Canada di Punjabi Kahani - Karamjit Singh - Panjabi Alochana
Canada di Punjabi Kahani - Karamjit Singh - Panjabi Alochana
Canada di Punjabi Kahani - Karamjit Singh - Panjabi Alochana
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1<br />
knyzf dI pMjfbI khfxI dy mUlL srokfr:<br />
kQf knyzf dy sMdrB ivc<br />
zf: krmjIq isMG<br />
kQf knyzf (sMpfdk-suKvMq huMdl aqy sfDU ibinMg) pusqk Aupr ivcfr krn ligaF pihlf svfl ieh pYdf<br />
huMdf hY ik jo lyKk afpxy afp nUM prvfsI aKvfAuxf psMd nhIN krdy Auh hux knyzf dy khfxIkrF dy qOr qy<br />
sfzy sfhmxy afey hn.ies sMigRh qoN bfd, ieMglYNz dI pMjfbI khfxI qy amrIkf dI pMjfbI khfxI dy sMigRh<br />
afAux dI sMBfvnf bx geI hY. asl ivc afpxy afp nUM muK-pMjfbI khfxI dI Dfrf ivc sQfn insicq<br />
krvfAux df Xqn qy afpxI vwKrI pCfx bxfAux leI ‘kQf knyzf vrgy sMigRhF df afAuxf ieko vrqfry dy do<br />
pihlU hn. iesy leI ies bfry vDyry icMqq hox dI loV nhIN hY.inwjI qOr qy asIN ienHF sfry khfxIkfrF nUM muwK-<br />
Dfrf df ihwsf hI mMndy hF.<br />
kQf knyzf pVHidaF dUsrI gwl jo sfzf iDafn iKwcdI hY Auh hY ‘pRvyiÈkf ivc zf: rGbIr isMG vloN AuTfe geY<br />
kuJ svfl. pihlf svfl qF prvfsI lyKk dI pirBfÈf df hI hY ijs anusfr , “ prvfsI pMjfbI lyKkF dy<br />
pRsMg ivc AunHF lyKkF df iËkr ho skdf hY jo swcmuwc prvfs dy anuBv ivcoN guËr ky Aus anuBv nUM<br />
rcnfqmk pRgtfa dyx dI smwrQf rwKdy hn” ieh kQn prvfsI lyKkF nUM kyvl prvfs dy anuBvF qwk hI<br />
sImq kr idMdf hY jo afpxy afp ivc Êlq Dfrxf hY.jo vI pMjfbI ivdyÈ ivc vsdf hY Auh prvfsI vI hY qy<br />
pMjfbI vI qy jo lyKk prvfs ivc rihMdf hYieaf rcnf kr irhf hY Auh pMjfbI dI muK-Dfrf df ihwsf hox dy<br />
bfvjUd prvfsI vI hY.iek QF df lyKk iek qrFH df anuBv pyÈ kry qy dUsrf koeI iksy hor qrHF df, ieh lyKk<br />
dI rcnfÈIlqf nUM CFgx vflLI gwl hY jo pRvfx nhIN kIqI jf skdI.<br />
‘pRvyiÈkf dy lyKk nflL ies qwQ Aupr koeI JgVf nhIN ik kYnyzf dy lyKk AuQoN dy smfijk siBafcfr ivc<br />
pMjfbIaF dy ieksur hox dI smwisaf nUM ivsqfr idMdy hn.ienHF dIaF khfxIaF ivc dUsrIaF kOmIaqF nfl inwGy<br />
sMprk dy vyrvy gfieb hn qy ieh rcnfkfr, aOrq dI mukfblqn afËfdI nUM icqrdy hn.“sB lyKkF dI<br />
vizafeI ies ivc hY ik Auh dvMd, ivroDfBfs qy qxfAu df pfTk nUM aihsfs krvfAuNdy hoey, afpxy vloN koeI<br />
Pqvf nhIN idMdy” afpxI vloN Pqvf nf dyx df ieh arQ nhIN lYxf cfhIdf ik rcnfkfrF df idRÈtIkox ienHF<br />
khfxIaF ivcoN gfieb hY blik ies ies gwloN knyzf dy sfry khfxIkfr pRgqIÈIl hn ik Auh nslpRsqI df,<br />
