part.6 - CRDC

ว. วิทยาศาสตรเกษตร ปที่ 40 ฉบับที่ 1 (พิเศษ) มกราคม-เมษายน 2552 การทดสอบฤทธิ์ตานเชื้อรา 77
คือ สามารถละลายองคประกอบที่ไมตองการออกมาไดมาก และการใชอุณหภูมิสูงในการระเหยไลน้ําออกไป จะมีผลกระทบตอ
บทบาทของเอนไซมและสารออกฤทธิ์สําคัญในพืชนั้นๆ ได (รัตนา, 2547) รวมทั้งสารสกัดกะเพราปา ที่ใช dichloromethane,
และ ethanol เปนตัวทําละลาย และสารสกัดดอกรัก ที่สกัดดวย dichloromethane ethyl acetate และ acetone มีผลยับยั้ง
เชื้อโรคไดดี สวนมากใหผลยับยั้งปานกลาง และต่ํา ในขณะที่สารสกัดหอมหัวใหญ ที่สกัดดวยน้ํากลั่น และสารสกัดดอกรัก ที่
สกัดดวยตัวทําละลายบางชนิด ที่ความเขมขนสูงขึ้น มีผลกระตุนใหเชื้อรามีการสรางสปอรเพิ่มมากขึ้นนั้น อาจเนื่องมาจากสาร
สกัดจากพืชเหลานั้น มีสวนประกอบของสารที่เปนแหลงอาหารของเชื้อโรค จึงสงผลใหเชื้อโรคสรางสปอรเพิ่มมากขึ้น (รัตนา,
2547) เชน สารสกัดจากถั่วเลนทิล หอมหัวใหญ หัวผักกาด และการเดนเครส (Demirci และ Dolar, 2006) ในขณะที่สารสกัด
จากเสนียด มะคําดีควาย และสบูดํา เมื่อใชที่ความเขมขนเหมาะสมก็สามารถยับยั้งเชื ้อโรคได (Sivae et al., 2008) การ
เลือกใชชนิดของตัวทําละลาย ควรเลือกใชชนิดที่มีประสิทธิภาพดี หางาย ปริมาณมาก และราคาถูก เชน ethanol methanol
และน้ํา เปนตน งานวิจัยนี้เปนแนวทางในการนําสารสกัดจากพืชสมุนไพรชนิดอื่นๆ มาใชในการกําจัดศัตรูพืชโดยชีววิธี
ตลอดจนการศึกษากลไกการออกฤทธิ์ของสารสกัด เพื่อนําไปประยุกตใชในภาคสนาม รวมทั้งพัฒนาเปนชีวผลิตภัณฑที่มี
ประโยชนในดานเกษตรกรรม อุตสาหกรรม และการแพทยตอไป
คําขอบคุณ
งานวิจัยนี้ไดรับทุนจากสํานักวิจัยและสงเสริมวิชาการการเกษตร มหาวิทยาลัยแมโจ สํานักงานคณะกรรมการวิจัย
แหงชาติ
เอกสารอางอิง
รัตนา อินทรานุปกรณ. 2547. การตรวจสอบและการสกัดแยกสารสําคัญสมุนไพร. โรงพิมพแอคทีฟ พริ้นท จํากัด. กรุงเทพฯ.
Abad, M.J., M. Ansuategui and P. Bermejo. 2007. Active antifungal substances from natural sources. ARKIVOC 7:
116-145.
Chand, H. and S. Singh. 2005. Control of chick pea wilt (Fusarium oxysporum f. sp. ciceri) using bioagents and
plant extracts. Indian J. of Agricultural Sciences. 75( 2): 115-116.
Demirci, F. and F.S. Dolar. 2006. Effects of some plant materials on phytophthora blight (Phytophthora capsici
Leon.) of pepper. Turk .J. Agric For. 30: 247-252.
Kuo, K.C. 2001. Sensitivity of mango Anthracnose Pathogen, Colletotrichum gloeosporioides, to the Fungicide
Prochloraz in Taiwan, Proc. Natl. Sci. Counc. ROC(B). 25(3): 174-179.
Lee, S.E., B.S. Park, M.K. Kim, W.S. Choi, H.T. Kim, K.Y. Cho, S.G. Lee and H.S. Lee. 2001. Fungicidal activity of
pipernonaline. A piperidine alkaloid derived from long pepper, Piper longum L. against phytopathogenic
fungi. Crop Protection. 20: 523-528.
Nwachukwu, E.O. and C.I. Umechuruba. 2001. Antifungal activities of some leaf extracts on seed borne fungi of
african yam seeds. Seed Germination and Seedling Emergence. Appl. Environ. Mgt. 5: 29-32.
Siva, N., S. Ganesan, N. Banumathy and Muthuchelian. 2008, Antifungal effect of leaf extract of some medicinal
plants against Fusarium oxysporum causing wilt disease of Solanum melongena L. Ethnobotanical
Leaflets. 12: 156-163.
Trikarunasawat, C. and V. Korpraditskul. 2002. Effects of medicinal plant extracts and antagonistic microorganism
on growth of pathogenic fungus of ginger rhizome rot during storage. Agricultural Sci. 33: 16-22.
Vuddhakul, V., P. Bhoopong, F. Hayeebilan and S. Subhadhirasakul. 2007. Inhibitory activity of thai condiments on
pandemic strain of Vibrio parahaemolyticus. Food Microbiology. 24(4): 413-418.
Table 1 Efficacy of medicinal plant extracts against spore production of C. gloeosporioides (Penz.).
Plant extracts
Garlic
(Allium sativum
Linn.)
Solvents
Spore inhibition (%) 2/ at the different concentrations (µg/ml)
0 50 500 5000 10000 20000
Hexane 0.00 51.87b 1/ 54.59b 100.0a 100.0a 100.0a
Dichloromethane 0.00 14.73c 74.06b 100.0a 100.0a 100.0a
Ethyl acetate 0.00 75.87b 75.98b 100.0a 100.0a 100.0a
Acetone 0.00 53.04b 90.85a 94.08a 94.45a 95.40a
Ethanol 0.00 13.62b 83.35a 89.18a 93.37a 97.02a
Methanol 0.00 23.30c 69.86b 77.30ab 73.28ab 95.44a
Distilled water 0.00 4.41e 19.07d 27.88c 41.62b 60.05a