Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

؛)‏
24 ماترياليسم و امپريوکريتیسيسم
٨٢
چيزهای متعدد ديگر را دارد".‏ هيوم ‏"موضع ماترياليستی"‏ و ‏"موضع ايدهآليستی"‏ هر دو را
میپذيرد ‏(ص ‏"مجموعه ادراکات"‏ میتواند توسط ‏"خود"‏ فيختهای يا توسط
يک ‏"علامت گذاری"‏ و حتی يک سمبول از يک ‏"يک چيز واقعی"‏ توليد شده باشد.‏ اين است آن
چنان که هاکسلی،‏ هيوم را تفسير میکند.‏
آنچه که به ماترياليستها مربوط ميشود،‏ عقيدهايست که توسط ديدرو،‏ رهبر دائرةالمعارف
نويسان درباره برکلی ارائه شده است:‏ ‏"آن فلاسفهای ايدهآليست خوانده میشوند که،‏ تنها آگاه از
وجود خود و احساساتی که در آنان به دنبال يکديگر میآيند،‏ هيچ چيز ديگری را نمیپذيرند.‏
چنان سيستم غريبی که به عقيده من،‏ تنها کوران میتوانستند بنيان گذارند؛ سيستمی که،‏ به
شرمساری عقل و فلسفه انسانی،‏ مشکلترين برای ستيزيدن است،‏ اگر چه غير عقلانیترين
همه."‏ ديدهرو،‏ که به ديدگاه ماترياليسم معاصر بسيار نزديک شد ‏(آن نظرات و قياسها به
تنهائی برای رد ايدهآليسم کافی نيستند،‏ و اين که اينجا مسئله بر سر يک نظريه تئوريک نيست)،‏
به تشابه مقدمات برکلی ايدهآليست،‏ و کوندبلاک احساسگرا توجه میکند.‏ به عقيدهء او ‏(ديدهرو
م)‏ کوندبلاک میبايست به رد برکلی میپرداخت تا از استخراج چنان نتايج بی خردانه که از
در نظر گرفتن احساسها به مثابه تنها منبع معرفت ما به دست میآيند،‏ اجتناب ورزد.‏
در ‏"مناظره ميان دآلامبرت و ديدهرو"،‏ ديدهرو موضع فلسفی خود را چنين بيان میدارد:‏
تصور کن يک پيانو دارای توانائی احساس و حافظه باشد.‏ بگو ببينم،‏ آيا آن ‏(پيانو م)‏ بر سياق
خود آن آهنگهائی را که تو بر شستیهايش نواختهای،‏ تکرار نخواهد کرد؟ ما آلاتی هستيم که
دارای احساس و حافظهايم.‏ حواس ما نيز شستیهای متعددی میباشند که طبيعت اطراف بر آن
مینوازد،‏ و خود غالبًا ‏"برخود مینوازند.‏ و اين اصل به عقيده من،‏ تمامی آن چيزی است که در
يک پيانو که مانند تو و من سازمان يافته،‏ رخ میدهد."‏ دآلامبرت پاسخ میدهد که چنين آلتی
بايد توانائی يافتن غذا برای خود و باز توليد پيانوهای کوچک را داشته باشد.‏ بدون شک ديدهرو
جواب میدهد اما يک تخم مرغ را بگير ‏"اين آن چيزی است که کليه مکاتب الهی و کليه
معابد روی زمين را رد میکند.‏ اين تخم مرغ چيست؟ انبوهی نامحسوس تا آن که نطفه در آن
به وجود آيد،‏ و وقتی اين نطفه به وجود میآيد،‏ آن وقت چيست؟ يک انبوه نامحسوس،‏ چرا که به
نوبهء خود،‏ اين نطفه تنها يک مايع بی جان و خام است.‏ چگونه اين انبوه به يک سازمان
متفاوت،‏ به احساس پذيری و حيات میرسد؟ به وسيلهء حرارت.‏ و حرارت را چه به وجود
میآورد؟ حرکت..."‏ حيوانی که از تخم درمیآيد تمام احساسات ترا داراست؛ تمام اعمال ترا
انجام میدهد.‏ ‏"آيا با دکارت موافقت میکنی که اين يک ماشين مقلد ساده است؟ بچههای کوچک
بر تو خواهند خنديد،‏ و فلاسفه جواب خواهند داد اگر اين يک ماشين است،‏ پس تو نيز يک
ماشينی.‏ اگر بپذيری که تفاوت ميان اين حيوانات و تو تنها در ارگانيزاسيون است عقل سليم و
ذکاوت خويش را به اثبات خواهی رساند،‏ و درست خواهی گفت.‏ اما از اين نتيجهای به دست
خواهد آمد که ترا رد میکند؛ يعنی اين که از ماده بی جان سازمان يافته به طريقی معين،‏ که با
(Fichtean)
–
–
A
–
- A
ديدهرو،‏ ‏"آثار کامل"،‏ اديتورآسهذات پاريس،‏
١٨٧۵، جلد اول
– صفحه ٣٠۴