srmfeydfrI isstm dIaF ÈoÈnkfrI nIqIaF df, iesqRI nUM lqfVx df qy hr Aus smfijk burfeI df ivroD<br />
krdy hn jo amfnvI hY.bËurgF pRqI kuqfhI vI iesy sMDrB ivc vyKxI cfhIdI hY.“ knyzf ivc pRvfn cVH rhI<br />
pRvfsIaF dI nvIN pIhVI qF avwÈ hI BU-hyrvy vrgy BfvF qoN mukq hY.hF, jgIrU ipCokV ivcoN Xkdm ivkisq
2<br />
pUMjIvfdI siBafcfr ivc pRvyÈ krn aqy pdfrQ suK-suivDf vflLy nvyN cuigrdy ivc CyqI pYr jmfAux leI<br />
XqnÈIl hox nfl inwj, pirvfr aqy BfeIcfry dI pwDr Auqy jo qxfAu AuBrdf hY, Auh anuBv pMjfbIaF dy<br />
prvfs vflLy sBnF ivkisq pwCmI pUMjIvfdI dyÈF ivc sFJf hY” ikAuNik lyKk aijhy smfj ivcoN gey hn jo<br />
ivkfs ÈIl hY qy ijwQy srmfeydfrI ny jfgIrdfrI nflL ajy vI gwTjoV bxfeI rwiKaf hoieaf hY. ieh gwTjoV<br />
ieMglYNz vrgf pRqIk rUp ivc nhIN sgoN ies gwTjoV ny pUrI BfrqI/pMjfbI mfniskqf nUM pRBfivq kIqf hoieaf<br />
hY. aijhy smfj ivcoN jdoN koeI pMjfbI lyKk pRgqIvfdI idRÈtIkox lY ky ivkisq pUMjIvfdI smfj ivc pRvyÈ<br />
krdf hY qF AusnUM qy Aus vrgy hor lokF nUM sB qoN pihlI smwisaf ienHF do siBafcfrF dy pfVy ivc qflmyl<br />
ibTfAux dI afAuNdI hY ijs nUM sulJfAuxf iksy iekwly-kfry ivakqI df kMm nhIN hY.iesy leI koeI vI ivakqI<br />
anykF asMqulqfvF df iÈkfr ho jFdf hY.iesy siBafcfrk ByV ivcoN ipCFh qkfAux dI pRivrqI vI pYdf huMdI hY.<br />
pRIqm iswDU qy kuJ hor ivdvfnF ny ieh qwQ vl sfzf iDafn duafieaf hY ik pMjfb pRiq AudryvyN dI siQwqI<br />
ËmIn jfiedfd vfilaF nfloN <strong>di</strong>lq lokF dI iblkul vwKrI hY ikAuNik AunHF pfs iewQy ijhVf dujYgI vflLf mfhOl<br />
hY Auh pwCm ivc ÊYr hfËr hY .ieh TIk hY ik pwCmI dyÈF ivc BfrqI smfj vrgI jfq-pfq dI siQqI nhIN qy<br />
ieQoN geY <strong>di</strong>lq ieQoN nfloN vDyry Kuwly rUp ivc ivcrdy hn prMqUM ieDroN geY qQfkiQq Auc jfqI dy lokF nY AuwQy<br />
jf ky vI ies ibmfrI nUM kfiem riKwaf hY.hrpRIq syKf dI khfxI ‘ivckfrlI sVk iesy smwisaf nfl do cfr<br />
huMdI hY. ies khfxI ivc iswDU-julfhy(jwt-<strong>di</strong>lq) df ivroD do idlF nUM awj vI imlx nhIN idMdf. ivckfrlI<br />
sVk sdIvI jfq vMz dI pRqIk bx jFdI hY.“AunHF dy Gr lwgI gurU nfnk dI qsvIr pridaF ipwCy luk jFdI.<br />
ieho qsvIr sfzy Gr vI hY. kmfl hY dohIN GrIN ieko ijhIaF qsvIrF. Auh vI pMjfbI asIN vI pMjfbI Auh vI<br />
mlveI asIN vI mlveI Auh julfhy asIN jwt. ivckfr iek sVk hY qy sVk Aupr sUlLF AugIaF hoeIaF hn”<br />
(pMnf- 89[)aijhI pftoDfV nslpRsqI ivrwuD lVfeI lVn ivc bfDk iswD huMdI hY. lyKk nslpRsqI aqy jfqpfq<br />
nUM brfbr qy KiVaF kr ky ienHF ivwruD morcf iqafr krdf hY.Auprokq siQqIaF ivcoN pYdf hoeIaF bhuq<br />
