part.6 - CRDC

84 ประสิทธิภาพของการเปนสารตานอนุมลอิสระ ปที่ 40 ฉบับที่ 1 (พิเศษ) มกราคม-เมษายน 2552 ว. วิทยาศาสตรเกษตร
ของเอนไซมไทโรซิเนสของสารสกัดจากพืชพื้นบานไทยจํานวน 5 ชนิด คือ ขมิ้นชัน ไพล ขิง ขา และบัวบก ซึ่งนอกจากชวยลด
การนําเขาสารสกัดและผลิตภัณฑเครื่องสําอางสมุนไพรจากตางประเทศ ยังสามารถนําไปพัฒนาเพื่อใชในอุตสาหกรรม
เครื่องสําอางตอไป
อุปกรณและวิธีการ
พืชสมุนไพร 5 ชนิดไดแก ขมิ้นชัน ไพล ขิง ขา และบัวบก หลังจากลางทําความสะอาด แบงออกเปนชนิดตัวอยางสด
และตัวอยางแหง (อบที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส เวลา 24 ชั่วโมง ใหมีความชื้นรอยละ 5) นํามาสกัดดวยตัวทําละลาย 2 ชนิด
คือ เอทานอล (EtOH) และปโตรเลียมอีเทอร (PT) สกัดเปนเวลา 24 ชั่วโมง ระเหยตัวทําละลายออกดวยเครื่อง rotary
evaporator เก็บสารสกัดในขวดสีชาที่อุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียส วิเคราะหคุณสมบัติเชิงหนาที่ของสารสกัด ดังนี้ %yield (w/w)
ปริมาณโพลีฟนอลทั้งหมดดวยวิธี Folin-Ciocalteu คํานวณปริมาณ total phenolic compounds เทียบจากกราฟมาตรฐาน
ของ gallic acid วิเคราะหความสามารถในการตานอนุมูลอิสระ (antioxidant activities) ดวยวิธี 1,1-diphenyl-2-
picrylhydrazyl (DPPH) scavenging activity method และคํานวณ % DPPH scavenging effect และวิเคราะห
ความสามารถในการยับยั้งการทํางานของเอนไซมไทโรซิเนส (tyrosinase inhibition activities) ดัดแปลงจาก Wu et al. (2003)
โดยละลายสารสกัดและเจือจาง 30 เทาดวย dimethly sulfoxide (DMSO) เติมสารตั้งตน 5.0 mM 3,4-
dihydroxyphenylalanine (L-DOPA) 2 mL ที่ผสมกับ 0.05 M ของ Phosphate buffer (pH 6.8) 0.9 mL ตั้งทิ้งไวที่
อุณหภูมิหอง 10 นาที เติมสารละลายเอนไซมไทโรซิเนส (0.3 mg/ml) ตั้งทิ้งไว 30 นาที วัดคาการดูดกลืนแสงที่ 475 nm และ
คํานวณ % Tyrosinase Inhibition
ผลและวิจารณ
จากการสกัดพืชตัวอยาง 5 ชนิดไดแก ขมิ้นชัน ไพล ขิง ขา และบัวบก ดวยตัวทําละลายที่แตกตางกัน พบวา % yield
ของสารสกัดบัวบกชนิดอบแหงที่สกัดดวยเอทานอลมีคาสูงสุด (2.73%) รองลงมาคือชนิดสดที่สกัดดวยเอทานอลสูงที่สุด
(2.56%) สวน % yield ที่นอยที่สุดคือ ขมิ้นอบแหงที่สกัดดวยปโตรเลียมอีเทอร มีคาเทากับ 0.47 (Table 1) และเมื่อวิเคราะห
ปริมาณโพลีฟนอลทั้งหมด พบวาปริมาณ total phenols ของสารสกัดจากพืช 5 ชนิดที่สกัดดวยตัวทําละลายทั้ง 2 ชนิด มีคา
ระหวาง 1.26 ถึง 39.52 µg/ml โดยสารสกัดจากขิงสดที่สกัดดวย EtOH มีปริมาณ total phenols มากที่สุด เมื่อเปรียบเทียบ
กับสารสกัดจากพืชชนิดอื่นๆ ที่สกัดดวย EtOH และ PT โดยขิงสดที่สกัดดวยตัวทําละลาย EtOH มีปริมาณ total phenols
เทากับ 39.52 µg/ml สวนสารสกัดจากบัวบกอบแหงที่สกัดดวย petroleum ether มีปริมาณ total phenols นอยที่สุดคือ 1.54
µg/ml (Table 1) สวนความสามารถในการเปนสารตานอนุมูลอิสระ โดยเปรียบเทียบคา % DPPH scavenging effect พบวา
คาความสามารถในการเขาจับอนุมูลอิสระของสารสกัดจากพืชทั้ง 5 ชนิดมีความสัมพันธกับความเขมขนของสารสกัดที่เพิ่มขึ้น
เมื่อความเขมขนของสารสกัดจากพืชเพิ่มขึ้นทําให คา %DPPH scavenging effect เพิ่มขึ้น (Table 1) และยังพบวาคาการเปน
สารตานอนุมูลอิสระของสารสกัดจากขิงมีคามากที่สุดและมีความสัมพันธกับปริมาณ total phenols รวมทั้ง ขิง ไพล ขา บัวบก
และขมิ้นชันมีแนวโนมทํานองเดียวกัน นอกจากนี ้การสกัดตัวอยางทั้งชนิดสดและชนิดแหงดวย EtOH ใหปริมาณ total
phenols และ คา %DPPH scavenging effect สูงกวาตัวอยางทั้งชนิดสดและแหงที่สกัดดวย PT
สวนคาความสามารถในการยับยั้งการทํางานของเอนไซมไทโรซิเนสจากสารสกัดพืช พบวาสารสกัดจากขมิ้นชันดวย
EtOH ใหคาการยับยั้งการทํางานของเอนไซมไทโรซิเนสมากที่สุด รองลงมาคือ บัวบก ไพล ขิง และขา ตามลําดับ และที่เวลา 10
นาที คา % inhibition ของสารสกัดขมิ้นสดสกัดดวย EtOH ขมิ้นชันสดสกัดดวย PT ขมิ้นชันอบแหงสกัดดวย PT และไพล
อบแหงสกัดดวย EtOH มีการยับยั้งการทํางานของเอนไซมไทโรซิเนส เทากับรอยละ 40.06 35.52 32.17 และ 29.77
ตามลําดับ ซึ่งมีคาใกลเคียงจากการศึกษาสารสกัดจากพืชสมุนไพรจีน (Wang, 2006) ซึ่งเปรียบเทียบกับสารอัลบูติน (albutin)
ที่มีการใชอยูในในอุตสาหกรรมเครื่องสําอาง (% inhibition 43.5) เมื่อเปรียบเทียบความสามารถของการยับยั้งการทํางานของ
เอนไซมไทโรซิเนสของตัวอยางพืชชนิดเดียวกัน ที่ใชวิธีการสกัดที่แตกตางกัน พบวาการสกัดตัวอยางสดดวย EtOH มี
ประสิทธิภาพในการยับยั้งการทํางานของเอนไซมไทโรซิเนสไดมากที่สุด เมื่อเปรียบเทียบตัวอยางอบแหงที่สกัดดวย EtOH และ
PT และตัวอยางสดที่สกัดดวย PT ตามลําดับ (Figure 1)