part.6 - CRDC

Agricultural Sci. J. 40 : 1 (Suppl.) : 55-58 (2009) ว. วิทย. กษ. 40 : 1 (พิเศษ) : 55-58 (2552)
การควบคุมโรคใบจุดดําลําไย โดยใชเชื้อราเอนโดไฟตในลําไย
Suppression Black Spot of Longan Leaf by Longan Endophytic Fungi
วันพร เข็มมุกด 1 และ พิภพ ลํายอง 2
Khemmuk, W. 1 and Lamyong, P. 2
Abstract
Endophytic fungi from leaves, branches and roots of healthy longan were collected from various areas in
Chiangmai and Lumphun. After triple surface sterilization, 660 endophytic fungi were isolated and grouped into 65
taxa. The experiment was conducted in a CRD with 50 treatments, 4 replications. Fifty isolates were tested in vitro
by dual culture method for the inhibition efficiency on Colletotrichum sp., the causal agent of black spot. It was
found that Eurotium sp., Colletotrichum sp. No.2, Mycelia Sterilia 19, Beltrania sp. and Trichoderma spp. resulted
in the highest percentage of inhibition (57.35-67.89%). Four endophytic fungi (Trichoderma spp., Mycelia Sterilia
19, Colletotrichum sp. No.2 and Eurotium sp.) were applied to longan seedling at weekly intervals for 1 month. The
experiment was conducted in a CRD with 5 treatments, 10 replications. The growth of longan seedling treated with
endophytic fungi were increased and significantly different from control. When spraying longan seedlings with the
pathogen, after treated with endophytic fungi for 1 month, it was found that longan seedling spraying with
Eurotium sp. and Colletotrichum sp. No.2 exhibited the lowest disease incidence at 12.5% when compared with
that of control (32.5%).
Keywords : biological control, endophytic fungi, longan, longan, black spot disease
บทคัดยอ
แยกเชื้อราเอนโดไฟตจากใบ กิ่งและรากลําไยที่มีการเจริญเติบโตสมบูรณในพื้นที่จังหวัดเชียงใหมและลําพูน โดยทํา
การฆาเชื้อที่ผิวดวยวิธี Triple surface sterilization ไดเชื้อรา 660 ไอโซเลทและสามารถจัดกลุมของเชื้อราไดทั้งสิ้น 65 taxa.
คัดเลือกเชื้อราเอนโดไฟตจํานวน 50 ไอโซเลทมาทดสอบความสามารถในการยับยั้งเชื้อรา Colletotrichum sp. สาเหตุโรคใบ
จุดดําลําไยดวยวิธี dual culture โดยวางแผนการทดลองแบบ CRD จํานวน 50 กรรมวิธี 4 ซ้ําพบวา เชื้อรา Eurotium sp.
Colletotrichum sp. No.2 Mycelia Sterilia 19 Beltrania sp. และ Trichoderma spp. ใหผลการยับยั้งดีที่สุด (57.35-
67.89%) วางแผนทดสอบความสามารถของเชื้อราเอนโดไฟตตอการเจริญของตนกลาลําไย แบบ CRD จํานวน 5 กรรมวิธี 10
ซ้ํา (Trichoderma spp. Mycelia Sterilia 19 Colletotrichum sp. No.2 Eurotium sp. และชุดควบคุม) โดยฉีดพนเชื้อราเอน
โดไฟตทุก 7 วันเปนเวลา 1 เดือน พบวา ตนกลาลําไยสูงขึ้นอยางมีนัยสําคัญทางสถิติเมื่อเปรียบเทียบกับชุดควบคุม และเมื่อ
นํามาทดสอบความสามารถในการควบคุมโรคใบจุดดําลําไย พบวา กรรมวิธีที่ฉีดพนดวย Colletotrichum sp. No.2 และ
Eurotium sp. มีดัชนีการทําลายนอยที่สุด (12.5%) เมื่อเปรียบเทียบกับชุดควบคุม (32.5%)
คําสําคัญ : การควบคุมโดยชีววิธี เชื้อราเอนโดไฟต ลําไย โรคใบจุดดําลําไย
คํานํา
การปลูกลําไยในอดีตไมคอยพบปญหาเรื่องโรคมากนัก แตในปจจุบันนี้ทวีความรุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ โรคที่พบวามี
ความสําคัญ ไดแก โรคพุมไมกวาด โรคใบจุดสนิม โรคราดํา โรคราสีชมพู โรคผลเนาหลังการเก็บเกี่ยว โรคใบหงิกและโรคใบจุด
ดํา (วันเพ็ญ, 2543) ซึ่งพบวามีการระบาดทุกป แตจะควบคุมไดโดยการใชสารเคมี จึงทําใหมีการนําเขาสารเคมีและการใช
สารเคมีในปริมาณมาก กอใหเกิดมลพิษตอสิ่งแวดลอมทั้งยังเปนอันตรายตอเกษตรกรและผูบริโภค ดังนั้นการควบคุมโรคโดย
ชีววิธี ที่มีการนําเอาจุลินทรียปฏิปกษ เชน แบคทีเรีย เชื้อรา ในสิ่งแวดลอมมาใชควบคุมเชื้อสาเหตุโรคจึงเปนอีกแนวทางหนึ่งที่
1 สํานักวิจัยและพัฒนาขาว กรมการขาว จตุจักร กทม. 10900
1 Bureau of Rice Research and Development, Rice Department, Chatuchak, Bangkok 10900
2 ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตรศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม 50300
2 Department of Plant Pathology, Faculty of Agriculture, Chiang Mai University 50300