sfrIaF smwisafvF nUM jrnYl isMG afpxI khfxI ‘do tfpU ivc ieko QF iewkiTaF kr idMdf hY.Auh pMjfbIaF dy<br />
aYÈo-afrfm ipwCy hwz BMnvIN imhnq dI pCfx krvfAuNdf hY; pMjfbIaF nUM jObF dI mMzI ivc rulLidaF dyKdf hY;<br />
ivakqIvfd dy pMjfbI aOrq leI Pfiedy qy smuwcy qOr qy ies dy nuksfnF nUM ryKFikq krdf hY; pYsy dI dOV ipwCy<br />
bxdY ihsfbI-ikqfbI irÈiqaF dY pYdf hox dI pRikiraf df icwqRx krdf hY aqy BfrqI qy pfiksqfnI lokF vloN<br />
jUn hMZfAux pRiq hmdrdI pYdf krdf hY aqy pMjfbI BfeIcfry ivc spFsriÈp afid qoN pYdf huMdIaF guMJlLF nUM<br />
pIzIaF huMidaF idKfAuNdf hY.qlfk qoN pYdf hoeI aOrq/mrd dI iewklqf dI iËMdgI dIaF smwisafvF nUM GoKdf<br />
hY.aOrq vwK ho ky vI afpxI iewËq-afbrU pRiq inzr nhIN ho skdI ijs bfry lyKk pfTk nUM aihsfs<br />
krvfAuxf cfhuMdf hY.“AuhnF df bhuqf iDafn afpxI cuMnI vl huMdY. BfvyN ieh cuMnI lwk nflL bMnHIN hovy qy BfvyN<br />
isr qy hovy” pMjfbI mrd, aOrq nUM afpxy aDIn rwKIx df eynf affdI ho cuwkf hY ik aOrq df mOZf QoVHf AUcf
3<br />
huMidaF hI Aus dI hAuN ËKmI ho jFdI hY qy qrk Cwz ky srIrk bl dy pRXog Aupr af jFdf hY. ‘do tfpU khfxI<br />
ivc pfÈI qy blrfj dy irÈqy ies sMdrB ivc ivcfry jfxy cfhIdy hn.pfÈI df ivkfs blrfj leI asih hY<br />
ijsdf iswtf qlfk ivc inklLdf hY.<br />
ienHF khfxIaF ivc aOrq nUM pYr dI juwqI smJx vflLy pMjfbIaF ivc ivdyÈ jf ky hor vI ivgfV afAuNidaf<br />
vyiKaf jf skdf hY.aOrq dy socx muqfbk ieh mrd AunHF nUM ‘jUTIaF plytF smJdy hn. Auh afp qF sfmUihk<br />
qOr qy vysvf GrF ivc gyVy mfrdy hn pr aOrq iewklI AunHF dIaF jUTIaF plytF sfP krn qk sImq rih jFdI<br />
hY.<br />
qlfk-Èudf aOrq bwcy pflx dI iËmyvfrI inBfAuNdI hY pr mrd Jwt iksy hor aOrq nflL rihx lwg jFdf hY.<br />
ies idÈRtI qoN mylo dI( mylo dI khfxI-surjIq klsI) ivaMgmeI soc bVI cuBvIN hY, “bwcy pflLdI ny sfrI<br />
jvfnI kwZqI.bMdf qF ies iËmyvfrI qoN sfP brI ho jFdY, Jtpt jf ky dUjf ivafh krvf ilaf. jy axK huMdI<br />
qurdf KF kwlf nMgy pYrIN jvfnI dy qpdy mfrUQl ivc. Aus nUM lwgf gurvMq ijvyN iPr GoiVaF dI rys hfr igaf<br />
sI.”<br />
mylo dy ies cYlMj nUM koeI ivafihaf viraf qF svIkfr nhIN krdf prMqU pMjfboN zflrF dI Jfk ivc gey CVymlMg<br />
ies qoN vI bdqr iËMdgI ijAuNdy hn. ies df icwqRx sfnUM hrpRIq syKf dI khfxI ‘swKxf idl ivc imlLdf<br />
hY ijs ivc mrd, aOrq-dosq nflL rihMdf hoieaf vI asMquÈt hY. Auh ipwCy rih gey irÈiqaF dI Xfd ivc<br />
luwCdf hY.ieAuN Auh iek swKxypx dy jIvn nUM ijAuNdf hY.“Audfs Audfs Auh Cwq vl vyKx lwgf. Cwq vl<br />
dyKidaF AuhnUM ibsqry dy pfsfr ivc KflI jgfh df aihsfs ho irhf sI. Ausdy mn ivc kuJ hox lwgf. iek<br />
