เช่นเดียวกันหากดูดเจาะ
ไม่ได้หนองอาจลองให้ยาปฏิชีวนะไปก่อนและเฝ้ าติดตามอาการ หากผู ้ป่ วยไม่ดีขึ ้นภายใน 24-48
ชั่วโมงแนะนําให้ทํา CT scan 8,9
สาเหตุของการอักเสบติดเชื ้อที่พบมากที่สุดจากการศึกษานี ้และการศึกษาอื่นๆ ทั ้งในและ
ต่างประเทศ พบเหมือนกัน คือติดเชื ้อที่ฟัน (31%-80%) 1-4,5-7,9 รองลงมาคือทอนซิลอักเสบ 5 บาง
รายไม่ทราบสาเหตุในการศึกษานี ้พบ13.85% ซึ่งพบน้อยกว่าการศึกษาอื่นๆ (25%-73%) 5-7
จากการศึกษานี ้จะเห็นได้ว่าตําแหน่งที่พบการอักเสบมากที่สุด คือ Peritonsillar infection
กับสิ่งที่คิดว่าน่าจะเป็ นสาเหตุที่พบมากที่สุด คือฟันผุ ไม่มีค่อยมีความเกี่ยวข้องกัน เนื่องจากส่วน
ใหญ่ peritonsillar abscess มักมีสาเหตุมาจากทอนซิลอักเสบ 8 จากการศึกษาของ Galioto NJ. 8
ที่สันนิษฐานว่าเมื่อเกิดทอนซิลอักเสบทําให้ Weber’s glands (กลุ่ม mucous salivary glands ที่
อยู่เหนือต่อทอนซิลบริเวณเพดานอ่อนและมีท่อเชื่อมระหว่างต่อมนํ ้าลายกับทอนซิล) เกิดการ