Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

عقا
فصل اول 73
et
"
عنوان ‏"فلسفه علم طبيعی"‏ پذيرفتهاند"‏ ‏(ا.‏ بوگدانف،‏ مقدمه ‏"تحليل احساسها"،‏ صفحه
(seq.,xii
ديکسون نوشت:‏ ‏"مبنای تمام کتاب اين قضيه است که چون ما نمیتوانيم مستقيماً‏ چيزی
مگر تأثرات حسی را درک کنيم،‏ بنابراين اشيائی که ما معمولاً‏ به عنوان ابژکتيو،‏ يا خارج از
خود ما از آنها حرف میزنيم،‏ و تغييرات آنان،‏ چيزی مگر گروههائی از تأثرات حسی و نتايج
آن گروهها نيستند.‏ اماّ‏ پروفسور پيرسون وجود ساير شعورها علاوه بر شعور خود را،‏ نه تنها به
طور تلويحی با خطاب کتاباش به آنها،‏ بلکه به طور آشکار در بسياری قطعات،‏ میپذيرد."‏
پيرسون وجود شعور ديگران را با تمثيل،‏ با مشاهده حرکتهای جسمی ساير مردم تفسير
میکند؛ اماّ‏ از آن جا که شعور ديگران واقعی است،‏ وجود مردمی خارج از خود من بايد پذيرفته
گردد!‏ ‏"البته غير ممکن بود بدين طريق يک ايدهآليست با ثبات را،‏ که معتقد است نه تنها اشياء
خارجی بلکه تمام شعور ديگر غير واقعیاند و تنها در تخيل او وجود دارند،‏ رد کرد؛ امّا باز
شناسی واقعيت شعورهای ديگر،‏ باز شناسی واقعی وسائلی است که با آن ما از آنها آگاه
میگرديم،‏ که...‏ جنبه خارجی اجسام انسانهاست."‏ راه خروج از مشکل بازشناسی اين
‏"فرضيه"‏ است که به تأثرات حسی ما يک واقعيت عينی خارج از ما تطابق دارد.‏ اين فرضيه به
نحو رضايت آميزی تأثرات حسی ما را تعيين میکند.‏ ‏"من نمیتوانم جداً‏ شک کنم که پروفسور
پيرسون خود به اينها به اندازه هر کس ديگری معتقد نيست.‏ تنها،‏ اگر او آن را صراحتاً‏ اعلام
میکرد،‏ میبايست تقريبًا هر صفحه ده علم"‏ را باز نويسی میکرد."‏
مسخره اين است پاسخ علمای متفکر به فلسفه ايدهآليستی که ماخ مشتاقانه آن را جلا
میدهد.‏
و اين هم سر انجام عقيده يک فيزيکدان آلمانی ل.‏ بولتزمن.‏ ماخيستها ممکن است بگويند،‏
همان طور که فردريک آدلر گفت او ‏(بولتزمن م)‏ يک فيزيکدان مکتب کهن است.‏ اماّ‏ اکنون
ما با تئوریهای فيزيک سرو کار نداريم بلکه با مسئله اساسی فلسفی سرو کار داريم.‏ با نوشتن
عليه کسانی که ‏"با جزمهای ارزشی تازه مقيد شدهاند".‏ بولتزمن میگويد:‏ ‏"بی اعتمادی مفاهيمی
که ما میتوانيم تنها از تأثرات حسی بلاواسطه به دست آوريم به چنان نهايتی کشانده شده که
مخالف مستقيم اعتقاد ساده لوحانه پيشين است.‏ تنها تأثرات حسی به ما داده شدهاند.‏ و بنابراين
گفته میشود،‏ ما حق نداريم يک قدم فراتر نهيم.‏ اماّ‏ برای با ثبات بودن،‏ مشخص بايد بعدًا بپرسد:‏
آيا تأثرات حسی ديروز ما هم داده شدهاند؟ آن چه بلاواسطه داده شده،‏ تنها يک تأثر حسی ، يا
تنها يک انديشه است.‏ يعنی آن چيزی که ما در لحظه حاضر به آن میانديشيم.‏ بنابراين برای اين
که کسی با ثبات باشد،‏ بايد نه تنها وجود ساير مردم خارج از خودش را،‏ بلکه هم چنين کليه
مفاهيمی را که ما در گذشته داشتهايم منکر شود."‏
A
B
–
–
، صفحه ،١٣٢
١٩٠۵
- A ‏"طبيعت"،‏ ٢١ ژولای ،١٨٩٢ صفحه .٢۶٩
"Populare Schriften"
- B
،١٨٧ ،١۶٨ ،١٧٧ و غيره
لودويگ بولتزمن،‏
‏"مقالات مردم پسند"،‏ لايپزيگ