twut Bwj. ieh tuwt Bwj Auhdy idl ivc vI sKxypx df aihsfs jgf geI. swKxfpx ijhny AuhnUM KflI vI nhIN<br />
sI rihx idwqf qy ijhVf kdI Biraf vI nhIN sI”(pMnf-92) cUVy vflI dI Xfd AusdI hoNd nUM iek hwd qk BrdI<br />
hY prMqU AusdI iqRÈMkU vflLI siQqI vI sfP hY. “Auhdy idl ivc axhouNd dI jgfh iek hoNd nflL Brn<br />
lwgI.axhoNd qoN hoNd vl aqy hoNd qoN axhoNd vldf prvfh vgdf AhudIaF awKF coN vih quiraf.”<br />
BfrqI sMskfrF ivc puwqr dI pRfpqI eynI Dws cuwkI hY ik ies leI dUijaF dy bwicaF dI blI qk dyx qoN vI<br />
guryË nhIN kIqf jFdf.puwqr pRiq aOrq df moh Èfied srIrk qOr qy ÈkqIÈflI mrd nUM jnm dy ky afpxy<br />
vrgI ‘ablf nUM sMsfr ivc afAux qoN rokx dI privrqI nflL sMbMiDq hY. ivÈv Br ivc puwqr pRiq moh<br />
hY,prMqU BfrqI mfniskqf ivc ies df isKr vyiKaf jf skdf hY.iehI kfrx hY ik hridwq kOr(bygfnIaF kMDF)<br />
vrgI aOrq DIaF dI mF huMidaF hoieaF vI ‘bybI isitMg ivc dyK ryK leI rwKy imMnHy nflL puwqr df irÈqf joV
4<br />
lYNdI hY. ies qoN AusnUM ivÈfd qoN bgYr hor kuJ hfsl nhIN huMdf. ieh khfxI AupBfvukqf dy Drfql qy afrMB ho<br />
ky AupBfvukqf dy Drfql qy hI smfpq ho jFdI hY.<br />
‘purslfq(sfDU isMG) khfxI ivc DI df Bfvuk duKFq vfprdf hY.cwTf srdfr sfmUihk sMskfrF sfhvyN hiQafr<br />
suwt idMdf hY.Auh Aumr dy afKrI idnF ivc DI dy Gr boJ nhIN bxnf cfhuMdf. ÈrIk dI mfrI bolI kfrx Auh<br />
mrn iknfry phuMc jFdf hY. ienHF sMskfrF qy XQfrQ dy duPyV nUM khfxIkfr ny vfrqflfpF rfhIN Aujfgr<br />
huMdyivKfieaf hY.“qUM qF myrf srvx puwq ho kml, srvx puwq.ijdF qUM myrI vihMgI ZoeI af, srvx nY kI ZoeI<br />
hoxI aF----EdF rwb hux cwk hI ley qF cMgf. DI df Gr Pyr vI DI df Gr hI huMdf hY”(pMnf-56[)amrjIq<br />
cfhl dI ‘muKVf cMn vrgf khfxI ivdyÈIN gey lokF dy ipCly GrIN huMdI brbfdI dI bfq pfANdI hY.byjI kolL<br />
smfijk qOr qy smJy jFdy ivvhfr df afpxf hI qrk hY.Ausdf Gr vflLf sfrI iËMdgI ËmIn jfiedfdF bxfAux<br />
leI bfhr Btkdf rihMdf hY. Auh afpxy vrgI hoxI qoM afpxI nuMh nUM bcfAuxf cfhuMdI hY. iesy leI Auh pwuqr nUM<br />
kihMdI hY ik, “kfkf Èihr cwilaF qF suirMdr kOr nUM vI nflL eI lY jf---iehdf vI ‘pfsport bxn dy dyvIN--<br />
-ËmInF qF KsmF nUM KfxIaF iewQy hI rihxgIaF---jd vfhxIaF hoxgIaF AudoN KrId ilAu---afpxy bfpU vl<br />
eI vyK---sfrI Aumr bfhr kwZ leI”(pMnf-45[)<br />
ivdyÈF dy supny lYNdy bËurgF dIaF BRFqIaF AudoN dUr huMdIaF hn jdoN mjbUrIaF vws jF iPr mMizaF dy lflc<br />
kfrx AunHF nUM bysmYNtF ivc rihxf pYNdf hY.ienHF bËurgF dIaF XQfrQk qy mfnisk smwisafvF nUM ‘kQf knyzf<br />
