Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

–
48
ديدگاه جهان چيزی نيست مگر ‏َت ‏َو ‏ُهم من.‏ از جانب ديگر،‏ نظريه فوقالذکر گفته ماخ،‏ مانند
بسياری ديگر از نظريات درهم و برهم او،‏ چيزيست که به عنوان ‏"رئاليسم ساده لوحانه"‏ در
نظر گرفته شده است،‏ يعنی شناخت ماترياليستی که ناآگاهانه و به طور غريزی از علما گرفته
شده است.‏
آوناريوس و استادانی که جای پای او را دنبال میکنند،‏ میکوشند اين مخلوط را با تئوری
‏"هماهنگی اصلی"‏ پنهان سازند.‏ ما هم اکنون به آزمايش اين تئوری میرويم.‏ اماّ‏ بگذار کار خود
را با اين اتهام که آوناريوس يک ماترياليست است به انجام رسانيم.‏ آقای يوشکويچ،‏ که عقيده
ووندت را در عين حال که نتوانست بفهمد،‏ آن قدر به نظرش جالب آمده،‏ يا خود به اندازه کافی
به خواندن ذيعلاقه نبود،‏ يا آن که فروتنی نداشت به خواننده اطلاع دهد که چگونه نزديکترين
مريدان و پيروان آوناريوس به اين اتهام عکسالعمل نشان دادند.‏ معذالک اگر ما در رابطه بين
فلسفه مارکس يعنی ماترياليسم و فلسفه امپريوکريتیسيسم،‏ ذيعلاقهايم،‏ لازم است اين مطلب
روشن گردد.‏ به علاوه اگر ماخيسم يک چيز درهم،‏ مخلوطی از ماترياليسم و ايدهآليسم است،‏
مهم است بدانيم اين جريان به کدام سو چرخيد اگر بتوانيم آن را چنين بيان کنيم بعد از آن که
ايدهآليستهای رسمی شروع به طرد آن به خاطر سازشهایاش با ماترياليسم نمودند.‏
از ميان سايرين،‏ دو نفر از خالصترين و ارتدکسترين مريدان آوناريوس،‏ ژ.‏ پتزولت،‏ و
ف.‏ کارستانجن عليه ووندت،‏ پاسخ دادند.‏ پتزولت،‏ با خشمی متکبرانه اتهام ماترياليسم را،‏ که
برای يک استاد آلمانی بسيار خفت آور است،‏ رد کرد،‏ و در حمايت ‏(از رد خود م)‏ فکر
میکنيد به چه؟ به ‏"مقدمه"‏ آوناريوس،‏ در جائی که الحق مفهوم جوهر از ميان برده شده است،‏
مراجعه کرد!‏ به راستی يک تئوری راحت که میتواند طوری ساخته شود که کارهای خالص
ايدهآليستی و نظرات ماترياليستی دل بخواهی فرض شده،‏ هر دو را دربرگيرد!‏ پنزولت نقد
تجربه مطلق آوناريوس را مینويسد،‏ البته،‏ با اين آموزش،‏ يعنی ماترياليسم ، در تناقض نيست،‏
ولی با نظريه روحگرای متقابل نيز متناقض نيست.‏ يک دفاع عالی!‏ اين دقيقاً‏ آن چيزيست که
انگلس ‏"آبگوشت فقيرانه التقاطگرائی خواند.‏ بوگدانف،‏ کسی که حاضر نيست خود را ماخيست
بداند،‏ و کسی که میخواهد يک مارکسيست ‏(در فلسفه)‏ قلمداد گردد،‏ پتزولت را دنبال میکند.‏ او
تأکيد میورزد که ‏"امپريوکريتیسيسم با ماترياليسم ، يا با روحکرائی ، يا با متافيزيک در کل
سر و کاری ندارد،"‏ که ‏"در حقيقت...‏ در ‏‛ميانه طلائی‘،‏ ميان خطوط متنازع ‏(ماترياليسم و
روحگرائی)‏ قرار ندارد،‏ بلکه خارج از هر دو قرار دارد،‏ آن چه که برای بوگدانف حقيقت به
نظر میرسد چيزی نيست مگر اغتشاش فکری!‏ نوسان بين ماترياليسم و ايدهآليسم.‏
کارستانجن،‏ در مخالفت با ووندت،‏ گفت که او ‏(کارستانجن م)‏ مطلقاً‏ اين ‏"ورود
يک عنصر ماترياليستی"‏ را که کاملاً‏ با نقد تجربه مطلق بيگانه است،‏
–
–
–
–
C
A
...
"
B
-
(Unterschiebung)
A - Eduard von Hrtmann, Die Weltanschauung der modernen Physik (The world
Qutlook of Modern Physics), Leipsig, 1902, S. 219.
–
- B
- C
‏"امپريومونيسم"‏ کتاب ١، چاپ دوم،‏ صفحه ٢١
همان جا،‏ صفحه ٩٣