گشتاورد ماركسیسم، بمثابه بعد تاریك مبارزه طبقاتی (جلد ١)
گشتاورد ماركسیسم، بمثابه بعد تاریك مبارزه طبقاتی (جلد ١)
گشتاورد ماركسیسم، بمثابه بعد تاریك مبارزه طبقاتی (جلد ١)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
گئورك لوكاچ نیز در تاریخ و آگاهی <strong>طبقاتی</strong> همین مضمون را از زاویه دیگری<br />
مطرح میكند كه جان ریز- مفسّر برجسته لوكاچ<br />
سخنان لوكاچ را ذكر میكند:<br />
-<br />
پس از ادای جملهی در شرح آن،<br />
»لوكاچ میگوید كه فهم و درك این بخش بندی آغاز حكمت و خردمندی است:<br />
اگر قرار است بودهها یا امور واقع دریافت شوند، میبایست این تمایز میان هستی<br />
واقعی و هستی درونی آنها به وضوح و به دقت درك و فهم شود. این تمایز نخستین<br />
فرض و مقدمهی پژوهش حقیقتاً علمی است كه به سخن ماركس »زاید میبود اگر<br />
نمود بیرونی چیزها با جوهرشان منطبق میبود«. از اینجاست كه میبایست پدیدهها<br />
را از شكلی كه در لفاف آن به نحو بیواسطه داده میشوند جدا سازیم و حلقههای<br />
میانجیای را كشف كنیم كه این پدیدهها را به هسته وجودشان پیوند میدهند.«<br />
)»جبر انقالب«، ریز، ص 093(<br />
به بیانی دیگر، ماركس آنگاه كه در اثر سترگ خود موسوم به سرمایه میكوشد نظام<br />
سرمایهداری <strong>بمثابه</strong> یك كلیّت را تحلیل كند سخن از آن میآورد كه این »پیكر را به<br />
عنوان انداموارهای كامل« میبایست از رهگذر وارسی »سلولهایش« مورد مطالعه<br />
قرار داد؛ چرا كه در هنگام تحلیل پدیدهای اجتماعی، ابزارهایی چون »میكروسكوپ<br />
و معرفهای شیمیایی به كار نمیآیند. قدرت انتزاع باید جایگزین هر دو شود.«1<br />
این بدان معناست كه مبادرت به »انتزاع«، نه به قصد پرواز ذهن و منفك شدنش از<br />
جهان واقعی، بل به منظور آن انجام میشود كه جزء یا سلول خاصی از اندامواره<br />
)كلیّت(، موقتاً، در مركز توجه ما قرار داده شود تا در معرض پردازش ومفهوم<br />
سازی قرار گیرد.<br />
از اینرو مبادرت به»انتزاع«، فقط حركت نخست فرایندی دیالكتیكی است كه در<br />
ذهن انجام میپذیرد؛ حركتی كه میتواند طریقه ی نگریستن به هر یك از اجزاء<br />
واقعیت، به نحوی روشنتر باشد. لیكن اینك نوبت به حركت دوم میرسد. یعنی راه<br />
66
Change language