dIaF keI khfxIaF CuMhdIaF hn pr do khfxIaF ‘srd irÈqy(amn pfl sfrf) aqy ‘brP df gIq (sfDU<br />
isMG)kyvl iesy smwisaf nflL juVIaF hoeIaF khfxIaF hn. sfzf ivcfr ieh hY ik ‘srd irÈqy amn pfl<br />
sfrf dI pRiqinD rcnf nhIN hY.sMpfdkF dIaF afpxIaF mjbUrIaF rhIaF ho skdIaF hn pr jy jrnYl isMG qy<br />
sfDU isMG dIaF lMbIaF khfxIaF Èfml ho skdIaF hn qF ‘vIhF df not khfxI vI ies sMgRih ivc Èfml hoxI<br />
ËrUrI sI qF ik ieh sMgRih hor vI sfrQk bx jFdf.KYr ‘srd irÈqy Coty ijhy klyvr ivc vI bËurgF dI<br />
siQqI bfry bhuq kuJ kih geI hY. bËurg suwKF suKdy pihlF puqwr pRfpq krdy hn iPr aOiKafeIaF nfl bfhr<br />
Byjdy hn. pr Auh afpxy mfipaF nUM imlx qk nhIN afAuNdy. jy Auh AunHF nUM nflL lY jFdy hn qF PfrmF nUM kMm<br />
krn leI Byj idMdy hn. ienHF ivcfiraF nUM lMgr vI gurduafirAuN Ckxf pYNdf hY. vwzy vwzy GrF dy bfvjUd AunHF<br />
nUM bysmYNtF ivc rihxf pYNdf hY.poiqaF nUM AunHF dI dfVHI ivcoN muÈk afAuMdI hY.Auh hnYrf hox dI AuzIk krdy<br />
hn.<br />
‘brP df gIq khfxI df crn isMG vI ienHF bËurgF ivcoM iek hY ijsdf puwqr nvyN Gr bxfAuNdf bxfAuMdf sfrf<br />
Gr ikrfey qy dy ky ipAu nUM bysmYNt ivc phuMcf idMdf hY. iehI lflc bwicaF pRiq kuqfhI nUM vI jnm idMdf hY.
5<br />
rivMdr rvI dI khfxI ‘iek hYimMgvy hor ipMz qy bRihmMz dI cyqnf ivc JUldy mfnv dI khfxI hY.“Auh ijvyN<br />
cwkI dy do BfrI puVF ivckfr af igaf sI. iek puV ipMz df, iek bRihmMz df. nf ipMz afpxf nf bRihmMz qk<br />
rsfeI. ivckfr AusdI cyqnf: iek ivPl cyqnf,iek ivPl Xqn iPr vI blL rhI”(pMnf-64) asl ivc aiq<br />
ivkisq ikhf jFdf srmfeydfrI isstm mfnv nUM arfjkqf df iÈkfr bxfAuNdf hY. iesy arfjkqf ivcoN smfj<br />
qoN Bwjy mnuwK ivc ivakqIvfdI soc pYdf huMdI hY. ijs nUM ‘srvfeIvl afP df iPwtYstdf nfm idwqf jFdf<br />
hY.“ajokf rfjnIqk qy afrQk mfhOl vI iek iÈkfrgfh hI hY ijwQy hr koeI hr smyN hr iksy nUM iÈkfr krn<br />
dy afhr ivc hY”(pMnf-67[) aijhy ivakqI dI soc hI qlfÈ,Btkx,ÈFqI qy mOq dy arQF nUM Klq mlq kr<br />
skdI hY.“Aus ny afpxI qlfÈ df nfm mn dI ÈFqI rwK ilaf sI. ijvyN vI , ijwQy vI ieh pfeI jf sky. kuJ<br />
pRfpqI krky jF kuJ Ko ky. kI Prk pYNdf sI?”(pMnf-66[) rvI keI QfeIN Bfvvfck ho jFdf hY jF iPr khfxI<br />
ajoky AulLJy mnuwK dI AulLJI qsvIr vrgI bx ky sfhmxy afAuNdI hY.<br />
“mn dI ÈFqI leI mOq dy BY qoN mukq hOxf ËrUrI hY”<br />
“mOq dy BY qoN mukqI iksy nUM mfrn df inwjI anuBv pRfpq krky hI ho skdI hY”<br />
“kQf knyzf” ivc do ku QfvF qy lyKkF dI soc Aupr vI pRÈn icMnH lLfAuxf pYNdf hY.‘mylo dI khfxI(surjIq<br />
klsI) ivc mylo qy Aus dI byjI df sMvfd ieQy pyÈ hY, “quhfnUM awj klH dIaF nUM rihxf nhIN afAuNdf---asF<br />
iËMdgI lMGf qI---iek awD mfrU bMdf---afpUM smJ jFdY”<br />
“pr bIbI nUM nhIN sI pqf ik Auh Ëmfnf pMjfb dy ipMzF df sI ijwQy bMdf aOrq nUM afpxI ieËq smJdf huMdf sI<br />
qy Gr dI mflkx.iewQy ieh Ëmfnf knyzf df hY ijwQy zflrF dy irÈqy hn, aOrq jy zflr kmFdI hY qF irÈqf hY,<br />
nhIN qF irÈqf kwc dy glfs vFg tuwt jFdY. nf hI aOrq Gr dI mflkx hY nf Gr vflLI---”(pMnf-30[) asIN<br />
mMndy hF ik mylo dI vfrqflfp nfl lyKk sihmq hY ikAuNik Auh Ausdf pwK pUr irhf hY.iesy leI asIN ieh<br />
kihx dI ÊusqfKI kr rhy hF ik lyKk jfgIrdfrI smfj ivc aOrq dI siQqI nUM TIk nhIN smJ sikaf.jy<br />
ipMzF df ivakqI ‘aOrq nUM afpxI iewËq smJdf hovy qF iPr Auh roËfnf Ausdy hwz nf BMny. ies siQqI nUM bIjI<br />
inwq BogdI hY.jy mrd aOrq nUM Gr dI mflkx smJy qF iPr hr kMm DONs nflL, afpxI mrËI nflL hukm cfVH ky<br />
nf kIqf jfvy.jfgIrdfrI ivc aOrq dI siQqI bfry hor vI bhuq kuJ ikhf jf skdf hY pr ivsqfr dy zroN ies<br />
bihs nUM iewQy hI Cwz rhy hF.pr eyny qoN hI ieh spwÈt ho jFdf hY ik lYKk dI idRÈtI ajy sfP nhIN.<br />
ieAuN hI asIN amrjIq cfhl dI khfxI “muKVf cMn vrgf”ivc ieh vfk pVHdy hF, “isafxp mfVy -4-afdmI<br />
nUM bodf kr idMdI hY. AusdI lck muV ÈUq krkY iswDf hox dI QF tuwt jFdI hY. ipwT prny izwgf Auh shfrf ZUMz<br />
irhf sI” jy asIN afpxI vloN itwpxI nf vI krIey qF vI ies kQn df ‘bodfpx sfP ivKfeI idMdf hY.
6<br />
kuJ idnF qoN ieh iÈkfieq kIqI jf rhI hY ik pusqkF dy irvIAU/ivÈlyÈx krdy smyN kyvl ivÈy vsqU Aupr<br />
crcf krky kMm clfieaf jf irhf hY. kfhlLI nflL kIqy ivÈlyÈxF ivc aijhf hoxf sMBv vI hY.dUjy pfsy ieh vI<br />
ikhf jf irhf hY ik akf<strong>di</strong>mk iksm dy ivdvfn akf<strong>di</strong>mk iksm dI aflocnf qk sImq ho ky rih gey hn.<br />
iek hwd qwk ieh gwl swc huMidaF hoieaF vI pUrI swc nhIN.ajoky smyN ivc vI AunHF khfxIaF nUM hI mfnqf imlLI<br />
hY ijhVIaF kwQ nUM afpxy anukUlL sMcfrmuKI ivDIaF rfhIN pfTkF qk bVy suhjfqmk rUp ivc phuMcfAuNdIaF<br />
hn. ienHF khfxIaF dI klfqimkqf Aupr crcf hoeI vI hY qy ho vI rhI hY.knyzf dI khfxI dy sMDrB ivc<br />
jrnYl isMG dI ‘do tfpU aqy amn pfl sfrf dI ‘vIhF dy not nUM koeI vI pMjfbI pfTk awKoN Auhly nhIN kr<br />
skdf.‘vIhF dy not nUM ihMdI dy pfTkF ny pihlI pVHq qoN bfd hI anuvfd ivc Zflxf ÈurU kr idwqf hY.<br />
“kQf knyzf” sMgRih ivc ijhVI pihlI kQf ivDI sfzf iDafn iKwcdI hY ,Auh hY ipwCl Jfq dI ivDI jF cyqnf<br />
pRvfh dI ivDI. pfqr vrqmfn ivc ivcrdf hoieaf ipClI bIqI iËMdgI vl prqdf hY qy bfr bfr vrqmfn<br />
nflL afpxf nfqf joVdf hY. ieAuN toitaF ivc XfdF rfhIN ipClf ibrqFq pfTk sfhmxy aFAuNdf hY qy vrqmfn<br />
pfqr dI hwz-bIqI rfhIN rUpmfn huMdf hY.ies qknIk nUM pUrxqf ivc khfxI ‘do tfpU pYÈ krdI hY.khfxI svI<br />
qy inwko dy iqafr hox qoN afrMB huMdI hY.bwcy zYzI kolL jfx nUM iqafr hn pr ikAuN? zYzI ikwQy rihMdf hY? Auh<br />
vwK ikAuN hY? iek sspYNs bixaf rihMdf hY. pr bwcy “qurn lwiwgaF AunHF bwicaF vFg sMjIdf ho jFdy hn ijnHF<br />
ny afp qF dOV ky myly nUM bws PV leI hovy pr AunHF dI QwkI hoeI mF ikDry ipCFh hI rih geI hovy” ‘guafcy<br />
hoey mlfh vrgf ichrf pVH ky hI pfÈI qy blrfj df qxfAu sfhmxy afAuNdf hY, pr ajy pUrI qrHF KulH ky<br />
nhIN.‘aMsirMg mÈIn vrgI pfÈI dI afvfË vI dflL ivc kuJ kflLf hox df sMkyq idMdI hY. tI[ vI[ qoN ‘Gr vI<br />
toilLaf vr vI toilLaf suhfg sux ky pfÈI ipCFh afpxy ivafh nflL juVIaF GtnfvF vl prqdI hY. Aus df<br />
knyzf phuMcxf, aYÈ afrfm dI iËMdgI pr nflL hI cyqnf df ivkfs, sfzy sfhmxy afAuMdf hY. cyqnf anusfr aYÈo<br />
afrfm aYvyN nhIN sI imlLdf. “plfsitk dI PYktrI ivc awT GMty KVI lwqy kMm kridaF pfÈI hMB jFdI .zflrF<br />
dy moh ivc Evr tfeIm Cwz nf huMdf pr srIr dI bs ho jFdI. rotI tuwk df kMm qF igxqI ivc hI nhIN sI.<br />
AuproN ibgfnI BfÈf qy ibgfnf klcr---klcr vI kfhdI? Kpq dI ies cuwp cupIqI mMzI ivc mnuwK vI iek<br />
Kpq vsqU bx ky rih igaf sI” GVI df tfeIm dyK ky pfÈI vrqmfn vl prqdI hY,pr svI dI Poto sfP<br />
kridaF iPr ipCFh prq pYNdI hY.mYtrintI lIv smyN kMipAUtr iswKx afid dIaF ismRqIaF ies QF Èfiml<br />
kIqIaF geIaF hn.sPfeI krdy smyN ikqfbF icxidaF pfÈI kflj dy idnF ivc jf phuMcdI hY. iesy ipCokV ivc<br />
blrfj nUM bfkIaF nflLoN agFh inklL jfx df aihsfs huMdf hY ieQoN ÈurU huMdI hY pirvfr dI mkfnkI qy ihsfbIikqfbI<br />
iËMdgI.kpVy cukidaF iPr ipwCy prqdI pfÈI blrfj nflL huMdI qkrfr nUM cyqy krdI hY. iNnwGI Duwp<br />
vyKidaF AusnUM AnHF idnF dI Xfd afAuNdI hY jdoN Ausdy pyky pirvfr dy jIa knyzf phuMcy sn.Auh blrfj dI<br />
isPq krdy nhIN Qwkdy pr spFsriÈp qoN hoey JgVy kfrx byieËqI mihsUs krdy Auh vwK ho jFdy hn.blrfj
7<br />
dI mfr kutfeI AusnUM pfÈI qy bwicaF qoN vwK krdI hY. jrnYl isMG dIaF khfxIaF dI ivÈyÈqf ieh bx geI hY<br />
ik hflfq ivc pY ky Ausdy pfqr cyqnqf dIaF pOVIaF cVHdy jFdy hn, iesy leI pfTk pfqrF rfhIN sB kuJ<br />
gRihx krdf hY qy ikqy vI lyKk sfzy sfhmxy Kloqf nËr nhIN afAuNdf. pfÈI dI cyqnf df ivkfs afpxy qk<br />
sImq nf rih ky bfhrI smfj qk df sPr qYa krdf hY.“BfrqI qy pfiksqfnI mUlL dy ieh lok ijvyN ibnF iksy<br />
AuqÈfh dy bs afpxI jUn hMZf rhy hox. pr agly hI pl pfÈI nUM ienHF lokF qy mfx ho afieaf ijnHF ny rfq<br />
idn iek kr ky afpxf rihx sihx df suhxf imafr bxf ilaf sI. aOrqF df Xogdfn qF hor vI vwD sI jo jObF<br />
aqy Gr bfr sFBx df duhrf kMm krdIaF sn--”<br />
ipafr Bry sMbMDF qoN cl ky vwK hox dI sfrI pRikiraf bVy sihj rUp ivc pfTk dy sfhmxy afAuNdI hY.khfxI<br />
ivc blrfj pihlF Pon rfhIN Gr nflL juVdf hY iPr kfr ivc bYTf bwicaF df ieMqËfr krdf nËr afAuNdf<br />
hY.<strong>di</strong>hlIË pfr krn, soPy qk phuMcx qy Gr dy jIa vFg kmry nU iesqymfl krn qk df sPr bVf sihj<br />
hY.blrfj vFg hI pfÈI vI Aus vl prqdI hY qy jdoN aMq qy Auh blrfj nUM ‘afpxf iKafl rwiKAu kihMdI hY qF<br />
pirvfr juV jFdf hY. lyKk ienF sMkyq dyxf hI kfPI smJdf hY.iesy qrHF hI asIN hornF khfxIaF dIaF ivDIaF<br />
bfry crcf kr skdy hF.<br />
pfqrF dI aijhI ipClL Jfq jF cyqnf pRvfh dI ivDI pMjfbI pfqrF dy ipCFh afpxI BoN nflL juVy hox dy<br />
aihsfs nflL imlL ky hor vI nvIaF prqF AuGfVdI hY.iehI ivDI amn pfl sfrf qy sfDU isMG dIaF khfxIaF<br />
ivc vI vyKI jf skdI hY.<br />
ieQy sMKyp ivc zf: rGbIr isMG dy ilKy ÈbdF nUM duhrfieaf jf skdf hY, “sfrIaF khfxIaF ivc XQfrQvfdI<br />
ÈYlI dI vrqoN kIqI geI hY aqy lgBg sBnF hI rcnfkfrF ny ies ÈYlI dy aMqrgq jhfxI nUM pRBfvkfrI<br />
bxfAux dy vwK vwK sfDnF, BfÈfeI- kuÈlqf, vfqfvrx dI isrjxf, sMvfd, nftkIaqf afid dI kuÈl vrqoN kr<br />
skx dI muhfrq df coKf pRmfx idwqf hY” ivsqfr qoN bcx leI asIN ienHF sfDnF dI ivafiKaf nhIN kr rhy.<br />
khfxikfrF ny pRQm -purKI jF svY-jIvnIafqmk ÈYlI dI vrqoN kIqI hY. ijvyN amn pfl sfrf(srd irÈqy)<br />
aqy surjIq klsI (mylo dI khfxI) krdy hn. rivMdr rvI ny cyqnf pRvfh dI ivDI nflL dfrÈink qwq imlLf ky<br />
Bfvvfckqf qk df sPr qYa kIqf hY jo pfTkF nflL sMcfr dy rfh ivc bfDk vI bxdf hY.bygfnIaf kMDF(myjr<br />
mFgt) aqy ivckfrlI sVk(hrpRIq syKf) vrgy pRqIk bVf ivsqfr vI gRihx krdy hn.sfzI ieh sMKyp crcf<br />
ies gwl df aihsfs ËrUr krvf idMdI hY ik knyzf dy khfxIkfrF nUM iksy qrHF vI axgOilLaF nhIN kIqf jf<br />
skdf.‘kQf knyzf sMgRih kyvl knyzf dy khfxIkfrF vloN svY ivÈvfs df hI pRgtfvf nhIN krdf blik Auwc<br />
pwDrI khfxIaF vI pVHn leI AuplwbD krvfAuNdf hY aqy bhuq kuJ socx leI vI mjbUr krdf hY. ‘do tfpU aqy
8<br />
‘vIhF dy not ny pihlF hI khfxI sfihq ivc afpxI jgfH bxf leI hY. AumId hY ik ies sMgRih nflL pMjfbI Kfs<br />
kr prvfsI khfxI nUM prKx leI iek nvIN idÈf imlLygI<br />
krmjIq isMG<br />
pMjfbI ivBfg,<br />
kurUkÈyqrf XUnIvristI,<br />
kurUkÈyqrf[ (hirafxf)<br />
ieMzIaf.